Seizoen 22/23 Hänsel und Gretel La traviata (pocketopera) Die Zauberflöte Fidelio
reisopera.nl
Inhoud 03
Welkom
05
Programma
06
Jury's
08
"Niemand kan ooit door Wagners muur van geluid heen zingen"
11
Prijzen Opera | Oratorium Concours
12
Agenda 2022 | 2023
14
Vrienden voor altijd - IVC-prijswinnaars uit het verleden
Inlay
Candidates & Repertoire
18
"Geen stem houdt het tien jaar vol zonder een goede techniek"
20
Naast kandidaten en jury in 2022
22
Het goud van Vermeer
24
Toelichting over vier prijzen
25
Vrienden / Gastgezinnen / Media
26
Colofon / Partners
Melina Meschkat tijdens het presentatieconcert van de Mozart Masterclass in 2020. Foto: Rahul Gandolahage
Burgemeester Jack Mikkers
De nieuwe voorzitter van de IVC Winnie Sorgdrager
Foto: Sandra Peerenboom
Foto: Hessel Waalewijn voor Piket Kunstprijzen
De winnaars van het LiedDuo concours 2021: Arvid Fagerfjäll en Hikaru Kanki Foto: Ronald Knapp
Welkom in ’s-Hertogenbosch, Cultuurstad van het Zuiden Gelukkig is de aanloop naar de Opera | Oratorium editie van de International Vocal Competition 's-Hertogenbosch iets rustiger verlopen dan die van het afgelopen LiedDuo concours. Corona liet ons in het najaar van 2021 in een gedeeltelijke lockdown belanden. Met hulp van velen kon het concours en de finale nog net plaatsvinden, voordat Nederland weer helemaal op slot ging. Deze episode kenmerkte de nauwe betrokkenheid van de Cultuurstad van het Zuiden bij de culturele organisaties van deze stad en bij de bijna 70-jarige IVC in het bijzonder. De internationale uitstraling van het concours verleent glans aan de gemeente. De instroom van bijna 70 jonge vocale kunstenaars van over de hele wereld, die verblijven bij gastgezinnen in de stad en de nabije regio, zorgt voor een creatieve spanning die zijn ontlading vindt tijdens de finale in het concert met philharmonie zuidnederland. Vanwege de verbouwing van het Theater aan de Parade is dit concert nog eenmaal in Eindhoven. De rest van het concours vindt binnen de stadsgrenzen plaats, in de Verkadefabriek. Aan het concours zijn dit jaar live voorronden in Amsterdam, Monte-Carlo, Łódź (Polen) en 's-Hertogenbosch voorafgegaan. Daarnaast was er de mogelijkheid om via YouTube deel te nemen. Een speciale actie is op touw gezet voor Oekraïense zangers, die vanwege de oorlogssituatie niet of moeilijk konden reizen. Ik heb me laten vertellen dat het niveau van de kandidaten dit jaar uitzonderlijk hoog is. En dat er zelfs baritons de partij van Wotan voor de Wagnerprijs hebben voorgezongen! Ik zie ernaar uit! Dit is de eerste editie van het Opera I Oratorium concours sinds 2018. Wie had kunnen denken dat we vier jaar op een nieuw concours met deze inhoud moesten wachten ? De IVC heeft natuurlijk in de afgelopen jaren niet stilgezeten, maar dit is toch waar velen naar uit hebben gekeken.
Dit is de eerste keer dat ik u hier mag begroeten. Afgelopen februari nam Roderick van de Mortel afscheid als voorzitter van de International Vocal Competition; een taak die hij vijftien jaar met veel enthousiasme heeft vervuld. Vanaf deze plaats wil ik hem hartelijk bedanken voor zijn grote inzet voor de IVC. Als muziekliefhebber met vele bestuurlijke connecties in de cultuursector en met de stad 's-Hertogenbosch (als voorzitter van Willem Twee muziek en beeldende kunst) heb ik met plezier ‘ja‘ gezegd, toen ik gevraagd werd om het voorzitterschap van de IVC op me te nemen. De bijna 70-jarige IVC vervult een belangrijke rol in het culturele landschap. De kansen die het concours aan jonge zangers biedt, zijn moeilijk te overschatten. De Zweedse bariton Arvid Fagerfjäll had voor zichzelf al min of meer besloten om na deelname aan het LiedDuo Concours 2021 het zingen op te geven. Hij had door de coronapandemie de moed enigszins verloren en had ook niet veel vertrouwen in het winnen van een prijs. Na het winnen van de Eugène Pannebakker hoofdprijs kreeg hij echter veel nieuwe kansen: zo zong hij in twee Bachpassies in de regio en werd hij lid van het ensemble in het theater van Zwickau. Samenwerking met andere culturele instellingen is iets waar de IVC al jaren sterk op inzet. Dit spreekt mij zeer aan. De vele concerten in de regio en daarbuiten geven onze laureaten nieuwe kansen en bieden het publiek prachtige muzikale presentaties. Zo hebben aan het begin van deze maand vijf “IVCzangers” de vocale partijen uit delen van Bizets Carmen op zich genomen, die kandidaten van de International Conducting Competition Rotterdam moesten dirigeren in het onderdeel ‘Opera’.
Graag wil ik mijn dank uitspreken aan het team, de vrijwilligers, de gastgezinnen en het bestuur. En ik wens de kandidaten alle succes. De IVC is een feest voor de hele stad. En ik hoop u dan ook in groten getale te kunnen begroeten.
Een andere belangrijke drijfveer voor mij om voorzitter te worden van de IVC is plezier te hebben in mijn bezigheden. Ik heb in de afgelopen periode een enthousiast bestuur en team leren kennen dat met veel energie steeds weer een evenement van wereldniveau weet te presenteren. Ik hoop dat u in de komende concoursweken vaak van de vruchten van al dat werk zult genieten en dat we elkaar persoonlijk leren kennen.
Jack Mikkers
Winnie Sorgdrager
Burgemeester van ’s-Hertogenbosch en erevoorzitter van de IVC
Voorzitter bestuur IVC IVC 2022 |
3
Lenneke Ruiten bereidt zich voor op haar gastoptreden tijdens de de finale van het laatste Opera I Oratorium concours (2018). Foto: Karen van Gilst
Roberta Alexander en Elenora Hu tijdens de IVC Mozart Masterclass in 2020. Foto: Rahul Gandolahage
IVC 2018 |
6
Programma Verkadefabriek ’s-Hertogenbosch:
Muziekgebouw Eindhoven:
Eerste ronden za 25 juni 2022 | vanaf 11.00 uur zo 26 juni 2022 | vanaf 10.00 uur 66 kandidaten stellen zich voor met 2 of 3 aria’s.
Finale met Hartmut Haenchen za 2 juli 2022 | 19.00 uur Met philharmonie zuidnederland o.l.v. dirigent Hartmut Haenchen en een optreden van de Oekraïense IVC laureate Olga Pasichnyk. Eindelijk is het zo ver: vanavond kunnen de finalisten tonen of ze de hoofdprijs waard zijn.
Halve finale di 28 juni 2022 | vanaf 11.00 uur 16 tot 18 Kandidaten strijden om een plaats in de finale. Masterclass Charlotte Margiono do 30 juni 2022 | 16.00 uur Kandidaten die niet aan de finale deelnemen volgen een masterclass bij sopraan Charlotte Margiono. Als één van Nederlands succesvolste zangeressen kan zij hen als geen ander helpen met hun verdere ontwikkeling. Masterclass Vesselina Kasarova do 30 juni 2022 | 20.00 uur Vesselina Kasarova heeft haar sporen als mezzosopraan over de hele wereld verdiend en liet in de Mozart Masterclass van 2020 al zien dat ze de technische moeilijkheden en mogelijkheden van het zingen op een fascinerende manier weet te communiceren aan jonge zangers. Masterclass John Fulljames vr 1 juli 2022 | 15.00 uur John Fulljames zal de eerste regiemasterclass in de geschiedenis van de IVC geven. Zang is in een opera maar een klein onderdeel van het artistieke werk: hoe kun je naast het zingen nog meer communiceren? Operaconcert Eva-Maria Westbroek en Leonardo Capalbo vr 1 juli 2022 | 20.00 uur Met Eva-Maria Westbroek (sopraan), Leonardo Capalbo (tenor), Ed Spanjaard (piano), Strijkkwartet philharmonie zuidnederland. Eva-Maria Westbroek zingt niet alleen in de Metropolitan Opera in New York, maar ook in ’s-Hertogenbosch! Zij treedt op samen met tenor Leonardo Capalbo. Aria’s en duetten van o.m. Giacomo Puccini, Richard Wagner, Gaetano Donizetti, Georges Bizet en Astor Piazzolla.
Livestreaming van de halve finale en finale via www.youtube.com/VocalCompetition
Locaties Verkadefabriek Boschdijkstraat 45 5211 VD ’s-Hertogenbosch Muziekgebouw Eindhoven Heuvel 140 5611 DK Eindhoven
Kaartverkoop www.verkadefabriek.nl/ivc www.muziekgebouweindhoven.nl
IVC 2022 |
5
de Jury
IVC 2022 |
6
Deborah Polaski
Leonardo Capalbo
sopraan | juryvoorzitter
tenor
Benoemd tot Kammersängerin in Oostenrijk • Een van de belangrijkste Wagnersopranen van haar generatie • Brünnhilde in o.a. Bayreuth, Barcelona, Berlin en Isolde in o.a. Amsterdam, Salzburg, Tokyo en Wenen • Van Richard Strauss zong Deborah Polaski vele malen de Marschallin, de Färberin, Ariadne en Elektra • Daarnaast o.a. ook Marie in Wozzeck, Kostelnička in Jenufa, Zia Principessa in Suor Angelica en Cassandre / Didon in Les Troyens • Als concertzangeres was ze in New York, Chicago, Londen en Parijs • Ze was reeds jurylid in verschillende concoursen.
Studeerde bij Marilyn Horne • Debuteerde in 2004 bij Opera North als Paco in La vida breve • Begon zijn carrière met rollen als Ismaele in Nabucco en Narraboth in Salome • Groeide al snel door naar partijen als Nemorino, Macduff, Duca en Candide • Is vandaag de dag te horen in partijen als Rodolfo, Don Carlo, Riccardo in Un ballo in maschera en Hoffmann • Richtte samen met Ulf Baestlein in Husum, Duitsland, een liedfestival op • Zong vlak voor dit concours in Oslo nog Don José in Carmen en vertrekt na de finale naar Tel Aviv om Alfredo in La Traviata te vertolken.
Vesselina Kasarova
John Fulljames
mezzosopraan
regisseur en directeur
Werd als jonge twintiger wereldberoemd doordat Herbert von Karajan haar na het horen van een cassettebandje vanuit Bulgarije uitnodigde naar Salzburg • Werd vervolgens lid van het ensemble van de opera van Zürich • Genoot wereldfaam als vertolkster van vele Mozartopera’s o.a. in La Clemenza di Tito, Idomeneo en Così fan tutte • Van Händel zong ze onder meer Ruggiero in Alcina en de titelrol in Ariodante • Ze publiceerde in 2021 haar boek Ich singe mit Leib und Seele • Werkte mee als master aan de Mozart Masterclass van de IVC in 2020.
Koninklijke Opera Kopenhagen
Stichtte The Opera Group (nu Mahogany Opera Group) in Londen, samen met Frederic Wake-Walker • Werd vervolgens Associate director of opera in The Royal Opera House Covent Garden • Is momenteel directeur van de Koninklijke Opera van Denemarken • Regisseerde in Londen La donna del lago, Quartett, Rise and Fall of the City of Mahagonny en Orphée et Eurydice • Regisseerde dit seizoen Die Walküre van Richard Wagner in Kopenhagen.
.
Charlotte Margiono
Damià CarbonellNicolau
sopraan
hoofd artistieke zaken De Nationale Opera
Was studente van Aafje Heynis • Debuteerde bij De Nederlandse Opera als bloemenmeisje in Parsifal in 1984 • Kreeg nationale bekendheid door haar medewerking aan de masterclass van Elisabeth Schwarzkopf in het Concertgebouw • Brak door met Vitellia in La Clemenza di Tito in Aix-en-Provence • Vertolkte naast vele Mozartrollen Agathe in Der Freischütz en Marie in Die verkaufte Braut • Genoot een grote concertcarrière met vele beroemde dirigenten • Gaf in het verleden een masterclass bij de IVC en zat in de voorrondenjury van het LiedDuo concours 2021.
Studeerde piano en muziektheorie aan het Conservatorium van Barcelona • Studeerde eveneens cultuurmanagement en muziekindustriemanagement aan de Universiteit Pompeu Fabra van Barcelona • Begon in 2006 in de artistieke directie van het Gran Teatre del Liceu in Barcelona en werd in 2011 adjunct artistiek directeur aldaar • Was van 2013 tot 2019 adjunct artistiek directeur in het Teatro Real in Madrid.
Javier Ménendez directeur Opera Sévilla
Studeerde business administration en management aan de universiteit van Oviedo waar hij ook muziek en zang studeerde • Studeerde daarna musicologie met cultuurmanagement als specialiteit • Werkte in de artistieke directie van het Gran Teatro del Liceu in Barcelona • Werd vervolgens artistiek directeur van de Opera van Oviedo in Asturias • Is sinds 2019 directeur van het Teatro de la Maestranza in Sévilla.
de persjury Shirley Apthorp Financial Times
Albert Garriga Opera Actual
Agnita Menon NPO Radio 4 I Podium Witteman
de juniorjury Morann de Langhe Muziektheater Klassiek, Fontys Hogeschool voor de Kunsten Tilburg
Meike Wijma Master Klassiek zang, Hogeschool voor de Kunsten Codarts Rotterdam
Koen Masteling Master Klassiek zang, Hogeschool voor de Kunsten Codarts Rotterdam
Wessel Wirken Master Klassiek zang, Hogeschool voor de Kunsten Codarts Rotterdam
Maarten van Wijk Producer en muzieksamensteller NPO Radio 4
IVC 2022 |
7
"Niemand kan ooit door Wagners muur
Deborah Polaski
Deborah Polaski als Isolde
We ontmoeten elkaar in haar Berlijnse studio nadat we op de hoek een koffie gehaald hebben. Polaski wordt warm onthaald door de eigenaresse van het winkeltje. “Ik ben bureaucratisch gezien een buitenlandse hier, maar ik heb langer in Duitsland gewoond dan in de Verenigde Staten. Mijn vrienden zeggen dat ik Duitser dan de Duitsers ben geworden! Iedereen vindt dat hilarisch. Maar het was een bewuste keuze om zo intensief de culturele achtergrond van de stukken die ik zong te beleven.”
Foto: Monika Rittershaus
“Weet je hoeveel competities ik gewonnen heb voordat ik naar Europa kwam?” vraagt Deborah Polaski mij. Er zijn altijd momenten in interviews met beroemde mensen waar je jezelf als journalist voor je hoofd slaat omdat je niet nog meer gelezen hebt voordat je elkaar ontmoette. Drie? Tien? Twintig? Polaski redt me. “Geen enkele. Absoluut niet één.” Dat had ik niet verwacht… “Het is niet zo dat ik mezelf niet had opgegeven. En het was ook niet omdat ik niet goed zong. Waarschijnlijk presteerde ik redelijk goed.” Sommige jonge zangers zouden dit als een zware slag ervaren hebben. Polaski liet het gewoon achter zich. “Ik was teleurgesteld: het was voorbij, maar ik dacht er niet aan om het belangrijker te maken dan het was.” Polaski groeide uiteindelijk uit tot één van ’s werelds belangrijkste dramatische sopranen. Ze zong de grote rollen op de grootste bühnes met een volledig onbaatzuchtige toewijding die ervoor zorgde dat ze net zo geliefd als succesvol was. IVC 2022 |
8
Het was ook in Duitsland – toen ze in de iconische Tristan und Isolde van Ruth Berghaus in Hamburg zong dat Polaski voor het eerst de huidige algemeen directeur van de IVC, Ivan van Kalmthout, leerde kennen. “Ik herinner me dat hij me op het Dammtorstation afhaalde. Maar pas toen ik in Barcelona de Ringcyclus zong, leerde ik hem werkelijk kennen. En we zijn goede vrienden gebleven.” Polaski herinnert zich de Barcelona cyclus als een verfrissende, nuchtere interpretatie van Wagners werken. Het werd bekeken vanuit een ander perspectief: door een maatschappij die niet zo ondergedompeld is in de Wagneriaanse traditie als Duitsland. Maar tegelijkertijd is Polaski zeer aangedaan door de ernst en de diepzinnigheid van de Duitse benadering. Er zijn weinig zaken waar ze meer van geniet dan van het graven onder de oppervlakte van Wagners teksten en muziek. En het is een liefde die ze aan haar studenten probeert over te dragen. “Je kan jaren aan de teksten werken: je komt toch nooit tot het einde. Het is gewoon heerlijk. Dat is zoals ik graag werk. Als je een student er werkelijk toe kan bewegen
om zich dieper met de materie bezig te houden, om de interessante zaken uit te graven, dan wordt het niet gewoon goed of erg goed. Dan wordt het magnifiek. Dan is het een heel ander verhaal.” En het zijn niet slechts de noten. Zelfs de stiltes spreken boekdelen in Wagner. Als ik haar om een specifiek voorbeeld vraag, noemt Polaski direct de dialoog tussen Waltraute en Brünnhilde in de eerste acte van Götterdämmerung. Waltraute zingt: 'Seit er von dir geschieden' – 'Sinds hij van jou afstand heeft moeten nemen' – en dan is er een kleine pauze voor ze de frase afmaakt. “Als je die pauze nader beschouwt”, zegt Polaski, “ontdek je dat de twee vrouwen zich direct een andere ‘hij’ voor de geest halen – voor Waltraute is het Wotan, de vader van de twee zussen, voor Brünnhilde is het Siegfried, haar minnaar. En juist in dat verschil ligt de hele kern van het komende conflict.” We hebben elkaar slechts net ontmoet, maar nu al bespreken we de verschillende geestestoestanden van twee Wagnerkarakters gedurende een kwartnoot rust. Dit is Polaski zoals ze is. Ze luistert aandachtig naar de vragen die ik stel en concentreert zich volledig op het onderwerp dat besproken wordt. Geen seconde gaat verloren aan ego of zelfpromotie. Maar we zijn hier natuurlijk om over het concours te spreken. Er waren wat jaren van gesprekken en op zijn minst één COVID-verschuiving voor nodig voor Polaski om Van Kalmthouts uitnodiging om de IVC-jury voor te zitten te accepteren. In het afgelopen decennium heeft ze in een groeiend
van geluid heen zingen" aantal jury’s deelgenomen. “Als ik lid word van een concoursjury voel ik het als mijn verplichting dat het iets moet zijn dat de komende generaties werkelijk verder helpt, omdat ze begeleiding en eerlijke feedback nodig hebben. Competities zijn zo belangrijk geworden dat sommige zangers van de ene naar de andere schijnen te gaan. Daar is op zich niks mis mee, zo lang het maar niet het ultieme doel van een zangcarrière wordt. Maar het moet niet belangrijker gemaakt worden dan het is – namelijk een onderdeel van het proces. Het grotere doel is een carrière gevuld met voorstellingen of concerten, of, als we naar het grotere geheel kijken, de muziek zelf. Een concours is een stap op weg naar dat doel, maar het kan ook een voedingsbodem zijn. Het is belangrijk om een plaats te creëren waar talenten worden gevoed, gepromoot en aangespoord. Want uiteindelijk moet een competitie een bron van aanmoediging zijn.” Een onderdeel van die aanmoediging van de IVC is natuurlijk de Wagnerprijs. En zo komen we weer over Wagner te spreken… Als er één advies is dat ze aan alle jonge zangers die met Wagner beginnen wil geven, is het dat ze alle klinkers moeten zingen alsof ze Italiaans zijn. “Er is dit misverstand dat je medeklinkers zou moeten spugen en van al het andere binnen een woord moet scheiden. Maar als je van klinker naar klinker denkt, op de manier zoals de Italiaanse taal is geschreven, krijg je een natuurlijke klankstroom en plotseling kun je de tekst volledig begrijpen. Je moet leren werken met de medeklinkers, opdat ze niet in de weg komen te staan van de klankprojectie.”
Een makkelijke manier voor jonge zangers om erachter te komen of ze klaar zijn voor een Wagnerrol is om de hele partij door te zingen, en dan te zien hoe ze zich de volgende dag voelen. “De trend van deze tijd is om steeds lichter en lichter te bezetten. Je kunt natuurlijk zeggen dat de stemmen lichter waren toen deze stukken werden gecomponeerd, maar de orkesten waren ook lichter. Er was een veel meer lyrische benadering. Het punt is, als je de zangers lichter bezet, wat gebeurt er dan met de strijd om de balans met het orkest? Want hoe gedisciplineerd je ook bent, als je daar staat en je hoort die ongelooflijke muur van geluid, dan word je uitgedaagd om er doorheen te zingen. En je kan er nooit doorheen zingen. Je moet er overheen zingen. Er gebeurt zoveel in een heel geconcentreerde tijd. Je wordt opgezogen door die hele omgeving, en je wilt deel uitmaken van die grootsheid. En dat is precies het tegenovergestelde van wat je moet doen om gehoord te worden." "Het andere gevolg van lichter bezetten, is dat zangers niet hun vocale rijpheid hoeven te bereiken om bepaalde dramatische rollen te zingen. En als je je rijpheid niet bereikt, verhinder je op een bepaald moment de gepaste groei van ‘het instrument’, wat een carrière kan verkorten. Zangers zouden 30% moeten gebruiken van wat ze tot hun beschikking hebben, niet 95%. Je motor moet niet de hele tijd warmdraaien. Je moet in cruise stand kunnen zingen. Je instrument is niet oneindig.”
Vraag altijd om veel advies van buitenaf voordat je een rol accepteert, suggereert Polaski. En niet van je beste vriend of partner. Op dit moment vindt ze het een zware tijd om zanger te zijn. “Elke zanger is een individu, dus ze hadden allemaal verschillende manieren om met COVID om te gaan. Het is voor velen heel triest geweest. En ik heb me vaak afgevraagd: hoe zou ik hiermee omgegaan zijn als ik nog actief aan het zingen was? Het is ontnuchterend, want het komt uiteindelijk neer op wat je innerlijke motivatie is om een zanger te zijn? Waar draait mijn motor op? En hoeveel discipline is daarvoor nodig?" Voor Polaski lijkt discipline een manier van leven te zijn geworden. Ze heeft een tijd voor dit interview ingebouwd tussen een ochtend vol met afspraken en de eerste zangles van de middag. Haar leven is tot op de minuut getimed. En toch, binnen de tijd die ze heeft vrijgemaakt, is ze aanwezig, royaal en opgewekt. Wat er ook gebeurt in de IVC van dit jaar, je krijgt het gevoel dat ze er zal zijn om mensen hoop te geven, ze aan te sporen om dieper te gaan en om ze te laten weten dat ze nog steeds tijd hebben. Je zou zo Wagner willen gaan zingen.
Shirley Apthorp werd geboren in ZuidAfrika, groeide op in Australië en woont sinds twee decennia in Berlijn. Ze schrijft over muziek (in het bijzonder over muziektheater) voor de Financial Times en andere publicaties.
IVC 2022 |
9
De juniorjury in beraad tijdens het LiedDuo concours 2021. Foto: Ronald Knapp
Online presentatrice en mezzosopraan Anna Trombetta bereidt zich voor op een livestream van het LiedDuo concours 2021. Foto: Ronald Knapp
Prijzen Grand Prix van de stad ’s-Hertogenbosch € 7.500 Wordt toegekend aan de zanger of zangeres die deze onderscheiding verdient vanwege uitzonderlijke kwaliteiten op het gebied van muzikaliteit, repertoirekeuze, techniek en presentatie. De prijs wordt toegekend aan een van de winnaars van de hoofdprijzen (Operaprijs of Toonkunst Oratoriumprijs). De winnaar ontvangt naast de zilveren penning een geldbedrag van € 7.500. Beschikbaar gesteld door de heer Jo Timmermans. Operaprijs € 7.500 Wordt toegekend aan de zanger of zangeres die volgens de jury beschikt over een uitzonderlijk talent voor opera en blijk geeft van een theaterpersoonlijkheid. De prijs bestaat uit een bronzen penning en een bedrag van € 7.500, en geldt als de eerste prijs in dit genre. Toonkunst Oratoriumprijs € 7.500 Wordt toegekend aan de zanger of zangeres die volgens de jury beschikt over een uitzonderlijk talent voor oratorium en concert. De prijs bestaat uit een bronzen penning en een bedrag van € 7.500, en geldt als de eerste prijs in dit genre. Beschikbaar gesteld door de Maatschappij ter Bevordering der Toonkunst.
Lees meer over een aantal prijzen op pagina 24
Wagnerprijs Nederland € 3.000 naar eigen inzicht te besteden | € 2.000 beurs voor Wagnerstudies In 2016 in het leven geroepen ter gelegenheid van het 55-jarig bestaan van het Wagner Genootschap Nederland. De prijs draagt bij in de kosten van coaching en studie bij een erkende Wagnerspecialist, en wordt gedurende vijf edities van de IVC uitgereikt. Deze prijs is gericht op verdere professionalisering van de winnaar en wordt toegekend aan de kandidaat die als beste vertolker van een Wagneraria /-scene is beoordeeld. Beschikbaar gesteld door het Wagner Genootschap Nederland.
Marianne Blok Prijs € 2.000 Voor het eerst zal dit jaar de Marianne Blok Prijs uitgereikt worden, vernoemd naar de Nederlandse coloratuursopraan die furore maakte in de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw. De prijs is bedoeld voor een coloratuursopraan die naast een goede technische beheersing ook dramatische zeggingskracht heeft. De winnaar kan ook in de eerste ronde of halve finale worden aangewezen. Beschikbaar gesteld door de Marianne Blok Foundation.
Staetshuys Fonds Prijs € 3.500 Tweede Prijs voor een finalist in de Opera- of Oratoriumcategorie. Beschikbaar gesteld door Stichting Staetshuys Fonds.
Prijs van de Vrienden van de IVC € 1.500 De winnaar wordt gekozen tijdens de halve finale. De Prijs van de Vrienden van de IVC wordt uitgereikt na afloop van de halve finale. Beschikbaar gesteld door Vrienden van de IVC.
Prijs voor Jong Talent van de Provincie Noord-Brabant € 3.500 Wordt toegekend aan een jong talent tot en met 24 jaar. De winnaar of winnares wordt gekozen tijdens de halve finale.
Edwin Rutten & Annett Andriesen Publieksprijs € 1.500 De winnaar wordt door het publiek gekozen tijdens de finale. Beschikbaar gesteld door Edwin Rutten & Annett Andriesen.
Van Riemsdijk Prijs € 2.500 Wordt toegekend aan de zanger of zangeres die het prijslied van Bart Visman volgens de jury het beste vertolkt heeft. De opdrachtcompositie wordt in de halve finale door alle kandidaten uitgevoerd. Er worden twee kandidaten genomineerd die de compositie in de finale zingen met symfonieorkest. Beschikbaar gesteld door de Truus en Gerrit van Riemsdijk Stiftung.
Persprijs € 1.000 Wordt door de persjury toegekend aan een deelnemer van de halve finale. Junior Juryprijs € 500 De jongerenjury bestaat uit zangstudenten van diverse Nederlandse conservatoria. De winnaar wordt gekozen na afloop van de halve finale en op dezelfde avond uitgereikt. Laureatenconcerten Voor een volledige lijst laureatenconcerten en engagementen zie www.ivc.nu. IVC 2022 |
11
Agenda 2022 | 2023 Opera Dream Along Lenneke Ruiten, sopraan Claire Barnett-Jones, mezzosopraan Anton Kuzenok, tenor Stefan Astakhov, bariton vr 24 juni 2022 21.30 uur | Parade, ’s-Hertogenbosch 55e IVC Opera I Oratorium Zie pagina 5 voor het volledige programma vr 24 juni – za 2 juli 2022 Bach op Zaterdag* Nach dir, Herr, verlanget mich (BWV 150) za 3 september 2022 Ein Deutsches Requiem - J. Brahms Laureaten 55e IVC 2022 COV Con Amore Bernhard Touwen, dirigent za 8 oktober 2022 19.30 uur | Pieterskerk, Leiden Opera op Zondag – met Theater aan de Parade Katia Ledoux, mezzosopraan (Persprijs 52e IVC 2018) Lochlan Brown, pianist zo 9 oktober 2022 11.00 uur | Willem Twee toonzaal, ’s-Hertogenbosch
Opera op Zondag – met Theater aan de Parade Matthias Hoffmann, bas-bariton Lisa Ochsendorf, pianist (Publieksprijs & Junior Jury Prijs 54e IVC 2021) zo 5 februari 2023 11.00 uur | Willem Twee toonzaal, ’s-Hertogenbosch Margreet Honig Masterclass di 28 februari t/m 5 maart 2023 Willem Twee Toonzaal, ’s-Hertogenbosch Noordbrabants Museum, ’s-Hertogenbosch Opera op Zondag – met Theater aan de Parade Laureaat 55e IVC 2022 zo 12 maart 2023 11.00 uur | Willem Twee toonzaal, ’s-Hertogenbosch Arianne a Naxos - J. Haydn Tinka Pypker, sopraan Sinfonia Rotterdam Conrad van Alphen, dirigent do 16 maart 2023 20.15 uur | Wereldmuseum, Rotterdam vr 17 maart, 2023 20.15 uur | Nieuwe Kerk, Den Haag za 18 maart 2023 19.30 uur | De Doelen, Rotterdam
Bach op Zaterdag* Magnificat (BWV 243) za 17 december 2022
Matthäus-Passion - J.S. Bach IVC-laureaten Vocaal Ensemble Markant Kamerorkest Concerto Brabant Bernhard Touwen, dirigent do 6 april 2023 19.00 uur | Catharijnekerk, Heusden vr 7 april 2023 11.00 uur | Catharijnekerk, Heusden
Magnificat & Gloria - A. Vivaldi Weihnachtsoratorium, cantates V & VI - J.S. Bach IVC-laureaten Vocaal Ensemble Markant Kamerorkest Concerto Brabant Bernhard Touwen, dirigent za 17 december 2022 19.30 uur | Catharijnekerk, Heusden
Requiem – W.A. Mozart Laureaten 55e IVC 2022 Herdenkingsconcert Vocaal Ensemble Markant Kamerorkest Concert Brabant Bernhard Touwen, dirigent do 4 mei 2023 18.00 uur | Joanneskerk, Oisterwijk 20.45 uur | Jheronimus Bosch Art Center, ’s-Hertogenbosch
Bach op Zaterdag* Wachet auf, ruft uns die Stimme (BWV 140) za 29 oktober 2022
IVC 2022 |
12
56e International Vocal Competition LiedDuo 10 - 15 oktober 2023 ’s-Hertogenbosch
*De solisten voor Bach op Zaterdag van de Stichting Bachcantate ’s-Hertogenbosch worden geselecteerd door de IVC. M.m.v. Bach Collegium ’s-Hertogenbosch o.l.v. Jeroen Felix. Bach op Zaterdag vindt in principe altijd om 17.00 uur plaats. Locatie: Grote Kerk, Kerkstraat 20, ’s-Hertogenbosch Solisten worden korte tijd voor de cantate op www.ivc.nu en www.bach-cantate.nl bekendgemaakt. Wijzigingen voorbehouden. Raadpleeg onze website www.ivc.nu/agenda
Voorronden in het Conservatorium van Amsterdam Foto: Ronald Knapp IVC 2022 |
13
Nina van Essen Katia Ledoux
Vrienden voor altijd – Josh Lovell
“Natuurlijk kennen we elkaar!” De Frans-Oostenrijkse mezzosopraan Katia Ledoux lacht om de vraag. Zij, de Canadese tenor Josh Lovell en de Nederlandse mezzo Nina van Essen, waren samen finalisten in het IVC concours van 2018. Ze wonnen allemaal een prijs. Lovell won de Grand Prix van ’s-Hertogenbosch en de Opera Prijs, Ledoux de Persprijs en Van Essen de Publieksprijs en de Annett Andriesen Concertprijs. Sindsdien hebben ze regelmatig contact met elkaar. “De organisatie van de IVC was werkelijk vriendelijk, aardig en attent”, herinnert van Essen zich. “Aan het einde was er een heerlijke bijeenkomst voor iedereen. De deelnemers zouden daar niet voor gebleven zijn als ze het gevoel hadden gehad dat ze slecht behandeld waren, of geen feedback hadden gekregen, of als er geen persoonlijke connectie met de andere kandidaten was geweest. Maar dat was zeker niet het geval”. Lovell beaamt dat de sfeer van de IVC uitzonderlijk is. “In mijn ervaring maak je bij veel andere competities niet echt een connectie met de andere deelnemers. Daar is geen ruimte voor. Maar de IVC is in dat opzicht geweldig, omdat je na elke ronde de tijd had om met anderen te lunchen of wat te gaan drinken. En ik herinner me dat we op de dag van de finale in de coulissen foto’s met elkaar maakten en telefoonnummers uitwisselden – waarna we emoji’s en memes naar elkaar stuurden. Dat is echt niet gangbaar. Dit is de competitie waarvan ik, in vergelijking met de andere, met de meeste deelnemers nog steeds in contact ben.”
IVC 2022 |
14
Alle drie wijzen ze op het feit dat de masterclasses, die aangeboden worden tussen de rondes, een prijs op zichzelf zijn. “Weet je, het gaat eigenlijk niet om winnen”, zegt Ledoux. “Juryleden kunnen zeggen: ‘OK, je bent niet tot de volgende ronde gekomen, maar ik dacht dat je fantastisch was en ik wil met jou werken’ en ik denk dat dat geweldig is”. “Het was echt plezierig”, valt Van Essen bij. “Ik herinner me dat ik masterclasses bijwoonde en er veel
van leerde. De componiste van het prijslied, Sylvia Maessen, was er en er werd aan dat lied gewerkt: dat was werkelijk interessant. Ik was één van de zangers die het stuk voor de finale moest voorbereiden. Ik won de prijs echter niet. Maar ik luisterde laatst naar de opname en ik ben nog steeds heel gelukkig met wat ik toen gedaan heb, omdat het me zoveel vocale vrijheid gaf.”
– IVC-prijswinnaars uit het verleden Ze zijn het er allemaal over eens dat het winnen van een prijs tijdens de IVC een groot verschil in hun levens heeft gemaakt. Voor Van Essen was de IVC een constante factor gedurende haar opleiding: haar hele zangklas reisde altijd af naar de competitie. “We gingen naar de verschillende rondes en maakten aantekeningen: het was altijd mijn droom om mee te doen. Ik dacht destijds dat ik misschien voor de Jong Talent Prijs op kon gaan, want ik was nog geen 24 jaar oud, dus ik schreef me op de bonnefooi in. Maar het ging echt goed, het was een heerlijke ervaring.” Van Essen is nu lid van het ensemble van de Staatsopera van Hannover. Ledoux daarentegen had nog nooit van de IVC gehoord toen ze gefrustreerd uit een competitie kwam waar ze de vijfde plaats had behaald. “Een vijfde plaats geeft je geen prijs en je komt niet op het podium. Je weet dat je het beter hebt gedaan dan honderden anderen, maar het helpt niet echt. Sopraan Roberta Alexander zat in de jury van dat concours en zij was teleurgesteld dat ik niet in de finale was beland. Dus zei ze: ‘Je moet naar een concours gaan waar ze echt goed naar je luisteren en waar carrières beginnen’ en ze raadde de IVC aan.” Die ervaring veranderde haar leven. “Tijdens letterlijk elke auditie die ik tot twee jaar na de IVC deed, sprak iedereen er me altijd op aan. Of ik nou auditeerde in Berlijn, Wenen, Zürich of Amsterdam – ze zeiden steeds: ‘Oh ja, ik zag je op de IVC’. En dat was echt een heel grote hulp.” Lovell was reeds aangenomen in het ensemble van de Weense Staatsopera voordat hij deelnam, maar hij gelooft dat het winnen van de IVC een belangrijk verschil heeft gemaakt wat
het aanbod van rollen betreft die hij voor het volgende seizoen aangeboden kreeg. “Uiteindelijk moeten castingdirecteuren je aan het werk zien om je te kiezen”. Ledoux voegt toe dat de IVC uitzonderlijk is vanwege de moeite die genomen wordt om jonge zangers te beschermen. “Velen zeiden me: ‘Je bent nog niet klaar. Wacht nog even. Wacht nog even.’ Ik denk dat één van de grote voordelen van de IVC is dat er tijdens de voorronden nauwelijks of geen castingdirecteuren in de jury zitting hebben. En de IVC zal je beschermen als zij denken dat het nog niet het juiste moment voor je is. Slechts de halve finale en de finale wordt via livestream uitgezonden. Soms zie je ongelooflijk jonge zangers in een concours en je denkt: ‘Baby, what are you doing?!’ Dat wil niet zeggen dat er geen superjonge zangers bestaan die precies weten wat ze doen. Maar de IVC schermt de voorronde en de eerste ronde werkelijk af. En als je nog niet klaar bent, dan zorgen ze voor je.”
Alle laureaten zijn unaniem in hun advies aan jonge zangers die overwegen deel te nemen aan de IVC: Doe het! “ Ik herinner me een mooie vergelijking die mijn eerste zangleraar me gaf”, zegt Lovell. “Zingen is als darten of basketbal spelen: je moet scoren. En als je veel oefent, heb je een grotere kans om een bal in het net te krijgen of een dartpijl in de middelste ring. Maar op het moment dat je dartpijl loslaat, kun je niks meer doen. Dus je moet gewoon het podium op en zingen. Doe het gewoon!” Shirley Apthorp Nina van Essen is de online presentatrice van het concours van 2022. Katia Ledoux zingt op 9 oktober a.s. in Opera op Zondag in de Willem Twee Toonzaal. Met Josh Lovell is de IVC regelmatig in contact voor een vervolgconcert, maar tot nu toe was dat niet met zijn Weense agenda te combineren.
“Maar”, zegt Van Essen, “Als je er wél klaar voor bent, zorgen ze ook voor je. Ik herinner me heel open gesprekken met bijna alle juryleden na afloop. Dat is zeldzaam. Ik ken vele zangers die niet voor de finale of halve finale geselecteerd werden, maar die toch veel werk door de IVC kregen. Ze geven je de kans om nieuwe dingen te proberen of laten je terugkomen om weer in contact te zijn. Het zijn geen mensen die je laten vallen, omdat je niks gewonnen hebt. Het is heel persoonlijk: je hebt het gevoel dat ze er voor je zijn. Ze proberen werkelijk iedereen te helpen die deel heeft genomen.”
IVC 2022 |
15
Ibrahim Yeşilay warmt zich op in de kleedkamer. Foto: Karen van Gilst
Dame Kiri te Kanawa leidt de jury van 2018 de zaal binnen. Foto: Hans Hijmering
Concentratie Foto: Karen van Gilst
Concourspianiste Somi Kim bereidt zich voor om één van haar 20 kandidaten te begeleiden. Foto: Karen van Gilst
“Geen stem houdt het tien jaar vol Vesselina Kasarova
Vesselina Kasarova tijdens de IVC Mozart Masterclass 2020. Foto: Rahul Gandolahage
Als Vesselina Kasarova gevraagd wordt waar ze het meest naar uitkijkt tijdens de IVC van dit jaar antwoordt zij onmiddellijk: “Naar de stemmen. Wat ik in 2020 heb mogen meemaken tijdens de Mozart Masterclass was werkelijk bijzonder. Er zijn zulke goede jonge zangers! Ze zijn echt geëngageerd. Alles was ook heel goed georganiseerd door de IVC: je voelt je daardoor heel comfortabel. En dan al die prachtige stemmen!” Kasarova viert dit jaar haar 35-jarig toneeljubileum – een belangrijk moment voor iemand die, toen ze net twintig was, doorbrak in de internationale muziekwereld nadat Herbert von Karajan haar had gehoord. “Von Karajan was een heel belangrijke factor”, herinnert ze zich. “Ik kwam uit Bulgarije en hij hielp me IVC 2022 |
18
naar het Westen te komen. Dit was tijdens het communistische bewind. Het was niet makkelijk om weg te komen, om zo maar ergens heen te reizen. En hij heeft me zo goed geholpen. Je moet geluk hebben in dit vak, en op het juiste moment met de juiste mensen samenwerken. Maar je moet dat geluk ook gebruiken. Er zijn eindeloos veel zaken die een zangcarrière beïnvloeden." Na twee jaar in het ensemble van Zürich gezongen te hebben, maakte Kasarova haar debuut in Salzburg, Wenen en aan de Scala, op de voet gevolgd door Covent Garden. Het was een spectaculair succes. “Ik mocht dan wel geluk hebben, maar ik was altijd heel secuur in het kiezen van de juiste rollen. En zonder een goede techniek zou het me echt niet gelukt
zijn. Mijn bescheiden mening is dat je stem het geen tien jaar volhoudt als je geen goede techniek hebt. Als je jong bent, heb je een frisse stem. En zelfs als je geen goede techniek hebt, kun je nog altijd zingen. Wij weten dat als professionals. Maar na een bepaald moment worden zangers moe. En het probleem met dit beroep – nou ja, het is geen echt probleem, maar het is zeker een grote uitdaging – is dat we van de ene naar de andere stad reizen voor nieuwe producties. We ontmoeten nieuwe regisseurs, nieuwe dirigenten, nieuwe collega’s en nieuwe situaties – en dan moet je echt trouw blijven aan wie je bent wat de techniek betreft.”
zonder een goede techniek” Met techniek bedoelt ze niet slechts vocale techniek. “Ik ben van een generatie waarin theater heel belangrijk werd in de opera. Wij zijn eigenlijk acteurs die kunnen zingen. Je moet nog sterker de baas zijn over je techniek om jezelf niet te verliezen; acteren is natuurlijk ook een techniek. Niet elke regisseur werkt uitgebreid met de zangers. Er zijn zangers die getalenteerde acteurs zijn, maar er zijn er ook die werkelijk regie nodig hebben. En regisseurs komen vaak – dit is geen kritiek, maar gewoon een feit – uit de wereld van het gesproken theater. Ze zijn gewend om met acteurs te werken die zonder veel aanwijzingen kunnen acteren. Heel vaak word je met minimale aanwijzingen geconfronteerd: hier is een stoel, daar is een tafel en de zangers staan in het midden. En je moet dat dan maar kunnen doen.” De wijze waarop Kasarova tijdens de IVC Mozart Masterclass van 2020 haar kennis overdroeg, maakte een diepe indruk op de algemeen directeur Ivan van Kalmthout. “Ze kon werkelijk tonen uit zangers tevoorschijn halen waarvan niemand dacht dat die er waren”, herinnert hij zich. Kasarova pauzeert even als ze die uitspraak hoort. “Dat is een groot compliment”, zegt ze na een tijdje. “Soms komen zangers naar me toe, niet alleen jonge zangers, en aan het einde barsten ze in tranen uit omdat ze werkelijk wat bereikt hebben. Ik ben iemand die mijn ervaringen en mijn kennis wil doorgeven. Ik hoop dat het niet arrogant klinkt, want zo is het niet bedoeld, maar ik ben geboren met een zekere energie, en ik wil die energie doorgeven. Dat is de enige manier hoe ik dit kan uitleggen.”
“Sommige zangers hebben een zekere barrière. En ik moet veel respect voor hen hebben, omdat ze mij en andere docenten volledig moeten kunnen vertrouwen. Dat is een proces. Er komt veel psychologie bij kijken.” Soms heeft Kasarova het gevoel dat jonge zangers naar bepaalde opnamen luisteren en dan proberen ze die na te doen. “Dat moet je niet doen! Iedereen heeft een unieke stem. Niemand heeft jouw stem. Je moet je eigen weg vinden. Je moet heel hard werken en jezelf met niemand anders vergelijken. Je moet het vuur van binnen hebben om te zingen en helemaal nooit denken: ‘Mogen mensen me graag?’ En ook niet: ‘Dit is mijn beroep, ik moet geld verdienen.’ Wat je moet doen, is van muziek houden. Werkelijk van muziek houden.” En dan is er toch weer de kwestie van techniek. “De stem moet gesteund worden. Ik geloof werkelijk dat alleen een bewust gesteunde stem zich door de jaren heen kan ontwikkelen. Dat is de enige manier waarop een stem kan rijpen. En dat lukt je alleen met de juiste personen. Sommige zangers die naar mij toekomen, hadden docenten die niet konden uitleggen wat steun betekent. Sinds ik lesgeef, ben ik erachter gekomen dat ze nooit geleerd hebben dat het strottenhoofd altijd ontspannen moet zijn. Maar er zijn veel docenten, die nooit professioneel gezongen hebben, en ze weten niet waar ze het over hebben. Ze spreken over ‘interpretatie’, maar je kunt niets interpreteren als je niet over de basistechniek beschikt.”
Naast techniek speelt tekst natuurlijk ook een belangrijke rol. Ook op dit gebied is Kasarova niet bereid tot compromissen. “Als zangers niet begrijpen wat ze aan het zingen zijn, geloof ik niet dat ze de juiste klankkleur of expressie kunnen vinden. Het is niet genoeg om een taal perfect te beheersen. Je moet je stem perfect beheersen om in staat te zijn datgene wat je wilt zeggen uit te drukken. En dan is er nog een belangrijk punt: stijl. Wat is de stijl van Mozart? Verdi? Rossini? Wat is barokmuziek? Dit is van groot belang. Het zingen van Mozart heeft mij veel geleerd. Ik zong Mozart met Colin Davis, met Nikolaus Harnoncourt, met vele grote dirigenten. Ik vroeg me vaak af: ‘Kan ik dit aan? Kan ik het überhaupt doen?’ Godzijdank werd ik als Mozartzangeres geaccepteerd. Zelfs al kwam ik uit Bulgarije. Maar dat was echt niet eenvoudig.” Kasarova’s woorden klinken meedogenloos, maar ze spreekt heel vriendelijk, er klinkt altijd een glimlach door in haar stem. En als ze geen reden tot blijdschap zou vinden in de huidige generatie van jonge zangers, zou ze niet zo zeer uitzien naar de IVC van dit jaar, zoals ze nu doet. “Ik kijk uit naar de stemmen, en naar het jonge talent. Serieus! Ik ben 56 jaar oud, maar ik hou nog steeds van zangers. Ik hou van dit beroep. En ik hou van muziek.” Shirley Apthorp
IVC 2022 |
19
Naast kandidaten en jury in 2022: Olga Pasichnyk sopraan
De Oekraïense IVC-laureate uit 1994 Olga Pasichnyk treedt tijdens de finale op met een concertaria van Mozart en een tweetal muziekstukken uit haar vaderland. Zij wordt hierbij begeleid door philharmonie zuidnederland onder leiding van Hartmut Haenchen. Hieronder doet zij kort verslag van de situatie voor musici in een land dat zonder provocatie door Rusland is aangevallen:
Olga Pasichnyk
Eva-Maria Westbroek Hartmut Haenchen en philharmonie zuidnederland
Lieve vriend, Terwijl ik deze woorden schrijf, zitten mijn ouders, beiden professoren aan de universiteit, al meer dan twee maanden in schuilkelders. Vaak voor uren achtereen. Tussen de alarmfases door blijven ze lesgeven. Mijn neef, een vader van vijf kinderen, werd doodgeschoten door de Russen terwijl hij op een humanitaire missie voor burgers in het oosten van het land was. Twee bejaarde ouders van een vriend die dirigent is, zijn vlakbij hun huis beestachtig vermoord. Oekraïense theaters, musea, kerken, scholen, (zieken-) huizen en kleuterscholen zijn door de agressor gebombardeerd. Ik denk dat je begrijpt hoe moeilijk het voor mij is om hierover te schrijven en hoe zwaar het is om te leven als je wereld genadeloos vernietigd wordt. Is het mogelijk om op hetzelfde moment te zingen? Elke keer als ik het podium opga, weet ik dat ik dat te danken heb aan iemand die aan het front in Oekraïne strijdt. Dit besef is verschrikkelijk en moeilijk voor de menselijke ziel. Honderden van mijn collega’s zijn gestopt met zingen – sommigen moesten hun land verlaten, anderen hun stad en theater, anderen gingen naar het front om hun vaderland te verdedigen tegen de invasie en sommigen kunnen nooit meer optreden – zij werden gedood. Ik realiseerde me dat ik nu hun stem moet zijn en door moet zingen, het is gewoon mijn plicht, ik heb geen keuze.
IVC 2022 |
20
Deze oorlog, waarvan je het crisismoment nu beleeft, duurt al eeuwen. Het gaat niet alleen om ons grondgebied, onze landbouwgrond, zeeën en natuurlijke rijkdom. Het gaat voornamelijk om geschiedenis en cultuur. De geschiedenis die ze stelen, wordt herschreven en tot de hunne gemaakt. Onze cultuur werd vernederd, onderdrukt en vernietigd. Kunnen jullie één Oekraïense schrijver, dichter of artiest noemen? Kun je je herinneren of je ooit naar een kwintet of symfonie van een Oekraïense componist geluisterd hebt? Hoe kan het zijn dat we zo weinig weten over het grootste land van Europa? Het antwoord op deze vraag is het beste bewijs voor de manier waarop de noordelijke buurman ervoor heeft gezorgd dat de zogenaamde 'grote cultuur' de culturele programmering over de hele linie en de internationale informatiekanalen beheerst. Ik vraag me ook af of een cultuur ‘groot’ genoemd kan worden als het wezens voortbrengt die kleine kinderen voor de ogen van hun ouders verkrachten, het Babyn Yar holocaust monument bombarderen en een land vernietigen, alleen maar omdat de bewoners Oekraïners heten? Oekraïne, eeuwenlang zonder eigen staat, is erin geslaagd zijn eigen taal te behouden en literatuur, muziek, theater en beeldende kunst te creëren. Dit betekent dat niemand erin is geslaagd de geest van dit volk, hun liefde voor vrijheid en
leven, te vernietigen. Het beste bewijs van de kracht van de geest van de Oekraïners is hun waardige ongekende strijd vandaag. Dank geliefd IVC ’s-Hertogenbosch voor de uitnodiging om tijdens de finale van het concours op te treden. Een concours dat mij 28 jaar geleden zoveel gebracht heeft. Ik geloof dat ik ooit de kans zal hebben om een programma voor iedereen te zingen met werken van Mykola Lysenko, Kyrylo Stetsenko, Viktor Kosenko, Borys Lyatoshynsky of Valentyn Silvestrov, maar op zaterdag kan ik vanwege de krappe tijd slechts een Oekraïens volkslied en de Melodie zonder woorden van de moderne Oekraïense componist Myroslav Skoryk zingen. Laat deze liederen de stem worden van al diegenen die in deze oorlog hun leven gegeven hebben voor Oekraïne. De stem die spreekt met de woorden van de beroemde Oekraïense dichteres Lesya Ukrainka: “Nee, ik leef, ik zal voor altijd leven, ik heb mijn hart in mij dat niet sterft.”
Ed Spanjaard Nina van Essen Hans Eijsackers Hans Adolfsen
Ian Tindale
Hartmut Haenchen
Eva-Maria Westbroek
Hans Adolfsen
dirigent
sopraan
concourspianist I repetitor
Studeerde directie en zang aan de Hochschule für Musik • Werkte met o.m. Berliner Philharmoniker en het Koninklijk Concertgebouworkest in Amsterdam • Wordt in 1986 muzikaal directeur bij de toenmalige Nederlandse Opera • Bij DNO dirigeert hij opera's van o.m. Berg, Gluck, Händel, Mozart, Verdi, Puccini, Bartók, Strauss, Tsjaikovski, Sjostakovitsj en Reimann • Dirigeert in 1999 en verdere jaren Wagners complete Ring des Nibelungen • Trad recentelijk op in de Santa Cecilia in Rome met Mozart en Bruckner en in de Nationale Opera van Parijs met Khovanshchina • Dirigeerde de finale van de IVC in 2018.
Studeerde aan het Koninklijk Conservatorium te Den Haag • Was van 2001 tot 2006 lid van het ensemble van de Staatsoper Stuttgart • Heeft bij vrijwel alle grote operahuizen en -festivals ter wereld gezongen - waaronder de festivals van Bayreuth en Aix-en-Provence, ROH Covent Garden, Opéra National de Paris, The Met New York, Wiener Staatsoper, Deutsche Oper Berlin en Teatro alla Scala • Sinds 2014 is ze ambassadeur van Musicians without Borders.
Studeerde aanvankelijk zang en vervolgens piano aan het Utrechts Conservatorium • Heeft een passie voor liedbegeleiding en begeleidde onder meer Yvonne Naef en Thomas Oliemans • Werkte veelvuldig met Margreet Honig samen • Is docent aan de Zürcher Hochschule der Künste • Is tevens werkzaam als componist • Was verscheidene malen concourspianist en jurylid bij de IVC.
Ed Spanjaard
concourspianist | repetitor
philharmonie zuidnederland orkest en strijkkwartet
Werd in 2013 opgericht en wordt als symfonieorkest geroemd vanwege kwaliteit, hecht samenspel, enthousiasme en flexibiliteit • Voert naast uitvoeringen van het volledige symfonische repertoire ook innovatieve concertprogramma's als Spicy Classics en Leading the South uit • Heeft talentontwikkeling van jonge musici hoog in het vaandel staan • Sinds oktober 2020 is Duncan Ward de chef-dirigent • philharmonie zuidnederland is de vaste begeleider van de finale van de IVC en partner in de Opera3Daagse • Maakte als strijkkwartet deel uit van de IVC Mozart Masterclass van 2020.
dirigent en pianist
Begon zijn carrière als repetitor in Covent Garden in Londen en bij de Bayreuther Festspiele • Dirigeert regelmatig het Concertgebouworkest • Is als operadirigent werkzaam in o.m. Lyon, Essen, en bij de Reisopera en Opera Zuid • Werkte mee aan de IVC Wagneracademie in 2013 en de Franse Operacursus in 2017 in samenwerking met DNO talent.
Nina van Essen online presentatrice en mezzosopraan
Studeerde in 2018 cum laude af aan de Dutch National Opera Academy • Is sinds 2019 ensemblelid van de Staatsoper in Hannover • Heeft daarnaast een uitgebreid concertrepertoire • Won de Publieksprijs en de Annett Concertprijs tijdens de International Vocal Competition ’s-Hertogenbosch in 2018.
Hans Eijsackers Behaalde in 1992 zijn diploma met onderscheiding aan het Sweelinck Conservatorium in Amsterdam • Is sinds 2013 Professor Liedgestaltung aan de Robert Schumann Hochschule te Düsseldorf • Is samen met Henk Neven artistiek leider van het Internationaal Lied Festival Zeist • Was vele malen concourspianist bij de IVC en maakte in 2016 en 2019 deel uit van de jury van het IVC LiedDuo concours.
Ian Tindale concourspianist | repetitor
Won de Pianist’s Prize in 2017 in de Wigmore Hall Kohn Foundation Song Competition • Won de Oh che tranquilo mar – prijs en de Engagementsprijs van de Vrienden van het Lied tijdens het IVC LiedDuo concours van 2019 • Treedt in 2022 op in Leeds en in de Wigmore Hall in London.
IVC 2022 |
21
Het goud van Vermeer Dit jaar met orkestbegeleiding
Bart Visman
Tijdens het LiedDuo concours in 2021 ging het lied Het goud van Vermeer van componist Bart Visman en tekstdichter Marc Pantus in première. Zij spraken hier al eerder over met Shirley Apthorp. Bart geeft een aanvulling naar aanleiding van zijn ervaringen destijds én hij kijkt vooruit naar de uitvoering van het lied dat nu met orkestbegeleiding zal worden uitgevoerd. Marc Pantus zal de eerste keer dat hij Renée Fleming hoorde zingen nooit vergeten. Hij was op het Ravinia Festival, in de buurt van Chicago. "Ik had nog nooit iemand zo mooi horen zingen", herinnert hij zich. “De kwaliteit van de toon was perfect. En als de ideale toon een visuele tegenhanger zou kunnen hebben, zou het de manier zijn waarop Vermeer goud schildert." Pantus studeerde schilderkunst voordat hij zanger werd, en hij herinnert zich nog levendig het fysieke gevoel van het produceren van zijn eerste volle toon. “Het voelde als een geluidskolom die van mijn voeten naar het plafond ging. Er zijn een paar schilderijen van Vermeer waar je op de achtergrond de lijst van een spiegel of een schilderij ziet. Het is verguld. En het is zonder contouren geschilderd. Alles is afgerond, maar je kunt de randen zien. Wat je wilt, is dat een toon als een gouden ei is, van onder tot boven.” Dit is de inspiratie achter Het goud van Vermeer: het prijslied dat Bart Visman componeerde op een tekst van Marc Pantus voor het LiedDuo concours van 2021 en voor de Opera | Oratorium editie van dit jaar. De IVC IVC 2022 |
22
geeft elke twee jaar een commissie voor een nieuw prijslied dat door alle halvefinalisten gezongen moet worden. De twee mannen hadden al samengewerkt, onder meer aan een groot werk voor het Radio Filharmonisch Orkest en het Groot Omroepkoor en aan een liedcyclus Zeven levensliederen en een aanslag voor IVC-laureaat Peter Gijsbertsen. Voor Visman leek Pantus de ideale dichter voor de opdracht van de IVC: als zanger begreep hij als geen ander de ervaring van de concoursdeelnemers. Beiden waren het er meteen over eens dat de compositie in het Nederlands zou zijn. “Omdat ik Nederlander ben, heb ik hier een verantwoordelijkheid”, zegt Visman. "Je kunt in het Nederlands net zo mooi zingen als in iedere andere taal." Op verzoek van de IVC zorgde het tweetal wel voor een goede Engelse vertaling van het lied omdat anders niet-Nederlandstalige deelnemers zouden worden benadeeld. Deelnemers kunnen zelf kiezen in welke taal ze zingen. “Eigenlijk”, zegt Visman, “is het een dramatisch tafereel - in de zin dat de dichter de angst van de zanger beschrijft, of misschien liever de vragen die iemand, die op het punt staat het podium op te gaan, heeft. Wat doe ik hier? Wat ga ik doen? Wat is de reden om dat te doen? Wie ben ik om te denken dat ik dat kan? Het antwoord: ik ga het podium op, ik ga dit lied zingen, om de simpele reden dat het publiek en de jury dat niet doen. De reden is dat alleen de artiesten kunnen doen wat ze doen. Er zit een element van plezier in, in
Marc Pantus
die zin dat het een wedstrijd is. En ik hoop dat de zangers, en de eventuele pianisten, zullen beseffen dat dit een lied voor hen is, voor elk van hen.” Beide mannen hopen van harte dat het lied aan de concoursdeelnemers iets geeft dat ze kunnen meenemen buiten het kader van de competitie - dat de gedachten en emoties die het bevat een blijvend geschenk zijn. "Door de waarheid te vertellen, kun je schoonheid vinden", zegt Pantus. “Ik wens dat iedereen zich echt thuis voelt op het podium. Ik heb geprobeerd vriendelijk te zijn voor de zangers. Ik hoop dat ze er wat aan hebben. En zo niet, dan kunnen ze het gewoon mooi zingen!” Een half jaar na het LiedDuo concours voegt Bart Visman het volgende aan deze woorden toe: “Ik was heel blij met datgene wat de kandidaten in november met ons lied deden. Ik heb nu de orkestpartituur af en ben heel benieuwd naar de reactiemogelijkheid van de muzikale begeleiding. Ik vermoed dat een en ander zal afhangen van de kracht en persoonlijkheid van de zanger. Gedeeltelijk hebben de zangers die het lied nu moeten zingen ook een ander artistiek karakter dan pure liedzangers dat hebben. Ik realiseerde me na het schrijven pas dat het lied ook als een kleine operascène opgevat kan worden. Wat me van alles het meest verheugde, is dat het lied werkelijk een grote mogelijkheid aan verschillende interpretaties biedt en dat de zangers die variaties ook - op zelfs voor mij vaak verrassende wijze - voor het voetlicht wisten te brengen.”
Het goud van Vermeer Niemand weet hoe het moet niemand weet hoe het kan niemand weet hoe ik ben opgekomen ik ben niet op de trap gestruikeld ik doe of ik rustig ben ik ben rustig ik ben rustig ik glimlach naar het publiek ik ken het lied het liedje gaat niet over mij (is er iets te zingen over mij?) maar het heeft mij nodig VERBODEN TE LIEGEN OP HET PODIUM de leraar weet het niet de jury weet het niet de dirigent weet het niet u weet het niet niemand weet het
de leraar doet het niet de jury doet het niet de dirigent doet het niet u doet het niet ik doe het
en niet liegen niet liegen
"Let op! Wacht niet met leren liegen (ik heb dat zelf te laat geleerd) tegen de dirigent, het koor, orkest, regie, kritiek, piano, akoestiek, publiek, roem alles – juist als het onterecht is."
ik heb geknikt, vriendelijk heb niets
en dan – gelukkige catastrofe – ineens iets van goud of blauw zonder contouren – zoals Vermeer het deed – iets van goud een zuil, een ei op een Ja of op een Amen
Vermeer’s Gold No-one knows how to do it no-one knows how they can no-one knows how I walked up to stand here did not trip coming down the stairway pretend I’m not nervous I’m not nervous I’m not nervous I smile at the audience I know the song the song is not about me (what is there to say about me?) but the song still needs me LYING PROHIBITED IN THE AUDITORIUM the teachers do not know the judges do not know the conductor does not know you do not know no-one knows
the teachers do not do it judges do not do it the conductor does not do it you do not do it I do it "Listen here! Don’t wait to practice lying (I learned it far too late myself) to the conductor, the choir, the orchestra, the critics, piano, acoustics, the audience, sing praises – right when they’re undeserved.” and then – O fortunate disaster – a gift made of gold or blue fluid and flowing – just like Vermeer would do – made of gold a column, an egg on a ‘Ja’ or on an ‘Amen’
ik ben naar voren gelopen ik ben niet gestruikeld op de trap
ik heb hier iets te zoeken kijk, er staat een kruisje op de vloer hier is het hier is het veilig hier moet ik wezen het liedje gaat niet over mij maar het kan niet zonder mij ik ben hier ik ben nu.
and no lying no lying and so I’ve come here before you I did not trip up upon the stair I gave a nice, friendly nod I have nothing but here I have a purpose see, there is a cross here upon the floor here it is this is a safe place this is where I must be the song is not about me but it cannot do without me I am here I am now.
Tekst: Marc Pantus Engelse vertaling: Brent Annable
Vier IVC-prijzen nader belicht De IVC prijst zich gelukkig dat verschillende organisaties en privésponsors bedragen beschikbaar hebben gesteld voor prijzen voor jonge zangers. Een viertal prijzen krijgen hier wat extra aandacht vanwege de organisatie of de filosofie achter de prijs.
Toonkunst Oratorium Prijs Oratorium neemt reeds lang een belangrijke plaats in voor het concours. De grote Bach-traditie in Nederland en de populariteit van het barokrepertoire in de voormalige Lage Landen zijn twee belangrijke redenen om deze prijs uit te reiken. Maar de belangrijkste is natuurlijk de uitzonderlijke kwaliteit van veel oratorium-muziek. De Maatschappij tot Bevordering der Toonkunst bestaat al sinds 1829. De organisatie heeft op belangrijke wijze weten bij te dragen aan de ontwikkeling van het Nederlandse muziekleven. Met de opbrengsten uit de fondsen financiert zij bijzondere initiatieven van bijvoorbeeld de leden van de Vereniging Toonkunst Nederland, koorscholing en artistieke advisering van koren. Verder stimuleert ze muziektalent in het algemeen met beurzen en prijzen. De eerste prijs voor Oratorium tijdens de IVC is een belangrijke ondersteuning voor jonge zangers die zich verder in dit vak willen bekwamen. Recente winnaars zijn Rosina Fabius (2018), Anna Harvey (2017) en Catriona Morison (2014).
De Wagnerprijs van Nederland Het Wagnergenootschap Nederland heeft in 2016, ter gelegenheid van zijn 55-jarig bestaan en vanwege de lange Wagnertraditie in Nederland, deze prijs in het leven geroepen voor IVC 2022 |
24
de International Vocal Competition ’s-Hertogenbosch. De prijs is opgericht voor een periode van tien jaar en wordt iedere twee jaar uitgereikt tijdens de Opera | Oratorium editie van de IVC. Met de Wagnerprijs van Nederland willen het Wagnergenootschap Nederland en de Richard Wagner Stichting Nederland het werk van deze componist extra onder de aandacht brengen van zowel publiek als musici en jonge zangers stimuleren zich in dit vakgebied te bekwamen. Dit jaar is een recordaantal van 10 kandidaten voor deze prijs toegelaten tot de eerste ronde van het concours. Winnaars van de prijs waren de mezzosopranen Eunkyong Lim in 2017 en Claire Barnett-Jones in 2018.
Staetshuys Fonds Prijs Sinds het LiedDuo concours van 2021 wordt de Staetshuys Fonds Prijs ingezet als tweede prijs voor het concours. Het Staetshuys Fonds ondersteunt jong talent met een financiële bijdrage. Het fonds richt zich voornamelijk op getalenteerd, klassiek geschoold muziektalent niet ouder dan 30 jaar en biedt mogelijkheden voor het volgen van masterclasses, extra lessen, etc. Via het fonds kan men ook in aanmerking komen voor structurele ondersteuning. Deze ondersteuning wordt gegeven ter verhoging van de kwaliteit van de Nederlandse muziek-en zangkunst, zowel nationaal als internationaal. Het fonds staat voor het belang van goed geschoold toptalent dat aan het begin van zijn of haar carrière ondersteuning kan gebruiken om specifieke talenten verder te ontwikkelen en zich te presenteren binnen de (inter-) nationale muziekwereld.
Tijdens het LiedDuo concours van 2021 wonnen Sophia Burgos en Daniel Gerzenberg de Staetshuys Fonds Prijs.
Marianne Blok Prijs De Nederlandse coloratuursopraan Marianne Blok (1941-2021), geboren in Panama, kwam op haar 21e naar Nederland. Ze studeerde bij Jan Keizer aan het Conservatorium van Amsterdam en sloot deze studie af met de hoogste onderscheiding voor haar sublieme muzikaliteit. Lange tijd was zij lid van Studio Laren waarin zij virtuoze barokmuziek vertolkte. Met pianiste Frieda Scheuermann gaf ze vele (Spaanse) liedrecitals in binnen- en buitenland. In de opera maakte zij furore bij operahuizen als De Nederlandse Opera en Royal Opera House Covent Garden. Als veelgevraagd zangeres van hedendaagse muziek componeerde Peter Schat voor haar de rol van Knekelgeest in de wereldpremière Aap verslaat de Knekelgeest, een hoogtepunt in haar carrière. Vele jaren was zij hoofdvakdocente aan de Hogescholen van Utrecht en Amsterdam. In 2022 is de Marianne Blok Foundation opgericht. De Foundation stelt de Marianne Blok Prijs ter beschikking aan een sopraan die technisch en muzikaal uitblinkt in het coloratuur repertoire. De IVC dankt verder de heer Jo Timmermans (die nu twee keer het bedrag van de hoofdprijs ter beschikking heeft gesteld), de Gerrit en Truus van Riemsdijk Stiftung (die al jarenlang haar waardering voor de IVC toont), de Vrienden van de IVC (een rots in de branding) en Edwin Rutten en Annett Andriesen (onze onvermoeibare oud-directeur en haar partner ) voor hun gulle ondersteuning voor de prijzen van deze editie.
Vrienden Help een jonge zanger(es) de wereldtop te halen
IVC – gastgezinnen Een huis vol muziek
Als u naar de opera in Amsterdam, Hannover, Wenen, Chicago, New York of Barcelona gaat, of een concert bijwoont in Berlijn of Londen, heeft u grote kans een zanger te zien en horen die via de IVC in ’s-Hertogenbosch op het toneel is beland. Daar is veel inspanning van de zangers, maar ook van de IVC in gaan zitten. Hierbij is uw hulp hard nodig.
De IVC-gastfamilies zijn voor ons en voor de kandidaten van onschatbare waarde. Ze krijgen niet alleen tijdens het concours onderdak en support; sommige laureaten en gastgezinnen sluiten langdurige vriendschappen. Wij zijn verheugd ook dit jaar weer een aantal nieuwe gastgezinnen te mogen verwelkomen!
Als IVC Vriend (€ 50 voor één en € 75 voor twee personen) of lid van IVC Club Crescendo (vanaf € 250), IVC Club Belcanto (vanaf € 1.000) of IVC Club Opera (vanaf € 5.000) kunt u ervoor zorgen dat jonge zangers naar de wereldtop blijven doorstromen. U krijgt er iets voor terug in de vorm van bijzondere evenementen en speciale bijeenkomsten én de wetenschap dat u werkelijk bijdraagt aan de kansen voor jonge talenten. Daarnaast biedt onze ANBI-status u - bij ondersteuning voor een periode van vijf jaar - fiscale voordelen. Ook dit jaar wordt een Vriendenprijs uitgereikt. Deze prijs is mogelijk dankzij steun van de Vrienden.
Lijkt het u leuk om een huis vol muziek te hebben en één van de deelnemers tijdelijk in huis te nemen tijdens een volgend concours? Stuur dan een mail naar info@ivc.nu of spreek één van onze medewerkers aan en geef u op als gastgezin. Voor 2022 gaat onze grote dank uit naar: André van Amelsvoort ,Renee Andeweg. Joke van der Beek, J.C. Beekwilder, Steph Breukel, Corrie Dansen & Gerard van de Weijer, Dineke van den Dungen, Max Ellerkamp & Kristiaan van der Sandt, Marleen Floris, Steven Giezen, Renée & Peter Glas-Bolk, Teja Godrie & Ronald Wils, Hank & Josien van Hasselt, Annelies Hermens, Karel van den Heuvel, Nicolette Huiskes, Kea & Ad Hultermans , Frank & Jacomijn Jans-Hendrickx, Sonja Janson, Ron
Wilt u jong zangtalent ondersteunen? Word dan Vriend! Schrijf ons op info@ivc.nu, of spreek één van onze medewerkers aan.
Jasker, Wim & Petra van Kessel-Buijtenweg, Wim & Regien Kievits-Smeets, Hans & Astrid Kouwenberg-Buijs, Annelies Leemans, Rosalie van Loon, Anita & Rob Maessen-Kreugel, Cinthy Meulblok, Niki & Jef Oomen-Brinkman, Alda Pellemans & Jan Lendfers, Hans Pernet & Marielle van de Ven, John & José Rabou, Lenny & Piet Robben-Hollenberg, Bernardine & Louis Roes-Rijkers, Colette Roosen & Kees van der Lee,Daphne & Jeroen van Rosmalen, Balt van Rijn & Maureen Gorissen, Tom & Tonny Schiphorst, Peter & Monique Schneeberger, Willem Scholtes & Beatrijs van der Vorm, Anita Schook & Bas Wijffels, Jacques & Philo Schwartz, Hans & Bernadette van der Sterren, Lisette Tetteroo, Gert Verhoeven & July Wesly, Marina Verkuylen, Karin de Vos, Veroniek & Louis Wetzer, Paul & Clary de Wildt-van Roosmalen, Mariken Willekens, Ling Xu,
IVC in de media De Muziekfabriek AVROTROS Optreden laureaat Rosina Fabius Za 11 juni | 12.00 – 14.00 uur*
Avondconcert NTR Rechtstreeks verslag van de orkestfinale o.l.v. Hartmut Haenchen Za 2 juli | 19.00 uur*
De Klassieken AVROTROS Optreden finalist Wo 29 juni | 11.00 – 12.00 uur*
Stingray Classica Finale Opera I Oratorium concours 2018 Ma 20 juni | 20.30 uur*
Stingray Classica Opera I Oratorium concours 2022 Tijdstip nog bekend te maken
*Rechtstreekse uitzending op NPO Radio 4
IVC 2022 |
25
Organisatie & colofon Stichting ’s-Hertogenbosch Muziekstad
Partners
Vrijwilligers John Collins, Jos Crusio, Henny Dhondt,
Erevoorzitter
Steven Giezen, Annelies Hermens,
J.M.L.N. (Jack) Mikkers
Anita Maessen-Kreugel, José de Laat,
Burgemeester van ’s-Hertogenbosch
Manita van Loenhout, Rosalie van Loon, Henriëtte Luiten-Donjacour, Stef Reuzer,
Bestuur
Bernie van der Togt, Loes van Uden,
Winnie Sorgdrager voorzitter
Marjolein Verreck-Sassen,
Wijnand van Damme penningmeester
Nathalie van der Wal, Carol van de Water-
Mark Bannenberg secretaris
van Benthem
Marjolein Niels Huib van Olden
IVC-promotors
Roberto van Straaten
Monique ten Boske
Nanne Valkenburg IVC-arts Kring van Ambassadeurs
Herman Oosterbaan
Annett Andriesen Max van den Berg
Bladomslaander
Peter Glas
Maurick Reuser
Wagnergenootschap Nederland
Camiel Hamans Martijn de Kort
Filmteam/Streaming
Fons van Westerloo
ConcertoMedia Nina van Essen online presentatrice
Stichting Vrienden van de IVC Jef Oomen voorzitter
Fotocredits
Guus Breijder penningmeester
Rahul Gandolahage, Karen van Gilst,
Jos Crusio
Hans Hijmering, Monika Rittershaus,
Mede mogelijk gemaakt door:
Hans Pernet
Ronald Knapp, Sandra Peerenboom,
Truus und Gerrit van Riemsdijk Stiftung,
Marjo van de Peppel-Kool,
Van der Linden Fonds, Nelissen-Smit
Hessel Waalewijn voor Piket Kunstprijzen
Fonds, Fonds Jo Timmermans,
Team IVC Ivan van Kalmthout algemeen directeur
Stichting Vrienden van de IVC,
Leonie de Bot financiën
Redactie
Edwin Thus productieleider
Shirley Apthorp
Ariane Hofman directie-assistent
Ivan van Kalmthout
Marina Rijerkerk, Loes Kleuver productie
Loes Kleuver
Robin Theel pers en publiciteit
Olga Pasichnyk
Karen van Gilst fotografie
Robin Theel
particuliere giften.
Edwin Thus Assistent-dirigent finale
Eindredactie: Ivan van Kalmthout
Walter Althammer Design Ritzen-Design-Consult.nl Drukkerij Tuijtel.com Stichting ’s-Hertogenbosch Muziekstad Postbus 1225, 5200 BG ’s-Hertogenbosch 073-690 09 99 | info@ivc.nu | www.ivc.nu IVC 2022 |
26
Ontdek het nieuwe concertseizoen philharmoniezuidnederland.nl IVC 2022 |
27
13 - 20 mei 2023
Wanderlust met o.a. SARAH CONNOLLY IMOGEN COOPER KONSTANTIN KRIMMEL MALCOLM MARTINEAU HENK NEVEN HANS EIJSACKERS en vele anderen
ilfz.nl Houdt u van het
klassieke lied en recitals in een intieme setting?
Word dan lid van de Vrienden van het Lied! De Vrienden van het Lied organiseert elk jaar zo’n 60 liedrecitals door het hele land. Maar dat is niet alles, het lidmaatschap biedt meer: • een meet-and-greet met de solisten na afloop van de recitals • het informatieve magazine De Liedvriend • met korting naar de jaarlijkse Dag van het Lied, een dag vol liedrecitals en lezingen over de liedkunst • speciale leden-voor-leden concerten
Meer informatie? www.vvhl.nl IVC 2022 |
28
van het
jaar
Sarah Connolly
DE VOCALE WERELDTOP HOOR JE IN EINDHOVEN ZO 2 OKT ‘22
ZO 26 FEB ‘23
Early Opera Company Sarah Connolly mezzo-sopraan (Dido) Edward Grint bas (Aeneas)
Vox Luminis & Freiburger BarockConsort Biber - Requiem
Purcell - Dido and Aeneas
ZA 11 MRT ‘23
ZO 6 NOV ‘22
Tallis Scholars
Laetitia Gerards, Raoul Steffani & Daan Boertien
WO 17 MEI ‘23
Wolf - Italienisches Liederbuch DO 24 NOV ‘22
Voces8
Enchanted Isle WO 14 DEC ‘22
Nederlands Kamerkoor & Les Talens Lyriques
50 jaar Tallis Schollars
Rotterdams Philharmonisch Orkest & Sarah Connolly mezzo-sopraan Mahler - Symfonie nr. 2 ‘Auferstehung’ ZO 20 MEI ‘23
Marco Beasley tenor & Stefano Rocco barokgitaar Een levensreis in muziek
Bach - Weihnachtsoratorium DI 20 DEC ‘22
Tenebrae
Een Engelse Kerst
Seizoen 2022 – 2023
De kaartverkoop voor het nieuwe seizoen is gestart!
Een nieuw seizoen met onder andere Hilary Hahn, Jordi Savall, Kian Soltani, chef-dirigent Lahav Shani, Eredirigent Yannick Nézet-Séguin en Artist in Residence Daniil Trifonov. Onze nieuwe website al ontdekt? Ga naar RPHO.nl en ontdek meer over het Rotterdams Philharmonisch Orkest.
check RPHO.nl
IVC 2022 |
29
IVC 2022 |
30
THE
7
DE EERSTE 100% ELEKTRISCHE BMW 7 SERIE MET 544 PK VERMOGEN EN RUIM 600 KM PUUR ELEKTRISCHE ACTIERADIUS!
STORY ‘S-HERTOGENBOSCH HERVENSEBAAN 26 5232 JL ‘S-HERTOGENBOSCH STORYBMW.NL
Voor een advies op maat!
Wij zijn gevestigd in ’s-Hertogenbosch en Vlijmen T 073 691 87 87 | huijbregtsnotarissen.com IVC 2022 |
31
The Schubert Edition
22 – 29 sept 2022 10 pianisten 6 festivaldagen 1 finale
Verkoop gestart
Kaarten zijn nu verkrijgbaar via www.tivolivredenburg.nl www.liszt.nl
KURT WEILL Première: 12 november 2022 - Maastricht Tournee: t/m 11 december 2022
ORPHÉE AUX ENFERS JACQUES OFFENBACH Première: 21 mei 2023 - Eindhoven Tournee t/m 17 juni 2023
ÄNDERE DIE WELT! LEONARD EVERS/MART VAN BERCKEL Première: 11 maart 2023 - Amsterdam Tournee t/m 2 april 2023
HET LIJFLIED LUCAS WIEGERINK Première: 23 september 2022 - Maastricht Tournee t/m 10 januari 2023 INFO & TICKETS: www.operazuid.nl
IVC 2022 |
32
OPERA ZUID 22/23 HET ONTDEKKEN VAN ANDERE WERELDEN
LADY IN THE DARK
Binnenkort in Het Concertgebouw di 11 okt
Mezzosopraan Sophie Rennert en pianist Joseph Middleton
Sophie Rennert en Joseph Middleton in liederen van Schubert en Mahler. Leven, liefde en dood in bekende en minder bekende stukken.
di 18 okt
Bariton Roderick Williams en pianist Christopher Glynn
Roderick Williams en Christopher Glynn in A Thomas Hardy Songbook: liederen van Finzi, Britten, Ireland en anderen.
wo 2 nov
Orchestra e Coro Sinfonica di Milano brengt Verdi’s Requiem
Fotocredits: zie de desbetreffende concertpagina op concertgebouw.nl.
Theatraal, menselijk en persoonlijk: Verdi’s Requiem is het allemaal. Het Orchestra e Coro Sinfonica di Milano speelt en zingt onder leiding van Claus Peter Flor.
Bestel nu kaarten
di 6 dec
Sopraan Carolyn Sampson en pianist Joseph Middleton Een verhalend programma rond Clara en Robert Schumann met liederen en brieven.