MiF: Sessie 6

S essie 6 Acceptatie: toelaten wat er is

Acceptatie Heb de moed om te veranderen wat je kunt veranderen.

Heb de kalmte om te accepteren wat niet te veranderen is.

Heb de wijsheid om het verschil tussen beiden te zien.

W A Acceptatie is voor veel mensen een moeilijk begrip. Is acceptatie hetzelfde als berusting? Bij de mindfulness zien we acceptatie echter eerder als het tegengestelde van berusting. Bij de mindfulness training betekent acceptatie dat je probeert toe te laten wat er is. Je er niet meteen op richten om iets op te lossen of om iets te veranderen. Bij mindfulness probeer je een vriendelijke houding aan te nemen ten opzichte van datgene wat je ervaart. Niet je gedachten afwijzen, maar accepteren dat ze er zijn. Vaak zijn mensen geneigd om sombere gedachten of nare emoties weg te willen hebben. Dit geeft als het ware een strijd met deze gedachten en emoties. Door ze proberen weg te krijgen kom je in je actieve doe-modus.

Sessie 6

Dit kost veel energie en vaak lukt het ook niet om de gedachten en gevoelens weg te krijgen. Als je kunt accepteren dat dergelijke gedachten en emoties er nou eenmaal zijn, zonder erop in te gaan, raak je minder energie kwijt. Vriendelijkheid opbrengen ten opzichte van alle ervaringen helpt om deze te accepteren.

Mensen zijn geneigd om bij elke gedachte of gevoel een oordeel te geven: ‘dit is een nare gedachte’, of: ‘dit is een rot gevoel’. Daarna volgt vaak een actie: ‘ik wil deze gedachte of dit gevoel niet, het moet weg’. Het accepteren van wat er is, betekent dat je er geen oordeel aan hoeft te geven. Elke gedachte, elk gevoel mag er zijn zoals het er is.

Het gedicht op de volgende pagina illustreert het proces van acceptatie:

Rebalance

Praktijk voor persoonlijke begeleiding en relatietherapie

48

W}u]}ovP]ilM De Herberg eM ns-zijn is een herberg.

Elek dag ok men er nieuwe ag sten rV olijkheid, somberheid, laagheid, even een helder moment als onverwachte beo z eker. eV rwelkom ez en bied ez allen een ag stvrij onthaal!

Ook al zijn het een hoop o z rgen die jouw huis overhoop halen, behandel toch elke ag st met respect.

Misschien ruitm hij bij je op en maakt plaats o v or iets anders, ].ivX De sombere eg dachte, de schaamte, de boosaardigheid, rT eed ez lachend bij de deur tegemoet en nood hen binnen. eW es dankbaar o v or wie er ok tm , want ieder av n hen is eg stuurd als een gids uit het onbeek nde. h]WlvD}˙vWdZvoZu]X

Het accepteren van je gevoelens en je gedachten is zo belangrijk omdat het alternatief vaak heel belastend is.

Wanneer je je gevoelens en je gedachten niet accepteert en tegen ze gaat ‘vechten’, dan kan dit leiden tot de terugkeer van oude, automatische patronen. Het kan een negatieve cirkel in gang zetten waarin negatieve gedachten leiden tot nare gevoelens en lichamelijke klachten. Deze zorgen er op hun beurt weer voor dat de negatieve gedachten versterkt worden. Zo kan het gebeuren dat er een negatieve neerwaartse spiraal ontstaat. Een dergelijke spiraal kan ervoor zorgen dat mensen steeds meer somberheidklachten of angstklachten ontwikkelen. Door een dergelijke gedachte of gevoel te accepteren (bijvoorbeeld de gedachte: ‘vervelend dat het eten is mislukt’) en er niet tegen te vechten, wordt de keten aan gedachten en gevoelens die elkaar steeds extremer maken doorbroken.

Je ziet de gedachte dan als ‘een gedachte’, die weer voorbij gaat. Door de inhoud van de gedachte niet serieus te nemen en door er niet op door te gaan kom je niet in de negatieve spiraal die naar beneden gaat.

Je leert je als het ware ‘anders verhouden’ met je gedachten en gevoelens. Je neemt ze waar, maar houdt afstand en gaat dus niet mee met de inhoud.

San Francisco: Harper, 1997.

Sessie 6

Rebalance

Praktijk voor persoonlijke begeleiding en relatietherapie

49

De basisrichtlijn bij het oefenen in gewaarzijn is je gewaar worden van wat het meest overheerst in je ervaring van moment tot moment.

Als je aandacht steeds naar een bepaalde plek, gedachte, gevoel of bepaalde lichamelijke gewaarwording getrokken wordt, schenk daar dan op een vriendelijke manier aandacht aan, dat is de eerste stap.

De tweede stap is zo goed mogelijk op te merken hoe je omgaat met wat er op die plek gebeurt. Als we het niet willen, omdat het te pijnlijk is, onaangenaam of op een bepaalde manier ongemakkelijk is, zijn we geneigd het uit angst, irritatie of ergernis af te weren en weg te duwen. Al deze reacties zijn het tegenovergestelde van aanvaarding.

D Pullo]il uv]}u}vvvvu}u Pv]oo}Z}vu}v ]vPvv`]oovv]ivX

wat je moet doen, je bewust worden van die lichamelijke gewaarwording, gedachte of gevoel door met opzet je aandacht te richten op wat het sterkst aanwezig is. De ademhaling kan daarbij behulpzaam zijn. Op dezelfde manier als bij de bodyscan kun je op een vriendelijke manier je aandacht richten op dat deel van je lichaam die gedachte of gevoel door elke inademing daar als het ware naar toe te ademen en weer vandaan te ademen.

Als je je dat eenmaal bewust bent dan zeg je tegen jezelf; het is oké, wat het ook is, het mag er zijn. Laat het me gewoon maar voelen. Gebruik elke uitademing om je te openen voor de gewaarwording die je je bewust wordt.

Aanvaarding is geen berusting maar een noodzakelijke eerste stap om je volledig bewust te worden van je moeilijkheden. Daarna kun je er op een verstandige manier op reageren in plaats van reflexmatig de ene na de andere oude strategie (vaak vruchteloos) in de strijd te werpen.

Het accepteren van een ervaring betekent simpelweg ruimte maken voor wat er gaande is, in plaats van te proberen er iets anders van te maken. Door het te aanvaarden brengen we onszelf terug naar wat er is.

We kijken naar de dingen zoals ze zijn, we merken ze simpelweg op en nemen waar wat er is. Dit is de manier om met ervaringen die sterk onze aandacht trekken om te gaan.

Als je bv merkt dat je aandacht voor de ademhaling steeds wordt afgeleid door bepaalde gewaarwordingen in het lichaam die te maken hebben met fysieke ongemakken, emoties of gevoelens, dan is het eerste Sessie 6

Rebalance

“Als we gefixeerd blijven op het verschil tussen hoe we zouden willen zijn en hoe we onszelf nu zien, dan kunnen we verstikt raken in oude patronen van zelfkritiek, gepieker en vermijding.”

Praktijk voor persoonlijke begeleiding en relatietherapie

50

Oefen in ge n vo o r kom e n d e week b ij se ss i e 6

1.

Oefen 5 dagen de (lange) zitmeditatie. Dit kun je met de mp3 doen, maar je kunt er ook voor kiezen om de meditatie in stilte te doen.

2.

Oefen tweemaal daags de vijf minuten oefening, standaard of als coping. Hier kun je zelf een keuze in maken.

3.

Probeer regelmatig tijd vrij te maken om een bewegingsoefening te doen (yoga of loopmeditatie).

4.

Optioneel: eventueel af te wisselen met de zitmeditatie lichamelijke gewaarwordingen of zitten met aandacht

Sessie 6 4

Rebalance Rebalance

Praktijk voor persoonlijke begeleiding en relatietherapie Praktijk voor persoonlijke begeleiding en relatietherapie

5151

We zijn nu aan het einde van week 6 gekomen. Je hebt de teksten gelezen, de opdrachten gedaan, je hebt de audiobestanden dagelijks beluisterd en op deze manier bij jezelf stil gestaan. Vat nu even kort samen wat je opgestoken hebt van deze sessie.

1. `vuiu]] -------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------2. `Pi}v}vl}uv`l --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------3. `Pi]}ovM ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------Sessie 6 2

Rebalance

Praktijk voor persoonlijke begeleiding en relatietherapie

52