Gazeta Gminy Michałowice nr 105/2/2021

gazeta gminy

MICHAŁOWICE Nr 105/2/2021

ISSN 1642-297X

EGZEMPLARZ BEZPŁATNY

spis treści URZĄD GMINY

Zmiana granic Narodowy spis powszechny Wiosna w inwestycjach Budowa kanalizacji w gminie Michałowice Podsumowanie roku 2020 w gospodarce odpadami Patroni naszych ulic Co warto wiedzieć o finansowaniu przedszkoli niepublicznych

Kultura, edukacja,sport

Instruktorzy CKiP o rozwijaniu zainteresowań dzieci Czytelnicy biblioteki polecają Dołącz do klubu filmowego Jarmark wielkanocny Rodzinny konkurs wielkanocny Sprawdzian dla szkoły Wiosna z Fryderykiem Koncert uczestników zajęć muzycznych w CKiP Gen niepodległości

inicjatywy społeczne

Prawdziwa gospodyni nie marnuje Publikacja o historii Ochotniczej Straży Pożarnej Nie ma pszczół, nie ma życia Małymi krokami do natury Wyniki konkursu na projekty grantowe 2021

ważne telefony Y

2 3 4 6

Urząd Gminy Michałowice 12 388 57 40, 12 388 50 03, Fax: 12 388 50 35 sekretariat@michalowice.malopolska.pl, www.e-michalowice.pl Urząd Stanu Cywilnego 12 388 50 44

15 18

Centrum Kultury i Promocji 12 388 50 71, 535 029 009, 792 029 099 (zapisy fitness) www.wMichalowicach.pl

22

Filia CKiP Więcławice 733 029 009

t 24 31 31 32 33 34 36 36 37

t

38 41 42 45 48

Biblioteka Publiczna w Michałowicach 12 388 50 37, www.wMichalowicach.pl Filia Biblioteki Publicznej w Raciborowicach 12 387 70 37 Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej 12 388 87 70 Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych w Michałowicach 12 388 87 71 Pogotowie Energetyczne 991 Pogotowie Gazowe 992 Komisariat Policji w Zielonkach z siedzibą w Krakowie, ul. Łokietka 205 47 832 11 50 NZOZ „Medea” w Michałowicach 12 388 51 99 NZOZ Batowice 12 285 94 17 Spółdzielnia Kółek Rolniczych 12 388 50 31

Wydawca i redakcja dwumiesięcznika Gazeta Gminy Michałowice Centrum Kultury i Promocji w Michałowicach Plac Józefa Piłsudskiego 2, 32-091 Michałowice 12 388 50 71, 535 029 009, e-mail: redakcja@ckip.com.pl Druk: Drukarnia Leyko w Krakowie | Nakład: 4 800 egz.

Za treść ogłoszeń Redakcja nie ponosi odpowiedzialności.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania artykułów, korespondencji i zmiany tytułów. Tekstów niezamówionych nie zwracamy.

Numery archiwalne dostępne na www.wMichałowicach.pl

Redaguje zespół: Sylwia Senisson – redaktorka naczelna, Mirosław Warchołek, Adrianna Siudek-Kura, Karolina Majchrzak-Ścibor, Justyna Cieślik Rysunki: Sebastian Duran Reklama i ogłoszenia: Karolina Majchrzak-Ścibor, 535-029-009, karolina@ckip.com.pl Skład i projekt graficzny: Jakub Ciosiński

zmiana granic Uchwałą nr XXIX/225/2020 Rady Gminy Michałowice z dnia 14 grudnia 2020 r. zmienione zostały granice sołectw: Wilczkowice, Zerwana, Kończyce, Prawda w taki sposób, że: – wyłącza się z obszaru sołectwa Wilczkowice i włącza do sołectwa Zerwana działki (z dotychczasowego obrębu Wilczkowice) nr: 279, 406/2, 406/1, 408, 435, 392/4, 392/5, 392/2, 392/6, 392/7, 393/1, 393/2, 395/1, 395/2, 397, 399/1, 399/2, 401/1, 401/2, 403, 405/2, 405/1, 407 i część 434, – wyłącza się z obszaru sołectwa Zerwana i włącza do sołectwa Wilczkowice działki (z dotychczasowego obrębu Zerwana) nr: 42/1, 42/2, 42/3, 41/1, 41/2, 40/1, 40/2, 79/1, 79/2, 39/1, 39/4, 39/5, 38/1, 38/8, 38/9, 37/7, 37/8, 37/13, 37/14, 37/15, 37/16, 37/11, 37/9, 37/10.

– wyłącza się z obrębu Kończyce i włącza do obrębu Raciborowice działki nr: 1, 2, 3, 4, 5/5, 5/8, 5/9, 5/10, 5/11, 5/12, 5/13, 5/22, 5/23, 5/31, 5/33, 5/35, 5/36, 5/37, 5/38, 5/39, 5/40, 5/41, 5/42, 5/43, 5/44, 5/46, 5/47, 5/48, 7/1, 7/2, 7/3, 7/8, 7/9, 7/10, 7/11, 7/12, 7/13, 8, 10, 280,281, 346, 347/1, 347/2, 347/3, 347/4, 347/5, 347/6, 348/1, 348/2, 348/3, 348/4,

2

Nr 105/2/2021

ADMINISTRACYJNYCH OBRĘBÓW EWIDENCYJNYCH

349/1, 349/2, 349/3, 350,351, 358, 359, (59 działek). Sołectwo Prawda stanowi część obrębu ewidencyjnego Raciborowice.

Dokumentację geodezyjno-kartograficzno-prawną zmiany granic administracyjnych obrębów ewidencyjnych sporządzi Przedsiębiorstwo Geodezyjne GEOPROF s.c. Jarosław Kożuch Sławomir Zając z siedzibą przy ul. Radzikowskiego 65K/12, 31-315 Kraków. Termin wykonania prac ustalono na 30 września 2021 r.

Po przygotowaniu dokumentacji zostanie ona przedłożona przez Urząd Gminy Michałowice do Wydziału Geodezji, Kartografii i Katastru Starostwa Powiatowego w Krakowie ul. Przy Moście 1.

W oparciu o sporządzoną dokumentację wydane zostaną przez Starostę Krakowskiego stosowne decyzje orzekające o wprowadzeniu zmian w operacie ewidencji gruntów i budynków, które posłużą do ujawnienia nowego stanu w księgach wieczystych.

Referat Inwestycji i Gospodarki Komunalnej

URZĄD GMINY

Uprzejmie przypominamy wszystkim mieszkańcom, że od 1 kwietnia na terenie całego kraju odbywa się Narodowy Spis Powszechny Ludności i Mieszkań NSP 2021. Udział w spisie powszechnym jest obowiązkowy, a wszystkie zebrane dane podlegają bezwzględnej ochronie na zasadach określonych w art. 10 ustawy z dnia 29 czerwca 1995 r. o statystyce publicznej (Dz.U. z 2020 r. poz. 443 z późn. zm.).

Podstawową, obowiązkową metodą udziału w NSP 2021 jest samospis internetowy, który polega na samodzielnym wypełnieniu na komputerze lub na urządzeniu mobilnym formularza spisowego, dostępnego na oficjalnej stronie Głównego Urzędu Statystycznego pod adresem spis.gov.pl. Dla Państwa wygody i bezpieczeństwa umożliwiamy telefoniczny „Spis na żądanie”.

Dzwoniąc na infolinię spisową pod numer telefonu 22 279 99 99 od poniedziałku do piątku od 8.00 do 18.00, będziecie mogli się Państwo spisać, gdy nie macie dostępu do Internetu. Przez cały czas trwania spisu możecie Państwo również skorzystać ze stanowisk komputerowych przygotowanych do samospisu dla mieszkańców w Urzędzie Gminy lub w najbliższym oddziale Urzędu Statystycznego, w zależności od aktualnej sytuacji epidemicznej.

Osoby, które nie będą mogły spisać się samodzielnie, zostaną spisane przez rachmistrzów

narodowy spis powszechny spisowych jedną z dwóch metod uzupełniających w formie: – wywiadu telefonicznego, – wywiadu bezpośredniego, o ile pozwoli na to sytuacja epidemiczna.

Zapewniamy Państwa, że narzędzia oraz procedury w zakresie bezpieczeństwa stosowane przez statystykę publiczną gwarantują pełną ochronę gromadzonych informacji. Wszystkie dane zebrane od respondentów są objęte tajemnicą statystyczną – będą należycie i starannie zabezpieczone.

Więcej informacji na temat NSP 2021 mogą Państwo uzyskać w Urzędzie Gminy pod numerem telefonu 573 238 628, na stronie internetowej spis.gov. pl lub dzwoniąc na numer infolinii spisowej 22 279 99 99.

Zachęcamy Państwa do udziału w spisie, do pomocy osobom starszym i niepełnosprawnym w swoim otoczeniu, jak również do włączenia się w upowszechnianie informacji o NSP 2021 i przekazywanie informacji swoim najbliższym, oczywiście w sposób nienarażający Państwa zdrowia i bezpieczeństwa.

Spiszmy się, bo LICZYMY SIĘ DLA POLSKI! Wójt Gminy Michałowice Antoni Rumian Gminny Komisarz Spisowy

URZĄD GMINY

Nr 105/2/2021

3

wiosna w inwestycjach Trudny czas pandemii nie zatrzymał inwestycji realizowanych w naszej gminie. Prace, które już trwają, na wiosnę będą jeszcze bardziej intensywne. Pokazujemy, jak wyglądały etapy poszczególnych realizacji na początku kwietnia. Krótko podsumowujemy również pozostałe działania.

Prace przy budowie przedszkola w Michałowicach postępują zgodnie z harmonogramem. Zdjęcie przedstawia stan na 1 kwietnia 2021 r.

Firma Agrobud kontynuuje budowę parkingu Park & Ride na działce obok kościoła w Michałowicach.

Firma Wanta pracuje przy przebudowie drogi i budowie trasy rowerowej KsiążniczkiKończyce-Raciborowice (stan na 1 kwietnia 2021 r.). Dokonano już przebudowy sieci, postawiono nowe słupy telekomunikacyjne i energetyczne, 4

Nr 105/2/2021

oddzielono kanalizację deszczową. Wiosną planowane są dalsze prace przy poszerzeniu dróg, układanie krawężników i budowa kładki przy moście, który ma być wyremontowany.

URZĄD GMINY

Nowy PSZOK prawdopodobnie zostanie oddany do użytku w czerwcu. Warunki pogodowe znacząco opóźniły prace.

Konieczne jest wzmocnienie i ustabilizowanie terenu.

W kwietniu rozpoczęła się budowa sieci kanalizacyjnej na ulicach Parkowej, Leśnej i Kwiatowej w Masłomiącej. Gmina jest w trakcie podpisywania umów na projekty kanalizacji, która zostanie wykonana w tym roku w Raciborowicach i Michałowicach. Do Urzędu Marszałkowskiego zostały złożone wnioski o dofinansowanie remontu dróg rolniczych na granicy Zerwanej i Woli Więcławskiej oraz w Michałowicach (okolice Starej Apteki). W marcu wykonawca rozpocznie prace przy budowie zbiornika na ulicy Leśnej w Michałowicach. Rada Gminy podczas marcowej sesji podjęła uchwałę w sprawie udzielenia pomocy finansowej Powiatowi Krakowskiemu w trybie Inicjatyw Samorządowych.

Ta współpraca umożliwi przebudowę drogi powiatowej na odcinku ul. Granicznej od ul. Leśnej do ul. Górnej. Wykonawca poszerzy drogę

URZĄD GMINY

i położy nową nawierzchnię asfaltową, wykona chodnik i odwodnienie. Szacunkowa wartość tej inwestycji to 1 712 000 zł, z czego wkład z budżetu gminy Michałowice wynosi 856 000 zł tj. 50% całej kwoty. Realizacja planowana jest na ten rok.

Sylwia Senisson Redaktorka Naczelna GGM

Zachęcamy do bieżącej obserwacji mapy inwestycji w gminie Michałowice, którą znajdą Państwo na stronie www.michalowice.malopolska.pl (aby zobaczyć mapę, należy przejść na dół strony i kliknąć ikonkę z nazwą „Mapa inwestycji”).

Nr 105/2/2021

5

budowa kanalizacji w gminie michałowice Często spotykamy się z pytaniami o budowę sieci kanalizacyjnej w różnych miejscowościach naszej gminy. W poniższym tekście staram się przedstawić informacje na temat szans i ograniczeń wynikających z takiej inwestycji.

Zachęcam do przeczytania tekstu do końca, choć trzeba podkreślić, że jest on obszerny, a być może i dość trudny, jednak budowa kanalizacji, szczególnie w naszej gminie, to temat mocno skomplikowany. Rozpocznę od założeń wyjściowych, które pozwolą spojrzeć szerzej na ten obszar gospodarki komunalnej.

6

Nr 105/2/2021

URZĄD GMINY

gmina w dorzeczu Prawie cała gmina Michałowice znajduje się w dorzeczu rzeki Dłubni. Takie ukształtowanie terenu ma duży wpływ na rozbudowę sieci kanalizacji. Podobnie jak rzeka Dłubnia zbiera wody źródlane i opadowe spływające z całego terenu poprzez strumyki, rowy i doliny, tak samo sieć kanalizacji rozbudowywana w systemie grawitacyjnym zbiera ścieki do jednego głównego kolektora ułożonego wzdłuż doliny tej rzeki. Ścieki, poprzez kanały boczne układane zgodnie z naturalnym spadkiem terenu, spływają do tego kolektora, a następnie podążają w kierunku najniższej położonej miejscowości gminy – Raciborowic.

Ujęcie wody dla Krakowa W Raciborowicach znajduje się powierzchniowe ujęcie wody dla Krakowa, dlatego Dolina Dłubni na całej swej długości w naszej gminie znajduje się w strefie ochronnej tego ujęcia.

W tej strefie obowiązuje zakaz budowy zbiorczych oczyszczalni ścieków, co oznacza, że wszystkie nasze ścieki muszą zostać przepompowane do oczyszczalni Kujawy w Krakowie. Dzięki temu znajdujemy się w Aglomeracji ściekowej Krakowa (o której będzie jeszcze później mowa).

Brak połączenia z miastem Dodatkowo nie mamy bezpośredniego połączenia naszej sieci z miastem i musimy korzystać

z przepompowni w Batowicach (gmina Zielonki). To wszystko sprawia, że nie jesteśmy niezależni w obszarze oczyszczania ścieków, mamy ograniczenie w maksymalnych przepływach, a także kosztach – nie mamy wpływu na stawki dyktowane nam przez Kraków i Zielonki. Uczciwie trzeba przyznać, że brak własnej oczyszczalni ma także swoje zalety, gdyż są to instalacje bardzo uciążliwe w utrzymaniu i często negatywnie wpływające na otoczenie.

Start od zera Jeszcze 15 lat temu na obszarze gminy kanalizacja w zasadzie nie istniała. Obsługiwała zaledwie kilkadziesiąt budynków w Raciborowicach. Startowaliśmy wtedy z zerowego poziomu, w czasach gdy w wielu gminach kanalizacja obejmowała już kilkadziesiąt procent populacji (lata 90. to czasy stosunkowo łatwo dostępnych funduszy na ten cel).

Pierwszeństwo Układ urbanistyczny naszej gminy determinuje konieczność skanalizowania w pierwszej kolejności terenów o rzadszej zabudowie (Kończyce, Książniczki, Młodziejowice). Dopiero te działania umożliwią wybudowanie sieci kanalizacyjnej w najgęściej zaludnionych miejscowościach naszej gminy (Michałowice, Masłomiąca).

Ekonomia Budowę kanalizacji uważa się za uzasadnioną ekonomicznie, gdy na 1 km sieci można podłączyć 120 osób (w niektórych przypadkach wskaźnik zmniejsza się do 90).

URZĄD GMINY

Nr 105/2/2021

7

Fundusze europejskie Częstym argumentem za rozbudową sieci są mityczne fundusze europejskie, które można na ten cel wykorzystać. To prawda, że takie fundusze istnieją, ale dostęp do nich może być mocno ograniczony. Można je w skrócie podzielić na trzy kategorie:

1. Fundusz Spójności w Programie Operacyjnym Infrastruktura i Środowisko (POIŚ); 2. Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego w Małopolskim Regionalnym Programie Operacyjnym (MRPO); 3. Europejski Fundusz na rzecz obszarów wiejskich w Programie Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW).

Programy te dzieli tzw. linia demarkacyjna, co oznacza, że dana gmina nie może skorzystać ze wszystkich. Zależy to od przynależności do tzw. aglomeracji ściekowych i ich wielkości. Aglomeracja Krakowa obejmuje miasto i kilka przyległych do niego gmin (w tym Michałowice), a jej wielkość przekracza 1 000 000 RLM (równoważna liczba mieszkańców – w uproszczeniu to liczba osób).

Dla takich dużych aglomeracji przeznaczony jest POIŚ, ale również on ma swoje ograniczenie.

Projekt, który przedkłada się do finansowania, musi spełniać określone wymogi, m.in. mieć odpowiednią skalę (wartość, liczba przyłączoTabela 1

Inwestycja Budowa sieci kanalizacji sanitarnej sanitarnej w w Książniczkach, Książniczkach, etapII 1 Młodziejowicach oraz Michałowicach –—etap

Podsumowując, mogliśmy skorzystać tylko z PROW, który przeznaczony jest dla budowy kanalizacji na obszarach poza aglomeracjami na obszarach wiejskich i z którego nasza gmina wielokrotnie korzystała. Sieci wybudowane z tego funduszu są sukcesywnie dołączane do obszaru aglomeracji. Wadą tego funduszu jest to, że Wysokość Rok jest on stosunkowo niedofinansowania inwestycji wielki w porównaniu z poprzednimi.

2 451 491 zł

2010

Budowa sieci kanalizacji sanitarnej sanitarnej w w Książniczkach, Książniczkach, etapIIII 2 Młodziejowicach oraz Michałowicach –—etap

574 789 zł

2013

Budowa sieci kanalizacji sanitarnej sanitarnej w w Gminie Gminie etapIII III 3 Michałowice –—etap

618 964 zł

2014

Budowa sieci kanalizacji sanitarnej sanitarnej w w miejscowości miejscowości etap IV IV – etap 4 Masłomiąca —

233 846 zł

2015

1 836 034 zł

2021-2022

1 588 424 zł

2020-2021

Budowa zbiornika wyrównawczego wody pitnej w w Kozierowie oraz sieci kanalizacji sanitarnej Kozierowie oraz sieci kanalizacji sanitarnej w w miejscowości Masłomiąca Masłomiąca 5 miejscowości Budowa zbiornika wyrównawczego wody pitnej pitnej w w Michałowicach oraz sieci kanalizacji sanitarnej Michałowicach oraz sieci kanalizacji sanitarnej w w miejscowości Raciborowice Raciborowice 6 miejscowości Razem

8

nych mieszkańców) w stosunku do całej aglomeracji. Ponieważ Michałowice stanowią w niej ok. 1%, to spełnienie tych warunków było dla nas niemożliwe. Drugi fundusz – MRPO – jest przeznaczony dla aglomeracji o wielkości 2000-15000 RLM, więc z automatu wyklucza naszą gminę z finansowania.

Nr 105/2/2021

Oczywiście przy budowie kanalizacji wykorzystujemy też środki własne gminy i budujemy również wtedy, gdy nie mamy żadnych funduszy zewnętrznych na ten cel.

7 303 548 zł

URZĄD GMINY

rozwój kanalizacji w gminie Michałowice Od roku 2006 w gminie Michałowice wybudowaliśmy 32 km sieci kanalizacyjnej i przyłączyliśmy do niej prawie 2600 mieszkańców. W chwili obecnej sieć kanalizacji sanitarnej dociera do większości obszaru Raciborowic, całych Kończyc, Książniczek (z wyjątkiem Brzeziny), Młodziejowic (z wyjątkiem Stoczek), dużej części Masłomiącej oraz południowej i środkowej części Michałowic.

Sprawia to, iż z kanalizacji korzysta ponad 30% mieszkańców w naszej gminie. W latach 2014-2019 liczba przyłączonych do sieci wzrosła o 72,5% (z 1757 do 3031).

Ludność gminy Michałowice korzystająca z sieci kanalizacyjnej (os.)

W okresie 2014-2019 o ponad 10% poprawiliśmy też większość wskaźników opisujących kanalizację.

Jak wskazują powyższe dane, rozwój kanalizacji w gminie Michałowice nastąpił i nie był to rozwój symboliczny. Oczywiście, jak zawsze, wszyscy wolelibyśmy, żeby był szybszy. Głównym ograniczeniem w rozbudowie sieci był wspomniany wcześniej układ urbanistyczny. Żeby skanali-

URZĄD GMINY

sieć kanalizacji w gminie michałowice

Rozwój kanalizacji w gminie Michałowice w latach 2014-2019

zować obszary, gdzie wskaźnik efektywności ekonomicznej jest spełniony (Michałowice, a szczególnie ich południowa część oraz centrum Masłomiącej), należało wybudować główną sieć od Raciborowic do Michałowic, gdzie wskaźnik ekonomicznej zasadności nie był spełniony. Dlatego trudno było pozyskać środki zewnętrzne na tę inwestycję. W ostatnich latach rozbudowujemy sieć właśnie w tych najgęściej zaludnionych częściach Michałowic i Masłomiącej.

Nr 105/2/2021

9

sąsiedzi Często porównujemy się do innych gmin, jeśli chodzi o rozwój i różnorakie wskaźniki, które go określają. Jak więc wypadamy w porównaniu do naszych sąsiadów?

Jeśli chodzi o liczbę mieszkańców korzystających z kanalizacji, dane przedstawiają się następująco: Przez 5 lat w Michałowicach zwiększyliśmy liczbę mieszkańców korzystających z kanalizacji o 73%.

W tym czasie w gminie Iwanowice nastąpił wzrost o 51%, w Zielonkach o 32%, a w Kocmyrzowie-Luborzycy o 28%. Jeśli chodzi o procent mieszkańców korzystających z instalacji w stosunku do ogółu ludności gminy, dane przedstawiają się następująco: Mimo iż Zielonki pozostają poza naszym zasięgiem, to w ciągu 5 lat zwiększyliśmy odsetek korzystających z kanalizacji prawie tak samo – 10,4% wobec 10,7% u naszego zachodniego sąsiada. Przyrost długości sieci kanalizacyjnej (w km) przedstawia się następująco:

W latach 2014-2019 wybudowaliśmy prawie 15 km sieci, a przyrost przekroczył 67%, wobec 55% w Iwanowicach, 23% w Zielonkach i 4% w Kocmyrzowie-Luborzycy.

Jak widać, dynamika wskaźników jest w naszej gminie wyższa niż u sąsiadów. Jeśli chodzi zaś o wartości nominalne, to Zielonki pozostają poza zasięgiem zarówno Michałowic, jak i pozostałych analizowanych gmin. Dlaczego tak

10

Nr 105/2/2021

się stało? Czynników zapewne jest wiele, ale najważniejszy z nich to fakt, iż Zielonki zaczęły budować kanalizację stosunkowo wcześnie – 36 km sieci, które mamy w tej chwili w Michałowicach, Zielonki osiągnęły już w 2001 r. (czyli 20 lat temu). Drugi kluczowy czynnik obrazuje poniższa tabelka, a jest nim gęstość zaludnienia (w os./m2).

URZĄD GMINY

Gęstość zaludnienia (w os./m2).

Jak widać, gęstość zaludnienia u naszych zachodnich sąsiadów jest ponad 2 razy większa niż w Michałowicach i prawie 4 razy większa niż w Iwanowicach. Jest to wskaźnik, który bezpośrednio wpływa na zasadność ekonomiczną budowy sieci kanalizacji sanitarnej, a jego wysoki poziom znacząco ułatwia aplikowanie i pozyskiwanie środków zewnętrznych (POIŚ) – wspomniane wcześniej 120 os./ km. Wpływa także bezpośrednio na koszty bieżącego funkcjonowania, a w konsekwencji na taryfy (ceny za ścieki).

Podsumowując, na trudności, jakie napotykaliśmy w ostatnich latach przy budowie kanalizacji, wpływ miały: 1. Uwarunkowania geograficzne; 2. Niewystarczające źródła finansowania zewnętrznego; 3. Zbyt mała gęstość zaludnienia; 4. Trudności z pozyskaniem gruntów i zgód na przejście przez działki.

Plany na kolejne lata W najbliższych latach planowany jest szereg inwestycji kanalizacyjnych w kilku miejscowościach gminy. Pracujemy także nad koncepcją skanalizowania całej gminy, która wyznaczy kolejne etapy inwestycji w pozostałych miejscowościach.

Masłomiąca W roku 2020 oddano do użytkowania fragment kanalizacji w ulicy Długiej (od ul. Jurajskiej do ul. Leśnej), a w tym roku rozbudujemy sieć w ulicy Parkowej i Kwiatowej.

URZĄD GMINY

Michałowice W ubiegłym roku rozpoczęło się projektowanie kanalizacji na ul. Nad Strugą. Wykonanie sieci na tej ulicy otworzy możliwość projektowania i rozbudowy kanalizacji w kolejnych latach na ulicach Źródlanej i Leśnej.

W planach na ten rok są też projekty kanalizacji na ulicach: Spokojnej, Kwiatowej, Jutrzenki, Miłej, Działkowej i Wiśniowej. Planowane jest również wykonanie dokumentacji dla sześciu „sięgaczy”, uzupełniających sieć kanalizacji pomiędzy ulicami Ogrodową i Krakowską.

W ramach postępowania przetargowego na projekt chodnika na ulicy Jana Pawła II ujęto projekt kanalizacji sanitarnej na całym odcinku ulicy. Zgodnie z założeniami umowy dokumentacja projektowa ma zostać wykonana do czerwca 2022 r.

Raciborowice Pomimo że Raciborowice były pierwszą skanalizowaną miejscowością w naszej gminie, ciągle istnieją tam obszary, które sieci są pozbawione.

Jest to całe sołectwo Prawda i spore fragmenty w sołectwie Raciborowice. W 2020 r. wybudowano sieć kanalizacyjną w obszarze ulicy Kolejowej i Krajobrazowej. W 2021 r. projekty kanalizacji powstaną na dwóch kolejnych odcinkach: na ul.

Rzecznej oraz pomiędzy ul. Jana Długosza i Krajobrazową (równolegle do torów).

Gmina wykupuje także odcinki sieci budowane przez prywatnych inwestorów we wszystkich miejscowościach, gdzie istnieje sieć. W poprzednich dwóch latach wykupiony w tym trybie został prawie 1 km sieci.

Nr 105/2/2021

11

Potencjalne obszary rozwoju sieci w najbliższych latach W najbliższych latach na pewno zostanie wybudowana kanalizacja na ulicach, na których trwa lub rozpocznie się projektowanie (patrz wyżej). Oprócz w/w ulic dużą szansę na rozbudowę sieci mają Michałowice – wzdłuż ulicy Krakowskiej oraz Zerwana – to tereny dość intensywnej zabudowy, dodatkowo położone w pobliżu rzeki Dłubni. Blisko spełnienia wskaźnika efektywności ekonomicznej są ulice Zachodnia i Orzechowa w Górnej Wsi. Niestety ścieki z tych ulic ciążą w kierunku Doliny Naramki, dlatego ich odbiór jest uzależniony od zgody Gminy Zielonki na zrzut do ich sieci. Rozmowy trwają. Sieć powinna także zostać rozbudowana w Książniczkach (ul.

Brzezina) i Młodziejowicach (ul. Stoczki). Kanalizacja w tych miejscowościach już istnieje, sieć jest blisko powyższych ulic, ale nie została wybudowana w poprzednich latach, gdyż zabudowa była tam zbyt rzadka. Teraz, gdy powstaje coraz więcej domów, rozbudowa sieci w tym obszarze zaczyna mieć ekonomiczne uzasadnienie. W kolejnych latach możliwa jest też rozbudowa sieci w okolicach ul. Widerskiej w Masłomiącej.

Krótkie odcinki kanalizacji na pewno będą też budowane w okolicach już istniejących sieci, będziemy też sukcesywnie wykupywać sieci budowane przez inwestorów prywatnych.

Dlaczego tak mało?

Pytanie jest prowokacyjne. Gdybyśmy w najbliższych latach wybudowali kanalizację we wszystkich wymienionych obszarach, to wcale nie byłoby to tak mało. Mimo to wiele miejscowości naszej gminy nie zostało w tych planach wymienionych i zapewne sieć kanalizacyjna zostanie do nich doprowadzona w późniejszym okresie.

12

Nr 105/2/2021

Dzieje się po pierwsze z powodu zbyt małej gęstości zaludnienia (poniżej 120 mieszkańców/km).

Po drugie z powodu wysokich kosztów budowy.

Szacujemy, że aby zapewnić kanalizację wszystkim mieszkańcom naszej gminy, musimy wybudować około 120 km sieci. Przy średniej cenie 1mb na poziomie 700 zł, daje to kwotę 84 mln zł, podczas gdy gmina Michałowice może rocznie z własnych środków wydać na wszystkie inwestycje między 7 a 9 mln zł. Po trzecie – z powodu wysokich kosztów bieżącego użytkowania. Nawet gdyby pojawiły się jakieś specjalne fundusze zewnętrzne na budowę, to po realizacji takiej sieci – przy obecnej strukturze przestrzennej – cena za odbiór ścieków przez kanalizację byłaby zapewne wyższa niż za wywiezienie ich samochodem asenizacyjnym.

Same tylko koszty amortyzacji byłyby na poziomie 1,68 mln rocznie. Miejscowości wschodniej i północnej części gminy muszą się jeszcze bardziej rozbudować, by można do nich doprowadzić sieć kanalizacyjną. Ostatnie lata pokazały nam jednak, że świat zmienia się bardzo szybko, a tempo i kierunek tych zmian są często nieprzewidywalne.

Takim zmianom mogą podlegać także opisane przeze mnie kierunki rozwoju sieci kanalizacyjnej.

Jarosław Sadowski Zastępca Wójta Gminy Michałowice

URZĄD GMINY

URZĄD GMINY

Nr 105/2/2021

13

Najlepsze ubezpieczenia, w najlepszej cenie!

TANIE

DOBRE

OC AC I inne ubezpieczenia

Anna Janas ul. Krakowska 185, 32-091 Michałowice Reklama - 147x101.indd 1

14

Nr 105/2/2021

SPRAWDŹ! ZADZWOŃ!

667 125 106 01/12/2020 12:46

URZĄD GMINY

podsumowanie roku 2020 w gospodarce odpadami

W 2020 r. w gminie Michałowice gospodarstwa domowe wyprodukowały w sumie 3974 tony odpadów komunalnych i było to o 21 ton (0,5%) mniej niż w 2019 r. Zmiana symboliczna, ale cieszy odwrócenie trendu wzrostowego.

Po raz pierwszy zobaczyliśmy prawdziwą skalę oddawanych odpadów biodegradowalnych.

W 2019 r. wykonawca wykazał w sprawozdaniu tylko 31 ton takich odpadów. Stało się tak dlatego, że większość zagnitej trawy w workach nie nadawała się do kompostowania i była kodowana jako śmieci zmieszane. W 2020 r. odpadów tego typu było 289 ton i mimo, że to duża ilość, to i tak były obawy, że będzie ona wyższa. Nasze apele o kompostowanie odpadów w przydomowych kompostownikach oraz duża zniżka za kompostowanie przyniosły efekt. Kompostowanie zadeklarowało już ponad 62% mieszkańców naszej gminy. Mam nadzieję, że ten odsetek będzie wzrastał, a ilość odpadów biodegradowalnych wywożonych z naszej gminy nie będzie rosła.

URZĄD GMINY

Dość znacząco zmieniła się struktura strumienia odpadów. Oddaliśmy 2302 t odpadów zmieszanych i było to o 16% mniej niż w 2019 r. Zanotowaliśmy wysoki (o 65%) wzrost produkcji frakcji odpadów segregowanych (szczególnie papier i plastik) z 516 t do 851 t. To istotne ze względów środowiskowych i wskaźników odzysku odpadów, aczkolwiek warto pamiętać, że nie wpływa to na opłatę śmieciową, gdyż cena za odbiór i utylizację odpadów segregowanych nie różni się wiele od ceny za odpady zmieszane.

Dość znacznie spadły też ilości odpadów przywiezionych na PSZOK oraz zebranych w zbiórkach sprzed posesji.

Nr 105/2/2021

15

Tabela 1:

Produkcja odpadów komunalnych w gminie Michałowice w latach 2019-2020

struktura odpadów w GMINIE michałoWICE w 2020 r.

niesegregowane odpady komunalne odpady wielkogabarytowe opakowania ze szkła opakowania z tworzyw sztucznych opakowania z papieru i tektury odpady ulegające biodegradacji zmieszane odpady z betonu zużyte opony zużyte urządzenia elektryczne

Liczba mieszkańców W systemie śmieciowym mieliśmy na koniec ubiegłego roku zarejestrowanych 11 856 mieszkańców wobec 10 411 zameldowanych według ewidencji ludności. To wysoki wskaźnik porównawczy tych dwóch rejestrów (14% mieszkańców więcej w rejestrze odpadów niż zameldowanych). Wśród gmin Metropolii Krakowskiej tylko w gminie Wielka Wieś ten wskaźnik jest nieznacznie wyższy (16%). Zdajemy sobie sprawę, że cześć osób zaniża liczbę deklarowanych mieszkańców. Czasami dzieje się to przez

16

Nr 105/2/2021

zapomnienie (np. brak zgłoszenia noworodka), ale niestety są osoby, które świadomie unika płacenia za śmieci według rzeczywistej liczby mieszkańców danej nieruchomości. W chwili obecnej jesteśmy w trakcie wdrażania systemu pozyskanego od miasta Świdnik, który porówna wszystkie rejestry dostępne w urzędzie i jednostkach organizacyjnych (m.in. systemy szkół, GOPS, PUK) i na ich podstawie wskaże nieścisłości w złożonych deklaracjach.

URZĄD GMINY

Tabela 2:

Porównanie stawek opłaty za odbiór i zagospodarowanie odpadów w wybranych gminach

opłata za odbiór i zagospodarowanie odpadów Na początku 2020 r. jako jedna z pierwszych gmin w okolicy przeprowadziliśmy przetarg na odbiór i zagospodarowanie odpadów według nowych przepisów i jako pierwsi musieliśmy się zmierzyć z krytyką za stawkę opłaty śmieciowej powyżej 30 zł. Uzasadnialiśmy wtedy, że ta opłata odpowiada cenom rynkowym za usługi śmieciowe i wynika też z dużej produkcji odpadów w naszej gminie. W kolejnych miesiącach przetargi zostały przeprowadzone we wszystkich okolicznych gminach, a miesięczna stawka opłaty śmieciowej ustabilizowała się na poziomie około 32-35 zł.

Warto pamiętać, że proponując Radzie Gminy podstawową stawkę opłaty śmieciowej na poziomie 32 zł, jednocześnie zaproponowaliśmy dużą zniżkę (5 zł/os) za kompostowanie odpadów biodegradowalnych. Po roku funkcjonowania nowego systemu ponad 62% mieszkańców gminy Michałowice płaci za śmieci 27 zł miesięcznie (po zniżce), a uśredniona stawka dla całej populacji naszej gminy wynosi 28,88 zł od osoby.

Ubiegły rok zamknęliśmy deficytem w systemie śmieciowym na poziomie ok. 10% rocznych dochodów, ale wynikał on w dużej mierze z zaległości, które na koniec roku wynosiły prawie 400 tys. zł. Zaległości są na bieżąco egzekwowane, a dłużnicy wpisywani do rejestrów dłużników.

URZĄD GMINY

W tym roku stawka opłaty nie została zmieniona.

Ceny w nowym przetargu dla roku 2021 zmieniły się nieznacznie. Będziemy monitorować ilość produkowanych w gminie śmieci. Mam nadzieję, że produkcja nie wzrośnie, zaległości w płatnościach się zmniejszą i stawkę opłaty podniesiemy dopiero w 2022 r., kiedy to wzrosną ceny zaproponowane w przetargu przez firmę FCC (o około 10%).

jakość Wydaje się, że jakość usług w sektorze śmieciowym jest w naszej gminie na wysokim poziomie.

Oprócz własnych obserwacji potwierdza to także niewielka liczba reklamacji składanych do naszego urzędu przez mieszkańców. Poprawy wymaga system PSZOK i tak jak już informowaliśmy, w tym roku zastąpimy tzw. „mobilny PSZOK”, nowoczesną instalacją, czynną kilka dni w tygodniu, gdzie w cywilizowany sposób będzie można pozbyć się odpadów komunalnych podlegających segregacji. Inwestycja powstaje w Książniczkach, kosztuje ponad 2 mln zł i powinna być gotowa w czerwcu (wykonawca ma niestety opóźnienie wynikające z trudnych warunków pogodowych).

Jarosław Sadowski Zastępca Wójta Gminy Michałowice

Nr 105/2/2021

17

PATRONI NASZYCH ULIC

władysław Zakrzeński

Władysław Zakrzeński herbu Poraj był ostatnim właścicielem dworu i dóbr w Sieborowicach. Po wojnie jego rodzina podzieliła los wygnanych ziemian.

Posiadłość przekazał mu dziadek Bolesław, który po studiach rolniczych gospodarował tym majątkiem przez całe życie. To właśnie Bolesław Zakrzeński zbudował z dużym rozmachem dwór, który ze względu na jego ogromne jak na tamte czasy rozmiary, nazywano pałacem. Władysław odziedziczył posiadłość po śmierci dziadka w 1925 r. Prowadził ją przez całe dwudziestolecie aż do zakończenia wojny w 1945 r. W swoich wspomnieniach pisze o sobie jako o dobrym gospodarzu i pracodawcy, szanowanym przez pracowników majątku, którzy ręczyli za niego i nie zdradzili w trudnych wojennych czasach.

Po wojnie został zmuszony wraz z rodziną opuścić swój dom, a nawet powiat, dzieląc tym samym los innych ziemian wygnanych ze swoich majątków, które przeszły w ręce państwa kierowanego już przez komunistyczne władze.

Przed reformą rolną sieborowicki majątek rodu Zakrzeńskich obejmował 368 hektarów.

18

Nr 105/2/2021

Dom otwarty Rodzina Zakrzeńskich pielęgnowała szerokie kontakty z ważnymi postaciami ówczesnego świata polityki i walki o wolność, które odwiedzały dwór w Sieborowicach. Należeli do nich m.in.: Tadeusz „Bór” Komorowski, gen. Stanisław Haller (ojciec chrzestny Władysława i brat jego matki Elżbiety) czy mjr Henryk Dobrzański pseud. „Hubal” (mąż Zofii – siostry Władysława). Gen. Stanisław Haller został zamordowany w Katyniu, a słynny Hubal poległ z bronią w ręku w 1940 r. Na weselu rodziców Władysława, Juliana i Elżbiety, w Polance Hallera przemawiał słynny poeta Lucjan Rydel, którego małżeństwo z chłopką Jadwigą zainspirowało Stanisława Wyspiańskiego do napisania „Wesela”. Nie mamy informacji o tym, czy jego piękna małżonka, słynąca ze wspaniałych gorsetów, również była obecna na tym ślubie.

URZĄD GMINY

Młodość z pasją

Miłość

Władysław Zakrzeński urodził się w 1901 r. Był towarzyski, interesował się sportem, w dwudziestoleciu międzywojennym często zdobywał laury w zawodach jeździeckich, otrzymując m.in. srebrny puchar z rąk prezydenta Ignacego Mościckiego. Ówczesne pismo sportowe określa go jako „jeźdźca wysokiej klasy”, którego „spokój wprost imponował”. Startował także swoim Chryslerem w rajdach samochodowych. Od dziecka uwielbiał psy, na fotografiach jako kilkuletni chłopiec bawi się z psem Skokiem, zastrzelonym później przez sowieckiego żołnierza. Już jako dorosłego widzimy Władysława w ulubionym samochodzie wraz z psem Dickiem.

Władysław Zakrzeński zakochał się w Marii Majdrowicz – aktorce, która od dziecka występowała na teatralnych scenach. W latach 1915-1918 grała w krakowskim Teatrze Słowackiego, debiutując w niezwykle popularnej wtedy sztuce wspomnianego Lucjana Rydla – „Zaczarowane koło”. Później występowała na deskach teatrów warszawskich i to właśnie w Warszawie w 1933 r., będąc u szczytu sławy, poznała dwojego drugiego męża – Władysława Zakrzeńskiego. Ślub miał miejsce na Jasnej Górze, a małżonkowie zamieskali w Sieborowicach, gdzie w 1935 r. urodziła im się córka Ewa, a w 1939 r. syn Władysław. Na dłuższy czas Maria poświęciła się roli żony i matki, a po wojnie, kiedy zamieszkali w Krakowie, powróciła do Teatru Słowackiego, później grała także w Tarnowie.

Wystąpiła w dwóch filmach niemych. Na aktorską emeryturę przeszła w 1970 r.

Tak pisze w swoich wspomnieniach Jerzy Sczaniecki (artykuł zamieszczony w „Naddłubniańskich Pejzażach” (nr 19-20): Obaj panowie Zakrzeńscy, ojciec i syn, za młodu znani „epuzerzy” (zalotnicy) i znani wtedy wodzireje i danserzy, zachowali w pamięci ich współczesnych, miłe wspomnienia. O Panu Julianie opowiadał mi ojciec, pamiętający go z karnawałów krakowskich, zaś p. Alfred Wysocki, nasz dawny ambasador w Berlinie, w swoich świetnie napisanych „Wspomnieniach „z przed pół wieku””, wymienia – spośród grona ówczesnej młodzieży – Julka Zakrzeńskiego, słynnego wodzireja mazurów, kadryli, kotylionów. Władysław Zakrzeński z Sieborowic, do podobnych ojcu zalet towarzyskich dodał jeszcze sławę jeźdźca wysokiej klasy i automobilisty – rajdowca.

URZĄD GMINY

Nr 105/2/2021

19

Dom wojenny Kiedy przyszła wojna i rozpoczęła się kampania wrześniowa, Władysław Zakrzeński wyruszył na front. Walcząc w jednym z pułków kawalerii, odniósł poważną ranę ręki. 18 września 1939 r. zdecydował się opuścić szpital i powrócić do Sieborowic, gdzie pozostawił żonę oczekującą dziecka oraz małą córeczkę Ewę. Droga powrotna nie była łatwa, a rana trudno się goiła. Wreszcie powrócił, szczęśliwie unikając pułapek czyhających na polskich oficerów. Wielu spośród tych, których spotkał wtedy na swojej drodze, zakończyło swoje życie w Katyniu.

Kiedy wreszcie powrócił do domu, zaangażował się w akcję ukrywania rodzin żołnierzy AK, także pochodzenia żydowskiego. Na tym właśnie polegała organizacja AK „Uprawa”. Został mianowany jej inspektorem. W sieborowickim dworze ukrywał się krótko m.in. Tadeusz „Bór” Komorowski, przebywała matka mjr. Henryka Dobrzańskiego.

Władysław spisał swoje wspomnienia z czasów wojny. Opowiada, że w ramach współpracy z AK zajmował się także organizowaniem apteczek, zbieraniem funduszy, a na wakacje przyjmował w czasie wojny dzieci z miasta. Niestety w maju 1943 r. dom w Sieborowicach został otoczony przez gestapowców. Zakrzeński został aresztowany. W więzieniu, nie chcąc zdradzić

Władysław Zakrzeński, tuż po opuszczeniu więzienia UB na Dolnym Śląsku

żadnych kontaktów podczas brutalnych przesłuchań, przeciął sobie żyły u rąk. Przeżył, choć pozostał mu niedowład ręki, a wkrótce wyszedł z więzienia za wstawiennictwem admirałowej Zofii Unrug. Kiedy gestapo przyjechało po niego ponownie w 1944 r., zdołał uciec z pomocą oficerów AK. Za swoją działalność w czasie wojny otrzymał liczne odznaczenia. Po wojnie znów był ścigany, tym razem przez UB. Spędził 3 miesiące w więzieniu w Żeganiu i Wrocławiu. Na krótko wrócił do domu, jednak widząc aresztowania sąsiadów ziemian i doświadczając ciągłych najazdów Sowietów, wyjechał z żoną i dziećmi do Krakowa. Jak pisze w swoich wspomnieniach, wyjechali praktycznie bez niczego. Uratowali życie, na zawsze tracąc swój rodzinny dom. .

Sylwia Senisson Redaktorka Naczelna GGM

Władysław Zakrzeński z żoną Marią Majdrowicz-Zakrzeńską

20

Nr 105/2/2021

URZĄD GMINY

URZĄD GMINY

Nr 105/2/2021

21

co warto wiedzieć o finansowaniu przedszkoli niepublicznych W gminie Michałowice trwa rekrutacja do oddziałów przedszkolnych w szkołach samorządowych. 6 kwietnia minął termin składania wniosków rekrutacyjnych. Gmina dotuje również wychowanie przedszkolne dzieci w przedszkolach prywatnych. Pokazujemy, jak kształtowały się te koszty w 2020 r.

Miejsc w samorządowych oddziałach przedszkolnych niestety brakuje. Według stanu na 6 kwietnia br. na 141 wolnych miejsc wpłynęło 157 wniosków kandydatów zamieszkałych w gminie Michałowice. Dzieci zamieszkałe poza gminą nie będą rekrutowane, ponieważ Gmina Michałowice ma obowiązek zapewnienia wychowania przedszkolnego przede wszystkim dzieciom zamieszkałym na jej terenie.

W naszej gminie wychowanie przedszkolne organizowane jest w oddziałach przedszkolnych w samorządowych szkołach podstawowych oraz w przedszkolach niepublicznych (tzw. prywatnych). W oddziałach przedszkolnych rodzice nie ponoszą kosztów wychowania przedszkolnego, dopłacają tylko po 1 zł za każdą rozpoczętą godzinę pobytu dziecka w oddziale przedszkolnym powyżej 5 godzin dziennie. W przedszkolach niepublicznych rodzice ponoszą koszty tzw. czesnego, o wysokości którego decyduje organ prowadzący przedszkole.

Nie jest prawdą, że wychowanie przedszkolne w prywatnych przedszkolach jest dla gminy bezkosztowe, a cały ciężar finansowy spada na rodziców.

22

Nr 105/2/2021

Na każde dziecko uczęszczające do przedszkola prywatnego Gmina Michałowice przekazuje dotację w wysokości 9 926,12 zł rocznie, czyli 827,17 zł miesięcznie. Dla przykładu przedszkole, do którego uczęszcza 50 dzieci, otrzymuje co miesiąc kwotę 41 358,50zł (827,17x50).

W przedszkolu samorządowym koszty tzw. bieżące, na podstawie których oblicza się kwoty dotacji, wynoszą 13 234,82 zł na cały rok, czyli w przybliżeniu 1102,50 zł na miesiąc. Dotacja stanowi więc 75% kosztów bieżących, jakie ponoszą przedszkola samorządowe.

Co więcej, jeśli dzieci zamieszkałe w gminie Michałowice uczęszczają do przedszkoli w innych gminach, Gmina Michałowice refunduje tym gminom dotacje wypłacane przedszkolom. W ramach wzajemnych rozliczeń kosztów wychowania przedszkolnego Gmina Michałowice otrzymuje refundację za dzieci z innych gmin.

W 2020 r. Gmina Michałowice wypłaciła przedszkolom niepublicznym łączna kwotę 2 510 603,05 zł (2 499 999,59 zł na dzieci zdrowe i 10 603,46 zł na dziecko z niepełnosprawnością). Kwota dopłaty do wychowania przedszkolnego dzieci zameldowanych na terenie naszej gminy, ale uczęszczających do przedszkoli na terenie innych gmin, w tym samym roku wyniosła 882 813, 48zł. Inne gminy zwróciły za wychowanie przedszkolne sumę 761 286,68 zł.

Całkowity koszt realizacji wychowania przedszkolnego w przedszkolach prywatnych oraz w przedszkolach w innych gminach, jaki Gmina Michałowice poniosła w 2020 r., wynosi 2 632 129 85 zł.

Na terenie gminy Michałowice funkcjonuje 5 niepublicznych przedszkoli (tzw. przedszkoli prywatnych): – Niepubliczne Przedszkole „Promyczek” w Michałowicach; – Niepubliczne Przedszkole Caritas Archidiecezji Krakowskiej w Raciborowicach; – Niepubliczne Przedszkole „Be Happy” w Michałowicach; – Niepubliczne Przedszkole „Kubusiowa Dolina” w Zdzięsławicach; – Niepubliczne Przedszkole „Morska Kraina” w Kozierowie.

URZĄD GMINY

Przedszkola te dysponują łącznie 322 miejscami. Ponieważ Gmina Michałowice nie dysponuje własnym przedszkolem samorządowym, dane do obliczenia podstawowej kwoty dotacji dla przedszkoli niepublicznych uzyskuje się od najbliższej gminy, którą zgodnie z art. 10 ust.1 ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (Dz.U. z 2020 poz. 2029 ) jest Gmina Zielonki. Podstawowa kwota dotacji jest ogłaszana i aktualizowana w Biuletynie Informacji Publicznej Gminy Michałowice.

Z budżetu państwa Gmina Michałowice otrzymuje dotację na wychowanie przedszkolne. Dla przedszkoli prywatnych w 2020 r. była to kwota 340 422,68 zł, co stanowi zaledwie 12,99 % wydatków, jakie ponosi ona na wychowanie przedszkolne organizowane przez przedszkola niepubliczne. Pozostałe środki pochodzą z budżetu gminy.

Aleksandra Antczak Dyrektor Centrum Obsługi Edukacji

URZĄD GMINY

Nr 105/2/2021

23

chwal, motywuj, nie narzucaj

instruktorzy CKiP o rozwijaniu zainteresowań dzieci (część ii) Jesteś rodzicem i zastanawiasz się, jak kształtować rozwój swoich dzieci?

Jak im pomagać, by poprzez swoje hobby rozwijały umiejętności przydatne w codziennym życiu? Spróbowaliśmy na to pytania odpowiedzieć wspólnie z instruktorami zajęć pracującymi w naszym CKiP.

poprzez jakie działania można wspierać dzieci w rozwijaniu wyobraźni i umiejętności wyrażania siebie?

Monika Gębala-Jung: Wyobraźnia jest jednym z ważniejszych elementów zrównoważonego rozwoju. Pozwalając dzieciom na rozwój ich wyobraźni, w ogromnym stopniu pomagamy im, by otworzyły się na siebie i na otoczenie. Wyobraźnia pomaga tworzyć rzeczy zupełnie nowe, pobudzając do kreatywnego działania. Podczas zajęć szczególny nacisk kładę na rozwój wyobraźni, pozwalam dzieciom na swobodną zabawę przez tworzenie.

Stawiam na improwizację, która nie tylko rozwija wyobraźnię, otwiera na otaczający świat, jak i również pozwala dzieciom wyrazić siebie. W świecie cyfryzacji, internetu, wszystkim się wydaje, że młodzi szybciej dorastają, są o krok do przodu niż byliśmy my. Natłok informacji i bodźców powoduje jednak, że dzieci są bardzo zamknięte w sobie.

Techniki, które stosujemy podczas zajęć, mają na celu pozwolić dzieciom bardziej się otworzyć. Ak24

Nr 105/2/2021

Monika Gębala-Jung instruktorka zajęć teatralnych

ceptujemy siebie, swoje miny, różnorodne zachowania, wreszcie akceptujemy też nasze pomyłki i uczymy się tego, że są one nieodłączną częścią naszego życia. Staram się dzieciom pokazać, że trzeba w pierwszej kolejności zaakceptować siebie takimi, jakimi jesteśmy. Myślę, że atmosfera, w której przebywamy, ma ogromne znaczenie.

Stworzenie poczucia bezpieczeństwa jest fundamentem tego, by dziecko mogło się otworzyć i zaczęło wyrażać siebie.

KULTURA, EDUKACJA, SPORT

W jaki sposób rozbudzić u dziecka pasję do muzyki i sprawić, żeby nie był to słomiany zapał, lecz pasja na całe życie?

Krzysztof Lepiarczyk instruktor nauki gry na pianinie i akordeonie

Jak w dzisiejszych czasach zaszczepić w dziecku zamiłowanie do tradycji ludowych?

Anna Chruścińska: Od czasów prehistorycznych człowiek wśród swych licznych dążeń i pragnień dostrzegał potrzebę obcowania ze sztuką. Jedną z pierwszych form artystycznej realizacji siebie był taniec. Na przestrzeni wieków jego formy i koncepcje ewoluowały różnorodnie, a najstarsze znane nam zachowane jego formy przetrwały jako tradycyjne tańce ludowe. Zachęcenie młodzieży i dzieci do uprawiania takiej archaicznej formy sztuki nie jest dziś rzeczą łatwą. Wymaga to od instruktora-choreografa szczególnego zaangażowania, głębokiej, wręcz emocjonalnej integracji z tancerzami i niewątpliwie wielkiego zaangażowania w działania dydaktyczne.

Tylko dzięki mojej wielkiej pasji, jaką jest dla mnie taniec i edukacja taneczna, jestem w stanie pozyskiwać wciąż nowych adeptów tej dziedziny sztuki i kształcić kolejne pokolenia tancerzy lubiących folklor i odnajdujących w tańcu ludowym możliwość ekspresyjnego przekazywania własnych dążeń artystycznych i pozytywnych emocji. Na szczęście przyszła też moda na regionalizmy i tradycyjne środki wyrazu w sztuce.

KULTURA, EDUKACJA, SPORT

Krzysztof Lepiarczyk: Nie ma na to przepisu. Można natomiast zrobić kilka rzeczy, aby nie zniechęcić dziecka. Oto kilka wskazówek: • Nic na siłę. Małemu dziecku trudno zdecydować w wieku 4-5 lat, co będzie jego pasją. Na tym etapie warto mu po prostu nie przeszkadzać, lecz pobudzać jego zmysły muzyczne, pokazywać różne możliwości muzykowania – taniec, wspólny śpiew, gra na instrumencie, zabawy rytmiczno-muzyczne.

• Pasja dzieci często nie jest pasją rodzica. To, że Państwo są muzykami, nie oznacza, że dziecko pójdzie w Wasze ślady. A jeżeli zdecyduje się na podobną ścieżkę, to można mu w tym pomóc, opierając się na własnym doświadczeniu.

• Kryzys. Pojawia się u każdego. Warto go przeczekać, wspomóc dzieciaka, a może zrobić przerwę.

Jeżeli będzie to jego prawdziwa pasja – samo do tego wróci.

• Traktować to na poważnie. Muzyka jest ważna w moim życiu (rodzica) – jeżeli dziecko będzie to czuło, będzie to dla niego naturalny drogowskaz.

• Słuchać muzyki, rozmawiać o niej. Gust muzyczny dziecka w większości przypadków będzie inny od naszego. Musimy za tym nadążać. Warto poznawać nowe trendy, wtedy dziecko chętniej pozna te klasyczne, z których będzie mogło czerpać.

Anna Chruścińska instruktorka zespołu ludowego Pawie Pióra

Nr 105/2/2021

25

Co jest ważne w rozwijaniu u dzieci cierpliwości w podejściu do rozwiązywania trudniejszych zadań wymagających logicznego myślenia?

Mateusz Muchacki: Zajęcia z programowania wpisują się w tzw. edukację STEAM, a więc rozwijają u uczestników umiejętność myślenia komputacyjnego. W dużym uproszczeniu polega ono na kształtowaniu umiejętności znajdowania rozwiązań napotkanych problemów przy świadomym wykorzystaniu metod i narzędzi informatycznych. Wśród przypadków rozwiązywania problemów zaliczających się do myślenia komputacyjnego możemy wymienić m.in.: rozpoznawanie wzorców czy rozłożenie problemu na mniejsze, których rozwiązania są dziecku znane. Widać to szczególnie podczas zajęć problemowych wymagających od uczestników logicznego, analitycznego i algorytmicznego sposobu myślenia, jakimi są prowadzone w CKiP zaję-

cia z programowania. W aranżowanych na zajęciach sytuacjach problemowych, uczestnicy wielokrotnie mają okazję mierzyć się z problemami, które pierwotnie wydawać się mogą trudne do rozwiązania. Wielokrotne powtarzanie typowych sytuacji problemowych i lokowanie ich w odmiennych z pozoru przykładach pozwalają na wypracowanie u dzieci odpowiednich strategii działania. Posiadając w swoim warsztacie programistycznym odpowiednią ilość takich wzorców, dziecko automatycznie sięga po sprawdzone rozwiązania podczas realizacji poszczególnych etapów projektu.

W przypadku trudnych zadań, które wymagają od dziecka logicznego myślenia, powinniśmy posługiwać się – jak w programowaniu – regułą „małych kroków”. Ważne jest, by doceniać wszystkie (osiągane w trakcie realizacji zadania) sukcesy dziecka – zaczynając od tych najmniejszych, które stanowią podstawę większych sukcesów. Nie bez znaczenia jest też ukształtowanie w nim nawyku systematyczności oraz konsekwentnej realizacji rozpoczętych zadań do końca, wskazując na korzyści wynikające z tego rodzaju przyzwyczajeń.

Jak poprzez pracę w grupie rozwijać u dzieci umiejętność zdrowej rywalizacji?

Mateusz Zieliński instruktor tenisa stołowego

26

Nr 105/2/2021

Mateusz Zieliński: Praca w grupie pomaga dzieciom rozwijać wyobraźnię i daje możliwość podejmowania wyborów przyczyniających się do sukcesu całego zespołu, buduje odpowiedzialność za wyniki oraz pozwala zdobywać respekt, uznanie i zaufanie. Pojęcie zdrowej rywalizacji dobrze opisuje parafraza znanego przysłowia: „kto pierwszy, ten nie zawsze lepszy”. Dzieci podczas jakichkolwiek zmagań w grupach powinny czerpać maksymalną radość oraz wyciągać jak najwięcej nowych doświadczeń oraz umiejętności. Nie zawsze trzeba wygrywać. Dzięki takiemu podejściu możemy wykluczyć u dzieci niepotrzebny stres, nerwy oraz inne złe czynniki powodujące u nich przeżywanie negatywnych emocji.

KULTURA, EDUKACJA, SPORT

Co robić, by zmotywować nastolatki do rozwijania zainteresowań?

Kamil Nowak instruktor tańca

Kamil Nowak: Motywacyjne teksty, dosadne memy zachęcające do ciężkiej pracy nad sobą, filmiki pokazujące, jak rozwijać swoją pasję – pięknie to wszystko brzmi. Ale czy takimi materiałami da się zmotywować nastolatków do rozwijania zainteresowań?

Z punktu widzenia instruktora to wszystko wygląda troszkę inaczej. Zacznijmy od punktu wyjścia. Grunt to pierwsze zajęcia – albo nimi przyciągniesz do siebie albo zniechęcisz. Naturalność! Nie musisz nikogo udawać – po prostu bądź sobą zamiast udawać, że jesteś super cool, czy sypać żartami, które na siłę wymyśliłeś na poczekaniu. Po prostu – uśmiechnij się! Jeśli będziesz miał minę ponuraka, mówił monotonnie, traktował grupę jako „kolejną z rzędu”, to wiedz, że od razu dostaniesz miano „krindż” [przyp.red.: wstyd, żenada]. Atmosfera i dyscyplina! Umiejętnie wprowadzaj zasady. Nie mów w trybie rozkazującym: „Musisz! Nie możesz! Nie wolno”.

Zajęcia dodatkowe mają być przyjemne.

Wystarczy, że codziennie w szkole, w domu młodzi słyszą to samo. Lepiej powiedzieć: „Byłbym wdzięczny. Byłoby super, gdybyście…”. Temat! Prawie każdy nastolatek ma TikToka, Instagrama – orientuj się! Jeśli wybierzesz topową piosenkę z powyższych aplikacji, możesz stać się guru. Nie narzucaj!

Rozmawiaj! Pytaj: „Czego słuchacie? Do czego chcielibyście dzisiaj ćwiczyć?”. Nagroda!

Chwal nawet najmniejsze postępy. Staraj się zauważać każdy pozytywny ruch. Motywuj!

Nie udało się? To nic! Dawaj jeszcze raz!

KULTURA, EDUKACJA, SPORT

„Nie musisz nikogo udawać – po prostu bądź sobą zamiast udawać, że jesteś super cool, czy sypać żartami, które na siłę wymyśliłeś na poczekaniu.”

Nr 105/2/2021

27

Czy z perspektywy swojego wieloletniego doświadczenia uważa Pani, że dziś trudniej się pracuje z dziećmi nad systematycznością i skupieniem podczas ćwiczeń?

Krystyna Kleśny: Nie zgadzam się z tym, że dziś trudniej pracuje się nad systematycznością. Oczywiście wiele rzeczy może dzieci od ćwiczenia odciągać, zwłaszcza jeśli są to zajęcia niesprawiające wielkich trudności. Ale to nieprawda, że dawniej nie było atrakcyjnych, konkurencyjnych do nauki muzyki zajęć. Pamiętam jeszcze moje lata szkolne i ciągłe zmaganie się z tym problemem. W początkach nauki dziecko nie wie jeszcze, że tylko systematyczna praca może przynieść efekty. Trudno zresztą wymagać od dzieci 5,6-letnich systematyczności.

Ważne jest, by na tyle polubiły zajęcia muzyczne, aby chętnie w nich uczestniczyły, ucząc się przede wszystkim poprzez zabawę. Zachętą do gry może być również atrakcyjny dla dziecka, dopasowany do jego wieku i zainteresowań repertuar.

Młodszym dzieciom trudno jest skupić się podczas całej 30-minutowej lekcji. Aby podtrzymać zainteresowanie ucznia, nauczyciel powinien stosować naprzemiennie statyczne i dynamiczne formy pracy. Oprócz ćwiczeń przy instrumencie niezbędne są wesołe, odprężające zabawy ruchowe, zabawy rytmiczne, ćwiczenia palców i dłoni połączone z opowiadaniem bajek czy śpiewaniem piosenek. Starsze dzieci mogą

Krystyna Kleśny instruktorka gry na skrzypcach

już dłużej koncentrować się na danej czynności, ale im także w skupieniu pomaga krótka przerwa dla odprężenia. Mogą to być ćwiczenia rozluźniające, ale także rozmowa na tematy związane z lekcją, planowanie przyszłych działań, wyznaczanie celów do osiągnięcia.

Aby rozwój dziecka przebiegał harmonijnie, musi mieć ono zapewnione ku temu warunki w domu. To przede wszystkim rodzice uczą dzieci systematyczności. Początkowo polega to na wspólnych, codziennych zabawach z dzieckiem, potem na okazywaniu zainteresowania postępami dziecka, na zachęcaniu do wysiłku i na cieszeniu się z jego osiągnięć. Dobrą praktyką są domowe koncerty, podczas których dziecko może zaprezentować swoje umiejętności w gronie rodzinnym.

Opracowanie: Redakcja GGM

Część I artykułu w numerze 104/1/2021.

28

Nr 105/2/2021

KULTURA, EDUKACJA, SPORT

KULTURA, EDUKACJA, SPORT

Nr 105/2/2021

29

30

Nr 105/2/2021

KULTURA, EDUKACJA, SPORT

CZTELNICY BIBLIOTEKI POLECAJĄ Internet i media społecznościowe. Z jednej strony błogosławieństwo, możlwość poszerzania wiedzy, zawierania znajomości, poznawania świata, a z drugiej hejt, oszczerstwa, nagonka, fałsz i nienawiść. Każdy z nas może paść ofiarą takich perfidnych działań, ale dorośli łatwiej sobie radzą z takimi problemami. Młodzi ludzie są niestety bardziej wrażliwi i podatni na zranienie, choć bywają też bardziej bezwzględni, tworzą swoje grupy, kliki, do których wstęp mają tylko wybrani, a kto jest choć trochę inny, jest gorszy. Ten ktoś może być biedniej ubrany, grubszy od innych czy nieśmiały i to już jest powód by mu „dokopać”. Nastolatek za wszelką cenę stara się być taki jak grupa, nawet jeśli musi się ośmieszyć.

To poważny problem i dobrze, że autorzy również go dostrzegają. W najnowszej książce Małgorzaty Rogali również jest on poruszany.

Weronika Nowacka, którą znamy już z jednej z poprzednich książek autorki, pracuje jako szkolny pedagog. Nie jest to łatwa praca. Kiedy dochodzi do tragedii, dopiero wtedy wychodzi na jaw prawdziwe oblicze z pozoru niewinnych uczniów oraz staje się jasne, do czego może doprowadzić zbytnie folgowanie dzieciom. Książka pokazuje, że są rodzice, którzy nie wiedzą nic o problemach, przyjaźniach, marzeniach czy lękach własnych dzieci. To ważna i potrzebna książka. Autorka poruszyła w niej wiele istotnych problemów świata współczesnych młodych ludzi. Polecam ją każdemu rodzicowi, zwłaszcza jeśli sądzi, że naprawdę zna swoje dziecko.

Renata Kozłowska Czytelniczka BPGM

KULTURA, EDUKACJA, SPORT

dołącz do klubu filmowego w kinie za rogiem w michałowicach!

Interesujesz się kinem? Jesteś fanem filmów? Lubisz o nich rozmawiać? Jeśli tak, to ta propozycja jest właśnie dla Ciebie! Kino za Rogiem w Michałowicach prowadzone przez Centrum Kultury i Promocji w Michałowicach serdecznie zaprasza miłośników kina do klubu filmowego, w którym będziemy wspólnie oglądać filmy, dyskutować, wymieniać się poglądami i spostrzeżeniami.

Osoby, które chciałyby dołączyć i wspólnie z nami stworzyć klub filmowy, zapraszamy do kontaktu pod numerem: 535 029 009 lub mailowo: kino@ckip.com.pl. Uczestnicy klubu będą mieli możliwość zakupu biletów w atrakcyjnych cenach oraz wyboru repertuaru na kolejne spotkania.

Kino za Rogiem w Michałowicach działa już od 5 lat i cieszy się bardzo dużym zainteresowaniem mieszkańców gminy Michałowice oraz miejscowości ościennych. Dobór repertuaru w naszym kameralnym kinie nie jest przypadkowy.

Znajdziecie tu najlepsze polskie i zagraniczne kino dla konesera, którego nie obejrzycie w multipleksach.

Redakcja GGM

Nr 105/2/2021

31

jarmark wielkanocny w michałowicach Jarmark Wielkanocny, zorganizowany przez Centrum Kultury i Promocji, odbył się 28 marca w Michałowicach. Na stoiskach lokalnych wystawców można było zakupić produkty spożywcze: warzywa, jabłka, przetwory, soki, kawę, domowy chleb, jak również wiosenne dekoracje do domu i na świąteczny stół, kwiaty oraz rękodzielniczą biżuterię, produkty drewniane i papiernicze. Przy okazji można było zjeść coś na

ciepło, a na deser – lody. Wszystko odbyło się na świeżym powietrzu przy zachowaniu odpowiednich zasad bezpieczeństwa. Organizator już zaprasza na kolejne ciekawe wydarzenie – 23 maja (więcej informacji na plakacie).

Redakcja GGM

babunia komentuje 23 maja będzie w Michałowicach wyprzedaż garażowa. Możesz się zgłosić i wystawić rzeczy, których już nie potrzebujesz. Komuś może się przydadzą.

32

Nr 105/2/2021

KULTURA, EDUKACJA, SPORT

rodzinny konkurs wielkanocny Do konkursu zorganizowanego przez Centrum Kultury i Promocji zgłoszono 5 przepięknych stroików. Pomysłowość, staranność i walory estetyczne prac tak bardzo spodobały się jurorom, że postanowili nagrodzić wszystkie.

Każda praca była niepowtarzalna i każdej należało się Grand Prix. Organizatorzy gratulują i dziękują za udział w konkursie Laureatom.

W przygotowanie stroików angażowały się całe rodziny. Oto Laureaci konkursu: Wojciech Kijak z rodzicami, Martyna Gasińska, Danuta, Sławomir, Zuzia i Piotruś Rajowie, Lena Dziura wraz z mamą i babcią, Nadia, Nikola i Nina Szczęśniak z mamą – siostry przekazały swój stroik na „Licytację dla Pana Jasia” (Jan Fiedor).

Redakcja GGM

Michałowice ul. KraKowsKa 211

Studio Urody

Salon Fryzjerski A&S

666-489-386

507-332-922

stylizacja paznokci stylizacja brwi i rzęs

Profesjonalne fryzury

damskie i męskie na każdą okazję

makijaż okolicznościowy

czynne: PN-PT: 9:00 - 19:00 sB: 8:00 - 14:00

ZaPrasZaMY!!!

KULTURA, EDUKACJA, SPORT

Nr 105/2/2021

33

sprawdzian dla szkoły Działający od kilku lat w naszej szkole Szkolny Klub Wolontariatu w czasie pandemii nie zawiesił swojej aktywności. Członkowie Klubu, podczas spotkań online, wymyślali i planowali akcje, odpowiadając na realne potrzeby. Zapominalskim rozdawane były sterylnie zapakowane maski, a na FB pojawiła się akcja informacyjna, dotycząca osocza ozdrowieńców.

Nasi uczniowie włączyli się w akcję „Nakarm psa z OLX”, wspierali WOŚP, a także wykonali kartki świąteczne i dostarczyli je do skrzynek pocztowych osób starszych i samotnych.

Grunt to elastyczność Mogliśmy przekonać się o tym w przypadku zajęć edukacji wczesnoszkolnej, kiedy zajęcia stacjonarne przeplatały się z tymi online. Gdy tylko dzieci mogły uczęszczać do szkoły, staraliśmy się, aby oprócz realizacji podstawy programowej zachować namiastkę zwyczajności. Były więc bale karnawałowe oraz pasowanie na przedszkolaka i czytelnika. Obchodzony były m.in.

Dzień Życzliwości i Dzień Matematyki, a fotorelacje i nagrania z ważnych dla dzieci uroczystości były umieszczane na stronie i fanpejdżu szkoły.

34

Nr 105/2/2021

Uczniowie klas I – III mogą brać udział w kołach zainteresowań, które działają na terenie naszej szkoły. Dzieci uczęszczają m.in. na: Koło szachowe, Kreatywną SP, na zajęcia dodatkowe z języka angielskiego, z programowania oraz na Zabawy i tańce integracyjne. Na czas zajęć online niektóre z kół przeniosły swoją działalność do sieci.

Jeśli się chce, to już dużo!

Nasi uczniowie bardzo aktywnie uczestniczyli w zaproponowanych przez szkołę konkursach. Dzieci brały udział m.in. w konkursach na najładniejszą kartkę, na bombkę i szopkę bożonarodzeniową oraz na palmę i dekorację wielkanocną. Powodzeniem cieszył się konkurs na logo biblioteki szkolnej oraz plastyczno-literackie zmagania „Z uczuciem do książek”, współorganizowane z filią Biblioteki Publicznej. Ogromnym osiągnięciem było zwycięstwo uczennicy klasy IV, Mai Cupiał, w międzynarodowym konkursie na logo projektu CAA.

KULTURA, EDUKACJA, SPORT

Liryka, proszę Państwa!

Książki często pełnią w naszym życiu funkcję eskapistyczną i kompensacyjną. Dlatego dbamy o to, aby uczniom nie zabrakło kontaktu ze słowem pisanym. W marcu stacjonarnie odbył się konkurs recytatorski, w którym dzieci z klas I – III prezentowały wiersze Juliana Tuwima i Jana Brzechwy. Uczestnicy byli doskonale przygotowani, zarówno pod względem recytatorskim, jak i rekwizytorskim. W naszej szkole, teraz tylko online, już od kilku lat organizowane są „Wieczorki poetyckie”, w które angażują się nie tylko uczniowie, ale także ich rodziny.

TIK zbliża!

Czas pandemii pokazał, jak bardzo istotne jest zapoznawanie uczniów z narzędziami TIK. Bardzo dobrym pomysłem okazały się tu dodatkowe zajęcia z programowania i robotyki, podczas których dzieci wykorzystują komputery, tablety, roboty i narzędzia programistyczne. Poprzez zabawę i różnorodne działania uczą się nie tylko samego programowania, ale również kodowania, algorytmów, logicznego i efektywnego myślenia oraz innowacyjnego rozwiązywania problemów. Narzędzia TIK sprawiają, że bez problemu możemy pracować także online.

jących z podstawy programowej przedszkolaki poszerzały wiedzę i umiejętności poprzez udział w projektach, także ogólnopolskich, które kształtują zamiłowanie do czytelnictwa, propagują zdrowy styl życia oraz rozwijają ciekawość poznawczą dzieci. Przedszkolaki obchodzą święta nietypowe, takie jak Dzień przedszkolaka czy Dzień kredki, ale nie zapominają o kultywowaniu tradycji świątecznych i obchodach świąt państwowych oraz o kształtowaniu więzi i relacji rodzinnych.

Czas pandemii dotknął nas wszystkich. Na naszych oczach zmienia się świat, ale to ciągle nasz świat, do którego musimy się elastycznie dostosować. Próbujemy to pokazać naszym uczniom i ich rodzicom, co nie znaczy, że nie tęsknimy za gwarną szkołą. Tęsknimy i to bardzo!

Joanna Zakrzewska Nauczyciel, bibliotekarz w SP w Więcławicach Starych

Podczas realizowania międzynarodowego projektu CAA, w ramach programu Erasmus+, przez kilka miesięcy pracowaliśmy z wykorzystaniem nowoczesnych technologii. Dzieci uczestniczyły w videokonferencjach, wspólnie z kolegami z innych krajów tworzyli prezentacje i projekty, wzbogacając tym samym zdolności językowe.

Obecnie uczniowie szkoły kontynuują zajęcia projektowe podczas cotygodniowych spotkań eTwinning.

Zaczyna się od ziarna W oddziałach przedszkolnych działo się u nas dużo. Poza realizacją zadań wynika

KULTURA, EDUKACJA, SPORT

Projekt Mai Cupiał wygrał międzynarodowy konkurs na logo CAA

Nr 105/2/2021

35

wiosna z fryderykiem koncert online Serdecznie zapraszamy na koncert online Wiosna z Fryderykiem, podczas którego wysłuchać można najbardziej znanych kompozycji Fryderyka Chopina. Mazurki, pieśni, polonezy oraz nokturny wykonuje znakomity krakowski pianista, aranżer i kompozytor Ireneusz Boczek. Pieśni Chopina usłyszymy w interpretacji znanej solistki Opery Narodowej w Warszawie – Edyty Piaseckiej. W programie koncertu usłyszą Państwo między innymi porywającego Poloneza A-dur op.40 i jedno z największych dzieł fortepianowych – Poloneza As-dur op.53.

Koncert prowadzą jego inicjatorzy i organizatorzy: Jerzy Sobeńko, prezes Polskiego Towarzystwa Straussowskiego, pianista, kompozytor, aranżer, dyrygent i założyciel Orkiestry Straussowskiej Obligato oraz Jolanta Suder, autorka i prezenterka wielu programów artystycznych, wiceprezes Polskiego Towarzystwa Straussowskiego, prezes Stowarzyszenia Teatralnego Kaprys oraz menedżer Orkiestry Straussowskiej Obligato.

Wydarzenie, zarejestrowane w Centrum Macierz Polonii w Woli Więcławskiej, objął patronatem Wójt Gminy Michałowice Antoni Rumian.

Odbyło się ono przy wsparciu finansowym Centrum Kultury i Promocji w Michałowicach, Koncert Wiosna z Fryderykiem można oglądać na stronie www.wmichalowicach.pl od 20 kwietnia.

Redakcja GGM

Koncert uczestników zajęć muzycznych w CKiP Zapraszamy do obejrzenia kolejnych występów online naszych młodych wokalistów, pianistów i akordeonistów. Nasi utalentowani artyści ćwiczą indywidualnie oraz podczas lekcji online pod kierunkiem naszych instruktorów. Jeśli tylko będzie to możliwe, powrócą do zajęć na żywo, a my zaprosimy Państwa na koncert na naszej scenie. Aktualnie występy online można oglądać tutaj: Facebook/Centrum Kultury i Promocji w Michałowicach YouTube/CKiP Michałowice Zapraszamy!

36

Nr 105/2/2021

KULTURA, EDUKACJA, SPORT

Gen niepodległości wystawa w Michałowicach

Od 17 marca do 5 maja przed Urzędem Gminy w Michałowicach można oglądać wystawę zatytułowaną „Gen niepodległości”. Obecny na jej otwarciu Dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej Filip Musiał zaznaczył, że wykształcenie poczucia wspólnoty narodowej było kluczowe dla odzyskania wolności przez nasz kraj.

Wystawa obrazuje najważniejsze wydarzenia i postacie w historii polskich walk o niepodległość.

Interesujące teksty ilustrują portrety działaczy, polityków, pisarzy oraz dzieła słynnych polskich artystów, na których przedstawili oni istotne momenty naszej historii. Zaprezentowane są tu postaci znane wszystkim, jak Tadeusz Kościuszko, Adam Jerzy Czartoryski czy Józef Piłsudski, ale także te mniej znane, jak ks. Stanisław Brzóska – przywódca chłopskiego oddziału walczącego podczas powstania styczniowego.

Dyrektor Oddziału Instytutu Pamięci Narodowej w Krakowie Filip Musiał powiedział, że odzyskanie niepodległości dokonało się poprzez wysiłek zbiorowy, masowość tego ruchu i podkreślił znaczenie wspólnoty narodowej: Jeśli popatrzymy na definicję narodu, tak jak ją dzisiaj rozumieją politologowie, to ten naród w dzisiejszym pojęciu ukształtował się w wieku XIX. Tak więc fenomenem Polski było, że dokonało się to w sytuacji niewoli, a mimo to udało się nam nie tylko przetrwać niewolę, ocalić tę wspólnotę narodową, ale dokonać, wydawałoby się niemożliwego, czyli po pięciu pokoleniach życia w zaborczej niewoli odzyskać niepodległy kraj.

Redakcja GGM

GABINET STOMATOLOGICZNY GÓRNA WIEŚ, UL. GRANICZNA 108

Dlaczego warto?

Zakres Usług 

      

Specjalistyczne leczenie kanałowe pod mikroskopem Stomatologia Zachowawcza Protetyka Chirurgia Stomatologiczna Stomatologia Estetyczna Higienizacja Wybielanie Zębów Leczenie w sedacji dożylnej

Główny lekarz: specjalista endodoncji z ponad 10-letnim stażem  Doskonała jakość leczenia  Bezpośredni kontakt z lekarzem również poza godzinami pracy (pomoc w nagłych przypadkach)  Koszty leczenia znane z góry i niezmienne  Czynne również w soboty 

+48 530 530 289 Prosimy o każdorazowe, telefoniczne umawianie terminów wizyt a-dent.net | dentystamichalowice.pl KULTURA, EDUKACJA, SPORT

Nr 105/2/2021

37

prawdziwa gospodyni nie marnuje Stowarzyszenie KGW „Pod Kwitnącą Jabłonią” rozpoczęło w kwietniu projekt grantowy „Upcykling – nasz lokalny sposób oszczędzania ziemi”.

W ramach projektu zaplanowano wykłady online i warsztaty, które kształtują postawy ekologiczne, pokazując, jak dbać o planetę, zaczynając od własnego domu.

38

Nr 105/2/2021

Od własnego podwórka Witając słuchaczy pierwszego spotkania, sołtys Zagórzyc i przewodnicząca KGW „Pod Kwitnącą Jabłonią” Grażyna Kozioł podkreśliła, że prawdziwa gospodyni niczego nie marnuje, lecz wszystko potrafi wykorzystać. Z dr. Jackiem Pietrzykiem – ekspertem BCC ds. gospodarki odpadami – rozmawialiśmy o prawidłowej segregacji odpadów w gospodarstwie domowym i o ograniczaniu ich ilości. To te odpady stanowią największy problem gospodarki śmieciowej, mimo że spośród 120 mln ton śmieci wytwarzanych rocznie w Polsce stanowią tylko 10 %.

Pozostała większość to odpady przemysłowe, bardziej uporządkowane i jednorodne, a więc łatwiej nad nimi zapanować.

Dać siateczkę?

Papierowa torba na zakupy bywa pseudoekologiczna. Dlaczego? Jest przeważnie jednorazowa, bo szybciej się niszczy. Wrzucona do odpadów zmieszanych – zamoknie, a wtedy nie nadaje

INICJATYWY SPOŁECZNE

się do odzyskania i ponownego przetworzenia. Dr Jacek Pietrzyk dodał, że odkąd wprowadzono opłatę za siatki jednorazowe, duże sklepy zwiększyły ich grubość, aby móc na nich zarabiać. W sklepie myślimy – to tylko jedna siateczka więcej… Otóż to miliony siateczek więcej. Na szczęście coraz więcej osób ma tę świadomość i do sklepu idzie z własną torbą, materiałową lub z tworzywa, która jest trwalsza, więcej pomieści, można ją ponownie wykorzystać i jest bardziej estetyczna. Z badań wynika jednak, że rzadziej wpadamy na pomysł użycia worków po produktach jako worków na śmieci i kupujemy je osobno.

Kubek w kubek Dr Jacek Pietrzyk powiedział, że nie jest naszym zadaniem segragacja śmieci tak dokładna, by trafiły do recyclera w stanie idealnie takim, jakiego on oczekuje, ale ważne jest, by stosować kilka prostych zasad, które sprawią, że recycling będzie w ogóle możliwy, a przy tym szybszy: – nie należy wrzucać do kosza na odpady zmieszane śmieci typu bio, bo zgniją lub spleśnieją, zanieczyszczając w ten sposób inne materiały, których nie da się przez to później wysortować; – ważne jest oszczędzanie miejsca w workach (w jednej z podkrakowskich gmin obliczono, że

INICJATYWY SPOŁECZNE

waga samych kolorowych worków na śmieci sortowane wynosi rocznie 12-15 ton), dlatego sortując tworzywo, należy zgnieść butelki plastikowe, kubek włożyć w kubek, a pudła i kartony należy najpierw rozłożyć na płasko, a dopiero potem zgnieść; – sortując szkło, nie trzeba myć słoików i odkręcać zakrętek, ale należy wyrzucać puste; – do worków na szkło można wrzucać tylko opakowania szklane (bez szkła innego rodzaju).

Trawa jedzie do miasta 1000 ton trawy w workach oddali do lokalnego PSZOK-u mieszkańcy jednej z podkrakowskich gmin w ciągu jednego roku! Dr Jacek Pietrzyk podczas sobotniego wykładu podkreślił, że bioodpady są najbardziej niezrozumiałym problemem gospodarki odpadami. Wyjaśnił prosty mechanizm, za przyczyną którego krążą one po błędnym kole niezrozumienia. Skoszona trawa w workach ze wsi wywożona jest do miasta.

Zamiast wykorzystać ją jako kompost, kupujemy go w workach i z powrotem rozrzucamy po trawnikach. Ten kompost w workach jest zrobiony z naszej wywiezionej trawy, ale worki trzeba przewieźć, rozpakować, a materiał przetworzyć.

To generuje koszty i zanieczyszczenia.

Nr 105/2/2021

39

Gdzie wyrzucić leki?

Dlaczego leków nie można wyrzucać do odpadów zmieszanych, lecz należy oddać je do aptek, które prowadzą zbiórki? Otóż leki, trafiające do środowiska wraz z wodą na przykład przy przetwarzaniu odpadów, sprawiają, że żywią się nimi bakterie, które dzięki temu uodporniają się i wzmacniają. Jakie mogą być tego konsekwencje – w 2021 roku dobrze już wiemy. Często zbiórki leków dofinansowują gminy, bo niestety apteki nie mają obowiązku ich prowadzenia, choć wiele z nich to robi. Puste opakowania bez resztek leków sortujemy zgodnie z rodzajem materiału, butelki po syropach do szkła, blistry do pojemnika na tworzywo.

Ustawa z końca 2020 roku zmniejszyła wymagania recyklingowe wobec firm i gmin, więc wciąż jest on stosowany na małą skalę. Problemem jest fakt, że do recyclingu surowców trzeba często dopłacać (m.in. koszty doczyszczenia surowców z odpadów komunalnych), więc nie wszystkim firmom się to opłaca. Z kolei niektóre firmy zainwestowały w działania recyclingowe, spodziewając się zwrotu z inwestycji w warunkach, kiedy przecież tyle się mówi o działaniach ekologicznych. Bez ustawowego obowiązku takie inwestycje jednak jak na razie nie przynoszą oczekiwanych zysków, choć mogłyby.

Proste sprawy

Drugie życie rzeczy

Ustawodawstwo nie zawsze sprzyja ekologicznym działaniom. Kolory koszy na śmieci sortowane czasem wprowadzają w błąd, a do niestandardowych słoików trudno dokupić zakrętki, żeby móc je ponownie wykorzystać. To proste sprawy, ale w dużej skali stanowią znaczący problem.

Upcycling to ponowne wykorzystanie rzeczy, które na pierwszy rzut oka mogłyby zostać uznane za nieprzydatne. Z suwaków można zrobić piękną biżuterię, z drewnianych i malowanych skrzynek – półki, z ubrań – torby na zakupy. Słoiki można zamienić na lampiony, a metalowe pusz-

40

Nr 105/2/2021

INICJATYWY SPOŁECZNE

ki na pojemniki na kredki. Możemy je ozdabiać z dziećmi, pokazując im w prosty sposób, na czym polega dawanie przedmiotom drugiego życia. Jedna z firm szyje niezwykle trwałe i ciekawe torby z banerów reklamowych. W projekcie zagórzyckich gospodyń ten temat pojawił się na wykładach, a także podczas praktycznych warsztatów szycia. Dominuje wciąż marketing wyrzucania: „wyrzuć, kup nowe”. Kultura naprawiania i przerabiania, czyli bardzo polskich zacho-

wań, zanika. Staramy się ją odbudować, choć wciąż brakuje jeszcze polskich słów, więc na razie mówimy „upcycling”, „recycling”. Czy jeśli nazwiemy je po polsku, będzie łatwiej?

Sylwia Senisson Redaktorka Naczelna GGM Opracowanie artykułu na podstawie wykładu dr. Jacka Pietrzyka

powstaje publikacja o historii ochotniczej straży pożarnej w więcławicach Zwracamy się z uprzejmą prośbą do osób, które posiadają materiały bądź informacje związane z funkcjonowaniem jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej w Więcławicach.

dzięki którym możliwe będzie odtworzenie wysiłków druhów na rzecz zapewnienia bezpieczeństwa mieszkańcom gminy Michałowice na przestrzeni blisko ośmiu dekad.

OSP Więcławice dzięki pozytywnemu rozpatrzeniu wniosku złożonego do Stowarzyszenia Korona Północnego Krakowa otrzymała środki umożliwiające wydanie publikacji poświęconej historii jednostki.

Wszelkie materiały zobowiązujemy się zwrócić po cyfrowej archiwizacji.

Aby publikacja była kompletna, poszukujemy wszelkich zdjęć, protokołów i innych źródeł,

INICJATYWY SPOŁECZNE

Kontakt: e-mail: strazwieclawice@poczta.fm tel.: 608 676 969 Maciej Podymkiewicz Naczelnik OSP Więcławice

Nr 105/2/2021

41

nie ma pszczół, nie ma życia W ostatnim czasie wiele się mówi o masowym wymieraniu pszczół miodnych, czyli takich, które mieszkają w ulach, tworzą wielkie rodziny i ciężko pracują, produkując z nektaru miód. Mało kto zdaje sobie sprawę, że pszczoła ta to tylko jeden z setek gatunków pszczół.

Pszczoły miodne tworzą zhierarchizowaną społeczność, a w obronie gniazda są gotowe poświęcić życie – mogą użądlić tylko raz, potem giną. Obok nas, w naszych ogrodach, żyją także pszczoły samotnice. Robią gniazda w ziemi, w szczelinach domów, czy korze drzew. Nie są agresywne. Mogą usiąść człowiekowi na dłoni, nie robiąc mu przy tym najmniejszej krzywdy.

Pszczoły samotnice kiedyś zamieszkiwały w słomianych rurkach, z których tworzono strzechy domów. Tam się rozmnażały, składały jaja, zimowały. Nigdy nie odlatywały daleko. Zapylały owoce i warzywa w ogrodach ludzi, z którymi wspólnie mieszkały w pełnej symbiozie.

Dziś na próżno szukać krytego strzechą domu.

Nowoczesne budownictwo nie jest przyjazne tym pożytecznym owadom, a i my, ludzie, często sami je zabijamy – czy to specjalnie, czy w niewiedzy, stosując agresywną chemię. Jest ich coraz mniej, dlatego warto im pomagać.

42

Nr 105/2/2021

Każdy może mieć w ogrodzie pszczoły, jednak nie każdy ogród się do tego nadaje. Ten z zadbanym, przystrzyżonym trawnikiem i równo uformowanym żywopłotem z tui nie jest miejscem dla nich, ponieważ nie zapewnia im pożywienia.

Rozwiązaniem są rośliny miododajne. Sadźmy, bądź wysiewajmy takie, które zapewniają pszczołom nektar, pyłek, bądź spadź, czyli niezbędne do życia składniki pokarmowe. Najlepiej, gdy rośliny kwitną nieprzerwanie od wczesnej wiosny do sierpnia, a nawet września.

W małych przydomowych ogródkach, nawet pomimo najlepszych chęci, bardzo trudno jest uzyskać taką bioróżnorodność. Posadźmy jednak choć jedną taką roślinę, a nasz sąsiad może posadzić kolejną. Gdyby zrobił to każdy mieszkaniec naszej gminy, powstałby gigantyczny ogród, zapewniający pożywienie nie tylko pszczołom miodnym i samotnicom, ale

INICJATYWY SPOŁECZNE

również innym owadom zapylającym, takim jak motyle czy trzmiele.

Jak zbudować pszczołom dom Pozostaje jeszcze kwestia schronienia, w którym pszczoły mogą rozmnażać się i zimować. Bardzo popularne stało się budowanie domków dla owadów zapylających – można kupić gotowe, jednak warto zrobić je samemu.

Potrzebne są rurki, najlepiej trzcinowe o średnicy mniej więcej od 8 mm do 1 cm. Długość jest dowolna, rurki mogą mieć od 5 do 30 cm.

Trzciny rosną w pobliżu rzek i stawów i każdy ma do nich dostęp.

Wkładamy je ciasno do drewnianego pudełka lub budujemy osłonkę z deseczek i gotowe. Musimy jednak pamiętać, że larwy pszczół, zimujące w naszych rurkach są przysmakiem ptaków owadożernych, takich jak dzięcioły, czy sikorki. Trzeba więc spróbować zabezpieczyć domek, najlepiej przy pomocy metalowej siatki o bardzo drobnych oczkach.

Może się zdarzyć, że pszczoły nie zamieszkają w nim od razu, dlatego że nie ma ich w naszym ogrodzie. W tej sytuacji możemy je do ogrodu sprowadzić, kupując kokony, a kiedy wiosną wygryzą się z nich nasi pożyteczni przyjaciele, puste, gotowe do zamieszkania rurki będą już na nich czekały.

INICJATYWY SPOŁECZNE

Jeśli mieszkamy w pobliżu zabudowań gospodarczych, czy też starych, drewnianych szop, pszczoły zapewne już tam są. Zapewnijmy im pożywienie, a z każdym rokiem będzie ich coraz więcej. Warto chronić pszczoły, ponieważ zapylają one nie tylko rośliny uprawne, ale również te dziko żyjące. Pośrednio, zapewniają w ten sposób pokarm nie tylko nam, ale i dzikim zwierzętom.

Przyczyniają się do zachowania właściwej równowagi i stabilności ekosystemu. Nie ma pszczół – nie ma życia. Poza tym, kto nie lubi słuchać latem śpiewu ptaków i wesołego brzęczenia owadów?

Książki o pszczołach dostępne w naszych bibliotekach: Pszczoły, Hodowla pszczół, Pszczoły i ludzie, Historia pszczół, Pszczoły miodne i niemiodne, Pszczoły: poznawaj, twórz, odkrywaj!, Atlas pszczelarza, Rój, Pszczoły. Opowieść o pasji i miłości do najważniejszych owadów na świecie, Żądła żądzą, Miodolecznictwo, Smakołyki prosto z ula: dla zdrowia i urody.

Aneta Szydło Bibliotekarka BPGM

Budujesz dom dla pszczół samotnic? Prześlij nam jego zdjęcie na redakcja@ckip.com.pl i zdobądź nagrody. Czekamy do końca sierpnia!

Nr 105/2/2021

43

44

Nr 105/2/2021

INICJATYWY SPOŁECZNE

małymi krokami do natury Na wiosnę, kiedy budzimy się ze świeżą energią do ogrodowych prac, warto otworzyć się na nowe pomysły. Jeśli tęsknisz za dzikim ogrodem i prawdziwą łąką, spróbuj założyć za oknem łąkę kwietną, a obok permakulturowy ogródek warzywno-ziołowy. Naukowcy udowodnili, że praca w ogrodzie poprzez kontakt z ziemią ma działanie antydepresyjne i wzmacnia poczucie szczęścia.

Łąki kwietne – łąki dla planety Równo przycięte trawniki wciąż nie wychodzą z mody. Jeśli stać nas na wynajęcie firmy, która założy nam trawnik od podstaw, będzie on dość wygodny w utrzymaniu i może nam się podobać. Natura postrzega go nieco inaczej – jako nudny i mało pożyteczny.

Ekolodzy apelują o szczególnie potrzebną teraz środowisku bioróżnorodność. Nie każdy zdaje sobie sprawę z tego, że gdyby nie było pszczół i innych owadów zapylaczy, nie byłoby również warzyw i owoców. Zagrożone środowisko to nie tylko środowisko zaśmiecone, ale również wykoszone i zabetonowane, pozbawione kwiatów, gdzie pszczoły wymierają

INICJATYWY SPOŁECZNE

z braku pożywienia. Trawnik to za mało. Dlatego łąki kwietne coraz częściej można spotkać również w miastach.

Łatwa łąka Nie musimy od razu zamieniać w kwietną łąkę całego ogrodu. Wystarczy zacząć od małego wycinka dzikiej przyrody za oknem, który poszerzymy, jeśli nam się spodoba. Łąkę kwietną wystarczy skosić raz lub dwa razy w roku.

A co jest najważniejsze, łąki nie trzeba regularnie podlewać, bo wytrzymuje suszę znacznie lepiej niż elegancko przystrzyżona trawa. Łąka kwietna to specyficzny mikroklimat, sama dba o wystarczający poziom wilgoci.

Nr 105/2/2021

45

Jak zrobić sobie łąkę?

Czym jest permakultura?

Łąki kwietne to od kilku lat modny trend, dlatego gotowe kompozycje nasion można zamówić online. Kompozycje można sobie wybrać, są łąki jednoroczne i wieloletnie. Można je zasiać na wiosnę lub jesienią. Wcześniej trzeba odpowiednio przygotować teren. Jeśli rośnie na nim trawa, to należy usunąć darninę, przekopać ziemię.

Dawne ogródki wiejskie były bardzo praktyczne.

Oprócz warzyw uprawiano w nich jadalne kwiaty i zioła, z których wytwarzano leki, pełniły więc także funkcję podręcznej apteczki, a przy tym były ładne, różnorodne i naturalne. Przykład „podkrakowskiego ogródka” możemy zobaczyć… w Ogrodzie Botanicznym. Na szczęście coraz więcej osób wraca do ogrodowych źródeł.

Ciekawym zabiegiem może być ułożenie mokrych kartonów i przysypanie ich ziemią, dzięki czemu zamieniają się one w ściółkę i chronią przed chwastami. Elżbieta Duran z Młodziejowickiego Centrum Mikroorganizmów dodaje: Wykładanie kartonem i papierem szarym to podstawowe metody permakultury, czyli jak najbardziej ekologicznie. Kartony znikają po sezonie, ale wtedy posiane kwiaty są już mocno rozkrzewione.

Toby Hemenway „Ogród Gai. Poradnik przydomowej permakultury” – podręcznik dla każdego na początek ogrodowej przygody

Zdrowie na talerzu Owady zapylacze, pszczoły miodne i motyle, przylatują na łąkę zachęcone feerią zapachów, eksplozją kolorów. Łąka pozwala im się odżywiać i zapylać rośliny, dzięki czemu piękniej kwitną sady, wszelkie drzewa owocowe, bujnie rozwijają się ogrody warzywne. Łąki, sprzyjając życiu, mają dobroczynny wpływ na sąsiadujące uprawy, dlatego kolejnym krokiem w stronę natury może być założenie ogródka warzywnego.

46

Nr 105/2/2021

Pojęcie permakultury pojawiło się już w latach 70., a dziś jest na nowo odkrywane. W dużym skrócie oznacza ono świadome projektowanie najbliższej przestrzeni życiowej w taki sposób, aby żyć w zgodzie z naturą, współgrać z nią, współdziałać, a nie walczyć czy próbować ją ujarzmiać w sztuczny sposób. Natura odpowiada nam i działa na naszą korzyść.

Nie jesteśmy specjalistami w zakresie ogrodnictwa, dlatego odsyłamy do ciekawych pozycji książkowych, podcastów o permakulturze oraz porad ekspertów. Wiosna to czas sprzyjający poszerzaniu wiedzy.

Permakulturą interesuje się Justyna, jedna z naszych Czytelniczek, pasjonatka dzikich ogrodów, która podzieliła się z nami swoimi obserwacjami.

Zafascynowało mnie to, że współgrając z naturą, można mieć super ogród. Nie zawsze ciągnęło mnie do prac ogrodowych, ale zawsze do natury, do łąk.

Jeździmy z rodziną na Mazury, lubię dzikie miejsca.

Po wielu latach od założenia ogrodu pomyślałam, że najbardziej podobają mi się rodzime gatunki i zamiast różanecznika i wiśni japońskiej wolę jaśminowiec czy dziki bez, żeby ogród był bardziej naturalny i dziki.

Jestem trochę leniwym ogrodnikiem. Obserwuję, że ciekawe rzeczy dzieją się w naszym ogrodzie same.

Kiedy u naszych sąsiadów trawa już wysycha, u nas jest wciąż zielona, bo rzadziej ją kosimy i nie wyrywamy chwastów. Nie zawsze dokładnie

INICJATYWY SPOŁECZNE

grabimy liście, a okazuje się, że w podejściu permakulturowym są one też potrzebne. Glebę pod ogródek warzywny można użyźnić ściółką zrobioną z liści, rozdrobnionych gałęzi, a także trawy.

Podoba mi się sama filozofia permakultury, wedle której wszystko, co z pozoru nieprzydatne, okazuje się potrzebne.

Niektóre gatunki fajnie ze sobą rosną: truskawki i poziomki pobierają azot z powietrza i doprowadzają go do gleby, mniszki poprzez swoje długie korzenie wyciągają z głębi gleby na jej powierzchnię substancje odżywcze, sprzyjając innym roślinom. Fasola ściąga azot, pnie się po kukurydzy, a dynia lub cukinia poprzez swoje szerokie liście chronią przed utratą wody, dlatego te rośliny wspaniale rosną razem w symbiozie. Ciekawa jest tzw. gildia jabłoni, gdzie drzewo i krzewy owocowe doskonale się uzupełniają. Jeśli mamy drzewa i kwiaty, przylatują do nich ptaki i zjadają szkodniki, kiedyś nie było problemu ślimaków w ogródku, bo wszyscy mieli kury.

Największym problemem jest dziś zanik bioróżnorodności. Koncerny nasiennicze produkują często nasiona dające idealne owoce, ale modyfikowane genetycznie, nie mogące się później rozmnażać, więc trzeba je znów kupić. Co, jeśli koncerny znikną, a sama natura zatraci swoje umiejętności? Mając swój mały ogródek, można nacieszyć się pracą w ogrodzie, a przy tym małymi kroczkami zbliżyć się do natury.

Szczęśliwi ogrodnicy Naukowcy z Uniwersytetu w Bristolu odkryli, że w glebie żyją szczególne bakterie. Nazwali je Mycobacterium vaccae. Pobudzają one wytwarzanie serotoniny w mózgu, a dzięki temu mają działanie antydepresyjne. Współczesny świat dostarcza człowiekowi coraz mniej okazji do kontaktu z ziemią. Naukowcy uznali, że jest to znaczący czynnik wpływający na zwiększoną częstotliwość występowania zaburzeń depresyjnych. Praca w ogrodzie, spędzanie czasu na łonie natury, a przez to kontakt z tymi dobrymi bakteriami ma wpływ na wzrost poczucia szczęścia, jednocześnie zmniejszając poziom lęku, co zostało udowodnione naukowo w badaniach laboratoryjnych. Na wiosnę zachęcamy więc do poszukania szczęścia w ogrodach.

Klaudia Sidorowicz w swej znakomitej książce „Ogród probiotyczny” bardzo praktycznie podpowie, jak ekologicznie uprawiać warzywa i owoce, radzić sobie w czasie suszy, zastępować chemię naturalnymi działaniami, a przy tym nie przepracować się. Wszystko po to, by otrzymać „zdrowie na talerzu”. Książkę poleca nasza ekspertka – Elżbieta Duran.

INICJATYWY SPOŁECZNE

Sylwia Senisson Redaktorka Naczelna GGM

Zakładasz łąkę kwietną?

Prześlij nam jej zdjęcie na redakcja@ckip.com.pl i zdobądź nagrody.

Czekamy do końca sierpnia!

Nr 105/2/2021

47

wyniki konkursów na projekty grantowe 2021 Stowarzyszenie Korona Północnego Krakowa z przyjemnością informuje o wynikach naborów wniosków na projekty grantowe, przeprowadzonych w terminie 27 stycznia-17 lutego 2021 r. Konkursy na tzw. „Granty” zostały przeprowadzone w zakresie zachowania dziedzictwa lokalnego (w tym wyposażenie mające na celu szerzenie lokalnej kultury i dziedzictwa lokalnego), w ramach poddziałania „Wsparcie na wdrażanie operacji w ramach strategii rozwoju lokalnego kierowanego przez społeczność”, objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014-2020 z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich).

organizacji. Dzięki naszemu dofinansowaniu lokalne stowarzyszenia będą mogły zakupić m.in. sprzęt i akcesoria muzyczne oraz regionalne i reprezentacyjne stroje.

Cieszymy się, że nasze nabory spotkały się z pozytywnym odzewem ze strony lokalnych organizacji i instytucji. Mamy nadzieję, iż pomimo aktualnej sytuacji związanej z pandemią uda się Państwu bezproblemowo i sprawie zrealizować zaplanowane projekty.

Szczegółowe informacje na temat wyników naborów na granty oraz innych działań prowadzonych przez naszą organizację znajdą Państwo na stronie internetowej: www.koronakrakowa.pl.

Stowarzyszenie Korona Północnego Krakowa

W ramach konkursu na grant „Publikacje” złożonych zostało 7 wniosków. Wszystkim siedmiu organizacjom ubiegającym się o wsparcie taka pomoc została przyznana. Łączna kwota dotacji na wydanie publikacji kultywujących historię i kulturę wyniosła 120 668,99 zł. Dzięki tym środkom i wydanym książkom już w najbliższym czasie będziemy mogli wzbogacić naszą wiedzę dotyczącą lokalnej historii, tradycji czy zwyczajów oraz posłuchać płyty lokalnego zespołu.

Konkurs na grant o nazwie „Lokalne dziedzictwo kulturowe” zaowocował złożeniem 12 wniosków w ramach konkursu. Niestety budżet, którym dysponowało nasze Stowarzyszenie był ograniczony i wynosił 134 868,00 zł. Dlatego pomimo pozytywnej weryfikacji naszej Rady wsparcie mogło uzyskać tylko 9 miejscowych

48

Nr 105/2/2021

INICJATYWY SPOŁECZNE

Chcesz sprzedać działkę lub dom w Michałowicach i okolicach, ale nie wiesz od czego zacząć?

Umów się na bezpłatną konsultację!

515-120-344

GEO CONSULTING - lokalne biuro nieruchomości

Specjalizacja: gminy Zielonki, Wielka Wieś, Zabierzów, Michałowice

„Promyczek”

Niepubliczne Przedszkole w Michałowicach Zapraszamy dzieci w wieku od 2,5 roku do 6 lat

Otwarte: 6.00 – 17.00

Naszym przedszkolakom zapewniamy: * * * * * *

miłą i ciepłą atmosferę, szeroki wachlarz bezpłatnych zajęć: (angielski, hiszpański, zajęcia rytmiczno-taneczne, gimnastyka korekcyjna), opiekę logopedyczną, własną kuchnię, Dane kontaktowe: duże i nasłonecznione sale, dwa place zabaw ul. Krakowska 154, 32-091 Michałowice, tel. 12 388-50-06, 12 388-50-33

www.promyczekprzedszkole.pl, promyczek@promyczekprzedszkole.pl

INICJATYWY SPOŁECZNE

Nr 105/2/2021

49