6.5.1 Contact maken

Veel van de mensen waarvoor we mogen werken ontwikkelen, door stressvolle omstandigheden, een hoge gevoeligheid voor de oprechtheid waarmee een hulpverlener naar hen toe stapt. Vertrouwen moet je winnen. Je krijgt hierop geen voorsprong. Om dit te verduidelijken willen we enkele pleidooien houden.

* Pleidooi voor een oprechte ontmoeting met de andere mens.

Als begeleider/opvoeder krijgen we een enorm voorrecht om met mensen (kinderen zowel als volwassenen) te werken. We spreken over ‘mét mensen werken’, niet ‘voor mensen’. Het ‘regel-geven’ is heel vaak een noodzakelijkheid om van een organisatie een gestructureerd en werkbaar geheel te maken. Het stelt gebruikers wel steeds weer in de positie van diegene die de oplossingen, aangeboden door de professionele hulpverlener, als ‘waar’ aanvaardt. Het is ook zo dat wij, gescherpt door onze vaardigheden en de opleidingen die we genoten, heel vaak, snel tot mogelijke suggesties komen om moeilijkheden of problemen aan te pakken. Deze suggestie ontneemt echter de kansen bij de ander om zelf tot oplossingsmogelijkheden te komen. Deze cursus wil een uitnodiging zijn om de andere/onze cliënten te ontmoeten in een gezamenlijke kwetsbaarheid van het ‘niet weten’. Onze oplossingen zijn louter suggestief. Wij moéten dit niet doen: ook dit is ‘ont-moeten’. Frans Gieles zegt in dat verband: ‘Ik stel me vooral op als persoon: een herkenbare individuele en unieke eenheid van menselijke lichamelijkheid, waarderen, willen, voelen en kennen met alle rationele en irrationele kanten van dien, die zich door zijn eigen keuzes en handelingen een eigen biografie, dat is: een eigen leven, schept’.34

* Pleidooi voor nederigheid.

Wanneer we handelen vanuit een ‘(ook) niet weten’, dan stellen we ons gelijk met onze cliënten. Je geeft aan dat ‘niet weten’ geen beperking is om samen verder te werken. Overigens: alle suggesties die je als hulpverlener in dit stadium maakt, zijn sturend en in strijd met het oplossingsgerichte gedachtegoed. Oplossingsgerichte hulpverlening is de kunst om je overbodig te maken.

* Pleidooi voor een goed ‘rapport’.

Het begrip ‘rapport’ (spreek je op z’n Frans uit) is afkomstig uit de hypnotherapie en werd opgevist door de grondleggers van het Neuro Linguïstisch Programmeren (NLP). Rapport is een synoniem voor ‘goed contact’. ‘Als twee mensen rapport met elkaar hebben of, zoals dat heet, met elkaar in rapport zijn, dan houdt dat in dat hun relatie wordt gekenmerkt door: vertrouwen, gevoelsmatige betrokkenheid, bereidheid om elkaar te volgen, respect voor elkaars wereldmodel en sterk op elkaar gerichte aandacht’.35

34 VERSTRAETEN, H., Conflicthantering in de hulpverlening aan kinderen en jongeren binnen de bijzondere

jeugdzorg, cursus VSPW, Kortrijk, 1994.

35 DERKS, L., HOLLANDER, J., Essenties van NLP. Sleutels tot persoonlijke verandering, Sevire/Kosmos-Z&K, Utrecht -

Antwerpen, 1996, 720 blz., p. 97.