MATHILDE WANTENAAR
Familieopera voor kinderen van alle leeftijden én volwassenen!
TOURNEE: 22 OKT. – 12 NOV. 2023
operazuid.nl
WOLFGANG AMADEUS MOZART
Ook opera-nieuwkomers zullen dit leuk vinden!
TOURNEE: 10 NOV. – 3 DEC. 2023
GIOACCHINO ROSSINI
Een komische ‘feelgood’ voorstelling om niet te missen!
TOURNEE: 17 MEI – 20 JUN. 2024
03 Welkom in ’s-Hertogenbosch, Cultuurstad van het zuiden
05 Programma 56e IVC LiedDuo concours
06 Vakjury, persjury en juniorjury
08 Een volmondig pleidooi voor de Liedkunst - Thomas Oliemans
11 Prijzen 56e IVC LiedDuo concours
12 Agenda 2023 I 2024
13 Wisseling van de wacht
14 Interview: Ik heb er zin in om weer zoveel muziek te horen
Inleg Kandidaten & Repertoire
18 Interview: Mijn agent zegt dat ik minder werk aan moet nemen
20 Interview: Het is een stoere competitie
22 Interview: Ik verveel me stierlijk als je alleen maar heel goed kunt zingen
24 Over een voortgezette samenwerking
25 Kunstwerk 2023
26 Vrienden en gastgezinnen
27 Organisatie & colofon
27 Partners
Burgemeester Jack Mikkers
Foto: Sandra Peerenboom
Arvid Fagerfjäll en Hikaru Kanki, winnaars van het 54e IVC LiedDuo concours 2021.
Foto: Ronald Knapp
Winnie Sorgdrager, voorzitter IVC
Foto: Hessel Waalewijn voor PiketKunstprijzen
De International Vocal Competition is één van de parels van het brede culturele aanbod van de stad. En dat al bijna 70 jaar. Het stadsbestuur is er dan ook trots op dat ’s-Hertogenbosch deze zes dagen weer het – letterlijke – podium vormt voor de vele nationale en internationale talenten. “Winning ’s-Hertogenbosch” betekent toegang krijgen tot de belangrijkste muziektempels van de wereld.
Het internationale karakter weerspiegelt zich ook in de directie. Graag spreek ik hier een woord van dank uit naar scheidend directeur Ivan van Kalmthout. Onder zijn bezielende leiding heeft de IVC een kwaliteitsslag weten te maken de afgelopen jaren. Dat hij nu artistiek directeur van het Teatro São Carlos in Lissabon wordt, verbaast dan ook niet. Een warm woord van welkom aan de nieuwe directeur Andrew Watts, een internationaal geroemd countertenor die de IVC de toekomst in mag gaan leiden.
De IVC staat niet op zichzelf en heeft altijd de samenwerking met andere culturele partners gezocht. Bachcantates in de Grote Kerk, Opera op de Parade en optredens in de Catharijnekerk in Heusden en straks weer in het nieuwe Theater aan de Parade zijn daar uitstekende voorbeelden van. Het Theater is er bijna klaar voor. Er wordt reikhalzend uitgekeken naar het nieuwe gebouw op de vertrouwde plek. Ik hoop dat de vele talenten die er het podium zullen betreden, zich daar snel thuis voelen.
Net zoals de vele deelnemers zich bij hun gastgezinnen thuis voelen. De gastvrijheid en het warme welkom zit in ons DNA. Want hier houden we van samenkomen en het samen doen. Daarom wil ik ook ú hartelijk danken voor die gastvrijheid. Ook dit maakt het IVC een concours dat wereldwijd hoge ogen gooit, maar ook een heel persoonlijk en lokaal tintje heeft. Dus als u door de stad wandelt of fietst, en u vangt flarden van fantastisch kunstenaarschap op, dan kan het zomaar zijn dat u een repeterende kandidaat hoort.
Ten slotte een woord van dank aan het bestuur, het team en alle vrijwilligers voor de organisatie van dit LiedDuo concours. En u wens ik vooral heel erg veel luister- en kijkplezier toe deze week.
Jack MikkersBurgemeester van ’s-Hertogenbosch en erevoorzitter van de IVC
Deze week staat de menselijke stem in ’s-Hertogenbosch weer volop in de belangstelling met de 56e International Vocal Competition LiedDuo. LiedDuo: een zanger en een pianist. Eigenlijk zou je kunnen zeggen de oervorm van de zangkunst. En tegelijkertijd een moeilijke vorm, omdat alles ertoe doet.
Voor de IVC is dit de eerste keer dat we ons presenteren onder de leiding van onze nieuwe algemeen en artistiek directeur Andrew Watts. Andrew is zelf zanger, countertenor en hij verheugt zich enorm op de rol die hij nu sinds kort heeft. Het IVC-bestuur is verheugd dat hij deze positie heeft willen innemen en we heten hem dan ook van harte welkom.
Ivan van Kalmthout heeft ons inmiddels - per 1 september - verlaten, om directeur te worden van het Teatro São Carlos, de opera van Lissabon. Een mooie positie! De IVC heeft daar vast aan bijgedragen… Jammer, maar we gunnen hem dit natuurlijk van harte. Hij is aanwezig tijdens dit concours en zal aan het einde ook definitief en officieel afscheid nemen. We zullen dan nog eens onze grote dank overbrengen voor wat hij de afgelopen jaren voor de IVC heeft gedaan.
De concoursen van de IVC en de vele nevenactiviteiten die de IVC organiseert in de stad, regio maar ook in Nederland en daarbuiten, vormen al sinds vele jaren een belangrijk podium voor jonge musici. Zowel voor opera, oratorium als in Lied. De ervaring leert dat eenmaal in de finale van de IVC er deuren opengaan. Zo hebben veel concoursdeelnemers inmiddels hun eerste stappen gezet in de professionele concertwereld.
We kijken met u uit naar deze week en we hopen van harte dat u, het publiek en zowel de officiële als de private sponsors, ook in de toekomst het werk van de IVC weer ruimhartig zullen ondersteunen. Zonder u is er geen IVC!
Winnie SorgdragerWelkom in ’s-Hertogenbosch, Cultuurstad van het Zuiden
Teaching the teacher: Margreet Honig met haar aanstormende zangleraren tijdens de masterclassweek The art of singing.
Foto: ByMarjo
Scheidend algemeen directeur Ivan van Kalmthout met IVC-prijswinnaars Sílvia Sequeira en Anton Kuzenok op het operaconcert tijdens Opera op de Parade 2023.
Foto: Huib Kleian
Di 10 okt ’23
Openingsconcert
Optreden van het Britse jurylid Errollyn Wallen, die liederen uit haar eigen songbook uitvoert, evenals solo pianostukken. Het nieuwe IVC-prijslied Veronese’s Green van componist Bart Visman en tekstdichter Marc Pantus gaat in wereldpremière door sopraan Sophia Burgos en pianist Hans Eijsackers.
Errollyn Wallen (piano - zang)
Sophia Burgos (sopraan) & Hans Eijsackers (pianist)
Het Noordbrabants Museum | 20.00 uur
Wo 11 okt ’23
Halve Finales
Het Noordbrabants Museum | 19.00 uur
Do 12 okt ’23
Halve Finales
Het Noordbrabants Museum | 19.00 uur
Vr 13 okt ’23
Masterclass Errollyn Wallen
Componiste Errollyn Wallen werkt aan de interpretatie van klassieke en hedendaagse muziek.
Het Noordbrabants Museum | 15.00 uur
Vr 13 okt ’23
Recital IVC-Laureaten
Kom luisteren naar twee duo’s die in 2019 en 2021 in de prijzen vielen. Op het programma staan werken van componisten als Sergej Rachmaninov, Henri Duparc, Richard Strauss, George Crumb en Hugo Wolf.
Sophia Burgos (sopraan) & Daniel Gerzenberg (pianist)
Esther Valentin (mezzosopraan) & Anastasia Grishutina (pianist)
Het Noordbrabants Museum | 20.15 uur
Za 14 okt ’23
Masterclasses
Duo’s die niet meedoen in de finale krijgen de kans om zich verder te ontwikkelen.
Masterclass Nino Gvetadze (pianist)
Masterclass Sophie Koch (mezzosopraan)
Het Noordbrabants Museum | 13.00 uur
Za 14 okt ’23
Schubert: Winterreise
Winterreise van Franz Schubert door twee wereldberoemde juryleden.
Recital Bo Skovhus (bariton) & Stefan Vladar (pianist)
Het Noordbrabants Museum | 20.15 uur
Zo 15 okt ’23
Why Poetry Matters
Daniel Gerzenberg is niet alleen pianist maar ook een bekroond dichter. Hij zet uiteen waarom poëzie zo belangrijk is in Lied.
Daniel Gerzenberg (pianist - dichter)
Verkadefabriek | 14.00 uur
Zo 15 okt ’23
Finale
Verkadefabriek | 16.00 uur
Livestreaming van de halve finales en finale via:
www.youtube.com/VocalCompetition
Het Noordbrabants Museum
Verwersstraat 41
5211 HT ‘s-Hertogenbosch
Verkadefabriek
Boschdijkstraat 45
5211 VD ’s-Hertogenbosch
www.verkadefabriek.nl/ivc-liedduo
www.ivc.nu
bariton | juryvoorzitter Studeerde aan het Aarhus Muziekinstituut, de Koninklijke Opera Academie in Kopenhagen en in New York • Belangrijke engagementen: Reimanns Lear en Beckmesser in Meistersinger in Parijs, Wagner Festival (Boedapest) • Zong oa titelrol in Wozzeck (Hamburgische Staatsoper), Dr. Schön in Lulu (Weense Staatsopera), Jean-Charles in The Raft of the Medusa van Werner Henze (Amsterdam), Karl V. van Ernst Krenek (Beierse Staatsopera) • Trad onlangs op als Ryuji in Henze s Das Verratene Meer (Staatsopera Wenen), Eisenstein in Die Fledermaus (Staatsopera Hamburg • Treedt regelmatig op in recitals • Cd’s oa met liederen van Hugo Wolf en Erich Korngold, liederen van Robert en Clara Schumann (The Heart of the Poet) en de twee grote liederencycli van Schubert (Schwanengesang en Die schöne Müllerin) • Na recital in New York geprezen als een van de grote liedzangers van zijn generatie • Bekroond met de titels "Österreichischer Kammersänger" en "Bayerischer Kammersänger".
mezzosopraan
Studeerde bij Jane Berbié aan het Conservatoire National Supérieur de Musique de Paris • Eerste Prijs Opera tijdens 40ste IVC ’s-Hertogenbosch in 1994 • Debuteert in Frankrijk, maar grootste succes in Royal Opera House Covent Garden (Il Barbiere di Siviglia en Così fan tutte) en de Semperoper Dresden (Ariadne auf Naxos) olv Sir Colin Davis • Zong vele rollen, oa Octavian in Der Rosenkavalier • Verschijnt regelmatig op de grote podia van de wereld: Toulouse, Brussel, Madrid, Berlijn, Zürich, Genève, Salzburger Festspiele en natuurlijk Londen, Dresden, Wenen en Chicago • 2014 debuut in de Metropolitan Opera in Werther • Kreeg de titel “Österreichische Kammersängerin” van de Weense Staatsopera in 2016 • Zeer actief als liedzangeres in alle grote concertzalen, vele cd-opnames • Ontving voor opnames de Christel Goltz Prijs van de Semperoper in Dresden.
componist
Veelvuldig bekroonde, in Belize geboren Britse componiste en performer • Groot oeuvre van tweeëntwintig opera’s •
Uitgebreide catalogus van orkest-, kamer- en vocale werken • Eerste zwarte vrouw die een nieuw stuk componeerde voor de BBC Proms • Richtte haar eigen groep Ensemble X op • Orkestalbum PHOTOGRAPHY in VS uitgeroepen tot Top Tien Klassiek Album
• Première en tournee nieuwste opera
The Paradise Files (Graeae Theatre Company) viel samen met de première van Quamino’s Map (Chicago Opera Theater) • Ontving een MBE in 2007 in de Queen’s Birthday Honours en een CBE in 2020 in de New Year Honours, voor diensten aan de muziek • Behoort tot de 20 meest uitgevoerde levende componisten ter wereld.
dirigent | pianist
Studeerde aan de Universiteit voor Muziek en Podiumkunsten Wenen, waaraan hij tegenwoordig doceert • Won de Eerste Prijs van het prestigieuze Internationale Beethoven Pianoconcours in Wenen in 1985
• Opgetreden olv dirigenten als Claudio Abbado, Riccardo Chailly, Christoph von Dohnányi, Vladimir Fedosejev, Christopher Hogwood, Louis Langrée, Sir Neville Marriner, Sir Yehudi Menuhin, Seiji Ozawa, Sir Simon Rattle en Christian Thielemann
• In 2008 benoemd tot chef-dirigent en artistiek directeur van het Weens Kamerorkest • Opgetreden met zangers als Ian Bostridge, Johan Botha, Jonas Kaufmann, Angelika Kirchschlager, Thomas Quasthoff, Ramon Vargas en Pretty Yende
• Sinds het seizoen 2019-20 Opern- & Generalmusikdirektor bij het Theater Lübeck.
pianist
Studeerde aan het Staatsconservatorium van Tbilisi, het Koninklijk Conservatorium
Den Haag en het Conservatorium van Amsterdam • Won in 2008 de Tweede Prijs, de Publieksprijs en de Persprijs
tijdens het Internationaal Franz Liszt
Pianoconcours • Optredens met oa Yannick
Nézet-Séguin, Klaus Mäkelä, Jakub Hrůša en Jaap van Zweden, met het Rotterdams
Philharmonisch, Brussels, Warschau, Seoul en Nederlands Philharmonisch, Münchner
Symphoniker, Noord Nederlands en Residentie Orkest • Toerde met het Mahler
Kamerorkest, Kammerakademie Potsdam, Nederlands Jeugdorkest en Amsterdam
Sinfonietta • Was in 2018-19 het gezicht van Radio Classic FM • Heeft 7 (internationaal geprezen) soloalbums opgenomen
• Medeoprichter en artistiek directeur
Naarden International Piano Festival en artistiek directeur Delft Chamber Music Festival.
pianist
Studeerde af aan het Conservatorium van Amsterdam en European Mozart Academy in Krakau • Winnaar Rotterdamse Piano
3-Daagse • Winnaar Prinses Christina
Concours en Europees Pianoconcours
1991 in Luxemburg (speciale prijs voor liedbegeleiding) • Sinds 2013 Professor
Liedgestaltung Robert Schumann
Hochschule Düsseldorf • Werkte met dirigenten als Otto Tausk, Neeme Järvi, Gordan Nikolić en Yannick Nézet-Seguin
• Artistiek leider Internationaal Studenten
LiedDuo Concours in Groningen • Samen met Henk Neven sinds 2021 artistiek
leider Internationaal Lied Festival Zeist •
Veelgevraagd liedbegeleider met oa Xenia
Meijer, Geert Smits, Christianne Stotijn, Peter Gijsbertsen en Henk Neven • Jurylid
bij oa de International Vocal Competition in ’s-Hertogenbosch, het Studenten LiedDuo
Concours in Groningen, Schubert und die Moderne in Graz.
Hein van Eekert
Presentator NPO Klassiek
Peter van der Lint
Muziekjournalist (Trouw)
Bo van der Meulen
Hoofdredacteur Place de l’Opéra
Anna Picard
Muziekjournaliste, oa The Independent en The Times (VK)
Marjolijn Sengers
Journaliste Eindhovens en Brabants Dagblad
Inês Carramão
Bachelor klassieke zang
Koninklijk Conservatorium Den Haag
Margarita Dudčaka
Master klassieke zang Conservatorium Maastricht
Salvador Simão
Bachelor klassieke zang
Codarts Rotterdam
Jasperina Verheij
Master klassieke zang
Koninklijk Conservatorium Den Haag
Evi Vullings
Jong Talentklas klassieke zang
Conservatorium van Amsterdam
Maura Wesseling
Bachelor klassieke zang
Utrechts Conservatorium
Ik voel mij als Liedzanger eigenlijk een verre nakomeling en geestverwant van die grote dolende Spaanse ridder ontsproten aan het geweldige brein en de virtuoze ganzenveer van Cervantes: Don Quichotte. En zelfs wanneer ik niet zover zal gaan om onmiddellijk de liedpianist/begeleider/samenwerker volledig gelijk te stellen aan zijn trouwe en goeiige knecht Sancho Panza, dan toch zijn de mogelijk te trekken parallellen in een dergelijk gedachten-experiment eigenlijk wel frappant.
Dit schijnbaar naïeve zinnetje uit ‘Frühlingstraum’, het elfde lied uit Schuberts Winterreise , heeft me al zolang ik de cyclus ken gefascineerd. Tegen wie hebben Wilhelm Müller en Schubert het hier ineens? Is er dan toch nog iemand in de verlaten mijnwerkersschuur waar de raadselachtige hoofdrolspeler onderdak gevonden heeft? Spreekt of zingt hij/zij tegen het lot of een al dan niet bestaande hogere macht? Of wordt ineens de vierde wand doorbroken en richten ze zich tot u? De luisteraar, de in comfortabel roodpluche gezeten toeschouwer en voyeur van de desolate reis van zanger en pianist, die tegelijkertijd zowel geruststellend ver-van-ons-bed is als toch op een mysterieuze manier steeds weer meer met ons doet dan we wellicht vooraf verwacht hadden.
Dit zinnetje is voor mij niet een 19e-eeuwse invulling van het Calimero-complex. Ik lees en hoor hier veel eerder de zelfbewuste trots van iemand die, als het ware tegen de klippen op, er toch voor kiest de bloemen wél in de winter te zien. Ervoor kiest om te zingen, te dichten, te componeren. Ervoor kiest om andere kleuren en tonen en perspectieven te blijven aanbieden, ook in een wereld waar anderen voornamelijk varianten van de kleur grijs lijken te kennen.
Liedbegeleider zijn, vergt een onverwoestbare trouw en steun -vaak volledig tegen beter weten in- en dat zelfs in het licht van de enorme opgave aan hoeveelheden te leren noten en partituren. Noten die dan ook nog af en toe op het allerlaatste moment ineens nog een halve toon lager of terts hoger moeten klinken, al naar gelang de zeer veranderlijke toestand van de betreffende te begeleiden excentrieke ‘ridder’, pardon zanger.
Aan het eind van al deze ontberingen is aan onze Sancho Panza dan ook nog het gouverneurschap over een niet-bestaand utopisch eiland beloofd. De koppige hoop op erkenning en op een uiteindelijke beloning drijven Sancho voort in jaren van schijnbaar heilloze ondernemingen. Waarbij de windmolen-gevechten de vorm aannemen van slecht bezochte huiskamer recitals en waarbij de koppige ezel Rucio als symbool kan staan voor de soms ronduit deprimerend treurige, door motten aangevroten piano’s met reumatisch mechaniek, waarop de liedbegeleider desalniettemin moet proberen de
hoogste vormen van poëzie op te roepen.
En ondertussen heeft onze rapsoderende Don Quichotte de volgende Olympus-beklimming aan Liedprogramma’s vol onverwoestbare klassiekers en buitenissig, lichtobscuur Oost-Europees of vergeten
Baltisch repertoire alweer in de boeken staan.
En toch, en toch en toch…
In onze maatschappij wordt "bestaansrecht" vaak verward met de mogelijkheid om het nut van een activiteit zo rationeel en cijfermatig te kunnen meten. Vaak begrijpen beoordelaars een onderwerp niet en kunnen ze slechts terugvallen op kaders als "financieel gewin" of "bezoekersaantallen"(!).
Hierbij zijn hoge bezoekersaantallen vanzelfsprekend bewijs voor nut en kwaliteit en lage bezoekersaantallen uiteraard voor het tegenovergestelde. Een activiteit die geen massa’s trekt, is daarom de geïnvesteerde tijd, ruimte en geld en al helemaal de liefde en aandacht, niet waard. (Hoon en schampere spot over zinloos ge-hobby in de marge, passen daar vaak beter lijkt het).
Zonder veel reken- en/of meetwerk is in elk geval onmiddellijk duidelijk dat wat we verstaan onder de Liedkunst compleet zinloos is.
Niemand hoeft een studie econometrie of een master in sociale wetenschappen gevolgd te hebben om te snappen dat volgens de nuttigheidsleidraad het Lied geen bestaansrecht heeft.
Bezoekersaantallen zijn sinds mensenheugenis vooral, laten we
zeggen, intiem. Het uurloon voor de verbijsterende hoeveelheid werk die het artistiek verantwoord uitvoeren van een willekeurig recitalprogramma vergt, kan daardoor niet door het publiek gedragen worden. En het jarenlange voorbereiden van verschillende programma’s nog veel minder.
Zelf vind ik dit eerlijk gezegd een geruststellend idee. Omdat het ‘zinloos’ is wat we als liedzangers doen, omdat er zogezegd op een bepaalde manier niemand op ons zit te wachten, krijgen we de ruimte om te blijven bij waar het Lied over gaat en wat een Lied is.
Laten we dan ook niet koste wat het kost proberen om de Liedvorm te ‘redden’ door het willen voldoen aan onrealistische verwachtingen en haar te dwingen te conformeren aan kaders die bij het Lied niks te zoeken hebben. Daarmee blazen we het Lied op tot iets wat het in wezen niet is: groot, voor iedereen, hip, modern. En door er iets verkeerds van te willen, vernietigen we eigenlijk wat we eraan kunnen hebben en wat het Lied ons geeft. Een Lied heeft maar een paar oren nodig en soms zijn de eigen oren zelfs genoeg. Jezelf moed inzingen, voor jezelf uit een flard van een herinnerd lied zingen, met een paar tonen begeleid, de twee oren van een kind dat in slaap gezongen wordt of opgevrolijkt, dat is de basis-intimiteit van een liedje en uiteindelijk ook het Lied. Met doorwrochtere teksten soms, met virtuozere begeleiding wellicht, maar dichtbij, niet uit op succes in de wereld en op een bevrijdende manier zinloos.
Het Lied heeft ons niet nodig om gered te worden: wij hebben het Lied nodig. De troost, de verrukking, de nostalgie het medeleven, de opstandigheid, de eenzaamheid en de prachtige “Dreisamkeit” van zanger, pianist en luisteraar. En zoals door een wonder Sancho Panza zelfs zijn niet-bestaande eiland vindt en zelfs (o wonder!) een tamelijk goed bestuurder blijkt. Don Quichotte mag dan een tragikomische held zijn, maar hij is een held. En wij maken helden van onszelf door de avontuurlijke reis, die de Liedkunst is, te durven maken.
En daarmee zijn we dan ook weer terug bij Wilhelm Müller en Franz Schubert, die aan het eind van hun vierentwintig liederen durende existentiële
Winterreise zich wederom tot luisteraar, uitvoerder, mysterieuze gezel en waarschijnlijk ons allemaal richten met de vraag:
‘Wunderlicher Alter, soll ich mit dir gehn? Willst zu meine Liedern, deine Leier drehn?’
Een vraag met veel implicaties en heel veel mogelijke interpretaties maar voor mij persoonlijk maar één mogelijk antwoord: “Ja”.
Zingen en spelen moeten en zullen we, want van brood alleen kunnen wij niet leven.
Thomas OliemansEen ontspannen moment tijdens de masterclass van de nieuwe algemeen en artistiek directeur Andrew Watts. Met tenor Mitch Raemaekers en pianist Ian Tindale.
Foto: ByMarjo
Anna Trombetta, online presentator in 2021 en 2023.
Foto: Ronald Knapp
IVC LiedDuo Prijs
€ 7.500
Het winnende duo ontvangt een bronzen penning ontworpen door Frans van der Burgt (1915-1985) en een geldbedrag van € 7.500.
Staetshuys Fonds Prijs
€ 3.500
Tweede Prijs voor een duo uit de Finale, beschikbaar gesteld door Stichting Staetshuys Fonds.
Van Riemsdijk Prijs
€ 3.000
Prijs voor de beste uitvoering van Veronese’s Groen / Veronese’s Green wordt toegekend aan het LiedDuo dat de opdrachtcompositie van Bart Visman en Marc Pantus volgens de jury het beste vertolkt. De Truus und Gerrit van Riemsdijk Stiftung is sponsor van deze Prijs.
Van Amelsvoort Prijs
€ 2.500
Een speciale prijs voor de beste vertolking van een Lied gecomponeerd door een vrouwelijke componist. Beschikbaar gesteld door André en Josée van Amelsvoort-van Dongen.
Prijs van de Vrienden van de IVC
€ 2.000
Toe te kennen door de Vrienden van de IVC na afloop van de Halve Finale.
Rudolf Jansen Prijs
€ 1.500
De Rudolf Jansen Prijs is vernoemd naar de befaamde Nederlandse pianist Rudolf Jansen en wordt toegekend aan de pianist in de LiedDuo Finale die volgens de jury de beste prestatie op het gebied van techniek, interpretatie, stijl en sensibiliteit heeft geleverd.
ANED Fonds Publieksprijs
€ 1.500
Tijdens de Finale wordt door het publiek bepaald aan welk Liedduo de Publieksprijs wordt toegekend. Beschikbaar gesteld door het ANED Fonds: Annett Andriesen en Edwin Rutten.
Persprijs
€ 1.000
Toe te kennen door de persjury na afloop van de Halve Finale.
Junior Juryprijs
€ 500
De jongerenjury bestaat uit studenten van diverse Nederlandse conservatoria. De winnaar wordt bepaald na afloop van de Halve Finale.
Prijzen van de Algemeen en Artistiek Directeur
Een recital als onderdeel van de MAX (Musician and Artist Exchange)- serie in Londen.
Een recital tijdens het Brighton Festival 2024.
Engagementsprijzen
Internationaal Lied Festival Zeist www.ilfz.nl
Vrienden van het Lied
www.vvhl.nl
Zie ook pagina 12 en agenda www.ivc.nu voor volledige lijst Laureatenconcerten.
56e International Vocal Competition
LiedDuo
10 - 15 oktober 2023
’s-Hertogenbosch
Zie pagina 5
Bach op Zaterdag *
Ein feste Burg ist unser Gott (BWV 80)
za 28 oktober 2023
17.00 uur | Grote Kerk, ’s-Hertogenbosch
Bach op Zaterdag *
Schwingt freudig Euch empor (BWV 36)
za 9 december 2023
17.00 uur | Grote Kerk, ’s-Hertogenbosch
Nun komm, der Heiden Heiland - J.S. Bach
Mis in C-Groot, op. 86 - L. van Beethoven
Vom Himmel hoch -
F. Mendelssohn Bartholdy
Lenneke Ruiten, sopraan
Linsey Coppens, mezzosopraan
Mitch Raemaekers, tenor
Vincent Kusters, bariton
Vocaal Ensemble Markant
Kamerorkest Concerto Brabant
Bernhard Touwen, dirigent
za 16 december 2023
20.00 uur | Catharijnekerk, Heusden
Nieuwjaarsconcert
Elenora Hu, sopraan
Sinfonia Rotterdam
Conrad van Alphen, dirigent
vr 5 januari 2024
20.15 uur | De Doelen, Rotterdam
za 6 januari 2024
20.15 uur | Amare, Den Haag
Bach op Zaterdag
Hohe Messe (BWV 232)
Nikki Treurniet, sopraan
Linsey Coppens, mezzosopraan
Gerben van der Werf, countertenor
Peter Gijsbertsen, tenor
Vincent Kusters, bariton
za 27 januari 2024
16.00 uur | Grote Kerk, ’s-Hertogenbosch
zo 28 januari 2024
15.00 uur | Grote Kerk, ’s-Hertogenbosch
Recital
St. Kamermuziek Deventer
Laureaten 56e IVC LiedDuo
di 13 februari 2024
20.00 uur | Deventer Schouwburg
Bach op Zaterdag *
Aus der Tiefen rufe ich, Herr, zu dir (BWV 131)
za 2 maart 2024
17.00 uur | Grote Kerk, ’s-Hertogenbosch
Recital
Noten op de Noen
Laureaten 56e IVC LiedDuo
zo 17 maart 2024
12.15 uur | Oude Kerk, Helvoirt
Matthäus-Passion - J.S. Bach
Met o.a. Hyerin Park, sopraan
Linsey Coppens, mezzosopraan
Mitch Raemaekers, tenor
Vocaal Ensemble Markant
Kamerorkest Concerto Brabant
Bernhard Touwen, dirigent
do 28 maart 2024
19.00 uur | Catharijekerk, Heusden
vr 29 maart 2024
11.00 uur | Catharijnekerk, Heusden
Bach op Zaterdag *
Weinen, Klagen, Sorgen, Zagen (BWV 12)
za 20 april 2024
17.00 uur | Grote Kerk, ’s-Hertogenbosch
Recital
’Something at Seven’
serie van MAX - Music & Artist Exchange Productions Ltd
Laureaten 56e IVC LiedDuo
vr 3 mei 2024
19.00 uur | St. Matthew’s Church, Londen, VK
Recital
Brighton Festival
Laureaten 56e IVC LiedDuo
4 - 26 mei 2024
19.00 uur | Brighton, VK
Datum nog te bepalen brightonfestival.org
Opera & Brunch
IVC-laureaten
zo 5 mei 2024
zo 2 juni 2024
11.00 uur | Theater aan de Parade, ’s-Hertogenbosch
Lunchconcert
Laureaten 56e IVC LiedDuo
wo 29 mei 2024
12.30 uur | Koninklijk Concertgebouw, Kleine Zaal, Amsterdam
Bach op Zaterdag *
Die Elenden sollen essen (BWV 75)
za 22 juni 2024
17.00 uur | Grote Kerk, ’s-Hertogenbosch
57e International Vocal Competition ’s-Hertogenbosch
Opera | Oratorium
Voorronden
24 & 25 februari 2024
Conservatorium van Amsterdam
29 & 30 juni 2024
Theater aan de Parade, ’s-Hertogenbosch
Verder internationale voorronden in Berlijn, Lissabon, Łódź (Polen), Londen, Madrid, Parijs, Wenen en via YouTube.
57e International Vocal Competition ’s-Hertogenbosch
Opera | Oratorium
27 september – 5 oktober 2024
Theater aan de Parade, ’s-Hertogenbosch
*De solisten voor Bach op Zaterdag van de Stichting Bachcantate s-Hertogenbosch worden geselecteerd door de IVC. M.m.v. Bach Collegium s-Hertogenbosch o.l.v. Jeroen Felix. Bach op Zaterdag vindt in principe altijd om 17.00 uur plaats. Locatie: Grote Kerk, Kerkstraat 20, ’s-Hertogenbosch. Solisten worden korte tijd voor de cantate op www.ivc.nu en www.bach-cantate.nl bekendgemaakt.
Wijzigingen voorbehouden. Raadpleeg onze website www.ivc.nu/agenda
Net voor het begin van de IVC LiedDuo competitie van dit jaar werd de opvolging van de scheidende algemeen directeur Ivan van Kalmthout bekendgemaakt: Andrew Watts heeft vanaf 1 september 2023 het stokje overgenomen. Na zes jaar aan de leiding van de IVC gestaan te hebben, is Ivan van Kalmthout benoemd tot artistiek directeur van het Teatro São Carlos in Lissabon, Portugal. In de afgelopen zes jaar heeft de IVC de lijn van internationalisering en digitalisering, die reeds ingezet werd onder de leiding van Annett Andriesen, door weten te zetten.
Tot de hoogtepunten van de afgelopen zes jaar rekent de IVC allereerst de vele nieuwe carrières en nieuwe wegen die via de IVC zijn ingeslagen. Een willekeurige selectie: Claire Barnett-Jones kwam in 2018 door de IVC op het idee om Wagnerrepertoire te gaan zingen en heeft dit jaar haar debuut gemaakt in Bayreuth; Arvid Fagerfjäll dacht zijn zangcarrière aan de wilgen te hangen, maar wist na het winnen van de 54e LiedDuo competitie een vaste plek in het ensemble van het Theater PlauenZwickau in Duitsland te bemachtigen; aan verschillende pianisten die in LiedDuo concoursen deelnamen, heeft de IVC de kans geboden om zich ook als correpetitor in concoursen of masterclasses te kunnen bewijzen. Daarnaast zijn de vele geslaagde artistieke samenwerkingen in de stad, de provincie, nationaal en internationaal (voorronden van Polen tot in China) een verrijking voor het culturele leven van ’s-Hertogenbosch en ver daarbuiten – en dat allemaal door een organisatie die het met een heel bescheiden budget moet stellen. De IVC begon al in 2008 met het digitaal vastleggen van de enorme schat aan kennis over klassieke muziek die via de vele masterclasses is verzameld en werkt aan een ambitieus project om deze masterclasses wereldwijd te kunnen verspreiden.
In tijden van nood, zoals tijdens de Covid-19-periode, werd duidelijk hoezeer een kleine, wendbare organisatie als de IVC jonge zangers kon ondersteunen waar dat voor grotere organisaties problematischer bleek. Een Mozart Masterclass The world keeps on singing werd in een lege Verkadefabriek georganiseerd. Projecten als operadiners op het voorplein van het Noordbrabants Museum werden opgezet en waar mogelijk werden kleine concerten met als voornaamste doel jonge zangers een hart onder de riem te steken, verwezenlijkt.
Voor Ivan van Kalmthout was de kerntaak van de IVC altijd het dienen als een verbindende organisatie tussen opleiding en de eerste stappen in de richting van een nieuwe carrière. Dat niemandsland is voor vele zangers het moeilijkste moment van hun beroepsleven.
De internationale faam van de IVC blijkt overduidelijk uit de grote internationale toeloop voor de vacant gekomen positie en de uiteindelijk gekozen nieuwe directeur. Countertenor Andrew Watts is geen onbekende voor de IVC en voor het publiek in ’s-Hertogenbosch. Hij was in 2018 jurylid bij het 52e IVC Opera I Oratorium en was eerder dit jaar een van de coaches tijdens The Art of Singing met Margreet Honig. Hij is de eerste niet-Nederlandse directeur van de IVC en kent als geen ander de wereld van de klassieke zang. Hij zong niet alleen in het Royal Opera House Covent Garden en de Wigmore Hall in Londen, maar ook in De Nationale Opera in Amsterdam en is als coach aan vele befaamde zanginstituten verbonden, onder andere de Staatsoper in Berlijn, de Guildhall School of Music in Londen en het Koninklijk Conservatorium in Den Haag.
Andrew Watts heeft een ambitieuze, duidelijke en duurzame visie voor de IVC, die de organisatie naar de top zal brengen. Volgens hem is de connectie met de plaatselijke gemeenschap net zo belangrijk als die met het (inter-)nationale publiek. De IVC zal onder zijn leiding een volledig inclusieve organisatie zijn met het concours als kerntaak, maar die zich ook richt op activiteiten voor degenen voor wie zingen pure vreugde en geen carrière is. De aandacht voor kunst en cultuur in het onderwijs is steeds minder geworden en de IVC wil graag een nieuwe generatie kunstenaars ondersteunen door middel van professionele netwerken en ervoor zorgen dat de IVCuitblinkers in hun carrière vooruitkomen. De IVC moet uitgroeien tot een kunstcentrum voor ’s-Hertogenbosch en Nederland – een plaats vol vrolijkheid, creativiteit, ontwikkelingsmogelijkheden en ontdekkingen.
“Ik ben nu op de leeftijd aangekomen dat ik minder zing dan voorheen”, zegt Bo Skovhus, “Ik ben vaker lid van jury’s en geef veel les. Zo gaat dat.”
Maar dat is niet waar. Slechts een maand geleden zong hij een geweldige Doktor Schön in de eigenzinnige productie in de Wiener Festwochen van Lulu. “Heel vreemd”, moppert hij. Skovhus was lenig, meeslepend en zong loepzuiver en dat alles met een koel charisma en een overdonderende muzikaliteit.
Eerder dit jaar was hij een aangrijpende Jaroslav Prus in De ZaakMakropulosin de Staatsoper in Berlijn. Een dag na ons interview zal hij een recital in Hamburg geven met Martha Argerich. Zijn schema loopt over met optredens van het hoogste niveau. Maar hij geeft ook les en is jurylid. Of, zoals dit jaar bij de International Vocal Competition, is hij voorzitter van de jury.
“Ik heb er zo’n zin in om weer zoveel muziek te horen. En eindelijk weer recitalmuziek – je hebt zo zelden de kans om dat te doen!”
Skovhus zelf oogstte internationale bijval zonder aan één enkel concours deel te nemen.
“Nooit. Ik had het geluk dat ik onmiddellijk aangenomen werd, allereerst door de Volksoper in Wenen en daarna door de Staatsoper. En de rest volgde vanzelf. Dat was 35 jaar geleden. Het was veel makkelijker. Ik zong een enorm aantal recitals en ik had een platencontract met Sony. Vandaag is alles zoveel moeilijker. Iedereen heeft moeite om werk te krijgen en er is geen markt meer voor recitals.”
Geen markt meer?
“Het publiek sterft uit en de concertzalen programmeren geen recitals meer. Toen ik zo’n dertig jaar geleden begon, kon je twee recitals uitverkopen in de beide concertzalen van Wenen. Maar helaas komen de mensen vandaag de dag niet meer naar recitals. We hebben televisie, we hebben video-clips; elke halve seconde verandert het beeld. In recitals gebeurt er lange, lange tijd niets. Je moet je op je hoor-zintuig concentreren. En dat is het probleem: mensen zijn niet meer gewend om slechts één van hun zintuigen te gebruiken.”
Skovhus heeft geen interesse in multimedia-interpretaties of dramatische producties van Lied.
“Ik persoonlijk vind dat absoluut verschrikkelijk. Een recital gaat helemaal over je innerlijke gevoelens.
Als je het publiek een bepaalde interpretatie voorschotelt, kunnen ze niet langer hun eigen beelden oproepen. Naar mijn gevoel is dat ontzettend belangrijk. De mensen moeten hun eigen verbeeldingskracht gebruiken, geen beelden opgedrongen krijgen.”
Dit jaar wordt de eerste keer dat Bo Skovhus een Liedconcours gaat meemaken. Hij is benieuwd om de deelnemers te horen.
“Ik verdien mijn geld met het zingen van opera, maar ik heb recitals gegeven sinds ik met zingen begonnen ben. En ik hoop dat meer artiesten dit doen. Zangstudenten zijn geneigd zich op opera te richten, omdat ze weten dat ze daar geld kunnen verdienen. Maar als je nooit met een pianist samenwerkt om iets te creëren, doe je niks anders dan gewoon wat noten zingen. En dat is oninteressant. Om een liedzanger te zijn, moet je verhalen kunnen vertellen. Je moet het publiek aanspreken, zodat ze hun capaciteit om te luisteren herwinnen.”
“En om dat te doen”, vervolgt Skovhus, moet je de taal kunnen spreken. Het overgrote deel van het klassieke liedrepertoire is in het Duits en elke jonge zanger moet Duits kunnen spreken.”
“Het is tegenwoordig gebruikelijk voor mensen om Frans te zingen terwijl ze het niet spreken, of om Duits te zingen zonder die taal te beheersen. En in de opera kun je daarmee op de een of andere manier mee wegkomen, omdat het zo groot is. En omdat je het orkest hebt om zaken te verdoezelen.”
“Maar in een recital kom je daar niet mee weg – iedereen hoort onmiddellijk dat je de tekst verkeerd uitspreekt.”
Omdat Duitsland meer dan 80 operahuizen heeft, zijn er betere kansen voor jonge zangers in dat land dan waar dan ook. Er zijn schattingen dat een derde van alle operavoorstellingen in de wereld in Duitsland plaatsvinden. “Dus kan je maar beter de taal leren; er is geen betere manier om de taal te leren dan door Lied”, aldus Skovhus.
“Als je in Duitsland wilt werken als een operazanger zul je de taal moeten leren spreken, omdat je de Duitse dialogen moet kunnen spreken. Daar kom je niet omheen. Bovendien zijn goede Wagnerdirigenten – en ik ken er een paar! – heel kieskeurig met woorden en uitspraak en hoe je een Duitse tekst moet benaderen. Dat is een wetenschap op zich. En als je Lied zingt in Duitsland, dan moet je zo goed voorbereid zijn dat het publiek elk woord kan verstaan. Dat is altijd mijn doel als ik een recital geef. Mensen willen weten wat je zegt.”
De IVC is een nieuwe ervaring voor Bo Skovhus, maar hij heeft in vele jury’s gezeten – van de ARD Wettbewerb en de Koningin Sonja Competitie in Oslo tot de Internationale Mozart Competitie in Salzburg en Finlands Mirjam Helin International Singing Competition.
“Er zijn vele manieren om te jureren. Theaterdirecteuren denken vaak: ‘Kunnen we dit type gebruiken?’ Ik kijk naar technische details, naar de samenwerking tussen zanger en pianist – hoe ze op elkaar reageren, en
hoe hun werkproces als een team is. Ze moeten naar elkaar luisteren, dat is iets wat onmiddellijk opvalt. Dan is er natuurlijk nog de tekst, de stem van de zanger en de techniek van de pianist. Ik heb niet de pretentie dat ik precies weet hoe alles gedaan zou moeten worden. Er zijn zo vele manieren! En als iemand met een overtuigende manier aankomt, dan sta ik er altijd voor open om daarnaar te luisteren.”
In een ideale wereld zouden thema’s als huidskleur en lichaamsvorm geen rol moeten spelen. “We moeten de zaken nu door elkaar husselen in Europa. Het zou niet uit moeten maken welke kleur of welke nationaliteit zangers hebben. Het is wat je er van maakt. Hoe mensen eruitzien is naar mijn mening niet belangrijk.”
Alleen al het bestaan van de IVC geeft Bo Skovhus al een beetje hoop voor de toekomst. “Ik hoop dat er weer meer recitals gegeven gaan worden; dat meer artiesten concertzalen zullen vragen om recitals te programmeren en dat het publiek terug zal keren. Er is een publiek in ’s-Hertogenbosch, omdat daar een traditie is opgebouwd. Het zou prachtig zijn als dat een beetje verder uitgebouwd zou kunnen worden…”
Interview: Shirley Apthorp (muziekjournaliste van de Financial Times in Berlijn)
’s-Hertogenbosch meets the world, the world meets ’s-HertogenboschFoto: Karen van Gilst Zing alsof je leven ervan af hangt (Masterclass John Fulljames met de Franse mezzosopraan Elsa Roux Chamoux) Foto: Karen van Gilst
Tenor Ilja Aksionov en pianist Gustas Raudonius groeten na Opera op Zondag in samenwerking met Theater aan de Parade in de Willem Twee Toonzaal.
Foto: IVC
Ontdekken, Ontwikkelen, Overdragen: Stermezzosopraan Vesselina Kasarova geeft advies aan een kandidate die de finale niet gehaald heeft.
Foto: Karen van Gilst
Errollyn Wallen heeft de betekenis van het woord wereldpremière voorgoed veranderd. Toen ze met NASA-astronaut Steve MacLean samenwerkte, ging haar muziek letterlijk de ruimte in. MacLean nam opnames van Errollyns muziek met zich mee op zijn NASA-ruimtemissie waar ze 18 miljoen kilometers aflegden en de aarde 186 keer omcirkelden. Hoe noem je dat? Wereldpremière lijkt een te bescheiden omschrijving. “Ik weet het niet,” mijmert ze, “Melkwegpremière?”
Wallen heeft er plezier in om met etiketten te spelen. Doodmoe om altijd “vrouwelijke componist” genoemd te worden, licht ze op bij de suggestie om alle niet-vrouwelijke componisten ook van een label te voorzien. “Dus we zeggen voortaan ‘Mannelijke componist?’ Dat is een briljant idee!”
Met MacLean werkte ze samen aan een lied. Na veel overleg schreef de astronaut een gedicht dat zij op muziek zette. “Voordat hij ging, zei hij dat in de ruimte zijn al de perfecte muziek voor hem was. Zijn gedicht ging over zijn ervaringen over het in de ruimte zijn en hoe hij voelde dat daar de tijd in een punt destilleerde waar het tegelijkertijd toekomst en verleden is.”
Errollyn is één van de 20 meest opgevoerde levende componisten ter wereld en schreef een indrukkwekkende catalogus van orkest-, kamer- en vocale muziek en bovendien nog 22 opera’s. Ze won meerdere prijzen en heeft als eerste zwarte vrouw speciaal voor het belangrijkste Britse muziekfestival, de BBC Proms, geschreven. Bij dat festival zorgde haar nieuwe, enthousiaste en iconoclastische arrangement van Jerusalem voor furore. Daarnaast schreef ze muziek voor het gouden en diamanten jubileum van de Queen, voor de Paralympische Spelen, de Biënnale van Venetië en de klimaatconferentie van de VN. Ze vormde het internationaal erkende Ensemble X en ze ontving de Britse koninklijke MBE en CBEonderscheidingen.
Maar ondanks al deze grootschalige werken is Errollyn bijzonder verknocht aan het Lied als medium. “Voor mij is de stem de meest direct vorm van expressie, het is voor mij met geen enkel ander instrument te vergelijken.”
Haar Masters studie in compositie omvatte niet het schrijven van Lied, maar het was toch gedurende haar studietijd dat ze zich geroepen voelde om allereerst een aantal liederen te schrijven en ze vervolgens te zingen. “De Liederen kwamen gewoon bovendrijven en ik noteerde ze. En deze Liederen hebben al mijn andere composities beïnvloed. Ik denk dat er een ingebouwde behoefte in mensen is om zich in lied uit te drukken: de combinatie van woorden en muziek kan onmiddellijk een stemming oproepen in een korte tijd.”
Toen ze recentelijk de commissie kreeg om protestliederen te schrijven voor de tenor Nicholas Phan (die een Grammynominatie in de wacht sleepte) begon ze opnieuw eigen teksten te schrijven. “Als ik Lied schrijf, gebeurt het vaak, zonder dat ik het wil, dat mijn eigen woorden opduiken. Ik word beïnvloed door schrijvers die nog leven en die al gestorven zijn - maar mijn eigen woorden openen nieuwe kanalen qua muzikale stijl.”
“Persoonlijk geloof ik niet dat het Liedrecital als genre ooit uit zal sterven. Sinds de pandemie maakt het een comeback: mensen hebben behoefte aan livemuziek. En het bijwonen van een voorstelling waar de musici recht voor je neus spelen, heeft nog steeds iets magisch. En dat is een van de redenen dat ik nog altijd zoveel opdrachten aanneem – omdat het me de kans geeft om samen in dezelfde ruimte met een live artiest te zijn. Dat is met niets te vergelijken.”
Componiste en lerares Nadia Boulanger werd in 1938 gevraagd hoe het voelt om een vrouwelijke componist te zijn. Haar antwoord was: “Ik ben al iets meer dan 50 jaar vrouw en ik ben mijn oorspronkelijke verbazing nooit te boven gekomen.” Errollyn lacht, maar wordt dan serieus. “Zwarte Amerikaanse componisten die met Boulanger gestuurd hebben, zoals Florence Price, ondervonden systematische buitensluiting toen ze naar de VS terugkeerden. Het was echt moeilijk voor ze.”
“Vandaag de dag is er een werkelijke wens om te veranderen, ik merk dat. Maar toch minder als het om echt grote opdrachten gaat. Het is makkelijker om een niet-witte componist aan te moedigen als er niet veel op het spel staat. Misschien is het vanwege de informatierevolutie dat we meer zien van de diversiteit van de hedendaagse muziek. De wereldmuziek heeft een impact en er is een heel grote invloed van Afrikaanse muziek op populaire muziek. En toch, in de klassieke muziek, lijkt het alsof sommige programmeurs dat blijven ontkennen. Oude aanspraken zijn zo ingebakken, mensen realiseren zich soms niet eens wat ze zeggen.”
“Ik herinner me dat mijn oom als kind tegen me zei: ‘Je zal later twee keer zo hard moeten werken en twee keer zo goed moeten zijn.’ Hij zei het gewoon zo en het is nog altijd waar. Maar je moet geloven dat muziek zelf geen geslacht of ras heeft. En elke componist brengt zijn eigen stem, dat is een onderdeel van de speciale rijkdom. Ik denk dat een groot aantal mensen nog steeds wegblijft van klassieke muziek omdat ze ernaar kijken en geen ruimte voor zichzelf
ontdekken. Ik ontdekte zelf klassieke muziek en de kracht ervan sprak me aan. Ik had geen oog voor klassestructuur of vooroordeel. Maar ik moest vechten om te door te gaan met wat ik doe. Daarom vind ik dat ik zo hard moet blijven werken, opdat anderen kunnen zien dat je hiervan kunt leven.”
Op het moment dat we spreken, heeft Errollyn juist de laatste hand gelegd aan een boek dat gedeeltelijk memoires, gedeeltelijk persoonlijke verhalen en gedeeltelijk de beschrijving van een compositieproces bevat. Het heet simpelweg Becoming a composer. “Voor mij is het persoonlijke proces van heel groot belang. Het is essentieel dat componisten met het publiek delen wat ze doen omdat ik denk dat het de minst begrepen activiteit in de kunst is. Mensen denken werkelijk dat je op een knop drukt en dat er muziek uitkomt…”
Ze moet nog drie aanzienlijke orkestwerken afschrijven voor december en nog wat andere, kleinere, composities. “Mijn agent zegt de hele tijd: ‘Neem niet zoveel werk aan!’ Maar ik componeer nou eenmaal graag.”
Als ze schrijft, heeft Errollyn iets om haar te helpen om zich te concentreren waar de meeste creatieve geesten slechts van durven dromen: een tweede huis in een vuurtoren. “Slechts een halve vuurtoren,” corrigeert ze me droog. “Ik ben er dol op om daar te werken. Tot 2012 was het een functionerende vuurtoren. Ze verhuisde er in 2016 naartoe, maar meer dan tien jaar later spreken de lokale bewoners nog met weemoed over de tijd dat het licht nog aan was.
“Ik zocht niet naar een vuurtoren – ik zocht alleen maar naar een plek die ik
me kon veroorloven, direct aan zee. En toen kwam ik deze plaats ver in het noorden van Schotland tegen. Iedereen zou er weg van zijn.” Ze geniet van het panoramische zicht over zee, met een oppervlakte die constant verandert. “Dit schiereiland gaat ver de zee in, echt ver. Als vrienden langskomen, zijn ze altijd heel erg verbaasd. “We hebben rukwinden die uit het niets komen en die je tegen de grond kunnen duwen. Je weet nooit hoe het weer zal zijn. Er zijn geweldige stromingen en ik ben er dol op de golven te bestuderen. Je hebt het gevoel dat onder de zee van alles schuilgaat. Af en toe zie ik dolfijnen opspringen, er zijn zeevogels en ik heb walvissen gezien.”
Errollyn zegt dat ze ook van Londen houdt, maar ze is bezig om naar de Orkney-eilanden te verhuizen, die ze vanuit haar vuurtoren kan zien. Ze zegt dat Stromness een levendige gemeenschap is met een rijk cultureel leven en met het vliegtuig makkelijk te bereiken. Haar nieuwe huis heeft een ruimte die groot genoeg is om kamerconcerten te organiseren en ze wil dat ook gaan doen, in de voetsporen van de geliefde componist van Orkney: Peter Maxwell Davies. “De geest van Max is er nog steeds. Hij deed zoveel voor die gemeenschap en ze houden nog steeds van hem. Het was niet zijn huis, maar het zal me helpen die traditie voort te zetten. Het is een huis dat privacy biedt, maar je kan het ook openstellen.”
Dat is iets wat Errollyn zeker zal doen.
Interview: Shirley Apthorp
(muziekjournaliste van de Financial Times in Berlijn)
Kijk naar het werk van de twee (er is veel online te vinden) en je voelt hoe je wordt meegenomen door hun levendige uitdruk, hun eigenzinnige en kleurrijke versmelting en hun verfrissende benadering. Misschien is de manier waarop het duo samen muziek maakt het beste antwoord op de vraag waarom ze in de toekomst van het genre geloven. Maar ze hebben ook een grote interesse in de huidige ontwikkelingen.
De Duitse mezzosopraan Esther Valentin en de Russische pianiste Anastasia Grishutina wonnen vele prijzen bij de IVC in 2019 (Publieksprijs, Persprijs en de Prijs van de junior jury). Daaraan voorafgaand hadden ze ook in vele andere competities goede resultaten behaald: in 2018 de Bruno-Frey-Prijs, de eerste prijs en de publieksprijs bij de Internationale Schubert Competitie in Dortmund en verschillende andere individuele prijzen.
En toen kwam Covid.
Op de vraag hoe Covid hun optredens beïnvloed heeft, reageren beide artiesten heel erg verbaasd. “Het is nu eenmaal gebeurd en wat voor zin heeft het om hier nog uitgebreid op terug te kijken?” Anastasia kon doorgaan met lesgeven voor de Hochschule für Musik und Tanz in Keulen (maar dan online) en samen konden ze meer tijd besteden aan opnames: beiden wonnen de Nieuw Talent Prijs 2019 van de Duitse radiozender Südwestrundfunk (SWR2) die voor drie jaar ondersteuning zorgde. Ze hadden
daardoor een minder moeilijke tijd dan velen van hun lotgenoten. Ze hadden reeds een debuut-CD opgenomen “Cupid’s Games” met de SWR en die werd gevolgd door “Crime Scenes”, een opname waarop gewelddaden en kleinere misdaden aan de hand van twee eeuwen liedkunst gevolgd worden.
Misschien is het daarom dat beiden zo ongelooflijk optimistisch zijn over de toekomst van het genre.
“Ik denk dat het altijd een toekomst heeft gehad”, zegt Esther. “Misschien zal het wat kleiner en intiemer worden, maar ik geloof niet dat het aan het uitsterven is. Het is te aanwezig op de universiteiten, vooral in Duitsland. De professoren doen er veel aan –Anastasia is een van die leraren. En het leeft voort door de studenten.”
Aangespoord door de suggestie van het tegenovergestelde bedachten de twee een concert met als titel: Wie heeft deze dwaze Lieder nodig?, met muziek van Bach tot nu. “Gewoon om te laten zien hoe opwindend de wereld van het Lied kan zijn”, zegt Anastasia.
“Ik denk dat er vele, heel interessante interdisciplinaire projecten zijn. Maar een klassiek Liedconcert is ook genoeg. Je hebt de kans om te kiezen wat je wilt.” Beiden noemen ze de serie van de Heidelberg Lied Academie Lied me! waar de grenzen van het genre opgezocht worden en in het bijzonder Kunal Lahiry’s Break Out met mezzosopraan Fanny Soyer en de transzanger Dame Leyla die Asie van Ravel uitvoeren.
“Dat vrouwen broeken dragen, is in de meeste landen vandaag de dag geaccepteerd, maar wanneer een man een rok aantrekt, denken heel veel mensen (behalve wellicht in Nederland): ‘waarom?’,” zegt Anastasia. “Ik vond het een heel interessante video, het ging heel diep. Lied kan heel politiek zijn. Het kan misschien, 300, 200 of 100 jaar geleden geschreven zijn, maar de problemen zijn nog steeds dezelfde. En wij zijn dezelfde.”
Soms, geeft ze toe, heeft een oud Lied een hedendaagse heroverweging nodig. Ze heeft moeite met Schumanns Dichterliebe. “Ik zei altijd tegen Esther dat we het samen zouden moeten doen, met een vrouwenstem, ik vond dat interessant. Maar toen het
stuk daadwerkelijk gingen repeteren vond ik de tekst heel confronterend. Ik had constant vragen in mijn hoofd. Heb je eigenlijk gevraagd wat ze werkelijk denkt? Heb je met haar gesproken? Of heb je het gewoon allemaal verzonnen? Misschien zit het alleen maar in je hoofd? Dat blokkeerde me werkelijk. Alhoewel ik het een meesterwerk vind.”
Voor beiden is Schumanns Frauenliebe und -leben niet zo problematisch, alhoewel anderen dat juist een moeilijke tekst vinden. “Ik zie dat niet”, zegt Esther. “Het is veel meer een vrouw die zegt: ‘Hij is alles wat ik zie. Ik leef alleen voor hem.’ Het gaat over een verliefde vrouw, over een vrouw die moeder wordt en – later – over een vrouw die degene van wie ze houdt, heeft verloren. Dat is heel actueel. Het zou iedereen vandaag de dag kunnen overkomen. Ik zie daar geen probleem in. Als een vrouw er nu voor kiest om thuis te blijven, is dat prima. Mensen kunnen doen wat ze willen, als ze het geluk hebben om te kunnen kiezen. Op het moment dat we deze muziek maken en deze woorden zeggen, kiezen we voor deze manier - om zoveel van hem te houden en de gevoelens te ervaren die een jonge vrouw kan hebben op een reis die heel moeilijk wordt. Het is jammer dat velen slechts de eerste Liederen zien, waarin ze zegt: ‘Jij bent alles en ik ben niets’. Dat is slechts één frase in het hele stuk.”
Hoe zien ze de toekomst? Esther is moeder geworden, hoe denkt ze dat de wereld van de klassieke muziek eruit zal zien als haar kind haar huidige leeftijd bereikt heeft? “Ik verwacht meer digitale muziekuitingen, maar ik weet het niet zeker. Ik ga ervan
uit dat er nog steeds operahuizen, concertzalen, orkest- en popconcerten zullen zijn. Maar ik denk ook dat streaming verder door zal gaan. Het zal beslist nog makkelijker worden om concerten online te zien, omdat de technologie altijd beter wordt. Ik hoop echter dat ze naar concerten zal kunnen gaan, net als wij nu.”
Anastasia is het met haar eens. “Ik hoop dat de live concerten nog steeds zullen bestaan. Tijdens de pandemie werd het me duidelijk dat digitale mogelijkheden de vreugde van livemuziek bijwonen niet kan vervangen. Misschien zullen er meer digitale opnames en videoproducties zijn. Misschien komen er voorstellingen die directer door het publiek beïnvloed kunnen worden en minder passief zijn – meer interactie tussen artiesten en publiek. Ik weet het niet, maar ik ben erg nieuwsgierig naar de ontwikkelingen!”
Anastasia noemt muziek gecomponeerd door Artificial Intelligence (AI)– “Ik ben wel geïnteresseerd maar ook sceptisch – ik moet waarschijnlijk eerst beter naar de muziek kijken.” (Spoileralert: het is rotzooi. Kleurloos, kitsch, net-nietgoed, alles wat je zou verwachten. Maar wat als het beter wordt?)
Ik vraag Esther en Anastasia naar advies over het opnemen van een CD. “Hoe beter je je voorbereidt, des te makkelijker het is,” zegt Esther. “Het is heel plezierig, omdat je zo geconcentreerd bent. Maar het is tegelijkertijd heel zwaar, omdat je zes tot zeven uur achter elkaar moet werken en in die tijd moet je enorm veel doen. Dus je moet wel precies weten waar je mee bezig bent.”
Anastasia valt haar bij. “Ik zeg natuurlijk niet dat je je niet voor concerten moet voorbereiden. Maar het is een ander soort werk. Je moet een heel duidelijke visie hebben over hoe je wilt dat het gaat klinken. Tegelijkertijd moet je ook open staan voor de mening van anderen – als je met een getalenteerde geluidstechnicus met goede ideeën samenwerkt. Je kan zaken uitproberen en de beste variant uitkiezen.”
Het duo geeft toe dat de opnames roem noch fortuin hebben gebracht. Maar Esther is soms aangenaam verrast om ze op de radio te horen en Anastasia geeft toe dat ze verheugd is over hoe onverwacht populair sommige van de nummers op Spotify blijken te zijn.
“Opnames hebben ons waardevolle werkervaring gebracht”, zegt Esther. “Als musicus heeft elke opname me technisch vooruitgebracht. En na elke opnamesessie was het weer een beetje beter.”
Tot slot, hebben ze advies voor jonge artiesten die overwegen om aan de IVC deel te nemen?
“Er was veel meer publiek tijdens de ronden dan je normaal in concoursen verwacht,” herinnert Esther zich. “Het voelde precies aan als een concert, en dat was geweldig. Ik dacht niet aan de jury: ik zong voor de mensen. Dus wat ik zou zeggen is: ‘Ja, doe mee!’ Het is een stoere competitie”.
Interview: Shirley Apthorp (muziekjournaliste van de Financial Times in Berlijn)
“Ik ben als een rots, heel erg geaard”, zegt Sophia Burgos. “Daniel is lucht, hij vliegt als een blad in de wind en is heel veranderlijk – hij raakt in dingen verstrikt. Wat het zo interessant maakt, is dat we ontzettend verschillende mensen zijn. Soms botsen we echt enorm, maar dan lossen we het op en voelen we een nog grotere platonische liefde voor elkaar. Hij is een van mijn beste vrienden ter wereld.”
Daniel Gerzenberg beaamt dit. “Het is zeldzaam dat je als pianist zoveel van een zanger kunt leren. Maar Sophia is werkelijk verbazingwekkend. Ze is zo vaardig in ritmische patronen en structuren. Een van haar sterkste punten is hoe ze met hedendaagse muziek omgaat, met componisten werkt en samenwerkingen aangaat. Ik heb zoveel van haar geleerd!”
Het duo beschrijft hun eerste ontmoetingen in zinnen die elkaars echo zijn. Ongeveer zeven jaar geleden woonde Sophia een concert bij in de Berliner Philharmonie in het gezelschap van de zangeres Barbara Hannigan, die haar op dat moment coachte. Gedurende de pauze herkende Daniel Hannigan en stapte op haar af om haar te vertellen hoezeer hij haar werk bewonderde.
“Barbara had me net verteld dat ik echt weer voor Simon Rattle zou moeten zingen omdat hij me al enkele jaren niet gehoord had. Ik zeg: ‘Ja, Barbara, maar ik ben hier nog maar twee dagen, ik ken niemand in Berlijn en ik heb geen pianist.” “En op dat moment”, vult Daniel aan, “vroegen ze me: ‘Wat
doe jij eigenlijk?’ En ik zeg: ‘Ik ben een pianist, ik heb Lied gestudeerd.’ Sophia en Barbara kijken elkaar aan en vragen: “Ben je vrij om over twee dagen een auditie voor Simon Rattle te spelen?” Daniel zegt toe en Sophia stuurt hem een berg heel erg ingewikkeld repertoire. “En hij kende alles. En het was geweldig. Op dat moment realiseerden we ons dat we werkelijk een heel goede samenwerking hadden. En er was meteen artistieke chemie… De auditie ging goed, dus we zeiden: laten we blijven samenwerken.”
Daniel Gerzenberg is naast pianist, ook dichter die twee dichtbundels heeft gepubliceerd en is professor poëzie aan de Hochschule für Musik ‘Hanns Eisler’ in Berlijn. “Hij spreekt ook vloeiend zes talen,” lacht Sophia, “wat ik eerlijk gezegd nogal irritant vindt. Een van de belangrijkste aspecten van onze samenwerking is het feit dat
hij van teksten houdt. We besteden letterlijk uren aan het analyseren van teksten. Ongeveer de helft van onze repetitietijd gaan we samen zitten met de tekst, lezen hem aan elkaar voor, vertalen hem, zorgen dat we de nuance begrijpen. We praten over de relatie tussen de dichter en de componist en werken aan een persoonlijk begrip van elk stuk. De helft van onze repetitietijd samen wordt besteed aan tekstbegrip”.
Daniel zegt dat artiesten vaak de fout maken om een Lied vanuit een muzikaal perspectief te benaderen, en de tekst als een bijkomstigheid beschouwen. “Als je diep in het gedicht duikt en de hele betekenis begrijpt, kun je afleiden wat de componist met de muziek bedoelt en wat de psychologische context van de muzikale expressie is.”
Het is misschien geen verrassing dat hun intense samenwerking ertoe geleid heeft dat het duo de grenzen van het genre opzoekt, met muzikale improvisaties en andere experimenten. “Recitals hebben het echt zwaar voor hun kiezen gekregen in de laatste jaren”, zegt Sophia. “Als we de kunstvorm levend willen houden, moet er iets diepers en meer persoonlijks gebeuren, iets dat de mensen daadwerkelijk aanspoort om te gaan zien wat je over die muziek en die poëzie hebt ontdekt. Want tegenwoordig kan je gewoon via Spotify gaan luisteren naar elk Lied dat ooit geschreven is, gezongen door de beste zangers ter wereld. Dus waarom zou je naar een recital gaan, tenzij de zanger en pianist iets nieuws bij te dragen hebben dat je niet in de opnames kan vinden? Ik verveel me stierlijk als je alleen maar heel goed kunt zingen. Ik wil weten waarom je een stuk uitvoert. Het is niet genoeg meer om te zeggen: ‘Kijk, het thema is water.’ Het moet dieper gaan.”
Sophia vervolgt: “We houden echt van interdisciplinaire recitals. Ik denk dat het de toekomst voor recitals en concerten is. We hebben leesmomenten, improvisaties op Daniels teksten en laten componisten iets voor ons schrijven. Het recitalpodium is een plek om samen binnen de kunstenaarsgemeenschap het genre met nieuwsgierigheid te onderzoeken."
Het duo plant toekomstige concerten met een belangrijke component van gesproken woord en improvisatie op basis van Daniels meest recente
teksten. Zijn aankomende dichtbundel is ook zijn meest confronterende tot nu toe - een verkenning van de thema’s identiteit, migratie en seksueel geweld. “Het is een boek met autobiografische poëzie,” zegt Daniel, “dat het seksuele misbruik beschrijft dat ik als 17-jarige ondervond door een kinderarts. Ik vind woorden, zet alles in een context en omschrijf het als een vorm van zelf-empowerment. Ik wil ook dat dit onderwerp diepgaander besproken wordt. Artistieke expressie is ook een vorm van traumaverwerking, van het overstijgen van de statische schok van het voortdurend herbeleven naar een staat van heling, waarin de herinnering wordt teruggegeven aan het verleden.”
“Niet veel mannen spreken openlijk over het slachtoffer zijn van misbruik. Het komt niet overeen met het idee van mannelijkheid. En ik dacht dat het zo precies mogelijk beschrijven van mijn eigen situatie, een spiegel zou kunnen zijn voor anderen om zich uit te drukken. Vanwege de stereotypische ideeën over misbruik (onbekende daders, die uit het niets opduiken) worden andere vormen regelmatig niet herkend – dat is ook vaak een vorm van psychologische zelfbescherming. En daaruit vloeit voort dat het slachtoffer zichzelf vaak de schuld geeft.”
Als ze niet zingt, werkt Sophia als een life coach, met een sterke interesse in het verbinden van kennis over cognitief gedrag met Tibetaans boeddhisme en het creatief oplossen van problemen. Ze wist al jaren van Daniels ervaringen. Ze zegt daarover:
“De vraag is wat nu rechtvaardig lijkt, hoe je van de slachtofferrol tot zelfrealisatie kan komen. Ik heb gezien hoe hij die hele reis heeft gemaakt, hoe hij zijn leven heeft teruggewonnen. Het is heel akelig om iets dat zozeer van jezelf is, publiek te maken. Ik ben ontzettend trots op Daniel. We zijn van plan om iets van dat dichtwerk te gebruiken om muziek te creëren. Als we ons nog steeds onderdrukt of misbruikt zouden voelen dan hadden we dat werkelijk niet gedaan. Maar je spreekt niet met slachtoffers. Je spreekt met sterke mensen die ruimte aan anderen willen geven.”
“Dat laatste is zo belangrijk, omdat mensen elke dag misbruikt worden. Mensen ervaren racisme, seksisme en geweld. Iedereen is boos op elkaar en oorlogen vinden plaats. Thuis lijkt het - als je naar het nieuws kijkt - alsof de wereld implodeert. Maar samen kunnen we een ruimte creëren om over dingen te communiceren en zo wordt alles draaglijker. Daarom zijn recitals zo belangrijk. Je kan als artiest iets geven dat werkelijk nodig is in de huidige tijd en mogelijk grote verandering kan brengen. Dat is waarom het ons interesseert. En dat is wat we zoeken.”
Interview: Shirley Apthorp (muziekjournaliste van de Financial Times in Berlijn)
De directheid en de eigentijdsheid van de aanpak van Bart Visman en Marc Pantus in het prijslied van 2022 Het goud van Vermeer heeft ertoe geleid dat IVC-directeur Ivan van Kalmthout het duo een hernieuwde opdracht voor het Lied van dit jaar heeft gegeven. Het gaat opnieuw over de ervaringen van jonge artiesten tijdens de eerste stappen in hun carrière en de interne psychologie die daarmee gepaard gaat. De schilderkunst blijft inspireren – het tweede lied heet Veronese’s groen
Het interessante van een moderne tekst met een thema dat de vertolkers direct raakt, was dat elke zanger die Het goud van Vermeer interpreteerde er een heel duidelijk eigen verhaal van kon maken. Sommigen accentueerden de zenuwen die gepaard gaan met een optreden, anderen reageerden meer op de relativerende momenten of op de verwijzingen naar de verschillen van inzicht tussen uitvoerende kunstenaars. Het emotionele palet dat Bart Visman de zangers aan laat spreken, heeft ook een enorme variatie. Van (zwarte) humor tot en met een melancholie die nooit kitscherig wordt. Dit zorgt ervoor dat een Lied dat in de halve finale vaak opgevoerd wordt nooit gaat vervelen.
Met deze twee Liederen (en wie weet ooit nog een derde Lied) is een kleine cyclus aan het ontstaan die hopelijk de concoursen gaat overleven. Het zou een mooie verdere bijdrage zijn van de IVC aan de toekomstige zangkunst.
Het is begonnen
LA
dit is mijn lied
Ik moet mijn familie nogmaals zeggen dat ze niet op de eerste rij moeten gaan zitten.
SCIA
dit is mijn podium
Deze schoenen zitten goed.
TE
dit is mijn stem
Waar zijn ze nou?
Eerst bedelen om kaartjes en dan niet op komen dagen!
dit lied is mijn lied dit podium mijn podium mijn stem, mijn stem en zoals ik het doe zo moet het
Oh, dáár zitten ze!
GNI
dat ging goed thuis lukt het me niet maar met u erbij U weet dat niet maar zo is het wel Deze schoenen zitten niet goed. ik heb genoeg ik kan dit mijn zang is groen het groen van die schilder een Italiaan eeuwig jong en daar dan de kleur van een Italiaan
SPE nu niet huilen gewoon ietsje harder
RAN
tot gisteren dacht ik dat ik vandaag als iemand anders wakker zou worden iemand die het kan die het kon iemand die Pavarotti heet Hvorostovsky
Janet Baker
Renée Fleming of [vul hier uw eigen voorbeeld in,
maar wel met 4 lettergrepen] _ _ _ _ je hoopt op een metamorfose maar blijft het toch zelf
Hoe heb ik ooit kunnen denken dat deze schoenen goed zitten. U moet het met mij doen ik moet dat zelf trouwens ook
ZA
dit lied is mijn lied dit podium mijn podium mijn stem, mijn stem en zo als ik het doe zo moet het
Ik moet mijn familie nogmaals zeggen dat ze niet op de eerste rij moeten gaan zitten. en mijn zang is groen zo groen als het groen van Veronese.
And so it ’s started LA this is my song
I must tell my family again that they should not sit in the first row when they come listen.
SCIA
this is my stage
These are comfortable shoes.
TE
this is my voice
Where can they be?
First they beg me for tickets, and then they don’t even show up! O
this song is my song
this stage is my stage my voice, my voice and this way is the way it ought to be
Oh that ’s where they are!
GNI
Over een voortgezette samenwerking met componist Bart Visman en tekstdichter Marc Pantus
"De kleur groen van Veronese verbeeldt voor mij hoe fris en bloeiend zang kan en moet zijn."
Marc Pantus
that went well
I never manage it at home but with you all here oh, you don’t know but that ’s how it goes Ugh, these shoes have started pinching I am enough I can do this my singing blooms like the green of that artist an Italian eternal youth expressed in colour an Italian SPE no, don’t cry now just sing a little louder RAN
’til yesterday I thought that today I would wake up as somebody else someone who can who has someone called Pavarotti Hvorostovsky
Janet Baker
Renée Fleming or [insert your own four-syllable example here] _ _ _ _ you hope for a transformation but stay your old self
How could I ever have thought that these shoes would be comfortable. so you’re stuck with me now and so am I, by the way ZA
this song is my song and this stage is my stage my voice, my voice and this way is the way it ought to be
I must tell my family again that they should not sit in the first row when they come listen. and my singing blooms it blooms like the green of Veronese.
De in ’s-Hertogenbosch geboren Esmée Seebregts werd door het Noordbrabants Museum als jonge kunstenares gevraagd om te exposeren en het werk “Partituur” trok daar de aandacht vanwege de connectie die ze maakte tussen schilderkunst en muziek. Ivan van Kalmthout heeft Esmée daarom gevraagd of de IVC in het LiedDuo concours van dit jaar een van haar kunstwerken op het toneel mag plaatsen om haar nogmaals een podium in het Noordbrabants Museum te geven, maar ook om de innerlijke verbondenheid van verschillende kunstdisciplines met elkaar te benadrukken.
Esmée’s werk is vooral een ode aan de kleur. Daartoe gebruikt ze haar eigen ei-temperaverf. Zelf zegt ze daarover: “Het fenomeen
kleur is mijn grote inspiratiebron. Ik probeer tot het wezen van de kleuren door te dringen en hun werking te begrijpen. Kleur heeft een absolute, abstracte kwaliteit en tegelijkertijd heeft ze ook iets heel fysieks, bijna tastbaars. Als beeldend kunstenaar gebruik ik materialen om kleur een vorm te geven. Tegelijkertijd probeer ik door de kleuren los te komen van de materie. Kleur kan een brug zijn tussen het fysieke en nietfysieke. Ik wil mijn publiek graag laten ervaren hoe kleur hen kan betoveren, opzuigen en achterlaten in het ontastbare. Kleur komt direct via je zintuigen tot je, zoals muziek, geur of smaak direct tot je komt en je meeneemt naar emoties of herinneringen. Het heeft weinig te maken met je ratio, met taal, met concepten, en daarom kan kleur ons zoveel leren.”
Als u naar de opera in Amsterdam, Hannover, Wenen, Chicago, New York of Barcelona gaat, of een concert bijwoont in Berlijn of Londen, heeft u grote kans een zanger te zien en horen die via de IVC in ’s-Hertogenbosch op het podium is beland. De weg daarnaartoe is lang en er is veel inspanning van de zangers voor nodig. IVC ondersteunt deze bijzondere talenten op hun weg naar de top. Hierbij is uw hulp hard nodig.
Als IVC Vriend (€ 50 voor één en € 75 voor twee personen) of lid van IVC Club Crescendo (vanaf € 250), IVC Club Belcanto (vanaf € 1.000) of IVC Club Opera (vanaf € 5.000) kunt u ervoor zorgen dat jonge zangers naar de wereldtop blijven doorstromen. U krijgt er iets voor terug in de vorm van bijzondere evenementen en speciale bijeenkomsten én de wetenschap dat u werkelijk en direct bijdraagt aan de kansen voor jong toptalent. Daarnaast biedt onze ANBI-status u - bij ondersteuning voor een periode van vijf jaar - fiscale voordelen. Ook dit jaar wordt een Vriendenprijs uitgereikt. Deze prijs is mogelijk dankzij steun van de IVC Vrienden. Spreek iemand van het team of van de vrijwilligers aan hoe u lid kan worden of kijk op www.ivc.nu.
Wat zou de IVC moeten beginnen zonder gastgezinnen! De meeste deelnemers komen van ver en wat is het fijn dat we ze onderdak kunnen bieden in en rond ’s-Hertogenbosch. De deelnemers ervaren het verblijf bij een gastgezin als een warm bad; er ontstaan vaak langdurige vriendschappen tussen de gastgezinnen en de concoursdeelnemers. De IVC-gastgezinnen zijn voor ons van onschatbare waarde voor het welslagen van het jaarlijkse concours en de masterclassweken. We zijn verheugd ook dit jaar weer een aantal nieuwe gastgezinnen te mogen verwelkomen!
Lijkt het u leuk om van dichtbij mee te maken wat er omgaat in een jonge zanger of pianist tijdens de spannende concoursweken en uw huis vol muziek te hebben?
Geeft u zich dan op als gastgezin en stuur een email naar info@ivc.nu. U bent van harte welkom!
Voor 2023 gaat onze grote dank uit naar: Renée Andeweg, Wineke Durrer - Van Schooten, Max Ellerkamp & Kristiaan van der Sandt, Steven Giezen & Corrie Jacobs, Teja Godrie & Ronald Wils, Wim & Lucie van den Goorbergh, Annelies Hermens, Wim & Petra van KesselBuijtenweg, Astrid & Hans Kouwenberg - Buijs, Machteld & Chris Langenberg, Annelies Leemans, Rosalie van Loon, Anita & Rob Maessen - Kreugel, Francien Miedema, Jan & Els Nelissen, Stephan van den Oever, Alda Pellemans & Jan Lendfers, Hans & Mariëlle Pernet, Louise Prompers & Jan Jitse Venselaar, Balt & Maureen van Rijn - Gorissen, Daphne & Jeroen van Rosmalen, Toine & Annelies van der Sanden, Tom & Tonny Schiphorst, Gert & July Verhoeven – Wesly, Beatrijs van der Vorm & Willem Scholtes, Karin de Vos, Sacha Wijmer & Klazien Laansma
Haal jonge artiesten en muziek in huis als gastgezin van de IVC!
Foto: Ronald Knapp
Stichting International Vocal Competition
’s-Hertogenbosch
Erevoorzitter
J.M.L.N. (Jack) Mikkers
Burgemeester van ’s-Hertogenbosch
Bestuur
Winnie Sorgdrager voorzitter
Wijnand van Damme penningmeester
Mark Bannenberg secretaris
Marjolein Niels
Huib van Olden
Jef Oomen
Roberto van Straaten
Nanne Valkenburg
Kring van Ambassadeurs
Annett Andriesen
Max van den Berg
Peter Glas
Camiel Hamans
Martijn de Kort
Fons van Westerloo
Stichting Vrienden van de IVC
Jef Oomen voorzitter
Guus Breijder penningmeester
Jos Crusio
Hans Pernet
Team IVC
Andrew Watts algemeen en artistiek directeur
Leonie de Bot financiën
Edwin Thus productieleider
Ariane Hofman directie-assistent
Loes Kleuver, Marina Rijerkerk productie
Kelly Alexandre fotografie
Anna Trombetta social media
Vrijwilligers
John Collins, Jos Crusio, Henny Dhondt, Steven Giezen, Annelies Hermens, Yvonne Klerk, Anita Maessen-Kreugel, José de Laat, Manita van Loenhout, Rosalie van Loon, Henriette Luiten-Donjacour, Lily Mathlener, Loes van Uden, Marjolein Verreck-Sassen, Nathalie van der Wal, Carol van de Water-van Benthem
IVC-arts
Jan Aussems
Filmteam/Streaming
ConcertoMedia
Anna Trombetta presentator
Fotocredits
Marco Borggreve, Rahul Gandolahage, Martin Godwin, Henk Huibers, IVC, Huib Kleian, Ronald Knapp, Marjo van de Peppel-Kool (ByMarjo), Vincent Pontet, Roland Unger, Hans Withoos (cover, poster), Sarah Wijzenbeek
Redactie
Ivan van Kalmthout
Shirley Apthorp
Edwin Thus
Ariane Hofman
Loes Kleuver
Eindredactie: Ivan van Kalmthout
Design
Ritzen-Design-Consult.nl
Drukkerij
Tuijtel.com
Stichting International Vocal Competition ’s-Hertogenbosch
Postbus 1225
5200 BG ’s-Hertogenbosch
073-690 09 99 | info@ivc.nu | www.ivc.nu
Mede mogelijk gemaakt door: Truus und Gerrit van Riemsdijk Stiftung, Van der Linden Fonds, Stichting Nelissen-Smit Fonds, Fonds Jo Timmermans, André en Josée van Amelsvoort-van Dongen, Stichting Vrienden van de IVC, particuliere giften.
SCHRIJF JE IN VOOR HET KLASSIeK EN compositie CONCOURS 2024
christinaconcours.nl
Houdt u van het
en recitals in een intieme setting?
Word dan lid van de Vrienden van het Lied!
De Vrienden van het Lied organiseert elk jaar zo’n 60 liedrecitals door het hele land. Maar dat is niet alles, het lidmaatschap biedt meer:
vrienden van het
• een meet-and-greet met de solisten na afloop van de recitals
• het informatieve magazine De Liedvriend
• met korting naar de jaarlijkse Dag van het Lied, een dag vol liedrecitals en lezingen over de liedkunst
• speciale leden-voor-leden concerten
Meer informatie? www.vvhl.nl
17-26 mei 2024
Carolyn Sampson - Joseph Middleton
Roderick Williams - Roger Vignoles
Olivia Vermeulen - Pynarello
Henk Neven - Hans Eijsackers en vele anderen
Groots en meeslepend of juist intiem en ontroerend: operazangers nemen je mee naar een andere wereld. De Nederlandse Reisopera reist met topvocalisten naar een theater bij jou in de buurt!
SEIZOEN 23-24:
Simon Keenlyside
Christian Gerhaher
Carolyn Sampson
Mark Padmore
Thomas Oliemans Bestel
zo 22 okt 11.00 uur
Dvořáks Strijkersserenade, uitgevoerd door het Concertgebouw Kamerorkest, is zonnig en onbezorgd; echt muziek voor de zondagochtend. Respighi comoponeerde met Il tramonto juist een zonsondergang voor strijkorkest en mezzosopraan. Het werk is Christianne Stotijn met haar warme, gloedvolle stem op het lijf geschreven.
zo 29 okt 16.00 uur
Mezzosopraan Lea Desandre en luitist Thomas Dunford brengen een middag met Franse liedkunst die de liefde in al haar facetten laat horen: het verlangen, de begeerte, de betovering, het geluk... Van vroege barok van Sébastien Le Camus tot het impressionisme van Satie en Debussy.
di 7 nov 20.15 uur
Mezzosopraan Olivia Vermeulen brengt met een uitdagende combinatie van musici een Frans programma met een oriëntaalse tint. Een van de componisten is Fazıl Say, dit seizoen Spotlight-artiest van Het Concertgebouw.
zo 19 nov 20.15 uur
Terug in Het Concertgebouw: Jakub Józef Orliński. De Poolse countertenor, inmiddels een wereldster, brengt een volbloed Italiaans programma met het zwierige ensemble il Pomo d’Oro.
zo 3 dec 16.00 uur
De musici van Ensemble Nevermind zijn goed bevriend, wat zorgt voor passie en speelplezier in overvloed. Vandaag presenteren ze op fluit, viool, viola da gamba en klavecimbel een programma rondom Élisabeth Jacquet de La Guerre, componist aan het hof van Lodewijk XIV.
