54ste IVC LiedDuo 2021 - Programmaboek

International Vocal Competition

54 IVC LiedDuo e

16-21 nov ’21 ’s-Hertogenbosch

De winnaars van de Eugène Pannebakkerprijs 2019 Ema Nikolovska en Michael Sikich met juryvoorzitter Dame Felicity Lott.

De winnaars van de Oh che tranquillo mar Prijs en de engagementsprijs van de Vrienden van het Lied Harriet Burns en Ian Tindale.

Inhoud

03

Welkom

05

Programma

06

Jury

08

Van Lied tot mélodie

11

Prijzen LiedDuo Concours

12

Agenda 2021 | 2022

14

"Ik ben van nature geen persoon voor een wedstrijd"

Inlay

Candidates & Repertoire

"De ideale toon is de manier waarop Vermeer goud schildert"

18

20

Het goud van Vermeer

22

"Zodra je de oren van mensen hebt geopend, verandert alles"

24 Amore e morte - Een kunstwerk voor de IVC

25

IVC 2.0

26

Vrienden & Gastgezinnen

26

IVC op de radio

27

Colofon

27

Partners

d recor w u e i en Een n nmelding a aan a

uo's d 0 0 1 Bijna urden stu in riaal e t a m

Elenora Hu vertolkt Per pietà uit Così fan tutte tijdens het presentatieconcert van de Mozart masterclass. .

Bossche Zomer 2020: Lenneke Ruiten en Thom Janssen in concert in de Pleinzaal van het Theater aan de Parade.

Bossche Zomer 2020: Wereldmuziek in de Citadel met Kanako Inoue, Bernadeta Astari en Pieternel Berkers.

Welkom in ’s-Hertogenbosch, Cultuurstad van het Zuiden Na een noodgedwongen pauze kan de International Vocal Competition ’s-Hertogenbosch de deuren weer voor kandidaten en publiek openen en kunnen we opnieuw talent uit vele landen ontvangen.

De gemeente ’s-Hertogenbosch heeft er met de lokale partners hard aan gewerkt om ook tijdens de afgelopen anderhalf jaar de cultuursector en zijn makers te ondersteunen. Het was voor ons fijn om te merken dat de culturele instellingen samen als Cultuurstad van het Zuiden dezelfde doelen nastreefden. Ook IVC ’s-Hertogenbosch heeft er samen met collega’s van bijvoorbeeld het Theater aan de Parade alles aan gedaan om binnen de grenzen van het mogelijke jonge zangers te helpen om door te zetten.

En elk nadeel heeft zijn voordeel. Zo begint het culturele festival de Bossche Zomer - die uit Coronaomstandigheden geboren werd - uit te groeien tot een nieuw evenement dat de stad ’s-Hertogenbosch nog breder onder de aandacht van het publiek brengt. Zowel in de regio als ver daarbuiten wordt de stad getoond als een plaats die voor iedereen een vorm van cultuur te bieden heeft.

Dankzij het concours brengt ’s-Hertogenbosch jaarlijks nieuwe wereldsterren voort. Of u nu in Hannover, Parijs, Wenen of Milaan naar de opera gaat of recitals in Amsterdam of Berlijn bijwoont: u komt overal zangers tegen die voor het eerst aan de Parade, of zoals nu in Het Noordbrabants Museum of in de Verkadefabriek, opgetreden hebben. Daar zijn we als Cultuurstad van het Zuiden enorm trots op.

Ik wil het team, de vrijwilligers en het bestuur bedanken voor hun grote inzet en gedrevenheid en wens de kandidaten niet alleen een geslaagd concours maar vooral ook een toekomst toe waarin ze hun talenten in alle veiligheid weer volledig kunnen ontplooien.

Vanaf deze editie heten we officieel International Vocal Competition ’s-Hertogenbosch. We veranderen van het IVC in de IVC. Niet omdat we met een mode mee willen doen, maar om aan te geven hoe de wereld van de zangkunst steeds internationaler is geworden.

Het is voor het bestuur en het team van de IVC een vreemde tijd geweest. Het concours van vorig jaar moest afgelast worden en het evenement The world keeps on singing kon uiteindelijk toch niet voor publiek opengesteld worden. De livestream van het presentatieconcert was een artistiek zeer geslaagde onderneming en had een grote toestroom aan virtuele bezoekers.

De eerste ronden van het huidige concours hebben allemaal virtueel plaats moeten vinden. Vanuit de hele wereld hebben dit jaar bijna honderd duo’s hun bijdragen ingestuurd en zullen uiteindelijk 28 jonge zangers en pianisten hun weg naar de halve finales in het Noordbrabants Museum vinden.

De IVC is trots op de verbinding die we gelegd hebben met de St. Joost School of Art & Design.

Een van de studenten - Benjamin Schoones - heeft een prachtig kunstwerk uit keramiek gemaakt, geïnspireerd op het lied Amore e morte van Gaetano Donizetti. Het werk is te zien tijdens het concours.

Dit jaar zullen we ook de tweejaarlijkse commissie van een nieuw prijslied extra eer toekennen door een recital met wereldpremière. ”Het goud van Vermeer” van Bart Visman en Marc Pantus verklankt op zeer directe wijze de emotie van de jonge talenten die u gaat leren kennen.

Niet alleen creëren we wereldsterren via het concours, het concours brengt ook de groten der aarde naar ’s-Hertogenbosch. En één daarvan, Christa Ludwig, zullen we dit jaar gepast herdenken.

Jack Mikkers

Roderick van de Mortel

Burgemeester van ’s-Hertogenbosch en erevoorzitter van de IVC

Voorzitter bestuur IVC

IVC 2021 |

3

The world keeps on singing: Vesselina Kasarova laat zien hoe het moet.

The world keeps on singing: de deelnemers en het team achter de Mozart masterclass in de Verkadefabriek.

IVC 2018 |

6

Programma Programma 54e IVC LiedDuo Di 16 nov ’21 Het goud van Vermeer Wereldpremière van het prijslied door Henk Neven (bariton) & Hans Eijsackers (pianist) Aansluitend een workshop door Bart Visman (componist) & Marc Pantus (tekstdichter).

Het Noordbrabants Museum | 20.15 uur

Za 20 nov ’21 Schumann: Dichterliebe Recital met Dichterliebe van Robert Schumann en andere liederen door twee wereldberoemde juryleden: Christoph Prégardien (tenor) & Roger Vignoles (pianist).

Het Noordbrabants Museum | 20.15 uur

Wo 17 nov ’21 A mother’s garland Liederen van Engelse en Amerikaanse componisten door IVC-laureaten Harriet Burns (sopraan) & Ian Tindale (pianist).

Het Noordbrabants Museum | 20.15 uur

Zo 21 nov ’21 Wolf, Leeuw en Zwanen (8 -12 jaar) Wat is een lied? Aan de hand van liederen in een Nederlandse vertaling krijgen de jonge bezoekers uitleg over componisten en hoe je een concert bezoekt.

Marc Pantus (bas-bariton) & Daan Boertien (pianist) Verkadefabriek | 11.00 uur

Do 18 nov ’21 Halve Finales Het Noordbrabants Museum | 19.00 uur Vr 19 nov ’21 Halve Finales Het Noordbrabants Museum | 19.00 uur

Zo 21 nov ’21 Finale Verkadefabriek | 16.00 uur

Za 20 nov ’21 Herinneringen aan Christa Ludwig Gesprek met Jard van Nes en Charles Spencer over hun samenwerking met de legendarische zangeres Christa Ludwig.

Het Noordbrabants Museum | 11.00 uur

Locaties

Za 20 nov ’21 Masterclasses Duo’s die niet meedoen in de finale krijgen de kans om zich verder te ontwikkelen tijdens de masterclasses van Dame Sarah Connolly (mezzosopraan) en Charles Spencer (pianist).

Willem Twee toonzaal | 13.30 uur

Verkadefabriek Boschdijkstraat 45 5211 VD ‘s-Hertogenbosch

Het Noordbrabants Museum Verwersstraat 41 5211 HT ‘s-Hertogenbosch

Willem Twee toonzaal Prins Bernhardstraat 4-6 5211 HE ’s-Hertogenbosch

Kaartverkoop Kaartverkoop via ivc.nu

IVC 2021 |

5

De Jury

Dame Sarah Connolly

Christoph Prégardien

mezzosopraan | juryvoorzitter

tenor

Studeerde piano en zang aan het Royal College of Music in Londen • Tweede Prijs Operacategorie 40ste IVC • Debuut bij de Wiener Staatsoper in een nieuwe productie van Ariodante, titelrol in Giulio Cesare op het Glyndebourne Festival en Brangäne in Tristan und Isolde in Gran Teatro del Liceu • Titelrol in Maria Stuarda en Roméo I Capuleti e i Montecchi (Opera North); Komponist (Welsh National Opera) en Octavian Der Rosenkavalier (Scottish Opera) •Genomineerd voor een Olivier Award voor Outstanding Achievement in Opera voor Sesto La Clemenza di Tito • Optredens tijdens festivals in Luzern, Salzburg, Tanglewood, Three Choirs Festival en de BBC Proms • Belangrijke carrière als concertzangeres • The Dream of Gerontius; Mahlers Symfonie Nr. 3 (LSO/Haitink); A Child of our Time (Berliner Philharmoniker/Rattle); Mahlers Symfonie Nr. 2; Das Lied von der Erde (o.a. met Concertgebouworkest/Harding, Rotterdams Philharmonisch Orkest/Nézet-Séguin)• Gaf recitals in o.a. Londen, New York, Boston, Parijs, Amsterdam, Rotterdam, San Francisco, Oxford Lied Festivals.

Wordt geroemd als liedzanger • Trad op met pianotrio begeleiding, eerst met het Oberon Trio, gevolgd door recitals met o.a.

Franziska Hölscher, Jens-Peter Maintz en Daniel Heide op het Schleswig-Holstein Musik Festival • Sinds 2021 "vader&zoon" project samen met zijn zoon tenor Julian Prégardien, pianist Lars Vogt, Orchestre de chambre de Paris en choreograaf Thieû Nang • Werkte samen met o.a. de Berliner en Wiener Philharmoniker en het Koninklijk Concertgebouworkest • Zijn uitgebreide orkestrepertoire omvat de grote barokke, klassieke en romantische oratoria en passies, alsook werken uit de 17e en 20e eeuw • Operarollen: Tamino, Almaviva, Fenton (Falstaff), Don Ottavio, Titus, Ulisse, en Idomeneo • Zijn uitgebreide ervaring met het zingen van werken van Bach vormde de perfecte basis voor het dirigeren van diens werken • Discografie van meer dan 150 platen • Lesgeven blijft een belangrijk onderdeel van zijn muzikale leven: na jaren in Zürich gewerkt te hebben is hij nu professor in Keulen.

Howard Haskin tenor

IVC 2021 |

6

Eerste Prijs op de 28ste IVC • Staat bekend om zijn veelzijdigheid; hij heeft meer dan vijftig operarollen vertolkt, waaronder de hoofdrol in Verdi’s Otello en in Brittens Peter Grimes • Creëerde de rol van Vova (de Idioot) in Schnittke's Life with an Idiot bij De Nederlandse Opera, onder leiding van Mstislav Rostropovich • Werkte met regisseurs als: Sir Nicholas Hytner, Peter Sellars, Harry Kupfer, Trevor Howard, Götz Friedrich en Jean-Pierre Ponnelle • Indrukwekkende carrière als concert- en recitalzanger • Werkte o.m. mee aan uitvoeringen van The dream of Gerontius, Beethovens Negende Symfonie en Christus am Oelberg, Tippetts A Child of Our Time, Verdi's Requiem en Mozarts Requiem. • Trad op als tenorsolist in Mahlers Das Lied von der Erde • Was te horen in Het Concertgebouw, Carnegie Hall en Avery Fisher Hall in New York, Wigmore Hall, Barbican Centre, Queen Elizabeth Hall en Royal Albert Hall in Londen.

Charles Spencer pianist

Studeerde aan de Royal Academy of Music in Londen bij Max Pirani en verder bij Walter Fleischmann, Noel Flores en Robert Schollum • Na voltooiing van zijn studie werd hem in Wenen de Prijs voor Artistieke Verdienste van de Oostenrijkse regering toegekend • Vaste begeleider van de grote mezzosopraan Christa Ludwig met wie hij meer dan 12 jaar samenwerkte • Andere samenwerkingen waren met Gundula Janowitz, Peter Schreier, Marjana Lipovšek, Jessye Norman, Thomas Quasthoff, Andreas Schmidt, Wolfgang Holzmair, Ulf Baestlein, Bernarda Fink, Ildiko Raimondi, Elīna Garanča, Peter Seiffert, Petra-Maria Schnitzer, Paul-Armin Edelmann, Chen Reiss, Iris Vermillion, Rainer Trost, Christiane Oelze, Vesselina Kasarova en Florian Boesch • Sinds 1999 Ordinarius Professor voor Liedinterpretatie aan de Muziekuniversiteit van Wenen • Richtte samen met Ulf Baestlein in Husum, Duitsland, een liedfestival op • Fellow van de Royal Academy of Music in Londen.

Roger Vignoles pianist

Studeerde piano en begeleiding aan het Royal College of Music, Londen en kwam later in dienst van het Royal Opera House als repetitor • Voltooide zijn opleiding bij de befaamde Weense pianist en coach Paul Hamburger • Is in een carrière van vijf decennia over de hele wereld bekend geworden als een vooraanstaand exponent van de liedkunst • Trad op in alle belangrijke zalen en festivals van de wereld: van Het Concertgebouw tot Carnegie Hall • Musiceerde met 's werelds meest vooraanstaande artiesten, zoals Sir Thomas Allen, Barbara Bonney, Florian Boesch, Bernarda Fink, Elīna Garanča, Susan Graham, Dame Kiri Te Kanawa, Angelika Kirchschlager, Dame Felicity Lott, Christoph Prégardien en Sarah Walker•Nam o.a. de complete liederen van Richard Strauss op • Trad verschillende malen op in de Wigmore Hall met Elizabeth Watts, James Gilchrist, Nash Ensemble, Julia Sitkovetsky en Johannes Kammler • Zeer toegewijd aan het werken met en coachen van jonge zangers en pianisten • Geeft regelmatig masterclasses en workshops in Europa, Scandinavië en de VS.

Mirjam Wijzenbeek programmeur Het Concertgebouw

Studeerde viool aan het Conservatorium van Utrecht bij Chris Duindam • Studeerde later bij Emmy Verhey en barokviool bij Sophie Gent • Studeerde kort Muziekwetenschap aan de Universiteit van Amsterdam • Speelde als violiste bij diverse orkesten en kamermuziekprojecten • Was producent en hoofd programmering bij het Amsterdamse Grachtenfestival • Was eveneens werkzaam als producent bij het Internationaal Kamermuziek Festival Utrecht en managementassistent bij impresariaat Ivy Arts in Den Haag • Werkt tegenwoordig als programmeur van de Kleine Zaal van Het Concertgebouw in Amsterdam • Is met haar podiumervaring en liefde voor (klassieke) muziek een breed georiënteerd programmeur.

de juniorjury

Morann De Langhe Muziektheater Klassiek Fontys Hogeschool voor de Kunsten Tilburg

Jorian van Nee Piano Conservatorium van Amsterdam

Adelaide Ouwerkerk Muziektheater Klassiek Fontys Hogeschool voor de Kunsten Tilburg

de persjury

Manuel Brug Die Welt

Peter van der Lint Trouw

Marjolijn Sengers Brabants Dagblad

François van den Anker Place de l’Opera

IVC 2021 |

7

De geschiedenis van het Duitse en Franse klassieke lied Dr. Katy Hamilton Het is 1816. Een eenzame minnaar zit op een heuveltop en staart naar het landschap terwijl hij liederen de lege ruimte voor hem instuurt, in de hoop dat ze, hoe dan ook, de geliefde zullen bereiken van wie hij is gescheiden. Het is 1840. Een dichter spreekt tot ons over zijn liefde en het liefdesverdriet teweeggebracht door een ineengestorte relatie.

1878, een onbekend personage ontwaakt uit een droom over de persoon met wie hij of zij zo graag samen wil zijn. Bij het ontwaken verdwijnt het gevoel van gelukzaligheid en wordt de nacht wanhopig gevraagd om terug te keren.

Deze drie poëtische taferelen werden beroemd nadat ze op muziek werden gezet door vooraanstaande componisten: Ludwig van Beethoven (An die ferne Geliebte), Robert Schumann (Dichterliebe) en Gabriel Fauré (Après un rêve). Maar hoe kwamen de rijke en gevarieerde tradities van wat we in grote lijnen ‘het klassieke lied’ zouden kunnen noemen in Duits- en Franstalige landen tot stand? En waarom blijft hun zeggingskracht zo groot in onze tijd?

We beginnen onze reis in het Heilige Roomse Rijk rond 1750. Tot dan toe werd de muziek aan de hoven en in openbare ruimtes van het keizerrijk voornamelijk gedomineerd door virtuoze Italiaanse vocale muziek, vol met protserige versieringen.

Maar er ontstonden nieuwe literaire en filosofische stromingen van Duitse schrijvers, zoals Johann Christoph Gottsched, die aan ongecompliceerde, volkse poëzie en liederen met Duitse - niet Italiaanse – teksten de voorkeur gaven. Deze lichte, transparante benadering vond veel aanhang binnen de muzikale wereld. En de zogenaamde Berliner Liederschule die ontstond rond componisten als Carl Heinrich Graun (1703/04-1759) en Johann Adam Hiller (1728-1804) zorgde voor een groot aantal dergelijke liederen. De partituren waren sober en rechttoe rechtaan, meestal zonder aparte zanglijn.

De rechterhand van het toetsenbord vertolkte de gezongen melodie, terwijl de linker simpele akkoorden speelde. Dit was muziek die mensen zelf

IVC 2021 |

8

konden opvoeren; zowel amateurs als professionals konden haar zingen en spelen in huiskamers en salons.

Na een paar decennia bedacht Johann Gottfried Herder de term 'Volkslied'. Schrijvers als de gebroeders Grimm en Schlegel beschouwden dit eenvoudige volkslied als een spontane uitdrukking van Duitse culturele identiteit; een identiteit die nauw verbonden was met de Duitse taal - en in het verlengde daarvan poëzie - in een tijd dat Duitsland nog niet bestond. Het was dus van cruciaal belang dat het Lied toegankelijk en eenvoudig bleef, aangezien dit twee bepalende karakteristieken waren geworden. De lyrische poëzie werd gekenmerkt door niet ingewikkelde rijmpatronen en beelden; het woord 'Lied' werd vaak door elkaar gebruikt voor teksten en muziekstukken.

En het onderwerp omvatte vaak reflecties over de natuurlijke wereld, die overeenkwamen met de emoties van de hoofdpersoon.

Beethovens An die ferne Geliebte is een perfect voorbeeld van het Lied: de poëzie van Alois Jeitteles (geschreven in 1815) verbeeldt een landschap rond de spreker, van de heuvels naar de wolken tot de mistige bergen, en de spreker zendt zijn liederen naar zijn verre geliefde. Het landschap is een directe weerspiegeling van zijn emotionele toestand, net zoals die van de dramatische vergezichten van de schilder en tijdgenoot Caspar David Friedrich. Het is deze krachtige mix van het persoonlijke en het natuurlijke dat het lyrische lied in de voorhoede van de populaire verbeelding bracht. Schumanns hoofdpersoon in Dichterliebe praat met bloemen en spreekt veelvuldig over vogelgezang en het landschap. En de vele honderden Lieder van Franz Schubert gaan over alles: van klassieke mythologie tot dramatische ballades (de meest beroemde is Erlkönig) waarin onderwerpen als liefde, leven en dood vaak hand in hand gaan.

1840 was het beroemde ”Liederjahr” van Robert Schumann en tevens het jaar waarin hij trouwde met zijn geliefde Clara Wieck. Deze twee dingen waren voor hem duidelijk met elkaar verbonden. Het was ook het jaar van de Franse dichter Charles Baudelaire die toen begon aan de poëtische verzameling die zou uitgroeien tot Les Fleurs du Mal. Toen de collectie in 1857 werd gepubliceerd, werd ze als schandalig beschouwd vanwege de meedogenloze veroordeling van het toenmalige Parijse leven en de 'immorele' onderwerpen van verschillende van zijn gedichten.

Maar de suggestieve taal van Baudelaires poëzie, de hang naar decadentie en erotiek en de constante interactie tussen geïdealiseerde beeldspraak en de teleurstellingen van het echte leven, maakten het tot een enorm invloedrijk werk onder de jongere generaties schrijvers zoals Paul Verlaine, Arthur Rimbaud en Stéphane Mallarmé. In Frankrijk had de vroege romantiek, die vergelijkbaar was met de eenvoudige vroege liederen van het einde van de achttiende eeuw, geleidelijk plaatsgemaakt voor de mélodie: composities gebaseerd op de poëzie van Alfred de Musset en Victor Hugo met een nieuw niveau van muzikale complexiteit.

In heel Europa kregen liederen geleidelijk een plaats in de concertzaal. Waar het genre voorheen grotendeels in zichzelf was gekeerd en gericht was op de privéwoning en de salon, werden nu orkestbegeleidingen en virtuoze vocale composities mogelijk.

Tegen de tijd dat Fauré Après un rêve componeerde in 1870, was de ‘mélodie’ een volledig ingeburgerd en muzikaal verfijnd genre, en Fauré's bijdragen markeren, naast die van Duparc, Chausson en Debussy, de gouden eeuw van Franse liederen met pianobegeleiding. In Duitsland en Oostenrijk was het Lied uitgegroeid tot een verzameling van kleine, ingewikkelde liederen van onder meer Hugo Wolf en de opvallende orkestrale creaties van Richard Strauss. Natuurlijk zou het Lied ook een cruciale rol spelen in de symfonische werken van Gustav Mahler. Amateurs konden toegang krijgen

tot tal van stukken die geschreven waren met hun smaak en vaardigheden in het achterhoofd, terwijl professionals het publiek wisten te boeien met een relatief nieuw fenomeen, de Liederabend: een avondvullend programma, exclusief gewijd aan het Lied.

Maar hoe zeer de professionalisering het Lied en de mélodie bij nieuwe luisteraars onder de aandacht wist te brengen, de komst van nieuwe opnameen omroeptechnologie decimeerde de aandacht onder amateurs en het lied verloor veel van zijn oorspronkelijke territorium als een gezellige, huiselijke activiteit. Er bestaan nu helaas nog maar weinig familieverblijven waar geïmproviseerde informele uitvoeringen van liedjes van Johannes Brahms, Reynaldo Hahn of Clara Schumann plaatsvinden. Maar we kunnen ons in ieder geval troosten met de gedachte dat dit repertoire voortleeft, zowel in de vorm van opnames als - het belangrijkste van alles - in live-uitvoeringen. Zoals gelegenheden als het IVC LiedDuo 2021 duidelijk maken, blijft het een diep ontroerende en soms vreugdevol opbeurende ervaring om in de zaal te zijn met een zanger en pianist terwijl ze de meest intieme gedachten en emoties van dichters en componisten door de eeuwen heen verkennen. Na het sociale isolement van de afgelopen anderhalf jaar brengt zang ons samen in bezinning en viering van het leven in al zijn rijkdom.

Dr. Katy Hamilton is gespecialiseerd in het 19e-eeuwse Duitse repertoire. Zij publiceerde onder andere uitgebreid over het werk van Brahms. Ze is een veelgevraagd spreekster in het Verenigd Koninkrijk en op BBC Radio 3.

IVC 2021 |

9

De jury aan het werk tijdens de halve finales van 2019.

De jury van de eerste ronde in 2021.

Prijzen LiedDuo

Eugène Pannebakker LiedDuo Prijs € 7.500 Het winnende duo ontvangt een bronzen penning* en een geldbedrag van € 7.500, beschikbaar gesteld door het Eugène Pannebakkerfonds. * ontworpen door Frans van der Burgt (1915-1985)

Staetshuys Fonds Prijs € 3.500 Tweede Prijs voor een duo uit de Finale, beschikbaar gesteld door Stichting Staetshuys Fonds.

Van Riemsdijk Prijs € 2.500 Prijs voor de beste uitvoering van Het Goud van Vermeer/ Vermeer’s Gold wordt toegekend aan het LiedDuo dat de opdrachtcompositie van Bart Visman en Marc Pantus volgens de jury het beste vertolkt. De Truus und Gerrit van Riemsdijk Stiftung is sponsor van deze Prijs.

Prijs van de Vrienden van de IVC € 2.000 Toe te kennen door de Vrienden van de IVC na afloop van de Halve Finale.

Rudolf Jansen Prijs € 1.500 De Rudolf Jansen Prijs is vernoemd naar de befaamde Nederlandse pianist Rudolf Jansen en wordt toegekend aan de pianist in de LiedDuo Finale die volgens de jury de beste prestatie op het gebied van techniek, interpretatie, stijl en sensibiliteit heeft geleverd.

Edwin Rutten & Annett Andriesen Publieksprijs € 1.500 Tijdens de Finale wordt door het publiek bepaald aan welk Liedduo de Publieksprijs wordt toegekend.

Persprijs € 1.000 Toe te kennen door de persjury na afloop van de Halve Finale.

Junior Jury Prijs € 500 De jongerenjury bestaat uit studenten van diverse Nederlandse conservatoria. De winnaar wordt bepaald na afloop van de Halve Finale.

Laureatenconcerten Internationaal Lied Festival Zeist, Lunchconcert Het Koninklijk Concertgebouw Amsterdam, Noten op de Noen Helvoirt, Opera op Zondag Willem Twee toonzaal ’s-Hertogenbosch, St. Kamermuziek Deventer. Zie ook pagina 12 en 13.

IVC 2021 |

11

Agenda 2021 | 2022 Bossche Zomer Vexilla Regis – M. Pirenne Stefan Kennedy, tenor Rob Nederlof, orgel Vocaal Ensemble Markant Bernhard Touwen, dirigent

zo 11 juli 2021

Grote Kerk, ’s-Hertogenbosch Van Sicilië tot South Carolina Anna Trombetta, mezzosopraan Odée Mertzweiller, gitaar

zo 29 augustus 2021

Het Noordbrabants Museum, ’s-Hertogenbosch Opera-Diner bij Van Drakestein Kelly Poukens, sopraan Melina Meschkat, mezzosopraan Heleen Vegter, piano

vr 3 september 2021

za 4 september 2021

Voorplein Het Noordbrabants Museum, ’s-Hertogenbosch Bach op Zaterdag* Herr Gott, dich loben alle wir (BWV 130) Ein feste Burg ist unser Gott (BWV 80) Kelly Poukens, sopraan Leonie van Rheden, mezzosopraan Stefan Kennedy, tenor Einar Þór Guðmundsson, bariton

za 4 september 2021 Concert Petite Messe Solennelle - G. Rossini Maria Koroleva - sopraan Florieke Beelen - mezzosopraan Peter Gijsbertsen - tenor Vincent Kusters - bariton Ensemble Markant, koor Bernhard Touwen, dirigent

za 18 september 2021

Catharijnekerk, Heusden

Bach op Zaterdag* Ich elender Mensch, wer wird mich erlösen (BWV 48) Lucie van Ree, mezzosopraan Stefan Kennedy, tenor

za 16 oktober 2021 Opera op Zondag – met Theater aan de Parade Elenora Hu, sopraan Gilbert den Broeder, pianist

zo 17 oktober 2021

Willem Twee toonzaal, ’s-Hertogenbosch Internationaal Lied Festival Zeist Matthias Hoffmann, bas-bariton Lisa Ochsendorf, piano (ILFZ Prijs 53ste IVC LiedDuo 2019)

za 30 oktober 2021

Grote kerkzaal Evangelische Broedergemeente, Zeist Bach op Zaterdag* Weinen, Klagen, Sorgen, Zagen (BWV 12) Florieke Beelen, mezzosopraan Wagner Moreira, tenor Michal Karski, basbariton

za 30 oktober 2021 IVC 2021 |

12

Concert Gloria (RV 589), Magnificat (RV610), Dixit Dominus (RV595 di praga) – A. Vivaldi Maria Koroleva, sopraan Rosina Fabius, mezzosopraan COV Con Amore Kamerorkest Concerto Brabant Bernhard Touwen, dirigent za 20 november 2021 20.00 uur | Marekerk, Leiden Bach op Zaterdag* Magnificat (BWV 243) Jeannette van Schaik, sopraan Jan Wouters, countertenor Einar Þór Guðmundsson, bariton e.a. za 11 december 2021 Concert Gloria (RV 589), Magnificat (RV610), Dixit Dominus (RV595 di praga) – A. Vivaldi Maria Koroleva, sopraan Rosina Fabius, mezzosopraan Vocaal Ensemble Markant Kamerorkest Concerto Brabant Bernhard Touwen, dirigent za 18 december 2021 16.30 uur | Catharijnekerk, Heusden Opera op Zondag – met Theater aan de Parade Anton Kuzenok, tenor (Arleen Auger Allround Prijs 51ste IVC) zo 9 januari 2022 11.00 uur | Willem Twee toonzaal, ’s-Hertogenbosch Recital St. Kamermuziek Deventer Laureaten 54ste IVC LiedDuo di 18 januari 2022 20.00 uur | Deventer Schouwburg Lunchconcert Laureaten 54ste IVC LiedDuo wo 26 januari 2022 12.30 uur | Koninklijk Concertgebouw, Kleine Zaal,

Amsterdam Bach op Zaterdag* Wir danken dir, Gott, wir danken dir (BWV 29) za 29 januari 2022

Recital Noten op de Noen Laureaten 54ste IVC Liedduo zo 20 februari 2022 12.15 uur | Oude Kerk, Helvoirt Opera op Zondag – met Theater aan de Parade Laureaten 54ste IVC LiedDuo zo 20 maart 2022 11.00 uur | Willem Twee toonzaal, ’s-Hertogenbosch Bach op Zaterdag* Johannes-Passion (BWV 245) za 26 maart 2022 zo 27 maart 2022 Matthäus-Passion – J.S. Bach Elenora Hu, sopraan Francine Vis, mezzosopraan Peter Gijsbertsen, tenor Vincent Kusters, bariton Vocaal Ensemble Markant Kamerorkest Concert Brabant Bernhard Touwen, dirigent do 14 april 2022 19.00 uur | Catharijnekerk, Heusden vr 15 april 2022 11.00 uur | Catharijnekerk, Heusden Internationaal Lied Festival Zeist Concert Laureaten 54ste IVC LiedDuo 13-22 mei 2022 Evangelische Broedergemeente, Zeist www.ilfz.nl International Conducting Competition Rotterdam Delen uit Carmen - G. Bizet Kelly Poukens, sopraan Claire Barnett-Jones, mezzosopraan Florieke Beelen, mezzosopraan Anton Kuzenok, tenor Raoul Steffani, bariton Rotterdams Philharmonisch Orkest Rotterdam Symphony Choir wo 1 juni 2022 20.00 uur | De Doelen, Rotterdam www.iccr.nl

Bach op Zaterdag* Brich dem Hungrigen dein Brot (BWV 39) za 18 juni 2022 Opera op Zondag – met Theater aan de Parade Ema Nikolovska, mezzosopraan Michael Sikich, pianist (Eugène Pannebakker Hoofdprijs 53ste IVC LiedDuo 2019) zo 19 juni 2022 11.00 uur | Willem Twee toonzaal, ’s-Hertogenbosch Bach op Zaterdag* Nach dir, Herr, verlanget mich (BWV 150) za 3 september 2022 Wachet auf, ruft uns die Stimme (BWV 140) za 15 oktober 2022 Nun komm, der Heiden Heiland (BWV 62) za 17 december 2022

55ste International Vocal Competition Opera I Oratorium Voorronden 29 & 30 januari 2022 Conservatorium van Amsterdam 2 & 3 april 2022 Huis73, ’s-Hertogenbosch Voor het 55ste IVC Opera | Oratorium concours worden ook voorronden in Łódź (Polen), Monte Carlo (Monaco), China (onder voorbehoud) en via YouTube georganiseerd.

55ste International Vocal Competition Opera | Oratorium 25 juni - 2 juli 2022 ’s-Hertogenbosch | Eindhoven

* De solisten voor Bach op Zaterdag van de Stichting Bachcantate ’s-Hertogenbosch worden geselecteerd door de IVC. M.m.v. Bach Collegium 's-Hertogenbosch o.l.v.

Jeroen Felix.

Bach op Zaterdag vindt in principe altijd om 17.00 uur plaats.

Locatie: Grote Kerk, Kerkstraat 20, ’s-Hertogenbosch Solisten worden korte tijd voor de cantate op www.ivc.nu en www.bach-cantate.nl bekendgemaakt.

Wijzigingen voorbehouden. Raadpleeg onze website www.ivc.nu/agenda IVC 2021 |

13

"Ik ben van Dame Sarah Connolly

Toen Dame Sarah Connolly zich zo'n 25 jaar geleden inschreef voor de IVC, had ze één doel: nieuwe muziek ontdekken. "Ik was niet geïnteresseerd in het winnen", herinnert ze zich. “Ik was geïnteresseerd in het uitbreiden van mijn repertoire. Ik had nooit gedacht dat ik ooit in de top drie zou komen. Ik ben wat dat betreft van nature geen persoon voor een wedstrijd.” Omdat ze al veel liedrepertoire kende, besloot Connolly deel te nemen aan de operasectie, om zichzelf de kans te geven dingen te leren die ze nog niet eerder had gezongen.

IVC 2021 |

14

Vandaag, pratend vanuit de lommerrijke tuin van haar huis in Gloucestershire, denkt ze erover na hoe ze de jury van de IVC van dit jaar kan leiden in de context van haar eigen ervaringen. “Het was in die tijd ongebruikelijk, om zoveel verschillende werken mee te brengen - bij de meeste concoursen werd je gevraagd om slechts twee opera-aria's te zingen. Dat sloeg nergens op. Je was te beperkt. Het werkte gewoon niet. Ik wil eerder dat alles goed gaat, dan per se winnen. Dus ik concurreer niet met andere mensen. Ik vind dat een slecht uitgangspunt. Omdat het subjectief is. Wat het ene jurylid positief vindt, is voor het andere lid een ergernis. Het is moeilijk om het iedereen naar de zin

te maken. Ik heb alleen maar slechte tijden in wedstrijden gehad - ik werd te nerveus. Als je niet klaar bent voor een competitie, maak je fouten; niet alleen kleine, maar behoorlijk grote.

Dan is het moeilijk om te herstellen, omdat je je schaamt.”

Maar toen de IVC kwam, was ze er klaar voor.

“Het was een test voor mij om tien aria's te vinden, omdat ik denk dat ik er tot dat ogenblik maar een stuk of acht had gezongen. Dus leerde ik twee Tsjaikovski-aria's en ik werd gevraagd om ze allemaal te doen, omdat ik de finale bereikte. Het was een uitdaging.”

nature geen persoon voor een wedstrijd" De overwinning maakte een enorm verschil voor haar carrière. Agenten en operahuizen, die voorheen terughoudend waren om iemand met alleen een koormuziekachtergrond in dienst te nemen, hadden nu een reden om haar een contract aan te bieden.

"Het heeft me op de kaart gezet. Het gaf mensen het vertrouwen om mij een baan te geven.”

Bij het instuderen van een nieuw werk moeten zangers de tekst tot in detail bestuderen. “Je moet wel, want je hebt maar twee of drie minuten om het muziekstuk over te brengen. Om het interessant te maken, moet je de woorden vinden die de componist wilde benadrukken. En alle subtiele verbindingen. En dat pas ik ook toe op mijn operarollen. Tenzij je een recitalzanger bent, begrijp je niet echt wat voor soort forensisch werk er nodig is. Ik kijk naar elke mogelijke invalshoek en wil ongeveer drie verschillende manieren om één pagina te zingen. En dus is het nooit maar één manier om iets te zingen - dat is saai.”

Omdat ze zelf ook pianiste is (piano was haar eerste studie aan het Royal College), vindt Connolly het geweldig dat het LiedDuo concours de zangers en pianisten als een duo beoordeelt.

“Het gaat deels om luisteren, maar het is ook een constant geven en nemen. Ik benader de pianisten met wie ik samenwerk met mijn eigen ideeën over hoe hun partijen gespeeld moeten worden; tegelijkertijd sta ik open voor ideeën van mijn pianisten.”

Een van de meest fundamentele dingen waarnaar ze op zoek is als ze naar jonge artiesten luistert, is het vermogen om inhoud over te brengen.

“Ik wil dat de artiesten, de zanger en de pianist, mij hun verhaal vertellen. Als

er op persoonlijk vlak geen reactie op een lied komt, dan blijf ik onberoerd.

Ik denk dat we dat allemaal hebben.

Het gaat er om dat je als musicus de muziek uitdrukt door een persoonlijke inspanning te leveren. Als ik de bladmuziek bestudeer, leer ik nooit alleen wat er op de pagina staat. Ik bedenk hoe ik op het verklankte gevoel reageer, of het nu gaat om afwijzing, verraad, verlies, geluk of het zien van iets moois in de natuur. Dat wil ik ook in het gezicht van een zanger zien. Het is altijd best lastig in een wedstrijd om die verbeelding mee te nemen op het podium. Maar het is de enige manier, want je kunt niet perfect zijn op een wedstrijdpodium. Het is beter om gewoon als een frisse wind naar binnen te gaan en met toewijding te zingen."

Terugkeren naar liveoptredens na de pandemie is een complexe zaak, aldus Connolly. Tijdens de lockdown moedigde ze studenten aan om hun tijd te gebruiken om nieuw repertoire te leren, vooral liederen. Als er geen professionele kansen zijn, kan het creëren van eigen deadlines helpen om gemotiveerd te blijven. “Ik denk niet dat er ooit weer een ‘normaal’ zal zijn zoals we dat eerder kenden. Ik denk dat er wel wat dingen ten goede zijn veranderd. Vroeger was er een gebrek aan diversiteit en ik ben blij dat dat aan het veranderen is. Er is ook een verschuiving in de treiter-cultuur die in onze sector gangbaar was, vooral door dirigenten en regisseurs. We hebben nu meer mogelijkheden om negatief gedrag intern aan te vechten.

Er is meer zekerheid voor zangers en artiesten; er is meer respect en een verlangen om inclusief te zijn. Het zal wat tijd kosten om de balans goed te krijgen, maar dit zijn belangrijke

veranderingen. En er is ook een verandering qua videocultuur, zodat er veel meer kan worden gedaan zonder airmiles te gebruiken en de planeet te vervuilen. Vergaderingen hoeven niet persoonlijk te zijn en zangers hebben moeten wennen aan een camera voor zich.”

Maar liveoptredens zijn nog steeds onvervangbaar en Connolly kijkt ernaar uit om deel uit te maken van de jury van dit jaar. Uiteindelijk hoopt ze dat de deelnemers zich kunnen ontspannen en van hun optredens genieten. “Ik denk dat het een vergissing is als je aan een wedstrijd meedoet met de wens om te winnen. Er zijn mensen die met dat doel kunnen overleven. Maar de meeste zangers kunnen dat niet.

Ik denk dat je gewoon je best moet willen doen. En hopen dat ze je leuk genoeg vinden om je te selecteren voor de volgende ronde. Dat is alles wat je kunt verwachten. Ik denk dat je geen enkel risico neemt met alleen de prijs voor ogen. Maar het is heel belangrijk om risico's te nemen, want misschien pakt het juist goed uit. Ik beloon liever iemand die risico’s durft te nemen, dan iemand die perfect probeert te zijn."

Shirley Apthorp werd geboren in ZuidAfrika, groeide op in Australië en woont sinds twee decennia in Berlijn.

Ze schrijft over muziek (in het bijzonder over muziektheater) voor de Financial Times en andere publicaties.

IVC 2021 |

15

Sarah Kollé, Alexander Boeschoten, Maximilian Vogler en Sebastian Issler achter de schermen in 2019.

Elenora Hu bereidt zich veilig voor op de Mozart masterclass.

Candidates & Repertoire

54th International Vocal Competition LiedDuo 16 - 21 Nov 2021 Semi-finalists: 14 duos 15 nationalities: Austria, Brazil, China, France, Germany, Greece, Israel, Japan, Lithuania, Netherlands, Russia, Serbia, South Korea, Sweden, United States of America

First Round selections: 89 duos 35 nationalities: Armenia, Austria, Belgium, Brazil, Bulgaria, Canada, China, Croatia, Ecuador, France, Germany, Greece, Indonesia, Ireland, Israel, Italy, Japan, Lithuania, Netherlands, New Zealand, North Macedonia, Norway, Poland, Portugal, Russia, Serbia, Slovenia, South Korea, Spain, Sweden, Switzerland, Turkey, Ukraine, United Kingdom, United States of America

The semi-finalist duos are listed in order of their registration number.

3

Vassia Alati

Semi-finals Claude Debussy 1862 - 1918

Bart Visman *1962 Johannes Brahms 1833 - 1897 Franz Schubert 1797 - 1828 Benjamin Britten 1913 - 1976

Manolis Kalomiris 1883 - 1962

Soprano Netherlands / Greece 28-09-1992 Final Gabriel Fauré 1845 - 1924

Franz Schubert 1797 - 1828 Alphons Diepenbrock 1862 - 1921

Yuto Kiguchi Pianist Japan 14-02-1989

8

Matthias Hoffmann

Bass-baritone Austria 21-01-1991

Ariettes oubliées; C’est l’extase langoureuse - L. 63, no. 1 / Fêtes galantes; Fantoches - L. 86 Het goud van Vermeer Vier Gesänge; Lerchengesang - op. 70, no. 2 Gruppe aus dem Tartarus - op. 24, no. 1, D. 583 On this island; Now the leaves are falling fast op. 11, no. 2 Mayovotana (Magic herbs); I gria zoi (Old mother life)

La bonne chanson - op. 61; no. 8: N’est-ce pas? no. 9: L’hiver a cessé Die Blumensprache - op. 173, no. 5, D. 519 Ik ben in eenzaamheid niet meer alleen - RC 41

Hugo Wolf 1860 - 1903 Hanns Eisler 1898 - 1962 Aribert Reimann *1936 Franz Schubert 1797 - 1828 Franz Liszt 1811 - 1886

Mörike-Lieder; Verborgenheit - no. 12 Hölderlin-Fragmente; An eine Stadt - no. 5 Kinderlieder; Wo ist der Vater - no. 1 Die junge Nonne - D. 825 Die Loreley - S. 273

Semi-finals Charles Ives 1874 - 1954 Hans Erich Pfitzner 1869 - 1949 Hans Sommer 1837 - 1922 Johannes Brahms 1833 - 1897 Henri Duparc 1848 - 1933 Bart Visman *1962 Francis Poulenc 1899 - 1963 Franz Schubert 1797 - 1828 Sergei Rachmaninov 1873 - 1943 Moritz Eggert *1965

Memories; A. Very pleasant Fünf Lieder; Nachtwanderer - op. 7, no. 2 Zehn Lieder; Nachts - op. 9, no. 5 Deutsche Volkslieder; Da unten im Tale - WoO. 33, no. 6 Chanson triste Vermeer’s gold Chansons gaillardes; La maîtresse volage - FP 42, no. 1 Gruppe aus dem Tartarus - op. 24, no. 1, D. 583 Twelve romances; Na smert’ chizhika (On the death of a linnet) - op. 21, no. 8 Neue Dichter Lieben; Sprich, Scheherazade

Final Franz Schubert 1797 - 1828

Claude Debussy 1862 - 1918 Miroslav Srnka *1975 Alphons Diepenbrock

Drei Lieder von Metastasio; Il modo di prender molare - op. 83, no. 3, D. 902 Fêtes galantes II; Le faune - L. 114, no. 2 Dreizehn Lieder; Du alte Ananasbirne; II. Garten - no. 8 Simeons lofzang - RC 120

1862 - 1921

Carl Loewe 1796 - 1869

Lisa Ochsendorf Alexander von Zemlinsky

Odins Meeresritt - op. 118 Acht Lieder; Nach dem Gewitter - op. 5, no. 3

Reynaldo Hahn 1874 - 1947 Ralph Vaughan Williams

Sept chansons grises; L’heure exquise - no. 5 The house of life; Silent noon

Wolfgang Rihm *1952 Viktor Ullmann 1898 - 1944 Robert Schumann 1810 - 1856

Neue Alexanderlieder; Ich mag euch alle nicht - no. 3 Liederbuch des Hafis; Betrunken - op. 30, no. 2 Belsazar - op. 57

Pianist Germany 18-12-1991

1871 - 1942

1872 - 1958

17

Semi-finals Alexander von Zemlinsky 1871 - 1942

Zhuohan Sun Tenor China 09-01-1993

Sara Pavlovic Pianist Serbia 09-01-1996

18

Ilja Aksionov Tenor Lithuania 10-06-1996

Gustas Raudonius Pianist Lithuania 24-12-1996

Gabriel Fauré 1845 - 1924 Pyotr Ilyich Tchaikovsky 1840 - 1893 Franz Schubert 1797 - 1828 Bart Visman *1962 Francis Poulenc 1899 - 1963 Hugo Wolf 1860 - 1903

Final Robert Schumann 1810 - 1856 Alphons Diepenbrock 1862 - 1921 Gabriel Fauré 1845 - 1924 Hugo Wolf 1860 - 1903 Franz Schubert 1797 - 1828 Zaiyi Lu *1943 Robert Schumann 1810 - 1856 Francis Poulenc 1899 - 1963 Gustav Mahler 1860 - 1911

Sechs Lieder und Gesänge; Ehetanzlied - op. 10, no. 1 Trois mélodies; Nell - op. 18, no. 1 Six romances; Net, tol’ko tot, kto znal (None but the lonely heart) - op. 6, no. 6 Die Mutter Erde - D. 788 Vermeer’s gold Tel jour, telle nuit; Bonne journée - FP 86, no. 1 Mörike-Lieder; Der Jäger - no. 40

Kerner-Lieder; Wanderlied - op. 35, no. 3 Drie ballades; Der Abend kommt gezogen - op. 1, no. 3 Prison - op. 83, no. 1 Goethe-Lieder; Ganymed - no. 50 Nacht und Träume - D. 827 The bridge in my homeland Liederkreis; Mit Myrten und Rosen - op. 24, no. 9 Deux poèmes de Louis Aragon; C - FP 122, no. 1 Lieder und Gesänge aus der Jugendzeit; Scheiden und Meiden - no. 12

Semi-finals Bart Visman *1962 Gerald Finzi 1901 - 1956 Henri Duparc 1848 - 1933 Claude Debussy 1862 - 1918 Hugo Wolf 1860 - 1903 Sergei Rachmaninov

Het goud van Vermeer Oh fair to see; As I lay in the early sun - op. 13b, no. 3 Extase Paysage sentimental - L. 55 Sechs Lieder; Mausfallensprüchlein - no. 6 Six romances; Krysolov (The pied piper) - op. 38, no. 4

Franz Schubert 1797 - 1828 Alphons Diepenbrock

Rastlose Liebe - op. 5, no. 1, D. 138 De klare dag - RC 4

Final Franz Schubert 1797 - 1828 Hugo Wolf 1860 - 1903 Gabriel Fauré 1845 - 1924 Johannes Brahms 1833 - 1897

Willem Mengelberg 1871 - 1951 Herbert Howells 1892 - 1983 Karol Szymanowski 1882 - 1937

Henri Duparc 1848 - 1933 Gabriel Fauré 1845 - 1924 Ludwig van Beethoven 1770 - 1827

Nähe des Geliebten - op. 5, no. 2, D. 162 Mörike-Lieder; Auf eine Christblume II - no. 21 Trois mélodies; Nell - op. 18, no. 1 Acht Lieder und Gesänge; Unbewegte laue Luft op. 57, no. 8 Und wüssten’s die Blumen, die kleinen A garland for de la mare; The Lady Caroline - no. 2 Seven Joyce songs; Lean out of the window op. 54, no. 3 Phidylé Cinq mélodies “de Venise”; C’est l’extase - op. 58, no. 5 An die ferne Geliebte; Nimm sie hin denn, diese Lieder - op. 98, no. 6

1873 - 1943

1862 - 1921

30

Geng Lee Baritone China 22-11-1994

Semi-finals Henri Duparc 1848 - 1933 Robert Schumann 1810 - 1856

John Musto *1954 Bart Visman *1962 Francis Poulenc 1899 - 1963 Gustav Mahler 1860 - 1911

Chanson triste Dichterliebe - op. 48; no. 11: Ein Jüngling liebt ein Mädchen - no. 12: Am leuchtenden Sommermorgen Shadow of the blues; Litany - no. 2 Vermeer’s gold Banalités; Hôtel - FP 107, no. 2 Lieder eines fahrenden Gesellen; Ging heut’ Morgen über’s Feld - no. 2

Final Claude Debussy 1862 - 1918 Robert Schumann 1810 - 1856 Alphons Diepenbrock

Nuit d’étoiles - L. 2 Kerner-Lieder; Stille Tränen - op. 35, no. 10 Simeons lofzang - RC 120

Claude Debussy 1862 - 1918 Franz Schubert 1797 - 1828 John Musto *1954 Gustav Mahler 1860 - 1911

Beau soir - L. 84 Erlkönig - op. 1, D. 328 Shadow of the blues; no. 1: Silhouette - no. 4: Could be Rückert-Lieder; Ich bin der Welt abhanden gekommen

Semi-finals Gabriel Fauré 1845 - 1924

Franz Schubert 1797 - 1828

Sergei Rachmaninov

Cinq mélodies “de Venise” - op. 58; no. 1: Mandoline - no. 4: À Clymène Zwei Szenen aus dem Schauspiel ‘Lacrimas’; Lied der Delphine - op. 124, no. 2, D. 857 Six romances; Son (A dream) - op. 38, no. 5

Hugo Wolf 1860 - 1903 Rodion Shchedrin *1932 Bart Visman *1962

Mörike-Lieder; Elfenlied - no. 16 Three solfege exercises; Staccato Vermeer’s gold

1862 - 1921

Nils Basters Pianist Germany 24-07-1989

38

Alisa Fedorenko Soprano Russia 03-06-1999

1873 - 1943

Final Johannes Brahms 1833 - 1897 Vier Gesänge; Von ewiger Liebe - op. 43, no. 1 Olivier Messiaen 1908 - 1992 Poèmes pour Mi; Le collier - no. 8 Nikolai Rimsky-Korsakov Two romances; Son v letnyuyu noch (Summer night’s 1844 - 1908 dream) - op. 56, no. 2 Alphons Diepenbrock Mandoline - RC 99 1862 - 1921

Evgenii Sergeev Pianist Russia 26-06-1986

Maurice Ravel 1875 - 1937 Dominick Argento 1927 - 2019 Claude Debussy 1862 - 1918 Hugo Wolf 1860 - 1903

Histoires naturelles; La pintade - M. 50, no. 5 Six Elizabethan songs; Winter - no. 3 Quatre chansons de jeunesse; Apparition - L. 57, no. 4 Mörike-Lieder; Lied vom Winde - no. 38

47

Sophia Burgos Soprano United States 03-05-1991

Daniel Gerzenberg Pianist Germany 15-02-1991

65

Semi-finals Bart Visman *1962 Hugo Wolf 1860 - 1903

Claude Debussy 1862 - 1918 Gabriel Fauré 1845 - 1924 Manuel de Falla 1876 - 1946 George Crumb *1929

Vermeer’s gold Mörike-Lieder; Nixe Binsefuss - no. 45 / Goethe-Lieder; Die Bekehrte - no. 27 Ariettes oubliées; C’est l’extase langoureuse - L. 63, no. 1 La chanson d’Ève; Crépuscule - op. 95, no. 9 Siete canciones populares españolas; Asturiana - no. 3 Apparition; The night in silence under many a star

Final Hugo Wolf 1860 - 1903

Manuel de Falla 1876 - 1946

Maurice Ravel 1875 - 1937

Igor Stravinsky 1882 - 1971 Manuel de Falla 1876 - 1946 Hugo Wolf 1860 - 1903

Gerrit Isaac van Eijken

Italienisches Liederbuch; Ich esse nun mein Brod nicht trocken mehr - no. 24 Siete canciones populares españolas; El paño moruno - no. 1 Deux epigrammes de Clément Marot; D’Anne jouant de l’espinette - M. 10, no. 2 The owl and the pussy-cat Siete canciones populares españolas; Nana - no. 5 Italienisches Liederbuch; no. 6: Wer rief dich denn? no. 43: Schweig’ einmal still, du garst’ger Schwätzer dort!

Fünf Gedichte; Agnes - op. 11, no. 1

Joseph Marx 1882 - 1964 Robert Schumann 1810 - 1856 Francis Poulenc 1899 - 1963

George Crumb *1929

Hugo Wolf 1860 - 1903

Italienisches Liederbuch; Die tote Braut - no. 12 Sechs Gesänge; Herzeleid - op. 107, no. 1 Fiançailles pour rire; Mon cadavre est doux comme un gant - FP 101, no. 4 The yellow moon of Andalusia (Spanish songbook III); Pause of the clock - no. 1 Italienisches Liederbuch; Wenn du, mein Liebster, steigst zum Himmel auf – no. 36

1832 - 1879

Semi-finals Franz Schubert 1797 - 1828 Vier Refrainlieder; Bei dir allein - op. 95, no. 2, D. 866 Hugo Wolf 1860 - 1903 Mörike-Lieder; Die Geister am Mummelsee - no. 47 Claude Debussy 1862 - 1918 Fêtes galantes II; Colloque sentimental FL. 114, no. 3 Gabriel Fauré 1845 - 1924 Trois mélodies; La fleur qui va sur l’eau - op. 85, no. 2 Pyotr Ilyich Tchaikovsky Seven romances; Den’ li tsarit? (Does the day reign?) - Ekaterina Chayka- 1840 - 1893 op. 47, no. 6 Rubinstein George Crumb *1929 Sun and shadow (Spanish songbook II); Dance of the Mezzo-soprano

moon in Santiago - no. 4 Germany Bart Visman *1962 Vermeer’s gold 27-04-1998 Final Franz Schubert 1797 - 1828 Totengräbers Heimweh - D. 842 Hugo Wolf 1860 - 1903 Mörike-Lieder; Begegnung - no. 8 Gabriel Fauré 1845 - 1924 La bonne chanson; L’hiver a cessé - op. 61, no. 9 /

Cinq mélodies “de Venise”; En sourdine - op. 58, no. 2 Henri Dutilleux 1916 - 2013 Quatre mélodies; Féerie au clair de lune - no. 1 Camille van Lunen *1957 A Shakespeare cycle of scenic songs; Where the bee

sucks - no. 1 Robert Schumann 1810 - 1856 Romanzen und Balladen, Vol. I; Abends am Strand Maria Yulin

op. 45, no. 3 Pianist Alban Berg 1885 - 1935 Vier Lieder; Schlafen, Schlafen, nichts als Schlafen; Israel

op. 2, no. 1 21-07-1988 Modest Mussorgsky 1839 - 1881 Pesni i plyaski smerti (Songs and dances of death);

Trepak - no. 3

68

Isabel Weller

Semi-finals Claude Debussy 1862 - 1918 Joseph Haydn 1732 - 1809 Johannes Brahms 1833 - 1897 Paul Hindemith 1895 - 1963 Bart Visman *1962 Hugo Wolf 1860 - 1903

Final Hugo Wolf 1860 - 1903 Gabriel Fauré 1845 - 1924 Claude Debussy 1862 - 1918

Franz Schubert 1797 - 1828 Richard Strauss 1864 - 1949 Aribert Reimann *1936 Clara Schumann 1819 - 1896

Robert Schumann 1810 - 1856 Konstantia Gourzi *1962 Yuriko Watanabe Julius Röntgen 1855 - 1932 Pianist

Japan 24-08-1994 Soprano Germany 10-06-1994

69

Anna Lautwein Mezzo-soprano Germany 17-08-1993

Laura Pitz Pianist Germany 29-09-1992

Semi-finals Robert Schumann 1810 - 1856

Libby Larsen *1950 Francis Poulenc 1899 - 1963 Hugo Wolf 1860 - 1903

Alfred Schnittke 1934 - 1998 Dora Pejačević 1885 - 1923 Bart Visman *1962 Gabriel Fauré 1845 - 1924

Johannes Brahms 1833 - 1897

Nuit d’étoiles - L. 2 / Mandoline - L. 43 Piercing eyes - Hob. XXVIa, no. 35 Vier Gesänge; Die Mainacht - op. 43, no. 2 Das Marienleben; Pietà - op. 27, no. 11 Vermeer’s gold Mörike-Lieder; Lied vom Winde - no. 38

Mörike-Lieder; Er ist’s - no. 6 Trois mélodies; Les berceaux - op. 23, no. 1 Ariettes oubliées; Il pleure dans mon coeur FL. 63, no. 2 Die junge Nonne - D. 825 / Nacht und Träume - D. 827 Fünf Lieder; Ich schwebe - op. 48, no. 2 Kinderlieder; Der Sommer ist fortgeflogen - no. 2 Sechs Lieder; Ich stand in dunklen Träumen op. 13, no. 1 Lieder und Gesänge; Liebeslied - op. 51, no. 5 Rezitativ Antigone Neun Lieder aus den Gedichten des Mirza Schaffy von Bodenstedt; Du lockst den Klang - op. 15, no. 6

Romanzen und Balladen, Vol. IV; Die Soldatenbraut op. 64, no. 1 The apple’s song Banalités; Hôtel - FP 107, no. 2 Mörike-Lieder; Erstes Liebeslied eines Mädchens no. 42 Three poems of Marina Tsvetayeva; II - op. 36 Wie ein Rausch Het goud van Vermeer Trois mélodies; Dans la forêt de septembre op. 85, no. 1 Ständchen - op. 106, no. 1

Final Kurt Weill 1900 - 1950 Nanna’s Lied Claude Debussy 1862 - 1918 Trois chansons de Bilitis; La flûte de Pan - L. 90, no. 1 Francis Poulenc 1899 - 1963 Banalités; Fagnes de Wallonie - FP 107, no. 3 Johannes Brahms 1833 - 1897 Fünf Lieder; Wie Melodien zieht es mir - op. 105, no. 1 Martin Christoph Redel *1947 Nirgendland; Kein Kinderlied - op. 87, no. 1 Dora Pejačević 1885 - 1923 An eine Falte - op. 46 Clara Schumann 1819 - 1896 Am Strande Henriëtte Bosmans 1895 - 1952 Lead, kindly light Alma Mahler-Werfel 1879 - 1964 Fünf Lieder; Laue Sommernacht - no. 3 Dmitri Shostakovich 1906 - 1975 From Jewish folk poetry; Kolybal’naya (Lullaby) op. 79, no. 3 Johannes Brahms 1833 - 1897 Deutsche Volkslieder; Och Mod’r, ich well en Ding

han - no. 33

76

Arvid Fagerfjäll Baritone Sweden 30-08-1991

Hikaru Kanki Pianist Japan 12-11-1993

80

Heidi Baumgartner Soprano Austria 04-05-1998

Asuka Tagami Pianist Japan 09-11-1991

Semi-finals Franz Schubert 1797 - 1828 Arnold Schönberg 1874 - 1951 Benjamin Britten 1913 - 1976 Bart Visman *1962 Claude Debussy 1862 - 1918

Gabriel Fauré 1845 - 1924 Hugo Wolf 1860 - 1903

An mein Herz - D. 860 Sechs Lieder; Die Aufgeregten - op. 3, no. 2 The red cockatoo and other songs; A poison tree Vermeer’s gold Trois mélodies de Paul Verlaine; La mer est plus belle L. 81, no. 1 Prison - op. 83, no. 1 Mörike-Lieder; Die Geister am Mummelsee - no. 47

Final Robert Schumann 1810 - 1856 Henriëtte Bosmans 1895 - 1952 Franz Schubert 1797 - 1828 Aribert Reimann *1936

Jean Sibelius 1865 - 1957

Hugo Wolf 1860 - 1903 Francis Poulenc 1899 - 1963 André Caplet 1878 - 1925

Claude Debussy 1862 - 1918

Kerner-Lieder; Lust der Sturmnacht - op. 35, no. 1 Dix mélodies; Le diable dans la nuit - no. 5 Totengräbers Heimweh - D. 842 Nachtstück; no. 2: Die Vöglein; - no. 3: Vor dem Schloss in den Bäumen es rauschend weht Five songs; Den första kyssen (The first kiss) op. 37, no. 1 Goethe-Lieder; Ganymed - no. 50 Le travail du peintre; Marc Chagall - FP 161, no. 2 Trois fables de Jean de la Fontaine; Le loup et l’agneau - no. 3 Trois ballades de François Villon; Ballade des femmes de Paris - L. 126, no. 3

Semi-finals Franz Schubert 1797 - 1828

Hugo Wolf 1860 - 1903 Bart Visman *1962 Kaija Saariaho *1952

Claude Debussy 1862 - 1918

Suleika I, Was bedeutet die Bewegung? op. 14, no. 1, D. 720 Mörike-Lieder; Er ist’s - no. 6 Vermeer’s gold Leino-Laulut (Leino songs); Sua katselen (Looking at you) - no. 1 Quatre chansons de jeunesse; L. 47, no. 1: Pantomime / L. 57, no. 4: Apparition

Final Wolfgang Amadeus Mozart

An Chloe - K. 524

Franz Schubert 1797 - 1828 Hugo Wolf 1860 - 1903

Richard Strauss 1864 - 1949 Claude Debussy 1862 - 1918 Camille van Lunen *1957

Edvard Grieg 1843 - 1907 Dominick Argento 1927 - 2019

György Sándor Ligeti

Die Gebüsche - D. 646 Italienisches Liederbuch; Mein Liebster hat zu Tische mich geladen - no. 25 Drei Lieder; Schlagende Herzen - op. 29, no. 2 Quatre chansons de jeunesse; Pierrot - L. 30, no. 3 Aus Liebe und luftigem Traum; Chagall (Rose Ausländer) - no. 6 Sechs Lieder; Zur Rosenzeit - op. 48, no. 5 Six Elizabethan songs; no. 1: Spring - no. 2: Sleep no. 5: Diaphenia Der Sommer

Claude Debussy 1862 - 1918

La romance d’Ariel - L. 58

1756 - 1791

1923 - 2006

81

Ana Carolina Coutinho Soprano Brazil 29-11-1993

Megumi Kuroda Pianist Japan 29-05-1989

Semi-finals Hugo Wolf 1860 - 1903 Franz Schubert 1797 - 1828 Viktor Ullmann 1898 - 1944 Francis Poulenc 1899 - 1963

Richard Strauss 1864 - 1949 Bart Visman *1962 Kōsaku Yamada 1886 - 1965

Eichendorff-Lieder; Verschwiegene Liebe - no. 3 Die Blumensprache - op. 173, no. 5, D. 519 Drei Hölderlin-Lieder; Sonnenuntergang - no. 1 Fiançailles pour rire - FP 101; no. 3: Il vole no. 6: Fleurs Mädchenblumen; Wasserrose - op. 22, no. 4 Vermeer’s gold 風に乗せてうたへる春の歌八章; たたえよ、 しらべよ、歌いつれよ

Final Claude Debussy 1862 - 1918 Francis Poulenc 1899 - 1963 Henriëtte Bosmans 1895 - 1952 Olivier Messiaen 1908 - 1992 Hugo Wolf 1860 - 1903

Franz Schubert 1797 - 1828 Richard Strauss 1864 - 1949

Benjamin Britten 1913 - 1976

Romance (Silence ineffable de l’heure) - L. 43 Fiançailles pour rire; La dame d’André - FP 101, no. 1 Mélodies Françaises; Aurore - no. 12 Chants de terre et de ciel; Résurrection - no. 6 Mörike-Lieder; no. 13: Im Frühling - no. 21: Auf eine Christblume II Nachthymne - D. 687 Drei Gesänge älterer deutscher Dichter; Muttertändelei - op. 43, no. 2 On this island - op. 11; no. 1: Let the florid music praise! - no. 5: As it is, plenty

Semi-finals Claude Debussy 1862 - 1918 Franz Schubert 1797 - 1828 Olivier Messiaen 1908 - 1992 Sergei Rachmaninov

Ariettes oubliées; Chevaux de bois - L. 63, no. 3 An den Mond - op. 57, no. 3, D. 193 Poèmes pour Mi; Le collier - no. 8 Six romances; Margaritki (Daisies) - op. 38, no. 3

Francis Poulenc 1899 - 1963

Bart Visman *1962 Hugo Wolf 1860 - 1903

La courte paille; no. 2: Quelle aventure! - no. 3: La reine de coeur Vermeer’s gold Italienisches Liederbuch; no. 11: Wie Lange schon war immer mein Verlangen - no. 46: Ich hab’ in Penna einen Liebsten wohnen

Final Claude Debussy 1862 - 1918 Gabriel Fauré 1845 - 1924 Franz Schubert 1797 - 1828

Luigi Dallapiccola 1904 - 1975

Hugo Wolf 1860 - 1903

Joseph Canteloube 1879 - 1957 Henriëtte Bosmans 1895 - 1952 William Elden Bolcom *1938

Cinq poèmes de Baudelaire; Harmonie du soir - L. 64, no. 2 Notre amour - op. 23, no. 2 Vier Gesänge aus ‘Wilhelm Meister’; Lied der Mignon III (Nur wer die Sehnsucht kennt) - op. 62, no. 4, D. 877 / Vier Refrainlieder; Die Männer sind méchant! op. 95, no. 3, D. 866 Quattro liriche di Antonio Machado; Ayer soñé que veía - no. 2 Mörike-Lieder; Das verlassene Mägdlein - no. 7 / Goethe-Lieder; Philine - no. 8 Chants d’Auvergne; Chut, chut Gebed Cabaret songs; George - no. 12

86

1873 - 1943

Sara Gouzy Soprano France 03-07-1991

Seri Dan

Pianist South Korea 28-03-1992

Melina Meschkat, Kelly Poukens en Heleen Vegter na hun optreden tijdens het Operadiner bij Van Drakestein.

Heleen Vegter, Helena Koonings en Sylvia Maessen tijdens de workshop over het prijslied 2018 / 2019: Oh che tranquillo mar.

De ideale toon is de manier waarop Vermeer Bart Visman en Marc Pantus Marc Pantus zal de eerste keer dat hij Renée Fleming hoorde zingen nooit vergeten. Hij was op het Ravinia Festival, in de buurt van Chicago. "Ik had nog nooit iemand zo mooi horen zingen", herinnert hij zich. “De kwaliteit van de toon was perfect. En als de ideale toon een visuele tegenhanger zou kunnen hebben, zou het de manier zijn waarop Vermeer goud schildert."

Pantus studeerde schilderkunst voordat hij zanger werd, en hij herinnert zich nog levendig het fysieke gevoel van het produceren van zijn eerste volle toon. “Het voelde als een geluidskolom die van mijn voeten naar het plafond ging. Er zijn een paar schilderijen van Vermeer waar je op de achtergrond de lijst van een spiegel of een schilderij ziet. Het is verguld. En het is zonder contouren geschilderd.

Alles is afgerond, maar je kunt de randen zien. Wat je wilt, is dat een toon als een gouden ei is, van onder tot boven.”

Dit is de inspiratie achter Het goud van Vermeer: het nieuwe prijslied dat Bart Visman componeerde op een tekst van Marc Pantus voor de IVC van dit en volgend jaar. De IVC geeft elke twee jaar een commissie voor een nieuw prijslied dat door alle halvefinalisten gezongen moet worden. De twee mannen hadden al samengewerkt, onder meer aan een groot werk voor het Radio Filharmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor en aan een liedcyclus Zeven levensliederen en een aanslag voor IVC-laureaat Peter Gijsbertsen. Voor Visman leek Pantus de ideale dichter voor de opdracht van de IVC: als zanger begreep hij als geen ander de ervaring van de concoursdeelnemers. Beiden waren het er meteen over eens dat de IVC 2021 |

18

compositie in het Nederlands zou zijn.

“Omdat ik Nederlander ben, heb ik hier een verantwoordelijkheid”, zegt Visman. "Je kunt in het Nederlands net zo mooi zingen als in iedere andere taal."

Pantus is het daarmee eens. “Taal is belangrijk en ik denk dat het serieus genomen moet worden. Het is niet zomaar een kleerhanger. Je moet de woorden werkelijk uitspreken als je zingt. Als mensen me vragen: ‘Waarom schrijf je al je liederen in het Nederlands?’ zeg ik, nou ja: Leoš Janáček! Ik bedoel, hoeveel mensen spreken Tsjechisch? En toch worden zijn werken over de hele wereld uitgevoerd in het Tsjechische origineel.

Hij luisterde naar het geluid van de taal en schreef het op. Je doet het gewoon.”

Op verzoek van de IVC zorgde het tweetal wel voor een goede Engelse vertaling van het lied omdat anders niet-Nederlandstalige deelnemers zouden worden benadeeld.

Deelnemers kunnen zelf kiezen in welke taal ze zingen. Beiden zijn benieuwd wie wat kiest. Er zijn zes versies van het lied - in drie verschillende registers voor mannenen vrouwenstem - of twaalf, als je de Engelse vertalingen meetelt. Het idee van keuzevrijheid staat centraal in zowel de creatie als de inhoud van het werk; componist en dichter zorgden voor een werk dat niet de voorkeur geeft aan lichtere, meer behendige stemmen of zwaardere, vollere stemmen, maar dat zoveel mogelijk ruimte biedt voor lyriek, schoonheid en verhalen vertellen. Uiteindelijk is datgene wat elke zanger inbrengt in het optreden het belangrijkst. Het goud van Vermeer vertelt het verhaal vanuit

het perspectief van de zanger, van hoe het voelt om op te treden in een wedstrijd.

“Eigenlijk”, zegt Visman, “is het een dramatisch tafereel - in de zin dat de dichter de angst van de zanger beschrijft, of misschien liever de vragen die iemand, die op het punt staat het podium op te gaan, heeft.

Wat doe ik hier? Wat ga ik doen? Wat is de reden om dat te doen? Wie ben ik om te denken dat ik dat kan? Het antwoord: ik ga het podium op, ik ga dit lied zingen, om de simpele reden dat jij, het publiek en de jury, dat niet doen. De reden is dat alleen de artiesten kunnen doen wat ze doen.

Er zit een element van plezier in, in die zin dat het een wedstrijd is. En ik hoop dat de zangers en pianisten zullen beseffen dat dit een lied voor hen is, voor elk van hen.”

Pantus legt het verder uit. “Het nummer verlengt het moment voordat een zanger het podium betreedt, zoals een droom een minuut wel uren kan laten lijken. Ik wilde dat het gekoppeld zou zijn aan de situatie van de zanger op het moment voordat hij het podium betreedt. Het vreemde aan zingen is dat niemand echt weet hoe het moet. Natuurlijk studeer je en oefen je alles tot in de puntjes, maar dat betekent niet dat het ook gaat gebeuren.”

Toch is het podium voor Pantus een veilige ruimte. “Je weet zeker dat je een reden hebt om daar te zijn: je naam staat op de poster. Het podium is een heilige plek waar je eerlijk kunt zijn in je werk. Maar zodra je de in de coulissen staat moet je een gekleurd verhaal vertellen - misschien geen leugens, maar je moet aardig en vriendelijk zijn, zelfs tegen mensen die

goud schildert

Bart Visman

je misschien niet aardig vindt. Zingen is een plek waar de waarheid kan worden verteld zonder gevolgen. Maar het is heel, heel slim om niet altijd de waarheid te vertellen als je carrière probeert te maken.”

Pantus gebruikt drie verschillende stemmen om zijn verhaal te vertellen - een beetje zoals Schuberts Erlkönig - hoewel hij zegt dat de vergelijking niet bij hem opkwam toen hij aan het schrijven was. Visman zegt dat hij weliswaar een groot bewonderaar is van Schuberts en Schumanns liederen, maar dat hij er ook niet bewust aan dacht toen hij Het goud van Vermeer componeerde. “Je zou erger kunnen

Marc Pantus

doen dan die componisten te omarmen.

Ze hebben echt iets gecreëerd dat nog niet eerder bestond. Ze zijn erg compleet - een eigen dramatische wereld. Elk nummer heeft een compleet universum in zich. Ik heb ze niet echt als voorbeeld genomen, maar je ontkomt er ook niet aan. Ik hoop zeker dat de musici en het publiek zich aan het einde van het nummer naar een iets hoger niveau getild voelen; ineens is er geen probleem meer om op te lossen. Dit is alles wat er is.”

- dat de gedachten en emoties die het bevat een blijvend geschenk zijn.

"Door de waarheid te vertellen, kun je schoonheid vinden", zegt Pantus. “Ik wens dat iedereen zich echt thuis voelt op het podium. Ik heb geprobeerd vriendelijk te zijn voor de zangers. Ik hoop dat ze er wat aan hebben. En zo niet, dan kunnen ze het gewoon mooi zingen!”

Shirley Apthorp

Beide mannen hopen van harte dat het lied aan de concoursdeelnemers iets geeft dat ze kunnen meenemen buiten het kader van de competitie IVC 2021 |

19

Het goud van Vermeer

Niemand weet hoe het moet niemand weet hoe het kan niemand weet hoe ik ben opgekomen ik ben niet op de trap gestruikeld ik doe of ik rustig ben ik ben rustig ik ben rustig ik glimlach naar het publiek ik ken het lied het liedje gaat niet over mij (is er iets te zingen over mij?) maar het heeft mij nodig VERBODEN TE LIEGEN OP HET PODIUM de leraar weet het niet de jury weet het niet de pianist weet het niet u weet het niet niemand weet het de leraar doet het niet de jury doet het niet de pianist doet het niet u doet het niet ik doe het "Let op!

Wacht niet met leren liegen (ik heb dat zelf te laat geleerd) tegen de pianist, het koor, orkest, regie, kritiek, piano, akoestiek, publiek, roem alles – juist als het onterecht is."

en dan – gelukkige catastrofe – ineens iets van goud of blauw zonder contouren – zoals Vermeer het deed – iets van goud een zuil, een ei op een Ja of op een Amen en niet liegen niet liegen ik ben naar voren gelopen ik ben niet gestruikeld op de trap ik heb geknikt, vriendelijk heb niets ik heb hier iets te zoeken kijk, er staat een kruisje op de vloer hier is het hier is het veilig hier moet ik wezen het liedje gaat niet over mij maar het kan niet zonder mij ik ben hier ik ben nu.

Tekst: Marc Pantus

IVC 2021 |

20

Vermeer’s Gold

No-one knows how to do it no-one knows how they can no-one knows how I walked up to stand here did not trip coming down the stairway pretend I’m not nervous I’m not nervous I’m not nervous I smile at the audience I know the song the song is not about me (what is there to say about me?) but the song still needs me LYING PROHIBITED IN THE AUDITORIUM the teachers do not know the judges do not know the accompanist does not know you do not know no-one knows the teachers do not do it judges do not do it accompanists do not do it you do not do it I do it "Listen here!

Don’t wait to practice lying (I learned it far too late myself) to the accompanist, the choir, the orchestra, the critics, piano, acoustics, the audience, sing praises – right when they’re undeserved.”

and then – O fortunate disaster – a gift made of gold or blue fluid and flowing – just like Vermeer would do – made of gold a column, an egg on a ‘Ja’ or on an ‘Amen’ and no lying no lying and so I’ve come here before you I did not trip up upon the stair I gave a nice, friendly nod I have nothing but here I have a purpose see, there is a cross here upon the floor here it is this is a safe place this is where I must be the song is not about me but it cannot do without me I am here I am now.

Tekst: Marc Pantus Engelse vertaling: Brent Annable

“Zodra je de oren van mensen hebt geopend, Roger Vignoles Pianist Roger Vignoles herinnert zich dat zijn favoriete speelgoed als kind enkele in vage kleuren gedrukte foto’s waren. Bij die foto’s hoorde een bril, het ene oog rood en het andere groen. Als je naar de foto's keek met die bril op, veranderden ze in 3D-afbeeldingen; een soort vroege voorloper van IMAX-bioscopen.

"Soms denk ik dat het met de stem en piano net zo is", legt Vignoles uit.

"Je hebt twee losse beelden die in het ideale geval samenkomen om een volledig gevoel van drie dimensies rond een nummer te creëren."

Het is niet de eerste keer dat Vignoles musici in ‘s-Hertogenbosch beoordeelt; hij heeft hier al een keer in een jury gezeten, maar beoordeelde toen alleen pianisten. “Het was een wedstrijd voor begeleiders - of samenwerkende pianisten, zoals ze nu heten. Het was erg interessant: het bracht allerlei ideeën naar voren over wat mensen echt verwachten van een begeleider. En het was eigenlijk ook interessant om daar te kunnen zitten en te doen wat wij pianisten toch altijd stiekem doen bij concerten: we concentreren ons op de toetsenisten en denken: 'Wat doet hij daar?

Waarom doet ze dat? Hoe steunen ze de zangers? Of dicteren ze de zangers?’

Dat zijn de fascinerende vragen waarmee wij pianisten voortdurend leven.”

In een situatie waarin pianisten en zangers als duo worden beoordeeld, staan juryleden volgens Vignoles voor allerlei raadsels. “Wat doe je als een duo goed bij elkaar past maar saai is? Wat als de begeleider super is en de vocalist middelmatig? Of andersom? Wat wordt uiteindelijk IVC 2021 |

22

het belangrijkste element? Ik ben gefascineerd om te zien hoe dat uitpakt."

Bij het beoordelen van pianisten zoekt Vignoles naar wat hij ‘harmonisch bewustzijn’ noemt. “In het laatste deel van mijn leven ben ik dat aspect steeds belangrijker gaan vinden. Een pianist moet zich bewust zijn van een tekst en hoe deze is gevormd, en hoe de vocale partij wordt gevormd. Ik kijk naar hoe de pianist omgaat met de complexiteit van het materiaal dat ze spelen, of, in sommige gevallen, de eenvoud ervan. Of ze een concept hebben van geluid, van kleur en misschien van orkestratie - want dat is een heel belangrijk onderdeel van het spelen van het liedrepertoire.”

Het harmonisch bewustzijn zoekt hij ook bij zangers. “Ik geef veel les. En wat ik mateloos interessant vind, is hoe jonge zangers, zelfs op een behoorlijk hoog niveau, denken dat ze luisteren.

En je zegt: 'OK, laat de pianist die passage nu gewoon alleen spelen. En hoor wat gebeurt. Kom dan gewoon op één lijn met die momenten in de pianopartij.’ En ineens voelen ze iets heel anders. Het is een ingewikkelde business. Ik bedoel, ik verwacht niet dat ze het meteen doen. Maar als je eenmaal de oren van mensen hebt geopend, verandert alles. Het oude idee dat de zanger zijn lied zingt zoals ze willen en de pianisten zich aanpassen… het gebeurt nog steeds, maar het is idealiter een meer gelijkwaardige samenwerking.”

Net zoals de zanger de pianist moet leren begeleiden, zo moet de pianist leren ademen met de zanger, aldus Vignoles.

Als onderdeel van het programma

rondom het LiedDuo concours zal Vignoles Schumanns Dichterliebe uitvoeren met Christoph Prégardien.

De twee zijn als muzikanten zo vertrouwd met elkaar, dat samen optreden aanvoelt als het oppakken van de draad van een diep vertrouwd gesprek. “Christoph heeft een enorm sterke band met de tekst. Door zijn ervaring kan hij zo mooi met zijn stem omgaan. Ik heb altijd het gevoel dat we dansen op het moment dat we samen een zin beginnen. We hebben een blauwdruk. Kortom, de radar werkt gewoon. Geweldige zangers kunnen op een noot zitten en het lijkt alsof ze niets doen, maar je weet precies wanneer ze ervan af zullen komen. Over de volgende lettergreep bestaat geen enkele twijfel. Gek genoeg bespreken we niet veel waar het heen gaat of wat we ermee doen. In plaats daarvan praten we met elkaar via de muziek.” Vignoles glimlacht. “Hij heeft zich nooit openlijk tegen mijn muzikale ideeën verzet.”

Wat niet wil zeggen dat Vignoles niets te zeggen heeft over de tekst van Dichterliebe die op het programma staat. Het intrigeert hem dat de gedichten die Heine gedeeltelijk als anti-romantisch bedoelde, vaak als een voorbeeld van romantische expressie worden gezien. Heine gebruikt veel van de romantische clichés en ondermijnt ze tegelijkertijd subtiel. Soms zijn de verwijzingen naar bloemen opzettelijk overdreven; soms is zijn spel met woorden en geluiden speels zoetsappig. Schumann omarmt dit: vaak komt het tegenovergestelde onderhuids tot uiting in de pianopartij.

Vignoles neemt een voorbeeld uit Myrthen, een andere Schumannliederencyclus. In Du bist wie eine Blume bespreekt Heines tekst de

verandert alles” puurheid van een jonge vrouw, maar impliceert dat deze niet lang zal duren.

“Schumann presenteert de tekst eenvoudigweg als een gebed. Maar ik vind dat er voor het naspel, het laatste akkoord van dit specifieke nummer, manieren van spelen zijn die kunnen suggereren dat dit - welbeschouwd niet zo simpel is als het lijkt."

Op een vergelijkbare manier, zegt Vignoles, is het mogelijk om het naspel van het laatste lied in Dichterliebe zo te spelen dat de reis van de dichter eindigt met hoop, in plaats van met wanhoop. “Plots draait de muziek een hoek om: er gaat een licht aan en er bloeien mogelijkheden op.

Het overtuigt me nooit als mensen dit vertolken alsof het tragisch en suïcidaal is. Ik zie dit als een ongelooflijk ontroerende verschuiving in de psychologie, waar hij de hoop uitspreekt dat hij hiervan kan herstellen en iets anders kan vinden."

Subtekst is essentieel voor elke benadering van Dichterliebe en veel van die impliciete betekenis vind je in de pianopartij. Het laatste nummer Die alten bösen Lieder, is daar een goed voorbeeld van. “Veel mensen zingen dat met veel agressie en woede. Ik zie het anders. Ik zie het als een stukje straattheater, waarbij de verteller zegt: ‘Stroop je mouwen op! Breng me een hele grote kist! We gaan er een heleboel in doen. Ze moet absoluut enorm zijn. En de reden waarom ze zo groot moet zijn, is dat ik er al mijn liefde in ga stoppen en die begraven.'

En in de pianopartij hoor je dat hij het echt aan het meten is, een beetje zoals Figaro de kamer opmeet in de eerste akte van Le Nozze di Figaro. Het is precies hetzelfde. Het is een grap van een Joodse kleermaker! Heine was

Joods, en je kunt je voorstellen dat hij dit zegt. Het stuk mag zichzelf nooit te serieus nemen. Het heeft zoveel meer kleur en flair - dat is wat ik wil horen.

Ik ken geen andere cyclus waarin de piano zo belangrijk is."

Zelf een leerling van Gerald Moore, 'de begeleider zonder schaamte', heeft Vignoles er geen probleem mee zichzelf begeleider te noemen. Maar etiketten zijn niet waar het om gaat.

"Bij de grootste zangers had ik altijd het gevoel dat ze mij net zo begeleiden als ik hen begeleid.”

Shirley Apthorp IVC 2021 |

23

Amore e morte: Muziek is soms tastbaarder dan welke concrete vorm ook Dit jaar heeft IVC ’s-Hertogenbosch voor het eerst een student van de St. Joost School of Art & Design de opdracht gegeven om een kunstwerk te maken dat op meerdere locaties tijdens het concours te zien zal zijn. Mieke van Schaijk (galeriehoudster), Liza Voetman (journaliste) en Jan Swinkels (fotograaf) kozen het voorstel gebaseerd op het lied Amore e morte (Gaetano Donizetti) van Benjamin Schoones. Hij vertelt hier meer over de opdracht en zijn werk.

“Ik werd heel enthousiast van de open call. De vrije keuze van het muziekstuk en de mogelijkheid daar een beeld over te maken, inspireerde mij meteen.

Ik had ook direct het idee dat ik de opdracht zou kunnen uitvoeren. Ik heb affiniteit met klassieke muziek – ook lied en opera. Mijn muzieksmaak is heel divers, maar ik luister voornamelijk naar genres binnen de elektronische muziek.

IVC 2021 |

24

Deze muziek heeft een fantastisch breed aanbod!

toevalligheden zijn juist datgene wat me intrigeert. Dat probeer ik ook uit te drukken.

Een ruimte is niet een neutraal gegeven. Mijn uitgangspunt is hoe een persoon zich verhoudt tot een ruimte en wat de objecten erin betekenen.

Een ruimte bestaat voor mij zowel uit de visuele aspecten van de plek als de gebeurtenissen die daar in plaats hebben gevonden. Slijtage in een ruimte (bijvoorbeeld een versleten behang door de frictie met een stoel) is voor mij geen schade maar een indicatie van sporen van handelingen uit het verleden en dat voedt de fantasie.

Het werk dat ik voor de open call heb gemaakt, staat los van de zalen waar het in geplaatst gaat worden. Dit komt omdat ik voor het insturen van de open call niet wist hoe deze zalen eruit zouden zien. Inmiddels heb ik wel gezien dat het werk in beide zalen goed zal werken. Maar ik heb me daar bij het ontwerpen niet te zeer door laten beïnvloeden. De hoogte van de sculptuur is deels beïnvloed door het feit dat het naast een zanger komt te staan, maar verder niet.

Ik werk met schilderkunst, keramiek en verdiep me nu ook in performance kunst & installatie. Wat mij intrigeert, is dat wat de meeste mensen beschouwen als verstoringen van het dagelijks leven voor mij juist het eigenlijke ritme van het bestaan is.

De grilligheid, de opstoppingen en de

Ik weet nooit van tevoren hoe een sculptuur er werkelijk uit gaat zien.

Er is altijd een nieuw aspect aan een werk. De uitkomst van dit werk is heel anders dan wat dat ik oorspronkelijk in mijn hoofd had. Het lied Amore e Morte was dan wel mijn eerste inspiratie, het uiteindelijke resultaat

IVC 2.0 De digitale aanwezigheid van de IVC is wezenlijk versterkt Gedurende de afgelopen anderhalf jaar is gebleken hoe belangrijk digitale aanwezigheid voor een culturele instelling is. Door het project IVC 2.0 heeft de IVC die aanwezigheid in de afgelopen twee jaar wezenlijk kunnen uitbouwen dankzij ondersteuning van Kunstloc Brabant, de kennis- en uitvoeringsorganisatie voor provincie Noord-Brabant voor het brede kunst- en cultuurveld en de gemeente ’s-Hertogenbosch. We hebben in de lockdownperiode nieuwe masterclasses digitaal gepresenteerd en videovoorstellingen met onze partner Theater aan de Parade gerealiseerd. Tijdens de Mozart Masterclasses eind 2020 hebben we voor het presentatieconcert geïnvesteerd in een online uitzending die van zo’n hoog niveau was, dat een kijker vroeg of het wel echt live was. is iets anders geworden. Ik had een enkel beeld in gedachten, maar het zijn er nu twee geworden. Ik heb zelf de frames gemaakt, wat ook niet het oorspronkelijke plan was. De keus om twee sculpturen in te sturen, ontstond toen ik zag dat beide sculpturen vanwege hun gelijke houding geschikt waren om één sculptuur te zijn. Ze zijn niet direct een verbeelding van Amore e morte, maar laten de dualiteit van het lied goed zien. Het uiteindelijke resultaat drukt meer een gevoel dan de precieze tekst uit. Voor deze opdracht heb ik bewust voor keramiek gekozen, omdat ik het op een podium veel interessanter vind. Het is dynamisch en driedimensionaal”.

Interview door Ivan van Kalmthout met input van Liza Voetman Het werk Amore e morte is te koop.

Voor meer informatie kunt u een mail sturen naar: info@ivc.nu

Tegelijkertijd hebben we ons gerealiseerd dat - in een tijd waar theaters van Berlijn tot Los Angeles en concertzalen van Tokio tot Rome al hun activiteiten digitaal aanboden en het voor de liefhebbers te veel werd om naast hun werk nog uren voor het beeldscherm door te brengen een nog overdadiger aanbod geen toegevoegde waarde meer had.

Daarom hebben we ons achter de schermen gefocust op het verder ontwikkelen van de onderdelen van het project IVC 2.0.

• Het reeds uitgegeven boek over de geschiedenis van de IVC vanaf 1954 is door René Seghers uitgebreid en digitaal herwerkt. Het resultaat zal binnenkort op de website gepresenteerd worden.

• De masterclasses worden in een nieuwe vorm gegoten waardoor (jonge) zangers over de hele wereld in één oogopslag kunnen zien welke thema’s in ons rijke archief behandeld zijn door de grote namen waarmee we gewerkt hebben.

• Het archief wordt uitgebreid met nieuw bewerkt materiaal.

Bezoek onze website om meer nieuwe onderdelen van ons werk te zien. www.ivc.nu IVC 2021 |

25

Vrienden

Gastgezinnen

Als u naar de opera in Amsterdam, Hannover, Wenen, Chicago, New York of Barcelona gaat, of een concert bijwoont in Berlijn of Londen, heeft u grote kans een zanger te zien en horen die via de IVC in ’s-Hertogenbosch op het toneel is beland. Daar is veel inspanning van de zangers, maar ook van de IVC in gaan zitten. Hierbij is uw hulp hard nodig.

De IVC-gastfamilies zijn voor veel kandidaten van onschatbare waarde. Ze krijgen niet alleen tijdens het concours onderdak en support; sommige laureaten en gastgezinnen sluiten langdurige vriendschappen.

Help een jonge zanger(es) de wereldtop te halen

Als IVC Vriend (€ 50 voor één en € 75 voor twee personen) of lid van IVC Club Crescendo (vanaf € 250), IVC Club Belcanto (vanaf € 1.000) of IVC Club Opera (vanaf € 5.000) kunt u ervoor zorgen dat jonge zangers naar de wereldtop blijven doorstromen. U krijgt er iets voor terug in de vorm van bijzondere evenementen en speciale bijeenkomsten én de wetenschap dat u werkelijk bijdraagt aan de kansen voor jonge talenten. Daarnaast biedt onze ANBI-status u - bij ondersteuning voor een periode van vijf jaar - fiscale voordelen. Ook dit jaar wordt een Vriendenprijs uitgereikt. Deze prijs is mogelijk dankzij steun van de Vrienden.

Wilt u jong zangtalent ondersteunen? Word dan Vriend! Schrijf ons op info@ivc.nu, of spreek één van onze medewerkers aan.

Een huis vol muziek

Lijkt het u leuk om een huis vol muziek te hebben en één van de deelnemers tijdelijk in huis te nemen tijdens een volgend concours? Stuur dan een mail naar info@ivc.nu of spreek één van onze medewerkers aan en geef u op als gastgezin.

Voor 2021 gaat onze grote dank uit naar: André van Amelsvoort, Joke van der Beek, Corrie Dansen & Gerard van de Weijer, Dineke van Dungen, Max Ellerkamp & Kristiaan van der Sandt, Annelies Hermens, Ariane Hofman, Frank & Jacomijn Jans, Wim & Petra van Kessel, Wim & Regien Kievits-Smeets, Hans & Astrid Kouwenberg, Annelies Leemans, Henk & Mieke van der Leeuwen, Rob & Anita Maessen-Kreugel, Thera & Lucas Middelhoff, Han & Marijke Overeem-Van der Meer, Hans Pernet & Mariëlle van de Ven, Marjo van de Peppel-Kool, Albert van der Sande & Marc Eysink Smeets, Toine & Annelies van der Sanden, Tom & Tonny Schiphorst, Hans & Bernadette van der Sterren, Gert & July Verhoeven-Wesly, Marion Zwanenberg-Neefs.

IVC op de radio NPO Radio 4 | AVROTROS Een goedemorgen met Marc Pantus De tekstschrijver van het nieuwe prijslied en bariton in het programma Wolf, Leeuw en Zwanen voor kinderen vertelt over zijn muzikale keuzes en het verhaal daarachter.

Concertzender.nl | Die sanck een Liedt

Annett Andriesen brengt muziek ten gehore en spreekt over de IVC. NPO Radio 4 | NTR Podium aankondiging Presentator Hans Haffmans spreekt met gast over de IVC. NPO Radio 4 | NTR Avondconcert Het goud van Vermeer De wereldpremière van het speciaal voor de komende twee edities van het concours gecreëerde lied met aansluitend een recital rondom Schubert door Henk Neven en Hans Eijsackers.

NPO Radio 4 | AVROTROS Spiegelzaal Optreden van Duo Een speciaal geselecteerd Duo zingt in de vroege ochtend in Het Concertgebouw Amsterdam.

NPO Radio 4 | NTR Avondconcert Finale Luister nog een keer terug naar de vier finaleduo’s – met interviews en toelichting vanuit de studio.

IVC 2021 |

26

za. 13 november 10:00 – 12:00 uur zo. 14 en 28 november 11.00 – 12.00 uur ma. 15 november 16:00 – 19:00 uur di. 16 november 20:00 – 22:30 uur zo. 21 november 10:00 – 11:00 uur ma. 22 november 20:00 – 22:30 uur

Gemiste uitzendingen zijn later nog terug te beluisteren.

Organisatie & colofon Stichting ’s-Hertogenbosch Muziekstad

Partners

Vrijwilligers John Collins, Jos Crusio, Henny Dhondt,

Erevoorzitter

Annelies Hermens, Joop Hielkema,

J.M.L.N. (Jack) Mikkers

Madeleine Kok, Anita Maessen-Kreugel,

Burgemeester van ’s-Hertogenbosch

Manita van Loenhout, Rosalie van Loon, Henriëtte Luiten-Donjacour,

Bestuur

Hans van der Sterren, Bernie van der Togt,

Roderick van de Mortel voorzitter

Loes van Uden, Marjolein Verreck-Sassen,

Wijnand van Damme penningmeester

Nathalie van der Wal

Mark Bannenberg secretaris Eugène van den Boom

IVC-arts

Marjolein Niels

Dr. Herman Oosterbaan

Roberto van Straaten Nanne Valkenburg

Bladomslaander Maurick Reuser

Comité van aanbeveling Roberta Alexander

Filmteam/Streaming

Elly Ameling

ConcertoMedia

Guy Coolen Wim Dik

Fotocredits

Ad ’s-Gravesande

Jan van den Berge, Marco Borggreve,

Hartmut Haenchen

Fritz Curzon, Ben Ealovega, Henk van Esch,

Harry Hendriks

Rahul Gandolahage, Hans Hijmering, IVC,

Truze Lodder

Willem Jan Keizer, Ronald Knapp,

Mede mogelijk gemaakt door:

Jard van Nes

Harold Keultjes, Vincent Nabbe, Jan Neubert,

Eugène Pannebakker Fonds

Pim Waldeck

Marjo van de Peppel-Kool, Christopher Pledger,

Truus und Gerrit van Riemsdijk Stiftung

Janneke van der Wijk

Tonny de Rover, Benjamin Schoones

Stichting Vrienden van de IVC Particuliere giften.

Kring van Ambassadeurs

Redactie

Annett Andriesen

Ivan van Kalmthout

Max van den Berg

Shirley Apthorp

Peter Glas

Katy Hamilton

Camiel Hamans

Robin Theel

Martijn de Kort

Edwin Thus

Fons van Westerloo

Marina Rijerkerk Loes Kleuver

Stichting Vrienden van de IVC

Eindredactie: Ivan van Kalmthout

Jef Oomen voorzitter Guus Breijder penningmeester

Design

Jos Crusio

Ritzen-Design-Consult.nl

Hans Pernet Team IVC Ivan van Kalmthout algemeen directeur Leonie de Bot financiën Edwin Thus productieleider Ariane Hofman directie-assistent

Stichting ’s-Hertogenbosch Muziekstad

Marina Rijerkerk, Loes Kleuver productie

Postbus 1225, 5200 BG ’s-Hertogenbosch

Robin Theel pers en publiciteit

073-690 09 99 | info@ivc.nu | www.ivc.nu IVC 2021 |

27

Monte-Carlo 24 t/m 27 februari 2022 Een weekeinde met zang, zwier en zeelucht! U kunt in Monte-Carlo de voorselecties bijwonen voor het 55e Opera I Oratorium concours van de International Vocal Competition 's-Hertogenbosch. Bovendien bezoeken we een opvoering van de opera Werther van Massenet in het operagebouw van Monte Carlo. L'Opéra de Monte-Carlo is ontworpen door Garnier, de architect van de Parijse opera en waarschijnlijk het enige operahuis met een direct uitzicht vanuit de zaal op de Middellandse Zee. Uiteraard staat een bezoek aan de mondaine stad Nice ook op het programma!

Kijk voor de uitgebreide reisbeschrijving op: www.musico.nl

ROMÉO & JULIETTE

Adv_MUSICO-oktober2021.indd 1

CHARLES GOUNOD Première: 12 nov 2021 Maastricht - Tournee: t/m 11 dec 2021

A MIDSUMMER NIGHT’S DREAM BENJAMIN BRITTEN Première: 22 mei 2022 Eindhoven - Tournee: t/m 22 juni 2022

De opera- en concertreizen van MUSICO kenmerken zich door een uitgebreid keuze-aanbod van muziekvoorstellingen, goede theaterplaatsen, het persoonlijke karakter en aandacht voor details. We verblijven in uitstekende hotels en gebruiken de diners in goede restaurants.

Voor MUSICO Reizen is muziek het doel en vakantie het middel.

OPERA ZUID 21/22

14-10-2021 16:41

CHRISTOPH WILLIBALD GLUCK / ZBIGNIEW WOLNY Coproductie met Nederlandse Reisopera en De Nationale Opera Première: voorjaar 2022 - Tournee: voorjaar 2022

EEN LIED VOOR DE MAAN (6+) MATHILDE WANTENAAR Coproductie met De Nationale Opera Tournee: 29 okt t/m 29 nov 2021

GOUD (4+) LEONARD EVERS Coproductie met De Nationale Opera Tournee: voorjaar 2022

INFO & TICKETS: www.operazuid.nl

IVC 2021 |

28

HET SEIZOEN VAN DE LIEFDE

ORPHÉE | L’AMOUR | EURYDICE

philharmonie zuidnederland.

Mooier dan ooit. philharmoniezuidnederland.nl/concerten

IVC 2021 |

29

Jeanine de Bique

FILM, THEATER, DANS MUZIEK, CABARET, ETEN EN DRINKEN

VR 17 DEC

FREIBURGER BAROCKORCHESTER & NEDERLANDS KAMERKOOR Bach’s Weihnachtsoratorium MA 20 DEC

HOLLAND BAROQUE & LONDON COMMUNITY GOSPEL CHOIR Kerstconcert ZO 6 FEB

CONCERTO KÖLN & JEANINE DE BIQUE SOPRAAN werken van Händel, Telemann, Graun VR 18 FEB

KONINKLIJK CONCERTGEBOUWORKEST & LOUISE ADLER SORPAAN Canteloube - Chants d’ Auvergne

www.verkadefabriek.nl

WELKOM IN ONZE CONCERT ZAAL.

Wij zien u graag genieten LIVE JAZZ

VOLG UW GEVOEL,

Penthouse

Elke 1e vrijdag van de maand

Ervaar het in onze showroom!

Diner

KIES MET VERSTAND, SAMEN EEN GOED VERHAAL, STORY ’S-HERTOGENBOSCH Story ’s-Hertogenbosch Hervensebaan 29 • 5232 JL ’s-Hertogenbosch • T 073 - 620 0400 • info@story-denbosch.nl

IVC 2021 |

30

Borrel & Bites

Brasserie Cé

WWW.HOTEL-CENTRAL.NL Tel: 073 6 926 926 • @GTHotelCentral • Golden Tulip Hotel Central

Cocktails

Houdt u van het

klassieke lied en recitals in een intieme setting?

van het

jaar

Word dan lid van de Vrienden van het Lied!

De Vrienden van het Lied organiseert elk jaar zo’n 60 liedrecitals door het hele land. Maar dat is niet alles, het lidmaatschap biedt meer: • een meet-and-greet met de solisten na afloop van de recitals • het informatieve magazine De Liedvriend • met korting naar de jaarlijkse Dag van het Lied, een dag vol liedrecitals en lezingen over de liedkunst • speciale leden-voor-leden concerten

Meer informatie? www.vvhl.nl

13-22 mei 2022

Auf Flügeln des Gesanges MENDELSSOHN - SCHUBERT - BRAHMS

MET O.A. CHRISTOPH PRÉGARDIEN RODERICK WILLIAMS ROBERT HOLL LOUISE ALDER BARBARA KOZELJ HENK NEVEN HANS EIJKACKERS THOMAS BEIJER ROGER VIGNOLES GRAHAM JOHNSON EN VELE ANDEREN

www.ilfz.nl IVC 2021 |

31

Voor een advies op maat!

Wij zijn gevestigd in ’s-Hertogenbosch en Vlijmen T 073 691 87 87 | huijbregtsnotarissen.com

IVC 2021 |

32

© Barbara Aumüller, Marco Borggreve, Jiyang Chen, Benjamin Ealovega, Eduardus Lee, Molina Visuals, Hans Morren, Allard Willemse

De mooiste stemmen di 7 dec Roderick Williams zingt A Thomas Hardy Songbook

di 22 mrt Spotlight Thomas Oliemans: solo in Schuberts Winterreise

di 11 jan Christoph Prégardien en Oberon Trio: ‘volksmuziek’ van Haydn en Beethoven

di 5 apr Fatma Said en Malcolm Martineau: Mozart, Ravel en Abdel-Rahim

di 25 jan Carolyn Sampson en Joseph Middleton: de Schumanns in liederen en brieven di 15 feb Sabine Devieilhe brengt pure poëzie met Alexandre Tharaud vr 11 mrt Jonge Nederlanders: sopraan Lilian Farahani

Ga naar concertgebouw.nl/vocaal voor alle concerten en bestel!

zo 10 apr Sweeter than Roses: romantiek ten top met Paula Murrihy

17 mei Spotlight Thomas Oliemans en Signum Quartett: Notturno

di 24 mei Countertenor Jakub Orliński en Michał Biel met Purcell en Händel

WORDEN WIE JE WERKELIJK BENT

La traviata Giuseppe Verdi

reisopera.nl

5 NOV -----9 DEC 2021 Pocketopera van negentig minuten