26 oct av

Page 12

Amcho Awaz Oct 26_Layout 1 10/25/2013 7:04 PM Page 12

Ponnje<Sonvar, 26 Otubr, 2013<

Tiatr Machier

Amcho Avaz

Konknni machier dilolea yogdana khatir…

Mhalgodde Tiatrist

6 Khell/Khell-Tiatristancho Bhovman

T

iatr Akademi Gõy dor vorsa 24 Otubr hea disa Konknni Khell-Tiatrancho ‘Shakespeare’ mhunn pacharlolo namnnecho Khell-Tiatr kolakar Somplolo Rosario Rodrigues hacho zolm dis monoita. Hea-i vorsa ho dis vhodda dobajean monovpant ailo. Onvdum TAG-n ghoddoun haddlolea hea dobajea vellar jivitbhor aplem yogdan Khell/Khell-Tiatr-ak dilolea Khell Tiatrististancho zanchi piray 60 vorsam odhik asa tancho bhovman ghoddoun haddlo. He 6 mhalgodde/mhalgoddim khell-tiatristam zavn asat Jess Fernandes, Alcino Furtado, Sebastiao Carvalho, Carmin Rodrigues, Antonio Manuel Pereira ani Netty Carneiro. Tankam ek yadostik, 20000 rupiya nogod ani ek ‘shawl’ bhettoilem. TAG-n ghoddoun haddlolo ho dobazo Otubr 24ver, 2013 sanjechea 6:30 vaztam Institute Menezes Braganza sobhaghor, Ponnje hangasor zalo. Hea dobajeak Mukhel Soiro mhunn Kola ani Sonskruti khateacho Montri Dayanand Mandrekar

hajir aslo. Bhovmanestank tacheach hatantlean puroskar ani her bhett-vostu dileo. Namnnechem khell-tiatrist kolakarn Clara Dias hem Manachem Soirem mhunn hajir aslem. Hea somoyar uloitana Mukhel Soiro Kola ani Sonskruti khateacho Montri Shri. Dayanand Mandrekar hannem aplea ulovpant TAG-k xabaski dili ani tiatristancho bhovman korta tedna te chodd zantte zanvchea adim korcho mhunn suchnnam kelim. Manachi Soiri Smt. Clara Dias hinnem sanglem ki Tiatr Akademi ghoddun haddlea uprant zaitem boreponn aichea tiatristank zalam zacho labh adlea tiatristank mell’lo na. Survatek TAG-cho Odheokx Prince Jacob hannem yevkar dilo. Puroskar mankari Jess Fernandes ani Carmin Rodrigues hannim aple udgar ukttek kele ani xevottak TAG-cho Up-Odheokx Joe Rose hannem upkar attoile. Hea bhovman dobajea uprant ek khaxeli kantaram ani vinodhi karyavoll ghod-

Gõy Sorkaracho Kola ani Sonskruti Montri Dayand Mandrekar hachea sangatak puroskar mankareancho kaddlolo fottu. Manachem soirem Clara Dias, TAG-cho Odheokx Prince Jacob, Up-Odheokx Joe Rose ani adlo Montri Prakash Velip hevui fottvar dista.

dun haddli. Hi karyavoll khas Cyril Andrade (Dotor) ani tachea pongddan khas somplolo Rosario Rodrigues hachea zolm disa nimitan ghoddoun haddloli. He songit vinodhi karyavollint Konknni tiatr machieche namnneche kolakar Osvy Viegas, Benny de Aldona, Reginaldo de Panchwadi, Cajie de Curtorim, Cajie de

Kakoda, Roma, Carmina, Celto de Benaulim, Pitush ani Agnelo hannim vantto ghetlo. He karyavollik songitkar Seby ani tachea pongddan songitacho sangat dilo. Konknni tiatrache mogi ani her namnneche kola mogi TAG-n ghoddoun haddlole he khas karyavollik vhodde sonkhen hajir asle.

Ghumott vazovpachi karyaxalla

Tiatrantleo Kaim Yadi

Joe Rose

Mhozo jiv golleak tenko.

P

rem Kumaracho Mumbai ‘show’ choltalo, ani tacho ‘show’ mhonntoch tache soglle ‘advertisement Cine Times’ ani ‘Goa Times’acher yetale tea xivay ‘handbills’ astale. Ani hanv sodanch ‘sure’ astalom khuinchea disa ‘show’ khuim manddla poi to. Oxem zalem ki ek dis hanv ‘show’-ak pavlom Matunga punn ‘show’ zalo anik khoim. Punn borea noxiban hanv Matunga ek vor adinch pavlolom mhonntoch dusrea zager vochonk sompem zalem. Na zalear Mumboi tum zannoi rosteancher kitleo mottari astat teo ani soglle kodden ‘traffic signals’. Xekim hanv vosreant pavlom zalear Prem Kumar sarko ‘furious’ hanv khoim pavlom kai mhonn. Uprant mhaka polleun to xant zalo. Anik ek fautt Prem Kumaracheach tiatrak oxench ghoddlem, amcho ‘makeup man’ Kaity mhoje borobor aslo. Ten’na Mumboint ‘Central Railways’-cho ‘route’ mhaka chodd tachi son-

voim nasli. Ami dogui reil gaddient vochpak gele. Kaity zo mhoje borim aslo tannem mhaka sanglem ki ami Ghatkopar ixttixonar devunk zai

mhonn, karann ti ‘fast train’ zalolean dusrea ixttixonacher ti thambona. Amkam vochunk zai ti ‘slow train’ dusre vordan dusrea ‘platform’-acher yeta, ti mista hannem polleli, ani tannem mhaka dhanvonk sanglem. ‘Rail cross’ kor mhonnpak laglo, hanvem orxim ‘rail’ kednach ‘cross’ korunk nam, dhanvon hanvem ‘rail cross’ keli, fuddem

vhoddli lokhnnachi modem ‘barricade’ asa, torui tosoch hanv dhanvlom. ‘Barricade’ ani ‘train’-i modem egdom thoddi mekhlli suvat asa, ‘Barricade’-im modem poi ‘gap’ asta tem taka lagim mevlem ani tannem tantlean ghuson dusrea vordan par kaddli. Ho ‘gap’ mhaka mevlonam, punn hanv egdom pontar dhavon vochon ‘cross’ zalom ani nimnnem ‘barricade’-chea varranv-ak ghott dhorlo ani hanv dusrea vordan portolom. Itlean mhojea fattlean ‘train’ pasar zaun geli. Mhojem kalliz pasun tea farak dhodd-dhoddunk laglem ani hanv thoinch thondd zalom. Sumar tin-char minut mhaka thoim kitem zalem tem kainch somzolenam hanv jivo asam vo melam to. Uprant thoddea vellan mhoji fuddli vatt dhorli. Tea disa hanvem tea tiatrant nimnne fautt Kid Boxera lagim ek duo mhonnlo, anik tache urpant to tiatr nachunk nam. Uprant to ‘retire’ zalo anik porto tiatramni nhesunk nam. Dekun he ghoddnnecho mhaka sarko ugddas asa.

TAG-cho Up-Odheokx Joe Rose Ghumott karyaxalla hache ukttavnne somoyar uloitana kaddlolo fottu

Green Stars Cultural Promoters he sonvsthen poilech pavtt ghumott koxem vazonvchem hache vixim ek karyaxalla ghoddoun haddli. Hi karyaxalla Kala Akademichea ‘rehearsal hall’ hantun 20 Otubr 2013 hea disa sanjechim 3 tim 6 voram poriant zali. Hi karyaxalla Kala Akademi Gõy ani Tiatr Akademi Gõy hanchea zodd palvan ghoddoun haddloli. Shri. Joe Rose, Tiatr Akademicho UpOdheokx ukttavnnechea dobajeak Mukhel Soiro mhunn hajir aslo ani tannench poramporik divlli pettovn he karyavollichi ukttavnni keli. Aplea ulovpant Joe Rose hannem Green Stars Cultural Promoters hankam porbim dili ani aplea bhurgeaponnailea disancho ugddas korun Aldona ganvant taka ghumott vazta tem aikopak khub borem distalem mhunn sanglem. Ghumott bore bhaxen vazoilem zalear tacho avaz khub avddicho zata. Shri. Lourenco hea karyaxallek mukhel ulovpi mhunn hajir aslo ani tannem ghumott koxem vazonvchem hache vixim bariksannin mahiti dili. Tea fuddem ulovn tannem adlea kallar

ghumott hacho zolm koso zalo tacherui uzvadd ghatlo ani mande ani dulpodam gaitana ghumttacho vapor zata tachi yad keli. Ghumttache bhanddavolli vixim uloitana Lourenco hannem ghumott koslem korta ani tacho akar ked’do aspak zai, ani ghumttak koslem chambddem vaprunk zai hache vixim mahiti dili. Hajir asloleank ghumott koxem vegvegllea toramni vazovnk zata ani mando ani dulpodam gaitana tem koxem vazovnk zai hemvui vazovn dakhoilem. Mando ani dulpodam gaitana rebek, guitar ani ghumott vazovop yogea asa oxem tannem fuddem mhunttlem. Ghumott vazovpache he karyaxallek sumar 40 ghumott mogyeamni bhag ghetlo zantun mando pongddache fuddari ani dusre mando mogi umedin hajir ravle. Survatek Octavio Rodrigues hannem Mukhel Soireak ani hajir asloleank yevkar dilo. Ana T. Ferreira Rodrigues hannem upkarachem uloup kelem zalear Shri. Jones Correira hannem karyaxallechem sutrsanchalan kelem.

Ganvchim festam ani tornatteanche tiatr Daniel F De Souza.

Lekhok ani Ttikakar Gelea sabar vorsank hanv tiatra ani tiatristam voir Konknni toxench Inglez potrank borovop kortam. Ani jitlei pavtt hanvem amchea tiatristanchi mulakhat ghetana tankam vichar kela tanchi tiatramni survat koxi ani khoim zali kai mhonn? Tedna, chodd korun tancho zabab mhaka oso mell’la ani to mhonnlear; “Mhoji tiatr machier survat poilich amchea ganvchea festak ganvchea tiatrant zali” vo “zomnivoilea khellantlean hanv tiatr machier proves korunk pavlom”. Mhonntoch ek sot konnachean negar vochunk zaina ani tem mhonnlear, amchea ganvchea festank Gõychea ganv-ganvamni

zatat te ganvchea tornatteanche tiatr zavn asat painnem zoim tiatrachi kola khellta. He ganvche tiatr zavn asat bhurgeank ani kolevont tornatteank ut’tejon ani sfurti diupi sondhi. Hea ganvchea tiatram udexim zaitea tornatteank sondhi favo zata tanchea angant asloli tiatr kola mukhar vhorunk. Heach tiatram udexim tornatteank machier poilim panvlam marunk ani tanchi kola dakhounk poile sonskar favo zatat. Aiz amchea Konknni palkar sabar tiatrist ani boroinnar-digdorspi je yes zoddunk pavleat, tanchi poili survat ani tancher poile sonskar tiatr mollar heach ganvchea festank zavpi tiatram udexinch zale. He amchea ganv-ganvamni festank zavpi tiatr zavn asat amche sonskrutayechem vhoddlem daiz. Zoso ek lhan bhurgo avoychea pottant astanach futtboll khellunk xikoun yeta, ani taka tachea pãyancher ubo ravtoch futtbolacher khont marunk konnech xikovnk naka, to aplea apunn ti marunk xikta, tech toren mhojean kha-

tren mhunnonk zata ki Gõycho dor lhan bhurgo vhaddta-vhaddta tachea angant asloli nattkachi ani gavpachi kola to ap-aplea apunn poili aplea ghorant dakholl korta, punn taka ti mukhar vhorunk ek sondhi zai. Hi sondhi bhurgeponnar taka hea ganvchea festank zavpi ganvchea tiatram udexim mellta. Mhojea bhurgeaponnar pasun hanvem hea ganvchea festak zavpi ganvchea tiatramni bhag ghetla ani tachi ruch onnbhovlea. Uprant ti mukhar vhorunk na ti ek dusri gozal. Mhaka ugddas asa mhojea bhurgeaponnar Saliganv (Bardez-ant) mhojea ganvant ganvcho Thomas Andrade apunn tiatr boroun ganvchea bhurgeank ghalun Mayachea mhoineant ganvchea Mae de Deus festak dor vorsa ganvant tiatr machier haddtalo. Tantun tiatrak anik nett diunk thodde bhov vevsayik tiatristui astale. Tedna hanv lhan bhurgo. Uprant amcho ganvcho bhav Albert D’Souza tosoch aple tiatr boroun ganvchea festak

12

machier haddunk survat keli. Tachea tiatramni hanvem kaim pavttim bhag ghetla ani aplea tiatrant ‘opening’ pasun gavunk to mhaka sondhi ditalo. Eka ganvchea festa disa ganvchea bhurgeamni machier haddlolea tiatrant nachunk khuxalkay bhogta ti vegllich mhunttlear koslich otitay zanvchina. Hachi govay khoimchoi bhurgo zo ganvchea tiatramni nhesla to diunk xoktolo. Punn halinchea vorsamni sabar amchea ganvamni hea ganvchea festank zavpi ganvchea bhurgeanche tiatr machier haddop khub promonnan komi zait gelam. Kaim kodden kaim ganvamni te sapuch bond poddleat. Chodd korun thoim ‘commercial tiatr’ machier haddlole distat. Khorem mhunttlear TAG survat zaloleak thavn poilim Tomazinho bab Cardozo hanchea fuddarponna khal ganvchea bhurgeank ut’tejon diunk ek yevzonn (Production of tiatr in Villages/Urban areas) toyar keloli zache vorvim ganvant tiatr dakhovnk ani

machier haddunk 20,000/- rupiyanchi arthik mozot melltali. Hi yevzonn atam Prince Jacob Bab hanchea fuddarponna khal nettan mukhar veta, ani tichem arthik mol vaddoun ti atam 25,000/rupiyancher pavlea. Tea xivay ganvchea bhurgeank mukhar anik adhar diunk TAG tankam margdorxonn korunk tiatrdigdorspi korunk aplo ek digdorspi zai zalear dekun to tankam funkott favo korta. Dubav na, he yevzonnecho faiddo kaddunk tharavik kaim sompe nemkaide asat te pallunk zai. Punn, hi duddvanchi mozot ji atanchea tornatteank favo zalea ti adlea kallar nasli, punn torui tednachea tornatteamni ganvamni tiart borovpache soddle nant. Tannim teayamni mhunttlolea porim palkar haddle ani hem amchem girest daiz sambhall’lem. Hache vorvim zaite nove kolakar tiatrist palkar ruzon aile, ani vhoddle tiatrist zavnk pavle. Amchea ganvchea tornatteamni hi amchi purvozanchi porampora ani

daiz sambhallunk tancho hat bar launk goroz asa. Tanninch ho amcho tiatr mukhar vhorunk zai. TAGn toyar kelole yevzonnecho nettan ganvchea tornatteamni faido kaddunk goroz asa. Xelle-moddai korun, allsay dakhoun konnuch jivitant mukhar vochunk na. Zorui tuka dista tujea angant tiatr borovpachi kola asa, aizuch hatint likhnni gheun tiatr borounk survat kor. Ganvchea tornatteank ektthaim hadd, tancho sohokar gheun to machier haddunk tozvit kor, TAG jerul tuka aplo soglo duddvancho sohokar ditoli. Khorem sangchem mhunttlear amchea sabar ganvchea firgozamni sthaplolea tornatteanchea zomeank (youth associations) he tiatr machier haddunk ek khub bori sondhi. Tanchea vhoddilamni tankam ut’tejon diun tanchi tiatr kola fulpak margdorxonn diunk zai. Ami amchea ganvchea bhurgeancho, ganvchea festak zavpi tiatrachi porampora morunk diunk favona. Ti jivi dovrunk zai. Dovorchi!

Robin Vaz Tiatrist, desbhokt ani lok-kolecho mogi

R

obin Vaz hachea zolmacho ganv Kunkolle Saxtti zavn asa. To bhurgoch astana taka songitachi khub avodd asli ani hakach lagon to lhanuch astana kantaram gaitalo. Robin Vazachea bhurgeaponnar Joao Agostinho Fernandes hache tiatr Gõyant zatale ani jedna he tiatr Kunkolle zatale tedna Robin Vaz-achi avoy taka ghevn tiatr pollovnk vetali. Hakach lagon bhurgeaponnar thavnuch Robin Vaz-ak tiatracho mog laglo. Jedna Robin Vaz Joao Agostinho Fernandes hachea tiatrant vhoddle tiatrist zoxe porim Souza Ferrao, Anthony de Sa, Miss Julie, adi hankam ‘acting’ korta tem polloitalo, apunn ghora gelea uprant to hea vhodd kolakaranchim svota apunn sonvgam kortalo. Tachem dhean-mon tiatracher asa mhunn hea tachea kornneam udexim kolltalem. Robin Vazak fokt 11 vorsancho astana Kunkolle ganvantlea bhurgeamni kelolea tiatrant bhag ghevnk sondhi mell’li. To ekloch hea tiatran bhurgo kolakar (child artiste) aslo. Tannem hea tiatrant git gailem ani hem git itlea atmvisvasan (self confidence) gailem tem pollovn soglle tiatr pollennar ojap zale. Robin fuddarak ek boreantlo boro tiatrist zatolo oxem zaitea zannank dislem. Zoso vell sorot gelo toso Robin Vazacho bhumika korpacho ani kantaram gavpacho ‘style’ sudhrot gelo ani teach borobor Robin Vaz nanvlovkik zavnk laglo. Punn Robin Vazache umedik xim ani mer na zali jedna taka Jephsis Hitler, hea tea kallailea famad ‘director’-an aplea tiatrant bhag ghevnk vinonti keli. Jephsis Hitlerachea tiatrant aplea kantaram ani bhumike vorvim Robin Vazan tiatristank toxe tiatr pollennarank dipkaile ani tea disa thavn taka ‘professional’ tiatramni bhag ghevnk apovnnem ailem. Kamat de Assolna, Saluzin D’Costa hanchea tiatramni survatek tannem bhag ghetlo. Robin Vazan, fokt 15 vorsanchea pirayecho astana aplo poilo tiatr boroilo, tiatrachem nanv ‘Put Konnacho’ ani ho tiatr tannem Kunkolle ganvant machier haddlo. Hea tiatrant Robin Vaz-an thodde ‘professional’ tiatrist ani urlole ganvantle umediche tornatte, hankam ghalun tiatr machier sador kelo. ‘Put Konnacho’ tiatr lokank khub avoddlo ani itlea bhurgeaponnar itlo boro tiatr boroilo mhunn lokamni Robin Vazachi tokhnnay keli. Robin Vazak bhurgeachponnar Mumboi vecho poddlo. Tea kallar Gõyche bhurge, nokre khatir, Mumboi vetale. Robin Vaz Mumboint apnnak tiatr machier kam korunk sondhi mellta kai mhunn polloit aslo. Punn Mumboint taka survatek tiatramni nachonk sondhi mell’li na kiteak tiatr machier vhorpak taka adhar ditolo thoim konnuch naslo. Toruipunn ek mhunn’nni asan ‘ek thik khoinchorui porzollta’. Tiatramni nachpak sondhi mellonk na mhunn Robin Vaz niraxi zalo na. Taka suvadik tallo aslo ani tachem gavop suvadik aslem taka lagon Mumboichea ‘All India Radio’-cher kantaram gavpak taka sondhi mell’li. ‘All India Radio’-cher gailolea kantarank lagon Robin Vaz-achi prosid’dhi vaddli ani tiatr machier taka apovnnem yevnk laglem. Robin Vazacho anik ek mhotvacho gunn mhunttlear to ek desbhokt aslo. Desbhokti aslolea karonnan Azad Gomantak Dal, Gõy Purtugezanchea hatantlem svotontr korunk zhuzpi ek sonvstha, hantun to bhitor sorlo. Tea kallailo Azad Gomantak Dal-acho chitnnis Mussoloni Menezes aslo. Mussoloni ek tiatristui aslo ani aple tiatr borovn Mumboint machier haddtalo. Robin Vaz-ak Mussolonin boroilolea tiatramni nachpak sondhi mell’li ani tiatr machier aple kolechi jhalak tannem tea kallailea tiatristank dakhoili. Robin Vazak atam tiatr machiechea vhodd ‘director’-am lagchean zoxe porim J. P. Souzalin, Saib Rocha, Kid Boxer, Alfred Rose, Anthony de Sa, C. Alvares, Jacint Vaz, adi ap-aplea tiatramni bhag ghevnk magnneo aileo. Robin Vazan he sondhecho boro faido ghevn tiatr machievoilo ek boreantlo boro kolakar ani gavpi zavn soglleank dakhoilem. Robin Vazan soglle mellon 27 tiatr boroilea tantuntle khub lovkik zalole te oxe asa – ‘Ajent Monteiro’, ‘Opinion Poll’, ‘Xantichem Login’, ‘Dada’, ‘Barabas’, ‘Sao Joao Baptist’, ‘Sadam Hussein’, adi. He tache tiatr Gõyam toxe Mumboi zale ani tiatr pollennarank dhadoxi kele. Robin Vaz fokt tiatr machieruch ravlo na. Tannem tea kallailea famad Konkani filmani bhumika keli. ‘Nirmonn’, ‘Sukhachem Sopon’, ‘Kortubancho Sonvsar’, ‘Mhoji Ghorkan’ ani ‘Bhuyarantlo Monis’ hea filmani tannem aplem yogdan dilam. Itlench nhoi Robin Vaz-an Hindi filmani-i lhan lhan bhumika keleat. ‘Apki Izzat Aap Bachao’ ani ‘Asit Sinha’ hea filmani taka pollovnk mellta. Robin Vaz-achem anik ek khaxeleponn mhunttlear to Gõyche lok-git ani lok-nach (folk songs and folk dances) hancho mogi aslo. To ek lok-gitancho ani lok-nachancho boreantlo boro gavpi ani nachpi zavn gelo. Tannem Gõychea somazantlim zaitim lok-gitam ghoddlim ani tancher lok-nach bosoile. Kunnbi, kharvi, xetkamti, dekhnni, fugddi he poramporik loknach tannem aplea gitantlean ani nachantlean fuloile ani nanvlovkik kele. Konkani filmani jitlim lok-gitam ani lok-nach asa tantun Robin Vazacho motto hat asa. ‘Gaddi Ghevunu Zatreku Voitam’ hem tachem lok-git azun poriant lokanchea vottancher asa. Robin Vaz Gõyche sonvskrutayentlo ek boreantlo boro tiatrist, ek promannik desbhokt ani ek lok-git ani lok-nachancho mogi 16 Novembr 2002 hea disa sonvsarak ontorlo. Tomazinho Cardozo Candolim, Gõy Wilmix Mazarello hachem “100 Years of Tiatr” hea pustokachea adharan


Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.