Huginn Jöruson - Icelandic and English

Centuries ago

Huginn, a boy born in Iceland, had to be hidden away as a child due to his brown eyes. Nobody other than the family on the farm could see him.

Jara, mother to Huginn, was innocent, but accused of a murder centuries ago.

But now, Hugo is not at ease.

Why does a group of Spanish youngsters visit Iceland?

Well, that coincidence. is hard to explain, just like so many other things in this story. Nothing in this story can really be believed to be true, anyway.

Á bókasafni, á Spáni, blaðar Hugo í bók um íburðarmiklar kyrkjubyggingar. Dimmleitt er í þessu bókasafni, dökkar innréttingar, hátt til lofts; gömul virðuleg bygging. En góð lýsing er við lestrarborðin. Menn sjá því vel það sem þeir eru að lesa, en umhverfið er ljósglætulítið. Maður sér vart útundan sér þótt einhver gangi hjá. Það ríkir þögn, einsog tíðkast á bókasöfnum. Grafarþögn.

Allir líða um einsog vofur. Ná í bækur, setjast, lesa.

In a library in Spain, Hugo, a Spanish teenager, is looking through the pages of a book showing the splendour of ancient church buildings. A bit gloomy in this library. The interior is dark, great height to the ceiling. This is an old building, a dignified building.

But the desks at which people sit reading books, are well lit up. This means that one can see what he is reading, but there is a kind of darkness around. One can hardly see those who walk around.

There is silence. Well, there is always silence in libraries. Silence like in a grave.

People move around like ghosts. They search for books, sit down, and read.

Hugo verður hugsi við að horfa á þessar myndir í bókinni. Hann ætlar í listnám. Er þarna á safninu að viða að sér efni í inntökuprófið í listaskólann.

Honum verður hugsað til kyrkjuferða sem hann fór með mömmu sinni þegar hann var lítill. Einkum atviks sem hann varð vitni að þegar hann var 7 ára: Presturinn í stóru gömlu fallegu kyrkjunni sem mamma hans fór alltaf með hann í, talaði mikð og fjálglega um mannkærleik í predikuninni; að elska náungann.

Að messu lokinni fóru auðvitað allir út. Allir gáfu í baukinn við útganginn. Mamma Hugos vildi alltaf sitja framarlega, svo þau voru alltaf með þeim síðustu út. Kyrkjan tæmdist smátt og smátt. Engum lá á.

Hugo, on looking at these pictures in the book he is reading, is deeply pondering on them.

His intention is to study arts. He is here in this library to collect ideas for his entrance examination into the art school.

He starts pondering on an incident he witnessed when he was 7 years old, in a church, but his mother often took him to church when he was a kid: The priest, in that old, beautiful church which his mother frequented, spoke passionately about loving one another, being a philanthropist.

After mass, of course, everyone walked out. Everyone put some coins in the collection box at the entrance. Hugo´s mother always chose to sit in the very front, so they usually were the last ones to leave the church. Nobody was in a hurry. The people here just took their time to get out.

Fólk rabbaði saman fyrir utan. Mamma Hugos signdi sig, einsog allir hinir, með vígða vatninu úr fontinum við dyrnar.

Hún signdi sig bæði þegar hún kom og þegar hún fór. Það var hennar venja.

Umsjónarmaður kyrkjunnar gekk fram ganginn, leit yfir bekkina, því hann þurfti að sjá um að enginn hefði gleymt neinu.

Hugo tók eftir að lítill, tötralega klæddur og magur strákur, sennilega umkomulaust götubarn, hafði falið sig undir bekk aftast í kyrkjunni og kúrði þar í hnipri.

Hann var einn, og hafði greinilega stolist inn í kyrkjuna og leitað þar skjóls.

En umsjónarmaðurinn hafði augun hjá sér, og rak strákinn út, með hnussi og huðði í stað orða.

On coming outside, out of the church, people chatted. Before getting out, Hugo´s mother crossed herself, as did everyone, with the holy water by the entrance. As a habit she always did that on entering and on leaving after mass.

An attendant working in the church walked through the empty church after mass, looking onto the benches to make sure that nothing had accidently been left there.

Hugo noticed that a little thin boy, wearing tattered clothes, most likely an orphan street child, was hiding under one of the benches close to the entrance. The boy curled up, motionless. He was alone. Obviously, he had sneaked into the church to seek shelter there.

But the man had keen eyes, spotted the boy, and harshly made him leave, grumbling and hissing at him.

Hann lokar svo stóru fallegu kyrkjuhurðinni. Vinnunni lokið.

Hann gat farið heim að borða.

Hugo sér þetta fyrir sér ljóslifandi. Man að hann bar þetta atvik saman við ræðu prestsins nokkrum mínútum áður. Kærleikur, náungakærleikur.

Skrítið að bækurnar fá hann til að rifja upp gamla atburði.

Einu sinni sem oftar var hann að skoða, þarna á safninu, bók. Í henni voru heimildir um gamlar byggingar og gömul hús fátækra manna fyrr og nú.

Þá sá hann fyrir sér atvik, sem hann þó rekur ekki minni til að hafa upplifað.

Þetta með götubarnið í kyrkjunni var atvik sem hann mundi, atkvik sem komið hafði fyrir, og ekkert athugavert við það.

He then closed the huge, beautiful church-door. His work was done, and he now could go home to lunch.

Hugo, now, so clearly recalls this incident. He remembers that he had listened to the priest preaching philanthropy just ten minutes earlier.

A kind of queer, that these old books have him recall some old incidents.

He frequented this library. Once he was reading a book on old buildings, and other old houses, and how poor people lived in the olden days and nowadays.

Then he recalled an incident, that, funnily enough, he does not recall as ever having occurred in his life.

This incident about the abandoned streetchild in the church was a real happening that he recalled. Nothing weird about

Hann sá þetta hrópandi misræmi orða og gjörða, þótt hann væri ekki nema 7 ára.

En svo fékk hann stundum óþægilegar „minningar” um atvik sem hann hafði einfaldlega alls ekki upplifað.

Það var um bóndabæ úr torfi og grjóti. Hann hafði heldur ekki dreymt þetta. Það var alveg víst.

Honum fannst einsog hann ætti þarna heima. Mamma hans sæti á rúmi og væri að kemba ull, eða vinna eitthvað því um líkt. Hún hefði ljóst fallegt hár.

Honum fannst fleira fólk ætti þarna heima. Pabbi hans væri þarna og brosti til hans. Hann væri dökkur á brún og brá. Svo ekki meir. Svo var þessari hugsun lokið.

remembering such things. He noticed, even if only 7 years old, this utter incongruity between what the priest preached and what the man who worked in the church did. But then Hugo sometimes recalled incidents, or had “memories” about things that simply never occurred in his life.

Often that was about an old farmhouse, made from stones and turf. Neither was this anything he had had a dream about. That was for sure. He had the feeling that it was his home. His mother would be sitting on a bed combing sheep wool, or doing something in that direction. His mother would, in this vision, have blonde beautiful hair. More people lived in this old farmhouse, as he saw it. His father would smile to him. He was dark haired. Then that was it.

Hún fór eins hljóðlaust og hún hafði komið. Honum fannst þetta skrítið -- og, já, svolítið óþægilegt. Eitthvert rugl.

-Kannski listamenn eigi við svona vandamál að stríða, hugsar hann og brosir að sjálfum sér. -Sjá fyrir sér hugmyndir úr lausu lofti gripnar.

Hvað er hann er að hugsa um þetta núna? Skrítið þegar svona hugsanir um þessar myndir koma upp í kollinn á manni -- gersamlega útúr samhengi.

Hugo gengur að bókahillunni til að skila þeirri sem hann er að skoða. Hann ætlar að finna aðra, sem gæti gefið honum hugmyndir að verkefni. Lítur yfir titla á kjölum bókanna.

The thought was over. These thoughts just left him as silently as they came. Weird. Yes, and a bit uncomfortable. Just some sneaky fantasy.

-Perhaps artists have to put up with funny problems, he thinks to himself, and cannot help smiling, -- imaging things that do not exist in real life at all.

But why is he thinking about this here and now? Sometimes our head is full of thoughts that have no bearing in any context.

Hugo walks to the bookshelf to put back the book he was reading. He is going to find another one. There must be a book here that inspires him to compose a good project. He reads titles of all the books on the shelf.

Glaðleg karlmannsrödd fyrir aftan hann segir: -Þú ættir að lesa þetta, og bendir honum á bókarrifrildi sem virðist ekki vera í hillunni heldur einsog hafi troðist á bak við.

Hugo lítur eiginlega ekki upp heldur þakkar manninum fyrir, meira horfandi á bókina hrörlegu:

,,Annálar frá sjóferðum Spánverja á Íslandsmiðum gegnum aldirnar” Þegar hann lítur upp og ætlar að þakka manninum betur fyrir ábendinguna, er hann farinn. Svo hann hugsar: -bestu þakkir (sem var auðvitað asnalegt því maður var ekki þarna).

Það voru að vísu teikningar í bókinni, en lítið á þeim að græða í sambandi við erindi hans á safnið, eða að minnsta kosti sýndist honum svo við fyrstu sýn. Mest lesmál.

A cheerful voice of some man standing behind him says: -You should read this one, pointing at a tattered book that actually seems not to be on the shelf, but as if it has been crammed behind the other books. Hugo actually does not look at the man, but rather looking at that tattered book, thanks him for pointing it out to him. The title: “Chronicles on Spanish seafarers in Icelandic waters through the ages”.

When Hugo wants to thank the man for pointing this out to him, he is gone. So he thinks: “best of thanks” (--of course terribly stupid and out of place as the man was not there--).

This book for sure contained drawings, but not of much worth in context with his errand to the library. Or that was his first impression. Most of it was in writings.

Hann ætlaði eiginlega ekki að lesa bækur, aðeins skoða myndir.

Hann finnur ekki skráningarmiða bókarinnar þegar hann ætlar að skila henni í hilluna. Miðinn sennilega dottið af þar sem hún hafði troðist á bakvið.

Hann fer því í afgreiðsluna til að segja þeim þar að bókin sé einsog óskráð. Líklega hafi merkingin dottið af. Maðurinn þar þakkar fyrir ábendinguna, en segir svo: -Heyrðu. Hvar fannstu þessa bók? Ég man ekki eftir að hafa séð hana fyrr. Máttu vera að að bíða aðeins?

Hann hverfur frá, og eftir drykklanga stund kemur hann fram og segir: -Bókin er ekki skráð hér á safninu. -Mér var bent á hana hérna, segir Hugo.

He was not here to read a lot in books, rather to get ideas from pictures and drawings.

So he intends to put the tattered book back into its place on the shelf, but there is no register label to be found on it. That label might have been torn off when the book was crammed behind other books.

Hugo then takes the book to the desk. The library attendant, tells him that this book seems not to be registered. Perhaps something got torn off. The man thanks Hugo for telling him. Then he says: -Hey! Where did you find this book? I don’t think I have seen that book before. Can you spare a moment, please?

He goes somewhere, and after some time returns on saying: -This book does not belong to this library. -It was pointed out to me here, Hugo explains.

-Hver benti þér á hana og hvar?

Þú ættir að leita eigandans, og finnist hann ekki væri safninu akkur í að fá hana gefins. Þetta er stórmerkileg bók sem ég hafði ekki hugmynd um að væri til.

Hugo verður hálf vandræðalegur. Hann situr uppi með bók sem hann hefur ekki neitt verið að leita að.

-Þú kemur þá með hana ef enginn finnst eigandinn --- og ef þú vilt þá eitthvað losna við hana!

Hugo dæsir, gengur um gangana milli bókahillanna, ef hann skyldi sjá manninn sem benti honum á bókina.

Hann var hvergi sjáanlegur.

Hugo er heldur ekki viss um að þekkja hann, en man að hann var í skrítnum frakka sem leit hreint ekki út fyrir að vera í tísku.

-Who did, and where? You should find the owner, and in case he is not to be found, our library would be the richer to accept it as a gift. This is a precious book. I didn´t even know that it was ever written. Hugo does not know what to do. He now has an old book that he for sure was not looking for at all.

-So, if you don´t find the owner then just bring it here - that is to say, if you do want to give it away!

Hugo sighs. He walks on the corridors between the shelves hoping to find that man who pointed that book out to him. But he was nowhere to be seen. Besides, that Hugo is not sure if he would recognize the man. All he recalls is that he wore a weird coat, that certainly did not look like any fashion clothes.

Bókagrúskarar eru stundum algjörir forngripir og geta vel gengið í eldgömlum frökkum, svo þetta var geinilega einn svoleiðis. En hann var unglegur í málrómi. Ekki neinn forpokaður fauskur eftir röddinni að dæma.

Hugo setur bókina í vasann og fer með hana heim.

Í þessari bók les Hugo um hinn kristilega kærleika Íslendinga að drepa erlenda sjómenn sem urðu skipreka við Íslandsstrendur, en komust lífs af á land.

Þarna eru lýsingar af þeim hrakningum sem sjómenn lentu í í illviðrum og kulda. Lýst er hverju menn lentu í þegar skip þeirra tók niðri. Mönnum skolar á land, nær dauða en lífi; sumir hafa drukknað, aðrir skríða deyjandi í fjörunni þar sem þeim hefur skolað á land,

As we know, those funny guys who cherish old books are sometimes just antique themselves, possibly wearing antique clothes. But that man in question sounded young. His voice certainly did not sound like that of an old weird nerd at all.

Hugo puts that book into his pocket and takes it back home.

This book contains some shocking stories, as, based on the Christian philanthropy in Iceland, ship-wrecked seafarers who reached the shores of Iceland alive, should be killed.

This book contains stories about the dreadful hardship seamen faced when their ships stranded. Men are washed ashore, some hardly alive, some already drowned, some trying to crawl ashore. The heavy surf and breakers toss them on the cliffs.

barðir brimi við kletta, að örmagnast. Kuldinn læsir sig í sjóblautar flíkur, hár og skegg.

Þarna er skráð saga um, að íslenskur bóndi bjargaði skipbrotsmönnum á afskekktum stað á Íslandi. Það stendur að hann hafi látið grafa lík með virðulegri athöfn, en borin von var að þeir fengju að hvíla í kyrkjugarði.

Bóndinn flutti lifandi menn heim á bæ sinn á hestakerru í aftaka hríð, hjúkraði og gerði að sárum og brotum.

En þar eð um vítavert athæfi var að ræða varð hann að fela mennina á bæ sínum.

Á fjörur skolaði ýmislegu lauslegu úr skipinu.

Yfirvaldið kom og vildi ná í menn sem

Some exhausted, languishing, as their life force is fainting. The dreadful cold gets a firm grip on sea wet clothes, their hair and their beard.

In this book there is a story about an Icelandic farmer who saved shipwrecked men. This happened in a remote place in Iceland. The book stated that the farmer had dead men buried in a dignified way, in a beautiful ceremony. The farmer knew only too well that they would not be buried in a graveyard. The farmer brought those who overlived the horrible accident to his farm, in the fierce blizzard, using a horse cart. On the farm they were cared for, nursed, wounds and broken bones healed.

The farmer had to hide the men on his farm. Goods from the ship washed ashore. Authorities got into the affair, showed up, looking for foreign stranded men who

kynnu að leynast og taka þá af lífi skv. lögum um erlenda skipbrotsmenn.

Yfirvaldið lætur greipar sópa um verðmæti í skipsflakinu.

Hugo er sleginn óhug. En hvers vegna? Þetta er löngu liðið, eins konar mannkynssaga. Svona les maður aðeins, en getur ekki tætt sig og tekið inná sig vonsku manna í gegnum myrkar aldir grimmdar og fáfræði.

Hugo skoðar myndirnar betur þegar hann finnur að hann er að sogast inn í efni bókarinnar. Greinilegt er að þessar teikningar, sem ekki voru fagmannlega gerðar, hafa augljóslega verið hugsaðar sem heimild. Svo vel var þetta þó gert í smáatriðum, að greinilega hafði samtímamaður rissað þetta upp og látið fylgja lýsingunum sínum á viðfangsefninu.

might be hiding somewhere, as they should be, according to law, put to death.

Authorities collected everything that was worth something in the wreck.

Hugo finds the chill through his spine. But why, as this is some remote history since long long ago. We can read about such things, but not that we should get too upset by the ignorance and brutality of the dark ages, now long gone.

Hugo starts looking more closely at the drawings, now that he finds himself getting absorbed in the content of this tattered book.

The drawings, obviously sketched by a layman, were definitely intended as documentary. Yet so precise and detailed, that one could see that he knew everything perfectly well. The sketches were a part of the whole documentary.

Mikill tími hefur greinilega farið í verkið. Ekkert verið meira virði en koma efninu greinilega til skila.

Hugo fer að láta sér detta í hug að þessar teikningar gætu verið frumlegt efni til að færa fram við inntökuprófið. Hann tekur hluta úr myndunum og útfærir.

Og viti menn: þetta vakti mikinn áhuga dómnefndarinnar. Fornir spænskir hlutir og útbúnaður gamalla spænskra seglskipa. Frumlegt viðfangsefni og vel unnið. Enda hafði drengurinn greinilega samviskusamlega gælt við smáatriði og útfært þau af mikilli snilld án þess að missa sjónar á heildarsamhengi. Engu líkara en hann hefði þetta allt, þessa merkilegu forngripi, fyrir augum sér. Námið er skemmtilegt,

Great pain taken to the details, and no hurry. The main goal to do things perfectly. Hugo starts seeing a possibility to use these drawings as a unique showpiece to present for the entrance examination. He copies and prepares some of the drawings in an interesting way.

And luckily! This was considered, by the jury, a very special profile: Ancient Spanish utensils and equipment from old Spanish sailing ships. Innovative, looking like an original source. The aspirant obviously attended to details, brought them forth artistically, without losing sight of overall context of the thesis. So alive, as if he had all these rare and precious antiques right in front of his eyes.

School is all fun,

krakkarnir í skólanum eru fínir. Það myndast góður hópur.

Þau leggja á ráðin um ferðalag. Hvert fara á, er óráðið. Hugmyndir koma fram, en loks dettur einhverjum í hug að ná í hnattlíkan, snúa því á ferð, og einn sé svo látinn stoppa hnöttinn með fingri. Helst blindandi. Þangað, sem fingurinn lendi, mun svo ferðinn heitið.

Ein stelpan, Maria, segir hlæjandi:Vonandi ekki norðurpóllinn, eða mitt Kyrrahafið á engri eyju!!

Hugo verður fyrir valinu við að stoppa hnöttinn með einum fingri.

Það er meira að segja bundið kyrfilega fyrir augun á honum. Hnötturinn settur af stað, Hugo leiddur að, og einn tveir og þrír: Hér!

and kids in this art school are great. A good group is formed. They get the idea to go somewhere on a trip on the holidays. Where to go is not yet decided upon. They suggest diverse ideas. In the end someone brings a globe of the whole earth, makes it turn fast, and then someone, preferably without looking, shall stop the globe with a finger. Where the finger points, that will be the destination.

Maria, a girl in the group, laughingly says: -Hopefully not the North Pole, or in the middle of the Pacific Ocean where there is no island!!

Hugo is chosen to be the one to stop the globe with one finger. They even blindfold him thoroughly. The globe set on fast turning. Hugo guided towards it, and one, two, and three: Here!

Allir glápa á staðinn. Hugo tekur frá augunum. Þau reyna að lesa nafnið, jú: -Islandia.

-Hvað er nú það?, segir Maria. -Vonandi ekki mörgæsaklaki?

-Nei nei, þær eru á Suðurpólnum. Þarna eru ísbirnir og snjóhús, segir einhver og hlær.

-En er nokkur leið að komast á þennan stað?

-Þetta er í Evrópu, svo það hljóta að vera samgöngumöguleikar. -Óvissuferðir eru auðvitað tilviljanakenndar.

-Best að gúggla þetta og fá upplýsingar um hvernig menn geri snjóhús.

Eldur og ís, engar gamlar byggingar, því landið var undir ísaldarjökli þegar við vorum að reisa okkar fornu, fögru byggingar.

The whole group of kids stares at the place. Hugo takes of the blindfolding. They try to read the name of the place -- yes: Islandia.

-What on earth is that? Maria says, -hopefully not an iceberg with penguins on it?

-No, no, someone says, laughingly. -They are on the South Pole. Here there are polar bears and igloos.

-But is there a way to get to this place?

-It is Europe, so there must be a way. -We are going into the uncertainty, so expect something certainly unexpected.

-We better Google how to make an igloo.

Fire and ice, no old buildings, because this island was under ice-age glacier when we constructed our ancient beautiful buildings.

Þeir bjuggu svo í hlöðnum moldarkofum, sem auðvitað koðnuðu niður þegar hætt var að búa í þeim. Jöklar, jökulár, hvalaskoðun, Geysir, ferð á smáhestum í óbyggðum, heitar laugar á víð og dreif -- já já, bara ágætt.

Verst er að engin listræn tilþrif er að finna, en þá má skoða náttúruform. Þau er stórkostleg þarna, eftir myndum að dæma.

Það verður ekki aftur snúið með staðarvalið.

-Þetta sem þú lentir á með puttann er fjalllendi, greinilega, og alls konar firðir og hálendi og vesen. Vonandi vegakerfi!!

Auðvitað hlaut eitthvað fáránlegt að koma útúr svona fáránlegri aðferð við að komast að niðurstöðu. Hverjum datt þetta eiginlega í hug? -Það var bara einsog hvíslað að mér, sagði Jose hlæjandi.

Those men lived in small huts made of stone and turf, that of course got blown away when not in use any more. Glaciers, huge glacier rivers, whalewatching, Geysir, pony-trekking in the wilderness of the highlands. Warm geothermal pools here and there for bathing - just fine. Sorry, not much of arts, but, as seen on the pictures, Nature is majestic, and full of amazing artistic formations.

But a decision has been made. No way out.

-What your finger got is mountains, all kinds of fjords, highlands, and troubles. Hopefully roads to travel on!!

What results could be expected when this stupid way of choosing was used to make a decision!!! Who got this stupid idea, in the first place? Jose said, smiling: -Just as if someone whispered it into my ear.

-Jahá. Bara kenna einhverjum um að hafa hvíslað að þér. Blásaklaus sjálfur!

Hópurinn er kominn útá flugvöll. Þarna eru spænskir listnemar á ferð, og þetta er litaglaður hópur. Skærir litir eru allsráðandir í fötum þeirra og farangri. Heitir, djúpir litir. Ljósir litir og dökkir litir í bland.

Allir litir virðast klæða vel þessa fríðu unglinga, dökkhærða, dökkeyga, með fallega dökka húð og tindrandi augu.

Kátt er yfir hópnum, lífsgleði og sakleysi, tilhlökkun og gáski. Gaman er að vera ungur listskólanemi. Framtíðin björt.

Maria er meira að segja ástfangin –í laumi.

-Oh, yes! Just blame someone for having whispered into your ear. Of course, you yourself completely innocent??

The group is at the airport. They are Spanish, and they are art students, so they cherish colors. Their clothes show their likings of bright colors. And so does their luggage. Hot colors, deep colors, light and darkish together. These youngsters look beautiful in whatever clothes they put on. These kids, or rather teenagers, are beautiful, darkhaired, have darkish skin, and they have dark sparkling eyes. They are a happy group. Life is innocently beautiful, they are looking forward, and are full of playfulness. It is so good to be a young student of arts, and future is bright. And on top of all that, Maria is secretly in love.

Það er Hugo.

En hann er hægur og hugsi, ekki beint blóðheitur galgopi. Enda er það þetta fas hans, og öll óræð framkoma hans, sem heillar Mariu.

Það er ekki eins rosalega kalt og þau höfðu búist við, en leiðindaveður, suddi, sunnanátt.

-Landslagið minnir helst á myndir frá tunglinu, segir Maria við Hugo í rútunni frá KEF. -Engu líkt sem ég hef séð.

Hugo horfir útí regnið, á mosann og á hraunið: -Þetta er nokkuð fallegt. Sjáðu til dæmis hvernig hraunið hefur storknað í undarlegustu mótíf.

It is Hugo.

Hugo is a calm type of a guy, seems to be contemplating all the time. He is not that hot-blooded-joker-type of a boy at all. We cannot know what he is thinking about, he is an aenigma, or mystery. It is exactly that which Maria finds so attractive.

In Iceland, on arriving, the weather is not as terribly cold as they had expected. Well there is lousy weather, drizzling rain, southerly winds.

On the bus from KEF to Reykjavík, Maria says to Hugo: -This weird landscape is some kind of moonscape as seen on photos. Not like anything I have ever seen.

Hugo gazes out into the rain. He looks at the mosses, and the lava: -A kind of beautiful. Look how the lava has solidified into all kinds of motives.

Mér finnst einsog ég fái ótrúlega djúpstæðar hugmyndir. Undarlegir endalausir gráir litir. Maður hefði vart trúað að til væru svona margir gráir litir!

María hlær.Ekki aðeins vegna þess að það er Hugo sem segir það, heldur er þetta alveg satt: grátt hraun, grár mosi, grá rigning, grátt haf, grátt áklæði á rútusætunum, og jafnvel situr í sætinu fyrir framan þau gráhærður maður í gráum frakka. Ekki að furða þótt henni finnist þetta skemmtileg grámynd.

En hér er veðrið kallað sýnishorn af veðrum. Skiptir um veður nokkrum sinnum á dag.

Reykjavík skartar öllum sínum fegurstu litum, þessum bláu fjöllum, sem eru langt í burtu, en vegna þess að loftið er svo tært, sjáum við þau rétt einsog þau séu nálægt.

This, a kind of, inspires me so profoundly. Funny these endless variations of grey. I never thought there would be so many nuances of grey colors!! María laughs. Not just because it was Hugo who said it, but now sees how true this is: Grey lava, grey mosses, grey drizzling rain, grey ocean, the cover on the seats of the bus is grey, and in front of them there sits a grey-haired man wearing a grey overcoat. No wonder she finds this as a really funny grey-picture.

But in this place, weather is said to be just samples of weather. It changes several times a day every day.

Reykjavík shows off with all her most beautiful colors. All the blue mountains that are actually far away, but because of the pure air here in the North we assume that they are closer than they are in reality.

Útlendingar, sem vanir eru mistri, segja: -En sæt lítil blá fjöll. Getum við skroppið þangað?

Þeim er sagt að Esjan sé 900 metrar, og Skarðsheiðin 1200 og séu langt í burtu.

-Það getur ekki verið. Þá væru þær stærri, ekki satt? Og hyrfu í mistrið.

Einhverjir útlendingar ætluðu einhvern tíma að róa á árabáti úr Reykjavík til að skoða litlu sætu bláu fjöllin á Snæfellsnesi, og litla sæta jökulinn þar á endanum á nesinu, og það þurfti að hafa þá ofan af þeirri hugmynd með miklum vegalendgaútskýringum og ótrúlegum tölum um hæð fjalla, og útskýringar á þessu sem svo margir klikka á: endalaust skyggni í tæru, norrænu lofti.

When foreigners who are used to the haze, see the blue mountains, they say:What beautiful little blue mountains are over there! Can we go there? When they are told that Mt. Esja is 900 meters, i.e. 2700 ft, and Skarðsheiðin 1200 m, and that they are far away, they tend to say: -That cannot be true. Then they would be bigger, right? – and they would be seen only in the mist, or they could not be seen at all due to the mist. Once, some years ago, some foreign travellers got the idea to take a little rowing boat in Reykjavík, going to take a closer look at the little cute blue mountains on Snæfellsnes, and that cute little glacier on the very end of it. It took a lot of explainations to them all about how far away these mountain really are, how really huge and tall they are, and to explain to them this endless visibility here in the clear and fresh northern atmosphere.

Það þarf að skoða Reykjavík by night. Hópurinn er nú nærri því smeykur við lætin í unglingunum. Svona drekka menn ekki á Spáni. Svona hegða unglingar sér ekki heima á Spáni. Heima eru menn að vísu blóðheitir og oft á tíðum háværir, hér eru unglingarnir snargeggjaðir. Spangóla og ýlfra, lenda í áflogum.

Þau rölta yfir á Sæbraut. Horfa á fegurð himinsins, næturhimin og dagrenning. Undurfagurt. Loftið er svo ferskt hér. Þeim þykir kuldinn ekkert svo slæmur. Bara frískandi. Þjóðminjasafnið þurfa listskólanemar auðvitað að heimsækja. Það er oft áhugavert að skoða gamla muni og gömul málverk, gamlar altaristöflur, þjóðbúninga, sitthvað fleira. Já já, mjög áhugavert allt saman. Og fallegir steindir gluggar á þessu húsi.

Then there is that “Reykjavík by Night” to be seen. The travellers are not at ease with the behaviour of drunken Icelandic teenagers. In Spain we do not see that madness. Well, Spaniards can have a fiery temperament, and sometimes they are noisy, but here the mob is simply mad: they howl, they fight, like crazy.

The group of art students now walks towards the seaside. Enjoy the beauty of the Northern night sky, and break of day. Sheer beauty. The air is so pure and fresh here. The cold air is not too bad at all. Just gently refreshing.

Of course art students visit the National Museum. Ancient artifacts can be interesting to explore. Old paintings, old altar pieces, national dresses, and more. Yes, really interesting. And this building, the National Museum, has some beautiful colorful glazed windows.

Hugo verður yfir sig hrifinn af gömlu dóti úr baðstofu.

Hann einsog heyrir og upplifir hljóðið í strokki, heyrir ljáförin í röku grasi, heyrir niðinn í rokkunum. Skrítið. Þetta er allt eitthvað svo lifandi. Litirnir eitthvað svo kunnuglegir. Gulbrúnn skali af moldarbrúnum litum í öllu, í fötum, í rúmum, rúmfjölum.

Ekki er Þjóðminjasafn nú svo „lifandi” í allra augum þó, er það? Beinagrind í gömlu kumbli. -Fallegt, segir Hugo. -Hún sefur. Skyldi hún hafa vaknað aftur einhvers staðar annars staðar? Þau ætla nú varla að geta togað Hugo út frá þessum safngripum. Fara á undan honum að skoða málverkin. Landnámssýningin í Aðalstræti. Áreiðanlega merkileg. Já, hún er flott.

Hugo is taken in with some old stuff from the period of stone and turf houses. He as if hears the sound of the old butter churn, as if he hears the sound of the scythe in the moist grass, can hear the soothing sound of the spinning wheel. Funny, indeed. Everything becomes as if alive. And these colors somehow so familiar: these yellowish scale of earthbrown colors in all the things. Clothes, beds, bed decorations. Museums are not so much “alive” as some see them. Right?

A skeleton in an old grave. -Beautiful, Hugo says. -She sleeps. I wonder if she has woken up in some other place? The others go to see the old paintings, but Hugo is still so attached to the old old things there.

Then an exhibition from the settlement of Iceland is to be found downtown. For sure of some interest. Yes, indeed it is very special.

Hugo segir, hlæjandi: -Ég er viss um að ég hef verið landnámsmaður á Íslandi. Ég er svo rosalega forn í skapi að mér líkar þetta gamla dótarí svo dæmalaust vel.

María hlær, því Hugo er framúrstefnumálari, hreint ekki forpokaður í skoðunum. Þessi nýtilkomni áhugi hans á gömlu dóti er ekki í stíl við annað í fari hans.

María brosir, ekki aðeins vegna þess að það er Hugo sem segir þetta, ekki aðeins til að þóknast honum, heldur er þetta svo ósamrýmanlegur þáttur við þá hliðina sem hún þekkir á honum.

Aftur rölta þau niður á Sæbraut, nú að degi til. Eða raunar er hér dagur allan sólarhringinn. Þau eru ekki einu ferðamennirnir þarna. Ferðamenn taka myndir.

Hugo says, laughingly: -I feel as if I have been a settler in Iceland! I seem to be so antique myself that I feel at home among these olden things and stuff. Maria cannot help laughing, knowing that Hugo is more of a protagonist in avantguard art, not at all so old fashioned in his views. This newly developed interest of his in old stuff does not coincide with other traits he has.

It is not so that Maria smiles because it is Hugo who now claims to be antique, just to agree with him, but because she has definitely not seen this “antique” side of him ever before.

The next day they walk to the seaside again. Actually there is daylight here in this Northern country all 24 hours of the day during summer. They are not the only travellers here. Travellers take pictures.

Undarlegt náttúrufyribæri, ljósafyrirbæri, er á himninum. Allir ferðamennirnir eru uppteknir af því: Tvær aukasólir, litlir, kringlóttir deplar, eru beggja vegna sólarinnar, og stór, kringlóttur ljósbaugur tengir þá saman. Ljósboginn er heill og óbrotinn utan um sólina, og deplarnir eru á baugnum hvor til sinnar hliðar við hana. Þeir heita gíll og úlfur.

Sumir úr hópnum hafa séð svona fyrirbæri á mynd.

Jack and Jill went over the hill…. (Stjarnvísi í Eddum, Björn Jónsson Astral aspects of Edda)

Bílar borgarbúanna þjóta framhjá, og ekki vitað hvort fólkið í þeim tekur eftir

On the sky there happens to be some peculiar phenomenon of light, which holds the attention of the travellers: Two little suns, or lights, are on both sides of the sun in the sky, and a huge circle of light all around the sun connects them.

In Icelandic they are named gíll and úlfur.

Some have already seen something like this on a picture. The cars rush by in both directions, and we cannot know if the citizens driving

fegurðinni á himninum. Að minnsta kosti virðast engir stoppa og stíga út, gefa sér tíma til að njóta. Það eru alltaf allir á hraðferð í borgum. Jafnvel í svona litlum bæ sem þessum.

Þau hafa daginn í dag til að skoða þessa norðlægu höfuðborg, einhverja minnstu höfuðborg sem um getur. Hér er fjallahringur allt um kring, og stutt í sjó á alla vegu. Ferskt loft og andrúm.

Þau setjast á grjót, einsog ferðamenn gera gjarnan. Horfa á fegurð náttúrunnar. Drekka í sig liti og lögun, skugga og birtu.

them pay any attention to the magnificent Schauspiel in the sky. At least nobody seem to spare a moment to stop the car, step out, and enjoy the beauty. Cities tend to be like that: everyone in a hurry going somewhere. Even in a small town like Reykjavík.

They spend the day enjoying this northern most capital. One of the smallest capitals to be found on the globe.

Mountains can be seen in all directions, and Reykjavík is situated close to the sea. Here we have fresh air and ample space.

They sit down on some big stones on the seashore. Travellers often do that. They just sit there watching the beauty of Nature. They imbibe colors, shapes, shadows, light.

Á gárum sjávarins merlar birta sem skolar að landi og lendir í þanginu. Sólin er ekki á því að setjast. Birtan kemur úr norð-vestri.

Einn og einn bátur siglir inn, einn og einn bátur siglir út um hafnarmynnið. Seglskútur dóla sér á sundunum. Seglin eru hvít einsog vængir máfanna sem svífa í endalausri leit sinni að æti.

Hugo og María sitja saman. Þau eru raunar oftast saman. Hugo hugsar um að stundum langar hann til að segja Maríu frá því að gamlar tilverumyndir eigi það til að koma upp í huga hans. Jafnóðum hættir hann við það. Það er svolítið klikkað að segja frá þessu.

On the gentle waves on the ocean, sunrays are washed ashore. The glittering rays end up in the seaweed. The sun has no intention to set. It is high on the sky in the North-West. Some boats come in, heading for the harbour, and boats leave the harbour going out to the sea. Sailing vessels linger on the calmer part of the bay. Their sails are white like the wings of the seagulls who glide in the air in their endless search for something to eat.

Hugo and Maria sit together. Well, they seem to be together all the time. Hugo admits that sometimes he is on the verge of telling Maria about these images that pop up in his mind, the ones that he does not recognise as ever having happened to him. But every time he just does not tell. Kind of insane to tell.

Verið gæti að fólk sem talar um svona einsog það sé raunverulegt, fæli frá sér annað fólk. Hann finnur að hann vill ekki vera að planta inn einhverjum annarlegum hugmyndum um sjúklegar ofskynjanir og brjálæðislegar ranghugmyndir. Maður eyðleggur fyrir sjálfum sér.

Kannski yrði engin stúlka hrifinn af pilti sem væri svona gaga. Hvaða kona velur sér mann sem er ekki heill á geðsmunum? Hver vill eignast börn með manni sem gerir ekki greinarmun á hinu raunverulega og hugarburði sínum? Þetta gæti verið arfgengur krankleiki, andlegur. Allt í lagi fyrir listamenn að fá fáránlegar hugmyndir til að útfæra, en það að telja að maður hafi í raun upplifað eitthvað í fyrra lífi, og hægt sé að muna, þegar heilinn er dauður og morknaður, hvað hafi gerst þá, er sko ekki alveg niðri á jörðinni! Hann hættir alltaf við að tala um þetta.

If somebody speaks about these imaginations as if they were for real, it could make others repel. No, not a wise thing to do to induce some queer and insane imagination. Might look as if they were delusions, misconception. One could make a fool of oneself, just spoil the atmosphere. What girls would ever be drawn to some insane stupid guy? No woman would ever choose that. No woman wants that scrambler to become the father of her progeny. Someone who cannot tell the difference between what is real and what is sheer delusion.

Could be an inherited weakness of mind. Psychic.

It is all right for artists to get funny ideas and work them out as art. But imagine that one has done something in former life, and that the former, now rotten brain can remember that, is, for sure, not quite sane. Every time he sees that he should not tell anyone.

Hann reyndi eitt sinn sem krakki að segja mömmu sinni að hann væri stundum hann sjálfur og stundum einhver annar, kannski löngu dauður hann sjálfur, en hún var ekkert að hlusta. Varð ekki einu sinni áhyggjufull né heldur myndaði sér skoðun, því hún afgreiddi þetta sem nýtt ljóð sem væri að fæðast í kollinum á drengnum sínum, sem stöðugt var að skapa eitthvað nýtt og frumlegt, eða fáránlegt og asnalegt.

Í þögninni og kyrrðinni þarna við sjóinn lætur hann sér nægja að hugsa, hugsa einsog hann sé að segja þetta við Maríu: -Þegar ég var krakki fannst mér stundum að ég væri að horfa á sjálfan mig utanfrá.

Hann finnur undir eins að svona er ekki hægt að tala um upphátt. Heldur áfram að orða frásögnina án þess að segja eitt einasta orð:

Hugo recalls, that as a little boy he tried to tell his mother that sometimes he was himself, sometime someone long dead himself. But his mother was not listening. This did not bother her the least. No comment, no opinion at all. She saw it as a new poem to be born in her son´s head, as he was always creating something new and original - or sometimes stupid and absurd.

Here, in the silence and serenity on the seashore, Hugo just thinks his thoughts. He imagines that he is telling this to Maria: -When I was a kid I sometimes felt as if I were looking at myself from outside. But, of course, he says nothing. Hugo realizes that spoken aloud it would be inappropriate. Hugo goes on thinking to himself, carry on with the sentence – without uttering a word:

-Þá var ég þessi sem var að horfa og þessi sem ég var að horfa á, og ennfremur hafði ég verið til áður einhvers staðar annars staðar, en mundi ekki alveg ljóslega hvar og hvenær, né heldur hverju ég lenti í þar og þá. Algjört rugl að standa í svona rugli. Hann brosir að sjálfum sér og ruglinu sínu.

Krakkarnir ræða hvernig best sé að komast á þennan stað sem fingur Hugos lenti á. Það þarf að fara að finna út hvernig hægt er að komast á þennan stað sem ferðinni er heitið á. Vonandi ekki eingöngu fært með þyrlu. Það yrði dýrt spaug, maður. Meiri vitleysan! Við hefðum nú getað ákveðið eitthvað almennilegt, krakkar. Rætt málin, í stað þess að setja upp svona happdrætti. Hefðum ef til vill valið einhvern stað þar sem eitthvað mikið er af listaverkum. Hér er aðeins undarleg náttúra.

-I was the one watching, and the one being watched. On top of that, I had been living somewhere, in another place, but could not clearly remember where nor when, neither what I did or went through. Hugo smiles at this nonsense in his own head. Why waste time on this!!

The group discusses how they could possibly reach that place where Hugo´s finger happened to point to. The plan is to go there, and that has to be accomplished. Hopefully not, that the only way is hiring a helicopter. Oh, man!

That would be costly. What are we up to??!

We see now that we should have decided upon something rational. We could have discussed the issue, instead of playing that silly lottery. Then we would have chosen some place famous for art. Here we only have some amazing Nature.

Ekki einu sinni árekstur gamla tímans og nýja tímans, því allir lifa í nútímanum og búið að loka gamla tímann inni á söfnum og seldur aðgangur að honum.

Hugo hugsar, en varast að segja upphátt: -Kannski vorum við uppi í einhverjum gamla tíma en munum það ekki. Hver veit nema við höfum fæðst aftur og aftur. Þetta er auðvitað ekki kórrétt hugmynd samkvæmt því sem okkur hefur verið kennt. Við eigum að hafa fæðst einu sinni, lifa einu sinni, fara svo upp eða niður eftir því hvernig okkur hefur gengið að fara eftir reglum um gott og vont. Dæmd eftir því einhvern tíma í fyrirsjánlegri framtíð, sem þó er svo óræð að enginn hefur hugmynd um tímasetningu á því máli. Ja, að vísu í biðstöðu að bíða dómsins svo það er víst hvorki upp né niður fyrr en þá.

Here we do not even find the mingling point of old and new times. Everyone is up to date here. The olden times locked up in museums where we pay for entrance.

Hugo thinks, careful not to say it aloud: -Perhaps we lived in some olden time, only we do not remember. Who knows if we have been born again and again. We know we have been taught that this is not so. Taught the only correct truth. According to the imprinting, the truth is that we get born only once, live only one lifespan, then we go up or down depending on how good we were at following rules about good and evil. Then we get our verdict some time in the future to come, yet so unpredictable future, that nobody can tell the timing of that future concept. I suppose we must first wait for the judgement, then, on getting that conclusion, we go either up or down.

Gaman væri að mála mynd af svona dómi, en svo lendir sá sem kemur að dæma lifendur og dauða í ofboðslegu klúðri, því þeir sem eru lifandi eða dauðir halda því fram að þeir séu margsinnis bornir og geri það enn og aftur og ætli sko að halda því áfram allt til endmarka veraldar. Það sé sko fjörið.

Hugo gætir þess að hlæja ekki að hugsunum sínum, og breytir brosinu, sem óvart kom á varirnar, í ánægjubros yfir fegurð himinsins þarna fjöllum ofar. Það er ekkert óeðlilegt, því allir eru að horfa á þessa sömu fegurð og drekka hana í sig. Sól sem ekki sest.

Einu sinni reyndi hann að segja mömmu sinni frá því að hann dreymdi oft alls konar fólk sem hann þekkti. Hann vissi ekki alveg hvort hann væri vakandi að hugsa eða sofandi að dreyma.

Would be fun to make a painting of such a doomsday, only so that the judge who judges the living and the dead gets into a dreadful trouble: The living and the dead claim to be born many times into life, reassuring that this is what they intend to replay endlessly until the end of the world. That is the game of life.

Hugo is careful not to have the smile on his face becoming a laughter, and cunningly pretends to be simply smiling contently on watching the beauty of the sky above the mountains. That looks normal, as everyone is watching this same beauty, imbibing the beauty. Watching a sun that never sets.

Once, as a kid, Hugo tried to tell his mother that often he meets people he used to know in his dreams. Either he was awake thinking, or asleep dreaming. He was not sure.

Henni fannst þetta ekkert merkilegt, líklega vegna þess að hún þekkti aðeins að ýmist eru menn vakandi að hugsa, eða sofandi að dreyma. Allt svona annað en þetta sem allir vita, hafði einfaldlega ekki móttökustöðvar í hennar kolli.

Auðvitað sagði presturinn okkur allan sannleikann, og allt annað var hugarburður eða draumarugl sem ekki er takandi mark á. Ja bara villutrú.

Ef hún hefði hlustað, hefði hún sennilega sent Hugo son sinn í skriftastólinn. Ekki hefði nú tekið betra við við að reyna að útskýra þar!!! Sennilega ástæða til að reka út djöfla og særa út illa anda sem voru augljóslega að taka sér bólstað í drengnum.

Hann brosir í laumi. Dramatískar lýsingar hans á því sem aldrei gerðist eru spaugilegar. Verst að hann getur ekki sagt neinum.

His mother did not think much of that. Most likely as she knew that either we are awake thinking, or asleep dreaming. All ideas out of common sense and common knowledge simply did not resonate in her brain. Of course the priest told us the whole truth. Everything else was imagination or stupid dreams that did not make any sense. Simply heresy.

If Hugo´s mother would have listened seriously, she would have sent him to the church to confession.

That would have ended up in disaster if he ever tried to explain to the confessor. Could have ended up in driving the devil out of the child´s mind, and all the evil demons that obviously were taking him over.

Hugo hides his smile. Extremely funny is his exaggerated and dramatic description of what never happened. Too bad he cannot tell anyone.

Kannski hægt að nota þetta í myndaseríu öðrum til skemmtunar. En hvað ef mönnum er ekki skemmt, heldur er hann orðinn svartur sauður. Það er slæmt að vera öðruvísi en hinir. Allir verða að passa inn í. Að gera grín að því sem sumum er heilagt er vörðuð leið til að vera útskúfaður úr hinu kórrétta hugsanasamfélagi Nei, best að þegja. Maður á ekki að koma þeim hugmyndum inní aðra að maður sé ekki normal. Alveg óþarfi, því örugglega eru aðrir einfærir um að finna einhverja bresti í fari manns og grafa upp allt sem talist getur „öðruvísi en fólk er flest”.

Hugo er alveg sáttur við að þau eru að fara á þennan einhvern stað sem hlýtur að vera hægt að komast á. Á þessu landi er margt öðru vísi en heima. Algjörlega þess virði að sjá annarra manna menningu, sjá örðuvísi staði.

Perhaps these ideas could be used as cartoon series for fun. But what if it is not seen as fun at all? He might be considered to be some black sheep. It is always dangerous to be different. Everyone has to fit in. If someone mocks ideas that are a kind of sacred to others, he is on the easy road to be cast out of the orthodox-thinking community. No. Better shut up. Not planting in ideas of him not being sane.

No need, anyway, as others are fully capable of finding faults, pick out something that can be used to state someone as a “queer guy”.

Hugo is quite comfortable with going to that some place. There must be a way to get there. In this country many things are different from home. It is always worth something to see the culture of other peoples, to see places that are different from home.

Það er svo margt „öðruvísi” í hans huga, í hans leynda hugarheimi, að smávegis viðbót af „öðruvísum” kemur ekki að sök. Góð viðbót við öðruvísin sem fyrir eru. Gerir allt enn fáránlegra.

Já, líklega er það svo, að sá sem fær ofskynjanir telur þær fullkomlega eðlilegar, en hinir, sem hafa pata af þessum óheilbrigðu tilhneygingum rugludallsins, telja þetta fullkomlega óeðlilegt. Það er regin munur á fullkomlega eðlilegu og fullkomlega óeðlilegu. Mat manna fer eftir skilningi þeirra og eftir því sem búið er að troða í hausana á þeim. Skyldum við vera forrituð einsog tölva, skilningur og möguleikar útilokaðir, vegna þess að forritið, hugbúnaðurinn sem við drekkum með móðurmjólkinn, gerir ekki ráð fyrir frávikum á neinn hátt?

Hugo´s hidden world is so different in many ways, that some additional different circumstances add only little trouble to it. Even he could see it as some additional misconception in his troubled brain, it would only make the whole thing even more irrational.

Yes, I assume that the one who gets hallucinations sees them as fully rational. But if the others get to know some funny and abnormal tendencies they term them as completely irrational. We judge according to our understanding, and base that on what has been stuffed into our heads.

Are we preprogrammed like a computer? Are understanding and alternatives not in the picture at all, as the program we imbibe with our mother´s milk does not allow for any deviations or ambiguities?

Nú hefur Hugo á tilfinningunni að hann sé leiðinlegur. Allir eru að rabba saman, ræða um að finna ferðaskrifstofu sem getur bent þeim á samgöngur í þetta úllabúllapláss á norðuhjara veraldar.

Þetta fólk er niðri á jörðinni, „normal“, lifir í núinu, það er að segja í því sem kallast nú miðað við tíma, miðað við dagatal og klukku. Svo er til annað nú, sem er tímalaust.

-- En best er að tala ekki um svoleiðis sem ekki er niðri á jörðinni að mati númannanna sem eru niðri á jörðinni hér og nú.

Hugo tekur þátt í planlagningunni á „eðlilegan” hátt. Talar málið sem allir skilja. -Já, best að finna útúr þessu og spyrja hve margir dagar fari í það að komast, sjá það merkilegasta, og komast til baka í þetta sem kallast „í menninguna“.

Now Hugo realizes that he is being asocial, as the others talk about finding a travel agency that could help them out in finding communication to that in-themiddle-of-nowhere outskirt place, on the northernmost tip of the world.

They, the others, are “normal”, living according to needs of the now, according to date and clock.

Then there is another “now” which is beyond time. --

I better not mention that. The “nowpeople” have their feet firmly grounded on earth in their “here and now” reality.

So, Hugo now joins in in “normal” plan making, talking language that normal people understand, saying: -Yes. Find out. Ask how many days it will take. We look at what is most outstanding there, and so get back to what we call “civilization”.

Hugo hefur tamið sér þessa „eðlilegu” framkomu, en þar er vandlega ritskoðað allt sem ekki má fljóta með í orðum. Ekki á að gefa nein færi á þessu óeðlilega. Það dregur aðeins dilk á eftir sér, er hann viss um. Mannorð er mikils virði í samskiptum við annað fólk.

Maðurinn á ferðaskrifstofunni er auðvitað hjálplegur. Þetta er vinnan hans. Talar meira að segja spænsku. Einsog þið vitið eflaust, þá eru engar járnbrautir á Íslandi. Allt of fátt fólk, allt of strjálbýlt, allt of mikið af hálendi og fjalllendi, fjörðum og vogskornum ströndum -og leiðindaveðrum og ófærð. Jafnvel snjóflóð og aurskriður sem setja vegi á kaf óvænt.

Hann gefur allar upplýsingar um far, um litla rútu, passlega stóra fyrir hópinn

Hugo has become an expert in this normal and natural behaviour, where every word is carefully chosen and censored. The abnormal stuff carefully hidden.

He assumes that exposing his queer thoughts would only bring trouble. Reputation is worth a lot in communicating with others.

The man in the travel agency is of course eager to help. This is his job. He even speaks Spanish: -As you know, there are no trains in Iceland. Too few inhabitants, sparsely populated, too much of highlands, mountains, fjords, rough coasts -- and on top of that our unpredictable weather, impassability, even avalanche of snow, or of mud, suddenly blocking or sweeping away remote mountain roads.

He then informs them about a small bus, the right size for the group, not any

bíl sem ekur ekki á tímatöflu heldur eftir því hver margir ferðamenn eru og á hvaða tímum hentar þeim best. -Þið verðið sótt ef þið viljið, og við hringjum svona hálftíma áður en bíllinn mætir. Svo fer hann af stað þegar allir eru tilbúnir. Ekkert stress, engin tímapressa, afslappað og þægilegt. Er það ekki hentugt? Ekki hægt að missa af bílnum, segir hann og hlær, - því hann fer ekki fyrr en þið eru tilbúin.

Þau hafa aldrei séð svona stóran og mikinn mann einsog þennan bílstjóra. Hann vippar sér léttilega inní rútuna. Bílstjórasætið dúar niður þegar hann hlammar sér í það. Hann er hvorki glaðlegur né þungbúinn. Aðeins er. Vatnsblá augu hans eru róleg, hvorki galopin nér hálflukt, aðeins eru þarna til að sjá með. Ómögulegt er að giska á aldur hans. Hvorki ungur né gamall. Aðeins er.

scheduled times, only to the needs and number of travellers. Any times that suit. -We can collect you, if you wish. We call you half an hour before the bus arrives. Then you depart when everyone is ready. No stress, no strict times, easy and comfortable. Perfect? No way to miss the bus, he laughs, as it leaves only when everyone is ready.

These Spanish youngsters have never before seen such a huge man as the driver. But he easily jumps into the driver´s seat, which sways down as this big body sits down. He is neither glad nor gloomy. He simply is. His pale-blue eyes are serene, neither fully open nor half closed, just are there for seeing. No way to guess his age. Neither young nor old. He just is.

Hendur hans líkjast ferkar bjarnarhrömmum en höndum á mennskum manni.

Hugo og María setjast af tilviljun fremst í rútuna hægra megin, svo þau sjá raunar veginn fyrir framan bílinn, hafa útsýni út um framrúðuna.

Allir eru tilbúnir á tilsettum tíma, svo ekki er annað en leggja í hann, einsog það er kallað á Íslandi.

Smátt og smátt verður minni umferð eftir því sem fjær dregur þéttbýlinu. Og smátt og smátt verða vegirnir verri og verri, eftir því sem klukkutímarnir líða. Það er auðvitað stoppað við sjoppur. Það er nú venjan.

Tröllaukni bílstjórinn heldur ekki uppi neinum samræðum.

His huge hands rather seem to belong to a bear than a human. By chance, Hugo and Maria get the seat in the very front, on the right side. They can see the road in front of the bus, as they have view out from the big front window. Everyone is ready on time, so there is nothing to wait for. Off they go.

As they drive further away from the densely habituated areas there are fewer and fewer cars on the road. And also: little by little the roads get worse. They drive for hours, on ever bumpier roads. Of course they stop in little towns where they can get out and buy something to eat and drink. This huge driver does not talk at all. Not keeping up any conversation. Actually, he

Hann kastaði ekki einu sinni kveðju á hópinn þegar hann mætti til að sækja þau. Ekki skrafhreifinn maður, greinilega. Þau tala mikið í fyrstu, en smátt og smátt minnkar fjörið í samræðunm. Einhæft korrið í bílvélinni, smávegis hafþoka á köflum, og svona langar bílferðir yfirleitt, eiga sinn þátt í syfju og geyspum.

Það er fallegt útsýni frá veginum víða. Öðru vísi en gerist og gengur á hraðbrautum og járnbrautum erlendis, þar sem ekkert er að sjá klukkustundum saman nema eins landslag allan tímann. Hér til tilbreyting í landslagi. Undarlega gráir litir, dökkir og ljósir, í grjóti og klettum. Klettar og hamrar sem gefa listamönnum ótal hugmyndir um form og lögun sem færu vel í listaverki.

did not even greet them when he came to collect them. Obviously not the talkative type of a man.

To begin with they talk a lot. Little by little there is less and less of talking.

The monotone sound of the bus engine, some fog by the coast in some places. Long journeys by bus often cause yawning and sleepiness.

The view from the road is beautiful. Unlike what is the case in some foreign countries on Autobahns and railways, where nothing is to be seen but the same landscape hours on end. Here there is diversity in the landscape. Some very special grey colors, dark and light, in stones and cliffs. All kinds of cliffs that inspire artists to make some very special paintings.

En að því kemur að menn fari að syfja, þeir fari að dotta, hagræða höfðinu sem á það til að detta út á hlið annað veifið.

Það myndast eitthvert tímaleysi. Gerist oft þegar maður sofnar eða dottar. En enginn lítur á klukkuna, enda hefur það engan tilgang. Ekki var sagt neitt ákveðið eða nokkurn veginn um hve langan tíma ferðin tæki, og þaðan af síður klukkan hvað áfangastað yrði náð.

Smávegis suddi er á fjallvegum. Eða eru þau að aka í gegnum ský sem liggur yfir fjöllunum? Bílstjórinn setur rúðuþurrkurnar á. Smellirnir í þeim eru reglubundnir, alltaf eins, alltaf á sama hraða. Það er hálfpartinn dáleiðandi að horfa útum framrúðuna.

As the journey goes on for hours on end, some start to get sleepy and feel the need to get a nap. Heads drop to the sides every now and then, and some try to get comfortable. Some kind of timelessness overtakes. That happens when we fall asleep every now and then. But nobody looks at his watch, as time is not relevant here anyway. There was no time schedule, no discussion about how long it would take to get to the destination, and the less what time there would be on getting there. Some drizzling rain is there on mountain roads. Or is it as if they are driving through clouds that cover the mountain? The driver puts on the wipers. The clicks they make are rhythmic, always the same, always the same tempo. On looking through the front window of the bus we seem to get into a trance.

Auk þessa er að sjá, í endalaust langan tíma, endalausan gráan malarveg, sem hverfur undir bílinn. Rétt einsog bíllinn gleypi endalausan, gráan og slepjulegan vegaorm.

Allt í einu segir bílstjórinn, og það er einsog enginn eigi von á að þessi rólegi rumur segi nokkurn tíma nokkuð: -Hér á þessum útkjálka á Íslandi er vegakerfi sem á íslensku gengur undir nafninu kattargarnir. Krakkarnir, það er að segja þeir sem ekki steinsofa, líta allir út um gluggana. Þarna er mjór, bugðóttur vegur, blindhæðir, blindbeygjur, brekkur upp og niður. Og bílstjórinn bætir við: -Endalausar efasemdir um hvort þetta sé fært eður ei.

On top of all this we see, for an endlessly long time, an endless grey gravelly road which is as if consumed by the bus, as if the bus is swallowing an endless grey and slimy worm-road, or a road-worm.

All of a sudden the driver says -- and somehow nobody actually expected this easy going huge man ever to utter any word:

-On this remote cliff mountain here in Iceland this winding road bears the name Cat´s Intestines.

Those of the group who not are fast asleep look out of the windows. The road is very narrow, ever twisting right left, winding up hillocks where the road seems so have no way to go but into the sky. There are blind turns from where we cannot see which direction the way might take us. And still more ups and downs. The driver adds: -We never know if this mountain road is open for traffic or not.

Skrítið, að þegar lagt var af stað frá gistiheimilinu í Reykjavík, var þessi maður aðeins bílstjóri, jafn nauðsynlegur hlutur og bíllinn. En nú, þegar hingað er komið, breytist hann í mann með tilfinningar og splaugilegar athugasemdir. Það er einsog hann hafi verið dofinn í borginni, en losni allur úr læðingi hér á ójarðnesku berangrinu.

-En nú er ekki svo ýkjalangt eftir á áfangastað, bætir hann við bjartri röddu. -Nokkrar góðar leiðindabeygjur til viðbótar, og allmargir hólar og blindhæðir. Góðar fréttir. Ferðir væru ekki farnar, svona að öllu jöfnu, ef enginn væri áfangastaðurinn. Hugmynd um að vegur liggi á einhvern stað, þarf oftast að liggja að baki ferðinni eftir honum.

A kind of funny about this driver: when the bus left the hostel in Reykjavík this man was just the driver, as necessary a thing as the bus itself. But now, when this remote place is reached he changes, becomes a human being, sentient, and humorously making relevant comments. It is as if he had been numb in the city, but now, here in this other-worldly spacelessness, becomes free from some fetters.

He adds cheerfully: -Not so terribly long to go now. Some more few annoying bends and turns, several hillocks up and down, and blind road traps. This was good news. Of course we would not be going somewhere if we were not going anywhere. There tends to be a destination on travels. The idea of a road leading somewhere has to be there first, or we would not be going at all.

Það á við um raunverulega vegi, og einnig í óeiginlegri merkingu, þannig meint, að menn hefja ekki verk úr hugmynd nema til að, eða í von um, að ná ákveðnum tilgangi.

Svo er annað mál hvort fyrirhugaður árangur og tilgangur náist nokkurn tíma.

Jafnvel verður leiðin að markinu áhugaverðari en takmarkið sjálft. Verið getur að útkoman verði allt önnur en fyrirhugað var í upphafi. Verri eða betri er heldur ekki vitað þegar upphafið verður til eða fæðist.

Að endi verði að skoða í upphafi er því kannski góð regla sem þó bregðst jafnoft, eða jafnsjaldan, og hún gengur eftir.

Enn sofna sumir, enn dotta aðrir, og enn stara sumir út í grámann, svona einsog í móki eða tímalausri hvíld.

This goes for real roads, and also as an allegory in a way that we do not work out from an idea unless we have some hope or intention that it will lead to some definite results. See what I mean. Then there is always the question if any result will ever be gained.

Sometimes the road to the goal becomes more interesting than the goal itself. The outcome might be quite different from what was initially expected. For better or worse not known at the very beginning, or at the “birth” of the idea.

A proverb says that we better consider the end at the beginning, perhaps a good rule which, though, is not so true at all. Equally often or equally seldom it fails.

In the bus some fall asleep, some doze, some stare into the greyness as if in a drowse, or in some timeless rest.

Allt í einu kemur svo vegarkafli, nokkuð beinn, miðað við kattargarnir, og þetta er svolítið sérstakur vegarkafli: það er einsog hann liggi beint í fjall!!

Hann liggur upp litla hæð, og svo sést framhaldið ekki, er í hvarfi héðan séð, því vegurinn beygir svo í skvompu meðfram fjallinu -- vegurinn, héðan séð, virðist raunar ekki eiga sér framhald, en svona er þetta nú bara hér í strjálbýlum og óbyggðum sveitum landsins. Upp og niður og líklega eitthvað áfram -vonandi.

Now, as for a change, they head onto a road that is fairly straight, at least compared to the Cat´s Intestines.

Some peculiar part of the road now, as it were, is heading straight into a mountain!!

The road goes upwards on a hillock, and that seems to be the end of it. No road any further! (--We cannot see that there is a sharp bend heading downwards into a little gorge. There the road coils at the roots of that mountain.--)

But as for now, there seems to be no continuation of the road! The road we are driving on ends here. Heads straight into the mountain! Dead end.

This is just how roads (--or Icelanders call it roads--) are in the remote parts of this barren land. Up, down, and perhaps continuing - or we hope so.

Út um framrúðuna litið, í þessum gráma, gegnum dropana sem þurrkurnar eru að sletta til og frá, er vegur framundan sem endar í fjalli!! Svolítið fyndið.

Hugo bendir Maríu á þetta. Hún er hálfsofnuð á öxlinni hans. -Sjáðu í gamni, María, segir hann: -Það er einsog þessi vegarkafli endi uppi á hæðinni, haldi ekkert áfram hinum megin, liggi beint inn í fjallið!

Listamenn eiga það til að sjá hlutina svona. Þetta er hugarheimur listamanna að sjá eitthvert fáránlegt fyrirbæri í því sem venjulegt fólk lætur ekki truflast af.

So, as seen out through the front window of the bus, in this endless greyness, through the drops that the window wipers splash to and fro, a road lies ahead of the bus leading straight into a mountain. And then that is it. A bit amusing.

Hugo points this out to Maria, who is half asleep on his shoulder: -Look, Maria, just for fun, it seems we are driving into a mountain. Dead end at the top of this hill. Nothing on the other side. Just straight into the mountain!!

As we know, artists tend to see things in such funny ways. Funny imagination is the world of artists. Artists look at normal things that normal people see in a normal way, not disturbed by them, in an abnormal way to recreate stupid phenomena out of that normal situation. See what I mean?

Venjulegt fólk veit auðvitað að vegurinn heldur áfram handan hæðarinnar. Annað væri fásinna.

María lítur út um framrúðuna á rútunni. Hún brosir: -Já. Það er greinilegt að eftir nokkara mínútur keyrum við inn í fjallið. Vegurinn endar hér. Svo hlæja þau bæði. -Ekki ónýtt ferðalag það.

María kúrir sig á ný. Það er ekkert að sjá nema gráminn, og ekkert að heyra nema korrið í rútunni sem er róandi, svæfandi, og taktfastir smellir í þurrkunum dáleiðandi. Auk þess eru allir frekar vansvefta, og meira og minna hálfsofnadi. Eða alveg sofandi. Ekki að furða þótt hugmyndaflugið hlaupi með mann í gönur.

Normal people know, of course, that the road continues on the other side of that hillock. Not to assume so is plain stupid.

Maria looks out of the window. She smiles: -Yes. That is obvious. In a few minutes we drive into the mountain. This is the very end of that road. They both laugh. -This was a crazily good journey.

Maria makes herself comfortable again. There is nothing to be seen apart from the greyness, nothing to be heard apart from the purring of the bus engine. Relaxing. Lullabying you to sleep. And then the rhythmic clicks of the wipers so mesmerizing. Also:

Most of the passengers are more or less asleep. Lacking sleep, anyway. This atmosphere is a perfect soil for some stupid ideas to pop up.

Allir syfjaðir, nota ferðina til að hvílast -- nema Hugo.

Hann er glaðvakandi. Eiginlega upptendraður. Það litla sem sést út vekur hjá honum einhvern óskiljanlegan áhuga. Þessi súld, þessi dumpungur, gerir allt svo óraunverulegt. Þokuslæða í fjallshlíðinni. Dalalæða neðar í dalnum sem þau óku um áðan. Yndisleg dulúð.

Auðvitað er það þessi fötlun listamannsins að sjá fegurð og dulúð í svo einföldum hlut sem grámi regnsins á Íslandi er. Hér er ekki sú litadýrð sem suðræn lönd skarta með litsterkum blómum sínum og

Everybody is using the long monotonous drive to rest -– except Hugo.

He is wide awake. Actually over excited and afire.

The little that can be seen here provokes some irrational excitement in him. The grey drizzling rain, this grey kind of daylight that could just as well be in the middle of the night here in this northern place of light nights.

There is fog in the mountain slope, grey of course, and there is fog in the bottom of the valley they just drove through. Kind of a lovely mystique of driving in the clouds.

Of course we can see that seeing beauty in that simple greyness of the Icelandic rain is some artist´s “handicap”. Here we certainly do not have the colors enjoyed in the southern countries which

ljósum söndum. Hér er önnur veröld með annað litróf. Svartir rakir steinar, enginn gróður, svört gljávot möl, svartur blautur grýttur holóttur vegur.

Hugo starir á veginn fyrir framan rútuna, starir á brekkuna, hólinn, þar sem vegurinn „endar” og liggur beint í fjallið.

Allt í einu vill Hugo endilega stoppa hér. María vaknar aðeins við að Hugo stendur upp, og sér að hann ætlar að tala eitthvað við bílstjórann.

Það getur nú svo sem verið að hann ætli að spyrja hversu langt sé á þennan langþráða áfangastað, þar sem ferðamannapésarnir hrósuðu í hástert fyrir náttúrufegurð og sögusetur, menningararfleifð og „öðruvísi” ferðamennsku.

are adorned with colorful flowers and white sand beaches. Here we have another world, another scale of colors: Black wet stones, no vegetation, black moist gravel, and a black wet bumpy road.

Hugo stares at the road in front of the bus, stares at the hillock where the road “ends” and leads straight into the mountain.

All of a sudden Hugo wants to stop here. Maria wakes up when Hugo goes to say something to the driver. He might be asking, Maria assumes, how far yet to go to this longed-for destination.

The pamphlets for travellers marvelled the beauty of Nature there, and cultural heritage library, where the ancient times come alive. It is advertised as a “different type of travel”.

Þetta er kannski ljósi punkturinn í þessari óvissuferð? Sjá eitthvað sem ekki er til heima. Auðvitað víkkar það sjóndeildarhring manns.

Hugo ávarpar bílstjórann, sem kemur hægt útúr eigin hugsunum þegar hann er ávarpaður. Hann var að hugsa um eitthvað allt annað en það sem er hér og nú, og í rútunni var grafarþögn. Ekkert heyrðist nema vélarkorrið og þurrkusmellirnir. Ekki einu sinni útvarpið á.

Hugo biður hann um að stoppa. Ekkert er sjálfsagðara.

Sumir rumska aðeins við að bíllinn stöðvast, sjá að Hugo fer út, og það er nú kannski ekki neitt til að fetta fingur útí. Hann er ef til vill bílveikur og þarf að fá sér frískt loft, eða eitthvað. Hér er ekkert að sjá.

That could be the very point in this trip into the unknown, to see some things that do not exist in their home country? Of course that widens our horizon.

Hugo speaks to the driver. The driver, obviously deep in his own thoughts, slowly responds when spoken to. The driver was thinking about something other than what is here and now. We know all about the perfect silence in the bus. Nothing but the engine purr and the wipers´ clicks. Not even the radio on.

Hugo asks the driver to stop. Of course welcome. Some feel that the bus stopped, some notice that Hugo goes out, which is nothing of concern. He might be car sick, or needing some fresh air, or something. There is nothing here of any interest.

Hvers vegna vill Hugo annars endilega láta stoppa rútuna og fara út á stað sem ekkert er að sjá nema brekka og fjall. Hann gæti nú ekki svarað þessu sjálfur. Hann þarf aðeins að fara út.

Auðvitað beygir vegurinn þegar uppá hæðina er komið, og heldur áfram meðfram fjallshlíðinni í sínum kattargörnum. Það að vegurinn lægi í fjall var aðeins brandari listamanns.

Afsökunin er, að listamenn sjá stundum svona spaugilega hluti, þar sem þessir sem eru niðri á jörðinni láta sér ekki detta neitt svona út í hött í hug. Það ætti að vera afgreitt, næsta beygja, takk.

Ekki næg ástæða til að stoppa bílinn og fara út að horfa á brekkuna.

Why would Hugo so desperately want to have the bus stopping and want to step off the bus in a place where nothing is to be seen but a slope and a mountain. Well, he could not even himself give any answer to that question. It is just that he must get out here.

Every normal man knows that the road will go on in a turn once we come to the top of the hill. The road will, of course, lead on by the mountain - in its usual cat´s intestines´ way.

This joke about a road leading into at mountain is just an artist´s joke. The only excuse is the fact that artists make up some funnily stupid things, whereas normal people stand grounded and do not suffer from such delusions. These normal ones know: next turn, please, and on we go. There is no rational reason to stop the bus and go outside to take a look at that slope, that hill, or whatever.

Hér er meira á ferðinni en listamannastælar.

Hugo er einsog dreginn áfram af óskiljanlegri þrá til að skoða þessa brekku við fjallsrætur á stað sem hann veit ekki einu sinni hvað heitir.

Hugo gengur útí móa.

Bílstjórinn geyspar, teygir úr handleggjunm, sem eru stórir einsog hrammar.

Krakkarnir halda áfram að vera syfjaðir.

María lítur að vísu út um gluggann, og sér Hugo arka á þúfum utan vegar, sem hann hefur nú aldrei í lífinu gert fyrr, og taka stefnu á fjallshlíðina.

Í fyrstu heldur hún að þetta sé framhald af brandaranum hans um að vegurinn lá í fjallið.

What we do not know yet is that there is more to it than funny artist´s ideas. Hugo is, as it were, drawn by some irrational and unexplained urge to see that slope by a mountain in a place of which he does not even know the name.

Hugo walks onto the side of the road, into a little dell.

The bus driver yawns, stretches up his huge arms, big as the paws and front legs of a huge bear. The passengers continue being sleepy.

Well, Maria looks out of the window seeing Hugo walking on uneven ground off the road. He has never before walked on a ground like this. He heads for the mountain slope. Maria assumes, i.e. to begin with, this being a part of his joke about the road leading into that mountain.

Hann er alltaf að fá skemmtilegar hugmyndir og útfæra þær -- svona einsog listamenn gera gjarnan. Mótíf í næsta verk.

Hugo gengur lengra, gengur upp brekkuna neðst í fjallinu.

Krakkarnir bíða í rútunni. Engum dettur í hug að standa upp og teygja úr sér úti, fá sér frískt loft, í svona leiðindaveðri. Hér er hreint ekki neinn venjulegur ferðamannastaður, en þau eru á leiðinni á fallegan stað, og þar mun stoppað.

Hugo er eins og dreginn áfram af óskiljanlegri þörf fyrir að ganga upp brekkuna.

Hann finnur tóftir, grónar, og þegar hann gengur inn þar sem einu sinni voru dyr á

All the time he gets amusing ideas, anyway, and he works on them. That is what artists do, right? This might be a motive for his next art piece.

Hugo walks on, further up the slope at the bottom of the mountain. The others wait in the bus. Nobody even gets the idea to stand up and stretch, the less to go out for some fresh air. The weather is not good, this is not any tourist place at all, and they are heading for a beautiful place where there will be a stop.

Hugo feels some irrational urge to walk up this slope. He sees there the remains of some house, i.e.: there might have been a house there some time in the past, now covered with grass and weeds. As he enters, or walks where once there seems to have been a door on a farm

bæ, sér hann fyrir sér fólk þar inni.

Hann sér móður sína, Jöru. Ekki dökkhærðu móður sína á Spáni, heldur ljóshærða, unga konu sem hann er viss um að sé mamma hans.

María stendur loks upp, spyr bílstjórann hvað Hugo hafi sagt. -Ekki neitt, svarar hann. -Bað aðeins um að ég stöðvaði rútuna. Hann þryfti aðeins að skreppa út. Það er ekki óalgengt á Íslandi að fólk þurfi að skreppa „út í móa”, segir hann og horfir á Maríu, sem greinilega veit ekki hvað það þýðir. Svo hann útskýrir: -Útlendingar gera ekki svoleiðis, því aðstæður eru nú svolítið aðrar víðast við þjóðvegi erlendis, en þér að segja þykir ekkert athugavert við það að skreppa í hvarf og kasta af sér þvagi „úti í móa” á Íslandi.

house, he can see, as it were for real, the people in there. He sees his mother Jara. Not his dark haired mother in Spain, but a blonde, young woman whom he for sure recognizes as his own mother.

Maria now goes to ask the driver what Hugo had said to him. -Nothing, he replies. -Just asked me to stop. He needed to get out. Here in Iceland we are used to that, you know, that someone has to go out for a minute. He looks at Maria, who obviously does not make any sense of that. So he explains – not so easy to explain to a young and well behaved lady as in this case: -In other countries we might not do that, as there the highways are a different kind of roads, you see. But here we hide behind a stone or something when we need to urinate.

Bílstjórinn brosir til hennar, þar sem hún hallar undir flatt og hugsar aðeins og bíður -brosir aftur, þegar hann sér að hún hefur skilið útskýringarnar. Svolítið feimnismál, þegar ung og fáguð dama á í hlut.

-Það er nefnilega ýmislegt sem er hægt að gera á Íslandi sem ekki er hægt að gera meðal siðmenntaðra þjóða. Við erum svoddan sveitalubbar, fröken mín. Þessi bílstjóri, þessi stóri og mikli rumur, svona Íslendingur sem lítur út einsog tröll í augum smávaxinna Spánverja, hefur fallegt og barnalegt bros. Brosir með augunum sínum vatnsbláu. Djúpt alvörubros.

Þessir rosastóru íslensku karlmenn eru svo ótrúlega blíðir, að við liggur að málrómurinn sé ekki í samræmi við líkamsstærðina. Maður býst við drunum, en út kemur ljúfasti vöggusöngur.

The bus driver smiles to Maria. She looks at him, contemplating for a while. He smiles again when he sees that she has understood his explanations. And he adds: -In Iceland there are things you can do which no way you could do among civilized people. We are such country side blokes, my lovey seniorita.

This bus driver --this huge big man, an Icelander that is a giant in the eyes of the little Spaniards-- has some cute childish smile. He smiles with his whole face, smiles with his pale blue eyes. It is a real and profound smile.

These huge Icelanders are so kind, so incredibly sweet, that their voice is no way as you would expect from such a big body. We expect thunders, but out comes the sweetest lullaby.

Bílstjórinn vaknar allur við samræðurnar. María raunar líka.

Hurðin er aðeins opin svo ferskur, rakur andvari kemur inn í bílinn.

Veitir ekki af því móða er á rúðum, og frekar dauft yfir mannskapnum svona í heildina litið.

-Ég vona að hann hafi ekki verið neitt bílveikur, segir María við bílstjórann.

-Nee, ekki held ég það. Hann var ekkert þesslegur. Hress og áhugasamur um íslenska náttúru, eða verið búinn að læra að það er í lagi að „skreppa útí móa” hér á Íslandi.

Við stoppum alltaf þegar við erum beðnir um svoleiðis stopp. Einkum í svona tilfelli, því hér er engin sjoppa í nágrenninu, og þar með ekki um að ræða í bráð það sem á íslensku heitir pissustopp! Bílstjórinn hlær.

The driver becomes vividly awake when conversing. Actually, Maria also. The door of the bus is a little bit open, as to let in some fresh, cool, moist draught of air. A kind of nice, as there the air inside is too moist. And the passengers are, as it looks, rather a drowsy and dull lot.

-I hope he did not suffer any car sickness, Maria says to the driver. -No, I do not assume that. Did not look like that at all. He was alert, and interested in the Nature of Iceland, or, we could say that he had learned that going a bit off the road, you know, is simply OK in Iceland. We always stop when somebody asks for that kind of a stop. Especially as in our case, when there is a long way to the next “pee-stop” - as Icelanders term it. The bus driver laughs.

-Ekki ónýtt að læra smávegis íslensku, bætir hann við sér til afsökunar. -Svona eitt og eitt orð, og fá innsýn í menningu landsmanna. Er það ekki tilgangurinn með ferðalögum að kynnast siðum annarra þjóða?

Sumir eru kannski hneikslaðir á svona náttúrumenningu? segir hann í spyrjandi tón. Hann veit ekki hvort stúlkan er hneiksluð, og er að fiska eftir, hvort unga daman sé of vel upp alin til að hlusta á, eða halda uppi, svona óviðeigandi samræðum. Bílstjórinn fer því útí aðra sálma:

-Við eigum svona hálftíma akstur eftir þangað sem við ætlum að stoppa og fá okkur bita. Svo eru um það bil hálfur annar tími á áfangastað. Þar er ægifagurt og þú getur farið að hlakka til. Jafnvel fallegt í svona

He adds: -Good to learn some Icelandic, using that as a kind of an excuse for the word pee stop. -Good to learn one and one word to get insight into the culture of other nations. Isn´t that a part of the travels to see foreign cultures? But some might be disgusted by our “natural culture”?

This was more of a question than a statement, we hear by the tone of his voice.

He has the notion that the young lady might be too well behaved to take part in such inappropriate conversation. So he changes the subject: -Just about a half an hour drive from here to the place where we take a break and get something to eat. Then about an hour and a half from there to destination. That place is beautiful. You should start looking forward to seeing it. It even looks

dumbungsveðri. Jafnvel enn fallegra, því menningin og sagan njóta sín best þegar þokuslæðingurinn sveipar allt sjáanlegt dulúð.

Krakkana fer að lengja eftir Hugo. Einn og einn fer að rétta úr bakinu, að minnsta kosti til að láta fara betur um sig. Finna sér nýja stellingu.

Að því kemur að menn fara að spá í hvað sé að gerast. Er rútan kannski eitthvað biluð? Væri nú ekki spennandi hér!

Bílstjórinn er búinn að drepa á mótornum.

Hann stendur loks upp og teygir úr sér úti í suddanum.

Hann horfir upp í fjallshlíðina. Þar sé hann strákinn, sem er inni í tóftum,

great in this misty or foggy weather we have now. Or even more beautiful, as the old stories and lore and their mystique are even more powerful when the fog partly hides away from our eyes the visible surroundings.

The kids in the bus now see it is about time to get Hugo on board again. One and one stretches his back, or at least tries to find a better position to sleep in.

Some even start pondering on what is actually going on. Could the bus have broken down? Not working? Right here would not be an interesting place for that!

The driver has turned the engine off. He now goes out to stretch his back in the refreshing drizzle of rain. He looks towards the mountain slope. There he spots the boy inside the ruins of

og að hann bograr þar eitthvað, situr á hækjum sínum eða eitthvað svoleiðis.

Við vitum vel hvað bílstjórinn er að hugsa. Hann þorir ekki að segja neitt við neinn um það mál. Hann er hræddur um að ganga fram af ungu erlendu dömunni, sem skildi varla að menn færu út í móa til að vökva grasið í rigningunni.

Hann kveikir sér í sígarettu, teygir sig í úlpuna sína til að leggja yfir herðarnar. Stendur svo sallarólegur fyrir framan bílinn, sem stendur þarna á miðjum vegi. Það er engin umferð hér á þessum tíma árs í svona veðri. Jú, auðvitað þurfti að koma sveitamaður á dráttarvél rétt á meðan. -Ætli hann komist framhjá? hugsar rútubílstjórinn.

an ancient farmhouse. The boy leans forward, or has sat down there, or something like that.

We know what the driver thinks. He does not say anything. He does not want to shock the young foreign lady. She hardly understood that men here just go outside to water the grass in the rain. (--The less would she know what else men can do here behind a stone, or in ruins of a farmhouse--).

He lights a cigarette, reaches for his coat to put it on his shoulders. He just stands there, completely at ease, in front of the bus, in the middle of the road. No traffic here anyway, not at this time of the year, and not in this lousy weather. Well oh well! A farmer´s boy on a tractor drives this way. The bus driver thinks: -Can he pass or do I have to…..

Strákurinn á dráttarvélinni ekur óhikað útfyrir veginn og framhjá, svo inná veginn aftur. Ekki málið. Hægir ekki einu sinni á sér.

María er komin út. Bílstjórinn býður henni úlpuna sína á herðarnar, því það kemur hrollur í hana.

-Svo er mjög reimt hér. Draugagangur, segir bílstjórinn. -Mörg erlend skip hafa lent hér í klettum og farist, hér á öldum áður. Frönsk og spænsk skip.

Ég er ættaður héðan, og hér er sagan við hvert fótmál. Menn hafa haft nægan tíma á veturna til að sinna listum.

Ég á forláta kistil, mjög gamlan, fáðan rúnum, sem auðvitað voru bannaðar og taldar djöfullegar. En galdramenn létu sér nú ekki segjast og

The boy on the tractor, without any hesitation, drives off the road, passes the bus, and onto the road again. Did not even slow down the least.

Maria gets out. The driver offers her his jacket to put on her shoulders, as she is a bit cold and shivering. And he says: -There are lots of ghosts here. Many a ship got wrecked here on the huge cliffs on the seashore. They were French and Spanish fishing vessels. I come from here so I know. Here we have rich lore, and stories, and memories.

I suppose that people here had ample time during the long winters to write down what happened, and to decorate and make artistic works.

I own an old little chest, actually very old, with rune letters carved on it. Runes were of course considered devilish. But the wizards did not obey the church, nor

stunduðu sína galdra þrátt fyrir ógnir og hótanir yfirvaldanna og kyrkjunnar.

Það var mikill akkur í að finna galdramenn, því þá var hægt að sölsa undir sig jarðir þeirra og setja fjölskylduna niður á bæjum þar sem vantaði vinnuafl. Niðursetninga. Það hafa nú ekki alltaf verið raunverulega göldróttir menn sem voru ofsóttir, heldur var með ýmsu móti komið sök á þá sem áttu góðar jarðir.

Sagan er hér við hvert fótmál, skal ég segja þér, en á Ísland er ekkert að sjá. Hér er saga sem er ekki skráð í byggingar og önnur mannvirki. Ekki sýnileg. Kannski öðru vísi en maður upplifir ferðalög og menningu í Evrópu. Það er að segja: á meginlandi Evrópu. Íslendingar tala um Ísland og Evrópu.

the threats from authorities, and went on with their magic and witchcraft.

Authorities and the church tried to accuse men of being wizards and doing magic, as then they could be executed, their land and belongings confiscated, their families taken away and used as forced labour in other places.

Not any real wizards, necessarily, but plotted out to accuse those who owned good land and good farms.

In this place history is everywhere. In Iceland you cannot expect to see old buildings and the like.

But we have history that is not written in buildings and other such man made things. We have an invisible history.

Quite different from that what we see in countries in Europe. That is to say countries on the continent of Europe.

Eyjarskeggjar er stundum svolítið skrítnir, skal ég segja þér. Þeir eiga það til að halda að þeir séu miklu meiri menn en aðrir. Telja sig hafa einhverja ímyndaða sérstöðu meðal þjóða. Þið sem eigið nágranna lítið líklega svo á að til séu aðrir menn ykkur líkir, en menn á svona einangraðri eyju hugsa allt öðru vísi.

Það er engu líkara en menn hafi litið útlendingar slíku hornauga að þeir voru taldir hætturlegir! Þess vegna var það siður í kristni á Íslandi að drepa alla skipbrotsmenn, þá fáu sem lifðu af. Það var glæpur að skjóta skjólshúsi yfir þá. Slíkir manngæskumenn sóttir til saka.

Islanders are sometime queer, you know. Those who live on an island imagine that they are somewhat superior to other nations. Something special. The navel of the universe. And islanders, especially those who live on a remote island, develop what is called “the islander syndrome” .

In the olden days this might have been the cause for some hatred, or some fear, against foreigners. During Churchian times in Iceland foreigners were even looked upon as being dangerous!

All shipwrecked seafarers, the few that overlived, were killed. It was considered a crime to help them, forbidden to bring them home to one´s farm. Those who dared to show such charity were prosecuted.

Bílsjórinn er nú ekki viss um hvort hann eigi að halda áfram að fræða ferðamanninn. Það virðist ekki vera sossum mikið annað að gera hér.

María spyr: -Hvað gerðist þá ef skip fórust hér og menn komust af? -Þeir urðu úti. Frusu í hel. Blæddi út af sárum sínum. Ef þeir komust lifandi í land, blautir og hraktir, tók frostið við þeim. Þeir þrekmestu gengu þar til þeir fundu bæ. Oftast varð fólkið hrætt við manninn sem barði að dyrum, og ennþá hræddara við refsingu, því yfirvaldið bannaði að skipbrotsmönnum væri gefið húsaskjól og matur.

María verður hugsi. Hvílíkur óhugnaður! Hvílík grimmd!

The driver is not all too sure if he should go on with informing the traveller on these things. But there does not seem to be anything more relevant to talk about here.

Maria asks: -What then happened if ships stranded, and men really survived?

-They froze to death. Or their wounds were bleeding to cause their death. If they really got ashore, they were soaking wet, exhausted, and the freezing cold got a grip. Those strong enough to walk might find a farmhouse. But the people were afraid of them when they knocked on the door, and people knew the threat of being accused of the crime to let them inside and give them food to eat.

Maria tries to think this out. What horror! What terrible cruelty.

Bílstjórinn horfir upp í brekkuna, greinilega að bíða eftir að drengurinn ljúki sér af og fari að skila sér í bílinn.

Hann ákveður að halda áfram með fræðsluna, því ekkert bólar á að strákur ætli að fara að skila sér. Sagan hér og forneskjan er bílstjóranum mikið áhugamál. Þetta, sem málið snýst um, eru hans forfeður, því mann fram af manni, kynslóð eftir kynslóð, bjuggu menn á sama stað, ættaróðalinu, þótt sum væru lítil og rýr.

-Í svona þoku, segir hann, -eru menn að villast fram á sjávarhamra. Þeir sogast í ranga átt, og fara villir vega. Eitthvert brenglað seglusvið í þessu grjóti, greinilega. Menn gersamlega tapa áttum ef skyggni er slæmt.

The driver looks towards the hill, the slope where Hugo went. He is waiting for the boy to do what he needed to do and return to the bus.

As the boy seems not to be returning, not yet, the driver decides to tell Maria more. This history and the horrible past of this place is his great passion. This historical past is all about his forefathers. Generation after generation people lived on their forefathers’ farm. Even if some of the farms were small and meagre, hard to make a living on.

-The fog is always dangerous, he says. -Men could be walking the wrong way, as if drawn astray, heading for the steep cliffs on the coast. Possibly these coasts and cliffs have some kind of disturbing magnetism. When there is poor visibility, we lose all sense of directions.

Öll klettabeltin halla inn í landið. Talið að miðja landsins hafi sigið vegna þunga nýrra jarðlaga sem til hafa orðið við gos.

Menn ramba fram að klettum rammviltir. Ill veður eru hér oft. Fari menn eða fjúki fram af er voðinn vís, því ólgandi hafaldan skellur á klettunum langt fyrir neðan og gefur engum manni grið.

Náttúruöflin á Íslandi eru ekkert lamb að leika við, mín kæra. Þurfti ofurmennska til að lifa af hér. Talið er að draugagangurinn valdi þessari áttavillu manna. Þeir gengu allir aftur sem drukknuðu þegar skipin fóru niður.

-The coast cliffs here are not level, not parallel with the ground. They a kind of rose up at the seaside, at the same time sank inside into the centre of the island. Volcanic eruptions in the centre of Iceland accumulated heavy lava and ashes there, which pushed down the centre and, as it were, lifted the East and West coasts up at the seaside.

-When men lose all sense of directions, they walk off cliffs. Here the weather conditions are very harsh. Strong winds. Gales and blizzards. The forceful waves of the ocean hit and batter the coast, and if we get blown off the cliffs, these waves will show no mercy. Nature is not any sweet little thing here in Iceland, my dear. Only the super strong ones could make it here.

-Lore claims ghosts to lead men astray from right direction. All sea wrecked men who got drowned could not find peace,

Eru víst oft útlítandi sem sjórekin lík. Þeir vilja komast heima til sín. Þar bíður konan með börnin, og mæður og feður, sem vissu ekkert um afdrif þeirra. Þeir finna engan frið öld eftir öld eftir öld.

Það var sossum búskapur hér á öldum áður. Mikil sjósókn, gæftir voru hér við alveg uppi við land. En búskapur lagðist af fyrir löngu. Þessar tóftir sem þú sérð, þarna sem strákurinn er, var býli. Svona torfbæir verða veðrum og vindi að bráð þegar þeir hætta að þjóna tilgangi sem mannabústaðir.

Það endaði á því að bændur heimtuðu veg, því þeir voru búnir að fá niðurgreidda jeppa. Þingmaðurinn gekk ötullega fram við að heimta veg handa atkvæðunum sínum.

and they are still here. They look like a cadaver that has been washed ashore. All they want is to get home to their wives, children, mothers, fathers, who could not know what their fate was. They find no peace century after century.

-Long ago there were farms here. And they had fish in the sea, not so far from the shore. But all this inhabitation is long gone. You see these remains of a farm there where the boy is sitting. When these houses were deserted, no longer suitable to live in, they quickly became the prey of winds and weathers.

-Funnily enough, it all came to an end when farmers wanted roads, as politicians got (/bought) votes from the farmers by doing them a favor. The politicians, the MPs, gave sturdy jeeps to the farmers, and then there was the need for a road to drive them on.

Þá var þetta fyrirbæri lagt, og það kallast vegur á islensku.

Bændur voru auðvitað himinlifandi yfir að vera búnir að fá veg. Þeir settu allt sitt dót í jeppann og fluttu í bæinn. Þingmaðurinn átti ekki von á að görnin yrði til þess að atkvæðin hans flosnuðu upp.

Menn bjuggu hér í hellum stundum. Vel hægt að halda á sér hita í hellum. Hellar voru einnig góð geymsla fyrir mat, mátulega rakir og kaldir ef ekki var kynt. Ekki endilega frost í djúpum hellum.

Hinsvegar var mjög kalt í verbúðum þar sem menn hírðust, þeir sem fóru í veri. En bæirnir, torfbæirnir, voru hlýir, merkilegt nokk.

-You see: This phenomenon that we are driving on, bears the name “a road” in Icelandic, you see.

-The farmers were only too happy now to get a road. They stuffed all their things into the jeeps, left the farm, and drove to town. The MPs did not foresee that this favor of jeep and a road, the Cat´s Intestines, would have their votes move away!

-Some lived in caves. Caves can be quite good and warm, actually. Not necessarily frost inside deep caves. And caves were a good storage for food, if not heated, as they are damp and cold by nature.

But the houses in which the Icelandic fishermen lived during the fishing season were cold. The stone and turf houses were not so bad at all. Fairly easy to heat.

Moldargólfið varð hart og slétt við að gengið var á því, þar sem rakinn í moldinni, kallaður kristalinskt vatn, kemur til góða þegar moldargólfið er troðið.

En þegar hætt er að troða það þornar moldin og fýkur brott.

Efnafræðingur sýndi að taki maður þurra mold í lófann og hnoði, verður moldin rök, ekki af raka úr húðinni heldur úr sjálfri sér.

Allir torfbæir hrynja svo að lokum, sperrur fúna, hleðslan gefur sig. Svo grær tóftin upp.

Hvernig geta þeir sem bjuggu hér fyrir hunduðum ára fundið bæinn sinn aftur? Allt meira og minna horfið.

Maríu finnst spurningin skrítin.

-The floor of the stone and turf houses was made of soil, and it was very good when it was perpetually treaded on, as the soil contains crystalline water. But once deserted the soil dries out and gets blown away.

-A chemist demonstrated how we can take a lump of soil, knead it between our palms, to make it moist. Not from any moist of the skin but from the crystalline water in the soil.

These turf-houses decay when deserted. Wooden rafters rot, the stones are if no use when the turf is gone. Weed and vegetation takes over.

The bus driver adds:

-How could those who lived here hundreds of years ago find their farm again? All more or less gone.

Maria does not quite understand this question.

Hugo er búinn að finna bæinn sem hann veit að er heimilið hans.

Hugo grefur í mold með berum höndum. Hann lyftir upp steini í þessari hrundu hleðslu. Þar finnur hann morkinn hlut, sem hann sér sem sauðskinnsskó. Í honum einhverja enn morknari drullu sem í hans augum er spennandi hlutur.

Við að hreinsa brott mold og morku, heldur hann á silfurpeningi, fornum, spænskum, sem var falinn í heyi undir íleppa, í þessum fallega sauðskinnsskó.

Hann lítur greinilega á þetta sem spennandi fund eða fjársjóð.

Hugo has found the farmhouse in which he lived long long ago. He just is sure about that. Hugo pushes away soil with his bare hands. He lifts up a stone in the broken down wall.

There he spots a rotten thing that he sees as a shoe made of sheep leather. Inside that thing, he finds something even more rotten, which, to his mind is something very exciting. He carefully cleans away all remains of soil and stuff, eventually to hold in his hand a silver coin, an ancient Spanish coin, that once was hidden there, wrapped up in hay and a knitted insole, in this (--that once upon a time was--) a beautiful shoe made of sheep leather.

He sees this as some really exciting findings. Or rather as a treasure.

Rétt einsog hann hafi fundið eitthvað sem hann var að leita að, en samt sé eitthvað enn meira sem þurfi að finna.

María fer að hafa áhyggjur af hve lengi Hugo dvelur þarna uppi í hlíðinni. Henni er ekki sama. Þetta er orðið einum of langt. Hvað skyldi hann nú vera að pæla? Einhver himnasending, greinilega, til að nota í frumlegt verk, tekur líklega hug hans allan þessa stundina. En það er nú ekki tilltissemi að láta hópinn bíða svona.

Auðvitað væri spennandi að sjá hverju hann er að safna þarna. Hún röltir af stað í áttina til hans.

It is as if he found something he was looking for, but yet, this only to be the beginning of what is here to be found.

Maria is not quite at ease waiting for such a long time for Hugo to return to the bus. He is still there in that slope. Really too long a time to stay out there. What would he now be up to! Always some ideas. This one right from the skies, she assumes, to be used in something extraordinarily innovative. Most likely that new idea overtaking all his thoughts at the moment.

But rather selfish and inconsiderate to keep the group waiting for such a prolonged time.

She cannot resist the curiosity to go and see what he is up to there. She slowly walks towards the place.

Í fyrsta sinn á æfinni klofar hún yfir gaddavírsgirðingu, hálfhrunda og ryðgaða, og þessar þúfur eru argasta torfæra í hennar augum. Skálmarnar og skórnir verða vot af rekjunni. María er ekki, eiginlega, útbúin fyrir svona svaðilfarir einsog þetta.

Hún stoppar og horfir upp að tóftunum. Hún sér ekki Hugo, því hann virðist hafa beygt sig niður.

Hún kallar til Hugos: -Ertu ekki að koma? Við bíðum.

Við að Hugo heyrir einhvern kalla úr fjarlægð, finnst honum einsog hann þurfi að fela sig. Hann finnur að hann þyrfti að láta á sig húfuna - hvaða húfu?

For the first time in her life, she climbs over a fence, an old and broken one, made of barb-wire now all rusty. The uneven ground, with bumpy tussock, are for her difficult to pass. The moist vegetation wets her shoes and trousers’ legs.

Maria is actually not equipped for such a tough walk like this.

She stops, looks towards the ruins of that old farmhouse. Hugo not to be seen from where she is now, as he seems to have bent down.

She calls to him: -Hugo! Aren´t you coming? We are all waiting!

On hearing someone call, Hugo is overtaken by fear, and has the urge to hide away. He, frustrated, gets the feeling of needing to put on his woollen cap. But what cap???

þessa sem búið var að festa hvíta ullarlagða í, lambhúshettuna sem hann varð að hafa þegar aðkomumenn bar að, til að fela svart hár sitt.

-

Og að auki vissi hann að hann þurfti að fela sig uppi á loftinu undir rjáfri.

Undarleg flóttatilfinning heltekur hann. Enginn má sjá hann.

Allt þetta ímyndaða heimilisfólk á bænum bíður eftir að hann feli sig. Augu allra hvíla á honum. Hvar er húfan? Hvar er felustaðurinn?

Allir hér eru ljósir á brún og brá, hann er dökkur, dökkhærður, með svarbrún augu.

The one with the white wool attached to it, the fake blonde hair. This woollen cap he always had to put on his head when someone came on visit. He had to hide his black hair. On top of that Hugo now has the feeling that he must hide in his secret place up there right under the roof.

He is overwhelmed by some feeling of needing to escape. He must not be seen by anyone.

He knows that everyone on the farm (--people who really are here in his imagination--) is waiting for him hiding away quickly. Where is his woollen cap? Where is his hideaway? Everybody here is blonde and fair, but he is dark, his hair black, his eyes dark brown.

Útlit hans er ástæðan fyrir að enginn aðkomumaður má líta hann augum. Enginn má vita að hann er til. Þetta er undarleg tilfinning. Ekki ósvipuð og oft hefur komið fyrir hann áður. Hann einsog finnur sjálfan sig einsog utanfrá séð, er hann sjálfur en finnur sjálfan sig í allt öðru umhverfi, í allt öðru samhengi. Aldrei hefur honum fundist hann vera að ganga af göflunum þótt svona hafi komið fyrir, heldur gefur þetta tilfinningu um að vera satt, raunverulegt, og ekkert klikkað.

Það er kannski svona að vera klikkaður, eða með ofskynjanir, að manni sjálfum þykir ekkert athugavert við þetta, en öðrum líst ekki á þetta. Þess vegna segir maður aldrei frá þessu.

María gefst upp á að ná sambandi við Hugo og snýr við niður á veg. Hún er orðin vot í fæturna.

His looks are the reason for letting nobody, no strangers, no visitors see him. No one can know that he exists. This is a strange feeling. Something like this has happened to him before: He, as if it were, sees himself as if looking at himself from outside. In some altogether different surroundings, different context. These incidents have never been anything in the direction of insanity, but something real, true, and not in any way an idiocy, nor he going crazy.

Perhaps, in the eyes of the weird one, his own hallucinations are perfectly normal. One is quite at ease with that, but others are not.

That is the reason for not telling.

Maria gives up. Returns back to the road. Her feet are wet.

Krakkarnir spyrja auðvitað hvað sé í gangi.

-Hugo er þarna að finna eitthvað vo vo sniðugt, lítur út fyrir, segir María.

Þetta er ekki í fyrsta sinn sem hann gleymir sér í sínum hugarheimi. Þetta er bara Hugo. En er ekki nóg komið?

-Reynum að fá hann til að koma, svo við getum haldið áfram ferðinni.

Í huga Hugos koma atburðir, en ekki í neinu framvindusamhengi. Það koma menn í einhvers konar embættismannabúningum ríðandi í átt að bænum.

Hugo finnur að hann er Huginn, sem mamma hans, Jara, ávarpar, og hann verður að fela sig áður en þeir koma. Mamma hans er flutt brott af þessum mönnum. Hún er meðhöndluð einsog sakborningur.

Of course the others start asking what the problem is. She replies: -Hugo found something awfully interesting over there – or so it seems.

This is not the first time he gets lost in his now thoughts, a world of his own. This is simply how Hugo is. But enough is enough. -Let us, they say, -try to have him come back. We would like to drive on.

In Hugo´s head, incidents pop up, but out of context of the whole sequence. Men on horses come riding towards the farm. Their clothes indicate some authorities.

Hugo now knows that he is Huginn, son of his mother Jara, who addresses him, tells him to hide away before they arrive. These men take his mother away. She is held as a prisoner, convicted of a crime.

Það ríkir þrúgandi þögn og mikil sorg í baðstofunni. Nístandi angist grípur Hugo.

Hugo, sem veit að hann er Huginn Jöruson, er aðeins barn, horfir á úr felustað sínum. Hann veit að mamma er saklaus. Hann strengir þess heit að sanna sakleysi hennar. En hvernig? Það virðast engir vegir færir.

-Hellirinn, hugsar Hugo. -Það er hellir. Hann gengur út úr tóftunum, rakleiðis ábrekkis upp fjallshlíðina.

Krakkarnir sjá nú að Hugo er sko hreint ekki að koma, heldur tekur hann stefnuna upp í þokuna. Bílstjórinn lítur á Maríu, spyrjandi augnaráði. Svona einsog hann segi, þótt hann

Everyone on the farm is silent. This silence is heavy and full of sorrow.

Hugo is overcome by a grip of anguish.

Hugo, who knows that now he is Huginn son of Jara, is just a child. He watches from his hiding place. He knows his mother to be innocent. He makes a vow to prove her innocence. But how?

There seem to be no possibility.

-The cave, Hugo thinks. -There is that cave.

He walks from the ruins of the farmhouse straight up the slope of the mountain.

The group in the bus now sees that Hugo is, for sure, not on his way back, but walks straight into the dense fog.

The bus driver looks Maria into the eyes, not asking but yet the expression on his

aðeins hugsi það: -er ykkur sama þótt hann fari svona og láti okkur bíða? Maríu er ekki sama.

Nei henni er ekki sama.

Hún fer á ný uppeftir, þó ekki lengra en nærri því að tóftunum. Hún kallar: -Hugo. Hann lítur ekki við, gengur aðeins hraðar, stefnir á klettabelti í fjallshlíðinni.

Ekki eru það endilega sögurnar sem bílstjórinn var að hræða hana með sem fá hana til að fara á eftir Hugo, heldur finnst henni þetta ekki viðurkvæmileg hegðan gagnvart hópnum.

-Hvað heldur hann eiginlega að hann finni þarna? hugsar hún Hugo kemur að klettabeltinu. Hann er ekki einu sinni móður. Hann er fullur orku,

face says: -Is it OK for you that he has us waiting like this?

No. As Maria sees it, it is not OK. Definitely not.

She walks again from the road, this time she goes almost to the ruins of the farmhouse. She calls to Hugo: -HUGO!

He does not look back, rather walks ever faster heading straight towards cliffs in the mountain slope.

It is not just these stories that the driver told her making her afraid, but also the fact that it is not appropriate on his behalf to keep them waiting like this. -What on earth could he possibly expect to find up there!

Hugo gets up to the cliffs. He is not even short of breath. He is full of energy.

þótt hann sé ekki fjallagarpur né útivistarmaður að neinu leyti.

María er orðin sveitt og móð. Hún kallar annað kastið á Hugo, sem ekki einu sinni lítur við, heldur arkar áfram.

Nú fer allt að verða á fótinn, urð og skriða.

María hrasar og skrikar fótur í öðru hverju spori, en Hugo er léttfættur og einsog hugurinn beri hann svífandi upp brekkuna.

Hann finnur op hellis, og gægist inn. Þarna er engin hætta á ferðum, finnur hann. Eins konar skjól og kyrrð, athvarf og öryggi, sælublíð tilfinning grípur hann. Augu hans venjast myrkrinu. Hann veit að fyrir utan var eins konar útihús,

Yet, Hugo is not any mountaineer. He is not at all used to this kind of climbing or outdoor activity.

Maria is out of breath, and sweaty. Every now and then she calls Hugo, who not as much as looking back, walks on.

The slope gets ever steeper. There is gravel and stones. Maria almost falls, and every step is sheer difficulty. Contrary, Hugo is light-footed, as if his intentions carry him as if flying up the steep gravel slope.

He finds the opening of a cave. He peeps inside. Here there is no danger, as he feels it. A kind of a shelter, calmness. And he feels some beautiful security here. His eyes get used to the darkness. He knows that there used to be a kind of a shelter, or a little hut in front of the entrance into the cave.

og ekkert óeðlilegt að þangað væri gengið frá bænum, enda hafi verið þarna troðinn stígur frá bænum í útihúsið.

En annað var ekki á neinna vitorði nema heimamanna: Hellirinn. Þangað lágu þessi göng, hér er munninn. Hann bograr inn um opið.

Hugo er kyrfilega flæktur í eitthvert heilagt heit þess efnis að segja sannleikann í málinu. - Hvaða máli?

María klöngrast alla leið, sér hvar fjallið gleypti Hugo: Hellisop.

A small trodden path used to be there from the farmhouse to the little hut. Nothing suspicious about that.

But nobody other than the people on the farm, knew, that this little hut was hiding the entrance of the big cave. There is a narrow opening leading to the cave inside. Hugo, crawls, or squeezes his body through the opening.

Hugo has the irresistible urge to fulfil some sacred vow about exposing the truth in the case. - What case?

Maria, with great difficulty and exertion gets all the way up the steep slope. She sees where the mountain has swallowed Hugo. An opening into the mountain. Or a cave.

Hún var búin að lesa um að hundruð hellna væru á Íslandi, alls konar hraunhellar og hellar í eldri berglögum. Sumir hafi verið notaðir sem mannabústaðir, eða sem fjárhús. Þetta er greinilega einn þessara hundraða hellna sem á þessu landi finnast.

En hvað í ósköpunum er Hugo að pæla? Hellaskoðunarferðir voru alls ekki á ferðaplaninu. Hún kallar inn í myrkrið: -Hugo, ertu hér? Hún fikrar sig áfram.

Innar í hellinum er birta. Það eru tvær raufar í berginu. María lítur uppfyrir sig. Bergvatn seitlar inn á bergveggnum. Gólfið er slétt. Veggirnir hrjúfir.

Maria has already read about hundreds of caves in Iceland. There are lava caves, and also caves in older types of bedrock. Some of the caves were used as domestic animal shelter, and in some of them people really lived. Hugo has obviously found one of these hundreds of caves to be found on this island.

But what on earth is Hugo up to? Caves were not on the plan at all.

Maria calls into the dark: -Hugo, are you here? She slowly tries to move on inside the cave having passed through that little narrow opening.

A bit further inside there is light coming in through two narrow openings of the cave wall. On looking up to the ceiling Maria sees some fresh water dripping inside. The floor is level and smooth, the walls to the sides are rough.

-Hugo, kallar hún, og nú sér hún móta fyrir honum í rúmu rými í hellisbotninum.

-Hverju ertu að leita að, Hugo minn!

-Ekki trufla mig, María. Ég verð að finna sannleikann.

Hugo er annarlegur og í öðrum heimi. Svarar ekki nema einsog útí loftið. Augu hans horfa á eitthvað sem ekki er þarna. Hún reynir að tala við hann, en það er einsog hann vilji ekki láta trufla sig.

-Heyrðu, Hugo minn. Krökkunum er farið að lengja eftir okkur. Þau vilja fara að halda áfram.

Hann svarar ekki. Leitar einhvers þarna inni í hellinum, sem ekki er þarna.

-Pabbi, segir hann í hálfum hljóðum. -Og Bruno.

-Hugo, she calls, and now she can spot him in an ample space on the bottom of the cave. -My dear Hugo! What are you looking for there?

-Don´t disturb me. My intention is to find the truth.

Hugo is as if other-worldly. His answers do not make sense. His eyes gaze at something that is not there at all. Maria tries to talk to him, but he as if wards that off.

-Now listen, my dear Hugo. The other kids are waiting for us. They want to move on. He does not answer. He is looking for something there, in the cave, for something that is not there at all.

-Dad, he whispers. -And Bruno.

Hann gengur að opinu sem ljósglætan kemur innum, og horfir yfir á bæjartóftirnar neðar í hlíðinni. Héðan sér einnig útá veg.

Héðan sér til mannaferða. Hingað er hægt að komast án þess að til manns sjáist. Hér er hægt að felast. Hann starir út um opið.

-Þetta er felustaður pabba, hugsar hann, eða tautar. -Og Bruno var hér líka.

Maríu er illa brugðið. Föl dagsbirtan úr raufinni lýsir upp andlit Hugos. Svipur hans er einsog áfergjulegur. María sér að eitthvað er að. Eitthvað verulega alvarlegt. Augu hans eru ýmist flöktandi, eða starandi, andadrátturinn grunnur,

Hugo walks towards the opening in one side of the berg, the one that lets in a beam of daylight. From here we can see the ruins of the farm.

Also there is a view towards the road. From here we can see if someone was on his way to the farmhouse. This is a place, easily reached without being seen. This is a good hiding place. Hugo stares out of the narrow opening.

Hugo, as if whispering, says to himself: -This is my father´s hiding place. And Bruno was here too.

Maria is not at ease. The pale ray of daylight lights up Hugo´s face. The expression on his face is that of eagerness. Maria sees that something is wrong. Something really serious. Hugo´s eyes either flickering or gazing. His breathing is shallow, and all his

allt fas hans ber vott um hugarástand sem ekki er annað en annarlegt í augum Maríu.

Hún bakkar út úr þessari vistarveru, og Hugo tekur ekki einu sinni eftir því.

Hún fetar sig fram göngin og út, fer niður brekkuna, og er orðin illa til reika, búin að rífa buxnaskálmina, skrámuð á lófunum, og henni er mikið niðri fyrir. Það sjá allir. -Við verðum að fá hjálp. Það er eitthvað mikið að.

Bílstjórinn vill vera viss: -Er hann ekki bara í hellaskoðunarferð? Það er ótrúlega heillandi að kanna hellana á Íslandi. Þeir eiga ekki síður sögu en þokan og myrkrið.

behaviour is, as Maria sees it, an indication of some senseless state. She slowly gets out of this cave. Hugo does not even notice.

Maria goes back through the narrow entrance of the cave. She gets out into fresh air. She now strives to get down the slope. She is wrecked, her trousers are torn, the palms of her hands are all scratched to the bleeding. Everyone can see that something bothers her profoundly.

-We have to get help. Something has gone wrong.

The bus driver wants to be sure: -Is he not just enjoying the caves in Iceland? They are unbelievably mesmerizing. The caves have their own history, no less than the fog and the darkness.

-Nei, svarar María. -Hann er í annarlegu ástandi. Við verðum að fá lækni ef það er mögulegt.

-Er Hugo eitthvað enn skrítnari en venjulega? spyr einhver úr hópnum. Svipur Maríu er þungur, hún dregur djúpt að sér andann, og það segir meira en orð. Þetta var ekki fyndið.

-Vertu róleg, stúlka litla, segir bílstjórinn hægt og áhyggjulaust. -Þetta getur nú ekki verið svo alvarlegt. Best ég rölti upp í hellinn og tjónki við kauða. Hér morar allt í léttrugluðu fólki, skal ég segja ykkur. Mikið um sérvitringa og fólk sem sér meira en flestir aðrir. Í mínum huga er þetta skemmtilegasti staður á jörðu, segir hann,

-No, Maria affirms. -There is something wrong. Something not as it should be. We might need a doctor, if that is possible.

Someone in the group says: -Is Hugo any more different now than usually? We can see that Maria does not take this as a joke. She takes a deep breath, and this tells more than any words could convey. This is not funny.

-Relax, little girl, the driver says, not showing any worry. -This could be less serious than we might assume.

I better get up there to the cave and talk to the boy.

We have a lot of funny people here, you know. We have all kinds of weirdos here around. Just used to that. And some do see more than the normal people´s eyes allow for. As I see it, this here is the most interesting place on earth, he says,

og hann brosir innilega -- hlær aðeins, en eiginlega ekki, því krakkarnir eru greinilega á öðru máli.

María er ekki eins áhyggjufull og hún var. Eitthvað svo traustvekjandi að hafa svona rólegan mann sem er til í að hjálpa.

Svona stórir menn eru stórstigir. Bílstjórinn stikar upp hlíðina, fótviss og hraðgengur þótt hreyfingarnar séu allt að því letilegar. Hann virkar frekar einsog tröll að rölta heim til sín í fjallið en að þarna sé ósköp venjulegur bílstjóri að taka að sér að koma vitinu fyrir farþega sem er að verða til að tefja för.

Hugo er sestur á sillu í hellinum. Hreint ekkert fararsnið á honum.

smilingly. He almost laughs, but lets the smile do, as the group is obviously not agreeing with that comment.

Maria is not as dreadfully worried now. She finds it comforting and reassuring to have that man by her side, so easygoing, so helpful.

Big men take big strides. The bus driver walks up the slope, his feet seem to know where to stride, and he is amazingly fast, even if his movements are a kind of lazy and easy going.

He reminds of a big troll going home to his own cave in the mountain, not being just a normal bus driver to get a troublepassenger back to normal, as that passenger is causing too much trouble and delay.

Hugo has sat down on a stone in the cave. He is not going anywhere.

Hann sér fyrir sér Jöru, mömmu sína, koma með mat handa pabba hans. Það ríkir mikið ástríki milli þeirra.

Hann sér stóra hundinn hans pabba, hann Bruno, sem vék ekki fet frá húsbónda sínum. Auðvitað var einhver ástæða fyrir því að pabbi hans bjó hér í þessum helli sem enginn vissi af. Hann var svona dökkur á brún og brá, einsog hann sjálfur, Huginn Jöruson. Allir aðrir ljósir yfirlitum.

Hugo upplifir löngu liðna atburði, þegar tóftirnar voru bær og þar bjó fólk. Þegar einhvern ókunnugan bar að garði þurfti hann að felast. Á bæjarloftinu, uppi í rjáfri, var einhvers konar fleti gamallar konu. Henni var færður matur þangað upp. Sennilega

He sees his mother Jara bringing food for his father. They are obviously very much in love. He sees his father’s huge dog, Bruno, who always is by the side of his owner.

Of course there had to be a reason for his father to live in this cave of which nobody knew. His father was dark, just like he himself, Huginn Jöruson. All the others were fair.

Hugo is experiencing some long gone times and happenings. Then, these ruins were a farmhouse. People lived there. When some outsider arrived, Hugo had to be hidden away.

Close to the roof of the farmhouse there was a kind of a bed. Here there slept an old woman. Food was brought to here to that bed, or place of hers. Most likely she

karlæg. Hann fékk bita með henni þegar einhver gestur var, og enginn aðkomumaður fékk pata af að hann var þarna í felum. Allir vissu um gömlu konuna þarna, og kjamsið í henni var ekki til að vekja grun um að þarna væri í felum lítill dökkhærður drengur.

En pabbi hans var alltaf í hellinum þegar gest bar að garði. Það var hlýtt og gott í hellinum.

Reykurinn úr eldstónni var látinn fara út um gat þar sem hann sást ekki frá veginum. Enginn mátti hafa minnsta grun um að þarna væri mannabústaður.

could not walk, bound to her sleeping place.

When there was a visitor, Hugo was hidden there under the roof. As the old woman got her food, he had some of it. No outsider could ever get to know that he was hiding there.

The old woman was there, everyone knew that, and she made delightful sounds when eating her food. So no one ever got the idea that she were not alone there, but that a little dark-haired boy was there too - carefully hidden out of sight.

But his father always stayed in the cave when someone stopped at the farm.

In this cave there was warmth and nice.

The smoke from the stove was led out through a hole, not seen form the road. Nobody could have any notion of this being somebody´s home.

Pabbi hans gat alltaf fylgzt með mannaferðum útum þetta op á bergveggnum. Það var einhver nauðsyn, finnst Hugo nú. Héðan úr fjallshlíðinni sást miklu lengra en frá bænum. Frá bænum séð fór vegurinn í hvarf við klett.

Eitt sinn sem oftar -- sér Hugo fyrir sér- var presturinn að húsvitja. Hugo fyllist reiði og hatri þegar hann upplifir þetta atvik.

Hann finnur að mikil tortryggni ríkti við tíðar komur prestsins, sem virtist vera þarna í húsvitjun í tíma og ótíma.

Hugo has the feeling now that his father always had to see if someone was arriving. That could be seen through the narrow opening of the cave wall.

Seen from the cave the panorama was beautiful, much further could be seen from here than from the farmhouse. Seen from the farm, the road was winding behind a cliff, and not seen, but from the cave we have a much better view.

Hugo now sees, in his imagination, that the priest is coming on a visit. Priests used to do that regularly. But now Hugo feels some deep rooted anger and some hatred when thinking about that priest coming on a visit.

Hugo feels that these perpetual visits of that priest made everyone suspicious and uncomfortable.

Presturinn fékk mat og gistingu. Jara þjónaði honum, dró af honum stígvélin, færði honum matinn.

Hann vann ekkert annað en þetta, hugsaði Huginn Jöruson, sem horfði á hvítar hendur prestsins úr felustað sínum. Ekki vinnulúnar hendur einsog á öllum öðrum.

Hann át og drakk, hélt uppi samræðum. Létt verk og löðurmannlegt.

Nú rennur upp fyrir Hugo að þessar meintu húsvitjanir voru svona tortryggilegar vegna þess að þær voru njósnaferðir. En á hverra vegum og í hvaða tilgangi? Var þetta í einhverju samhengi við tilveru hans sjálfs?

The priest got of course food and a bed. Jara had to serve him. She pulled off his boots, as was the custom here. And Jara brought him food. Hugo watched, from his hiding place, the white and smooth hands of the priest, and started thinking about if these visits were the only thing that a priest ever “worked” on. Everybody had swollen hands that indicate hard work from childhood and on, all their life. But the priest ate and drank, talked a lot to the people. That was all. Cannot be called “working” at all.

Now Hugo sees clearly that these perpetual visits made everyone suspicious, as they were mere spying. But why spying? What for? Who benefited from the information the priest would dig up? Had it something to do with the boy´s very existence?

Vegna þess að pabbi hans var í hellinum?

Presturinn vildi sænga hjá Jöru, en hún stjakaði við honum, og í lokin, þegar hann gerðist æ nærgöngulli og enginn í baðstofunni þorði að veita henni hjálparhönd, veitti hún honum áverka. Prestuinn varð reiður og sagðist skyldu segja frá þessu ofbeldi sem hann verði fyrir á þessum bæ, fullkomnum skorti á gestrisni og virðingu fyrir Guðs þjóni.

Hugo finnur að hann fyrirleit þessi hræsniorð, Guðs þjónn. Allir í baðstofunni litu á prestinn sem engan aufúsugest, og töldu hann yfirvaldanna þjón.

Hugo skynjar nú, að hann sem Huginn, varð að varast að presturinn yrði hans var.

Or was it because his father was hiding in the cave? The priest wanted Jara to go to bed with him. She harshly ridded herself of him. He became more and more aggressive towards her. Nobody in the farmhouse dared help her in this situation. In the end she hit the priest harshly. He became angry. Threatened to report this violence he suffered on this farm, not being treated respectfully as God´s servant, not receiving any hospitality.

Hugo can feel how he despised these words “God´s servant”. Sheer wry hypocrisy and deceit. Those on the farm saw him as not welcome, and took him for the servant of the authorities. Hugo feels, that he himself as Huginn had to make sure that the priest never knew about his existence.

Varð að skilja að presturinn, í svokölluðum húsvitjunum, væri hættulegur njósnari.

En hvers vegna? Allt þetta þrúgandi pukur og óhugnanlega andrúmsloft?

Hugo nær ekki samhengi. Hugur hans er í uppnámi. Hann getur ekki yfirgerfið þennan stað, því það er eitthvað hér sem hann þarf að komast til botns í.

Þá er einsog pabbi hans, sem honum finnst sitja þarna í hellinum, líti á hann brosandi og hvetjandi.

Bókin. Bókin á bókasafniu. Þetta var rödd pabba hans. Bókin sem var ekki til á safninu.

Hann man nú að pabbi hans og manna sögðu honum frá öllu sem gerst hafði.

These so-called visits were nothing but spying. But why all this clandestine, all this overwhelming underground behaviour?

Hugo cannot get any context of the situation. His mind is on fire. He cannot leave this place as something is here that he has to solve.

He has the feeling that his father in the cave sits here beside him, looking at him with praise and supportive thoughts.

The book. The book in the library. This was the voice of his father. That book that did not belong to the library at all.

Hugo now recalls what his mother Jara, and his father told him. Told him what happened:

Það var aftakaveður. Spænskt skip lenti í hrakningum, lenti í klettunum í ofsabrimi, tók niðri á skerjum, og brotnaði í spón.

Menn og lauslegir munir hrifust með briminu og skullu í klettana. Líkin voru á víð og dreif. Sum hurfu í hafrótið.

Pabbi Hugins rankaði við sér í fjöru, og Bruno stóð yfir honum, beit í föt hans og dró hann áfram upp fjöruna frá öldunum sem vildu hrífa hann til sín.

Stór, stór, stór var þessi svarti hundur. Ekki árennilegur að sjá, en tryggur húsbóndanum.

There was horrible weather. A Spanish ship was wrecked in the storm, the horrible surf battered the sea-shore cliffs. The ship hit a skerry, and broke into pieces. The men on board, along with things that were not fastened down on the ship, were cast towards the cliffs. Dead bodies lay there scattered all over. Some of them were swallowed by the huge waves.

Hugin’s father woke up on a black beach, and Bruno was there by his side. Bruno, slowly and steadily, got hold on his clothes with his big strong jaws, and pulled him on land away from the horrible waves who wanted to grasp him and get him back into the sea. This huge big black dog was nothing of the sort of being attractive. But his loyalty to his owner was there for true.

Lítið mundi pabbi hans annað en að menn komu honum til hjálpar þar sem hann lá, kaldur og slasaður, í svartri, grýttri fjörunni.

Bruno hafði fundið bæ. Húsbóndinn þar varð var við að krafsað var í bæjardyrnar, og heyrði lágt gelt, og lágt ýlfur. Hundarnir á bænum byrjuðu að gelta.

Húsbóndinn fór útí glugga, og brá heldur en ekki í brún, því slíka skepnu hafði hann ekki augum litið fyrr. Dýrið, stórt, svart og blautt, krafsaði aftur í hurðina, ýlfraði ámátlega, var órólegt, hringsólaði á bæjarhellunni, hringsólaði á hlaðinu.

Húsbóndinn greip skotvopn og fékk með sér vinnumann til að athuga nánar hvað hér væri á seyði.

His father did not remember what happened, until he woke up on the black gravelly shore, freezing cold and badly injured. Some men were there to help him.

Bruno had found a farm. The farmer heard someone scratch on the door of the farm, heard some soft barking, and some vague howling. The dogs on the farm started barking. The farmer peeped out of the window. What he saw was rather frightening, something he never saw before, a huge animal. It was black and all wet. It scratched again onto the door. Obviously not at ease, it circled in front of the door, and in front of the farmhouse. The farmed grabbed his riffle, and took one of his workers together with him to go and see what was going on.

Þeir opnuðu bæjardyrnar lítið eitt og gægðust út. Þessi stóra skepna gekk aðeins frá, stoppaði á hlaðinu, krafsaði, ýlfraði enn á ný. Þetta var hundur, og hann var að reyna að tjá eitthvað.

Húsbóndanum datt í hug hvað það gæti verið: Skipbrot. Þetta gat ekki verið annað en skipshundur.

Húsbóndinn og tveir vinnumenn eltu hundinn til sjávar. Þar lá maður, aðeins einn maður, lifandi, en líki annars manns og lauslegum munum úr skipi skolaði á land. Þeir sáu og lík marandi í hálfu kafi, og þegar nánar var eftir grennslast, voru fleiri sem höfðu drukknað og borist í klettana, þar sem landganga var ekki möguleg.

Carefully they opened the door of the farm a little bit and peeped out. This huge animal walked a bit away, then stopped there, scratching, howling again.

This was a dog. It was trying to say something. The farmer interpretated it as a call for help due to a shipwreck. This must be a dog from a foreign ship.

The farmer and two of his workers followed the dog towards the seashore. There was a man, only one man alive. The dead body of another sailor, and some loose things, washed ashore.

They saw other drowned men half sunken, and they found out that many of them had drowned and were cast onto the cliffs. There would have been no way for them to get on land.

Líklega hafði hundurinn synt með manninn sem lifði af og dregið hann á land hér.

Skipsskrokkurinn var að liðast í sundur, fastur að hluta milli skerja, barinn af úthafsöldunni.

Húsbóndinn og vinnumennirnir hjálpuðu sjómanninum á fætur og leiddu hann, eða frekar báru hann, heim á bæ. Þar var hlúð að honum. Hundurinn elti og var greinilega kátur og þakklátur, þótt hann væri slæptur og þrekaður.

Hundurinn fékk ekki að fara inn í baðstofuna, en lagðist í bæjargöngin eins nálægt baðstofunni og honum leyfðist. Hundarnir á bænum létu sig hverfa. Hjúin á bænum gerðu sér fulla grein fyrir áhættunni sem því fylgdi að brjóta lög og

Most likely, the dog had dragged the one that was alive from the cliffs, swimming towards the coast onto this gravelly shore.

The huge ocean waves battered the shipwreck where it was stuck on skerries.

The farmer and his men helped the wrecked seaman to his feet, or rather carried him, to the farm where he was cared for.

The dog followed them, happy and grateful, but obviously exhausted.

The dog was only allowed to enter the corridor, not allowed to go into the main living room. He went as close to the main room as allowed. The dogs on the farm hid away.

Everyone on the farm knew only too well what a risk it were to break the law by

hýsa skipreka útlendinga. Allir vissu að enginn mátti vita.

Bílstjórinn treðst inn í göngin að hellinum, kallar inn: -Hæ, ertu hérna? Ekkert svar. Hann kallar aftur og treðst lengra inn göngin. Þessir stóru menn eru vanir því að umhverfið er ekki alveg sniðið fyrir þá. Þurfa alltaf að beygja sig þegar þeir ganga innum venjulegar dyr á venjulegum húsum. Hér er ekki neitt venjulegt, heldur óvenjulegar aðstæður. Allir þurfa að bogra hér. -Hæ, ertu hér?

Huginn situr á sillunni. Andlit hans er fjarrænt.

letting shipwrecked foreigners into their home. Everyone knew only too well that this had to be kept as a secret.

The bus driver, big as he was, tries to get through the opening leading to the cave. -Hi, are you here? No answer. So he calls again, squeezing his big body further in. These types of men are used to the fact that surroundings are not always suitable for their size. They always have to bend their head down on just walking through ordinary doors on ordinary houses. This of course is no ordinary entrance, but something really different. Here everyone has to coil. -Hi, are you here? Hugo sits there on that stone. His expression is as if far off.

Bílstjórinn sezt við hliðina á honum, hress og kátur, og spyr: -Hvað ertu að pæla?

Hugo lítur í augun á honum og segir:Hvað gerðist hér?

-Hér? spyr bílstjórinn. -Hér hafa ótal hlutir gerst. Hvað ert þú að hugsa um?

Nú rennur enn meira upp fyrir Hugo: -Hér, einmitt hér, horfðum við pabbi útum raufina, sáum prestinn ríða brott frá bænum.

Fólkið á bænum sá einnig prestinn ríða brott, og í hvarf frá bænum fyrir klettinn. Það sá ekki annað en það að hann reið brott og áleiðis heim. Pabbi og ég sáum meira. Héðan sést vegurinn allur. Sést þar sem vegurinn liggur áfram.

The driver sits down by his side. He is cheerful, and asks interested: -What are you up to? Hugo looks him into the eyes: -What happened here?

-Here? The bus driver asks. -Of course many things. What are you exactly thinking about?

Now Hugo realizes: -Here, exactly here, my dad and I watched, looking out through this little rip in the wall, when the priest mounted his horse and rode away from the farm. The people on the farm also saw the priest go. They saw only when he passed the cliff, assuming that he would ride on and go back to his place, the parsonage. My father and I saw something more. From here, from this mountain cave, we could see the whole road.

Við sáum að prestuinn kvaddi á bæjarhlaðinu, steig á bak þeim blakka og reið heim á leið.

Við sáum að presturinn fór ekki lengra en í hvarf fyrir klettasnösina. Þar fór hann af baki, tjóðraði hestinn, gekk upp fyrir klettinn, þar sem ekki sá frá bænum.

Bílstjórinn hlustar sallarólegur, einsog ekkert sé sjálfsagðara en svona tal. -Einmitt það, segir hann. -Já.

Nokkru síðar sáum við mömmu koma út úr bænum og ganga af stað upp í útihús. Hún var með matinn handa okkur.

We watched the priest say farewell, mount the black one, and depart. We then saw that he only rode to the point where the road cannot be seen from the farm, behind that cliff there.

There he stopped. Dismounted his black horse, tied it to a rock, and sneaked back on foot, where he could not be seen from the farm. The driver listens, not making any fuss, as if this were nothing so impossible. -Was that how he did it? He asks Hugo. -Yes.

And a bit later we saw my mother come from the farmhouse heading for the little hut that used to be in front of the caveopening to hide it. She was bringing food to us, my dad and me.

Pabbi fór fram göngin, ætlaði að vara hana við, segja mömmu að presturinn hafi ekki farið nema rétt í hvarf. Ég læddist á eftir honum. Hann gaf mér merki um að láta ekkert heyrast til mín. Bíða frekar innst í hellinum.

Pabbi sá hvar presturinn hafði falið sig í útihúsinu.

Huginn horfir aftur á bílstjórann, augu hans eru opin og tindrandi, og honum er mikið niðri fyrir.

-Mamma kom inn göngin með matinn handa okkur. Pabbi hvíslaði að henni að presturinn hafi setið fyrir henni, falist í útihúsinu.

My father went towards the opening of the cave, as he was going to warn my mother of the fact that the priest did not go away at all. Only had them believe so by riding away, then stopping behind the cliff.

I followed my father. He made a gesture that reminded me of being silent. He pointed to me that I better waited inside the cave.

Dad saw where the priest had sneaked into the little hut in front of the cave entrance, and was hiding there.

Hugo again looks the driver into the eyes. His eyes wide open and glistening, and something is really troubling him.

-My mother entered the cave opening, holding the food she was bringing to us. Dad whispered to her that the priest is there right behind her, had been waiting unseen in the hut.

Við reyndum að fela okkur úti í skoti. Við heyrðum að presturinn paufaðist inn göngin á eftir mömmu.

Hún stóð þarna á miðju gólfi, stóð grafkyrr með matinn.

-Jæja, sagði presturinn storkandi. -Ætlar þú að matast hér, ljúfan? Ekkert smá sem þú ætlar að raða í þig.

Hann leit stríðnislega á matinn sem hún hélt á.

-Og búið að kynda vel. Hér er nokkuð notalegt að vera, setjast aðeins niður og fá sér bita. Og kannski eitthvað meira.

Hann horfði ógnandi á mömmu. Það var eitthvert djöfullegt sigurhrós í augum þessa Guðs þjóns. Einsog langþráð ánægja. Það varð þögn. Þrúgandi þögn, og tíminn stóð kyrr.

We tried to hide in a dark corner. We heard the priest clumsily follow my mother. She just stood there, in the middle of the cave, completely motionless, holding our food. -Well oh well, my sweety, the priest said, ironically proud of himself. -So you are going to eat here, sweety. Quite a meal you are going to consume.

He looked, with a nasty grin, at the food she held: -And the heat on. Really comfortable. Sit down and eat. And perhaps something more than that?

He looked at my mother in a threatening way. Some devilish grin of triumph in his eyes of this servant of God. Some long waited for joy of an achievement.

There was silence, time stood still.

Glottið í augum prestsins leyndi sér ekki. Hann var sigri hrósandi yfir einhverju.

-Hverju þá?, spyr bílstjórinn.

-Hann var að njósna.

Nú þagnar Hugo. Bílstjórinn bíður. Hann er orðinn spenntur í sögunni.

-Um pabba, bætir Hugo við.

Niðri á veginum bíða krakkarnir við bílinn. Ekki bólar á Hugo og manninum sem var að fara að sækja hann. Skyldi hann hafa lent í vandræðum. Það er kannski eitthvað meira en lítið að?

The grin in the eyes of the priest was obvious. He knew he had outsmarted them.

-Of what, then, the driver asks.

-He was a spy. He was spying for the authorities. Hugo is silent. The bus driver just waits. He is getting very interested in the story.

-Spying about my father, Hugo says.

The passengers in the bus down on the road are waiting. Hugo and the man who went there to fetch him, are not to be seen. Perhaps they are in trouble. Perhaps something really hazardous has happened?

-Eigum við ekki að fara líka þarna upp, og gá hvað er að gerast?

-Nei, við skulum láta manninn um þetta. Hann er rólegri en við og tekur ekki svona uppákomur neitt inná sig. Kannski gerum við aðeins ógagn með að fara líka inn í þennan helli. Og grasið er blautt.

Það verður ofaná að bíða enn um hríð. Sú bið verður að vísu aðeins lengri en þau búast við.

Það er vegna þess að Hugo og bílstjórinn sitja hinir rólegustu á sillunni í hellinum og kryfja málin til mergjar.

-Hvað gerðist svo? spyr bílstjórinn Hugo.

-Það gerðist leiftursnöggt. Fyrst stóð tíminn kyrr. Presturinn

-We should go up there and see what is going on.

-No. Just let this man handle it. He is easy going and relaxed, and does not take little things like this so seriously in any way. We might not be doing any favor by going there into that cave. Beside that the grass is wet.

So they decide to wait a bit longer. That waiting becomes longer than that bit longer they assumed it to be.

The reason is that Hugo and the driver are not in a hurry at all, just sit there quite comfortable on that stone in the cave. They are discussing every tiniest detail of the story:

-And then, what happened, the driver asks Hugo.

-It all happened too fast to comprehend. To begin with time stood still. That priest

horfði á mömmu, færði sig hægt nær henni. Mamma hreyfði sig ekki. Ég veit ekki hvort hann sá okkur pabba eða ekki. Við sátum í hnipri úti í horni. En það var pabbi sem hann var að leita.

Út úr dimmu skoti kom Bruno. Hann reis upp á afturlappirnar, skellti prestinum í gólfið og beit hann á barkann.

Bílstjórinn horfir á Hugo. Hugo starir á gólfið. Hann starir á staðinn þar sem presturinn lá, dauður, bitinn á barkann -- fyrir fjórum öldum síðan.

Nú verður löng þögn. Eitthvert samhengi virðist vera að koma í hugsanir Hugos. Það er honum mikill léttir.

looked at my mother, approaching her slowly. My mother was motionless. Just stood there completely still. I assume, but not sure, he did not see us two, my father and me, curling up in a dark corner. It was my father he was looking for.

Out of a dark corner Bruno appeared. He rose on his hind legs, plunged the priest to the floor, slashed his throat with his teeth.

The driver stares at Hugo. Hugo’s gaze is fixed onto the floor. He stares at the spot where the priest was, dead, with an open throat --- some four centuries ago.

Now there is a long silence. Hugo seems to be gathering his scattered bits of thoughts. He is as if relieved.

Hingað til hafa atvik komið upp í huga hans sundurlaus, oftast í molum, ruglingsleg. Hann nær ekki alltaf samhengi.

Ekki hvað síst er þægilegt að hann getur nú talað við einhvern um þetta, án þess að viðkomandi telji hann geggjaðan.

-Hver var Brúnó, spyr bílstjórinn. -Stór, svartur Doberman sem pabbi átti.

Hugo, eða eiginlega Huginn Jöruson, heldur áfram: -Ég man að mamma fór, til að segja húsbóndanum frá þessu hræðilega atviki.

Hann kom upp í hellinn. Vinnumaður með honum.

Við reiddum líkið útá veg. Handan við klettinn beið blakki hesturinn prestsins.

Hitherto scattered thoughts, out of context, have been popping up in his imagination. Bits and pieces, randomly. Not to be grasped in any reasonable order and context. And now, to his great relief, he has someone to talk to, someone that does not jump to the rational conclusion that Hugo is insane.

-Who was Bruno, the driver asks. -My father´s big black Doberman. Hugo - or rather Huginn Jöruson goes on with the story: -I remember that my mother went to tell the farmer about this dreadful incident. He came up to the cave, along with one of his workers. We put the dead body on a horse, one of ours, and took it all the way to the road where the priest’s tethered black horse stood waiting.

Við teymdum hann áfram veginn að gljúfrunum, steyptum líkinu ofan í gljúfrin, og slepptum hestinum, með tauminn uppi. Hann tók á rás, líklega heim á prestsetrið.

Ekkert okkar svaf vært þessa nótt, muldrar Hugo.

-Myndi þetta líta út sem slys eða ekki?

Bílstjórinn tekur þessu öllu með stökustu ró: -Prestar voru oft á mála hjá yfirvöldum við að nota húsvitjanir til að segja til um fjárhag fólks. Þeim var treyst, og þeir gátu halað upp úr fólki upplýsingar sem yfirvöldin hefðu aldrei getað fengið öðru vísi eða af eigin rammleik. Bílstjórinn bíður aðeins, gefur Hugo tíma.

-Hvað svo? Hvað gerðist svo?

We led his horse along the winding road towards the huge gorge. We threw the body into the gorge, and let the horse go, the rains up on his neck. The horse ran away, seemingly going straight home to the parsonage.

-None of us got a good night´s sleep this night, Hugo murmurs. -Would this be looked upon as an accident, or would it not.

The driver listens to all this with serene patience, and then says: -Priests often worked for the authorities, using their visits to find out about people´s financial outcome and properties. People tended to trust the priest, so he could have them tell what authorities on their own would never have gotten to know. The driver now waits, in order to give Hugo ample time. Then he asks: -What happened then?

Það þyrmir yfir svip Hugos.

-Þeir komu. Þeir leiddu mömmu brott. Sögðu að hún yrði yfirheyrð. Ég horfði á það úr felustað mínum á baðstofuloftinu.

Angist hríslast um líkama Hugos, nú Hugins Jörusonar, sem var heltekinn harmi, liggjandi í hnipri á baðstofuloftinu, horfandi á yfirvaldið handtaka mömmu. -Þeir tóku hana. Kölluðu hana fordæðu.

Hún kom aldrei aftur.

Ég strengdi þess heit að koma henni til hjálpar. En hvernig, það vissi ég ekki. Enginn mátti vita að ég var til, því ég var kolsvartur og hefði líklega verið kallaður djöfulsins afkvæmi ef ókunnugir hefðu mig augum litið. En ég var einsog pabbi. Ég skildi aðeins að enginn mátti vita að pabbi og ég værum til. Þetta var leyndarmál okkar heimilis.

Hugo becomes miserable: -They arrived. They took my mother away. She would be interrogated. I watched that from my hiding place under the rooftop of the farmhouse. Hugo´s whole body shivers with agony. He is now Huginn son of Jara, just a little boy, overwhelmed by grief, not able to move there in his hiding place: -They led her away. Called her an obdurate witch.

She never returned.

I made a vow to help her. But how - I didn´t know. Nobody could know that I existed, because I was dark. They would have termed me as the Devil´s progeny had anyone out there had ever seen me.

I looked exactly like my father. I simply understood that no one could ever get to know that we existed. This was the great secret carefully kept on our farm.

Bílstjórinn, jafn sallarólegur og yfirvegaður og venjulega, segir með líflegan tón í röddu, tón sem gefur góða von og mikinn skilning: -Við erum á leið útá Eyrina, einsog þú veist. Það er plássið sem ferðinni er heitið á. Alltaf kallað aðeins Eyrin í daglegu tali. Þar er einmitt Héraðsskjalasafnið. Frænka mín vinnur þar. Hún er á kafi í að grúska. Ég er viss um að hún finnur þetta mál fyrir okkur. Hún er einsog álfamær. Nett og falleg með blíðan róm. Yndislega lítil frænka. Einskonar dökkálfur með hvíta vængi. Kann allar sögur sem til eru á þessum kjálka. Hugo hugsar: -Hann sagði „fyrir okkur”. Þetta er í fyrsta sinn sem hann hittir einhvern annan sem lítur á svona undarlegheit sem sjálfsagðan hlut. Þessi maður lítur þá ekki svo á að ég sé galinn?

The bus driver, now, as easy going and relaxed as always, says, cheerfully: -Now we are going to drive to Eyri, the Sandbank, as you know. That is our destination, as you know. There we have the Archive Collection of this place. My niece works there. She simply is addicted to history and old happening. She, for sure, can find this case for us.

She looks like a little fairy. Thin and beautiful, and has a beautiful voice. A delightful little niece, looking like a black fairy with white wings. She is familiar with everything that ever happened in this remote weird place.

Hugo heard that the driver said “for us”. For the first time ever has he met someone who looks at his weirdness as something quite normal. This man does not take me for a wierdy.

Þeir standa rólega upp, mjakast fram göngin og út -- út þar sem einu sinni var útihús, úr hverju var innangengt í hellinn sem enginn vissi til hvers notaður var.

Krakkarnir sjá nú loks -- þeim til mikils léttis -- að bílstjórinn og Hugo ganga niður skriðuna. Skrítið að þeir ganga örugglega, þeim skrikar ekki fótur, engu líkara en þetta, sem lítur út í augum krakkanna sem örgustu torfærur, sé jafn sjálfsagt og auðvelt yfirferðar og borgarbúum er að ganga á sléttri gangstétt.

En þeim virðist ekki liggja neitt á, tvemenningunum. Hér er nefinlega hugtakið tími eitthvert allt annað hugtak en gerist og gengur

They now sand up from that stone seat. Relaxed and relieved they tread through the entrance and out - to that what used to be a little hut, within which the secret entrance to the cave was to be found. Nobody knew the true role of this hut.

The group of kids spot them – to their great relief - as the driver and Hugo walk down the gravelly slope. They seem to have no difficulties whatsoever in walking down that steep gravel mountain slope, which seems to the kids to be impassable. They two stride down as easily as any citizen would walk on a smooth pavement.

They don´t seem to be in a hurry, the two of them. Timelessly relaxed. We should realize the fact that the concept time is here something very different from the concept of time as used

meðal borgarbúa.

Tími er eitthvað sem ekki kemur málinu við. Meðgöngutími gætir sín sjálfur en það er einstaklingur að búa sér til nýjan kropp, mjaltatími er daglega regla, tímatal er skemmtun þeirra sem gaman hafa af tyllidögum, gamli horfni tíminn er tómstundagaman grúskara. Framtíðin er eitthvert spennandi, galopið tóm sem við göngum inní einsog leiksoppar örlaganna þrátt fyrir ótal fínar hugmyndir um hvað við ætlum að gera.

Dagur og nótt er ekki tími heldur yfirborð jarðar á fleygiferð, með okkur á, í austurátt. Árstíðir er möndulhalli jarðar, björt sumur og dimmir vetur. Það sér allt um sig sjálft.

by those who live in towns and cities.

Time is here something irrelevant. We know pregnancy to take its time, as a new individual is making a new body. We know that cows are milked morning and evening, thereby a kind of time. Calendar is just a hobby for those who like to celebrate holidays. Olden, now long gone times are a hobby for some who spend their time collecting that stuff. And future? Just some exciting emptiness into which we walk as some dummy-toy of fate, regardless of our bright intentions and plans.

Day and night cycle is not time, but only the surface of our earth rushing towards East. Seasons are the wagging of mother earth on her poles on her axis: light night summers and dark dark winters. All that takes care of itself effortlessly.

Við þurfum ekki að hafa áhyggjur af því sem náttúran okkar stjórnar.

Ekkert tímahugtak er til þarna sem nær því sem við tengjum við klukkur og dagatalið á veggnum, sem er útkrotað af skuldbindingum, gjalddögum, fundartímum, kennslustundum, alls konar tímum.

Krakkarnir vita til dæmis nákvæmlega hvenær þau þurfa að mæta á KEF, klukkan hvað og hvaða mánaðardag, til að ná vélinni heim. Það er sko tími. Dýrt að missa af flugi.

En hér er ekkert svoleiðis til. Bílstjórar hér á þessum kjálka aka eftir kattargörnum, og koma á áfangastað þegar þeir koma á áfangastað. Hvorki fyrr né síðar.

We need not worry, not be concerned about what Nature takes care of for us. In this place where we are now, nothing related to clocks and diary on the wall has any bearing. No such diaries exist that are filled with obligations, marked for date due of payment, time of meetings, showing up in school on time, and all these other time concepts we seem to enjoy.

As our travelling kids in the bus know exactly what time and date they have to show up on KEF to catch the plane. That is expensive pushing for time. Yes, not good to miss a flight. No, nothing in that direction exists here. Bus drivers here, and car drivers here in this remote place, drive on these road windings termed as Cat´s Intestines, arriving at a destination when they reach the destination. Not later, not sooner.

Tími er á sviði hugsana vakandi manna. Tímaskynið brenglast við að við sofum djúpsvefni, eða okkur dreymir, og þegar við sofnum svefninum langa kemur hann okkur ekkert við. Einnig í vökuástandi þar sem engin hugsun er, er tímaleysi. Þá erum við handan hugsana í tímaleysu og rúmleysu.

Við sjáum því svart á hvítu að tími er tilbúningur, líklega óþarfi, er-varmunverða líklega breyting úr einu í annað, ha? Plat. Hugarburður. Þar með eru hugtakapælingar sem þessar óþarfa tímasóun um óþarfa.

Krökkunum sem bíða, finnst tíminn lengi að líða. Hugo skrapp aftur í aldir og finnst það stutt.

Time is, anyway, on the plane of being awake. Look what happens to time when we fall asleep, or when dreaming, and on top of that when we go to that sleep in the coffin in the end of our time. In these cases time is irrelevant. We can also be fully awake, but without any kind of thoughts. This is being awake in our timelessness. Then we are without thought, without sense of time and sense of space.

We can see clearly that time is a fake, is some imagination, and probably can also be completely dismissed. Unnecessary. Our is-was-willbe is some pointless fake or just change. Thereby all these words and thought on that time concept utter waste of time. The group in the bus has been waiting for a long long time. Waiting makes time drag on. Hugo took a trip some centuries back in time which looks like a wink to him.

Bílstjórinn, þessi stóri rumur, segir Hugo sögur á leiðinni niður fjallshlíðina.

-Frænka mín litla gróf upp sögu sem ég verð að segja þér: Prestar höfðu það hlutverk að hugga ekkjur sjómanna sem fórust.

Þeir gerðu það oft einum of vel, það er að segja, gerðust of vingjarnlegir, of nærgöngulir, misnotuðu sér neyð kvennanna og sorg, óvissu og fyrirvinnumissi, og það að hann sjálfur var heilagri í þeirra huga en annað fólk.

Ekkjurnar vissu að býlið yrði tekið af þeim, börnin sett niður, þær sjálfar yðru mannréttindalaus vinnuhjú einhverra húsbænda, og eignarréttur þeirra á landinu var ekki til í hugum þeirra sem gátu sölsað það undir sig.

The bus driver, this huge big man, tells stories to Hugo as they stride down from the mountain slope: -My little niece dug up an old story which I have to tell you: Priests got the task to console widows who had lost their husbands. Their job of soothing was sometimes too intime, that is they became too friendly, too personal, abused their position and the need, sorrow, uncertainty of these women who lost their breadwinners.

These widows knew that the farm would be taken from them, their children forced to work for unknown people somewhere.

They saw the priest as a holier person than the rest of people.

These widows knew that authorities could confiscate the farms, and they themselves would be deprived of all human rights, now put somewhere as workers.

Þeir komu ár sinni vel fyrir borð, prestanrir. Yfirvaldsins eigingjarnar þarfir og óheiðarleg áform, og peningar, voru oft ekki minni þáttur í starfinu en að boða Guðs orð. Þeir gerðu sig ómissandi með því að þjóna svona tilgangi.

Fólkið bar oft heilaga virðingu fyrir þeim. Það var engin vafi eða efasemd um starf þeirra og mikilleik. Það gerði þeim auðvelt fyrir við að fá fólk til að treysta sér. Þeir gátu halað upp úr því leyndarmál sem kæmu yfirvaldinu til góða. Það þótti sjálfsögð gestrisni að hýsa prestinn og hlýja honum í bóli ungrar stúlku. Mikill heiður að fá að hlýja presti.

Og svo kemur sagan sjálf:

Hnísur, hnísutorfur, áttu það til að velta bátskeljum, léku sér að því að rugga bátunum, sem svo endaði á því að þær veltu þeim.

Some priests were well off in their cooperation with greedy men, inhumane plans, and working for money in the name of God and His Will. So, some priests were important for the authorities. People tended to trust them. People had some reverence towards them. Saw them as superior. All this made it easy for them to gain trust from people. They could get to know secrets that authorities could benefit from knowing. Giving the priest a good place to sleep during the night was a must. And he could have a young girl in his be to keep him warm. It was an honor to be a priest´s bed mate, keep him warm during the night. And now comes the story itself: Dolphins, actually a flock of dolphins, sometimes spotted our small fishing boats, and for fun attacked them, and in the end pulled them down.

Hnísurnar átu svo sjóstakkaklætt mannakjöt lifandi ekki ýkjalangt frá landsteinum. Þetta var bæði skemmtun og veisla að hnísanna mati. Eitt sinn tókst manni, raunar vinnumanni á bæ ekki langt í burtu, blóðugum og hröktum að komast í land undan hnísutorfunni. Honum tókst að haltra heim í verbúðina, en skinnfötin voru frosin utan á honum, þæfðu ullarnærfötin frosin við líkamann, og hann var stirður og lerkaður. Þar var gert að sárum hans. Fréttin um dauða mannanna barst með förukonu.

They had a meal of living human flesh, only they had to tear of the oilskin clothing. This happened close to the shore, as the small boats could not go far out. For the dolphins this was both fun and a meal. Once, as the story goes, a young man, a worker on a farm not far away, managed to reach the shore. He was injured from the attack of the dolphins, his body had open bleeding wounds. He somehow managed to get to the place where the fishermen dwelled. His oilskin-overcoat was torn and frozen, his woollen underwear wet and had frozen stiff towards his body. He was wrecked. But his wounds could be attended to there.

The news about this dolphin killing got circulated by a homeless vagabond. (--These roaming persons, förumenn, got food for their story-telling, and newstelling.--)

Presturinn tók hlutverk sitt sem huggara mjög hátíðlega og huggaði ekkjurnar. Það vissi þessi maður sem af komst.

Vinnumaðurinn lagði því land undir fót og gekk alla leið heim á bæinn sem hann var vinnumaður á. Það var vetur, myrkur, slydda, en hugurinn bar hann hratt áfram heim.

Hann gekk inn í bæinn, og þar var presturinn að hugga ekkjuna, ástkonuna hans.

Vinnumaðurinn leit raunar út einsog sjórekið lík, og skaut presti það miklum skelk í bringu í myrkrinu að prestur hentist hálfstrípaður út úr rúminu og réðst að draugnum

The priest always attended carefully and dutifully to his task of mourning and consoling the widows.

That man who overlived the dolphin attack knew this.

He therefore decided to walk all the way to his home, that farm on which he was a worker.

It was in the middle of winter, dark, snowing, but he was too determined to let that retard in any way his getting home.

He walked into the unlit gloomy farmhouse, saw where the priest was consoling his beloved one, his sweetheart.

The man, that farmworker who overlived, rather looked like a walking cadaver of a drowned man than being a living one.

The priests got startled. The priest jumped out of bed, half-naked, and attacked the ghost,

með bænaþulu og barsmíð.

Heimamenn voru ekki svo trúgjarnir að telja manninn draug, og skökkuðu leikinn. Vinnumaðurinn fékk aðhlynningu og blíðar móttökur. Prestur var snöggur í fötin, og kom sér á brott, sneyptur og fámáll.

Þeir koma við í tóftunum, staldra þar við. Þar var einu sinni bær. Í þeim bæ átti leyndarmálið heima fyrir löngu löngu síðan. Hvern varðar sossum um það nú, nema hvað sagnfræðingar og grúskarar hafa gaman af svona skringilegheitum.

Jú, við vitum um dreng sem vill fá að vita hvað gerðist með mömmu hans. Hann þarf að þvo mannorð hennar. Segja sannleikann. Hún var saklaus.

praying and battering at the same time. The people on the farm did not look upon the man as a dead one, and stopped the fight. The man was attended to, and his beloved one greeted him wholeheartedly. The priest, a bit ashamed, quickly took his clothes on and departed.

On coming down from the slope, the two of them stop at the ruins of what long long ago was a farmhouse. This is the home of the secret that was here long long ago. But who would care now? Perhaps some nerds who live in old history. They are fond of some weird things. We now know a boy who wants to know what awaited his mother. He is compelled to tell the truth to defend her reputation. He must tell the truth. She was innocent.

Krakkarnir bíða enn við rútuna og eru fegin að nú er loks hægt að halda ferðinni áfram, og hægt að koma Hugo til hjálpar í þessari óskiljanlegu og snögglegu sálarkreppu hans.

-Jæja, segir bílstjórinn hress. -Þá er að skrönglast út að Eyri. Þar er öll aðstaða fyrir okkur Hugo til að komast til botns í þessu máli.

Krakkarnir þykjast skilja dulmálið og snjalla leið þessa stóra rólega yfirvegaða manns til að tala um fyrir Hugo.

Hugo segir Maríu að frænka bílstjórans vinni i þessu plássi sem kallast hér í daglegu tali Eyri. Hann muni hitta hana þar.

The group is still waiting in the bus. They are relieved to see that at last they can drive on, and, that someone could help Hugo out of his acute situation, that psycho-something of his.

The bus driver cheerfully announces: -Well, we better try to reach Eyri, the Sandbank, our destination. Hugo and I can there get to the core of our unsolved issue.

The group of kids takes this as a cunning way, some kind of a code or secret language, where this calm and levelheaded man has found a way to put Hugo back to his normal.

Hugo tells Maria that the bus driver´s niece works in that place of their destination, Eyri. There he is going to see her.

Hún sér mjög vel að sér í svona málum, og alltaf til í að hjálpa og grafa upp gömul mál. Hugo er kátur.

En ekki á sömu forsendum. Það vitum við sem báðar hliðar málsins þekkjum. Það, sem við vitum þó ekki, er, með hvoru liðinu bílstjórinn spilar, hvort rumurinn er í raun á kafi í dularfullum ævafornum hryllingsmálum, eða er aðeins búinn að finna góða leið til að koma Hugo til hjálpar í greinilegum andlegum óróleika hans.

Bílsjórinn veit alveg hvað hann ætlar að gera þegar oní Eyri kemur. Það verður eftir svolitla stund.

-He said that she is an expert in such cases, and always eager to help and get to the core of old issues. Hugo is happy. Maria is happy with that.

But not on the same terms, as we know. We who know both sides of the matter know that. What we do not know is in which team the big hulk of a bus driver is playing. Is he really interested in old old unsolved horrors that really happened here, or has he just, by agreeing with Hugo, figured out a smooth way to get help for him in his troublesome psychic conditions?

The driver knows what he is going to do when they reach Eyri. They are just about getting there.

Bíllinn skrönglast áfram í sínu undarlega tímaleysi. Hér er hvort eð er enginn raunverulegur tími til.

Auðvitað eru þau langt á eftir áætlun, en það virðist ekki skipta neinu máli hvort þau ná á áfangastað klukkutímanum fyrr eða siðar. Þeim var jú sagt að áætlun væri ónothæft hugtak.

Hópurinn tekur gleði sína. Vonandi er þetta ekki alvarlegt með Hugo. Vonandi hægt að bjarga þessu á einfaldan hátt.

Áfangastaðurinn er sagður áhugaverður fyrir ýmislegt sérkennilegt í menningu og náttúru, eða svo segja ferðamannapésarnir að minnsta kosti, þótt ekki sé nafnið á staðnum finnanlegt á Google Earth.

The bus drags on in its peculiar sense of timelessness. There is no real time here anyway.

Of course they are far behind schedule, but it seems to be so unimportant whether they reach destination hours before or hours after what was meant to be.

They were told, remember, that any plan would be an impractical idea here.

The group of passengers in the bus feels happy again. Hopefully nothing serious that issue of Hugo´s. Hopefully it can be easily fixed.

This place of destination is, at least according to tourists’ information pamphlets said to be interesting. Some fascinating culture and extraordinary natural phenomena. But Google cannot find that name of the place anywhere on the globe.

En það er nú margt til í hugum fólks í dreifbýlum löndum sem ekki er nógu stórt í hugum þeirra sem gera landakort yfir jörðina alla. Og ekki nógu athyglivert. Sumt aðeins skrítið og staðbundið. Á ekkert erindi út á hinn stóra vef.

Eftir ótal beygjur og ótal brekkur þar sem þarf að skipta niður vegna brattans, tekur vegurinn skyndilega að liggja bratt niður á við. Öðru megin vegar eru snarbrattir hamrar niður í óendanlega djúpan dal sem er fullur af dalalæðu og sér því ekki í dalbotninn, á hina hönd þegar litið er út um rútugluggann snarbrattur klettaveggur sem sér ekki fyrir endann á útum glugga séð, aðeins veggur upp í þokuna eða himininn eða almættið, eða eitthvað þarna uppi, einsog þetta endalaust niður í eitthvað sem ekki heldur sést.

People who live in scarcely populated countries might see importance in some things, whereas those who make maps for the whole globe dismiss that as irrelevant pushover detail. Some things are cute and local, but have no errand to the great worldwide web.

Driving on through the endless windings, sometimes uphill so steep that the driver has to change gear to the lowest and most powerful to get the vehicle up there.

Suddenly the mountain road descends. Awfully steep. On one side of the road the tall cliffs are vertical upwards. Below a deep valley covered in fog, so that the bottom of it cannot be seen.

A bit scary. On one side bottomless foggy gorge, on the other side of the narrow road these vertical cliff leading upwards so far that they end up there in the fog.

Nú er aðeins niður og meira niður, niður bratta brekkuna, svo bílstjórinn er bæði í lágum gír til að láta mótorinn taka við ferðinni, og á bremsunni.

-Alveg að koma, segir bílstjórinn hressilega.

-Erum að sturtast oní Eyri. Vonandi fáið þið ekki hellu fyrir eyrun við svona mikinn hæðarmun svona snögglegan.

Þá tekur maður fyrir nasirnar og blæs í, þannig að þrýstingurinn á hljóðhimnuna jafnist. Eða kyngja. Fá sér brjóstsykur. Og ef mann kitlar í magann er ekki annað en brosa, og ef maður er hræddur, ekki láta neinn annan sjá það. Bara líta út fyrir að vera töff. Þótt hér sé allt fullt af draugum og afturgöngum, gera þær okkur aldrei mein. Frekar að allar góðar vættir séu með okkur.

Or is it the sky, or the almighty, or something like that?

The road still goes downwards, and more and more downwards, the slope so steep that the driver has the engine in a low gear to reduce speed to almost nothing, and he also has to step on the brake.

-Almost there, the bus driver acclaims cheerfully. -We are flying down to Eyri. You might find it in your ears how rapidly we descend, as the pressure can be felt on the eardrum. If you do feel it, you close the nostrils with two fingers, and blow into it. Or swallow salvia. Get some bonbon to induce swallowing. If one gets tickling in the stomach, then just smile, and if someone is afraid then be careful not to let the others see it. Just play tough. Even if this place is full of ghosts, they never do any harm to us. Rather we feel that all good wights are with us.

Við þessu er auðvitað ekker svar, hvorki játt né neitað. Svo enginn segir neitt. Auðvitað er engin hætta á ferðum, en þetta er nú samt skrítið, ógnvekjandi og hrífandi í senn. Hvernig getur þetta sem kallast vegur hangið svona utaní snarbröttum klettunum?

Þetta pláss er lítið og virkar eiginlega mannlaust. Enginn er á ferli. Krakkarnir teygja úr sér.

Bílstjórinn fer inn í hús, kemur út aftur með konu í fylgd með sér, segir við hópinn: -Hér kemur rétta manneskjan til að sýna ykkur allt það merkilegast hér.

Svo skulið þið endilega fara í heita pottinn. Það er ómissandi þáttur í að heimsækja Eyrina.

Obviously there is no yes or no to be said after receiving this information. So nobody utters a word.

There is no danger, but yet this is weird, or terrifying, and at the same time mesmerizing. How can this track, claimed to be a road, as if cut out in these vertically steep cliffs really be there!!

This little town seems to be desolated. Uninhabited. There is no one to be seen.

The kids stretch out after the long time of sitting and being tossed about.

The driver goes inside a house, returning along with a lady. He says: -Here we have the right person to show you around. Show you all the most interesting things. -And, by all means, take a hot bath in the warm pool. That is a part of visiting Eyri.

Þetta er nefniega heitur pottur sem á engan sinn líka í víðri veröld. Skýlur er hægt að fá leigðar, ef ykkur er illa við að fara allsber oní. Sumir eru svo rígbundnir af þjóðfélagsreglum að þeir geta ekki baðað sig nema í fötum.

Bílstjórinn hlær. Krakkarnir geta eiginlega ekki annað en brosað. Auðvitað fara þau ekki allsber öll saman oní. Það getur verið að Íslendingar geri slíkt, einsog bílstjórinn lét í skína, en, maður lifandi, þetta væri hreint út sagt óþægilegt og óviðurkvæmilegt. Jafnvel í hugum listnema. Bílstjórinn bætir við: -Þið eruð ekki búin að vera nógu lengi á

-Some unique pool, nowhere anything like it to be found. Wherever you might try to find another one like it. By the way: you can hire bathing suits in case you are too shy to take a bath naked.

-Some people are so screwed up by social rules and customs that they cannot take a bath without clothes.

The driver laughs. The kids cannot help smiling: Of course they are definitely not going to go into that pool, all of them together, without any swimsuits on. These queer Icelanders might do such things, as that driver proposed, or even advocated, but my goodness ! That would feel bad and be inappropriate. Even art students slip into the trap of habit now. Our driver adds a comment: -You might not have stayed long enough here in

á Íslandi til að falla inní menninguna. Ég veit að við erum skrítnari en annað fólk.

Við þurfum aðeins að sinna málefni, hérna við tveir, segir bílstjórinn og kinkar höfðinu til í átt að Hugo.

Hvort húsið er svo merkt Heilsugæslustöð eða Héraðsskjalasafn segir spænskumælandi unglingum ekki mikið. Þau koma til með að sjá aðeins hús, og skilst að þar vinni einhver sem getur hjálpað Hugo útúr ruglinu í kollinum á honum.

-Ég vil endilega fá að koma með ykkur Hugo, segir María allt að því biðjandi, en einnig með ákveðna ákveðni í fasi sínu.

Bílstjórinn lítur á Hugo, einsog til að segja að hann verði að ákveða það. Hugo verði að svara Maríu: -Ég hefði gaman af því, ef þú nennir að standa í svona löguðu.

Iceland to become one with our culture. We are not quite like the typical people. Our driver continues, on nodding his head towards Hugo: -Hugo and I need to get to the bottom of some troubling matter, we two of us.

On that house there is a sign which the Spanish ones cannot read. Is it a Medical Center or is it the Museum and National Archives something. They only know that in here Hugo can get help for his issues - whatever that turbulence in his head might be.

Maria now as almost begging asks if she can come with Hugo and the driver. Her attitude is such, though, that she is determined to follow them inside. The driver looks at Hugo as if it were up to him to agree on that. Hugo says: -I would love you to come, if you take any interest in such matters.

Þá missirðu af því sem krakkarnir eru að fara að gera hér, bætir hann við, til þess að vita hvort María vilji fórna því og hanga inni á skjalasafni með grúskurum, en grúskarar eru þekktir fyrir sitt tímaleysi og langar þagnir meðan þeir hugsa og leita.

María er ákveðin. Ekkert hér er henni meira virði en það að vita hvort hægt sé að hjálpa Hugo.

Þau ganga þrjú í aðra átt en hópurinn, og það er bara gott mál að nú á að hjálpa Hugo. Eða að minnsta kosti finna út hvort nokkur þörf sé yfirhöfuð á að hjálpa honum.

-You know that it means you will miss all the fun that the others are up to here. Hugo wants to make sure if Maria really wants to spend her time in an archive of papers, looking for ancient cases, along with some boring book nerds. We know nerds to have no sense of time. Timelessness consumes them, and they might enjoy a long silence when they think profoundly and search for something, whatever.

Maria is determined. Nothing is more important to her mind than knowing whether something can help Hugo.

They three of them go in another direction than the rest of the group. A relief it is to know that Hugo now gets help. Or above all if there is really anything wrong that needs being put straight.

Bílstjórinn fer með þau í ákveðið hús, og spyr konu sem þau mæta í forstofunni, eftir „frænku”.

Konan bendir þeim að ganga inn í salinn.

-Jara, kallar konan inn í salinn, sem er lítið annað en bókahillur, og að auki gamalt skrifborð. -Frændi litli vill finna þig.

-Jara?? hugsar Hugo. -Heitir álfamærin, frækna tröllsins, Jara??

-Já, ég er hér, er svarað mildum álfarómi, sem kemur einhvers staða frá; greinilega er hún stödd innanum bókahillurnar einhvers staðar.

-Nú þurfum við sko að tefja þig, frænka, kallar sá stóri glaðlega.

-Ég er hér, svarar álfamærin.

They enter a house and the bus driver asks a woman there where his “niece” is now. The woman asks them to enter the hall. -Jara, she calls into that hall which is filled with bookshelves, and a small desk is there too. -Your “little uncle” is here to see you.

-Jara?? Hugo remarks, but not aloud. -Is the fairy, the niece of the giant, named Jara??

-Yes, here I am, can be heard from somewhere in between the bookshelves, and this voice it really a soft sweet voice of a fairy.

The big one cheerfully calls back to the voice: -Now we really need to consume your time, little niece.

-Here I am, they can the fairy say.

Þau renna að hljóðið.

Uppi í tröppu er nett stúlka, sem er dökk á brún og brá. Svart hár hennar er liðað, augun tinnusvört. Hugo starir á stúlkuna.

-Hér er nefnilega týndi hlekkurinn kominn ljóslifandi, heldur bílstjórinn, hann frændi Trölli, áfram.

-Geturðu náð í sakamálið um Jöru formóður þína?

Svartálfurinn, hún frænka sem heitir Jara, tripplar léttfætt niður tröppuna. Hún er lítil og nett. Kvik í hreyfingum. Svífur eiginlega áfram, hefur göngulag sem stingur í stúf við þunglamalegt plampið sem einkennir Íslendinga upp til hópa.

-Minnsta mál.

They find out where from that voice comes. High up in a stepladder is a tiny girl, who is darkish, has dark hair, dark eyes. Or rather: Her wavy hair black, her eyes actually black. Hugo gazes at the girl.

The big one, uncle Tröll continues: -Here I have for you the lost link in the puzzle. Can you get the crime case about your ancestor Jara?

The black fairy, the niece named Jara, easily and gracefully steps down from the stepladder. Her movements are a kind of quick, she is thin, and the way she walks is the entire opposite to the clumsy way of walking that is so characteristic for Icelanders as a whole. -Easily found.

Nú fer Trölli frændi að segja henni það sem Hugo sagði honum í hellinum. Hún upptendrast af áhuga. Gleypir í sig hvert einasta orð.

Hún finnur sakamálið, sem hún hefur auðvitað mikinn áhuga á, og veit að eitthvað var bogið við þessar galdraofsóknir og aftökur á blásaklausu fólki.

María skilur nú ekki alveg þessa aðferð við að sálgreina fólk sem leitar aðstoðar. Ef til vill er þessi staður svo langt frá öllu sem kallast menning, að menn hafa hér ekkert sem heitir heilsugæsla, eða heilsugæslan er inni á bókasafni, eða allt er svo öðruvísi á þessari eyju sem þau hafa flækst til, að menn fara inná bókasafn sér til andlegrar heilsubótar.

So uncle Tröll now tells her every bit of the story that Hugo told him in the cave. She is obviously inspired and very enthusiastic. She is as it were absorbing every word of his. She brings the crime case, which she of course takes greatest interest in. She had the feeling all the time that something was so wrong about all these witch hunting and executions of innocent people. Maria does not understand this method of aiding people with mental disorders looking for help. Perhaps, Maria assumes, that this place is so faraway from what we call civilization that here there is no medical clinic to be found. Or might the medical care be located in a library. Everything is so different here on this island on which they by chance landed. People go into a library to fix their mental problems.

María er mjög mjög hissa. Já, María er alveg gáttuð. Hvers konar rugl er hér á ferðinni? Grafa upp rykfallið, aldagamalt sakamál?? Hvað kemur það Hugo við? Hvaða pabbi og hvaða Bruno?

-Jara var sökuð um morðið, því vitað var að presturinn gerðist ágengur við hana á húsvitjunarferðum sínum, tíðum ferðum sem hann tók að sér fyrir yfirvaldið.

Það var stífur grunur um björgun Spánverja lifandi, og að húsbóndinn hefði hann falinn. En það sannaðist aldrei. Vitað var að presturinn gerðist nærgöngull við Jöru, og að eitt sinn veitti hún honum áverka, sem að öllum líkindum var í sjálfsvörn. Presturinn kærði atvikið til yfirvaldsins, en verið gat nú að presturinn væri

Maria is astonished. Yes, really puzzled. What on earth are they up to: They pull out an ancient dusty crime case! What has that got to do with Hugo? What father, and what Bruno?

-Jara was accused of the murder. It was known that the priest seriously bothered her on his ongoing visits. Visits, which he, in truth, was carrying out for authorities.

It had been assumed that the farmer saved a Spaniard. That the farmer found him alive and kept him hidden. But that was never affirmed nor verified. It was known that the priest tried to force Jara, and that she injured him when assumingly defending herself.

The priest accused her, attempting to have the authorities arrest her for attacking him, but the evidence was not strong enough, the priest could be

að spinna þetta upp.

Hreppstjórinn og sýslumaðurinn vildu ekki gera neitt úr þessu atviki, því prestuinn átti að sinna því sem hann fékk sposlu fyrir, en það var að fá heimilisfólkið til að ljóstra upp um skipbrotsmann.

Líklega notuðu þeir þó þessa kæru prestsins síðar, þegar þurfti að sakfella Jöru.

Yrði húsbóndinn fundinn sekur, gætu þeir látið taka hann af lífi fyrir slíkt lögbrot, og krækt í jörðina.

-Við vitum öll að dökkhærð börn fæddust í þessari ætt minni. Enginn vafi leikur á að hér var um að ræða afkomendur spænsks skipbrotsmanns, sem aldrei fannst þó.

exaggerating or even making up that incident.

The real motive was though that the authorities hushed the accusation down, as they needed the priest to do errands for themselves. What he got paid for under the table. That was to have the people on the farm expose the hiding of a shipwrecked foreigner.

Yet, they “used” this priest´s accusing Jara of physical attack later on, when they needed to accuse Jara of a murder. The bottom line was: If they could get the farmer, have him executed for breaking law, they could confiscate the farmland.

-We know that darkhaired children were born in my lineage, Jara explains. -Everybody could see that they had to be the progeny of a Spanish seaman.

Nafnið Jara, og nafnið Huginn, voru algeng í ættinni.

Hugo spyr þessa stúlku spurningar sem hann hefði ekki trúað að hann myndi nokkurn tíma spyrja nokkurn mann:

-Heldurðu...., hann hikar aðeins, -heldurðu að einhver geti raunverulega munað fyrra líf sitt, atburði úr fyrra lífi sínu?

Bílstjórinn Trölli lítur brosandi á Hugo, og veitir honum ósýnilegan stuðning með augntillitinu.

Hugo heldur því áfram:-Mér finnst ég vera Huginn Jöruson, nefndur hornungur, sem uppi var fyrir löngu síðan.

María lítur á Hugo og hallar undir flatt, og hugsar: -Þetta er þá ekki svo galin leið til að fá menn til að tala

He was though never found. The names Jara and Huginn were commonly used by my forefathers. Hugo, but rather reluctantly though, asks this girl a question that he never imagined he would ever dare to ask: -Do you think…. he hesitates, -do you believe in déjá vu, that someone can really remember his past lives?

The driver Trölli gives Hugo some unspoken support by looking at him with a mild smile in his eyes.

So Hugo finds the courage to carry on with his thoughts: -I have the feeling that I was, …. that I lived long ago as Huginn Jöruson. I was a hide-away child.

Maria looks at Hugo, contemplating: -Perhaps, after all, this is not such a farfetched way to get someone to talk

tala og opna sig, svo hægt sé að finna út um hvaða undarlegheit sé að ræða.

-Blessaður, forfaðir, segir Jara og hlær.

-Auðvitað fæðumst við aftur og aftur. Hér á þessum útkjálka veraldar er allt önnur lífsspeki í gangi en á meginlandi Evrópu og raunar einnig sums staðar á Íslandi. Hér hefur forneskjan lifað góðu lífi, og með henni allt mögulegt sem þykir ekki kórrétt samkvæmt opinberum málaflokkum.

Við notumst við þessa gömlu góðu lífsspeki. Hún klikkar aldrei. Við höfum ekkert við neina tímapressu að gera, því hér er allt á réttum tíma þegar það kemur.

-Já, en, hvernig í ósköpunum getur nýr heili

openly. Then that could lead to a solution of diagnosing the eccentricity.

-Hi, forefather, Jara says to Hugo, and laughs. -Of course we are born again and again.

Up here, in this our remote place, we enjoy some different world view from that what we find on the European continent. Well, that “different” stuff is also found in many other places in Iceland. Here the antiquity is blossoming. Along with it many a funny thing that is not considered orthodox according to official stuff.

We simply live by our olden philosophy. That always turns out to be the best. We need no deadlines, as everything comes on the right time when it comes.

-But how, Hugo now asks, obviously not finding any rational answer to that question, -but how can the new brain

munað það sem gamli heilinn vissi?! spyr Hugo nú, ekki enn sannfærður um að svona hugmyndir einsog hann er með geti talist heilbriðgt sálarlíf, þótt hann hafi dröslast með þetta í laumi alla tíð frá því hann man eftir sér.

-Miklu einfaldara en þetta með heilann, svarar Jara.

Raunar finnst Hugo þetta eitthvað flóknara en þetta með heilann. Heilalaus maður hugsar ekki. Beinagrindin á Þjóðminjasafninu getur ekki hugsað, ekki munað, því hún er heilalaus.

En hann fær ekki frekari útskýringar.

Þetta er aðeins einfalt mál, og hana nú.

-Heitir Urður Verðandi Skuld á íslenzku. Og ekki segir þetta mikið að mati Hugos.

remember what the old one knew? He is not quite convinced yet about his ideas being rational and sane, even if he has had to put up with this psycho-part of himself as long as he can remember.

-Oh, Jara says. -Much simpler than any concern about some brains.

Hugo does not understand. It is to his mind a bit more complicated. He thinks to himself: We know that a man without a brain does not think, right? The skeleton in the National Museum does not think and cannot remember, as it has no brain.

Jara explains no further. This is just so plain and simple. And that is it. Well, she adds:

-In our ancient Icelandic it is termed as Urður Verðandi Skuld. This additional explanation does not count for much as Hugo sees it.

Jara les úr dómsmálinu, sem hún vissi nákvæmlega hvar, í hvaða hillu, í hvaða bunka, er skipulega varðveitt, innanum alla þessa bunka sem líta út einsog fjall af kraðaki í augum utanaðkomandi manna:

-Jara var tekin af lífi fyrir morð.

Hugo sér fyrir sér yfirvaldið sem kom og sótti mömmu hans.

Hann horfði á og gat ekkert gert. Ekkert annað en strengja þess heit að segja sannleikann. Hann vissi vel þá að það myndi hann ekki geta. En, undarlegt: Hann var samt viss um að einhvern tíma myndi hann geta það.

-Ég skal, þótt síðar verði, man hann að hann hugsaði.

Jara now reads from the verdict. Jara knew exactly where to find these old papers, in what shelf, in what pile of papers. It is well kept among all the other papers here. This might, in the eyes of strangers, look like a pile, or rather a mountain of old junk, without any systematic registration.

-Jara was executed, accused of murder. Hugo recalls the incident when authorities came and took his mother away. He watched, without being able to do anything, but he swore the vow that one day he would expose the truth.

At that time he knew that he would never be able to do that. But yet, as remote a thought as that was, he was sure that some time he could: -I will, he assured himself, -even if not now, then later on, be strong enough to do it.

Svo brast hann í grát. Hann grét, hljóðlausum gráti hins umkomulausa sem verður fyrir óréttlæti heimsins grimma og sér mömmu sína leidda brott sem sakamann. Gamla karlæga konan huggaði hann.

.

-Hún fórnaði sínu lífi fyrir mitt líf, og fyrir pabba líf, segir Hugo, og ekki er laust við að við heyrum tregann og sorgina í röddinni. Fyrir honum er þetta ekki eitthvert atvik fyrir löngu síðan og langt í burtu, heldur tímalaus sannleikur hér og nú.

-Og líf húsbóndans og allra hjúanna, bætir Jara við.

-Aldei komst upp um að þessi spænski skipbrotsmaður hefði komist lífs af og væri í felum á þessum bæ.

He now remembers that then he could not hold back his tears. He cried, but nothing could be heard. He cried out the silent tears of the helpless one, who suffer from the cruelty of horrific life. He watched his mother being let away as if she were a criminal. The old woman who then lived her life here close to the roof of the farmhouse, consoled him. Comforted him.

-My mother sacrificed her own life for me and my father, Hugo says. We can hear the sorrow and sadness in his voice. This is for him not just some incident that happened long ago and far away, but the timeless truth of here and now. -And the life of the farmer and all his workers, Jara adds. Nobody ever found out or could attest that a Spanish seafarer from a wrecked ship had survived, and that he was hiding on this farm.

Jara var tekin af lífi fyrir morðið á prestinum sem Brúnó beit á barkann. Við vissum ekki um Brúnó, Huginn.

Hér segir. -Hún játar ekki. Hún þagði, hvernig sem þeir reyndu að pína uppúr henni játningu. Slíkt geta galdranornir einar. Enginn vafi leikur því á að hún er galdranorn, segir í dómsorði.

Hún var slík fordæða, segir hér áfram,að áverkar á líki hins dáða og virta prests eru sem ótt villdýr hafi bitið hann á barkann.

Hún hefur breytt sér í óargadýr, .........

Jara hættir að lesa upphátt en við heyrum hana hugsa það sem hún les áfram, og ángistarhljóð fyllir huga hennar: --

-Jara was executed, accused of the murder of the priest. It was Bruno who killed him, bit his throat. -Huginn, we did not know about Bruno.

Jara reads on: -Here there is written that she did not confess, whatever they tried to have her speak up. No one, except a true witch, would be able to withstand that. This is a proof of her being a witch, -- says here in the verdict.

Jara reads on: -She was such an obdurate beast, that the injuries on the dead body of the priest look as if a wild monster has slit his throat. She, obviously, changed herself into a wild beast.

Jara reads not any further aloud. But we can hear what she is reading on without saying it. She hears the sounds of agony, overwhelmed by that thought.

-- ........eins og nornum einum er fært, og fær því dauðadóm þann og aftöku sem nornum einum er ætlað.

Jara veit að formóðir hennar, Jara móðir Hugins, var brennd á báli. Við erum fegin að Hugo fær ekki að heyra þetta niðurlag. Hann fær aldrei að vita.

Þótt Jara dökkálfur tali um þetta yfirveguðum rómi, er Hugo allur tættur og þreyttur eftir innri átök, þó finnur hann til sigurtilfinningar sem er þægileg.

Bæði er það sigur að hafa staðið við heit sitt um að sanna sakleysi mömmu, og einnig sigur yfir honum sjálfum og þessu laumuspili sem hann hefur stundað alla ævi.

…… as suitable for witches, and gets the penalty of death in a way appropriate for witches. Jara knows that her foremother, the mother of Huginn, was burned at the stake. We know that Hugo does not know, and we know that he will never get to know.

Even if Jara the dark fairy can tell it all in a balanced way, her voice calm, Hugo is all out of balance. As if torn and tired after his inner battle, yet he feels in his innermost the true triumph. A beautiful feeling of fulfilment.

Both two victories: He fulfilled his vow about proving his mother´s innocence, and also that he has conquered himself and this perpetual hiding away of his involuntary thoughts and imagination which has been a lifelong battle.

Hann taldi þetta fötlun, en hér á þessum skrítna stað sem ekki passar inn í tíma og menningu, finnur hann að það er ekkert athugavert við svona tvöfalda tilveru. Jara tekur utanum Hugin. -Vertu ekki meyr, vinur. Svona fór þetta. Hún dó hetjudauða. Allt fólkið í ættinni er harðgerðar hetjur hver á sinn hátt. Sumir í þögn, aðrir með dáðum.

Nú er María ekki svo sannfærð um að þetta sé rétti staðurinn fyrir meðferð.

Engu líkara en hér sé mikið af léttrugluðu fólki samankomið. Hún veit ekki hvað hún á að taka alvarlega, og hverju, aftur á móti, er hreint ekki hægt að trúa. Og svipur hennar kemur upp um hugsanir hennar og efasemdir.

He always saw it as disabilities, but here in this funny place that does not fit into the time concept, he learns that there is nothing wrong with his double-existence, or his having two lifespans at the same time.

-Do not take this in, Jara says, hugging Hugo. -This is how it ended. She was a hero. All our relatives are strong heroes, each one in their unique way. Some in silence, others by virtuous deeds.

Maria is still not all too sure about this being the right place for the correct treatment. Seems as if this place is full of queer people, more or less not grounded. Maria cannot decide upon what to take seriously and/or which part of it is just impossible to believe. The expression on her face exposes her thoughts and utter suspicion.

-Við erum svo illa innpökkuð og reyrð í einhverjar skoðanir sem hefur verið plantað inn í okkur, segir Jara.

Jara skynjar vantrú Maríu á svona málum, svona hugmyndum sem aldei fyrr hafa komið upp í hennar lífi.

Ekki í fyrsta sinn sem Jara hittir svona uppalið fólk, eða fólk úr menningarheimum sem ekki leyfa að svona klikkun fái samrýmst því sem innprentað hefur verið.

-Er nokkur ástæða til að útskýra þetta allt fyrir samferðafólkinu ykkar? spyr Jara og lítur á Maríu. María lítur á Hugo. Hugo lítur á Maríu.

Jara, as she feels the doubt in Maria, tries to explain. Jara knows, that when new ideas show up in our life we refuse to believe them: -We are so badly wrapped up in these ideas in which we are brought up.

This is not the first time that Jara meets people that have been brought up and “conditioned” in a way as not to be able to understand what they never heard before.

Some civilizations do not allow for our utter weirdness to go hand in hand with what has been imprinted.

Jara now asks: -Do we see any reason for explaining all this to the others in your group?

Jara looks at Maria. Maria looks at Hugo. Hugo, looking back to Maria, waits for her to say something.

Bílstjórinn lítur á þau bæði, og yfirvegað bros færist yfir varir hans.

-Ætli þetta nægi ekki, segir bílstjórinn Trölli svo, hægt og rólega. -Er ekki komið nóg svona á einum og sama deginum, ha?

Þau rölta út, út á götu, sem er holótt malargata með pollum á. Þessi íslenzka kalda sól, svo óslökkvandi að engin nótt er, sendir geisla á yfirborð drullupollanna.

Hugo er þreyttur, en samt líður honum vel.

María er enn mjög hugsi, svolítið ráðvillt, en getur ekki borið fram neina rökrétta spurningu, vill ekki trúa því sem hún heyrði, en hefur ekkert skárra fram að færa.

-Getur verið, hugsar hún, -að Hugo hafi virkilega getað munað fyrri líf? Eru til svona fæðingar eftir fæðingar í raun og veru. Skyldu allir, eða aðeins sumir, ......

Our bus driver looks at them both of them, and a reassuring smile fills his whole face: -I suppose this will do. Our bus driver Trölli speaks slowly. -Enough for one and the same day, right?

They leave the building, heading for the street, which is just a gravel road with rain pools on it. This Icelandic cold sun is so hard to put out, that there is no night here. This cold sun glitters on the surface of the muddy rain pools.

Hugo is tired, but he feels so good.

Maria is still thinking, still a bit confused, but she cannot make any logical question, cannot believe what she just overheard, but cannot make any better sense of it than: -Could it possibly be a fact that Hugo remembered former lives? Does someone, really, get born again and again? Some of us or every one of us?

Hún hættir að hugsa um þetta. Allt of flókið.

Aðalatrið er að Hugo líður vel.

Hann tekur utanum Maríu.

Það er í fyrsta sinn sem hann gerir það.

Bílstjórinn og Jara mega vel sjá það, en óþarfi að krakkarnir sjái það.

Of snemmt að fara að láta þau halda að eitthvað sé á milli þeirra.

Það er bara svo gott að hafa Maríu nálægt sér. Sérstaklega núna, þegar hann veit að hún veit allt um þetta þrúgandi leyndarmál sem hann hefur dröslast með hingað til sem argasta niðurbælda vandræðamál.

This is so complicated that Maria gives up her thinking about it. But the main thing is that Hugo is now happy and feels well.

Hugo hugs Maria by putting his arm around her shoulders. The first time he ever did this.

The driver and Jara are allowed to see that, but he is not going to let the rest of the group see it.

Too early to give them some ideas about something intimate.

It is just that it is such a wonderful feeling to have Maria here by his side. Above all now when she knows all about that choking secret he has been dragging along all his life, and battling against, that trouble-life he has tried to suffocate.

Nú heyra þau að krakkarnir eru að hlæja og skemmta sér ekki alllangt frá. Þau koma í ljós við næsta húshorn. Hárið blautt, greinilega eftir heita pottinn og sturtuna, sem Hugo og María misstu af. Bílstjórinn hugsar: -Skyldu þau hafa verið svo mikil náttúrubörn að fara ber í heita pottinn? Borin von, svarar hann sjálfum sér.

-Þjóðfélagsreglur eru svo óskaplega þéttriðið net að sá sem einu sinni flækist í því sem barn, getur ekki losasð sig við þær. Hvað skyldu þau þurfa að búa hér lengi áður en þau færu sundfatalaus oní? Líklega ef það væri einn, væri það möguleiki. Heiti potturinn gæti brætt af honum fjötrana. En hópur myndi ekki láta sjá sig í svona ómenningu. Hópur er bindandi, en sá sem er einn á ferð hér lætur vaða.

Now they can hear the cheerful laughter from the kids in the group. They are not far away. Just around the corner. Their hair is wet, most likely from the shower and the warm pool, which Hugo and Maria obviously missed.

Our driver Trölli is thinking: -I wonder if they could have “returned to nature” and taken that hot pool bath naked. No. - No way. Rules of society are so tight a net, that the one who once gets caught in them as a child, can never get out of them again.

I wonder how long it would take, that is if they lived in this place long enough, to bathe naked?

I suppose if there were only one person, there were a chance. But the restraint of a group is too conditioning. The hot water could melt off one person´s fetters. But a group would not let that antisocial behaviour take over.

Hópur er aðhald fyrir fjötrana. Hver og einn tékkar á öðrum, og enginn vill láta sjá að hann sé illa upp alinn, og pakkar sér inn í öryggi þröngsýni og kredda.

Allir sjá að Hugo líður vel. Hann er ekki neitt annarlegur lengur. Það hefur tekist að koma honum í jafnvægi, sjá þau. Hann geislar af ró og jafnvægi. Fyrst dettur þeim í hug að hann sé á lyfjum, róandi lyfjum, en auðvitað er það ekki víst.

Nei, hann fékk ekki lyf, fékk aðeins sannleikann.

Konan, sem er fararstjórinn þarna, bendir á að enn sé eftir að skoða safnið. Gott að María og Hugo sjá þá eitthvað af því sem er í boði hér í plássinu. Stórmerkilegt safn hér í þessu afskekkta plássi. Menningin á sér hér djúpar rætur.

Funny how a group is always, as it were, strengthening the fetters. Each individual checks on the other, and none of them wants to break free and show his bad behaviour. No way. Each one in a group finds some security in old narrowmindedness and creeds.

Everyone can see that Hugo is fine now. Nothing wrong with him now. They obviously got him back to normal. He shows only equanimity, and he as if shines forth. He might be on drugs, but of course that could be not so.

No. He got no drugs, he only got the whole truth.

The lady who shows the group around the place points out that there is an interesting museum they could visit.

Most interesting – here in this remote place. Culture has deep roots here.

Fornir og nýir hlutir, alls konar listaverk handlaginna en ólærðra manna. Munir úr erlendum skipum. Nytjahlutir og einnig ýmislegt sem aðeins var gert til að gleðja augað. Gjafir handa ástvinum.

Hér verður gist í nótt.

Á morgun verður hægt að fara í bátsferð meðfram klettunum, horfa á fuglalíf sem hvergi á sinn líka. Hnísur sem ekki velta stórum traustum stálbátum, hvali sem koma alveg upp á bátunum. Hægt að horfa á hið ógnvekjandi haf sem gefur og tekur. Haf sem er í senn lífsviðurværi kynslóðanna og ógnvaldur og dauði.

Olden and newer things, all kinds of art pieces made by talented and handy men, even if not learned in the arts. Here we have relics and artifacts from foreign ships.

There are equipments of great use, and also pieces made only to be a thing of beauty. Those often were presents to a loved one.

Here we overnight.

Tomorrow we can have a boat trip along the steep cliffs on the shore, watch beautiful birdlife hard to find anywhere else.

Dolphins who do not attack big boats of steel, whales who often come close to the boats.

We see the threatening huge ocean –these seas that give and take. Both at the same time giving us food to live on, and also threatening and bringer of death.

Hugo horfir útá glitrandi fjörðinn.

Hugsanir búa til tíma fram og aftur, áfram og afturábak, en allt er einsog það sé í senn hér og nú.

Hugo fær enn déjà vu, og nú er það þægileg tilfinning:

-- hann upplifir yndislega stund, hann sem barn með föður sínum, báðir dökkir á brún og brá, og hann sér blíðan svip á andliti Jöru, móður sinnar, ljósri yfirlitum, í sólskini við hellinn, og Bruno, svarta hundinn stóra, liggjandi fram á lappir sínar hjá þeim, með sín stóru, rólegu, en sívökulu, tryggðaraugu. Nú er allt svona svo yndislegt og eðlilegt.

-- O --

Hugo looks out onto the glittering fjord. His thoughts travel time back and forth, to the future and back to times now long gone. It all seems to be in the eternal here and now. Hugo still gets his déjá vu, only now it gives delight. He is there as a child, with his father, they both two of them dark, and he sees the loving expression on his mother´s face.

Jara is blonde. There is sunshine, they are close to the cave, and Bruno, the big black dog is there too. His eyes are big, calm, but alert. We can always rely on his loyalty. Everything is now beautiful and natural.