ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΝ " ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ" ΜΗΝΕΣ ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2019

Κωδικός 033518

Κ. Ταχ. Σάμου 8

ΠΕΡΙΟΔΟΣ Γ΄ • ΕΤΟΣ 24ο • ΙΟΥΝΙΟΣ - ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2019 • ΑΡΙΘΜ. 220

Παναγία: Ἡ ἁγία τῶν ἁγίων Ἐγκύκλιος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου μας κ.κ. Εὐσεβίου Ἀγαπητά μου παιδιά, Ἡ μεγάλη μητέρα, ἡ Παναγία μητέρα, ἐκοιμήθη. Τοῦτες τίς μέρες ἡ Ἐκκλησία μᾶς τοποθετεῖ στό τέρμα τῆς γήινης τροχιᾶς της καί μᾶς δίνει τό σῆμα: Σταματῆστε μπροστά στή μεγάλη μητέρα! Ὄχι ἐπιπόλαια. Προσηλῶστε τό βλέμμα στή μορφή της μέ σεβασμό, μέ προσοχή, μέ ἁπλότητα. Μελετῆστε τό βάθος. Ἐμπνευσθεῖτε ἀπό τό παράδειγμα. Ἡ Παναγία μητέρα δέν σκεπάζει μόνο μέ τήν ἀγάπη της. Ἀνοίγει καί δρόμους μέ τά βήματά της. Τό πέρασμά της στή γῆ μας ἦταν μιά μοναδική τιμή καί μιά ἀφάνταστη εὐλογία. Ἡ φυσιογνωμία της ἅπλωσε φῶς. Ἡ ἀγκαλιά της ἔγινε θρόνος. Τά χέρια της, χερουβικά φτερά. Ἡ καρδιά της ἱερό θυμιατήρι. Ἦταν καί εἶναι ἡ μορφή μέ τήν προνομιακή θέση. Ἡ ἁγία τῶν ἁγίων. Ὁ ἐπιπόλαιος παρατηρητής πού θά

κοιτάξει στά πεταχτά τή ζωή της, δέν θά βρεῖ τίποτα τό ἐντυπωσιακό. Ἄν, μάλιστα, ξεχωρίσει τό μεγάλο γεγονός, πού ἦταν Θεοῦ δωρεά καί Θεοῦ εὐδοκία, θά βιασθεῖ νά πεῖ πώς ἡ Θεοτόκος ἔζησε μιά συνηθισμένη ζωή. Πώς τά χρόνια της τά γέμισε μέ τά ἔργα, μέ τά ὁποῖα συνήθως γεμίζουν τά χρόνια τους οἱ ἄνθρωποι. Ὅμως αὐτό, πού μέ τήν πρώτη ματιά φαίνεται ἀδυναμία, ἀποτελεῖ τή μεγαλύτερη δύναμη καί τό μεγαλύτερο μαργαριτάρι στό στεφάνι τῆς Θεοτόκου. Ἁγιότητα δέν σημαίνει ἔργα φανταχτερά. Ἁγιότητα σημαίνει τό νά ζεῖ κανείς τήν κάθε στιγμή, τίς περιστάσεις καί τά ἔργα, πού παρουσιάζονται κάθε μέρα, μέ ἐξαγιασμένη καρδιά, μέ ἁγνές προθέσεις, μέ καθαρό τρόπο. Αὐτό ἔκανε ἡ Παναγία! Δέν ἔζησε μαζί μέ τούς ἀγγέλους. Οὔτε σέ καμιά ἔρημο. Κυκλοφόρησε ἀνάμεσα σέ

34 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ

κ α κ ό τρ ο π ο υ ς Ναζαρηνούς κα ί ἀν ά μ ε σ α στούς ἄλλους ἀνθρώπους τῆς Πα λα ι σ τίν η ς . Πάλεψε μέ τίς δουλει ές τοῦ σπιτιοῦ. Ζ ώσθηκε τήν ποδιά. Καθάρισε. Ἔπλυνε. Κουβάλησε ἀπό τή βρύση νερό. Ἀντιμετώπισε τούς θυμούς τῶν Ναζαρηνῶν. Τά πικρά λόγια. Μά αὐτή σέ ὅλα αὐτά ἀπάντησε μέ ἅγιο τρόπο. Ποτισμένη μέ τό Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ, ἁγιασμένη στήν καρδιά, σκόρπιζε τήν εὐωδία τῆς ἁγιότητας σέ κάθε στιγμή. Αὐτό ἦταν πού τήν ἀνέβασε. Γι’ αὐτό τή διάλεξε ὁ Κύριος νά τήν κάνει μητέρα του. Ὅταν ψηλά ἀπό τόν Σταυρό ὁ Ἰησοῦς ἀπευθυνόταν στόν ἀγαπημένο του μαθητή καί Εὐαγγελιστή Ἰωάννη, μέ τό «Ἰδού ἡ μήτηρ σου», ἐκείνη τήν ὥρα ἐπικύρωνε τήν ἱερή καί ἄρρηκτη σχέση τῆς Πανα­γίας μας μέ τό ἀνθρώπινο γένος. Ἀπό ἐκείνη τή στιγμή ἔγινε ἡ Παναγία μας Μάνα ὅλου του κόσμου. Ζεῖ ἀνάμεσά μας, περπα­τάει στούς δρόμους μας, μπαίνει στά σπίτια μας. Γνωρίζει τούς πόνους καί βλέπει τῆς ψυχῆς μας τό βάθος. Ὅταν ὅλοι μᾶς πληγώνουν καί μᾶς ἀποπέμπουν, Ἐκείνη μᾶς σκεπάζει μέ τήν ἀγάπη της, χρεώνεται ὅλα τά βάρη μας καί μᾶς ἀνοίγει δρόμους μέ τόν βηματισμό της.

μας γεννιῶνται καί στή γῆ ξεδιπλώνονται. Σ’ αὐτή τή γῆ, πού ὑπάρχουν ὁμαλοί δρόμοι, μά πού ὑπάρχουν καί ἐμπόδια καί χαντάκια καί μυτεροί βράχοι κι ἀγκάθια. Ἄν ἔχουμε τή δύναμη νά ἀντιμετωπίζουμε τήν κάθε περίσταση μέ ἅγιο τρόπο, τότε μποροῦμε νά ἔχουμε τή συνείδηση ἤρεμη, πώς εἴμαστε οἱ ἀγωνιστές τῆς ἁγιότητας. Ἡ Παναγία μας κρατοῦσε διαρκῶς ζωηρά στή μνήμη της τά λόγια τοῦ Θεοῦ καί τά ἔνιωθε δυνατά νά ἀναμοχλεύουν τήν καρδιά της: «Συνετήρει τά ρήματα ταῦτα συμβάλλουσα ἐν τῇ καρδίᾳ αὐτῆς». Κι ἐμεῖς καλούμαστε σήμερα νά ἀκολουθήσουμε πιστά τό φωτεινό της παράδειγμα: Νά συντηροῦμε καί νά διατηροῦμε ζωντανό τό μήνυμα τοῦ οὐρανοῦ γιά τή σωτηρία μας. Καί ἡ προσπάθεια αὐτή ἴσως εἶναι ὁ ὡραιότερος ὕμνος καί ἡ πιό γνήσια εὐγνωμοσύνη στήν Παναγία μας καθώς θά τήν νιώθουμε ἀκατάπαυστα νά χαμηλώνει ἀπό τά οὐράνια δώματά Της καί νά μᾶς ἀγγίζει μέ τή χάρη Της.

Ἀγαπητά μου παιδιά, Ἡ δημιουργία καί ἡ ἁγιότητα στή γῆ

† Ο ΣΑΜΟΥ ΚΑΙ ΙΚΑΡΙΑΣ ΕΥΣΕΒΙΟΣ

Μέ πατρική ἀγάπη Ὁ Ἐπίσκοπός σας

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ

35

19 Μαΐου 1919

Ἀποφράδα Ἡμέρα γιά τόν

Ποντιακό Ἑλληνισμό Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί, Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας εἶναι Ἐκκλησία Μαρτύρων. Τά μέλη της ἀνά τούς αἰῶνες δίδουν τήν μαρτυρία τοῦ Χριστοῦ καί σέ πολλές περιπτώσεις τήν ἐπισφραγίζουν μέ τό ἴδιο τους τό αἷμα. Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός μᾶς διαβεβαίωσε: «εἰ ἐμέ ἐδίωξαν καί ὑμᾶς διώξουσιν» (Ἰωαν. ιε΄ 20). Ὁ διωγμός τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας δέν σταμάτησ ε ποτέ. Ἄλλοτε ἐμφανής καί τίς πιό πολλές φορές ἀφανής, ἀποτελεῖ μιά πραγματικότητα, πού ὅμως ἀναδεικνύει τήν γενναιότητα καί τό θάρρος τῶν Ὀρθοδόξων Χριστιανῶν, ὡς συνέπεια τῆς πίστης στόν Χριστό, καθώς Ἐκεῖνος μᾶς διαβεβαιώνει: «ἐν τῷ κόσμῳ θλίψιν ἕξετε, ἀλλά θαρσεῖτε, ἐγώ νενίκηκα τόν κόσμον» (Ἰωάν. ιστ΄ 33) Ἡ σημερινή ἡμέρα, 19η Μαΐου, εἶναι ἀφιερωμένη στούς μάρτυρες τῆς Ὀρθόδοξης Πίστεως καί τῆς Ἑλληνικῆς μας Πατρίδος, πού κατοικοῦσαν στόν Πόντο, διότι σήμερα συμπληρώνονται

ἑκατόν ἔτη ἀπό τήν Γενοκτονία τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ. Ἡ Βουλή τῶν Ἑλλήνων, μόλις τό 1994, ἀναγνώρισε τή γενοκτονία τῶν Ποντίων καί ψήφισε τήν ἀνακήρυξη τῆς 19ης Μαΐου ὡς «Ἡμέρα Μνήμης γιά τή Γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων στό Μικρασιατικό Πόντο». Γιά τήν ἱστορία ἄς ἀναφερθεῖ, ὅτι ἡ γενοκτονία τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου ἀφορᾶ σέ σφαγές καί ἐκτοπισμούς ἐναντίον Ἑλληνικῶν πληθ υ σμῶν σ τήν περιοχή τοῦ Πόντου, πού πραγματοποιήθηκαν ἀπό τό Κίνημα τῶν Νεοτούρκων κατά τήν περίοδο 1914-1923. Οἱ μέθοδοι πού χρησιμοποιήθηκαν ἦταν ἡ ἐκτόπιση τῶν Ἑλληνικῶν πληθυσμῶν, ἡ εξάν­ τλησή τους στίς κακουχίες, τήν πείνα καί τή δίψα, οἱ πορεῖες θανάτου στήν ἔρημο, τά βασανιστήρια, οἱ ἐκτελέσεις καί οἱ ἀνηλεεῖς σφαγές τῶν Ὀρθοδόξων Ἑλλήνων. Στίς 19 Μαΐου 1919 ὁ Μουσταφά Κεμάλ Ἀτατούρκ, ἐπικεφαλῆς τοῦ κινήματος τῶν Νεοτούρκων, ἀποβιβάζε-

36 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ

ται στή Σαμψούντα γιά νά ξεκινήσει τή δεύτερη καί πιό ἄγρια φάση τῆς Ποντιακῆς Γενοκτονίας, ὑπό τήν καθοδήγηση τῶν γερμανῶν καί σοβιετικῶν συμβούλων του. Μέσα ἀπό συγκλονιστικές ἱστορικές μαρτυρίες, ὑπολογίζεται, ὅτι τά θύματα τῆς τουρκικῆς θηριωδίας, τῶν Νεότουρκων τοῦ Κεμάλ, ὑπερβαίνουν τίς 350.000 Ἑλλήνων Ὀρθοδόξων Ἀδελφῶν μας, κατοίκων τοῦ Πόντου. Ὅσοι γλίτωσαν ἀπό τό τουρκικό σπαθί κατέφυγαν ὡς πρόσφυγες στή Νότια Ρωσία, ἐνῶ γύρω στίς 400.000 ἦλθαν στήν Ελλάδα, ὅπου μέ τίς γνώσεις καί τό ἔργο τους σ υνεισέφερ αν τά μέγιστα στήν ἀνόρθωση τοῦ καθημαγμένου ἐκείνη τήν ἐποχή Ἑλληνικοῦ Κρ άτου ς καί ἄλλαξαν τίς π ληθ υσμιακές ἰσορροπίες κυρίως στή Βόρειο Ἑλλάδα. Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας σήμερα ἀναπέμπει εἰδική ἐπιμνημόσυνη δέηση γιά τήν ἀνάπαυση τῶν ψυχῶν τῶν πάνω ἀπό 350.000 σφαγιασθέντων Ποντίων Ἀδελφῶν μας. Καί τοῦτο τό πράττει συνεπής στό καθῆκον της ὡς μαρτυρική Μητέρα, πού δέεται ὑπέρ τῶν βασανισμένων παιδιῶν τῆς κάθε ἐποχῆς. Ἐξάλλου ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας ἀποτελεῖ τήν Μητέρα καί τροφό τοῦ Γένους τῶν Ὀρθοδόξων Ἑλλήνων. Ἄς μήν ξεχνᾶμε, ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία

μας διεφύλαξε καί διέσωσε τό Ἑλληνικό Ἔθνος στά 400 χρόνια τουρκικῆς σκλαβιᾶς, γιά νά στηθεῖ τό πρῶτο μετά τήν ἅλωση τῆς Κωνσταντινουπόλεως Ἑλληνικό κράτος τό 1831, κι ἄν σήμερα εἴμαστε ἐλεύθεροι, τό ὀφείλουμε στήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἐκείνη μέ θυσίες καί ἀγῶνες τρέφει τά παιδιά της μέ τό αἷμα τοῦ Χριστοῦ καί παράλληλα κοκκινίζει μέ τό αἷμα τῶν παιδιῶν της σ’ αὐτήν τήν πορεία πρός τήν αἰωνιότητα, γιά τήν ἀγάπη καί τήν δόξα τοῦ Χριστοῦ. Θυμηθεῖτε τούς μάρτυρες κάθε ἐποχῆς καί ἰδίως τούς Νεομάρτυρες τῆς Τουρκοκρατίας, τῆς Γε ν ο κ τ ο ν ί α ς τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ, μέχρι καί σήμερα, ὅπως ἀκριβῶς ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Θεολόγος τό περιγράφει στήν σκηνή τῶν ψυχῶν τῶν μαρτύρων κάτω ἀπό τό οὐράνιο θυσιαστήριο στό 7ο κεφάλαιο τῆς Ἀποκάλυψης. Καί εὔχεσθε πάντοτε γιά τήν καλήν ἀπολογίαν ὅλων, τήν ἐπί τοῦ φοβεροῦ βήματος τοῦ Χριστοῦ. Ἀμήν. Μετά τῆς ἐν Χριστῷ ἀναστάντι ἀγάπης καί εὐχῶν † Ὁ Σάμου καί Ἰκαρίας Εὐσέβιος

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ

37

ΟΨΕΙΣ ΤΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΚΕΙΜΗΛΙΩΝ ΤΗΣ ΣΑΜΟΥ (Ἀποσπάσματα)

Ἡ

διαχείριση τῶν ἐκκλησιαστικῶν κειμηλίων, ἰδίως σέ τόπους μέ μακραίωνη ἱστορία καί πολυποίκιλη ὅσο καί ἰδιαίτερη τοπική ἐκκλησιαστική καί λατρευτική παράδοση, ἀποτελεῖ μεῖζον ζήτημα καί πρόβλημα πρός ἐπίλυση ἀπό τίς κατά τόπους ἐκκλησιαστικές ἀρχές. Καί τοῦτο ἐπειδή τά ἐκκλησιαστικά κειμήλια αὐτῶν τῶν τόπων καί πολλά, συχνά δέ καί ἀκατάγραφα, εἶναι, ἀλλά καί ἐν μέρει σέ λειτουργική καί λατρευτική χρήση, συνδεόμενα μέ τήν τοπική ταυτότητα καί συνείδηση τῶν κατοίκων, γι’ αὐτό καί δύσκολο νά τύχουν τῆς ἀπαραίτητης φροντίδας, συντήρησης, μελέτης καί μουσεια­ κῆς ἔκθεσης [...] Σέ ὅσα ἀκολουθοῦν παρουσιάζω τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο προσπαθοῦμε νά διαφυλάξουμε, μελετήσουμε καί ἐν γένει διαχειριστοῦμε τά ἐκκλησιαστικά κειμήλια τῶν ναῶν καί μονῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σάμου καί Ἰκαρίας. Μιᾶς ἐκκλησιαστικῆς ἐπαρχίας μέ πλῆθος ναῶν καί ἐκκλησιαστικῶν κειμηλίων, ἀλλά καί μέ σαφεῖς τίς τάσεις τῆς δημογραφικῆς κάμψης, τά νησιά τῆς ὁποίας κατά κανόνα δέν ὑπέστησαν καταστροφές καί διώξεις στή διάρκεια τῆς ἱστορικῆς τους διαδρομῆς, γι’ αὐτό καί διασώζουν πολλά καί σημαντικά ἔργα ἐκκλησιαστικῆς τέχνης, κειμήλια, παλαιά βιβλία καί χειρόγραφους κώδικες, τοιχογραφίες καί φορητές εἰκόνες κ.λπ. Ἡ δημογραφική κάμψη, αἰσθητή ἤδη ἀπό τά τέλη τῆς δεκαετίας τοῦ ’50 καί αὐξανόμενη ὥς καί τά τέλη τοῦ 20οῦ αἰ., εἶχε ἀντίκτυπο καί στήν ἐκκλησιαστική ζωή, ἀλλά καί στήν ἐξέλιξη καί τήν παρουσία τοῦ μοναχισμοῦ: ἤδη

ἀπό τίς ἀρχές τῆς δεκαετίας τοῦ ’60 οἱ μονές τῆς Σάμου καί τῆς Ἰκαρίας ἄρχισαν νά χάνουν λόγω βιολογικῆς κάμψης τούς μοναχούς τους, μέ ἀποτέλεσμα νά κλείνουν ἡ μία πίσω ἀπό τήν ἄλλη. Τό ἴδιο δέ συνέβαινε καί μέ τά πολυπληθῆ ἐξωκλήσια καί παρεκκλήσια, τά ὁποῖα ἄρχισαν σταδιακά νά μένουν ἀφρόντιστα καί ἀπεριποίητα, δεδομένου ὅτι συγκεκριμένοι ἄνθρωποι ἀπό ὁρισμένες οἰκογένειες κάθε χωριοῦ εἶχαν ἀνέκαθεν τήν φροντίδα τους. Φυσικά, ἡ ἐρήμωση αὐτή εἶχε ὡς ἀποτέλεσμα νά μένουν ἀφύλακτα καί νά κινδυνεύουν τά ἐκκλησιαστικά κειμήλια, ­ἰδίως τῶν μεγάλων μονῶν τῆς Σάμου καί τῆς Ἰκαρίας. Ἐνώπιον αὐτῆς τῆς καταστάσεως ὁ μακαριστός Μητροπολίτης Σάμου καί Ἰκαρίας κυρός Παντελεήμων Α΄ ὁ Χρυσοφάκης (19651974) ἀποφάσισε τά κειμήλια τῶν μονῶν, οἱ εἰκόνες τους πού δέν ἦταν σέ ἄμεση λειτουργική χρήση ἐντός τῶν καθολικῶν, τά βιβλία καί οἱ κώδικές τους, ἀλλά καί τά λυτά ἔγγραφα τῶν ἀρχείων τους, νά μεταφερθοῦν στό Ἐπισκοπεῖο, ὅπου μέ αὐτά καταρτίστηκε ἀφενός μέν ἡ Μητροπολιτική Βιβλιοθήκη, ἀφετέρου δέ τό «Βυζαντινό Μουσεῖο» τῆς Μητροπόλεως. Δυστυχῶς ὅμως τόσο στή μεταφορά, ὅσο καί στήν ἔκθεση τῶν κειμηλίων δέν ἀκολουθήθηκαν αὐστηροί ἐπιστημονικοί κανόνες, δεδομένου ὅτι ἡ ἐργασία ἔγινε ἀπό εὐσεβεῖς καί πρόθυμους μέν, ἀλλά χωρίς εἰδική ἐκπαίδευση καί καθοδήγηση ἱερεῖς. Τά ἀντικείμενα καί τά κειμήλια πού διέσωσε ἡ φροντίδα τοῦ μακαριστοῦ ἱεράρχη παρέμειναν ἔκτοτε ἐκτεθειμένα καί φυλασσόμενα, καταγραμμένα σέ πρόχειρους ἐρασιτεχνικούς καταλόγους. Κατά τή διάρκεια

38 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ τῆς ἀρχιερατείας τοῦ διαδόχου του μακαριστοῦ ἐπίσης Μητροπολίτη Σάμου καί Ἰκα­ ρίας Παντελεήμονος Β΄ τοῦ Μπαρδάκου, δέν σημειώθηκε πρόοδος στόν τομέα αὐτό, μέ ἐξαίρεση τήν κατάταξη καί μικροφωτογράφιση τῶν λυτῶν ἐγγράφων που προέρχονταν ἀπό τίς μονές τῆς Σάμου. Τά ὑπόλοιπα κειμήλια ἔμειναν στήν τύχη τους, μέ ἀποτέλεσμα συχνά νά ἀποτελοῦν ἀντικείμενο κλοπῶν, διαρπαγῶν, ιδιοποιήσεων –ὥστε νά στολίζουν σπίτια καί ἰδιωτικές συλλογές– ἤ ἀθέμιτων δωρεῶν ἀπό ἀνυποψίαστους κληρικούς σέ ἰδιῶτες, μέ τήν πεποίθηση ὅτι ἔτσι ξεπληρώνονταν ὀφειλές καί εὐεργεσίες πρός τό πρόσωπό τους [...] Σταθμό στή διαχείριση τῶν ἐκκλησιαστικῶν κειμηλίων τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σάμου καί Ἰκαρίας ἀποτέλεσε ἡ ἐκλογή, χειροτονία καί ἐνθρόνιση στή Σάμο, τό 1995, τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σάμου καί Ἰκαρίας κ. Ευσεβίου. Κι αὐτό ἐπειδή ἔταξε ἀπό τήν ἀρχή τῆς ἀρχιερατικῆς διακονίας του ὡς ἕναν ἀπό τούς στόχους του τήν ἀνάδειξη καί ἀναστήλωση τῶν θρησκευτικῶν μνημείων, τήν συντήρηση καί μελέτη τῶν κειμηλίων καί τήν προβολή τῆς ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας καί τῶν ἀναλόγων ἐκκλησιαστικῶν προσωπικοτήτων τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας. Παρά ὁρισμένες ἀρχικές ἀμφιταλαντεύσεις μέ ἀμφίβολα ἀποτελέσματα, πού σχετίζονται μέ τήν νοοτροπία ὅτι τήν ἐργασία αὐτή ἔπρεπε ὁπωσδήποτε νά κάνουν κληρικοί, ἔστω κι ἄν δέν εἶχαν τίς ἀπαραίτητες γνώσεις, μόνο καί μόνο λόγω τῆς ἱερατικῆς τους ἰδιότητας, σύντομα ἔγινε ἀντιληπτή ἡ ἀξία καί ἡ σημασία τοῦ ἐγχειρήματος καί ὀργανώθηκε σέ σωστές βάσεις. Πρώτη σχετική ἐνέργεια, ὑπῆρξε ἡ ἀναδιοργάνωση τῆς ἔκθεσης τοῦ «Βυζαντινοῦ Μουσείου» πού ὅπως εἴδαμε εἶχε ἱδρύσει ὁ Μητροπολίτης Παντελεήμων Α΄, σέ νέα ἔκθεση, στό ἰσόγειο κτηρίου πού οἰκοδόμη-

σε μέ ἔξοδά του τό «Ἵδρυμα Στ. Νιάρχος», σέ οἰκόπεδο ἀπέναντι ἀπό τό Ἐπισκοπεῖο στή Σάμο. Ὅλα τά ἐκτιθέμενα ἀντικείμενα συντηρήθηκαν, φωτογραφήθηκαν, τεκμηριώθηκαν καί ἀνακατατάχθηκαν, σέ μιά ἔκθεση πού ἔχει σχεδιαστεῖ καί ἐκτελεστεῖ ἀπό εἰδικούς, μετά τήν φύλαξή τους κατά τή διάρκεια τῆς ἐπισκευῆς τοῦ Ἐπισκοπείου. Εἶναι μάλιστα χαρακτηριστικό τό ὅτι τροποποιήθηκε καί ὁ μή ἀνταποκρινόμενος στά πράγματα τίτλος «Βυζαντινό Μουσεῖο» - δεδομένου ὅτι ἀνακαλοῦσε μέν αὐτοκρατορικά μεγαλεῖα, ὡστόσο δέν περιεῖχε οὔτε ἕνα βυζαντινό ἤ ἔστω ὑστεροβυζαντινό ἔκθεμα πλήν εὐάριθμων χειρογράφων - σέ «Ἐκκλησιαστικό Βυζαντινό Μουσεῖο», πού εἶναι πιό κοντά στήν πραγματικότητα. Τά ἐγκαίνια τοῦ Μουσείου τέλεσε, κατά τήν εἰρηνική του ἐπίσκεψη στή Σάμο, τόν Αὔγουστο τοῦ 2006, ἡ Α.Θ.Π. ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαῖος, καί ἔκτοτε παραμένει ἐπισκέψιμο, ἐνῶ οἱ συλλογές του συνεχίζουν νά ἐμπλουτίζονται. [...] Εἶναι μάλιστα ἀπολύτως χαρακτηριστικό τό ὅτι, ὅπως προαναφέρθηκε, συνεχίζεται ἡ συγκέντρωση κειμηλίων καί εἰκόνων ἀπό ναούς καί μονές τῆς Σάμου, πού συντηροῦνται καί φυλάσσονται, μέ τήν προοπτική τῆς μελλοντικῆς ἐπέκτασης τῶν ἐκθεσιακῶν χώρων τοῦ μουσείου. Παραλλήλως δέ ἔγινε ἡ ψηφιοποίηση τοῦ ὑλικοῦ, πού διατίθεται ἐν μέρει στήν ἱστοσελίδα τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως καί σέ εἰδικό ψηφιακό πολύγλωσσο ὁδηγό πολυμέσων, πού βρίσκεται ἐγκαταστημένος στόν χῶρο τοῦ μουσείου, πρός χρήση τῶν ἐπισκεπτῶν, ὥστε νά μήν ὑφίσταται ἡ ἀνάγκη ξεναγοῦ, καί οἱ ἐπισκέπτες νά μποροῦν μόνοι τους νά ξεναγηθοῦν στά ἐκθέματα. Μ.Γ. ΒΑΡΒΟΥΝΗΣ Καθηγητής Λαογραφίας τοῦ Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ

39

ΝΕΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΠΑΤΡΙΑΡΧΕΙΩΝ ΑΝΤΙΟΧΕΙΑΣ ΚΑΙ ΙΕΡΟΣΟΛΥΜΩΝ

Τ

ό Κέντρο Ἐκκλησιαστικῶν, Ἱστορικῶν καί Πολιτισμικῶν Μελετῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σάμου καί Ἰκαρίας, σέ συνεργασία μέ τόν ἐκδ. οἶκο Δ. Κυριακίδη ἐξέδωσε πρόσφατα στή σειρά τῶν ἐπιστημονικῶν μελετημάτων του τήν μελέτη τῶν καθηγητῶν Μ. Γ. Βαρβούνη καί Παν. Τζουμέρκα μέ τίτλο Τά Ὀρθόδο­ ξα Πρεσβυγενή Πατριαρχεῖα καί ὁ Μητροπολίτης Σάμου καί Ἰκαρίας Εἰρηναῖος Παπαμιχαήλ (Θεσσαλονίκη 2019, σελ. 521). Ὅπως εἶναι γνωστό, τό «Κέντρο Ἐκκλησιαστικῶν, Ἱστορικῶν καί Πολιτισμικῶν Μελετῶν» τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σάμου, Ἰκαρίας καί Κορσεῶν ἱδρύθηκε μέ σκοπό τήν φροντίδα, διάσωση, καταγραφή, μελέτη καί ἔκδοση τῶν ἀρχειακῶν τεκμηρίων καί τῶν κειμηλίων Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σάμου καί Ἰκαρίας, μέ τήν μεγάλη καί μακραίωνη ἱστορική καί πολιτισμική παράδοση. Στό πλαίσιο αὐτό, ἡ παρούσα τέταρτη κατά σειρά ἔκδοσή του, ἀναφέρεται στίς σχέσεις τοῦ ἀοιδίμου Μητροπολίτου Σάμου καί Ἰκαρίας Εἰρηναίου μέ τά πρεσβυγενή ὀρθόδοξα πατριαρχεῖα, ἐπί τῇ βάσει ἀρχειακῶν τεκμηρίων πού σώζονται στό ἀρχεῖο του, τό ὁποῖο διαφυλλάσσεται στό ἐν λόγῳ ἐρευνητικό ἵδρυμα.

Ὁ Σάμου Εἰρηναῖος ὑπῆρξε σημαντική ἐκκλησιαστική προσωπικότητα τῆς ἐποχῆς του, μέ γνώσεις, κύρος καί προσφορά μοναδική στήν Ἐκκλησία καί τό Γένος. Τά κείμενά του γιά τά Πατριαρχεῖα Ἱεροσολύμων καί Ἀντιοχείας, φανερώνουν ἕναν ὀξυδερκή νοῦ, μέ πλήρη ἐπίγνωση τῶν ἰδιαιτέρων συνθηκῶν κάθε Ἐκκλη­ σίας, τῆς ἱστορίας καί τῶν προβλημάτων της. Καί εἶναι ἀπολύτως χαρακτηριστικό τό ὅτι τά Πατριαρχεῖα Ἱεροσολύμων καί Ἀντιοχείας, ἀναγνωρίζοντας τή θετική συμβολή του στήν ἀντιμετώπιση τῶν ζητημάτων πού τά ἀπασχολοῦσαν, τόν περικόσμησαν μέ τίς ἀνώτατες τιμητικές διακρίσεις τους. Ἡ μετά χείρας ἔκδοση προσφέρει ὑλικό γιά τόν ἐκκλησιαστικό ἱστορικό, παραλλήλως δέ ἀναδεικνύει τόν ἀρχειακό πλοῦτο πού τό «Κέντρο Ἐκκλησιαστικῶν, Ἱστορικῶν καί Πολιτισμικῶν Μελετῶν» διασώζει καί μελετᾶ καί προβάλλει τή φυσιογνωμία ἑνός πεπνυμένου ἱεράρχη τῆς Σάμου, πού κατέλιπε μνήμη ἀγαθή τόσο στό ποίμνιό του, ὅσο καί στή συνείδηση καί τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας εὐρύτερα. Παραλλήλως δέ προσφέρει ὑπομνηματισμένο καί σχολιασμένο ὑλικό στόν μελλοντικό ἐρευνητή τῆς σύγχρονης ἐκκλησιαστικῆς ἱστορίας τοῦ 20οῦ αἰώνα.

40 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ

Η ΜεταμΟρφωση τοΥ ΧριστοΥ εΙναι γεγονΟς καθολικΗς σημασΙας Ἀγαπητά μου παιδιά, Ἄν ἡ γέννηση τοῦ Χριστοῦ μας ἐκφράζει τή θεία κένωσή Του· ἄν ἡ Σταύρωση φανερώνει τήν ἄκρα ταπείνωσή Του· ἄν ἡ Ἀνάσταση διακηρύσσει τή θεότητά Του· ἡ Μεταμόρφωση τοῦ Χριστοῦ ἀποκαλύπτει τήν ἄρρητη δόξα τοῦ θεανδρικοῦ Του προσώπου. Ἐπιτρέπει στούς τρεῖς μαθητές πού Τόν συνοδεύουν κατά τήν ἀνάβασή Του στό Θαβώρ, νά γίνουν «ἐπόπται τῆς ἐκείνου με­ γαλειότητος». Τούς ἀξιώνει νά λάβουν πείρα τῆς «μεγαλοπρεποῦς δόξης» Του. Ὅλα τά γεγονότα τῆς ἐπίγειας δραστηριότητος τοῦ Κυρίου μας ἐντάσσονται στό σχέδιο τῆς θείας Οἰκονομίας καί ὅλα συντείνουν στήν πληρέστερη ἀποκάλυψή Του, ὡς μόνου ἀληθινοῦ Θεοῦ καί Σωτῆρος μέ σκοπό τή σωτηρία τοῦ ἀνθρώπου. Ἀσφαλῶς καί ἡ ἔνδοξη Μεταμόρφωσή Του. Ἡ Μεταμόρφωση, ὅπως καί ἡ ἐκ νε­κρῶν Ἀνάσταση, εἶναι ἕνα κορυφαῖο θαῦ­μα πού πραγματοποίησε ὁ Κύριος στό ἴδιο τό θεανδρικό σῶμα Του. Μπροστά στούς τρεῖς μαθητές Του, τόν Πέτρο, τόν Ἰάκωβο καί τόν Ἰωάννη, ὁ Χριστός ἀφήνει νά φανεῖ μέρος τῆς ἄκτιστης θεϊκῆς Του δόξας, ἀποκαλύπτοντας τό ἄρρητο μεγαλεῖο της θεότητάς Του. Ἡ δόξα τῆς θεότητας τοῦ Χριστοῦ, ὅπως ἐξηγεῖ θεολογικά ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, «καί δόξα τοῦ σώματος λέγεται». Οὐδέποτε τό ἅγιο σῶμα Του ὑπῆρξε ἀμέτοχο τῆς θείας δόξας. Ἀπό τή στιγμή τῆς ὑποστατικῆς ἑνώσεως τῶν δύο φύσεων, τῆς θείας καί τῆς ἀνθρώπινης, στή μία ὑπόσταση τοῦ Υἱοῦ καί Λόγου, τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ «τήν δόξαν τῆς ἀοράτου θεότητος πεπλούτη­ κε». Ὅμως ἐνῶ τό σῶμα Του ἦταν ὁρατό, ἡ

δόξα τοῦ σώματός Του ἦταν ἀφανής· «τοῖς μή χωροῦσι τά καί ἀγγέλοις ἀθέατα, ἀόρατος ἐχρημάτιζε». Τώρα, λοιπόν, πού μεταμορφώνεται, δέν προσλαμβάνει κάτι πού δέν εἶχε, ἀλλά φανερώνει στούς μαθητές Του αὐτό ἀκριβῶς πού ἦταν, διανοίγοντας τά μάτια τους καί δίνοντάς τους τή δυνατότητα νά βλέπουν τήν ἄκτιστη δόξα Του, «κα­ θώς ἠδύναντο», ὅσο μποροῦσαν δηλαδή. Ὁ Χριστός μέ τή Μεταμόρφωση φανέρωσε στόν κόσμο τό ἀληθινό Του πρόσωπο καί τό μυστήριο τῆς παρουσίας Του. Δέν εἶναι μόνο ἄνθρωπος, εἶναι καί Θεός. Προσέλαβε τήν κτιστή ἀνθρώπινη φύση. Ὅμως στή Μεταμόρφωση φάνηκε καί ἡ ἄκτιστη θεία λαμπρότητα καί δόξα Του. Μέ τήν ἐνανθρώπηση Του, τό ἄκτιστο προσλαμβάνει τό κτιστό, ἑνώνεται τό θεῖο μέ τό ἀνθρώπινο, ὁ κατ’ εἰκόνα δημιουργημένος ἄνθρωπος πορεύεται ἀσφαλῶς πλέον στό καθ’ ὁμοίωσιν, τή θέωσή του. Ἡ Μεταμόρφωση, πέρα ἀπό ἱστορικό γεγονός μέ βαθύτατη θεολογική σημασία, προβάλλεται καί ὡς πρόταση γιά ἐμπειρία ζωῆς γιά ὅλους μας. Ἡ θεία ἐμπειρία ἀποτελεῖ τόν τύπο καί τό σταθερό σημεῖο ἀναφορᾶς γιά ἐμᾶς. Ἀκριβῶς, ὅπως ἡ ἐμπειρία αὐτή, καθαρά πνευματικῆς φύσεως, χαρακτήρισε ἀρχικά τούς μαθητές τοῦ Κυρίου, πού ἔζησαν τό γεγονός τῆς Μεταμόρφωσης. Ἀγαπητά μου παιδιά, Ἡ Μεταμόρφωση εἶναι ἕνα γεγονός καθολικῆς σημασίας. Ἀρχικά ξεκινάει ἀπό τόν Κύριο, συνεπαίρνει στή συνέχεια τούς τρεῖς μαθητές, προεκτείνεται πρός τούς Δώδεκα καί δι’ αὐτῶν φτάνει σέ ὅλο τόν κόσμο καί σέ

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ ὅλη τήν κτίση. Ἔτσι, κατά συνέπεια, δικαιούμαστε νά ὁμιλοῦμε γιά τή μεταμόρφωση τοῦ ἀνθρώπου καί τοῦ κόσμου, τῆς φύσης καί τῆς κτίσης, γιά τή μεταμόρφωση ὅλης της δημιουργίας, εἴτε ὑλικῆς εἴτε πνευματικῆς. Εἶναι ἡ δόξα πού καρτεροῦν ὅλα τά τέκνα τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ Ἐκεῖνος μᾶς ἔχει καλέσει «εἰς τήν ἑαυτοῦ βασιλείαν καί δόξαν» (Ρωμ. η΄18· Α΄ Θεσ. β΄12). Ἡ σωτηρία μας δέν εἶναι κάτι λίγο, κάτι φτωχό. Εἶναι ἡ ἀπόλαυση τῆς πληρότητας τῆς δόξας τοῦ Θεοῦ. Ἐδῶ ἀγκυροβολεῖ ἡ χριστιανική μας ἐλπίδα. Καί τό θαβώρειο φῶς τῆς Μεταμορφώσεως ἀποτελεῖ τό πρ ο οίμι ο καί τό ἐχέγγυο τῆς μέλλουσας λαμπρότητας στήν ὁποία θά ζήσουν οἱ ἐκλεκτοί του Θεοῦ. Τό μέγα θέαμα τοῦ φωτός τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Κυρίου –γράφει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς– εἶναι τό μυστήριο τῆς ὀγδόης ἡμέρας, δηλαδή τοῦ μέλλοντος αἰῶνος. Εἶναι λάθος νά κατανοεῖται ἡ Μεταμόρφωση μόνο ὡς γεγονός ὑπερφυσικό καί κατ’ ἐπέκταση ὡς ἀνέφικτο γιά τήν παρούσα ἱστορική μας ζωή. Ἡ μεταμόρφωση εἶναι κατ’ οὐσίαν λειτουργία ζωῆς καί πραγματώνεται διαρκῶς στό παρόν καί στή ζωή, ὅπως ἀκριβῶς φανερώθηκε μέ τή Μεταμόρφωση τοῦ Κυρίου στό ὄρος Θαβώρ. Οἱ Χριστιανοί μέ τό βάπτισμά μας λάβαμε τόν ἀρραβώνα τοῦ Πνεύματος. Ἀποκτήσαμε τό δικαίωμα κληρονομίας στή δόξα τοῦ Θεοῦ. Καί καλούμαστε ἀπό τώρα νά με-

41 ταμορφωνόμαστε ὁλοένα καί περισσότερο μέ τή χάρη τοῦ Κυρίου (Β΄ Κορ. γ΄18). Νά ζοῦμε τή μεταμορφωτική ἐμπειρία τῶν τριῶν μαθητῶν μέ τό φωτισμό τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί νά προσβλέπουμε σταθερά στήν ὁλοκληρωτική μεταμόρφωση πού θά μᾶς χαρίσει ὁ Κύριος κατά τή Δευτέρα Παρουσία Του (Φιλ. γ΄21), ὁπότε καί θά ζήσουμε μέσα στό φῶς τοῦ Χριστοῦ, θά γίνουμε κοινωνοί τῆς δόξας Του. Θά μποροῦμε νά βλέπουμε τό δοξασμένο πρόσωπό Του (Ἀποκ. κβ΄4). Ἡ πρόσκτηση μέ τήν χάρη τοῦ Θεοῦ τῶν χριστιανικῶν ἀρετῶν, σημαίνουν τήν πνευματική ἀναβάθμιση, δηλαδή τήν μεταμόρφωσή μας κατά τ ήν Πα ύλ ε ι α ἐπιταγή «μετα­ μορφοῦσθαι τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νοός ὑμῶν» (Ρωμ. ιβ΄ 2). Τοῦτο συνεπάγεται τήν ἀπόλαυση τῶν αἰωνίων ἀγ αθ ῶν τῆς Οὐράνιας Βασιλείας, τήν ὁποία προγευόμαστε ἐμπειρικά μέσα ἀπό τήν μυστηριακή ζωή τῆς Ἐκκλησίας μας. Ἡ μετάληψη τῶν Ἀχράντων Μυστηρίων σφραγίζει τήν ἀνακαίνισή μας, τήν μεταμόρφωσή μας καί ἐγγυᾶται τήν αἰωνιότητα στήν ἄκτιστη φωτοχυσία τοῦ Μεταμορφωθέντος Χριστοῦ. Ἄς προσεγγίσουμε λοιπόν τό ὑπερφυές γεγονός τῆς θείας Μεταμορφώσεως καί ἄς ἐμβαθύνουμε λίγο στή σημασία πού ἔχει γιά μᾶς τούς πιστούς. † Ὁ Σάμου καί Ἰκαρίας ΕΥΣΕΒΙΟΣ

42 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ

Μέ λαμπρότητα τιμήθηκαν οἱ Σάμιοι Ἅγιοι

Ἡ

Ἱερά Μητρόπολις Σάμου, Ἰκαρίας καί Κορσεῶν, μέ ἰδιαίτερη λαμπρότητα γιόρτασε τή μνήμη τῶν ἐν Σάμῳ δια­ λαμψάντων Ἁγίων: Λέον­ τος, Ἑρμογένους καί Ἡρακλείου, τῶν ἐπισκό­π ων Σάμου, Λέοντος, Θεο­δώ­ ρου καί Γρηγορίου τῶν στρατιωτικῶν μαρτύ­ ρων, τοῦ νεομάρτυρος Γεωργίου τοῦ ἐκ Χώρας Σάμου καί ἐν Ἐφέσῳ ἀθλήσαντος, τοῦ Ὁσίου Παύλου τοῦ Λατρινοῦ καί τῶν Ἁγίων ἐνδό­ξων Κολλυβάδων Πατέρων. Τό Σάββατο 27 Ἰουλίου 2019 τελέσθηκε πανηγυρικός Ἀρχιερατικός ἑσπερινός στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό Ἁγίου Νικολάου Σάμου, χοροστατοῦντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σάμου καί Ἰκαρίας κ.κ. Εὐσεβίου. Στή συνέχεια πραγματοποιήθηκε ἡ λιτάνευση τῶν Ἱερῶν Λειψάνων καί τῶν Ἱερῶν Εἰκόνων τῶν Ἁγίων στήν παραλιακή λεωφόρο τῆς πόλης μέ τή συνοδεία τῆς Στρατιωτικῆς μουσικῆς τῆς 79 ΑΔΤΕ καί τιμητικοῦ ἀγήματος, ἕως τήν Πλατεία Πυθαγόρα, ὅπου τελέσθηκε ἡ Ἀρτοκλασία. Μετά τό πέρας τῆς τελετῆς ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης κ.κ. Εὐσέβιος ἀναφέρθηκε

μέ συντομία στό βίο καί τά πνευματικά χαρίσματα τῶν ἑορταζομένων Ἁγίων καί ὁμίλησε στό συγκεντρωμένο πλῆθος γιά τό μήνυμα πού κομίζουν στήν σύγχρονη ἐποχή. Ἔκανε ἰδιαίτερη μνεία στόν ἀγώνα τους γιά τήν πίστη καί τή ζωή τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας καί στή μαρτυρία τοῦ καθενός γιά τήν ἐποχή του. Τόνισε δέ πώς εἶναι ἐπάναγκες στή δύσκολη συγκυρία τῆς ἐποχῆς μας νά ἀκολουθήσουμε ἀνυπερθέτως τό παράδειγμά τους καί νά ἐγκολπωθοῦμε τόν πνευματικό τους ἀγώνα. Κυριακή 28η Ἰουλίου τό πρωί τελέσθηκε ὁ Πανηγυρικός Ὄρθρος καί στή συνέχεια ἡ πανηγυρική Ἀρχιερατική Θεία Λειτουργία στόν Ἱερό Ναό Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Καρλοβάσου. Ἀκολούθως τελέσθηκε τό ἱερό μνημόσυνο ὑπέρ τῶν ψυχῶν τῶν ἁπανταχοῦ γῆς ἀποδήμων Σαμίων, ἀφοῦ καθιερώθηκε ἡ Κυριακή τῶν Σαμίων Ἁγίων νά εἶναι ἀφιερωμένη στούς ἀποδήμους Σαμίους, ἐνῶ ἔγινε καί ἡ λιτάνευση τῶν ἱερῶν Λειψάνων καί τῶν ἱερῶν Εἰκόνων πέριξ τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ μέ τήν παρουσία τῆς Φιλαρμονικῆς Καρλοβάσου «Κλεάνθης ὁ Σάμιος».

Κωδικός 033518

«ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ», ΔΙΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ: Ἱερά Μητρόπολις Σάμου καί Ἰκαρίας ΕΚΔΟΤΗΣ - ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: Μητροπολίτης Σάμου καί Ἰκαρίας Εὐσέβιος ΕΠΙ ΤΗΣ ΥΛΗΣ: Εὐάγγελος Π. Λέκκος, θεολόγος, νομικός

ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ: τηλ. 210.34.76.090 Ἡ «Μεταμόρφωσις» διανέμεται καί ἀποστέλλεται ΔΩΡΕΑΝ. Γίνονται δεκτές προαιρετικές εἰσφορές στή διεύθυνση: ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΣΑΜΟΥ ΚΑΙ ΙΚΑΡΙΑΣ, γιά τό περιοδικό, 831 00 ΣΑΜΟΣ Τηλ. 22730-87640, Fax 22730-87646

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ

43

Τά ὀνομαστήρια τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου μας

Δ

ιήμερο λατρευτικῶν ἐκδηλώσεων πραγματοποιήθηκε τήν Παρασκευή 21 καί τό Σάββατο 22 Ἰουνίου στήν Ἱερά Μητρόπολη Σάμου καί Ἰκαρίας ἐπί τῇ ἑορτῇ καί μνήμῃ τοῦ Ἁγίου ἱερομάρτυρος Εὐσεβίου ἐπισκόπου Σαμοσάτων. Τήν παραμονή τελέ­ στηκε Μέγας Πανηγυρικός Ἑσπερινός στό πα­ ρεκκλήσιον τοῦ ἁγίου Ἱερομάρτυρος ­Εὐσεβίου στό Παλαιό Καρλόβασι στόν ὁποῖο χοροστάτησε ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ.κ Εὐσέβιος συγχοροστατοῦντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Δημητριάδος καί Ἁλμυροῦ κ.κ. Ἰγνατίου. Τόν θεῖο λόγο κήρυξε ὁ Σεβασμιώτατος Δημητριάδος ὁ ὁποῖος ἀναφέρθηκε στόν ἑορτάζοντα Ἅγιο Εὐσέβιο καί στήν ἑνότητα τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας διά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καί τό πρόσωπο τοῦ Ἐπισκόπου ὡς φορέως αὐτῆς τῆς ἑνότητος, ἐνῶ ἀξίζει νά τονισθεῖ ἡ παρουσία πλειάδας κληρικῶν τόσο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σάμου καί Ἰκαρίας ὅσο καί ἄλλων Μητροπόλεων. Τήν ἑπομένη 22 Ἰουνίου πραγματοποιήθηκε δισαρχιερατική Θεία Λειτουργία, προεξάρχοντος τοῦ ἑορτάζοντος Μητροπολίτου Σάμου καί Ἰκαρίας κ.κ. Εὐσεβίου καί λειτουργοῦντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολιτοῦ Δημητριάδος καί Ἁλμυροῦ κ.κ. Ἰγνατίου στόν Ἱερό

Μητροπολιτικό Ναό τοῦ Ἁγίου Νικολάου Σάμου. Τόν θεῖο λόγο κήρυξε ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Δημητριάδος κ.κ. Ἰγνάτιος ὁ ὁποῖος ἀναφέρθηκε ἐκτενῶς στούς Ἁγίους της Ἐκκλησίας μας, στό πρόσωπο τοῦ Ἁγίου Εὐσεβίου, ἐνῶ δέν παρέλειψε νά καταθέσει καί τήν ἀγάπη του γιά τόν πρόσωπο τοῦ οἰκείου Ποιμενάρχη πού ἄγει τά ὀνομαστήριά του. Ἀξίζει νά σημειωθεῖ πώς παρούσα ἦταν σύσσωμη ἡ πολιτική καί στρατιωτική ἡγεσία τοῦ τόπου, ἐνῶ ὁ Ναός ἦταν κατάμεστος ἀπό πλῆθος πιστῶν πού βρέθηκαν ἐκεῖ γιά νά εὐχηθοῦν στόν Σεβασμιώτατο Ποιμενάρχη μας. Τέλος ὁ ἑορτάζων ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας εὐχαρίστησε τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Δημητριάδος καί Ἁλμυροῦ πού τόν τίμησε μέ τήν παρουσία του, ἐνῶ δέν παρέλειψε νά ἐκφράσει καί τήν εὐγνωμοσύνη του πρός τόν ἀγαπημένο λαό τῆς ἐπαρχίας του.

44 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ

«Eἰς ἔργον διακονίας... ΧΡΟΝΙΚΑ: Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης μας κ.κ. Εὐσέβιος, κατά τό διάστημα Μαΐου-Αὐγούστου: • Λειτούργησε ἤ χοροστάτησε καί, κατά περίπτωση, κήρυξε τό λόγο τοῦ Θεοῦ στούς ἱερούς ναούς: Ταξιάρχου Μιχαήλ Μανταμάδου Λέσβου (12.5)· Ἁγ. Μακαρίου Μύλων (16.5)· Ἁγίων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης Λιβαδακίου Ἀμπέλου (19.5)· Ἁγ. Νικολάου Κουμεΐκων (20.5)· Ἁγίων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης Δρακαίων (21.5)· Ὁσίου Μιχαήλ Συνάδων τοῦ Ὁμολογητοῦ Βαθέος (22.5)· Νεομάρτυρος Γεωργίου τοῦ ἐκ Χώρας Σάμου (25 καί 26.5). Ἁγ. Δημητρίου Παραλιμνίου Κύπρου (2.6)· ἱεροῦ Κελλίου Ἁγ. Νικολάου τυπογράφων (Καρυές Ἁγ. Ὄρους, 9.6)· Μονῆς ὁσίου Πορφυρίου - ὀνομαστήρια Μακ. Ἀρχιεπισκόπου κ.κ. Ἱερωνύμου (15.6)· Μονῆς Ζωοδ. Πηγῆς (16.6)· Ἁγ. Τριάδος Μαραθοκάμπου (16.6)· Ἁγ. Τριάδος Παγώνδα (17.6)· Ἁγ. Τριάδος Παλ. Καρλοβάσου (17.6)· Ἁγ. Εὐσεβίου Παλ. Καρλοβάσου (21.6)· Ἁγ. Νικολάου Βαθέος (22.6)· Ἁγ. Σπυρίδωνος Βαθέος (23.6)· Γεν. Τιμίου Προδρόμου Ἁγ. Κωνσταντίνου (24.6)· Γεν. Τιμίου Προδρόμου Λιμένος Καρλοβάσου (24.6)· Γεν. Τιμίου Προδρόμου Λιμένος Καρλοβάσου (24.6)· Ἀποστ. Παύλου Ἡραίου (29.6)· Δώδεκα Ἀποστόλων Ἁγ. Κηρύκου Ἰκαρίας (30.6). Ἁγ. Ἀναργύρων Καραβοστάμου (1.7)· Ἁγ. Κυριακῆς Μαραθοκάμπου (6.7)· Ἁγ. Κοσμᾶ Αἰτωλοῦ - Νεομαρτύρων Ἱ.Μ. Μεγ. Παναγιᾶς (7.7)· Ἁγ. Νικολάου Ἀρμενιστῆ Ἰκαρίας (13.7)· Μεταμορφώσεως Σωτῆρος Ραχῶν Ἰκαρίας (14.7)· Ἁγ. Κηρύκου καί Ἰουλίττης Ἰκαρίας (14 καί 15.7)· Μονῆς Εὐαγγελισμοῦ Λευκάδας Ἰκαρίας (16 καί 17.7)· Προφ. Ἠλιού Σταυρινήδων (20.7)· Προφ. Ἠλιού Καρλοβάσου (20.7)· Ἁγ. Νικολάου Μ. Λάκκα (21.7)· Ἁγ. Ἄννης Χώρας (25.7)· Ἁγ. Παρασκευῆς Μαραθοκάμπου (25.7)· Ἁγ. Παρασκευῆς Χώρας (26.7)· Ἁγ. Παντελεήμονος Κουμαραδαίων (27.7)· Ἁγ. Παντελεήμονος Νοσοκομείου Σάμου (27.7)· Ἁγ. Νικολάου Βαθέος - Ἑορτασμός Σαμίων Ἁγίων (27.7)· Κοιμ. Θεοτόκου Καρλοβάσου - Ἑορτασμός Σαμίων Ἁγίων (28.7). Ἁγ. Νικολάου Ὅρμου Καρλοβασίου - καί ἐκδήλωση πρός τιμήν τῶν πολυτέκνων (1.8)· Μονῆς Ζωοδ. Πηγῆς (2.8)· Γεννήσεως Χριστοῦ Μυτιληνιῶν καί Προφ. Ἠλιού Βρακάδων Ἰκαρίας (3.8)· Κοιμ. Θεοτόκου Ἀκαμάτρας καί 40νθήμερο μνημόσυνο τοῦ δικηγόρου Στυλ. Σταυ-

τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ» ρινάδη (4.8)· Μεταμ. Σωτῆρος Πυθαγορείου καί λιτάνευση ἱερᾶς εἰκόνος (5.8)· Μεταμ. Σωτῆρος Πυθαγορείου (Θ. Λειτουργία, Δοξολογία, ἐπιμνημόσυνη Δέηση, 6.8)· Κοιμ. Θεοτόκου Χώρας (6.8) καί ἑόρτια ἐκδήλωση τῆς Ἱ. Μητροπόλεως - ἀντάμωμα στό Πυθαγόρειο· Κοιμ. Θεοτόκου Κοντακεΐκων (7.8)· Ἁγ. Παύλου Ἡραίου - ἐκδήλωση καί ὁμιλία τῆς πρεσβυτέρας Εὐαγγελίας Γραμματίκη (8.8)· Κοιμ. Θεοτόκου Πύργου (9.8)· Μονῆς Ἁγ. Ἰω. Θεολόγου Καρλοβάσου καί Μονῆς Ζωοδ. Πηγῆς - ἐγκαίνια ἀνακαινισθέντος Κοιμητηρίου τῆς Μονῆς (10.8)· Μονῆς Ἁγ. Τριάδος - ἐκδήλωση μέ ὁμιλητή τόν καθηγητή Ἐμμ. Βαρβούνη (11.8)· Ποιμαντική ἐπίσκεψη στούς Φούρνους (12-13.8): Ναούς Ἁγ. Γεωργίου Θύμαινας, Ζωοδ. Πηγῆς Χρυσομηλιᾶς καί Ἁγ. Νικολάου (13.8)· Κοιμ. Θεοτόκου Καρλοβάσου - ἔξοδος καί περιφορά Ἐπιταφίου τῆς Παναγίας (14.8)· Κοιμ. Θεοτόκου Ἄνω Βαθέος (15.8)· Μονῆς Ζωοδ. Πηγῆς Κακοπεράτου (17.8)· Μονῆς Ζωοδ. Πηγῆς Σάμου - ἐγκαίνια Ἀρχονταρικίου (18.8)· Μονῆς Μεγ. Παναγιᾶς - ἔξοδος καί περιφορά Ἐπιταφίου τῆς Παναγίας (22 καί 23.8)· Ἁγίου Νικολάου Κοκκαρίου - πολιτιστική ἐκδήλωση στό προαύλιο τοῦ ναοῦ (23.8)· Κοιμ. Θεοτόκου Καστανιᾶς - Μνημόσυνο (25.8)· Ἁγ. Φανουρίου Μαράθου Ἰκαρίας (26.8)· Ἁγ. Φανουρίου Μανδριᾶ Ἰκαρίας (27.8)· Τιμ. Σταυροῦ Λέκκας (28.8)· Τιμ. Σταυροῦ Λέκκας (29.8)· Μονῆς Ἁγ. Ζώνης Βλαμαρῆς Σάμου (30 καί 31.8).

• Τέλεσε: Δοξολογία καί ἐπιμνημόσυνη Δέηση γιά τήν ἔναρξη τῆς Ἐπανάστασης στό Καρλόβασι καί γιά τόν ἑορτασμό τῶν ἐθνικῶν Ἀγώνων καί τῆς Ἀντίστασης κατά τοῦ ναζισμοῦ καί φασισμοῦ (9.5)· • Δοξολογία καί Δέηση τῆς Μνήμης τῆς Γενοκτονίας τοῦ Ποντιακοῦ Ἑλληνισμοῦ (19.5).

• Τήν ἐξόδιο Ἀκολουθία τοῦ Λεωνίδα Βασιλιᾶ (22.5)· • Τήν ὁρκωμοσία τῶν νεοσυλλέκτων ὁπλιτῶν τῆς 2019 Β΄ ΕΣΣΟ (23.5) καί τῆς 2019 Γ΄ ΕΣΣΟ (2.8).

• Τή Βάπτιση τῆς θυγατρός τοῦ Ἀνδρέα καί τῆς Νικολίνας Μαρκουλλῆ Συμεοῦ (1.6).

• Τή Δοξολογία ἑορτῆς τῶν ἀπόστρατων τῆς Ἑλλ. Ἀστυνομίας (23.6).

• Τήν ἐξόδιο Ἀκολουθία τοῦ συνεργάτου τῆς Ἱ. Μητροπόλεως καί διδασκάλου Στυλιανοῦ - Πλουτάρχου Σπύρου (12.7).

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ • Τά ἐγκαίνια Μονάδας παραγωγῆς ἰατρικοῦ ὀξυγόνου στό Νοσοκομεῖο τῆς Σάμου (27.7).

• Τίμησε μέ τήν παρουσία του τά Ἐγκαίνια τοῦ Ἱδρύματος «Κόκκορη» στό Βαρνάβα Ἀττικῆς (13.5) καί τά Ἐγκαίνια τοῦ Κέντρου Γεροντολογίας καί Προνοιακῆς ὑποστήριξης «ὁ Ἅγιος Πορφύριος» (23.5), ἀμφότερα τῆς Ἱ. Ἀρχιεπισκοπῆς Ἀθηνῶν. Ἐπίσης τά Ἐγκαίνια δύο Στεγῶν ὑποστηριζόμενης Διαβίωσης «Ἀθανάσιος Μαρτίνος» τοῦ Ἱδρύματος «Μαρία Κόκκορη» τῆς Ἀρχιεπ. Ἀθηνῶν (4.6).

• Τήν ἐκδήλωση Μνήμης τῆς Γενοκτονίας τῶν Ἑλλήνων τοῦ Πόντου (ὁμιλητής ὁ καθηγ. Ἐμμ. Βαρβούνης, 18.5).

• Τήν ἐκδήλωση τοῦ Πολιτιστικοῦ Συλλόγου Βα­ θέος «ὁ καπετάν Λαχανάς» (19.5).

• Τήν τελετή ἀπονομῆς πτυχίων τῆς Σχολῆς Βυζαντινῆς Μουσικῆς τῆς Ἱ. Μητροπόλεώς μας (19.6).

• Τήν ἐκδήλωση τῆς νεανικῆς καί παιδικῆς χορωδίας τῆς Ἱ. Μητροπόλεώς μας (22.6).

• Δέχθηκε τήν ἐπίσκεψη τοῦ νεοεκλεγέντος Περιφερειάρχη Βορείου Αἰγαίου κ. Κωνσταντίνου Μουτζούρη, τόν ὁποῖο ἐνημέρωσε γιά τά θέματα πού ἀπασχολοῦν τήν Ἱ. Μητρόπολη καί τό ἔργο της. Ἔγινε ἐποικοδομητική ἀνταλλαγή ἀπόψεων καί τοῦ πρόσφερε εἰκόνα τῆς Παναγίας καί τό ἔργο «Στά μονοπάτια τῆς Πίστης». Η ΛΗΞΗ ΤΩΝ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΩΝ ΣΥΝΑΞΕΩΝ Μέ τήν συμμετοχή 300 καί πλέον παιδιῶν ἀπό ὅλη τή Σάμο στήν ἱστορική Ἱερά Μονή τοῦ Μεγάλου Σταυροῦ τῆς Σάμου ἔγινε ἡ λήξη τῶν κατηχητικῶν συνάξεων καί ἐνοριακῶν συντροφιῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σάμου καί Ἰκαρίας γιά τό Ἱεραποστολικό ἔτος 2018-2019. Μέ τή ζωντάνια καί τήν χαρά τους κατέκλυσαν

45 τήν Ἱερά Μονή. Ἔτυχαν θερμῆς ὑποδοχῆς ἀπό τόν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη μας ὁ ὁποῖος μέ πολύ ἐνθουσιασμό ὁμίλησε στά παιδιά παρακινώντας τα σέ πνευματικούς ἀγῶνες μέ μόνη συντροφιά τόν Κύριό μας Ἰησοῦ Χριστό καί τούς Ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας μας, ἔκαμε δέ ἰδιαίτερη ἀναφορά στόν Ἅγιο Νεομάρτυρα Γεώργιο τόν ἐκ Χώρας Σάμου καί ἐν Ἐφέσῳ ἀθλήσαντα· τοῦ τοπικοῦ μας ἁγίου τοῦ ὁποίου ἡ μνήμη ἑορτάστηκε τήν ἑπομένη ἡμέρα. Τά παιδιά μας ἔπαιξαν, τραγούδησαν, ἔψαλαν καί ἐπικοινώνησαν μεταξύ τους. Πανηγυρικό τόνο ἔδωσε ἡ παιδική καί νεανική χορωδία τῆς Ἱερᾶς Μητροπό­ λεώς μας « εὐΩΔΗα» πού παρουσίασε μικρό μουσικό πρόγραμμα ἀλλά καί τό θεατρικό σκετσάκι πού παρουσίασαν οἱ κατηχητές τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ Ἁγίου Νικολάου Ὅρμου Καρλοβασίων καί ἔκλεψαν κυριολεκτικά τίς ἐντυπώσεις καί καταχειροκροτήθηκαν ἀπό ὅλους. Στό τέλος ὁ Σεβασμιώτατος μέ λόγους πατρικούς ἀποχαιρέτησε τά παιδιά ἀνανεώνοντας τήν ἐπικοινωνία τους στίς Κατασκηνώσεις τῆς «Παναγίας τοῦ Κότσικα». ΤΙΜΗΘΗΚΕ Ο ΝΕΟΜΑΡΤΥΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΤΗ ΓΕΝΕΤΕΙΡΑ ΤΟΥ Μέ τήν ἁρμόζουσα λαμπρότητα καί κατάνυξη ἑορτάστηκε ἡ μνήμη τοῦ Ἁγίου Νεομάρτυρος Γεωργίου (1801) τοῦ ἐκ Χώρας Σάμου καί ἐν Ἐφέσῳ ἀθλήσαντος στήν γενέτειρά του, τήν Χώρα τῆς Σάμου, τό Σάββατο 25 καί τήν Κυριακή 26 Μαΐου μέ πάνδημη συμμετοχή κλήρου καί λαοῦ. Τήν παραμονή Σάββατο 25 Μαΐου τελέσθηκε πανηγυρικός Ἀρχιερατικός ἑσπερινός χοροστατοῦντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ.κ. Εὐσεβίου, ἐνῶ στό τέλος πραγματοποιήθηκε ἱερά λιτάνευσης τῆς σεπτῆς κάρας τοῦ Ἁγίου Νεομάρτυρος ἡ ὁποία φυλάσσεται στήν Ἱερά Μητρόπολή μας. Τήν κυριώνυμο ἡμέρα ἐτελέσθη πανηγυρικός ὄρθρος καί Ἀρχιερατική Θεία Λειτουργία, ἱερουργοῦντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας ὁ ὁποῖος καί ὁμίλησε ἐπίκαιρα.

46 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΜΝΗΜΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ 29η ΜΑΪΟΥ 1453 Ἕνα μοναδικό ταξίδι μνήμης καί τιμῆς εἶχαν τήν εὐλογία νά ζήσουν τήν Τετάρτη 29 Μαΐου στήν αἴθουσα τοῦ Δημοτικοῦ μεγάρου τῆς Σάμου ὅσοι ἀποδέχθηκαν τό κάλεσμα τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας νά ἀποτίσουν φόρο τιμῆς καί ἱστορικῆς μνήμης στήν τραγική ἐπέτειο τῆς Ἁλώσεως τῆς Βασιλίδος τῶν πόλεων, τῆς Βασιλεύουσας τῶν Ρωμιῶν, τῆς Κωνσταντινουπόλεως μέ μοναδικό πλοηγό τόν καταξιωμένο φιλόλογο - τ. Λυκειάρχη κ. Γεώργιο Ἀγγελινάρα ὁ ὁποῖος μέ τό μοναδικό του χάρισμα καί τήν εὐρυμάθειά του κατάφερε νά ταξιδέψει τούς ἀκροατές στά ἱστορικά γεγονότα τῶν ἡμερῶν ἐκείνων δίδοντας ταυτόχρονα ἐπίκαιρα μηνύματα. Τέλος προβλήθηκαν διαφάνειες προβάλλοντας ἱστορικά μνημεῖα τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Τήν ἐκδήλωση ἔκλεισε μέ σύντομο καί περιεκτικό μήνυμά του ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ.κ. Εὐσέβιος, καλώντας στήν διατήρηση τῆς ἱστορικῆς μνήμης τοῦ Ἑλληνισμοῦ καί προτρέποντας τό κοινό νά κλείσει τήν βραδιά μέ τό «Χριστός Ἀνέστη» καί τόν Ἐθνικό μας Ὕμνο.

Ὁ Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας κ.κ. Εὐσέβιος τέλεσε τούς καθιερωμένους ἁγιασμούς γιά τήν ἔναρξη τῶν κατασκηνωτικῶν περιόδων, συνομίλησε μέ τά παιδιά σέ κλίμα ἰδιαιτέρως ἐγκάρδιο, προέτρεψε τά παιδιά νά παραμείνουν κοντά στόν Χριστό καί στήν ἁγία Ἐκκλησία, νά κρατήσουν ὅσα πνευματικά καί ὠφέλιμα προσέφερε ἡ φετινή κατασκήνωση στή ζωή τους νά ἀγαποῦν τόν Χριστό καί νά πορεύονται μέ ὁδηγό τήν ἀθάνατη Ἀλήθεια Του. Νά σημειωθεῖ πώς περισσότερα ἀπό 400 παιδιά καί φέτος φιλοξενήθηκαν στίς φιλόξενες ἐγκαταστάσεις τῶν κατασκηνώσεών μας. Σέ ὅλες τίς ἑόρτιες λήξεις ὁ Σεβασμιώτατος εὐχαρίστησε καί συνεχάρη τούς γονεῖς πού ἐμπιστεύτηκαν τά παιδιά τους στήν κοινή μητέρα ὅλων μας, τήν Ἐκκλησία και τούς κάλεσε νά ἀγωνίζονται μέ σθένος καί πίστη ἐνάντια στό πνεῦμα τοῦ κόσμου πού ἀσχημίζει καί εὐτελίζει τόν ἄνθρωπο.

ΟΙ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΕΙΣ ΜΑΣ: 23 ΧΡΟΝΙΑ ΕΠΙΤΥΧΗΜΕΝΗΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Οἱ χαρούμενες φωνές τῶν παιδιῶν μας γέμισαν γιά μία ἀκόμη χρονιά τίς κατασκηνώσεις τῆς «Παναγίας τοῦ Κότσικα».

Τά παιδιά μας ψάλλοντας ἐκκλησιαστικούς ὕμνους, καί τραγουδώντας χριστιανικά τραγούδια ἔδωσαν χαρά, πνευματική ἀνάταση καί αἰσιοδοξία σέ ὅσους παραβρέθηκαν στίς γιορτές λήξης, ἔδωσαν ὑπόσχεση διαρκοῦς ἐπικοινωνίας μέ τήν ἁγία μας Ἐκκλησία μέσα ἀπό τά κατηχητικά σχολεῖα καί τίς νεανικές συνάξεις τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας ἀλλά καί σέ κάθε εὐκαιρία μετακατασκηνωτικῆς συνάξεως. Η ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΩΝ ΑΠΟΔΗΜΩΝ ΣΤΗ ΣΑΜΟ Μέ τήν εὐκαιρία τῆς Ἑορτῆς τῶν Σαμίων Ἁγίων, τήν Κυριακή 28 Ἰουλίου 2019, πού ἔχει καθιερωθεῖ καί ὡς ἡμέρα τῶν ἀποδήμων Σαμίων ὅπου γῆς, τελέσθηκε Ἀρχιερατική θεία Λειτουργία στόν Ἱερό Μητροπολιτικό

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ Ναό Κοιμήσεως τῆς Θεοτόκου Καρλοβασίων Ἱερουργοῦντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σάμου καί Ἰκαρίας κ.κ. Εὐσεβίου ὑπέρ ὑγείας τῶν ἀποδήμων καί ἐπιμνημόσυνη δέηση ὑπέρ ἀναπαύσεως τῶν κεκοιμημένων στήν ξενιτειά. Στή συνέχεια ἔγινε λιτάνευσις τῶν ἱερῶν Λειψάνων καί τῶν ἱερῶν Εἰκόνων πέριξ τοῦ ἱεροῦ ναοῦ μέ τήν παρουσία τῆς Φιλαρμονικῆς Καρλοβάσου.

Ὁ Σεβασμιώτατος ἐπαίνεσε τούς ὁμογενεῖς γιά τήν προσφορά τους στό νησί μας.Τέλος, ὁ Ποιμενάρχης μας δεξιώθηκε τούς παρόντας στίς ἐκδηλώσεις στήν αἴθουσα τοῦ Ἐπισκοπείου Καρλοβάσου. Παρέστησαν ὁ Δήμαρχος Καρλοβάσου (Ἀνατολικῆς Σάμου) μέλη τῆς ἀντιπεριφέρειας καί τοῦ Δημοτικοῦ Συμβουλίου, ἐκπρόσωπος τοῦ Στρατοῦ, πρόεδροι καί μέλη Συλλόγων ἀπό τήν Ἀμερική, Αὐστραλία, Καναδά, Β. Ἀφρική, Ἀθήνα καί Θεσσαλονίκη. ΟΙ ΕΟΡΤΑΣΜΟΙ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ Μέ κάθε ἐπισημότητα ἑορτάσθηκε ἡ ἑορτή τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος τήν Δευτέρα 5 Αὐγούστου τό ἀπόγευμα στον ἱστορικό Ἱερό Ναό Μεταμορφώσεως

47 τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ Πυθαγορείου Σάμου τελέστηκε Μέγας Πανηγυρικός Ἑσπερινός χοροστατοῦντος τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Στρατονικείας κ.κ. Στεφάνου (βοηθοῦ ἐπισκόπου τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Λέρου, Καλύμνου καί Ἀστυπαλαίας) καί τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ.κ. Εὐσεβίου μέ τήν συμμετοχή πλήθους Κλήρου καί λαοῦ. Κατά τήν διάρκεια τοῦ ἑσπερινοῦ ὁ Σεβασμιώτατος ποιμενάρχης μας κ.κ. Εὐσέβιος καλωσόρισε τόν Θεοφιλέστατο ἐπίσκοπο Στρατονικείας κάνοντας μικρή ἀναφορά στά ἱστορικά γεγονότα τῆς ἡμέρας. Στή συνέχεια ὁ Θεοφιλέστατος ὁμίλησε σχετικά γιά τό πνευματικό περιεχόμενο τῆς ἡμέρας. Μετά τό πέρας τοῦ Ἑσπερινοῦ ἀκολούθησε Ἱερά Λιτανεία πρός τό λιμάνι, ὅπου καί ἔγινε δέηση καί στή συνέχεια ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας ἀπηύθυνε χαιρετισμό.

Τήν Τρίτη 6 Αὐγούστου τό πρωί, ἀνήμερα τῆς ἑορτῆς τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ, τελέστηκε λαμπρό Ἀρχιερατικό Συλλείτουργο προεξάρχοντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σάμου καί Ἰκαρίας κ.κ. Εὐσεβίου συλλειτουργοῦντος τοῦ Θεοφιλεστάτου Ἐπισκόπου Στρατονικείας κ.κ. Στεφάνου. Στό τέλος τῆς Θείας Λειτουργίας τελέστηκε Δοξολογία γιά τήν 195η ἐπέτειο τῆς ναυμαχίας τῆς Μυκάλης καί ἐπιμνημόσυνη δέηση στό μνημεῖο τοῦ ἀρχηγοῦ τῆς Σαμιακῆς ἐπανάστασης Λυκούργου Λογοθέτη. Τό βράδυ πραγματοποιήθηκε τό 9ο Φεστιβάλ παραδοσιακῶν χορῶν μέ τίτλο «Ἀντάμωμα στό Πυθαγόρειο» τό ὁποῖο διοργάνωσε ὁ Ἱερός Ναός Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Πυθαγορείου. Ἡ ἑορταστική ἐκδήλωση πραγματοποιήθηκε στήν κεντρική ὁδό Λυκούργου Λογοθέτη τοῦ Πυθαγορείου καί σέ αὐτή συμμετεῖχαν χορευτικά συγκροτήματα ἀπό δέκα πολιτιστικούς συλλόγους τοῦ νησιοῦ μέ φιλοξενούμενο τόν χορευτικό σύλλογο Μικρασιατῶν Λέρου.

48 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ ΕΚΔΗΜΙΑ ΚΛΗΡΙΚΟΥ Τήν ἡμέρα τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος ἐξεδήμησε πρός Κύριον ὁ ἀγαπητός π. Δημήτριος Παπασταματίου σέ ἡλικία 67 ἐτῶν. Διακόνησε στό Ἱερό θυσιαστήριο ἐπί 36 συναπτά ἔτη ὡς ἐφημέριος τῶν Ἱερῶν Ναῶν Ἁγίου Στεφάνου Ἀρναίας Χαλκιδικῆς καί Ἀρχιερατικός Ἐπίτροπος Ἀρναίας ἀπό τό 1983 ἕως τό 1990 καί Κοιμήσεως Θεοτόκου καί Ἁγίας Παρασκευῆς Χώρας Σάμου ἀπό τό 1990 μέχρι τῆς μακαρίας τελευτῆς του. Ἐπίσης διακόνησε Ἀρχιερατικός ἐπίτροπος τῆς μείζονος περιοχῆς Πυθαγορείου. Μέλος τοῦ ἐπισκοπικοῦ δικαστηρίου. Πρόεδρος τῆς ἐπιτροπῆς τοῦ Ἱεροῦ Μετοχίου Παναγίας Σπηλιανῆς. Ἐκτελῶν χρέη Ἡγουμενοσυμβουλίου τῆς Ἱερᾶς Μονῆς Ἁγίας Τριάδος Μυτιληνιῶν Σάμου. Διεκρίθη γιά τό ἦθος, τήν ἀκεραιότητα, τήν ἐντιμότητα, τήν πνευματική καί φιλανθρωπική προσφορά του. Ἡ ἐξόδιος Ἀκολουθία ἐτελέσθη στόν Ἱερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Χώρας προεξάρχοντος τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ.κ. Εὐσεβίου πλαισιουμένου ὑπό τοῦ ἱεροῦ κλήρου καί πλήθους πιστῶν οἱ ὁποῖοι μέ ἔκδηλη συγκίνηση ἐξέφραζαν τόν σεβασμό καί τήν ἀγάπη τους πρός τόν μακαριστό π. Δημήτριο. Ὁ Σεβασμιώτατος ἀνεφέρθη κατά τήν προσλαλιά του στήν μακρά διακονία του, τά πνευματικά καί ἠθικά χαρίσματα πού τόν κοσμοῦσαν. ΝΕΟΣ ΗΓΟΥΜΕΝΟΣ ΣΤΗ ΜΟΝΗ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ Βρισκόμαστε στήν εὐχάριστη θέση νά καλωσορίσουμε τόν Πανοσιολογιώτατο Ἀρχιμανδρίτη π. Πολύκαρπο Βενέτη, ὁ ὁποῖος ἐντάχθηκε στή δύναμη τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας καί ἤδη ἐγκαταβιώνει στήν ἱστορική καί παλαίφατη Ἱερά Μονή Μεγάλης Παναγίας Σάμου, ὡς ὁ νέος Ἡγούμενος αὐτῆς. Ὡς ἐκ τούτου ἡ Ἱερά Μονή Μεγάλης Παναγίας Σάμου εἶναι καί πάλι ἀνοιχτή ἐπί καθημερινῆς βάσεως καί ἰδίως τίς Κυριακές, γιά νά διακονεῖται ἡ λειτουργική ζωή

καί οἱ πνευματικές ἀνάγκες τῶν εὐλαβῶν προσκυνητῶν. Εὐχή καί προσευχή μας ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστός μέ τίς πρεσβεῖες τῆς Παναχράντου Μητρός Του νά σκέπῃ, νά εὐλογῇ καί νά ἁγιάζῃ τήν ζωή καί τό ἔργο του, ἐπ’ ὠφελείᾳ τῶν εὐσεβῶν Χριστιανῶν μας καί ἀγαθῷ τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκλησίας. ΕΥΧΑΡΙΣΤΗΡΙΑ Σεβασμιώτατε, Μέ τήν εὐκαιρία τῶν ὀνομαστηρίων Σας, ἐκφράζουμε τίς θερμότερες εὐχές μας. Νά Σᾶς προσφέρει ὁ πανάγαθος Θεός Ὑγεία, Ἀγάπη, Δύναμη καί Ὑπομονή στό ἀξιοσημείωτο ποιμαντορικό Σας ἔργο! Οἱ προσευχές δύο χιλιάδων διακοσίων μελῶν τοῦ Συνεταιρισμοῦ καί τῶν οἰκογενειῶν τους, ἀλλά καί ὁλόκληρου τοῦ Σαμιακοῦ Λαοῦ, Σᾶς συνοδεύουν. Μαζί μέ τίς εὐχές, παρακαλοῦμε δεχθεῖτε καί τίς εὐχαριστίες μας γιά τήν ἀμέριστη βοήθεια καί τή στοργή μέ τήν ὁποία περιβάλλετε τίς προσπάθειες τοῦ Συνεταιρισμοῦ, μά καί ὅλων τῶν κατοίκων τῶν νησιῶν μας, γιά τήν ἐν Χριστῷ πρόοδο καί προκοπή τῆς Σάμου καί τῆς πατρίδας μας. Μέ ἀμέριστο σεβασμό πρός τό πρόσωπό Σας, Οἱ ἀμπελοκαλλιεργητές, οἱ ἐργαζόμενοι καί τό Δ.Σ. τοῦ Ε.Ο.Σ. Σάμου Ὁ Σύλλογος Διδασκόντων καί ἡ Διευθύντρια τοῦ 2ου Δημοτικοῦ Σχολείου Σάμου σᾶς ἐκφράζουμε τίς θερμές εὐχαριστίες μας γιά τή διάθεση τοῦ χώρου τῆς Παιδικῆς Κατασκήνωσης τῆς Μητρόπολης γιά τήν πραγματοποίηση τῆς τελικῆς ἐκδρομῆς τοῦ σχολείου μας. Σᾶς ἐνημερώνουμε ὅτι τόσο τά παιδιά ὅσο καί οἱ ἐκπαιδευτικοί ἐπιστρέψαμε ἐνθουσιασμένοι. Ἀπολαύσαμε τό φυσικό περιβάλλον καί τήν ζεστή φιλοξενία σας. Ἐκφράζουμε τά Σέβη μας Δέσποτα. Ἡ Δ/ντρια τοῦ 12ου Δημοτικοῦ σχολείου Δάφνη Παναγιώτου ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ Ἔγγραφα ἀπέστειλε ὁ Σεβ. Μητροπολίτης μας κ.κ. Εὐσέβιος στόν μέν κ. Σταμάτιο Καρδάση, ἀναπλ. διοικητή Γ.Ν.-Κ.Υ. Ἰκαρίας γιά τήν ἐγκατάσταση συστημάτων ἀξονικοῦ τομογράφου καί ὑπερήχων, στόν δέ κ. Ἐμμανουήλ Παναγιωτάκη, πρόεδρο καί διευθύνοντα σύμβουλο τῆς ΔΕΗ, γιά τήν ὁλοκλήρωση καί ἐγκαινισμό τοῦ ὑβριδικοῦ ἐνεργειακοῦ ἔργου στήν Ἰκαρία (ΝΑΕΡΑΣ). Τόν Ἁγιασμό τοῦ ἔργου τέλεσε ὁ Ἀρχιερατικός Ἐπίτροπος Ραχῶν.