Hjalti Bjarnason TAK og allraveðrapeysan TAK and the Sweaterfor-Any-Type-of-Weather
TAK og allraveðrapeysan
Hjalti á þilfari ferju Hjalti við borðstokkinn á siglingu á Eyjahafinu ásamt mömmu sinni
útgefandi/publisher: Freyjukettir photos: Hjalti on a ferry in the Aegean sea with his mother Tak the alien was broadcasted in the Children‘s Hour on TV 1975-1980 – Hjalti made 30 TAK-books. (allra-veðra-peysa = peysa gerð fyrir öll veður) The word “peysa” could be derived from French “paysant” as “kuti” (small knive) from “couteau” (from French fishermen in Iceland long ago) (út-gefandi; þil-far; borð-stokkur; Eyja-hafið; á-samt)
Tak er alveg takmarkalaust hugmyndaríkur. Það vita nú allir. Hann
er mikill efna- og eðlisfræðingur, þótt hann sé aðeins 19 ára.
Og
hann er að læra stjörnufræði.
Tak
hefur fundið upp ótrúlegustu hluti.
Tak
is almost infinitely creative.
Everyone
knows
that. He
is a skilled chemist and physicist,
even though he
is
only 19 years old. He
is also learning astronomy.
Tak
has
invented a myriad
of
things. (tak-marka-laust; hug-mynda-ríkur; efna-fræð+ingur; eðlis-fræð+ingur; stjörnu-fræði; ó-trú+legur)
(Ath.: leikhljóð (-- sem voru í sjónvarpsútsendingunum --): Þegar Tak er á efnarannsóknastofunni sinni, er alltaf: blásið í drykkjarrör í vatnsglasi alveg uppi við hljóðnemann.
(Ath./Note: sound effects, (used in the TV-version of Tak):
When Tak is in his laboratory Hjalti, in the studio, close to the microphone, blows through a drinking straw into a glass of water making bubbles to make the appropriate lab sound effects.
(ath. is an abbreviation for: athugið (at-hugið); leik-hljóð; sjón-varps-út-send+ing; drykkjar-rör; efna-rann-sókna-stofa; vatns-glas; hljóð-nemi)
Einnig hér leikhljóðin í efnarannsóknastofunni.
sound effect for lab also here.
The
(leik-hljóð; efna-rann-sókna-stofa)
Nú er það allraveðrapeysan. Tak er orðinn hundleiður á að þvo fötin sín.
Tak‘s newest idea is a sweater which suits any kind of weather.
Tak has gotten sick and tired of washing his clothes. (allra-veðra-peysa (öll veður : all kinds of weater); hund-leiður)
Geimi skilur nú ekki alveg þetta: hundleiður á að þvo fötin sín því hundar þurfa aldrei að þvo fötin sín og Geima leiðist heldur
aldrei.
Stundum
verða menn hundóánægðir
og hund-þetta og
hund-hitt.
Kannski 100,
ekki hundur.
Spacey
does not understand “hund-leiður”. Dogs never need to wash their clothes, and besides he never gets sick nor tired.
*NOTE: hund-
is
used in Icelandic
as a prefix to emphasize the meaning.
Here hund-
does not refer to a dog, it means hundred, or very much.
(hund-leiður; hund-ó-á-nægður; hundur a dog, hundrað hundred)
Geimtíkin er alveg sammála Geima. Hundfúlir og tíkarlegir, segja sumir. Eitthvert áherslu-eitthvað. Kannski alls ekki hund- neitt. Bara einhver 100 misskilningur. Því það er svo gaman að vera geimhundar. Þau ákveða að fá sér
smá hundasundsprett
í
ánni.
Hrista sig svo duglega þegar uppúr kemur þá orðin hrein og fín.
The Space-bitch and Spacey agree. (hund- is not dog; tíkar- is not the Space-bitch)
Most likely not a “hound”-anything. Just some 100 mix-up and misunderstanding
It is such fun to be space-dogs.
They decide to have a dog-swim in the river. On coming out of the water, the only thing they have to do is to shake themselves vigorously. The washing is done ! (geim-tík; al-veg; sam-mála; hund-fúll; tíkar+legur; eitt-hvert; á-hersla (áher(ð)sla); kann-ski(/-ske); mis-skiln+ingur; geim-hundur, á-kveða; hunda-sund-sprettur; upp úr)
Sneddí, sniðuga geimveran, heyrir á tal þeirra. Hún nemur hugsanir þeirra með hugsanalestrartækinu sem Tak er að þróa. -Það væri nú sneddí að vera loðinn og þurfa aldrei að fara í föt, segir hún við sjálfa sig.
Smarty,
the smart ET, overhears the dogs’ conversation,
She
detects their thoughts, using the thought-reading-device, which Tak is refining.
-Would
it not be smart, Smarty says to herself, to be furry and never need to take any clothes on.
(geim-vera; hugsana-lestrar-tæki)
Tak sá líka einu sinni, þegar hann var í heimsókn hjá jarðarkrökkum, að sumir jarðarkrakkar þurfa að eiga bæði sumarföt og vetrarföt. Sums staðar er nefnilega kalt á veturna, en sæmilega hlýtt á sumrin. Jarðarkrakkarnir sögðu að þetta væri bara gaman.
Once when Tak visited the earthlings, the kids on Earth explained to him that they needed to own summer clothes to wear in summer, and winter clothes for winter-weather.
In some places, summer is warm and winter is cold.
The earthlings told Tak that they quite like this. (heim-sókn; jarðar-krakkar; sumar-föt; vetrar-föt; nefni+lega; sæmi+lega)
Tak er búinn að fá hugmynd: framleiða peysu, sem aldrei þarf að þvo og þolir öll veður, hæfir hvers konar veðráttu.
Tak
elaborates on his idea of making a single sweater, which should never need washing, would be suitable for all kinds of weather, be fit for any weather conditions.
(hug-mynd; fram-leiða; veðr+átta)
Og auðvitað kom eitthvað snjallt útúr þessu: -Sjáðu!, segir Tak
And
of course it turned out to be an excellent idea.
Look,
Tak says:
(auð-vitað; út úr; sjá-þú)
-Maður sprautar þessum vökva á sig. Þegar hann þornar, myndar hann himnu sem einangrar gegn hita og kulda.
Svo þegar maður fer í sturtu þvæst hann af.
Og daginn eftir setur maður nýtt lag. Þetta er hreinasta snilld hjá mér.
You spray this liquid on the body. When the liquid dries, it becomes a foil that isolates from both heat and cold. Upon taking a shower, it washes off.
And the next day we spray on the body another layer of liquid.
This is a terrific invention, isn‘t it ?
(ein-angra)
-En hvað
ef maður lendir
í
regni? spyr Sneddí.
-Já,
þú segir nokkuð.
Ég
hafði nú ekki
hugsað
útí það mál.
But what if it rains? Smarty asks.
Well, that‘s quite a point. I didn‘t think about that.
Það má þá hafa með sér regnhlíf, ha? Verst ef það er mikið rok og rigning. -Nei líklega er þetta aðeins nothæft þar sem ekki er allra veðra von. Ég verð að leggja höfuðið í bleyti á ný.
We just take the umbrella along. We get into trouble if it is windy and raining. -No, most likely, this liquid functions only where the weather is not unpredictable. I have to find a better solution. (regn-hlíf; lík+lega; að-eins not-hæft) leggja höfuðið í bleyti (“soak the head“) : think
Flíkin þarf að vera úr léttu þunnu efni vatns- og vindheldu, efni sem aldrei þarf að þvo. Ég er einmitt hér með efni sem hefur alla þessa kosti.
The garment needs to be made of a material that is both light and thin, has to be waterproof and windproof, and never needs to be washed.
I
just happen to have here exactly the fabric which fulfills all of these requirements.
(vatns-helt (heldur vatni); vind-helt; ein-mitt)
Best að flíkin sé skósíð til þess að verja fæturna. Gott væri að hafa kælikerfi í þessu og hitunarkerfi þegar með þarf. Best að koma slíku fyrir innan á efninu og smávegis einangrunarlag milli efnis og kerfis.
The
garment should be full-size to avoid wet feet. It would be good to have some kind of ventilation, and some heating, when needed.
It’s
best to put this on the interior of the fabric, and have some isolation between the fabric and cooling system.
(skó-síð; kæli-kerfi; hitunar-kerfi; smá-vegis; ein-angrunar-lag)
Það var verst að flíkin þyngdist við þessa viðbót. Annars er þetta létt og gott og sterkt efni. Þetta ætlar að heppnast vel. Efnið þolir vel sólina, hitakerfið virkar, kælikerfið virkar. Lofar góðu.
Heating system functions. Cooling system functions. Looks promising.
It is a pity that these additions made the garment a bit heavier.
But
this material is light, comfortable, and sturdy.
This is a success. Good in the sunshine.
(við-bót; hita-kerfi; kæli-kerfi)
Gallarnir eru: Tak fer að klæja í bakið og getur engan veginn klórað sér. Efnið andar ekki nógu vel svo Tak þarf að útbúa öndun og helst svitalyktareyði.
The downsides:
Tak‘s
back starts itching and he cannot scratch his back.
The
ventilation is not good enough. That has to be fixed. And a deodorant would be a good idea.
(út-búa; svita-lyktar-eyðir)
Tak setur sérstakt nuddtæki inn í flíkina Hægt er að stjórna því með höndunum sínum án þess að fara úr. Rakadrægt efni, öndunarefni, og svitalyktareyði er mjög einfalt að setja í að innan.
Tak inserts a massage device inside the garment. It has a remote control. Moisture absorbent, ventilation and deodorant are easily inserted. (sér-stakt; nudd-tæki; raka-drægur; öndunar-efni)
Þetta ætlar að verða hreinasta snilld ! „Hreinasta“, auðvitað, því efnið hrindir frá sér öllum óhreinindum, og virðist þola öll geimsins veður !!
This is going to become a terrific invention. (hreinasta also means: cleanest) Terrific, of course: the fabric repels all dirt, and seems to work in all kinds of space-weather. (auð-vitað; ó-hrein+indi)
Tak fer nú í næstu reynslugöngu. Til að byrja með lofar þetta góðu, allt virkar einsog það á að gera. Þessa flík ætlar Tak sko að fjöldaframleiða og selja öllum sem vilja, öllum sem þykir leiðinlegt að þvo föt.
Next phase of testing.
To begin with, everything looks promising. Everything functioning as expected.
Tak is definitely going to mass-produce (this revolutionary garment),and sell to everyone, especially to those who are getting sick and tired of washing clothes. (reynslu-ganga; fjölda-fram-leiða; leiðin+legt) reynsla from verb reyna (try, try s-th out)
Einn galli kom í ljós: Allraveðrapeysan er mjög þung núna þótt efnið sjálft sé lauflétt því svo margir aukahlutir eru. Tak ákveður að fara heim og láta helíum í.
Only
one flaw now showed up:
This
sweater-for-any-type-of-weather is very heavy now, even if the material itself is very light, the extra gadgets make it heavy.
Tak
decides to go home and insert Helium into it.
(lauf-léttur;
auka-hlutir; á-kveða)
Og það gerir hann. Hann setur þunnt lag af helíum í þynnuhólkum inní fóðrið á þessari stórkostlegu allraveðraflík. Auðvitað verður að viðurkennast að allraveðrapeysan er orðin dýrari í framleiðslu en reiknað hafði verið með í upphafi. En svona er þetta bara með nýjar uppfinningar stundum. Kostnaðaráætlanir standast ekki alltaf.
That he does. He inserts Helium in thin containers into the lining on this magnificent any-weather-garment.
It has to be admitted, of course, that the production cost of the all-weather-garment is higher than expected.
This is just how it is. Cost estimates for new inventions do not always stay within margins.
(þynnu-hólkar; inn
stór-kost+legur; allra-veðra-flík; viður-kenna; fram-leiðsla; upp-haf; upp-finning; kostn+aðar-á-ætlun)
í;
Tak fer nú enn
að
prófa flíkina. Sneddí og Geimi fylgjast
með.
Sneddí
spyr nú Tak:
-Er
ekki vissara að taka akkeri með?
Still another test. Smarty and Spacey observe.
Smarty asks Tak: -Would it not be safer to take an anchor along ?
-Vúff -Meiddirðu þig nokkuð? -Woof - Did you hurt yourself ? ENDIR THE END
30 Tak-sögur
barn semur handa börnum a kid writes stories for kids
