Zilverblad lente 2024

‘Samen toekomst maken!’

GroenPlus wil zoveel mogelijk kiezers overtuigen om in 2024 een stem voor Groen uit te brengen. De tijd dat ouderen ondermaats vertegenwoordigd waren onder de kiezers van Groen is voorbij. De generatie achtenzestigers uit de beginperiode van Agalev hebben niet alleen veel Groene lokale groepen opgericht, ze zijn ook actief in diverse groepen rond vrede, eerlijke handel, emancipatie, mensenrechten… Deze mensen zijn ouder geworden, maar dragen hun waarden nog steeds uit.

GroenPlus blijft trouw aan de standpunten van Groen en legt tegelijkertijd eigen accenten, vanuit het perspectief van ouderen. Net als in 2019 ontwerpen we een eigen affiche met een uniek campagnebeeld. Onze slogan daarbij luidt: ‘Samen toekomst maken!’

We zijn er rotsvast van overtuigd dat mensen in overleg de toekomst beter kunnen maken. Die constructieve houding is nodig om de grote uitdagingen aan te pakken: de klimaatproblematiek, de tanende biodiversiteit, de groeiende ongelijkheid, de krapte in onderwijs en zorgvoorzieningen.

GroenPlus benadrukt dat we dit werk samen moeten aanpakken. Jongeren samen met ouderen, mensen met verschillende achtergrond of overtuiging. Die verschillen kunnen ons sterker maken. GroenPlus staat voor politieke samenwerking. We zoeken de gelijkenissen op, eerder dan de verschillen uit te vergroten.

De Redactie

Eerste keer Zilverblad?

Je bent lid van Groen en ouder dan 55. Dan ontvang je dit blad en ook de digitale nieuwsbrieven van GroenPlus. Waarom? Op je 55ste heb je veel ervaring opgebouwd. Kinderen hebben het ouderlijk nest verlaten. Je krijgt kleinkinderen. Je pensioen komt stilaan dichterbij. Je bekijkt opnieuw je maatschappelijke engagementen. Op die veranderende situatie wil GroenPlus, de ouderenwerking van Groen, inspelen. Met allerhande interessante activiteiten. Als actief lid van Groen kan het zijn dat je nog niet aan de activiteiten van GroenPlus toe bent. Ontvang je liever (nog) geen Zilverblad, of onze nieuwsbrief. Geen probleem! Laat dat dan even weten via walter.decoene@ gmail.com

Mieke Vogels, voorzitter

Dichterbij

Zo zij weet waar ze is en wie ze was

Op het ogenblik dat geen blik nog zag hoe de vogels

De gaarden ontvluchten de krommen het recht in eigen hand nemen

En bommen vielen niet mee maar tegen geschrokken offers

Geslacht door de macht in ongeduldige handen gewassen in onschuld

Vermomd in gerechtigheid

Joost

Begroting of samenleving in evenwicht?

‘De schuldenlast is immens, de volgende regering zal miljarden moeten besparen.’ Elke verkiezing waarschuwen werkgevers, Nationale Bank, wetenschappers … “Beloof de kiezer niet te veel, er is geen geld. De eerste opdracht van een volgende regering is een begroting in evenwicht!”

De Antwerpse burgemeester zegeviert en nodigt de pers uit om taart te eten, zijn begroting is alvast in evenwicht. Gent is de ‘minder goede’ leerling. Die stad investeerde in openbaar domein, in verkeersveiligheid. in Antwerpen daalt het aantal verkeersslachtoffers niet, in Gent daalt het aantal slachtoffers jaar na jaar. Laat nu net de investering in verkeersveiligheid een belangrijke hefboom zijn voor een begroting in evenwicht. Zo worden de kosten voor verkeersslachtoffers jaarlijks geraamd op € 13 miljard of 2,9% van het Bruto Binnenlands Product.

De eerste prioriteit van het beleid is niet de zorg voor een begroting in evenwicht, maar voor een samenleving in evenwicht.

Paul Magnette pleit voor een 32 uren week, om het welzijn van jonge ouders en oudere werknemers te verhogen. Onmiddellijk volgt de reactie: dit is onverantwoord, pure waanzin, onbetaalbaar. De voordelen, minder uitgaven voor burnout, langdurig zieken, kinderopvang… en meer tijd voor wat er echt toe doet, worden niet in rekening gebracht. Dezelfde politici die een begroting in evenwicht verheffen tot de heilige graal voegen er wel in één adem aan toe ‘dat fors investeren in defensie onvermijdelijk is’. Toch raar dat niemand de adjectieven pure waanzin, onverantwoord, onbetaalbaar… durft te gebruiken als het gaat om investeringen in wapens.

Groen wil investeren in mensen en niet in wapens.

Zo zijn koude, vocht en overbewoning de drie huisvestingsproblemen die het meest de gezondheid schaden. europes onderzoek berekent dat van elke € 3 die de overheid investeert in wonen, ze jaarlijks € 2 terugverdient dank zij minder ziekteverlet, minder uitgaven voor gezondheidszorg, betere schoolresultaten…

Jaarlijks verlaten meer dan 8000 leerlingen (12% van de Vlaamse leerlingen) het secundair onderwijs zonder diploma. Deze jongeren hebben 60% kans op werkloosheid gedurende hun actieve beroepsleeftijd, wat leidt tot een directe maatschappelijke kost van €1.000.000 per persoon.

Besparen op basisrechten bedreigt het maatschappelijk evenwicht en maakt het gat in de begroting groter.

Politici schuiven de verantwoordelijkheid voor de sociale grondrechten door naar het individu. in plaats van meer sociale woningen te bouwen zoekt men hoe mensen van de wachtlijst kunnen worden geschrapt. Privé detectives controleren of de bewoner geen eigendom heeft in het buitenland; wie in een sociale woning woont is verplicht zich in te schrijven bij de VDAB. Die controledrift creeert wantrouwen en maakt onze samenleving kil en koud. Wie

al jaren op een wachtlijst staat voelt zich onbegrepen en gelooft niet meer dat politici het verschil maken.

Nog meer besparen op sociale uitgaven is voor Groen onaanvaardbaar.

er is voldoende geld in onze samenleving om iedereen behoorlijke huisvesting, degelijk onderwijs en kwaltatieve zorg te garanderen. Politici moeten de kiezer durven zeggen dat minder ikke, ikke en meer wij, meer solidariteit de sleutel is tot hoop en perspectief. Vandaag investeren in een samenleving in evenwicht garandeert morgen een begroting in evenwicht.

Laurane Berkein – Vlaamse Ouderenraad

“Quality Always Sells”!

De Britten hebben iets met antiek en ze koesteren hun erfgoed via The National Trust. ‘Flog it!’, een kunstprogramma op BBC One, heeft het allemaal en het laat je ook genieten van natuur en prachtige landschappen. Bij een gunstige verkoop in de roepzaal is het vaste commentaar: “Quality Always Sells!” (Kwaliteit verkoopt altijd!) en dat heeft alles met ecologie te maken.

De visietekst van Code Groen is terecht kritisch voor het huidige economische systeem, dat de grenzen overschrijdt van mensen en planeet. in de externe communicatie wordt echter vooral de nadruk gelegd op drie thema’s: goed voor de planeet, goed in je vel en goed voor elkaar.

Mooie thema’s, maar ze maken te weinig duidelijk dat Groen geen partij is als een ander. De ecologische beweging moet duidelijk stellen dat er een correctie nodig is van het huidige model, het neoliberalisme. Dat model is verantwoordelijk voor de twee grote problemen van deze tijd: de toenemende ongelijkheid en de klimaatcrisis, met de teloorgang van de biodiversiteit.

Strijden tegen armoede en ongelijkheid verhoogt de kwaliteit van het leven. Strijden tegen de klimaatcrisis verhoogt de kwaliteit van het leven, ook voor de toekomstige generaties. Groen moet in zijn communicatie nog duidelijker en krachtiger zeggen dat we kiezen voor een ander maatschappijmodel. Ons kompas dient de kwaliteit van het leven te zijn, met empathie en mededogen als basiswaarden, dat ligt zoveel ruimer dan het gelijke kansenmodel.

De economie moet de kwaliteit van het leven verhogen; niet enkel door te focussen op winst, maar ook door in dienst te staan van het menselijk welzijn.

1% superrijken bezit meer dan de rest van de wereld bij elkaar, terwijl 1 miljard mensen elke dag moeten zien rond te komen met € 1 of minder. Noem een kat een kat!

er is niets dat de kwaliteit van het leven meer bedreigt dan oorlog. Nobelprijswinnares Wistawa Szymborska verwoordt als geen ander de waanzin van de oorlog (zie hiernaast).

Wist je dat het project europa ooit winnaar was van een Nobelprijs, die van de vrede? europa als dam tegen een nationalisme dat kan doorslaan in een dictatoriaal regime. in deze tijden van toenemende oorlogsdreiging blijft het belangrijk om zorgvuldig om te gaan met taal. Natuurlijk moet europa niet naïef zijn en moet het in staat te zijn zich te verdedigen tegen de agressie van dictators. Bij het ontstaan van de Verenigde Naties werd een eigen vredesmacht voorzien. Die is er nooit gekomen.

Misschien kan europa deze lacune opvullen. De nadruk ligt dan niet op defensie, maar op te allen prijze oorlog vermijden, om zo de kwaliteit van het leven te vrijwaren.

Groen heeft bewezen dat het kwaliteitsvolle bestuurders heeft, die de moed hebben om op lange termijn te denken. Groen moet die wijsheid nog meer in de verf zetten, onder het motto ‘Quality Always Sells’!

Na elke oorlog

Moet iemand opruimen

Min of meer netjes

Wordt het tenslotte niet vanzelf.

Iemand moet het puin

Aan de kant schuiven

Zodat de vrachtwagens met lijken

Over de weg kunnen rijden

Fotogeniek is het niet

En het kost jaren.

Alle camera’s zijn al naar een andere oorlog.

Nobelprijswinnares

Wistawa Szymborska

Naar een Europees groen handelsbeleid

Recente crises illustreren dat de globalisering genadeloos toeslaat. De corona- en de energiecrisis, mede ten gevolge van de oorlog in Oekraïne, ïllustreerden onze afhankelïjkheid van andere delen van de wereld. Onze afhankelïjkheïd van Chïna ïs erg groot. Denk aan het gebrek aan mondmaskers bij het begin van de Covid-crisis. Denk aan de Chinese dominante positie inzake elektrische wagens en zonnepanelen.

Ondanks de energiecrisis voerde de eU in 2022 nog steeds € 640 miljard aan fossiele brandstoffen in. Dat staat voor een dagelijkse invoer van € 1,7 miljard aan gas en olie uit onstabiele en vijandige landen als Rusland en het MiddenOosten. en ook de boerencrisis toonde onze kwetsbaarheid op wereldvlak aan. in een WWF-rapport lees ik dat België gemiddeld 2,5 miljoen ton sojabonen per jaar invoert. 64% daarvan is afkomstig van landen met een hoog risico op ontbossing; met Brazilië (651.000 ha), Argentinië (525.000 ha) en Paraguay (111.000 ha) op kop. We eten dus vlees- en zuivelproducten van dieren die gevoed worden met sojabonen geteeld op ontbost land in Brazilië.

De globalisering zorgde daarbovenop voor een steeds onhoudbaarder niveau van geconcentreerde welvaart en ongelijkheid, wat zich vertaalde in negatieve concurrentie tussen werknemers, regio’s en beleidskeuzes. Besluitvormingsprocessen worden ondoorzichtiger en multinationale ondernemingen krijgen steeds meer macht over besluitvorming die gemeenschappelijke normen opstelt. De politiek van haar kant heeft het steeds moeilijker om daadkrachtig op te treden in kwesties van algemeen, openbaar belang. Hierdoor wordt

globalisering in zijn huidige vorm terecht beschouwd als een bedreiging voor de democratie.

europese parlementsleden Sara Matthieu (Groen) en Saskia Bricmont (ecolo) zetelden de voorbije jaren in de parlementaire commissie ‘internationale Handel’. Ze treden daarmee in de voetsporen van mijn verzet tegen handelsakkoorden met de Verenigde Staten (TTiP), Canada (CeTA), Vietnam, Singapore en Mercosur. Sara en Saskia namen het voortouw in alle pogingen om de functie van handel in een mondiale economie te heroriënteren. Groenen staan open voor de wereld. De wereld en onze planeet zijn ons politieke podium. Internationale handel is niet onze vijand, als dat beleid gegrond is op een stevige visie van sociaal-ecologische rechtvaardigheid.

een groen handelsbeleid voorziet in maximaal welzijn voor de mens, met een minimaal gebruik van energie en grondstoffen. Daarom

pleiten Groenen al jarenlang voor vrijhandelsakkoorden met aandacht voor hoge standaarden inzake sociale en milieuwetgeving. Die strijd leidde alvast tot een eerste succes. in november 2023 keurde het europees Parlement –met steun van de Groenen- een handelsovereenkomst met NieuwZeeland goed. Die overeenkomst markeert een keerpunt in het handelsbeleid van de eU, omdat ze nieuwe, afdwingbare normen voor klimaat en duurzaamheid bevat. Maar de strijd gaat verder. Het eU-model voor handelsovereenkomsten moet nog verder worden verbeterd en moet concrete doelstellingen en een duidelijke routekaart bevatten, voor de uitvoering van duurzaamheidsverbintenissen en het uitfaseren van fossiele brandstoffen. Zo’n groen handelsbeleid toont de eerste moedige stappen naar een ecologischere visie op handel.

Lees ook: Europees Manifesto 2024 Europese Groene Partij: https://bit.ly/49an7iN

‘Uitgevlagde’ maakindustrie

Korte termijn is een term uit de macro-economie. Daarbij blijft de focus te veel op korte termijnwinst, wat ook de consequenties mogen zijn op langere termïjn. Zo profïteren bedrijven graag van de mondiale economische ongelijkheid.

Vele bedrijven van bij ons weten al lang dat winst te halen valt door de productie te verplaatsen naar het Zuiden of het Oosten. in landen als Bangladesh, indonesië, ethiopië, Tanzania liggen de minimumlonen 4 à 20 keer lager dan bij ons, terwijl werk- en leefomstandigheden er slecht zijn. (Overigens, ook in europa bestaan er grote verschillen tussen Oost en West!)

Het allerminste wat de arbeiders daar (en wij voor hen) mogen eisen, is werk aan een lokaal leefbaar loon. Dat is dan nog zwakjes, met meestal geen of maar een magere uitkering bij ziekte of pensioen.

Op mij komt dit eeuwenoude onevenwicht als gewild, maar oneerlijk over. eigenlijk houden we een soort slavernij in stand, in de plaats van gelijk loon voor gelijk werk te hanteren. Onze westerse welvaart is al eeuwenlang gestoeld op dit profijt. Als consument hebben we er voordeel bij. Maar klopt dat? Zijn we in het Westen ook bereid een eerlijkere prijs te betalen?

in de zucht naar winst en lage prijzen is onze maakindustrie, samen met haar CO²-uitstoot, grotendeels doorgeschoven -of noem het ‘uitgevlagd’- naar lageloonlanden. Dat gebeurde ten nadele van onze lokale industrie en werkgelegenheid. erg pijnlijk als daardoor hier bedrijven moeten sluiten.

De extra milieulast wordt gemakshalve niet mee berekend en als de

aanvoer stropt (zoals tijdens en na Covid-19) raakt de hele distributie ontregeld en dreigt er schaarste. We beseffen intussen dat we sterk afhankelijk geworden zijn van landen met autoritaire of zwakke regimes.

Uiteraard is alles constant in evolutie, zo ook verloningen. Zo zijn in China de gemiddelde lonen 160 keer hoger dan 50 jaar geleden, maar nog 3 keer lager dan bij ons. € 2 per dag is er nog altijd de armoedegrens. Als 2de grootste economie vergroot China nu zijn macht door o.a. in Afrika te investeren, om voor de eigen productie broodnodige grondstoffen te bemachtigen. Ondertussen is de handelsbalans van de eU met China fundamenteel in onevenwicht. (China voerde in 2023 naar de eU € 400 miljard meer uit dan wat van hieruit naar China gaat!)

Wanneer producenten van bij ons hun producten daar laten fabriceren, valt het oneerlijke minder op.

Het wordt extra confronterend als de Chinese industrie de productie zelf in handen neemt, zoals die van zonnepanelen en elektrische auto’s.

Terecht wordt nu op de ongelijke milieunormen, arbeidsvoorwaarden en sociale lasten gewezen.

We voelen onze kwetsbaarheid ook door machtsverschuivingen op politiek en militair vlak. eindelijk beseft Europa dat het zich minder afhankelijk moet maken. in academische kringen pleit men voor het terughalen van maakbedrijven. Zo stelt prof. Peter Tom Jones, die opkomt voor rechtvaardige duurzaamheid, dat we met de subsidieregels voor elektrische auto’s niet onze maar de Chinese autobouwers sponsoren. intussen bestelt De Lijn 500 bussen bij BYD in China en dreigt werkeloosheid bij Van Gool!

Machtsspel kleurt meer dan ooit de economie. Daarom is het belangrijk dat we als groenen blijven inzetten op duurzame productie in eigen land en bij onze buren. en tegelijk ook ijveren voor een eerlijkere verloning elders. Solidariteit voor meer welzijn van de ‘kleine man’, de arbeider, is nodig. Armoede dient uitgebannen, ook in landen waar een redelijk BBP dat maskeert. Daarnaast is een vermindering van industriële milieulast, vooral in Azië, urgent!

Het Zwitsers staatsmodel

België ligt op het eeuwenoude overgangsgebied tussen de Romaanse en Germaanse cultuur en talen. Geeft dat niet juist opportuniteiten, dankzij de eigen kwaliteiten van elke streek? Volgens VB en N-VA niet. Zïj stellen onafhankelïjkheïd als einddoel en claimen dat Wallonië een blok aan het been is voor de welvaart van Vlaanderen.. Waar is het samenhorigheidsgevoel?

Zwitserland ligt ook op eenzelfde overgangsgebied. De moedertaal is bij 63% Duits, 29% Frans, 8% Italiaans en 0,5% Reto-Romaans. Wat is daar anders? Wat kunnen we ervan leren?

Een ‘Willensnation’

Zo beschrijven ze hun land, omdat er een sterke wil is om samen Zwitser te zijn. Vreemd genoeg vormt vrijheidsdrang daarvoor de lijm. Die drang verklaart ook waarom Zwitserland niet bij de eU is aangesloten en waarom veel bevoegdheden bij de besturen van de 26 kantons blijven. Die hebben relatief veel autonomie. Ze innen ook eigen belastingen. en toch: het anticentrale effect van de kantons houdt de

natie samen. Zo krijgen economisch zwakkere kantons extra fondsen van de rijkere. Geen enkel kanton wordt beschouwd als ‘een blok aan het been’ van de andere!

Gans tegengesteld, bij ons valt politieke identiteit te veel samen met de taalgebieden.

Een land met meerdere taalgebieden

Respect voor elkaars taal en cultuur is er bij wet vastgelegd.

een soort taalgrens Fr/D loopt doorheen de kantons Valois en Fribourg. in het grote kanton Bern, gelegen in Duitstalig gebied, is alles nochtans tweetalig. O.a. in Ticino spreken velen italiaans en in Graubünden spreken sommigen ook Romaans. Het is heel normaal mensen met elkaar, elk in zijn eigen taal te horen praten. Officiële aankondigingen gebeuren in het Frans én het Duits. Lang was daarom onderwijs van een 2de landstaal overal verplicht. in enkele Duitstalige kantons is engels nu de 2de taal geworden en Frans de 3de. in Wallonië is de keuze vrij en wordt meestal gekozen voor… engels.

Federale zaken worden in consensus verdedigd

De Nationale Raad bestaat uit 7 raadsleden, aangeleverd door de 4 grootste partijen. elk beheert één van de departementen: buitenlandse zaken, defensie, sport, economie, financiën, justitie, communicatie, milieu en energie. De Nationale Raad komt 1 keer per week samen en verdedigt nadien collegiaal elkaars standpunten, ook als men er persoonlijk niet mee akkoord gaat!

De kantons hebben lokale bevoegdheden over milieu en energie, maar de regelgeving van de federatie is algemeen geldend.

Apart ervan is er een Raad van Staten met afgevaardigden van de kantons. Beide Raden komen 4 keer per jaar, gedurende 3 weken, samen.

Volksdemocratie

Geen enkel land is fierder op zijn democratisch systeem dan Zwitserland. Wetten dienen ter goedkeuring voorgelegd aan de burgers, via volksreferenda. Vier keer per jaar legt men de bevolking een vijftiental zaken ter stemming voor.

Zwitsers kunnen ook zelf voorstellen indienen, zowel federaal als kantonnaal (wel vanaf 50.000 handtekeningen). Voor een constitutionele wijziging is veiligheidshalve, naast een meerderheid van individuele stemmen, ook een ja van de 26 kantons nodig!

Zo stemde men in 2009 tegen de wapenverkoop aan het buitenland en tegen de bouw van minaretten. en in 2017 en 2023 voor klimaatbeschermende maatregelen. Zo voelt elke Zwitser zich persoonlijk betrokken bij het politieke gebeuren. Politiek is er dan ook geen ver-van-mijnbed-show, zoals velen dat bij ons ervaren.

Trekkers en Duwers GroenPlus wil onze generatie

vertegenwoordigd zien in de parlementen

Petra De Sutter (60)

Vice-eerste minister van België

• Lïjsttrekker voor de Kamer ïn Oost-Vlaanderen

Dieter Van Besien (55)

Parlementslid jsttrekker voor de Kamer ïn Vlaams-Brabant

Veerle Leroy (59)

Medewerker duurzaamheid

• 2de plaats voor de Kamer in Vlaams-Brabant

Voor de volgende verkiezingen ziet het ernaar uit dat Groen enkel in de Kamer vertegenwoordigd zal zijn door 55-plussers. Voor het Vlaams Parlement laat Groen zich meeslepen in de trend van jeugdigheid.

Zo daalde de gemiddelde leeftijd van de Vlaamse parlementsleden in 2019 tot 45 jaar en in de Kamer zelfs nog

iets lager, nameijk 44,2 jaar. In 1995 lag de gemiddelde leeftijd van Belgische parlementsleden nog op 56,3 jaar.

Groen is traditioneel de partij met de jongste verkozenen. De gemiddelde leeftijd van onze parlementsleden was in 2019 40,1 jaar.

Bart Staes

Voormalig Europees parlementslid

• Lïjstduwer Europese l

Mieke

Er mag dus best wat meer aandacht gaan naar Groenen die de grote groep ouderen kunnen vertegenwoordigen.

Bij de lijstduwers (hieronder) is het aantal GroenPlussers groter. Onze oude tijgers zijn maar al te graag bereid om de nieuwe generatie een stevige duw in de rug te geven!

Vogels (69)

Voormalig Minister en voorzitter GroenPlus

• Lïjstduwer voor de Kamer ïn Antwerpen

Gerda Schotte

Gepensioneerd inspecteur zorginspectie

• Lïjstduwer voor het Vlaams parlement •

Hoogste tijd voor een moedig beleid

De speerpunten van Grootouders voor het Klimaat voor de verkiezingen van 2024 vereisen een gezamenlijke politieke aanpak naar een fundamentele systeemverandering: omgroei, kleinere ecologische afdruk, een duurzame welzijnseconomie, herverdeling van rijkdom en macht, internationale rechtvaardigheid en vrede. We pikten er 10 speerpunten uit.

Overheidspremies moeten prioritair naar mensen met een laag inkomen gaan omdat zij vaak in slecht geïsoleerde woningen wonen. Vervoersarmoede en energiearmoede moeten grondig aangepakt worden. De klimaattransitie zal nieuwe jobs doen ontstaan en anderen zullen verdwijnen. Dat moet op een sociaal correcte manier gebeuren.

Financiering van het klimaatbeleid door alle subsidies voor fossiele brandstoffen af te schaffen en met deze miljarden de uitbouw van hernieuwbare energie en de renovatie van woningen te steunen. Kies voor ecofiscaliteit en belasting op vermogen ten voordele van een lagere belasting op arbeid. er komen de eerstkomende jaren honderden miljoenen europese middelen vrij voor de transitie van het energiebeleid en voor natuurherstel. Zet de investeringsmaatschappijen en banken in om de klimaatuitdagingen op een sociale manier aan te pakken. Zorg voor meer onderzoeksmiddelen voor industrie en wetenschap om de klimaattransitie te ondersteunen.

Versnel de energietransitie en streef naar een lager energieverbruik investeringen in warmtenetten, energiegemeenschappen, renovatieprojecten per bouwblok, coöperaties voor hernieuwbare energie. Beloon wie weinig energie verbruikt en voorzie in gratis leningen voor wie energie wil besparen.

Maak het openbaar vervoer aangenaam en betaalbaar voor iedereen. Elektrificeer het personen- en vrachtvervoer, richt het openbaar domein in ten voordele van de zachte weggebruiker. Maak treinen voordeliger dan vliegen. Faseer het systeem van de salariswagens uit, voer rekeningrijden in.

Zorg voor een stevige uitbreiding van de sociale huisvesting. Met renovatie van het bestaande patrimonium en het massaal investeren in energieneutrale nieuwe sociale huisvesting. Het renovatiebeleid moet veel meer gericht zijn op de huurders en niet alleen op eigenaars.

Kiezen voor lokaal en hoogwaardig voedsel en betaalbare biovoeding. Zorg ervoor dat de boeren een eerlijke prijs krijgen voor hun producten. Bouw aan een natuurinclusieve en circulaire landbouw. Geen mestoverschotten, vermindering van stikstofuitstoot, reductie van de veestapel, minstens halveren van de bestrijdingsmiddelen, heroriënteren van de europese subsidiëring naar meer biologische/agro-ecologische landbouw, herinvoeren van toelagen voor opleiding van bioboeren.

Maak werk van natuurherstel door de europese kaderrichtlijn water

(waterzuivering, ontharding, buffering van hemelwater, …) uit te voeren. Zorg voor veel meer natuur in de stedelijke omgeving en grotere aaneengesloten eenheden van natuurgebieden. Stop met het aansnijden van de open ruimte en professionaliseer het beheer van de natuur.

Neem maatregelen voor een klimaatneutrale en circulaire industrie met duurzame producten, hergebruik van materialen en afval als nieuwe grondstof.

Geef als overheid het voorbeeld: renoveer alle overheidsinfrastructuur en maak systematisch gebruik van hernieuwbare energie. Maak alle overheidsverplaatsingen klimaatvriendelijk (fiets, openbaar vervoer, vervangen van vliegreizen door treinverkeer voor verre verplaatsingen, elektrificatie van het wagenpark van de overheid).

Werk met alle overheidsniveaus intensief samen aan een coherente, geïntegreerde aanpak. Schakel over naar crisismanagement. Sluis veel meer klimaatmiddelen (geld, personeel, expertise, meer renovatiecoaches, degelijke dataverzameling (LeKP…) naar de lokale besturen, want ter plaatse moet het meeste werk gebeuren.

JOOST F i LL e T

“Overtuig mensen met goede voorbeelden”

Mark Suykens werkte bij De Wakkere Burger en was lang de directeur van de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten. Nu zet hij zich in als ambassadeur voor de Grootouders voor het Klimaat. We stelden de jurist een paar klimaatvraagjes.

Kan het klimaatdossier de constructieve samenwerking tussen de bestuursniveau's bevorderen?

Geen enkel overheidsniveau kan de dringende klimaatproblematiek alleen oplossen. Samenwerking is een noodzakelijke voorwaarde om echt vooruitgang te boeken.

De huidige Vlaamse regering is anders samengesteld dan de federale. er is geen sprake van 'samenwerkingsfederalisme', eerder van een constant conflict opzoeken met de federale regering. Dit ten nadele van een geïntegreerde aanpak op lokaal niveau. er is op heel wat plaatsen veel goede wil, maar het ontbreekt aan voldoende gedegen expertise, b.v. sterke omgevingsambtenaren en klimaatmedewerkers.

Daarnaast moet er veel meer geld naar lokale besturen gaan, zodat er kan geïnvesteerd worden in een energetische wijkrenovatie, in woningen die dateren uit de vorige eeuw. Het is wraakroepend dat men weigert constructief samen te werken omwille van de eigen profileringsdrang.

(lokaal) bestuurder. Welke inzichten vanuit De Wakkere Burger kan je ons meegeven?

Draagvlak voor ingrijpende maatregelen moet je creëren door intensief overleg, participatie, blijven praten met inwoners, ontmaskeren van de vele onjuiste stellingen over de klimaatcrisis.

Draagvlak maken moet samengaan met daadkrachtige beslissingen nemen. Je moet de politieke moed hebben om noodzakelijke beslissingen voor de toekomst te nemen. Je zal nooit iedereen achter drastische ingrepen krijgen, maar je moet er wel voor zorgen dat een belangrijk deel van de inwoners de ingrepen steunt of minstens niet afwijst.

Laat je niet afleiden door de 'grote roepers', die lang niet altijd representatief zijn voor de bevolking.

en begeleiders in om processen van participatie op een deskundige wijze te begeleiden. Ondersteun zeker ook het engagement van burgers. Zoek coalities tussen goed gemotiveerde politieke mandatarissen en geëngageerde burgers. Combineer politiek engagement met burgerengagement en waardeer initiatieven van het maatschappelijk middenveld.

Tenslotte zijn we benieuwd hoe jij de klimaatinspanningen verbindt met aandacht voor zorg en voor gelijke kansen.

Overtuig mensen met goede voorbeelden, met quick wins op korte termijn en met terugverdieneffecten op middellange termijn.

Er bestaat een spanningsveld tussen de urgente, ambitieuze klimaatdoelen en het participatief te werk gaan als

Zoek in je omgeving naar medestanders, overtuig sleutelfiguren om zich te engageren; gebruik geen jargon, vermijd een elitaire aanpak, wijs op de consequenties voor de volgende generaties, schakel goede coaches

De boodschap van de Grootouders voor het Klimaat is dat een doorgedreven klimaatbeleid moet samengaan met een sociaal beleid. De meest nadelige gevolgen van de klimaatontwrichting komen terecht bij de inwoners die het meest kwetsbaar zijn: gezondheidsproblemen, vervoersarmoede, slechte huisvesting, energiearmoede, enz. Veel van de huidige maatregelen (premies) richten zich tot mensen die financieel in staat zijn om zonnepanelen te plaatsen, een electrische wagen te kopen of een woning te isoleren. Laaggeschoolden en mensen met een beperkt inkomen hebben geen middelen om dat allemaal te financieren en pas dan subsidies te verwerven. Daarom moeten ondersteuningsmaatregelen gericht worden naar mensen met een laag inkomen, moet er veel meer geïnvesteerd worden in energie-neutrale sociale huisvesting, moet het openbaar vervoer geherwaardeerd worden en zal vooral een aanpak per buurt en wijk, om collectieve warmtenetten te realiseren, nodig zijn.

Vlaams openbaar vervoer op verkeerd spoor

Dat het niet goed gaat met ons openbaar vervoer, is een understatement. En als er dan zijn die vanuit de oppositie in het parlement kritiek geven op De Lïjn, wordt er steevast verwezen naar de NMBS. “Want dat ik pas een ramp”, zegt rechts dan. Wat is het verschil tussen de NMBS en De Lïjn? Da’s eenvoudïg: allebeï vielen ze de laatste 15 jaar ten prooi aan wat je een verrottingsstrategie zou kunnen noemen. Alleen, in de NMBS wordt nu geïnvesteerd, terwïjl op De Lïjn nog steeds bespaard wordt. Dat is dan het verschil tussen een regering met progressieve partijen (als Groen en de socialisten) en een met enkel rechtse partijen (als N-VA, CD&V en Open VLD). Eventjes inzoemen…

NMBS

Na bijna 20 jaar chronische onderinvestering is de NMBS een puinhoop. er rijden te weinig treinen, ze zijn versleten, komen constant te laat en worden steeds duurder. Daar komt nu verandering in met de groenen in de federale regering. Er werd € 3 miljard extra geïnvesteerd, wat het totale budget de komende jaren op

€ 44 miljard brengt. Nooit lag dat hoger. en bovendien is er nu een plan.

Binnen 15 jaar rijdt er om het kwartier een trein naar grote steden en om het half uur een naar elke kleinere stad of gemeente. in de komende jaren zullen de treinen stipter en goedkoper worden. De toegankelijkheid wordt verbeterd, met de renovatie van 176 treinstations en er komen 164.000 fietsparkeerplaatsen.

Het jammere is, de impact ervan voel je nu nog niet. Minister Gilkinet (Ecolo) staat nu nog volop in de wind, als gevolg van 20 jaar verrottingsstrategie. Zijn opvolgers zullen –als zijn beleid wordt voortgezet- met de pluimen gaan lopen. Met Groen en ecolo in de regering wordt er eindelijk opnieuw geïnvesteerd in comfortabel, goedkoper en betrouwbaar treinverkeer.

De Lijn

Het contrast met De Lijn is groot, ook al beweert de Vlaamse regering (N-VA, CD&V en Open VLD) dat er geïnvesteerd wordt. Het gaat dan om € 1,3 miljard per jaar. Dat is verre van

voldoende om, na jarenlange onderfinanciering, een kentering teweeg te brengen. De hervorming van De Lijn, met schrapping van bijna 3000 bushaltes, moest trouwens budgetneutraal gebeuren!

een vergelijking met de MiVB, het Brussels openbaar vervoer, is frappant.

1. Het openbaar vervoer in onze hoofdstad loopt al jaren beter dan in Vlaanderen en 2. de Brusselse regering, met onze Groene minister Elke Van den Brandt, trekt elk jaar voor tram, bus en metro € 1 miljard uit. Dus € 1,3 miljard voor heel Vlaanderen (inclusief Gent en Antwerpen) tegenover € 1 miljard voor één stad. Investeerde de hoofdstad in 2018 per inwoner € 294 in de MIVB, dan ontving De Lijn datzelfde jaar € 34 per inwoner van Vlaanderen.

Wat moet er gebeuren? een inhaalbeweging is dringend nodig. Niet enkel om de klimaatdoelstellingen te halen, maar ook om de groeiende vervoersarmoede een halt toe te roepen. Want op tram en bus zitten voor 90% mensen die geen ander vervoersmiddel hebben. Investeren in tram en bus is dus een topvoorbeeld van rechtvaardig klimaatbeleid.

De Vlaamse regering doet het omgekeerde: miljoenen subsidies voor de onrendabele luchthaven Deurne en een premie van € 5000 voor wie dat geld echt niet nodig heeft om zich een elektrische wagen aan te schaffen. en dat terwijl meer openbaar vervoer per jaar ook € 4,8 miljard minder fileleed en € 13 miljard minder kosten aan verkeersongevallen betekent.

Het verschil is duidelijk: de NMBS zit (met het plan Gilkinet) op het juiste spoor; voor De Lijn is een spoorverandering van levensbelang.

Op tijd verhuizen!

Twee jaar geleden verhuisden Joost Van Langendonck en Monïk Buyle als jonge zeventigers van een huis naar een appartement. Ze willen er zo lang mogelijk blijven wonen.

Monik: “Ons huis in de Bestormingsstraat was 100 jaar oud. We hadden wel een nieuwe keuken en badkamer geïnstalleerd, maar we werkten nog met gaskachels en de gangen bleven koud. Toen de kinderen het huis uit waren, bleven hun kamers achter, vol met rommel waar wij niets mee deden.” Joost vult aan: ”We woonden graag in dat huis, maar er kwamen kosten aan en een heel huis isoleren en verbouwen terwijl we erin woonden, zagen we niet zitten.”

Vlakbij vonden ze een ruwbouw appartement in een complex van 20 appartementen en 15 huisjes aan een autovrij privéstraatje bij de Antwerpse Zuidervelodroom. De beslissing was vlug genomen.

Toen werd het even heel druk. Monik: “Op heel korte tijd moesten we beslissen over de plaats van stopcontacten, water en elektriciteit; er moesten vloeren, keuken, badkamer gekozen worden. En het leven daarbuiten ging ook verder.” Joost: “We moesten ook ons huis nog verkopen.”

“Maar”, zegt Monik, “van de eerste dag waren wij hier thuis.” Joost: “Het is belangrijk dat je de beslissing neemt op het moment dat je zelf nog een doos kunt optillen, zelf kunt uitzoeken wat weg mag, wat naar het containerpark of de kringloopwinkel moet; dat je je eigen verhuis kan regelen. Op zeventig kan dat allemaal nog net. Verder moet je ertegen kunnen dat er tegenover tien voordelen, twee nadelen staan: in een huis kan je met plaats morsen en nu hebben we geen tuintje meer.” ”Waar heel wat vogeltjes neerstreken”, vult Monik aan. Hun terras is wel al mooi gevuld met planten, net zoals de woonkamer. Ze zijn het erover eens dat het comfort het ruimschoots haalt op wat ze missen.

Hun bouwheer had een vooruitziend oog voor klimaat en ouderen: er zijn warmtepompen, zonnepanelen, vloerverwarming, brede gangen zonder trapjes en een liftdeur, berekend op een rolstoel. er is zelfs een lift voor de fietsers, vanuit de ondergrondse parking. Het is een bijna energie-neutrale woning met een ePC van 14. Ondertussen wisselen de bewoners van het straatje via whatsapp-groepjes praktische info uit en wordt gezamenlijk gezocht naar oplossingen voor elektrische

laadpalen en airco. Op de barbecue van vorige zomer waren 60 van de 80 bewoners. Nu gaan ze in op het initiatief van het district om het straatje lenteklaar en dus wat groener te maken. De kinderen van de jonge gezinnen spelen buiten, wat een gezellige drukte met zich brengt.

Joost en Monik wilden absoluut in hun vertrouwde omgeving blijven wonen. in de winkel en op het Velodroompleintje komen ze altijd wel een bekende tegen. Joost: “Je leert mensen kennen door samen iets te doen, dat gebeurt minder als je ouder wordt.” Vanuit een vroeger Voedselteam op het Zuid groeide een vaste vriendengroep. De lange fietstochten van twintig jaar geleden zijn er niet meer bij, maar een museumbezoek, een project voor een goed doel, kan nog wel. “We worden samen oud.” in het buurthuis Unik, een voormalig schooltje, zetten ze hun werking gewoon verder. Met de steun van de Burgerbegroting (zie vorig nummer, pag.13) werd de speelplaats onlangs vergroend en onthard. Ook als districtsmedewerker van Groen kan Joost aan de slag blijven.

Ze zijn wel verhuisd, maar de verankering in Antwerpen en hun buurt blijft.

Stille doorzetter Frans Coenen (1941-2023)

Frans Coenen is niet meer. Een stille, bescheiden man, ietwat op de achtergrond. Zo leerde ik hem kennen. Daar kwam verandering in toen hij lid werd van de Zilverbladredactie. Daardoor raakten we meer in gesprek, want uit zichzelf kwam Frans niet gauw tussen. Als ie dat toch deed was dat wel goed geargumenteerd.

Frans was een uitgeweken Limburger. in 1941 geboren in Neerpelt, beleefde hij daar de Duitse inval. Hij beschreef die in ‘Bakens verzetten’, zowat zijn levensverhaal, gepubliceerd op zijn 80ste. Daarin blikte hij ook terug op zijn carrière als leraar aan het Sint-Gummaruscollege in Lier. Zijn grote bezorgdheid om van kinderen bewuste jongeren te maken. Maar ook zijn betrokkenheid als sportanimator, iets wat ik niet van rustige Frans vermoed had.

Naast zijn inbreng in GroenPlus Antwerpen was Frans ook jarenlang animator van Raval, een recreatieve ver-

GroenPlus flirt met taalgrens.

Van 2 tot/met 5 juli verkent GroenPlus een stukje Wallonië. Daar zit o.a. le Pays des Collines – een voortzetting van onze Vlaamse Ardennen – in.

We overnachten in Doornik en de verplaatsingen gebeuren per bus. Deelname bedraagt € 440.

Noteer alvast de data. Reisleider is Kathleen Bevernage.

eniging voor alleenstaanden. Daarvoor organiseerde hij niet enkel ontmoetingsavonden, hij trok ook meermaals met groepen naar het buitenland.

een aanrijding waarvan hij het slachtoffer werd betekende voor Frans een maandenlange revalidatie. Met de redactie gingen we hem toen opzoeken in Zandhoven, waar hij terug op krachten kwam. Van dan af moest hij het kalm aan doen. in die periode schreef hij ‘Bakens verzetten’.

Frans Coenen zal me bijblijven als een stille doorzetter; iemand die in zijn actieve jaren veel hooi op de vork heeft genomen; daarbij successen kende, maar ook heel wat tegenslagen.

We bedanken Frans, die doordrongen was van het groene gedachtegoed, voor zijn inzet. en we betuigen ons medeleven aan zijn partner Martine en de familie.

Maak de voorstelling

‘Recht op grijs’ mee!

Na de uitgave van het veelzijdige ‘Ongehoord en ongezien’ pakt de coalitie Ouderenrechten uit met ‘Recht op grijs. Bouwen aan ‘ouderenbeleid’.

Het boek wordt voorgesteld op donderdag 21 maart, tijdens een studiedag, van 10.30 tot 13 uur in het Vlaams Parlement (ingang iJzerenkruisstraat 99).

inschrijven vooraf noodzakelijk.

Meer info: Boeklancering ‘Recht op grijs. Bouwen aan ouderenbeleid’.

Recht op grijs

Zien en oordelen, om daarna beter te handelen. Nog geen jaar na ‘Ongehoord en Ongezien’ ligt ‘Recht op Grijs’ op tafel. Over de situatie van ouderen in Vlaanderen en Brussel, over wat daar aan schort en over wat we eraan kunnen doen.

‘Ongehoord’ liet veel thema’s onbehandeld. Zeker in dit verkiezingsjaar is het goed om verder dragende thema’s naar voren te schuiven. Achtergrond, analyse en duiding. Probleemstellingen en aanzetten voor oplossingen. Gesteund op gedegen onderzoek. Veel materiaal uit interviews met ouderen, maar even goed uit beleidservaring op lokaal en bovenlokaal niveau.

Recht op Grijs behandelt thema’s die ouderenorganisaties niet vreemd zijn, zoals huisvesting, klimaatopwarming, kwaliteit van zorg, recht op autonomie en participatie, of het omgaan met eenzaamheid. in meerdere levensdomeinen brengen onderzoekers inzichten voor emanciperend ouderenbeleid, behapbaar voor beleidsverantwoordelijken op de verschillende niveaus, voor (toekomstige) politici, voor het middenveld en voor actieve ouderen zelf.

Hoezo, ‘Recht’ op Grijs? Wordt het recht op ouder worden dan in vraag gesteld? “Vanaf een bepaalde leeftijd lijk je je verwachtingen en ambities te moeten temperen,” stelt prof. Anja Declercq. “Je hebt je kansen gehad, nu is het aan de jongere generaties. Het wordt voorgesteld als een concurrentiestrijd, terwijl een samenleving net gebaseerd is op wederzijds respect en waardering.” en ouderen dragen meer dan één maatschappelijk steentje bij. Anja Declercq: “Bijna 22% van de Vlaamse mantelzorgers is ouder dan 65 jaar. Ze helpen en ondersteunen partners, hoogbejaarde ouders, kinderen of vrienden. Bij zorgvrijwilligers is dat bijna 40%.”

Nu, vergrijzing is een feit. Dat vraagt passende aandacht in alle domeinen. een zeer beperkte greep uit Recht op Grijs. --- ‘eenzaamheid en ouderen noemt men vaak in een adem, maar de realiteit is niet eenduidig. Het netwerk is belangrijk en ook de woonomgeving speelt een grote rol. Hier ligt op het lokaal niveau bijzonder veel beleidsruimte.’ - ‘is vergrijzing het moment om de zorg te vernieuwen? Bruggen slaan tussen wonen en zorg? ‘Vermaatschappelijking’ roept veel vragen op. Maar o.m. in Brussel bloeien inspirerende voorbeelden. intussen dreigt voor oudere huurders armoede. Recht op wonen? en kwetsbare stedelijke huurders voelen zich vervreemden in de snel veranderende omgeving. intussen is er wereldwijd al wat ervaring met leeftijdsvriendelijke

steden. - en waar wonen ouderen het best? in de eigen woning? Best op tijd nadenken over later. er is nood aan meer kleinschalige wooninitiatieven voor senioren. We zien mogelijkheden in de ruimtelijke ordening.

Ook juridisch is er werk. Zo staan politieke rechten van ouderen onder ‘bewindsvoering’ op de helling. Ouderen in de residentiële zorg zijn ook beter af met directe rechtsbescherming dan via de normering van de instelling.

Recht op Grijs levert ook de meest actuele stand van zaken bij het streven naar een VN-verdrag over de ouderenrechten en een laatste pleidooi voor een ouderenrechtencommissaris.

Anja Declercq noemt het boek “verplichte lectuur voor iedere politicus en voor iedere beleidsmaker”. Die zullen ook kunnen lezen welke politieke voorkeuren ouderen hebben en hoe belangrijk zij zijn voor de democratie. Onnodig eraan te herinneren dat in veel gemeenten ouderen meer dan een kwart van het aantal kiezers vormen.

Werf mensen voor GroenPlus!

Gebruik het Zilverblad om mensen bij Groen(Plus) te betrekken. Je kan het blad achterlaten in de bib, bij de dokter of op een plaats waar mensen samenkomen. Als je een artikel tegenkomt dat een vriend of een kennis kan interesseren, bezorg het hem/haar, of vraag een extra nummer aan.

Extra nummers kan je opvragen via zilverblad@groen.be, of geef een telefoontje aan Walter Decoene, 0487/68.29.45.

Verantwoording

Tenzij uitdrukkelijk vermeld, berust de verantwoordelijkheid voor artikels en standpunten die in het Zilverblad verschijnen bij de steller ervan.

Colofon

Zilverblad is een uitgave van GroenPlus voor 55+ leden van Groen. Het blad verschijnt in maart, juni, september en december en wordt bij drukkerij Gazelle gedrukt op CyclusPrint papier van 100% gerecycleerde vezels. Lay-out: ïnfo@bïjdruk.be

Verantw. uitgever: Mieke Vogels, Fruithoflaan 120/1010, 2600 Berchem.

Eindredactie: Walter Decoene.

Werkten mee aan dit nummer: Joost Fillet –Mieke Vogels – Rik Holvoet – Bart Staes – Etienne Hoeckx – Walter Decoene – Ingrid Pira – Magda Wouters – Robert Crivit – Frans Roggen.

Redactieraad: Bart Staes – Catherine Stepman – Etienne Hoeckx – Frans Roggen – Ingrid Pira – Joost Fillet – Magda Wouters – Mieke Vogels –Rita Van de Voorde – Walter Decoene.

Foto’s/illustraties: Walter Decoene – Rik Holvoet – Etienne Hoeckx – Laurane Berkein –Joost Van Langendonck – Kenniscentrum WWZ – Bijdruk vzw.

Op het internet?

Natuurlijk. Elk nummer verschijnt op de www. groen-plus.be, de website van GroenPlus. En je vindt er ook nog heel wat andere interessante informatie.

Uitschrijven voor de papieren versie kan, met een brief(kaart) aan: Redactie Zilverblad, p/a Henri De Braekeleerlaan 47a, 2630 Aartselaar, of een e-mail aan walter.decoene@gmail.com

Berken zijn inderdaad vuile bomen

De lente is de tijd van de goede voornemens. Vroeger moest dat op 1 januari. Maar dan is het te koud en te nat en té onaangenaam en kreunen mijn knoken. Een goed glas wijn brengt dan troost. Een fluitje Roederer of Veuve Cliquot als achter in mijn tuin het vuurwerk begint te knallen. De mussen willen dringend naar binnen maar op mijn schoot zit al de kat van de buren. De rest van het doorluchtige gezelschap wenst mekaar een goede gezondheid toe en dat ze er het volgend jaar terug bij mogen zijn. Op de lockdown na heeft er nooit iemand op het appel ontbroken, al dertig jaar lang. Maar wat niet is kan nog komen. Maar daar denk ik in de lente niet aan. Dan maak ik goede voornemens.

Boze Buurvrouw wil dat ik een jonge berk om zeep help, omdat het een vuile boom is en omdat haar man allergisch is voor het stuifmeel. Dat ik het een mooie boom vind die op den duur ook voor schaduw zal zorgen, dat doet niets ter zake. Er zijn hier al twee politieagenten geweest. Ze meent het blijkbaar. Niemand kan mij vertellen wat ik moet doen. En die flikken geloof ik niet. Misschien zijn het wel vrienden van de Boze Buurvrouw. Kan toch newa? Moeten er niet zoveel mogelijk bomen behouden blijven?

Ik heb dat boompje al twee keer omgezaagd en drie keer is het teruggekomen. Dat wil toch iets zeggen, of verbeeld ik mij dat? Wat moet je geloven van wat mensen als goede raad geven? Toen ik mij een oorapparaat liet aansmeren vond de hupse audiologe, dat ik er mij beter een stel op batterijen aanschafte. Nu hoor ik van alle kanten dat die hoogst milieuonvriendelijk zijn. Ik had me een paar oplaadbare moeten aanschaffen.

Toen wij hier kwamen wonen MOCHT je niet op elektriciteit verwarmen. Dus werd het gas. En nu? Warmtepompen! Begin maar eens. Je word serreweurrig echt wel altijd door de feiten ingehaald! Vroeger was alles anders. Als ik het in de lessen godsdienst over “het milieu” wilde hebben, sloegen ze op hun billen van het lachen. In ’72 wist ik dat ‘de vooruitgang’ dringend moest worden gestopt, want dat we anders in 2000 dik in de problemen zouden zitten. En kijk en kijk. Zoals het een hippie toen betaamde wilde ik dan maar in de boerenstiel. De Wilde Boerendochter vond dat maar niets. Een lui veulen als ik… Ze zag mij niet voor dag en dauw opstaan om de koeien te melken, of naar de klaver te gaan kijken. Eerst studeren! Geen landbouwingenieur, want dat was iets voor de slimmeriken; Letteren en Wijsbegeerte, want dat kon iedereen! Dat boeren is lang in mijn hoofd blijven spoken. Ik zag mij al zoals Richard Minne op een boerderij gedichten schrijven, die mijn meisjes gevoelig zouden declameren:

De boer heeft stro - God zij geloofdIn zijn klompen en in zijn hoofd.

Maar stro hadden ze niet in hun kop, die boerkens uit mijn tijd. Hun landbouwgrond werd met steun van de politiekers uit de Boerenbond verkaveld en verkocht als bouwgrond. En dat ze niet komen zeggen dat het niet waar is.

Ik kijk uit naar de lente. Ik weet wel dat ik mij daar niet te veel moet bij voorstellen. Ongetwijfeld wordt het of te heet of te koud. En zeker te nat. En die lekken in het dak gaan zeker niet dichtgroeien omdat het lente is. Maar ik zal voor de BB geen tulpen uit Amsterdam kopen, als het lente wordt. En ook niet voor Leen, die altijd aan mijn kant staat in het conflict, maar nu vindt dat die tuin wel echt overvol staat. Ze geraakt haast niet meer bij de compostbak.

Leen koopt haar tulpen wel zelf, bij Albert Heijn. Lente dát is voor mij de tijd van de goeie voornemens. Tijd om mijn kettingzaag boven te halen. Maar als het de volgende keer lente wordt zal ik het misschien meemaken dat die stronk weer begint te botten. Dan hoop ik dat er een beuk uitkomt en geen berk, want berken zijn inderdaad vuile bomen. Niks dan last.