HABEREXEN
HABEREXEN
2
www.haberexen.com
HABEREXEN
19
MAYIS
Gençlİğe Emanet Edİlen Ruhun Adı
Anadolu direnir, teslimiyetçilere inat. Hem de adına yakışır şekilde, milletiyle birlikte Milli Mücadele ismiyle. Yüz yıllarca havasıyla, suyuyla, toprağıyla beslemiştir bir milleti ve anavatan olmuştur Türk ile birçok millete. Hesap vaktidir, alacak sırası Anadolu’dadır. Bedeli kandır toprağın, sulanmak ister, düşman postallarının altında çiğnenmektense.
İlk defa Malazgirt’te açılan kapı kapanmak üzeredir, bir adım beklenmektedir yüreği Türk diye çarpan bir adamdan. İstanbul, bu adımdan da adımı atacak adamdan da uzaktadır. Yapılacak şey bellidir. Anadolu istediği bedeli alacak, bu kez ilk adım Samsun’dan atılacak. Ve bir tarih kazındı hem akıllara hem de kitaplara. 19 Mayıs 1919’da Mustafa Kemal Paşa attı adımı 18 kahramanıyla. Anadolu bedelini aldı fazlasıyla, kapısını Türk’e kapatmadı. Yurt oldu yeniden teni yanık, elleri kınalılara ve bir de şunu kanıtladı, çetin yolların yufka yüreklilerle aşılamayacağını. Mustafa Kemal 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıktığında Anadolu’nun durumu içler acısıydı.
Uzun savaşlardan çıkmış olan halk yorgun, bezgin ve moralsizdi. Osmanlı İmparatorluğu (Devlet-i Aliye) İtilaf Devletlerinin esiri olmuş, İstanbul işgal edilmişti. Sultan Vahdettin ise çaresizlik içerisindeydi. Uzun savaşlardan bitap düşmüş halk bir savaşı daha göze alamıyordu ancak Anadolu’nun belli bölgelerinin işgal edilmeye başlanması yöre insanını canını, malını ve namusunu korumaya mecbur bıraktı. Bu mecburiyet altında Kuvay-ı Milliye ortaya çıktı.
Mustafa Kemal’i Samsun’a Getiren Nedenler 1919 yılı başlarında İngilizler, Türklerin Pontusçulara karşı geliştirdikleri direnişlerden rahatsızdı. İşgal altındaki İstanbul’da bulunan Osmanlı Hükümeti; Samsun’da Rum çeteleri ve Türk Milleti arasında meydana gelen çatışmaların sonlandırılması için Mustafa Kemal’i 30 Nisan 1919’da 9. Ordu’nun müfettişliğine atadı. Görev bölgesindeki iç huzuru sağlamak, silah ve cephaneleri toplamak, vatandaşlara silah dağıtılmasını engellemek ve bu direnişi gerçekleştiren kuruluşları ortadan kaldırmak üzere Samsun’a gönderilen Mustafa Kemal, 16 Mayıs 1919’da İstanbul’dan Samsun’a Bandırma Vapuru ile hareket ederek 19 www.haberexen.com
3
HABEREXEN
Mayıs 1919’da Samsun’a ulaştı.
Kendi Kaleminden Ülkenin Durumu Mustafa Kemal Nutuk adlı eserinde Samsun’a çıktığı tarihte ülkenin içinde bulunduğu durumu şu şekilde anlatıyor: “1919 yılı Mayısı’nın 19’uncu günü Samsun’a çıktım. Genel durum ve manzara: Osmanlı Devleti’nin içinde bulunduğu durum, Dünya Savaşı’nda yenilmiş, Osmanlı ordusu her tarafta zedelenmiş, şartları ağır bir ateşkes antlaşması imzalanmış, millet yorgun ve fakir bir halde. Milleti ve memleketi Dünya Savaşı’na sokanlar, kendi hayatları endişesine düşerek memleketten kaçmışlar. Saltanat ve Hilafet makamında bulunan Vahdettin, soysuzlaşmış, şahsını ve yalnız tahtını emniyete alabileceğini hayal ettiği alçakça tedbirler araştırmakta. Damat Ferit Paşa’nın başkanlığındaki hükümet aciz, haysiyetsiz, korkak, yalnız Padişahın iradesine tabi ve onunla beraber şahıslarını koruyabilecek herhangi bir duruma razı, ordunun elinden silahları ve cephanesi alınmış ve alınmakta. İtilaf Devletleri, ateşkes antlaşmasının hükümlerine uymaya gerek görmüyorlar. Birer vesileyle itilaf donanmaları ve askerleri İstanbul’da, Adana vilayeti Fransızlar; Urfa, Maraş, Antep İngilizler tarafından işgal edilmiş. Antalya ve Konya’da İtalya 4
www.haberexen.com
askeri birlikleri; Merzifon ve Samsun’da İngiliz askerleri bulunuyor. Her tarafta yabancı subay, memur ve ajanlar faaliyette. Nihayet başlangıç kabul ettiğimiz tarihten dört gün önce 15 Mayıs 1919’da itilaf devletlerinin uygun görmesiyle Yunan ordusu İzmir’e çıkartılıyor. Bundan başka, memleketin her tarafından Hıristiyan azınlıklar gizli, açık milli emel ve maksatlarını gerçekleştirmeye, devletin bir an evvel çökmesine çalışıyorlardı.”
Samsun’a Hareket Bandırma Vapuru Mustafa Kemal hariç 18 askerle beraber 16 Mayıs 1919 tarihinde öğlen üzeri İstanbul’dan Samsun’a doğru yola çıktı. Sert havada, dalgalı bir denizde yol alan gemi 17 Mayıs günü gece saat 23.00 civarında İnebolu Limanı’na girdi. 18 Mayıs 1919 tarihinde öğlen üzeri de Sinop Limanı’na yanaşan vapurda, Üsteğmen Hikmet Bey sandal ile kıyıya çıktı ve Samsun yolunda olduklarını Samsun Tümen Komutanlığı’na telgraf ile bildirdi. Bandırma Vapuru bu telgraftan sonra da 19 Mayıs 1919 tarihinde Samsun’a vardı. Samsun Günleri Samsun’a 19 Mayıs 1919’ta Tütün İskelesi’nden çıkan Mustafa Kemal ve silah arkadaşları görevinin
HABEREXEN
gereklerini yerine getirmeye koyulmuş ve bazı incelemelerde bulunmuştur. Mustafa Kemal, bu incelemeler sonucunda Rum çetelerinin Müslüman halka saldırdığı, dış devletlerin olaylara karışmasıyla yerel yöneticilerin duruma müdahale edemediği kanısına vardı. Bunun üzerine Canik mutasarrıfını görevden alarak yenisini atadı ve bölgede oluşan karışıklıklara yabancı askerlere aldırmaksızın doğrudan müdahale etmesini emretti. Erzurum ve Ankara’da bulunan kolordular ile iletişim kuran Mustafa Kemal müfettişlik görevleri arasında yer alan ‘bölgede yer aldığı iddia edilen Türk direniş topluluklarının dağıtılmasını yerine getirmeyerek ulusal direniş örgütleri kurulmasını destek oldu. Mustafa Kemal tümüyle İngiliz denetiminde bulunan Samsun’da Ulusal Hareket’in yönetilemeyeceğine kanaat getirerek 25 Mayıs günü Havza’ya hareket etti. Havza’da geçen günlerinde Ankara ve Konya’daki kolordu komutanları ile telgraflaşarak, ülkedeki genel durum hakkında bilgi almaya çalıştı. Bir hafta Samsun’da, on yedi gün de Havza’da kalan Mustafa Kemal bu süreçte Anadolu’nun ve halkın genel durumu hakkında bilgi toplayarak Ulusal Hareket’in fikirsel temellerini attı.
28 Mayıs 1919 günü müdafaa-i hukuk cemiyetlerine gönderdiği bir genelgeyle İzmir’in işgalinin protesto edilmesini isteyen Mustafa Kemal, amacına ulaşmış ve tüm Anadolu’da 96 miting gerçekleştirilmiştir. Bu bağımsızlık sinyalleri, İstanbul hükümetince hoş karşılanmamış ve Mustafa Kemal’e İstanbul’a dönmesi emredilmiştir. Harbiye Nezareti’ne oyalayıcı bir telgraf gönderen müfettiş 12 Haziran 1919 günü Amasya’ya hareket etmiştir. Amasya’da bir genelge yayınlayan Mustafa Kemal açıktan açığa Kurtuluş Savaşı’nın başladığını duyurmuştur. Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşuna giden yolun ilk durağı kabul edilen bu olay Türk tarihindeki en önemli dönüm noktalarından biridir. Şark Meselesi adı altında yok edilmek istenen Türkler için 19 Mayıs 1919 günü millî bağımsızlığa, çağdaşlaşma ve demokratikleşmeye giden yolun ilk adımıdır. Bugün Atatürk’ün çok önem verdiği bir gündür. Atatürk, cumhuriyet kurulduktan sonra 19 Mayıs’ın önemini “Benim doğum günüm 19 Mayıs’tır” diyerek göstermiştir. Ayrıca 19 Mayıs, 1938 yılından bugüne millî bayram olarak kutlanılmaktadır. Ne yazık ki Atatürk “doğum günüm” dediği 19 Mayıs kutlamalarına sadece bir kez katılabilmiştir.
www.haberexen.com
5
HABEREXEN
19 Mayıs’tan Cumhuriyete Kadar Yapılan Kurtuluş Mücadelesi Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’dan 29 Ekim 1923’e kadar yaptığı çalışmaların kronolojisi * 19 Mayıs 1919 - Atatürk’ün, sabah saatlerinde Samsun’a çıkışı.
Tarih bu kongremizi şüphesiz ender ve büyük bir eser olarak kaydedecektir.”
* 22 Mayıs 1919 - Atatürk’ün Samsun’dan Sadaret’e raporu: “…Millet birlik olup egemenlik esasını, Türklük duygusunu hedef kabul etmiştir.”
* 9 Ağustos 1919 - Atatürk’ün, askerlik mesleğinden çıkarılmasına, sahip olduğu madalya ve nişanların geri alınmasına ve fahrî yaverlik unvanının kaldırılmasına dair irade - i seniye çıkması.
* 21 Haziran 1919 - Atatürk’ün İstanbul’da bulunan bazı tanınmış kimselere Amasya’dan mektup göndererek Milli Mücadele’ye davet etmesi: “Artık İstanbul Anadolu’ya hâkim değil, tâbi olmak zorunluğundadır.”, “Size düşen özveri pek büyüktür.”, “Milli amaç elde edilinceye kadar âcizleri Anadolu’dan ve milletin sinesinden ayrılmayacağım ve bu noktada sonuna kadar bir millet bireyi gibi çalışacağımı millete karşı mukaddesatım namına söz verdim ve hiçbir kuvvet bu milli karara engel olamayacaktır.” * 22 Haziran 1919 - Atatürk’ün, Amasya’dan Anadolu’da mülkî ve askeri makamlara genelgesi: “Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir. Milletin bağımsızlığını yine milletin çabası ve kararı kurtaracaktır.” * 3 Temmuz 1919 - Atatürk’ün Erzurum’a gelişi, halk ve asker tarafından sevgi gösterileriyle karşılanışı. * 8 - 9 Temmuz 1919 - Atatürk’ün, resmi göreviyle beraber askerlik mesleğinden istifası. * 9 Temmuz 1919 - Atatürk’ün, resmi göreviyle beraber askerlik mesleğinden istifasını orduya, vilayetlere ve millete duyurması: “… Bundan sonra kutsal milli amacımız için her türlü özveriyle çalışmak üzere milletin içinde bir savaşan birey olarak bulunmakta olduğumu arz ve ilan ederim.” * 23 Temmuz 1919 - Erzurum Kongresi’nin açılışı, Atatürk’ün başkan seçilişi ve konuşması. * 7 Ağustos 1919 - Erzurum Kongresi’nin Heyet - i Temsiliye seçiminden sonra Atatürk’ün kısa bir konuşmasıyla son bulması: “Milletimizin kurtuluş ümidi ile çırpındığı en heyecanlı bir zamanda özverili saygıdeğer kurulumuz her türlü eziyetlere katlanarak burada, Erzurum’da toplandı. Duyarlı ve soylu bir ruh ve pek sağlam bir iman ile vatan ve milletimizin kurtuluşuna ait esaslı kararlar aldı. Özellikle bütün cihana karşı milletimizin varlığını ve birliğini gösterdi.
6
www.haberexen.com
* 2 Eylül 1919 - Atatürk’ün, Sivas’a gelişi, samimi gösterilerle karşılanması. * 4 Eylül 1919 - Sivas Kongresi’nin, Atatürk’ün konuşmasıyla açılışı, Atatürk’ün başkan seçilişi. * 11 Eylül 1919 - Anadolu ve Rumeli Müdafaa - i Hukuk Cemiyeti’nin resmen kuruluşu. * 7 Ekim 1919 - Atatürk’ün, Heyet-i Temsiliye adına millete bildirgesi: “En ağır tarihi şartlar altında bile milli onurundan ve herkesin hukukuna saygıdaki geçmişinden gelen özelliklerinden zerre kadar ayrılmamış olan milletimizin bundan sonra da aynı tarz ve harekette devam edeceğine ve bu suretle bu mübarek topraklara sahip olmaktaki uygar yeteneğini bütün cihana onaylatacağına şüphe yoktur.” * 20 Ekim 1919 - Atatürk’ün, Amasya’da İstanbul Hükümeti’nin Bahriye Nazırı Salih Paşa ile görüşmelere başlaması (Amasya Mülakatı). * 7 Kasım 1919 - Atatürk’ün, İstanbul’da yeniden toplanması kararlaştırılan Meclis - i Mebusan’a Erzurum’dan milletvekili seçilmesi. * 16 Kasım 1919 - Atatürk’ün başkanlığında, Heyet - i Temsiliye üyeleriyle bir kısım komutanların Sivas’ta toplanmaları. * 12 Ocak 1920 - İstanbul’da son “Osmanlı Meclis - i Mebusanı’nın açılması. (İstanbul’un işgali üzerine 18 Mart 1920 günü son toplantısını yaparak çalışmalarına ara verme kararı almış, 11 Nisan 1920’de Padişah iradesi feshedilmiştir.) * 28 Ocak 1920 - Osmanlı Meclis - i Mebusanı’nın gizli toplantısında Misak - ı Milli’nin kabulü. * 17 Şubat 1920 - Osmanlı Meclis - i Mebusanı’nda Misak-ı Milli’nin yabancı parlamento-
lara ve basına bildirilme kararı. * 16 Mart 1920 - İtilaf Devletleri tarafından İstanbul’un fiilen işgali. Atatürk’ün İstanbul’un işgali nedeniyle millete bildirgesi: “…Bugün, İstanbul’u zorla işgal etmek suretiyle Osmanlı Devleti’nin yediyüz yıllık yaşam ve egemenliğine son verildi. Yani, bugün Türk milleti, uygar yeteneğinin, yaşam ve bağımsızlık hakkının ve bütün geleceğinin savunmasına davet edildi.” * 19 Mart 1920 - Atatürk’ün, Ankara’da bir meclis toplanması yolunda acele seçim yapılması için vilayetlere, mutasarrıflıklara ve kolordu komutanlarına genelgesi: “Ankara’da olağanüstü yetkiye sahip bir meclis, millet işlerini yönetmek ve denetlemek üzere toplanacaktır.” * 23 Nisan 1920 - Ankara’da Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılması. * 24 Nisan 1920 - Atatürk’ün Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na seçilmesi ve teşekkür konuşması: “…Gerek askeri gerekse siyasi yaşamımın bütün ve dönem ve evrelerini dolduran mücadelelerimde daima hareket kuralım, milli iradeye dayanarak milletin ve vatanın muhtaç olduğu amaçlara yürümek olmuştur.” * 11 Mayıs 1920 - Atatürk’ün İstanbul’da Divan - ı Harp tarafından idama mahkum edilmesi. * 24 Mayıs 1920 - Atatürk hakkında 11 Mayıs1920 tarihli idam kararının, padişah Vahdettin tarafından onaylanması. * 8 Temmuz 1920 - Atatürk’ün TBMM’nde konuşması: “… Efendiler; Memleketimizin ellide biri değil bütünü tahrip edilse, bütünü ateşler içinde bırakılsa, biz bu toprakların üstünde bir tepeye çıkacağız ve oradan savunma ile meşgul olacağız!” * 2 - 3 Aralık 1920 - Ermenilerle Gümrü Antlaşmasının imzalanması. * 5 Aralık 1920 - Atatürk’ün Bilecik’te Dahiliye Nazırı Ahmet İzzet Paşa başkanlığındaki İstanbul Heyeti ile görüşmesi (Bilecik Mülakatı).
HABEREXEN
* 10 Ocak 1921 - Birinci İnönü Zaferi. * 11 Ocak 1921 - Atatürk’ün Birinci İnönü Zaferi nedeniyle Batı Cephesi Komutanı İsmet (İnönü) Bey’e tebrik telgrafı: “…Bu başarının kutsal topraklarımızı düşman işgalinden bütünüyle kurtaracak olan kesin zafere bir hayırlı başlangıç olmasını Allah’tan diler ve bu kutlamanın bütün Batı Ordusu er ve subaylarına iletilmesini rica ederim.” * 1 Nisan 1921 - İkinci İnönü Zaferi. Atatürk’ün İkinci İnönü Zaferi nedeniyle Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa’ya telgrafı: “… Siz orada yalnız düşmanı değil, milletin makûs talihini de yendiniz. İşgal altındaki bahtsız topraklarımızla beraber bütün vatan, bugün en uzak köşelerine kadar zaferinizi kutluyor. Düşmanın istila tutkusu, kararlılık ve vatanseverliğinizin yalçın kayalarına başını çarparak paramparça oldu!” * 11 Mayıs 1921 - Atatürk’ün TBMM’nde “Anadolu ve Rumeli Müdafaa - i Hukuk Grubu”na başkan seçilişi. * 10 Temmuz 1921 - Yunan Ordusunun, Batı Cephesi’nde genel saldırısı ve Kütahya - Eskişehir Savaşları’nın başlaması. * 18 Temmuz 1921 - Atatürk’ün Kütahya - Eskişehir Savaşları’ndaki ağır kayıplar üzerine Ankara’dan, Karacahisar’daki Batı Cephesi Karargahı’na gelişi. Atatürk’ün Batı Cephesi Karargahı’nda İsmet Paşa’ya direktifi: “Orduyu Eskişehir’in kuzey ve güneyinde topladıktan sonra, düşman ordusu ile araya büyük bir mesafe koymak gerekir ki, ordunun düzenlenmesi ve kuvvetlendirilmesi mümkün olabilsin. Bunun için Sakarya doğusuna kadar çekilmek uygundur.”
TBMM’nde kabulü. * 26 Ağustos 1922 - Büyük Taarruz’un, sabah saat 5.30’da Kocatepe’den Türk topçularının ateşiyle başlaması. * 30 Ağustos 1922 - Yunan ordusunun bütünüyle sarılması ve imha edilmesi sonucu “Dumlupınar (Başkomutan) Meydan Savaşı’nın kazanılması. * 1 Eylül 1922 - Başkomutan Atatürk’ün, orduya bildirgesi: “…Bütün arkadaşlarımın Anadolu’da daha başka meydan savaşları verileceğini göz önüne alarak ilerlemesini ve herkesin zihinsel güçlerini ve kahramanlık ve vatanseverlik kaynaklarını yarışırcasına göstermeye devam etmesini isterim. Ordular! İlk Hedefiniz Akdeniz’dir, İleri!” * 9 Eylül 1922 - Başkomutan Atatürk’ün, Türk Ordusu’nun İzmir’e giriş haberi üzerine ordulara mesajı: “İlk verdiğim Akdeniz hedefine varmakta orduların gösterdiği çaba ve özveriyi saygı ve takdirle anarım.” * 10 Eylül 1922 - Atatürk’ün Büyük Zafer’den sonra halkın coşkun gösterileri arasında İzmir’e gelişi. * 4 Ekim 1922 - Başkomutan Atatürk’ün, 26 Ağustos saldırısı, 30 Ağustos ve 9 Eylül zaferleri hakkında TBMM’nde konuşması: “…Bu Anadolu Zaferi, tarih sayfaları arasında bir millet tarafından bütünüyle benimsenen bir fikrin ne kadar güçlü ve ne zinde bir kuvvet olduğunun en güzel örneği olarak kalacaktır.” * 11 Ekim 1922 - Mudanya Ateşkes Antlaşması’nın imzalanması.
* 23 Ağustos 1921 - Yunan Ordusu’nun saldırısı ve Sakarya Meydan Savaşı’nın başlaması (22 gün 22 gece devam etmiştir). * 26 Ağustos 1921 - Başkomutan Atatürk’ün birliklere emri: “Hatt - ı müdafaa yoktur, Sath - ı müdafaa vardır. O satıh bütün vatandır. Vatanın her karış toprağı, milletin kanıyla sulanmadıkça terk olunamaz.” * 13 Eylül 1921 - Sakarya Savaşı’nın sonuçlanması ve düşmanın Sakarya nehrinin doğusunda imhası ile savaşın kazanılması. * 13 Ekim 1921 - TBMM hükümeti ile Kafkas Cumhuriyetleri (Azerbaycan, Gürcistan, Ermenistan) arasında Kars Antlaşması’nın imzalanması. * 20 Ekim 1921 - TBMM Hükümeti ile Fransa Hükümeti arasında Ankara Antlaşması’nın imzalanması. * 31 Ekim 1921 - Atatürk’ün Başkomutanlık süresinin 5 Kasım 1921’den itibaren 3 ay daha uzatılmasına dair yasanın TBMM’nde kabulü. * 4 Şubat 1922 - Atatürk’ün Başkomutanlık süresinin 5 Şubat 1922 tarihinden itibaren ikinci defa 3 ay uzatılmasına dair yasanın TBMM’nde kabulü. * 6 Mayıs 1922 - Atatürk’ün Başkomutanlık süresinin 5 Mayıs 1922 tarihinden itibaren üçüncü defa 3 ay uzatılması hakkında yasanın
* 1 Kasım 1922 - Hilafet ve Saltanatın birbirinden ayrılarak Saltanatın kaldırılması hakkında TBMM kararı. * 1 Mart 1923 - Atatürk’ün TBMM’nin Birinci Dönem Dördüncü Toplantı Yılı’nı açış konuşması. * 8 Nisan 1923 - Atatürk’ün, Anadolu ve Rumeli Müdafaa - i Hukuk Cemiyeti Başkanı olarak milletvekili seçimi nedeniyle millete, dokuz ilkeyi içeren bildirgesi. * 24 Temmuz 1923 - Lozan Antlaşması’nın imzalanması. Atatürk’ün Lozan Antlaşması’nın imzalanması üzerine İsmet Paşa’ya tebrik telgrafı: “Memlekete bir dizi faydalı hizmetlerden oluşan ömrünüzü bu defa da tarihi bir başarıyla taçlandırdınız.” * 13 Ağustos 1923 - Atatürk’ün ikinci defa TBMM Başkanlığına seçilmesi. * 11 Eylül 1923 - “Halk Fırkası”nın resmen kuruluşu ve Atatürk’ün Halk Fırkası Genel Başkanlığı’na seçilmesi. * 13 Ekim 1923 - Ankara’nın Başkent oluşu. * 29 Ekim 1923 - Cumhuriyetin ilanı ve Atatürk’ün Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk Cumhurbaşkanı olarak seçilmesi. www.haberexen.com
7
HABEREXEN
8
www.haberexen.com w ww www ww ww..ha ha h abe ber errex e exe xe n xen xe n.c .c co om m
HABEREXEN
www.haberexen.com www ww.h w.h .ha ha h ab ber be e errre exe e xe n xe n.c .co .c om m
9
HABEREXEN
Sevgili Gençler; Gençlik ve Spor Bakanı
Suat Kılıç
Öncelikle, “19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramımız” kutlu olsun. Çok şükür, bayramımız bayram oldu. Bir avuç gencin geçit resmiyle geçiştirilen bayram, şimdi sahiden gençlerin bayramı oldu. Heyecanlarımız kabına sığmıyor. Her geçen yıl daha da büyüyen bir coşkuyla bayramımızı kutluyoruz. 19 Mayıs kurtuluştur, kuruluştur, milli iradedir, özgürlüğe ilk adımdır. İşgale isyandır. Şahlanıştır. Kendine güvendir. 19 Mayıs Samsun’dur. 19 Mayıs, geleceğimizin teminatı olan gençlerimize, gelecek kurgularını aktaracağımız bir tarihin adıdır. 19 Mayıs, hem milli anlamada hem manevi anlamda hem de Cumhuriyetimizin güçlü yarınları adına çok üzerinde durulması gereken bir tarihtir. Eskiden bu bayram, gençlerin sportif aktiviteleriyle bir kaç saat süren, deyim yerindeyse geçiştirilen kutlamalar hüviyetindeydi. Biz geçen yıldan başla-
10
www.haberexen.com
yarak ‘Kutlayalım geçelim, adet yerini bulsun’ anlayışını değiştirdik. 19 Mayıs, gençlerin hem sosyal anlamda hem de bilimsel anlamda önemli değerlere ısındırıldıkları gün olmalıydı. Biz bütün çabalarımızı bu yönde şekillendirdik. Artık bayram statlarda değil her yerde. Hayat bayram oldu artık. Çanakkalesiz 19 Mayıs, Samsunsuz 23 Nisan, Ankarasız 30 Ağustos, İzmirsiz 29 Ekim olmaz diyor Türkiye. Gaziantepsiz, Şanlıurfasız, Kahramanmaraşsız olmaz. Alparslansız, Fatihsiz, Selimsiz, Süleymansız, Mustafa Kemalsiz olmaz diyor yeni nesiller… Gençlerimize “Hedef 2023” diyen bir iktidarız. Bu hedeflerin lokomotifi gençlerimizdir. Gençlerin üzerine inşa ettiğimiz geleceğin dev hamlelerini 19 Mayıs’lar vesilesiyle şekillendirmeye devam edeceğiz.
HABEREXEN
www.haberexen.com
11
HABEREXEN
19 Mayıs İlk Işıktır Samsun Valisi
Hüseyin Aksoy
Samsun, Türkiye Cumhuriyeti’nin kurtuluş tarihinde bir ilk adım, Kurtuluş savaşımızın simge kentidir. Atatürk’ün doğum günüm dediği 19 Mayıs, tarihiyle her Türk’ün zihninde simgeleşmiş bir kenttir. 19 Mayıs yurdumuzun asla bölünemeyeceğini, yok edilemeyeceğini, hür ve bağımsız olarak yaşamaya devam edeceğini bütün dünyaya gösterdiği tarihtir. 19 Mayıs ilk ışıktır. Büyük Önderin 94 yıl önce Türkiye Cumhuriyetinin kuruluşuna, tam bağımsızlığa ve kurtuluşa giden yolda ilk adımı attığı, bütünleştiği, bağımsızlık meşalesini yaktığı Samsun, 19 Mayıs coşkusunu nasıl 94 yıl önce Büyük Önderi karşılarken göstermiş ise, geride kalan ve gelecek olan her 19 Mayıs’ta bu coşkuyu daha yüceltecek O’na olan bağlılığımızı ve Türkiye Cumhuriyetini sonsuza kadar hür, bağımsız ve önder bir ülke olarak yaşatmak kararlılığını aynı coşku ile vurgulamakta ve buna sahip çıkmaktadır. Samsun bu yüzden 19 Mayıs kentidir. 19 Mayıs Samsun’da bu yüzden bir başkadır, coşku her yerden farklıdır ve fazladır. Kurtuluş ve kuruluşa giden ilk adımın şehrinin insanları olarak böylesine anlamlı bir geçmişe ev sahipliği yapmanın onurunu ve ayrıcalığını hep birlikte yaşamaktayız. İlimiz, Cumhuriyet ile birlikte hızlı ve sürekli bir büyüme ivmesine kavuşmuş, bölgesinin her açıdan belirleyici, yönlendirici merkez kenti olmuştur.
Geçmişten aldığımız enerji ve birikimlerle bu günü en doğru ve reel değerlerle anlayıp kavramakta ve sahip olduklarımıza yeni imkânlar da ekleyerek yakın ve uzun geleceği bu birikimlere göre kurgulamaktayız.
12
www.haberexen.com
Samsun, Atatürk tarafından gençlik ve spor bayramının gençlere hediye edildiği bir kenttir. Sayın Gençlik ve Spor Bakanımızın talimatları doğrultusunda, önemli bir spor potansiyeli olan ilimizin spor alt yapısı hızlı bir şekilde yenilenmektedir. Gençlerimiz başta olmak üzere birlikte hareket ederek Samsun’u geleceğe taşımalıyız. Samsun Valiliği olarak Samsun’un tüm alanlarında
gelişmesine ve sorunlarının çözülmesine yönelik çalışmaları kararlılıkla ve proje bazlı çalışmalarıyla sürdürülmektedir. Valiliğimiz koordinasyonunda yapmış olduğumuz çalışmalar, yerel yönetimler, ilimiz kamu kurumları, sivil toplum kuruluşları, iş dünyasının işbirliği ile yürütülmektedir. Bu kapsamda hedeflerini koyan, inanan, bütünleşen ve güçlerini birleştiren Samsun iyi bir sinerji yakalamıştır. Gelişimi kurgulama ve uygulama uyumunu özel, kamu, sivil ve yerel işbirliği ile sağlamıştır. Bu uyum ve üretim çabası çok sayıda projenin hayata geçirilmesini sağlamıştır. Geçmişten aldığımız enerji ve birikimlerle bu günü en doğru ve reel değerlerle anlayıp kavramakta ve sahip olduklarımıza yeni imkânlar da ekleyerek yakın ve uzun geleceği bu birikimlere göre kurgulamaktayız. Cumhuriyetin kurucusu Büyük Önder Atatürk’ün Milli Mücadeleyi başlattığı ve kurtuluşun ilk adımlarını attığı şehir olma gurur ve sorumluluğuyla ülkemizin kalkınma hamlelerinde öncü bir kent olma görev ve heyecanını yaşamakta ve bu yolda yoğun bir gayretle çalışmaktayız. Gençlerimize hediye edilen bu önemli gün ile ilgili olarak gençlerimize şunları söylemek isterim; “Bu değerli emaneti yaşatmak ve sonsuza kadar korumak, gelecek kuşaklara en iyi şekilde aktarmak, görev ve sorumluluğunuz olmalıdır. Vatanın, milletin bölünmez bütünlüğüne, milli hâkimiyet ve demokrasimize gelebilecek her türlü olumsuzluğa karşı duracağınıza, sevgi ve saygıyla birbirinize sarılacağınıza olan inancımız tamdır. Ülkemiz ve ulusumuz için her zaman sorumluluklarınızın bilinciyle hareket edeceğinize inanıyoruz. Millet ve devlet olarak sizlere güveniyoruz.”
HABEREXEN
HABEREXEN
“19 Mayıs Dönemsel Bir Tesadüf Değildir” Büyükşehir Belediye Başkanı
Yusuf Ziya Yılmaz
19 Mayıs hadisesi bir imparatorluk yıkıldı yerine yeni bir devlet kuruldu mantığıyla izah edilemeyecek kadar müthiş bir hadisedir. Bu dönemsel bir tesadüf değildir. Türkiye bugün dünyanın 16. Büyük ekonomisidir.
14
www.haberexen.com
Türkiye Cumhuriyeti, 19 Mayıs 1919 tarihi ile başlayan destansı bir istiklal ve bağımsızlık savaşının sonucudur. Anadolu’nun yürekli, cefakâr ve vefakâr insanlarının Mustafa Kemal Atatürk’ün Samsun’da ilk kıvılcımını yaktığı özgürlük meşalesini bir namus gibi tüm düşmanları bu topraklardan atana kadar taşımalarının bir sonucudur. Türkiye Cumhuriyeti bir İslam ülkesi ve bir İslam ülkesinde batı standartlı, demokratik laik bir cumhuriyet devletinin ilk örneği ve sembolüdür aynı zamanda. Bu bütün Ortadoğu ülkelerine olduğu gibi bütün üçüncü dünya ülkelerine de örnek bir model oluşturmuş ve Samsun’umuzda başlayan bu özgürlük ve onur mücadelesi aslında ülkesi istila edilmiş bir ülke insanının verdiği bir kurtuluş mücadelesi olmaktan öteye bütün mazlum bütün ezilmiş üçüncü dünya ülkelerine örnek olmuştur.
19 Mayıs hadisesi bir imparatorluk yıkıldı yerine yeni bir devlet kuruldu mantığıyla izah edilemeyecek kadar müthiş bir hadisedir. Bu dönemsel bir tesadüf değildir. Türkiye bugün dünyanın 16. Büyük ekonomisidir. Bugün dünyada en fazla büyüyen ekonomilerin başında gelmektedir. İşte; 12 milyon nüfuslu, hasta, yaşlı ve kadınların çoğunluğu oluşturduğu bir nüfus yapısından 20 milyon genciyle 75 milyonluk dinamik bir ülke haline gelmesiyle küllerin içinden doğan bir ülkenin inanılmaz başlangıcı ve hadisesidir 19 Mayıs. 19 Mayıs hadisesi böyle bir sürecin ilk adımının atıldığı, düğmesine basıldığı bir gün. O mücadeleyi veren kahramanları da minnet ve şükranlarımla anıyorum. Allah mekânlarını cennet etsin. Onlara layık olmak bizlerin görevidir. Bu mücadelenin başlangıcı ile bütünleşmiş, sembolize edilmiş bir kent Samsun. 19 Mayıs hadisesinin cereyan ettiği şehrin belediye başkanı olmaktan da gurur duyuyor ve bu şanlı mirasa layık olmaya çalışıyorum.
HABEREXEN
Samsun Başlangıç Noktasıdır 19 Mayıs, özgürlük ve bağımsızlık ateşinin kıvılcımı, esaret zincirinin kırılma sürecinde ilk girişimdir. Türk milletinin kaderinde ve ülke yönetiminde söz sahibi olma çabasının miladıdır. Tarih boyunca esareti değil özgürlüğü benimsemiş olan milletimizin geldiği noktanın başlangıcı, Atatürk’ün doğum günüm dediği ve Türk gençliğine armağan ettiği gündür. Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ün 19 Mayıs 1919’da Samsun’dan başlattığı bağımsızlık hareketi milletimizin azim ve kararlılığı ile birleşerek, tüm yurtta dalga dalga yayılmış ve Milli Mücadele sonucunda zaferle sonuçlanmıştır. Samsun bu hedefte başlangıç noktası, ateşleyici güçtür. Kendine biçilen rolü beğenmeyen milletimizin, kendi tarihini yazma yolundaki merkez üssüdür. Ortak duyguların harekete dönüşüm yeridir. Bu yönüyle Samsun, tarihi ve kültürel açıdan birçok değerin ev sahibidir. Kurtuluş savaşında silahlı mücadeleyi başlatarak ulusal bağımsızlığı kazandıran Samsun’un bugünkü hedefi ekonomik kalkınmanın, gelişmenin ve teknolojinin merkezi olmalıdır. Bu ise başarılı ve donanımlı gençliğimizle olacaktır. Canik Başarı Üniversitesi olarak Ulu Önder Mustafa Kemal
Atatürk’ün Türkiye Cumhuriyeti’ni emanet ettiği gençlerin kişilik, ahlak ve meslek gelişimini misyonumuz olarak benimsemekteyiz. Nitelikli eğitim, iş dünyasıyla senkronizasyon, bilim ve iş dünyasının gelişmelerine uygun kişisel donanım, yurt içi ve yurt dışındaki rekabette öncü rol hedeflerimizdir. Bu uğurda Samsun halkından değerli katkılarınızı bekliyoruz. Samsun’da yeşerecek bilgi ağacımızın kökleri tüm dünyayı saracak, kısa sürede evrensel bir kimlik kazanacaktır. Atatürk’ün kurtuluş savaşının kazanılmasından sonra “zor savaş” olarak tanımladığı evrensel değerlere sahip olmak temel prensibimizdir. Bu ise gençlerimize başarılı bir gelecek sunmak, bilimsel gelişmeye, kültürel, sosyal ve ekonomik kalkınmaya ivme kazandırmakla sağlanacaktır. Bu duygu ve düşüncelerle, başta Cumhuriyetimizin Kurucusu Büyük Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk’ü, silah arkadaşlarını ve vatanımız için canlarını feda eden aziz şehitleri rahmet, minnet ve saygıyla anıyor, tüm vatandaşlarımızın 19 Mayıs Atatürk’ü Anma Gençlik ve Spor Bayramını yürekten tebrik ediyor, sevgi ve saygılarımı sunuyorum.
Canik Başarı Üniversitesi Rektörü
Dr. Yunus Bekdemir
Gençlerimize başarılı bir gelecek sunmak, bilimsel gelişmeye, kültürel, sosyal ve ekonomik kalkınmaya ivme kazandırmakla sağlanacaktır.
www.haberexen.com
15
HABEREXEN
19 Mayıs Denilince Ne Anlıyoruz? CHP Samsun İl Başkanı
Mehmet ATALAY
19 Mayıs 1919 tarihi ulusumuzun tarihinin dönüm noktalarından biri, belki de en önemlisidir. Cebren ve hile ile aziz vatanın, bütün kaleleri zapt edilmiş, bütün tersanelerine girilmiş, bütün orduları dağıtılmış ve memleketin her köşesi bilfiil işgal edilmişken, bağımsızlık ve özgürlük adına yola çıkıştır 19 Mayıs. 19 Mayıs, iktidara sahip olanlar gaflet, dalâlet ve hatta hıyanet içindeyken ve ufukta hiçbir umut görünmüyorken, içinde bulunulan koşulları bir an bile düşünmeyen, yalnızca ulusuna, Türk insanına güvenen bir kahramanın, Mustafa Kemal Paşa’nın attığı ilk adımdır. Atatürk’ün doğum tarihidir 19 Mayıs. Bu anlamda 19 Mayıs Samsun’dur.
19 Mayıs. “Bağımsızlık ve Özgürlük Benim Karakterimdir.” diyebilenlerin, ulus devletten, üniter devletten, laik devletten yana olanların, Cumhuriyeti savunanların bayramıdır
19 Mayıs, emperyalizme tarihinde ilk yenilgiyi tattıran bir ulusal kurtuluş savaşının başlangıç noktasıdır. Yedi düvele meydan okumadır. “Ya istiklal, ya ölüm” kararlılığıdır. Düşmanla birlikte bir milletin makus talihinin de yenilgiye uğratılması için yola koyulmaktır. 19 Mayıs, her şeyi elinden alınmış, yoksul, yoksun bırakılmış, fakr-ü zaruret içindeki bir milletten çağdaş uygarlık düzeyini
hedefleyen bir ulus devlet yaratma planının ilk çizgisidir. Kuldan özgür birey, Ümmetten ulus yaratma projesinin ilk günüdür. Eşit yurttaşlıktır, Öğrenim Birliği yasasıdır, Köy Enstitüleridir. Aydınlanma Devrimidir. Bir bayramdır 19 Mayıs. “Bağımsızlık ve Özgürlük Benim Karakterimdir.” diyebilenlerin, ulus devletten, üniter devletten, laik devletten yana olanların, Cumhuriyeti savunanların bayramıdır. Belki son zamanlarda yaşanan gelişmeler Türkiye Cumhuriyeti’nin geleceğine ilişkin olarak insanlarımızın mutsuzluğuna, umutsuzluğuna neden oluyor. Tam aksine her zamankinden daha umutlu olmalı, 19 Mayıs’ı her zamankinden daha coşkulu kutlamalıyız. Çünkü Ulu Önder Atatürk bu bayramı ve Cumhuriyeti Türk gençliğine emanet etti ve Türk gençliği bu emanetleri sonsuza kadar koruyacaktır. Türkiye Cumhuriyeti ilelebet payidar kalacaktır. Aksine kimsenin gücü yetmez. Kurtuluş ruhunun egemen olduğu nice 19 Mayıs’lara.
19 Mayıs 2013’ten 19 Mayıs 1919’a Bakmak 19 Mayıs 1919’tarihinin takvimlerde yer alan sıradan bir gün olmadığını hepimiz söyleriz de, nedense birçoğumuz bizi bu sıkıntılı sürece getiren hadiselerden ders çıkarma zahmetine girmeyiz.
MHP Samsun İl Başkanı
O gün tarihe gömüldüğü sanılan Yüce Türk Mil-
Şaban KILIÇ letinin, tabiri caizse yeniden diriliş hareketinin ilk adımlarına bütün dünyanın şahitlik edeceği gündür.
19 Mayıs 1919, yenilmez sanılan emperyalist maddi gücün Türk’ün İslam’la mayalanmış maneviyatı karşısında hiç bir şey ifade edemediğinin ispatlandığı mucizelerin başlangıç günüdür. Ve 19 Mayıs Milli şuur’un, dik duruşun, baş eğmezliğin adıdır; 19 Mayıs bir ikaz levhasıdır aynı zamanda. Sadece tarihlerin ve küresel emperyalist güçlerin taleplerini ifade şekillerinin değiştiği, emperyalist taleplerin ve ülke yönetimdeki gafillerin bu talepleri karşılamadaki gayretlerinin ise hiç değişmediği saklanamaz bir hakikattir.
16
www.haberexen.com
Milletimizi 19 Mayıs 1919’ a getiren hadiselere daha dikkatli bakmanın, gelişmeleri aklın ve tarihin süzgecinden geçirerek bir sonuç çıkarmanın hepimizin hayrına olacağı kanaatindeyiz. Yukarıda ifade edildiği gibi akıl ve tarihin ışığında yapılan tahlillerin desteklediği şuurla bu günden 19 Mayıs 1919’a bakıldığında bizleri endişelendirecek ve hatta dehşete düşürecek gelişmelerin olduğunu
görmekteyiz. Osmanlının son dönem idarecilerinin ihanete varan tutum ve siyasi davranışları günümüz idarecilerinin tutum ve davranışları ile maalesef bire bir örtüşebilmektedir. Sadece tarihlerin ve küresel emperyalist güçlerin taleplerini ifade şekillerinin değiştiği, emperyalist taleplerin ve ülke yönetimdeki gafillerin bu talepleri karşılamadaki gayretlerinin ise hiç değişmediği saklanamaz bir hakikattir. Ulu Önder Atatürk’ün gençliğe hitabesinde belirttiği gibi “Memleket dahilinde iktidara sahip olanlar gaflet, dalalet ve hatta hıyanet içinde olabilirler. Hatta bu iktidar sahipleri şahsi menfaatlerini müstevlilerin siyasi emelleri ile tevhid edebilirler” ikazına dayanak teşkil eden hadiseler aleni olarak sergilenmektedir. Çok şükür ki yine Atatürk’ün “İşte, bu ahval ve şerâit içinde dahi, vazifen; Türk İstiklâl ve Cumhuriyetini kurtarmaktır!” emrine uymaya hazır ve damarlarındaki asil kandan başka hiçbir kudrete muhtaç olmadıklarının idrakinde milyonlarca Türk evladı vardır. Yeniden Samsun’a çıkmaya gerek kalmayacak çünkü biz Samsun’dayız. “Ne Mutlu Türküm Diyene.”
HABEREXEN
www.haberexen.com
17
HABEREXEN
Cumhuriyet Tarihindeki En Önemli Olaylardan Biri
SAMSİAD Yönetim Kurulu Başkanı
Emin Bahri Uğurlu
Türkiye Cumhuriyeti’nin tarihindeki önemli olaylardan biri Atatürk’ün Samsun’a ayak basışıdır. Türk Milleti Birinci Dünya Savaşı sonrasında kötüleşen koşullar içinde kurtuluş çareleri ararken büyük bir lider Mustafa Kemal Atatürk ortaya çıkmış ve Samsun’a ayak basarak “Kurtuluş” yolunu açmıştır. Dolayısıyla Atatürk’ün 16-19 Mayıs 1919 İstanbul’dan başlayan yolculuğu bir kurtuluş dönemini simgeler. Atatürk’ün gençliğe armağan ettiği ve “Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kutlanan 19 Mayıs tarihinin önemini daha iyi anlayabilmek için Atatürk’ün 16-19 Mayıs 1919 tarihleri arasında gerçekleştirdiği İstanbul-Samsun yolculuğunu bir kez daha hatırlamamız gerekir. 19 Mayıs 1919 , Türkiye Cumhuriyeti tarihindeki dönüm noktalarından biridir. Atatürk’ün Samsun’a ayak bastığı tarih olan 19 Mayıs aynı zamanda “Gençlik ve Spor Bayramı” olarak kutlanmaktadır. Atatürk Millî Mücadele sıralarında Türk milletini ileri götürecek ve köhnemiş fikirlere karşı gelecek olanların genç fikirler olduğunu görmüştür. Bu nedenle de “gençlik” kavramı Atatürk için ayrı bir önem taşımaktadır. Atatürk gençlerden sık sık bahsederken, yaş sınırı dışında fikri olarak gençliği yani, fikirde yeniliği ifade etmiştir. O’nun şu sözü çok anlamlıdır, “Genç fikirli demek, doğruyu gören ve anlayan gerçek fikirli demektir.” İşgal yıllarını anımsarsak, Atatürk 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ayak bastığında gördüğü manzara pek parlak değildi. Şehirde İngiliz işgal kuvvetleri vardı. Pontusçular sokaklarda kol geziyordu. Halk kendisini koruyamayacak durumdaydı. Atatürk, bugün müze haline getirilen Hıntıka Palas’ta kaldıkları süre içinde hep bu sorunları düşündü. Yolculukta geçirdiği uykusuz geceler sona ermemişti ve şimdi de burada uykusuz geceler başlıyordu. Ama, O’nda ve O’nun gibi düşünenlerde bu azim oldukça hiçbir engel aşılmaz değildi.
Atatürk’ün şu sözleri hepimiz için bir rehber olmalıdır; “Beni görmek demek, mutlaka yüzümü görmek değildir. Benim fikirlerimi benim duygularımı anlıyorsanız ve hissediyorsanız, bu kâfidir.”
18
www.haberexen.com
UĞURLU AİLESİ İÇİN 19 MAYIS, BİR BAŞKA ANLAMLI Atatürk’ün Samsun’a çıktığında yine Müftü Vekili Yusuf Bahri (UĞURLU) idi.Dedem, Yusuf Bahri Efendi(1870-1938) Samsun Çorak Köyü doğmuş olup, Fatih Medreseleri’nde eğitim almıştı. Hareketin ilk imzasını atan müftü vekilidir. İstanbul’da Ulum-u Arabiyye okumuştu. Hacı Arif Efendi’den Feraiz tahsili yapmış ve İstanbul
savaşımızın kazanılmasında büyük etkinliği olan ve yüzden fazla müftünün imzasının bulunduğu “Fetva-i Şerife” de ilk imza sahibidir. 1932 yılında Samsun İl Müftülüğü’ne atanmıştır. Evli ve 5 çocuk babası olan 19 Aralık 1938 tarihinde vefat etmiştir. Samsun’da Seyyid-Kutbittin Camii çevresindeki mezarlıkta meftundur. İtilaf Güçlerinin baskısıyla hazırlanan (İstanbul’daki) fetvaya karşı yurttaşları aydınlatmak amacıyla Mustafa Kemal’in isteği üzerine Anadolu’daki müftüler tarafından hazırlanan ‘Anadolu Fetvaları’nın yayınlandığı 5 Mayıs 1920 Hakimiyeti-Milliye Gazetesi’nin sayfasında ilk imza atan müftü vekili Yusuf Bahri Uğurlu’dur. Diğer bir kaynak; 19-22 Nisan 1920 tarihinde Öğüt,İradeyi Milliye,Açıksöz gibi Milli Mücadele yanlısı gazetelerde yayınlanan Ankara Fetvası, yine İtilaf Güçlerinin istek ve baskısıyla hazırlanan, Mustafa Kemal’in önderliğindeki Anadolu hareketini padişaha karşı isyan sayarak öldürülmelerini isteyen ve 11 Nisan 1920 tarihli Tasvir-i Efkar Gazetesi’nde Şeyhülislam Dürrizade Abdullah tarafından imzalanan “İstanbul Fetvasını” yayınladığı sayfada olduğu gibi, Osmanlı arşivleri ve Kadir Mısıroğlu’nun yazdığı ve derlediği “Sarıklı Mücahitler” kitabında kaynaklar bulunmaktadır. 19 Mayıs 1919 şahsım ve ailem için her zaman daha da heyecan duyduğumuz ve önem arz eden bir tarihtir. Kısaca anlatmaya çalıştığımız bu yolculuk Türk Milleti için bir dönüm noktası ve kurtuluşun başlangıcıydı. Millî Mücadele’yi başlatmak üzere Samsun’da Anadolu topraklarına bastığı 19 Mayıs 1919 tarihinin önemi nedeniyle de 19 Mayıs’ı Türk gençliğine armağan etti. Atatürk’ün şu sözleri hepimiz için bir rehber olmalıdır; “Beni görmek demek, mutlaka yüzümü görmek değildir. Benim fikirlerimi benim duygularımı anlıyorsanız ve hissediyorsanız, bu kâfidir.” Atatürk’ü anlamak, yaşadıklarını ve fikirlerini bilmekle mümkündür. Dolayısıyla Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasında yaşanan zorlukları her zaman göz önünde tutarak, 19 Mayısları Atatürk’ün emanetine daima sahip çıkarak kutlamalıyız. Atamızın her zaman yolunda, bize armağan ettiği bu vatanı canımız pahasına da olsa koruyacağız. Bize bıraktığı bu güzel vatan için Atamızın ve bu vatan uğruna şehit olan bütün şehitlerimizin ruhları şad olsun. Herkesin 19 Mayıs Gençlik ve Spor Bayramı kutlu olsun.
HABEREXEN
HABEREXEN
Bu Şehrin Ruhu İnsanlar gibi şehirlerin de ruhu vardır. Samsun ufuklarından doğan “Millet olma” ruhu 19 Mayıs 1919’da bir güneş olmuş ve bu ruh Milli Mücadeleyi kazanarak bir imparatorluğun temelleri üzerinde yeni Türkiye’yi inşa etmiştir.
ASKON Samsun Şube Başkanı
İrfan Şenocak
Bugün belki her şeyden daha fazla geçmişin ihyası, geleceğin inşası için “Millet olma” şuuruna, Milli Mücadele Ruhuna, 19 Mayıs ruhuna ihtiyacımız vardır. 19 Mayıs ruhunu kavramak, gereği gibi anlamak ve anlamlandırmak en önemli görevimizdir. Yine o zamana ruh veren ayni ideallerle inanıyoruz ki Milletimize Milli Mücadeleyi kazandıran ruh 19 Mayıs 1919’da Samsun’da Gazi Mustafa Kemal önderliğinde yeniden ihya edilen “Millet olma” ruhu ayni zamanda bu şehrin de ruhudur. İstiklal Savaşı’nın kıvılcımı bu şehirde atıldı. Bütün umutların tükenmeye başladığı bir dönemde Gazi Mustafa Kemal “Türk Milleti için bağımlı yaşamaktansa ölmek daha iyidir” diyerek Samsun’a çıkması, bağımsızlık ve özgürlük mücadelemizin de başlangıcı olmuştur. 19 Mayıs 1919′da Samsun’dan yakılan özgürlük ateşi, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılmasıyla birlikte kısa sürede dalga dalga tüm yurda yayılmıştır. Mustafa Kemal’in Samsun’a çıkışı, hiç kuşkusuz İstiklal Savaşı’nın çok önemli bir adımı, Halkın, aradığı önderliğe kavuşmasının ilanı ve sonu Cumhuriyet’le bitecek yürüyüşün başlangıcıdır. Temelleri yine o günlerde Gazi Mustafa Kemal tarafından atılan “milli egemenlik” ilkesi ile birliğimiz ve bütünlüğümüz sağlanarak, çarenin ancak millette olduğu tescillenmiştir. Bugün de vazgeçilmez güç kaynağımız millet iradesidir. Bunun yaşatılması için hepimize ve özellikle de 19 Mayıs Ruhunun armağan edildiği gençlere büyük görevler düşmektedir. Bugünkü mevcudiyetimizi ve özgürlüğümüzü o günlere borçlu olduğumuz unutulmamalıdır.
Ay yıldızlı bayrağımızın altında hepimizin bir ve bütün olarak yaşamasına imkân sağlayan demokratik, laik ve sosyal hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyetidir.
20
www.haberexen.com
Geçmişini, tarihini, kültürünü bilen özüne ve geçmişine sahip çıkan ve bunu da gençlerine aktarabilen toplumlar ilelebet yaşama hakkına sahiptirler. Bu bilinçle 19 Mayıs 1919’da ilk bağımsızlık ateşini Samsun’da yakan Gazi Mustafa Kemal Paşa, yapmış olduğu çalışmalar ve gerçekleştirdiği kongreler ile Kurtuluş Savaşı’nı Millet olma ruhun inanan milleti ile birlikte sürdürmüş, kazanılan bu zaferin devam etmesi ve vatanımızın kalkınması için gençlere olan güveni sebebiyle de bu günü gençlerimize armağan etmiştir. Milletimizin güvendiği Türk gençliğinin, bugün her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyduğumuz ve binlerce yıllık
geçmişinden aldığı “millet olma” ruhuyla, ülkemizi ve gençliğimizi tehdit eden her türlü küresel fırtınaya göğüs gererek, geçmişin ihyası, geleceğin inşası için birlik ve kardeşlik içinde hareket ederek geleceğin lider ülkesi Türkiye’yi daha güçlü bir hale getireceğinden en ufak bir kuşku duymuyoruz. Binlerce şehit vererek, sıkıntı ve yokluklar içinde, büyük özverilerle kurulan Türkiye Cumhuriyeti bizlere emanettir. Bu değerli emaneti yaşatmak ve sonsuza kadar korumak, gelecek kuşaklara en iyi şekilde aktarmak, en başta gelen görev ve sorumluluğumuzdur. Bu tarihi hakikat sebebiyle, atalet kavramını hayatlarımızdan silmek, muasır medeniyetler seviyesine ulaşmak ve hatta aşmak bu nedenle de her nerede bulunuyorsak işimizi bir marka değerinde yapmak o günlerin bizlere yüklediği ve geleceğin bizden beklediği kutsal bir görev olmalıdır bizim için. Sevgi, saygı, kardeşlik ve uzlaşma ortamı içinde üstesinden gelinemeyecek bir sorunun bulunmadığını unutmamamız gerekir. Birlik ve bütünlüğümüze yönelik her türlü saldırı veya tehdit karşısında daha fazla kenetlenerek hiç bir kimsenin, hangi amaçla ve ne şekilde olursa olsun, huzur ve güvenliğimizi bozmasına fırsat vermemeliyiz. Uzun yıllardır ülkemizi tehdit eden terör belasının, terörün birinci beslenme kaynağı olan etnik ve mezhepsel, ekonomik farklılıkları istismar etmesinin de tamamen ortadan kaldırılması düşüncesiyle “Barış Süreci” olarak adlandırılarak gösterilen çabaların Türkiye’mizin ekonomik ve sosyal kalkınmasına, Türkiye’den beklenen Bölgesel ve Küresel güç olma yolunda atılım yapmasına fırsat sağlayacağı “Millet olma” ruhunun canlanacağı kanaatiyle önemsemeliyiz. Ay yıldızlı bayrağımızın altında hepimizin bir ve bütün olarak yaşamasına imkân sağlayan demokratik, laik ve sosyal hukuk devleti olan Türkiye Cumhuriyetidir. Tüm kurumlarıyla dimdik ayakta olan devletimiz, gelen saldırılara karşı Cumhuriyetin temel değerlerini korumaya sonuna kadar kararlıdır. Bu durumun sonsuza kadar devam edeceğinden kimsenin şüphesi olmasın. Samsunluların bu Şehrin ruhunu, gereği gibi anlamak ve anlamlandırarak her şeyden daha fazla önemsemeleri de kaçınılmaz bir mecburiyettir. 19 Mayıs 1919’da Samsun’dan kurtuluş mücadelesini başlatan “Millet olma” ruhunun nesilden nesile aktarılması ve yaşatılması dileklerimi tekrarlarken Cumhuriyetin Kurucusu Gazi Mustafa Kemal Paşa ve silah arkadaşlarını, bu vatan için canlarını feda eden aziz şehitlerimizi rahmet, minnet ve saygıyla anıyorum.
HABEREXEN
www.haberexen.com
21
HABEREXEN
Kavaklı Çerkez Ekrem Bey: Her Türk Askerdİr Ekre Ek Ekre rem Be B ey ey 18 1887 87 yııllın ınddaa Kav avak vaakk İllçççes esin esin es ine ba bağğllı KKaarrllı Kö Köyyüü’n ’nde de düünnnya yyaayyaa ggeelm mişişttiirr.. B ab abas asın ının ın addıı Can anbo nbboola latt’’ttıır. ır.r. Bu nneede dennlle Ca Cannbboollat atoğ oğlu lu B er er za zak EEkkrem rem BBeey di re diye iyyee de ta taanı nıını nı nnıırırdı rdıı.. rd OOssm maaanl nlılı id nl idar ares esin inddee Kav avaakk kööyyleerriiind nndde Ru Rum mllar arla la Tüürrkl kleerr biirr arraada da, kkaavg vgaassız ız, ssoorruuns nsuz nsuz uz yaş aşarke aarrken ken OOssm ke maanlı nnllı De D evvllet leettti’ii’’nniin 11.. D üünnyyaa S av avaşı’ aaşşıı’’nndda yenniik sayı ye sayyıılm sa lmas ası vvee S amsu amssuuun’ am n’un n’ un İng ngililiz izle ler ta tara raffıınnddaann işg şgaall eddiilm meessi nneeetittiicesi cessiinde, ce ndee,, kışışkı nd kırrttma mallaarrlla bbiirç rçok ok Rum m çet etes esi or orta r ta tayyaa çıkmı ıkmı ık mışş.. Bu ççeete tele ler Türrkk kööyyle Tü lerriini innii yaakkma maya ya, yı yıkkm mayyaa,, hal alkkıın ırır zzıınnaa ve m maallıınnaa saalldı dırmay rmay rm aya başl ba şlamış amışış ve ak am akla la hay ayal ale ggeelm lmeedddik ik zul ik ulümle ümle üm ler yyaapm pmışşlar. lar.r. İşt la şte EEkkrreem B ey bu Be bu saallddıırıla rrııla lar kkaarş lar rşısısın ında da k aahhra hram ra m ra maanc nca dduur de demek meek iç m için in keennddii çe tesisini te ni kuurrm muuşş.. Ekr krem rem em B ey ey, kkuurm rmuş uş olldduğ uğu çe çete tesisi ile le Rum um çet eteelller etel erin er ine ağırır daarrbbeele ağ ele ler iinnndi dirm di rmey eye bbaaaşl şlam şl amışş. EEkkre rem BBeey’ eyy’’in in kaahhra ramanl maannllık m ıkllaarrıınnıı duyyaan Sams du duya S am Sa mssuunn Mut utaasssar aarrrrııffıı Keem maall B ey ey onnuu S am amsu sunn’’a ççaağğııra rarraak ssiillaah ah vvee addam ad aam m des estteeğğiinndde bulu bbuulu lunmuş nnm muş uş. BBuu say ayed ede de ggöözü zü peekk yüüzzddeen en fazl fazla fa zla ssiila zl lahhllı aaddam ama sa sahhiip oollan an Ekkrrem em B ey ey kııssa süre süre sü rede de Rum um çeetttel eelller eriinnniiinn koorrku er kulu lu rüyyaasısı hal rü rüya alin ine ggeelm lmişiş. Ha Havz vzay aya ggiide derken rken rk en Kaavva vaakk ’a ’a da uğ uğra rayyaan M Muust staaffa
22
www.haberexen.com
Kema Ke mal PPaaşşaa’y ’yı bbuura urraada da k aarrşşııllaaya yannllaarrın rın ın baş aşın ında da da yi yinnee Çeerrkez kez EEkkre ke re m BBeey bulu bulu bu lunmuş nmuş nm uşttuurr.. Attaattüürk rk Kav avaakk ’tta ddööne avak önneemi em miin hü hükü küme met ko konağı nnaağğıı olan llaan bi binada na da misisaf afirir eddiillm mişiş ve bbuura ura raddaa bööllge geni nin in ilileerri ggeele lennlleerri ile iille bi bir to topl plan anttıı ggeerç rçeekklleeşt ştirirm miişt ştirir. Bö B öllggeennin in naabbz bzı zınnıı yok oklay llaayyaan ve ve düş üşüünncceelleeririnnii ilk lk ddeeefa fa buurrad fa ada aaççııkklaya layyaan Mu la Mussttaaffa Kema Kema Ke mal PPaaşşaa, ““EEğe ğer be benn,, memle emlleekkeetimi em titimi mizzii çiğn çi ğneeyyen en düüşşman man ku ma kuvv v vet etle lerriinnii meem mle leke ketttteenn sök öküp üp atm tmak; aakk; m meeml mleekkeetti hhaaki kiki ki issttik tik ikla laline liline ne k avuş avuuşşturm av turrm tu maakk içi çin bbiir ha hare reke kettiin ba başışınnaa geç eçec ecek ek olluurssaam am bbuu işştte ha hannggin iniizz beenni ddeest stek eklleers rsiinniz iz ” di diyyee sor ord rdduuğğuunnddaa,, Ekkrrem em B ey hheeme Be men yyeerirind men ndeenn fırırlamı lam la mıışış ve ve asskker er seellam amı ve verreere rek, k , “şu şu saanniiyyeedde deenn iittib tib ibaarren en ikkii yüüzz addaam mıım mlla eem mrriini nizd zddey eeyyim im Paş aşam m” cceeva vabbıını nı ver erm miişşttiirrr.. Muussttaaffa Kema M Ke m Ke maal PPaaşa, şa, EEkkre şa rem BBeey’ y ’in in bu ce cevab vabbıınnddaann faz va azlaassııyylla me mem mnnuunn olmu ol olmu muş vvee kendi eennddiissiinnee her erke kessiin ya yanı nında nda tteeşe nd şekk kkküüürr ettm mişişttiir.r. Dah aha so sonnrraa,, o ddöönemd nneemde mdde eem m mririnndde iikki yyüüz at atlılıssıı buulluunnan an Ekkrrrem em B ey em ey, AAttat tatür atüürrkk’’e Ha at Havz vza’ a’ya ya kkaada ada dar eş eşlliik et etm miişşttirir. SSaam mssuunn’d ’dan an İç An Anad adoolluu’’yyaa geç eçen en yol olu kkoont olu ntro tro rolü lü allttın ınddaa tuutttar arak ar ak ggüüvveennlliliiğği sa sağğllay sağl ayan an Ekkrrrem em m B ey ey, bbiir ggüün ççooğu ğunnlluğ uğu HHiint ntlliile ntl lerddeenn olu luşşaan 11000 kkiişişililik bbiir İİnnggiiliz liliz bir birlrliğ bi iğiinnin in yoollun unu ke unu kesm smişişttiirr.. İng ngiliz ililiizz birirliliğğiini nin yo yo l uunnu Ça Çakkaallllıı’’da da kes eseenn Ekr kreem m B ey ey ile le biirrlliiğğiin ko ko m muuttaasısını nı yap apaann İnnggililiz iz YYüüzzbbaş Yüzb baş aşısısı aarras asın sın ınddaa şu kkoonu nuşm şma ggeeçe çer:r: - SSeen kims kim ki mssin in? NNee ces esaarret etle le yoollum umuzu uzu kkeessiiyyoors uz rsuunn? - BBeeenn m meem mlleekkeettin in evlat vvllaattlaarrıınd ınnddan an biirrissiiyi yim m.. Buras uurras ası ben bbeeni nim va vata tannıım m,, ffaakkaat at sseen kkiims im mssin in ve bbuura raddaa ne işişin in vaarr? - Be B en İn İnggiilliiz işişggaal kkuuvvet vvvveettle lerriinnee men ensu sup, p, bu bbiirlrliğ iğiinn koom mut utan anıy ıyıım m. DDeevle vvllet etin iniz iz saavvaş aşttaa yeennnilililm miişşttirir. Si Sizin zziin ddee top opra rakkllaarrıınnız ızı işişggaal et etm miiş bulluunnuuyo bu uyo yoru ruz. z. - HHaayı yır,r, saavvaş aş bititmemi meemi m mişşttiirr. - SSaava avvaaş ççookkttaann siz izin in tar araaffın ın yeennililme messiiyl iyl yle ssoona na ermiş rmişiş buullun rm unm maakt ktaaddırır. SSiizziin ggaalliiiba bbaa birir şey eyddeen ha eyde habe abbeer erriinniiz yo yokk.. - SSaava avvaaş bbiitm tmişiş ols lsa bbiizziim bu burraaddaa ne işişim imiz iz vaarr? - Si Siz aasskkeer m miisisin iniz? niz? ni z? - HHeer TTüüürk rk asskkeerrddiirr.. rk - BBuu yooll kes esm mee haarrek eket ket etinniz izi iiller eriidde ççook ağ ağıırr öddeeyyeece cekkssin iniz iz. - İş İşin in o tar araaffı yyaallnnız ız biz izi iillggiile lendir ndiirririr. nd - Peki Peki Pe ki, şşiim mddi bbiizzee ne ya yapa paca cakkssın ınız ız? - SSaams msun sun un’’aa k ad adar daarr yoollcu cu edece decceeği de ğizz.. Biirr dah aha SSaam aha mssun un’ddaann çııkk aaccak un’d ak, bura bu rallaara ra geelleecceekk olu lurs rsaannız nız ız, bu bu sef efeerr siizze ze ka karş rşı hhiiç ddee mer err-hhaam meettlli da davvrran anacak acak ac ak deeğğililiz. iizz. Belk B elkki de Be de hep epin iniz izi ööllddüürm ürme rmeekk zoorrun rm unddaa kaallaca ka laca la cağğıızz.. - Bu Bu söözzle lerrii duy uyan an İnnggililiz iz suubbaayyı ppeekkii naassııll issttter eerrse sen öy öyle le hare ha reke ket eett deedddii.i. - BBuund und ndan an soonnrraa da Ru Rum ççeete tele lerrii ve İngi ler İİnnggiilliiz bbiirrlliikkle lerrii ile le mücaddeele ca cade lessiinnee deevvaam m ede den Ek Ekre rem BBeeyy,, Haazziirran an 199119’ 199’’da da giirrddiiiği ğğii bbiir ççaattııışm şşm mad ada şşeehhiit ddüüşm şmüş üşttüür.r. Naş aşı KKaavak vak İlİlççeessii ’’nniinn Kar va arlılı KKööyyüü’nne defn ddeeffnneeddiilleenn Ekr kreem m B ey ey ’i’in meza meeza m zarırı 2012 00112 yı yılıllıında nda nd yyaappııla lan ggiirriişşiim mlleerrle le anı nıt me meza eza zar ha haliline ne get etiririillmi lm miişşttiirrr..
HABEREXEN
Dağ Köylü Fatma Çavuş Miillllili Mü M Müccaade addeele le içiçin ililk at ateeşşin in yak akılılm maası assııyl ıyylla eş eşi sseefe ferb rbeerrlilikt k te kte ssaava vaşşaa gid ideerr Fat atma tma ma Çav avuş uş’u ’un. n. Sam msun’ ssuun’ n’uunn 19 M Maayı yıs İİllççeesisi’n ’ne ba bağl ğlı DDaağ Kö Köyyüü’n ’nddee yaaşşay ayan an Fat atma ma Çaavvvuş uş eşişini uş nin ggiitmes tmeessiiyyle tm le kööyyde de diğ iğeerr kaddıınl ka ınl nlaarr ve yyaaşşllııllaarr ile le kaallırır. EEssmer mer te me tennlli,i, kınal ınaallı eelllili 33 yyaaşşıındak ın ndaki nd aki yyiiğğiit AAnnaaddol ak doollu kkaaddıını, nnıı, NNeeby byan yaann Dağğıı’n Da ’nddaan kkööyyllerin eerriinne ne ssooyygguunn ve ttaaala laan içiçiinn bas askı skkıınnaa geelleenn Rum um ve Er Err-mennii çetel meni me eettel eleerriinne ka karrşşı am karş aman ansısız bi bir m müüca caddeele le baş aşlaattm mıışş. Toppllad To adığ adığ ığı ddiiğe iğğeer ka kaddıınnllar ara vvee sak akaatt ihtiy htiy ht iyar arla arla lara ra çeş eşititllii taakktitikl kler kler er vveeririp rip kkoomu omu muta tanlık nnllııkk yap apaann Faattma ma Çaavvuş uş, Ru Rum ççeetteele lerriiyl iyl yle sisila ila lahl hlı çattıışşm ça may aya gi girm rmişiş ve oonnla larırı kaçır açırırm aç maayyıı baaşşar arm armı mıış.ş. 15 yyııl bo boyu yunc nca ççeetteele lerrlle ssaavvaaşa şan FFaatm tma ÇÇaavvuuşş’’un un gös öste terd rdiiğği ka kahhrraam maannlılıkkllaarr, sava sa vaşşıın so sona na errm meessiy iyllee Atatü tatü ta türk rk’ü ’ün kkuullaağğıınnaa gid ider er. AAttaattür ürk de de keenn-
ddiisisini ini ni yeennnii aç açılan ılılaann Tür ürki kiyyee Büy üyüükk Miillle let Me Meccllisisi’i’nnee dav avet avet et eddeerr.. Paarraassı oollma maddıığı ığı ğı iççiin m meeccllisise ggiiddeem meezz.. Am maa TBBM MM M’’ndde aallın ınan an biirr karar aarrar arla la Fattm Fa ma Ka Kaddıınn’’a ÇÇaavu vuşşlluukk rüt ütbe bessii veerrriililirir. Fatm Fa Fatm tma ÇÇaavu vuşş,, 1963 963 yyııllıınnaa kaaddaarr fak 96 akirirli aki irlliik içiçer erisisin inde de yaş aşaarr. BBaazen zzeen ddee reessmi mi bay ayrraam mllaarra aattı vvee mav avzzeeriri illee kaattıl tılılırır. Ri Riva ivaye vvaaye yete te gör öre 11996633’t’te vefat ve ffaat eedden en Faattm maa Çav avuuşş’u ş’u ’un m meeza zaarrrıı köy öyde de. e. İsİsim imssiiz vvee bak akım ımsısız meezzaarrıı, 119998 m meza 99988’d ’de yyaapı pılara larraak re la resm smiy iyet et kaz azaannm azan mıışş.. Mezar ezar ez ar taaşşın ında dakkii şu ififaaddeeller er issee heerr şey eyi an anla latıtıyo yorr;; “Tü Türk rk kaaddın ını,ı, Kuurr tu tulu luş Sa Savvaaşşıı’n ’nddaakkii bbaaşa aşa şarrııla larrıınndda DDaağ KKööyl ylü Fa Fattm ma Ça Çavvuuş,ş, göörrev ev duy uygguussuunnuun yyüücceelliiği iğğii ilile Da Dağ KKööyü yü’n ’nün ün ses esiinni dduuyu yura rabbiild ldiğ iği iiççin in 23 Ni Nisa san 119920 20’d ’de aç açılılan an TBMM TB MM’n ’ne ça çağğrrılılm mıış ffaakkaat ggiiddeeme memi miş.ş. Dah aha so sonr nra kkeennddisisiinnnee ççaavu vuş unva un vannıı veerrilmi ililm miişt işşttiirr..””
www.haberexen.com
23
HABEREXEN
ı r a l ı n A n u s m a S n ü ’ k r ü Atat
ni koydu: omzuna eli n ri fe e n , emal Paşa enimle. Mustafa K eri sk A k İl n a ğum. Gel b ü u ’d g c n o i ç su iğ e d m ir a lm ç S dırılan Üzü mal’in n’da ge ilip silahlan ir d Mustafa Ke al Atatürk’ün Samsu şu şekilde: iy g n a d n em ir anısı zım deposu Mustafa K anlatılan b amsun leva a S d e n r. V sı lu o ra a ik lk u Mehmetç lere dair ha aşı yırtık, ilk nefer b rken üstü b şı la o i d g n e d şehir Yüzünün re ugün ı Girişimi emal Paşa, s’ta Saldır nefer görür. emik kalmış tika Palas (b da n la ir a a b Mustafa K P z M a sı n k h ü ti g la n k ir ın Ma atlamış, si ir deri bir Paşa yine b şırken; otelin kapıs postalları p rı erimiş, b ecek parası afa Kemal lı a la st id ç ğ u ldığı g a a y M e ta a n n )’ ş, ti ü sı si e a e m emlek orum ada k i Müz M rt z o a ın . k u G a a bakıra dön d rd y o la ra p y o ıy lı ki ad skeri ağ hirde bulu edilmiş ise bu Türk A Kemal’in şe rden terhis ordu: e fa S a N a st n i. u O d M i. iy d ll e iy duyulur: olmadığı b erden biris neferin sesi yısız askerl sa ış i, m d ıl il k k a bır un? Nefer ir cı na ulan! ne ağlıyors n se ş, a d ona yaban h diyom sa a sa re rk a h a Y e z e yaver ç a u m b la rar ettiğind ında ordu ve anakk Asker ağ ıy te n (Ç z ta i e k k si a ç se d ıs ka r’ ırdı. Bu gelir. Karş an ses, bir Anafartala başını kald e yankılan rek kapıya ğruldu ve e o iy ı. k ustafa d d e D ç la M n ı “ e n m , m sı la m e a banc ir ada gibi se ta b y r a s, e a y değildi. H b k sm b li e A e lı t ç a bıyık Cev rarlı olan ndanını yapılı, pala diyordu. İsteğinde ıs i ir kale) kuma ı, şl a y ” götürür. orta ın odasına ı göreceğim ’n ’y : şa ? ti şa a n a k P u e P l ç rs l a i a o m y em Ke diğinde, ağlı ğu için etti. K aşam.” de er, Mustafa P Söyle niçin n yanık yürekli çocu v is a r, rh y o ı te y ti m i a is n d e a ’nu aş görmek ne bu hükümet b İç Anadolu bir vatand eti bastı, n düşmanı k i e ir le iz g S m “ e a ız m ım ğ Düşman aldı. Topra Ulusal elimizden ı ız ım h rtuluş Yolu / a il S ayıs 2013 / Ku Yürüyüşü M ? 5 -2 im ğ 23 e c rı ma ile öldüre / Halk Oyunla ücadelesi 5. An
MAYIS
Kurtuluş M 2013/AVM’ler 15-22 Mayıs / ı an Al era ve Bale z ni M / Devlet Op ’lerde / PTT Pul Sevgi Kafe De M AK i / / AV ris 13 le 13 20 Ga 20 t ıs ıs ay na 25 May -12 M 13 / Sa ları 11 17-21 Mayıs 20 rışları kutlama Konseri Dragon Bot Ya / Sergisi nu lo 7 Sn. Kuzey Sa or Sp Derece 21 Dk. 19 urupelit / Atatürk e Havuzu / 41 / 13 zm 13 20 Yü 20 ıs ıs ıs ay ay ay M M M 25 / 19 11-13 . Doğu (K yonası 17 Mayıs 2013 15 Dk. 257 Sn Türkiye Şampi r ce le re nç ş) De Ge Ya 36 te 24 ra 9Ka nliği (1 Dalış / Yüzme Şe / Batık Gemiye ğu Spor Salonu re Mevki) ho Do r fs şa Of / Ya i / es el 13 Stadı / yonası 13 / Kurtuluş İsk 14-19 Mayıs 20 Türkiye Şampi adım Atletizm 18-19 Mayıs 20 ıs 2013 / İlk l Genç Bayanlar ay bo M et sı 26 sk na Ba yo m a Şampi / Atakum Plaj le Spor Yapıyoru nçlik Düny 13 / Atakum elesi&DSİ / Ge hçesi Ailem İsk Ba uş i ul es rt üz Ku M 4-5 Mayıs 20 / ya Salonu / Etnograf Mayıs 2013 / Atatürk Spor 1 Mayıs 2013 / / Gelin 15 -2 13 nı 18 20 da Futbolu ıs ey iye ay M M et 9 27-2 Sergisi Yürüyüşü ekwondo Türk / Cumhuriy n Tırı / Gençlik Resim ı Yıldızlar Ta su 5 Mayıs 2013 as Ol k Ar zi lu r ke st la er Do ul M i Ok k Galib Gençlik lik Spor Yapalım Te 13 / CKM / r Parkı / Genç Şampiyonası 20 Mayıs 20 2013 / Annele ıs ay or M ıy 4 rış -2 Ya r 20 le nç ı Ge as / uv i um rn er bol Tu Kons 13 / Atak Yarışıyor Basket 6-10 Mayıs 20 e Havuzu / zm lu Yü bo ıs et ay sk Pisti / M Ba 19 k Soka ım Atletizm Mayıs 2013 / 2013 / İlkad ıs ler 15-16 ş) ay ne M Ya An / 18 i 21 4st (1 Pi m Yüzme Şenliği İlkadım Atletiz n’un En Hızlısı 8 Mayıs 2013 / uluş Samsu rt Ku / nı Ya adyum Yarışıyor ayıs 2013 / St el 15-18 M od M rı pı la m or Ka Sp ci İz va Mücadelesi / Batıpark / Ha 11 Mayıs 2013 isi Uçak Göster
19
PROG RAMI
HABEREXEN
işahımızın ainini, pad h t le il m en de tan dediler. B r“Git, o va r” u v ı l y e şa G a ” n P la: rar ve üşmanı ola narak öldürmeye ka n bir tavır d a c a b a b orum. le sa iye sorar. emal Paşa da dolaşıy zatınızı öy ız n a rk Mustafa K Bir arzun mu var?” d a r r ündü lat. ldu. Meğe dim. Üç g bakalım ev m alt üst o ri le e n c ti n r. le şü a il ü v Bütün d z kalsın m yeceklerim atmışlar! A enin hemşerizatına söyle , ld a m i şa n a e P b r S Va uracaktım. m ki; se. babasını v y dim, baktı le le y ö in d le ı y n a sö izi e şm m u n n in o u k rle k üyors . B le m n Haydi, çe şü ir ü b d i bin biz ak istiyorarşısında n yalnız den kurtarm şmanın insanın k bana se n li m e e c şa n ü a y rı P “ la u n dü der: düşma Adam, b rak itiraf e lar; o senin inde sıkıla sıl hain on ” iç r. A e . k n il lı n rd su a e v m piş azife ussuzlar. rmak için v olacak nam zatınızı vu şam… l Paşa: ndemim Pa stafa Kema se u ık M rt e a n e i. ri d e d z a Ben Bunun ü vazifeni h yleyse. Yap ö r u v i, k e P mısın? Sen cak adam la ru u v n m, se Aman Paşa a layıksın. y a baş tacı olm nca ni bir taba den yepye in b ana e b c , iç m aşa tinin akır. İşte P Sonra ceke ır b e n ri e z sanın ü çıkarıp ma banca. ta verdikleri
HABEREXEN
er” ç e G n e d r e zY z Ç i z d i g in i
an aldı rmaklarınd a p n e y e tr z kulak uğun ti Herkes gö . türk de çoc ti ta lt e A z . ü tı d ızı rk an geçiy sınırlarım praklarınd rmiş, Atatü e e to n a ü y n g ta so e a v H si ır adele hir şehir çizdiği sın rtuluş Müc öy köy, şe stünde kesilmişti, K Ulusal Ku a döndü: ğ r. u tı c ış o ç m baş ü tatürk ne çık A li ri . k e u il re z rd e sü o g y e n yurt gezilerd sede geçe yaptığı bu ’da bir li n mı? su dolaşarak m a S olmayacak rk’ün tü le y ta ö A B n la tutu p verdi: dir. ük bir ceva y ü e anısı şöyle b in k is u c ir o b ç Bu küçük ocuklardan endidersinde ç k a k er Paşam. fy u c ra o ğ ç o n c a yerden geç bulun iz a Atatürk, d in ü ta iğ tt h d a rü iz T ü ç . y , sı çizdirir Sınırlarımız şiri yürüttü yurt harita ın değil ı yazı atlıkla tebe n h sı ra ta ir ri b a lnız o sınıf n h a e y n rt e u p v y a ü v g e la c e k n si klu bu bir bir ülkü rk şöyle ık bir çabu bu soru ve uran yeni d tü a şt ta te tu lm A İş u tu i. m i d u in ir ve şu reğ da kendi gileşt milletin yü e “Oğlum, 1939 yılın sl erinde çiz n n z a se ü tü ir ü ir z b sı a b ta H k h ta nırlarına mıe 23 muşa mhuriyeti sı ası sınırları ra tatlı, yu lesi oldu v u n rç şa C o a e e p S m . iy rt tı u rk k y ü a b ıllık e Hatay T tada bir y göremese d senin hari i. d e d ” kaldı. âhil oldu. zın dışında t mavi d if ç ir b sı â k tn körpe ze tebeşiri uza uk yavrunu ilmeyerek Bu tomurc b k re e il B . şmıştı gözle kama
“Sınırlarım
ı
DERGİ HABEREXEN’in Ücretsiz Ekidir. Ma a Evi Ajans Mark ans nss ve Danışşmanl anlık Hizme H metlerri Ltd. Ltd. Ştiti.
HALKLA HALK LA A İLİŞK LİŞ ŞKİL ŞK İLER LE LER
HUK K DA HUKU ANIŞM NIŞMANLA AN ANLA NLA LARI R
BASI B AS ASIM YE YERİ Rİ
Adınaa İm Adın İmtiya t yaz Sahibi Sahibi bi
Tel : 0 362 3622 432 64 64 Faks : 0 362 435 435 47 47 77 Ma : abone@h Mail ne@ aaber ne@h berexen enn.c .com com om m
AV. Hakan KA ARA ADU ADU DUMAN MA AN AN AV. Hasan Ta Tahsin hsin ŞEN ENGUL EN UL AV. Adem AKS KS SOY Y
Erol Ofs O et Ltd td. d Şti. Pazarr mh. Paza mh. Ne N cati ati Efendi n Sk. No: N 43 / SAMS AMS M UN MS Tel:l: 0 3622 431 Te 431 98 98 96 9
REKL RE KLAM AM REZER REZER ZERVAS RVA VASY AS SY S YO ON N
YÖNETİM YÖNE İM YERİ YE ADR RE ESİ S Sİ
Rezervasyonn Tel: 0 3622 4322 64 664 R Rezervasyon onn Mail ail:: reklam reklam am m@ @hab hhaaberex hab ere er erex re en en.ccom
Ulugazi Mh. 19 Mayıs Ulugazi Mayıs y Buulvarı Sar Sarıı Konakl Konakl nak a ar Ap No: 16/ Apt. 16/1-3 1-3 SAMS S SUN N
Mustafa ÇAKIR SORU UMLU YAZI YAZ İŞL İŞ ERİ E MÜDÜ ÜDÜRÜ RÜ
Ahmet AK HABE AB R MERKEZ MERKEZ RK R KEZİ
Mustafa BİLİ İL K, Cüneyt YAŞAR, Mert Volkann Gün G Gü
26
www.haberexen.com
www.haberexen.com Bu dergi, basın meslek ilkelerine uymaya söz vermiştir.
HABEREXEN
www.haberexen.com
27
HABEREXEN
www.haberexen.com