Den Haag in 136 groepsportretten

Voorwoord

Sinds ik op 1 juli 2020 mocht aantreden als burgemeester van Den Haag heb ik onze stad stukje bij beetje leren kennen. Ontdekte hoe kleurrijk en divers Den Haag is. Gelukkig kon ik, ondanks de coronamaatregelen, dat doen wat ik het allerliefste doe: mensen ontmoeten. De stad, dat zijn per slot van rekening niet alleen de wegen, de straten en de gebouwen. De stad wordt gemaakt door de mensen die er wonen. Niet ieder voor zich, maar samen met elkaar.

Ik vind het dan ook heel goed dat het Haags Verhaal het initiatief heeft genomen dit boek samen te stellen, om aan de hand van foto’s het verhaal van Den Haag te vertellen. Niet zomaar foto’s, maar groepsportretten van Hagenaars en Hagenezen, die om allerlei redenen met elkaar verbonden zijn. En, alsof dat niet al mooi genoeg is, brengt het project Haags Verhaal deze verschillende groepen mensen ook nog eens met elkaar in contact.

Dat leggen van verbindingen, ook of misschien wel juist tussen mensen die elkaar niet zo snel zouden ontmoeten, dat beschouw ik als een van mijn kerntaken. Met hart en ziel ben ik burgemeester van alle inwoners van Den Haag. Waar mogelijk zal ik steeds proberen om bruggen te slaan: tussen wijken, buurten en mensen. Juist daarom spreekt Haags Verhaal mij zo aan: met liefde brengt dit boek het sociale weefsel in beeld dat in zo belangrijke mate de (veer)kracht van Den Haag bepaalt.

Jan van Zanen

Burgemeester van Den Haag

‘Met liefde brengt dit boek het sociale weefsel in beeld dat in zo belangrijke mate de (veer)kracht van Den Haag bepaalt’

Iedereen wil erbij horen en gezien worden

Inleiding

Dit boek is met heel veel plezier gemaakt door de mensen achter het Haags Verhaal, een maatschappelijk initiatief dat zich inzet om bruggen te slaan in Den Haag. We gaan als een reizend verhalencircus door de stad. We brengen gemeenschappen samen die elkaar niet kennen, maar wel iets gemeen hebben. Zo brachten we bijvoorbeeld een boksschool met een Tai-Chi-school samen, Sociëteit De Witte met het Vadercentrum en een Pakistaanse met een Poolse vrouwenvereniging. Altijd volgens dezelfde formule: we eten samen soep en luisteren daarna naar verhalen uit de gemeenschappen. Het zijn vaak pareltjes van bijeenkomsten waarin gewone mensen hun bijzondere verhaal vertellen. En waaruit blijkt dat we vaak veel meer gemeen hebben dan we denken. Of dat we het beeld over de ander moeten bijstellen.

Ook begonnen we in 2019 met dit boek. We wilden laten zien hoe trots, veelzijdig en veerkrachtig we met zijn allen in Den Haag zijn. En hoe belangrijk gemeenschappen daarbij zijn. Want zij zorgen voor een sociaal vangnet en verbindingen in de stad. Of het nou gaat om een rugbyclub, de vrouwen die samen fietsles volgen, mensen die een stadswijngaard runnen of een groep collega’s van de HTM. Je deelt ervaringen. Je houdt er samen normen en waarden op na. Je maakt er wat van met elkaar. Met zijn allen op de foto gaan, is daarom bijna altijd een klein feestje. Op veel foto’s kun je dat ook zien.

Dit boek is een visitekaartje van de stad: zo ziet Den Haag er anno 2021 uit. In dit boek staan 136 portretten van gemeenschappen en groepen uit Den Haag. Ruim drieduizend mensen gingen daarvoor op de foto. We deelden ze in vier thema’s in die we vooraf lieten gaan door een essay van een Hagenaar van betekenis.

Bijna alle foto’s werden gemaakt door ‘stadsfotograaf’ Piet Gispen. Hij reed er bijna 1400 kilometer voor op zijn fiets dwars door de stad, aangestuurd door vrijwilligers die de stadsdelen introkken en zochten naar groepen. We kwamen net lekker op stoom, toen corona zich aandiende en ons hele project tot stilstand kwam. De foto’s laten zien wat de impact van deze pandemie was. We maakten een boek over de veerkracht van de stad, maar het werd ook een document dat ons op ons kwetsbaarst toont. Aan de foto’s kun je zien hoe onbeholpen we er soms bij staan op anderhalve meter afstand.

We deden ons best om in alle wijken in Den Haag en ook zoveel mogelijk verschillende mensen te fotograferen. We zagen nieuwe scheidslijnen in de stad ontstaan: tussen wijken zonder en met ‘coffee to go’, buurtkamers, vegetarische eettentjes, kinderwerk en deelscooters. Maar wij voelden de verbondenheid. Onderling, maar ook met de stad. En de trots om ergens bij te horen.

Want iedereen wil gezien worden en erbij horen. Ook in Den Haag. Daar staat het Haags Verhaal voor en daarover gaat dit boek. Veel kijk- en leesplezier!

Astrid Feiter

Initiatiefnemer Stichting Haags Verhaal

STICHTING HAAGS VERHAAL

OPGERICHT: 2018

DATUM FOTO: 5 OKTOBER 2021

‘We zagen nieuwe scheidslijnen: tussen wijken zonder en met coffee to go, buurtkamers, vegetarische eettentjes, kinderwerk en deelscooters’

Feiten & Cijfers

136 groepsportretten in feiten en cijfers.

Vrouw

Man

Gemengd

STADSDELEN:

Stad

Wateringseveld

Segbroek

Schevenigen

Loosduinen

Leidschenv. Ypenburg

Laak

THEMA’S:

Maakt

Leert

Deelt

Werkt Beweegt

LEEFTIJD:

GESLACHT: Alles Oud Jong Volwassen

GETALLEN:

AANTAL PERSONEN OP DE FOTO'S 3210

AANTAL FOTO’S 136

Haagse Hout

Escamp

Centrum

GROOTSTE GROEP: PUBLIEKSZAKEN, 187 PERSONEN

KLEINSTE GROEP: HTM, 3 PERSONEN

HOOGSTE GEMIDDELDE LEEFTIJD: GROOTOUDERS VOOR HET KLIMAAT

EERSTE FOTO: PUBLIEKSZAKEN, 5 JULI 2018

LAATSTE FOTO: HAAGSE KONINKLIJKE WOONVERENIGING, 28 SEPTEMBER 2021

AANTAL PAGINA’S: 188

Helaas heeft niet iedereen in Den Haag

een Julianakerk om de hoek

Den Haag Deelt

Mevrouw Garib woont in een oude en kleine sociale huurwoning in Transvaal. Nadat ze bijna drie jaar thuisloos was – een periode die ze overbrugde door bij familieleden op de bank te slapen en soms iets voor een korte tijd te huren - is dit huis voor haar een paleisje. Ze woont nu dicht bij haar familie. Maar die durft ze niet onder ogen te komen, omdat ze bij een aantal van hen geld heeft geleend om achterstallige rekeningen te betalen. Ze wil graag werken, maar als vijftiger lukt het haar niet om zomaar aan werk te komen. Doelloos wandelt ze in haar buurt om de dag door te komen. Vaak naar de Haagse Markt.

ken. Ze vindt het vooral fijn dat ze iets kan terugdoen voor de gekregen hulp. Ze voelt zich er geaccepteerd en begrepen. Ze schaamt zich niet voor haar situatie en bouwt een sociaal netwerk op. En ze kan andere mensen helpen, omdat ze zich kan inleven in hun omstandigheden. Dat geeft haar het gevoel dat ze een zinvol leven heeft en van waarde is voor anderen. De community van de Julianakerk is anders dan haar bestaande netwerk van familieleden. Daar is zij de ontvangende partij (financiële hulp), terwijl in het Julianakerk-netwerk sprake is van gelijkwaardigheid, veroorzaakt door onderlinge lotgenootschap. In de literatuur wordt ten aanzien van het belang van het hebben van netwerken de nadruk gelegd op ‘wederkerigheid’; ik doe iets voor jou, dan doe jij iets voor mij. Juist dat berekende element is in de Julianakerk afwezig. Er is geen wederkerigheid , maar een gevoel van betekenis te zijn.

Het is in deze sociale omgang dat waardigheid wordt geschonden door bijvoorbeeld kleineren, paternaliseren, denigreren. Soms erg duidelijk en zichtbaar, soms onzichtbaar, maar voelbaar. Daarom is het van belang ons bewust te zijn van waardigheid in interacties: als die wordt aangetast, hebben we er een beschadigd mens

Op een dag wordt ze aangetikt door een man die vraagt of ze misschien een sigaret voor hem heeft. Zijn voorkomen verraadt dat hij zich in dezelfde situatie bevindt waar zij jarenlang in heeft gezeten. Ze raken aan de praat en hij neemt haar mee naar de koffie-inloop van buurt-en-kerkhuis De Paardenberg in de Julianakerk in Transvaal. Die kerk is meer dan een kerk, merkt ze. Hier is juridische ondersteuning, budgettraining, muziekles en zelfs fietsles. Ook is er een voedselbank. De bezoekers hebben verschillende etnische achtergronden: Surinaamse Hindoestanen, Turken, Marokkanen, Somaliërs en autochtone Nederlanders.

Met een paar vriendelijke vrouwen raakt ze aan de praat. Zij doen hier vrijwilligerswerk met wel zeventig andere vrijwilligers, vertellen zij. Vanaf die dag is mevrouw Garib daar elke dag, als ‘cliënt’ en ‘vrijwilliger’. Onder begeleiding lukt het haar schulden weg te wer-

Wat in de Julianakerk plaatsvond was een herstel van eigenwaarde en het gevoel mee te tellen. Het aanbod en de mensen in de Julianakerk zijn daarom complementair aan het krijgen van bijvoorbeeld een sociale huurwoning en een uitkering. Haar leven kreeg betekenis en zin door de omgang met mensen die in min of meer dezelfde positie verkeerden, of in elk geval zich bevonden in posities waar ze vroeger in was. Daardoor kon mevrouw Garib zich inleven in hun omstandigheden en invoelen wat ze meemaakten. Haar werk als vrijwilliger gaf haar het gevoel dat ze iets voorstelde in het leven van anderen, dus van waarde was voor anderen.

Dit gevoel kan worden omschreven als ‘waardigheid’. Er bestaan verschillende definities voor waardigheid, met in de essentie dat waardigheid de staat of kwaliteit is van waardig zijn. Maar Cobb & Crownapple (2019) geven een definitie die nog net iets verder gaat: ‘Dignity is the state or quality of being worthy to belong’. To belong verwijst naar het ‘erbij horen’ of ‘thuis horen’. Het verwijst naar een omgeving waar je als individu deel van uitmaakt en de sociale omgang die daar heerst.

bij. Helaas gebeurt dat bij veel mensen die afhankelijk zijn van steun. De situatie van mevrouw Garib is niet uniek, zij staat symbool van een groter maatschappelijk vraagstuk van uitsluiting, verstoten zijn en niet gezien en gehoord zijn. Maar niet iedereen in Den Haag heeft een Julianakerk om de hoek. Zou het niet mooi zijn als we overal plekken zouden hebben waar mensen hun waardigheid kunnen terugvinden en zin kunnen geven aan hun leven? Waar ze iets kunnen betekenen voor andere mensen?

Jaswina Elahi-Bihari (PhD.) is cultuurwetenschapper, verbonden aan het Rathenau-instituut, en eigenaar van Dansschool Mudra Centre for Dance.

Haar werk als vrijwilliger geeft haar het gevoel dat ze iets voorstelt in het leven van anderen, dus van waarde is

Het is van belang ons bewust te zijn van waardigheid in interacties, want bij aantasting hebben we er een beschadigd mens bij

Het is voor de leden van geloofsgemeenschap Bahá’í de eerste keer dat ze elkaar weer zien sinds corona zich aandiende. Wat zijn ze blij! Er is veel gebeurd, zo is er een baby in hun midden. En wat zijn de kinderen gegroeid! In het nationaal centrum aan de Riouwstraat komen ze meestal samen. Maar voor de foto kozen ze de achtergrond van het Vredespaleis, het wereldwijde icoon van vrede en recht. Bahá’í’s streven naar wereldvrede; alle mensen vormen één grote familie en de aarde is één groot land. In Iran, waar dit geloof zijn oorsprong heeft, worden aanhangers streng vervolgd. De Nederlandse Bahá’í-gemeenschap vraagt daar permanent aandacht voor.

BAHÁ’Í-GEMEENSCHAP NEDERLAND

OPGERICHT: 1844

DATUM FOTO: 28 AUGUSTUS 2021

Alle mensen vormen één grote familie en de aarde is één groot land

Bahá’í-gemeenschap Nederland

ART4BLM

OPGERICHT: 2020

DATUM FOTO: 6 SEPTEMBER 2021

Art4BLM

Even de scooter opzijzetten zodat de zelfontworpen poster met de activisten gefotografeerd kan worden. Je moet er wel wat voor doen om ‘kunst die de dialoog over racisme op een laagdrempelige manier bevordert’ te delen. Maar dat vinden de tien voornamelijk witte vrouwen van de Haagse Art 4 Black Lives Matter groep geen enkel probleem. De posters met kunstuitingen hingen eind augustus door de hele stad als één grote openbare expo. Een podcast en kaartspel zijn in ontwikkeling. Zelf gaan ze trouwens ook met plezier met drie van de kunstenaars op de foto, hier op de hoek van de Weimarstraat en de Beeklaan.

Je moet er wel wat voor doen om ‘kunst die de dialoog over racisme op een laagdrempelige manier bevordert’ te delen

Stichting ACCESS

Den Haag telt veel internationals: buitenlandse werknemers, die veelal hun gezin meenemen. Dat valt niet altijd mee; ze missen een netwerk, verstaan geen woord Nederlands en raken verstrikt in de regels. Dan zijn er deze vrijwilligers van ACCESS om ze op weg te helpen. Vaak zijn ze ervaringsdeskundige. Vanmiddag zijn ze weer voor het eerst bij elkaar sinds de versoepeling. Tijdens corona moesten ze de maatregelen van de Nederlandse overheid uitleggen. ‘Soms geen touw aan vast te knopen’, verzucht directeur Deborah Valentine. Veel internationals konden niet naar het moederland en kwamen hier in een isolement terecht, weet ze.

Internationals missen een netwerk, verstaan geen woord Nederlands en raken verstrikt in de regels

STICHTING ACCESS

OPGERICHT: 1986

DATUM FOTO: 1 JULI 2021

Ze stopten honderden vragenlijsten in brievenbussen

INITIATIEF SOCIALE VITAMINES

OPGERICHT: 2020

DATUM FOTO: 24 APRIL 2020

Sociale Vitamines

Wat een gekke periode. Door corona leeft bijna niemand zijn normale leventje. Werk, privé, hobby’s – alles staat op z’n kop. Sommige mensen redden zich wel, anderen minder. Hoe gaat het eigenlijk met iedereen? Dat is wat Coöperatie PIT en Onzichtbaar Den Haag, twee organisaties die zich inzetten voor sociale vernieuwing, zich aan het begin van de coronatijd afvragen. Zo ontstaat het initiatief Sociale Vitamines; ze ontwikkelden een vragenlijst en verspreidden deze in de gemeente. Gewoon door ze in honderden brievenbussen te stoppen. Met de ingevulde vragenlijsten brengen ze buurtgenoten die wel een beetje hulp kunnen gebruiken in contact met buurtgenoten die wel een handje willen helpen. Wat een paar uurtjes flyeren al niet op kan leveren!

Het vraagt wat improvisatie om de boel een beetje op te pimpen in coronatijd

#Kleurdebuurt

Het vraagt wat improvisatie om de boel een beetje op te pimpen in coronatijd, maar dat is geen probleem voor de bewoners van stadsdeel Haagse Hout. Op vriendelijk verzoek van Cultuuranker het Diamant Theater hebben de buurtbewoners vrolijke vlaggetjes gemaakt. Gewoon van restjes stof of speciaal gebreid voor het doel. Enkele filialen van Albert Heijn fungeerden als inzamelpunt. Nu alleen nog ‘even’ de hele buurt kleuren met de vele meters vlaggetjesslingers.

INITIATIEF #KLEURDEBUURT VAN DIAMANT THEATER

OPGERICHT: 2010

DATUM FOTO: 26 MEI 2020

In het dagelijks leven waren ze waarschijnlijk langs elkaar heen gelopen

Buurtcamping De Verademing

BUURTCAMPING DE VERADEMING

OPGERICHT: 2018

DATUM FOTO: 1 SEPTEMBER 2019

Sommigen zijn nog wat slaperig, op deze zondagmorgen. Ze kwamen net uit hun tent gekropen en gaan nu aan het ontbijt. Het was gezellig gisteravond. Kamperen midden in buurtpark De Verademing, met zicht op de majestueuze Elektriciteitsfabriek. ‘Je snurkt’, zegt de ene kampeerder tegen de ander. In het dagelijks leven waren ze waarschijnlijk langs elkaar heen gelopen. Maar na zo’n nachtje doorhalen op de buurtcamping wordt dat toch anders, weet ‘campingbaas’ Bonny. Dit is de vierde editie. De kinderen hebben de tijd van hun leven en fietsen tussen de scheerlijnen door. ‘Mama, mag ik nog een croissantje?’

Buurtkamer Notenbuurt

Warmte en gastvrijheid zijn de centrale woorden die van toepassing zijn op Buurtkamer Notenbuurt. Dit is een plek voor en door bewoners die draait op vrijwilligers. Coördinator Lydia Coelman is er al vanaf het eerste uur bij betrokken. Veel mensen in de Notenbuurt hebben behoefte aan extra steun. De lockdown tijdens corona trekt juist op hen een zware wissel. ‘Iedereen hoort er hier gewoon bij. De mensen zijn lief voor elkaar. Je kunt je verhaal kwijt’, zegt ze. En als het nodig is, krijg je van haar ook een troostende arm om je heen. ‘Soms voel ik mij net moeder Theresa.’

‘Soms voel ik mij net moeder

Theresa’

BUURTKAMER NOTENBUURT

OPGERICHT: 2008

DATUM FOTO: 21 OKTOBER 2020

Dus wie ruim twee uur werkt om de markt op te bouwen of te koken, verdient een groentepakket.

Timebanken heet dat

Lekkernassûh

De woensdagse versmarkt van Lekkernassûh in de voormalige gymzaal aan de Witte de Withstraat trok sowieso al veel mensen. Sinds corona staan de afhalers van het groentepakket of het zelfgebakken zuurdesembrood van initiatiefnemer Liselotte Bredius zelfs in een lange rij door de straat te wachten op hun beurt. Achter Lekkernassûh zit een groot idee dat erop neerkomt dat je alles zoveel mogelijk dichtbij huis moet halen, dat het dan het liefst biologisch moet zijn en dat werken een ruilmiddel is. Dus wie twee uur werkt om de markt op te bouwen of te koken, verdient een groentepakket. Timebanken heet dat. Het kan anders. Kijk maar, bij Lekkernassûh.

STICHTING LOKAAL VOEDSEL DEN HAAG

OPGERICHT: 2014

DATUM FOTO: 22 JULI 2020

Boodschappenbingo Copernicus

Ze spelen voor levensmiddelen. Sommigen hebben wel drie velletjes voor hun neus liggen en zetten zich schrap. ‘B 12’, klinkt het vanaf het podium. Iedere dinsdagmiddag wordt hier in Dienstencentrum Copernicus in de Daguerrestraat de boodschappenbingo gehouden. De deelnemers komen van heinde en verre, vaak met de wijkbus. En altijd dezelfde gezichten. Een hele middag zijn ze zo met elkaar onder de pannen. Alles onder de bezielende leiding van Marga, die vanaf het podium de nummers omroept. ‘Bingo!’ De Hoekjes zijn gevallen. Prijs: een pak koekjes.

MARGA’S BOODSCHAPPENBINGO

OPGERICHT: 2018

DATUM FOTO: 12 JULI 2020

De deelnemers komen van heinde en verre, vaak met de wijkbus

Haagse Dominicus

coronacrisis worden de diensten gestreamd

Het is kerstavond 2020. De oecumenische gemeenschap Haagse Dominicus maakt zich klaar voor de kerstviering in Buurt- en Kerkhuis Bethel. Een digitale viering dit keer, want sinds het begin van de coronacrisis worden de diensten gestreamd. Elke eerste en derde zondag van de maand staat de camera opgesteld voor een eigentijdse live streamdienst. De voorgangers, coördinatoren, zangers en andere aanwezigen hebben ondertussen voldoende ervaring opgedaan om er een mooie viering van te maken. De binding met de betrokkenen is warm gebleven. Maar toch, ondanks kerstboom en feestkleding, kunnen ze niet wachten om weer samen te komen voor een viering in een bomvolle kerk.

HAAGSE DOMINICUS

OPGERICHT: 2010

DATUM FOTO: 22 DECEMBER 2020

Een digitale viering dit keer, want sinds het begin van de

STICHTING PARTICIPATIE KEUKEN

OPGERICHT: 2020

DATUM FOTO: 25 APRIL 2020

Participatie Keuken

Het begon aan het begin van de corona-pandemie met een oproep op Facebook wie er wilden helpen met koken voor hulpbehoevenden. Het mondde uit in een sociaal maatschappelijke onderneming die in 16 weken tijd voor 1200 ouderen 5 maaltijden per week verzorgde: de Participatie Keuken. Vanuit het World Forum werden de maaltijd verspreid door vrijwilligers. Er werd gekookt in 7 buurthuizen. Bedrijven boden hulp aan. Kortom: hier liet de zorgzame samenleving haar spierballen zien. Hier staan de vrijwilligers van het eerste uur met initiatiefnemer Ben Lachab op zijn knieën. Toen wisten ze nog niet dat ze in drie maanden tijd 100.000 maaltijden zouden verzorgen.

Hier liet de zorgzame samenleving haar spierballen zien

Commissie Loosduinen

In 1923 ging het tuindersdorp Loosduinen op in de gemeente Den Haag. Zo kwam er riolering in Loosduinen en kon Den Haag uitbreiden. De echte Peenbuikers – zoals de geboren en getogen Loosduiners genoemd werden – spreken nog steeds over een annexatie. Als tegemoetkoming kwam er de Commissie Loosduinen, die gevraagd en ongevraagd zwaarwegend advies aan het Haags gemeentebestuur mocht geven. Oorspronkelijk zaten daar vertegenwoordigers in vanuit de tuinders- en veilingwereld. Sinds 1970 leveren alle zes wijkraden van Loosduinen vertegenwoordigers. Hier staan ze bijna allemaal, op het Loosduinse Hoofdplein; het kloppend hart van het stadsdeel dat ooit een oude dorpskern was.

De echte Peenbuikers spreken nog steeds over een annexatie

COMMISSIE LOOSDUINEN

OPGERICHT: 1923

DATUM FOTO: 23 SEPTEMBER 2021

CHINESE VROUWENVERENIGING

OPGERICHT: 1991

DATUM FOTO: 22 MEI 2019

Chinese Vrouwenvereniging

Iedere zaterdag komen de leden van de Chinese Vrouwenvereniging samen op de Zuidwal bij vrouwencentrum Yasmin. Po Yee Lueng werkt bij KPN. ‘Waarom denken de meeste mensen dat alle Chinese vrouwen uit de horeca komen?’ De bijeenkomsten van de Chinese vrouwen zijn vaak informatief. Ze vieren samen alle feesten. En er wordt altijd samen gegeten, natuurlijk. Een groepsfoto is niet zomaar genomen; de hiërarchie bepaalt wie waar mag staan en zitten. Dus er volgt een geschuif met stoelen en mensen. Po Yee: ‘Onze voorzitter zit vooraan in het midden.’

Er wordt altijd samen gegeten, natuurlijk

Louis Couperus Museum

Nee hoor, je hebt geen (nieuwe) bril nodig! Louis Couperus is voor deze foto niet uit de dood herrezen. Caroline de Westenholz, oprichter en initiatiefnemer van het museum, leunt nonchalant op de schouder van een levensechte wassen beeltenis van een van de grootste Nederlandse schrijvers. Samen met Josephine van de Mortel, directeur van het museum, en een aantal gepassioneerde vrijwilligers laat zij sinds 1996 de personages uit de beroemde romans voortleven op de parterre van Javastraat 17, schuin tegenover het huis waar Couperus gewoond heeft. De inrichting van het pand wordt regelmatig veranderd. Niks stoffig oubollig gedoe, maar fris en hip met gepast respect voor de vaste collectie, waaronder het bureau waarop Couperus de roman Eline Vere schreef. Hij heeft het de rest van zijn leven met zich meegesjouwd. Als je goed kijkt, zie je er een stukje van.

Fris en hip met gepast respect voor de vaste collectie

LOUIS COUPERUS MUSEUM

OPGERICHT: 1996

DATUM FOTO: 24 JUNI 2021

Ze willen samen de wereld

een beetje mooier maken

Rotary ‘s-Gravenhage Residentie

ROTARY ‘S-GRAVENHAGE RESIDENTIE

OPGERICHT: 2002

DATUM FOTO: 11 JUNI 2020

Iedere woensdagavond komen de leden van Rotary ‘s-Gravenhage Residentie samen in restaurant Oscars op Scheveningen. Het gaat hen om veel meer dan alleen netwerken; ze delen lief en leed met elkaar. Zo zijn er in de loop van de tijd hechte vriendschappen ontstaan. En zoals dat ook bij de Rotary hoort: ze willen samen de wereld een beetje mooier maken. Dus organiseren ze fietsrally’s voor zonnepanelen voor een ziekenhuis in Nepal, halen ze levensmiddelen op voor de voedselbank en helpen ze dakloze vrouwen aan een verzorgingspakket. Of jutten ze samen afval op het strand zodat ze elkaar toch nog even kunnen zien tijdens corona. In een uur vijftig kilo!

Damesleesmuseum

Het Damesleesmuseum aan het Nassauplein is eigenlijk een bibliotheek… Vroeger hadden vrouwen geen toegang tot openbare bibliotheken, onvoorstelbaar maar waar. Gelukkig bedacht een aantal vrouwen in 1894 een oplossing in de vorm van een leesgezelschap, dat al snel uitgroeide tot een bibliotheek met de naam Het Damesleesmuseum. De collectie bestaat momenteel uit 46.000 boeken met veel oude uitgaven en eerste drukken. Elke maand worden ca. 25 boeken aangeschaft in het Nederlands, Frans, Engels en Duits. De bibliotheek draait volledig op eigen kracht, zonder subsidie en wordt gerund door vrijwilligers. Sinds 1974 mogen er overigens ook mannen lid worden.

Deze bibliotheek draait

volledig op eigen kracht

DAMESLEESMUSEUM

OPGERICHT: 1894

DATUM FOTO: 5 AUGUSTUS 2021

STICHTING TOT BEHOUD VAN DE HISTORISCHE BUITENPLAATS OCKENBURGH

OPGERICHT: 2015

DATUM FOTO: 28 OKTOBER 2020

Buitenplaats Ockenburgh

Hier staan de vrijwilligers van Stichting tot Behoud van de Historische Buitenplaats Ockenburgh. Petra Brekelmans staat er, met haar armen over elkaar, trots tussen. Zo’n tien jaar geleden scheef ze samen met twee vriendinnen een herbestemmingsplan voor de buitenplaats, die toen twintig jaar lang zonder succes te koop had gestaan en zwaar was vervallen. Lang verhaal kort: er kwam een stichting. Er werd ruim 2,5 miljoen euro ingezameld voor de restauratie van het pand. Inmiddels zit er een professionele horecapartner, met een sociaal hart. Maar de inzet van de vele vrijwilligers die er klussen, tuinieren en evenementen organiseren, is de basis van het succes. En daar is Petra misschien nog wel het meest trots op.

De inzet van de vele vrijwilligers is de basis van het succes

Groene Mient

Hoera, ‘t Ei is geopend! De groepsruimte die de bewoners van woonproject Groene Mient in de Vruchtenbuurt in een jaar tijd zelf hebben gebouwd in hun gemeenschappelijke tuin, wordt vandaag feestelijk in gebruik genomen. Net zoals de rest, is dit gebouw hoofdzakelijk gemaakt van ecologische materialen en zelfvoorzienend. Tijdens de bouw werd elke werkdag gezellig afgesloten met een maaltijd. Zo is Groene Mient – 33 woningen groot - echt een bijzonder sociaal-ecologisch dorp in de stad. Al een aantal jaar achter elkaar staat het in de Duurzame Top 100-ranglijst van groenste denkers en doeners van Nederland. Ook dat mag gevierd worden.

Al een aantal jaar achter elkaar staat het in de Duurzame Top 100-ranglijst van groenste denkers en doeners van Nederland

GROENE MIENT, PARTICULIER WOONINITIATIEF

OPGERICHT: 2017

DATUM FOTO: 5 OKTOBER 2019

Daar staan ze weer, de grootouders die zich zorgen maken over de toekomst van alle kleinkinderen op deze aarde. Want: zal de aarde straks nog wel een leefbare plek zijn voor hen? Zonder drastische maatregelen waarschijnlijk niet, denken ze. Daarom willen ze de bestuurders van Nederland uitdagen tot actie. Actie, actie, actie! En tot moedig optreden. Daar geven ze zelf een voorbeeld van. Door corona kon het even niet, maar nu komen ze weer om de week bijeen op het Plein bij de ingang van de Tweede Kamer met spandoeken, liederen, leuzen en hun manifest. De kracht zit in de herhaling. Het is immers de aanhouder die wint.

GROOTOUDERS VOOR HET KLIMAAT

OPGERICHT: 2016

DATUM FOTO: 16 SEPTEMBER 2021

Ze willen de bestuurders van Nederland uitdagen tot actie

Grootouders voor het Klimaat

Ze vormen het Indisch geheugen voor de toekomst

Indisch Herinneringscentrum

INDISCH HERINNERINGSCENTRUM

OPGERICHT: 2019

DATUM FOTO: 21 SEPTEMBER 2021

De medewerkers en vrijwilligers van het Indisch Herinneringscentrum houden de verhalen levend rondom de gedeelde geschiedenis van Nederland en Indonesië. De nadruk ligt op de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië, de daaropvolgende Bersiap, dekolonisatie en migratie. Dit centrum is onderdeel van Museum Sophiahof aan de Sophialaan en is een van de vier nationale herinneringscentra van de Tweede Wereldoorlog. En het is hard nodig, want deze geschiedenis is heel lang onvoldoende gezien en gehoord. Het Indische verhaal moeten we blijven herinneren, gedenken en herdenken. En daarmee vormt dit centrum het Indisch geheugen voor de toekomst.

Centro Socio Culturale Italiano

Het is zaterdag na het middaguur. De borden van de warme maaltijd zijn opgeruimd, de prosecco’s ingeschonken. Met een lekker muziekje op de achtergrond spelen groepjes mannen een potje kaart. Je voelt je meteen welkom hier in hartje Den Haag aan de Korte Lombardstraat. Dat was ook precies wat de grondleggers van de vereniging voor ogen hadden: een thuis voor de eerste Italianen die in de jaren 60 naar Nederland kwamen om te werken. Dat is gelukt. De mannen leerden leuke Nederlandse vrouwen kennen, trouwden, kregen kinderen en stichtten een vereniging. Een van de oprichters is er zelfs nog voor geridderd op de Italiaanse ambassade: Cavaliere Michele Trinchillo.

Een thuis voor de eerste

Italianen die in de jaren 50

naar Nederland kwamen om te werken

CENTRO SOCIO CULTURALE ITALIANO

OPGERICHT: 1982

DATUM FOTO: 13 JULI 2021

Ze houden met elkaar meer dan drie eeuwen Joodse

Joodse begraafplaats

STICHTING TOT INSTANDHOUDING VAN DE JOODSE

BEGRAAFPLAATS TE ’S-GRAVENHAGE

OPGERICHT: 1984

DATUM FOTO: 23 AUGUSTUS 2021

De regen valt met bakken uit de hemel, maar dat deert de vrijwilligers van de Stichting tot instandhouding van de Joodse begraafplaats te ‘s-Gravenhage echt niet. Ze gaan gewoon op de foto. Wie is er op een plek als deze nou bang voor een paar druppels water? Bovendien is er werk aan de winkel want de bijna drieduizend grafstenen moeten vrij blijven van onkruid en vooral van zaailingen. Zaailingen zetten zich namelijk vast in de oude gebarsten stenen waardoor deze makkelijk breken. En dat maakt de teksten in het Portugees, Spaans en Hebreeuws onleesbaar. Honderd vrijwilligers hebben er hun handen vol aan. Maar ze doen het graag. In deze oase van rust, pal tegenover het Vredespaleis, houden ze met elkaar meer dan drie eeuwen Joodse geschiedenis in Den Haag levend. Ach, je zou voor minder een buitje trotseren.

geschiedenis in Den Haag levend

De mooiste Oranjestraat

Ze toverden de Haagse Marktweg om tot de mooiste Oranjestraat van Nederland. Met kilometers oranje vlaggetjes en een paar duizend vierkante meter bouwzeil. Koning Willem-Alexander kwam zelfs even kijken. Verrassing! Daar zaten ze, de bewoners, broederlijk naast elkaar in de tuin voor de tv. Aan hen heeft het niet gelegen dat Nederland van Tsjechië verloor. Maar niet (lang) getreurd, volgend jaar bouwen ze de boel gewoon weer op voor het WK.

Volgend jaar bouwen ze de boel gewoon weer op voor het WK

ORANJESUPPORTERS MARKTWEG

OPGERICHT: 2021

DATUM FOTO: 27 JUNI 2021

Geen koor of zangclubje, maar ze laten wél hun stemmen klinken

Meerstemmig collectief

MEERSTEMMIG COLLECTIEF

OPGERICHT: 2020

DATUM FOTO: 18 SEPTEMBER 2021

Nee, dit vrolijke groepje is geen koor of zangclubje… maar ze laten wél hun stemmen klinken! Op een andere manier. Ze verdiepen zich in vraagstukken over inclusie en diversiteit in de stad en breder. Iedereen kan onderwerpen en thema’s inbrengen. Door middel van intervisie en dialoog plaatsen ze de vraagstukken in een breder – meerstemmig – perspectief, zodat de inbrenger een afgewogen beslissing kan nemen of een visie kan vormen. Van Safe Space naar Brave Space. Klinkt goed toch?!

Mobarak Moskee

Elke vrijdag komen ze samen om te bidden in de Mobarak Moskee, de oudste moskee van Nederland. De leden van de Ahmadiyya Moslim Gemeenschap zijn heel actief in hun wijk het Benoordenhout. Tijdens het Suikerfeest nodigen ze de omwonenden uit om te komen genieten van allerhande zoete lekkernijen en op nieuwjaarsdag halen ze met gemak zeventig zakken vuurwerkafval op. De moskee zelf mag dan een beetje oud zijn, de betrokken leden zijn helemaal van deze tijd!

Op nieuwjaarsdag halen ze met gemak zeventig zakken

vuurwerkafval op

MOBARAK MOSKEE

OPGERICHT: 1955

DATUM FOTO: 1 NOVEMBER 2019

Ontstaan om de verloedering van de wijk tegen te gaan

STICHTING DE OOIEVAART

OPGERICHT: 2003

DATUM FOTO: 26 AUGUSTUS 2021

Stichting De Ooievaart

De stuurmannen en gidsen die op de open rondvaartboten van de Ooievaart zitten, varen behendig onder de lage bruggen van de Haagse grachten door. Vanaf de aanlegsteigers van de passantenhaven aan de Bierkade stappen de passagiers op. De rondvaarten worden uitgevoerd door vrijwilligers. Stichting De Ooievaart is ontstaan vanuit bewoners in het gebied Bierkade en Dunne Bierkade die de verloedering van de wijk wilden tegengaan met deze activiteit. De Ooievaart bezit onder meer Westlanders, een type transportschip dat vroeger in de regio algemeen gebruikt werd voor het vervoer van producten naar de bloemen- en groenteveilingen. Het meest gehoorde woord tijdens een rondvaart: Bukke!

Haags Openbaar Vervoer Museum

Het Haags Openbaar Vervoer Museum telt in totaal honderd vrijwilligers die de dertig oude trams van het museum restaureren, besturen en onderhouden. Maar er zijn er ook die gids zijn of gasten verwelkomen op de historische trams. Vandaag is het Open Monumentendag en deze vrijwilligers staan startklaar om de deuren voor bezoekers te openen. Ze staan voor trams uit de jaren 20 van de vorige eeuw, waarvan de laatste in 1963 uit dienst ging. ‘Ja, daar zijn we trots op’, vertelt de bestuurder met rode das en het plezier straalt van hem af. Vrijwilliger bij dit museum zijn, betekent deel uitmaken van een enthousiast en divers team, waar velen hun vakmanschap kunnen blijven uitoefenen.

Velen kunnen hier hun vakmanschap blijven uitoefenen

HAAGS OPENBAAR VERVOER MUSEUM

OPGERICHT: 1989

DATUM FOTO: 11 SEPTEMBER 2021

NATIONAAL PAPOEA VERENIGING ‘95

WEST NIEUW GUINEA

OPGERICHT: 1995

DATUM FOTO: 1 JULI 2021

Nationaal Papoea Vereniging ‘95

Ieder jaar op 1 juli wordt er bij Buurt- en Kerkhuis Bethel aan de Thomas Schwenkestraat de vlag gehesen van West Papoea door de leden en sympathisanten van de Nationaal Papoea Vereniging ‘95 West Nieuw Guinea. Dat is altijd weer een emotioneel moment voor voorzitter Simon Sapioper. Hij kwam met zijn familie in 1991 naar Nederland, als vluchteling. Zij vreesden voor hun leven omdat de Indonesische bezetters niks willen weten van hun onafhankelijkheidstrijd, die er sinds 1963 woedt. De vereniging voelt zich thuis in Segbroek, van waar ze zich actief inzetten voor hun cultuur en als vrijwilliger voor hun kerk, buurt en stad. En van waar ze de onafhankelijkheidsstrijd voortzetten.

De vlag hijsen is altijd weer een emotioneel moment

Polka Centrum voor Poolse Vrouwen

De Dag van het Kind wordt niet alleen in Polen groots en meeslepend gevierd, maar sinds enkele jaren ook op het Newtonplein in Den Haag. Daar hebben deze Poolse vrouwen van Polka het plein omgedoopt tot een grote speeltuin. Met Poolse lekkernijen die verkocht worden om de clubkas van hun centrum te spekken. Want op deze dag worden kinderen nog eens extra verwend. Polka organiseert niet alleen activiteiten rondom traditionele Poolse feesten maar ook informatieavonden, workshops en trainingen over onderwerpen als werk, wonen, zorg en onderwijs in Nederland. Zo slaat de organisatie een brug tussen de Nederlandse en de Poolse samenleving.

De organisatie slaat een brug tussen de Nederlandse en de Poolse samenleving

POLKA CENTRUM VOOR POOLSE VROUWEN

OPGERICHT: 2018

DATUM FOTO: 2 JUNI 2019

Lekker samen tuffen door het Westland

LOOSDUINSE PUCH CLUB

OPGERICHT: 2014

DATUM FOTO: 23 APRIL 2021

Loosduinse Puch Club

De leden van Loosduinse Puch Club gaan graag samen een eindje rijden. Naar Scheveningen? Nee, want dan sta je om de haverklap stil voor een stoplicht. Liever gaan ze naar Hoek van Holland, lekker samen tuffen door het Westland. Officieel staan ze nergens als club geregistreerd. Het begon met een paar vrienden en inmiddels zijn daarbij zestig mensen aangesloten die allemaal de liefde delen voor De Puch. En de muziek uit de jaren zestig. Op de Scheveningse Boulevard komen ze wel in januari. Samen met andere Puchliefhebbers, die van heinde en verre naar Den Haag komen voor de Kâhwe Klâhwe-tourrit: van de boulevard naar het Plein en terug.

Vlak voor aanvang viel de elektriciteit uit

Wijkdiner Moerwijk

Nog even poseren voor de foto en dan kan iedereen aanschuiven voor een heerlijk driegangendiner. Verzorgd door Team Moerwijk en Resto VanHarte. Alle bewoners van Moerwijk zijn welkom op deze ontmoetingsavond, die elke maand georganiseerd wordt op telkens een andere locatie. Vandaag dus in de NeBokerk, eten kun je tenslotte overal. Gelukkig had Ben alles van tevoren klaargemaakt, want vlak voor aanvang viel de elektriciteit uit. Geen probleem, waxinelichtjes genoeg, alleen fotograaf Piet is er niet blij mee, hij vindt het te donker voor een goede foto. Hij komt nog wel een keer terug. Helaas, door corona is er geen Moerwijkdiner meer geweest…

STICHTING RESTO VAN HARTE

OPGERICHT: 2004

DATUM FOTO: 20 FEBRUARI 2021

Roze Soos Samen

Hoogtepunt van de bijeenkomsten zijn altijd de drag-optredens

Bij Roze Soos Samen ontmoeten mensen uit de lhbtigemeenschap en hun vrienden elkaar. Iedere tweede zondag van de maand in Dienstencentrum Copernicus aan de Daguerrestraat in een veilige en huiselijke sfeer. Een vaste groep vrijwilligers zorgt voor eenleuke aankleding, meestal afgestemd op een thema. Deze maand staat dat in het teken van de coming-out-dag op 11 oktober. Hoogtepunt van de bijeenkomsten zijn altijd de drag-optredens. Chaka Khan knalt door de luidsprekers: ‘I’m every woman, it’s all in me’. Aan de bar wordt nog een Bacardi-Cola besteld. Samen eten ze een maaltijd. Gezellig!

ROZE SOOS SAMEN

OPGERICHT: 2007

DATUM FOTO: 11 OKTOBER 2020

Ze hebben diverse landelijke en lokale prijzen gewonnen

Schilderswijk Moeders

PROJECT SCHILDERSWIJK MOEDERS

OPGERICHT: 2013

DATUM FOTO: 9 JUNI 2021

De Schilderswijk Moeders ondersteunen andere moeders in de wijk bij kleine en grote problemen. Ze zijn getraind in het bieden van hulp bij financiële kwesties, het invullen van formulieren, het omgaan met schulden, opvoedingsproblematiek en huiselijk geweld. Dat doen ze zo goed dat ze diverse landelijke en lokale prijzen hebben gewonnen. Zoals de Kartini emancipatieprijs, de publieksprijs van de Movisie participatieprijs en de PAX vredesduif! Vandaag hebben deze ‘rolmodellen voor vrouwen en meisjes uit de wijk’ een teamdag. Ze gaan gezellig naar het strand in Wassenaar, lekker uitwaaien na de eindeloos lange lockdown. Ze hebben er zin in!

Sociëteit De Witte

De ruim drieduizend leden van De Nieuwe of Littéraire Sociëteit De Witte hebben de beschikking over een monumentaal pand aan het Plein en een zomerresidentie op Scheveningen, met uitzicht op zee. De besloten vereniging kent Tafels: leden vormen rond een beroep, cultureel of wetenschappelijk thema of gewoon als vrienden een ‘subclub’. Dit zijn de leden van de MMX-Tafel, een vriendentafel. Ze dragen allemaal een das of strik van deze Tafel, want jasje/dasje is er een kledingvoorschrift. Lid worden van ‘De Witte’ word je op voordracht van andere leden en na ballotage. De essentie van het sociëteitsleven is nog steeds dezelfde als in 1782, namelijk ‘gezellig verkeer en geoorloofde uithuizigheid’.

DE NIEUWE OF LITTÉRAIRE SOCIËTEIT DE WITTE

OPGERICHT: 1782

DATUM FOTO: 19 AUGUSTUS 2021

De essentie van het sociëteitsleven is nog steeds dezelfde als in 1782

Ze komen bijvoorbeeld op het idee om een

tentenproject voor

daklozen te starten

Het Straat Consulaat

Om de week komen de vrijwilligers van het Straat Consulaat samen, om over het lot van de Haagse dak- en thuislozen te adviseren. Samen met de professionals van het Consulaat bespreken ze dan hoe het beter kan. En komen ze bijvoorbeeld op het idee om een tentenproject voor daklozen te starten. Want er is in Den Haag een chronische wachtlijst voor de noodopvang. En die groeit alleen maar. Zonder dak boven je hoofd te moeten leven terwijl je zelf niet lekker in je vel zit, is ellendig. Dat weten ze vaak uit ervaring.

STICHTING STRAAT CONSULAAT

OPGERICHT: 2009

DATUM FOTO: 6 NOVEMBER 2019

TrashUre Hunt

Jagen op zwerfafval, dat is niet alleen leuk, maar ook nuttig en leerzaam volgens Ralph Groenheijde, oprichter van TrashUre Hunt. Op zoek naar schelpen op het strand in Costa Rica had zijn toen tweejarige zoontje meer interesse voor de petflesdoppen die er lagen, dan voor de prachtige schelpen. Na een paar maanden hadden ze ruim een vuilniszak vol doppen verzameld. Terug in Scheveningen leverde een paar uur(!) hunten zes Ikea-tassen gevuld met afval op. Ralph besloot om dit milieuprobleem op een ludieke wijze aan te pakken. Door op een speelse manier te jagen op ‘de spullen die de toerist vergeten is’ maakt hij kinderen en volwassenen bewust van de kwetsbaarheid van het milieu.

Een paar uur hunten levert

zes Ikea-tassen gevuld met afval op

TRASHURE HUNT

OPGERICHT: 2021

DATUM FOTO: 26 JUNI 2021

Over een uurtje komt hier een invasie van duizend buurtbewoners

Vadercentrum Adam

VADERCENTRUM ADAM VAN STICHTING HAAGSE VADERS

OPGERICHT: 2000

DATUM FOTO: 13 JULI 2019

Het is stilte voor de storm op het Jonckbloetplein. Over een uurtje komt hier een invasie van duizend buurtbewoners. Die komt af op de barbecue die traditiegetrouw vlak voor de zomer wordt gehouden. Voor mensen die zich vaak geen restaurantbezoek kunnen veroorloven. De vrijwilligers van het Vadercentrum aan het Jonckbloetplein organiseren het. Vanaf vanochtend 7 uur zijn ze al in de weer met de voorbereidingen. Een draaiboek is er niet, iedereen weet zo ongeveer wat er gedaan moet worden. Om acht uur ‘s avonds ligt er geen snipper meer op de straat. Alsof er niks is gebeurd.

Vrienden van Muzee Scheveningen

Zoals ze hier zitten, lopen de leden van de Klederdrachtgroep van Vrienden van Muzee Scheveningen er in het dagelijks leven niet bij. Maar ze doen dat met trots op evenementen, zoals Vlaggetjesdag. De hoofdijzers en sieraden zijn vaak een erfstuk met een verhaal. Over de schoonmoeder bijvoorbeeld, die vanaf haar dertiende jaar in de rouw liep nadat haar broer op zee bleef. Cultuuranker Muzee in de Neptunusstraat heeft 80 vrienden die het museum en de Scheveningse cultuur levend houden. De klederdrachtgroep is er een van. Een deel van hen houdt ook de stijlkamers en de museale objecten schoon. Want poetsen kunnen ze daar in Scheveningen. Dat is pas een werelderfgoed!

De hoofdijzers en sieraden

VERENIGING VRIENDEN VAN MUZEE SCHEVENINGEN

OPGERICHT: 1974

DATUM FOTO: 13 SEPTEMBER 2021

zijn vaak een erfstuk met een verhaal

Ze hebben er ook twee jaar lang voor in de rommel gezeten

WIJKPARK CROMVLIET

OPGERICHT: 2021

DATUM FOTO: 26 SEPTEMBER 2021

Bewonerscommissie Wijkpark Cromvliet

Het Wijkpark Cromvliet in de Molenwijk heeft een metamorfose ondergaan. Onder het park ligt een waterbuffer voor de wijk, die regenwater van de daken en de straten in de buurt opvangt. Via een ingenieus systeem wordt dat weer gebruikt voor het groen en het koel houden van het park en de stadsboerderij. Omwonenden hebben er aan meegedacht en ze hebben er ook twee jaar lang voor in de rommel gezeten, terwijl ze juist tijdens corona veel behoefte hadden aan wat verpozing in het park. Maar vandaag is dat allemaal vergeten, want de officiële opening wordt gevierd. Omwonenden, de wethouder, plannenmakers en uitvoerders; iedereen blij! En echt niet alleen omdat er gratis ijs is.

Bloemenbuurt, Laakhavens en de Jonge Ooievaar

Bewoners uit Laak en de Bloemenbuurt komen elkaar niet zo snel tegen. Want wat heb je daar immers te zoeken? ‘Veel!’, bedacht Bloemenbuurt-bewoner Stefan Wijers zich. Dus nam hij het initiatief om de twee wijkverenigingen samen te laten eten. En gezellig dat het werd in Laak! Dus volgde een tegenbezoek bij buurthuis de Hyacint. Laakse jongeren van Stichting de Jonge Ooievaar - die zich inzetten voor hun buurtkomen partycrashen. ‘Springen, springen’, roepen de jongens als de foto wordt genomen. Maar de leden van de wijkverenigingen laten zich natuurlijk niet gek maken. Zelfs niet door Jonge Ooievaars.

Laakse jongeren van Stichting de Jonge Ooievaar komen partycrashen

WIJKBERAAD BLOEMENBUURT DE HYACINT

OPGERICHT: 1981

STICHTING WIJKBERAAD LAAKHAVEN

OPGERICHT: 1993

STICHTING DE JONGE OOIEVAAR

OPGERICHT: 2018

DATUM FOTO: 9 JULI 2019

De zorgzame samenleving op een galerij met zeventien portiekwoningen

Woongemeenschap Ypenburg

WOONGEMEENSCHAP YPENBURG

OPGERICHT: 2004

DATUM FOTO: 14 SEPTEMBER 2021

‘Hoe ouder, hoe meer ze te doen hebben: thuishulp, pedicure, arts, kapper’, somt Els Vesters op, bewoner van ouderenwoongroep Ypenburg aan de Plesmanlaan. Het is een van de zestig woongroepen die Den Haag rijk is. Iedere week drinken ze samen koffie of thee. Voor wie wil, want niks is verplicht. Ze delen hun verhalen en maken snode plannen. Voor een fietstocht of een filmuitje. Je kunt er oud worden, in deze woongroep. De oudste bewoner (89 jaar) vertrok onlangs naar een verzorgingstehuis. De jongste is net 55 jaar. Als het nodig is, helpen ze elkaar. De zorgzame samenleving op een galerij met zeventien portiekwoningen.

Young Stories

Den Haag telt 70.000 jongeren tussen de 15 en 25 jaar en hier staan er daar een paar van. Ze zijn samengekomen in Podium Noord in Haagse Hout voor een bijeenkomst van Young Stories van het Haags Verhaal. Daar delen ze onder de bezielende leiding van Deborah Cameron hun verhalen aan elkaar. Het gaat over geluk en werken aan je dromen. Ze maken muziek en ze zingen. En allemaal op 1,5 meter afstand, die streng bewaakt wordt door Deborah. Bijna de helft van de jongeren hebben het moeilijk, tijdens deze coronacrisis. Ze missen structuur en zitten thuis. Daarom zijn deze bijeenkomsten zo noodzakelijk en waardevol. Maar vooral hoopvol: wat een talent!

Het gaat over geluk en werken aan je dromen

YOUNG STORIES

OPGERICHT: 2020

DATUM FOTO: 12 DECEMBER 2020

STRAATDINER KIKKERSTRAAT

OPGERICHT: 2013

DATUM FOTO: 18 SEPTEMBER 2021

Kikkerstraat

De buurman die het organiseert is muzikant, dus er is ook bijna altijd live muziek. De oudste buurvrouw woont er al 60 jaar. En ook de fotograaf van dit fotoboek heeft er zijn atelier: de roemruchte Kikkerstraat. Een van de oudste straatjes van de Haagse binnenstad. Ooit een begrip voor iedereen die een Puch had vanwege rijwielhandel Van Zeijl. Inmiddels wonen er steeds meer expats en huurders. Maar toch, een hecht en sociaal straatje. Mede dankzij het straatdiner. Eten verbindt, ook in de Kikkerstraat.

Een hecht en sociaal straatje, mede dankzij het straatdiner

Leo’s Koffiehuis

Ze zitten er vaak buiten, ook al is het koud. ‘Omdat je nergens meer binnen mag roken, maar ook omdat er nog heel wat klanten zijn die een Nokia uit het jaar 1900 hebben waar geen QR-code op kan’, aldus Leo Dommanschet, eigenaar van Leo’s Koffiehuis aan de Oudemansstraat. De meeste bezoekers houden van Den Haag en de FC. Ook al spelen die dit seizoen niet mee in de eredivisie. ‘Maar 020 is ook welkom, als je maar respect hebt voor elkaar’, vertelt Leo. Er wordt hier weleens een traantje weggepinkt, want iedereen weet dat hij een luisterend oor en een groot hart heeft. En soms ook een boodschap voor je doet, als je zelf even niet meer kunt.

Iedereen weet dat hij een luisterend oor en een groot hart heeft

LEO’S KOFFIEHUIS

OPGERICHT: 2008

DATUM FOTO: 31 AUGUSTUS 2021

De molenaar en vrijwilligers houden alles ‘draaiend’

De vrijwilligers van het Loosduins Museum en Korenmolen De Korenaer hebben er hun handen vol aan om de geschiedenis van Loosduinen levend te houden. In het museum is naast de vaste tentoonstelling over ontstaansgeschiedenis van het dorp Loosduinen (nu stadsdeel Loosduinen), steeds een wisseltentoonstelling. Ditmaal over de molens, die Loosduinen ooit rijk was. Toen was Loosduinen nog een dorp dat grenzend aan het Westland tot aan de Beeklaan reikte. De rijke geschiedenis uit die tijd - van tuinderijen, vaarten en veiling - heeft de liefde van de vrijwilligers. Dat willen ze ook overbrengen op anderen. Dat doen ze met veel passie en dat werkt aanstekelijk. Ditzelfde geldt voor de vrijwilligers van de molen. De molenaar en de vrijwilligers houden alles ‘draaiend’!

LOOSDUINS MUSEUM

OPGERICHT: 1983

MOLEN DE KORENAER

OPGERICHT: 1721

DATUM FOTO: 23 SEPTEMBER 2021

Loosduins Museum en De Korenaer

In de sport zoeken we elkaar vrijwillig op, ongeacht onze achtergrond

Den Haag Beweegt

Het verhaal gaat dat vrouwen met een migratie-achtergrond niet kunnen, willen of mogen sporten. Cijfers van het Centraal Bureau van de Statistiek (CBS) onderbouwen dit: deze groep inwoners is structureel ondervertegenwoordigd bij verenigingen en andere sportaanbieders. Maar in de wijk Morgenstond is een heel ander verhaal op te tekenen. Hier blijkt dat de vrouwen juist heel graag sporten - als hen tenminste de gelegenheid wordt geboden, er aandacht is voor hun wensen en zij de vrijheid krijgen om sport op hun eigen manier te organiseren. Dan blijken de dames met veel plezier van de bank te komen, fanatiek met elkaar de sportieve strijd aan te gaan en andere wijkbewoners aan te moedigen om mee te doen.

Hogeschool experimenteren met nieuw sportaanbod. Het doel van dit programma, genaamd Haags Sportkwartier, is om in verschillende wijken in dit stadsdeel meer mensen aan het bewegen te krijgen.

Als onderzoeker kijk ik vervolgens of dit ook daadwerkelijk zorgt voor meer verbinding tussen bewoners. Op deze manier creëren we samen nieuwe verhalen over de sport en leggen we deze vast. Daarmee sluiten we aan bij een lange traditie van prachtige verhalen over de sport. Boeken zijn volgepend over heroïsche bergritten in de Tour de France, over Olympiërs die vanuit een schijnbaar verslagen positie de top bereiken en over tranen van sporters die alles in het werk stellen voor die ene overwinning. Dergelijke sportverhalen zijn vaak ook Haagse verhalen. Denk aan de overwinning van Michael Boogerd in de Tour van 2002 op La Plagne, aan atleet Khalid Choukoud die vanuit de Schilderswijk meedeed aan de marathon van de Olympische Spelen in Tokio en aan de jarenlange totale overgave van zeilster Marit Bouwmeester.

vinden dat hun wijk verandert en dat hun leden niet altijd tijd en zin hebben om net zo veel voor de club te doen als zij. Toch zie ik deze bestuurders zoeken naar manieren om het gesprek aan te gaan en een gezamen-

sportaanbod

Dit is een belangrijk verhaal, omdat het laat zien dat mensen in beweging te brengen zijn. Zelfs in coronatijd, waarin de georganiseerde sport haar poorten moest sluiten. Het bewegen is niet alleen belangrijk voor ieders gezondheid, maar ook voor de binding in de wijk. In sport kunnen ontmoetingen ontstaan die in het dagelijks leven niet zo eenvoudig plaatsvinden. Door deze ontmoetingen leren mensen elkaar beter kennen, wat bijvoorbeeld helpt om polarisatie tegen te gaan. En zo vergroten ze hun netwerk, wat eenzaamheid kan voorkomen.

Beweging en ontmoeting zijn dus hard nodig, vooral in een stadsdeel als Den Haag Zuidwest waar 150 nationaliteiten samenleven en veel sportaanbod is, maar relatief weinig mensen sporten en slechts 30 procent van de mensen zich er echt thuis voelt. Vandaar dat bewoners, sportverenigingen, buurtsportcoaches, welzijnsorganisaties, de gemeente en de Haagse

Deze verhalen geven ons leven kleur. We leven hartstochtelijk met de sporters mee, voelen de spanning en beleven de emotie. Sportverhalen zijn ook van belang omdat ze bijdragen aan een collectief geheugen (‘Weet je nog, toen ADO in het Zuiderpark speelde?’) en aan gezamenlijke identiteit en trots (‘Onze Barney’). Maar ze zorgen vooral voor verbinding, want we beleven deze geschiedenissen samen: op de tribune, voor een groot scherm in de kroeg of tijdens een praatje bij het koffieapparaat. Dergelijke gemeenschappelijke ervaringen zijn steeds zeldzamer, in een wereld waarin we ons graag terugtrekken in onze bubbel op sociale media. Ze zijn tegelijkertijd steeds belangrijker, zeker in stadsdelen als Den Haag Zuidwest waar de samenhang tussen bevolkingsgroepen laag is.

Vandaar ook het belang van de nieuwe sportverhalen uit Den Haag Zuidwest, zoals over de sportende moeders. Daarom ook luister ik met bewondering naar de verhalen van sportbestuurders van SV Erasmus, TAC’90 en HKV Eibernest die het soms best lastig

lijke oplossing te vinden. Zo ontstaan ideeën over flexibel lidmaatschap, een andere inrichting van de kantine of nieuw sportaanbod, zonder dat daarmee de identiteit van de club verloren gaat. Dan blijkt dat de bestuurder en het verenigingslid samen kunnen genieten van een wedstrijd en na afloop gezellig wat drinken in de kantine, alwaar ze samen weer nieuwe verhalen scheppen.

Natuurlijk, dit zijn succesverhalen. In de sport gaat het lang niet altijd goed. Er wordt ook verloren en soms lijkt binding ver te zoeken. Zoals wanneer wedstrijden ontaarden in halve veldslagen en vooroordelen over de tegenstander de boventoon voeren. Of wanneer ouders zich agressief gedragen langs de lijn en sporters zich buitengesloten voelen vanwege hun seksuele geaardheid. En wanneer clubs na de coronatijd merken dat de clubliefde van vrijwilligers danig is bekoeld. Maar ook deze verhalen zijn van belang. In de sport zoeken we elkaar vrijwillig op, ongeacht onze achtergrond. Soms leidt dat tot strijd, soms tot een hechtere band met elkaar, vaak iets er tussenin. Maar tijdens het gezond bewegen leren we elkaar hoe dan ook beter kennen en de gezamenlijke ervaringen leiden tot nieuwe verhalen - over jezelf, de ander en elkaar.

Frank van Eekeren is lector Impact of Sport

aan De Haagse Hogeschool.

Als er aandacht is voor hun wensen, blijken de dames met veel plezier van de bank te komen

Zo ontstaan ideeën over flexibel lidmaatschap, een andere inrichting van de kantine of nieuw

Anti-Stram

Ze bewegen, badmintonnen of linedancen de ledematen soepel

Truus (92) van Ouderen Sportvereniging Anti-Stram wappert met haar armen. En zelfs daarvoor is het al bijna te warm vandaag. Normaal gesproken bewegen, badmintonnen of linedancen ze de ledematen soepel in sporthal De Blinkerd in Scheveningen. Eén lid zelfs al vanaf het begin, 25 jaar geleden. En toen dat tijdens corona niet mocht, werden ze een wandelclub. Want voor de leden van Anti-Stram gaat het er vooral om dat je samen beweegt en iets onderneemt. Hoe je dat doet, is niet zo belangrijk. Maar wel altijd met een bakkie na.

OUDEREN SPORTVERENIGING ANTI-STRAM

OPGERICHT: 1995

DATUM FOTO: 11 AUGUSTUS 2020

Ze heten Pronk of Toet en hebben gevaren

BILJARTVERENIGING HET RAAKPUNT

OPGERICHT: 2000

DATUM FOTO: 10 SEPTEMBER 2020

Biljartvereniging Het Raakpunt

Deze mannen komen niet uit Den Haag, maar komen van Scheveningen. Of dat even genoteerd kan worden. Het begon twintig jaar geleden met vier broers en twee zwagers die af en toe een biljartje legden. Inmiddels zijn ze met zijn elven en biljarten ze iedere donderdagochtend in wijkcentrum Het Trefpunt in Duindorp. De meesten zijn oude vrienden van elkaar, heten Pronk of Toet en hebben gevaren. Zo was Jan Toet vroeger machinist op de grote vaart. Maar nu is hij wedstrijdleider en plaatsvervangend voorzitter van biljartvereniging Het Raakpunt.

Les garçons de Boules Place Royale

Iedere woensdagochtend spelen ze samen jeu de boules, Les garçons de Boules Place Royale. Het lijkt misschien een gezelschapsspelletje, maar het gaat er bloedfanatiek aan toe daar op het Koningsplein. De club is organisch gegroeid, ooit ontstaan vanuit softbalvereniging Hygiea. Van het een kwam het ander. Sommigen kennen elkaar al 55 jaar. Na afloop drinken deze Haagse jongens een bakkie koffie samen. En soms leggen ze ook een kaartje of bezoeken ze samen de film. Ouwelullengezelligheid noemen ze het zelf.

Het gaat er hier bloedfanatiek aan toe

LES GARÇONS DE BOULES PLACE ROYALE

OPGERICHT: 2018

DATUM

FOTO: 20 SEPTEMBER 2020

HAAG ATLETIEK

OPGERICHT: 1913

DATUM FOTO: 28 AUGUSTUS 2021

HAAG Atletiek

Een groep lopers van HAAG Atletiek is in training voor de CPC (City-Pier-City Loop). Niets wordt aan het toeval overgelaten. Nog even en dan begint het aftellen. Drie, twee, één, GO! Iedereen drukt meteen op zijn horloge om snelheid, hartslag en afstand te meten. Het gaat er professioneel aan toe bij deze vereniging met 1800 leden. Er zijn zelfs net vier Haagse atleten teruggekomen van de Olympische Spelen, met twee zilveren medailles. De volgende dag horen de lopers dat ook dit jaar de CPC niet doorgaat vanwege corona. Nou ja, dan organiseren ze gewoon zelf een alternatieve CPC. Hebben ze niet voor niets getraind.

Nog even en dan begint het aftellen. Drie, twee, één, GO!

Haagse Directe

‘Zie je die drempel daar?’, trainer Raymond Erberveld wijst naar de grond. Niks te zien. Dat bedoelt hij. Iedereen kan boksen. Dus is iedereen welkom bij de boksschool Haagse Directe in de Newtonstraat. Hier bokst de meester in de rechten met de vuilnisman. Dik, dun, zwart, wit, gelovig of niet; iedereen is hier gelijk. Want iedereen heeft na afloop spierpijn. De jongens en meiden van de groep Gevorderde Jeugd kunnen erover meepraten. Ze hebben zich net een uur in het zweet gewerkt op de stoep van de boksschool, want de lessen gaan juist door vanwege corona. ‘Handschoenen hoog, slaan!’

Hier bokst de meester in de rechten met de vuilnisman

BOKSVERENIGING HAAGSE DIRECTE

OPGERICHT: 2000

DATUM FOTO: 22 JULI 2020

HAAGSE VOETBAL- CRICKET- EN

HOCKEYVERENIGING HBS CRAEYENHOUT

OPGERICHT: 1893

DATUM FOTO: 18 SEPTEMBER 2021

HBS

Ze zijn nog wat verhit van hun overwinning op de Klassieke Veteranen van voetbalclub Sparta, maar formeren zich snel in de gebruikelijke teamopstelling voor de foto. Je kan wel zien dat er jarenlange voetbalervaring en kameraadschap voor de camera staat. De meesten voetballen al van jongs af aan bij HBS, een echte familieclub met een stevig sociaal en maatschappelijk netwerk aan de Daal en Bergselaan. De veteranencompetitie is voorbehouden aan clubs die 125 jaar bestaan. Prachtige prestatie! Maar nu douchen en genieten van de derde helft.

Een echte familieclub met een stevig sociaal en maatschappelijk netwerk

Haagse Hockeyvereniging HDS

Ja hoor, dit is HDS, ten voeten uit. Hier zie je een selectie jeugd en wat veteranen, spelertjes en begeleiders. Een prettige Haagse hockeyclub, plus een beetje tennis en jeu des boules, in Madestein. Een vereniging met 1200 leden, met vooral veel jonge leden. En vier kunstgrasvelden. Ze staan open voor alles en iedereen. Hockey wordt er gespeeld vanaf 1933, dus een club met een verleden. Hockey Club Houdt Dapper Stand, was toen de naam. Ze spelen voor de aardigheid, met respect voor elkaar en op een feestelijke manier. Op het veld is winnen het doel, als ze verliezen kijken ze naar zichzelf. Ze nodigen iedereen uit om dat eens te komen ervaren.

HAAGSE HOCKEYVERENIGING HDS

OPGERICHT: 1933

DATUM FOTO: 4 SEPTEMBER 2021

Op het veld is winnen het doel, als ze verliezen kijken ze naar zichzelf

Waar spelen kinderen uit Duinoord en de Schilderswijk nog samen? Bij de kindervakantieweken van de Stichting Jeugd Vakantie Activiteiten! Hier maakt het niet uit waar je vandaan komt, als je maar pret hebt. En dat hebben ze. Een hele week trekken ze met elkaar op. Sinds 1973 stappen duizenden kinderen uit heel Den Haag in hun wijk op een van de bussen van deze vrijwilligersorganisatie. Op naar Duinrell! De organisatie is in handen van jongeren. Die worden bijgestaan door een paar oude rotten, die niet zelden uit eigen ervaring weten hoe belangrijk deze onvergetelijke dagjes uit waren.

STICHTING JEUGD VAKANTIE ACTIVITEITEN

OPGERICHT: 1973

DATUM FOTO: 12 JULI 2019

Het maakt niet uit waar je vandaan komt, als je maar pret hebt

Stichting Jeugd Vakantie Activiteiten

Als rolmodel motiveren ze nu andere kinderen

Mehr Welzijn

Ze hebben zich weer uitstekend vermaakt op het schoolplein van Openbare Basisschool het Galjoen in Transvaal. Elke woensdag en vrijdag organiseert Mehr Welzijn in opdracht van de Gemeente Den Haag de leukste sport- en spelactiviteiten voor kinderen tot een jaar of vijftien. ‘Het team van Mehr doet alles voor deze kinderen, met alle kracht en energie die we in ons hebben,’ vertelt Shezad Mehr.

MEHR WELZIJN

OPGERICHT: 2011

DATUM FOTO: 2 APRIL 2021

Tijdens de zomervakantie gaan ze op stap buiten de wijk: naar een attractiepark of surfen, dingen die ze normaal niet doen. Er is altijd veel animo, honderd kinderen mee op zo’n ‘reisje’ is geen uitzondering. Amin en Souffiane (helemaal rechts op de foto) zijn actief als vrijwilliger nadat ze zelf jarenlang hebben meegedaan. ‘Als rolmodel motiveren ze nu andere kinderen, cool toch?’

BeweegFit

‘Schoenen uit in de sportzaal’, roept buurtsportcoach Jay van Veelen. ‘Anders gooit de judo-instructeur me straks voor straf over zijn schouder.’ Iedere dinsdagochtend beweegt de groep Ouderen in Beweging bij HVV Laakkwartier. De meesten zijn verwezen door een huisarts of fysiotherapeut om op een laagdrempelige manier te gaan sporten. De oudste deelnemer is 87 jaar. Dit wekelijkse sportuurtje is voor de 15 groepsleden een vast onderdeel van de week geworden. Maar het heeft ook een sociale functie: niemand kan zomaar wegblijven. De voor- en nazit zijn net zo belangrijk als het sporten zelf. ‘Maar nu eerst in beweging’, zegt Jay. En hop, daar gaan ze: opwarm-boksen.

BEWEEGFIT

OPGERICHT: 2014

DATUM FOTO: 9 DECEMBER 2019

De voor- en nazit zijn net zo belangrijk als het sporten zelf

ROEIVERENIGING DE LAAK

OPGERICHT: 1911

DATUM FOTO: 31 JULI 2021

RV De Laak

De harde kern is er altijd. Ook met regen en stevige wind, zoals op deze zaterdagochtend. Ze zijn net terug van een rondje roeien en poseren graag en vol trots met de typerende groen-gele riemen. Nee, geen roeispanen; dat zeggen leken, een echte roeier weet wel beter. Ooit begon RV De Laak als een drijvend schuitenhuis aan de huidige Neherkade, tegenwoordig hebben ze een echt clubhuis met kantine op de Binckhorst. Het bruist nog net zo als toen in 1911, met nieuwe jeugd en trouwe leden. Want wie eenmaal het water op gaat, is verkocht voor het leven.

De harde kern is er ook met regen en stevige wind

Haagsche Rugby Club

Het is altijd even wennen als je voor het eerst op een ‘heel’ veld speelt. De twaalf- en dertienjarige jongens van Cubs-3 van de Haagsche Rugby Club (HRC) in Haagse Hout doen het echter vol overgave. Speltactiek en samenspel zijn onontbeerlijk om het hele veld te kunnen benutten. Net als een goede fysieke conditie. Daar wordt dus hard aan gewerkt tijdens de trainingen van deze rugbyclub, een van de oudste van Nederland. Aan de groeispurten waarmee deze jongens te maken hebben, doe je helaas weinig. Behalve sportief omgaan met verliezen van een kop grotere spelers van andere clubs, zoals vandaag van RC Delft.

Speltactiek en samenspel

zijn onontbeerlijk om het hele veld te kunnen benutten

HAAGSCHE RUGBY CLUB

OPGERICHT: 1932

DATUM FOTO: 18 SEPTEMBER 2021

Running Blind HAAG Atletiek

Met de Co-runner kunnen ze coronaproof lopen op anderhalve meter

Hardlopen en Nordic Walking zijn ook onder mensen met een visuele beperking populaire sporten. Running Blind koppelt buddy’s aan mensen die wat minder goed zien, zodat ze gewoon op de baan en in hun omgeving kunnen sporten én aan georganiseerde loopevenementen kunnen deelnemen. Er is een speciale stok ontwikkeld, de Co-runner, waarmee ze coronaproof samen kunnen lopen op anderhalve meter. Op zaterdag trainen de koppels op het terrein van HAAG Atletiek waarmee ze in 2020 een samenwerking zijn gestart. Ze hebben dan de hele baan voor zichzelf. Perfect voor het oefenen van estafettes!

RUNNING BLIND HAAG ATLETIEK

OPGERICHT: 2012

DATUM FOTO: 28 AUGUSTUS 2021

The Shore is ook een plek om troost te vinden

Surfschool The Shore

SURFSCHOOL THE SHORE

OPGERICHT: 2017

DATUM FOTO: 2 JULI 2021

De eigenaar van surfschool The Shore, Hans van de Broek, dobbert samen met bezoekers en leerlingen op zee. Hij woont in Duindorp. Soms komen jongeren uit zijn wijk via een welzijnsorganisatie naar zijn surfschool aan het Noorderstrand in Scheveningen. Dan kan hij ze laten zien dat er meer is dan alleen voetbal. Want surfen is een manier van leven; je bent een met de natuur, voelt de kracht en dat maakt je nederiger en bewuster van je omgeving. The Shore is een bakermat voor iedereen die van surfen en skaten houdt. En hoe hecht die gemeenschap is, bleek toen vijf van hen in het voorjaar van 2020 in de branding verdronken. Sindsdien is The Shore ook een plek om troost te vinden.

Zumba met Ouafa en Angela

Dansen op de vrolijke klanken van Latijns Amerikaanse muziek voelt als een feestje. Daar weet deze groep alles van. Ze komen wekelijks samen op Sportcampus Zuiderpark voor een lesje Zumba van de sprankelende Angela Alfaro en de zinderende Ouafa Douayry. Toen de lessen door corona buiten gegeven moesten worden, besloten deze gediplomeerde instructeurs samen te gaan werken. En dat doen ze nog steeds. Lekker in de buitenlucht. Voorbijgangers mogen altijd aansluiten, dus…

Voorbijgangers mogen

altijd aansluiten

ZUMBA

OPGERICHT: 2020

DATUM

Gelukkig

zit onze stad vol met nieuwe

energie, vol met talent: onze Haagse jongeren

Den Haag Leert

Den Haag leert. En hoe! Wie door het boek bladert ziet hoe Haagse inwoners zich inspannen om zich te ontwikkelen, om bij te dragen aan hun gemeenschap of hun buurt, hoe ze plezier maken en hoe ze van elkaar leren. Alleen de mens is zo gek om dat een heel leven vol te houden, want stoppen met leren kunnen we niet. Met al die gedreven inwoners, verandert ook de stad zelf. Wat heeft Den Haag de afgelopen decennia geleerd?

anderen leert om hun geschiedenis voor de rechter te brengen, in de hoop vrede te vinden.

waardiging over deze tweedeling? Waar blijft hun hoekige mening?

Op een zomerse dag fiets ik door mijn stad en kijk in de Schilderswijk naar de krachtsinspanning van de stadsvernieuwing. Ook het centrum, ooit een verwaarloosd grauw gebied, is herrezen. Op de Paul Krugerlaan bruist het door de vele leuke winkeltjes. Waren we eerst een vergrijsde stad, inmiddels rollen er ieder jaar 30 duizend studenten van over de hele wereld onze eersteklas MBO-HBO- en WO-opleidingen binnen omdat Den Haag zo’n chille studiestad is. Door de jaren heen bleef Den Haag een aangenaam groene stad, met brede statige lanen en vijfhonderd speeltuinen. We zijn een stad die ondanks alle groei nog steeds de rust bewaart. De rust van een ingetogen ambtenarenstad waar je eerst vergadert voor je iets gaat doen. Geen stad van het straatleven, al leven er wel mensen op straat.

Fietsend passeer ik het werkpaleis van de Koning waar ik even omhoog kijk om te weten of de vlag wappert, en rij door de Zeestraat naar het Vredespaleis. Met de komst van dit paleis trok Den Haag het geweten van de wereld naar zich toe, en profileert het zich als stad van Vrede & Recht. Een stad die

Ik fiets om het Vredespaleis heen en draai dan rechts de Haagse Schaamte op: onze Laan van Meerdervoort. Hier is nog niets veranderd. Links van de Laan woon je op het Veen en rechts op het Zand. Links wonen de Petten en rechts de Hoeden. Links ben je Kansarm en rechts Kansrijk. Links ben je gemiddeld zeven jaar langer chronisch ziek en sterf je gemiddeld 4,5 jaar eerder dan rechts. Den Haag is nog steeds de meest gesegregeerde stad in Nederland. Geen beleidsnotitie of burgemeester heeft daar iets aan kunnen doen. Ambitieuze plannen voor beter wonen, werken en leven zijn er genoeg. Maar de tweedeling is geen straat kleiner geworden de afgelopen vijftig jaar. Den Haag heeft zich opgeworpen als stad waar hard gewerkt wordt aan een betere wereld, maar hoe maken we van Den Haag een betere wereld? Wordt het niet eens tijd dat we in actie komen tegen die lelijke tweedeling?

Al fietsend over de Laan begin ik plannen te maken. We zetten de hele Laan van Schaamte vol met wegwijzers waarop staat gekalkt: “Wilt u langer chronisch ziek zijn? Ga links.” En: “Wilt u geen schimmel op de muren? Ga rechts.” Of we zetten vierduizend tentjes op de Laan van Schaamte waar de daklozen blijven wonen tot ze onderdak krijgen. Ik krijg er helemaal zin in, al zal het daarbij blijven. Want van mij moeten jullie het niet meer hebben.

Op mijn leeftijd ben je na een uurtje protest al toe aan een kop koffie, en als ik achterna word gezeten door de politie dan zak ik door mijn ouwe enkels. Daarbij lig ik gewoon heel graag om 23:00 uur in bed om te Netflixen.

Gelukkig zit onze stad vol met nieuwe energie, vol met talent: onze Haagse jongeren. Zij weten er alles van, van onze stad en de tweedeling. Daar leren ze over op school. Ze zien het op TikTok, op Insta en als ze uitgaan. Je vraag je af: waar blijft hun veront-

Een Haagse jongen van het Zand zei ooit tegen mij over het Veen: “Je ziet elkaar wel, maar je komt elkaar nooit tegen.”

Wordt het niet eens tijd dat we in actie komen tegen die lelijke tweedeling?

En laat dat nu de essentie zijn van een lerende stad, elkaar tegenkomen en naar elkaars verhalen luisteren, van elkaar leren en zoeken naar een gemeenschappelijk verhaal. Dit boek draagt daaraan bij. Hier zien we elkaars verhaal.

Als ik eindelijk aan het einde van de Laan van Meerdervoort ben gekomen, sla ik rechtsaf naar Kijkduin en loop ik door de duinen naar het strand. Den Haag, de allermooiste stad achter de duinen, met haar veelzijdige inwoners, heeft de afgelopen decennia hard gewerkt om de stad leefbaarder en mooier te maken. We hebben ook nog veel te leren. Ik vertrouw op de nieuwe Haagse generatie en kijk uit naar onze toekomst. Onze Haagse toekomst, met elkaar.

Justine le Clercq is auteur en docent bij de Haagse Hogeschool.

Een stad die anderen leert om hun geschiedenis voor de rechter te brengen, in de hoop vrede te vinden

Fietsles Allekanten

Zo kunnen ze zich makkelijker opvangen als ze omvallen

De zadels van de fietsen van de deelneemsters aan de fietsles bij Allekanten in Bouwlust staan allemaal iets te laag. Maar buurtsportcoach Casy el Bouhnani doet dat bewust omdat ze zichzelf zo makkelijker kunnen opvangen als ze omvallen. Wiebelend maken ze bochtjes. Hun gezicht staat strak van de spanning. Heel snel steken ze hun hand uit, om meteen weer naar het stuur te grijpen. Het is niet eenvoudig, maar ze zijn vastbesloten om het fietsen onder de knie te krijgen. Zodat ze straks meer vrijheid hebben en hun kinderen kunnen vergezellen, die vaak al wel kunnen fietsen. Maar dan wel met het zadel op goede hoogte en op een grote fiets, zodat ze de volgende dag niet zoveel spierpijn in de bovenbenen hebben.

FIETSLES ALLEKANTEN

OPGERICHT: 2015

DATUM FOTO: 20 MEI 2021

Zo maken ze Haagse jongeren weerbaarder, zelfredzamer en succesvoller

Centrum 16•22

STICHTING CENTRUM 16•22

OPGERICHT: 1960

DATUM FOTO: 7 JANUARI 2020

Ze gaan zo bij Centrum 16•22 aan de Brouwersgracht slingers ophangen in hun kantoor. Om te vieren dat ze een succesvol project hebben afgerond: Ga voor Goud bij MDT! Waarbij jongeren onder andere inzicht kregen in hun financiële handel en wandel. Niet zelden hebben ze tenminste een fikse schuld bij een telecombedrijf vanwege die kekke mobiel. Jonge ervaringsdeskundigen worden ingezet om leeftijdsgenoten aan te spreken. En niet alleen als het gaat over schuld, maar ook over een gezonde leefstijl, loverboys, jong moederschap, mentale gezondheid of mantelzorg. Zo maken ze Haagse jongeren weerbaarder, zelfredzamer en succesvoller. Dat is goud!

European School The Hague

Pauze. De leerlingen van de European School The Hague (ESH) verdelen zich uitgelaten over het plein van de ‘primary’ locatie aan de Houtrustweg. Ze gaan met de hele school op de foto voor de communicatiekanalen van de ESH. Het lukt Soul Robertson om de aanwezige kinderen (het totale aantal leerlingen ligt boven de 800) bij elkaar te krijgen. Met ruim veertig nationaliteiten gonst het in vele talen. Als de bel gaat, stroomt iedereen weer naar binnen. Behalve de kinderen van groep zeven. Die gaan ook nog op de foto voor Haags Verhaal. Meester Luis loodst ze naar het speeltoestel, gewoon in het Nederlands. Dat is tenslotte een van de talen waarin les wordt gegeven.

Met ruim veertig nationaliteiten gonst het in vele talen

EUROPEAN SCHOOL THE HAGUE

OPGERICHT: 2012

DATUM FOTO: 17 SEPTEMBER 2021

Een paar jongens trekken

hun hoodies over hun hoofd

BUURTHUIS MANDELAPLEIN

OPGERICHT: 1973

DATUM FOTO: 18 FEBRUARI 2021

Tienergroep Buurthuis Mandelaplein

Lekker eten met elkaar vinden ze heel tof, op de foto gaan iets minder. Dat is ‘echt niet cool man!’, klinkt het. Een paar jongens trekken meteen hun hoodies over hun hoofd en kijken de andere kant op. Ach, zo kan het ook. Samen met de twee jongerenwerkers van de tienergroep doen ze een paar keer per week boodschappen en koken ze een maaltijd. Leerzaam en voedzaam, op straat hangen kan altijd nog.

Haagse Hogeschool

Een multiculturele stad als Den Haag heeft niet meer één verhaal, maar is opgebouwd uit heel diverse verhalen, weten ze bij de Haagse Hogeschool. Studenten en docenten duiken vanaf dit schooljaar in die verhalen. Ze zijn blij dat ze elkaar daarbij weer mogen ontmoeten; anderhalf jaar lang gingen de lessen online vanwege corona. ‘De kunst van inclusiviteit in grootstedelijke context’ heet de minor die ze er vormgeven. Hier worden de professionals en beleidsmakers van de toekomst opgeleid, die straks de verhalen van Den Haag kennen en daardoor de stad en gemeenschappen kunnen verbinden als geen ander.

Hier worden de professionals en beleidsmakers van de toekomst opgeleid

HAAGSE HOGESCHOOL

OPGERICHT: 1987

DATUM FOTO: 1 SEPTEMBER 2021

Toekomstperspectief en kansen vergroten, daar gaat het om

IMC Weekendschool

STICHTING IMC WEEKENDSCHOOL

OPGERICHT: 1998

DATUM FOTO: 11 JULI 2021

‘Wie met volle overtuiging zijn interesses volgt, haalt het meeste uit zijn leven’ is het motto van de IMC Weekendschool. Toekomstperspectief en kansen vergroten, daar gaat het om. En dan vooral van leerlingen van 10 tot 14 jaar uit Haagse wijken die wel wat ondersteuning kunnen gebruiken. Deze tieners worden uitgenodigd om op zondag naar school te komen. Vrijwillig dus. Drie jaar lang. Om lessen te volgen die door vrijwilligers met veel plezier gegeven worden over alle mogelijke interessante onderwerpen. De jaarafsluiting vindt plaats op de daktuin van Campus Wijnhaven met een feestelijk Ontdekfestijn. Ruim zeventig leerlingen laten zich inspireren door verschillende workshops. Eindelijk zien ze elkaar weer eens live! Lekker samen leren, na een jaar met veel te veel online activiteiten.

Kinderinloop Bokkefort

Ja hoor, klim maar op de tafel, voor de foto mag dat best een keer! Voor kinderwerker Shailesh Ramnath is niets te dol. Koekjes bakken, verkleden, schminken, voetballen in de buitenruimte, verzin het maar. Alle basisschoolleerlingen uit de buurt zijn na schooltijd van harte welkom bij Centrum Bokkefort in Ockenburgh. Er is plaats voor 25 kinderen en het is er altijd druk en gezellig. Geen wonder met zo’n enthousiaste begeleider die ook nog eens weerbaarheidstrainingen op scholen geeft en in 2018 genomineerd is voor Sociaal Werker van het Jaar.

Voor kinderwerker Shailesh

Ramnath is niets te dol

CENTRUM BOKKEFORT

OPGERICHT: 1994

DATUM FOTO: 3 MAART 2020

Haags

Ze nemen hun toekomst in eigen hand

Deze Slimme Senioren staan goed en zinvol in het leven. En dat willen ze graag zo lang mogelijk zo houden. Daarom nemen ze hun toekomst in eigen hand. Door middel van een platform van 55-plussers staan ze met elkaar in contact om te inspireren, te delen, vitaal te blijven en elkaar te versterken. Elke eerste zondagmiddag van de maand treffen de Slimme Senioren elkaar in het Themacafé in buurt-en-kerkhuis Bethel aan de Thomas Schwenckestraat. Ze brengen thema’s en hulpvragen in, organiseren een activiteit of eten gezellig samen. Als iedereen voor anderhalve persoon een maaltijd meebrengt, is er meer dan genoeg. Een laaggeprijsd drankje maakt het af. Slim!

STICHTING SLIMME SENIOR

OPGERICHT: 2014

DATUM FOTO: 5 SEPTEMBER 2021

Slimme Senioren

Voor sommige Haagse makers

Den Haag Maakt

Den Haag is niet de eerste stad waar mensen aan denken als het gaat om kunst en cultuur, merk ik als ik als spoken word-artiest door het land ga. Den Haag kennen ze vanwege de politiek, het woonadres van de Koning en de internationale gevangenis. Niet vanwege de kunst of cultuur, die een broedplaats voor ideeënuitwisseling voor makers horen te zijn. Een spoken word event organiseren in Rotterdam of Amsterdam is dan veel makkelijker. Voelt voor de scene ook veel logischer.

Zoals het platform van Joan Biekman, Urban Creatives With Brains. Tijdens de viering van Keti Koti op 1 juli organiseerden ze samen met Paard The Black Hague Experience. Vijftien zwarte kunst- en cultuurgemeenschappen van jonge makers en ondernemers kwamen samen om te laten zien wat Den Haag maakt. En ook hoe het is om hier te maken als een jonge, zwarte kunstenaar. Het werd een synergetische bijeenkomst die bewoog van een Surinaams vrouwenkoor, naar theater, streetdance en spoken word. Maria Toko, voorzitter en medeoprichter van de afro studentenvereniging Tribez, deelde dit tijdens de openingstoespraak:

‘We delen ervaringen van zwarte Hagenezen en Hagenaars. (...) Waar staan we? Wat zien we? Wie zien we? En waar willen we heen?’

Makers willen niet eindigen in een schaduw.

ge Kuchipudi dansschool in Nederland, die de klassieke Indiase dansstijl in Nederland in leven houdt. Ook Guap, een platform voor hiphop en urban creatievelingen had het lastig. Want hoe kun je een podium bieden aan artiesten, als je publiek alleen maar online kan kijken?

Dat doet iets met makers in Den Haag - met hun positie. In de onderbuik voelt het als met 1-0 achterstaan. Het maakt makers ook vasthoudend. Ze willen gehoord en gezien worden.

Zoals bijvoorbeeld de mensen achter theaterorganisaties zoals STET The English Theatre. Zij zetten zich in voor engelstalig theater, wat goed aansluit bij het internationale karakter van Den Haag. Meer dan de helft van de inwoners in de stad heeft een meer dan Nederlandse achtergrond en dat aantal blijft stijgen. Logischerwijs zou je dat terug willen zien in de representatie van die groepen in het cultuuraanbod en in de kunst- en cultuurplannen van de gemeente.

De vasthoudendheid van de Haagse makers is door de coronapandemie nog eens benadrukt. People come together in times of crisis. Het is een cliché, maar tijdens de crisis heb ik vanuit de hiphop en literatuur-gerelateerde kunsten veel nieuwe samenwerkingsvormen gezien.

Amare is een immens gebouw, maar dat is niet de enige reden dat Den Haag er een nieuwe schaduw bij heeft. Met Amare heeft Den Haag een cultuurtempel midden in het centrum die onze stad steviger op de kaart moet zetten. Maar voor sommige Haagse makers werkt het intimiderend. Want het is nog maar de vraag of zij ook zijn uitgenodigd om er te komen maken. De realiteit van de manier waarop ze moeten maken, is namelijk vooral dat ze heel druk doende zijn met subsidieplannen schrijven, wachten op een reactie en instellingen overtuigen dat ja ook hier kunnen wij het!. Om het te maken is geld nodig, maar dat geld zien we vooral terug in de zuilen van Amare. Hopelijk zijn wij ook binnen uitgenodigd.

In Den Haag voelt het soms dat je een maker desondanks bent. En bovenop de subsidieregels en stadsplannen, kwam ook nog eens de pandemie. Ineens konden we niet meer maken en samenkomen. De hele cultuursector lag stil en de makers zaten werkeloos thuis. Gezelschappen mochten niet meer samenkomen, zoals die van het Mudra Centre for Dance, de eni-

Maar er waren ook lichtpuntjes: in de eerste weken van de pandemie opende CultuurSchakel een spoedloket voor makers die de lock down wilden trotseren. En daarnaast zette Deborah Cameron haar talkshow, DeeDee Talks, online voort, om met jongeren te praten over mentale gezondheid. Deze jongeren kwamen onder andere vanuit Ga voor Goud van Centrum 16-22. Ze kregen de ruimte om te delen wat het betekent om in een stad als Den Haag op te groeien en te moeten omgaan met de pandemie.

Den Haag maakt ondanks alles heel wat. En dat telt. Wellicht ook op het scorebord. 1-1… of toch 0-0? Want kunst en cultuur zijn niet in competitie. Makers hebben voornamelijk de ruimte nodig om cultuur te mogen maken. Zolang die ruimte er niet is, zullen het plannen blijven die nooit uitgevoerd worden. Ondanks dat gaan Haagse makers door met samenwerken en plannen schrijven. Zo maakt het, zo gaat het. Moeilijk, vasthoudend, Den Haag maakt ondanks alles.

Daniëlle Zawadi is schrijver, spoken word-artiest, oprichter van woordkunstplatform Het Zwarte Schaap.

Een spoken word event organiseren in Rotterdam of Amsterdam is veel makkelijker

Het maakt makers ook vasthoudend. Ze willen gehoord en gezien worden.

Mudra Centre for Dance

Ze hoopt deze dansstijl ook in Nederland levend te houden

De vrouw in de blauwe sari op de achtergrond is Jaswina Bihari-Elari, de oprichter van het Mudra Centre for Dance. Zij leidt aan het Constant Rebecqueplein de enige Kuchipudi dansschool in Nederland. Kuchipudi is één van de acht klassieke dansstijlen van India. Jaswina leerde de dans van wereldberoemde dansers als Srimayi Vempati (India) en Padma Menon (Australië). Op haar beurt brengt ze hem weer over op haar leerlingen. Maar ze wil vooral ook mensen even hun alledaagse besognes te laten vergeten. Want dansen maakt je gelukkiger, weet ze uit ervaring. Zo hoopt ze deze dansstijl ook in Nederland levend te houden.

MUDRA CENTRE FOR DANCE

OPGERICHT: 2007

DATUM FOTO: 27 SEPTEMBER 2020

Het getik van hun gereedschap is van verre te horen

De Beeldhouwwerkplaats

DE BEELDHOUWWERKPLAATS

OPGERICHT: 2008

DATUM FOTO: 13 AUGUSTUS 2021

Drie dagen lang hakken ze met passie en geduld bijzondere beelden uit steen. De zomercursisten van de Beeldhouwwerkplaats werken in het fraaie landgoed Oosterbeek aan hun sculpturen. Het is heerlijk buiten werken op een prachtige plek in de luwte van de bomen. Het getik van hun gereedschap is van verre te horen. Dit zijn mensen met een gedeelde passie. Als je bezig bent met je handen, ontspan je en komt je hoofd tot rust, weten ze. Maar ook beeldhouwers hebben pauzes nodig. Zoals nu. Even een kop koffie drinken en genieten van een stuk zelfgebakken taart.

Dansschool Ghoenghroe ki Pukar

In de Televisiestraat waan je je in de scene van de Bollywood-filmwereld. Hier leer je dansen en acteren en werken aan je (inter)nationale carrière in de Indiase showbizz en filmwereld. Maar er wordt ook gewerkt aan normen en waarden, respect voor elkaar en de natuur. Deze dansschool is dus meer dan alleen maar glitter en glamour. Naast de kenmerkende handgebaren en oog, hoofd en nekbewegingen, is Indologie een vast onderdeel van de cursus. Zo voelt iedereen zich bij deze Bollywooddansschool méér dan een Indiase dans-ster. Namasté!

Deze dansschool is meer dan alleen maar glitter en glamour

DANSSCHOOL GHOENGHROE KI PUKAR

OPGERICHT: 2000

DATUM FOTO: 18 JULI 2021

Deze meiden willen niets

liever dan dansen

Balletstudio Sharon Kleinegris

Sharon Kleinegris is met haar klassiek westerse balletschool uitgeweken naar de binnenplaats van het Stadsklooster aan het Westeinde om haar leerlingen tijdens de lockdown toch te kunnen blijven lesgeven. Anders raken ze te veel achter en deze meiden willen niets liever dan dansen! Waar ze in haar studio soms een live pianist heeft om haar te begeleiden, werkt ze nu met een muziekrecorder. In het lentezonnetje is het allemaal net te doen, vertelt ze. De balletschool is een actief onderdeel van de buurt. Tijdens het Kortenbos gaat Los-festival treden ze op. Omdat ze de buurt willen bedanken dat ze hebben meegedacht tijdens corona en dat ze hen hebben getolereerd.

BALLETSTUDIO SHARON KLEINEGRIS

OPGERICHT: 2006

DATUM FOTO: 2 MAART 2021

Seniorenwoningen Regentesseplein

Het is altijd goed toeven op de binnenplaats van de seniorenwoningen aan het Regentesseplein. Maar vandaag is het nóg fijner op ‘het pleintje’. De MUMS komen de boel namelijk een beetje opvrolijken door samen oud-Hollandse liedjes te zingen. Lekker buiten, in de zon – het is on-Hollands warm voor de tijd van het jaar – op anderhalve meter afstand van elkaar. Zwijmelen op klanken uit vroeger tijden toen er nog geen lockdown bestond en iedereen gewoon thuis bezoek mocht ontvangen. Hulde voor de initiatiefnemers!

Zwijmelen op klanken uit vroeger tijden toen er nog geen lockdown bestond

SENIORENWONINGEN REGENTESSEPLEIN

OPGERICHT: 1979

DATUM FOTO: 16 APRIL 2020

TOUR D’AMOUR

OPGERICHT: 2020

DATUM FOTO: 24 APRIL 2020

Tour d’Amour

Deze groep muzikanten en dansers trekt door Den Haag met een Tour d’Amour, om oudere en eenzame bewoners tijdens de coronaperiode een hart onder de riem te steken. Vanaf hun balkon of galerij en vanuit ramen en deuren luisteren ze naar de zigeunermuziek van Sintiromarus en zangeres Julie Scott. Er is ook dans van De Dutch Don’t Dance Division. Voorbijgangers sluiten nieuwsgierig aan. De politie komt af en toe langs en zorgt ervoor dat iedereen 1,5 meter respecteert. Behalve de dansers dan, maar dat is een stelletje.

Om oudere en eenzame bewoners tijdens corona een hart onder de riem te steken

ChesNoir’s FilmFest

Je kunt als filmmaker natuurlijk wachten tot iemand je ziet staan, maar je kunt ook zelf initiatief nemen en een eigen platform starten. Dat doet Chesney Giersthove. En daarom zit ze hier, te midden van andere regisseurs, in theater de Vaillant in Den Haag tijdens het UIT festival. In ChesNoir’s FilmFest bekijken de nieuwe filmmakers, van wie velen van kleur, samen met het publiek korte films en praten ze over barrières en kansen in de filmwereld. Doorbreken is hun doel, zodat de filmwereld inclusiever wordt.

Doorbreken is hun doel, zodat de filmwereld

inclusiever wordt

CHESNOIR’S FILMFEST

OPGERICHT: 2020

DATUM FOTO: 9 SEPTEMBER 2021

BREIPRATEN

OPGERICHT: 2006

DATUM FOTO: 30 AUGUSTUS 2021

Breipraten

Breien en praten tegelijkertijd is voor deze vrouwen een koud kunstje. Terwijl hun handen de mooiste dingen maken, komen de meest uiteenlopende onderwerpen aan bod hier op de Korte Lombardstraat. Van politiek tot (klein)kinderen tot corona. Er gebeurt altijd wel iets in het leven dat gedeeld mag worden. Sinds 2006 zetten de twintig leden op deze manier het breien en handwerken op de kaart. En met succes, want handwerken is hot. Wie niet kan breien mag haken of borduren. Het gaat immers om het handwerkplezier en er is materiaal genoeg voor nog minstens honderd jaar.

Er gebeurt altijd wel iets in het leven dat gedeeld mag worden

Toneelvereniging Durf

Daar moet op geproost worden! Toneelvereniging Durf bestaat 100 jaar en ontvangt hiervoor een Koninklijke Erepenning. Bij deze toneelvereniging gaan kwaliteit en ambitie hand in hand met gezelligheid. Het begon allemaal hier op de kweekschool aan de Antonie Duyckstraat (nu het Maris College) toen een groep onderwijzers de vereniging oprichtte met als motto ‘Mens, durf te spelen’. Dat hebben ze gedaan. Tot op de dag van vandaag worden er gedurfde voorstellingen gemaakt, waarbij actuele thema’s niet geschuwd worden.

Bij deze toneelvereniging

gaan kwaliteit en ambitie hand in hand met gezelligheid

TONEELVERENIGING DURF

OPGERICHT: 1921

DATUM FOTO: 2 JULI 2021

Harmonieus met elkaar én met de groene omgeving

Eetbaar Park

STICHTING EETBAAR PARK

OPGERICHT: 2012

DATUM FOTO: 28 JUNI 2021

Ze vormen een harmonieus geheel, zo in blauwtinten gekleed, deze leden van Eetbaar Park. Harmonieus met elkaar én met de groene omgeving. Laat dat nou precies het doel zijn van deze stichting: voorbeelden geven van een duurzame samenleving waarin de mens wordt gezien als deel van de natuur! Concrete voorbeelden, zoals hier in het Zuiderpark op het terrein van de afdeling Natuur- en milieueducatie Den Haag, waar een permacultuurtuin is aangelegd met een natuurlijk paviljoen. Al doende leren ze van elkaar en van experts om anders om te gaan met voeding, bodem, energie, (minerale) grondstoffen en ‘afval’. Die kennis geven ze weer door aan het grote publiek in de vorm van workshops en advies.

Bandsessies

Muziek heelt alle wonden! Het is de ideale uitlaatklep voor emoties en bevordert ook nog eens je cognitieve en sociale vaardigheden. Bandsessies van de Stichting Anton Constandse geeft beginnende en gevorderde muzikanten met een psychische aandoening een podium en een kans om alle sores om te zetten tot een ware hit. Geweldig toch?! Daarom staan deze muzikanten samen op het podium. Klaar om op te treden in Theater in de Steeg aan het Westeinde, na wekelijks geoefend te hebben. Zenuwachtig? Welnee, ze zijn wel wat gewend ondertussen, met optredens in Lokaal Vredebreuk, Paard van Troje, Theater aan het Spui, Café de Vinger, Haags Pop Centrum en Musicon. Om 19.00 uur gaan ze los. Want waarom wachten tot middernacht als je hele avond kunt vullen met swingende klanken?

Het is de ideale uitlaatklep voor emoties en bevordert ook nog eens je cognitieve en sociale vaardigheden

BANDSESSIES

OPGERICHT: 2008

DATUM FOTO: 4 FEBRUARI 2020

Op deels zelfgemaakte instrumenten playbacken ze hits van André Rieu

Je bent nooit te oud om te playbacken. Je bent nooit te oud om je uitbundig uit te dossen én je bent nooit te oud om op te treden. Dat bewijzen de 32 bewoners van seniorencomplex Muttersborgh die samen het Loosduins playbackorkest Gouwe Ouwen op Volle Toeren vormen. En ze toeren zich een slag in de rondte! Hun agenda zit bomvol met optredens. In zorginstellingen, zoals hier in Middin – Waldeck State aan de Billie Holidaystraat, bij verenigingen en tijdens speciale gelegenheden. Op deels zelfgemaakte instrumenten playbacken ze hits van André Rieu, de Zangeres Zonder Naam, Willeke Alberti en Frans Bauer. Altijd even vrolijk en goed gezind, want samen plezier maken houdt jong, zoals je ziet.

GOUWE OUWEN OP VOLLE TOEREN

OPGERICHT: 2015

DATUM FOTO: 14 OKTOBER 2019

Gouwe Ouwen op Volle Toeren

Hier staat een van de oudste koren van Nederland

HAAGS TOONKUNSTKOOR

OPGERICHT: 1829

DATUM FOTO: 24 MEI 2019

Haags Toonkunstkoor

Laat deze foto even op je inwerken. Hier staat een van de oudste koren van Nederland. Bijna alle honderd leden zijn aanwezig in het Zuiderstrandtheater voor een fantastisch jubileumconcert ter ere van hun 190jarige bestaan in 2019. Dit toonkunstkoor laat zich ALTIJD horen, ook tijdens corona. Mag er niet meer live gerepeteerd worden? Geen probleem, dan komen ze samen in een virtuele ruimte en zorgt de techniek ervoor dat er hoogwaardig gerepeteerd kan worden met een dirigent en een repetitor. Niet zingen is geen optie. Vastberaden en met plezier zetten ze steeds een nieuwe stip aan de horizon om naartoe te werken. Zoals de uitvoering van Die Schöpfung van Haydn in Neurenberg en in Amare in het voorjaar van 2022.

Haagse Stadswijngaard

‘Proost!’, de wijngaardeniers van de Haagse Stadswijngaard heffen er een glas op. De oogst is binnen. In 2014 begonnen vanuit het idee dat stadslandbouw de toekomst heeft, en sinds die tijd worden aan de overkant van station Moerwijk druiven geteeld. De wijngaardeniers zijn er het hele jaar mee in de weer: wintersnoei, zomersnoei, gewas opbinden, bladpluk en dan uiteindelijk…. de oogst. Jammer van de motregen, maar wat scheelt het. Want 2019 was een puik druivenjaar, dankzij de warme zomer. Nu kunnen ze verlekkerd uitzien naar een Johanniter, Souvignier Gris, een rosé, Haagse port of een Grappa.

Begonnen vanuit het idee dat stadslandbouw de toekomst heeft

HAAGSE STADSWIJNGAARD

OPGERICHT: 2014

DATUM FOTO: 12 OKTOBER 2019

Soms mag de contrabas meedoen

De Harmonie

HARMONIEVERENIGING TAVENU LOOSDUINEN

OPGERICHT: 1896

DATUM FOTO: 29 JULI 2021

Harmonievereniging TAVENU, beter bekend als ‘de harmonie’, marcheert niet meer door de straten op Koningsdag of bij de intocht van sinterklaas om de boel op te vrolijken. Dat is verleden tijd. De zestig muzikanten spelen tegenwoordig voornamelijk op buitenpodia en festivals, gewoon zittend, op stoelen, net als hier tijdens de repetitie in Popradar. Maar hun repertoire is nog even breed als vroeger met musical-, jazz-, klassieke- en populaire muziek. Zoals je ziet, bespeelt niemand een snaarinstrument. Die zijn vervangen door klarinetten en saxen. Dat is namelijk het kenmerkende van een harmonievereniging. Met één uitzondering: soms mag de contrabas meedoen.

Koninklijke Haagse Harmonie

Ieder jaar wordt door de Haagse Federatie van Muziekverenigingen een aantal muziekfestivals georganiseerd voor amateurverenigingen, waaronder eentje op het Loosduinse Hoofdplein. De Koninklijke Haagse Harmonie is dan altijd van de partij. Al zorgen de maatregelen rondom corona ervoor dat de muzikanten helemaal links nauwelijks horen wat er op rechts gebeurt. Dus het is zaak om dirigent Matthijs Valkenwoud extra goed in de gaten te houden, zodat het toch goed klinkt. De harmonie was oorspronkelijk gelinkt aan de personeelsverenigingen de Post, later PTT, KPN, TPG en TNT en kreeg in 1950 het predicaat Koninklijk. De naam veranderde met de verzelfstandiging in 2010. Maar het 35-koppige harmoniegezelschap repeteert nog steeds bij het sorteerbedrijf van PostNL.

De muzikanten helemaal links horen nauwelijks wat er op rechts gebeurt

KONINKLIJKE HAAGSE HARMONIE

OPGERICHT: 1900

DATUM FOTO: 4 SEPTEMBER 2021

De Nieuwe Regentes

Dit bruisende cultuuranker drijft vooral op vrijwilligers

Vrijwilligers en enkele professionals van Theater De Nieuwe Regentes hebben er weer een theaterseizoen op zitten. Hier zitten de barkeepers, belichters, zaalwachten en wat al niet meer. Dit bruisende cultuuranker in Segbroek drijft vooral op vrijwilligers. In het voormalige zwembad aan de Weimarstraat - waar menig Hagenaar nog een baantje heeft getrokken - klinkt al jaren flamenco of jazz. Of speelt de buurt een toneelstuk dat uit het leven is gegrepen. Dat trekt doorgaans volle zalen. Want iedereen wil wel zien hoe de buurvrouw het ervan afbrengt op de planken.

STICHTING THEATER DE REGENTES

OPGERICHT: 2012

DATUM FOTO: 22 JUNI 2019

Met

Tuinvereniging Leeuwenbergh

tuinvereniging

TUINVERENIGING LEEUWENBERGH

OPGERICHT: 1981

DATUM FOTO: 4 SEPTEMBER 2021

Tuinvereniging Leeuwenbergh is een park met 88 tuinen, aan de grens van Den Haag en Leidschendam. Het grenst aan buitenplaats Dorrepaal en woonwijk Park Leeuwenbergh. Hier lag 35 jaar geleden nog een voetbalveld dat vooral bestond uit zware klei. Met noeste arbeid van de leden werd dat omgetoverd in de groene oase die het nu is. Elkaar leren kennen en samen doen, staat bij de vereniging centraal. Ze houden er ruilbeurzen waarbij planten en zaden van eigenaar verwisselen. De tuinleden doen ook mee met de nationale bijentelling, om maar wat te noemen. En dat schept een band en zorgt voor juwelen van tuinen.

noeste arbeid van de leden veranderde het voetbalveld in een

Ze koken als echte chefs de sterren van de hemel

Les Amis de Cuisine

In het echte leven zijn ze bouwkundige, accountant, teler en bakker (geweest) en sommigen koken thuis niet of nauwelijks. Maar op hun maandelijkse kookavond bij Les Amis de Cuisine in de kookstudio aan de Kerketuinenweg, koken ze als echte chefs de sterren van de hemel. In groepjes bereiden ze een gang van het gastronomische menu dat vooraf vaststaat, open ravioli bijvoorbeeld, met langoustines, venkel en wilde spinazie. En bijbehorende wijnen, uiteraard. Gang na gang eten ze gezamenlijk en het gerecht krijgt een beoordeling voor de bite, textuur, opmaak en samenstelling. Waar het vlees doorgaans mals is, zijn de beoordelingen dat soms niet. Dat kunnen ze van elkaar hebben.

LES AMIS DE CUISINE

OPGERICHT: 1975

DATUM FOTO: 19 FEBRUARI 2020

Hun pure verhalen zetten ze om in unieke liederen

Mama Verhalen Koor

PROJECT MAMA VERHALEN KOOR

OPGERICHT: 2008

DATUM FOTO: 25 AUGUSTUS 2021

Hoera! Het Mama Verhalen Koor mag weer repeteren na een coronastop van anderhalf jaar. Nog niet iedereen durft het aan op deze woensdagochtend, maar het enthousiasme is er niet minder om hier in de Buurt en Lukaskerk aan de Om en Bij. Gehuld in kleurige kledij – voor de foto – zetten de mama’s spontaan hun lijflied in: ’Ook al ben ik wit, ook al ben ik zwart, ook al ben ik…’ De vrouwen komen uit alle delen van de wereld en zijn van alle leeftijden. Hun pure verhalen zetten ze onder deskundige begeleiding om in unieke liederen. Zo hebben ze sinds 2008 een indrukwekkend repertoire opgebouwd dat ze vol vuur ten gehore brengen in buurthuizen, theaters, verzorgingshuizen en overal waar het mogelijk is.

Stichting Manggar Megar

Wat zien ze er prachtig uit! Drie generaties zitten klaar om te repeteren in theater en filmhuis Dakota in Escamp. Er is maar één doel en dat is het behouden van Javaanse kunstvormen zoals het spelen van Surinaams-Javaanse gamelanmuziek en Wayang Kulit (schaduwpoppenspel). Ouders en grootouders dragen wekelijks hun kennis en kunde over aan de kinderen, opdat ook zij - later - volwaardig gamelanspeler zijn. De instrumenten komen uit Indonesië en zijn gekocht door Wim en Hermine Kromoredjo, de grondleggers van de stichting, die liever niet in de schijnwerpers staan en dus ook niet op deze foto.

Ouders en grootouders dragen hun kennis en kunde over aan de kinderen

STICHTING MANGGAR MEGAR

OPGERICHT: 2004

DATUM FOTO: 25 JUNI 2021

Menig Haagse band is ooit van hieruit doorgebroken

POPRADAR DEN HAAG

OPGERICHT: 1985

DATUM FOTO: 29 JULI 2021

Popradar

Dit zijn muziekfanaten die van horeca houden: de medewerkers en vrijwilligers van Popradar, de muziekparel in Loosduinen aan de Burgemeester Hovylaan. Ze zorgen ervoor dat Den Haag een levendige en diverse popscene houdt. Popradar is het grootste repetitieruimtecentrum van Den Haag. Menig Haagse band is ooit van hieruit doorgebroken na een optreden tijdens de Haagse Popweek, waar opkomend talent een podium krijgt. Tijdens het kabels slepen, techniek verzorgen of entreebewijzen scannen, swingen de vrijwilligers van Popradar dan lekker mee.

Vrijwilligers van het Zuiderparktheater

Het publiek trakteren op goed georganiseerde voorstellingen, dat is wat de tachtig enthousiaste vrijwilligers en tien medewerkers van het Zuiderparktheater drijft. De zomer van 2020 is heet, corona doet een groot beroep op hun improvisatievermogen en volharding en zorgt voor sombere berichten van het gemeentelijk cultuurfront. Desalniettemin - of misschien wel juist daardoor - is er veel positiviteit en plezier bij het organiseren van het allereerste Musical Summer Concert met beroemde klassiekers, minder bekende pareltjes en nieuwe musicalhits. Thank you for the music!

Het publiek trakteren op goed georganiseerde voorstellingen is wat hen drijft

STICHTING ZUIDERPARKTHEATER

OPGERICHT: 2015

DATUM

FOTO: 9 AUGUSTUS 2020

Het oudste nog spelende jazzorkest uit Den Haag in traditionele bezetting

De kans is groot dat je de Woodstreet Big Band al eens hebt horen en zien optreden tijdens het The Hague Jazz Festival of Jazz in de Gracht. Dit jazzorkest bestaat namelijk in 2022 vijftig jaar en is daarmee het oudste nog spelende jazzorkest uit Den Haag in traditionele bezetting. Het is zelfs de enige band ter wereld die een eigen ‘Haagse Beat meets Jazz’ repertoire speelt met meer dan twintig nationaal en internationaal bekende Haagse hits! En de bandleden blijven zichzelf uitdagen. Toen livemuziek nauwelijks mogelijk was, hebben ze online videoclips gemaakt, Stayin’ Alive bijvoorbeeld. Daarvoor moet je wel blijven oefenen. En dat doen ze dus elke dinsdagavond hier in Rijswijk.

WOODSTREET BIG BAND

OPGERICHT: 1972

DATUM FOTO: 31 AUGUSTUS 2021

Woodstreet Big Band

Bierbrouwers in de binnenstad als bewijs dat Den Haag ook draait dankzij mannen en vrouwen die de mouwen opstropen

Den Haag Werkt

De clichés zijn weinig flatteus, maar als zo vaak zijn ze wel waar: Den Haag ís de schrijftafel van Nederland en voor velen zíjn we een woonstad, die niet voor niets de Residentie heet. We zijn platgezegd een stad van pennenlikkers en dienstverleners, aan ons lijf kleeft geen zweet, geef ons een gereedschapskist en we maken er iets leuks in de tuin van. Natuurlijk, overdreven, maar probeer het tegendeel maar eens te bewijzen.

Gogh wist dat ook, tijdens zijn verblijf in Den Haag legde hij meer dan eens ijzergieterij De Prins van Oranje vast, de nabijgelegen pletterij Van Enthoven was nog groter. Beide verdwenen aan het begin van de 20ste eeuw, niettemin beschikte Den Haag lang over een industrieel agglomeraat. Bedrijven als Van der Heem (1926-1966, radio’s, fietsen en de Solex-brommer), radiatorenfabriek J.B. van der Heijst en Zonen (18701967) en sigarettenfabriek Caballero (1921-1995) zijn bekende voorbeelden van maakbedrijven die in Den Haag de 20ste eeuw niet overleefden. Een harde klap was de sluiting van de Zuid-Hollandsche Bierbrouwerij (ZHB), die van 1881 tot 1974 heel zichtbaar aanwezig was in de Haagse binnenstad. Inderdaad, er kwamen woningen voor in de plaats.

het Internationaal Hof van Justitie (Vredespaleis), het International Strafhof , Eurojust, Europol en OPCW. Het zijn instanties die zich thuis voelen in Den Haag en veel banen opleveren, ook indirect. Bovendien besteden die organisaties en hun werknemers miljarden

Het profiel van de werkende bevolking sluit niet aan bij dat van de maakindustrie

Recent nog wees de eigenaar van de in de Binckhorst gevestigde brouwerij De Kompaan somber naar de overkant van het water waar de Asfalt Centrale van de BAM en de Cementbouw en Betonmortel bv al tientallen jaren werk verrichten waarvoor je nog spierballen moet hebben, wat goed past bij het stoere imago van de Kompaan-bieren. Helaas staat dat voor Den Haag niet alledaagse tableau vivant op het punt uiteen te vallen. Uiterlijk op 31 december 2021 wordt het industriële complex ontmanteld om plaats te maken voor 400 woningen. Voor De Kompaan zou het ook wel eens een reden kunnen zijn om te vertrekken. Want daar bestaat, net als in de gemeenteraad, de vrees dat de vernieuwde Binckhorst straks verdacht veel zal lijken op een aangeharkte Vinexwijk. Want Den Haag mag zich dan nog zo vaak uitspreken voor behoud en versterking van de maakindustrie, de tegenkrachten zijn veel sterker. Net als alle grote steden heeft Den Haag een enorm woningtekort, waarbij we van de grote steden ook nog eens de minste ruimte hebben. Dus dan is een bedrijventerrein al snel het kind van de rekening.

Ooit was dat anders en kon je in Den Haag in het zweet des aanschijns je brood verdienen. Vincent van

Waarom verdwenen ze? Om verschillende redenen: wonen was in Den Haag toch altijd belangrijker dan werken en roet op het wasgoed pikte men hier nog minder dan in andere steden. Een andere belangrijke oorzaak was de stijging van de inkomens: in lagelonenlanden kon het goedkoper. Maar er is een kentering gaande, reshoring: het is een ontwikkeling waarbij werkgelegenheid wordt teruggehaald uit die verre goedkope landen. Want we hebben meer hoogopgeleid personeel, we doen nauwelijks aan staken en de technologie is hier, anders dan in China, in veilige handen.

Dus toch weer kansen voor Den Haag? Dat is de vraag, want de problemen zijn hetzelfde gebleven: weinig ruimte en een grote vraag naar bouwgrond voor woningbouw. Daarnaast sluit ook het profiel van de werkende bevolking niet aan bij dat van de maakindustrie. Als het om de zwaar onder druk staande werkgelegenheid in Den Haag gaat – we doen het slechter dan de andere drie grote steden – is het beter om te kiezen voor de sectoren waar we wel sterk zijn: bedrijven die de overheid in de stad bedienen, dienstverlenende ondernemingen, verzekeraars, adviseurs en lobbyisten, met extra nadruk op de zogeheten extraterritoriale sector: organisaties als

– in 2016 was dat al 5,8 miljard euro – en sindsdien is dat alleen maar meer geworden. Dus doe waar je al decennia goed in bent, maar blijf makers het gevoel geven dat ze welkom zijn, zoals in het Technology Park Ypenburg waar de hi-tech maakindustrie is neergestreken.

Of op plekken waar brouwers als die van De Kompaan kunnen gedijen, want Den Haag heeft wat met bier. Bovendien zijn dat bedrijven die grondwater aan de al bijna verzopen bodem onttrekken. Drinken om de klimaatverandering te overleven! Kortom, zorg als hoeder van de werkgelegenheid vooral goed voor wat je al hebt. Stel je voor, een brouwerij als De Kompaan naast het industrieel erfgoed in het Energiekwartier waar ook De Prael is aangeschoven. Bierbrouwers in de binnenstad als bewijs dat Den Haag ook draait dankzij mannen en vrouwen die de mouwen opstropen. Want zonder, werkt een stad niet.

Casper Postmaa is journalist en oud-hoofdredacteur Den Haag Centraal.

We zijn platgezegd een stad van pennenlikkers en dienstverleners

AH Apeldoornselaan

De klanten zijn overigens al net zo gemêleerd van samenstelling

Iedereen staat klaar voor de foto. ‘Waar is Johan?’, klinkt het ineens. Zojuist was hij er nog – de filiaalchef die zijn supermarkt aan de Apeldoornselaan de meest diverse plek van Den Haag noemt. Medewerkers met veertien verschillende achtergronden vullen vakken, rekenen af en helpen klanten. Die overigens al net zo gemêleerd van samenstelling zijn. Aha, daar is hij, met de vlaggen! En daarna ploft hij neer op de grond.

ALBERT HEIJN APELDOORNSELAAN

OPGERICHT: 1988

DATUM FOTO: 23 OKTOBER 2019

Hun stemmen zijn bekend maar hun gezichten minder

ANWB verkeersinformatie

ANWB

OPGERICHT: 1883

DATUM FOTO: 9 JULI 2021

De stemmen van deze mensen kun je 150 keer per dag beluisteren! Het zijn de filelezers van de ANWB verkeersinformatie. Ze werken in twee shifts, een ochtendshift en een avondshift, om alle files en vertragingen op de Nederlandse wegen in te spreken. Hun stemmen zijn bekend maar hun gezichten minder, daarom stellen we ze aan je voor. Van links naar rechts: Robert Vriezen, Arnoud Broekhuis, Edwin Gerritsen, Dennis Mooij, Heleen de Geest, Tim Schaap en Jolanda van der Velden. Maar ja, wie hoort nou bij welke stem?

Maison Kelder

De hazelnootcrèmetaart en het hazelnootslagroomgebak van Maison Kelder zijn bijna net zo’n begrip in Den Haag als het Haagsche Hopje. Aan de Junostraat op de Binckhorst worden ze gemaakt door deze banketbakkers en medewerkers. En vervolgens uitgereden naar de winkels en verkooppunten in Den Haag en wijde omgeving. Oprichter Dick Kelder opende in 1934 Maison Kelder aan de Bankastraat. Later zou de winkel naar de Weissenbruchstraat verhuizen. Na klachten van omwonenden over geluids- en geuroverlast, verkaste het bedrijf zijn bakkerij in 2001 naar de Junostraat. Nu het ontwikkelingsplan van dat gebied voorziet in de bouw van woontorens en een basisschool in de directe omgeving, dreigt de banketbakker weer te moeten verhuizen.

De banketbakker dreigt weer te moeten verhuizen

MAISON KELDER

OPGERICHT: 1934

DATUM FOTO: 13 AUGUSTUS 2021

Elke dag iets anders, soms

een gerecht dat op de kaart staat, soms iets aparts

BAR BISTRO DE TWEE HEEREN

OPGERICHT: 2012

DATUM FOTO: 20 AUGUSTUS 2021

De Twee Heeren

Zo, de crew van De Twee Heeren aan de Oude Molstraat neemt een half uurtje pauze. Even rustig zitten, kort bespreken hoe de avond eruit gaat zien en vooral: goed eten. Elke dag iets anders, soms een gerecht dat op de kaart staat, soms iets aparts. Maar altijd smakelijk en voedzaam. Het zijn tenslotte lange dagen als je al vanaf 12.00 uur geopend bent. Na een lekker bakje koffie neemt iedereen z’n plaats weer in en staan de schoon gedekte tafels klaar voor de klanten.

Dienst Publiekszaken gemeente Den Haag

Het zal op deze donderdagmiddag stil geweest zijn in het stadhuis aan het Spui en in de stadsdeelkantoren. De Dienst Publiekszaken heeft een personeelsdag in het Haags Openbaar Vervoer Museum. Dus zijn de meeste baliemedewerkers van hun plek. Maar ook andere ambtenaren die op een of andere manier in direct contact staan met de bewoners van de stad. Onder de bezielende leiding van hun directeur Mohammed El Achkar gaan ze met elkaar aan de slag in workshops. Hij wil zijn dienst een afspiegeling van de samenleving laten zijn, want dat werkt het best. Aan het einde van de dag volgt de barbecue. Maar nu eerst nog even zwaaien naar de fotograaf.

De meeste baliemedewerkers zijn van hun plek

GEMEENTE DEN HAAG

OPGERICHT: 1559

DATUM FOTO: 5 JULI 2018

Het Ukkieconcert voor de allerjongsten is steevast uitverkocht

Bibliotheek Ypenburg

BIBLIOTHEEK EN CULTUURANKER YPENBURG

OPGERICHT: 2013

DATUM FOTO: 28 JULI 2021

Een van de hotspots in de wijken Ypenburg en Leidschenveen: bibliotheek en cultuuranker aan de Schrabber. Het bevlogen team verwelkomt iedereen met veel plezier. Of het nou leerlingen van een basisschool zijn die het plezier van lezen komen ontdekken, jongeren die willen leren rappen of ouderen die een boek komen lenen. Daarnaast biedt deze plek een podium voor schrijvers, muzikanten en kunstenaars. Zo is het Ukkieconcert voor de allerjongsten steevast uitverkocht. En nu corona achter de rug is, wordt er studiebegeleiding georganiseerd. Eigenlijk beheren deze medewerkers dus de huiskamer van Ypenburg en Leidschenveen.

BOA’s Scheveningen

Er is altijd wat te doen op Scheveningen! Daar weten deze BOA’s (buitengewoon opsporingsambtenaren) alles van. Net als de politie en de brandweer handhaven ze de veiligheid en lokale orde in de mooiste badplaats van Nederland. Zoals je ziet aan de fietsen, maakt een aantal BOA’s deel uit van het speciale biketeam. De nautische BOA’s zijn minder goed herkenbaar: de boten waarmee ze de binnen- en buitenwateren beschermen bevinden zich elders. Er zijn verschillende soorten BOA’s met specifieke taken - dit is slechts het topje van de ijsberg - maar allemaal vinden ze hun werk fantastisch leuk.

BUITENGEWOON OPSPORINGSAMBTENAREN

OPGERICHT: 1994

DATUM FOTO: 22 SEPTEMBER 2021

Een aantal BOA’s maakt deel uit van het speciale biketeam

Alles went, behalve isolement

Boodschappen Begeleidingsdienst

Ze staan klaar voor een uitje naar een tuincentrum en een cadeauwinkel in Zevenhuizen. Want: alles went, behalve isolement! Er melden zich wekelijks honderden mensen om met de Boodschappen Begeleidingsdienst te winkelen en op stap te gaan, of om deel te nemen aan een groepsactiviteit. Veelal mensen die minder goed ter been zijn, maar er wel graag opuit trekken. Voor de sociale contacten. Of om ‘er lekker even uit te zijn’, zoals een van deze vrolijke dames van ruim boven de tachtig het verwoordt. De BBD maakt dit al dertig jaar mogelijk, met een klein team betaalde krachten en een groot team van vrijwilligers. De vrijwilligers melden zich trouwens ook volop aan, volgens coördinator Richard. Hoe mooi is dat?!

STICHTING BOODSCHAPPEN BEGELEIDINGSDIENST

OPGERICHT: 1998

DATUM FOTO: 10 JULI 2021

Brandweer Leidschenveen

De A-ploeg van brandweerkazerne Leidschenveen staat hier bij de grootste kraanwagen van de brandweer in Den Haag. En misschien is het ook wel de mooiste. Hij wordt vooral ingezet om auto’s en vrachtwagens te takelen. Laatst nog, nadat een auto van de Laakbrug afreed. De kazerne ligt op het industrieterrein Forepark, aan de Donau. En behalve deze kraanwagen staat er ook nog een tankautospuit, een zwaar haakarmvoertuig met kraan. Maar nu is het even rustig en kan de A-ploeg poseren. Als collega’s vormen ze een hechte club, want als het echt spannend wordt, moeten ze op elkaar kunnen rekenen. En als het rustig is, moeten ze het ook nog eens gezellig met elkaar hebben.

BRANDWEERKAZERNE LEIDSCHENVEEN

OPGERICHT: 2004

DATUM FOTO: 29 MAART 2021

Als het echt spannend wordt, moeten ze op elkaar kunnen rekenen

In 1864 had Den Haag een primeur met de eerste Nederlandse paardentram. Nu, ruim anderhalve eeuw later, zoeven de eerste trams op zonne-energie (lijn 3 en lijn 4) alweer door de stad. Eigenlijk zijn trams de levende verbinding tussen zand en veen: ze koppelen alle wijken aan elkaar, óók nieuwe stadswijken zoals Ypenburg en Wateringse Veld. Veiligheid staat natuurlijk voorop en daar zorgen de lassers van de HTM voor. Om vertraging overdag te voorkomen, werken ze vaak in het holst van de nacht. Behalve als het regent, want dan kun je niet lassen. En laat dat nou net het geval zijn toen de foto gemaakt werd.

HTM PERSONENVERVOER N.V.

OPGERICHT: 1864

DATUM FOTO: 5 AUGUSTUS 2021

Om vertraging overdag te voorkomen, werken ze vaak in het holst van de nacht

HTM lassers

STICHTING MENS EN TUIN

OPGERICHT: 1986

DATUM FOTO: 11 JUNI 2020

Mens en Tuin

Iedereen heeft zijn eigen redenen om naar zorgtuin Mens en Tuin te komen. Het is een plek om biodynamische planten te kopen, kunst tentoon te stellen of hout te bewerken. Maar het is vooral een plek om kleine overwinningen te behalen, zoals deelnemen aan het gesprek waarmee de dag bij Mens en Tuin begint. De zorgtuin is in de jaren tachtig opgericht voor ‘randmaatschappelijken’, destijds de benaming van mensen die wat ondersteuning nodig hebben bij het dagelijks functioneren. En zo is het nog steeds. Of dat nu komt door een burn-out, een verstandelijke beperking of een psychiatrisch probleem. In een veilige omgeving, begeleid door drie liefdevolle vaste medewerkers, vijftien vrijwilligers en veel goodwill van de mensen rondom de tuin.

Dit is vooral een plek om kleine overwinningen te behalen

Medewerkers Den Haag Centraal

Deze mensen en hun vele collega’s zorgen ervoor dat het station een aangename plek is voor reizigers en bezoekers. Een 48 jaar oud station dat na een grootschalige renovatie veranderd is in een moderne OV-terminal voor trein, light-rail, tram en bus. Een mooie plek waar meer te halen is dan alleen de trein. Zo kun je zomaar spontaan verrast worden wanneer de piano bespeeld wordt door muzikale reizigers en passanten. Met meer dan twintig winkels en horecagelegenheden in en vlakbij de stationshal, en een mega-fietsenstalling met achtduizend plaatsen, is het een toffe plek om te zijn én te werken.

Een

mooie

plek waar meer

te halen is dan alleen de trein

DEN HAAG CENTRAAL STATION

OPGERICHT: 1973

DATUM FOTO: 2 SEPTEMBER 2021

Milieuvriendelijk, geruisloos en duurzaam trappen ze de hele stad door

CYCLOON POST & FIETSKOERIERS

OPGERICHT: 2002

DATUM FOTO: 2 AUGUSTUS 2002

Cycloon Post & Fietskoeriers

Post en pakketten liggen klaar om bezorgd te worden door deze sportieve dames en heren. Op de fiets, zoveel mogelijk, want dat is goed voor iedereen. Milieuvriendelijk, geruisloos en duurzaam trappen ze de hele stad door met stevige bruine boterhammen als brandstof. Welke wijk heb jij vandaag? Door corona is het drukker dan ooit: de online bestellingen vliegen om de oren. Deze fietskoeriers veranderen het straatbeeld met hun frisse kleuren en tomeloze energie. Wees nou eerlijk: daar wil je toch graag een pakketje van aannemen?

Begraafplaats St. Petrus Banden

Het team is gekleed in het groen, dat betekent dat ze bezig zijn met het onderhoud van de schitterende tuin en de unieke monumentale gebouwen. Tijdens een uitvaart dragen ze hun donkerblauwe kostuum en lopen ze voor de stoet uit. Deze vijf medewerkers zijn het gezicht van de begraafplaats. Naast het maken en sluiten van de graven, betekenen ze veel voor de bezoekers. Ze zijn het aanspreekpunt bij verdriet en vertwijfeling. Regelmatig wordt er chocola en taart bezorgd als blijk van waardering. En dat wordt op prijs gesteld! Want ook de teamleden hebben het best zwaar gehad tijdens corona door de toename van het aantal uitvaarten.

Ze zijn het aanspreekpunt bij verdriet en vertwijfeling

BEGRAAFPLAATS ST. PETRUS BANDEN

OPGERICHT: 1830

DATUM FOTO: 11 MAART 2021

Jaarlijks worden er 18.000 ritjes gereden

Dierenambulance Den Haag

STICHTING DIERENHOSPITAAL & AMBULANCEDIENST DEN HAAG

OPGERICHT: 1972

DATUM FOTO: 5 AUGUSTUS 2021

Ze staan zeven dagen per week, 24 uur per dag klaar om gewonde en zieke katten, honden, meeuwen, paarden, kippen en al die andere hulpbehoevende dieren in de Haagse regio te helpen. Geen dag is hetzelfde. En dat is nou precies waarom ze het doen, die vaste medewerkers en de ongeveer 150 vrijwilligers. Los van de liefde voor dieren natuurlijk. Jaarlijks worden er 18.000 ritjes gereden door Den Haag, Leidschendam-Voorburg, Rijswijk, Wassenaar, Pijnacker-Nootdorp en Zoetermeer om 1600 dieren op te vangen. Maar nu even niet. Eerst op de foto, samen met twee honden uit de opvang. Ook leuk.

Marktkooplui van de Haagse Markt

Natuurlijk zit Klaas vol verhalen! Hij staat al 41 jaar samen met zijn vrouw op de grootste markt van Nederland. ‘Zetten jullie verschillende groepen bij elkaar? Nou, die kun je hier allemaal vinden.’ Klaas wordt regelmatig geportretteerd dus een fotoshoot is voor hem geen probleem. Andere marktkooplui verzamelen voor een foto op deze vroege maandagmorgen blijkt lastiger te zijn. Ze hebben het te druk, moeten bestellingen bezorgen of zijn enigszins fotoschuw. De mannen van de vis willen best, maar haken af wanneer het te lang duurt. Logisch, anders wordt de vis te duur betaald. Ook de vrouw van Klaas blijft bij hun kraam om de klanten te helpen. Geeft niks, de handel gaat voor en dit kleine groepje is mans en trots genoeg om de hele Haagse Markt met z’n bijna vijfhonderd kramen te vertegenwoordigen.

Andere marktkooplui verzamelen voor een foto op deze vroege maandagmorgen blijkt lastiger te zijn

HAAGSE MARKT

OPGERICHT: 1614

DATUM FOTO: 30 AUGUSTUS 2021

Straks zit het weer

bommetje vol met veelal

vaste gasten

Lapsang

Het is vijf uur en dat betekent wisseling van de wacht bij Lapsang. De twee zussen die overdag de heerlijkste taartjes en gerechten serveren voor bij de thee en als lunch, zijn klaar om te vertrekken. Hun dag zit erop. Van theehuis verandert Lapsang in een wijnbar met restaurant. Pim, de man met het groene shirt, is al acht jaar de trotse eigenaar van deze geliefde historische stek in Den Haag. Het is stilte voor de storm. Straks zit het weer bommetje vol met veelal vaste gasten. Logisch, je voelt je er meteen thuis, de wijnkaart is uniek en met de smakelijke hapjes erbij kan de avond niet lang genoeg duren.

LAPSANG WIJNBAR

OPGERICHT: 2013

DATUM FOTO: 20 AUGUSTUS 2021

Koninklijke Haagse Woonvereniging

De overbuurvrouw van het voormalige schoolgebouw aan de Zeezwaluwstraat in Duindorp kijkt nieuwsgierig onder de gordijnen door naar de (bestuurs)leden en medewerkers van de Koninklijke Haagse Woonvereniging van 1854. Deze vereniging werd opgericht door de ‘gegoede burgerij’ die zich de erbarmelijke woonomstandigheden van de ‘arbeidende klasse’ aantrok. Nog steeds levert ze een waardevolle bijdrage aan het aanbod in de sociale huursector in Den Haag, met onder meer die in de oudste Haagse hofjes. Ze richten zich vooral op eenpersoonshuishoudens. Deze school is net aangekocht en krijgt – na een ingrijpende verbouwing - bewoners uit de zorg, het onderwijs, de politie en kunstenaars. Groepen die anders in deze tijd niet snel aan een woning komen. Zo was het immers ook ooit bedoeld in 1854.

Opgericht door de ‘gegoede burgerij’ die zich de erbarmelijke woonomstandigheden van de ‘arbeidende klasse’ aantrok

KONINKLIJKE HAAGSE WOONVERENIGING VAN 1854

OPGERICHT: 1854

DATUM FOTO: 29 SEPTEMBER 2021

Ze werken niet vanuit een hoge ivoren toren aan het Korte Voorhout

Hoge Raad der Nederlanden

HOGE RAAD DER NEDERLANDEN

OPGERICHT: 1838

DATUM FOTO: 9 DECEMBER 2019

Aanvankelijk keken ze allemaal recht in de lens. Maar die zwarte toga’s maken het toch al zo streng en dus was de vraag of ze even ergens anders naar wilden kijken. KLIK! De Hoge Raad der Nederlanden stond op de kiek. Hilariteit! Hier staan de hoogste rechters in Nederland in civiele zaken, strafzaken en belastingzaken. Ze werken niet vanuit een hoge ivoren toren aan het Korte Voorhout, maar staan ook met de voeten in de klei en met uitkijk over het Malieveld, dat vaak dient als uitlaat voor maatschappelijke onrust. Bij een grote demonstratie zien zij hoe het eraan toegaat. Zoiets laat ook de hoogste rechters van ons land niet koud.

Juliana Plaza

De ramadan is net begonnen, maar er kan niks samen gevierd worden door de lockdown. Normaal gesproken zou het bij Juliana Plaza in Transvaal heel druk zijn met Iftarmaaltijden. Nu is alles afgezegd. Veel mensen in de buurt zitten nu in nood, weet de maatschappelijk betrokken ondernemer Atalay Celenk. Dus maken hij en zijn medewerkers nu (gratis) maaltijden om uit te delen. ‘Ik vind het heel droevig dat we door de coronamaatregelen nu niks kunnen vieren en beleven, maar hopelijk maken we nu allemaal een inkeer mee. Imams, predikanten, buschauffeurs, ondernemers: iedereen in dit prachtige land is geraakt. Dus moeten we elkaar vasthouden’, aldus Atalay.

Hopelijk maken we nu

allemaal een inkeer mee

JULIANA PLAZA

OPGERICHT: 2016

DATUM FOTO: 25 APRIL 2020

I’M BINCK

voormalige industriegebied

De grote roerganger achter I’M BINCK is een kleine vrouw: Sabrina Lindemann. De van oorsprong Duitse kunstenaar zag in de Binckhorst een interessante rafelrand van de stad. Samen met een aantal ondernemers, idealisten, bewoners, makers en organisaties richtte ze het netwerkplatform I’M BINCK op. Om invloed uit te oefenen op de bouwplannen voor dit voormalige industriegebied, want dat zien ze het liefst authentiek, circulair en inclusief ontwikkeld worden. Maandelijks komen ze samen. Ditmaal in Capriole Café, een restaurant met eigen koffiebranderij in een voormalige verffabriek aan de Fokkerhaven, dat kruip-door-sluip-door te bereiken is. Nu nog wel.

I’M BINCK

OPGERICHT: 2011

DATUM FOTO: 4 DECEMBER 2019

Ze willen invloed uitoefenen op de bouwplannen voor dit

Ze kunnen nu niemand laten genieten van hun toewijding

JAPANSE TUIN VAN LANDGOED CLINGENDAEL

OPGERICHT: 1910

DATUM FOTO: 27 MEI 2020

Tuinmannen van de Japanse Tuin

De ‘tuinmannen’ van de Haeghe Groep onderhouden al decennia lang de Japanse Tuin op Landgoed Clingendael. Martin (tweede van rechts) zelfs al meer dan 51 jaar. Het is hun lust en hun leven. Wat een verdriet dus dat de tuin, die gewoonlijk acht weken per jaar opengesteld is voor publiek, door corona dicht moet blijven. Nu kunnen ze niemand laten genieten van hun toewijding aan de bijzondere en zeldzame bomen en planten. Gelukkig wordt er nu een uitzondering gemaakt. Trots poseren ze in hun tuin. En zo zien wij tenminste nog iets van deze kwetsbare tuin die bekend staat om zijn bijzondere sfeer.

2Krekels van Kinderopvang 2Samen

‘Even opschieten met die foto, Piet! We willen snel terug naar onze kinderen!’, roept locatiecoördinator Patricia. Het team van 2Krekels, de locatie van Kinderopvang 2Samen aan de Monseigneur Nolenslaan, is wel wat gewend. Ook vandaag komt alles tegelijkertijd: volle groepen, een verbouwing en dan ook nog even poseren voor de foto. De energieke en gezellige collega’s lachen erom. Samen kunnen ze alles aan. Ze zijn vanaf het begin van de coronatijd opengebleven om de kinderen op te vangen, met plezier, maar ze zullen blij zijn als het straks weer een beetje normaal wordt.

vangen

LOCATIE 2KREKELS VAN KINDEROPVANG 2SAMEN

OPGERICHT: 1944

DATUM FOTO: 11 MEI 2021

Ze zijn vanaf het begin van de coronatijd opengebleven om de kinderen op te

Brouwerij

Brouwerij Kompaan

BROUWERIJ KOMPAAN

OPGERICHT: 2012

DATUM FOTO: 7 SEPTEMBER 2021

Het begon in 2010 met twee schoolvrienden die samen bier gingen maken en dat mixten met een gezonde dosis ondernemerschap en creativiteit. Twee jaar later was Brouwerij Kompaan een feit, de naam verwijzend naar hun vriendschap. Ze begonnen in een voormalige school in Moerwijk, waar ze al snel uit hun jasje groeiden. Inmiddels wordt er gebrouwen aan de Saturnusstraat, op de Binckhorst. Waar je met uitzicht op de ketels kunt proeven wat er gebrouwen wordt. Tegenwoordig staat Den Haag internationaal op de kaart met de bieren van Kompaan, zoals met de bekroonde bieren Bloedbroeder en Badgast. Niets is ze te dol: dit seizoen wordt er ook kreeftenbier gemaakt.

Kompaan was een feit, de naam verwijzend naar hun vriendschap

Schroeder Kringloop Fahrenheitstraat

Het personeel van kringloopfiliaal Schroeder aan de Fahrenheitstraat vormt een hechte ploeg. Ieder jaar wordt afgesloten met een kerstdiner waarbij ze samen gourmetten. Op apparaten die door buurtbewoners zijn ingebracht om verkocht te worden. De coördinator zorgt voor het vlees en sausjes. De salades zijn zelfgemaakt. Met zijn 35-en zitten ze aan aanelkaar geschoven tafels. Geen stoel hetzelfde. En steevast valt de stroom uit, van zoveel dampende gourmetstellen op een rijtje. Daar zitten ze niet mee, overigens. ‘Kringloopstroom’, weten ze.

Gourmetten op apparaten die door buurtbewoners zijn ingebracht

SCHROEDER KRINGLOOP FAHRENHEITSTRAAT

OPGERICHT: 1951

DATUM FOTO: 21 DECEMBER 2019

Netwerken, netwerken, netwerken, is het devies

VASTGOEDSOCIËTEIT HAAGLANDEN

OPGERICHT: 2010

DATUM FOTO: 10 JULI 2019

Vastgoedsociëteit Haaglanden

Dit is een zomerborrel in een strandtent, van de leden van Vastgoedsociëteit Haaglanden. Maar ze hadden net zo goed in een bunker kunnen zitten, want het regende buiten zo hard, dat ze noodgedwongen binnen moesten blijven. Dat is overigens niet erg, want netwerken, netwerken, netwerken, is het devies. Hier staat iedereen die ook maar iets met (ge)bouwen te maken heeft. Van belegger tot makelaar, en alles wat daar tussenin zit. Meestal hebben ze bijeenkomsten met sprekers. Maar het gaat natuurlijk om die borrel na afloop. Want daar worden contacten gelegd en onderhouden. Wat uiteindelijk weer moet leiden tot business. Dus het is niet erg als je hutjemutje op elkaar staat.

Net zo kleurrijk als de wijk zelf

Lidl De Stede

Op zondagochtend, wanneer de meeste mensen zich nog eens drie keer omdraaien in hun bed, zijn de werknemers van het Lidl-filiaal aan De Stede al vanaf 7 uur bezig met het bevoorraden van de winkel. Door de week is dat zelfs nog een uurtje eerder, want sinds corona is het ouderenuurtje gebleven. Zeker op maandag is het vanaf 7 uur aanpoten geblazen. Dan staan de klanten zich soms al voor de ingang te verdringen om naar binnen te mogen vanwege de actie-artikelen. Zeventig werknemers werken er, van zes verschillende nationaliteiten. Net zo kleurrijk als de wijk zelf.

LIDL DE STEDE

OPGERICHT: 2008

DATUM FOTO: 12 SEPTEMBER 2021

GROTE MARKT DEN HAAG

OPGERICHT: 1988

DATUM FOTO: 1 OKTOBER 2019

Grote Markt Den Haag

De Grote Markt in Den Haag leeft ‘s nachts net zo hard als overdag en is festivalterrein voor zo’n zestal festivals per jaar. Normaal gesproken zijn deze gasten hard aan het werk voor één van de zes horecagelegenheden op de Markt, maar eens per jaar zijn ze zelf te gast op het Zuiderstrand. Dan vloeit het bier rijkelijk, er is heerlijk eten en natúúrlijk livemuziek. En daar worden mensen heel gelukkig van, dat weet iedereen. Ook zijzelf.

Het bier vloeit rijkelijk, er is heerlijk eten en natúúrlijk livemuziek

Jero Papierwarenfabriek

De papierfabriek op de Binckhorst is al zeventig jaar het domein van de familie Bruti. Hun ooit hypermoderne machines hebben de tand des tijds doorstaan en zijn nu supertrendy. Vooral (biologische)

horecaondernemers weten de Bruti’s te vinden voor hippe kartonnen fruit- en snackschalen en taartbodems. Als la famiglia zin heeft in een feestje, verandert de fabriek in een podium voor livemuziek en maakt Sandro Bruti de lekkerste pasta. Dat er binnenkort een veertig meter hoge kantoortoren naast de fabriek verrijst… Ach, daar zijn ze niet bang voor. De Bruti’s gaan gewoon vol energie verder met waar ze goed in zijn. Net als hun machines.

Als la famiglia zin heeft in een feestje, verandert de fabriek in een podium voor live muziek

JERO PAPIERWARENFABRIEK

OPGERICHT: 1913

DATUM FOTO: 27 JULI 2021

Zorg en veiligheid gaan hier

PI Haaglanden locatie Scheveningen

De medewerkers staan keurig opgesteld op het centrale plein binnen de muren van een wel heel bijzondere locatie. PI Haaglanden is de enige gevangenis in Nederland die 24 uur per dag lichamelijke en psychiatrische zorg biedt aan 200 gedetineerde patiënten. PI Haaglanden bestaat uit het Justitieel Centrum voor Somatische Zorg (JCvSZ), een Penitentiair Psychiatrisch Centrum (PPC) en de Internationale Tribunalen. Zorg en veiligheid gaan hier samen en daar is een groot team van onder andere complexbeveiligers, verpleegkundigen, artsen, sportmedewerkers, managers en therapeuten verantwoordelijk voor. Zij nemen graag even de tijd voor een foto, ook al is het lunchpauze. Sommigen komen er op hun vrije dag zelfs speciaal voor naar Scheveningen.

PI HAAGLANDEN LOCATIE SCHEVENINGEN

OPGERICHT: 1885

DATUM FOTO: 7 SEPTEMBER 2021

Pluk!

Bij Pluk hebben ze het nooit over cliënten, maar over deelnemers. Ook al hebben ze soms extra begeleiding nodig. Dus: de weelderige tuin van Pluk! bij Madestein wordt onderhouden door professionals, deelnemers en vrijwilligers. In totaal zijn het er zo’n zestig die door dit team worden begeleid. Er wordt gewerkt zonder bestrijdingsmiddelen en met zoveel mogelijk liefde. Want niet alleen de natuur, ook de mens staat hier centraal. De tuin is open voor bezoekers, die er op adem kunnen komen en wat kunnen eten en drinken. 100% biologisch en vegetarisch, vaak bereid met producten uit eigen tuin. Een klein paradijs aan de rand van Loosduinen.

PLUK! DEN HAAG

OPGERICHT: 2012

DATUM FOTO: 1 SEPTEMBER 2020

Er wordt gewerkt zonder bestrijdingsmiddelen en met zoveel mogelijk liefde

Vrijwilligers van het Rode

Kruis helpen bij mensen die flauwvallen

Vaccinatielocatie bij het ADO-stadion

VACCINATIELOCATIE CARS JEANS STADION

OPGERICHT: 2021

DATUM FOTO: 27 JULI 2021

Yo! Daar gaan de mondkapjes. Maar hierna moeten ze weer meteen op. Het is eind juli en de grootste hoos aan vaccinaties tegen corona is dan al achter de rug. In een speciaal daarvoor ingerichte locatie bij het Cars Jeans Stadion van ADO Den Haag zijn de meeste Hagenaars geprikt. Deze prikploeg heeft er net een dienst opzitten. In het dagelijks leven doen ze iets heel anders. Vaak studeren ze of zitten ze door corona werkloos thuis. Dit werk is een uitkomst, omdat je door corona toch geen kant op kunt en het aardig (bij)verdienen is. Maar er zitten ook vrijwilligers van het Rode Kruis tussen, die bijvoorbeeld helpen als mensen flauwvallen. In de regio Haaglanden zijn op het moment van deze foto zo’n miljoen Hagenaars gevaccineerd. Dankzij dit soort vrolijke mensen! Yo!

Stadsboerderij Molenweide

Het liefste dier van stadsboerderij Molenweide op het Cromvlietpark staat er niet eens op: Roos, de 22-jarige koe. Draak (geit), Madam Mikmak (kip) en Stampertje (wit konijn) konden wel op de foto met de medewerkers en vrijwilligers. Middenin de Molenwijk is de boerderij een groene oase waar jong en oud dieren kunnen ervaren en verzorgen, en elkaar kunnen ontmoeten. Je kunt er cavia’s aaien en geiten borstelen. De kinderen leren over duurzaamheid en de verzorging van dieren, en hun ouders kunnen er hun afval scheiden. Voor kinderen uit de Molenwijk is deze plek vaak de eerste bewuste ervaring met de natuur. Nu weten ze tenminste waar de melk vandaan komt!

Voor kinderen is deze plek

vaak de eerste bewuste

ervaring met de natuur

STADSBOERDERIJ MOLENWEIDE

OPGERICHT: 2002

DATUM FOTO: 21 MEI 2021

Stagehuis Schilderswijk is een levendige plek voor jongeren en bewoners uit de Schilderswijk. Vanuit het pand aan het Teniersplantsoen kunnen jongeren zich ontwikkelen door er huiswerk te maken, een stage te lopen of mee te doen aan activiteiten. Spil in het web is Yassine Abarkane, die weet wat het is om in een buurt als de Schilderswijk op te groeien en wat het betekent als je de verlokking van snel geld verdienen wil weerstaan. Stagehuis Schilderswijk is open voor iedereen. Zo starten jongeren hun eigen projecten voor de wijk vanuit School des Levens, terwijl ze hun talenten ontwikkelen en hun leefwereld vergroten. Buurtbewoners geven aan waaraan ze behoefte hebben en de jongeren spelen daarop in. Dat is een win-winsituaties voor iedereen.

STAGEHUIS SCHILDERSWIJK

OPGERICHT: 2008

DATUM FOTO: 21 SEPTEMBER 2021

Jongeren vergroten hun leefwereld en ontwikkelen hun talenten

Stagehuis Schilderswijk

Wat ze bij PIP niet gewend zijn: het werd er een dooie boel

Stembureau PIP

‘Welkom!’ De leden van het stembureau bij (nacht)club PIP springen in het gelid wanneer er eindelijk weer iemand met een stempas binnenkomt. Waar normaalgesproken een dampende massa zich overgeeft aan undergroundmuziek en acts bij dit cultuurpodium in Bink36, staan nu - vanwege Covid - stemhokjes voor de Tweede Kamerverkiezingen. De leden van dit stembureau zorgen dat alles volgens de regels verloopt. Wat ze bij PIP niet gewend zijn: het werd er een dooie boel. Maar zestig stemmers. De leden van het stembureau hadden de neiging de muziek heel hard aan te zetten.

OPGERICHT: 2007

DATUM FOTO: 17 MAART 2021

Hij eet een bordje mee. ‘Een dankjewel van de buurt’

Stationsweg

De herinrichting van de Wagenstraat en de Stationsweg, ook wel de ‘Loper Oude Centrum’ genoemd, is in volle gang. Met inbreng vanuit de buurt wordt een gastvrije en veilige route gerealiseerd, waarlangs bezoekers aan Den Haag van Station Hollands Spoor naar het Centrum van de stad kunnen wandelen. De stratenmakers die daaraan werken, krijgen vandaag van buurtbewoner Joris Hentelaar en van de eigenaren van restaurants La Rana en De Overkant als dank een bord Paella. Ze hebben lange tafels neergezet waaraan de mannen aanschuiven. Dat gebeurt ze niet zo vaak. ‘Het is zo simpel’, zegt Joris. Hij (zittend) eet een bordje mee. ‘Een dankjewel van de buurt.’

STATIONSWEG

OPGERICHT: 2018

DATUM FOTO: 28 SEPTEMBER 2018

Iedereen boven de achttien

jaar mag komen proeven

Van Kleef Jenevers en Likeuren

MUSEUM VAN KLEEF

OPGERICHT: 1842

DATUM FOTO: 24 JULI 2021

Wist je dat Van Kleef Jenevers en Likeuren vroeger een van de veertien distilleerderijen in Den Haag was? Een distilleerderij met een winkel erbij waar mensen met pannetjes naartoe kwamen om ‘maatjes’ drank te kopen. Tegenwoordig kun je er terecht voor twaalf soorten jenever en vijfentwintig verschillende likeuren met smaken zoals walnoot, Haagsch Hopje en boterzout, veelal gemaakt volgens de originele recepten. Deze 180 jaar oude verborgen parel aan de Lange Beestenmarkt is sinds 2000 een museum waar je je ogen uitkijkt. Vanzelfsprekend mét een likeurtje in de hand, want iedereen boven de achttien jaar mag komen proeven.

Venduehuis der Notarissen

De sfeer is opperbest: de Indonesian Art Sale is achter de rug. Het hoogtepunt was de verkoop van een emaille reclamebord uit de jaren dertig van de vorige eeuw met een afbeelding van de Sumatra Java Rotterdamsche Lloyd voor €210.000. Directeur Peter Meefout en zijn hechte team zijn dus niet voor niets trots. In het pand aan de Nobelstraat, dat ooit diende als burgemeesterswoning, gaan jaarlijks gduizenden antieken kunstobjecten onder de hamer. Soms topstukken die worden aangekocht door musea. Maar ook voor klanten met een beperkt budget zijn er maandelijks interessante boedelveilingen. Het Venduehuis is opgericht in 1811 en al 200 jaar een icoon in de Haagse binnenstad. Eenmaal, andermaal…

Hier gaan jaarlijks duizenden antiek- en kunstobjecten onder de hamer

VENDUEHUIS DER NOTARISSEN

OPGERICHT: 1811

DATUM FOTO: 9 SEPTEMBER 2021

De mensen achter Voorall

werken hard aan

belangenbehartiging

Stichting Voorall

Het is niet voor iedereen even ‘gewoon’ om deel te nemen aan het dagelijks leven, weten de vrijwilligers en medewerkers van de stichting Voorall. Alleen al de bestrating van Den Haag heeft een flink aantal obstakels waar je als Hagenaar met een lichamelijke, verstandelijke of zintuiglijke beperking en/of een chronische ziekte niet mee uit de voeten kunt. En dan hebben we het nog niet over zaken als wettelijke regels en de brieven die daaruit voortkomen. Vanuit hun kantoor aan de Van Diemenstraat werken de mensen achter Voorall hard aan belangenbehartiging. Zodat iedereen - met of zonder beperking - op gelijkwaardige wijze kan deelnemen aan de samenleving. Want dat is pas gewoon.

STICHTING VOORALL

OPGERICHT: 2006

DATUM FOTO: 21 SEPTEMBER 2021

Rosarium Westbroekpark

In het Rosarium Westbroekpark bloeien tussen eind juni en oktober zo´n 25 duizend rozen op ruim driehonderd bedden. Het zijn de nieuwste soorten, die door kwekers uit de gehele wereld worden gekweekt en vrijwillig worden ingestuurd. Want jaarlijks vormt het Rosarium het decor voor een internationaal rozenconcours, waarbij een internationale jury de rozen keurt. Het park wordt bijgehouden door een paar medewerkers van de gemeente Den Haag, bijgestaan door een groepje vrijwilligers die er iedere maandagochtend zijn. Ze delen hun wel en wee tijdens het knippen, want tijd voor samen koffiedrinken gunnen ze zichzelf niet. Zoveel te doen! Maar er is altijd wel iemand die rondgaat met bonbons of een zak drop.

Ze delen hun wel en wee tijdens het knippen

INTERNATIONAAL ROSARIUM WESTBROEKPARK

OPGERICHT: 1961

DATUM FOTO: 16 AUGUSTUS 2021

Ze ontvangen zelfs regelmatig cadeautjes van de Hagenaars

Haagse Milieu Services

HAAGSE MILIEU SERVICES

OPGERICHT: 1998

DATUM FOTO: 16 SEPTEMBER 2021

Ze zamelen al het particuliere afval van de inwoners van Den Haag in. Door corona is de hoeveelheid afval enorm toegenomen. Mensen brengen meer tijd thuis door en zijn aan het opruimen, tuinieren en verbouwen geslagen. De kliko’s zitten bomvol net als de containers op de afvalbrengstations. Dat betekent meer werk, maar ook meer waardering! De afvalhelden worden namelijk - letterlijk – gezien. En ze ontvangen zelfs regelmatig cadeautjes van de Hagenaars. De mannen staan hier op het terrein van HMS aan de Plutostraat en gaan zo kip döner eten. Ook een gevolg van de crisis: toen de kantine dicht was, werden ze verwend met iedere week een lekkere lunch van lokale Haagse horecaondernemers.

Zinderin Kunst

Bij Zinderin Kunst van Middin aan het Westeinde werken zestien kunstenaars, de meesten met klei, maar ook met verf of potloden wordt gewerkt. Ze maken toegepast werk als vazen, kersthuisjes, koffiekommen en schalen. Maar ook vrij werk, zoals een enorme draak. In de aanpalende galerie worden de werken verkocht. Deelnemers die dat kunnen, leren met de kassa om te gaan en klanten te helpen. Anderen volgen weer een vakopleiding. Je kunt dan wel een beperking hebben, iedereen heeft een talent, weten ze bij Zinderin. En creativiteit kent geen beperking.

ZINDERING KUNST

OPGERICHT: 2001

DATUM FOTO: 9 SEPTEMBER 2021

Je kunt dan wel een beperking hebben, iedereen heeft een talent

Ze gaan hybride werken:

deels op kantoor en deels

vanuit huis

Rabobank, locatie Den Haag centrum

Deze medewerkers en hun collega’s van de Rabobank aan de Bezuidenhoutseweg hebben het afgelopen anderhalf jaar vooral thuis gewerkt. Via videobellen hadden ze contact met de klanten en elkaar. Ook de vrijdagmiddagborrel en de pubquiz gingen digitaal. Het kon allemaal wel – en sommigen vonden het zelfs héérlijk – maar toch, rechtstreeks contact werkt soms beter. Sinds deze week gaan ze hybride werken: dat wil zeggen deels op kantoor en deels vanuit huis. Want dit is na corona, zoals voor veel andere organisaties, ook bij de Rabobank het nieuwe normaal. De vrijdagmiddagborrel live is nu nog net een stap te ver.

RABOBANK

OPGERICHT: 1972

DATUM FOTO: 28 SEPTEMBER 2021

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Onze volksvertegenwoordigers kunnen hun werk niet doen zonder deze mensen. Dit zijn de bodes en de medewerkers van de beveiliging en het restaurant van de Tweede Kamer. Zij zorgen ervoor dat alles op rolletjes loopt in het hart van de Nederlandse democratie. Tijdens de renovatie van het Binnenhof zal hun werkplek hier zijn, in het gebouw van het voormalige ministerie van Buitenlandse Zaken aan de Bezuidenhoutseweg 67. B67 wordt ook wel ‘de Apenrots’ genoemd vanwege zijn rotsachtige vorm en als verbastering van de naam van architect Dirk Apon.

Zij zorgen ervoor dat alles op rolletjes loopt in het hart van de Nederlandse democratie

TWEEDE KAMER DER STATEN-GENERAAL

OPGERICHT: 1815

DATUM FOTO: 28 SEPTEMBER 2021

Piet Gispen had met iedere groep die voor zijn lens kwam een klik

Piet tussen het team van Kringloopwinkel Fahrenheitstraat

De fotograaf

‘Doordat ik ooit voor mijn werk bij een uitgeverij veel in het Midden-Oosten en Azië verkeerde, weet ik een beetje hoe het er in die culturen aan toe gaat. Dat heeft me erg geholpen bij het maken van de foto’s voor dit boek’, vertelt Piet Gispen. Hij maakt bijna alle foto’s voor het Haags Verhaal.

Gispen woont en werkt vanuit zijn huis aan de Kikkerstraat, een van de oudste straatjes in het centrum van Den Haag. Kom je bij hem binnen, dan waan je je meteen in een andere wereld. Mooie portretten, allemaal eigen werk. Ook stillevens en schilderijen van zijn hand. Alles verraadt dat hier een man woont die onconventioneel is en van kunst houdt. En van mensen, getuige de manier waarop hij zijn geportretteerden heeft vastgelegd. Dat was ook een van de redenen waarom hij en de andere makers van dit boek zo goed klikten. Piet had met iedere groep die voor zijn lens kwam een klik. Bij de Chinese vrouwenvereniging brak hij het ijs met een diepe buiging en een begroeting in het Chinees. Bij Sociëteit De Witte droeg hij een das, omdat ze die daar allemaal dragen. En bij iedere groep waarbij een kind aanwezig was, zorgde hij dat de laatste foto door dat kind werd genomen. De groep ontspande en ‘klik!’. Soms leverde dat juist de leukste foto op.

Piet fietste met zijn fiets door heel Den Haag om de foto’s te maken, bijna 1400 kilometer. Soms was het moeilijk werken, omdat de groepen die hij aandeed niet wisten waarvoor ze op de foto moesten of het niet begrepen. En sommige jongeren, zo ervaarde hij, zijn foto-schuw. Ze trekken een capuchon over hun hoofd en kijken weg. Daar wordt hij chagrijnig van. ‘Zo gaan we toch niet met elkaar om in deze stad’, zegt hij daarover.

Een van de momenten die hem het meest bijbleef, was het maken van de foto op de Joodse Begraafplaats waar vrijwilligers de graven bijhouden. Die ochtend kwam de regen met bakken uit de hemel. Zijn apparatuur werd nat en ging kapot. Piet: ‘Maar de vrijwilligers bleven geduldig wachten tot het uiteindelijk lukte, terwijl iedereen tot op de naad nat werd. Dat vond ik echt heel bijzonder. Dat zegt wat over die groep.’

Hij kreeg een mooi beeld van de stad, zegt hij. En kwam op plekken die hij zelf ook nog niet kende, terwijl hij als fotograaf zelf drie boeken over stadsbeelden in Den Haag maakte. Maar ditmaal ging het over gemeenschappen en kwam hij achter de voordeur. Hij genoot van de diversiteit die hij voor zijn lens kreeg. Het maken van de foto moest heel snel. ‘Je hebt meestal maar vijf minuten de tijd om een foto te maken. En dan nog probeer ik te letten op de compositie of kleurstelling. Zoals bij de foto van de Koninklijke Haagse Harmonie op het Loosduinse Hoofdplein; daar zitten een moeder en zoon op de voorgrond en dat jongetje salueert. Met zo’n detail ben ik blij. Tijdens corona en door de maatregelen waarbij iedereen op een afstand moest blijven was het een ramp om groepen te moeten fotograferen. Dan maak je geen topfoto’s.’

Het nemen van de foto’s was vaak een feestje of een plechtig moment. Iedereen was trots en vrolijk voor zo’n moment. Of heel serieus. Ook dat is afhankelijk van de culturele achtergrond van mensen, weet Piet. ‘Een van mijn lievelingsfoto’s is de foto van de Italiaanse vereniging. Die klopt helemaal. Ik liet hem aan mijn zusje zien die in Italië woont. ‘Dat is wel heel Italiaans’, reageerde ze.’

Heeft hij nog spijt van een foto? ‘Spijt niet, maar ik vind het jammer dat er op de foto van de Haagse Markt zo weinig handelaren op staan. Maar dat was op dat moment echt niet anders te doen. Het zij zo.’

Piet Gispen

WWW.PIETGISPEN.NL

AANTAL FOTO’S: 131

TIJDSBESTEK: JULI 2018 - OKTOBER 2022

‘Je hebt meestal maar vijf minuten de tijd om een foto te maken’

Sponsoren

Den Haag in 136 gemeenschappen is (mede) mogelijk gemaakt door de volgende organisaties:

PAX

Sponsoren

Den Haag in 136 gemeenschappen is (mede) mogelijk gemaakt door:

Louis Hueber

Ankie Busselman

Anna Kowalska

Anneke de Graaf

Annelies en Onno Kronenberg

Anne-Marie Hitipeuw

Annemiek van Gurp

Annemiek Verzijl

Anouschka Laheij

Ans en Jannie Cornel Maasdam

Arenda Oomen

Arie Toet

Arie Visser

Astrid Dekkers

Astrid van Stek

BAM

Bernadette van Beurden

Birgit Gerth-Oosterhuis

Birgitta Maes

Carola S.

Catrien Verhoeven

Cherida Venloo

Christine Chan

Cis Deyl

Daniël Tijink

Danielle

Els van Wijk

Emile C.

Emily Schilperoort

Erik Daams

Ernst Numann

Esther Geradts

Fatma Kaya

Geert Schoch

Gerard Wijers

Gerdie Laan

Hans de Rijke

Hans Storm

Herma Kluin

Hylke Thiry

Ingrid Feiter

Jane Huldman

Jay van Veelen

Jeroen de Wildt

Joost Heinsius

Jos Molhoek

Jos van der Lans

Jos v.d. Knaap

Joyce Bikker

Karen Raimond

Karijn Nijhoff

Kim Heijdenrijk

Kirsten Keerssemeeckers

Laudie Vrancken

Local Spot

Loes Dreissen

Lotte Laan

Maarten Feteris

Makaria Pfeiffer

Margo Poelsma

Marianne Dijkmans

Marianne Viking

Mariet Straver

Marije Schoorl

Marijke Tijink

Marlijn van der Hoeven

Martijn Schaepman

Martin van der Harst

Martine De Lange

Max Weel

May Van Rhee

Michel van Eeten

Mieke Klaver

Mieke Pennock

Nel Hesseling

Nico Klaver

Nico Laan

Niels Gastkemper

Noor Van de Voort

Oda Kok

Olivier Hendriks

Pal Kis

Patty Broese van Groenou

Peter Meefout

Peter van Raalte

Quirina van Hof

Rachel Tijink

Rebecca van Leeuwen

Ria Feiter

Richard van Beekum

Roos Laan

Rozemarijn Lucassen

Sandra Groot Rouwen

Sanne Schinkel

Sara Vrugt

Shielta Ramautarsing

Shimon

Stadsdeel Escamp

Stadsdeel Leidsenveen-Ypenburg

Stadsdeel Loosduinen

Stadsdeel Segbroek

Stefan Wijers

Suna Duijf

Tamara

Theo Duijvestijn

Theo Strijers

Tilleke Kiewied

Tineke Van Geuns

Tom Laan

Tom Nauta

Tony van der Togt

Umar Mirza

Uyên Lu

Wijnand Klaver

Wilma Marijnissen

Wim Burggraaff

Yara Schotsman

Colofon

Den Haag in 136 gemeenschappen is een uitgave van Stichting Haags Verhaal

ISBN/EAN:

978-90-9035393-7

Projectorganisatie:

Astrid Feiter

Mieke Klaver

Fotografie:

Piet Gispen

Floris Scheplitz (p55, p131 & p154)

Nico Laan (p75), Karen Cigar (p101)

Ontwerp & opmaak:

Hylke Thiry

Research:

Tilleke Kiewied, Birgit Oosterhuis, Theo Strijers, Stefan Wijers, Renate van der Zee, Audrey Wei-Yun

Tekst:

Astrid Feiter & Lizzy de Wilde

Eindredactie:

Monique Zomerdijk

Janna van Welsem

Sponsoring:

Petra Brekelmans

Marketing:

Eveline Veldt

Drukwerk:

Bestenzet Drukkerij BV, Zoetermeer

Met dank aan iedereen die zich daarnaast ook op enig moment heeft ingezet als meedenker en -doener.

www.haagsverhaal.nl

Den Haag in 136 groepsportretten laat de trots, veerkracht en veelzijdigheid zien van de mensen die van de hofstad een levendige stad maken. Het is een visitekaartje; zo ziet Den Haag er anno 2021 uit. Ruim drieduizend Haagse inwoners gingen op de foto. Samengebracht door het Haags Verhaal, een maatschappelijk initiatief dat bruggen slaat tussen mensen en gemeenschappen in de stad.

De foto’s zijn van stadsfotograaf Piet Gispen, die er bijna 1.400 kilometer voor door Den Haag fietste. Met zijn allen op de foto gaan is bijna altijd een feestje. Want iedereen wil gezien worden en erbij horen. Ook in Den Haag. Daar staat het Haags Verhaal voor en daarover gaat dit boek.

ISBN: 978-90-9035393-7