hello gorgeous nummer 24 – herfst 2018 by hello gorgeous

Chris is coming out

Een goed gesprek met Gerben Grimmius ISSN 2214-1650

9 772214 165004

Hiv in Suriname Herfst 2018 hellogorgeous.nl

DONEER

voor & door jou

win een boek de tijd daarna ISSN 2214-1650

9 772214 165004

positief leven met hiv

HOE PAK JIJ JE

ISSN 2214-1650

Lente 2014 www.hellogorgeous.nl

9 772214 165004

zin in zomer ISSN 2214-1650

ISSN 2214-1650

Zomer 2016 9 772214 165004

9 772214 165004

INTERVIEW

Valentijn de Hingh THEATER

Anne Wil Blankers over Moeders en Zonen ONDERNEMERSCHAP

Werk aan de winkel ISSN 2214-1650

Gevlucht ISSN 2214-1650

Lente 2017

Girlpower ISSN 2214-1650

Zomer 2017

ISSN 2214-1650

Herfst 2016 9 772214 165004

9 772214 165004

de jeugd van tegenwoordig ISSN 2214-1650

9 772214 165004

winter 2017 hellogorgeous.nl

Summer 2018 hellogorgeous.nl

Hiv hoeft geen taboe te zijn Ga naar hellogorgeous.nl/doneer

herfst 2017 hellogorgeous.nl

REDACTIONEEL fotografie Henri Blommers

Afgelopen zomer reisden we af naar Paramaribo: vormgever Stefan Silvestri, fotograaf Henri Blommers en ik. We verzamelden verhalen voor een Surinaamse hello gorgeous, die eind oktober in Paramaribo wordt gepresenteerd. Eerder dit jaar waren Marjolein Annegarn en haar man Hans van Dijk er ook al geweest om interviews te doen en foto’s te maken. Suriname is een land waar je je meteen thuis voelt omdat iedereen Nederlands spreekt. Wij moesten echter wel wennen aan het warme weer. Zelfs de afgelopen hete Hollandse zomer kon ons hier niet op voorbereiden. We kwamen er pijnlijk snel achter toen we naar onze eerste interview gingen. Op de kaart leek de plek niet ver te liggen van ons guesthouse en we besloten er te voet – door de zengende hitte – naartoe te gaan. Lang verhaal kort: we raakten verdwaald en arriveerden bijna een uur te laat op de afspraak, druipend van het zweet. Hiv is in Suriname nog een groot taboe en de meesten verzwijgen het, uit angst voor roddels of om verstoten te worden door familie. Des te moediger is het van diegenen die zich wel durven te laten zien. In deze editie deelt boegbeeld Marten Colom zijn verhaal. En we spraken met Saskia en Frank van het Parelhuis, een tehuis voor kinderen met hiv. Ook in de Surinaamse gemeenschap hier in Nederland is het niet gemakkelijk om voor je hiv-status uit te komen. De Amsterdamse Janice wilde echter niet met een geheim leven en koos voor openheid. In dit nummer kun je verder het bijzondere verhaal lezen van Chris. Ook interviewden we zanger en acteur Gerben Grimmius, hiv-held Margo van Neerven, theatermaker Szymon Adamczak en de van oorsprong Oegandese Christine Among. En nog meer. Veel leesplezier! Leo Schenk hoofdredacteur leo@hellogorgeous.nl

hello gorgeous 1

YOU KNOW YOUR HIV VIRAL LOAD

BUT DO YOU KNOW WHAT AFFECTS YOUR MENTAL HEALTH?

GRAEME, 32, LIVING WITH HIV FOR 4 YEARS

www.HIVisJustapartofme.eu

Organised and funded by Gilead Sciences Netherlands BV Job code: HIV/NL/18-09/1882 Date of preparation: Sept 2018

MEDEWERKERS

Gerrit Jan Wielinga

“AIDS 2018? Hiv blijft een groot probleem in die delen van de wereld waar vrouwen, homo’s, druggebruikers en sekswerkers niet dezelfde rechten hebben als de rest van de bevolking.”

Marjolein Annegarn

Het was een geweldige kans om hiv bij het algemene publiek onder de aandacht te brengen. Trots op onze community en op onze stad. Als fotograaf en activist was ik blij met mijn Stigma fotoexpo op het Museumplein en alle media-aandacht, waarin ik aandacht kon vragen voor het gevecht tegen stigma.”

“Ik zal me AIDS 2018 altijd blijven herinneren vanwege de fantastische en unieke projecten die we op dit wereldplatform hebben neergezet. De reacties vanuit binnen- en buitenland waren overweldigend positief en geven mij veel energie om verder te gaan met mooie projecten voor hello gorgeous!”

Taco Smit

Linelle Deunk

Hans van Dijk

Rick Meulensteen

Caroline Bijl

Desiree Engelage

The Dutch Photographer

Christopher de Gast

Lisan Jansen Lorkeers

Caspar Pisters

Joke van Soest

Joep Heldoorn

Marleen Swenne

Anouk Benden

Karen Kraan

“De eclectische mix aan mensen en het respect en de bewondering voor verschillen die ik tijdens AIDS 2018 voelde: het is mijn droom dat de multiculturele samenleving ooit zo zal zijn.”

hello gorgeous 3

COLOFON Coverfoto Chris door Linelle Deunk

Inhoud

HOOFDREDACTIE Leo Schenk VORMGEVING Stefan & Adrian Silvestri, www.gebr.silvestri.nl EINDREDACTIE Liza van den Dijssel en Bas Timmermans BEELDREDACTIE

REDACTIONEEL

MEDEWERKERS

OPMERKELIJK

Hoe kan ons blad nog beter?

Fotoverslag

Henri Blommers REDACTIE Andrea Bandelli, Henri Blommers, Inês Brito, Liza van den Dijssel, Adrian Silvestri, Stefan Silvestri, Bas Timmermans ZAKELIJK MANAGER Karen Kraan, karen@hellogorgeous.nl ADVERTENTIEVERKOOP Robert Witteman, robert@hellogorgeous.nl OPLAGE 6.000 DRUK PRinterface, Leiderdorp ABONNEMENTEN Abonnementenland, Heemskerk bladenbox@aboland.nl WEBSITE Twelve Trains, www.twelvetrains.nl

PEILING

AIDS 2018

Graag of niet 15 Positively Dutch-campagne groot succes

SURINAME Dr. Stephen Vreden Het Parelhuis Marten Colom

4 hello gorgeous

46 50

Janice Telgt

Het Donderdagtribunaal

Szymon Adamczak

Jeremy Heshof

DE APOTHEKER

Laurens Maussen

HUISGENOTEN

Sammy en Moro

AGENDA

SITES&SERVICES

JOKE

VERWACHT IN #25

BOEKEN

THEATER

Dit magazine verschijnt vier keer per jaar en wordt mede mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van het Aidsfonds en het Trutfonds

Onzichtbaar

info@hellogorgeous.nl Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Het is niet toegestaan hello gorgeous zonder schriftelijke toestemming op te nemen in een leesportefeuille. hello gorgeous is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave. hello gorgeous is niet verantwoordelijk voor handelingen van derden welke mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uitgave. hello gorgeous behoudt zich het recht voor ingezonden materiaal zonder kennisgeving vooraf geheel of gedeeltelijk te publiceren. Uitspraken of meningen gedaan in interviews komen niet noodzakelijkerwijs overeen met de visie of de mening van de redactie.

Dit is een uitgave van Stichting hello gorgeous www.hellogorgeous.nl

GEZONDHEID

HIV-HELD

Margo van Neerven

24 INTERVIEW

Een reis naar zelfacceptatie 18

EEN GOED GESPREK MET

Gerben Grimmius

SPECIAL

Hiv in Suriname

INTERVIEW

Christine leent de helpende hand

68 hello gorgeous 5

OPMERKELIJK

Nood in Venezuela De crisis in Venezuela treft vooral de sociaal zwakkeren Ook voor de duizenden mensen met hiv wordt de toestand steeds nijpender. Hulpgoederen (waaronder hiv-remmers) worden door de regering aan de grens ingenomen. Zo ontstaan er problemen met de voorraad hiv-medicijnen in het ZuidAmerikaanse land. Het Global Network of People Living with HIV (GNP+) roept iedereen op om hun ambassade in Venezuela aan te zetten tot actie hiertegen. Ook kun je contact opnemen met internationale organisaties zoals het PEPFAR en UNAIDS en laten weten dat je je zorgen maakt. Meer informatie hierover vind je op gnpplus.net. 6 hello gorgeous

Ook zonder hiv hep C Lange tijd werd gedacht dat met name homomannen met hiv risico lopen op hepatitis C. Maar uit een onderzoek van de Amstedamse PrEP-studie blijkt dat ook mannen zonder hiv deze soa kunnen krijgen. De oorzaak is het delen van injectienaalden bij chemseks. De communitycampagne No More C heeft als doel homomannen te informeren over hepatitis C. Er is een toolbox gemaakt, met allerlei spullen om het risico te verkleinen: zwarte condooms, desinfecteermiddel en ook een naaldendispenser. De toolbox kun je gratis afhalen op verschillende locaties. Of bestel hem via nomorec.nl.

hello gorgeous 7

OPMERKELIJK

Pantiâ&#x20AC;&#x2122;s podcast De Ierse hiv-activist en dragqueen Panti Bliss maakt wekelijks een podcast onder de naam Pantisocracy. Ze interviewt hiervoor bekende Ieren en begint elke aflevering met een vlijmscherpe column. Een van de afleveringen gaat over het LHBT-activisme en Panti interviewt bekende homo- en hiv-activisten Toni Walsh en Robbie Lawlor. Luister naar Pantisocracy via ITunes of pantisocracy.ie. 8 hello gorgeous

Moderne missionaris Wil Groot komt uit een katholiek gezin, wilde van jongs af aan missionaris worden en leeft zelf al jaren met hiv. Wanneer hij een boek met verhalen over aids in handen krijgt, besluit hij weeskinderen in Zuid-Afrika te helpen met zijn stichting Willen & Doen. Over zijn leven en de stichting die nu tien jaar bestaat, is een boek verschenen. Hierin beschrijft Wil zijn leven en ontwikkelingswerk. Hij concludeert: â&#x20AC;&#x153;Die tien jaren hebben al mijn spaargeld gekost. Toch zou ik het zo weer overdoen.â&#x20AC;? Droom van een vrijbuiter ISBN: 978-94-6323-307-1 willenendoen.com

hello gorgeous 9

PEILING analyse Andrea Bandelli

hello gorgeous bestaat bijna zes jaar. Hoog tijd om onze lezers te vragen: 140

respondenten

80%

man

19%

vrouw

transgender

76%

homo

20%

hetero

biseksueel

78%

heeft hiv

52%

leest ons blad vanaf het begin in 2012

53%

krijgt ons blad als donateur of abonnee op de deurmat. krijgt het via de hivconsulent. haalt het bij de apotheek en leest het elders.

Hoe kan ons magazine nog beter? 27% 4%

16%

10 hello gorgeous

Uitslag Een ruime meerderheid vindt de fotografie in ons blad aansprekend (85%), vindt de vormgeving mooi (91%) en leest de artikelen graag (86%).

De meest geliefde artikelen zijn interviews met mensen met hiv. 64% zou niet meer willen lezen over onderwerpen die niet over hiv gaan.

Een kleine meerderheid (44%) vindt niet dat het blad vaker zou moeten uitkomen dan vier keer per jaar. Een ruime meerderheid (76%) vindt dat hello gorgeous een goed beeld geeft van leven met hiv in Nederland. En 83% vindt het blad ook nuttig voor mensen zonder hiv.

De helft van alle respondenten (52%) is op de hoogte van de andere activiteiten van hello gorgeous en 80% van de 140 respondenten vind dat de stichting hello gorgeous goed werk doet.

Wat wil je verder nog kwijt? “Het magazine richt zich helaas voornamelijk op één doelgroep, namelijk de hiv-positieve homoseksuele man.”

“Ik vind dat er in verhouding tot het aantal infecties te veel aandacht naar vrouwen uitgaat in het blad.”

“Vooral doorgaan! En wat meer over hiv en gezondheid. En even niet meer melden dat hiv goed behandelbaar is. Dat weten de lezers inmiddels wel; evenals de betekenis van n = n. :-)”

“Ik ervaar een extreem zwaar accent op Amsterdam, zowel vanuit de redactie als in de interviews. Daardoor merk ik dat sommige van mijn vrienden het niet graag lezen.”

(((BIG HUG)))

“Jullie zijn van ver gekomen sinds het eerste nummer. Mijn complimenten.”

“Na zes jaar ben ik het blad een beetje zat. Gaat vaak ongelezen de papierbak in. Ik denk erover na om donateur te worden, het blad voegt niks meer toe. Hiv is een chronische ziekte geworden en plaats ik in het rijtje van de andere chronische ziekten. Ik heb daar het blad niet meer voor nodig.”

“Waarom ruikt het tijdschrift zo vreemd?”

“Stop met het ‘verheerlijken’ van dat hiv wel meevalt. Empowerment gaat verder dan acceptatie. Durf ook de moeilijke issues rond hiv te bespre-ken.”

“De chronische aandoen-ing hiv mag nog wat meer uit de schaduw van de jaren tachtig worden ge-haald. Daar is nog werk te doen.”

“Blijf vooral doorgaan met het maken van dit positieve blad, dat echt een bijdrage levert aan het verminderen van stigma rond hiv.”

“Het blad helpt me ontzettend in mijn acceptatie van hiv.”

“Ga vooral zo door met jullie mooie blad!”

“Het geheel zou wel iets meer diepgang mogen hebben. En de thema’s zijn leuk, maar soms spreekt een gehele editie me helemaal niet aan. Beetje zonde.”

“hello gorgeous zou er goed aan doen iets algemener te worden: minder duidelijk LHBTQI+. Als heteroseksueel met hiv herken ik me nauwelijks in de content.”

hello gorgeous 11

AIDS 2018

Een week lang stond Amsterdam in het teken van het 22e Wereld Aidscongres. We blikken terug met fotoâ&#x20AC;&#x2122;s, een nieuwe column en geslaagde campagne.

12 hello gorgeous

hello gorgeous 13

AIDS 2018

14 hello gorgeous

tekst Bas Timmermans

antwoord ik. Of wij daar ook aan meedoen, wil de vrouw nu weten. Ik knik van ja, mijn vriendin van net, keurig Amsterdams stel. nee. “Ik help mee als vrijEr komt een groepje aan dat williger”, zeg ik, omdat lawaai maakt met fluitjes ik het niet te ingewikkeld en leuzen scandeert. “Wat wil maken. We horen de is dat nou?”, vraagt het stel groep in de verte verdwijelkaar. Iedereen kijkt naar nen, fluitjes en leuzen. de groep met de rode paraIk zie de vrouw peinzen, plu’s en protestborden, die ze wil het heel graag nu het terras voorbijloopt. weten, en weegt haar nieuwsgierigheid af tegen de impertinentie van haar vraag. Want ze heeft een “Ik mag het sociaal filter. Ze besluit dat het interesse is, buigt misschien naar me toe en vraagt niet vragen, samenzweerderig: “Ik mag het misschien niet maarre… vragen, maarre… heb jij heb jij ook ook aids gehad?”. “Nee, ik heb nooit aids gehad”, aids gehad?” reageer ik wat lacherig. Ik hoor ook een pedant Het stel kijkt mij aan: ik zal toontje in mijn stem. De man kijkt even op van zijn het wel weten. “Sekswerkers”, zeg ik, en wijs telefoon bij het woord ‘aids’. In mijn hoofd ben ik al op een protestbord waar “Sex work = work” op prijkt. begonnen met de preek die er meestal bij hoort “Sekswerkers? Wat is dat als het ter tafel komt: dat nou weer?”, vraagt de man. De vrouw geeft me een blik aids nog maar nauwelijks voorkomt in Nederland, van verstandhouding en wat hiv is, dat er medicijnen fluistert hard: “Die verdiezijn, dat je dan eigenlijk nen geld met seks, Hans”. hiv niet meer kunt overZe is duidelijk het sociale

Ik voel me namelijk vaak geroepen om vrienden, collega’s en blijkbaar ook buren op het terras te onderwijzen. “Hoe bestaat het dat je dit niet weet!?”, roep ik dan vanbinnen. Ben ik de aangewezen persoon om te vertellen wat vooral deze week eens op tv aan bod moet komen? Wat kinderen gewoon op school zouden moeten leren? Wat je zou weten als iedereen met hiv gewoon uit de kast zou kunnen komen? Ik besluit dat alle beetjes helpen en gooi mijn elevator-pitch eruit: “Gelukkig kun je het virus met medicijnen goed onderdrukken en krijgen mensen met hiv dan geen aids meer. En door de medicijnen kun je het zelfs niet meer overdragen”. “Oh… wist jij dat, Hans?” “Da’s toch mooi”, zegt Hans, niet onder de indruk, en gaat verder op zijn telefoon. Nu.nl speelt een grotere rol in zijn leven. Mijn vriendin heeft intussen afgerekend. “Nou, fijne avond nog!”, wens ik Hans en Thea terwijl we onze spullen pakken en opstaan. “Ja, jullie ook, hè”, klinkt het gezamenlijk terug. Terwijl

Graag of niet IK ZIT BIJ EEN CAFÉ, om de hoek van de RAI, uit te blazen na een dag bij de Stigma Experience. Ik drink wat met een vriendin: zij een tonic, ik een biertje, want dat mag na een dag hard werken. Het is voor Nederlandse begrippen belachelijk warm, het terras zit bomvol, dus we delen een tafeltje met een

filter van haar man. Zijn kwartje valt. “Oh: hoeren! Waarom zeggen ze dat niet dan?” Hij draait zich naar mij: “Ken jij die mensen dan?”. Ik zeg dat ik niemand zie die ik ken. “Hoort zeker bij dat aidsgebeuren daar?” Hij wappert met zijn hand richting de RAI. “Nou, niet bij het officiële gedeelte”,

dragen… “Dat hadden we in onze tijd nog niet, aids, hè Thea?”, onderbreekt Hans mijn gedachten. Hij mompelt nog een keer ‘aids’ en gaat verder met zijn telefoon. De vrouw kijkt me aan. “Wel erg hè, aids.” Ons gesprekje staat op een splitsing. Ga ik mijn voorlichterspraatje houden of ga ik dat vandaag niet doen?

ik me tussen de stoelen door het terras af wurm, voegt Thea nog toe: “Kijk je wel een beetje uit deze week?”. Ik weet niet precies hoe ze het bedoelt, maar ze lacht er lief bij. Ik weiger te peinzen over wat ik daar op terug moet zeggen met de gedachte dat twee mensen nu ietsje meer weten. Ik geef een kort knikje terug. hello gorgeous 15

AIDS 2018 tekst Karen Kraan

Voorafgaand en tijdens de tweejaarlijkse internationale aidsconferentie afgelopen juli, was de Positively Dutchcampagne van hello gorgeous, de Hiv Vereniging en ontwerper Bas Kosters te zien. Op Schiphol, op zuilen in de stad, op schermen in trein- en metrostations verwelkomden een vrolijke hiv-community en vrienden de 15 duizend bezoekers van de conferentie.

Positively

Dutch

campagne

HET DOEL VAN de campagne was om de gemeenschap van mensen die leven met hiv in Nederland zichtbaar te maken, in al haar diversiteit, vanuit een positieve blik. Daarnaast wilden we met deze postercampagne hiv normaliseren en stigma bestrijden. De Positively Dutch-stand in de Global Village, het vrij 16 hello gorgeous

toegankelijke gedeelte van de conferentie, was het epicentrum van allerlei activiteiten door de Nederlandse hiv-organisaties. Groot was het enthousiasme over de stand en de campagne, beide in dezelfde vrolijke en opvallende stijl. Om de meningen te peilen, werd er een enquĂŞte uitgevoerd bij de stand en op

straat, waar driehonderd bezoekers uit de hele wereld aan mee wilden doen. 50% had de campagne al ergens gezien: op straat, in de Global Village of op stations. De campagne werd heel positief gewaardeerd; bijna 80% gaf aan dat de doelstellingen van de campagne goed overkwamen. Zonder voorkennis associeerden

groot succes! respondenten de campagne met diversiteit, multicultureel, kleurrijk, positief, community en inclusief. Dat geeft aan dat onze intenties door het gros van de respondenten werd gezien en begrepen. 78% waardeerde de campagne zeer en 17% een beetje. De redenen voor die instemming waren divers: dat de

campagne nodig is, een duidelijke boodschap heeft, positief is, bewustwording creëert en gesprekken op gang kan brengen. Een enkeling miste een duidelijke link met hiv en met de internationale aidsconferentie. 83% vond de campagne nuttig, 12% een beetje nuttig. We vroegen de mensen die niet in Nederland wonen

ook of zo’n campagne mogelijk zou zijn in hun land en hoeveel nut het zou hebben. 83% dacht dat het mogelijk zou zijn,11% antwoordde ‘misschien’ en 90% zou het nuttig vinden. Respondenten konden een e-mailadres achterlaten om meer informatie te ontvangen over het concept van de campagne en de Hiv uit de

Kast-campagne uit 2015 en 2016. Daarvoor was veel belangstelling en in het najaar gaan we de geïnteresseerden benaderen. Wie weet leidt dat ertoe dat we deze mooie campagnes binnenkort ook in andere landen mogen bewonderen.

hello gorgeous 17

INTERVIEW tekst Rick Meulensteen fotografie Linelle Deunk

Geen geheimen meer. “Ik ben een trotse man die leeft met hiv”, zegt de Deense Chris (31) met een glimlach. Een eerlijk gesprek, over schaamte en bevrijding. Over diepe dalen, en overwinning.

Een reis naar zelfacceptatie JUNI 2018. Chris Vincent skypet met zijn moeder in Denemarken. De reden is zijn tweede coming-out. Nu niet als homoseksuele man, maar als man die, sinds 2014, leeft met hiv. Hij zucht even diep, zijn ogen worden waterig als hij terugdenkt aan die dag, een paar dagen voor zijn 31e verjaardag. Chris vond het tijd om het 18 hello gorgeous

te vertellen. Omdat hij er zelf klaar voor was. “Ik wist dat ze me niet zou afwijzen. Dat is ook niet de reden dat het vier jaar duurde om het te vertellen. Er speelde iets anders: diepe, diepe schaamte.” Dat verstikkende gevoel van schaamte was een zware last om te dragen. Bijna te zwaar. De vrolijke, zelfverzekerde man die nu

voor me zit, is een andere Chris dan die van een paar jaar terug. Toen verloor hij zichzelf bijna in een neerwaartse spiraal van destructief gedrag, aangejaagd door een laag zelfbeeld. De slechte dingen die hem overkwamen, ‘verdiende’ hij. Hij was een mislukkeling met – en vanwege – hiv. Het nieuws dat hij hiv

hello gorgeous 19

INTERVIEW had, kwam aan als een mokerslag. Hij woonde in Kopenhagen, het was twee dagen voor zijn afstuderen aan de toneelschool. “Eigenlijk wist ik het al. In de weken voordat ik me meldde bij Checkpoint, een plek in Kopenhagen waar je je anoniem kunt laten testen, hield ik niets meer binnen. Ik viel in korte tijd vijf kilo af. Er was sprake van een acute hiv-infectie.” Toen de verpleegkundige het nieuws vertelde, kon de praatgrage Chris geen woord meer uitbrengen. “Het enige wat ik dacht was: laat mijn aderen openspringen, laat al mijn bloed uit mijn lichaam stromen, laat me doodgaan.”

Vluchtgedrag In de tijd erna, praatte hij weinig over zijn nieuwe leven met hiv. Hij ontweek het onderwerp, deed er bewust vaag over. “Ik vertelde mezelf: ‘hiv definieert mij niet’. En dus besloot ik er niet over te praten.” Wanneer hij het soms toch vertelde, kwamen negatieve reacties toch hard aan. “Sommige jongens blokkeerden me op datingapps als ik ze vertelde dat ik hiv had. Dat deed pijn.” Maar er was meer aan de hand. Chris voelde sociale druk om te voldoen aan, wat hij noemt, ‘het ideaalplaatje van de jonge, succesvolle homoman’. Hiv paste niet in dat plaatje, noch Chris’ voorkeur voor kinky seks en fetisjen. “Er zijn veel mannen met dezelfde seksuele voorliefdes, maar dat realiseerde ik me pas later. De schaamte voor hiv en de schaamte voor kinky seks zaten diep, en versterkten elkaar.” Wat volgde was vluchtge20 hello gorgeous

“Ik leef met hiv een goed leven”

hello gorgeous 21

INTERVIEW

“De schaamte voor hiv en de schaamte voor kinky seks zaten diep, en versterkten elkaar”

22 hello gorgeous

drag. “Ik dompelde mezelf onder in seks en drugs. Op een avond, tijdens een seksdate, nam ik te veel drugs. Ik dacht dat ik doodging. En iets in me vond dat ik dat verdiende, zó weinig eigenwaarde had ik op dat moment.” Een lichtpuntje was zijn toenmalige vriend, met wie hij in Kopenhagen een tijdlang samenwoonde. “Hij maakte totaal geen probleem van mijn hiv-status. Ik begon door hem langzamerhand te accepteren dat ik niet gemaakt was voor dat ‘perfecte’ homoleven dat ik op mezelf projecteerde.” Nadat het uitging, besloot Chris het roer om te gooien. Hij verhuisde naar Amsterdam, een stad die hij een half jaar daarvoor voor het eerst had bezocht, en waar hij direct verliefd op was geworden. “In Amsterdam leerde ik van mijn kinky kant te houden. Ik werkte bij Mister B [een fetisj seksshop - red.], en werd gevraagd voor een kinky fotoshoot. Ik kreeg er zoveel leuke, positieve reacties op! Dat was totaal nieuw voor me. Ik hoefde me niet meer te schamen voor iets waarvan ik hield, voor wie ik was. Dat was enorm bevrijdend.”

Inzicht Het was het begin van een reis naar zelfacceptatie. “In Nederland leefde ik geen geheim leven meer. Was er niets wat niet gezegd kon worden.” Langzamerhand nam Chris ook afscheid van de schaamte rond zijn leven met hiv. Sterker nog: hij kwam tot het inzicht dat voor hem hiv ook positieve gevolgen had. Het dwong hem om eerlijk te zijn over wie hij echt was, en kritisch te

zijn over de schaamte die hij voelde − en die hem werd opgelegd. “Het was een flinke schop onder mijn kont, maar één die ik nodig had. Ik ben er uiteindelijk gelukkiger door geworden, en ik denk dat veel mensen dat ook zien aan me. Oude vrienden uit Kopenhagen zeggen dat ik nu straal van geluk. Ik heb dat geluk alleen weten te vinden door alle shit die ik heb meegemaakt nadat ik hiv kreeg. Het gaf richting aan mijn leven.”

“Mijn doel in het leven is om zo vrij te zijn als ik kan zijn, vrij van stigma, vrij van de zorgen over wat anderen van mij denken” Chris pleit voor veel meer openheid over hiv. “Ik heb niets meer te verbergen, ik ben de schaamte voorbij, en ik denk dat het goed is dat ook anderen beseffen dat openheid iets goeds is. Wees niet onzeker over jezelf, en trek je niets aan van wat anderen van je denken. Het is belangrijk dat we niet alleen maar praten over het stigma van hiv. Nee, we moeten de positieve realiteit laten zien: ik leef met hiv een goed leven! Ik bedoel: ik heb echt wel mijn problemen. Ik maak me zorgen over werk. Ik twijfel soms aan mezelf. Maar dat staat helemaal los van hiv.”

Loslaten Chris veert opeens op, en trekt zijn shirt omhoog. Drie rode kruizen, het embleem van Amsterdam, heeft hij op zijn ribbenkast laten tatoeëren. “De kruizen staan symbool voor mijn goede leven in Amsterdam, het voor en achter de camera staan en de acceptatie van mijn hiv-status.” Voor Chris zijn die drie dingen onlosmakelijk verbonden met een ultiem gevoel van vrijheid. “Mijn doel in het leven is om zo vrij te zijn als ik kan zijn, vrij van stigma, vrij van de zorgen over wat anderen van mij denken. Mensen om je heen willen graag dat je gelukkig bent, maar hebben dan vaak een beperkt begrip van wat écht vrij zijn is. Zo twijfelen mensen er weleens aan of mijn voorkeur voor kinky seks mij écht gelukkig maakt. Ja, dat doet het zeker! En ik ben alleen maar tot dat besef gekomen doordat ik alle schaamte van me heb afgeworpen.” Voor de zoveelste keer tijdens het interview krijgt Chris een grote glimlach op zijn gezicht. “Weet je, ik heb een geweldig leven, en ik wil iedereen laten weten dat ik op dat punt ben beland ondanks, maar ook doordat ik leef met hiv. Het maakt me tot wie ik ben. Laat hiv niet je dromen in duigen doen vallen. Dus laat je niet leiden door wat anderen mogelijk van je denken. Gebruik je hiv om erachter te komen wie je echt bent, en wat je echt wilt. Laat de schaamte los.”

PASPOORT NAAM Chris Vincent LEEFTIJD 31 jaar RELATIESTATUS “Momenteel in een open relatie met mijn kussen, maar ik sta open voor nieuwe ontmoetingen” WERKT ALS “Mijn voornaamste werk is het vertalen van cartoons (ja, ik word betaald om cartoons te lezen). Ik schrijf hier en daar artikelen en ben betrokken bij verschillende creatieve projecten” LEVENSMOTTO “Stop met luisteren naar andermans goede adviezen en luister daarvoor in plaats naar jezelf”

hello gorgeous 23

24 hello gorgeous

HIV HELD tekst Marleen Swenne fotografie Caroline Bijl

Tijdens AIDS 2018 kreeg Margo van Neerven (77) tot haar grote verrassing een staande ovatie. Voor haar werk, voor wie ze is. Maar zelf vindt ze dat het niet over haar persoon moet gaan.

“Blijf bij me, want de avond valt” “IK WERD TOTAAL overdonderd door dat applaus terwijl ik probeerde iets zeggen over toen en nu. Toen: aan het begin van de epidemie, toen niemand wist wat er komen zou en we ons er met een groep heel gemotiveerde mensen in stortten. Het was oorlog, er was een ongekende saamhorigheid. Nu: ik zie een ver-

gelijkbare drive bij de witte helmen in Syrië. Mensen die de moed opbrengen om in gevaarlijke situaties humaan te zijn. De moed om voortrekker te zijn.”

Vreemde ziekte “In de jaren zestig liep ik, nadat ik de Sociale Acadehello gorgeous 25

HIV HELD

Foto van Leo met Witje. Achterop de foto staat: “Leun maar, ik hou je goed vast.”

“Je voelde gewoon dat dit heel ingrijpend ging worden”

26 hello gorgeous

mie had afgerond, stage op de Wallen, bij Majoor Bosshardt van het Leger des Heils. Daarna ging ik werken bij MR70, een abortuskliniek. Ik voerde er de intakegesprekken. Begin jaren tachtig hoorde ik over die vreemde ziekte die zich in Amerika ontwikkelde en waarschijnlijk ook naar Europa zou komen. Toen ik een advertentie zag waarin medewerkers voor de aidsinfolijn werden gevraagd, solliciteerde ik. Ik had al ervaring met telefonische hulpverlening en werd aangenomen. David Stein gaf ons de eerste training. Ik weet het nog precies − ik zat een broodje te eten en hij vertelde wat hij meemaakte in San Francisco. Ik verstarde, je voelde gewoon dat dit heel ingrijpend ging worden. We gingen van start bij de GG & GD en

hadden het direct heel druk, want niemand wist wat die nieuwe ziekte was. Er belden vooral hetero’s die zogenaamd bang waren dat ze het van een prostituee gekregen konden hebben. Vaak ging het dan eigenlijk over een ander soort seksuele relatie. Op zaterdag hielden we inloopspreekuur op de Nieuwendijk. Zo konden mensen makkelijk even binnenlopen voor informatie.”

Pionieren “David Stein had al een groepje buddy’s georganiseerd. Zij konden de mensen die ziek werden, begeleiden. Die buddy’s hadden in de Bijlmer een soort opvanghuis opgezet. Dat liep vrij moeizaam, omdat er weinig bekendheid aan was gegeven en iedereen

met kousenvoeten om het onderwerp ‘aids’ heen liep. Samen met hen voerde ik intakegesprekken met sollicitanten die ook buddy wilden worden. Ze kwamen binnen via de Schorerstichting (homo- en lesbogezondheidsorganisatie die in 2012 failliet ging, red.), en het waren er veel. Het was pionieren. Mijn ervaring bij MR70 bleek een goede basis, maar natuurlijk moest ik nog veel leren: hoe beschrijf je de situatie van een cliënt, hoe neem je mensen aan? En hoe bereid je ze voor op het werken met iemand die snel zal overlijden, er ernstig ziek uitziet, vermagert, misschien financiële problemen heeft, blind wordt of een partner heeft die er ook door overvallen wordt? Dat was echt crisisinterventie. Ik ontdekte dat ik meer kon dan ik dacht. Uiteinde-

hello gorgeous 27

HIV HELD lijk ben ik fulltime voor het buddyproject gaan werken.”

Witje en Leo “Het was een bijzondere tijd. Iedereen was heel betrokken en had een tomeloze inzet. Niet alleen al die mensen die spontaan hulp kwamen bieden, maar ook artsen, aidsconsulenten, internisten, de afdelingen voor mensen met aids in het AMC en het OLVG, de mensen van de Mozes en Aäronkerk, pater Van Kilsdonk, de ‘helpende handjes’. Het was echt één grote familie. Dat vond ik heel bijzonder en het heeft ons enorm gesteund. We betuigden allemaal eer aan de patiënten. In de kern gaat het erom dat je er bent voor mensen in existentiële nood. Ik kende dat uit eigen ervaring, ik wist hoe het voelt als de grond onder je voeten wegzakt en je er alleen voor staat. En niet alleen ik, maar iedere buddy had wel zoiets meegemaakt en bracht dat mee in andermans leven.

“Ik wist hoe het voelt als de grond onder je voeten wegzakt en je er alleen voor staat” Witje en Leo zaten in de eerste buddygroep die ik getraind heb. Leo werd buddy omdat hij bang was dat hij zelf hiv had. Hij was ook bang voor de dood. Na korte tijd kreeg hij de aidsdiagnose, werd hij zelf cliënt en Witje werd zijn 28 hello gorgeous

buddy. Ik vond foto’s uit Leo’s laatste periode met achterop een tekst, geschreven door Witje: ‘Leun maar, ik houd je goed vast’. Dat ontroert me nog steeds.”

en gelukkig zie ik een heleboel oud-collega’s en buddy’s nog steeds. Daar voel ik me ongelooflijk door gesteund. Het was een van de belangEenzaamheid rijkste perioden in mijn leven. Als een verkleurende “Gisteren hoorde ik schrijftoverbal komen allerlei ster Anna Enquist op de radio. Zij zei iets heel moois beelden en woorden naar over het gevoel van mensen boven als ik eraan terugdenk. Ik vond een kaartje in een crisissituatie: ‘Blijf bij me, want de avond valt’. van een cliënt uit 1989 en daar stond op: ‘Moedig sla En dat is het precies. Je ik nu de ogen naar het weet niet hoe je moet steronbekende land’. Deze ven. Er was een man die woorden sluiten aan bij was opgegroeid in een mijn levensmotto: moed streng religieuze gemeenvoor elke dag”. schap in de VS. Hij woonde al lang in Amsterdam. Zijn ouders waren erbij toen hij stierf, dat was heel bijzonIndividualistisch der. Zijn moeder zei: ‘Let it go’. En hij vroeg: ‘But how, “Er is veel veranderd. Hiv mum?’ Dat vond ik zo onge- wordt nu gezien als een looflijk ontroerend en chronische ziekte. Maar terecht; je kunt dat niet je moet wel ondergaan afdwingen. Je kunt het rati- dat je het hebt, je moet het oneel niet bedenken. Deze onder ogen zien. Vroeger dingen zal ik me mijn hele werd je daarbij opgevanleven herinneren. De eengen, nu ga je naar je interzaamheid was ontzettend nist. Een vriendin van me groot. Het kon me ongeloof- is geopereerd aan borstkanlijk raken als ik zag wat ker en had een hulpmiddel iemand op zijn bordje nodig. Dat ben ik voor haar kreeg. Dat een homoseksugaan halen in het centrum ele man met hiv zich direct voor mensen met kanker, bloot moest geven, vond hier in mijn woonplaats. ik schokkend. Het zijn de Ik werd enorm getroffen bekende verhalen; je krijgt door de sfeer. Een huis met te maken met allerlei vooreen tuin, waar je kunt zinoordelen en oordelen. Dat gen, yoga doen, informatie heb je niet als je tbc hebt krijgen, kunt leren van of kanker, tenminste niet andere mensen. Wij hadden zo heftig. dat ook, maar dat is nu De Schorerstichting was in verdwenen. Hiv hebben die tijd heel belangrijk. Ik is heel individualistisch vind dat dat tegenwoordig geworden. onderbelicht wordt; daar Ik heb het gevoel dat we ontstond het eerste netons onze geschiedenis door werk, zij boden ruimte aan de vingers hebben laten de voorlopers van de Hiv glippen. Alsof wat gebeurd Vereniging. Zij organiseeris, wat we voor elkaar kreden trainingen voor hulpgen, niet meer telt. Als er verleners. Ik ontmoette er zoveel mensen overleden ook heel bijzondere mensen zijn, is het moeilijk de

bezieling erin te houden. De solidariteit, de saamhorigheid, de creativiteit, de onorthodoxe aanpak lijkt verdwenen. Dat is niet goed.

“Ik heb het gevoel dat we ons onze geschiedenis door de vingers hebben laten glippen” Ook de aandacht voor hiv en aids is weggezakt. Toch kleeft er nog steeds een stigma aan hiv en dat is vooral het idee van eigenschuld-dikke-bult: ‘Hoe kun je in deze tijd nou nog hiv oplopen? Dit heb je aan jezelf te wijten.’ Zo wordt nu geoordeeld. En ik denk ook dat sommige mensen het kwalijk vinden omdat een behandeling handenvol geld kost. Terwijl het juist zo belangrijk is om schuld en schaamte af te schudden als je hiv hebt, je mond open te doen en te vertellen wat je beleeft en meemaakt.”

PASPOORT NAAM Margo van Neerven LEEFTIJD 77 jaar INSPIRATIE “Irvin Yalom, Amerikaans psychotherapeut. Hij beschrijft vier existentiële opgaven die iedere keer in je leven weer actueel zijn: de onvermijdelijkheid van de dood, de vrijheid om aan het leven vorm te geven, de existentiële eenzaamheid en de afwezigheid van een duidelijke zin of betekenis van het leven. Ik werd ook geïnspireerd door de mensen waarmee ik samenwerkte: Peter, Herman, Bertus, Bob, Wiggert, Witje, Marianne, Eugen, Gideon, Harry, Elly, Jaap, Willy, Wilfried, Robbert en vele anderen.” LEVENSMOTTO “Moed voor elke dag”

hello gorgeous 29

INTERVIEW tekst Anouk Benden fotografie Christopher de Gast

Acteur en zanger Gerben Grimmius (36) is in binnen- en buitenland bekend om zijn rollen in musicals als Mozart!, Les Misérables en Jesus Christ Superstar. Hij vertelt waarom ‘een goed gesprek’ voor hem veel meer betekent dan alleen die drie woorden.

Een goed gesprek ALS KIND WAS Gerben al geïnteresseerd in muziek, dans en acteren. Voor zijn musicalopleiding stond hij al heel wat jaren op de planken als acteur en zanger. Ook heeft hij verschillende eigen theaterproducties gemaakt. In 2018 bracht Gerben het lied Een goed gesprek uit, waarin hij openlijk zingt 30 hello gorgeous

over het feit dat hij leeft met hiv. Het werd geschreven door theatermaker Daniël Cohen, nadat Gerben hem vroeg om zijn verhaal poëtisch om te zetten in een lied. Zingen is voor Gerben gesneden koek, maar een tekst met zo’n persoonlijke lading is ook voor de ervaren musicalster van een andere orde.

Schone schijn Vijf jaar geleden hoorde Gerben dat hij hiv heeft. “Dat was geen gemakkelijke periode. Ik heb lang de schijn opgehouden, niet alleen voor de mensen om me heen, maar ook voor mezelf. Ik liet het niet echt toe, nam wel trouw de pil-

hello gorgeous 31

INTERVIEW

“Je kunt zoiets uiteindelijk niet voor jezelf houden, dat vreet je op van binnen”

len, maar de rest hield ik op afstand. Dat was niet eens bewust. Nu zie ik dat dat onderdeel was van het proces waar ik doorheen moest. Ik heb de zomer direct na de diagnose het leven even onvoorwaardelijk gevierd, ook dat hoorde erbij. Daarna heb ik me een jaar lang totaal verloren gevoeld en was ik heel erg bezig met hoe het nu verder moest. Op een gegeven moment heb ik mijn huisgenoten en een hele goede vriend in vertrouwen genomen. Je kunt zoiets uiteindelijk niet voor jezelf houden, dat vreet je op van binnen. Mijn ouders wisten dat ik een hiv-test had gedaan, en vroegen vaak hoe het met me ging. Toch heb ik het hen pas na zes maanden verteld. Het was voor mij belangrijk dat ik eerst zelf het hoe en wat wist over hiv. Je gaat namelijk niet alleen zelf door een proces, maar de mensen om je heen ook.”

Moeder Dat zijn moeder in Een goed gesprek een belangrijke rol speelt, is geen toeval. “Direct na de diagnose was ik veel meer bezig met mijn ouders dan met mezelf. Je blijft je afvragen: hoe ga ik dit vertellen? Met een date sprak ik gemakkelijker over mijn hiv dan met mijn ouders. Ik kom uit een heel warm gezin en heb een hele goede band met mijn familie. Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar juist dat maakte het zo moeilijk. Je wilt je ouders geen verdriet doen en je wilt niet dat ze zich zorgen om je maken. Je weet dat ze onvoorwaardelijk van 32 hello gorgeous

je houden, maar toch ben je bang dat ze teleurgesteld zijn of, nog erger, dat zij zich schuldig voelen. Mijn grootste angst was dat de bescherming van je familie wegvalt. Als ik nu terugkijk, dan zie ik dat ik alles heel erg invulde voor de mensen om me heen. Toen mijn moeder op een gegeven moment in de keuken vroeg: ‘Hoe gaat het nu echt met je?’, wist ik dat het moment daar was.”

Kameraad Dat Gerben uiteindelijk heel open zingt dat hij leeft met hiv, was niet alleen een keuze, maar ook noodzaak. “Het werd voor mij steeds duidelijker dat ik alleen verder kon als ik hiv zou omarmen als een kameraad. Als je dat niet doet, dan maak je van jezelf een verliezer en zet je jezelf in de schaduw. Terwijl ik denk dat je jezelf als winnaar kunt zien in deze strijd. Tegelijkertijd merkte ik dat er veel onwetendheid over hiv is. Daardoor blijft stigma bestaan en is het moeilijk om open te zijn.

“Het werd voor mij steeds duidelijker dat ik alleen verder kon als ik hiv zou omarmen als een kameraad” De dag nadat ik hoorde dat ik hiv had, sprak ik mijn oude zangdocente. Zij had net te horen gekregen dat

‘Dit is ook mijn verhaal, maar er open over zijn durf ik nog niet’. ze borstkanker had. Ondanks dat zij open was over wat haar was overkomen, was ik dat niet. Ik vroeg me af waarom dat zo was, waarom er een verschil is. Dat er taboes zijn, heb ik zelf ook ervaren. Open zijn op mijn werk was lastig. Je bent bang dat je niet meer gevraagd of geselecteerd wordt voor een rol als mensen weten dat je hiv hebt. De afgelopen jaren heb ik nagedacht hoe ik mijn talent kon inzetten om die taboes te doorbreken. Dat heeft er uiteindelijk toe geleid dat ik met Daniël Cohen om de tafel ben gaan zitten en dat ik vijf jaar na mijn diagnose Een goed gesprek heb uitgebracht.”

Statement Dat Gerben voor een lied heeft gekozen als comingout, is niet vreemd. Muziek staat niet alleen heel dicht bij hem, maar is ook uitstekend geschikt om emoties over te dragen. Of zoals hij het zelf zegt: “Muziek triggert. Als emoties te groot worden, neemt muziek het over. Als ik de tekst van het lied gesproken had, was het heel anders overgekomen. Sinds Een goed gesprek merk ik dat mensen veel gemakkelijker tegen mij vertellen dat ze ook met hiv leven. Ik denk dat het van grote waarde is dat ik mensen geraakt heb, troost heb kunnen bieden en dat er in ieder geval over gepraat wordt. Dat is een belangrijk begin. We zijn er natuurlijk nog niet. Ik krijg ook reacties op mijn werk, maar ook binnen de gay-community, van mensen die zeggen:

“De band met mijn ouders en broer is niet anders geworden” Ik heb met het lied vooral een statement willen maken. Door me kwetsbaar op te stellen, laat ik zien dat in je eigen kwetsbaarheid je grootste kracht ligt. Uiteindelijk gaat het om wie je bent en niet om wat andere mensen van je vinden. Ik wil mensen vooral meegeven dat je trots op jezelf mag zijn en geen schaamte hoeft te voelen. Ik hoop dat dat mensen kracht geeft om zelf een stap te zetten. Je zou kunnen zeggen dat het lied ook therapeutisch is geweest voor mezelf. Het voelt als een bevrijding en het heeft rust in mijn leven gebracht. Ik heb het leven altijd positief gezien, ook nu. De band met mijn ouders en broer is niet anders geworden, ik denk dat hun steun de afgelopen jaren de ultieme bevestiging is dat ze inderdaad onvoorwaardelijk van mij houden.”

PASPOORT NAAM Gerben Grimmius LEEFTIJD 36 jaar RELATIESTATUS Single INSPIRATIE “Marlene Dietrich onder andere vanwege haar uitspraak: ‘Wenn ich mein Leben noch einmal leben könnte, würde ich die gleichen Fehler machen. Aber ein bisschen früher, damit ich mehr davon habe.’ (‘Als ik mijn leven nog een keer kon overdoen, dan zou ik weer dezelfde fouten maken maar dan alleen eerder, zodat ik er meer van zou hebben kunnen leren.’)”

LUISTEREN Benieuwd naar Een gesprek? Je kunt de video vinden op: eengoedgesprek.one

hello gorgeous 33

SURINAME fotografie Henri Blommers

Wie voor het eerst Suriname bezoekt, wordt meteen verliefd: op het land, de innemende bewoners, het lekkere eten en overweldigende natuur. Dat overkwam ons ook toen we deze zomer Paramaribo bezochten. Er leven zoâ&#x20AC;&#x2122;n vijfduizend mensen met hiv in het land waar hiv een nog groter taboe is dan hier.

Suriname 34 hello gorgeous

hello gorgeous 35

SURINAME tekst Hans van Dijk fotografie Marjolein Annegarn

In Suriname neemt het aantal nieuwe hivinfecties de laatste jaren toe. Stephen Vreden, internist en infectioloog in Paramaribo, maakt zich zorgen. “Er komt een nieuwe generatie hiv-positieven. Door de medicijnen kun je mensen hun leven weer teruggeven, dat is een fijn gevoel voor een dokter. Maar ik zeg wel altijd tegen mijn patiënten: ‘Je moet die medicijnen niet nemen om je dokter een plezier te doen.’”

DR. STEPHEN VREDEN is een van de belangrijkste hiv-specialisten van Suriname en werkzaam het Academisch Ziekenhuis in Paramaribo. Hij is al sinds 1987 met hiv bezig. “Het enige medicijn dat we toen hadden was AZT. We noemden dat onderling TZT: Te Zijner Tijd… ga je toch dood. Toen kwamen 36 hello gorgeous

de échte hiv-remmers, waarmee het virus wordt onderdrukt. In Suriname hadden we die in het begin nog niet. Collega’s uit Nederland kwamen met koffers vol second handmedicijnen. Nog steeds kom ik mensen tegen die er zonder die tweedehandsmedicatie niet meer geweest zouden zijn.”

hello gorgeous 37

SURINAME

“Allereerst zeg ik: ‘Je bent niet zielig, je bent geen slachtoffer en… neem je pillen’”

crimineerd: door werkgevers, door verzekeraars. Ik begrijp niet waarom. Het is misschien een rare vergeWat zegt u tegen mensen die de diagnose hiv hebben lijking, maar je kunt tegenwoordig in fysiek opzicht gekregen? beter hiv hebben dan diabetes. Met hiv kun je oud wor“Allereerst zeg ik: ‘Je bent den, je kunt gezonde kindeniet zielig, je bent geen ren krijgen, je kunt gewoon slachtoffer en… neem je je werk doen. Met diabetes pillen.’ De beste manier krijg je op den duur allerlei om je hiv-status geheim te houden – want dat willen complicaties. Toch zijn er bedrijven en instellingen veel mensen in Suriname die bij indiensttreding een – is behandeling met de hiv-test verplicht stellen, moderne medicijnen. Dan en mensen met hiv worden blijf je gezond, dan ziet dan afgewezen. Dat is bizar. niemand het aan je, en Soms worden mensen die kun je alles doen wat je al jaren ergens tot tevrewilt: werken, gezonde denheid werken ineens kinderen krijgen, oud ontslagen. Omdat ze hiv worden. Maar daarvoor hebben. Dat is nergens voor moet je hiv accepteren nodig: iemand met hiv kan als iets van jezelf. Jíj moet prima zijn werk doen. Verzorgen dat je behandeling zekeraars houden er ook slaagt, onder het motto: vreemde praktijken op na: ‘ik ben geïnfecteerd, maar ik ga toch een succes maken je zou denken dat ze kijken van mijn leven’. Je ziet wel- naar het risico dat iemand ziek wordt of vroegtijdig eens dat mensen bij het dood gaat. Bij hiv is dat eerste bijverschijnsel wilrisico niet groter dan bij len stoppen met de pillen. Maar in het begin is er in je andere mensen. Toch accepteren sommige verzekelichaam een hevig gevecht gaande tussen het virus en raars mensen met hiv niet, of alleen tegen een veel de medicijnen. Dat is niet prettig, maar dat gaat weer hogere premie. Dat is discriminatie. Ik hoop dat er voorbij. Hoe dan ook, je ooit wetgeving komt die moet nooit op eigen houtje dat soort dingen verbiedt.” besluiten te stoppen.” Wat moet er gebeuren in Suriname op het gebied van hiv? “Ik zou graag zien dat er wat meer basiskennis komt over hiv. Niet alleen bij de patiënten, maar ook bij familie, vrienden en in de maatschappij in het algemeen. Hiv is allang geen doodvonnis meer, het is geen straf van God, je kunt met hiv net zo oud worden als een ander. Surinamers zijn aardige mensen, maar hiv is een groot taboe. Mensen met hiv worden gedis-

38 hello gorgeous

“Surinamers zijn aardige mensen, maar hiv is een groot taboe” Wat bedoelt u met “Je moet je medicijnen niet nemen om de dokter een plezier te doen”? “Je moet als hiv-behandelaar de wil tot behandelen

“Ik maak me zorgen over de verspreiding van hiv in Suriname” bij de ander laten. Je krijgt weleens de indruk dat sommige mensen hun medicijnen nemen om de dokter een plezier te doen. En zodra ze daar geen zin meer in hebben, stoppen ze en dan komt het virus sterker terug: hetzelfde medicijn werkt dan niet meer en dan moet je zoeken naar een medicijn dat wel werkt. Als iemand een paar keer stopt, kan dat een serieus probleem worden. Ik begrijp niet waarom mensen stoppen. Het heeft niets te maken met opleiding: ik ken mensen met een lage opleiding die al tien jaar trouw hun medicatie nemen en hoogopgeleiden die er zomaar mee ophouden. Het heeft ook niets te maken met bevolkingsgroep: het komt in alle groepen voor. Ik maak me zorgen over de verspreiding van hiv in Suriname. Het aantal nieuwe infecties neemt toe, vooral bij jonge mensen. Mensen maken steeds vaker onverstandige keuzes. Als ik die jongere patiënten zie, dan vrees ik: hiv is getting into the new generation. We hadden zo gehoopt dat dit niet zou gebeuren.”

ADVERTENTIE

Word donateur en ontvang ons magazine gratis thuis Ga naar hellogorgeous.nl/doneer

SURINAME tekst Leo Schenk fotografie Henri Blommers

40 hello gorgeous

Het Parelhuis werd achttien jaar geleden opgericht door de Nederlandse Annie Bisschop. Het is het enige tehuis in Suriname waar uitsluitend kinderen met hiv worden opgevangen, waarvan een of beide ouders zijn overleden. Voorzitter Frank Ons (45) is vanaf het begin betrokken bij het Parelhuis, waar twaalf jaar geleden Saskia Radio (46) als directeur kwam werken.

Een kwestie van overleven

SASKIA: “Er wonen hier veertien kinderen met hiv, zeven jongens en zeven meiden in de leeftijd van 6 tot 18 jaar. Kinderen worden doorgaans via de arts of een maatschappelijk werker aan ons doorverwezen. Er is dan al gekeken naar hoe de situatie thuis is. Het kan zijn dat er teveel mensen op elkaar wonen of dat het schort aan hygiëne.”

altijd mogelijk. In het verleden zijn er kinderen overleden, omdat de opvang thuis niet geweldig was. Die werden dan in een laat stadium naar ons toegebracht. Ze hebben nog een paar jaar hier kunnen leven, maar als je een slechte start hebt gehad, gaat dit zich later wreken.”

FRANK: “De kinderen moeten op tijd hun medicatie nemen en dat is thuis niet

SASKIA: “Voor ons is het belangrijkst ze een dak boven het hoofd en begelei-

Goede opvoeding

ding te bieden en een goede opvoeding mee te geven. We proberen echt een thuissituatie te creëren en doen er alles aan om ze een zo normaal mogelijke jeugd te geven. De kinderen zien dit ook als thuis. In het weekend gaan sommigen terug naar hun familie. Die bellen ons soms op met de vraag of ze het kind eerder mogen terugbrengen, want die blijkt dan zelf naar huis te willen. We nemen op dit moment geen kinderen meer aan, omdat we te weinig personeel hebben. Bohello gorgeous 41

SURINAME vendien zijn we niet zeker van de financiën. We moeten per maand kijken of we het loon kunnen uitkeren.”

ten. Zo hadden we een keer geen geld voor brood en beleg. Dan bel ik hen en wordt er meteen geld gestort.”

“We proberen echt een thuissituatie te creëren en doen er alles aan om ze een zo normaal mogelijke jeugd te geven”

FRANK: “Het geld van de donoren en de stichtingen die ons bijstaan, is niet voor de vaste lasten, zoals de salarissen, pensioen en ziektekostenverzekering. Het is nu eind augustus en we hebben nog geen geld om de salarissen uit te betalen.”

FRANK: “Het is in Suriname zo dat je je kinderen niet uit huis stuurt als ze volwassen zijn. Als het mogelijk is het kind thuis te laten wonen na z’n 18e, doe je dat. Vanuit het bestuur willen we daarom een aantal kamers reserveren voor begeleid wonen. Zo kunnen we de kinderen die ouder dan 18 jaar zijn, klaarmaken voor de maatschappij. We hebben daar helaas het geld nog niet voor. Zoals voor elke sociale instelling in Suriname geldt, is het nu een kwestie van overleven.”

“Het is maar goed dat wij Surinamers van lachen houden, want het gaat momenteel niet goed” SASKIA: “We hadden in juli ook het geld niet om het personeel te kunnen betalen. Toen heeft Annie Bisschop bijgesprongen met een lening, die ook weer terug moet worden betaald.”

Steun Aankloppen SASKIA: “In het verleden hebben we twee keer een mooie subsidie van de regering gekregen. Dat geld is lang mee gegaan omdat we zuinig zijn geweest. Daarnaast hebben we veel mensen die ons spullen geven, of vis, vlees en groente. Er zijn ook donoren die regelmatig geld geven. Zo is er een lief gezinnetje waar ik mag aankloppen als we in nood zit42 hello gorgeous

FRANK: “De regering heeft ons dit jaar weer een subsidie toegezegd. Van onze totale begroting krijgen we echter maar een vijfde gesubsidieerd, waarover we ook nog belasting moeten betalen. Het is nu augustus en we hebben het nog steeds niet. Sociale Zaken zegt het toe, maar het is altijd het ministerie van Financiën dat de rem erop zet. Maar we blijven positief.”

SASKIA: “Het is maar goed dat wij Surinamers van lachen houden, want het gaat momenteel niet goed. In het slechtste geval moeten we sluiten. Dat zou heel jammer zijn, want het gaat zo goed met de kinderen. Ze gaan naar school, hebben vriendjes. En waar moeten ze dan naar toe; een ander tehuis? Alle tehuizen hebben het moeilijk.” FRANK: “De Surinamers zijn heel sociaal. Als ze kunnen helpen, doen ze het. Het probleem is dat er de laatste tijd minder mogelijkheden zijn om te helpen vanwege de slechte staat van het land. Er is een aantal stichtingen in Nederland die ons bijstaan. Stichting Kleurrijk Leven voor Suriname bijvoorbeeld, ondersteunt ons op projectbasis. Zo betalen ze nu een half jaar lang melk voor de kinderen. We zijn daar ontzettend blij mee.”

Gepest FRANK: “De kinderen krijgen weerbaarheidstrainingen, voorlichting over en begeleiding bij hun hiv. De kinderen weten allemaal dat ze hiv hebben en er lang mee kunnen leven. We zijn begonnen om ze spelenderwijs voor te lichten met het boek Brenda heeft een draakje in haar bloed. Omdat ze met hiv geboren zijn, zien ze het zelf niet als een obstakel om iets in het leven te bereiken. Ze weten ook dat ze hun medicijnen op tijd moeten nemen, dat ze gezond en veel fruit moeten eten en zuinig op hun lichaam moeten zijn. Als ze vragen hebben, dan stellen ze die. De meisjes wilden

hello gorgeous 43

SURINAME QUIZ

44 hello gorgeous

bijvoorbeeld weten of ze later gewoon kinderen kunnen krijgen.” SASKIA: “Ik moet eerlijk zeggen dat het niet de andere kinderen zijn die discrimineren, maar de volwassenen. Nu gebeurt het niet meer, maar in het verleden zijn kinderen gepest door hun leerkrachten. Een van de meisjes had een keer een bloedneus en werd de hele dag buitengezet. En ik werd een keer gebeld door een leerkracht van dezelfde school die zei me dat mijn kind ruikt. Ik ben er naartoe gegaan en vroeg haar om mijn kind te halen. Hij zag er nog erg schoon uit. Toen hij me zag, gaf hij me een omhelzing en die juf moest bijna overgeven. Het viel me zo verschrikkelijk tegen, helemaal omdat Annie Bisschop in het verleden bij ze is langsgegaan en ze allemaal heeft voorgelicht.”

Allemaal mensen FRANK: “We zijn blij dat mensen een positief beeld hebben van onze kinderen. We krijgen altijd complimenten over het feit dat onze kinderen goed zijn opgevoed. Wij proberen onze kinderen echt als onze eigen kinderen te behandelen.”

“Het gaat er niet om hoe je hebt gekregen, maar hoe je ermee omgaat” SASKIA: “Wat ik de mensen zou willen meegeven? Iedereen weet inmiddels hoe

je hiv kunt krijgen. Voor mij is het veel belangrijker om mensen voor te lichten over hoe ze moeten omgaan met mensen met hiv. Ik had een goede vriend die me niet durfde te vertellen dat hij hiv had. Ik werkte toen al in het Parelhuis, maar toch was hij bang dat ik hem liet vallen. Mensen gaan ervanuit dat je wel een losbandig leven moet hebben gehad als je hiv hebt. Maar dat moet allemaal niks uitmaken. We zijn allemaal men-

sen. Het gaat er niet om hoe je hebt gekregen, maar hoe je ermee omgaat. Door er voor iemand te zijn, kun je al veel bereiken.”

Kleurrijk Leven voor Suriname Krista en Paul Monteiro ondersteunen met hun stichting twee tehuizen voor kinderen met hiv in Suriname, waaronder Het Parelhuis. Ze doen dit door kleinschalige hulp te verlenen. Je kunt helpen door donateur te worden. Ga naar kleurrijklevenvoorsuriname. nl voor meer info. hello gorgeous 45

SURINAME tekst Hans van Dijk fotografie Marjolein Annegarn

Marten Colom (55) is voorzitter en directeur van de Foundation HE+HIV/Plus.sr, een organisatie die sinds 2010 bestaat. Ze begeleidt homomannen en andere mannen die seks hebben met mannen in het accepteren van hun hiv-positieve status.

“Ik ben er nog” “IK WEET DAT IK HIV heb sinds 1998. Ik heb het toen verteld aan twee personen, waaronder mijn moeder. Ik ben daar meer open over sinds 2010. Niet dat ik ermee te koop loop, maar als er vragen worden gesteld, zeg ik het eerlijk. Eigenlijk ben ik open sinds mijn moeder is overleden. Ik heb het haar altijd willen 46 hello gorgeous

besparen, maar nu ze er niet meer is, hoef ik niemand meer te beschermen.

“We zijn nog niet erg geslaagd in het bevorderen van acceptatie en openheid” Mijn moeder is aan leukemie overleden; zij is een van de velen binnen de familie die daaraan overleed. Dus heb ik me na haar overlijden laten onderzoeken op leukemie. En om eerlijk te zijn: in de weken tot de uitslag heb ik echt afscheid genomen. Met hiv kan ik dealen, met leukemie weet ik het niet. Achteraf moest ik om mezelf lachen. Ik maakte me vooral zorgen over mijn hond, en over niets en niemand anders. Hij is mijn kind. Als ik thuiskom, probeert hij op m’n schoot te komen.”

Niet geslaagd “Hiv is een probleem in Suriname. De vraag is: zijn we vooruitgekomen sinds onze organisatie bestaat? We hebben die vraag aan onze eigen doelgroep voorgelegd. Het bleek dat de helft het nog niet eens

hello gorgeous 47

SURINAME

â&#x20AC;&#x153;Open gesprekken met mensen over mijn ervaringen hebben me sterk genoeg gemaakt om voor mijn hiv uit te komenâ&#x20AC;?

48 hello gorgeous

durft te vertellen aan familie met wie ze in hetzelfde huis wonen. We zijn dus nog niet erg geslaagd in het bevorderen van acceptatie en openheid. Als we praten over therapie en op tijd naar de dokter gaan, dan blijkt dat medicatie voor deze groep geen prioriteit heeft. Belangrijker is huisvesting, werk, inkomen. Onze doelgroep komt uit de groep met een laag inkomen en weinig opleiding. Ze wonen vaak nog thuis. Het wordt wel geaccepteerd dat ze gay zijn, maar ze durven niet te zeggen: ‘Ma, ik heb ook dát’.”

Voorbeeldfiguren “Wat moet er gebeuren voordat het taboe in Suriname verdwijnt? Mensen kijken naar voorbeeldfiguren. Maar hiv is hier iets voor de ‘lage kaste’, om het zo maar te zeggen. Iemand uit de hogere kringen zou een voorbeeldfiguur kunnen zijn, maar je hoort er nooit over, terwijl er daar ook mensen met hiv moeten zijn. Het ministerie van Volksgezondheid praat over preventie. Dat is goed, maar ik vind: laat ook mensen met hiv zien, en vertel hun verhalen. Ik heb altijd over mezelf verteld. Open gesprekken met mensen over mijn ervaringen hebben me sterk genoeg gemaakt om voor mijn hiv uit te komen. De samenleving verandert niet veel. Mevrouw Ethel Pengel is mijn voorbeeld geweest. Toen ik mijn status net wist, las ik een artikel over haar in de krant. Nadat zij op de Surinaamse televisie had verteld dat ze hiv heeft, is ze een echt

andere mensen te aan te sporen. Maar ja … dat gaat langzaam.” boegbeeld voor de hivgemeenschap geworden. Ik ben sterk geworden door haar verhaal. Er was ook nog een heer die op tv open over zijn status praatte. Maar de openheid van deze twee mensen heeft helaas niet veel veranderd.”

Aansporen Onze organisatie voor mensen met hiv runnen we in de luwte. Ik ben blij dat we een paar mensen hebben kunnen helpen die er nu voor uitkomen, ook tegenover hun partner en familie. Ik ben momenteel bezig met een cliënt die we niet lang geleden hebben getest. Ik help hem bij het accepteren van zijn diagnose. Zijn zus weet het, die heeft het via via gehoord, maar die zus en hij zeggen: ‘We moeten de tijd nemen om het aan mama te vertellen’. En dat zijn geen kinderen, dat zijn volwassen mensen, ouder dan 35. In de Surinaamse samenleving ben je niet snel zelfstandig, vooral niet als je nog thuis woont. Kijk, ik woon al vijftien jaar zelfstandig, ik heb een baan bij de overheid. Dat is wat de doelgroep me soms naar het hoofd slingert: ‘Jij hebt het goed, jij hebt makkelijk praten’. Ik heb ook de mulo niet afgemaakt, maar ik ben sterk geworden door de drang om informatie te vergaren en met mensen te praten. Nu probeer ik

Verschillende culturen “Ik denk dat hiv zo’n taboe is in Suriname door de manier van overdragen: het gaat om seks, daar wil men hier niet over praten, zelfs binnen de LHBT-populatie niet. Niemand kent iemand die hiv-positief is. En als ze het erover hebben, is het heel schoorvoetend.

“Ik weet niet eens meer hoe vrijen zonder condoom voelt” Toen ik tien jaar geleden begon, waren de mensen met hiv 20, 25 jaar oud, en soms nog ouder. Nu zijn het jongens, kinderen van 15, 16 jaar. Waar komt dat door? Door het gebrek aan voorlichting? Ik houd mijn hart vast. Wat het hier ook moeilijk maakt: dit is een maatschappij met verschillende culturen en verschillende opvattingen. Ik weet zelf ook weinig over hoe er gedacht wordt in de Hindoestaanse, Javaanse of Chinese gemeenschap. Ik gaf voorlichting aan Marrons, was heel welkom in hun dorp, maar na afloop zeiden ze: ‘Dank u wel voor de informatie, maar we gaan geen condooms gebruiken’. Want bij de Marrons is een man respectabeler als hij meer kinderen heeft verwekt.”

Overleven “Waar de infecties vandaan komen, tja… Volgens de medische wereld is de man de grote veroorzaker bij de vrouw. Overdracht van een vrouw naar een man is onwaarschijnlijk, tenzij er ook een andere geslachtsziekte in het spel is. Wanneer hier een man komt die zegt dat een vrouw hem geïnfecteerd heeft, ga ik verder kijken: hoe is de situatie? Als mensen het eenmaal in hun hoofd hebben gehaald dat ze het van hun vrouw hebben, houden ze het daarbij. Maar die kans is dus heel klein. Ik heb van de mannelijke sekswerkers begrepen dat de meeste van hun klanten getrouwde mannen zijn. En dat ze extra betalen voor onbeschermde seks, met alle consequenties van dien. Ik zeg tegen die sekswerkers dat ze spelen met hun leven. Die zeggen dan: ‘Ik heb het geld nodig, ik moet mijn kamer betalen, ik moet overleven… ik ben toch al afgeschreven’. Ik zeg dan: ‘Nee. Dat denk je misschien, zo dacht ik ook twintig jaar geleden, maar ik ben er nog.’ Ik weet niet eens meer hoe vrijen zonder condoom voelt.”

hello gorgeous 49

SURINAME tekst Hans van Dijk fotografie Maroleine Annegarn

Als bekend wordt dat je hiv hebt, heb je een grote kans om je baan en je familie te verliezen. Dit weerhoudt veel Surinamers ervan om open te zijn.

Onzichtbaar V. werkt in de horeca, dat is de reden dat hij niet herkenbaar op de foto wil: “Ik weet het sinds 2011. Maar toen ik hoorde dat ik positief was, raakte ik zo in een shock dat ik er een jaar niets mee heb gedaan. Toen werd ik echt heel erg ziek. M’n baas zei dat ik naar de dokter moest gaan. Dr. Vreden heeft me toen op hiv-remmers gezet, en binnen twee weken ging het beter met me. Toen ik mijn baas ging vertellen wat er met me was, dacht ik: nu gaat het gebeuren, 50 hello gorgeous

hij gaat me ontslaan. Maar hij zei: waarom zou ik je wegsturen, je gaat toch niet morgen dood. Toen heb ik het aan m’n collega’s verteld: iedereen was heel emotioneel. Daardoor voelde ik me zo sterk, dat ik het meteen aan m’n familie heb verteld.” M., de baas van V., wil om dezelfde reden niet op de foto; het zou z’n zaak kunnen schaden: “Mijn vrouw en ik hebben misschien een andere benadering dan in Suri-

name gewoon is. Toen we het hoorden van V. heb ik een kennis geconsulteerd die er meer van weet. Die vertelde dat iemand met hiv normaal kan functioneren. Z’n collega’s moesten natuurlijk wel geïnformeerd worden. Maar V. is heel geliefd dus dat was niet zo’n probleem. Hij is een van de meest behulpzame mensen die ik ken. Dat andere werkgevers mensen met hiv ontslaan…? Tja, die hebben zich niet goed geïnformeerd.”

hello gorgeous 51

SURINAME O. leeft zelf met hiv en begeleidt anderen met hiv. “Ik weet hoe zwaar het is, daarom wil ik graag helpen. Mensen schamen zich voor hiv, ze worden gediscrimineerd, ze kunnen of durven soms hun medicijnen niet op te halen, en dan doe ik het voor ze. Ik wil niet herkenbaar op de foto want in Suriname is hiv een enorm stigma. Ik vertel het soms niet eens aan m’n cliënten. Het is wel gebeurd dat ze over mij roddelen. Ik denk omdat ze het dan niet over zichzelf hoeven te hebben. Ik weet zelf al elf jaar dat ik hiv heb, maar heb het pas sinds twee jaar geaccepteerd. Ik zou graag voorlichting over hiv gaan geven op scholen en bij bedrijven. Ik wil ook naar het binnenland; dan wil ik tweedehands kleren meenemen die ik dan gratis kan weggeven. Dan komen de mensen voor de kleren, en kan ik ze meteen vertellen over hiv.”

52 hello gorgeous

L. weet sinds drie jaar dat ze hiv heeft. Ze kwam erachter toen ze zwanger was van haar zoontje. De vader van het zoontje is bij haar weg gegaan zodra hij hoorde van haar hiv. Ze wil niet herkenbaar op de foto want “… als mensen het weten, dan gaan ze het overal vertellen, ze zouden het zelfs op Facebook kunnen zetten. Toen ik het hoorde, dacht ik: ik ga dood, ik dacht aan zelfmoord. M’n stiefvader en m’n moeder weten het, en m’n twee zussen, verder niemand. Ik heb een begeleider die ook hiv heeft. Zij is een voorbeeldfiguur voor me, ze geeft me de hoop dat ik langer kan leven.”

hello gorgeous 53

SURINAME tekst Leo Schenk fotografie Henri Blommers

“ Ik wilde niet leven met een geheim”

VANAF DE DAG dat ze hoorde dat ze hiv heeft, besloot Janice hier open over te zijn. “Mijn toenmalige partner werd in 2000 met klachten opgenomen in het ziekenhuis. Na onderzoek bleek hij al aids te hebben, de laatste fase van een hiv-infectie. Hij speelde in een populaire Surinaamse band, die veel op bruiloften en partijen speelde. Heel Suriname kende hem en hij wilde dat niemand wist dat hij hiv had. Hij overleed na een paar maanden ziekbed. Ik bleek ook hiv te hebben, maar onze dochter niet. Ik wilde niet leven met een geheim, en heb het meteen aan mijn familie verteld. Ze schrokken eerst, en dachten dat ik zou sterven en mijn dochtertje alleen zou achterlaten. Inmiddels zijn we achttien jaar verder en heb ik twee gezonde dochters: ik leef nog!” Toen zijn einde naderde, vertelde Janice ook de familie van haar partner wat hij had en dat ze zelf ook hiv-positief is. “Tot op de dag van vandaag leven ze met mij mee. Maar ze blijven zich afvragen waarom hun broer, neef en oom is gestorven aan de gevolgen van aids en ik niet. Dat snappen ze gewoon niet.”

Pittige vrouw

De Amsterdamse Janice Telgt (43) is een bekend gezicht in de Nederlandse hivgemeenschap. Ze staat onder meer met haar verhaal in de brochure Positief Leven van de Hiv Vereniging en was een van de gezichten op de kleurrijke postercampagne voor het Wereld Aids Congres in Amsterdam deze zomer. 54 hello gorgeous

Janice is geboren en getogen in Amsterdam en komt uit een gezin van vier kinderen. Haar moeder heeft daarnaast nog een pleegdochter. Haar ouders kwamen in 1973 vanuit Suriname naar Nederland. Toen ze negen was, scheidden haar ouders.

hello gorgeous 55

SURINAME

Haar moeder kon na een aantal jaren niet meer voor haar kinderen zorgen en zo kwam Janice bij haar oma te wonen. Zij heeft tot haar achttiende voor haar gezorgd. Zes jaar geleden overleed ze. “Mijn oma was een pittige vrouw, die ons leerde hoe we moesten koken en het huis schoonhouden. Maar we kregen geen seksuele voorlichting van haar. Binnen de Surinaamse gemeenschap leren de kinderen vaak niet over seks, omdat het een groot taboe is. Hiv en aids leerde ik pas kennen toen ik het zelf bleek te hebben.” Janice neemt binnen haar grote familie (ze heeft ruim zestig neefjes en nichtjes) daarom graag de rol van seksuele voorlichter op zich. “Ik leer ze over seksualiteit, soa’s en veilig vrijen en vertel ze dat ze het rustig aan moeten doen als ze een nieuw iemand leren kennen. Ze komen ook bij mij langs om condooms te halen.”

Nagewezen Hiv is nog een groter taboe dan seks, niet alleen in Suriname, maar ook binnen de Surinaamse gemeenschap in Nederland, weet Janice. Je krijgt haast nooit te horen dat iemand is overleden aan aids, maar aan kanker of hekserij. “Hier in Nederland lijkt het wel alsof ik de enige ben die leeft met hiv. De rest is er niet open over. Ze vinden het wel allemaal interessant als ik weer eens in het nieuws ben. Zo kreeg ik veel positieve reacties op de 56 hello gorgeous

AIDS 2018 campagne. Maar als iemand uit de eigen familie hiv heeft, mag niemand het weten. Dan gaan de gordijnen weer dicht.” Soms krijgt ze nog te maken met negatieve reacties. Dan wordt ze nagewezen als ze op de markt loopt. “Mijn huidige vriend is zelf negatief. Hij zegt dat er ook over mij geroddeld wordt.

Waardig leven

De mensen met hiv die Janice in Suriname spreekt, zijn verwonderd over het feit dat ze zo open is over haar hiv-status. “Hoezo verbaasd? Hiv is seksueel overdraagbaar, dan moet je er toch open zijn?”, zegt Janice fel. “Als het uit zou gaan met mijn huidige relatie en ik ontmoet een nieuwe man, zou ik het hem toch moeten zeggen dat ik hiv “Ze kunnen heb? De vrouwen daar zeggen dan: ‘Oh nee, ik zeg het wel naar me niet, want anders wil hij me wijzen of over niet meer’. Sorry hoor, er zijn meer mannen dan je denkt mij oordelen, die je wel nemen zoals je maar ik heb bent. Je moet iemand wel een kans geven.” daar lak aan” Janice wordt vaak aangesproken op haar gezonde uiterlijk en zegt dat de menMaar de roddelaars weten sen met hiv die zij kent in niet hoe ik leef. Ik leef voor Suriname heel graag zoumezelf en mijn gezin. Ze den willen zijn zoals zij. kunnen wel naar me wij“’Janice, jij bent niet dun, zen of over mij oordelen, zoals ik. Hoe kan ik zoals maar ik heb daar lak aan.” Janice heeft een sterke band jij worden?’ Ik zeg ze dan dat ze zich daar niet zo met het land van haar oudruk over moeten maken. ders en voorouders en proHet enige waar je je druk beert minstens één keer over moet maken is het op per jaar naar Suriname te gaan. “Ik ken heel wat men- tijd nemen van je medicatie.” Samen met de Nederlandse sen met hiv in Suriname; hiv-internist Kees Brinkman die hebben het vaak slecht en de Surinaamse activiste en zitten meestal zonder werk. Als bekend wordt dat Ethel Pengel heeft Janice je hiv hebt, verlies je name- vorig jaar voorlichting gegeven en haar verhaal lijk je baan. Via Messenger krijg ik berichtjes van jonge gedeeld met een groep mensen met hiv in Parameiden die hiv hebben maribo. Daar ontstond het maar niet weten van wie. idee voor haar stichting Ze hebben vaak kleine kinderen waar ze voor moeten Together We Live. “Kinderen en jongeren met zorgen. In Suriname is het een teken van welvaart als hiv worden vaak verstoten door hun familie en in teje je kind geen borstvoehuizen gestopt. Deze kinding geeft, maar pap. Die deren hebben ook recht op meiden willen niet dat een waardig leven. Ik ben iemand weet dat ze hiv de stichting begonnen om hebben, dus geven ze hun ze een dak boven het hoofd baby’s borstvoeding. Daarte bieden. Zodat ze na door kan het kind ook met schooltijd gewoon op de hiv geïnfecteerd worden.”

bank kunnen ploffen en weten dat ze thuis zijn.” Janice richt zich op kinderen en jongeren tot 25 jaar. Een voorwaarde is wel dat ze open zijn over hun hivstatus. “Er zijn kinderen met hiv die hebben geleerd om er altijd geheimzinnig over te doen. Als ze later verkering krijgen, vertellen ze die nieuwe partner ook niet dat ze hiv hebben. Dat moeten we niet hebben, want anders daalt het aantal nieuwe hiv-infecties nooit. Ik vertel ze ook dat ze – tot er genezing mogelijk is – elke dag hun medicijnen moeten innemen. Dan kunnen ze het virus niet overdragen. Maar dan moet je wel weten of je partner ook hiv heeft. Want als ie het wel heeft maar geen medicatie slikt, kan dit gevolgen hebben voor de werking van de medicijnen die jij neemt.” Eind oktober verschijnt er een Surinaamse hello gorgeous, en voor de presentatie van dit magazine heeft Janice een prima idee: “Eigenlijk moeten we dit nummer overhandigen aan de president van het land. Met een groot publiek erbij. Hij moet weten waar wij in Nederland mee bezig zijn om het taboe weg te nemen. Zolang er een taboe op hiv bestaat, gaat er niets veranderen. En daar strijd ik voor.”

“Ze blijven zich afvragen waarom hun broer, neef en oom is gestorven aan de gevolgen van aids en ik niet”

hello gorgeous 57

BOEKEN tekst Gerrit Jan Wielinga

Van de ruim 200 miljoen Brazilianen hebben meer dan 900 duizend hiv. Daar komen per jaar zo’n 50 duizend nieuwe infecties bij, terwijl er jaarlijks nog rond de 14 duizend Brazilianen overlijden aan de gevolgen van aids. Dat het stigma des ondanks ook in Brazilië groot is, laat de nieuwe roman van de Braziliaanse schrijver Michel Laub zien.

Snelle roman hiv-stigma in HET DONDERDAGTRIBUNAAL is een van de twee romans van Michel Laub die in het Nederlands vertaald zijn. De eerste heeft als titel Overal en altijd weer en gaat over een man van veertig die zijn eigen geschiedenis, die van zijn vader, Alzheimerpatiënt, en van zijn grootvader, die Auschwitz overleefde, probeert te begrijpen. Ook in Het Donderdagtribunaal is de hoofdpersoon een man van begin veertig. José Victor is een hoogopgeleide, goed 58 hello gorgeous

verdienende en vrijdenkende reclameman die vanwege internetroddels zijn baan moet opzeggen. De auteur wordt internationaal geprezen om zijn staccatostijl en kordate manier van vertellen. Er is inderdaad niets mis met deze roman. We bekijken de wereld door de ogen van een man die wacht op de uitslag van een hivtest, terwijl zijn reputatie implodeert. Hij doet de hiv-test omdat hij erachter is gekomen dat zijn exvrouw seks had met zijn

beste vriend voordat ze een relatie met José begon. Deze vriend, Walter, heeft hiv. Centraal in de roman staat de jarenlange e-mailwisseling van José Victor met Walter. De mannen hebben een eigen manier van communiceren waarin ze zich cynischer en perverser voordoen dan ze zijn. De mailwisseling wordt gevonden door de ex-vrouw van José Victor. De BDSM-relatie met een pittige twintiger van zijn werk heeft hij voor haar verborgen gehouden.

kent de verhalen over de enorme klassenverschillen in de Brazilië, het verschil tussen de 1% allerrijksten De ex-vrouw deelt de en de twaalf miljoen meest onthutsende delen mensen in de favela’s. van de mailwisseling met Het grootste deel van de haar vriendinnen. Die Braziliaanse bevolking verspreiden de saillante leeft ergens tussen deze details vervolgens via polen in. Ook bekend zijn sociale media. De publieke verontwaardiging die volgt, de verhalen over het economisch potentieel van is meedogenloos voor José Brazilië en hoe corrupte Victor en zijn collega. Voor politici daarom hun huid de pittige twintiger omdat en de belangen van de ze zich schijnbaar in de kont laat neuken om hoger- doorsnee Braziliaan verkopen aan de hoogstop te komen. En voor José Victor omdat, nou ja, liegen biedende. Maar het sociale milieu van São Paulo in Het over vreemdgaan en een relatie beëindigen omdat je Donderdagtribunaal, heeft weinig referenties naar die iets jongers hebt gevonden dynamische Braziliaanse ook in Brazilië tegen de burgerlijke moraal indruist. samenleving. Daarom zou Vandaar dat beiden ontslag de roman zich ook in de

Verontwaardiging

in stand houdt, zal ik vanwege mijn mailtje van 10-2-2016 ook het equivalent worden van een veelpleger van huiselijk geweld zoals omschreven in de wet.” Mocht je willen weten of je deze roman moet lezen, vraag jezelf dan eerst af of je de wereld wel wil bekijken vanuit het perspectief van José: een enigszins naïeve heteroman met een beperkte kennis over hiv die zijn eigen midlifecrisis ontkent. Wil je jezelf dat avontuur niet onthouden? Dan is Het Donderdagtribunaal door de vlotte pen in de Nederlandse vertaling en de puzzelachtige ontknoping een snelle roman, die je het best twee keer kunt lezen.

over Brazilië nemen bij het reclamebureau. De uitslag van de hiv-test komen we trouwens nooit te weten. Wel dat de hoofdpersoon praat in het idioom van alledag als teken van zijn eigen onvermogen. Schrik dus niet als je woorden als ‘aidsvirus’ of ‘besmetten’ tegenkomt in deze roman. Het is een stijlkeuze, om zo dicht mogelijk op de huid te zitten van de hoofdpersoon: iemand die publiekelijk wordt afgestraft, in zijn kont gebeten door de leidende burgerlijke moraal. Iedereen

gegoede middenklasse van Stockholm, Zürich, Sydney of New York kunnen afspelen.

Avontuur Beste zin: “Behalve een kontneuker die een andere kontneuker ertoe aanzet om onschuldigen te besmetten, en een chef die zijn functie misbruikt om de hoerige stagiaire te verleiden, en een man die de gender-ongelijkheid in onze patriarchale samenleving

Het Donderdagtribunaal Michel Laub ISBN 978-90-263-402-39 hello gorgeous 59

THEATER tekst Caspar Pisters fotografie The Dutch Photographer

maker was het een vanzelfsprekende keuze. Dít was het onderwerp dat hij zou gaan researchen voor zijn afstudeervoorstelling – hij zegt het op een toon alsof hij zich er eigenlijk iets te makkelijk vanaf heeft gemaakt. In An Ongoing Song, gebaseerd op een brief die hij tien dagen na zijn diagnose aan zichzelf schreef, onderzoekt Szymon zijn relatie met het virus: wie is die indringer in mijn lijf, en wat betekent deze nieuwe metgezel in mijn leven? Szymon: “Ik dacht: jij bent mijn virus, maar ik voel helemaal niets. Waar is mijn drama? Wat is mijn verhaal? Wat betekent het om undetectable te zijn? Mijn kennis over hiv was cultureel: in het theater, in de voorstelling in Angels in America, had ik iemand zien overlijden aan aids. In Polen

Je kunt er jaren over doen om te accepteren dat je hiv-positief bent. Je kunt er ook meteen mee aan de slag gaan en er een voorstelling over maken. Dat is althans wat de jonge Poolse theatermaker Szymon Adamczak (27) deed.

Lefgozer HET WAS IN OKTOBER 2017 dat Szymon Adamczak positief testte op hiv. Afgelopen juli, nog geen tien maanden later, behaalde hij zijn master aan DAS Theatre in Amsterdam met een voorstelling over dit onderwerp. Een ander doet er misschien wat langer over om zijn hiv-status publiek te maken, maar voor deze theater60 hello gorgeous

kende ik zo goed als niemand persoonlijk die leefde met hiv. Mensen daar weten vaak niet dat ze hiv-positief zijn, en als ze het wel weten, praten ze er niet over.” Wat was de reden dat je er een voorstelling over maakte? “Ik zag onlangs de film 120 BPM, die zich afspeelt begin jaren negentig. Prachtig dat dit soort werk wordtgemaakt, maar het bezorgde me ook een ongemakkelijk

hello gorgeous 61

THEATER

“Als ik het lef niet heb om mijn verhaal te vertellen, wie dan wel?”

62 hello gorgeous

gevoel: het gaat over wat hiv toen was, niet over de werkelijkheid van vandaag. Het verhaal van nu moet ook worden verteld. Doordat ik het onderwerp ben gaan onderzoeken, heb ik de meest fantastische mensen ontmoet. Personen waarvan ik nooit had verwacht dat ik ze zou leren kennen. Met hiv komt er ook een verwantschap met de geschiedenis ervan mee en met de mensen die ermee leven. En dat is iets moois.” Was het een schok voor je dat je positief testte? “Tot op zekere hoogte: ik had risico’s genomen in de periode voordat ik me liet testen. Gecalculeerde risico’s, maar ik was realistisch over de mogelijke testuitslag. Misschien had ik geluk gehad, misschien ook niet. Waar ik me zorgen over maakte, was mijn vriend. Ik kende hem een paar maanden en het begon net serieus te worden. We hadden een riskant moment gehad vlak voor mijn diagnose. Hij testte gelukkig negatief.” Je familie uit Polen kwam ook naar je voorstelling. Wisten zij al dat je positief bent? “Mijn tweelingzus heb ik het vrij snel na de diagnose verteld. Ik zat toen sowieso al in een lastige fase. Ik was gestopt met mijn baan. Ik had geen beurs en eigenlijk alleen een beetje spaargeld, dus het was de vraag of ik mijn opleiding in Amsterdam kon afmaken. Vervolgens kwam ik er ook nog eens achter dat ik hiv heb. Ik belde mijn vader en zei hem dat ik hem waarschijnlijk zou gaan

vragen om me financieel te steunen, omdat ik geld nodig had voor een verzekering. Natuurlijk wilde hij weten waarvoor ik die verzekering nodig had.”

“Met hiv komt er ook een verwantschap met de geschiedenis ervan mee en met de mensen die ermee leven” Hoe reageerde hij? “Tot mijn grote verrassing was hij volledig op de hoogte van het gegeven dat hiv een beheersbare aandoening is. In Polen is het niet een onderwerp waarover veel wordt gesproken, en mijn vader is automonteur. Hij verkeert niet in de meest vooruitstrevende kringen, dus zijn kennis was onverwacht. Maar hij maakte een vervelende opmerking. Ik had drie jaar lang een relatie gehad met een jongen, dat was toen een klein jaar voorbij. Als ik bij mijn ex was gebleven, dan was dit niet gebeurd, verweet hij me. Later bood hij daarvoor zijn excuses aan. Mijn moeder heb ik het nog niet verteld: dat ligt iets ingewikkelder, om voor haar persoonlijke redenen. Niet omdat ik denk dat ze mij zou afwijzen.” Hoe was het om deze voorstelling op te voeren in aanwezigheid van je familie?

“Het bezorgde me niet per se extra stress. Mijn vader is naar al mijn voorstellingen komen kijken. Hij heeft niet veel met kunst en theater, zijn aanwezigheid is zijn manier om mij te laten zien dat hij mijn keuze voor dit vak respecteert. Ik denk dat het voor hem geruststellend is dat er aan het eind van een voorstelling applaus is, en soms ook tranen – blijkbaar wordt het het publiek geraakt door wat zijn zoon maakt (lacht). In Polen is theater groot en voor iedereen, in Nederland is het meer voor een inner circle. Het publiek hier bekijkt je werk met een bepaalde voorkennis. Bij het maken van mijn voorstellingen, ook deze, houd ik steeds mijn vader in gedachte als iemand waarvoor ik dit ook maak: hoe komt dit bij hem over?” Er zit een moment in de voorstelling waarop je de keuze krijgt tussen acht miljoen dollar of geen hiv meer hebben. Je kiest voor het laatste. Zou je dat in werkelijkheid ook doen?

making met het virus. Ik vind het interessant om te zien wat mensen eruit halen. Wat ik er zelf uit heb gehaald, is dat ik er nu in volledige openheid over kan en wil spreken. Ik woon in Amsterdam in dit tijdperk, de meest veilige omgeving denkbaar om hiv-positief te zijn. Als ík het lef niet heb om mijn verhaal te vertellen, wie dan wel? Ik ben bevoorrecht, mijn voorstelling gaat ook over dankbaar zijn en teruggeven.”

“Bij het maken van mijn voorstellingen, ook deze, houd ik steeds mijn vader in gedachte als iemand waarvoor ik dit ook maak”

“Nee, het bedrag loopt op en ik zou waarschijnlijk al ja gezegd hebben tegen de 1 miljoen dollar die eerder wordt geboden. Het was een theatrale keuze.” Het is een van de weinige momenten dat in het stuk expliciet wordt gemaakt waarover het gaat. “Ik wilde het verhaal niet te letterlijk maken. Het is goed mogelijk dat mensen die het stuk zien in zijn geheel niet doorhebben dat het gaat over mijn kennishello gorgeous 63

GEZONDHEID tekst Joep Heldoorn fotografie Desiree Engelage

kentafel gestart met de gesprekken. Al snel kreeg ik meer cliënten en inmiddels heb ik een praktijk aan huis.”

Jeremy Heshof (44) heeft naast zijn werk bij de GGD een eigen hulpverleningspraktijk voor mannen. “Niet uit de kast komen is als een bal die je onder water duwt. Je kunt het lang volhouden, maar uiteindelijk leg je het af.”

Eerlijk Eerlijk durven durven te te zijn zijn EEN KLEIN JAAR geleden heeft Jeremy zijn eigen praktijk Meer Met Mannen opgezet. “Vaak merkte ik in mijn werk als sociaal verpleegkundige dat mannen verder wilden praten over diepliggende problemen. Bij de GGD is daar weinig tijd voor: we verwijzen in die situaties door. Maar niet iedereen staat open voor 64 hello gorgeous

een seksuoloog of psycholoog. Bovendien viel het me op dat veel mannen specifiek met mij wilden doorpraten. Omdat er een klik was, of omdat ze vertrouwen in me hadden gekregen tijdens een soa-consult. Zo ben ik op het idee gekomen om een praktijk voor mannen op te zetten. Ik ben letterlijk aan mijn keu-

Inleven Waar Jeremy zich in onderscheidt, is zijn kennis van mannenhulpverlening en seksualiteit. Mannen uit heel Nederland kloppen bij Jeremy aan voor hulp. “Ik heb cliënten in de leeftijd van twintig tot tachtig, met de meest uiteenlopende problemen. Denk aan erectieproblemen, identiteitsproblemen of seksverslaving. Ik begeleid zowel heteromannen als mannen die seks hebben met mannen. Wat me opvalt is dat heteromannen vinden dat ze hun eigen problemen moeten kunnen oplossen. Doordat ik zelf homoseksueel ben, kan ik me beter inleven in de belevingswereld van homo- en biseksuele mannen. Ik weet daardoor snel de juiste snaar te raken.”

Afwijzingen “Zeker bij homomannen hebben problemen vaak te maken met een negatief zelfbeeld. En dat heeft wel degelijk te maken met opgroeien in een samenleving waarin heteroseksualiteit de norm is. Bovendien komt homoseksualiteit vaak negatief in het nieuws. Denk aan onderwerpen als hiv, homogerelateerd geweld en het gegeven dat het woord ‘homo’ als scheldwoord wordt gebruikt. Dat doet iets met je zelfbeeld als je jong bent. Mannen die op mannen vallen, leren daardoor al vroeg zich aan te passen en verstoppen een deel van zichzelf. Dat ver-

hello gorgeous 65

ADVERTENTIE

Koestraat 5a 1012 BW Amsterdam

020 622 7471

Cocktails, Cafe-bar, Restaurant, Expositions, and so much more!

from the team behind club church

Getto Cocktail Happy Hour: Tues. - Sat. 5-7pm Cocktails 5.50 Wednesdays: Getto Burger Queens, All Urban Diva burger dinners 10.00

bar&loungeturkishbathjacuzzifinnishsauna darkroomprivatecabinsmasseurslightmeals

weekdays 12:00-06:00 - weekend non-stop nieuwezijds armsteeg 95 - www.sauna-nz.com

66 hello gorgeous

Sundays: Getto Bubble Bash! All Bubble cocktails 5.00 Warmoesstraat 51 Amsterdam Tel: 020 4215151 www.getto.nl

GEZONDHEID oorzaakt problemen. Want niet uit de kast komen is als een bal die je onder water duwt. Je kunt het lang volhouden, maar vroeg of laat leg je het af.”

“Heteroseksuele collega’s snappen soms niet waarom het zo moeilijk is om uit de kast te komen” “Heteroseksuele collega’s snappen soms niet waarom het zo moeilijk is om uit de kast te komen. Ik begrijp maar al te goed waarom dat moeilijk is. Anders zijn dan de meerderheid vraagt om moed, zeker als je heel lang een leven als hetero hebt geleid.” En als die mannen dan zover zijn dat ze uit de kast durven te komen, wacht hun vaak niet het warme bad waarop ze hadden gehoopt. “De homowereld kan hard zijn en maar al te vaak worden mannen afgewezen om hun leeftijd of uiterlijk. Zulke afwijzingen komen extra hard binnen bij mannen die toch al op een negatieve manier naar zichzelf kijken.”

Pijn “Eigenlijk vind ik nooit iets vreemd. Soms krijgen cliënten bijvoorbeeld een erectie als ze met mij in gesprek zijn. Ik leg dan uit dat dit niet altijd hoeft te betekenen dat ze opgewonden raken van mij. Mannen kunnen namelijk

ook een erectie krijgen van spanning die los staat van seksualiteit. En laat ik heel duidelijk zijn: ik ga onder geen beding met cliënten naar bed. Wat ik wel doe, is het op een veilige manier bespreekbaar maken. Bijvoorbeeld door te vragen of het gesprek met mij spannend is. Iets anders wat veel voorkomt en waar je weinig over hoort, is dat ook mannen pijn bij het vrijen kunnen hebben. Veel mannen denken dat pijn er nou eenmaal bij hoort als je geneukt wilt worden, maar dat is echt flauwekul. Het heeft te maken met kunnen ontspannen en durven vertrouwen op je sekspartner. Lukt dat niet, dan leidt dat tot pijn tijdens de penetratie.”

Bewuste keuzes “Ik heb zelf geen hiv en heb er altijd voor gekozen om alleen binnen een vaste relatie onbeschermde seks te hebben. Maar ik heb geen enkel oordeel over mannen die dat anders invullen. Soms lijken er twee soorten mannen te zijn. Het ene deel is panisch voor hiv en een ander deel maakt zich er totaal niet druk om. Er zijn bijvoorbeeld mannen die niet weten wat veilige seks is. Hoe irreëel soms ook; juist zij zijn als de dood om hiv op te lopen. Bijvoorbeeld door voorvocht of door andere manieren die wel veilig zijn. Maar ik heb ook cliënten die precies weten wat veilig is en wat niet. Zij weten dat hiv goed te behandelen is en dat ze PrEP kunnen nemen om zichzelf en hun partners te beschermen.”

“Soms lijken er twee soorten mannen te zijn. Het ene deel is panisch voor hiv en een ander deel maakt zich er totaal niet druk om” “Waar het om gaat, is dat mannen bewust keuzes maken. En wel of geen condoom gebruiken hoort daarbij. Ik vind niet dat mannen verplicht zijn hun hiv-status te melden aan hun sekspartners. Sommige mannen verzwijgen hun hiv bijvoorbeeld omdat ze anders geen sekspartners kunnen krijgen. Ik begrijp dat. Wat ik wel betreurenswaardig vind, is dat sommige mannen niet durven te zeggen het liever met condoom te willen doen. Je ziet dat nogal eens binnen scenes waar seks zonder condoom de norm is. Mannen die graag ergens bij willen horen, hebben dan soms het lef niet om duidelijk te zijn over hun wensen. Wat ik dan probeer is om deze mannen zo sterk te maken dat ze wel eerlijk durven te zijn over hun verlangens en grenzen.”

PASPOORT NAAM Jeremy Heshof LEEFTIJD 44 jaar RELATIESTATUS Samenwonend met vriend LEVENSMOTTO “Durf te zijn wie je bent en sta hier ook voor”

hello gorgeous 67

INTERVIEW tekst Lisan Jansen Lorkeers fotografie Henri Blommers

Christine Among (53) werd geboren in Oeganda en leeft ervoor om andere mensen te helpen. Dit doet ze onder andere met haar stichting Mama Watoto, gericht op het ondersteunen van (jonge) vrouwen en straatkinderen in het Afrikaanse land. “Ik wil anderen helpen, die het net als ik niet makkelijk hebben.”

geweest. Ik herinner het mij vooral als een moeilijke tijd. Ik kende de taal en de cultuur niet. In Oeganda is de cultuur heel open. Het is gebruikelijk om mensen te groeten, ook als je ze niet kent. Hier is dat heel anders, geslotener. En ook het Nederlandse weer is niet te vergelijken met het tropische klimaat daar. Maar begrijp me niet verkeerd, ik ben ontzettend dankbaar dat ik de kans heb gekregen om mijn leven in Nederland op te bouwen. Bovendien heeft mijn toenmalige man mij nog twee prachtkinderen gegeven.”

Een helpende hand CHRISTINE IS GEBOREN in Noordoost-Oeganda. Ruim 22 jaar geleden is zij, vanwege de liefde, naar Nederland gekomen. “Ik ontmoette mijn toenmalige man bij Artsen zonder Grenzen, waar hij werkte als engineer. Hij kwam uit Nederland en was bezig met het renoveren van een ziekenhuis. Als moeder van drie kinderen, van verschillende mannen; wie wil dan nog met je trouwen? Ik had nooit gedacht dat een man in mij geïnteresseerd zou zijn. Bovendien 68 hello gorgeous

wist ik helemaal niet wat liefde inhield. Ik had enkel ervaring met slechte, zelfs gewelddadige relaties. Ik ben ontzettend blij dat ik iemand heb ontmoet die oprecht van mij hield en bovendien kon zorgen voor zowel mij als mijn drie kinderen. Het was liefde op het eerste gezicht. Toen zijn contract bij Artsen zonder Grenzen afliep, moest hij terug naar Nederland. Ik ging mee. Heel spannend vond ik dat, met name omdat ik nog nooit in het buitenland was

Jonge moeder Christine is jong moeder geworden. Toen ze 16 jaar oud was, kreeg ze haar eerste kind. In Oeganda heeft ze haar eerste drie kinderen alleen moeten opvoeden. Het was volgens Christine puur overleven, met name op financieel gebied. Deze lastige periode heeft haar lang beziggehouden. Ook vele jaren later nog, toen ze in Nederland woonde. “Ik wilde anderen helpen,

â&#x20AC;&#x153;Ik ben ontzettend dankbaar dat ik de kans heb gekregen om mijn leven in Nederland op te bouwenâ&#x20AC;?

hello gorgeous 69

INTERVIEW

“Ik droom ervan om ooit een eigen plek te hebben waar vrouwen bij elkaar kunnen komen om hun verhaal te vertellen”

70 hello gorgeous

die het net als ik niet makkelijk hebben. Zelf heb ik ervaren hoe moeilijk het is als je er alleen voor staat. Dus voor andere alleenstaande moeders wil ik er zijn.” Christine besloot in 2007 de stichting Mama Watoto (‘Moeder van Kinderen’ in het Swahili; mamawatoto. org) op te richten, die deze kwetsbare groep in Oeganda bijstaat. Zo steunt ze enkele jonge moeders die tijdens de burgeroorlog in 2003 door de rebellen zijn gekidnapt en verkracht. Ook helpt ze vrouwen die weduwe zijn geworden doordat hun mannen door de rebellen zijn gedood of aan aids zijn overleden. Daarnaast helpt Christine kinderen die op straat leven en nergens anders terechtkunnen. Haar steun geeft ze in de vorm van trainingen, (voedsel)projecten en het organiseren van allerlei activiteiten.

Roddelen Ongeveer 6,5% van de volwassenen in Oeganda heeft hiv. Het komt met name voor bij jonge vrouwen; de groep waar Christine zich op richt. “Het merendeel van deze vrouwen heeft hiv opgelopen na bijvoorbeeld verkrachting door rebellen. Het hebben van hiv in Oeganda maakt het leven bijzonder ingewikkeld. Dat komt ten eerste door de ongelijkheid. Heb je niet genoeg geld, dan kom je niet in aanmerking voor behandeling en medicatie. De overheid doet hier niets tegen. Het lijkt wel alsof het alleen maar draait om geld verdienen en niet om het behandelen van mensen met hiv/ aids. Zorg in Nederland is niet afhankelijk van hoe rijk of arm je bent. Dat werkt

veel beter. Ook is er sprake van een enorm stigma op hiv in Oeganda. Als je hiv hebt, roddelen mensen over je. Ze zeggen bijvoorbeeld dat je een hoer bent of met meerdere mannen het bed hebt gedeeld. Als je hiv hebt, loopt iedereen met een boog om je heen. Vreselijk. Natuurlijk, in Nederland is ook sprake van een stigma, maar minder. Maar je kunt het mensen niet kwalijk nemen. We hebben op een afschuwelijke manier kennisgemaakt met hiv. Het roept angst op bij mensen. Daar komt nog eens bij dat mensen vaak heel weinig over hiv en aids weten. Onwetendheid gaat hand in hand met stigma.”

Strafbaar Homoseksualiteit is strafbaar in Oeganda, je loopt het risico om levenslang in de gevangenis te belanden. Dit werkt verspreiding van hiv alleen maar in de hand, volgens Christine. “Omdat homoseks verboden is, gaan mensen het stiekem doen. Dat is gevaarlijk. Er is weinig zicht op wie met wie slaapt en al helemaal geen zicht op wie hiv heeft. Het bestrijden van hiv is daardoor vrijwel onmogelijk. Het blijft circuleren. Dit is anders bij een huwelijk tussen een man en een vrouw. Het is gebruikelijk dat een man met meerdere vrouwen slaapt of trouwt. Sterker nog: de vrouw moedigt haar man juist aan om zijn andere vrouwen mee naar huis te nemen. Dan is er in ieder geval zicht op de bedpartners van haar man, en indirect dus ook de op verspreiding van hiv.” Christine zou graag zien dat het verbod op homoseksualiteit in Oeganda verdwijnt. “We zijn alle-

maal hetzelfde, homoseksueel of niet. Volgens mij moet de overheid accepteren dat iemand homoseksueel is, in plaats van homoseksualiteit te veroordelen.”

Als ik genoeg verhalen heb verzameld, wil ik er een boek van maken. Dan kunnen meer mensen dit lezen. Deelgenoot zijn van verhalen van anderen geeft hoop en kracht. Daar geloof ik in.”

Luisterend oor Naast de activiteiten voor Mama Watoto werkt Christine ook bij de Hiv Vereniging als peer educator. “Mijn belangrijkste taak is het helpen van mensen die bijvoorbeeld hun status (nog) niet met anderen hebben gedeeld, of mensen die net pas weten dat ze hiv-positief zijn. Ik luister naar hun verhalen en probeer hen kracht mee te geven. Dit is volgens mij het allerbelangrijkste. Luisteren en er voor ze zijn. En daarmee empower je niet alleen de ander, maar ook jezelf. Ik ontmoet allerlei soorten mensen. Verschillende religies, verschillende culturen, verschillende gewoonten en gebruiken. Ik vind het geweldig.”

“Onwetendheid gaat hand in hand met stigma” In de toekomst gaat Christine het liefst door met wat ze nu doet. Luisteren naar mensen en op deze manier het verschil proberen te maken in andermans leven. “Ik droom ervan om ooit een eigen plek te hebben waar vrouwen bij elkaar kunnen komen om hun verhaal te vertellen. Een keer per maand een storytelling-tafel bijvoorbeeld. Ik zorg dan voor thee en iedereen neemt zelfgemaakt eten uit het land van herkomst mee.

PASPOORT NAAM Christine Among LEEFTIJD 53 jaar RELATIESTATUS Single KINDEREN: 5 INSPIRATIE “Het verschil proberen te maken in andermans leven” DROMEN “Doorgaan met wat ik nu doe”

hello gorgeous 71

DE APOTHEKER tekst Leo Schenk fotografie Taco Smit

Laurens Maussen (40) is sinds begin dit jaar apotheker van de DC Apotheek aan het Valeriusplein te Amsterdam. Het vak is hem met de paplepel ingegoten.

Mensen met hiv vormen zo’n 95% van onze klantenkring. Maar we bieden ook PrEP voor hiv-negatieven aan. In het land zijn verschillende huisartsen die moeilijkheden ondervinden met PrEP bij hun lokale apotheek. Die willen het niet tegen een goede prijs aanbieden of weigeren helemaal het te leveren uit morele gronden. Wij bieden nu PrEP aan voor 39 euro. Ik zie ook veel patiënten met hepatitis C. Tegenwoordig zijn er goede behandelingen op de markt, met weinig bijwerkingen. Die medicijnen genezen je volkomen van dit virus. Er zijn geen andere geneesmiddelen die hetzelfde effect hebben. Met de medicijnen

wel goed omdat we de focus op hiv hebben. Elke apotheker heeft een afspraak met zijn verzekering dat hij of zij z’n uiterste best doet om zo goedkoop mogelijk af te leveren. Dit gaat natuurlijk altijd in samenspraak met de arts die een medicijn voorschrijft en de patiënt. Ik merk dat mensen met hiv zich er enorm van bewust zijn van de kosten van de medicijnen en graag willen meedenken over hoe het goedkoper kan. We horen vaak van patiënten die voor het eerst bij ons komen dat ze al jaren elke maand hun medicijnen moesten afhalen. Elke keer weer in de rij staan en bang zijn dat mensen zien wat je gebruikt. Veel apotheken

Apothekers Apothekers telg telg “IK KOM UIT EEN apothekersfamilie. Mijn opa was apotheker en ook mijn vader, mijn oom en mijn zus. Er zijn niet veel mensen die kiezen voor dit vak, omdat ze vaak niet weten wat het precies inhoudt. Ik werkte vroeger in de vakanties in de apotheek van mijn vader en kreeg hierdoor liefde voor het vak. Als ik een klant heb kunnen helpen met behandeling van zijn ziekte en hem tevreden de deur uit zie gaan, geeft me dit veel voldoening. 72 hello gorgeous

voor hepatitis C bereik je 100% genezing. Als iemand medicijnen gebruikt die meer dan 1.000 euro per drie maanden kosten, willen de verzekeraars dat je het per maand aflevert. Het risico bestaat immers dat als iemand bijvoorbeeld op andere medicijnen overstapt, dat ie dan dure medicijnen thuis heeft liggen. Wij proberen afspraken met verzekeraars te maken zodat iemand niet elke maand bij ons aan de balie hoeft te staan. Dat lukt ons meestal

hebben weinig mensen met hiv in hun bestand. Hierdoor hebben ze de medicijnen vaak niet op voorraad. Dit heeft te maken met de kosten die het met zich meebrengt. Tegenwoordig verdient de apotheek niet meer op de medicijnen zoals vroeger, maar op de gesprekken die ze voeren. Bijvoorbeeld het eerste uitgiftegesprek kost 6 euro extra, ten opzichte van een herhaling. Het verdienmodel is daardoor meer de adviesfunctie geworden, in plaats van het ‘doosjes schuiven’. Er is nog veel te winnen als het om de service aan mensen met hiv gaat. Kijk naar de slechte bejegening en medicijnen die maar voor een maand op voorraad zijn. Daar wil ik me voor inzetten.”

hello gorgeous 73

HUISGENOTEN tekst Leo Schenk fotografie Henri Blommers

In deze nieuwe rubriek zetten we huisdieren in het zonnetje. Deze keer: Sammy (15) en Moro (6) van Sjako (54)

“IK HEB TWEE HONDEN, Sammy (een kleine bruine podenco) en Moro (een zwarte galgo). Het zijn jachthonden uit Spanje, afgedankt door jagers die aan het eind van het jachtseizoen hun jachtroedel selecteren op kwaliteit en eventuele voortplanting. Mijn honden zijn gelukkig

krijgt hij alle benodigde inentingen en een Europees paspoortje, en wordt het dier klaargemaakt om via een stichting geplaatst te worden in een ander land. Zelf ben ik zo’n twaalf jaar vrijwilliger bij twee stichtingen hier in Nederland, Podencoworld en Greyhoundfriends. Deze stichtingen zetten zich in voor podenco’s en galgo’s om via de website en social media een goed tehuis voor ze te zoeken.”

Eigenzinnig “Sammy heeft zijn eerste vijf jaar bij een jager doorgebracht en woont nu tien jaar bij mij. Ik was toen

zarre omstandigheden. Zelf ben ik geboren en getogen op een boerderij, dus eigenlijk altijd omringd geweest door dieren. Wij kregen in ons gezin ook altijd eigen dieren, variërend van een wandelende tak tot een pony. Het doel was om bewust te worden van het feit dat wij als mensen verantwoordelijk zijn voor het welzijn en de verzorging van dieren. Podenco’s en galgo’s hebben een gevoelig en eigenzinnig karakter. Dat trekt mij erg aan in deze honden. Het zijn net clowns, ze hebben een bepaalde elegantie en zorgen dagelijks voor een big smile. Ik kan me een leven zonder honden niet voor-

“Het zijn net clowns” door hun jager netjes afgeleverd bij een Spaans asiel. Veel andere honden worden opgehangen aan een boom, worden gedumpt in de wildernis of komen in een Spaanse perrera (= dodingskennel) terecht. In Spanje worden deze honden niet gezien als huisdier maar als jachtinstrument, vandaar dat de Spaanse overheid dit oogluikend toestaat. Zodra zo’n hond het geluk heeft dat het in een regionaal asiel terecht komt, wordt hij helemaal onderzocht door een dierenarts, 74 hello gorgeous

aan het werk in een Spaans asiel. Sammy en ik zagen elkaar, de vonk sloeg over en sinds die dag zijn we onafscheidelijk. Sindsdien hebben we regelmatig als opvanggezin gefungeerd. Dat houdt in dat een hond vanuit een Spaans asiel wordt opgevangen in een gezin om hem sneller te socialiseren en te laten wennen aan een huiselijke omgeving. De honden uit het asiel zijn namelijk opgevoed door andere honden en meestal opgegroeid in de meest bi-

stellen. Het overlijden van zo’n hondenmaatje heb ik eens meegemaakt en is een groot verdriet. De speciale band die we hebben, maakt het leven iedere dag weer bijzonder.”

OPROEP Wil jij ook een keer je huisdier in het zonnetje zetten? Stuur dan een mailtje plus foto van je huisdier naar info@hellogorgeous.nl.

hello gorgeous 75

AGENDA

MCQUEEN

SAMEN STERKER DAN ALLEEN

T-SHIRT TRUTH

Alexander McQueen was een Britse modeontwerper, die naast zijn uitbundige en controversiële ontwerpen vooral bekend was om zijn grensverleggende modeshows. Hij werkte op jonge leeftijd al voor verschillende Europese modehuizen, tot hij in het midden van de jaren negentig collecties onder zijn eigen naam uitbracht. McQueen leed aan depressies en was verslaafd aan drugs. In 2010 – negen dagen na het overlijden van zijn moeder aan kanker – pleegde hij suïcide. Over zijn leven is een documentaire gemaakt, met interviews met familie, vrienden en beroemdheden.

Door het hele land worden er activiteiten georganiseerd voor mensen met hiv. En het is goed om anderen die leven met hiv te ontmoeten om je eigen leven te relativeren of om je op te trekken aan mensen die een voorbeeld voor je zijn. In Groningen wordt elke 1e zondag van de maand een hiv-café georganiseerd. Elke 2e zaterdag van de maand komt de eetgroep Healthy Living bijeen in Rotterdam. En op 16 december organiseert de sectie Long Term Survivors van de Hiv Verenging een lunch in Amsterdam. Er zijn nog meer activiteiten. Je vindt ze op de site van de Hiv Vereniging.

De Amerikaanse fotografe Susan Barnett begon in 2009 met fotograferen van mensen op straat met een uitgesproken t-shirt. In tegenstelling tot andere fotografen richt Barnett haar camera op ‘de bedrukte rug’ vol spreuken en illustraties. En dat leidt tot bijzondere portretten. Inmiddels heeft ze meer dan tweeduizend foto’s gemaakt die een tijdsbeeld schetsen vol politieke, culturele en sociale kwesties. De Kunsthal Rotterdam presenteert in de fototentoonstelling ‘T-shirt Truth’, een selectie van zo’n 65 foto’s van Barnett, waarin de afbeeldingen fascinerend met de tijd meeveranderen.

Wat te doen? Vanaf 27 september in de bioscoop bleeckerstreetmedia.com /mcqueen 76 hello gorgeous

Van oktober doorlopend hivvereniging.nl/ agenda

8 september – 16 december kunsthal.nl

HELLO SURINAME Hiv-internist en bestuurslid van onze stichting Kees Brinkman gaat al enige jaren naar Suriname voor bijscholingen en voorlichtingsbijeenkomsten. En hij neemt dan altijd een stapel hello gorgeous mee. Vorig jaar kwam hij terug met het idee om een Surinaamse editie van ons blad te maken. Met hetzelfde doel als in Nederland: het publiek voorlichten over leven met hiv en zo het taboe te verkleinen. En om mensen met hiv daar weerbaarder te maken. Fotograaf Marjolein Annegarn en haar man Hans van Dijk verzamelden dit voorjaar in Suriname de eerste verhalen. En in augustus vertrok een delegatie van ons team naar Paramaribo om meer interviews af te nemen. De Surinaamse editie verschijnt eind oktober en wordt gepresenteerd in Paramaribo.

VERHALEN VAN VLUCHTELINGEN OSCAR AND THE WOLF VETTE PECH

Wat neem je mee als je moet vluchten? The Stories We Carry vertelt de verhalen van twaalf vluchtelingen aan de hand van hun tas met bezittingen die ze meenamen op hun vlucht. Deze nieuwkomers verblijven op dit moment in verschillende asielzoekerscentra (AZC) in de regio Amsterdam. In de expositie ook werk van ontwerper Didi Aaslund. Ze maakt op het Griekse eiland Lesbos samen met vluchtelingen tassen van aangespoelde vluchtenlingenbootjes en reddingsvesten.

Muziek van deze Belgische band verandert iedere ruimte in een broeierige nachtclub. Zanger Max Colombie is het brein achter de band. Hij schrijft alle muziek en bepaalt de koers. Eind vorig jaar brachten ze hun tweede plaat uit Infinity. Maar de kracht van de band zit hem echt in de liveconcerten, waar de nummers wezenlijk anders klinken dan op de plaat. In november zijn ze te zien in de Ziggo Dome in Amsterdam.

Paul de Leeuw komt dit najaar met de nieuwe theatershow Vette pech. Een avond waarbij hij verhalen vol pech uit zijn leven de revue laat passeren; geboren in Rotterdam, maar je kinderen zijn Ajax-supporters; je vader koopt Ruud Gullit, maar leent jou geen geld voor je eerste autootje; poliepen in je baas en het verlies van een dierbare vriend. Allemaal vette pech, maar verteld met veel humor.

Verschijnt eind oktober

Tot 4 november

24 november

Tot aan mei 2019

hellogorgeous.nl

tassenmuseum.nl

mojo.nl/concerten/ oscar-and-the-wolf

pauldeleeuw.nl/ vettepech

hello gorgeous 77

SITES & SERVICES

waar kun je terecht met je vragen ? waar kun je andere mensen met hiv ontmoeten ? welke sites kun je raadplegen ? wat is je mening hierover ? 78 hello gorgeous

ik ben er

voor vragen

over PrEP

hello gorgeous is een uitgave van de stichting met dezelfde naam en wordt gemaakt door vrijwilligers met hiv en direct betrokkenen.

Wil je zien hoe het leven met hiv er anno nu uitziet? Kijk op hivuitdekast.nl voor de meest recente info over hiv.

De actiegroep PrEPnu wil dat de hiv-preventiepil snel beschikbaar komt in ons land. Op PrEPnu.nl vind je veel informatie over hun acties en spreekuur.

We zijn ook te volgen via Facebook: facebook.com/ hellogorgeousmagazine Twitter: twitter.com/ hellogorgeousnl Instagram: instagram.com/ hellogorgeous_magazine.

donaties Draag je ons een warm hart toe en vind je dat we goed bezig zijn? Word dan donateur en ontvang ons magazine gratis thuis: hellogorgeous.nl/ donateurs.

voor ons Hiv Vereniging (HV) komt op voor de belangen van mensen met hiv. Op hivvereniging.nl vind je veel actuele informatie over leven met hiv, blogs van onder meer vrouwen met hiv en een actief forum. Op levenmethiv.be van het Vlaamse Sensoa vind je ook allerhande informatie bedoeld voor mensen met hiv.

Heb je vragen over hiv, activiteiten bij jou in de buurt of zin in een praatje? Het Servicepunt van de HV is telefonisch te bereiken via (020) 689 25 77 ma, di en do, van 14–22 uur. Je kunt ook mailen: service punt@hivvereniging.nl. In Vlaanderen kunnen mensen met hiv die hulp, advies of een luisterend oor zoeken bellen met Sensoa Positief (078) 15 11 00 (ma tot do van 13–16 uur). Mailen kan ook: positief@sensoa.be.

voor homomannen Op zoek naar contacten met andere homomannen met hiv? Poz&Proud, de sectie homomannen van de HV, organiseert veel activiteiten waar poz mannen elkaar kunnen ontmoeten. Kijk voor actuele informatie over deze activiteiten en meer op pozandproud.nl.

engelstalig Er staan ook drie Engelse edities van hello gorgeous online: hellogorgeous.nl/english. Ben je geïnteresseerd in internationaal onderzoek en informatie over (leven met) hiv? Ga dan eens kijken op aidsmap.com en thebody.com. Op patientslikeme.com kunnen patiënten elkaar digitaal ontmoeten en ervaringen en kennis met elkaar delen. Als je hiv hebt, kun je contact leggen met andere mensen met hiv.

iets gemist? Heb je een interessante site of activiteit voor mensen met hiv? Laat het ons weten via info@hellogorgeous.nl.

STRIPPEN MET JOKE tekst Joke van Soest fotografie Henri Blommers

Na een heel uur in de kast te hebben gezeten, heb ik nu echt totally last van FOMO.

Die Fear Of Missing Out laat mij lekker meedraaien in de hedonistische tredmolen. Vandaag niet swipen via het scherm, maar gewoon in de stad.

Dat romantisch consumentisme schroeft de verwachtingen op, maar holt het niet de ervaringen uit? Of is mijn TINA-dipje nu aan?

Zo, die bakt er ook niks van. Hup naar de volgende! Toch maar wat drugs nemen, dan wordt het misschien nog wat...

Oh jee, ik moet op zoek naar een nieuwe hobby, geloof ik!

hello gorgeous 79

VERWACHT

# 25

verschijnt december 2018

WERELD

Marama Mullen en Phylesha Brown-Acton uit Nieuw-Zeeland

INTERVIEW

Bertus Tempert over zijn eerste jaar als voorzitter van de Hiv Vereniging

EEN JAAR LATER

Hoe gaat het met Niku uit AlbaniÃ«?

80 hello gorgeous

ADVERTENTIE

ADVERTENTIE Advertentie

NL/HIV/0005/18c, juni 2018

Hiv in Nederland? Kijk eens wat een diversiteit. Stronger together!

Bekijk het filmpje over hiv in Nederland: www.rethinkhiv.nl/HIVinNL