ΠΕΡΙΟΔΙΚΟΝ " ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ" ΙΟΥΛΙΟΣ- ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2017

Κωδικός 033518

Κ. Ταχ. Σάμου 8

ΠΕΡΙΟΔΟΣ Γ΄ • ΕΤΟΣ 22ο • ΙΟΥΛΙΟΣ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2017 • ΑΡΙΘΜ. 210

Προστασία τῶν χριστιανῶν ἀκαταίσχυντος

Ἐγκύκλιος ἐπί τῇ Κοιμήσει τῆς Θεοτόκου

Ἀγαπητά μου παιδιά, ἱστορία τοῦ κάθε ἀνθρώπου εἶναι γνωστή καί δεδομένη. Ζεῖ στή γῆ τόν χρόνο πού τοῦ πιστώνεται ἀπό τόν Κύριο, προσπαθεῖ νά τόν γεμίσει μέ τά ἔργα του καί ἡ ὥρα γιά τόν βιολογικό θάνατο ἔρχεται ἄγνωστο τό ποῦ, τό πῶς καί τό πότε. Αὐτή ἦταν καί ἡ θεομητορική ἐπίγειος πορεία. Μέ ἀγωνίες καί προβλήματα, μέ πίκρες καί χαρές. Ἡ ὥρα τῆς δικαίω­ σης ἦρθε. Παραλαμβάνει, κατά τήν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας, τήν ψυχή Της τό μονάκριβο παιδί Της καί μετά τρεῖς ἡμέρες, βρίσκεται ἄδειο τό μνῆμα Της. Λείπει ἀπ’ ἐκεῖ γιά νά ὑπάρχει ὁλοζώντανη κον­ τά Του καί νά δείχνει τό ἐνδιαφέρον Της, μέρα καί νύχτα γιά ὅλους μας.

H

Φεύγει ἀπό τή γῆ καί «ἐπάξια Τήν ὑποδέ­ χονται τά θεῖα οὐράνια σκηνώματα» κατά τόν ὑμνολογικό κάλαμο καί μαζί ὑποδέχονται τήν προσωποποίηση τῆς ἁγνότητας, τῆς ἀφοσίωσης, τῆς ὑπομονῆς, τῆς ὑπακοῆς. Ὑποδέχεται «ὁ πρᾶος καί ταπεινός» Χρι­ στός, τήν ταπεινή καί ἤ­ρε­μη σέ λόγια καί ἔργα Μητέ­ ρα Του. Ἡ μεγάλη μητέρα, ἡ Παναγία μητέρα ἐκοιμή­ θη. Τό πέρασμά Της στή γῆ μας, ἦταν μιά μοναδική τιμή καί ἀφάνταστη εὐλο­ γία. Ἡ φυσιογνωμία Της ἅπλωσε φῶς. Ἡ ἀγκαλιά Της, ἔγινε θρόνος. Τά χέ­ ρια Της, χερουβικά φτερά. Ἡ καρδιά Της ἱερό θυμια­ τήρι. Ἦταν καί εἶναι ἡ μορ­φή μέ τήν προνομιακή θέ­ ση. Ἡ ἁγία τῶν ἁγίων. Ὅσο ζοῦσε ἦταν μιά ἡρωΐδα τῆς ἐγκράτειας καί

50 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ

τῆς μητρότητας συνάμα, παράδοξο ἀλλά ἐφικτό στήν ἐπίγεια πορεία τῆς Παναγίας. Τώρα γίνεται ἡ Προστάτιδα ὅλων, ὅσοι ἀγωνίζονται γιά νά γί­ νουν οἱ νέοι ἥρωες τῆς ζωῆς, μέ τά ἴδια προβλή­ ματα, τίς ἴδιες προκλήσεις, πού δίνουν τίς μικρές καί μεγάλες μάχες τῆς βιοπάλης τους, ἐνάντια στή μιζέρια τῶν καιρῶν μας καί τήν καταχνιά τῶν γεγονότων. Τό θάρρος πού μᾶς συμβουλεύει ὁ Χριστός νά ἔχουμε ὡς νίκη ἐπί τοῦ κόσμου τῆς πτώσης, πραγματώνεται πρῶτα στήν Παναγία. Διέθετε θάρρος πού εἶχε τήν ρίζα του στο γεγονός, ὅτι ἦταν πάντα ἐλεύθερη καί ἀνώτερη ἀπό πάθη καί ἀδυ­ ναμίες. Τώρα ζεῖ στήν αἰωνιότητα τῆς Βασιλείας τοῦ Θεοῦ καί ἔτσι μένει ἐλεύθερη καί ἀπό τόν θάνατο. Γι’ αὐτό ὑπάρχει τό μνῆμα Της χωρίς τό λειψα­ νό Της. Εἶναι ζωντανή! Καί ἡ παρουσία Της, παντοῦ καί πάντα αἰσθητή. Τήν προκαλοῦν οἱ προσευχές μας, τήν ἀναδεικνύουν τά θαύματά Της. Ὑπεράξια ἀντιπρόσωπός μας στό σχέδιο τοῦ Θεοῦ γιά νά σωθεῖ ὁ ἄνθρωπος καί νά βρεῖ τόν δρόμο του πρός τόν ξεχασμένο, ὄχι ὅμως καί χαμένο Παράδεισο. Ἀγαπητά μου παιδιά, Ζοῦμε στόν αἰώνα τοῦ φόβου, ὅπως χαρακτη­ ρίσθηκε ὁ αἰώνας μας, θαλασσοδαρμένοι ἀπό τά κύματα τῶν ποικίλων καθημερινῶν δυσκολιῶν, ὅπου καί ἄν βρεθοῦμε τίς ἡμέρες αὐτές, εἴτε στόν μόχθο τῆς σκληρῆς βιοπάλης, εἴτε χαιρό­ μαστε τήν γαλήνη στίς παραλίες τῶν νησιῶν μας ἤ κατευθύνουμε τά βήματά μας στά λιμάνια τῆς ψυχικῆς γαλήνης, στούς ἱερούς ναούς. Καί ἐκεῖ,

κάτω ἀπό τά ἁπλωμένα προστατευτικά χέρια τῆς Πλατυτέρας, θά νιώσουμε τήν ἀσφαλῆ παρουσία, τήν γαλήνη, τήν ἀκαταίσχυντη προστασία καί βο­ ήθεια τῆς Ὑπεραγίας καί στοργικῆς Μητέρας μας. Ἄς Τῆς ἀνοίξουμε τήν καρδιά μας, νά τῆς ἐμπι­ στευθοῦμε τούς φόβους καί τά προβλήματά μας. «Προστασία τῶν χριστιανῶν ἀκαταίσχυντε... πρό­ φθασον ὡς ἀγαθή εἰς τήν βοήθειαν ἡμῶν τῶν πιστῶς κραυγαζόντων σοι». Καί ὅταν τά χείλη μας θά σι­ γοψάλλουν τό ἀπολυτίκιο τῆς Κοιμήσεώς Της, μιά αὔρα γλυ­ κιᾶς παρηγοριᾶς κι εὐφρόσυ­ νης προσδοκίας θά γαληνεύει τήν ὕπαρξή μας, καθώς μέ βε­ βαιότητα θά διακηρύσσουμε, «ἐν τῇ κοιμήσει τόν κόσμον οὐ κατέλιπες Θεοτόκε». Δέν εἶναι λόγια κενά ὁ στί­ χος αὐτός. Δέν εἶναι ἔκφραση ἑνός φορτισμένου θρησκευ­ τικά συναισθήματος, πού δέν ἀνταποκρίνεται στήν πραγματικότητα. Εἶναι βαθιά καί οὐσιαστική ἀλήθεια τῆς πίστεώς μας, μέ ἄμε­ σες μάλιστα τίς ἠθικές προεκτάσεις στή ζωή μας. Δέν ἐγκατέλειψε τόν κόσμο ἡ Παναγία μας παρ’ ὅλο πού μετέστη στούς οὐρανούς. Εἶναι κοντά μας. Μᾶς παραστέκεται, μᾶς σκέπει, μᾶς παρηγο­ ρεῖ, μᾶς ἀγαπᾶ ἀπεριόριστα. Γιατί εἶναι Μάνα, ὄχι μόνο τοῦ Χριστοῦ μας, ἀλλά καί δική μας. Εὔχομαι σέ ὅλους χρόνια πολλά Μέ πατρική ἀγάπη Ὁ Ἐπίσκοπός σας † Ὁ Σάμου καί Ἰκαρίας ΕΥΣΕΒΙΟΣ

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ

51

Ὁ Χριστός εἶναι ἡ ὁδός καί ἡ ἀλήθεια καί ἡ ζωή (βλ. Ἰωάν. ιδ΄ 6)

Θ

λίψη καί πικρία μᾶς προξένησε μιά ἀνακοίνωση γιά τά ΗΡΑΙΑ, ἐξαιτίας τῶν θεολογικῶν ἀνακριβειῶν πού ἐμπεριέχει. Αὐτός εἶναι καί ὁ λόγος πού εἰσερχόμαστε στή διαδικασία νά ἀπαντήσουμε, διότι τά τελευταῖα χρόνια θεωρήσαμε, πώς εἶναι καλύτερο γιά λόγους διακρίσεως καί εὐγενείας νά μήν διαφημίζουμε κι ἐμεῖς αὐτές τίς ἐκδηλώσεις μέ ἀρνητικές ἀνακοινώσεις. Κάτι, πού ὅμως ἐλήφθη μᾶλλον ὡς ἀδυναμία, παρά ὡς ἀνωτερότητα. Γιά τόν λόγο αὐτό καί ἐπειδή τό ποιμαντικό μας καθῆκον τό ἐπιβάλλει, θά ἀπαντήσουμε μέ κάθε δυνατή συντομία στά ζητήματα πού θίγονται, μέ τήν συμβουλή, ἐάν κάποιοι δέν γνωρίζουν ἐπαρκῶς τέτοιου εἴδους πνευματικά καί θεολογικά θέματα, καλό εἶναι νά μήν ἀσχολοῦνται ἤ νά ἐρωτοῦν καί νά μελετοῦν ἐνδελεχῶς πρῶτα, πρίν ἀσχοληθοῦν, διότι κινδυνεύουν νά ἐκτεθοῦν. Κατ’ ἀρχήν πώς εἶναι δυνατόν ἐν ἔτει 2017, σέ ἕνα Νησί ταλαιπωρημένο ἀπό τήν οἰκονομική κρίση, πού ἔχει προσβάλλει μεγάλο τμῆμα τῶν κατοίκων του σέ συνδυασμό μάλιστα μέ τό ἄλυτο προσφυγικό/μεταναστευτικό πρόβλημα, νά θεωρεῖται πρόοδος καί ἑνωτική κίνηση μία τέτοια παγανιστική τελετή. Μιά ὄντως ξένη πρός τά γνήσια καί αὐθεντικά ἑλληνικά δεδομένα τελετή, γεμάτη ἀπό εἰδωλολατρικά κατάλοιπα τοῦ παρελθόντος, τά ὁποῖα καί οἱ Ἀρχαῖοι μας πρόγονοι τά καταδίκαζαν. Πρῶτος ὁ δικός μας Πυθαγόρας, ὁ ὁποῖος ἦταν μονοθεϊστής καί μάλιστα ἐπιστρέφοντας ἀπό τήν ἐξορία του στήν Ἀρχαία Βαβυλώνα, ὅπου συναντήθηκε μέ τόν Προφήτη Δανιήλ, μιλοῦσε γιά ἕνα ἀληθινό Θεό. Ὁ μέγιστος Σωκράτης ἐπίσης στήν Ἀπολογία του, ὅπως τήν διασώζει ὁ Πλάτωνας, ὁμιλεῖ γιά ἕνα Θεό. Τό ἴδιο καί οἱ Ἀρχαῖοι τραγικοί, ὅπως μαρτυροῦν οἱ σχετικές ἀναφορές τοῦ Αἰσχύλου στόν Προμηθέα Δεσμώτη. Ἀπό τήν ἄλλη μεριά, γιατί ἄραγε νά φοβόμαστε τίς λέξεις, ὅταν αὐτές ἀνταποκρίνονται στήν πραγματικότητα; Ἀπό τό διαδίκτυο ἀνασύρουμε τήν ἑρμηνεία τοῦ ὅρου παγανισμός -πού μᾶς συμ-

βουλεύουν νά μήν χρησιμοποιοῦμε- καί τήν παραθέτουμε γιά νά γίνει κατανοητός: «Ὁ παγανισμός εἶναι οὐσιαστικά εἰδωλολατρία. Τόσο ἡ ἀρχαιοελληνική θρησκεία, ὅσο καί οἱ θρησκεῖες τῶν ἄλλων προχριστιανικῶν λαῶν ἦταν σαφῶς εἰδωλολατρικές. Ἡ ἔννοια τοῦ θείου σέ αὐτές, συγκρινόμενη μέ τήν σύγχρονη μονοθεϊστική ἀντίληψη, ἔχει ὅλα τά γνωρίσματα τῆς εἰδωλολατρίας. Ἡ λατρεία ἀψύχων ἀντικειμένων καί φανταστικῶν θείων ὀντοτήτων εἶναι καθαρή εἰδωλολατρία». Πρός τί λοιπόν ἡ δια­ μαρτυρία; Ὡς πρός τήν αἰτίαση τώρα, ὅτι ὁ χριστιανισμός λατρεύει ὡς εἴδωλα τίς εἰκόνες καί τά ἀγάλματα, μᾶς ἐντυπωσιάζει ἡ ἄγνοια αὐτῆς τῆς παραδοχῆς. Κατ’ ἀρχήν δέν λατρεύουμε εἰκόνες καί ἀγάλματα, ἀλλά σύμφωνα καί μέ τήν Ζ΄ Οἰκουμενική Σύνοδο τούς ἀπονέμουμε τιμητική προσκύνηση. Ὅπως σημειώνει ἀρχικῶς ὁ Μ. Βασίλειος καί κατόπιν ἐκτενέστερα ἐπεξηγεῖ ὁ Ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός: «Ἡ τιμή τῆς εἰκόνος ἐπί τό πρωτότυπον διαβαίνει» δηλαδή ἡ τιμητική προσκύνηση ἀπευθύνεται στό εἰκονιζόμενο πρόσωπο, που εἶναι ὑπαρκτό καί ὄχι στό ξύλο, τήν πέτρα ἤ τά ἄλλα ὑλικά. Ἐπίσης ἡ διαφορά εἰκόνας μέ τό εἴδωλο εἶναι ἡ ἑξῆς: ἡ εἰκόνα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ, τῆς Παναγίας μας ἤ τῶν Ἁγίων μας ἀποτελοῦν ἀπεικόνιση πραγματικοῦ προσώπου καί ὄχι ψεύτικου ἤ φανταστικοῦ, ὅπως οἱ ψευδοθεοί τοῦ δωδεκά-

52 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ θεου, πού εἶναι ἀποκυήματα φαντασίας καί δέν ἀνταποκρίνονται στήν πραγματικότητα. Γι’ αὐτό καί οἱ ἀπεικονίσεις τους ὀνομάζονται εἴδωλα καί ὄχι εἰκόνες, ἀφοῦ δέν παριστοῦν κάτι ὑπαρκτό. Τό δωδεκάθεο ἀποτελεῖ τήν θεοποίηση τῶν ἀνθρωπίνων παθῶν, γι’ αὐτό καί μέσα ἀπό αὐτά στήν οὐσία λατρεύεται ὁ ἀνθρώπινος ἐγωϊσμός καί ὁ πατέρας τοῦ ἐμπαθοῦς αὐτοῦ ἐγωϊσμοῦ, δηλαδή ὁ διάβολος. Κι ἄν κάποιος θεωρεῖ ὑπερβολική τήν θέση αὐτή δέν ἔχει παρά νά προστρέξει στούς βίους τῶν ἁγίων τῶν πρώτων χριστιανικῶν αἰώνων, τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου στήν Ἔφεσο γιά παράδειγμα ἤ τοῦ δικοῦ μας Ἁγίου Ἑρμογένη στή Σάμο, πού ὁ μέν ἐξορίσθηκε στήν Πάτμο, ὁ δέ τελειώθηκε μαρτυρικῶς δι’ ἀποκεφαλισμοῦ ἀπό τούς εἰδωλο-

λάτρες στή Σάμο, διότι εὐλογώντας σταυροειδῶς τόν εἰδωλολατρικό ναό ἐκδίωξαν τά δαιμόνια πού κατοικοῦσαν σ’ αὐτόν, ἐλευθερώνοντας παράλληλα τούς ἀνθρώπους ἀπό τήν πλάνη. Ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ προσέλαβε τόν κόσμο ὁλόκληρο σέ συνέχεια τοῦ Χριστοῦ. Δέν κατέστρεψε τίποτε. Ἀντιθέτως μαλιστα ἰδίως στήν θεία Λατρεία καθαγίασε ὅ,τι προσέλαβε καί τό διέσωσε. Ἔτσι σώζονται ἀρχαῖοι κίονες, κιονόκρανα, μετώπες, ὑπέρθυρα καί ἄλλα τμήματα ἀρχαίων εἰδωλολατρικῶν ναῶν, ἐπειδή στηρίζουν καί κοσμοῦν ἐπί αἰῶνες τούς Ναούς γιά τήν λατρεία τοῦ Ἑνός καί Μόνου Ἀληθινοῦ Θεοῦ. Ἄς μᾶς ποῦν ἐκεῖνοι πού κόπτονται δῆθεν γιά τούς ἀρχαίους ναούς, ποῦ εἶναι τά κιονόκρανα, οἱ μετῶπες, τά ὑπέρθυρα ἤ ἡ ζωφόρος τοῦ Ἡραίου; Μιά κολόνα ἔμεινε κι αὐτή...! Ὅσα γλίτωσαν ἀπό τήν κλοπή τήν περίοδο τῆς Τουρκοκρατίας, ἤ κατέληξαν σέ κάποια ἀσβεστοκάμινο, γιά νά γίνουν ἀσβέστης, ὅπως λέγεται

γιά τόν Ναό τῆς Ἄρτεμης στό Νά τῆς Ἰκαρίας ἤ στηρίζουν κάποιο κατώι ἤ μαντρί ἤ ἔγιναν μάντρες σέ χωράφια! Ἄν ὅμως στήριζαν τήν στέγη κάποιου Ναοῦ ἤ ἄν κοσμοῦσαν τό ὑπέρθυρο τῆς ὡραίας Πύλης, ὅπως στήν Παναγία τήν Ἑκατονταπυλιανή τῆς Πάρου, τότε καί θά διατηροῦνταν γιά σχεδόν δυόμισι χιλιάδες χρόνια καί θά μαρτυροῦσαν τήν συνέχεια τοῦ πολιτισμοῦ καί θά φανέρωναν τήν πνευματική ἀναγέννηση τῶν Σαμίων, πού ἀπό πολύς νωρίς ἔγιναν χριστιανοί, εὐαγγελιζόμενοι ἀπό τόν Ἅγιο Ἰωάννη τόν Θεολόγο καί τόν Ἀπόστολο Παῦλο, καθώς ὑπάρχει σχετική μαρτυρία στήν Ἁγία Γραφή, στίς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων, πού ἀναφέρεται στήν παρουσία τοῦ Ἀποστόλου τῶν Ἐθνῶν στή Σάμο «τῇ δὲ ἑτέρᾳ παρεβάλομεν εἰς Σάμον» (κεφ. 20, στιχ. 15). Ἀλλά ἄς μήν κρίνουμε μέ βάση τήν σύγχρονη νοοτροπία, τόν τρόπο ζωῆς τῶν ἀνθρώπων ἄλλων ἐποχῶν. Οὔτε ὅμως εἶναι σωστό νά τίθεται ἡ εὐμάρεια ὡς μόνο κριτήριο γιά τή ζωή μας. Δέν θα καταστρέψουμε τή ζωή μας γιά νά κερδίσουμε τουριστικά ὠφέλη. Δέν θά πληγώσουμε τίς ψυχές μας μέ σατανολατρίες γιά νά προκαλέσουμε θέαμα καί νά προσελκύσουμε ἐπισκέπτες. «Τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ; ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;» (Μαρκ. 8, 36-37). Ἄς κοιτάξουμε λοιπόν νά διαχειρισθοῦμε σωστά αὐτά πού ἔχουμε, τήν παράδοση πού κληρονομήσαμε καί διαφυλάσσουμε ὡς Ἔθνος αἰῶνες τώρα καί ἔτσι θά προοδεύσουμε. Σημειωθήτω δέ ὅτι ἄν ὑπάρχει κάποιος τοπικός φορέας, πού ἀγωνίζεται γιά τήν ἑνότητα καί τήν συνοχή ὅλων στά ἀκριτικά μας Νησιά, αὐτός εἶναι ἀναμφισβήτητα ἡ Τοπική μας Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἡ παρουσία τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας εἶναι πάντοτε αἰτία καί ἀφορμή προόδου, πνευματικῆς ἀναβάθμισης καί ἑνότητος πέρα ἀπό τά ἐνδεχόμενα μικροπολιτικά συμφέροντα κάποιων καί τίς ἐπιλογές τρόπου ζωῆς, πού ἴσως δέν βοηθοῦν καί τόσο πρός αὐτήν τήν κατεύθυνση. Ἡ Ἐκκλησία παλεύει μόνη της καί ἐπιχειρεῖ νά ἑνώσει αὐτούς, πού θέλουν ἑνωμένοι νά προοδεύσουν. Καί παρά τά πολλά ἐμπόδια τό ἐπιτυγχάνει, ὅσο εἶναι δυνατόν κατά τήν χάριν, πού δίνει ο Χριστός καί μάλιστα τό πιό σημαντικό, χωρίς καμία οἰκονομική ἐπιχορήγηση!

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ Φυσικά καί ὁ καθένας ἔχει δικαίωμα νά πιστεύει καί νά κάνει ὅ,τι θέλει. Δέν ὑπάρχει πιό δημοκρατικός ὀργανισμός ἀπό τήν Ἐκκλησία. Ὁ Κύριος μᾶς εἶπε: «ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν...» (Μαρκ.

8, 34). Ὅταν ὅμως κάνεις ὅ,τι θέλεις, ἀναλαμβάνεις τίς συνέπειες τῶν πράξεών σου, δέν διαμαρτύρεσαι ὅταν ἀσκεῖται κριτική, ἀποδέχεσαι τό δικαίωμα νά ἔχει κι ὁ ἄλλος ἄποψη, δέν τόν κατηγορεῖς γιατί δέν σέ ἀκολουθεῖ, οὔτε τόν καταδικάζεις ἐπί τῇ βάσει ἀνυπόστατων ἀδικημάτων καί ἀστήρικτων αἰτιάσεων ἄλλων ἐποχῶν, οὔτε αὐτοπροβάλλεσαι ὡς μεγάλος, ὅταν ἀπό ὅσα λές καί πράττεις ἀποδεικνύεται ὅτι εἶσαι μικρός. Καί τίθεται τό ἐρώτημα: Πῶς ἐννοεῖται ἡ ἑνότητα στήν ἀνακοίνωση αὐτή; Μέ ποιά ἀφορμή νά ἑνωθοῦμε; Πώς νά παρασταθοῦν οἱ ἐνσυνείδητοι Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί σέ μία δαιμονικῆς φύσεως λατρεία; Εἶναι δυνατόν ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ, πού εἶναι τό Φῶς τοῦ κόσμου νά συμπαραταχθεῖ μέ τό ψηλαφητό σκοτάδι; «τίς δὲ κοινωνία φωτὶ πρὸς σκότος; τίς δὲ συμφώνησις Χριστῷ πρὸς Βελίαλ; ἢ τίς μερὶς πιστῷ μετὰ ἀπίστου»; βροντοφωνάζει ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στή δεύτερη πρός Κορινθίους ἐπιστολή του (κεφ 6, στιχ.14-15). Τά θέματα αὐτά ἔχουν λυθεῖ ἐδῶ καί πάρα πολλούς αἰῶνες. Καί δέν τά ἔλυσε μόνον ἡ Ἐκκλησία, ἀλλά καί ἡ Ἱστορία μιά γιά πάντα. Ἄρα δέν χρειάζεται νά ἀσχοληθεῖ κανένας μικρότερος ἤ μεγαλύτερος γιά νά τά ἐπιλύσει. Καλό θά ἦταν ὅλοι ἐκεῖνοι, πού πασχίζουν νά ἀναβιώσουν τήν εἰδωλολατρία τοῦ δωδεκαθέου μέ τά διάφορα θρησκευτικά δρώμενα, νά διαβάσουν πρῶτα, ἔστω πετῶντι ὀφθαλμῷ, τήν ἀρχαιοελληνική γραμματεία καί θά ἀντιληφθοῦν, ὅτι πασχίζουν στήν οὐσία γιά ἕνα ἀνώφελο καί ἐπικίνδυνο πισωγύρισμα, ἐπιχειρώντας νά ἀναβιώσουν κάτι, πού πέθανε πολύ πρίν τόν Χριστιανισμό,. Ὁ ἐρχομός τοῦ Χριστιανισμοῦ ἁπλῶς ἐπιβεβαίωσε τόν θάνατο τῆς εἰδωλολατρίας. Ἀπόδειξη, ἡ παρουσία τοῦ βωμοῦ «τῷ ἀγνώστῳ Θεῷ» (βλ. Πράξ. 17,23), πού συνάντησε ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στήν Ἀθήνα καί ἔλαβε αφορμή γιά νά τούς κηρύξει τόν ἀληθινό Θεό, τόν Ὁποῖον σεβόντουσαν χωρίς νά τόν γνωρίζουν. Ὁ Χριστιανισμός μέ τό ὄχημα τοῦ Ἑλληνικοῦ Πολιτισμοῦ ἐξαπλώθηκε στά Ἔθνη. Προσέλαβε καί καθαγίασε τούς κατ’ εἰκόνα Θεοῦ ἀνθρώπους καί τούς ἔκανε εἰκόνες τοῦ Χριστοῦ, ἀχειροποίητες καί θεοδημιούργητες. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολό-

53 γος, ἕνας ἀπό τούς πολλούς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, πού ἀσχολήθηκε μαζί μέ τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο μέ τά ζητήματα αὐτά, ἔχουν ἐκτενεῖς ἀναφορές στά ἔργα τους. Ἡ δέ Όρθόδοξη Ἐκκλησία μας στή δισχιλιετῆ πορεία της τακτοποίησε τίς ἐκκρεμότητες πάνω σ’ αὐτά τά ζητήματα, ὥστε ὁ καλοπροαίρετος ἐρευνητής νά ἔχει ἀπό αἰώνων ἔτοιμες τίς ἀπαντήσεις, ὡς πρός τέτοια εἰδωλολατρικά κατάλοιπα τοῦ παρελθόντος. Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεόλόγος ἔχει γράψει δύο λόγους στηλιτευτικούς κατά Ἰουλιανοῦ τοῦ Παραβάτη, πού ἐπιχειροῦσε μάταια νά ἀναστήσει τό δωδεκάθεο. Ὁ Ἰουλιανός μάλιστα εἶχε ζητήσει καί χρησμό ἀπό τό Μαντεῖο τῶν Δελφῶν στά μέσα τοῦ 4ου αἰῶνος μ. Χ. Καί τό μαντικό δαιμόνιο τοῦ ἀπά-

ντησε, ἄν καί ὅπως ἔδειξε ἡ Ἱστορία, ὁ Ἰουλιανός δέν κατάλαβε τήν ἑρμηνεία τοῦ χρησμοῦ, πού καταγράφηκε ὡς καί ὁ τελευταῖος, ὅτι δηλαδή τελείωσε ὁριστικῶς τό παραμύθι τοῦ δωδεκάθεου καί ὡς μύθος πέρασε πιά στήν Ἱστορία. Τήν παραθέτουμε κατακλείοντας πρός γνῶσιν: «Εἴπατε τῷ βασιλεῖ, χαμαί πέσε δαίδαλος αὐλά, οὐκέτι Φοῖβος ἔχει καλύβην, οὐ μάντιδα δάφνην, οὐδέ παγάν λαλέουσαν. Ἀπέσβετο καί τό λάλον ὕδωρ», δηλαδή: «Πεῖτε στόν βασιλιά (Ἰουλιανό) ὅτι στό χῶμα κείτεται ὁ ἔντεχνος αὐλός, ὁ Φοῖβος δέν ἔχει πιά κατοικία, οὔτε δάφνη μαντική, οὔτε πηγή ὁμιλοῦσα. Χάθηκε καί τό νερό πού μιλοῦσε». Ταῦτα πάντα μέ πολλή ἀγάπη πρός ἐνημέρωση καί μόνον καί μέ τήν συνείδηση, ὅτι διακονοῦμε τόν Χριστό, πού εἶναι ἡ ὁδός, ἡ ἀλήθεια καί ἡ ζωή!

54 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ

Οἱ καλοκαιρινές δράσεις τοῦ Κέντρου Ε.Ι.Π. Μελετῶν

Ὅ

πως κάθε χρόνο, ἔτσι καί φέτος στήν περίοδο τοῦ Δεκαπενταύγουστου, τό «Κέντρο Ἐκκλησιαστικῶν, Ἱστορικῶν καί Πολιτισμικῶν Μελετῶν» τῆς Ἱερᾶς Μητρο­ πόλεως Σάμου καί Ἰκαρίας, μέ τήν εὐλογία καί τήν καθο­ δήγηση τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σάμου, Ἰκαρίας καί Κορσεῶν κ. ΕΥΣΕΒΙΟΥ πραγματοποίησε μία σειρά ἀπό πολιτιστικές ἐκδηλώσεις σέ διάφορα χωριά τῆς Σάμου, συνδυασμένες πάντοτε μέ τήν τέλεση τῶν ἱερῶν παρακλή­ σεων πρός τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο. Συγκεκριμένα φέτος πραγματοποιήθηκαν ἐκδηλώ­ σεις στά χωριά Καστανιά (3 Αὐγούστου), Κοντακέικα (7 Αὐγούστου) καί Σκουρέικα (10 Αὐγούστου), μέ ὁμιλητή τόν καθηγητή κ. Μ. Γ. Βαρβούνη, Διευ­ θυντή τοῦ Κέντρου, καθώς καί στά χω­ ριά Μανολάτες (13 Αὐγούστου) μέ ὁμι­ λητή τόν ἐκπαιδευ­ τικό κ. Ν. Ὀρφανό καί Πάνδροσο (8 Αὐγούστου) μέ ὁμι­ λητή τόν φιλόλογο καί τ. προϊστάμενο τῶν ΓΑΚ - Ἀρχείων Σάμου κ. Χρ. Λάνδρο. Σέ ὅλες τίς παραπάνω ἐκδηλώσεις κοινό θέμα ἦταν στοιχεῖα ἀπό τήν ἱστορία, τήν μοναστική καί ἀσκητική παράδοση καί τήν ἱστορία τῶν ναῶν κάθε χωριοῦ, ἀλλά καί τῆς εὐρύτερης περιοχῆς του. Σέ κάθε περίπτωση, ἡ ἐκδήλωση συνδυάστηκε τόσο μέ τούς πατρικούς λόγους τοῦ Σεβασμιωτάτου, ὅσο καί μέ παρουσίαση παραδοσιακῶν σαμιακῶν χορῶν, ἀπό ἀνάλογα συγκροτήματα καί συλλόγους τοῦ νησιοῦ, καί μέ ἕνα παραδοσιακό κέρασμα ἀπό μέρους τῆς ἐνορίας κάθε χωριοῦ. Μάλιστα, ὅπως συχνά τονίστηκε ἀπό το­ πικούς φορεῖς, οἱ δραστηριότητες αὐτές δίνουν ζωή καί παρέχουν πνευματική τροφή στά χωριά μας, ἰδίως στά μικρά καί περισσότερο ἀπομονωμένα, τά ὁποῖα κατά κα­ νόνα δέν ἔχουν τουριστική κίνηση, καί μάλιστα κατά τήν θερινή περίοδο, ὁπότε αὐτά κατακλύζονται καί ἀπό ἀπο­ δήμους της ἡμεδαπῆς καί τῆς ἀλλοδαπῆς, οἱ ὁποῖοι κα­ τά κανόνα ἐπιστρέφουν στούς γενέθλιους τόπους γιά τίς καλοκαιρινές διακοπές.

Ἄν συνυπολογίσουμε καί τίς ὑπόλοιπες ἐν ἐξελίξει δρα­ στηριότητες τοῦ «Κέντρου Ἐκκλησιαστικῶν, Ἱστορικῶν καί Πολιτισμικῶν Μελετῶν» τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Σάμου καί Ἰκαρίας, ὅπως τόν ἐμπλουτισμό καί τήν ἀναλυτική καταλογογράφηση τῆς Μητροπολιτικῆς Βιβλιοθήκης καί τῆς συλλογῆς χειρογράφων καί ἱστορικῶν ἐγγράφων τῆς Μητροπόλεως, τήν καταγραφή καί συντήρηση κειμηλίων καί τήν ἀνάθεση σχετικῶν μελετῶν σέ εἰδικευμένους ἐπι­ στήμονες, ἀλλά καί τήν διοργάνωση ἐπιστημονικῶν διημε­ ρίδων, ἡμερίδων καί διαλέξεων, γίνεται φανερό ὅτι πρό­ κειται γιά ἕνα τοπικό ἐρευνητικό ἐπιστημονικό κέντρο μέ σπουδαῖο ρόλο. Σημαντικό ἐπίσης εἶναι καί τό ἐκδοτικό ἔργο τοῦ Κέντρου, μέ τήν ἔκδοση αὐτοτε­ λῶν ἐπιστημονι­κῶν τόμων καί τῆς ἐπι­ στημονικῆς ἐπετη­ ρίδας «Δελτίο Σαμι­ ακῶν Σπουδῶν», ὁ τέταρτος τόμος τῆς ὁποίας μόλις ἐκ­δό­ θηκε. Σέ κάθε περίπτω­ ση, στόχος τοῦ Σεβα­ σμιωτάτου Μητρο­πολίτου μας κ. Εὐσεβίου εἶναι ἡ διάσωση καί ἀνάδειξη τῶν τεκμηρίων τῆς ἑλληνορθόδοξης ἐκκλησιαστικῆς ἱστορικῆς καί πολιτισμικῆς παράδοσης τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, καί στό πλαίσιο αὐτό τό «Κέντρο Ἐκκλησιαστικῶν, Ἱστο­ ρικῶν καί Πολιτισμικῶν Μελετῶν» τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλε­ ως Σάμου καί Ἰκαρίας, μέ τήν διεύθυνση τοῦ κ. Μ. Γ. Βαρ­ βούνη, ἐργάζεται συνεχῶς, συχνά ἀθορύβως, ἀλλά πάντο­ τε μεθοδικά καί ἀποτελεσματικά. Ὅλα αὐτά ἀποδεικνύουν περίτρανα ὅτι ἡ τοπική μας Ἐκκλησία, εὐαίσθητη στά μηνύματα τῶν καιρῶν, ἔχει ἀνα­ λάβει μεγάλο καί σημαντικό μέρος τῆς πολιτιστικῆς ζωῆς καί δράσης στά νησιά μας, ἀποσκοπώντας νά προσφέρει πνευματική τροφή στούς κατοίκους, οἱ ὁποῖοι συχνά κα­ τακλύζονται ἀπό ἀντιπνευματικά καί ἀντιπαραδοσιακά μηνύματα. Καί μάλιστα, σέ ἕνα περιβάλλον σχεδόν ἐχθρι­ κό πρός κάθε μορφή ἑλληνορθόδοξης πνευματικότητας, ὅπως καί πρόσφατες δηλώσεις ὁρισμένων πολιτικῶν πα­ ραγόντων δείχνουν.

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ

55

Γιά τίς ἀνιστόρητες δηλώσεις τοῦ Προέδρου τῆς Βουλῆς

Ἐ

ρωτηθείς ὁ Σεβασμιώτατος γιά τίς δηλώσεις τοῦ Προέδρου τῆς Βουλῆς, ἀπήντησε ὡς ἑξῆς: «Εἶναι μεγάλη ἡ πικρία μας δυστυχῶς, ὅταν ἀκούγονται τέ­ τοιου εἴδους ἀνιστόρητες ἀπόψεις καί μάλιστα ἀπό ἐπίσημα κυ­ βερνητικά χείλη, πού φαίνεται πώς δέν μποροῦν νά ἀποτινάξουν τόν ζυγό τῆς ἰδεολογικῆς τους ἐμμονῆς καί νά ἀρθοῦν στό ὕψος τῶν ἀπαιτήσεων τοῦ Ἐθνικοῦ Φορέως, πού ἐκπροσωποῦν! Σάν νά μήν ἔφταναν τά ὅσα προβλήματα, κοινωνικά, ἐθνικά καί ἄλλα, ἔχουμε νά ἀντιμετωπίσουμε στήν ἀκριτική μας Ἐπαρχία, τῆς Σά­ μου, τῆς Ἰκαρίας καί τῶν Φούρνων καί κατ’ ἐπέκτασιν σ’ ὅλη τήν Πατρίδα μας, σάν καί νά λύθηκαν τά χρονίζοντα προβλήματα τῆς ἀπομόνωσης, τῆς ἐγκατάλειψης καί τῆς ἀδιαφορίας, πού ὡς ἀκρίτες βιώνουμε, νά πρέπει τώρα ὡς Ὀρθόδοξος Ἕλληνας Ἱε­ ράρχης τῆς Ἐκκλησίας μας, νά ὑπογραμμίζουμε, ἐπαναλαμβάνο­ ντας ὅσα ἀνέκαθεν γιά τήν Ὀρθόδοξη Πατρίδα μας ἐθεωροῦντο δεδομένα καί αὐτονόητα καί διδάσκονταν ἀπό γενιά σέ γενιά. Ὅταν οἱ Μαθητές τοῦ Κυρίου μας Τοῦ ἀνήγγειλαν, ὅτι οἱ Ἕλληνες ἐπιθυμοῦν νά τόν συναντήσουν, τότε Ἐκεῖνος ἀπάντη­ σε: «Νῦν ἐδοξάσθη ὁ Υἱός τοῦ ἀνθρώπου», προφητεύοντας τήν ἄρρηκτη ἑνότητα Ἑλληνισμοῦ καί Χριστιανισμοῦ. Σκεφθῆτε, πώς εὐθύς ἐξ ἀρχῆς μέσα ἀπό τόν Ἑλληνισμό κηρύχθηκε τό Εὐαγγέλιο στά Ἔθνη καί ἐξαπλώθηκε ἡ Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ. Ἡ πρωτότυ­ πη γλώσσα τῆς λατρείας τῆς Ἐκκλησίας καί τῆς Καινῆς Διαθήκης, ἐκτός μόνον τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Ματθαίου, εἶναι ἡ Ἑλληνική. Ἀκό­ μη καί ὁ Ἀπόστολος Παῦλος πρός τούς Ῥωμαίους, στά ἑλληνικά γράφει. Ἀργότερα, ὅταν ὁ Μέγας Κωνσταντίνος μετέφερε τό κέ­ ντρο τῆς Αὐτοκρατορίας ἀπό τήν παλαιά Ῥώμη στήν Νέα Ῥώμη, τήν Κωνσταντινούπολη, τότε ἑνώθηκε καί ἐπισήμως ὁ Ἑλληνισμός μέ τόν Χριστιανισμό. Καί ἐπειδή αὐτή ἡ ἑνότητα καί ἡ συμπόρευ­ ση ξεκίνησε ἐπισήμως ἀπό τήν Νέα Ῥώμη καί ἀφορᾶ μέχρι καί σήμερα στούς ὑπηκόους τῆς Νέας Ῥωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας, γι’ αὐτό ἔκτοτε κι ὁ Ἕλληνας Ὀρθόδοξος Χριστιανός καλεῖται Ῥω­ μηός καί ὁ Ὀρθόδοξος Ἑλληνισμός, Ῥωμηοσύνη. Αὐτή ἡ ἑνότη­

τα μάλιστα Ἑλληνισμοῦ καί Χριστιανισμοῦ, ὅπως συγκροτήθηκε στήν καθ’ ἡμᾶς Ἀνατολή, γιατί στήν Ἀνατολή ἀνήκουμε καί ὄχι στή Δύση, ὅσο κι ἄν πολεμήθηκε ἤ ἔγινε καί ἀντικείμενο καπηλεί­ ας, παρέμεινε ἄτρωτη, ἄρρηκτη, μία καί μοναδική. Κανένα ἄλλο ἔθνος ἤ κράτος δέν ἔχει αὐτήν τήν ἰδιαιτερότητα ἤ νά τό ποῦμε καλύτερα, αὐτήν τήν εὐλογία. Μόνον οἱ Ἕλληνες εὐλογηθήκαμε ἀπό τόν Χριστό νά γίνει ἡ γλώσσα καί ὁ πολιτισμός μας, τό ὄχημα μέ τό ὁποῖο κινεῖται ἡ Ἐκκλησία στό διάβα τῶν αἰώνων. Ἀμέτρη­ τοι Πατέρες, Ἅγιοι, Μάρτυρες καί κυρίως Νεομάρτυρες Ἕλληνες, διέσωσαν τόν πολιτισμό καί τήν ἐθνική μας ταυτότητα, ἐπειδή τά ἐκχριστιάνισαν, κι ἄς λέει ὁ καθένας ὅ,τι θέλει. Τόσο πολύ συνταί­ ριαξε ὁ Ἑλληνισμός καί ὁ Χριστιανισμός, ὥστε στά δύσκολα χρό­ νια τῆς τουρκικῆς σκλαβιᾶς, ὁ Ἑλληνισμός διεσώθη ἐξαιτίας τῆς σχέσης καί τῆς ἑνότητός του μέ τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Γι’ αὐτό θεωρῶ, πώς εἶναι τουλάχιστον βλασφημία γιά τό Ἔθνος καί τήν Πατρίδα μας, ἴσως μάλιστα καί ἀναίδεια πρός τόν Σωτῆρα Χριστό νά ἐκστομίζονται τέτοιες ἀνιστόρητες ἀπόψεις! Ἄν κάποιοι ἀμφιβάλλουν, ὅτι εἴμαστε Ὀρθόδοξοι Ἕλληνες καί πώς παρά τίς δυσκολίες καί τήν ἔσωθεν καί ἔξωθεν πολεμική συγκροτοῦμε ἕνα σύγχρονο Ὀρθόδοξο Κράτος, τότε πρέπει νά ξαναδιαβάσουν τήν Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους. Ἄν ἡ ἰδεολογία τους διδάσκει ὅτι ὁ Θεός τους πέθανε ἤ δέν ὑπάρχει, ἄς ἔλθουν νά ζητήσουν καί νά ζήσουν στήν χάρη τοῦ δικοῦ μας Θεοῦ. Ἄς ἔλθουν στό Καρλόβασι τό βράδυ τῆς Δευτέ­ ρας 14ης Αὐγούστου στήν λαοθάλασσα, πού θά περιβάλλει τόν Ἐπιτάφιο τῆς Παναγίας μας καί θά πάρουν τήν ἀπάντηση ἀπό τόν Ὀρθόδοξο Λαό μας. Ἤ ἄς ἀκούσουν τήν λαϊκή μοῦσα νά ἀπαγγέλλει τήν πεμπτου­ σία τῆς πίστης καί τῆς ζωῆς τοῦ Ὀρθόδοξου Ἑλληνισμοῦ: “ Ἡ Ρωμιοσύνη εἶν’ φυλή συνόκαιρη τοῦ κόσμου, κανένας δέν ἐβρέθηκε γιά νά τήν ἐξαλείψει, κανένας, γιατί σκέπει την ἀπ΄ τά ὕψη ὁ Θεός μου. Ἡ Ρωμιοσύνη θέ νά χαθεῖ, ὅταν ὁ κόσμος λείψει”».

Κωδικός 3518

«ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ», ΔΙΜΗΝΙΑΙΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΟΙΚΟΔΟΜΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤΗΣ: Ἱερά Μητρόπολις Σάμου καί Ἰκαρίας ΕΚΔΟΤΗΣ - ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: Μητροπολίτης Σάμου καί Ἰκαρίας Εὐσέβιος ΕΠΙ ΤΗΣ ΥΛΗΣ: Εὐάγγελος Π. Λέκκος, θεολόγος, νομικός

ΕΚΔΟΤΙΚΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗ: τηλ. 210.34.76.090 Ἡ «Μεταμόρφωσις» διανέμεται καί ἀποστέλλεται ΔΩΡΕΑΝ. Γίνονται δεκτές προαιρετικές εἰσφορές στή διεύθυνση: ΙΕΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΣΑΜΟΥ ΚΑΙ ΙΚΑΡΙΑΣ, γιά τό περιοδικό, 831 00 ΣΑΜΟΣ Τηλ. 22730-87640, Fax 22730-87646

56 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ

57

Ο ΣΥΝΔΕΣΜΟΣ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΝΕΟΛΑΙΩΝ ΣΤΗ ΣΑΜΟ*

Σ

τά πλαίσια τῶν προσπαθειῶν τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκηλ­ σίας γιά τήν προώθηση τοῦ θρησκευτικοῦ Τουρισμοῦ καί τῆς ποιμαντικῆς μέριμνας γιά τήν ἀνάδειξη τῆς Ἑλληνορθόδοξης ταυτότητας καί πολιτισμικῆς μας κληρο­ νομιᾶς, μέ χαρά ἀνακοινώνεται, ὅτι κατόπιν πρωτοβουλίας τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου μας κ.κ. Εὐσεβίου, φιλο­ ξενήθηκαν στίς Κατασκηνωτικές ἐγκαταστάσεις τοῦ Κότσικα ἀπό 24 ἕως 30 Ἰουνίου 2017, περί τά 40 Μέλη τοῦ Διεθνοῦς Συνδέσμου Ὀρθοδόξων Νεολαιῶν, μέ σκοπό τήν πραγμα­ τοποίηση τῆς ἐτήσιας Συνάξεώς τους καί τήν διεξαγωγή τοῦ Συνεδρίου τους μέ θέμα: «Ὁ φύλακας τοῦ ἀδελφοῦ μου», παρμένο ἀπό τό 4ο κεφάλαιο τῆς Γενέσεως, στίχ. 9 «Μή φύ­ λαξ τοῦ ἀδελφοῦ μου εἰμί ἐγώ;». Μέσα ἀπό τήν ἐνδελεχῆ μελέτη καί ἑρμηνεία τοῦ χω­ ρίου, ἀλλά καί τίς εἰσηγήσεις πού ἔγιναν, προσδιορίσθηκε ὁ τρόπος τῆς φροντίδος τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ πρός τόν ἀδελφό-συνάνθρωπο, ἐμπερίστατο ἤ μή, ὁ ὁποῖος δί­ χως ἄλλο ἀποτελεῖ τήν εἰκόνα τοῦ Χριστοῦ. Ὅπως μάλιστα τόνισε καί ὁ Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης μας κ.κ. Εὐσέ­ βιος στόν χαιρετισμό του, καλωσορίζοντας τούς φιλοξε­ νούμενους συνέδρους, οἱ ἐργασίες τοῦ Συνεδρίου ἔρχονται νά ἐπαληθεύσουν τήν φροντίδα τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας γιά τούς ἐμπερίστατους συναθρώπους μας τόσο τούς ἐντοπίους Ἕλληνες, πού δυναστεύονται ἀπό τήν οἰκονομική

κρίση, ὅσο καί τούς πρόσφυγες ἤ μετανάστες, πού ἀναζη­ τοῦν μία καλύτερη ζωή, ὅπως αὐτό βιώνεται ἀπό τά μέλη τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκλησίας στή Σάμο, σέ ἄλλα Νησιά, ἀλλά καί πολλά μέρη τῆς Ἑλλάδος. Μέλη τοῦ Συνδέσμου Ὀρθοδόξων Νεολαιῶν ἀπό τίς ΗΠΑ, τήν Μεγάλη Βρετανία, τήν Γαλλία, τήν Ἐλβετία, τήν Σλοβακία, τήν Σερβία, τήν Ἐσθονία, τήν Λευκορωσία, τήν Ρωσία, τήν Ρουμανία, τήν Βουλγαρία, τήν Ἑλλάδα, τήν Κύ­ προ, τήν Αἴγυπτο καί τήν Κένυα εἶχαν τήν εὐκαιρία νά συ­ μπροβληματισθοῦν ἐπί τῆς μεγάλης εὐθύνης καί τῆς πρό­ κλησης, πού ἀντιμετωπίζει ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἀνά τήν Οἰκουμένη, σχετικά μέ τήν φροντίδα τοῦ κάθε ἀνθρώπου. Ἔγιναν ἀναφορές στίς δυνατότητες φιλοξενίας τοῦ ἐμπερί­ στατου ἀδελφοῦ-συνανθρώπου, γιά τόν ὁποῖο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας, ὡς Σῶμα Χριστοῦ ἐνδιαφέρεται, πέρα ἀπό τήν ὑλική στήριξη καί φροντίδα, νά τόν κατατάξει μεταξύ τῶν μελῶν Της, γιά νά ἔχει «ζωή καί σωτηρία». Ἐπίσης δόθηκε ἡ εὐκαιρία στά μέλη τοῦ Συνδέσμου νά ἀνταλλάξουν ἀπόψεις, νά γνωρίσουν τόν πολιτισμό καί τίς δραστηριότητες τῶν κατά τόπους Ὀρθοδόξων Λαῶν καί Ἐκκλησιῶν. Κορυφαῖες στιγμές ἦταν ἡ τέλεση τῆς Ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίας στήν Ἱερά Μονή Ζωοδόχου Πηγῆς τήν Κυριακή 25 Ἰουνίου 2017, ὅπου ὁ Σεβασμιώτατος Ποιμε­

* Ὁ Σύνδεσμος εἶναι διεθνής Ὀργανισμός, μέ μέλη νέους καί νέες, ἀπό ὅλες τίς Χῶρες τῆς Ὀρθόδοξης Οἰκουμένης. Δραστηριοποιεῖται, μέ τήν εὐλογία τοῦ Οἰκουμενικοῦ μας Πατριαρχείου, ἐδῶ καί πολλές δεκαετίες παγκοσμίως μεταξύ τῶν Ὀρθοδόξων Λαῶν καί προσφέρει μέ τόν τρόπο του τήν μαρτυρία τοῦ Χριστοῦ ἀνά τόν κόσμο, διεθνῆ μαρτυρία πίστεως καί ζωῆς τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας μας.

58 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ νάρχης μας κ.κ. Εὐσέβιος ὑποδέχθηκε ἐπισήμως τά μέλη τοῦ Συνδέσμου, στή διάρκεια τῆς ὁποίας τά Ἀναγνώσματα, τό Σύμβολο τῆς Πίστεως καί ἡ Κυριακή Προσευχή ἀκού­ σθηκαν στά Ἑλληνικά καί τά Ἀγγλικά, ὡς ἐπίσης ἡ τέλεση τῆς θείας Λειτουργίας, τήν Πέμπτη 29η Ἰουνίου 2017 στά ἑλληνικά, ἀγγλικά, σλαβωνικά καί σουαχίλι, πού συγκίνησε καί ἐνθουσίασε τούς συμμετέχοντες, διότι φανέρωσε «τήν ἑνότητα τῆς πίστεως καί τήν κοινωνία τοῦ Ἁγίου Πνεύμα­ τος», ἀνεξαρτήτως γλωσσικῆς διαλέκτου, φυλῆς ἤ ἐθνότη­ τος καί παράλληλα τόνισε τήν ἀνυπέρβλητη ὀμορφιά τῆς Οἰκουμενικῆς Ὀρθοδοξίας. Ὅλοι οἱ φιλοξενούμενοι, νέοι καί νέες ἀπό τίς διάφορες Ὀρθόδοξες Ἐκκλησίες, ἐξέφρασαν τήν ἐπιθυμία νά ἔλθουν ἐκ νέου καί νά ἐπισκεφθοῦν τήν Σάμο στό μέλλον, καθώς ἡ Ἱερά Μητρόπολή μας ὑπό τήν σεπτή καθοδήγηση τοῦ Σε­

βασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ.κ. Εὐσεβίου, στά πλαίσια τῆς ἀρχοντικῆς, ὅπως ἐλέχθη, φιλοξενίας, τούς ἔδωσε τήν εὐκαιρία νά γνωρίσουν τήν ἱστορία, τήν παράδοση, τόν πολιτισμό, τά ἤθη καί τά ἔθιμα τῆς Σάμου, μέσα ἀπό πο­ λιτιστικές ἐκδηλώσεις καί ἐξορμήσεις στά διάφορα ἀρχαιο­ λογικά καί ἐκκλησιαστικά Μνημεῖα. Ἀνάμεσα στά ἅλλα ἐπι­ σκέφθηκαν τό Ἐκκλησιαστικό μας Μουσεῖο, προσκύνησαν σέ ἱστορικούς Ἱερούς Ναούς καί Ἱερές Μονές μας, γεύθηκαν τήν παραδοσιακή φιλοξενία τους καί γνώρισαν τήν ἀτίμητη πνευματική κληρονομιά τῶν Σαμίων. Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Σάμου καί Ἰκαρίας, ἐν εὐχαριστίᾳ καί εὐγνωμοσύνῃ πρός τόν Φιλάνθρωπον Θεόν, ἔφερε μέ τήν πρωτοβουλία τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας κ.κ. Εὐσεβίου σέ αἴσιο πέρας τήν φιλοξενία τοῦ Συνδέσμου Ὀρθοδόξων Νεολαιῶν στήν Σάμο, στά πλαίσια τῶν προσπα­ θειῶν της γιά τήν προώθηση τοῦ θρησκευτικοῦ Τουρισμοῦ. Γιά τόν λόγο αὐτό αἰσθάνεται τήν ἀνάγκη νά εὐχαριστή­ σει τήν Κα Πέννυ (Παναγιώτα) Δεληγιάννη ἀπό τό Ἰλλινόις,

γιά τήν ἐμπιστοσύνη καί τήν ἀγάπη της πρός τήν Τοπική μας Ἐκκλησία, ἀλλά καί τήν Σάμο, καθώς ὑπῆρξε ὁ συνεκτικός δεσμός τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκλησίας μέ τόν Σύνδεσμο καί δι­ εκπεραίωσε ἐκ μέρους τοῦ Συνδέσμου τήν συνεργασία μέ τήν Ἱερά Μητρόπολη Σάμου καί Ἰκαρίας γιά τήν διοργάνωση τῆς ἐτήσιας αὐτῆς Σύναξης. Παραλλήλως εὐχαριστίες ὀφείλονται πρός ὅσους συμ­ παραστάθηκαν σέ τοῦτο τό ἐγχείρημα, Κληρικούς καί Λαϊ­ κούς Ἀδελφούς καί ἰδιαιτέρως: - Τόν ἀξιότιμο κ. Νικόλαο Κατρακάζο, Ἀντιπεριφερειάρχη Σάμου, γιά τήν δωρεάν διάθεση τοῦ ἐκδρομικοῦ λεωφορείου καί τήν ἀρίστη ξεναγό κα Εἰρήνη Χαραλαμπάκη, γιά τήν ἐμπε­ ριστατωμένη ξενάγηση στή διάρκεια τοῦ γύρου τῆς Σάμου.

- Τόν ἀξιότιμο κ. Μιχαήλ Ἀγγελόπουλο, Δήμαρχο Σά­ μου, ὁ ὁποῖος δεξιώθηκε προσωπικῶς τούς Συνέδρους, ὡς ἐπίσης καί τό προσωπικό τοῦ Ἰδιαιτέρου Γραφείου του, γιά τήν πολύτιμη ἀρωγή καί συμπαράστασή τους.

- Τόν ἀξιότιμο κ. Ἀντώνιο Κωστάκη, Ταξίαρχο τῆς 79ης ΑΔΤΕ γιά τήν παραχώρηση τοῦ μάγειρα.

- Τήν Ε.Ο.Σ.Σ, γιά τήν δωρεάν περιήγηση στούς χώ­ ρους τοῦ Μουσείου καί τήν προσφορά ἐκλεκτοῦ οἴνου.

- Τό χορευτικό συγκρότημα τοῦ Πολιτιστικοῦ Συλλόγου Πυθαγορείου «Λυκοῦργος» - Τόν Παν/το Πρωτοσύγκελλο τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας π. Σωτήριο Κοσμόπουλο, γιά τούς κόπους καί τήν δι­ αρκῆ παρουσία του στό Συνέδριο.

- Τόν Παν/τον Ἀρχιμ. π. Μακάριον Δελιογλάνη, Ἡγού­ μενον Ἱ. Μ. Τιμίου Σταυροῦ καί τήν Ὁσ/τη Γερόντισσα Εὐνίκη, Ἡγουμένη τῆς Ἱ. Μ. Ζωοδόχου Πηγῆς, οἱ ὁποῖοι μετά τῶν Ἀδελ­ φοτήτων τους ὑποδέχθηκαν καί φιλοξένησαν τούς Συνέδρους.

- Τόν Αἰδ/το π. Βασίλειο Λάμπρου, ὁ ὁποῖος μαζί μέ τήν Πρεσβυτέρα του ἐτοίμασαν καί προσέφεραν τό γεῦμα τῆς Τετάρτης 28ης Ἰουνίου 2017, στό Πνευματικό Κέντρο τῆς Ἐνορίας τοῦ Ἱ. Ν. Ἁγίου Νικολάου Καρλοβάσου καί τόν Πρωτ. π. Ἐμμανουήλ Ζαχαριουδάκη, γιά τήν εὐθύνη τῆς τροφοδοσίας τῶν Κατασκηνώσεων καί τήν παραδοσιακή φιλοξενία στόν αὔλειο χῶρο τοῦ Ἱ. Ν. Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Πυθαγορείου.

- Καί τέλος τούς ἐθελοντές τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκλησί­ ας, ἀπό τό Βαθύ, τό Καρλόβασι, τό Πυθαγόρειο καί ἀλλοῦ, οἱ ὁποῖοι πάντοτε μέ θερμό ζῆλο διακονοῦν θυσιαστικῶς στή διεκπεραίωση τῶν δραστηριοτήτων τῆς Τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, ἀνταποκρίνονται μέ ἐγκαρδιότητα στίς ἐκκλή­ σεις μας καί δίνουν ὑπόσταση στό φιλότιμο, πού τόσο ἔχου­ με ἀνάγκη στίς μέρες μας.

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ

59

Καλοκαιρινή ἐκδήλωση τοῦ Ἁγίου Νικολάου Καρλοβασίου

Σ

τό φιλόξενο προαύλιο χῶρο τοῦ Ἁγίου Νικολάου πραγματοποιήθηκε καί φέτος, στίς 17 Αὐγούστου, ἡ καθιερωμένη καλοκαιρινή ἐκδήλωση, πού ἀποτελεῖ ἀφορμή γιά τό σμίξιμο καί τήν ἐνεργό συμμετοχή τῶν ἐνοριτῶν μας, μικρῶν καί μεγάλων. Μέ κέφι, ἀγάπη καί διάθεση γιά προσφορά τά παιδιά καί οἱ νέοι τῆς ἐνορίας μας ἀφιέρωσαν χρόνο καί φροντίδα, ὥστε νά παρουσιάσουν ἕνα ἄρτιο αἰσθητικά ἀποτέλεσμα! Παιδικές μελωδίες, παραδοσιακοί χοροί καί θεατρική παράσταση βασισμένη στό παραδοσιακό παραμύθι τῆς Σύμης «Τό σκλαβί», γέμισαν τό χῶρο καί τίς καρδιές ὅλων μέ μηνύματα ἀγάπης καί ἀφοσίωσης... Τήν ἐκδήλωση τίμησε μέ τήν παρουσία του ὁ Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας. Μέ τόν πατρικό του λόγο συνεχάρη τά παιδιά καί ὅλους ὅσοι συνέβαλαν στήν ἐπιτυχία τῆς καλοκαιρινῆς αὐτῆς συνάν­ τησης. Τόνισε ὅτι ἡ προσπάθεια πρέπει νά συνεχιστεῖ, καθώς ἀποτελεῖ πλέον θεσμό ὄχι μόνο γιά τήν ἐνορία τοῦ Ἁγίου Νικολάου ἀλλά καί γιά ὅλο τό Καρλόβασι. Οἱ πολύτιμες ἀναμνήσεις πού ἀποθησαύρισαν ὅλοι, μέ τήν εὐλογία τοῦ Ἁγίου Νικολάου, συμπυκνώθηκαν στήν κοινή εὐχή νά ἀνταμώσουν καί τοῦ χρόνου!

60 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ

ΘΕΜΕΛΙΟΣ ΛΙΘΟΣ ΝΕΟΥ ΙΕΡΟΥ ΝΑΟΥ

Τ

ήν Παρασκευή 16η Ἰουνίου 2017 ὁ Σεβασμιώτατος Ποιμενάρχης μας κ.κ. Εὐσέβιος ἐτέλεσε τήν ἀκολουθία τοῦ Ἁγιασμοῦ καί ἔθεσε τόν θεμέλιο λίθο στόν ὑπό ἀνέγερσιν νέον Ἱερόν Ναόν πρός τιμήν τῶν Ἁγίων ἐνδόξων θεοστέπτων Βασιλέων καί Ἰσαποστόλων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης καί τοῦ νεοφανοῦς Ὁσίου Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου, στήν θέση «Λιβαδάκι», στά περίχωρα τῆς Ἐνορίας τῆς Ἀμπέλου. Μετά τό πέρας τῆς ἱερᾶς Ἀκολουθίας, Σεβασμιώτατος συγκινημένος τόνισε τά ἐξῆς: «Ἕνα ἀπό ἐτῶν ὄνειρό μας σήμερα γίνεται πραγματικότητα, καθώς εἶναι ἀπαραίτητη ἡ ὕπαρξη ἑνός Ἱεροῦ Ναοῦ στό συνοικισμό Λιβαδάκι, γιά τήν λειτουργική ἐξυπηρέτηση τῶν κατοίκων, ἰδίως κατά τούς θερινούς μῆνες, ἀλλά καί γιά τήν πνευματική

τόνωση τοῦ ὀρθοδόξου συναισθήματος τῶν εὐσεβῶν χριστιανῶν μας, πού καθημερινῶς διέρχονται ἐκ τῆς παραπλησίου ἐθνικῆς ἐπαρχιακῆς ὁδοῦ Βαθέος Καρλοβασίων. Βέβαια μέ τήν γενικότερη βαθύτατη οἰκονομική κρίση κάτι τέτοιο ἦταν ἐντελῶς ἀδύνατο. Ὅμως τά ἀδύνατα παρά ἀνθρώποις δυνατά παρά τῷ Θεῷ ἐστι.

Ἐντελῶς ἀναπάντεχα λοιπόν στήν πανήγυρι τοῦ Ἱ. Ν. Συλλήψεως Τιμίου Προδρόμου Ἀμπέλου καί μετά τήν θεία Λειτουργία εἰς τό κεντρικό καφενεῖο τοῦ χωριοῦ, ἄκουσε τήν ἐπιθυμία μου ὁ μακαριστός πλέον συντοπίτης μας Κωνσταντίνος Ρουσσάκης, πού εἶλκε τήν καταγωγήν ἐξ Ἀμπέλου, ἀλλά διέμενε εἰς ΗΠΑ καί διακρινόμενος γιά τήν βαθιά του πίστη στόν Χριστό καί τήν ἀγάπη του πρός τό Χωριό, ἀλλά καί τήν Τοπική μας Ἐκκλησία, ἐντελῶς αὐθόρμητα ἀνακοίνωσε ἐνώπιον ὅλων τήν δωρεάν τοῦ οἰκοπέδου του στή θέση «Λιβαδάκι» πρός ἀνοικοδόμηση ἑνός μικροῦ Ἱεροῦ Ναοῦ. Χρειάσθηκαν μῆνες καί χρόνια γιά νά ξεπερασθοῦν τά διάφορα γραφειοκρατικά προβλήματα. Μάλιστα μετά ἀπό τηλεφωνική ἐπικοινωνία μετά τοῦ Ἐφημερίου τῆς Ἀμπέλου π. Χριστοδούλου Κλεάνθους ὁ μακαριστός κ. Ρουσάκης ἀπέστειλε καί χρηματικό ποσό ἀναλαμβάνοντας ἔτσι καί τήν ἀνοικοδόμηση τοῦ ἱεροῦ Ναοῦ. Ἀμέσως κινήθηκαν οἱ διαδικασίες, ἀλλά δυστυχῶς ὁ δωρητής καί κτίτωρ ἀνεχώρησεν ἐκ τοῦ ματαίου τούτου κόσμου διά τόν Οὐρανόν. Καθηκόντως ἐμεῖς προχωροῦμε καί σήμερα θέτουμε τόν θεμέλιο λίθο, πρός ἀνέγερσιν τοῦ Ἱεροῦ Ναοῦ τῶν Ἁγίων Κωνσταντίνου καί Ἑλένης, ἀλλά καί τοῦ Ὁσίου Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου καί σύντομα ἐλπίζουμε νά τόν παραδώσουμε πρός δόξαν καί λατρείαν τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ καί πρός τιμήν τῶν θεραπόντων Ἁγίων μας, γιά τόν ἁγιασμό, τήν παραμυθίαν καί τήν ἐνίσχυσιν τοῦ Ὀρθοδόξου Λαοῦ τοῦ Θεοῦ. Ἐκφράζομεν τήν ἄπειρη εὐγνωμοσύνη μας πρός τόν Σωτῆρα καί Λυτρωτή μας Ἰησοῦν Χριστόν. Θερμές εὐχαριστίες πρός τόν ἀείμνηστο κτίτορα Κωνσταντίνο Ρουσάκη, τοῦ ὁποίου τήν μακαρία ψυχή εὐχόμεθα νά ἀναπαύει ὁ Χριστός ἐν χώρᾳ ζώνταν καί ἐν σκηναῖς δικαίων του. Εὐχόμεθα δέ καί τήν χάρι καί εὐλογίαν τοῦ Θεοῦ μετά τῶν πρεσβειῶν τῶν Ἁγίων μας στούς οἰκείους καί συγγενεῖς τοῦ δωρητοῦ, τούς περιοίκους τοῦ ἱεροῦ αὐτοῦ Παρεκκλησίου καί ὅλους τούς καθ’οἱονδήποτε τρόπον συντελοῦντας στήν ἀνέγερσιν αὐτοῦ».

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ

«Eἰς ἔργον διακονίας... ΧΡΟΝΙΚΑ ΙΟΥΛΙΟΥ-ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ: Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης Σάμου, Ἰκαρίας καί Κορσεῶν κ.κ. Εὐσέβιος κατά τό ἐν λόγῳ δίμηνο: • Λειτούργησε ἤ χοροστάτησε καί, κατά πε­ ρίπτωση, κήρυξε τό λόγο τοῦ Θεοῦ στούς ἱερούς ναούς: Ἁγίων Ἀναργύρων Καραβόσταμου Ἰκαρίας (1.7)· Γρηγορίου Θεολόγου Γλαρέδο Ἰκαρίας (2.7)· Ἁγίας Κυριακῆς Μαρα­ θοκάμπου (7.7)· Ἁγίου Νικολάου Μεγάλης Λάκκας Βαθέος (9.7)· Ἁγίου Κηρύκου Ἰκαρίας (14 καί 15.7)· Ἁγίου Γρηγορί­ ου Θεολόγου Γλαρέδο καί Ἁγίας Μαρίνας Ἀρέθουσα Ἰκα­ ρίας (16.7)· Ἁγίου Κηρύκου (Δοξολογία καί ἐπιμνημόσυνη Δέηση, 17.7)· Προφ. Ἠλία Μαρθοκάμπου (19.7)· Ἱ. Μονῆς Προφ. Ἠλιού Καρλοβάσου (20.7)· Ὁσίας Εἰρήνης Χρυσοβα­ λάντου Λέρου (23.7)· Ἁγίας Ἄννας τῆς Μονῆς Ζωοδ. Πηγῆς (25.7)· Ἁγίας Παρασκευῆς Ἄνω Βαθέος (25.7)· Ἁγίας Παρα­ σκευῆς Χώρας (26.7)· Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος Πυ­ θαγορείου (ἐτήσιο Μνημόσυνο τοῦ ἀείμνηστου Ἀρχιμ. Εἰρη­ ναίου Καλογήρου, 29.7)· Ἁγίου Νικολάου, μητροπολιτικό, Βαθέος (ἑορτή Σαμίων ἁγίων καί λιτάνευση λειψάνων καί εἰκόνων τους, 29.7)· Κοιμ. Θεοτόκου, μητροπολιτικό, Καρ­ λοβάσου (ἑορτή Σαμίων ἁγίων, ὁμοίως λιτάνευση, 30.7). Μονῆς Μεγ. Παναγίας (1.8)· Κοιμ. Θεοτόκου Μυτι­ ληνιῶν (2.8)· Κοιμ. Θεοτόκου Καστανιᾶς καί ἐκδήλωση στήν πλατεία τοῦ χωριοῦ μέ ὁμιλητή τόν καθηγητή κ. Ἐμμ. Βαρβούνη (3.8)· Ἁγ. Νικολάου Αὐλακίων (4.8)· Μεταμ. Σωτῆρος Πυθαγορείου (χοροστασία Σεβ. Μεσσηνίας κ.κ. Χρυσοστόμου, μέ λιτάνευση, Δέηση στό λιμάνι καί ὁμιλία τοῦ Σεβ. Σάμου, 5.8)· Μεταμ. Σωτῆρος Πυθαγορείου μέ προεξάρχοντα τόν Σεβ. Μεσσηνίας, μέ Δοξολογία, Δέηση, Παρακλητικό Κανόνα στό ναό Κοιμ. Θεοτόκου Χώρας καί ἑόρτια πολιτιστική ἐκδήλωση (ἀντάμωμα) στό Πυθαγόρειο (6.8)· Κοιμ. Θεοτόκου Κοντακεΐκων καί μέ ἐκδήλωση στόν αὔλειο χῶρο καί ὁμιλητή τόν καθηγητή κ. Ἐμμ. Βαρβού­ νη (7.8)· Ζωοδ. Πηγῆς Μεσογείου καί Ἁγίου Δημητρίου Πανδρόσου καί πολιτιστική ἐκδήλωση μέ ὁμιλητή τόν καθηγητή κ. Χρ. Λάνδρου (8.8)· Προφ. Ἠλιού Σταυρινή­ δων καί Συλλήψεως Τιμ. Προδρόμου Ἀμπέλου - Ἐγκαίνια Λαογραφικοῦ Μουσείου (9.8)· Ἁγίου Γεωργίου Σκουρεΐ­ κων καί πολιτιστική ἐκδήλωση μέ ὁμιλητή τόν καθηγητή κ. Ἐμμ. Βαρβούνη (10.8)· Κοιμ. Θεοτόκου Πύργου (11.8)· Ζωοδ. Πηγῆς Κακοπεράτου - Ἐκδήλωση Συλλόγου Καρλο­ βασιτῶν Ἀθηνῶν, τίμησε καί ἐκδήλωση τοῦ κοινωφελοῦς

61

τοῦ σώματος τοῦ Χριστοῦ» Ἱδρύματος Κων. καί Μαρίας Ζημάλη γιά τή βράβευση τοῦ Σαμίου μουσουργοῦ Κων. Ἐμ. Καραβασίλη (12.8)· Ἁγίας Τριά­ δος Μυτιληνιῶν καί Ζωοδ. Πηγῆς Μανωλατῶν, μέ ἐκδήλωση καί ὁμιλητή τό δάσκαλο κ. Νικ. Ὀρφανό (13.8)· Κοιμ. Θεοτόκου Καρλοβάσου μέ ἔξοδο καί περιφορά τοῦ Ἐπιταφίου τῆς Θεοτόκου, συρροῇ προσκυνητῶν (14.8)· Κοιμ. Θεοτόκου Ἄνω Βαθέος (15.8)· Ἁγίου Νικολάου Ὅρμου Μαραθοκάμπου - καί χειροτονία σέ πρεσβύτερο τοῦ π. Δημ. Πλακιώτη (19.8)· Μονῆς Παναγίας Βροντιανῆς (20.8)· Ἁγ. Νικολάου Φούρνων καί πολιτιστική ἐκδήλω­ ση (20.8)· Ἁγίου Γεωργίου Θύμαινας καί Κοιμ. Θεοτόκου Θύμαινας (21.8)· (κατά τήν ἐπίσκεψή του αὐτή συνεχάρη τόν ἱερέα π. Ἰωάννη Παναγιώτου γιά τό ἀνακαινιστικό του ἔργο καί ἐπεκοινώνησε μέ τόν κ. Δήμαρχο, τόν Διευθυντή τοῦ Στρατ. Σταθμοῦ, τοῦ Ἀστυν. Τμήματος, τό Λιμενάρχη, μέλη ἐκκλησ. Συμβουλίων, πολλούς χριστιανούς καί ἀπο­ δήμους)· Μονῆς Μεγάλης Παναγίας καί Ἁγίου Νικολάου Κοκκαρίου, μέ πολιτιστική ἐκδήλωση (23.8)· Ἁγίου Φανου­ ρίου Μάραθο Ἰκαρίας (26.8)· Ἁγίου Φανουρίου Μανδριά (συλλειτούργησε ὁ Ἰκάριος μητροπολίτης Ἀχαΐας, Σεβ. κ.κ. Ἀθανάσιος), Ἁγίου Νικολάου Ἀρμενιστή καί Ἁγίου Νικο­ λάου Γιαλισκάρι (27.8)· Τιμίου Προδρόμου Λέκκα (28 καί 29.8)· Μονῆς Ἁγίας Ζώνης Βλαμαρῆς (30 καί 31.8).

• Τέλεσε τό Μυστήριο τοῦ Γάμου τοῦ Χαραλάμπους, υἱοῦ τοῦ π. Προδρόμου Κουτλουκτσόγλου (2.7), τοῦ Σώζον­ τος, υἱοῦ τοῦ π. Βασιλείου Λάμπρου (23.7) καί τοῦ Θωμᾶ Λάνδρου (19.8).

• Τήν ἐξόδιο Ἀκολουθία τοῦ ἀειμνήστου Κων. Τσιρί­ γου (30.7).

• Τίμησε μέ τήν παρουσία του τήν ἀλλαγή διοικήσε­ ως τοῦ 4ου ΕΤΕΘ Σάμου (3.8).

• Τίς ἑόρτιες ἐκδηλώσεις τῶν ἱερῶν ναῶν Ἁγίου Σπυ­ ρίδωνος Βαθέος (9.7) καί Κοιμ. Θεοτόκου Ἄνω Βαθέος (21.8).

• Δέχθηκε τήν ἐπίσκεψη τοῦ ἀρχηγοῦ τῆς ΑΣΔΕΝ, στρατηγοῦ κ. Ν. Μανωλάκου, πολλῶν ἐπισκεπτῶν καί ἀποδήμων Σαμίων. Η ΤΙΜΗ ΤΩΝ ΣΑΜΙΩΝ ΑΓΙΩΝ Ἡ Ἱερά Μητρόπολις Σάμου Ἰκαρίας καί Κορσεῶν, μέ ἰδιαίτερη λαμπρότητα ἑόρτασε τήν ἱερά μνήμη τῶν ἐν

62 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ Σάμῳ διαλαμψάντων Ἁγίων, Λέοντος, Ἐρμο­ γένους καί Ἡρακλείου, ἐπισκόπων Σάμου, Λέοντος, Θεοδώρου καί Γρηγορίου τῶν στρα­ τιωτικῶν μαρτύρων, τοῦ νεομάρτυρος Γεωργίου τοῦ ἐκ Χώρας Σάμου καί ἐν Ἐφέσω ἀθλήσαντος, καί τοῦ Ὁσίου Παύλου τοῦ Λατρινοῦ. Τό Σάββατο 29 Ἰουλίου τελέσθηκε πανηγυρικός Ἀρχιερατικός ἑσπερινός στόν Ἱερό Μητροπολιτικό Ναό Ἁγίου Νικολάου Σάμου, χοροστατοῦντος τοῦ Σεβ. Μη­

τροπολίτου Σάμου καί Ἰκαρίας κ.κ Εὐσεβίου καί ἐν συ­ νεχείᾳ πραγματοποιήθηκε ἡ λιτάνευσις τῶν ἱερῶν Λει­ ψάνων καί τῶν Εἰκόνων στήν παραλιακή Λεωφόρο της πόλεως, Ἀρτοκλασία καί θεῖον κήρυγμα ὑπό τοῦ Σεβα­ σμιωτάτου στήν πλατεία Πυθαγόρα. Ὁ Μητροπολίτης μας στό κήρυγμά του ἐπεσήμανε ὅτι οἱ Ἅγιοί μας εἶναι πρότυπα ζωῆς καί πηγή ἐμπνεύσεως στόν καθημερινό μας ἀγώνα. Τόνισε ἰδιαιτέρως ὅτι ἡ πίστη στό σωτήρα Κύριό μας εἶναι δύναμη ζωῆς. Τήν ἁγιώνυμο ἡμέρα, Κυριακή 30 Ἰουλίου τό πρωί, τελέσθηκε ὁ Πανηγυρικός Ὄρθρος καί στή συνέχεια ἡ Ἀρχιερατική Θεία Λειτουργία στόν Μητροπολιτικό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Καρλοβάσου, ἱερουργοῦντος τοῦ Σεβ. Μητροπολίτου Σάμου καί Ἰκαρίας κ.κ Εὐσεβίου. Ἔγινε λιτάνευσις τῶν ἱερῶν λειψάνων καί τῶν ἱερῶν εἰκόνων τῶν Ἁγίων μας, πέριξ του Ἱεροῦ Ναοῦ μέ τή συμμετοχή τῆς Φιλαρμονικῆς Καρλοβάσου. Σύσσωμες οἱ Ἀρχές καί οἱ φορεῖς τοῦ Νησιοῦ καί πλῆθος εὐσεβῶν χριστιανῶν συμμετεῖχαν στίς λατρευτικές

ἐκδηλώσεις ἐπιτελώντας χρέος ἱερό καί ἀποδί­ δοντας τήν ὀφειλομένη τιμή καί εὐγνωμοσύνη στούς Ἐφόρους καί Πνευματικούς Προστάτες τοῦ ἀκριτικοῦ Νησιοῦ μας. ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΑΠΟΔΗΜΩΝ ΣΑΜΙΩΝ Ἡ συνάντηση μετά ἀπό πρόσκληση τοῦ Ποιμενάρχου μας ἔγινε τήν ἁγιώνυμο ἡμέρα τῶν Σαμίων Ἁγίων (30 Ἰου­ λίου) στό Μητροπολιτικό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου Καρ­ λοβάσου. Μετά τό πέρας τῆς Ἀρχιερατικῆς Θείας Λειτουργίας καί τήν τέλεση μνημοσύνου ὑπέρ τῶν ψυχῶν τῶν ἁπαντα­ χοῦ τῆς γῆς Σαμίων Ἀδελφῶν μας, περισσότεροι ἀπό πε­ ντακόσιοι Σάμιοι (Ἀμερική, Αὐστραλία, Ἀφρική, Καναδά, Ἀθήνα, Θεσσαλονίκη), ἄκουσαν τούς πατρικούς λόγους τοῦ Ποιμενάρχου μας. Δέχθηκαν τήν ἀγάπη καί τήν φιλο­ ξενία τῆς τοπικῆς Ἐκκλησίας στό Ἐπισκοπεῖο Καρλοβάσου. Ἀντηλλάγησαν σκέψεις καί ἀπόψεις. Ἀκούσθηκαν ἐπαι­ νετικά λόγια γιά τήν πρωτοβουλία τοῦ Ποιμενάρχου μας. Παροῦσες οἱ Ἀρχές τοῦ νησιοῦ. Ἦταν συνάντηση ἀγάπης καί ἑνότητος. Η ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΣΑΜΟΥ Ἑκατοντάδες πιστοί προσῆλθαν στό μοναστήρι τῆς Μεγάλης Παναγίας Σάμου καί συμμετεῖχαν στόν Ἀρχιερα­ τικό Ἑσπερινό τῆς Ἀποδόσεως τῆς ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου (22.8). Στόν πανηγυρικό ἑσπερινό χοροστάτησε ὁ Σεβ. Μη­ τροπολίτης μας κ.κ. Εὐσέβιος πλαισιούμενος ἀπό Ἡγου­ μένους τῶν Ἱερῶν Μονῶν τῆς Σάμου καί πλειάδα Ἱερέων. Τόν θεῖο Λόγο κήρυξε ὁ Σεβασμιώτατος, ὁ ὁποῖος ἀνεφέρθη στίς ἀναρίθμητες καί θαυμαστές ἐπεμβάσεις στήν πολυχρόνια πορεία τῆς Ἱερᾶς Μονῆς ἀπό τό 1586 μέχρι καί σήμερα. Τόνισε δέ ἰδιαιτέρως ὅτι: «Στή ζωή μας πολλές φορές βρισκόμαστε μπροστά σέ κρίσεις καί σέ ἀδι­ έξοδα που δέν περιμέναμε. Ὑπάρχει ὅμως τέλος καί ὀρθή διέξοδος. Ἡ διέξοδος τοῦ Θεοῦ. Δηλαδή ἀντί νά κοιτᾶμε κάτω ἤ τριγύρω μας, γιά νά βροῦμε λύση, νά κοιτάξουμε ἐπάνω. Νά ἐπικαλεσθοῦμε τόν Θεό καί τήν Παναγία μας καί νά δώσουν Αὐτοί τήν λύση πού ἀσφαλῶς θά εἶναι ἡ καλύτερη. Θά εἶναι λύση «ὑπέρ ἐκ περισσοῦ ὧν αἰτούμεθα ἤ νοοῦμεν», ὅπως γράφει ὁ Ἀπόστολος Παύλος πρός τούς Ἐφεσίους. Στή συνέχεια ἐψάλησαν τά ἐγκώμια τῆς Παναγίας μας καί ἔγινε λιτάνευσις τοῦ Ἐπιταφίου της. Ἀνήμερα τελέσθηκε ἡ ἀκολουθία τοῦ Ὀρθρου καί στή

ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ συνέχεια ἡ πανηγυρική καί Ἀρχιερατική θεία Λειτουργία, ἱερουργοῦντος τοῦ Σεβ. Ποιμε­ νάρχου μας κ.κ. Εὐσεβίου. Τόν θεῖο λόγο κή­ ρυξε ὁ Πρωτοσύγκελλος τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας π. Σωτήριος Κοσμόπουλος. Στό τέλος τῆς θ. Λειτουργίας ἔγινε λιτάνευσις τῆς Ἱερᾶς Εἰκόνος γύρωθεν τοῦ καθολικοῦ τῆς Ἱερᾶς Μονῆς καί ὁ Σεβασμιώτατος ἀφοῦ εὐχαρίστησε ὅλους εὐχήθηκε ἡ Παναγία νά σκέπει τό νησί μας καί τήν Ἱερά Μονή της. ΧΕΙΡΟΤΟΝΙΑ ΝΕΟΥ ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ Μέσα σέ κλίμα ἰδιαίτερης συγκίνησης καί μέ κάθε λα­ μπρότητα τελέσθηκε τό Σάββατο 19 Aὐγούστου 2017 ὑπό τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σάμου καί Ἰκαρίας κ.κ. Εὐσεβίου, ἡ εἰς Πρεσβύτερον χειροτονία τοῦ Αἰδεσιμολο­ γιωτάτου π. Δημητρίου Πλακιώτη στόν Ἱερό Ναό Ἁγίου Νικολάου Ὅρμου Μαραθοκάμπου Σάμου, ὅπου καί θά ὑπηρετεῖ ἀπό τοῦδε καί εἰς τό ἐξῆς ὡς Ἐφημέριος. Ὁ νέος Πρεσβύτερος εἶναι ἔγγαμος, ἀπόφοιτος τῆς Ἀνωτάτης Ἐκκλησιαστικῆς Ἀκαδημίας Ἀθηνῶν καί Διπλω­ ματοῦχος τῆς Βυζαντινῆς Ἐκκλησιαστικῆς Μουσικῆς. Ὁ π. Δημήτριος ἐπί τρία σχεδόν ἔτη διακόνησε μέ ἀφοσίωση τόν Σεβασμιώτατο Ποιμενάρχη μας ὡς Διάκονός του, ὅπως φαίνεται καί ἀπό τόν χειροτονητήριο λόγο του στόν ὁποῖο ἐτόνισε: «Θέλω ἁπλά νά γνωρίζετε, Σεβασμιώτατε, ὅτι γιά μένα σήμερα δέν τελειώνει ἡ διακονία μου κοντά Σας, ἀλλά λαμβάνει μιά εὐρύτερη διάσταση. Θά παραμεί­ νω πιστός διάκονός Σας! Θά βρίσκομαι κοντά Σας μέ τήν ἴδια καί περισσότερη ἀκόμη ὑπακοή, ἀγάπη καί προθυ­ μία. Παρακαλῶ καί Ἐσεῖς, μήν παύσετε νά δείχνετε ἀνοχή ἀπέναντί μου καί νά μέ ἀγκαλιάζετε μέ τήν πατρική Σας Ἀγάπη.» Ὁ Σεβασμιώτατος στήν ἀντιφώνησή του ἐπέστησε τήν προσοχή τοῦ νέου Πρεσβυτέρου στό ἱερατικό ἔργο, πού τοῦ ἐμπιστεύεται ὁ Χριστός διά τοῦ Ἐπισκόπου του, ὑπεν­ θυμίζοντάς του τήν ῥήση τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολό­ γου «πτερῶσαι ψυχὴν, ἁρπάσαι κόσμον, καὶ δοῦναι Θεῷ», καθώς πλέον ὁρίζεται ὡς ποιμένας τοῦ λογικοῦ ποιμνίου τοῦ Ὅρμου Μαραθοκάμπου. Ἀνάμεσα στά ἄλλα τόν προ­ έτρεψε πατρικῶς νά ἐργασθεῖ ἀόκνως καί ἐνδελεχῶς γιά τήν ἀγάπη καί τήν δόξα τοῦ Χριστοῦ καί τῆς Ἁγίας Του Ἐκκλησίας, παραμένοντας ἐπιφυλακτικός στό κοσμικό φρόνημα καί ἀφορώντας στόν τῆς πίστεως ἀρχηγόν καί τελειωτήν Ἰησοῦν Χριστόν (βλ. Ἑβρ. ιβ΄ 2). Τέλος ὁ Σεβασμιώτατος ἀπευθυνόμενος στό πολυ­ πληθές ἐκκλησίασμα, πού κατέκλυσε τόν Ναό, γιά νά ἀνα­ φωνήσει τό «ΑΞΙΟΣ» στόν νέο Κληρικό, ζήτησε τήν ἀπό

63 μέρους τους τιμή καί ἀγάπη πρός τόν νέον Πρεσβύτερον, ἐνῶ δέ παρέλειψε νά ἐκφράσει τόν προβληματισμό του γιά τήν ἀνάγκη ἀνα­ ζωπύρησης τῶν ἱερατικῶν κλίσεων μέσα ἀπό τίς οἰκογένειες, ὥστε παρά τίς δυσκολίες τῆς σύγχρονης ζωῆς καί τά ἐμπόδια τῆς οἰκονομικῆς κρίσης, νά εὑρίσκω­ νται καί ἄνδρες, οἱ ὁποῖοι καί θά ἀναδέχονται θυσιαστικά τήν διακονία τῆς ἱερωσύνης, ἀλλά κάι γυναῖκες σύζυγοι, πού θα συμπαρίστανται στό σύζυγο Ἱερέα, γιά νά συνεχίσει ὁ κόσμος νά ἔχει ζωή καί σωτηρία, ὅπως τονίζει καί ὁ Μ. Βασίλειος στήν ἁγία Ἀναφορά του. Εὐχή καί προσευχή ὅλων μας ὁ νέος Πρεσβύτερος π. Δημήτριος Πλακιώτης, νά εὐαρεστήσει τόν Θεό ἱερουρ­ γώντας τόν Λόγον τῆς Ἀληθείας καί νά ἐπαληθεύσει τίς προσδοκίες τοῦ Σεβασμιωτάτου Ποιμενάρχου μας, ὡς καί πάντων τῶν Κληρικῶν ἤ λαϊκῶν Ἀδελφῶν, πού συμμε­ τεῖχαν στήν χαρά τῆς προσωπικῆς του Πεντηκοστῆς. ΟΙ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΗΝΩΣΕΙΣ ΜΑΣ ΓΙΟΡΤΑΣΑΝ ΕΙΚΟΣΙ ΧΡΟΝΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ Γιά μία ἀκόμη φορά μέ ἰδιαίτερη ἐπιτυχία λειτούργη­ σαν καί φέτος οἱ κατασκηνώσεις τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησί­ ας στήν περιοχή τοῦ Κότσικα. Τέσσερις περίοδοι γιά ἀγόρια καί κορίτσια Δημοτι­ κοῦ, Γυμνασίου καί Λυκείου φιλοξενήθηκαν κάτω ἀπό τή σκιά τοῦ ὑπεραιωνόβιου δένδρου τοῦ Κότσικα (κέδρου), ὁ ὁποῖος ἐδῶ καί εἴκοσι χρόνια σκεπάζει στοργικά τήν νε­ ανική δράση τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας.

Τά παιδιά σπούδασαν τά στοιχεῖα τῆς πνευματικῆς ἀναζήτησης, τῆς δοξολογίας τοῦ Θεοῦ καί σέ συνδυασμό μέ τούς κατασκηνωτικούς τρόπους χαρᾶς, τῆς ψυχαγωγί­ ας, τῆς κοινωνικότητας, τοῦ παιχνιδιοῦ διαπίστωσαν ὅτι «μόνο ἡ πίστη στόν Χριστό δίνει νόημα στή ζωή μας καί

64 ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΙΣ μόνο ὁ Θεός δέν θά μᾶς ἐγκαταλείψει», κάτι πού διαρκῶς τόνιζε ὁ Σεβασμιώτατος στούς κατασκηνωτές καί τίς κατασκηνώτριες μέ κάθε εὐκαιρία ἐπισκέψεώς του στούς χώρους τῶν κα­ τασκηνώσεών μας. Ἡ συγκίνηση ἦταν ἔντονη ἰδιαίτερα τήν τελευταία ἡμέ­ ρα τῶν κατασκηνωτικῶν περιόδων ὅταν προβλήθηκε ἐπε­ τειακή ταινία ἀφιερωμένη στά εἴκοσι χρόνια της λειτουργί­ ας τῶν κατασκηνώσεών μας. Ἡ ἀγάπη καί ἡ μέριμνα τοῦ Σεβ. Ποιμενάρχου μας γιά τήν κατασκηνωτική δράση τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας ἔχει ἀποφέρει γλυκεῖς καρπούς: Περισσότεροι ἀπό 350 κατασκηνωτές καί 40 στελέχη ἀπήλαυσαν τήν Ἀβραμιαία φιλοξενία τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας φέτος. Εὐχόμενοι νά μήν ξεχάσουμε αὐτές τίς μοναδικές στιγμές πού ζήσαμε στήν «Παναγία τοῦ Κότσικα» δώσαμε ὑπόσχεση συνεχοῦς ἐπικοινωνίας καθόλο τό ἔτος σέ ὅλες τίς δράσεις τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεώς μας.

τῶν Α.Ε.Ι. καί Α.Τ.Ε.Ι. Ἡ ἐπιτυχία σας δικαιώνει τούς κόπους καί τίς θυσίες καί τούς ἀγῶνες σας. Συγχαίρω καί τούς γονεῖς σας καί τούς εὔχο­ μαι κάθε εὐλογία ἀπό τό Θεό. Σᾶς συνοδεύουν ἡ ἀγάπη καί οἱ προσευχές μου στή νέα σας πορεία. Νά γνωρίζετε, ὅτι θά εἶμαι κοντά σας συμπαραστάτης στούς εὐγενεῖς ἀγῶνες τῆς ζωῆς σας. Ὁ Κύριός μας, ὁ αἰώ­ νιος, ὁ παντοδύναμος καί ὁ ἀλάθητος ὁδηγός τῶν νέων, νά σᾶς εὐλογεῖ, νά σᾶς προστατεύει καί νά σᾶς χαρίζει ἐπιτυχί­ ες. Πάντα νικητές καί τροπαιοῦχοι στή ζωή σας.

ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ ΣΤΟΥΣ ΕΠΙΤΥΧΟΝΤΕΣ Ὁ Σεβ. Μητροπολίτης μας ἀπέστειλε τήν κάτωθι ἐπι­ στολή: Ἀγαπητά μου παιδιά, Σᾶς ἐκφράζω ὁλοκάρδιες πατρικές εὐχές καί θερμά συγχαρητήρια γιά τήν ἐπιτυχία σας στίς διάφορες Σχολές

ΤΟ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΑΣ πού στεγάζεται κοντά στό Μητροπολιτικό Μέγαρο, ὅλο τό καλοκαίρι δεχόταν ἐπισκέψεις ἀπό Δευτέρα ἕως Παρασκευή κατά τίς ὧρες 09:30΄-13:30΄. Ἔτσι, πλῆθος Σαμίων ἀποδήμων καί τουριστῶν ἐπε­ σκέφθησαν καί θαύμασαν τά ἐκθέματα.

Μετ᾿ εὐχῶν καί πατρικῆς ἀγάπης Ὁ Ἐπίσκοπός σας † Ὁ Σάμου καί Ἰκαρίας Εὐσέβιος

ΠΡΟΜΗΘΕΥΘΕΙΤΕ ΕΓΚΑΙΡΩΣ ΤΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΟ 2018 • Τό πρῶτο (σπιράλ) ἀφιερωμένο στίς ἱερές Μονές τῆς Μητροπόλεώς μας, μέ πλῆρες Ἁγιολόγιο.

• Τό δεύτερο (τσέπης), εἶναι ἀφιερωμένο στήν 20ετή λειτουργία τῶν Κατασκηνώσεών μας.