Henk & Fred april 2020 | Het leukste en grootste technische magazine by Henk & Fred

JAARGANG 8

02 20

APRIL 2020

Gaan we straks energie opslaan in ammoniak?

Hoezo meer controle op PV-panelen?

Foto: 123RF.com

Waarom is vinyl plots weer hip?

HET LEUKSTE EN GROOTSTE TECHNISCHE MAGAZINE

Jij slaapt, ik niet Altijd verzekerd van zorgeloze brandveiligheid

Ei146: de meest verkochte rookmelder Je wilt erop kunnen vertrouwen dat bewoners op tijd kunnen vluchten bij brand. Als je dan een keuze moet maken voor een rookmelder dan wil je erop kunnen rekenen dat de melder altijd naar behoren werkt. Geen vals alarm geeft en â&#x20AC;&#x2122;s nachts onnodig gaat piepen. De Ei146 van Ei Electronics (art.nr 220500) is een betrouwbare rookmelder die al jaren de meest verkochte melder is in zijn klasse. o o o o

Slechts een uitvalpercentage van 0,029% Optische 230-volt melder met 9V back-up alkaline batterij Schaalbaar en uit voorraad leverbaar Altijd afzonderlijk 3 keer getest in de eigen fabriek in Ierland

Hemmink is leverancier en kennispartner van Ei Electronics in Nederland. Ga naar www.eielectronics.nl of bel naar 038-4698 200 voor een persoonlijk advies.

1.500 350 Intieme klantrelaties

Creatieve medewerkers

Wij werken voor klanten in de industrie, logistiek en utiliteit

Met onze ervaren specialisten staan we dagelijks klaar voor onze klanten

Met de bedrijven onder Batenburg Techniek vormen we één sterk team

Energiek team

Batenburg Installatietechniek Binnen onze divisie Installatietechniek helpen we opdrachtgevers in de industrie, logistiek en utiliteit bij de energietransitie (duurzaamheid, energietechniek, elektrisch opladen, klimaattechniek) en veiligheid (beveiliging en cameratechniek). Samen zorgen we voor een vlekkeloze installatie en optimaal functioneren. Dankzij onze specialisaties in techniek én service, beheer en onderhoud, helpen wij veel klanten met een veilige, duurzame en efficiëntere exploitatie. We werken daarbij niet alleen met de standaard installaties maar ontwikkelen ons voortdurend. Zo installeren we de eerste grote waterstofketels en zijn we een van de vooruitstrevende security partners. Die kracht zetten wij in voor onze opdrachtgevers. Samen richting de dag van morgen.

Colofon & Service Henk & Fred is een technisch magazine dat vijf keer in het jaar wordt verspreid in een oplage van 26.000 exemplaren. Interviews met bekende en minder bekende personen uit de techniek en spraakmakende rubrieken geven Henk & Fred een geheel eigen identiteit waarmee het zowel jong en oud aan zich weet te binden.

Jaargang 8, nummer 2, april 2020 UITGEVER Media Vakman B.V. Diepenveenseweg 147 7413 AP Deventer HOOFDREDACTIE Peter Besselink, redactie@henkenfred.nl

Energie opslaan in ammoniak Hij weet alles van groene energie. Kees Koolen van Koolen Industries uit Hengelo Overijssel heeft als missie om de bijbehorende technieken ‘voor de wereld beschikbaar’ te maken. Hij investeerde daarom miljoenen in groene energie-gerelateerde bedrijven. “Ik geloof in het opslaan van energie in ammoniak.”

REDACTIE Sjoerd Geurts, Marieke van der Heijden, Han Neijenhuis, Michiel Elands en Pim van de Beek BLADMANAGER Matthea Kiemeney, matthea@henkenfred.nl AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Patricia Overmars (correctie), Derk-Jan Rouwenhorst (cartoons), Jasper Olthuis (column), Karin Stegeman en Jurgen Pops

Controle op PV-panelen

ADVERTENTIES advertenties@henkenfred.nl VORMGEVING loek & feel DRUK Tuijtel ABONNEMENTEN EN ADMINISTRATIE info@henkenfred.nl Verschijning: 5 x per jaar Abonnementsprijs Nederland € 47,50 per jaar

(excl. 6% BTW incl. verzendkosten)

Losse nummers € 9,75 (excl. 6% BTW incl. verzendkosten) Abonnementen kunnen op elk gewenst moment ingaan en worden automatisch verlengd, tenzij twee maanden voor de vervaldatum schriftelijk is opgezegd.

Thuis bij...

ALGEMENE VOORWAARDEN EN PRIVACY STATEMENT zie www.henkenfred.nl

Jan Lammers

COPYRIGHT Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden op welke wijze dan ook, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen aan de volledigheid en juistheid van de informatie, zoals weergegeven in deze uitgave, geen rechten worden ontleend. De uitgever en auteurs kunnen dan ook geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zijn op bedoelde informatie uit deze uitgave.

VOLG ONS

www.instagram.com/henkenfred www.linkedin.com/company/henk-&-fred www.linkedin.com/in/fred-van-henk-en-fred www.henkenfred.nl/aanmelden WWW.HENKENFRED.NL

| APRIL 2020

Foto: ANP

Fred: @FredvanHenF | Henk: @HenkvanHenF www.facebook.com/HenkenFred

Dit voorjaar wordt er een nieuwe inspectieregeling voor zonnestroominstallaties ingevoerd: SCIOS Scope 12. Verzekeringsmaatschappijen gaan deze inspectieregeling ook in hun polissen opnemen. Wat betekent dit voor de installateur? We vragen het aan Ralph Aretz van Parkstad Inspecties en Parkstad Opleidingen.

Hoe duurzaam is Jan Lammers, de Sportief Directeur van de Dutch Grand Prix? Henk en Fred zochten hem thuis op in Zandvoort. En natuurlijk namen ze samen een kijkje op het vernieuwde circuit. “Ons doel is om hier de meest duurzame Grand Prix ter wereld te organiseren”, zegt Jan Lammers

INHOUD Zuinig rijden op waterstof

In ‘de spanningzoeker’ reizen Henk en Fred kriskras door Nederland, op zoek naar bijzondere en ‘spannende’ hobby’s van mensen uit de branche. Vandaag twee studenten die bewust een jaar studievertraging oplopen voor een uit de hand gelopen hobby.

Wonen in een tiny house

Pieter Bardoel is bouwkundig ingenieur en ontwerpt met zijn tekenstudio gebouwen en interieurs voor particulieren en bedrijven. Op Minitopia in Den Bosch heeft hij zijn eigen tiny house gebouwd. "Hier heb ik geleerd out-of-the-box te denken."

De revival van vinyl

Wie echt weer even de kick van Thriller wil ervaren, kan niet om de versie van het nummer op vinyl heen. Maar hoe wordt zo’n magisch stuk plastic nou eigenlijk gemaakt? Henk en Fred gaan langs bij Record Industry in Haarlem.

Coronavirus We hadden zo’n mooie cover voor dit magazine; met Jan Lammers op het circuit in Zandvoort. Maar door het uitbreken van het coronavirus hebben we die toch maar ingewisseld voor een andere. Want op het moment dat ik dit nu schrijf, is nog lang niet zeker of en wanneer er een Formule 1 op Zandvoort plaatsvindt. Soms zou je de tijd weleens vooruit willen spoelen... Bijvoorbeeld bij #VanGasLos. Om te weten wat het beste alternatief wordt. We schrijven nu veel over zonnepanelen in combinatie met een warmtepomp. En de netbeheerders kijken al naar de mogelijkheid om straks waterstof via het gasnet te transporteren. In deze uitgave hebben we een interessant interview met Kees Koolen. Hij verkocht zijn aandelen in Booking.com en de taxi-app Uber en investeerde miljoenen in groene energie-gerelateerde bedrijven. Koolen denkt dat het bij #VanGasLos straks draait om een mix van maatregelen. Hij laat daarbij een nieuw geluid horen. Want hij gelooft erg in het opslaan van energie in ammoniak. Een prima vervanger van gas, zegt hij. Of dat het ook gaat worden? Wat vandaag nieuws is, is morgen misschien weer achterhaald. Het coronavirus heeft ook invloed op ons beurs event ELEKTRO, dat aanvankelijk gepland stond voor eind september. Veel beurzen en evenementen zijn omwille het coronavirus verplaatst. Ons eigen event in de Beursfabriek in Nieuwegein is verplaatst naar 1, 2 en 3 december. Zet je het in je agenda? Peter Besselink, hoofdredacteur redactie@henkenfred.nl

| APRIL 2020

SolarFreezer duurzaam alternatief voor gas:

OPSLAG THERMISCHE ENERGIE IN BUFFERZAK

De bufferzak, gevuld met water, wordt gebruikt als opslag voor thermische energie

De PVT-panelen zorgen voor de thermische opvang van zonne-energie, als input voor de warmtepomp en de bufferzak

Nederland van het gas. Ă&#x201C;f en hoe snel dat moet gebeuren, daar zijn de meningen over verdeeld. Over het nut van duurzame energiebronnen lijkt iedereen echter eensgezind. SolarFreezer is een gloednieuw concept voor woningen. Collectoren genereren thermische warmte voor verwarming en warm water. Overtollige warmte wordt opgeslagen in een bufferzak in de kruipruimte.

et hele jaar door, dus ook in de winter, verzekerd van duurzame verwarming en warm water. Aardgas is niet meer nodig. Jacques Mathijsen en zijn team van vier deskundige medewerkers zijn er inmiddels van overtuigd dat hun nieuwe concept SolarFreezer werkt. Het systeem is de afgelopen jaren uitgebreid getest en gemonitord. En is sinds 2018 officieel op de markt gebracht. Aan de officiĂŤle introductie van SolarFreezer, zo'n anderhalf jaar geleden, is veel onderzoek vooraf

| APRIL 2020

gegaan. Het basisidee voor het duurzame verwarmingssysteem ontstond in 2013. Drie jaar lang hebben Mathijsen en zijn team eraan gewerkt om het systeem operationeel te krijgen. Inmiddels zijn er circa honderd installaties verkocht, daarvan is ruim eenderde daadwerkelijk in gebruik. Simpel gezegd komt het erop neer dat er thermische energie, oftewel warmte uit de lucht wordt gewonnen uit thermische collectoren die onder PV-panelen zijn geplaatst. Deze thermische energie wordt

via een warmtepomp omgezet in warmte voor water en verwarming. Het teveel aan energie wordt opgeslagen in een bufferzak, een soort enorm luchtbed, in de kruipruimte van een woning. In koude periodes kan deze buffer worden aangewend om water te verwarmen. Jacques Mathijsen is bij de ontwikkeling van de SolarFreezer ondersteund door de bedrijven VolkerWessels en De Groot Installatiegroep, en door het Innovatiefonds Twente. "Zonder deze investeerders was het niet gelukt", zegt Mathijsen.

TREND VOORWAARDEN Vooralsnog is de SolarFreezer geschikt voor woningen en kleine utiliteit. Gezien de voorwaarden waaraan een pand moet voldoen, is installatie verreweg het eenvoudigst in nieuwbouw. Maar in renovatieprojecten kan het volgens Mathijsen ook goed. "Drie dingen zijn noodzakelijk voor de SolarFreezer: een pand moet goed zijn geïsoleerd, de RC-waarde moet minimaal 4 bedragen; er moet lage-temperatuurverwarming aanwezig zijn en een kruipruimte voor de bufferzak. In nieuwbouw en bij renovatie is dat relatief eenvoudig te realiseren. Maar in bestaande bouw is het zeker niet onmogelijk." Naast het hele jaar door warm water en verwarming, heeft de SolarFreezer volgens Jacques Mathijsen meer voordelen. "Ons SolarFreezer-systeem is vergeleken met een lucht/water- warmtepomp stil, onderhoudsvriendelijk en verbruikt tot 25 procent minder elektrische energie." Wel is de SolarFreezer relatief duur, erkent Mathijsen. "Een 6kw-systeen, volledig geïnstal-

leerd kost zo'n 25.000 euro. Maar daarvoor ben je verzekerd van warm water en verwarming. Het omslagpunt ligt tussen de acht en elf jaar."

PARTNER WORDEN De installateurs zijn een belangrijke partner voor SolarFreezer. Zij zijn, zo zegt Mathijsen, de vakmensen die het kunnen installeren én verkopen. SolarFreezer werkt inmiddels met ongeveer vijftig installateurs die zich pro-partner mogen noemen. Zij hebben bijscholing gevolgd; bovendien biedt SolarFreezer hen tools om het concept bij de klant te promoten. Mathijsen: "Installateurs hebben verstand van zaken. Willen zij pro-partner worden, dan bieden we hen training aan om zich verder te specialiseren. Ook begeleiden we hen in de praktijk, zo lang dat nodig is. Wij denken dat het concept voor de installateur heel interessant kan zijn, gezien de afbouw van aardgas en de nieuwbouw- en renovatie-opgave waar ons land voor staat. Of de SolarFreezer het product van de toekomst is, zal moet blijken, wij hebben er in ieder geval alle vertrouwen in." 

HET IS DE NIEUWE TIJD, HENK HENK STAAT NOG NIET TE SPRINGEN ALS HIJ HOORT OVER DE SOLARFREEZER. "PFFF, NOG MEER NIEUWE INSTALLATIES, AL DIE ONTWIKKELINGEN, HET GAAT ME EIGENLIJK VEEL TE SNEL." FRED BEGRIJPT DE AARZELING VAN ZIJN MAATJE, MAAR WEET OOK DAT DE ONTWIKKELING ONVERMIJDELIJK IS. "DE NIEUWE TIJD, HENK. GEEN AARDGAS, MAAR DUURZAME ENERGIE. ZONNEPANELEN, AARDWARMTE EN NU DE SOLARFREEZER, HET IS MOOI EN GOED VOOR ONS MILIEU." EN HET BIEDT NIEUWE KANSEN, BENADRUKT FRED. "PRO-PARTNER WORDEN VAN SOLAR FREEZER, HET KAN HEEL INTERESSANT ZIJN." DAT SNAPT HENK OOK. "IK WEET HET, DE HELE OVERGANG NAAR DUURZAME ENERGIE LEVERT ONS VEEL WERK. MAAR IK MOET WEL WENNEN AAN AL DIE NIEUWE TECHNIEKEN.”

BEZOEK EEN DEMO-OPSTELLING INSTALLATEURS - EN HUN KLANTEN - DIE INTERESSE HEBBEN IN DE SOLARFREEZER KUNNEN BIJ HET BEDRIJF IN HENGELO (O) TERECHT OM HET CONCEPT TE BEKIJKEN. ER STAAN TWEE COMPLETE DEMOOPSTELLINGEN KLAAR. "WE KUNNEN ZO PRECIES LATEN ZIEN HOE DE INSTALLATIE WERKT. ER IS HEEL VEEL BELANGSTELLING VOOR." BEZOEK KAN OP FLEXIBELE TIJDEN, ZEGT MATHIJSEN. "ALS EEN INSTALLATEUR MET ZIJN KLANT WIL KOMEN EN DAT LUKT NIET OVERDAG, DAN KAN HET OOK IN DE AVOND OF HET WEEKEND." VOOR WIE HENGELO TE VER WEG IS, HEEFT SOLARFREEZER HER EN DER IN HET LAND WONINGEIGENAREN DIE DE SOLARFREEZER HEBBEN AANGESCHAFT, BEREID GEVONDEN OM INSTALLATEURS TE LATEN KIJKEN. "WIJ KUNNEN ALTIJD ERGENS EEN BEZICHTIGING REGELEN", ALDUS JACQUES MATHIJSEN. MEER INFO: WWW.SOLARFREEZER.NL Thermische energie wordt via een warmtepomp omgezet in warmte

| APRIL 2020

OP MAAT GEMAAKTE VERDEELSYSTEMEN VAN PLAATSTAAL...?

BIJ GEYER! Of het nu gaat om grote projecten of om kleine, ú en úw wensen staan bij GEYER in de spotlights. Goede kwaliteit en een scherpe prijs spelen daarbij de hoofdrol. Een betrouwbaar product, nauwkeurige assemblage en stipte levering, hebben bij GEYER altijd de hoogste prioriteit.

• • • • •

Professionaliteit, kwaliteit en flexibiliteit Persoonlijk contact met elke opdrachtgever Heldere, gezamenlijke communicatielijnen Messcherpe calculatie, duidelijke presentatie Begeleiding van A tot Z bij alle opdrachten

WWW.GEYER.NL WEEGSCHAALSTRAAT 50

7324 BH APELDOORN

T. 055 5998200

F. 055 5998219

Vooral bij veeleisende, lastige en extreme omgevingen is het goed om te weten dat je kunt vertrouwen op het origineel. Met onze passie voor perfectie zijn wij erin geslaagd de ENYCASE zo te optimaliseren dat hij nog betere bescherming biedt tegen vocht, vuil en stof. Want juist buiten, in weer en wind, moeten producten van uitstekende kwaliteit zijn.

W i j bundelen E n e r g i e

NL_ENYCASE-KF-190x130.indd 1

Geyer Nederland BV Weegschaalstraat 50 7324 BH Apeldoorn

Telefoon: +31 (0) 55 599 82 00 E-Mail: info@geyer.nl www.geyer.nl / www.hensel-electric.nl

12.01.2016 10:45:42

KORTSLUITING VERKEER = 6,1 PROCENT VAN STIKSTOFUITSTOOT IN NL

130

100 km

daling stikstofuitstoot met ‘slechts’ 4 procent Ambulances mogen nu nog maar 140 km/h

MINIMUM

SNELHEID OP DE SNELWEG IS

In 1937 was de A12 de eerste NL snelweg Eerste file in NL was op Eerste Pinksterdag 1955…

Tot 1973 was er op de snelweg geen maximum snelheid

DE A3 WAS WEL GEPLAND, MAAR IS ER NOOIT GEKOMEN

…EN MENSEN GINGEN ER KIJKEN OM DE FILE TE ZIEN

De A4 bij Leiderdorp is de gevaarlijkste snelweg van NL

Oostenrijk draait proef 140 km/h alweer terug

Bron: RIVM, Wikipedia, Quest.nl, RTL Nieuws, Rijkswaterstaat, Wegenwiki, AD

| APRIL 2020

Kees Koolen wil de wereld duurzaam maken:

Ik geloof in het opslaan

Hij weet alles van groene energie. Kees Koolen van Koolen Industries uit Hengelo Overijssel heeft als missie om de bijbehorende technieken ‘voor de wereld beschikbaar’ te maken. Hij investeerde daarom miljoenen in groene energie-gerelateerde bedrijven. Best opvallend, omdat hij nog niet zo lang geleden in een compleet andere branche actief was: als directielid en aandeelhouder van Booking.com.

Is het een grote stap van Booking. com naar de energiemarkt? Kees Koolen: “Dat valt wel mee. In mijn tijd bij Booking.com werd de overstap gemaakt van gewoon reisbureau naar online boeken. Een aardverschuiving! De energiemarkt staat feitelijk voor eenzelfde grote verandering." Welke keuzes moet Nederland maken als we kijken naar de ener giemarkt? “We moeten niet achter holle beloftes of ideologische doelstellingen aanlopen. Als je op een goede

| APRIL 2020

Kees Koolen

manier de energietransitie wil doen, moet je zo’n drie maanden energie kunnen opslaan om te kunnen overleven op ‘schone’ energie. Dat kan gewoon niet. Als je één dag van het energieverbruik in Nederland wil opslaan in batterijen, heb je al 24 miljoen Tesla batterijen nodig. En dan hebben we het over slechts één dag energie. Dat is dus geen toekomst.” Dus moeten we naar andere op slagsystemen zoeken? “Iedereen die een bepaalde techniek voorstaat, denkt dat dat de

beste techniek is. Ik denk echter dat we niet voor één techniek moeten kiezen. Een combinatie van alle technieken samen vormt de oplossing - en afhankelijk van de situatie kies je de juiste techniek. De energietransitie is een probleem van de wereld en dat moeten we samen oplossen.” Noem eens een voorbeeld? “Zonne-energie. In Nederland hebben we 15 procent van de tijd zon. In Nederland is zonne-energie daardoor duur. Als je naar gebieden gaat zoals het Midden-Oosten of

INTERVIEW

van energie in ammoniak Zuid-Afrika heb je vaak tot 2,5 keer meer zon én is de zon feller. En dus per kWh veel goedkoper dan in Nederland. Daar kun je voor een goede prijs energie opslaan en die vervolgens vervoeren. Zo moet je overal ter wereld kijken naar wat waar het beste werkt.”

hoog worden. Dat is overigens nu nog niet aan de orde vanwege de salderingsmogelijkheden die we nu nog kennen.” In Nederland lijkt waterstof de nieu we oplossing? “In ons land gelooft een groep

Ammoniak? “Ik zie ammoniak als een belangrijke toekomstige energiedrager. Zonne- en windenergie is op te slaan en te vervoeren als lpg. Via trucks, schepen en gasleidingen! Daarna kun je het weer terugbrengen tot elektriciteit. Die

24 miljoen Tesla batterijen nodig voor 1 dag energie Dus we moeten in Nederland stoppen met het leggen van zonnepanelen? “Nee hoor. Zonne-energie in Nederland is nog steeds zinvol als je die energie direct kunt gebruiken. Alleen, als je energie moet opslaan om later te gebruiken, heeft het op de lange termijn en grote schaal in Nederland weinig zin, omdat de kosten te

mensen hierin. Wij hebben namelijk één van de beste gasleidingen ter wereld en waterstof kan door die leidingen. Toch lost ook waterstof in mijn ogen maar een deel van het probleem op, dat is op wereldschaal echt niet genoeg. Weet je waar ik in geloof? Het opslaan van energie in ammoniak…”

ontwikkeling gaat heel snel. Het is een prima vervanger van gas en kolen. Toch loopt niet iedereen hier warm voor, vanwege politieke redenen. Met ammoniak win je geen stemmen. Dat is ook meteen het probleem van de energietransitie. Die duurt twintig tot vijftig jaar, maar politici willen nú scoren.” ››

OVER KOOLEN INDUSTRIES KOOLEN INDUSTRIES BESTAAT UIT DIVERSE BEDRIJVEN EN HEEFT ALS MISSIE OM IEDEREEN TER WERELD EEN ROL TE KUNNEN LATEN SPELEN IN DE ENERGIETRANSITIE. HET BEDRIJF GAAT UIT VAN EEN WERELD WAAR SCHONE ENERGIE ALTIJD BESCHIK BAAR IS. MOGELIJK GEMAAKT DOOR INTELLIGENTE SOFTWARE. OP ALLE FRONTEN PROBEERT KOOLEN HIERAAN TE WERKEN. BIJVOORBEELD MET HET Foto: Marieke Dijkhof

NIEUWE BEDRIJF SMART GRID, WAAR HET DRAAIT OM DE ONTWIKKELING VAN OPLOSSINGEN VOOR ENERGIEOPSLAG. SMART GRID IS EEN SPIN-OFF VAN FABRIKANT SUPER B, OOK AL EEN BEDRIJF BINNEN KOOLEN INDUSTRIES. DIT BEDRIJF PRODUCEERT LITHIUM BATTERIJEN.

| APRIL 2020

h t e y r o i j d n e! E 25 jaar! jaar!

Al 25 jaar de betrokken B2B kabelleverancier Ontwikkeling, daar weten wij bij Cable Partners alles van! Tijdens onze reis, die in 1995 startte, zijn wij gegroeid tot een vooraanstaande en betrokken partner in de elektrotechnische branche.

Dat wij ook nog eens beschikken over een zeer breed assortiment elektriciteitskabels maakt het plaatje compleet.

De tomeloze energie en de wil om elke klant op het juiste moment te beleveren bepalen het succes.

cablepartners.nl

2020, Let’s enjoy the ride!

EX-serie™

Transformatoren voor Bruto Productie Meting Het aantal zonnepanelen neemt snel toe.

• FLIR E4

Om het verbruik van deze zonnepanelen te meten wordt een Bruto Productie Meter geïnstalleerd. Om deze te installeren zijn transformatoren benodigd welke voldoen aan de BPM regelgeving betreffende de Meetcode.

• FLIR E5XT • FLIR E6XT • FLIR E8XT

ELEQ biedt hiervoor de oplossing, namelijk de Energie Verrekening Lijn (EVL). Neem voor meer informatie contact met ons op!

+31 (0)184 642 343

+31 (0) 521 533 333

| APRIL 2020

info@eleq.com

www.eleq.com

s a le s @ h a v e - d i g i t a p . n l

Jullie maken ook batterijen. Wordt de batterij niet het milieuprobleem van de toekomst? “We maken met de bedrijven Super B en Smart Grid prachtige producten, maar dat is zeker een item! Recycling van lithium batterijen is nog steeds moeilijk. Er lopen projecten om hier wat aan te doen, maar er is nog geen echte oplossing. Hergebruik? Ook dat is eindig! Een batterij gaat beperkt mee en is nog steeds chemisch afval waar we iets mee moeten.”

Foto: Marieke Dijkhof

INTERVIEW

zon schijnt. Daar ligt werk voor de installateur! En ik zie ook toekomst in wijkopslagsystemen van energie, waar buurtschappen op worden

de installateur raken. Je moet kiezen of je daarin mee gaat. Als je dat niet doet, sta je over vijftien jaar buiten de markt.”

zonne-energie elders opslaan en naar nl vervoeren Hoe moet de Nederlandse installa teur omgaan met de energietransitie? “Er worden nu veel zonnepanelen geïnstalleerd. Omdat we nog mogen salderen, gaat de ontwikkeling van energieopslagsystemen nog niet zo snel. Maar als het zover is, komt er nieuw werk op de installateur af, die hier al wel op kan anticiperen. Bijvoorbeeld door zich te specialiseren in slimme laadpalen. Als er straks energie over is, laad je via laadpalen jouw auto op. Slimme laadsystemen gaan aan op het moment dat de

aangesloten. Mooie projecten voor de installateur. En wat te denken van sensoren die jouw boiler of wasmachine automatisch aanzetten op het moment dat de zonnepanelen het doen? Slimme sensoren en slimme technieken zijn de toekomst. Daar kun je wat mee als installateur.” Er blijft werk genoeg? “Er moet altijd elektriciteit worden aangesloten. Dat blijft. Maar er komen wel grote veranderingen aan op het gebied van energie, die ook

Je hebt ook geïnvesteerd in de Hardt Hyperloop. Wanneer is die er? “Ik denk dat we binnen vijftien jaar op deze manier reizen. Dus dat reizigers in een vacuüm buis vervoerd worden in capsules met snelheden tot 1.000 kilometer per uur. Sneller en comfortabeler dan een vliegtuig. Het systeem kost veel minder energie dan een vliegtuig en is schoon. Het concept ligt er en moet vertaald worden naar de praktijk. We gaan een testtrack bouwen. Ik verwacht er veel van.” 

DE MISSIE VAN KEES KOOLEN KEES KOOLEN WERD BEKEND MET BOEKINGSSITE BOOKING.COM EN TAXI-APP UBER, DIE HIJ BEIDEN MET FORSE WINST VERKOCHT. DE ENERGIETRANSITIE VORMT ZIJN HUIDIGE UITDAGING. NIET OM NOG MEER GELD TE VERDIENEN - HIJ IS AL MULTIMILJONAIR - MAAR WEL VANWEGE DE MISSIE OM GROENE ENERGIE BESCHIKBAAR TE MAKEN VOOR DE WERELD. KOOLEN INDUSTRIES IS HET OVERKOEPELENDE BEDRIJF, WAAR DIVERSE ANDERE BEDRIJVEN ONDER VALLEN. ALLEMAAL GERICHT OP DE ENERGIETRANSITIE. DAARNAAST INVESTEERT KOOLEN IN GOEDE IDEEËN. “DE ENERGIETRANSITIE IS IETS VAN ONS ALLEMAAL. DE WERELD DUURZAAM MAKEN IS MIJN AMBITIE. DAAR MOETEN WE SAMEN DE SCHOUDERS ONDERZETTEN”, ZO LUIDT ZIJN CREDO.

| APRIL 2020

AWST- TANGEN voorzien van nieuwe look en functioneel verbeterd. 4 Knip-, strip- en krimptool in één gereedschap 4 Strippen van meeraderige kabels, zowel ronde, ovale als platte kabel 4 900447 Geschikt voor adereindhulzen 4 900446 Geschikt voor kabelschoenen 4 Stripbereik doorsnede van 0.5 - 6.0 mm²

4 Strippen van soepele en massieve aders

14 klemko.nl

| APRIL 2020

DE FIETS VAN...

Een elektrische transport- of bakfiets

HANDIG VOOR IN DE STAD

ij installatiebedrijf Feenstra zetten ze volop in op elektrisch vervoer voor het personeel. Twee jaar geleden werden al de eerste elektrische bussen in gebruik genomen en de ambitie is dat in 2024 nagenoeg alle bedrijfsauto’s een ‘geel’ kenteken hebben. Eind vorig jaar is daar de elektrische bakfiets bijgekomen. “Erg handig voor in de stad”, zegt Arian Lodder, operationeel directeur bij Feenstra. “Geen herrie, uitlaatgassen, files of parkeerproblemen.” Feenstra is hiervoor een samenwerking aan-

Effe wat anders! In plaats van de rubriek ‘De bus van…’ zoomen we deze keer in op ‘De fiets van…’. Bij ENGIE Services en bij installatiebedrijf Feenstra hebben ze respectievelijk een transportfiets en een bakfiets geïntroduceerd voor de monteur. Beide natuurlijk elektrisch. Wat zijn daar de voordelen van?

gegaan met DOCKR. De elektrische bakfietsen kunnen op deze manier ’s avonds op een veilige plek achtergelaten worden in de binnenstad. Waar ze worden opgeladen, maar ook door Feenstra worden bevoorraad met de juiste materialen, waardoor de monteur ’s morgens weer met de spullen die hij die dag nodig heeft op pad gaat. Bij ENGIE Services in Limburg hebben ze elektrische transportfietsen geïntroduceerd voor de monteur. Inclusief een handige service-aanhanger. De Curban is ontwikkeld in samen-

werking met Busybike. Bij het ontwerp van de aanhanger is rekening gehouden met allerlei praktische zaken; zo past de Curban door elke deur en indien nodig in een lift. ENGIE Services gaat deze elektrische transportfiets met name inzetten in campusachtige en binnenstedelijke werkomgevingen. Doordat je geen last hebt van parkeerproblemen of files, levert dit een forse tijdsbesparing op. En de monteur krijgt z’n nodige lichaamsbeweging! 

FRED: "DE KILO’S VLIEGEN ERAF!" FRED HEEFT HENK VOORGESTELD OM OOK EEN ELEKTRISCHE BAK- OF TRANSPORTFIETS VOOR DE ZAAK AAN TE SCHAFFEN. “WE HEBBEN REGELMATIG KLUSSEN IN DE BINNENSTAD. HET IS DAN EEN CRIME OM JE BUS WEG TE ZETTEN. ER IS NERGENS PLEK. EN DAN HEB IK HET NOG NIET EENS OVER DE FILES. DAN IS ZO’N FIETS VEEL HANDIGER!” HENK ZIET EEN ELEKTRISCHE FIETS VOORLOPIG NIET ZITTEN. HIJ ZIT LIEVER WARM IN DE BUS EN WIL ZO WEINIG MOGELIJK BEWEGEN. FRED PLAAGT HEM ERMEE. EN WIJST NAAR Z’N BUIK. “WEET JE, ALS JIJ ZO’N FIETS NEEMT, DAN VLIEGEN DIE KILO’S ERAF!”

| APRIL 2020

INNOVATIE Assortiment NexiTech flink uitgebreid!

EATON NEXITECH NOODVERLICHTING

Eatonâ&#x20AC;&#x2122;s NexiTech is een modern ledarmatuur waarin betrouwbaarheid, stijl en kwaliteit worden gecombineerd. Het assortiment is flink uitgebreid met onder andere gekleurde armaturen en verscheidene accessoires waardoor NexiTech nu in nog meer situaties toe te passen is. Zo kun je met deze reeks vele noodverlichtingsuitdagingen de kop bieden.

OP MAAT Eaton heeft een pakket van op maat gemaakte noodverlichtingsarmaturen en accessoires ontwikkeld om te voldoen aan de wens van architecten en (eind)gebruikers om de verlichting af te stemmen op de inrichting van een gebouw. Of het nu gaat om een hotel, een winkel, of een kantoor. Eaton heeft voor jou de oplossing. De NexiTech armaturen kunnen in verschillende kleuren geleverd worden (hoogglans zilver, matzwart en donkergrijs). Het assortiment omvat ook speciale pictogrammen voor toepassingen zoals (mindervaliden) toiletten, noodladders, verzamelpunten en brandslanghaspels.

| APRIL 2020

nu ook een oplossing voor dubbelzijdige vluchtroute-aanduiding met -verlichting. Dankzij de nieuwe opalen plexoâ&#x20AC;&#x2122;s wordt namelijk ook een stuk van de vluchtroute mee verlicht. En waar in het verleden alleen gekozen kon worden voor een herkenningsafstand van 30 meter, is sinds kort een serie dubbelzijdige plexplaten met 20 meter herkenningsafstand beschikbaar.

NIEUWE MONTAGEMOGELIJKHEDEN NexiTech is geschikt voor in- of opbouw wand- of plafondmontage. Met behulp van de nieuwe beugel, is het nu ook mogelijk om de armatuur haaks op de muur te monteren.

UITGEBREIDE VLUCHTROUTEVERLICHTING EN -AANDUIDING NexiTech is een veelzijdig armatuur dat zowel geschikt is voor vluchtrouteverlichting als enkel- en dubbelzijdige vluchtroute-aanduiding. De enkelzijdige combinatiearmaturen zijn voorzien van high power leds aan de onderkant. Zo wordt niet alleen aangegeven waar de nooduitgang zich bevindt, maar zorgt dezelfde armatuur ook voor een goede verlichting van de vluchtroute in de directe nabijheid. Naast deze oplossing voor enkelzijdige vluchtroute-aanduiding in combinatie met -verlichting, biedt Eaton

www.eaton.nl/noodverlichting

INNOVATIE Maak van iedereen de dirigent van zijn huis

NIKO HOME APP

graag dat een bewegingssensor voor gedimd licht zorgt op de trap? De eindgebruiker stelt zelf in welke sensor bepalend is en op welke licht sterkte. Of aanwezigheidssimulatie: met de app kan men kiezen op welke manier gesuggereerd wordt dat er iemand thuis is en waardoor onge wenste gasten wegblijven.

Een woningeigenaar die zijn of haar huis verbouwt, kiest zélf de kleur van de muren en ook de exacte plaats waar de meubelen komen te staan. Waarom zouden bewoners dan ook niet met een eenvoudige app zélf bepalen hoe ze hun verlichting, zonwering, aanwezigheidssimulaties en tal van verschillende sferen in huis instellen en bedienen. Met Niko Home Control kunnen ze nu zelf de touwtjes in handen nemen. Voor het eerst heeft Niko een applicatie waarmee de eindgebruiker zelf zijn systeemconfiguratie kan aanpassen, namelijk de Niko Home App.

SLIMME HUB Recent is de draadloze variant van Niko Home Control gelanceerd die onafhankelijk is van het in de woning gebruikte bekabelingssysteem en daardoor ook uitermate geschikt voor een (kleine) renovatie. De bestaande conventionele schakelaars worden door de installateur simpelweg vervangen door de geconnecteerde schakelaars van Niko Home Control en

De Niko Home App is op dit moment beschikbaar in de app stores en zal de komende maanden nog met extra functies worden uitgebreid.

de bijbehorende slimme hub wordt in de meterkast geplaatst en aangesloten op het internet. Daarna kan de eindgebruiker zelf verder aan de slag met de bijbe horende Niko Home app. Hij maakt met de nieuwe app makkelijk verschillende ruimtes en sferen aan die precies doen wat hij of zij wil dat ze doen. Wil de eindgebruiker ’s ochtends graag een knop die alle verlichting uitschakelt wanneer iedereen uit huis is? Geen probleem: hij kiest zelf welke schakelaar daar voor het meest geschikt is. Wil men

www.niko.eu

| APRIL 2020

Groene stroom blijft groeien In 2019 is er in Nederland 18 procent meer elektriciteit uit duurzame bronnen opgewekt dan in het jaar daarvoor. Vooral de productie uit PV-panelen neemt een grote

vlucht, zo blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). Vorig jaar werd er 21,8 miljard kilowattuur (kWh) aan elektriciteit uit hernieuwbare bronnen opge-

wekt. Het aandeel windenergie (49 procent) is hierin nog steeds het grootst, maar daalde wel. Biomassa was goed voor 26 procent en het aandeel PV steeg naar 24 procent.

SMART HOME EN PRIVACY

Installateurs zijn gemengd positief over het eerste kwartaal van 2020. Dit blijkt uit de conjunctuurenquĂŞte van Techniek Nederland. De respondenten zijn positief over de industrie en de utiliteitsmarkt, maar hebben een minder gunstig gevoel over de woningbouw en infra. Vermoedelijk speelt de stikstof- en PFASproblematiek hier een rol. De meeste respondenten blijven positief over hun omzet en resultaat. Dit blijkt ook uit de goede scores over het prijsniveau, de orderportefeuille en het aantal offerte-aanvragen. Techniek Nederland peilt elk kwartaal de economische barometer van de markt.

| APRIL 2020

Foto: LG

INSTALLATEURS GEMENGD POSITIEF

Maar liefst 61 procent van de Nederlanders verwacht dat het automatiseren van hun woning ten koste van hun privacy gaat. Dit blijkt uit onderzoek onder ruim duizend Nederlanders, uitgevoerd door Panelwizard. Bijna de helft van de ondervraagden zegt om die reden niet van plan te zijn de woning smart te maken. Dat veel ondervraagden kritisch zijn, komt voornamelijk door een gebrek aan technische kennis, aldus de onderzoekers. Ondanks de kritische houding ten opzichte van smart homes, overweegt 35 procent van de Nederlanders zijn woning toch slim te maken. Mannen voeren daarbij de boventoon.

NIEUWS

MAAK KANS OP ÉÉN VAN DE PRIJZEN!

LE ZE RS O ND ER ZO EK

JOUW MENING IS BELANGRIJK VOOR ONS! HOE WAARDEER JIJ DE VERSCHILLENDE RUBRIEKEN EN WAAR IS VOLGENS JOU NOG VERBETERING MOGELIJK? VERTEL HET ONS! ZO KUNNEN WIJ ONS MAGAZINE NOG BETER OP JOUW WENSEN AFSTEMMEN. GA NAAR HENKENFRED.NL/ LEZERSONDERZOEK-2020 EN DOE

Foto: Hyundai

Lezersonderzoek: jouw mening telt

MINDER LAADPALEN NODIG In 2030 zijn er minder publieke laadpalen voor elektrisch vervoer nodig dan de 1,7 miljoen die in het Klimaatakkoord worden genoemd. Het benodigde aantal kan met 20 tot 30 procent naar beneden worden bijgesteld, zo zegt Rick Wolbertus. Hij is als onderzoeker verbonden aan de Hogeschool van Amsterdam en promovendus aan de Technische Universiteit van Delft. Met zijn onderzoek wil hij het laadgedrag van het elektrisch rijden in kaart brengen - nu en in de toekomst. Uit zijn analyse blijkt dat laadpunten in Nederland in de toekomst efficiënter worden gebruikt. Waardoor er dus minder nodig zijn.

MEE! ONDER DE RESPONDENTEN VERLOTEN WIJ TOFFE PRIJZEN.

Nederland beschikt over een gasnetwerk van ruim 125.000 kilometer aan gaspijpen. Een groot deel daarvan is al geschikt voor waterstof. Netbeheerder Stedin heeft uitgerekend dat het 700 miljoen kost om ook de rest van de gasaansluitingen in Nederland

Beurzen verschoven door Foto: Liander

Gasnet geschikt voor waterstof

geschikt te maken voor waterstof. Belangrijk is dat de koppelingen zó strak zijn, dat er geen waterstofmolecuul meer doorheen kan. De netbeheerders zijn op dit moment druk bezig om ook de laatste ongeschikte gasleidingen te vervangen.

corona virus

In maart stond de beurs Light + Building in Frankfurt op het programma. Deze is vanwege het coronavirus uitgesteld naar later dit jaar: van 27 september tot 2 oktober. Ons eigen beurs event ELEKTRO is verplaatst naar 1-2-3 december 2020 en zal plaatsvinden in de Beursfabriek in Nieuwegein.

| APRIL 2020

ProTec overspanningsbeveiligingen De ProTec serie bevat conventionele overspanningsbeveiligingstechnologie, die volledig voldoet aan de internationale veiligheidsnormen Onder andere voorzien van: • Uniform en ruimtebesparend design • Volledig VDE en UL gekeurd • Einde levensduurindicator • Beveiligd tegen trillen en schokken dankzij gepatenteerd vergrendelingsmechanisme • Patented locking mechanism for secure placement in high vibration enviroments • Dubbele aarding • Geen voorzekering nodig tot 315A bij een kortsluitstroom van 25 kA • Standaard voorzien van een meldcontact

Einde levensduurindicator

(ProTec ADV Series)

Eenvoudige DIN-rail bevestiging

Gepatenteerd module vergrendelingsmechanisme

18mm brede basismodule, met OSB type & spanning gecodeerde plug-in modules

Module aanwezigheidsschakelaar

insteekbare meldcontacten

raycap.de • vertrieb@raycap.de BEL VOOR MEER INFORMATIE OUDE ELFERINK BV | APRILMET 2020 20 Seizoensweg 48, 7532 SL Enschede T +31 (0)53 430 40 09 E info@oude-elferink.nl

COLUMN

IS VREEMD GAAN NOODZAAK?

Binnen de E-installatie krijgen we steeds meer te maken met de W-tak. Waarom dan niet allround opleiden?, zeg ik dan. Ik ben zelf begonnen met een opleiding voor ‘Eerste Monteur Elektrotechniek’ en heb deze afgerond. Maar toen kwam de twijfel. Ga ik dit de rest van mijn leven doen? Of ga ik verder de diepte in? Ik heb toen besloten om een W-opleiding te doen. Me ingeschreven voor een ‘Niveau 4 Serviceopleiding’ en een vliegende start gemaakt. Bij mijn huidige werkgever ben ik direct overgestapt van E-monteur naar allround servicemonteur. Deze elektromonteur is dus een beetje vreemd gegaan! De verbazing was groot. Waarom gaat hij, als elektromonteur, nu voor loodgieter spelen? Het is meer noodzaak dan een keuze, zo legde ik collega’s en familie uit. Dit omdat we aan de wieg staan van een enorme energietransitie. Steeds vaker zien we nu al woningen die volledig #VanGasLos zijn, nul-op-de-meter, duurzaamheid ten top. Om deze systemen aan te leggen, zijn monteurs nodig die zowel E als W beheersen. Denk bijvoorbeeld aan een installatie met PV en accu, die bovendien aan een boiler gekoppeld is. Daar krijgen we als monteurs steeds meer mee te maken. En dan is het handig als je zowel E als W kan dromen… De komende jaren gaan E en W steeds meer samenwerken binnen één installatie. De uitdaging voor de branche is dus groot, installaties worden steeds complexer en marges worden kleiner. Ik vind het superleuk om op deze manier uitdaging in het werk te vinden. En door te stromen naar allround (service)monteur. Als ik de opleiding afgerond heb, dan ben ik klaar voor de energietransitie; laat maar komen! Wij als installatiebranche zijn vaak nog erg terughoudend. Maar als wij leren van succesvolle projecten (dit vasthouden en voortzetten), dan kunnen we de energietransitie tot een succes maken. Dat lukt echter alleen als we als branche alle krachten koppelen, samenwerken en kennis delen. In plaats van te concurreren. Pas dan gaan we stappen maken. Ik zie de energietransitie dan ook niet als een probleem. Het is juist een grote uitdaging. Een opdracht, waar wij als installatiebranche samen een succes van kunnen maken!

JASPER OLTHUIS DEED AFGELOPEN JAAR MEE AAN DE WORLDSKILLS IN KAZAN IN DE CATEGORIE ‘ELEKTRISCHE GEBOUWEN' EN WERD NEGENDE.

| APRIL 2020

Nieuwe inspectieregeling voor PV-panelen:

Ook verzekeraars gaan

Dit voorjaar wordt er een nieuwe inspectieregeling voor zonnestroominstallaties ingevoerd: SCIOS Scope 12. Verzekeringsmaatschappijen gaan deze inspectieregeling ook in hun polissen opnemen. Doel: minder ongelukken door meer controle. Maar wat betekent dit voor de installateur? We vroegen het aan Ralph Aretz, adviseur, inspecteur en examinator van de SCIOS Scope 12 bij Parkstad Inspecties en Parkstad Opleidingen.

“Integendeel. Bij de installatie van zonnestroominstallaties gaat er vaak veel mis. Naast de examinering van inspecteurs voer ik bij Parkstad Inspecties ook nog regelmatig zelf inspecties uit. Je wilt niet weten wat ik allemaal tegenkom. Bijvoorbeeld foutief gemonteerde panelen. Of dat de connectoren gewoon los op het dak liggen. Soms zelfs in het water. Maar ook dat voedingen verkeerd zijn aangesloten. Of een verkeerd gebruik van kabels, connectoren en omvormers.”

| APRIL 2020

OH… DAAR SCHRIK IK VAN. HOE KOMT DAT? “Enerzijds doordat de PV-markt natuurlijk nog een relatief nieuwe markt is. En ook nog een relatief nieuwe technologie. In plaats van één voeding, de netbeheerder, heb je bij zonne-energie met twee voedingen te maken. Daarnaast zijn het niet alleen de installateurs die in deze markt zijn gesprongen, maar ook andere doelgroepen, zoals dakdekkers. Zeker voor hen is dat elektra-deel vaak nieuw. Waardoor ze niet altijd exact weten waar ze mee bezig zijn. Daardoor gaat er in de praktijk een hoop mis.”

MET ALS GEVOLG DAT ER STEEDS MEER BRANDEN ONTSTAAN? “Dat risico zit er inderdaad in. In Nederland komen er immers elke dag nieuwe PV-installaties bij. De kans dat er iets misgaat, is daardoor groter. Natuurlijk zijn er eisen en normen, vastgelegd in de NEN 1010 en de NEN-EN-IEC 62446. Maar installateurs kennen die eisen vaak onvoldoende. En ze worden er ook niet toe aangezet om ze na te leven, omdat opdrachtgevers dat vaak niet expliciet eisen. Met de nieuwe SCIOS Scope 12 komt daar veran dering in, omdat verzekeraars de

INSPECTIE VAN PVPANELEN. NERGENS VOOR NODIG TOCH?

8 BRUTALE VRAGEN

het verplicht stellen nieuwe inspectieregeling in hun polissen gaan opnemen.”

UH... MAAR HOE GING DAT DAN HIERVOOR?

“Omdat het een vrij jonge markt is, was er op het gebied van zonnestroominstallaties nog relatief weinig geregeld. Er was dus nog geen inspectieregeling gekoppeld aan een gecertificeerd kwaliteitssysteem. Er werden wel controles uitgevoerd, maar niet met een eigen standaard. Ook kon je met een cursus van één dag al inspecteur worden. Daar komt nu een aparte opleiding en certificering voor.”

WANNEER GAAT DE NIEUWE INSPECTIE REGELING IN? “De nieuwe SCIOS Scope 12 wordt dit voorjaar ingevoerd. Het zal nog wel tot 1 januari duren voordat verzekeraars het ook echt in hun nieuwe polissen hebben opgenomen. Die tijd hebben we

ook wel nodig. Eerst moeten de opleidingen worden gestart en de examens worden afgenomen. Daar komt nog bij dat er eigenlijk veel te weinig inspecteurs zijn om die inspecties in de toekomst uit te voeren. Ook daar moet de komende jaren nog een hele slag gemaakt worden. We zitten nog in de beginfase.”

JE WERKT BIJ PARKSTAD INSPECTIES. WAT DOEN JULLIE?

““Wij zijn een inspectiebedrijf. En voeren dus zelf inspecties uit. Maar inspecteurs kunnen bij onze opleidingstak ook een opleiding SCIOS Scope 12 voor zonnestroominstallaties volgen, inclusief de examinering. Daarvoor hebben we op onze leslocatie in Den Bosch een speciaal praktijklokaal ingericht. Parkstad Inspecties is ook betrokken geweest bij de totstandkoming van de SCIOS Scope 12. Samen met andere partijen,

zoals Techniek Nederland, andere opleiders, productdeskundigen en het Verbond van Verzekeraars. En natuurlijk ook de stichting SCIOS zelf, de eigenaar en beheerder van dit kwaliteitssysteem voor onderhoud en inspectie van technische installaties.”

MEER INSPECTIE. MOET IK ALS INSTALLATEUR NU BANG WORDEN? “Nee, juist niet. Als een installatie in eerste instantie wordt afgekeurd, dan krijg jij daar als installateur ook een rapport van en kun je daar je leermomenten uit halen. Het gaat erom dat we elkaar scherp houden. Het is onze gezamenlijke taak dat PV-panelen in Nederland veiliger worden aangelegd.”

MET DE EINDGEBRUIKER ALS WINNAAR… “Precies. Want daar gaat het natuurlijk allemaal om: dat de eindklant een goede installatie krijgt, die veilig geïnstalleerd is!” 

HENK: “MARKT ZIT VOL MET COWBOYS” FRED: “EEN NIEUWE INSPECTIEREGELING VOOR PV-PANELEN. NOU,

DAT WERD TIJD!”

HENK: “HOEZO DAT NOU WEER… SINDS WANNEER HEB JIJ VERSTAND VAN INSPECTIEREGELINGEN?” FRED: “IK LEES OP INTERNET DAT ER STEEDS VAKER BRANDEN EN ONGELUKKEN

VOORKOMEN OP PLEKKEN WAAR ZONNEPANELEN ZIJN GEÏNSTALLEERD.

EEN BEETJE CONTROLE LIJKT ME NIET VERKEERD, TOCH?”

Foto: 123RF.com

HENK: “MAAR GAAN ZE DIE CONTROLE DAN OOK VERPLICHT STELLEN?” FRED: “VERZEKERINGSMAATSCHAPPIJEN GAAN HET STRAKS OPNEMEN IN

HUN POLISSEN. DUS INDIRECT WORDT HET ZO WEL VERPLICHT.”

HENK: “EEN GOEIE ZAAK, VIND IK. DIE MARKT ZIT VOL MET COWBOYS.

DUS EEN BEETJE CONTROLE KAN DAARBIJ GEEN KWAAD.”

| APRIL 2020

HELUKABEL en duurzame energie Zoekt u bekabeling voor een duurzaam energie project? HELUKABEL biedt een groot assortiment aan kabel en toebehoren voor zonnepanelen, windmolens en e-mobility laadstations. Informeer vrijblijvend naar de mogelijkheden of download onze speciale brochures via onze website.

HAMBURGERS | SPECIAALBIERTJES ® HELUKABEL B.V. • info@helukabel.nl • 0495-499 049 • Budel • helukabel.nl LEZING JOOST DE KONING (lid NEN-normcomissie)

DE Henk & FRed 23 APRIL MELD J E BORREL AGRATIS

AXES CASTELLUM KLOOSTERBIER ZWOLLE

BROODJE BURGER SPECIAAL BIERTJES LEZING JOOST DE KONING (LID NEN-NORMCOMMISSIE)

| APRIL 2020

AN!

INNOVATIE Het draadloze besturings- en managementsysteem SmartScan

SLIMME NOODVERLICHTING noodverlichtingsarmaturen is de 868-MHz-frequentieband daarom veel aantrekkelijker.

IN GROOT BRITTANNIË AL MEER DAN 900 SYSTEMEN IN GEBRUIK Het draadloze besturings- en managementsysteem SmartScan dat Famostar nu in haar armaturen implementeert is ontwikkeld door Thorlux en wordt in Groot Brittannië al vele jaren toegepast. Op dit moment zijn er al meer dan 900 systemen in gebruik! Onder andere de BMW Group en Unilever maken gebruik van SmartScan. Het is dus een bewezen systeem waar al veel praktijkervaring mee is.

Famostar heeft gezocht naar een oplossing om het beheer van noodverlichting draadloos mogelijk te maken. Vanaf april 2020 is het dan zover. SmartScan wordt door Famostar in Nederland geïntroduceerd.

INTELLIGENT EN DRAADLOOS BEHEER VAN NOODVERLICHTING Noodverlichting is verplicht in gebouwen waar mensen verblijven. Om de noodverlichtingsinstallatie in goede conditie te houden is periodieke controle en goed onderhoud nodig. SmartScan maakt het mogelijk om dit centraal te regelen en op afstand, automatisch te monitoren. In het systeem wordt automatisch een logboek aangelegd en bijgehouden met testrapportages en gegevens van afzonderlijke armaturen. Dit wordt waar nodig aangevuld met bijvoorbeeld reparaties en toont dan aan dat de beheerder aan alle voorwaarden

voldoet. De beveiligde webapplicatie is vanaf elke gewenste plaats en van elk gewenst device in te zien. Het systeem maakt gebruik van de 868 MHz-band en staat in verbinding met een gateway via een mesh-netwerk. Dat wil zeggen dat elke individuele armatuur via andere armaturen - en dus via meerdere routes - verbinding maakt met de gateway. Wanneer een van de armaturen uitvalt wordt via een andere een verbinding gemaakt en krijgt de beheerder bericht van de storing waardoor deze adequaat opgelost kan worden. Het doordringend vermogen van het draadloze signaal is veel groter dan van andere veel gebruikte draadloze signalen. Voor monitoring van

Meer informatie www.famostar.nl/smartscan

www.famostar.nl

| APRIL 2020

Jan Lammers over de Formule 1 in Zandvoort

Foto: ANP

Een duurzame Dutch

Er is nog helemaal geen sprake van een coronavirus, als Henk en Fred een afspraak hebben met Jan Lammers, Sportief Directeur van de Dutch Grand Prix in Zandvoort. Die staat op dat moment nog gewoon gepland voor zondag 3 mei. “Ons doel is om hier de meest duurzame Grand Prix ter wereld te organiseren”, zegt Jan Lammers.

ist je dat? Ze willen in Zandvoort de meest duurzame Formule 1 Grand Prix van de wereld organiseren!”, zegt Henk enthousiast, als hij met Fred op weg is naar Jan Lammers. De oud- coureur is tegenwoordig Sportief Directeur van de Dutch Grand Prix in de Formule 1. Voordat ze het circuit bezoeken, heeft Jan Lammers het tweetal bij hem thuis in Zandvoort uitgenodigd. “Ik ben benieuwd hoe

| APRIL 2020

je zo’n event duurzaam maakt”, zegt Fred sceptisch. “En of Jan zelf ook een beetje duurzaam is.” “Het grootste deel van mijn leven ben ik natuurlijk een enorme milieubarbaar geweest, met mijn autoracerij”, geeft Jan Lammers eerlijk toe, als ze even later aan de koffie zitten. “Maar dat was een heel andere tijd. Je leefde toen veel minder bewust. Inmiddels proberen wij thuis wel ons steentje bij te dragen aan

het milieu. We scheiden netjes ons afval, maar we hebben nog geen zonnepanelen of een warmtepomp. Iedereen heeft het er nu over, dat we van het gas af moeten. Maar die gasleidingen, die toen zijn aangelegd, hebben ook iets gekost. Om dat nu vanuit milieuoverwegingen allemaal te gaan veranderen, daar ben ik nog niet aan toe. Alles in ons huis functioneert ook nog prima. Maar dat neemt niet weg dat ook ik

THUIS BIJ

Grand Prix, kan dat? in de toekomst die stap naar meer duurzame energie wel ga maken.”

UITDAGEND CIRCUIT Aanleiding van het gesprek met Jan Lammers is natuurlijk de Dutch Grand Prix. In verband met het uitbreken van het coronavirus, is bij het ter perse gaan van dit magazine niet bekend wanneer deze precies plaatsvindt. “Wat houdt die functie van jou in? Wat doet een Sportief Directeur?”, vraagt Henk nieuwsgierig. “Ik ben meer het boegbeeld”, zegt Jan. “De Grand Prix in Zandvoort bestaat uit drie organisatoren: het circuit, TIG SPORTS en SportVibes. Met drie partijen is het lastig om met één gezicht naar buiten te treden. Daarvoor hebben ze mij gevraagd. Om bijvoorbeeld de interviews te doen. Maar het voelt soms wel ongemakkelijk. Want algemeen directeur Robert van Overdijk en zijn team, die zijn er echt 24/7 mee bezig. Die mensen doen het echte werk. En ik mag af en toe de mooie sier maken, haha.” “Zullen we dan maar…”, zegt Henk. Hij kan niet wachten totdat Jan ze

het verbouwde circuit van Zandvoort laat zien. Als ze even later in de pitch staan, vertelt Jan Lammers dat het circuit twee spectaculaire nieuwe kombochten heeft gekregen. Het zijn bochten met een schuine helling, zoals op een wielerpiste, een echte uitdaging voor de coureurs dus. “De toprijders zijn nu al aan het nadenken hoe ze straks die kombochten het beste kunnen nemen”, zegt Jan. “Ik denk dat we met deze bochten een uniek circuit krijgen, het meest uitdagende van Europa, mogelijk zelfs van de wereld”, zo promoot hij de baan.

DUURZAME GP Fred blijft nog wat sceptisch. “Hoezo wordt dit de meest duurzame Grand Prix ter wereld?”, wil hij weten. “Vooropgesteld”, zegt Jan, “het blijft natuurlijk een Formule 1 race. Maar eromheen doen we er alles aan om zo duurzaam mogelijk te organiseren. Zo rijdt er in het weekend van de Dutch Grand Prix elke 5 minuten een trein van Amsterdam naar Zandvoort. Met een capaciteit van 12.000 mensen per uur. Dat betekent dat er duizenden auto’s minder door

de omliggende plaatsen hoeven te rijden. De investeringen die ProRail en het circuit hebben gedaan, zijn ook goed voor het hele zomerseizoen. Want de infrastructuur wordt zó aangepast dat er ook dan meer treinen kunnen rijden richting het strand. Op een drukke zomerdag zijn er hier soms wel 100.000 mensen. Wat wij nu voor elkaar hebben gekregen, is dus ook goed voor rest van de zomer. Verder hebben we afgesproken dat hier buiten het Formule 1-weekend alleen nog maar geracet mag worden met auto’s met een katalysator. En ook bij de bouw van het nieuwe medische centrum is er gekeken naar het duurzame aspect.” “En hoe groot schat je de kans dat er in de Formule 1 in de toekomst met elektrische auto’s wordt gereden?”, blikt Fred vooruit. “Daarvoor heb je de formule E. De Formule 1 is een heel ander concept; daarin moet je altijd de snelste auto ter wereld hebben. Wel verwacht ik dat de Formule 1 steeds meer richting hybride gaat. Maar 100% elektrisch, dat zie ik op korte en middellange termijn niet gebeuren.” 

ZO VADER, ZO ZOON DE APPEL VALT SOMS NIET VER VAN DE BOOM. RENÉ LAMMERS (11), DE ZOON VAN JAN, WIL LATER OOK AUTOCOUREUR WORDEN. OP DIT MOMENT RIJDT HIJ KARTWEDSTRIJDEN, ZOWEL NATIONAAL ALS INTERNATIONAAL. HOE LANG DUURT HET NOG VOORDAT WE RENÉ IN DE FORMULE 1 ZIEN?, VRAGEN WE AAN VADER JAN. “ALS HET GOED IS OVER EEN JAARTJE OF 8 À 9. MAAR DAN MOET ALLES WEL VOLGENS PLAN VERLOPEN. DAT WE HEM OP HET NIVEAU GAAN KRIJGEN DAT HIJ FORMULE 1-WAARDIG IS, DAAR TWIJFEL IK GEEN SECONDE AAN. MAAR HET AANTAL STOELTJES IN DE FORMULE 1 IS BEPERKT. EN JE MOET OP HET JUISTE MOMENT OP DE JUISTE PLEK ZIJN. JA, WE HEBBEN NOG WEL WAT TE DOEN!”

Jan Lammers

| APRIL 2020

Ook tijdens deze uitgestelde editie is er van alles te beleven

ELEKTRO uitgesteld : M U T R A E D MB E E W C U DE E I N 2-3 1ELEKTRO in de Beursfabriek in Nieuwegein, die op 22, 23 en 24 september 2020 zou plaatsvinden, is uitgesteld. Doordat meerdere evenementen worden verplaatst naar dit najaar, kiest de organisatie van ELEKTRO ervoor hun beurs event uit te stellen tot december.

oor de maatregelen vanwege het coronavirus is er een streep gezet door vrijwel alle (wereldwijde) evenementen. Meer dere organisaties hebben besloten hun evenement te verplaatsen naar het najaar. Daarom kiest de organisatie van ELEKTRO ervoor hun b eurs event uit te stellen.

WIJZIG JE AGENDA: 1, 2 EN 3 DECEMBER Beursmanager Matthea Kiemeney: “Na overleg met onze partners hebben we de moeilijke beslissing genomen ELEKTRO uit te stellen. Wij wijken uit naar 1, 2 en 3 december, zodat onze exposanten en bezoekers geen verplichtingen elders hebben en iedereen aanwezig kan zijn bij het

| APRIL 2020

feestje voor de professionals in de elektrotechniek.”

MET TECHNISCHE BLIK VOORUIT Kiemeney benadrukt dat er tijdens deze uitgestelde editie weer van alles te beleven is. Tijdens ELEKTRO ligt de focus op kennis en beleving. En dat wordt vorm gegeven aan de hand van het thema: ‘Met technische blik vooruit’.

Kiemeney: “Met de introductie van het thema spelen we in op de behoeften van zowel exposanten als bezoekers. We zien een groeiende interesse in duurzaamheid. Er wordt gezocht naar nieuwe technologieën, nieuwe samenwerkingen en andere werkwijzen. Tijdens ELEKTRO helpen wij de elektroprofessional op weg zodat we samen kunnen inzetten op ontwikkeling waarbij zero emission de norm wordt. 

OVER ELEKTRO ELEKTRO IS EEN INITIATIEF VAN HENK & FRED EN ONDERDEEL VAN MEDIA VAKMAN BV. JAARLIJKS ORGANISEERT HENK & FRED HET MEEST SPRAAKMAKENDE EVENT OM DE BRANCHE ELEKTROTECHNIEK IN DE SPOTLIGHTS TE ZETTEN. ELEKTRO VINDT DIT JAAR PLAATS OP 1, 2 EN 3 DECEMBER 2020 IN DE BEURSFABRIEK IN NIEUWEGEIN. GA VOOR MEER INFORMATIE NAAR ELEKTRO2020.NL.

DE OPLEIDING VAN... Student elektrotechniek Nick Stokkentre

In de elektro ben je nooit uitgeleerd Enschedeër Nick Stokkentre (22) volgt het laatste jaar Elektrotechniek BOL4 aan het ROC van Twente. Als alles goed gaat, is hij deze zomer klaar. Dan wil hij aan het werk. "Installaties ontwerpen, berekeningen maken, overleggen met klanten. Dat vind ik mooi."

Nick Stokkentre WEINIG JONGEREN KIEZEN VOOR TECHNIEK. JIJ WEL! "Het is gewoon een heel mooi en veelzijdig vak. Mijn opa was vroeger leraar elektrotechniek, hij heeft me er al jong enthousiast voor gemaakt. Op het VMBO heb ik de basis geleerd van alle techniekvakken, maar elektro sprong er, natuurlijk mede door mijn opa, altijd uit. Het is zo enorm breed. Elektro bestaat eigenlijk ook weer uit heel veel deelsegmenten. Ik vind installatietechniek erg mooi en dan specifiek verlichting, domotica, automatisering, dat soort dingen." HET NIEUWE VERLICHTINGS LOKAAL VAN HET ROC VAN TWENTE PAST JOU GOED? "Zeker, het is een heel mooi praktijklokaal, waar we veel leren. Heel veel verschillende verlichting en iedere lamp is anders, heeft

een andere functie. Het is erg gericht op de praktijk en dan ook nog eens met de meest moderne technieken. Ik heb al wel stage gelopen en met licht gewerkt, programma's gemaakt. Maar wat we hier in dit lokaal allemaal kunnen, dat is voor ons nieuw." DUS JE HEBT AL VEEL GELEERD? "Heel veel. Wij als studenten hebben dit lokaal eigenlijk opgebouwd. Alle materialen en producten werden aangeleverd, wij hebben het geïnstalleerd. Ik heb, grotendeels in mijn eentje, de kast met software geprogrammeerd en bedraad. Later heb ik met een paar medestudenten alle Dali-instellingen ingevoerd. We liepen telkens tegen problemen aan, die we dan ook weer zelf moesten oplossen. Dat is heel leerzaam en interessant. Zo leren we hoe het hele traject werkt. Precies wat we straks nodig hebben."

WAT DENK JE OVER TIEN JAAR TE DOEN? "Ik hoop dat ik dan een baan heb als engineer. Ontwerpen, berekeningen maken, dat lijkt me geweldig mooi. Zeker met al die ontwikkelingen en mogelijk heden op het gebied van verlichting, HCL, duurzaamheid… het gaat zo snel, dat is heel interessant om te volgen." JE BENT EIGENLIJK NOOIT UITGELEERD? "Ook straks zullen we cursussen en trainingen moeten blijven volgen om alles bij te houden. En beurzen bezoeken, dat doen we nu ook al. De nieuwste producten zien, iedere keer zijn er weer interessante nieuwtjes. Ook dat maakt dit werk zo leuk. In de elektro ben je nooit uitgeleerd, dat is juist het mooie aan ons vak." 

| APRIL 2020

INNOVATIE Meer elegantie en efficiëntie

ION - IMPULSDRUKKERS EN RUIMTE-CONTROLLERS

Theben is een van de toonaangevende fabrikanten van KNX-oplossingen. Het assortiment varieert van KNX-actoren, KNX-sensoren en binaire ingangen tot KNX-aanwezigheiden bewegingsdetectoren en het KNX-gebaseerde smart home-systeem LUXORliving. Dit wordt uitgebreid met een nieuwe lijn bedieningen iON.

Verdere kenmerken zijn: • Makkelijk te integreren in het KNX of LUXORliving systeem via de geïnte greerde busaankoppelaar • Kleuren van de toets-indicaties zijn individueel instelbaar • App besturing via Bluetooth (ideaal voor hotelkamers of vergaderruimten) • Ingebouwde sensor voor temperatuurmeting Theben iON impulsdrukkers zijn verkrijgbaar in verschillende uitvoeringen: als enkelvoudig iON2 (2 toetsen), tweevoudig iON4 (4-toetsen) en als ruimte regelaar met display en Bluetooth-interface iON8. Afhankelijk van het apparaat kunnen maximaal 20 functies intuïtief worden bediend, desgewenst via een app. Hierdoor bieden Theben iON bedieningen enorme mogelijkheden voor intelligente gebouwbesturing. De helderheid van het display en de LED’s wordt afhankelijk van de LUX-waarde in de ruimte geregeld. Wanneer het donker is in de kamer, dimmen de achtergrondverlichting van het display en de LED’s. Dit voorkomt storende invloeden. Overdag lichten het display en de LED’s helderder op. Dit houdt het optimaal leesbaar.

MEER INFORMATIE Er zijn zes verschillende Theben iON bedieningen, drie voor LUXORliving en drie voor KNX. Alle zes hebben diverse functionaliteiten. Een overzicht hiervan is te vinden op de website van Theben. Ook kan één van hun adviseurs een demo verzorgen. De nieuwe Theben iON impulsdrukkers zijn een uitstekende aanvulling op de al bestaande impulsdrukkerinterfaces. Ze kunnen gemakkelijk worden toegepast naast elk schakelprogramma en bieden nog meer keuze op het gebied van design en functionaliteit. Communiceren gaat bij de KNX varianten veilig via KNX Data Secure. Theben iON impulsdrukkers en

| APRIL 2020

ruimteregelaars met geïntegreerde temperatuurregeling maken het mogelijk om verschillende functies in KNX- of LUXORliving installaties te activeren, bijvoorbeeld: • Licht in-/uitschakelen en dimmen • Zonwering aansturen • Individuele gebruikers scènes activeren en opslaan • Bediening van centrale- of groepsfuncties

www.theben-nederland.nl

INNOVATIE Wet: 1 laadpaal bij 10 parkeerplaatsen

20x MEER LAADPALEN NODIG IN 2030

Waar de elektrische rijder een aantal jaar geleden nog moest zoeken naar laadpalen, schieten ze nu als paddestoelen uit de grond. De slimme installateur ziet natuurlijk een enorme kans in het bouwbesluit van 2020: tussen nu en 2030 zal het aantal laadpalen vertwintigvoudigen!

PAK JIJ DEZE KANS? De komende jaren is er veel werk aan de winkel. Denk aan verdelers plaatsen, kabels trekken en laadpalen aansluiten. Op de hoogte blijven van de laatste ontwikkelingen en wetgeving? Of leren hoe je in een handomdraai een efficiĂŤnt laadplein ontwerpt? Vraag naar het trainingsprogramma van Schneider Electric.

HOE VOORKOM JE OVERBELASTING? De meeste bestaande gebouwen zijn ontworpen in een tijd dat er nog geen laadpalen of elektrische autoâ&#x20AC;&#x2122;s bestonden. Hierdoor is er niet altijd genoeg vermogen beschikbaar. Laadpalen kunnen het hoofdsysteem overbelasten, waardoor het hele gebouw zonder stroom komt te zitten. Niet handig! Dankzij het slimme Dynamic Loadbalancing systeem van Schneider Electric kan dit voorkomen worden. Zo hoeft jouw klant zich nooit zorgen te maken dat de installatie wordt overbelast.

MEER INFO? Heb je vragen? Neem contact op met Schneider Electric en bel Arnie: 023 51 24 101.

www.se.com/nl

| APRIL 2020

Green Team Twente verlegt de grenzen:

ZUINIG RIJDEN OP WATERSTOF Thomas Zeinstra (links) Jelle Korbee

e zijn er bijna”, mompelt Fred. In de verte is de Grolsch Veste al duidelijk te zien. Hier in Enschede nemen Henk en Fred een kijkje bij Green Team Twente. “Vorig jaar wonnen ze alles wat er maar te winnen viel”, weet Henk. “Ik ben benieuwd hoe het er nu voorstaat.” Vrolijk worden ze ontvangen door Jelle Korbee en Thomas Zeinstra. “Kijk, dit was één van de auto’s waarmee het team jaren geleden

| APRIL 2020

reed. Inmiddels zijn we heel wat verder”, onthult Jelle alvast trots. “Kom verder, dan laten we wat meer zien.” Henk en Fred stappen nieuwsgierig de grote werkplaats van het team binnen. Eenmaal binnen, wil Henk eerst meer weten over Green Team Twente. Jelle: “De Solarteams ken je wel toch? Dat zijn wedstrijden met auto’s op zonne-energie. Wij doen eigenlijk hetzelfde, maar dan met een auto op waterstof. Ieder jaar komt er een nieuw team

dat opnieuw probeert prijzen te pakken bij de Shell Eco Marathon. Wij zijn sinds september bezig en werken iedere dag keihard, zodat we klaar zijn voor de race in juni.” Fred luistert geboeid. “Elke dag?”, vraagt hij zich hardop af. Thomas lacht instemmend: “Het is een beetje een uit de hand gelopen hobby!”

STUDIE IN PRAKTIJK Het hele team is gevormd door studenten. Jelle studeert

SPANNINGZOEKER bijvoorbeeld voor industrieel ontwerper, maar loopt een jaar studievertraging op om deel uit te maken van dit team. “Ik kan hier echt iets met mijn studie doen en dat is een heel vette ervaring!” Thomas knikt bevestigend: “Ik studeer toegepaste natuurkunde, maar wilde ook iets in praktijk brengen. Hier maak je een project mee van A tot Z. En ik zie toekomst in wat we hier doen. Waterstof is een heel interessante vorm van energieopslag. Je hoort er veel over en er zijn allerlei ontwikkelingen, maar veel moet nog doorontwikkeld worden. Het mooie is, dat wij ons een jaar lang erin verdiepen.” Achter in de werkplaats staat de groen-zwarte auto van het team. “Met deze auto werden ze vorig jaar zowel Europees als Wereldkampioen

bij de Shell Eco Marathon. Ons team wil de lijn van vorig jaar vasthouden - winnen dus - en ook een stap verder gaan met de auto. Daarom krijgen we een compleet nieuwe auto”, vertelt Jelle trots. Thomas kan er meer over vertellen, want op zijn borst prijkt de titel Hydro Electric Chief. “Ik houd me bezig met alle elektronica en de brandstofcellen. Daar gaan we echt een slag in maken, al verklap ik nog niet alles.”

VERBETERINGEN Vol aandacht kijken Henk en Fred met Thomas in de krappe ruimte achterin de auto. “De buitenkant blijft ongeveer hetzelfde, in druppelvorm. Da’s heel goed voor de aerodynamica. Maar achterin gaan we het anders doen. Daardoor wordt de auto ››

GREEN TEAM TWENTE IN HET KORT GREEN TEAM TWENTE BESTAAT SINDS 2011. BIJ DE EERSTE DEELNAME WON HET TEAM DIRECT DE EERSTE PRIJS. AFGELOPEN JAAR WON HET TEAM MET DE 106 KILO WEGENDE AURORA 2 HET EUROPEES KAMPIOENSCHAP VAN DE SHELL ECO MARATHON ÉN WERD WERELDKAMPIOEN. DAARNAAST WON HET TEAM DE MARKETING-AWARD. MET HET NIEUWE TEAM VAN IN TOTAAL 18 JONGENS EN MEIDEN ÉN EEN NIEUWE AUTO IS HET DOEL DE TITELS TE PROLONGEREN. OP 30 APRIL WORDT DE NIEUWE AUTO ONTHULD. ZIE VOOR MEER INFORMATIE GREENTEAMTWENTE.NL OF VOLG DE VORDERINGEN VAN HET TEAM VIA FACEBOOK EN INSTAGRAM!

| APRIL 2020

.... soms moet je het gewoon anders doen! 34

| APRIL 2020

SPANNINGZOEKER

betrouwbaarder en kunnen we makkelijker bij alle onderdelen. Waar er nu vier motoren als een soort versnelling werkten, gaan we naar één motor. Die plaatsen we in de naaf van één wiel.” Henk kijkt verbaasd. “Een éénwielaandrijving dus? Win je daar de race mee?” Thomas legt snel uit dat het gaat om efficiency en dus om gewichtsbesparing. “Daarmee win je.” Fred had een ander beeld. “‘t Gaat dus niet om snelheid?” Gelukkig niet, roepen Jelle en Thomas in

koor. “De auto haalt maar net 40 km/u. We moeten 11 rondjes zo efficiënt mogelijk rijden, in ieder geval binnen 39 minuten”, legt Jelle uit. “Het team dat het minste waterstof verbruikt over die rit van 16 km, wint.” “En voor je idee”, voegt Thomas toe, “omgerekend naar benzine-waarden verbruikt onze auto maar 1 liter op 900 kilometer.”

TOEKOMST “Dat klinkt veelbelovend”, mompelt Henk tegen Fred. “Denken jullie dat we over 10 jaar allemaal op waterstof

naar ons werk rijden?” “Er komt een tijd dat diesel en benzine alleen nog voor sjeiks in Dubai betaalbaar zijn”, voorspelt Thomas. “Ik denk dat auto’s een hybride vorm krijgen. En vooral voor de langere afstanden is waterstof dan heel erg kansrijk.” Jelle knikt instemmend. “Ik weet zeker dat waterstof heel belangrijk wordt. Je merkt nu al hoeveel bedrijven met ons meedenken, of ons vragen wat onze ervaringen zijn. Maar wanneer we op waterstof rijden? Geen idee, technische innovaties hebben tijd nodig. Maar wij doen het dit jaar al!” 

| APRIL 2020

Wonen

Pieter Bardoel

it kan het nooit zijn," bromtHenk als ze arriveren. "Dat huis is nog lang niet af!" "Wél Henk, zo’n tiny house is gewoon anders dan jouw traditionele huis", zegt Fred enthousiast, terwijl hij zijn ogen uitkijkt. De mannen staan voor de Kameleon, het kleurige, 42m2 grote huis van

| APRIL 2020

Pieter Bardoel. Die haalt ze naar binnen, voor koffie en om meer te vertellen over zijn modulaire woning. "Nou, van binnen valt het niet tegen," mompelt Henk, als hij het strak afgewerkte houten interieur bekijkt. "Maar is het niet heel klein?" Pieter: "Ik heb alles wat

ik nodig heb en vind het fijn om zonder zooi te leven. Daarbij: mijn huis heet Kameleon, omdat het zich aan kan passen aan wáár ik woon, of ik een verdieping mag en aan wat ik nodig heb. Met de verplaatsbare geïsoleerde units kan ik mijn huis simpel laten groeien en krimpen."

PROJECT Tiny Houses als oplossing van het woningtekort?

in een tiny house "Levensloopbestendig huis dus", reageert Henk, nu toch geïnteresseerd. "Maar waarom werk je het buiten niet even netjes af?" Pieter lacht: "Mijn huis is zó opgebouwd dat ik het helemaal weer uit elkaar kan halen en alle materialen kan recyclen of hergebruiken. Ik wilde écht duurzaam bouwen, met een hele lage CO2-footprint. Ik heb Cross Laminated Timber gebruikt, met een isolerende schil van houtvezelpanelen, die wordt beschermd door vrachtwagenzeilen. Gaandeweg het bouwen kwam ik steeds op nieuwe ideeën. In restmateriaal uit de metaalindustrie zag ik een mooie kans om mijn zeil vast te zetten."

GEEN VERWARMING "Hoe zit het installatietechnisch?", wil Fred weten. "Ik zie geen verwar-

ming?" Pieter: "Die heb ik ook niet! Maar wel triple glas en omdat hout warmte terugstraalt heb ik genoeg aan de warmte die uitgestraald wordt door mezelf en apparaten als de koelkast en computer. Verder heb ik een 30 liter boiler en een circulatiedouche; die de eerste 6 liter water opvangt, filtert en opnieuw gebruikt. Per minuut wordt er dan 1 liter warm water toegevoegd om de boel op temperatuur te houden." Henk en Fred kijken vol bewondering naar de luxe douchecabine, die Pieter ze laat zien. "Installatietechnisch is alles zo ingewikkeld geworden, dat veel mensen het niet meer snappen. Mijn installateur was enthousiast over mijn douche, maar vertelde ook dat veel mensen met een wtw-douche deze er na tien jaar gewoon uitslopen, omdat ze ››

MINITOPIA DE TINY HOUSE BEWEGING KOMT OORSPRONKELIJK UIT AMERIKA, MAAR WORDT HIER OOK STEEDS POPULAIRDER. ER ZIJN EINDELOOS VEEL VARIATIES IN FORMAAT, UITERLIJK EN AL DAN NIET OFF-GRID. WAT VEEL BOUWERS GEMEEN HEBBEN IS DE WENS ZO DUURZAAM MOGELIJK TE BOUWEN, WAARBIJ GEZOCHT WORDT NAAR MANIEREN OM ZOVEEL MOGELIJK CO2 NEUTRAAL TE KUNNEN LEVEN. OP MINITOPIA IN DEN BOSCH WORDEN 32 TIJDELIJKE ZELFBOUWWONINGEN GEBOUWD, WAARBIJ BEWONERS DE KANS KRIJGEN TE PIONIEREN MET HUN EXPERIMENTELE BOUWIDEEËN. MEER INFO: WWW.MINITOPIA.EU

De tuin wordt dit voorjaar aangelegd

| APRIL 2020

Niko Hydro Spuitwaterdicht. Multifunctioneel. Ultraveilig. • 3 kleurvarianten: zwart, wit en grijs voor dezelfde prijs • Beschikbaar voor opbouw én inbouw • Eenvoudige en snelle montage • Bekabelen in 1, 2, 3: zelfde mechanisme als het standaard Niko inbouwschakelmateriaal • Stevige, slagvaste dozen (IK07) • IP55-spuitwaterdicht • Nu ook 3-voudige opbouwdozen

www.niko.eu

PA-443-03

• Aansluiting voor tv, audio, internet en telefoon mogelijk via aanpaskader

| APRIL 2020

PA-443-03_Adv Niko Hydro.indd 1

6/08/18 14:03

PROJECT

Een 30 liter boiler

iets anders willen en niet weten wat het wtw-systeem inhoudt. Of die de stekker van de balansventilatie eruit trekken omdat ie 'niks doet'. En dan wel klagen dat het binnenklimaat niet prettig is, haha! Met warmtepompen wordt het nog ingewikkelder. Ben ik zelf geen fan van. Een CV ketel en warmtepomp gaan allebei zo'n 15 jaar mee, maar een ketel kost 1.500 euro, terwijl een warmtepomp 10.000 kost. En dan heb je bromtonen, werkt het niet bij oudere huizen omdat die niet optimaal geïsoleerd zijn. En ze pompen allerlei stoffen rond, diep in de grond…"

De opvangbak van de circulatiedouche

door die units kan ik mijn huis simpel vergroten of verkleinen Veel gemeentes zitten in hun hoofd nog met de woonwagenkampen, maar dit is wezenlijk anders. Weet je, in mijn geboortedorp trekken alle jongeren weg, want er zijn alleen dure huizen of grote percelen te koop en dat redden starters niet.

Waarom geen 4 tiny houses op zo'n perceel?" "En dan alles off-grid?", doet Fred een duit in het zakje. "Ja, zonder aansluitingen op stroom, water en riolering kán, maar hangt af van de situatie en hoeveel comfort je wilt”, aldus Pieter. 

OP DE TERUGWEG... HENK SOMBERT: “LEUK HOOR, AL DIE IDEEËN, MAAR MOETEN WE DAN

ANDERS BOUWEN "We moeten anders gaan bouwen," gaat Pieter door. "Resetten en van 'zo doen we het altijd al' afstappen. Een oud huis krijg je nooit energiezuinig zonder extreme investeringen, dan kun je beter slopen en nieuw bouwen. Veel jongeren zijn daar al veel bewuster mee bezig en dat maakt de ontwikkelingen rond tiny houses zo interessant. Het zit nu nog in de pioniersfase, maar kan dé oplossing zijn voor woningtekorten. Maar dan moeten er op het gebied van welstand en bestemmingsplannen wel aanpassingen gedaan worden.

ALLEMAAL AAN DE NIEUWBOUW? IK BEN GEWOON GEK MET M'N OUDE HUIS…” FRED: “DAT MAG OOK, MAAR WE MOETEN ONS WEL REALISEREN DAT OUDE HUIZEN ENERGIETECHNISCH MINDER GESCHIKT ZIJN. EN DAT IDEE VAN EEN KRIMP-EN-GROEI-HUIS…” HENK: “NOU DÁT IS INDERDAAD WEL HEEL SLIM, IK BEN NU NOG EEN JONGE GOD, MAAR ALS IK OUD BEN IS MIJN HUIS MISSCHIEN MINDER GESCHIKT.” FRED: "EH, JONGE GOD. HEB IK IETS GEMIST?"

| APRIL 2020

INNOVATIE Vervang inbouwspots

LUDOSPOT, EEN WERELD AAN MOGELIJKHEDEN

Ludospot van Sylvania is een reeks downlights voor accentverlichting, met geïntegreerde leds en een modulair design: je kiest de module die je wenst en bevestigt deze op een gietaluminium behuizing naar keuze. Zo heb je steeds de meest ideale verlichtings oplossing voor jouw project. Een brede waaier aan behuizingen maakt het mogelijk om de meeste inbouw halogeenspots op de markt 1op1 te vervangen, ongeacht de diameter, de ronde, vierkante of rechthoekige vorm.

COMPACT EN FLEXIBEL Ludospot 50 is een modulaire led downlight met geïntegreerde led met een diameter van 50mm. Kies de gewenste module en bevestig deze snel en eenvoudig door middel van een bajonetsluiting en LILObox (loopin loopout) op een behuizing naar keuze voor een oplossing op maat. Dankzij de hoge kleurweergaveindex CRI90, met SDCM <3 kleurconsistentie is de reeks de uitgelezen keuze voor toepas

| APRIL 2020

sing in het winkelsegment, restaurants en hotels. Voor gebruik in vochtige ruimtes zijn er eveneens IP44 uitvoeringen. De modules zijn te verkrijgen met kleur temperatuur 3.000K (warmwit) en 4.000K (neutraal wit) en met diverse lichtbundels: 15°, 28° of 40°. Ludospot 50 modules hebben een lichtopbrengst tot 1000lm (4000K) bij een rendement tot 83lm/W en zijn dimbaar met faseaansnij/fase afsnijdimming. Een erg handig accessoire bij Ludospot 50 is een opklikbare afstandshouder voor een veilige installatie onder isolatiematten.

met 35W en 70W gasontladings lampen. Ook hier is de hoge kleurweergaveindex CRI90 en de SDCM <3 kleurconsistentie perfect bij toepassing in het winkelseg ment, restaurants en hotels. Voor elke toepassing kun je de gewenste module kiezen, in combinatie met een gewenste ronde, vierkante of recht hoekige behuizing. Bovendien is er van de grote Ludospot 111 een handige opbouwversie te verkrijgen. In tegenstelling tot de kleine versie zijn de Ludospot 111 modules niet dimbaar. Ze zijn beschikbaar met kleurtempe ratuur 3.000K (warmwit) en 4.000K (neutraal wit) en leveren een licht opbrengst tot 3.550lm (4000K) bij een rendement tot 93lm/W.

KRACHTIGE VERLICH TINGSOPLOSSING De grotere Ludospot 111 versies zijn ideaal als vervanging van downlights

www.sylvania-lighting.com

INNOVATIE Efficiënt installeren met Easyclick

DE VERNIEUWDE EASYCLICK DIMMERS ZIJN NU VERKRIJGBAAR

Een groeiend gebruik naar de draadloze producten van Peha Easyclick heeft geleid tot weer een verbetering in het portfolio. Vanaf nu is de vernieuwde Easyclick dimmer verkrijgbaar. Naast de montagesnelheid is het product ideaal door de makkelijke manier van programmeren. Bijvoorbeeld door alle lichten te dimmen bij vertrek.

Een intelligent en energie-efficiënt funksysteem voor flexibele toepassingen. Van woningen tot kantoren. Van hotels tot verzorgingshuizen.

DRAADLOOS Easyclick is een serie innovatieve zenders en ontvangers, die de overtreffende trap qua installatiegemak biedt. Met slechts één zachte vingerdruk op de kunststof zender met ingebouwde Piëzo sensor wordt een draadloos signaal verzonden dat verschillende elektrische gebruikers kan aansturen. Denk aan verlichting, zonwering

en rolluiken. De verbruikers dienen alleen met ontvangers te worden uitgerust om het storingsvrije signaal via 868-MHzfrequentie te kunnen ontvangen.

DUIDELIJK ENERGIEVERBRUIK Easyclick is ideaal voor woningen, kantoren en tehuizen, waarbij buiten de losse actoren ook gebruik kan worden gemaakt van de Easyclickpro-inbouwmodules voor in de groepenkast. De modules kunnen via één of meerdere antennes worden geactiveerd.

Met Easyclick kun je licht en rolluiken optimaal besturen en daardoor onnodig energieverbruik vermijden. Ook een centrale monitoring of besturen van een gebouw is met Easyclickpro heel eenvoudig doordat de zenders flexibel plaatsbaar zijn, geen schakelbedrading in wanden benodigen en geen batterij bevatten.

www.peha.de

| APRIL 2020

DE DAG VAN...

MARTIN VAN BARNEVELD Tien jaar werkte hij als elektrotechnisch installateur. Vanaf de eerste dag dat hij in aanraking kwam met domotica, was Martin van Barneveld verkocht. Dáár wilde hij meer van weten. Hij stapte over naar een KNX domotica specialist. Zes jaar geleden begon hij in Nieuwegein met zijn eigen KNX systeemintegratie bedrijf Villa Elektra.

DOMOTICA-WENSEN VAN KLANT STEEDS COMPLEXER 6.30 UUR

Ik ben getrouwd met Saskia. We wonen in Vianen met onze drie kinderen, Lana (10), Levi (8) en Luuk (5). Het is ’s morgens een gezellige drukte. Gezamenlijk ontbijten is door de hectiek niet eenvoudig. Saskia helpt de kinderen vandaag naar school. Om 8 uur ben ik op mijn werk. Tijd voor koffie.”

| APRIL 2020

8.10 UUR

De dag begint met het doornemen van e-mail. Vaak een vraag om informatie. Ik merk dat domotica populairder wordt. Steeds meer mensen kiezen voor huisautomatisering en steeds vaker besluit de installateur dat niet zelf op te pakken. Ze kiezen vaker voor samenwerking. Logisch. De wensen van de klant worden steeds complexer.”

DE DAG VAN... 10.00 UUR

11.30 UUR Ik werkte de eerste jaren alleen. Tegenwoordig heb ik een medewerker in vaste dienst. Dennis Vellekoop zit op dit moment elders in het land ‘op een klus’. Voor het eerst hebben we ook een mbo-stagiaire. Lucas Koffeman doet het goed. Ik overleg even met hem. Hij gaat straks mee naar een project.”

Lunchen doen we op kantoor. Maar eerst komt er nog iemand langs die ik een demonstratie geef. Er is op het gebied van domotica veel mogelijk. Ik werk alleen met KNX, een stabiel en goed product. Honderden fabrikanten werken met KNX en al die producten werken moeiteloos samen als één systeem.”

13.30 UUR

Een groot deel van het werk - ongeveer 70 procent gebeurt op kantoor. Daar bereiden we het werk voor en programmeren we de automatisering. Naar wens van de opdrachtgever. Ik programmeer via het internet nog snel even een functie voor een klant in Hoorn en vervolgens stappen we in de auto om twee projecten te bezoeken, in Bunnik en Utrecht.”

15.30 UUR

Utrecht. Daar locatie Mereveld in ten en em en ev ar n Tenslotte na ing gedaan. Met éé gebied een uitbreid n sse tu en hebben we op licht rd wo keld n er nu snel gescha druk op de knop ka is. Rond zes uur hu ar na a arn ren. Da verschillende lichtsfe a nog een filmpje. el. Gezellig! Daarn met de kids aan taf uis allemaal aan…” stuur ik het ook th Met KNX domotica

14.45

In Bunnik voorzien we een nieuwe villa van UUR KNX. Een prachtig project, waar niet alleen licht en zonwering automatisch worden aangestuurd, maar ook de televisie, temperatuur en de muziek. Je kunt het zo gek niet bedenken of het kan tegenwoordig. We werken zelfs al met spraakherkenning. Siri, Google Home en Alexa kunnen we integreren.”

Jij

Henk & Fred?

Wil jij ook eens een werkdag gevolgd worden door Henk & Fred? Of wil je met je bus of hobby in ons blad? Mail ons dan op redactie@henkenfred.nl. Misschien sta jij de volgende keer dan wel in ons magazine!

| APRIL 2020

Lunchen bij DSI Elektrotechniek in Bennekom

SAMEN MAKEN WE

In onze rubriek ‘Aan de lunchtafel’ schuiven we, gewapend met een grote Henk & Fred lunchmand, aan bij een installateur. Dit keer bezoeken we DSI Elektrotechniek in Bennekom, waar we Domingo en Marlous Stoelinga ontmoeten. Twee van hun vier kinderen, Tess (8) en Mégan (5), schuiven ook aan.

Jullie runnen met z’n tweetjes het bedrijf en lunchen ook iedere dag samen? Domingo: “Ontbijten, lunchen en avondeten proberen we zoveel mogelijk samen te doen. Omdat ik vooral in en rond Bennekom werk, lukt me dat vaak. Het komt maar zelden voor dat ik mijn broodtrommel mee moet nemen. En thuis eten met de kinderen is toch net even wat gezelliger. We hebben trouwens vier kinderen, maar Jill (14) en Fabio (12) zitten nu op school.”

| APRIL 2020

Lukt het om genoeg werk te vinden in je eigen omgeving? Domingo: “Ja, we hebben niet te klagen. Ik maak zeker zestig tot zeventig uur en vrijwel altijd in of rond onze eigen woonplaats. De mensen kennen ons en dat maakt het toch even wat makkelijker. Via via weten ze ons te vinden.”

werk minder interessant. Iedere dag leek op de vorige. Ik was er klaar mee. Toen heb ik Marlous gebeld met de vraag wat zij ervan zou vinden als ik voor mezelf zou beginnen…” Marlous: “Ik antwoordde ‘eindelijk!’. Hij had het er al veel langer over, maar zag altijd drempels. Moet je doen, hield ik hem voor. Een goed plan!”

Je werkt nu twaalf jaar voor jezelf? Domingo: “Ik werkte jarenlang voor GTI waar ik leidinggevende was. Maar gaandeweg moest ik vooral de problemen van anderen oplossen en werd het

Nooit spijt van die beslissing gehad? Domingo: “Zeker niet. Mijn werk is veel afwisselender geworden en daardoor veel leuker. De ene dag hang ik een lampje op voor een bejaarde man die de trap niet

DE PUZZEL COMPLEET

Deze lunch werd mede mogelijk gemaakt door Blij Ontbijt in Doetinchem, www.blijontbijt.nl

op durft - dat komt echt voor - en de andere dag leg ik domotica aan. Geen dag is hetzelfde en ik geniet met volle teugen.” Marlous werkt inmiddels ook in de zaak? Marlous: “Ik werkte jarenlang voor een callcenter. Ik zocht op een bepaald moment een nieuwe uitdaging. We hadden op dat moment al twee kinderen en het leek

ons beiden een goed idee om thuis mee te werken. Ik doe tegenwoordig van alles, behalve het installeren zelf. Ik maak lichtplannen, duik in de kruipruimte om leidingen te trekken, stuur rekeningen of werk offertes uit. Hartstikke leuk.” Lichtplannen, heb je daar voor geleerd? Marlous: “Nee hoor, maar ik heb me er flink in verdiept en weet er

inmiddels best veel van. Sommige bedrijven rekenen twintigduizend euro voor een lichtplan. Dat kan veel goedkoper en de klanten zijn blij met de plannen. Ik bedenk ze en Domingo hoeft de lampen alleen maar op te hangen. Ik maak de puzzelstukjes en Domingo legt de puzzel. Samen maken we de puzzel compleet.” Domingo: “Dan krijg ik een doos met lampen mee en mag ik aan de slag, haha.” ››

WIE ZIJN DOMINGO EN MARLOUS? WIE: DOMINGO (40) EN MARLOUS STOELINGA (39) BEDRIJF: DSI ELEKTROTECHNIEK IN BENNEKOM; HET BEDRIJF IS 12 JAAR GELEDEN OPGERICHT MEDEWERKERS: NAAST DOMINGO EN MARLOUS OOK EEN LEERLING GEZIN: DOMINGO EN MARLOUS WONEN IN BENNEKOM EN ZIJN TROTSE OUDERS VAN JILL (14), FABIO (12), TESS (8) EN MÉGAN (5) VRIJE TIJD: DOMINGO: “WE STEKEN VEEL TIJD IN DE KINDEREN. MARLOUS WILDE DRIE KINDEREN, IK EEN EVEN GETAL. DUS HET WERDEN ER VIER, HAHA. HET IS MOOI DAT WE ZAKELIJK EN PRIVÉ ZO KUNNEN COMBINEREN DAT WE DE KIDS VAAK ZIEN.” MARLOUS: “EN DE VOORJAARSVAKANTIE EN ZOMERVAKANTIE ZIJN AL GEBOEKT. DAAR NEMEN WE OOK TIJD VOOR ELKAAR.” Domingo en Marlous Stoelinga enkele jaren terug | APRIL 2020

De Meerwaarde Geloof in elk Talent!

Mini Handsfree 2-draads WiFi video-deurintercom met gezichtsherkenning. Één blik is genoeg.

Mini Handsfree WiFi 2-draads, de revolutionaire tweedraads video-deurintercom van Comelit, beschikt vanaf nu over de functie gezichtsherkenning. Met deze functie is het mogelijk om, na aanbellen, de deur te openen zonder sleutel, app of code. Een intuïtieve en handige manier om de toegang tot de woning te beheren via het video-deurintercomsysteem.

Schuilt er in jou een goede

docent of instructeur?

IS ONDERWIJS MISSCHIEN IETS VOOR JOU? Laat je het bij een gedachte of wil je nu echt kijken of je deze droom kunt waar maken? Informeer nu naar de mogelijkheden om onderwijs en techniek met elkaar te combineren op De Meerwaarde! Bel 0342-404777 en vraag naar Jan van de Werfhorst (teamleider Techniek). Of mail naar personeelszaken@demeerwaarde.nl.

AL EEN BEVOEGDHEID OP ZAK? Kijk dan op vacature.demeerwaarde.nl CHRISTELIJK ONDERWIJS - BARNEVELD

Kijkje achter de schermen

16 JUNI 2020 FABRIEKSBEZOEK EATON | HENGELO

Meld je gratis aan voor de tour via: www.henkenfred.nl/fabrieksbezoek-eaton 46

| APRIL 2020

Het hele gezin als promotieteam op een event Heb je het als ondernemer niet veel drukker dan in loondienst? Domingo: “Ik heb juist meer vrije tijd teruggekregen. Vroeger ging ik 6 uur ’s morgens de deur uit en was ik rond 19 uur ’s avonds pas thuis. Kon ik de kinderen nog niet eens een fles geven. Toen we voor onszelf begonnen heb ik meteen de tijden aangepast. We beginnen pas om 8.30 uur en eindigen om half zes. Drie keer per dag schuiven we samen aan tafel. Prachtig toch!” Marlous: “En vakanties worden gewoon geboekt. Als we thuis blijven, dan ben je zo weer aan het werk. Tijdens de vakanties - ook in het voorjaar - doen we de deur op slot en trekken we erop uit.” Beperk je jezelf tot de E-branche of doe je ook W-klussen? Marlous: “Als we die vragen krijgen, dan bellen we een loodgieter. Je moet doen waar je goed in bent. Wij zijn geen w-installateur en repareren geen afzuigkap of oven. We leggen ook geen

onnepanelen. Wij verzorgen het z pure installatiewerk. En oké, we draaien zo nodig een lampje in.”

LEERLING VAN 31 WAS EERST KOK

Er staat nog wel een verbouwing te wachten? Domingo: “We wonen sinds enkele maanden in een nieuw huis. Hiernaast bouwen we een schuur van 250 m2. Waar we naast onze privéspullen ook de bedrijfsbussen en materialen in kwijt kunnen.Nu staan de materialen nog bij ons in de woning. Het is een rommeltje, maar over een jaar ken je het hier niet meer terug. Zeker weten!” De manier waarop Domingo en Marlous tegen hun nieuwe huis in Bennekom aanliepen, is trouwens een verhaal apart. Domingo: “Hier woonde eerder een klant van ons. Tijdens werkzaamheden liet de eigenaar tussen neus en lippen door vallen dat hij het huis binnenkort wilde verkopen. Ik zei toen: ‘Voor hoeveel?’ Ik heb vervolgens Marlous gebeld en vijf minuten later was de koop rond. Ja, soms moet je snel handelen, haha.” 

KLAGEN OVER WERK. EEN MEDEWER-

DSI ELEKTROTECHNIEK HEEFT NIET TE KER ERBIJ WAS NOG NIET METEEN AAN DE ORDE, MAAR SINDS VORIG JAAR WORDEN MARLOUS EN DOMINGO WEL ONDERSTEUND DOOR EEN LEERLING MONTEUR. HOEWEL… LEERLING? DOMINGO: “HIJ IS AL 31, MAAR WAS TOT VORIG JAAR KOK. DE ONREGELMATIGE TIJDEN GINGEN HEM TEGENSTAAN EN HIJ WILDE WAT ANDERS. IK HEB HEM VOORGESTELD OM BIJ MIJ TE KOMEN LEREN EN DAT ZAG HIJ ZITTEN. DE ENIGE VOORWAARDE WAS DAT HIJ ZIJN DIPLOMA ZOU HALEN. DAAR IS HIJ NU DRUK MEE BEZIG. HIJ HAD NOG NOOIT EEN STUK GEREEDSCHAP IN HANDEN GEHAD, MAAR PAKT HET HEEL GOED OP. IK BEN ER BLIJ MEE, OMDAT HET OP LOCATIE TOCH VAAK WAT MAKKELIJKER WERKEN IS MET TWEE EXTRA HANDJES.”

| APRIL 2020

SQUARE PRO GLASS

GENERAL INDOOR

OFFICE

RETAIL

INDUSTRIAL

GENERAL OUTDOOR

ARCHITECTURAL

PROFESSIONAL

URBAN

www.performanceinlighting.com

| APRIL 2020

INNOVATIE Installatie volgens Attema

INSTALLEREN ZONDER SMEREN

LS90 Kabeldoorvoer

Een brand is niet altijd te voorkomen, maar als installateur kun je wel de risico’s beperken. Met de brandwerende dozen en doorvoeren van Attema weet je zeker dat je aan alle veiligheidseisen voldoet. Eenvoudig, betrouwbaar én voordelig.

SAMEN DOOR HET VUUR VOOR OPTIMALE BRANDVEILIGHEID Het was altijd een behoorlijke smeerboel om kabel- en buisdoorvoeren brandwerend te maken. Nu niet meer. Met Attema’s praktische doorvoeren voor kabels en buizen dicht de installateur voortaan zelf het gat rond de leiding betrouwbaar af. Schoon en voordelig.

EEN PRAKTISCHE, GOEDKOPE OPLOSSING Tot nu toe werd er altijd een applicateur ingeschakeld om doorvoeren van installaties brandwerend te maken. Ook bij kleine veranderingen in de kabelbezetting. Dat kostte veel tijd en was onnodig duur. Nu de brandwerende doorvoeren het installatieproces versnelt, betekent dat dat de gebruikers hun opdrachtgever een interessante prijs kunnen bieden en tegelijkertijd een reële winstmarge hanteren.

BRANDWERENDE DOORVOEREN: DAT WERKT SNEL EN EENVOUDIG De brandwerende doorvoeren van Attema zijn kant-en-klare flenzen: één voor kabels en één voor buizen. Omdat ze een open inleg hebben, brengt de installateur ze snel én eenvoudig aan, op elk willekeurig moment van het installatieproces. Ook als de leidingen al in de wand zitten. Bovendien zijn de faalkosten laag.

VOLDOEN AAN BOUWBESLUIT Plaatsing is mogelijk in massieve wanden en metal stud wanden voorzien van dubbele gipsbeplating, tot een brandwerendheid van EI90. De doorvoeren voldoen aan de eisen van het Bouwbesluit en door Efectis geclassificeerd conform EN 13501-2. Met deze brandwerende doorvoeren

RS90 Buisdoorvoer

dicht je voortaan óók de kleinere openingen gemakkelijk brandwerend af.

BRANDWERENDE INBOUWDOZEN Natuurlijk heeft Attema naast de brandwerende doorvoeren ook diverse brandwerende inbouwdozen en inzetstukken om de risico’s bij brand te beperken. Deze producten voldoen zelfs onder de meest extreme omstandigheden aan de NEN-normen. Zo borg je eenvoudig en snel de veiligheid van gebouwen én mensen. Dat is installeren volgens Attema.

www.attema.com

| APRIL 2020

Wie echt weer even de kick van Thriller wil ervaren, kan niet om de versie van het nummer op vinyl heen. Maar hoe wordt zoâ&#x20AC;&#x2122;n magisch stuk plastic nou eigenlijk gemaakt? Henk en Fred gaan langs bij Record Industry in Haarlem.

| APRIL 2020

OP STAP In de fabriek bij Record Industry in Haarlem

WAAROM IS VINYL PLOTS WEER HIP?

Anouk Rijnders

n Let It Be van The Beatles?” vraagt Fred, terwijl hij de auto voor de deur van Record Industry in Haarlem parkeert. Henk schudt zijn hoofd. In tegenstelling tot zijn collega heeft hij geen enkel nummer op vinyl. Henk houdt van snel, simpel en dus: Spotify. Heel modern, wie had dat nou gedacht

loopt de mannen enthousiast tegemoet. “Leuk dat jullie er zijn! Volg mij maar, dan beginnen we met koffie.”

REVIVAL Op de muren, in de boekenkast, op de bureaus: overal waar Fred kijkt, ziet hij platenhoezen. Het

genaamd Record Store Day”, legt Anouk uit. “Het idee erachter was om mensen weer naar de platenzaken te krijgen, want met de komst van de MP3 en enkele jaren later streamingsdiensten als Spotify, was muziek een hapklaar en anoniem product geworden.” Het initiatief werd een groot succes

met 32 platenpersen één van de grootste ter wereld van zo’n oude mopperpot? “Je weet niet wat je mist,” reageert Fred. “Wanneer de naald de plaat raakt, komt er niet alleen een bak energie vrij, maar ook een rauwe emotie: dat is puur kippenvel!” “Eens!” valt Anouk Rijnders hem lachend bij. De commercieel directeur van Record Industry

is net kunst. Henk daarentegen kan er nog steeds niet helemaal bij. Natuurlijk had hij vroeger ook een pick-up. En draaide hij platen. Maar waarom moeilijk doen als het makkelijk kan? “Waar komt die hype toch vandaan?”, vraagt hij. “De revival begon twaalf jaar geleden in Amerika, met een initiatief

en dat merkten ze ook bij Record Industry: in rap tempo steeg de productie van twee miljoen platen naar 10,5 miljoen. Inmiddels staat de productie op acht miljoen geperste platen in 2019, maar of dit betekent dit dat de hype voorbij is? Anouk denkt van niet: “Maar met de opkomst van vinyl werden ook ››

| APRIL 2020

alle klassiekers weer opnieuw uitgebracht, zoals Hotel California. En ja, dát is natuurlijk een keertje klaar.”

DUBBELE SHIFTS Fred wil weten wat die revival precies betekende voor Record Industry. Dat moeten gouden tijden zijn geweest! Anouk lachend: “Nou, dat was een behoorlijke bom die barstte. In één klap gingen we van acht uur productie

naar zestien uur en moesten we letterlijk alles verdubbelen, van mensen tot materiaal.” Toch viel het allemaal verdraaid goed op zijn plek. Met 32 platenpersen behoort Record Industry inmiddels tot een van de grootste spelers wereldwijd en mag ze maatschappijen als Sony, Warner en Universal tot haar klantenkring rekenen. Niet slecht. Anouk: “We schatten het totaal aan perserijen op vijftig, waarvan de allergroot-

sten in Duitsland en in Tsjechië zitten. Zij draaien 24/7 - een ambitie die wij niet hebben, omdat we niet geloven dat nachtdiensten goed zijn voor de mensch.”

PRODUCTIEPROCES Maar hoe ingewikkeld is het nu om zo’n plaat te maken? Henk is inmiddels toch nieuwsgierig geworden. Anouk stelt voor om even door de fabriek te lopen,

EIGEN STUDIO: BACK TOT THE FUTURE ANOUK: “IN ONZE OPNAMESTUDIO BIEDEN WE DIRECT-TO-DISC RECORDING AAN. DAT WIL ZEGGEN DAT - WANNEER EEN BAND IN ONZE STUDIO SPEELT - WE DE MUZIEK LIVE IN ÉÉN TAKE KUNNEN SNIJDEN, NET ZOALS ZE DAT VROEGER DEDEN. WE HEBBEN DIT ONLANGS BIJVOORBEELD VOOR DEWOLFF GEDAAN, EEN BAND MET JONGE HONDEN, OF EIGENLIJK WOLVEN HAHA, DIE DE ANALOGE OPNAME TECHNIEK VOLLEDIG HEEFT OMARMD. EN DIE NIEUWE AANWAS IS BELANGRIJK, WANT DE OUDE GARDE IS ZOALS GEZEGD OP ZIJN RETOUR.”

| APRIL 2020

OP STAP

zodat ze het met eigen ogen kunnen zien. “Het begint allemaal met een stukje audio dat de klant aanlevert,” vertelt ze, terwijl ze de deur opent naar een kamer vlakbij haar kantoor. “Het digitale signaal wordt naar een versterker gestuurd, die het omzet in trillingen. Deze trillingen worden vervolgens doorgestuurd naar een snijtafel, waar ze door middel van een bijtel in een koperen of lacquer masterschijf worden geëtst.” Henk en Fred knikken. De master is de eerste versie van de audiodrager en wordt gebruikt om een mal te maken voor de uiteindelijke productie van de vinylplaten. Hoe een mal precies wordt gemaakt, blijkt een ingewikkeld scheikundig proces, dat plaatsvindt op de galvanische afdeling. Een plek die met medewerkers in lange, witte jassen - werkend achter grote, stalen machines - een beetje oogt als een groot laboratorium.

‘rollen’ de platen er aan de achterkant uit, waarna ze in een papieren hoes worden gestoken. Anouk: “Gemiddeld genomen gaat een mal zo’n 500 tot 2.000 persbeurten mee. Daarna vervangen we hem en kan de hele riedel zich weer herhalen.” Al pratend wandelen ze van de ene naar de andere hal, waarna ze uiteindelijk midden tussen het drukwerk staan. Naast het inpakken en labelen van de platen doet Record Industry ook dát zelf.

De heren zijn een beetje flabber gasted. “Zeg draai jij thuis wel eens stiekem Spotify?” vraagt Henk zachtjes. “Ja, hoor!” antwoordt Anouk. “Wanneer ik aan het koken ben bijvoorbeeld, vind ik het heerlijk om even een playlist aan te klikken. Maar als ik echt even wil uitzoomen en genieten van een mooi stukje muziek, dan zet ik een plaat op.” Fred lacht en doet net of hij de vraag niet heeft gehoord. 

MACHINES “Kijk, en hier worden de platen geperst.” Anouk wijst naar een rits machines waar kleine, zwarte bolletjes vinyl onder een mal worden gelegd en gesmolten. In rap tempo

| APRIL 2020

AL JAAR HOOGWAARDIGE AANSLUITMATERIALEN De Finse fabrikant Ouneva produceert al veertig jaar hoogwaardige aansluitmaterialen. Het geheel omvat een breed leveringsprogramma aan onder andere kabelschoenen, distributieblokken, aansluiten aftakklemmen.

UNIVERSELE OPLOSSING De Ouneva OTL aansluiten aftakklemmen bestaan uit een serie van enkel-, twee- en drievoudige klemmen. Deze zijn gemaakt van vertind aluminium. Dit zorgt voor een universele oplossing voor o.a. de paneel, verdeelen kastenbouw. Deze serie is geschikt voor het aansluiten-/vertakken van koperen en aluminium geleiders met een kwadraat tussen de 1,5mm² en 240mm² (drievoudige klemmen tot 150mm²). Tevens kan deze serie worden gebruikt voor het doorlussen.

VOORDELEN • VARIABELE AANSLUITRANGE

COMPACTE BOUWVORM

• DE AANDRAAIMOMENTEN STAAN

Door de compacte bouwvorm in combinatie met een volledig geïsoleerde behuizing is het mogelijk om de klemmen naast elkaar toe te passen. Hierdoor hoeft u geen gebruik te maken van scheidingsplaten of een aparte terminal ergens in de installatie. Door middel van een schroefaansluiting kunnen ze worden aangedraaid en afhankelijk van het type zijn ze geschikt voor DIN-rail en bodemmontage.

OP DE VOORKANT VAN DE KLEM VERMELD • UNIVERSELE CODERING KAN WORDEN TOEGEPAST • EXTRA BEVESTIGING D.M.V. SCHROEFVERBINDING OP DE MONTAGEPLAAT IS MOGELIJK VANAF 6MM2 • UL-KEUR • EN 60947-7-1:2009, EN61238-1:2003

APRIL 2020 Seizoensweg 48, 7532 SL|Enschede T +31 (0)53 430 40 09 54

E info@oude-elferink.nl

UITGELICHT Joep van Wees van het vernieuwde Nedkab

Een groothandel plus Een vertrouwde naam, een vernieuwde organisatie. Kabelbedrijf Nedkab telt nu twee takken. Hokamo en Cabsol zijn gefuseerd en vormen de Nedkab-groothandel. Daarnaast is er Nedkab MPE b.v. voor productontwikkeling, productie en export. "Een groothandel met veel technische knowhow", aldus directeur Joep van Wees.

Van Wees gebruikt geen moeilijke managerstaal als hij de vernieuwing binnen Nedkab uitlegt. "Ik was mede-eigenaar van Nedkab en Cabsol. In Hokamo had ik aandelen. Nu hebben we alles op één kluit gegooid, onder de naam Nedkab. Nederlandse kabel, een betere naam is er niet."

EXTRA SERVICE Nedkab is, zoals Joep van Wees zegt, een 'kabelgroothandel plus'. Eentje die de klant, zoals de installateur, extra service kan bieden. "Met Hokamo en Cabsol hebben we twee gerenommeerde groothandels samengevoegd tot één complete groothandel voor kabeloplossingen voor laag- en middenspanning. En daarnaast hebben we met Nedkab MPE ook alle technische kennis in huis. Onze engineers weten alles van kabels en oplossingen en denken graag aan de voorkant met de installateur mee. Samen zoeken we de beste oplossing voor zijn project. In prijs,

maar zeker ook in kwaliteit. Tegenwoordig moet je je onderscheiden door meer dan alleen de laagste prijs. Kwaliteit, de beste, meest veilige en duurzame oplossing, daar gaat het ook om."

MAATWERK Nedkab levert circa 95 procent van de bestellingen uit voorraad, maar kan ook maatwerk leveren. "Heeft de klant een heel specifieke kabel nodig, dan zorgen wij dat die er komt. We zijn niet enkel gericht op levering van grote aantallen", aldus Van Wees, die voorziet dat de aluminium kabel een vlucht gaat maken. "Met name in het segment onder 1.000 volt wordt nog nauwelijks aluminium gebruikt. Cabsol heeft daarvoor in 2007 al een kabel ontwikkeld. Het heeft even geduurd voordat de markt er aan toe was, maar de omslag gaat nu komen. Aluminium is kwalitatief uitstekend én goedkoper. Bovendien is het lichter, dus ook Arbo-technisch interessant."

TRENDSETTEND Andere ontwikkelingen waar Nedkab vol op inzet, zijn de energietransitie en de toenemende eisen op het gebied van brand veiligheid. Van Wees: "We willen trendsettend zijn en zijn continu bezig met productontwikkeling. Ik kan er nog niets concreets over zeggen, maar er komen zeker nieuwe producten van Nedkab aan. De komende vijf tot tien jaar hebben we hier de handen vol aan." 

| APRIL 2020

Arend Arling van importeur Oude Elferink:

Adviesrol naar klant

Oude Elferink in Enschede is een importeur van elektrotechnische componenten. Deze worden uitsluitend geleverd via de reguliere groothandel. Maar daarmee, zo zegt directeur Arend Arling, is de kous allerminst af. Oude Elferink staat namelijk altijd klaar om de installateur te adviseren over de producten en de beste toepassing daarvan. "Dat is nog te weinig bekend."

e installateur is niet de directe klant van Oude Elferink. Dat is de groothandel. Maar de Twentse importeur hecht niettemin veel waarde aan een goede, persoonlijke relatie met de installateur. Zeker in deze tijd, waarin ontwikkelingen razendsnel gaan, wordt ook voor de importeur de adviesrol richting de eindgebruiker steeds belangrijker, weet Arend Arling. Op de website spreekt Oude Elferink daarom over 'toegevoegde waarde'. Dat heeft volgens Arling alles te maken met productkennis en de daaruit voortvloeiende

| APRIL 2020

ondersteuning aan de installateur. "De groothandel kent onze producten en weet er uiteraard het nodige vanaf. Maar wij weten echt álles van onze merken en kunnen optimaal adviseren, meedenken met de installateur en hem ontzorgen."Oude Elferink is importeur voor Nederland en België van zeven merken, waaronder Ouneva, Grässlin en Raycap. Bij elkaar betreft het een elektrotechnisch assortiment waarmee het bedrijf de complete markt voor schakeltechniek kan bedienen. Weliswaar zijn niet alle merken heel bekend in ons land, maar de keuze ervoor is

een heel doordachte, zegt Arling.

POTENTIE "Wij bieden niet alleen een totaalassortiment, maar bovenal kwalitatief heel goede A-merken met een enorme potentie. Neem Ouneva, een Finse fabrikant van kabelschoenen en verdeelen aansluitblokken. Dit merk is in 2017 als laatste aan ons assortiment toegevoegd, het is een p erfecte aanvulling. Ouneva groeit wereldwijd ook enorm." Een ander relatief onbekend merk is Raycap, producent van overspanningsbeveiliging.

SPOTLIGHT

steeds belangrijker

Arend Arling Arling: "Het overspanningsgebeuren gaat steeds belangrijker worden, verzekeraars stellen ook steeds hogere eisen. Raycap is een Duits bedrijf, in eigen land voorzien ze de hele telecommarkt van producten. Een uitstekend merk, dat langzaam ook in Nederland bekend wordt."

PERSOONLIJK Arend Arling benadrukt dat installateurs altijd bij zijn mensen terecht

kunnen voor advies en informatie. Omdat Oude Elferink met zeven medewerkers een klein bedrijf is, verloopt het klantcontact volgens hem heel direct en persoonlijk. "We kennen onze klanten goed, bij ons zijn de lijnen kort, we zijn flexibel. Weliswaar zitten we nog grotendeels aan de industriekant, maar onze markt van zonnepanelen groeit snel en daar zit vooral het contact met de installateur. We denken met hem mee en bezoeken

hem desnoods op zijn klus. Heeft een klant net die bepaalde schake laar nodig, met die ene knop en dat specifieke hulpcontactje, dan zorgen we dat dit kant en klaar wordt geleverd. We hebben altijd voldoende voorraad. Binnen één of uiterlijk twee dagen kunnen we leveren. En als iets écht dringend nodig is, dan stappen we in de auto en rijden naar de klant toe. Ook dat is een voordeel van de kleinschaligheid van ons bedrijf." 

OVER OUDE ELFERINK IN 1997 BEGON FERDIE OUDE ELFERINK IN ENSCHEDE EEN BEDRIJF VOOR IMPORT EN DISTRIBUTIE VAN ELEKTROTECHNISCHE COMPONENTEN. SINDS 2011 STAAN DOCHTER MONIQUE EN SCHOONZOON AREND ARLING AAN HET ROER. AREND ALS DIRECTEUR, MONIQUE VOOR DE BOEKHOUDING. NAAST HEN HEEFT OUDE ELFERINK NOG VIJF MEDEWERKERS. "EEN KLEIN TEAM JONGE MENSEN, MET PASSIE VOOR DE ELEKTRO. WE VOLGEN DE ONTWIKKELINGEN OP DE VOET", ALDUS ARLING. OUDE ELFERINK IS IMPORTEUR VAN OUNEVA, ASN SONTHEIMER, RAYCAP, GRÄSSLIN, SAGAB, KURTZ ERSA EN INTERBAR.

| APRIL 2020

MAGNETISCHE WIJNGLAZEN Erg handig voor als je een boottripje hebt gepland en je wilt aan boord ook een glaasje wijn drinken. Deze magnetische wijnglazen met gelonderzetters blijven namelijk altijd staan. De wijnglazen zijn voorzien van een magneetje in de voet van het glas en de zelfklevende onderzetter is aan de bovenkant van metaal. De wijnglazen zijn ook erg makkelijk bij een picknick met een hobbelige ondergrond! Bron: Radbag.nl

BBQ MET INFRAROODBRANDER Steakhouses gebruiken hem al jaren: de infraroodbrander. Hiermee schroeit je vlees supersnel dicht waardoor het een lekkere, krokante bite krijgt. Het vlees blijft ook veel sappiger. De nieuwe Barbecook Stella 4311 vierpits gasbarbecue heeft zoâ&#x20AC;&#x2122;n infraroodbrander. Deze brandt met zijn extreme hitte een mooie donkerbruine crust op elke ribeye, bavette of tonijnsteak. Laat de zomer maar beginnen! Bron: Barbecook.com

DUTCH DESIGN Dutch Design in optima forma: Rubytec Hotshot Dutch met verfijnde graphics van Delftsblauwe tegeltjes. Daar wil je mee gezien worden. De roestvrijstalen isolatiebeker van Rubytec is erg praktisch: met een hoogte van 12,7 cm past hij onder bijna elk koffieapparaat. Zo loopt je koffie direct in de thermobeker en verlies je geen warmte. De Hotshot Dutch is ideaal voor thuis, kantoor en voor onderweg. Bron: Rubytec.nl

PALLET ALS ONDERZETTER In de bouw kom je ze overal tegen, deze Europallets. Soms is het helemaal niet erg om je werk mee naar huis te nemen. Zeker niet als je deze pallet in mini-formaat kan gebruiken als onderzetter voor je whisky- of bierglas! Deze mini-pallets worden geleverd in een set van 5. Op elke onderÂzetter staat het originele logo van Europallet. Een leuk accessoire voor bij de borrel! En nee, je hebt er geen heftruck bij nodig. Bron: Radbag.nl

| APRIL 2020

GADGETS

HANDIG VOOR JE PLANTEN Een weekje op vakantie? Of een lang weekend weg? Dan is deze waterchampignon erg handig voor je kamerplanten. Want deze zorgt ervoor dat je planten altijd genoeg water krijgen als jij weg bent. Het werkt eenvoudig: je verwijdert de kurk en sluit de opening onderaan af met je vinger. Vervolgens vul je de glazen champignon met water en steek je hem in de bloempot. De rest gaat vanzelf. Fijne vakantie!. Bron: Radbag.nl

GECERTIFICEERDE INLEGZOLEN Bij veiligheidsschoenen is de inlegzool een onlosmakelijk onderdeel van de schoen. Vervang je de inlegzool door een willekeurige andere zool, dan kan zomaar de antistatische geleiding wegvallen of de pasvorm veranderen. Daarmee vervalt de CE-certificering en vaak ook de verzekering bij ongevallen. Allshoes introduceert daarom gecertificeerde inlegzolen voor Grisport en Redbrick schoenen. Bron: Allshoes.eu

SMARTPHONEHOUDER ALS ELK DETAIL TELT Met de nieuwe Yellowbird II ED van Bynolyt zie je zelfs de kleinste details haarscherp. Van grote afstand, maar ook van dichtbij, dankzij de close-up stand tot slechts twee meter. Dit maakt deze verrekijker zeer geschikt om, naast vogels en wild, ook insecten als libellen en vlinders te observeren. Kortom, een ideale verrekijker voor de echte natuurliefhebber. De serie bestaat uit een 8 x 42 en een 10 x 42 verrekijker.

‘Kun je even een foto van ons maken?’ Die vraag hoef je met deze octopus smartphone- en camerahouder niet meer te stellen. Het is een simpel, compact en licht statief met flexibele - en enorm stevige - poten. Zo hang of zet je het statief overal, ongeacht de ondergrond. De octopushouder heeft een draadloze bluetooth afstandsbediening, zodat je de foto’s makkelijk kunt nemen. Bron: Radbag.nl

Bron: Technolyt.nl

| APRIL 2020

In elke uitgave geven Henk en Fred hun mening over de producten die in het magazine staan. Wat vinden zij van de noviteiten? Welke voordelen levert het op voor de installateur? En wat kun je ermee? 8 reviews op een rij.

EATON - NEXITECH NOODVERLICHTING HENK: “Weet je nog dat je laatst zo aan het prutsen was met het monteren van noodverlichting?” FRED: “Wat is precies je punt, Henk?” HENK: “We hadden toen al NEXITECH moeten hebben. Ik lees hier dat met behulp van de nieuwe beugel het nu ook mogelijk is om de armatuur haaks op de muur te monteren.” FRED: “Oh, Ik dacht dat je mij wilde inwrijven dat je het altijd beter denkt te weten. Valt me mee.”

NIKO - NIKO HOME APP FRED: “Ik ben het eens met Niko. Bewoners zouden vanaf nu eenvoudig zélf moeten bepalen hoe ze hun verlichting, zonwering of aanwezigheidssimulaties instellen en bedienen.” HENK: “Natuurlijk ben jij daar een voorstander van. Dat betekent dat jij steeds minder zelf hoeft te doen.” FRED: “Waarom moeilijk doen als het makkelijk kan.” PAGINA HENK: “Het valt wel op dat jij altijd voor de makkelijkste weg kiest.”

FAMOSTAR - SMARTSCAN FRED: “Het is Famostar gelukt het beheer van noodverlichting draadloos te maken!” HENK: “Draadloos?” FRED: “Op afstand monitoren is iets wat we allemaal zouden moeten doen. Als er bijvoorbeeld een armatuur uitvalt, krijgt de beheerder direct bericht van de storing. Geef toe, dat moet zelfs jij handig vinden.” PAGINA HENK: “Dat klinkt zeker handig, moeten we onthouden.”

THEBEN - ION IMPULSDRUKKERS HENK: “Ik ga bij Theben informeren naar die iON impulsdrukkers.” FRED: “Wat vooruitstrevend! En eigenlijk helemaal niets voor jou. Henk, moet ik me zorgen om je maken…? HENK: “Niet zo grappig he? Ik zie daar echt wel kansen voor ons liggen. We spelen nu eenmaal een cruciale rol in woningen gebouwautomatisering. FRED: “Dat weet ìk wel. Ik wist niet dat jij je daar mee bezig hield. PAGINA Dus… maar een demo aanvragen bij Theben?”

| APRIL 2020

PAGINA

REVIEWS SCHNEIDER ELECTRIC - LAADPALEN

PAGINA

FRED: “Er is werk aan de winkel de aankomende jaren.” HENK: “Ja, het tekort aan technisch personeel is inderdaad nog lang niet verholpen.” FRED: “Ik bedoelde dat er heel wat laadpalen in Europa nodig zijn om de CO2-doelen van 2030 te halen. Dat betekent voor ons verdelers plaatsen, kabels trekken en laadpalen aansluiten.” FRED: “Zal ik alvast het trainingsprogramma van Schneider aanvragen?”

SYLVANIA - LUDOSPOT FRED: “Zo. De verlichting is weer voor elkaar hier. Ludospot was een goed idee van je, Henk.” HENK: “Wist je wel dat goede verlichting belangrijk is voor je gezondheid?” FRED: “Jazeker. Goede verlichting op de goede momenten kan slaapproblemen voorkomen.” HENK: “Misschien moet jij je verlichting thuis eens onder de loep nemen zodat je je niet telkens verslaapt.”

PAGINA

PEHA - VERNIEUWDE EASYCLICK DIMMERS FRED: “Dat vind ik nou mooi om te zien.” HENK: “Dat ik wéér koffie voor je heb gehaald, omdat jij alleen maar met je smartphone in de hand zit?” FRED: “Nee. Dat de Easyclick dimmers zijn verbeterd. En trouwens, als ik dat niet had gedaan wist jij niet over de vernieuwde dimmers.” HENK: “Voor de verandering ben je dus iets nuttigs aan het doen. Dat vind ik nou PAGINA mooi om te zien.”

ATTEMA - BRANDWERENDE DOZEN EN DOORVOEREN HENK: “We nemen het zekere voor het onzekere, Fred. Gebruik de brandwerende dozen van Attema maar.” FRED: “Goed idee. Al die veiligheidseisen die tegenwoordig gelden... Ik vind het soms nog wel een dingetje.” HENK: “En het verandert ook steeds. Denk ik eindelijk dat ik alles weet, is het niet meer up-to-date.” FRED: “Up-to-date? Jij verandert ook met de dag.”

PAGINA

| APRIL 2020

Op de hoogte blijven van de laatste trends op het gebied van internet, gadgets en social media? Volg Fred op Twitter: @FredvanHenF

FRED

Tips waarmee je mobiel langer meegaat

Help, m’n mobiel is dood Mobiele telefoons lijken steeds korter mee te gaan. Na twee tot drie jaar zijn ze vaak super langzaam. Waardoor jij weer een nieuwe koopt. Nergens voor nodig, zegt Fred. In deze rubriek geeft hij je enkele handige tips waarmee je vertrouwde Samsung of iPhone weer een paar jaar langer meegaat.

ist je dat? Fabrikanten maken telefoons bewust zó dat ze na een paar jaar automatisch langzamer worden. Ik vind dat altijd bloedirritant. Vooral als ook de batterij steeds sneller leegloopt. Je hebt dan de neiging om direct weer een nieuwe te kopen. Maar dat is nergens voor nodig. Door je batterij te vervangen - of door simpel een aantal dingen anders te doen - heb je veel langer plezier van je oude mobieltje. Laten we eens kijken naar het opladen. Vaak gooien we de mobiel ’s avonds als we naar bed gaan aan de oplader. En laden we hem tot 100 procent op. Eigenlijk is dat nou juist wat je niet moet doen. Het beste is om je batterijniveau tussen de 40 en 80 procent te houden. Je telefoon helemaal laten leeglopen en daarna maximaal opladen, is niet goed voor je batterij. De huidige accu’s raken daar overbelast van. Ook kreeg ik laatst de tip om altijd een officiële oplader te gebruiken. Dus niet een oplader van de Action of van een Chinese webshop. Bij

veel van die goedkope opladers mist de chip die de veiligheid reguleert. Zonder zo’n chip laadt je telefoon te lang door en komt hij onder te hoge spanningen te staan.

KONTZAK Dat je telefoon trager wordt, kan ook komen doordat je hem altijd in je kontzak draagt. Je mobieltje trekt daardoor krom en wordt daardoor langzamer. Verder is het raadzaam om regelmatig apps die je niet meer gebruikt van je toestel te verwijderen. Ook daar gaat je

Foto: Samsung

| APRIL 2020

telefoon weer sneller van lopen. Een laatste tip is om hitte en kou te vermijden. Laat je telefoon dus bijvoorbeeld nooit buiten in de zon liggen. Wanneer deze tips niet voldoende werken, dan is het misschien een idee om je batterij eens te vervangen bij een repairshop. Gemiddeld kost dat zo tussen de 40 en 50 euro. Vervolgens doe je er dan weer twee jaar mee. Dat is altijd nog een stuk goedkoper dan direct weer een nieuwe aanschaffen.  Bron: de Volkskrant

MAAK KENNIS MET ONZE I N T E R N E TPRODUCTEN

STABIEL EN BETROUWBAAR NETWERK IN HUIS Hirschmann Multimedia ontwikkelt slimme multimedia oplossingen en producten voor een optimaal datanetwerk in huis.

Bekijk hier ons volledige assortiment

hirschmann-multimedia.com | APRIL 2020

r e Zom r u To I 2020 8 T/M 12 JUN

P O J S E J I S I T A R G BOUWLOCATIE? Henk & Fred komt bij jou en je collegaâ&#x20AC;&#x2122;s langs met een eigen ijskar. Geef je bouwlocatie door via

WWW.HENKENFRED.NL/ZOMERTOUR Hoofdsponsor Henk & Fred Zomertour:

| APRIL 2020