MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI TÜRK KIZILAYI MALTEPE ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ 2015 - İSTANBUL
KONU: EVSEL ATIK VE AYRIŞTIRMA FİKİR PROJE YARIŞMASI PROJE DANIŞMANI: ÖMER FARUK GÜRSES TÜRK EDEBİYATI DİL VE ANLATIM ÖĞRETMENİ KATILIMCI: IRMAK ESKİAR MALTEPE ANADOLU LİSESİ 9C - 1215
-ATIK BİR ÖZKAYNAKTIR EVDE KOMPOST İLE BİYOKÜTLE ENERJİSİ EDİNİMİNE DESTEK Evsel atık; evde kullanımdan düşmüş, eskimiş, yıpranmış veya çöp durumuna gelmiş maddelere denir. Evsel katı atıklar yok edilmesi gereken bir madde değil, geri kazanılması gereken bir kaynak olarak düşünülmelidir. Evsel katı atıklardan geri kazanılabilenler; •
Gazeteler, geniş hacimli malzeme paketleri
•
Bilgisayar kağıdı, beyaz ve kırpıntı kağıt, temiz kağıdın çeşitli karışımları
•
Meşrubat, sirke ve yağ şişeleri, fotoğraf filmi,
•
Süt ve su kapları, deterjan ve yağ şişeleri,
•
Sulama boruları, yiyecek paketleri ve şişeleri,
•
İnce kurutemizleme, paketleme poşetleme,
•
Şişelerin kapakları, çerez kapları, Mikrodalga fırın tabakları, ketçap ve hardal şişeleri
•
Renksiz ve renkli cam şişe kaplar
•
Teneke kutular, beyaz eşyalar, diğer metaller
•
Alüminyum, bakır, kurşun vb.
•
Malzeme ambalajında kullanılan tahtalar
Biyobozunur nitelikteki organik atıklar, enerji ve kompost üretmek üzere yönlendirilirken, kağıt, plastik, cam ve metal gibi geri dönüştürülebilir atıklar ilgili geri dönüşüm tesislerine iletilerek ekonomiye kazandırılmaktadır. Atık bir özkaynaktır ve yerel özkaynak hammadde, enerji ve gübre olarak kullanılabilir. Bu özkaynak aynı zamanda bölgesel ve ülkesel kalkınmayı da destekler. Evlerimizden çıkan evsel atıkların değerlendirilmesi ile ilgili bir önerim var. Bize düşen sadece evimizden çıkan katı atıkları ayrıştırarak poşetleme ve apartman görevlilerine verme sorumluluklarını yerine getirmekten ibaret olacaktır. Fikir projem şudur; Belediyeler apartman yönetimleriyle işbirliği kurar ve süreci nasıl yöneteceklerine dair “Katı Atık” yönetmeliğine ek bir yönerge hazırlar. Apartmandaki konut sayısına göre belirlenecek tahmini yıllık evsel atık ve üretebilecek kompost ürün için bir miktar belirlerler, apartmana bir hedef koyulur. Bu hedefi sağlayan apartmanın “Atık Vergisi”nden muaf tutulması sağlanacağı gibi, devlet bütçesine “Biyokütle Enerjisi” edinimiyle sağlayacağı
destekten dolayı elektrik ya da ısınma faturasına uygulanacak belli yüzdelik indirim ile ödüllendirilmesi sağlanır. Belediyenin apartman girişine koyacağı pankart yada tabela ile apartmanın sağladığı fayda ve kazancı duyrulur. Ayrıca belediye internet sitesinin ilgili sayfasında da örnek olması için anons edilir. Bu sayede teşvik de sağlanmış olacaktır. Apartman yöneticileri , yöneticinin seçeceği apartmanda yaşayan kişi/ kişiler ve apartman görevlilerine “Evsel Atıklar İle Kompost İşlemi” konulu eğitim verilir. “ Kompost Kutusu\ ları “ apartmanların bahçelerine ( toprağa gömülü olarak ), belediye görevlilerinin kontrol ve yönergesi ile yerleştirilir. Apartman yöneticilerine “ Plastik, Cam, Kağıt , Yağ, Pil, Organik Atık “ için apartmanlarda bulundurulacak ayrı konteynırlar zimmetlenir. Konutlardan bu atıkların toplama işlemi apartman görevlileri tarafından gün içinde gerçekleştirilir. Aylık olarak, apartman yöneticisi yada görevlendireceği kişi tarafından hedefe ne derece yaklaşıldı kontrol edilir, olumsuz senaryonun sebepleri araştırılır ve gerekirse daire sahipleri uyarılır. Apartman yöneticileri yılda 2 defa , apartman sakinlerini evsel atıkların ayrıştırılması ve sağlayacağı fayda konusunda bilinçlendirecek sunumlar, toplantılar yapar. Organik atık apartman görevlisi tarafından kompost kontenyırına boşaltılır ve gerekli süreç tarafınca kontrol altında tutulur. Süreç tamamlandığında belediyeye ait oluşturulmuş“Alo Atık Hatları” bilgilendirilerek , ilgili araçlarla kompost aşamasından geçmiş atıklar tesislere taşınır. Böylece tesislerde biyokütle enerjisi üretmek için gerekli kaynak elde edilmiş olur; enerjiden de ısınma ve elektrik olarak yararlanabilinir. Kompostlama ile sağlık açısından sakıncası bulunmayan çok iyi nitelikli toprağı canlandırıcı bir madde elde edilecektir. Kompost; tarımda, tıpkı hayvan gübresi gibi zemini iyileştirmek için bahçelerde, spor alanlarında ve parklarda kullanılabilir. Kompostlama ile araziye gömülmesi gereken atıkları 2\3 oranında azaltmış da oluruz. Kompostlama ile ev çöplerinde bulunan mikroorganizmaların ( tifo, dizanteri gibi hastalık yapma özelliklerini büyük oranda kaybederler ) önemli bir kısmı kompostlamadaki yüksek sıcaklıkla ölmektedir. Kompostlama; Oteller Catering Firmaları Ofis Binaları Eğitim Kurumları Fabrikalar Hapishaneler bünyelerinde de uygulanabilir. o o o o o o
Ayrıca, yıl içinde “Belediyelerarası Kompost Farkındalık Haftası” düzenlenerek “Kompostlama Yarışması “ , konuyla ilgili sempozyumlar , workshoplar ve uluslararası emsal
paylaşımlar düzenlenebilir. Farklı kompostlama projeleri ile katılanacak olan yarışmada kazanan belediyelere verilecek ödüllerle farkındalık arttırılarak kullanım teşvik edilebilir. IRMAK ESKİAR -MALTEPE ANADOLU LİSESİ -9C SINIFI – 1215 OKUL NO