I, The Silvery Shawl - Icelandic and English

Guðrún Kristín Magnúsdóttir

Ég, hið silfraða sjal

I

- the silvery shawl

ISBN 978-9979-895-46-6 áður birt í tímairti flutt í útvarpi ásamt frumsaminni tónlist höf.

6.útgáfa 2021

Ég, hið silfraða sjal Ja, ég man þá daga sem ég dvaldi í verzlun Madame de Bijou: Parfume de Lotus.

(Parfume de Lotus var auðvitað ekki hér á landi.)

I, the silvery shawl Oh - I remember those days when I dwelled in the beauty-shop of Madame de Bijou, named: Perfume de Lotus.

(Perfume de Lotus was, of course, not here in Iceland.)

Ég var nýkomið úr silkispunaverksmiðju, hvorki meira né minna. Þetta voru spennandi dagar í verzlun Madame de Bijou (ég læt hér fylgja framburðinn: -- ma-damm du bí-sjú -handa þeim sem ekki tala mitt móðurmál).

Daglega komu þangað karlar og konur að verzla. Öllum leizt auðvitað vel á mig. Það var ekkert undarlegt --- þótt ég segi sjálft frá.

En það sé fjarri mér að vera að gorta ---.

Ekki get ég gert að útliti mínu.

I was, believe it or not, recently made in a silk spinning jenny !!

These were marvellous, and exciting times in the beauty-shop of Madame Bijou.

(I include here the pronunciation: “ma damm deu bee-shoo“ for you who do not speak my mother-tongue).

People came every day to buy something here.

Of course everyone admired me.

I am definitely not showing off by saying this!

I am simply as I am - naturally.

This is just how I was made.

Ekki öfundaði ég neitt þetta gula sjal, sem þóttist vera gyllt.

Einhver monsieur

(frb.: mussju) með tilgerðarlegt moustache (frb.: mústasj) --ó, þið fyrirgefið þótt mér sé móðurmálið tamt-kom að velja herðasjal á Melle Coquette (frb: ma-du-múa-sell Kó-kett). Þau skoðuðu mig auðvitað.

Hann handlék mig með hvítum hönzkum. Þetta var greinilega ekki í fyrsta sinn sem hann handlék fíngerða hluti.

I did definitely not envy that yellow shawl that thought itself to be golden.

Some Monsieur

(pronounce as: meuss-ieu) who wore a rather affected moustache (pron.: mouss-tage) --oh, please forgive me for too often using my mother-tongue-this Monsieur visited the shop to buy a shawl for Melle Coquette (pron.: ma deu moo a sell Co-kett) Of course they spotted me.

He touched me, wearing his white gloves.

Obviously, this was not the first time he touched delicate things.

Hann lagði mig yfir herðar Melle Coquette, þær axlir, sá hvelfdi barmur og það mjóa mitti, ou la la! Ég gat ímyndað mér að þau ækju í vagni með fjórum hvítum hestum fyrir.

Hve kögrið mitt tæki sig vel út er þau þeystu um götur Parísarborgar !

Hann keypti svo þetta gula. --Þetta gula sjal sem þóttist vera gyllt.

(Gyllt! Hafið þið heyrt annað eins?)

Iss, ég var bara fegið að hann keypti mig ekki.

Melle Coquette er ekki nógu heiðvirð og siðprúð stúlka að mínu áliti.

He put me over the shoulders of Melle Coquette.

What beautiful shoulders, beautiful bosom, and this tiny waistline! Ou la la !

I could imagine that they had a cart drawn by four white horses.

Would my silvery silk-fringes not be beautiful when they drove along the city streets in Paris!!

He then bought that yellow shawl.

That yellow one that pretended to be golden (Golden ! Have you ever heard such a joke!)

I just was happy that he did not buy me. Melle Coquette is not decent enough, not refined enough to my taste. In other words: not my type of a girl.

Og þetta yfirskegg á honum var allt of spjátrungslegt fyrir minn smekk.

Semsagt: ekki mín týpa. Ég vissi að einhvern daginn félli einhver fyrir fegurð minni.

Kögrið mitt er silfrað og sítt, silkimjúkt eins og hárið á konungsdóttur í ævintýri. Ég vissi að spennandi lífsferill biði mín.

And, his moustache was rather foppish, or jaunty, as I see it.

He was actually not my type at all.

I knew that the day would come when someone would fall for my beauty.

My silky fringes are silvery and long, soft as the hair of a princess in a bed-time story.

I always knew that an exciting lifetime would be waiting for me.

Páll Jónsson kom dag einn í verzlun Madame de Bijou. Ég var ekki vant því að svo hrjúfar sjómannshendur snertu mig.

Fegurð mín heillaði hann auðvitað.

Madame de Bijou pakkaði mér inn í mjúkt silkibréf og Páll Jónsson borgaði marga, marga franka fyrir mig.

Mín beið löng sjóferð.

One day, Páll Jónsson entered the beauty-shop of Madame de Bijou.

I was not used to a touch of such rough hands as hardworking sea men have.

Of course he was taken in by my beauty.

Madame de Bijou wrapped me up in soft silk-paper. And Páll Jónsson paid many many francs for me.

A long journey on a ship awaited me.

Lyktin um borð var að vísu ekki við mitt hæfi, en maður nefnir ekki þess háttar; -- og mikið valt dallurinn.

Veðráttan varð kaldari eftir því sem lengra dró.

En ég beið rólegt í silkipappírnum frá Madame de Bijou.

Loks var þessi langa sjóferð á enda.

Páll Jónsson færði konu sinni, henni frú Guðrúnu Brands, mig að gjöf. Ég man enn hve innilega hún kyssti mann sinn fyrir mig.

Mikið sem litlu dóttur þeirra, Betu, langaði til að fá mig.

The odour on board was, I must admit, not exactly what I was used to, but I never mention such things.

And the ship was, obviously, in heavy seas.

The weather became ever colder as the journey went on.

I awaited, calm as always, wrapped up in silk-paper from Madame de Bijou.

At last at last this long journey by sea came to an end.

Páll Jónsson brought me as a present to his housewife, frú Guðrún Brands.

I still remember how affectionately she kissed her husband for this gift: me.

Their little daughter, Beta, was obviously eager to try me on.

Það var varla að Madame Jónsson tímdi því.

En svo leyfði hún Betu litlu, -- bara aðeins.

Mér var valinn staður í kistunni með sparipeysufötunum.

Madame Jónsson hesitated a bit, was not all too keen to allow her that.

But then she allowed little Beta to try me on, -- just for a brief time.

My place would be in the chest where Guðrún kept her finest clothes, that were seldom used.

Only for holidays.

Ég var ætíð ómissandi þegar þau hjónin þurftu að vera við jarðarför.

Hún húsmóðir mín þekkti svo mikið af dánu fólki.

Mér þótti skemmtilegra við jarðarfarir en í gestaboðum.

Við jarðarfarir hitti ég mörg, mörg sjöl, en ég verð að segja að þessi íslenzku ullarsjöl hafa allt of stutt kögur og allt of gróft fyrir minn smekk. Ég sá hvernig hinar konurnar horfðu á mig er ég féll yfir herðar húsmóður minnar -- án þess að ég sá neitt að gorta. Það er svo fjarri mér--.

I was, of course, always worn when the couple, Guðrún and Páll, had to attend a funeral.

My Madame knew so many dead people.

I, actually, enjoyed funerals more than when Guðrún was invited as a guest to some people she knew.

When I attended funerals, I saw many other shawls.

But I must admit that I am not taken in with these Icelandic woollen-shawls.

Their fringes are too short, and also too coarse, as I see it.

I noticed how the other ladies looked at me where I covered my Madame´s shoulders.

--I am not bragging at all !

I would never do that.--

(Það er dálítið leiðinlegt að Íslendingar kunna ekki að segja rétt voile. Þeir segja vojl, en það á að segja vú-all.)

Mér sárnaði, eða réttara sagt: ég varð að brosa að því, þegar frúrnar spurðu hvort ég væri úr vojli, -- ég sem er út ekta pure silki voile.

Þannig liðu árin hvert af öðru, meðan mín ástkæra húsmóðir lifði.

Mér þótti ákaflega leitt að vera svo ekki við jarðarför húsmóður minnar, frú Guðrúnar Brands, þegar hún dó.

En það varð ekkert við því gert.

(It annoys me a bit that Icelanders cannot pronounce correctly “voile“.

They say voil, whereas it is voo-ai-ll) I was a bit hurt, or rather I smiled a bit, when the Mesdames asked if I was made of “voil“.

I am made of pure silk voile, you know.

Years passed by, one after the other, while my beloved Madame was alive.

I was a matter of grief for me not to attend her, Guðrún Brand´s funeral when she died.

But there was nothing I could do about it.

Dætur þeirra Guðrúnar og Páls skiptu með sér móðurarfinum er þeim féll í skaut. Ég vissi að undir niðri vildu allar systurnar eiga mig. Það var af einskærri hógværð að þær rifust ekki um mig, heldur sögðu hver við aðra: -Vilt þú ekki sjalið hennar mömmu? Ég kom í hlut Betu. Hún er líka elzt.

Hún Beta valdi mér stað á gamla hægindastólnum, sem farinn var að slitna.

The daughters of Guðrún and Páll got, each one of them, a share of what they inherited from their mother.

I knew only too well that they, all of them, would like to own me. -- Only, they were too modest to quarrel about that.

They said, one to the other: -Do you not want our mother´s shawl?

Beta was the one to inherit me: Well, she is the oldest one.

Beta decided to have me as a decor on the old chair that was becoming a bit worn.

Hún vildi auðvitað ekki hafa mig niðri í kistu þar sem enginn gat notið fegurðar minnar. Ég er, ef satt skal segja, augnayndi, -- án þess að ég sé nokkuð að gorta.

Beta virti mig fyrir sér. Hún hefur eflaust verið að velta því fyrir sé hvort ég væri samboðið svo gömlum stól. Ég huldi snjáð bakið með þeim elegans sem mér er í blóð borinn.

Beta þekkti ekkert dáið fólk, held ég, því ég fór aldrei í jarðarför eftir þetta.

Of course she would not have me just kept in some chest where noone could enjoy my beauty.

Admittedly, I am a thing of beauty to enjoy.

-- For sure, I am not showing off; this is simply a fact.

Beta looked at me for a long while.

Most likely contemplating on if I were too elegant for this old wornout chair.

I covered its back -- elegantly, as is my inherent nature.

Beta did not know any dead people, I assume.

I never hereafter attended any funeral.

Þegar litla Gunna hennar Betu skyldi fermast, átti að vera veizla. Þau hjónin keyptu nýtt sófasett á milljón. Þessum grey gamla stól var þá fleygt á haugana. Óæðri hlutir verða víst að sætta sig við þau örlög. Ég verð að segja að þetta var allra viðkunnanlegasti stóll. Ég var vandlega brotið saman og lagt inn í skáp.

Beta hefur eflaust ekki viljað láta einhverja gesti, ef til vill herðabreiða karlmenn, leggjast upp að mér og sjúska mig.

When little Gunna, daughter of Beta, was to get her church-confirmation, Beta and her husband decided to throw a party on the occasion.

They bought an expensive new sofa and lounge-chairs. The poor old chair was thrown away as junk.

Unfortunately, things not so noble, have to face that fate.

I have to say that this old chair was really congenial.

Beta carefully folded me up, and put me into a closet.

For sure, Beta did not want to have some guests, perhaps big men, lean back onto me and perhaps make me all wrinkled up.

Ég ræði alltaf við skápsfélaga mína sem jafningja. Lítillæti er aðalsmerki hinna göfuglyndu. Ég verð nú að segja að ég var fegið að Beta hefur ekki mölkúlur í skápnum sínum. Það sé fjarri mér að tala illa um mína látnu húsmóður, en mölkúlulyktin þótt mér alltaf heldur bagaleg í sparifatakistu frú Guðrúnar Brands, -- blessuð sé minning hennar.

Beta viðrar alltaf á vorin. Ég ligg þá alltaf efst á svalahandriðinu. Fíngerðustu hlutirnir eru alltaf látnir efst.

Lífið er bara þannig.

I always talk to my closet-mates as equals. Modesty is the hallmark of the noble ones.

I must admit that I am glad that Beta does not use mothballs in her closet.

The last thing I would do is to say anything not so nice about my deceased madame, but the smell of mothballs was not agreeable in her fine-clothes´ chest.

Blesses be her name and her memory.

Always in spring, every spring, Beta cleans the whole house, and then takes all clothes and things outside to give it all fresh air.

She always puts me on the top of other things. The most delicate things are always on the top.

That is just how life is. Right?

Þið getið séð fyrir ykkur kögrið mitt silfraða bylgjast í golunni og sólina glitra í því svo stirnir á.

Beta viðrar alltaf í sól.

Hún Gunna litla Betudóttir kom út á svalir. Hún, sem hafði svo oft fitlað við kögrið mitt sem barn, þegar ég var á gamla stólnum í stofunni til fegurðarauka.

Hún Gunna litla Betudóttir var hreint ekki svo lítil lengur.

Hún var raunar orðin stærðarstúlka, spengileg með granna fingur, -svona svipað og Madame de Bijou. Ég hafði alltaf vonað að hún setti á stofn parfumerie, svona svipað og Madama de Bijou. Þá gæti hún haft mig á herðum sér

You can just imagine my silvery fringes gently blown to and fro by the gentle breeze, and how they glittered in the sunshine !

Beta always picks a sunny day for airing her things on the balcony.

Little Gunna, daughter of Beta, stepped out onto the balcony. I recalled how often she had played with my fringes when she was a little kid, and I was on the old chair as a mere décor.

Now, little Gunna was not at all so little any more. Rather, she was now a big girl, beautifully grown-up and - she had delicate fingers, that reminded me of the dainty hands of Madame de Bijou.

Actually, I had always hoped that she would start a parfumerie, one like Madame de Bijou had. Then she could wear me on her shoulders

þegar fínustu kúnnarnir kæmu að verzla.

Beta var semsagt að viðra í vorsól og andvara.

Gunna kom út á svalir og horfði á mig eins og hana þyrsti í að njóta fegurðar minnar, sem er raunar ekki nýtt fyrir mér, þótt ég segi sjálft frá.

-- Þá -- ó, hvernig get ég fengið mig til að segja ykkur?

-- Ég fæ enn kökk í hálsinn við tilhugsunina.

Ef til vill er bara gott fyrir mig að segja einhverjum frá því. Þá yrði mér sorglausari sefi:

when the most exquisite customers would enter her shop.

Well.

Beta was airing her things in spring, when there was sunshine and breeze.

Gunna came out onto the balcony.

She looked at me as if just enjoying my beauty.

Actually, that was nothing new for me. I simply admit that this is how my life is.

Then, well, how can I tell you this !!

I still feel terrible --as if fainting, and out of breath -when I recall this unpleasant instance.

Perhaps it is simply a great relief for me to tell someone:

Hún Gunna litla kallar inn til mömmu sinnar: -Mamma, má ég ekki eiga þessa gráu sjaldruslu, sem var alltaf á ljóta stólnum?

Mon dieu!! Ég gæti enn farið að gráta er ég minnist á þetta. Ég þakka guði fyrir að hún húsmóðir mín sáluga heyrði ekki þessi ósköp. Ég fæ sting í hjartað í hvert skipti sem ég hugsa til þess atviks. Ég veit að þetta hlýtur eingöngu að hafa verið slungin aðferð hjá Gunnu litlu til að narra mig út úr mömmu sinni.

Gunna bar mig upp að vitum sér.

Ef ég hefði ennþá haft þann yndislega ilm sem var af öllum hlutum í Parfum de Lotus.

Little Gunna shouted to her mother: -Mom, can I have that old gray shawl that used to be on the old ugly chair?

Mon dieu !!

I almost still get tears in my eyes on recalling this incident.

I thank my god for that my late frú Guðrún Brands did not hear this.

My heart aches each time I think about this.

I am sure that this was just a cunning way, plotted by Gunna, to have Beta agree on giving me to her.

Gunna picked me up to find out if I smelled good.

Oh, if I just would still have scented like all things did in the boutique Parfum de Lotus !

Ég finn þá lykt í anda er ég legg aftur augun.

-Góða eigðu það, ef þú hefur áhuga á því, svaraði Beta dóttur sinni, með kuldatón í röddinni.

Gunna var ákaflega stolt af að eiga mig og bar mig nærri því alltaf.

When I close my eyes, I still can recall the scent there.

-By all means, Beta replied rather drily. If you can make any use of it.

Gunna was really proud of me.

She almost always wore me.

Gunna dandalaðist með mig utan yfir gallabuxur og svokallaða mussu.

Auðvitað þarf ekki annað en mig til skrauts, en þið skiljið -- það er dálítið erfitt að útskýra tilfinningar sínar: Hún húsmóðir mín sálugna, Madame Guðrún Brands, bar aldrei silkisjal nema með sparipeysufötunum sínum.

Svo er það þetta með rigninguna. Ég er allt of fíngert til að bera yzt klæða í þessari slagveðursslyddu og hraglanda, sem Íslendingar kalla rigningu. Það var ef til vill samt ekki það versta, því vandað sjal þolir öll veður, án þess að láta á sjá;

Gunna wore me when she had jeans on. She had me on top of some garment called smock.

Of course nothing is needed other than me as a decoration, -- but you see -oh, it is a bit difficult to explain ones feelings: My beloved Madame Guðrún Brands never wore a silken shawl but together with her finest national dress.

Then there is that problem of what Icelanders term as rain. I am, really, too delicate a thing to be worn as an outer garment when these gales and blizzards and snowstorms hit.

Of course a well made shawl can take whatever conditions without getting spoiled. So perhaps that was not the worst thing.

......það er þetta með partíin, sem mér liggur á hjarta. Þar er allt mettað af reyk. Þar hanga allir hver utan í örðum svo mér liggur við yfirliði í þeirri kös.

Hann Páll heitinn Jónsson reykti að vísu pípu, en hann reykti pípuna sína bara sjálfur.

Aldrei sá ég hana frú Guðrúnu reykja pípuna hans. Þetta lyktar líka allt öðru vísi en tóbakið hans Páls, -- hvað þau nú aftur kalla þetta, partíbörnin, -- jú: hey. Ég hef ekkert vit á heyskap.

Mér þótti ekki gaman í þessum partíum.

.... It is that what the youngers call parties that I am not happy with.

There is smoke there, dense smoke.

Everyone is leaning to one other, so I feel as if suffocated, to even fainting in that what I would call a heap of teenagers.

Yes, true, Páll Jónsson, blessed be his memory, smoked his pipe, but he only smoked his pipe himself.

I never ever saw Madame Guðrún smoke his pipe.

That smoke there in these parties does not have the same smell as did Páls tobacco.

What was it that these party-kids call their smoking stuff?

Yes: grass.

I do not know anything about grass and hay-making.

Henni litlu Gunnu hlýtur að þykja ákaflega vænt um vinkonur sínar, því hún lánar þeim -- hugsið ykkur - lánar þeim _mig_ til að valsa með niður í bæ, teygjandi út úr sé þetta líka ógeðslega jórturleður.

-- Mon dieu! Það átak fyrir mig. Þegar ég var í verzlun Madame de Bijou gat ég alveg búizt við að lenda í eigu franskrar hefðarmeyjar, fara í l'Opera, ferðast um.

Lenda ef til vill í smáævintýrum d'amour,

-sem enginn nema ég eitt vissi um.

Ou la la.

I assume that Gunna, little Gunna, is very kind to her friends, the girls she is acquainted with, as she lends them, -- just think about this -she lends them me !!

And they go down town, wearing me, and chewing that horrid chewing-gum, which the partly pull out of their mouth, and then chew it again.

-- Mon dieu !

This was not easy for me to endure.

When I was in the beauty-shop of Madame de Bijou I knew I could expect to be owned by a French Lady, go to the opera, travel about.

Perhaps get into some adventures d´amour, -- that no one, apart from me, would ever know about !

Ou la la.

Þegar Madame de Bijou sýndi viðskiptavinum mig, strauk hún sínum grönnu lipru fingrum gegnum kögur mér svo það sýndist enn fegurra. Ég gat auðvitað skilið að hann Páll -- blessuð sé minning hans -félli fyrir fegurð minni. Ég er stolt af að mig keypti traustur og góður heimilisfaðir -- fyrir marga, marga franka -handa heiðvirðri eiginkonu. Ég vissi alltaf að mín biði viðburðaríkur æviferill.

Nú á hún Gunna hennar Betu litla dóttur. Ég prýði vagninn hennar.

When Madame de Bijou showed me to her customers, she would stroke my fringes with her delicate fingers so that they looked even more beautiful.

Of course there was nothing more natural than how Páll --blessed be his name-was taken in with my beauty.

I am really happy and proud of that a trustworthy and good man bought me --for many many francsas a present for his honorable wife.

I always knew that an exciting life would be my share.

Now, Gunna, daughter of Beta has a little daughter.

I am as a decor on her pram.

Mín sígilda fegurð breiðist yfir hvítvoðunginn.

Vindurinn þýtur kitlandi og ögrandi undir kögrið mitt.

Litlar hnátur stækka. Óðar en varir þróast fegurðarsmekkur þeirra.

Hver veit nema sú litla eignist einhvern tíma búð, þar sem öll heimsins ilmvötn eru til sölu.

Mon dieu!

My timeless beauty now flows over the new born baby.

The breeze tickles my fringes in a provoking way.

I know that little girl grow up.

Before we know their sense of beauty gets refined.

Who knows if the little one will one day keep a shop where all kinds of the best perfumes in the world are to be found.

Mon dieu !

Þá verður gaman að sveipast um herðar henni, þegar ástfangnir kavalerar koma að verzla.

Nú, og ef ekki það, gæti litla hnátan, þegar hún stækkar og fer að hafa vit á að bera mig, þekkt eitthvert dáið fólk.

--oo0oo--

Then I will have the pleasure to cover her shoulders -- when chevaliers amorous come to buy something for their beloved ones.

Well, if not so, then the little girl, when she grows up, might attend some funerals.

--oo0oo--