ÖÁÍÔÁÓÔÉÊÇ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ
Τεύχος Τεύχος 20 20 // Μάιος Μάιος 2017 2017 // ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ ΔΩΡΕΑΝ
2 4 7 8 10 13 14 16 18 20 25 26 28
Περιεχόμενα
«Το κέρας», του Σταμάτη Μαμούτου «War Flag of the Sun», (μόνιμη στήλη) του Sun Knight «Σεπτήριον» (μόνιμη στήλη), του Battle Angel «Μέλη της Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ παρουσιάζουν το πρώτο βιβλίο των εκδόσεων της λέσχης μας», των Δημήτρη Αργασταρά, Χρήστου Νάστου και Ευστράτιου Σαρρή «Συνέντευξη με τον «σκοτεινό» ιθύνοντα νου του ελληνικού black metal σχήματος Agatus», του Χρήστου Νάστου «Μια Αληθινή Ιστορία Τρόμου», του Flammentrupp «Τα Ύδατα της Στυγός», (μόνιμη στήλη) του Βλάση Δ. Λύρα «Συνέντευξη με τον εκπρόσωπο του συλλόγου ιστορικών ευρωπαϊκών πολεμικών τεχνών «Marxbrueder Guild Hellas» Τάσο Τριανταφύλλου», του Σταμάτη Μαμούτου «Το Δρύινο Ράφι», (μόνιμη στήλη βιβλιοπαρουσίασης) «Αυθεντικό Heavy Metal Εν Έτει 2016», του Σταμάτη Μαμούτου «Συνέντευξη του Γιάννη Παπαδημητρίου από το ελληνικό συγκρότημα Dark Nightmare», της Μαίρης «Therion» Ιορδανίδου και του Σταμάτη Μαμούτου «Πολύτιμα Μέταλλα», (μόνιμη στήλη) του Χρήστου Νάστου «Σελεφαϊς» διήγημα του Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ, απόδοση Ευστράτιος Ευ. Σαρρής
ΔΙΑΝΕΜΕΤΑΙ ΔΩΡΕΑΝ
«Φανταστική Λογοτεχνία», τεύχος 20, Μάιος 2017 Εκδότης: Σύλλογος φοιτητών ΑΤΕΙ και ΑΕΙ Πανεπιστημίων Ελλάδος Φανταστικής Λογοτεχνίας (Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας). Συντακτική ομάδα τεύχους: Σταμάτης Μαμούτος, Sun Knight, Flammentrupp, Μαίρη Ιορδανίδου, Χρήστος Νάστος, Δημήτρης Αργασταράς, Battle Angel, Ευστράτιος Σαρρής, Βλάσης Λύρας. Επιμέλεια-Διόρθωση: Σταμάτης Μαμούτος - Καλλιτεχνική επιμέλεια: Morias. Εικόνα εξωφύλλου: Karl Friedrich Schinkelb, «Castle by the River» (1820)
Το Κέρας
«ΟΛΗ ΤΗ ΖΩΗ ΤΟΥ πάλευαν μέσα του ο κόσμος ο μέτριος και οι πόθοι οι δικοί του και ο πόλεμος αυτός του έφερνε βαθιά στενοχώρια. Ποτέ δε μπόρεσε να του φανή αρκετή η γύρω μετριότητα και, είτε ξέροντάς το είτε μη, γύρευε πάντα κάτι περισσότερο ή κάτι άλλο. Νίκησε τέλος η ψυχή του, μα του πήρε, προτού του Σταμάτη Μαμούτου γεράση, τη ζωή. Με το θάνατό του νίκησε τη μετριότητα. Ο θάνατος του είναι ζωή στους κουρασμένους από τη μετριότητα το κόσμου1». Με αυτή την διαπίστωση ξεκινά ο Ίων Δραγούμης το ενδέκατο κεφάλαιο του αυτοβιογραφικού του ιστορικού μυθιστορήματος, που φέρει τον τίτλο «Μαρτύρων και Ηρώων Αίμα». Κι ασφαλώς πρόκειται για ένα κεφάλαιο στο οποίο εκφράζει, με βαθειά ειλικρίνεια και μεστό συναισθημάτων ύφος, αρκετά από τα ρομαντικά στοιχεία της κοσμοθέασής του. Η παραπάνω παράγραφος σηματοδοτεί σε όσους αναγνώστες είναι εξοικειωμένοι με τις ιδέες του Ρομαντισμού μια προφανή αποτύπωση της προσέγγισης του Δραγούμη στο πρότυπο του «ρομαντικού ήρωα». Ο «ρομαντικός ήρωας» αποτέλεσε το επίκεντρο ενός ερμηνευτικού σχήματος, με το οποίο ο Βρετανός, ρομαντικός, παραδοσιοκράτης στοχαστής Τόμας Καρλάιλ (1795-1881), επιχείρησε να αντιληφθεί και να εξηγήσει τους νόμους της ανθρώπινης ιστορίας. Ωστόσο οι ρομαντικές ενατενίσεις του Δραγούμη δεν σταματούν εκεί αλλά ανιχνεύονται και στην συνέχεια του εν λόγω κεφαλαίου, όπου και η αφήγησή αποκτά γνωρίσματα φιλοσοφικής λογοτεχνίας και περιλαμβάνει ρομαντικές προσεγγίσεις στις έννοιες του θανάτου και της νύχτας. Μια αναφορά στην πρόσληψη από τον Δραγούμη των εννοιών του «θανάτου» και της «νύχτας» ενδέχεται να είναι αρκετή προκειμένου να φέρει συνειρμικά στο νου ενός μελετητή του ρομαντικού φαινομένου τις στοχαστικές ενατενίσεις του Έλληνα φιλοσόφου Ιωάννη Συκουτρή και την φιλοσοφική ποίηση του σπουδαίου Γερμανού, ρομαντικού λογοτέχνη (και θεωρητικού ενός ιδεαλιστικού συντηρητισμού) φον Χάρντενμπεργκ ή αλλιώς Νοβάλις (1772-1801) αντίστοιχα. Θέλοντας να ακολουθήσω απ’ την αρχή τα ίχνη των ρομαντικών στοιχείων στον «δραγούμειο» λόγο αυτού του κεφαλαίου, θα επιστρέψω στον Τόμας Καρλάιλ. Ο Σκωτσέζος στοχαστής υιοθέτησε αρχικά την ερμηνευτική μεθοδολογία της ρομαντικής εθνικιστικής πολιτικής θεωρίας, που είχε ως γενάρχη τον Γερμανό ρομαντικό Γιόχαν Γκότφριντ Χέρντερ (1744-1803) και η οποία κατέληγε στο συμπέρασμα ότι τα κύρια πολιτικά υποκείμενα της ανθρώπινης ιστορίας είναι τα έθνη, τα οποία δημιουργούν αυτόνομο πολιτισμό και θεμελιώνουν την συλλογική τους ταυτότητα στην εθνική τους συνείδηση. Εν συνεχεία, ο Καρλάιλ προχώρησε από αυτό το πρώτο συμπέρασμα στην πρόκριση μιας δικής του θέσης (που αργότερα θα ενσωμάτωνε με διαφορετικό τρόπο στην θεωρία του ο Χέγκελ (1770-1831)), σύμφωνα με την οποία σε κάθε έθνος, και κατά ορισμένες ιστορικές περιόδους, υπάρχουν ελάχιστοι ξεχωριστοί άνθρωποι οι οποίοι είναι εκ φύσεως προικισμένοι με τόσο ισχυρή προσωπική δυναμική ώστε να διαμορφώνουν το ιστορικό γίγνεσθαι σύμφωνα με τις ενοράσεις και τις αποφάσεις τους. Σε αυτούς τους «κορυφαίους» της ανθρώπινης ιστορίας, ο Καρλάιλ απέδωσε τον φιλοσοφικό όρο «ήρωες». Ο Ίων Δραγούμης διαλέχθηκε με την τυπολογία του «ρομαντικού ήρωα» σχεδόν σε όλα τα μυθιστορήματά του. Στο «Μαρτύρων και Ηρώων Αίμα» προσωποποίησε το πρότυπο του «ρομαντικού ήρωα» στην περίπτωση του Παύλου Μελά (1870-1904). Βεβαίως, είναι σημαντικό να διευκρινίσουμε ότι δεν έβλεπε τον Παύλο Μελά απλά ως έναν γενναίο πολεμιστή που εκπλήρωσε με οδυνηρά τραγικό τρόπο το χρέος προς την πατρίδα. Εξάλλου, η τυπολογία του «ήρωα» στην φιλοσοφική σκέψη προσδίδει στον όρο διαφορετικό νόημα από το συνηθισμένο. Έτσι, στην φιλοσοφική οπτική του Δραγούμη, ο Μελάς εξέφρασε το ανώτερο σχήμα ζωής ενός ξεχωριστού άντρα, που διέρρηξε τα καθιερωμένα στεγανά του τρόπου ζωής των μέσων ανθρώπων και με τις πράξεις του κατάφερε να στρέψει το ρου της ιστορίας προς τα πέρατα των ενοράσεών του. Ξαναδιαβάζοντας τις φράσεις «Όλη του την ζωή πάλευαν μέσα του ο κόσμος ο μέτριος και οι πόθοι οι δικοί του» και «ποτέ δε μπόρεσε να του φανεί αρκετή η γύρω μετριότητα, και είτε ξέροντάς το είτε μη, γύρευε πάντα κάτι περισσότερο ή κάτι άλλο», δυο είναι τα συμπεράσματα που μπορούμε να εξάγουμε. Πρώτον, φαίνεται ότι ο Δραγούμης, με το να σημειώνει πως «είτε ξέροντάς το είτε μή» ο Μελάς αναζητούσε κάτι περισσότερο από τον κανονικό ανθρώπινο βίο, 1. Ίων Δραγούμης, «Μαρτύρων και Ηρώων Αίμα», Νέα Θέσις, Αθήνα 1992, σελίδα 133.
2
ακολούθησε ως στοχαστής (μάλλον μέσω λανθανουσών επιρροών) την αναλυτική γραμμή του Καρλάιλ, θεωρώντας ότι η πνευματική απαρχή του «ρομαντικού ήρωα» δεν προκύπτει από τη συγκρότηση της ανθρώπινης προσωπικότητας μέσα απ’ την τριβή της στην κοινωνική εμπειρία αλλά αποτελεί χάρισμα της μοίρας που το συγκεκριμένο πρόσωπο μπορεί να φέρει ακόμη και χωρίς να το αντιλαμβάνεται με την λογική σκέψη. Και δεύτερον, όντας συνεπής στην γραμμή του ρομαντικού ιδεαλισμού, ο Ίωνας εκτίμησε ότι ένας άνθρωπος που γεννιέται με το χάρισμα της ιδιοσυγκρασίας του «ρομαντικού ήρωα» νιώθει συνεχώς εγκλωβισμένος στην κανονικότητα της καθημερινής μετριότητας. Αυτό του δημιουργεί μια αίσθηση ανεκπλήρωτου της αποστολής του, πράγμα που τον οδηγεί σε μια διαρκή προσπάθεια να υπερβεί την μετριότητα της καθημερινής υλικής εμπειρίας αναζητώντας υπέρτερα σχήματα ζωής. Στην περίπτωση του Μελά ο Δραγούμης τόνισε αυτό το συμπέρασμα, γράφοντας πως ο αείμνηστος αρχηγός των ελληνικών αντάρτικων σωμάτων «ήθελε πάντα κάτι περισσότερο ή κάτι άλλο». Ωστόσο, προκειμένου να εκφραστεί το ρομαντικό «ηρωικό» πρότυπο δεν αρκούν αυτά. Πρέπει η υπέρβαση των κοινών μέτρων από τον «ήρωα» να αποτελέσει ταυτόχρονα υπηρεσία στο κοινό καλό αλλά και να αναγάγει την ανθρώπινη ιστορία στα ύψη των «ηρωικών» ενοράσεων. Και πράγματι, ο Παύλος Μελάς, σύμφωνα με τον Δραγούμη, εκπλήρωσε αυτά τα κριτήρια. Τόσο γιατί αγωνίστηκε για το κοινό καλό του ελληνικού έθνους όσο κι επειδή άφησε το ιστορικό του σημάδι στην ροή της αδιάφορης ελληνικής καθημερινότητας, μαγνητίζοντας την προσοχή της ελληνικής κοινωνίας σε ένα θέμα που μέχρι τότε δεν γνώριζαν παρά ελάχιστοι. Δηλαδή, στον μακεδονικό αγώνα. Στην ίδια παράγραφο ο Δραγούμης περνά από την απόδοση της τυπολογίας του φιλοσοφικού Ίων Δραγούμης «ήρωα» στον Παύλο Μελά στην ρομαντική ερμηνεία του θανάτου. Ξαναδιαβάζοντας την παράγραφο με την οποία ανοίγω αυτό το άρθρο παρατηρούμε ότι η πάλη του ξεχωριστού άντρα με την φθορά του υλικού κόσμου της καθημερινότητας λήγει με την νίκη του αλλά και με τον θάνατό του. Ο Μελάς ως «ρομαντικός ήρωας» υπερέβη τα κοινά μέτρα, προσανατόλισε την εξέλιξη της ιστορίας του έθνους προς τα εκεί που θέλησε αλλά για να το πετύχει χρειάστηκε να θυσιάσει την ζωή του. Στο φιλοσοφικό σύμπαν του Ρομαντισμού η νίκη και η επιτυχία είναι δυο διαφορετικές καταστάσεις. Ο Μελάς μπορεί να απέτυχε να εκπληρώσει την τυπική αποστολή που του είχε ανατεθεί, καθώς δεν απελευθέρωσε αυτός με τους αντάρτες του την Μακεδονία, νίκησε όμως γιατί εκπλήρωσε την αποστολή του βίου του με το να κινητοποιήσει ολόκληρο το έθνος προς τον δικό του σκοπό. Κι αυτό ακριβώς, το ότι εγκόλπωσε την εξέλιξη της ελληνικής ιστορίας στο πλαίσιο της δικής του οπτικής κι έδωσε το δικό του νόημα στην καθημερινότητα ενός πλήθους ανθρώπων, σηματοδότησε σύμφωνα με τον Δραγούμη το γεγονός ότι ο θάνατος του Μελά αποτέλεσε ταυτόχρονα απώλεια της ζωής για τον «ήρωα» αλλά και χάρισμα «ζωής στους κουρασμένους από τη μετριότητα του κόσμου». Στον ιδιότυπο αυτό «φιλοθάνατο βιταλισμό» της ρομαντικής σκέψης, ο Δραγούμης θα έβρισκε κάποια χρόνια αργότερα έναν πνευματικό συνομιλητή στο πρόσωπο του Ιωάννη Συκουτρή (1901-1937), με την διαφορά ότι ο πρώτος ήταν ενάντιος στην επιλογή της αυτοκτονίας με την οποία ο δεύτερος αποφάσισε να ολοκληρώσει τον βίο του. Ο Ιωάννης Συκουτρής (1869-1910), στο μεστό βιταλιστικών και νεορομαντικών επιρροών δοκίμιο που φέρει τον τίτλο «Φιλοσοφία της Ζωής», εκτίμησε πως ο «ξεχωριστός άνθρωπος», ο «ρομαντικός ήρωας» με άλλα λόγια, ενδεχομένως να θεωρήσει ότι η Ιωάννης Συκουτρής κατάλληλη ολοκλήρωση του βίου του μπορεί να επέλθει με μια συνειδητή αυτοκτονία. Πρόκειται για μια πράξη που ο Συκουτρής διαχώρισε από την αυτοκτονία των παραιτημένων από την ζωή ανθρώπων και ερμήνευσε ως ενεργητική απόφαση ολοκλήρωσης του εγκόσμιου βίου τη στιγμή που ο «ξεχωριστός άντρας» επιλέγει ως κατάλληλη. Επαναλαμβάνω ότι ο Συκουτρής, όντας πιστός σε αυτή του την ιδέα, έδωσε δυστυχώς ένα αιφνιδιαστικό τέλος στην ζωή του. Το ίδιο είχε κάνει κάποια χρόνια πριν και ο Περικλής Γιαννόπουλος. Αντίθετα, ο Δραγούμης μολονότι προσυπέγραψε την ρομαντική ερμηνεία που θέλει τον θάνατο να σηματοδοτεί (εκτός από το τέλος του βίου) την αναζωογόνηση του νοήματος της ιστορίας, διαφώνησε με την επιλογή της αυτοκτονίας και στο πολύ σημαντικό του έργο «Όσοι Ζωντανοί» την θεώρησε μέγα λάθος που αποφέρει μοναχά την αποδυνάμωση του πνευματικού στρατοπέδου των «ρομαντικών»2. Η τρίτη έννοια που ο Δραγούμης διυλίζει πνευματικά με το φίλτρο του ρομαντικού ερμηνευτικού οπλοστάσιου στο ενδέκατο κεφάλαιο του «Μαρτύρων και Ηρώων Αίμα» είναι εκείνη της «νύχτας». Διαβάζοντας αποσπάσματα του κειμένου στα οποία ο Ίωνας αναφέρει ότι «όταν τα καμώματα της ημέρας όλα είναι σκοτεινά, ακάθαρτα ή μαύρα, και όταν με ταράζουν και με ξεσκίζουν και πονώ –πώς να σ’ ευλογήσω, Νύχτα, που καθαρίζεις την ψυχή μου σαν το μεγάλον άνεμο. Αλλά πως να σε ψάλω, πώς να σε τραγουδήσω, πώς να σε υμνήσω, Νύχτα μεγάλη, που δεν πρέπει ν’ ακουστεί καμμιά ανθρώπινη φωνή μέσα σου3» και χωρία στα οποία η νύχτα γίνεται αντιληπτή ως ένα σκοτεινό βασίλειο που, επειδή κρύβει με το μαύρο πέπλο του τα σχήματα του υλικού κόσμου, προσφέρει στους ρομαντικούς ιδεαλιστές την Τόμας Καρλάιλ ευκαιρία να υπερβούν τα κοινά μέτρα της ανθρώπινης ύπαρξης και να επικοινωνήσουν αισθαντικά με τον κόσμο του αρχετυπικού παντός «(Τη νύχτα) Είναι πάλι ελεύθερος ο άνθρωπος, ο κόσμος του δεν είναι πια σκοταδιασμένος ή ξερός και άδειος, αλλά ζουμερός, ατελείωτος, απέραντος, αθάνατος και αιώνιος, και τα βάσανα τα ανθρώπινα μικραίνουν, μικραίνουν τόσο που κατεβαίνουν στην αληθινή τους θέση ανάμεσα στα πράγματα του κόσμου4». δεν μπορώ παρά να θυμηθώ τα ποιητικά δοκίμια που έγραψε ο Νοβάλις το 1800 και στα οποία έδωσε τον τίτλο «Ύμνοι στη Νύχτα». Συμπυκνώνοντας εύστοχα το νόημά των «Ύμνων..», ο Μιχάλης Παπαντωνόπουλος σημείωσε ότι «η επιστροφή του Ξένου στην έρεβη Πατρίδα Του προβάλλει ως η μόνη πιθανή δυνατότητα να κατορθώσει το αγωνιώδες αρχετυπικό αίτημά του: να κάνει αυτό τον κόσμο κόσμο του, να επιστρέψει στο απόλυτο, στην πλήρη ένωσή του με την φυσική παράσταση του κόσμου. Μέσα στη νύχτα, το Εγώ θα ορίσει και πάλι την υπερβατική και κοσμική πραγματικότητά του, αναστοχαζόμενο το παρελθόν5». Οι αράδες του Δραγούμη πάλλονται από συναισθηματική ένταση αλλά διατηρούν μια ελληνική ανάλαφρη γλαφυρότητα. Σε εκείνες του Νοβάλις η ατμοσφαιρικότητα των μύθων του βορρά συμπλέκεται με ιδεαλιστικά θυελλώδεις στοχασμούς. Και στα δυο κείμενα πάντως η νύχτα προσεγγίζεται ως ένα βελούδινο παραβάν. Αρκεί να δει κανείς στο βάθος του, προκειμένου να γνωρίσει το μυστικό βασίλειο του επέκεινα. Εκεί που χτυπά η καρδιά της ζωής του κόσμου.
2. Διαβάστε σχετική του προσέγγιση στο κεφάλαιο με τίτλο «Το αιώνιο διάβα». Ίων Δραγούμης, «Όσοι Ζωντανοί», Αθήνα, Πελεκάνος, 2006, σελ. 171-180. 3. Ίων Δραγούμης, «Μαρτύρων και Ηρώων Αίμα», Αθήνα, Νέα Θέσις, 1992, σελίδα 135. 4. Ο.π 5. Μιχάλης Παπαντωνόπουλος στο Νοβάλις, «Ύμνοι στη Νύχτα», Αθήνα, 2008, σελίδα 11.
3
Savage Sword
Ο
βάρβαρος Conan πλάστηκε από τον R.E. Howard μέσα σε φανταστικές ιστορίες που σημασιοδότησαν την Ηρωϊκή Φαντασία. Οι ιστορίες αυτές έτυχαν μεγάλης εκδοτικής επιτυχίας κι έδωσαν το έναυσμα σε μια ξεχωριστή φιλολογία γύρω από τον θρυλικό Κιμμέριο που αναπόφευκτα οδήγησε στο πέρασμα του Conan στον κόσμο των comics. Το πρώτο comic album με ήρωα τον Conan κυκλοφόρησε το 1970 από την Marvel Comics Group κάτω από τον τίτλο «Κόναν ο Βάρβαρος» σε κείμενο του R. Thomas και σκίτσα του B. Windsor Smith. (Σημειώστε πως ο πολεμιστής που προστατεύει τον Ήλιο στο λογότυπο της WAR FLAG OF THE SUN είναι σκίτσο του Smith από το εξώφυλλο του CONAN SAGA -4ο τεύχος. Το CONAN SAGA αναδημοσιεύει τις κλασικές ιστορίες των Thomas-Smith). Από τότε κυκλοφόρησαν αρκετά CONAN comics όπως για παράδειγμα το CONAN THE KING, το CONAN THE BARBARIAN κλπ, αλλά κανένα δεν αγγίζει την κορυφή του υπέρτατου comic: THE SAVAGE SWORD OF CONAN THE BARBARIAN (SSOC). Το SSOC δεν είναι πολύχρωμο. Εκτός από τα εντυπωσιακά εξώφυλλα που μερικές φορές είναι πραγματικά αριστουργήματα, οι εικόνες που διηγούνται την ιστορία, ξεπροβάλλουν μέσα από έναν ασπρόμαυρο κόσμο. Η απουσία των χρωμάτων οδηγεί στην κυριαρχία των σκιών και δημιουργεί πρόσθετες απαιτήσεις από το έργο του σκιτσογράφου. Ο R.E. Howard, του οποίου το πνεύμα επικαλούνται οι δημιουργοί του comic, θα επιδοκίμαζε ανεπιφύλακτα την φιλόδοξη προσπάθειά τους να ακολουθήσουν τις επιταγές του. Η ποιότητα του SSOC είναι σταθερά καλή –χωρίς να λείπουν οι εξαιρέσειςκαι οφείλεται στα κείμενα που διεκδικούν φιλολογικές διακρίσεις και στη μαγεία των σχεδίων. Πάνω σε ιστορίες των Kraar, Yakata, Dixon, Osley κ.α, ξετυλίγονται τα ζωγραφικά
οράματα ικανών σχεδιαστών όπως οι Gil, Dockerty, Eaglesham κ.α, που δίνουν ζωή στις άψυχες σελίδες. Οι σημαντικότεροι των σχεδιαστών είναι οι Emie Chan και Gary Kwapisz. Ο πρώτος είναι η προτίμηση των περισσότερων αναγνωστών και ο δεύτερος η απόλυτη, προσωπική μου επιλογή. Η πρόταση του Chan για την απεικόνιση του Conan, μου είναι μάλλον αδιάφορη αν όχι κουραστική. Αντιθέτως ο Kwapisz ζωγραφίζει τον ήρωα και τον θρυλικό του κόσμο μ’ ένα σκοτεινό τρόπο που τονίζει το μεγαλείο του. Έμφαση στη λεπτομέρεια του σκηνικού, στα στοιχεία της φύσης, που μεταβάλλονται έτσι σε σημαντικό μέρος της αφήγησης . Χιονισμένα τοπία, πυκνά δάση, πλάνα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας, αεροφωτογραφίες των άγριων περιοχών, αφρισμένοι καταρράκτες, απόκρημνα βουνά κι επιπλέον, λειτουργικά τοποθετημένα ανάμεσά τους σ’ απρόσμενα σημεία, ελάφια και λύκοι, γλάροι και όρκες, παρατηρητές της ανθρώπινης πορείας μέσα σε ένα κόσμο παρθένο. Ο Kwapisz ατενίζει τη φύση με μια ματιά νοσταλγική όσο και εκστατική, αποτέλεσμα μιας γενικότερης θεώρησης των πραγμάτων, που εύκολα κατανοούν οι μυημένοι αναγνώστες. Μέσα σ’ αυτό το φυσικό πλαίσιο κινείται ο βάρβαρος του Conan σαν αναπόσπαστο μέρος του. Ο Conan του Kwapisz ξεχωρίζει από κάθε άλλο Conan. Ένας ηλιακός ήρωας που το πρόσωπό του είναι σκοτεινό και χαρακωμένο, με την έκφραση που αρμόζει σ’ έναν αιώνιο κουρασμένο μαχητή, με ιδρώτα γύρω από τα μάτια και αίμα στις ουλές του κορμιού. Είναι το αίμα πάνω στο σώμα και στην κόψη του σπαθιού που ο καλλιτέχνης αποδίδει εκπληκτικά. Το αίμα όπως
4
επίσης και το βλέμμα του Κιμμέριου μέσα στη μάχη ή στις μαύρες στιγμές του. Ίσως είναι τυχαίο, ίσως όχι αλλά ορισμένες από τις ωραιότερες ιστορίες του SSOC έχουν σχεδιαστεί από τον Kwapisz που κάποιες φορές γράφει και το σενάριο πάνω στα δικά του πρότυπα. Οι περισσότερες περιπέτειες δεν ξεφεύγουν από τα τυπικά χαρακτηριστικά του είδους: τέρατα και δράκοι, κακοί μάγοι, εύκολες γυναίκες και προβλέψιμες μονομαχίες. Υπάρχουν όμως κι άλλες, τόσο εμπνευσμένες που δικαιολογούν τον τίτλο του κορυφαίου comic τον οποίο δικαιούται το SSOC. Είναι ιστορίες που αναμορφώνουν αυτά τα τυπικά χαρακτηριστικά, προσθέτουν το τραγικό στοιχείο στις συγκρούσεις ανάμεσα στους ανθρώπους κι εμπλουτίζουν τα άψυχα σκίτσα με παλλόμενα συναισθήματα, παιχνίδια της μοίρας και φιλοσοφικούς διαλογισμούς. Τέτοια κείμενα συνδυασμένα με εξαιρετικές απεικονίσεις ανήκουν στις σφαίρες της τέχνης, τουλάχιστον όσο μπορεί ένα comic να θεωρείται τέχνη. ΥΓ. Προτείνουμε: THE MERCENARY (Yakata-Kwapisz), THE SEA MAGE’S DAUGHTER (KraarKwapisz), THREE LIVES FOR NGARTHIL (Dixon-Kwapisz-Chan), CURSE OF THE AGELESS ONES (Osley-Docherty), DISCIPLE (Yakata-Docherty) ως εισαγωγή στον αυθεντικό κόσμο του CONAN.
Ο
ΜΑΥΡΗ ΑΥΤΟΚΡΑΤΟΡΙΣΣΑ, ΚΑΧΕΚΤΙΚΟΣ ΙΠΠΟΤΗΣ
ι ιππότες δεν είναι όλοι σιδερόφρακτοι, δεν είναι πάντα ιδανικοί κι ετοιμοπόλεμοι. Οι πριγκίπισσες δεν είναι πάντα νέες και αθώες, δεν είναι όλες ανυπεράσπιστες. Οι δράκοι δεν είναι όλοι μοχθηροί και ξενόφερτοι, συχνά ενεδρεύουν μέσα στον εσωτερικό μας κόσμο. Εμείς, λάτρεις του ηλιακού φωτός και της κλασικής πατρίδας, είμαστε επίσης θαυμαστές του ρομαντικού πνεύματος και κάποιες φορές αναπόφευκτα μελαγχολικοί. Ο καχεκτικός ιππότης και η μαύρη αυτοκρατόρισσα, που συνομιλούν πιό κάτω είναι προσωπικότητες άξιες θαυμασμού. Εγώ, παρεμβαίνω στο διάλογο και στις σκέψεις τους με θράσος, αλλά με καλό σκοπό. Επιβεβαιώνω τα λόγια αυτής της εξαιρετικής γυναίκας: «....η ομορφιά είναι η αιτία και ο σκοπός του Σύμπαντος ». Καχεκτικός Ιππότης: …βρισκόμουν μπρος σε μιάν εμφάνιση από τις πιό ιδανικές και τις πιο τραγικές της ανθρωπότητος. Μαύρη Αυτοκρατόρισσα: ... Όταν οι Ελληνες μιλούν ελληνικά είναι σα μουσική. Sun Knight: Είναι η πρώτη τους συνάντηση, Μάϊος του 1891 στη Βιέννη. Ο έλληνας είναι ακόμη «ιπποκόμος», 24 χρονών και καμπούρης. Η πριγκίπισσά του είναι 30 χρόνια μεγαλύτερή του. Στο πρόσωπό της έχει βρεί ΕΚΕΙΝΗ, έτσι την αποκαλεί, την δική του Βεατρίκη, την ενσάρκωση της Ιδέας. Κ Ιπ: Κυττάξτε αυτό το θεόρατο γηραλέο δέντρο με τους γυμνούς μαύρους κλώνους.... Μ Αυτ: Ο πόνος του είναι πιό βαθύς από την τρικυμία. Μοιάζει σαν το Βασιλέα Λήρ. Και κεραυνός να πέση τώρα να το κάψη, πάλι θά‘χη νικήσει το θάνατο. Sun Knight: Ο βασιλιάς Ληρ τραβάει τ’ άσπρα του μαλλιά μέσα στην καταιγίδα. Ζητάει από τον κεραυνό να συντρίψει τις μήτρες της φύσης, αυτές που γεννούν αχάριστους ανθρώπους. Η μαύρη αυτοκρατόρισσα χαίρεται μέσα στη θύελα, αισθάνεται κοντά στην αληθινή φύση των πραγμάτων. Κ Ιπ: Η θωριά της Αυτοκρατείρας, όταν τη χτενίζανε σήμερα, μ’ έκανε να συλλογισθώ έξαφνα την Ελίζαμπετ Σίδδαλ, «the beloved» - την «αγαπημένη» εκείνη του Ροσσέτη και την αλησμόνητη......Γιά μιά στιγμή ανασήκωσ’ένα κύμα των μαλλιών της στο ένα χέρι, κρατώντας στ’άλλο έναν ασημένιο καθρέφτη του χεριού.....‘Ετσι ήτον αληθινά η ζωγραφιά του Ροσσέττη «Τ’όμορφο χέρι»......Και τώρα ξέρω, ότι είναι στ’ αλήθεια η ίδια η Ελίζαμπετ Σίδδαλ, η ίδια υπερκόσμια μορφή..... Κ Ιπ: Σήμερα στον περίπατο μιλήσαμε γιά το Δάντη Γαβριήλ Ροσσέττη και γιά τον Burne Jones. Μ Αυτ: Είναι ψυχές από άλλους καιρούς, που ξανάρθανε στη γη να συνεχίσουν τα όνειρα των πρωτυτερινών ανθρώπων και να μαντέψουν τα όνειρα των υστερνών..... Sun Knight: Ο μαγεμένος ιππότης συγχέει πίνακες και γυναίκες που ποζάρουν: La Bella Mano και Lady Lilith, Elizabeth Siddal και Alexa Wilding. H Elizabeth Siddal ήταν όντως η πρώτη «αγαπημένη» του Ροσσέττη. Πέθανε νέα, ζεί όμως πάντα μέσα στους ζωγραφισμένους θρύλους των Προραφαηλιτών, ζεί ακόμη κι όταν υποκρίνεται την πνιγμένη Οφηλία του Millais. Οταν ο Dante Gabriel Rοssetti την πρωτοσυνάντησε, δήλωσε πως όρισε το πεπρωμένο του, την έκανε μούσα του και την παντρεύτηκε. Αυτό βέβαια δεν τον εμπόδισε ούτε να κοιμάται και με άλλες γυναίκες, ούτε να εμπνέεται κι από άλλες μούσες. Jane Morris, Fanny Cornforth, Alexa Wilding, Maria Spartali (ελληνίδα), πέρασαν όλες από τον καμβά και τον χρωστήρα του. Κ Ιπ: Και φαίνεται απ’ εδώ το Νεκρονήσι του Bocklin, το δεμάτι εκείνο ολόϊσα κυπαρίσσια πού σφίγγουνε στην αγκαλιά τους το άσπρο σπίτι των ψυχών, επάνω στον καθρέφτη των νερών. Μ Αυτ: Είναι ένας περαματάρης εκεί που μοιάζει ίδιος ο
Χάρων. Μες τη βάρκα του με τα κουπιά με περνά στο νησί σα μιά ψυχή θλιμμένη και νοσταλγική. Sun Knight: Βασιλεύει εκεί η Περσεφόνη κι έχει γιά σκήπτρο της το μυστικό ρόϊδι. Είναι θλιμένη γιατί πρέπει να μοιράζεται ανάμεσα στους δύο κόσμους, ανάμεσα στη Λευκή Θεά και τον Μαύρο Αυτοκράτορα. Το κόκκινο των χειλιών της είναι ίδιο με το κόκκινο των σπόρων του ροϊδιού. Φαίνεται καθαρά στην εξιδανικευμένη Jane Morris, στον διασημότερο πίνακα των Προραφαηλιτών. Μ Αυτ: Εδώ πάνω φαντάζομαι στου φεγγαριού τη γλάρα τις νύμφες και τις ξωθιές ν’ ανεβαίνουν από τα χαμηλώματα και από τα δάσινα τα βάθη και να στήνουν τον αέρινο χορό τους. Κ Ιπ: Η Αυτοκράτειρα πήγαινε κ’ερχότανε στο περιστύλιο, πίσω απ’ τις κολώνες και τις Μούσες που αχνοφέγγριζαν και ήτον η ενσάρκωσις αυτής της μεταφυσικής σχεδόν ωραιότητος που εδώ φανερωνότανε στην επιφάνεια της ζωής. Sun Knight: Το αγαπημένο της έργο του Σαίξπηρ είναι το «Όνειρο μιάς καλοκαιριάτικης νυχτιάς». Στη νεότητά της θα μπορούσε να είναι η νεραϊδοβασίλισσα Τιτάνια. Όχι πιά. Ο συνοδός της σίγουρα δεν είναι ο Όμπερον (λόγω εμφάνισης). Δεν είναι ούτε ο Πούκ (λόγω χαρακτήρα). Μ Αυτ: Είμαι πάντα εδώ προτού να βγη ο ήλιος γιά να βλέπω πως ξυπνούν οι κήποι. Ποτέ πιά να μην ξανάρθετε εδώ αυτήν την ώρα ! Είναι η μόνη στιγμή που είμαι ολότελα μονάχη. Κ Ιπ: .... μου φάνηκε πως είδα με τα μάτια μου το παραμύθι της Μελουζίνας...... Sun Knight: Το μεσαιωνικό ρομάντζο της Μελουζίνας και του Ρεμονδίνου, του ευγενικού ιππότη και της ξανθιάς νεράιδας με την ασημογάλαζη ουρά. Η δρακονεράϊδα παραμένει κοντά στον αγαπημένο της όσο δεν αποκαλύπτεται η αληθινή της φύση. Στο ιπποτικό μυθιστόρημα, φεύγοντας προδομένη, πετά σαν δράκαινα τρείς φορές γύρω από τον πύργο των Λουζινιάν βγάζοντας πονεμένες κραυγές. Είναι μήπως η γερασμένη πριγκίπισσα μακρυνή απόγονος της Μελουζίνας; Μήπως μετά από μεγάλο πόνο ετοιμάζεται ν’ ανοίξει τα φτερά της και να επιστρέψει κι εκείνη στο Άβαλον; Ο υπερφυσικός κόσμος και ο κόσμος των θνητών συνδέονται όμως εξαιτίας της ομορφιάς, όχι εξαιτίας του πόνου. Κ Ιπ: Η σελήνη είχε προβάλει: ο δίσκος που σκότωσε τον Υάκινθο ανέβαινε αργοκυλώντας πίσω απ’ τα μαύρα τα βουνά. Λεκέδες από μελανιασμένο αίμα ξανοίγονταν επάνω στη φεγγερή γυαλάδα του...Τι νύχτα εξαίσια, όλο διαφάνειες ενός κόσμου φανταστικού και κρυσταλλένιου! Μ Αυτ: Το λοιπόν κ’ εσάς σας φαίνεται πως η γη είναι κιόλας πεθαμένη και πως εμείς είμαστε τα τελευταία ανθρώπινα πλάσματα μέσα σε μιάν ερημιά από γυαλί και πως κυττάζομε με μάτια από γυαλί τους κήπους της σελήνης που κι αυτή έχει πεθάνει πρώτη. Sun Knight: Υπάρχουν πολλά αποσπάσματα που το ύφος των απομνημονευμάτων γίνεται υπερβολικά γλυκερό και πνίγεται από την ίδια του την λογοτεχνική κατάχρηση. Το παραπάνω δεν είναι από αυτά. Τα μαύρα βουνά και οι κήποι της σελήνης, η νεκρή γη και η γυάλινη ερημιά με στοιχειώνουν μέχρι σήμερα με την υπερκόσμια απαισιοδοξία τους. Μ Αυτ: Ολα εδώ είναι τόσο μαγευτικά, που θα επιθυμούσε κανείς στ’ αλήθεια ο κόσμος όλος να ήταν ερείπια. Κ Ιπ : Θυμήθηκα την εικόνα του Burne Jones «Ο Ερως μες τα ερείπια»: ήτον η ίδια ψυχική νότα, μόνο ακόμη πιό αισθητική, αν γίνεται, πιό μουσικά οδυνηρή. Sun Knight: Το παράξενο ζευγάρι κάνει μεγάλους περιπάτους γιά ώρες μέσα σε ρομαντικά τοπία. Η μελαγχολία πλανιέται στην ατμόσφαιρα και τους σκεπάζει σαν άχρονη παραμυθένια ομίχλη, σαν την μελαγχολία στους πίνακες του Edward Burne-Jones. Ο νεαρός έλληνας αναφέρεται στην πρώτη και λιγότερο γνωστή εκδοχή του «Love among
5
the Ruins» (1870-73) καθώς η δεύτερη δεν έχει ακόμη ζωγραφιστεί (1894). Σε μιά συμπτωματική αντιστροφή, στο ζευγάρι του πίνακα είναι ελληνίδα η γυναίκα: η Μαρία Ζαμπάκο, ερωμένη του μεγάλου ζωγράφου. Κ Ιπ : …Μιλούσαμε σήμερα γιά τους Νιμπελούγκεν του Βάγνερ. Μ Αυτ: Γιά μένα ο Βάγνερ είναι ένας λυτρωτής. Είναι η μουσική ενσάρκωσις μιάς γνώσεως των εσώτερών μας μυστικών..... Πρέπει να ξαναγυρίσωμε απ’εκεί πούρθαμε, στο πρωτογέννητο φλοίσβισμα του Ρήνου απ’ όπου γεννήθηκε το τραγούδι του Rheingold . Sun Knight: Η Αυτοκράτειρα είναι φίλη και εξαδέλφη του Βαυαρού Βασιλιά Λουδοβίκου του Β’, λάτρη των γερμανικών μύθων και του Βάγκνερ. Ο «τρελός» Βασιλιάς έχει εδώ και χρόνια αυτοκτονήσει (1886) έχοντας αφήσει όμως πίσω του μιά βαριά ρομαντική παρακαταθήκη που φτάνει μέχρι τις μέρες μας. Η μαυροφορεμένη νύμφη γνωρίζει τις Βαλκυρίες και έχει τραγουδήσει το «Τραγούδι των Νίμπελούνγκεν». Μ Αυτ: Κυττάξτε αυτό το τοπίο, μου είπε, μ’ όλη τη δύναμη των ματιών σας, γιατί ίσως ποτέ πιά δε θα το ξαναδήτε έτσι..... Κ Ιπ : Και ήπια την άνοιξη και μέθυσα ίσα μ’ ένα φρένιασμα θλιβερό, σα να μην είχα άλλην άνοιξη να ζήσω..... Sun Knight: Κι εγώ μέθυσα και θλίβομαι. Θλίβομαι γιά τη μαύρη αυτοκρατόρισσα, θλίβομαι γιά τον καχεκτικό, ερωτευμένο ιππότη, θλίβομαι και γιά μένα, γιά την μικρόπρεπη πραγματικότητα και την κακή μου μοίρα να ζω σε αυτή την άθλια εποχή.
Τ
ΤΟ ΜΑΥΡΟ ΝΗΣΙ
α καλοκαίρια συνηθίζω να ξεκουράζομαι διαβάζοντας κόμικς στον εξώστη της εξοχικής κατοικίας των γονιών μου. Περιεργάζομαι τις σελίδες προσπαθώντας να ανακαλέσω την ανεμελιά των μεγάλων καλοκαιριών από τις παιδικές μου αναμνήσεις. Δραπετεύω στο παρελθόν και ταυτόχρονα παρατηρώ την έξοχη θέα που ανοίγεται μπροστά μου. Ενώ οι εποχές αλλάζουν, η τοπογραφία της περιοχής παραμένει αναλλοίωτη ενισχύωντας την ψευδαίσθηση του παγωμένου χρόνου. Ατενίζοντας τον ορίζοντα ανάμεσα στο πράσινο των πεύκων και το γαλάζιο της κλειστής θάλασσας, αναπόφευκτα στρέφω το βλέμμα μου στο μαύρο νησί. Ο Τεντέν έφτασε εκεί πριν από πολλά χρόνια οικοδομώντας τον μύθο του. Στη Βόρεια Σκωτία, ανοιχτά από το παραθαλάσσιο χωριό Κιλτόχ, το Μαύρο Νησί κάλυπτε στην ομίχλη σημεία και τέρατα. Ο ερειπωμένος πύργος του Μπεν Μορ έκρυβε μέσα από τα τείχη του παραχαράκτες κακοποιούς, τη μηχανή του χρήματος κι έναν παράταιρο γορίλα. Τελικά, ο έφηβος ρεπόρτερ βρήκε τις απαντήσεις λύνοντας το μυστήριο, όμως εγώ διατηρώ βάσιμες απορίες παραμένοντας απλός θεατής στην αντικρυνή όχθη. Είναι μάλλον ειρωνεία της τύχης πως αν κι έχω και στον πραγματικό κόσμο ταξιδέψει στις βραχώδεις ακτές της Βόρειας Σκωτίας (και σ’ ένα παρόμοιο νησάκι με ερειπωμένο αβαείο) δεν έχω ακόμη επισκεφτεί το γειτονικό στον εξώστη μου μικρό, μαύρο νησί. Ίσως, γιατί δεν θέλω να αποδεχτώ την κοινότυπη φυσική του πραγματικότητα έξω από τα χάρτινα, φανταστικά καρέ. Ίσως γιατί καμμιά φορά το βράδυ, ο αέρας που έρχεται από τη θάλασσα και φέρνει μαζί του παράξενους ήχους, διατηρεί την αυταπάτη ζωντανή.
Καχεκτικός Ιππότης: ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος, διδάκτωρ της Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου του Ινσμπρουκ με θέμα του διδακτορικού του τον Σοπεγχάουερ. ΒαρώνοςΙππότης του Τάγματος του Φραγκίσκου Ιωσήφ, αισθητιστής και σκηνοθέτης. Επασχε από παιδί από κύφωση. Δάσκαλος των Ελληνικών και συνοδός της Αυτοκράτειρας (1891-93). Πέθανε το 1911.
Βεβαίως, έχω ακολουθήσει τον μικρό ήρωα σε όλες του τις περιπέτειες στη Γη και στη Σελήνη και γιά μένα η καθαρή γραμμή του Hergé κυκλώνει πάντα σταθερά και ομοιόμορφα τον Κόσμο, απλοποιώντας τον στο ουσιαστικό του περιεχόμενο. Ευτυχώς, αντιγράφοντας το παράδειγμα του Τεντέν ενάντια στο βέλος του χρόνου, δεν «ενηλικιώθηκα» ποτέ.
Μαύρη Αυτοκρατόρισσα: η Αυτοκράτειρα της Αυστρίας Ελισάβετ. Ωραία και τραγική αμαζόνα. Οταν συναντά τον Χριστομάνο έχει ήδη χάσει δυό παιδιά της, τον πατέρα και την αδελφή της και τον άντρα που αγάπησε. Ντυμένη τότε πάντοτε στα μαύρα. Δολοφονήθηκε το 1898.
O Ήρωας: Ο Tintin του Georges Remi (Hergé, 1907-1983). Πρώτη εμφάνιση στις 10 Ιανουαρίου 1929 - ενάντια στους Μπολσεβίκους. Από τότε διατηρεί σταθερά μιά σημαντική θέση στο Ευρωπαϊκό Φαντασιακό του εικοστού αιώνα. Το κόμικ: Το Μαύρο Νησί. Η έβδομη κατά σειρά περιπέτεια του Τεντέν, ανάμεσα στο Σπασμένο Αυτί και Το Σκήπτρο του Οττοκάρ. Δημοσιεύτηκε ασπρόμαυρο γιά πρώτη φορά σε συνέχειες, στο περιοδικό Le Petit Vingtieme από τον Απρίλιο του 1937 έως τον Ιούνιο του 1938. Εκδόθηκε έγχρωμο με μικρές αλλαγές το 1943 και ξανασχεδιάστηκε με εκτεταμένες αλλαγές γιά την επανέκδοση του 1966.
Τα αποσπάσματα: προέρχονται από Το βιβλίο της Αυτοκρατείρας Ελισάβετ, φύλλα ημερολογίου του Κωνσταντίνου Χρηστομάνου. Στους διαλόγους και μονολόγους του εκφράζονται απόψεις γιά τον ‘Ομηρο και τον Σαίξπηρ, τον Νίτσε και τον Βάγκνερ, τον Χάϊνε και τον ‘Ιψεν, τον Δοστογιέβσκη και τον Τολστόϊ, τον Δάντη και τον Μπωντλαίρ, τον Αχιλλέα και τον Siegfried, τους Προραφαηλίτες. Η πρώτη έκδοσή του στη γλώσσα μας έγινε το 1908. Διαβάστε την διαδικτυακή Πολεμική Σημαία στην ηλεκτρονική διεύθυνση: sunwarflag.blogspot.gr
6
Σ ΕΠΤΗΡΙΟΝ του Battle Angel
Στου φεγγαριού τους πύργους
Ό
λος ο τόπος ανάβλυζε μελωδίες και ευωδίες ρόδων και ονείρων. Η όμορφη και ευγενική δεσποσύνη άφησε ανοιχτό το βιβλίο και έκλεισε τα μάτια της. Έκλεισε τα μάτια της να δει τον παράξενο άγγελό της... Τον καλούσε συχνά, καθώς έπεφτε η νύχτα, αν και δεν ήξερε ούτε από που, αλλά ούτε και γιατί έρχονταν. Της κρατούσε αρκετές ώρες συντροφιά. Της μιλούσε για υψηλή Τέχνη και Επιστήμη, για τη δύναμη του ανθρώπινου νου, για Αναζήτηση και Ελευθερία. Στα λόγια του ανάβλυζε μια Πύλη μυστική...
Ένας μαγικός πέπλος σκέπαζε τη σκέψη της και νόμιζε πως, αν κάποιος τον τραβούσε, εκείνη θα βρίσκονταν αλλού, όχι πάντως επάνω στη γη. Η ανάμνηση της ποίησης που ως τότε απασχολούσε ολόκληρη την ψυχή της είχε πια γίνει μια μακρινή μελωδία, ο μόνος δεσμός του αλλόκοτα γοητευτικού της ονείρου με τους αλλοτινούς χρόνους.
Σε πανάρχαιους λοιπόν χρόνους και στα μέρη όπου είναι σήμερα η Ελληνική Αυτοκρατορία, λένε ταξιδιώτες, που άκουσαν με τα ίδια τους τ’ αυτιά τους θρύλους από το στόμα των κοινών ανθρώπων εκεί κάτω, πως υπήρχαν ποιητές ικανοί να ζωογονούν τα δάση με τον αλλόκοτο ήχο θαυμαστών οργάνων, να ξυπνούν τα κρυμμένα στους κορμούς των δέντρων πνεύματα, να ανασταίνουν μέσα σε ερήμους, σε τόπους ρημαγμένους τους νεκρούς σπόρους των φυτών και να μεταμορφώνουν τη χέρσα γη σε ολάνθιστα περιβόλια, να μερώνουν θεριά, να μαλακώνουν και να καταλαγιάζουν αφηνιασμένες ανθρώπινες ψυχές, να καταπαύουν τρικυμίες, ακόμα και να βάζουν τα άψυχα βράχια να στήνουν αρμονικούς χορούς.
Εδώ συναντάμε τους αληθινούς ήρωες, τους σπουδαίους αυτούς αντίποδες των ποιητών, που κατ’ ουσίαν δεν είναι παρά φυσικές δυνάμεις εμβαπτιζόμενες στην ποίηση. Ένας ποιητής που θα ήταν μαζί και ήρωας ενσαρκώνει έναν απεσταλμένο εξ’ ουρανού…
Το φεγγάρι σκορπούσε τη γλυκιά του λάμψη πάνω στους λόφους, γεννώντας υπέροχα όνειρα στην ψυχή κάθε πλάσματος. Σάμπως όνειρο και το ίδιο του ήλιου, το φεγγάρι αγνάντευε από ψηλά το απόκοσμο τοπίο, τον ονειροπαρμένο κόσμο, ξαναγυρίζοντας την αδάμαστη κι ανήμερη φύση στους αρχέγονους εκείνους χρόνους των παραμυθιών, όπου κάθε μπουμπούκι κλειστό ακόμα, έρημο και απρόσιτο, ζήταγε ν’ ανοίξει διάπλατα, να ξεκλειδώσει όλα τα μυστικά της ύπαρξης.
7
Σε μια παράλληλη πραγματικότητα, στο εσωτερικό ενός πύργου, ένας μυστηριώδης άντρας... Μελαγχολικός αριστοκράτης, ανυπότακτος ποιητήςπολεμιστής, στέκει μονάχος και αγέρωχος, από κόσμο κι από χρόνο ξεχασμένος. Νιώθει το κάλεσμα του άγριου και παραμυθένιου τοπίου που απλώνεται μέσα απ’ την καρδιά και το νου του, μπροστά στα μάτια του… Τολμάει και περιφρονεί τους δαίμονες και τα στοιχειά...που τον ζητάνε! Ένοχος και αμετανόητος… αρνείται και τη συγχώρεση του αββά! Κοιτάζει με δέος και νοσταλγία το φεγγάρι, λύτρωση αναζητώντας... και λησμονιά. Και συ, φεγγάρι, έλαμπες που όλο γυροφέρνειςΠλατύθωρο και τρυφερό το φως σου πάνω απ’ όλα, Που απάλυνε, κατεύναζε τη γκρίζα αυστηρότη, Την άθλια ερήμωση του ρημαγμένου τόπου Και εκ νέου αναπλήρωνες το χάσμα των αιώνων, Αφήνοντας το όμορφο μέσα στην ομορφιά του Κι εκείνο που δεν ήτανε το ανέδειχνες ωραίο. Ώσπου η καρδιά ξεχείλισε με σιωπηλή λατρεία Κι όλος ο τόπος έγινε πανάρχαια θρησκεία – Λατρεία του αρχαϊκού και του μεγάλου σέβας – Όλων εκείνων των νεκρών σκηπτούχων βασιλιάδων, Που μέσα κι απ’ τη λήκυθο ορίζουνε τα πνεύματα Και τις ψυχές μας κυβερνούν. – Ήταν μια τέλεια νύχτα!
Διαβάστε το ιστολόγιο του Battle Angel στην ηλεκτρονική διεύθυνση septirion.blogspot.gr
Μέλη της Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ παρουσιάζουν το πρώτο βιβλίο των εκδόσεων της λέσχης μας Δημήτρης Αργασταράς Ο Γουίλιαμ Μπάτλερ Γέητς υπήρξε ένας από τους στυλοβάτες της ιρλανδικής λογοτεχνίας αλλά και ένας από τους σπουδαιότερους ποιητές του 20ου αιώνα, μια κορυφαία λογοτεχνική μορφή, που έγραψε ποιητικές συλλογές, διηγήματα, θεατρικά έργα και δοκίμια και κέρδισε το βραβείο Νόμπελ. Ωστόσο –γεγονός κάπως παράδοξο– τα μεταφρασμένα έργα του στην ελληνική γλώσσα είναι λίγα και συχνά προέρχονται από μεμονωμένες εκδοτικές προσπάθειες ή περιλαμβάνονται σε συλλογικές εκδόσεις ποιημάτων ή ιστοριών. Έτσι, η έκδοση για πρώτη φορά στα ελληνικά ενός ολοκληρωμένου του έργου, αντιπροσωπευτικού των συγγραφικών του διαθέσεων και αναφορών, δεν μπορεί παρά να αποτελεί ένας ευτυχές γεγονός. Ακόμη περισσότερο όταν αυτό σηματοδοτεί την έναρξη μιας νέας εκδοτικής κίνησης, ερασιτεχνικής (με την κυριολεκτική σημασία του όρου) αλλά καμωμένης με προσοχή και μεράκι, με πίστη και προσήλωση στην αρτιότητα του τελικού αποτελέσματος. Ο λόγος για τις νεότευκτες εκδόσεις Κλέος που μας έδωσαν πριν από λίγο καιρό «Το Μυστικό Ρόδο», μια συλλογή ρομαντικής φανταστικής λογοτεχνίας που ξεκινά με ένα ποίημα και κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1897. «Το Μυστικό Ρόδο», λοιπόν, αποτυπώνει την ωρίμανση της πρώτης λογοτεχνικής εποχής του Γέητς. Σε αυτό του το έργο ο Ιρλανδός ποιητής θα θελήσει να περιγράψει τον µυστικό κόσµο της πατρίδας του, αντλώντας τις θεματικές του από την λαϊκή φαντασία, την μυθολογία και τις παραδόσεις του τόπου του. Έτσι, η ανάδειξη του παραδοσιακού ιρλανδικού σύμπαντος –με τις ιστορίες του για τα ξωτικά, τις σοφές γριές της υπαίθρου με την μυστηριώδη προέλευση, τους δρυίδες και τα μαγεμένα δάση– συνδυασμένη με την μεταγενέστερη χριστιανική πνευματικότητα, τον ευγενή ιπποτισμό και τον ιδεαλισμό ενός άυλου και αιώνιου πνευματικού κόσμου, θα αποτελέσουν τον καμβά της κάθε μίας από τις οχτώ ιστορίες του βιβλίου, δίνοντας συνολικά το ιδιαίτερο στίγμα αυτής της συλλογής. Στο πρώτο διήγημα με τίτλο «Η σταύρωση του απόκληρου» ένας περιπλανώμενος βάρδος θα φτάσει σε ένα μοναστήρι ζητώντας φιλοξενία για το βράδυ. «Ένας άντρας με χλωμό πρόσωπο και απαλά καστανά μαλλιά, μια περπατούσε και μια έτρεχε στον δρόμο που ξεδιπλωνόταν από τον νότο ως την πόλη... Ήταν τροβαδούρος,
φορούσε ένα κοντό, πολύχρωμο πανωφόρι και είχε μυτερά παπούτσια κι ένα παραφουσκωμένο πουγκί» (σελ.37). Όμως, όπως σύντομα θα διαπιστώσει, το μέρος εκείνο δεν είναι και τόσο φιλικό απέναντι στους ξένους, είναι μάλλον εχθρικό και ιδιαίτερα ως προς τους απείθαρχους βάρδους των παλαιών παραδόσεων. Ο ηγούμενος της μονής και οι μοναχοί δεν θα διστάσουν να τον οδηγήσουν κι αυτόν στον λόφο, απέναντι από τον πύργο του Αββαβείου, εκεί όπου στέκονται οι σταυροί καθώς τα πουλιά φτεροκοπούν από πάνω τους. Στην δεύτερη ιστορία («Αφήνοντας το Ρόδο») ένας γέρος ιππότης, ο μοναδικός πλέον εναπομείνων του Τάγματός του, αναζητά έναν τελικό υψηλό σκοπό για τον οποίο θα άξιζε να θυσιάσει την ζωή του. «Κάποιο χειμωνιάτικο δειλινό ένας γέρος ιππότης, που φορούσε μια σκουριασμένη αλυσιδωτή πανοπλία, ίππευε αργά πάνω στην δασώδη νότια πλαγιά... Τα λευκά του μαλλιά έπεφταν σε λεπτές μπούκλες πάνω στους ώμους του και η ατημέλητη εικόνα τους έκανε το πρόσωπό του να φαίνεται ιδιαιτέρως μελαγχολικό. Και επρόκειτο για το πρόσωπο ενός εξ’ αυτών που έρχονται αλλά σπάνια απαγκιάζουν σε τούτο τον κόσμο. Τους ονειροπόλους που πρέπει να πράξουν ότι ονειρεύονται. Τους δρώντες που πρέπει να ονειρευτούν αυτό που θα πράξουν» (σελ. 51). Και θα δώσει όντως την τελευταία του μάχη, για να πάρει πίσω τα κλεμμένα ζώα ενός συνετού και τίμιου χωρικού, ενώ λίγο πριν κλείσει τα μάτια του θα διηγηθεί το ταξίδι της ζωής του και την προέλευση της μυστικής του πίστης σε ένα αφελές χωριατόπαιδο που θα σταλθεί για να τον περιποιηθεί. Το τρίτο διήγημα έχει τον τίτλο «Η σοφία του βασιλιά» και αφορά στην παλιά δοξασία της σύναξης μιας συντροφιάς Μαγισσών γύρω από την κούνια ενός νεογέννητου. Οι ψηλές και αρχαίες μορφές των γυναικών θα τραγουδήσουν πάνω από το παιδί και θα ενώσουν το αίμα τους μαζί του. «Όταν οι γυναίκες έφυγαν, η παραμάνα βρήκε ξανά το κουράγιο κι έτρεξε στο κάστρο του Υψηλού Βασιλιά, και φώναξε καταμεσής της αίθουσας του συμβουλίου ότι τα Ξωτικά, για καλό ή για κακό δεν γνώριζε, είχαν επισκεφθεί το παιδί εκείνη την νύχτα» (σελ. 65). Και το παιδί θα μεγαλώσει με το σημάδι της μεικτής του γενιάς πάνω του, κάτι που θα καθορίσει την ζωή του. Στην συνέχεια, «Η καρδιά της άνοιξης» είναι μία από τις ωραιότερες ιστορίες σχετικά με την παράδοση του Ξωτικολαού που έχουμε διαβάσει. Η γλαφυρή και ήρεμη αφήγηση του Γέητς μας δίνει ένα όμορφο επεισόδιο όπου ο ανθρώπινος κόσμος και ο
8
κόσμος των ξωτικών δεν είναι ξέχωροι και μακρινοί ο ένας από τον άλλο, αλλά μπορούν να βρεθούν δίπλαδίπλα και να αλληλεπιδράσουν. «Δεν φοβάμαι τόσο τα ανθρωπάκια όσο τον γκρίζο άντρα. Γιατί όταν αυτά έρχονται κοντά στο σπίτι αρμέγουν τις αγελάδες, πίνουν το αφρισμένο γάλα κι αρχίζουν να χορεύουν. Και ξέρω ότι υπάρχει καλό στην καρδιά εκείνου που αγαπά τον χορό. Όμως, τα φοβάμαι παρόλα αυτά. Φοβάμαι και τις ψηλές γυναίκες με τα μακριά λευκά χέρια που βγαίνουν μέσα από τον άνεμο και κινούνται αργά... Έχουν γλυκά, πανέμορφα πρόσωπα, όμως Ένγκους γιέ του Όρμπις, φοβάμαι όλα αυτά τα πλάσματα... τους κατοίκους του Ξωτικόκοσμου και την τέχνη σου που τους τραβάει κοντά μας’» (σελ. 76). Οι επόμενες τρεις ιστορίες («Η κατάρα της φωτιάς και της σκιάς», «Οι γηραιοί του λυκόφωτος» και «Ο Θεός υπάρχει στο τίποτα») διαπνέονται επίσης από την αντίστοιξη και το πάντρεμα των πνευματικών στοιχείων του παγανισμού και του χριστιανισμού, καθώς βρισκόμαστε σε εκείνη την μεταιχμιακή εποχή όπου οι δύο ιερές παραδόσεις συναντούνται. Η ιρλανδική ύπαιθρος, τα βιώματα του αγροτικού χώρου, εκεί όπου μπορεί να συναντηθεί το αλλόκοτο και το τερατικό με το ιερό και το συμβολικό στοιχείο, παρουσιάζονται και πάλι όμορφα μέσα από την γραφή του Γέητς, καταλήγοντας σε ένα λογοτεχνικό σύνολο που διαθέτει τα γνωρίσματα της σπουδαίας και μεστής νοημάτων αφήγησης. Η συλλογή κλείνει με την ιστορία «Για τον Κοστέλλο τον περήφανο, την Οόνα την κόρη του Ντέρμοτ και τις κακές γλώσσες», την αφήγηση ενός ρομαντικού και απελπισμένου έρωτα, ίσως την πιο επική ιστορία της συλλογής, που αν την εικονοποιούσαμε, θα μπορούσαμε σίγουρα να την φανταστούμε σε ένα προ-ραφαηλίτικο στυλ. Η κόρη του Ντέρμοτ καλεί τον αγαπημένο της Κοστέλλο στην γιορτή του γάμου της ώστε όταν της ζητήσουν
να πιει στην υγεία εκείνου που αγαπά να μάθουν όλοι σε ποιόν πραγματικά ανήκει η καρδιά της. Μερικές μέρες αργότερα η νεκρική πομπή θα μεταφέρει το φέρετρο της Οόνα πάνω από το νερό, στο Νησί της Αγίας Τριάδας, εκεί όπου κι ο Κοστέλλο θα βρει τον θάνατο, στοιχειωμένος από το φάντασμα της καλής του. Τελικά, με την ολοκλήρωση της ανάγνωσης, είχα την αίσθηση πως ταξιδέψα όντως σε έναν άλλο κόσμο, γοητευτικό και απρόσμενο, σ’ ένα σύνολο διαθέσεων και αισθήσεων που μοιάζουν να έχουν εκλύψει στην σύγχρονη υλιστική εποχή μας και που όμως πάντα αναδύονται μαγικά με την κατάλληλη ευκαιρία. Συνοψίζοντας τις αναγνωστικές μου εντυπώσεις, θα έλεγα πως η αφήγηση του Γουίλιαμ Μπάτλερ Γέητς, ιδεαλιστική αλλά και ρεαλιστική συνάμα, κατόρθωσε να μας κερδίσει με την έμπνευση και την απλότητά της και ταυτόχρονα να μας σαγηνεύσει με τις ουσιαστικές αλήθειες που αισθανόμαστε να κρύβει μέσα της. Να αναφέρουμε, επίσης, πως στο βιβλίο υπάρχει ένα πλούσιο εισαγωγικό κομμάτι, με δύο κείμενα, ένα για την ζωή, το έργο και τις θεωρητικές κατευθύνσεις του Γέητς και ένα για το «Μυστικό Ρόδο», γραμμένα από τον Σταμάτη Μαμούτο. Τέλος, πολύ καλή είναι και η μετάφραση που υπογράφει η Εύα Παναγιωτοπούλου. Εὐστράτιος Εὐ. Σαρρῆς Γυρνῶντας τὴν τελευταία σελίδα τῆς συλλογῆς διηγημάτων «Τὸ μυστικὸ ῥόδο» τοῦ Γουίλλιαμ Μπάτλερ Γέητς, μένω μὲ τὴν βεβαιότητα ὅτι ἔγινε μιὰ σπουδαία ἀρχὴ καὶ ὅτι θὰ ὑπάρξῃ καὶ ἀναλόγως σπουδαία συνέχεια ἀπὸ τὸ ἐκδοτικὸ σκέλος τῆς Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ. Δοθείσης λοιπὸν τῆς εὐκαιρίας θὰ πῶ δυὸ λόγια γιὰ τὸ βιβλίο, ὡς ἀναγνώστης ποὺ εἶχε τὴν πρώτη του ἐπαφὴ μὲ τὸ πεζογραφικὸ ἔργο τοῦ Ἰρλανδοῦ λογοτέχνη. Προοίμιο τῆς συλλογῆς τὸ ποίημα «Πρὸς τὸ μυστικὸ ῥόδο», ποὺ ἀρκούντως ἀναλύεται στὴν διμερῆ καὶ καθ’ ὅλα περιεκτικὴ καὶ ἀκριβολόγο εἰσαγωγὴ τοῦ Σταμάτη Μαμούτου· ἔχοντας δὲ μεταφράσει ὁ ἴδιος ποιήματα τοῦ Γέητς, γνωρίζω πόσο ὑψηλὰ βρίσκεται στῆς ποιήσεως τὴν σκάλα, ὅπως θὰ ἔλεγε καὶ ὁ Καβάφης. Στὴν «Σταύρωσι τοῦ ἀπόκληρου» ἀποτυπώνεται ἡ σύγκρουσι μεταξὺ δύο τύπων ἀνθρώπου διαφορετικῆς ψυχονοητικῆς δομῆς. Ἀπὸ τὴν μία τὸ πρόσωπο τῆς δογματικῆς ἀλήθειας ποὺ στηρίζεται στὴν πέραν τοῦ δικαίου δύναμι καὶ ποὺ ἡ διατήρησί της ἀποτελεῖ τὸ ὑπέρτατο καθῆκον. Ἀπὸ τὴν ἄλλη ὁ ἀνυπότακτος σὲ κανόνες ὀνειροπόλος, θεματοφύλακας μιᾶς παραδόσεως ποὺ ἐπιζεῖ ἔξω ἀπὸ τὸν ἱστορικό της χρόνο. Στὸ «Ἀφήνοντας τὸ ῥόδο» ὁ ἱππότης δὲν περιπλανᾶται πρὸς κάποια μυθικὴ ἀναζήτησι, μήτε ὑπερασπίζεται «δονκιχωτικὰ» τὸ δίκαιο, διότι ὡς κοινωνὸς ἐξ ἀποκαλύψεως γνωρίζει, ἔχει ἐπιλέξει στρατόπεδο καὶ ἀγωνίζεται ὑπὲρ τῆς θεϊκῆς τάξεως καὶ κατὰ τῶν δυνάμεων τῆς ἀποστασίας. Ὅπως στὸ προηγούμενο διήγημα, οἱ καλὲς προθέσεις τῶν ἁπλῶν ἀνθρώπων δὲν καταλήγουν σὲ ἀποφασιστικὴ δρᾶσι, ἀπὸ δειλία, ἀνάγκη καὶ ἀδυναμία συλλήψεως τῶν ὑψηλῶν. Ἀκολούθως «Ἡ σοφία τοῦ βασιληᾶ» εἰσάγεται μὲ μιὰ στοιχειωτικὴ σκηνὴ ἐντυπωσιακῆς εἰκονοποιίας, γεμάτη ἀπὸ παραμυθιακὸ τρόμο. Ἐδῶ, τὸ ὄνειρο τῶν ποιητῶν, τῶν νομοθετῶν καὶ τῶν ἁπλῶν ἀνθρώπων νὰ κυβερνηθοῦν μὲ θεϊκὴ σοφία ἀποτυγχάνει ἕνεκα τῆς θνητῆς τους ὑποστάσεως, ἐνῷ δὲν μπορεῖ νὰ ἀγνοηθῇ ὁ σαφὴς ὑπαινιγμὸς περὶ ἐπεμβάσεως τοῦ ἀλλόκοσμου στὴν πορεία τῶν ἀνθρωπίνων πραγμάτων. Στὴν «Καρδιὰ τῆς ἄνοιξης» ὁ γέροντας μάγος, ἐλπίζοντας στὴν συνδρομὴ τῶν ἀλλοκοσμικῶν δυνάμεων, παραιτεῖται ἀπὸ μιὰ θνητὴ ζωὴ δράσεως, μὲ δυνατότητες ἀθανάτων πράξεων, καὶ ἐπιλέγει μιὰ ζωὴ προετοιμασία, μὲ τὸ ἀμφίβολο ἀντάλλαγμα κάποιας ἀβέβαιης ἀθανασίας. Στὸ διήγημα «Ἡ κατάρα τῆς φωτιᾶς καὶ τῆς σκιᾶς» ὁ Γέητς ἐπεξεργάζεται ἕναν γνωστὸ ἰρλανδικὸ θρῦλο, μὲ ἱστορικὸ σκηνικὸ μιὰ ἐπιδρομὴ τοῦ Σκότου εὐγενοῦς καὶ στρατιωτικοῦ σὲρ Φρέντερικ Χάμιλτον ἐναντίον τοῦ Σλίνγκο καὶ τοῦ
9
τοπικοῦ ἀββαείου. Ἡ ἀφήγησι, ἐκκινῶντας ἀπὸ τὸ σκληρὸ ἀλλὰ οἰκεῖο περιβάλλον τοῦ πολέμου, μᾶς ἐκτινάσσει μὲ δραματικὰ ἅλματα πρὸς ἕνα ὑπερφυσικὸ τέλος, βγαλμένο, λές, ἀπὸ τὶς λαογραφικὲς παραδόσεις τοῦ Νικολάου Πολίτη καὶ δεμένο, συνάμα, μὲ ῥῖγος πατριωτικό. Στοὺς «Γηραιοὺς τοῦ λυκόφωτος» κάποια ἀρχαία κάστα γραφειοκρατῶν καὶ τυπολατρῶν καταδικάζεται νὰ μένῃ μετέωρη σὲ μιὰ παράξενη μοῖρα, γιατὶ στὸ γύρισμα τοῦ καιροῦ καὶ ἐνόσῳ μαινόταν γύρω τους ἡ πάλη ἀνάμεσα στὸ παληὸ καὶ στὸ νέο, αὐτοὶ δὲν ὑπερασπίστηκαν τὸ πρῶτο, μήτε ὑποδέχθηκαν τὸ δεύτερο, καὶ ἐξέπεσαν ὡς ἀρνητὲς τοῦ χρόνου καὶ τῶν ἀνθρώπων. Τὸ διήγημα «Ὁ θεὸς ὑπάρχει στὸ τίποτα» θὰ ὠνομάζαμε, κατὰ τὴν δική μας παράδοσι, συναξάρι ἢ βίον ἁγίου, διότι περὶ αὐτοῦ πρόκειται. Ὁ Αἴνγκους εἶναι γνωστὸς Ἰρλανδὸς ἐρημίτης, ἅγιος τῆς καθολικῆς, ἀλλὰ ἔχω τὴν ἐντύπωσι καθ’ ὅτι πρὸ σχίσματος, καὶ τῆς ὀρθοδόξου ἐκκλησίας. Μιὰ ὄμορφη θρησκευτικὴ ἱστορία. Ὅμως ἡ ἱστορία μὲ τὴν ὁποία ὁλοκληρώνεται τὸ βιβλίο, εἶναι ἡ ὡραιότερη καὶ ἡ πλέον δραματική, βαθειὰ καὶ ἀνθρώπινη. Θὰ ἀναφέρω μόνον ἐκεῖνο ποὺ συνεχῶς μοῦ ψιθύριζε (ἀνάλογο μὲ τὸ θρυλούμενο «memento mori» τοῦ δούλου πρὸς τὸν θριαμβευτὴ στρατηγό) καθ’ ὅσο τὴν διάβαζα: «Μὴν εἶσαι ὑπερήφανος, θυμίσου εἶσαι θνητός». Καὶ κάπως ἔτσι τελείωσε ἡ πρώτη γνωριμία μου μὲ τὸν πεζογράφο Γέητς. Κλείνοντας, νὰ δώσω πολλὰ συγχαρητήρια στὴν Εὔα Παναγιωτοπούλου γιὰ τὴν ἄψογη μεταφραστικὴ ἐργασία πρῶτ’ ἀπ’ ὅλα, κι’ ἐπάνω ἀπ’ ὅλα στὸν Σταμάτη Μαμοῦτο γιὰ τὴν καλαίσθητη καὶ ἐπιτυχημένη ὑλοποίησι τοῦ εὐγενοῦς ἐγχειρήματος. Γυρνῶντας λοιπὸν τὴν πρώτη σελίδα τῆς συλλογῆς διηγημάτων «Τὸ μυστικὸ ῥόδο» τοῦ Γουίλλιαμ Μπάτλερ Γέητς, καὶ ὡς φίλος τοῦ φανταστικοῦ πρὸς φίλους τοῦ φανταστικοῦ, σᾶς εὔχομαι καλὴ ἀνάγνωσι! Χρήστος Νάστος Η Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας μετρά μία σχεδόν δεκαετία σταθερά ποιοτικής παρουσίας, ενώ το εξαμηνιαίο περιοδικό της (Φανταστική Λογοτεχνία) έφτασε ήδη στο 19ο τεύχος του. Ήρθε λοιπόν η ώρα για ένα περαιτέρω βήμα. Την δημιουργία ενός μικρού εκδοτικού οίκου και την ταυτόχρονη κυκλοφορία του πρώτου βιβλίου του. Η επιλογή κρίνεται εξόχως ιδιαίτερη και αρκούντως ποιητική. Το Μυστικό Ρόδο αποτελεί μία συλλογή διηγημάτων –καθώς και του σύντομου –σχεδόν- ομώνυμου ποιήματος («Προς το Μυστικό Ρόδο»), από την πρώιμη δημιουργική περίοδο του σπουδαίου νομπελίστα (1923, Νόμπελ λογοτεχνίας), ποιητή και συγγραφέα Γουίλιαμ Μπάτλερ Γέητς (18651939). Οκτώ διηγήματα από τον χώρο της φανταστικής λογοτεχνίας, γεμάτα κρυφούς συμβολισμούς και διάχυτα από το φαντασιακό συγγραφικό ταλέντο του Ιρλανδού δημιουργού. Αυτούσια η παρούσα έκδοση κυκλοφόρησε το 1897, την εποχή της ωρίμανσης της πρώτης λογοτεχνικής περιόδου του Γέητς ενώ ολοκληρωμένη δεν έχει δημοσιευτεί ξανά στην ελληνική γλώσσα. Λεκτικός λυρισμός, άκρατη αίσθηση ρομαντισμού (ο Γέητς ήταν πολέμιος του Διαφωτισμού), θαυμαστή περιγραφική αίσθηση και ποιητικός οίστρος χαρακτηρίζουν τα μικρά έργα που περιλαμβάνονται στο βιβλίο αυτό. Εντύπωση μεγάλη προκαλεί η εξαιρετική μετάφραση-λόγω της ιδιαιτερότητας της υφής της πρωτότυπης γλώσσας- καθώς και η ποιότητα της έκδοσης που ξεπερνά κατά πολύ αυτή πολλών γνωστότερων και μεγαλύτερων οίκων. Η συλλογή συμπληρώνεται ιδανικά από τα δυο προλογικά σημειώματα (25 σελίδων συνολικά!) του εκδότη -και δημιουργού της Λέσχης Φανταστικής Λογοτεχνίας- Σταμάτη Μαμούτου, στο όραμα του οποίου οφείλεται αποκλειστικά το εν λόγω βιβλίο. Το Μυστικό Ρόδο απαιτεί προσήλωση, εστίαση στο λεκτικό πλούτο του και ανταμείβει δεόντως με πλήρη αναγνωστική απόλαυση. Αναμένουμε το επόμενο εκδοτικό βήμα…!
Συνέντευξη με τον «σκοτεινό» ιθύνοντα νου του ελληνικού black metal σχήματος
αποτέλεσμα που καταφέραμε και θεωρώ πως οι συνθέσεις ανταποκρίνονται στην αρχική σύλληψη στοχευμένων ιδεών και ύφους. Σου ζήτησα την συνέντευξη αυτή πρωτίστως ως οπαδός του μουσικού σου έργου. Παρακολουθώ τους Agatus από τις πρώτες κασέτες σας/demo, καθώς και από το υπέροχο ντεμπούτο «Dawn of Martyrdom». Γιατί λοιπόν, μετά από εικοσιπέντε σχεδόν χρόνια ύπαρξης των Agatus, υπάρχουν μόνο τρεις ολοκληρωμένοι δίσκοι; Αποτελεί προσωπική σου επιλογή αυτή η αραιή δισκογραφική παρουσία; Για ένα μεγάλο διάστημα δραστηριοποιόμουν με τους Zemial και όπως πρόσφατα αστειευόμενος είπα στον αδελφό μου για τις μέρες μου με το σχήμα, «The Dark Years». Εκείνο το διάστημα απλά συνέθετα υλικό για Agatus χωρίς να σκέπτομαι πως θα το κυκλοφορήσω. Έχω παρά πολύ υλικό καταχωνιασμένο στον Vault. Από Agatus, Alpha Centauri, The Watcher και πολύ ακόμα υλικό από άλλα είδη μουσικής που έχω συνθέσει.
του Χρήστου Νάστου
Επιστρέφοντας στο αριστούργημα «The Eternalist», παρατηρώ ότι τα αμιγώς heavy metal στοιχεία (που πάντα υπήρχαν) υπερτερούν σε σχέση με το παρελθόν. Έγινε ηθελημένα αυτό ή προέκυψε κατά την ηχογράφηση; Υπήρχαν κάποιοι δίσκοι που άκουγες -ή είχες κατά νου και σε επηρέασαν-, την περίοδο συγγραφής των τραγουδιών; Αυτή η κατεύθυνση ήταν το κάρπισμα μιας επιλογής την οποία θεώρησα φυσική εξέλιξη για την μουσική των Agatus και σαφώς σχεδιασμένη από την αρχή. Συνθέσεις όπως τα Perils of the Sea και το «At Dusk I Was Born» και «Gods of Fire» που έχουν έντονα επικά και heavy metal στοιχεία είναι από το 1996. Εκεί πήγαινε το θέμα και πιστεύω πως ήταν η καλύτερη επιλογή για τις συνθέσεις του επόμενου album. Δίσκους ολόκληρους δεν είχα κατά νου, είχα όμως πάρα -μα πάρα- πολλά συγκροτήματα και μουσικούς που χρωματίζουν την καθημερινότητα μου. Ενδεικτικά θα παραθέσω μια σειρά ονομάτων. Marillion, Michael Schenker Group, Iron Maiden, Camel, Black Sabbath, Eloy, Al Dimeola, Great White, Mike Oldfield και πολλά άλλα.
Τ
ο 2016 μας προσέφερε ένα από τα μεγαλειώδη albums των τελευταίων ετών στην σκηνή του ελληνικού black metal. Το «The Eternalist» εξέπληξε ακόμη κι εμάς που πιστεύαμε εξ αρχής στην μεγάλη αξία αυτού του σχήματος. Ο The Drak δημιούργησε ένα ατόφιο heavy metal κομψοτέχνημα και η συνέντευξη που ακολουθεί αποτέλεσε τιμή και χαρά για τον γράφοντα.
Επικροτώ επίσης και τον τρόπο ηχογράφησης, την παραγωγή. Όλα τα όργανα παιγμένα από ανθρώπους, δίχως περιττές επεξεργασίες και πρόσθετες μουσικές, φιλτραρισμένες από υπολογιστές. Απόλυτα ταιριαστός με το ύφος της μουσικής σας. Πιστεύεις πως πρέπει να υπάρχουν όρια στη χρήση της τεχνολογίας όσον αφορά το heavy metal; Πιστεύω πως ανεξαρτήτως του μουσικού ύφους, η χρήση τεχνολογίας πρέπει να χρησιμοποιείται με απόλυτη ευθύνη ώστε να διατηρείται η ουσία και η σχέση μεταξύ μουσικού και μουσικής. Σε προσωπικό επίπεδο, όταν μπαίνω στην διαδικασία σύνθεσης και ηχογράφησης, δεν αρκεί μόνο το να γνωρίζω πως να εκτελέσω τις συνθέσεις μου με τρόπο τέτοιο ώστε να ανταποκρίνονται όσο το δυνατόν στις σκέψεις και τις ιδέες μου αλλά και μέσω προσεκτικής προσέγγισης σε θέματα εξοπλισμού, τρόπου ηχογραφήσεως, μίξης και γενικής παραγωγής. Με άλλα λόγια, γνωρίζω τον στόχο μου και ακολουθώ τα απαραίτητα βήματα ώστε να τον επιτύχω.
Γνωρίζω πως ξεκινώ κοινότοπα, μα ως ακροατής, νιώθω την ανάγκη να εξωτερικεύσω ό,τι νιώθω. Άπειρα συγχαρητήρια για το «The Eternalist», τον καλύτερο κατά την προσωπική μου εκτίμηση heavy metal δίσκο για το 2016 και ένα από τα καλύτερα albums των τελευταίων ετών. Έχοντας πλέον περάσει κάποιο χρονικό διάστημα από την δημιουργία του, πόσο ικανοποιημένος νιώθεις με το τελικό αποτέλεσμα; Μετουσιώθηκε σε νότες και λέξεις, αυτό που είχες αρχικά κατά νου; Σε ευχαριστώ. Είναι μια μεγάλη τιμή για ένα δημιουργό το καλλιτέχνημα του να γίνεται αποδέκτης θετικών σχολίων και αναγνώρισης. Έχω λάβει αρκετά μηνύματα από οπαδούς παλαιούς και νέους οι οποίοι μου εκφράζουν έντονα συναισθήματα αναφορικά στο πόσο το «The Eternalist» έχει ανακουφίσει την σκηνή σε θέμα σύνθεσης, προσέγγισης και παραγωγής, γεγονός που μας κάνει ευτυχισμένους. Οι ιδέες που καταχωρήθηκαν στο album αποτελούν ένα αμάλγαμα παλαιού και καινούριου διότι έχει χρησιμοποιηθεί υλικό από διάφορες περιόδους της μουσικής μου δραστηριότητας, η οποία έχει τροποποιηθεί ανάλογα για τις ανάγκες του album. Παρόλα αυτά οι παρεκκλίσεις είναι ελάχιστες. Είμαι απόλυτα ικανοποιημένος με το
Οι στίχοι σου παρουσιάζουν επίσης μεγάλο ενδιαφέρον. Από που εμπνέεσαι; Υπάρχουν βιβλία που σε έχουν επηρεάσει ως στιχουργό και ευρύτερα ως δημιουργό; Η έμπνευση έρχεται από διάφορες πηγές όπως βιβλία, καιρικές συνθήκες, την φύση που με περιστοιχίζει και ασφαλώς τις σκέψεις και τα βιώματα μου. Από τις απαρχές των Agatus συνεχίζει να με εμπνέει και να με επηρεάζει ο H.P. Lovecraft με τις απίστευτες ιστορίες, επινοήσεις και περιγραφές του. Πέρα αυτού, αντλώ έμπνευση από επικές ιστορίες, το απόκρυφο, την ελληνική και βαβυλωνιακή ιστορία, φιλοσοφία και μυθολογία. 10
Η μουσική είναι σίγουρα η πιο σημαντική ενασχόληση μου, πέραν της οικογένειας μου. Βρίσκω απόλυτη ικανοποίηση στον κόσμο της δημιουργίας και η μουσική μου επιτρέπει να εκφράζομαι δίχως όρια. Είναι ένα μέσο δημιουργικής έκφρασης όπου τα αισθήματα μετατρέπονται σε ήχους και παλμούς, με τους οποίος συντονίζεται ο νους και το σώμα μου.
Οι Zemial, αποτελούν ένα ακόμη μέρος της μουσικής σου ενασχόλησης. Και αυτοί με τρεις ολοκληρωμένους δίσκους στο ενεργητικό τους. Ποιες είναι οι διαφορές που εντοπίζεις μεταξύ αυτών και των Agatus; Υπάρχουν σχέδια για νέα κυκλοφορία, μετά το υπέροχο «ΝΥΚΤΑ» του 2013; Εδώ και αρκετά χρόνια δεν είμαι ενεργό μέλος των Zemial. Έχω αποχωρήσει. Βέβαια βρίσκομαι ακόμα στο πλευρό του αδελφού μου με ιδέες, σχόλια, κριτική και οτιδήποτε άλλο μπορώ να συνεισφέρω εάν και εφόσον μου ζητηθεί. Μπορώ να πω πως το album που θα ακολουθήσει το «ΝΥΚΤΑ» θα είναι αντιπροσωπευτικό της σκοτεινής γοητείας και ωμότητας που χαρακτηρίζει τους Zemial. Θα είναι πολύ σημαντικό album για την σταδιοδρομία της μπάντας διότι και αυτή την φορά έχει υπάρξει πολλή εργασία και σκέψη πίσω από τις συνθέσεις που θα ενσωματωθούν στην κυκλοφορία αυτή, η οποία πιστεύω θα καταφέρει κάτι πολύ μεγάλο και διαφορετικό για τα ελληνικά και όχι μόνο δεδομένα.
Γνωρίζω ότι εδώ και αρκετά χρόνια ζείτε -εσύ και ο αδερφός σου- στην Αυστραλία. Πόσο συχνά επισκέπτεστε την Ελλάδα; Πόσο σας εμπνέει στις δημιουργίες σας, η πατρώα γη; Μέχρι και πρόσφατα κατοικούσα στην Ελλάδα αλλά τώρα βρίσκομαι πάλι στο εξωτερικό. Οι επισκέψεις είναι συχνές. Στο «THE ETERNALIST» εμπνεύστηκα πάρα πολύ από το μέρος όπου κατοικούσα σε Ελλάδα αλλά και Αυστραλία. Ο ήλιος, το φεγγάρι, ο ουρανός, η γαλήνη της θάλασσας και του βουνού, όλα αυτά με επηρεάζουν θετικά και με εμπνέουν να συνθέσω μουσική αλλά και ξυπνούν το δημιουργικό μου ένστικτο. Προσωπικά, το ότι υπάρχω και μπορώ και εμπνέομαι ειναί υπεράνω όλων. Οι Zemial εδώ και χρόνια έχουν ως βάση την Ελλάδα.
Και τα δυο συγκροτήματα μετρούν αρκετά 7’’. Φαντάζομαι πως αυτό αποτελεί μία συνειδητή επιλογή και μία underground στάση/αισθητική. Θα συνεχίσετε σε αυτό το μοτίβο ή αυτή τη φορά η αναμονή για νέο Agatus δίσκο θα είναι μικρότερη;
Υπάρχουν ολοκληρωμένες ακυκλοφόρητες συνθέσεις των Agatus ή ολοκληρώνεις συνθετικά μόνο τα τραγούδια που
Πέρα από το να δίνω σημείο ζωής μέσω κάποιας 7ep κυκλοφορίας θεωρώ πως είναι ένας αρκετά καλός τρόπος να δώσω ένα μουσικό στίγμα σχετικά με το τί μπορεί να περιμένει κανείς από την επόμενη κυκλοφορία Agatus. Μπορείς να το δεις σαν teaser αλλά φυσικά και ως και κάτι μεμονωμένο, όπου απλά κοσμεί την δισκογραφία της μπάντας. Έχω αρκετό υλικό καταχωνιασμένο στον θόλο με τις δημιουργίες μου. Συνθέσεις από τις πρώτες ημέρες των Agatus, οι οποίες δεν έχουν δει το φως του ήλιου όπως και υλικό από μεταγενέστερες εποχές αλλά και νέο. Πιστεύω πως το επόμενο album δεν θα αργήσει πολύ, αλλά αυτό θα είναι κάτι που θα μπορώ να επιβεβαιώσω αργότερα, όταν και θα έχω αρχίσει το φιλτράρισμα των συνθέσεων. Το μεγαλύτερο ποσοστό του νέου δίσκου βρίσκεται στα πρώιμα στάδια προ παραγωγής αλλά θα χρειαστώ αρκετό χρόνο ακόμα να φτάσω εκεί που στοχεύω.
σίγουρα θα βρουν τη θέση τους μέσα στο δίσκο; Με τί συχνότητα γράφεις/συνθέτεις και πως χτίζεις τη δομή των τραγουδιών σου; Υπάρχουν αρκετές ακυκλοφόρητες συνθέσεις οι οποίες για διάφορους λόγους δεν βρίσκουν πάντοτε θέση σε κάποια κυκλοφορία. Συνθέτω αρκετά συχνά (διάφορα είδη μουσικής) και έχω σχεδόν ολοκληρώσει την μουσική για το επόμενο album. Πέρα από την εργασία μου, η μουσική είναι η βασική ενασχόληση και το πάθος μου. Υπάρχει πιθανότητα να δούμε σύντομα, κάποια ζωντανή εμφάνιση των Agatus ή των Zemial; Για τους Zemial υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα. Για Agatus όμως ενδέχεται προς το τέλος του χρόνου να επιδιώξουμε κάποια live. Λόγω του ότι δεν βρίσκομαι Ελλάδα απαιτείται μεγαλύτερος σχεδιασμός και χρόνος προετοιμασίας. Θα το θέλαμε πολύ πάντως και είμαστε ανοικτοί στο ενδεχόμενο ζωντανής εμφάνισης.
Πόσο σημαντικό κομμάτι της ζωής σου είναι η μουσική και η δημιουργία νέων τραγουδιών; Ενημερώνεσαι, ακούς νέες κυκλοφορίες στον ελεύθερο χρόνο σου; Και αν ναι, υπάρχουν κάποια συγκροτήματα ή δίσκοι που ξεχωρίζεις τα τελευταία χρόνια;
Και μία εντελώς οπαδική ερώτηση! Οι πέντε αγαπημένοι σου δίσκοι - και περισσότεροι αν ο αριθμός σε περιορίζει. 11
Μία πολύ δύσκολη ερώτηση...
Υπήρχε μεγάλος διαχωρισμός μεταξύ κάποιων συγκροτημάτων του σκληρού φάσματος και είχαν δημιουργηθεί και κάποιες κλίκες. Πέρα αυτού, πολύ ωραίες μέρες, αρκετές ορέξεις για μουσική και καινοτομία και ενθουσιασμός μέχρι θανάτου. Δεν υπήρχε αυτός ο κορεσμός από αηδιαστικές και άκυρες κυκλοφορίες όπως υπάρχει τώρα και σίγουρα μερικοί από εμάς θεωρούμε πως βιώσαμε έναν ρομαντισμό και μία περιπετειώδη εποχή που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από το σήμερα.
1.
Eloy - Dawn/Colours
2.
Marillion - Seasons End
3.
Black Sabbath – Mob Rules/ Seventh Star
4.
Iron Maiden – Piece of Mind
5.
Socrates Drank The Conium – On the Wings/ Waiting for Something
6.
Al DiMeola – Electric Rendezvous
7.
Mike Oldfield – Discovery
8.
Michael Schenker - MSG
Σε ευχαριστώ πολύ για αυτή την στοχευμένη συνέντευξη και ανυπομονώ να παρουσιάσω τους ήχους των Agatus ζωντανά για το ελληνικό κοινό.
9.
Ozzy Osboroune – Diary of a Madman
Behind the stars…
10.
+++++
Ειλικρινά, ένα μεγάλο ευχαριστώ, για τη συνέντευξη/ συνομιλία αυτή. Η μούσα της μουσικής και της δημιουργίας, ας σε συντροφεύει πάντα...
The Dark
Το «On the Wings» των Socrates είναι και δική μου, μεγάλη προσωπική αδυναμία! Mε ιδιαίτερο ενθουσιασμό παρατήρησα, ότι το «The Eternalist» κυκλοφόρησε σε
βινύλιο, μα και σε κασέτα! Τι σημαίνει για σένα προσωπικά το γεγονός πως η μουσική σου υπάρχει μέσα από αυτά τα τόσο αγαπημένα για τους παλιούς metalheads format; Αποτέλεσε προσωπική σου επιδίωξη ή επιλογή της εταιρίας σας;
Δισκογραφία Agatus A Night of the Dark Ages
Demo 1993
Το βινύλιο αντιπροσωπεύει τον ήχο που επιδιώξαμε στο «THE ETERNALIST». Η επιλογή να κυκλοφορήσει σε βινύλιο ήταν δική μου και της εταιρίας. Η κασέτα ήταν επιλογή της εταιρίας και η κατεύθυνση στο layout του άλμπουμ, προσωπική μου επιλογή. Προσωπικά δεν με πολύ-ενδιαφέρει η κασέτα και δεν νομίζω να υπάρξει περίπτωση να επιδιώξω κυκλοφορία σε αυτό το format. Εάν κάποια εταιρία το θέλει, τότε κανένα πρόβλημα. Παρόλα αυτά, αξίζει να επισημάνω πως η κασέτα από την Hells Headbangers Records είναι εξαιρετικά προσεγμένη σαν κυκλοφορία.
Black Moon
Demo 1994
Τι θυμάσαι ιδιαίτερα από της πρώτες μέρες των Agatus, πίσω στις αρχές της δεκαετίας του ‘90; Τι κατάσταση (μεταξύ των συγκροτημάτων ιδίως) επικρατούσε στην εγχώρια black metal σκηνή τότε; Αναπολείς καθόλου εκείνες τις μέρες, που εμπεριέχουν μία δόση μεταλλικού ρομαντισμού;
The Eternalist
Dawn of Martyrdom
1996
Rite of Metamorphosis The Weaving Fates
12
EP
1997 2002
Night Mares
EP
2011
Gilgamesh
EP
2012 2016
Μία αληθινή ιστορία τρόμου
σημασία, καθώς θεώρησα ότι όλα οφείλονταν σε παιχνίδια του μυαλού που βροντοφώναζε στο σώμα να βγει έξω και να χαρεί τη Μητέρα Φύση. Παρ’ όλ’ αυτά, κάτι μέσα μου ψιθύριζε πως όλα θα πήγαιναν στραβά. Πράγματι, ο Συντονιστής έβγαλε από την εσωτερική τσέπη του σακακιού του τον «Δήμιο». Ήταν ένα μικρό σημειωματάριο που το είχαμε ονομάσει έτσι διότι ήταν μαύρο σαν την κουκούλα του εκτελεστή και είχε τη δυνατότητα να παρατείνει την ποινή της 12ετούς φυλάκισης στην οποία είχαμε καταδικαστεί, για άλλο ένα ή και περισσότερα έτη. Μέσα του ήταν γραμμένα τα ονόματά μας. Ο Συντονιστής διάλεγε μερικά, συνήθως τρία ανά φορά, και ζητούσε από τους άτυχους/-ες να πουν το ποίημα έτσι όπως το ‘χει γράψει ο ποιητής. Θυμήθηκα, πως το τέλος εκείνου του χρόνου φυλάκισης πλησίαζε, κι αυτός θα έπρεπε να υποβάλει αναφορά για την «πρόοδο» μας. «Όχι σήμερα ρε γαμώτο!», είπα στον εαυτό μου. Όμως, όταν η Τύχη αντί για τη χρυσή της αστερόσκονη σου ρίχνει τη μυρωδάτη πορδούλα της, το κάνει για πολλές μέρες όχι μόνο για μία. Κι εγώ μύριζα έντονα εκείνη την περίοδο…. Έτσι, με τ ηθικό καταρρακωμένο, περίμενα τ’ όνομά μου. «Γιώγος», είπε με σαρκαστικό τόνο το τέρας. Γύρισαν τα μάτια μου. Ο «Γιώγος» καθόταν ακριβώς πίσω μου. Τον κοίταξα με οίκτο. Είχε καμπουριάσει κι έσερνε τα πόδια του απελπισμένα προς το απαίσιο μαύρο ξύλο του τοίχου, όπως του είχε υποδείξει ο Συντονιστής. «Βεσλεμές», συνέχισε ο τρισκατάρατος. Ένιωσα μια σκοτοδίνη. Ο Βεσλεμές ήταν ο διπλανός μου. Ώστε αυτό ήθελε ο ευτελής!! Να παίξει μαζί μου!! Να με κάνει να τρέμω απ’ την αγωνία!! Πρώτα ο πίσω, μετά ο διπλανός. Το ‘ξερα πως με μισεί ο ηλίθιος!! Τα μάτια του Βεσλεμέ έπαιξαν περίεργα, καθώς πάνω τους αποτυπώθηκε η Απόγνωση. Τα χέρια του Συντονιστή γύρισαν τις σελίδες του δήμιου προς την αρχή. Έφτασε στην πρώτη. Άρχισε να κοιτάζει τα ονόματα από κάτω προς τα πάνω. Όσο ανέβαινε, τόσο με τύλιγε η έρπουσα σκιά Ήμουν το πρώτο όνομα. Αναρριχήθηκε στην κορυφή. Με κοίταξε στα μάτια. Ήθελα να χαθώ για πάντα στους λαβύρινθους της Κούφιας Γης, μα ήταν αργά. «Αγ…» άρχισε να συλλαβίζει και η ύπαρξή μου κονιορτοποιήθηκε…. «Αγιομαυρίτου»! Ήθελα να σταθώ μπροστά στην αστεία μουτσούνα που είχε για πρόσωπο, και να ουρλιάξω την κραυγή του νικητή. Είχε διαλέξει το επόμενο όνομα απ’ το δικό μου. … Η ύπαρξή μου ξαναγίνεται ένα … … Χιλιάδες Ήλιοι τρέπουν σε φυγή τα ζοφερά σκοτάδια του Διαστήματος … … Ολόγλυκα φρούτα κρέμονται στων δέντρων τα κλαδιά … … Για εμάς κελαηδούν τα πουλιά … Ήξερα πως ο μουσάτος τρόμος από την παγωμένη χώρα της Φυσικοχημείας θα χτυπούσε ξανά.. Όμως, τότε θα μ’ έβρισκε προετοιμασμένο…
Π
άνε πολλά χρόνια από τότε. Βρισκόμουν, θυμάμαι, μαζί με άλλες τριάντα βασανισμένες ψυχές, σ’ ένα απαίσιο δωμάτιο. Ένα άρρωστο νοσοκομειακό λευκό και κάτι-που-πριν-από-χρόνια-ήταν-μάλλον-μπεζ χρωμάτιζαν τους τοίχους του. Σ’ έναν απ’ αυτούς, βρισκόταν ένα μεγάλο παραλληλόγραμμο κομμάτι ξύλου βαμμένο μαύρο, το οποίο έδινε έναν ακόμη πιο αποκρουστικό τόνο στο όλο σκηνικό, καθώς θύμιζε τη μαύρη πέτρα που έριξαν πίσω τους οι Θεοί αφήνοντας μας μόνους. Καθόμασταν στοιχισμένοι ανά δύο σε άβολες καρέκλες, έχοντας μπροστά μας έναν μικρό ξύλινο πάγκο με εξίσου μεταλλικά ποδάρια. Ήμασταν υποχρεωμένοι να ακολουθούμε το πρόγραμμα «Ορθή Γνώση και Συμπεριφορά», εκπονημένο πολλά χρόνια πριν και προορισμένο να διαρκέσει για πάντα. Η Ανθρωπότητα, κάτω από τη βαριά μπότα των Επικυρίαρχων (κανείς δεν ήξερε ποιοι πραγματικά είναι, κανείς δεν ήξερε αν ήταν άνθρωποι ή κάτι άλλο), έπρεπε να ακολουθεί εγκεκριμένα πρότυπα συμπεριφοράς και να γεμίζει το κεφάλι της με συγκεκριμένη πληροφορία. Οτιδήποτε άλλο πέραν των περιοριστικών κόκκινων γραμμών, χαρακτηριζόταν γραφικό, ουτοπικό, ίσως παιδαριώδες, κι αν έφτανε να γίνει ενοχλητικό, μετατρεπόταν σε αδίκημα και είχε ως αποτέλεσμα την απόσυρση του ελαττωματικού μέλους της κοινωνίας από την κυκλοφορία. Η εργασία που μας είχε δοθεί ήταν να παρακολουθούμε καθημερινά, είτε με άμεση επαφή είτε μέσω βιβλίων, τους «Συντονιστές». Αυτοί, ήταν τύποι που είχαν αναλάβει το δύσκολο έργο της ρύθμισης του μυαλού μας στις συχνότητες των εν ισχύ κοινωνικών και επιστημονικών απόψεων και της προετοιμασίας να δεχτούμε ομαλά μέσα μας τη μέγιστη ελευθερία: «Είμαι ελεύθερος να κάνω ό,τι θέλουν». Μέσω των παραθύρων –ευτυχώς υπήρχαν– παρατηρούσα τον καιρό. Ήταν ένα κλασικό ανοιξιάτικο προς καλοκαιρινό πρωινό. Γαλάζιος, πεντακάθαρος ουρανός μ’ έναν χρυσό και ζεστό ήλιο να τον στολίζει. Αυτό, δυσκόλευε ακόμη περισσότερο την κατάσταση. Το τελευταίο πράγμα που ήθελα εκείνη τη στιγμή, ήταν ν’ ακούσω κάτι για την ύλη και τους νόμους που τη διέπουν, όπως ήταν προγραμματισμένο. Ο συγκεκριμένος Συντονιστής μου προκαλούσε, άθελά του, τον γέλωτα. Είχε ένα μακρύ, ευρυμέτωπο πρόσωπο με αδρά χαρακτηριστικά –σχεδόν αποστεωμένος– ενώ άφθονα μούσια και λίγα μαλλιά στο πίσω μέρος του κεφαλιού, ολοκλήρωναν αυτό το έργο τέχνης. Όταν μπήκε στο δωμάτιο, «είδα» να μπαίνει μαζί του μια κακόβουλη έρπουσα σκιά. Το βλέμμα του είχε κάτι το μη-ανθρώπινο ενώ η φωνή του όταν μας είπε «καλημέρα» μου φάνηκε περισσότερο τερατώδης παρά φυσιολογική. Δεν έδωσα 13
Τα ύδατα της Στυγός
Η
Et in Arcadia Ego
ιερή και ζωντανή Ελληνική φύση σε συνδυασμό με την βαθιά ιστορία που την συνοδεύει σε κάθε σπιθαμή της, ήταν ανέκαθεν πηγή έμπνευσης και δημιουργίας, από την εποχή της Αναγέννησης, για τους ρομαντικούς, παρόλο που παραπέμπει στο κλασικό παρελθόν, αλλά και στους μετέπειτα παρνασσιστές. Αποκορύφωμα της έμπνευσης αυτής υπήρξαν τα βουκολικά τοπία της Αρκαδικής γης από την εποχή του Θεόκριτου (310-250 π.Χ.) του Βιργιλίου (42 π.Χ.) έως τον Βοκάκιο (1342), τον Δάντη (1472), τον Πετράρχη, τον Jacopo Sannazaro των Μεδίκων (1504), τον Sir Philip Sidney (1580 και 1584), τους πίνακες του Poussin και Guercino, που θ’ αναφερθούμε παρακάτω, τον Goethe στο μνημειώδες Φάουστ και την Ιταλική του Εκδρομή (1816-17), τον Schiller, τον μεγάλο Friedrich Nietzsche (1880) και άλλων πολλών. Είναι το ίδιο κίνητρο, που ώθησε τους πρώτους ευρωπαίους περιηγητές έκθαμβους ν’ αναζητήσουν την χαμένη ομορφιά της ελληνικής φύσης, αυτήν την φορά όχι ως κατακτητές, τυχοδιώκτες, έμποροι ή μισθοφόροι σολδάτοι, αλλά ως ιδεαλιστές, ρομαντικοί ιππότες της τέχνης και των γραμμάτων, που προσπαθούν ν’ ανακαλύψουν τις ρίζες του ονείρου, του θρύλου και του ιδανικού, που χάθηκαν μέσα στα σκοτάδια του μεσαίωνα ως αποτέλεσμα της πτώσης του άστρου της Ανατολής. Όλοι αυτοί βρήκαν στην Πελασγική χώρα την πνευματική τους κοιτίδα και εντάχθηκαν σε ένα κίνημα πνευματικό που περικλείεται συνοπτικά σε μια περίεργη φράση : «et in Arcadia ego». Η ζωή στην Αρκαδία είναι μια παλιά ιστορία όσο παλιό είναι το όνομα και οι κάτοικοί της. Ήταν η μόνη περιοχή της Πελοποννήσου που έμεινε ανεπηρέαστη από την Δωρική κατάκτηση. Ο μεγάλοι μας ιστορικοί Ηρόδοτος, Θουκυδίδης, Διόδωρος, Παυσανίας, βεβαιώνουν του λόγου το αληθές, φέροντας τους Αρκαδικούς Πελασγούς να είναι οι μόνοι αυτόχθονες της Πελοποννήσου με επίζηλους τίτλους όπως Προσέληνες (πριν και από την Σελήνη) και Προέλληνες, λείψανα ενός πραγματικά ξεχασμένου αλλά και τόσο θαυμαστού κόσμου. Οι μύθοι επιμένουν πως εδώ
γεννήθηκε η ζωή και οι ίδιοι οι θεοί, όπως ο Λύκαιος Ζεύς. Τον θαυμασμό αυτόν για την πελασγική γη που φυλάει το ιερό του Πανός, το αγαπητό καταφύγιο της Αρτέμιδος στην Ερύμανθο, το γενέθλιο λίκνο του Ερμή στην Κυλλήνη, τον Χελμό αφιερωμένο στους υποχθονίους θεούς με τα ύδατα της Στυγός, κληρονόμησαν και οι Ρωμαίοι δίνοντας στην Αρκαδία αληθινή δόξα και ιδιαίτερη τιμή με το να την θεωρούν Arca Deorum, (θεϊκή κιβωτός).
Les bergers d’ Arcadie 1637-1638
H όμορφη Αρκαδία λοιπόν, στα αρχαϊκά της όρια, συμπεριλαμβανομένης της πατρίδας του γράφοντος, της ορεινής περιοχής του Φενεού, η τόσο γνώριμη, οικεία και αγαπητή, ξεφεύγει από τα ανθρώπινα γεωγραφικά πεπερασμένα όρια που την ορίζουν και υψώνεται στην σφαίρα του ιδεατού, του υπερβατικού ανοίγοντας νέα μονοπάτια προς τον Ελικώνα. Η Αρκαδία είναι η γη της ουτοπίας, που τόσο πολύ έχει ανάγκη ο σύγχρονος αλλοτριωμένος άνθρωπος. Είναι ο κρυμμένος βαθιά μέσα του αρχέγονος ιδεατός προορισμός, που καταλήγει στις ρίζες του «είναι» του, τον οποίο προσπαθεί να ανασύρει ώστε να αναφωνήσει «κι εγώ από την Αρκαδία είμαι». Μακριά από την πολύβουη αστική ζωή, η ζωή στην αρκαδική ύπαιθρο των υπέροχων κήπων, των λιμνών, των δασών, των πανέμορφων νυμφών και δρυάδων, που υμνούν τον Πάνα, ο οποίος τριγυρνά στα βουνά σκορπώντας τις μελωδίες του αυλού του, ενσαρκωτής βουκολικών διαλόγων και θεμάτων. Σ’ έναν διάχυτο ερωτισμό, η προσέγγιση με την αρκαδική φύση γίνεται μυσταγωγία και ο ποιμενικός πρωτογονισμός ενσάρκωση 14
της αρμονίας του κόσμου, κάτι που πρώτα εκφράζεται και στους Ορφικούς Ύμνους. Εκεί στην νεφελοσκέπαστη Κυλλήνη και το περίφημο σπήλαιό της είναι ο τόπος γέννησης του χρυσόραβδου, ψυχοπομπού Ερμή, προστάτη των βοσκών και των αιγοπροβάτων. Είναι η γη των υπέροχων λυγερόκορμων θυγατέρων, των αρρενωπών ημίγυμνων βοσκών, που συμβολίζουν την αγνότητα, την ειδυλλιακή ζωή, την ηρεμία, την χαρά, αλλά και σ’ έναν φιλοσοφικό στοχασμό, την φυσική τάξη των πραγμάτων, το μεγαλείο της σοφίας της φύσης, την ελευθερία από τα δεσμά της καθημερινότητας, την σκλαβιά της συνήθειας. Η αναγέννηση αυτήν αυτή όμως που κωδικοποίησε το αρκαδικό μυστικό σε μια αινιγματική φράση. Αινιγματική γιατί δεν απαντάται ούτε σε κλασσικούς, αλλά ούτε και σε αναγεννησιακούς συγγραφείς.
Giovanni Francesco Barbieri (1618-1622)
Όλα τα ανωτέρω εμπεριέχονται εύστοχα σ’ έναν περίφημο αλληγορικό πίνακα του προαναφερθέντος Nicolas Poussin. Βλέποντας τους νεαρούς ποιμένες να περιεργάζονται μια πέτρινη σαρκοφάγο και μια μυστηριώδη φράση, παρουσία μιας γυναικείας μορφής που τους κοιτάζει με γλυκό αλλά εξουσιαστικό ύφος, σύμφωνα με τους μελετητές των έργου αλλά και τον βιογράφο του ιδίου, πίσω από το “et in Arcadia ego” κρύβονται κι άλλα πράγματα. Τα ηλιόφωτα βουκολικά τοπία της Αρκαδίας δίνουν την θέση τους σε ομιχλώδη, σκιερά, συννεφιασμένα, μυστηριακά μέρη. Η εφήμερη χαρά για τις ομορφιές της φύσης δίνει τη θέση της σε μια μελαγχολία και στην περίφημη φράση ένα διαφορετικό νόημα... «είμαι κι εγώ θαμμένος εδώ στην γη της Αρκαδίας». Τις προθέσεις του Poussin αντιλαμβάνεται κανείς εάν γνωρίζει ένα προγενέστερο έργο, που η εν λόγω φράση απαντάται για πρώτη φορά, φιλοτεχνημένο από έναν Ιταλό μπαρόκ καλλιτέχνη επ’ ονόματι “il Guercino” (Giovanni Francesco Barbieri), ο οποίος πολύ πιθανόν να είχε σχέση με την αλχημεία και τον ερμητισμό που ήκμαζαν τότε στην Ιταλία και ιδιαίτερα στην Βενετία. Κατά την δική του εκδοχή του «et in Arcadia ego», είναι ασφαλές να συμπεράνουμε ότι υπονοείται ο θάνατος ή έστω ο νεκρός βοσκός και να μας υπενθυμίσει ότι το έναυσμα και η απαρχή για κάθε είδους καλλιτεχνική δημιουργία, υπήρξε η συνειδητοποίηση από τον άνθρωπο της αναπόφευκτης θνητότητάς του. Μια memento mori ερμηνεία δηλαδή, ως νοσταλγικό μήνυμα και θρήνος αρχαίας ελεγείας. Έτσι ερχόμαστε αντιμέτωποι, μέσα από μια βαθιά αντίθεση αλλά σε ισορροπημένη αρμονία, που συμφιλιώνει τ’ αντικρουόμενα, με την θέα της αγνής παρθένου και της όμορφης ειδυλλιακής φύσης από την μια και την ιδέα του θανάτου, της φθοράς και του τέλους από την άλλη, συμβολιζόμενη από ένα κρανίο. ‘Έτσι καλούμαστε να βαδίσουμε συνειδητοποιημένοι απέναντι στο κυρίαρχο
φαινόμενο του θανάτου με την πεποίθηση ότι αυτός είναι το βέβαιο, το ασφαλές, το δεδομένον και ως εκ τούτου να συμβιβα-στούμε με την ιδέα. Η φράση «et in Arcadia ego», όπως κι αν την ερμηνεύσει κανείς, θα συμβολίζει για πάντα την ανάγκη του ανθρώπου να κοιτάξει κατάματα βαθιά στις ρίζες του, όχι για να ξεφύγει από το άσχημο παρόν, αλλά για να βρεί τον χαμένο εαυτό του και την πορεία του προς το μέλλον, μια πορεία που δεν μπορεί να είναι αποκομμένη από τον συναισθηματικό και πνευματικό του κόσμο. Είναι η προσταγή ν’ ανακαλύψουμε την δική μας «Αρκαδία», να σφετεριστούμε προσωρινά την εξουσία του θανάτου, που είναι ο νόμιμος κυβερνήτης του σύμπαντος, να ενθυμηθούμε τους αγαπημένους, να ελέγξουμε τις αγωνίες μας, να συμφιλιωθούμε με τα συναισθήματα, να ξεπεράσουμε την απομόνωση και διευκολυνθούμε στην έκφραση του ανέκφραστου χωρίς να ξεχάσουμε ποτέ ότι κάθε παράδεισος είναι προσβεβλημένος από την θνητότητα, αλλά και ότι μόνο ένας τέτοιος παράδεισος μπορεί να δώσει αξία στον ίδιο τον θάνατο. Η Αρκαδία με την περιώνυμη φράση της, είναι ένα πραγματικό αλλά και υπερβατικό φαινόμενο που επηρέασε καταλυτικά την ιστορία, την φιλοσοφία και γενικότερα ολόκληρη την τέχνη σε όλο τον πολιτισμένο κόσμο. Το βουκολικό της τοπίο με προεξάρχοντες ήρωες και θεότητες τον Άδωνη και τον Πάνα, κατέλαβε την πρώτη θέση στην παγκόσμια λογοτεχνία. Ποιητές, ζωγράφοι, σαν τον Poussin και τους Προραφαηλίτες, μουσουργοί, περιηγητές, βασιλείς και πρίγκηπες, δεν θα μπορούσαν να δικαιολογήσουν τον καλλιτεχνικό ή αριστοκρατικό τίτλο που έφεραν, αν δεν εξερευνούσαν την Αρκαδία και αν δεν αναζητούσαν εκεί να έλξουν την πνευματική τους καταγωγή. Άνθρωποι όπως ο Θερβάντες και ο Μπάυρον πολέμησαν τραυματίστηκαν ή θυσιάστηκαν εμπνευσμένοι από ένα και μόνο πάθος, το αρκαδικό ιδεώδες. Η Βασίλισσα Χριστίνα της Σουηδίας παραιτήθηκε του θρόνου της για να αφοσιωθεί στα γράμματα μέσω της Αρκαδικής Ακαδημίας της Ρώμης που τόσο ένθερμα στήριξε την βουκολική ποίηση. Το ιδεώδες αυτό δεν έχει να κάνει μόνο με την αναπόληση της αθώας ζωής, του ποιμενικού παραδείσου, μια νοσταλγία για τις αγνές αξίες της φυσικής ζωής. Μιλάει μέσα μας για την πάλη μέσα στον κύκλιο χορό του χρόνου με στόχο τον τελικό θρίαμβο του πνεύματος, μας υπενθυμίζει ότι δεν επιτρέπεται τα ανθρώπινα να επιβληθούν στη φύση, καθ’ ότι ολόκληρη η Ελληνική φύση είναι θεοποιημένη. Μέσα σε αυτήν την αέναη αναζήτηση για την κατανόηση των μυστικών των Θεών και το νόημα της ίδιας της ζωής και την προσπάθεια να εμβαπτιστούν από αυτό το ιδεώδες έτσι όπως το ενσαρκώνει η μαγική αυτή χώρα, ήρθαν από μακριά φωτισμένες προσωπικότητες για να ενσωματωθούν μέσα σε αυτό το ρεύμα της δύναμης που κάνει την Αρκαδία έναν τόπο πέρα από τους τόπους, μια γη πέρα από τη γη. Η Αρκαδία όμως είναι ένα θαύμα και μια μυσταγωγία και όπως όλα τα θαύματα, δεν εξηγείται αλλά βιώνεται… Orator Ut Omnia Sunt Vanitas Ait Vanitas Vanitatum
Βλάσιος Δ. Λύρας Από το προσωπικό ιστολόγιο στην ηλεκτρονική διεύθυνση: ta-ydata-tis-stygos.blogspot.gr
15
Συνέντευξη με τον εκπρόσωπο του συλλόγου ιστορικών ευρωπαϊκών πολεμικών τεχνών «Marxbrueder Guild Hellas» Τάσο Τριανταφύλλου του Σταμάτη Μαμούτου
Σ
ε αρκετούς από εμάς, που απολαμβάνουμε να διαβάζουμε έργα της επικής φανταστικής λογοτεχνίας, οι πολεμικές τέχνες γίνονται αντιληπτές ως ένα πεδίο το οποίο όχι μόνο σχετίζεται με τα γενικότερα ενδιαφέροντά μας αλλά και συνιστά μέρος της νεορομαντικής μας κουλτούρας. Ιδίως, μάλιστα, όταν οι πολεμικές τέχνες περιλαμβάνουν και την μελέτη της σπαθασκίας αποκτούν ακόμη μεγαλύτερο ενδιαφέρον. Στην συνέντευξη που ακολουθεί ο Τάσος Τριανταφύλλου απαντά στα σχετικά ερωτήματα, ως εκπρόσωπος του συλλόγου ευρωπαϊκής οπλομαχητικής «Marxbrueder Guild Hellas»
αφορά σπαθί για ένα χέρι και μικρό ασπίδιο, μέχρι την στιγμή που η ξιφασκία ξεκίνησε να λαμβάνει αμιγώς αθλητικό χαρακτήρα. Όταν ανεφερόμαστε σε εγχειρίδια εννοούμε πάντα μονομαχία και όχι μάχη μεταξύ στρατών. Ως Marxbrueder Guild Hellas δίνουμε έμφαση στην λεγόμενη «Γερμανική» σχολή του longsword/messer/dussack, αλλά μελετάμε επίσης rapier, backsword, saber καθώς και μακριά όπλα. Το ότι βέβαια διατηρούμε μια βάση μελέτης δεν μας αποτρέπει από το να επεκτείνουμε το εύρος των γνώσεών μας ανά διαστήματα: για παράδειγμα ένα βασικό μας σύστημα για την νέα περίοδο θα είναι η Ισπανική Destreza. Πόσο απαιτητική είναι η προπόνηση; Μπορεί κάποιος ενδιαφερόμενος που δεν είναι νεαρός αλλά μεγαλύτερης ηλικίας να συμμετάσχει; O σύλλογος απευθύνεται σε μελετητές, συνεπώς σε όλους αρκεί να έχουν συμπληρώσει το 18ο έτος της ηλικίας τους. Όποιος ενδιαφέρεται να ασχοληθεί με το αθλητικό κομμάτι της τέχνης μπορεί μέσω του συλλόγου μας να ενταχτεί στον αθλητικό σύλλογο «ΜΑΙΑΝΔΡΟΣ» και αφού αποκτήσει δελτίο αθλητή να παρευρεθεί στις συναντήσεις του συλλόγου μας, αλλά και στις προπονήσεις του ΑΣ ΜΑΙΑΝΔΡΟΣ. Ποιο θεωρείς ότι είναι το χρονικό διάστημα που απαιτείται ώστε ένας «μέσος» εκπαιδευόμενος να αποκτήσει την ικανότητα να συμμετάσχει σε αγώνες; Αν και το συγκεκριμένο κομμάτι δεν άπτεται του συλλόγου μας, μπορώ να σου απαντήσω σε αυτό γιατί μέλη μας αναπτύσσουν παράλληλα και αθλητική δραστηριότητα μέσω αθλητικών σωματείων: Θα μπορούσα λοιπόν να σου πω ότι σε έξι με οκτώ μήνες μπορεί να συμμετάσχει σε αγώνες αρχαρίων. Βέβαια, αυτό εξαρτάται από τον προπονητή του, την συνέπεια του ιδίου στις προπονήσεις, την αφοσίωσή του, το ταλέντο του κ.α.
Πότε ξεκίνησε να δραστηριοποιείται ο σύλλογος Marxbrueder Guild Hellas; O σύλλογος ξεκίνησε την δραστηριότητά του το καλοκαίρι του 2016, αλλά νομικά και τυπικά άρχισε να λειτουργεί τον Δεκέμβριο του ιδίου έτους. Μπορείς να μας περιγράψεις το στυλ της σπαθασκίας που διδάσκετε; Από ποιες πηγές αντλείτε την γνώση σας; Η μελέτη που γίνεται στον σύλλογο αφορά ένα χρονικό φάσμα περίπου έξι αιώνων: από τα τέλη του 13ου αιώνα εώς τα τέλη του 19ου. Το ίδιο ισχύει και για τα συστήματα οπλομαχητικής, αλλά και για τα είδη των αγχέμαχων όπλων που μελετάμε. Ουσιαστικά ξεκινάμε από την εποχή που έχουμε τον πρώτο εγχειρίδιο οπλομαχητικής, το περίφημο Ι33 που 16
Ο σύλλογός σας, λοιπόν, είναι αφιερωμένος στην μελέτη και διάδοση των Ιστορικών Ευρωπαϊκών πολεμικών τεχνών. Μπορείς να μας πεις λίγα λόγια; Οι Ιστορικές Ευρωπαϊκές Πολεμικές Τέχνες αποτελούν μέρος της πολιτιστκής μας κληρονομιάς. Η μελέτη και διάδοση τους είναι το πρώτο μας μέλημα. Ο μέσος άνθρωπος αγνοεί ότι υπήρχαν ολοκληρωμένα συστήματα άοπλης και ένοπλης μάχης στο παρελθόν στην Ευρώπη και η γνώση του περιορίζεται στα συστήματα των Ασιατικών χωρών. Προσδοκούμε να αλλάξουμε αυτή την παγιωμένη κατάσταση και να γνωστοποιήσουμε τις Ιστορικές Ευρωπαϊκές Πολεμικές Τέχνες (Historical European Martial Arts στα αγγλικά) στο ευρύ κοινό. Μέσω διαλέξεων, συζητήσεων, παρουσιάσεων και εκδηλώσεων ο συμμετέχων έρχεται σε επαφή με τις πολεμικές τέχνες του ύστερου Μεσαίωνα και της Ευρωπαϊκής Αναγέννησης απευθείας από τα κέιμενα των αναλόγων δασκάλων της εποχής. Τα εγχειρίδια, δηλαδή, οπλομαχητικής. Υπάρχει εκτενής βιβλιογραφία, κυρίως στα γερμανικά και ιταλικά, αλλά και στα ισπανικά, γαλλικά και αγγλικά. Δυστυχώς, στα ελληνικά δεν έχει βρεθεί κάτι ακόμα, εκτός από κάποια κείμενα του 19ου αιώνα. Μίλησέ μας και για τις εκδοτικές δραστηριότητες του συλλόγου σας. Ο σύλλογος μας έχει εκδοτική δραστηριότητα είτε απευθείας για τα μέλη του, είτε μέσω εκδοτικών οίκων όπου αναλαμβάνει την επιμέλεια της έκδοσης. Πρόσφατα κυκλοφόρησε την μελέτη «ΘΕΩΡΗΤΙΚΗ ΚΑΙ ΠΡΑΚΤΙΚΗ
ΕΙΣΗΓΗΣΙΣ ΤΗΣ ΣΠΑΘΑΣΚΙΑΣ» του Philipp Müller που χρονολογείται το 1847 και αφορά την στρατιωτική σπάθη. Είναι ένα από τα ελάχιστα εγχειρίδια στην γλώσσα μας. Ο Philipp Müller ήταν οπλοδιδάσκαλος της Σχολής Αξιωματικών επί της βασιλείας του Όθωνα. Θα ακολουθήσουν και άλλες εκδοτικές προσπάθειες, καθώς και μεταφράσεις εγχειριδίων στα ελληνικά. Παρατηρώντας το πολιτιστικό πεδίο στο οποίο εντάσσονται οι δραστηριότητες του συλλόγου σας, θα ήταν βάσιμο να υποθέσω ότι ανάμεσα στα αναγνώσματα που ενδιαφέρουν εσένα ή και τα υπόλοιπα μέλη του συλλόγου, συγκαταλέγονται και τα κείμενα της λογοτεχνίας του φανταστικού; Αν ναι, ποιοι οι αγαπημένοι σου
17
συγγραφείς από το πλαίσιο της φανταστικής λογοτεχνίας; Δεν θα μπορούσαν να λείπουν από τον κύκλο μας οι λάτρεις του Arthur Machen, του Tolkien, του Lovecraft ή του Moorcock. Ακόμη πιο ενδιαφέρον είναι ότι ένας από τα ιδρυτικά μας μέλη κι από τους παλαιότερους σπαθομάχους της σχολής μας, εξέδωσε πρόσφατα την πρώτη του συλλογή κειμένων. Περισσότερα μπορεί να βρει κάποιος στην σελίδα μας καθώς και στον σύλλογό μας, όπου διαθέτουμε και το εξαιρετικό περιοδικό της Λέσχης σας. Που μπορεί να σας βρει και πως μπορεί να επικοινωνήσει μαζί σας κάποιος αναγνώστης που ενδέχεται να ενδιαφερθεί προεκειμένου να γίνει μέλος του συλλόγου; Μπορεί να έρθει σε επαφή μαζί μας στο ηλεκτρονικό μας ταχυδρομείο marxbruderhellas@gmail.com, από την σελίδα μας στο facebook: https://www.facebook.com/marxbruderguildhellas/ ή απευθείας να μας επισκεφθεί στην Μυκάλης και Κενταύρων γωνία, στα Καμίνια του Πειραιά, κάθε Τρίτη – Πέμπτη 21:30 με 23:00 και Κυριακές 19:00 με 21:00. Ευχαριστώ θερμά για την συνέντευξη. Τα τελευταία λόγια δικά σου. Εμείς ευχαριστούμε για την φιλοξενία! Σας περιμένουμε τον Ιούνιο στο Hemathlon! Το μεγαλύτερο γεγονός στην Ελλάδα στον χώρο των Ιστορικών Ευρωπαϊκών Πολεμικών Τεχνών με σεμινάρια, διαλέξεις και πολλούς αγώνες με σπαθομάχους από Ευρώπη και Αμερική!
Φώτης Κατσιμπούρης «Ο όρκος» Εκδόσεις Ωκεανός 2011 του Σταμάτη Μαμούτου Στην συνθήκη της νεώτερης ελληνικής λογοτεχνίας ένα από τα βασικά ζητήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν συγγραφείς οι οποίοι θέλουν να δημιουργήσουν έργα του φανταστικού είναι η σύνδεση της θεματολογίας τους με την παραδοσιακή κουλτούρα του τόπου μας. Σε αντίθεση με τους συγγραφείς φανταστικής λογοτεχνίας της δυτικής Ευρώπης, αλλά και των περισσότερων σλαβικών χωρών, που την πρώτη ύλη του μύθου τους μπορούν να την αναζητήσουν στις επιρροές είτε του αρχαίου παγανιστικού τους πολιτισμού είτε της μεσαιωνικής τους παράδοσης, οι νεώτεροι και οι σύγχρονοι Έλληνες συγγραφείς δεν είναι εφικτό να ακολουθήσουν με την ίδια ευκολία μια παρόμοια διαδρομή. Κι αυτό γιατί η ελληνική περίπτωση παρουσιάζει μια έντονη ιδιαιτερότητα. Η ελληνική ιστορία λόγω του μεγάλου της βάθους αποτέλεσε το πεδίο μέσα από το οποίο αναδύθηκαν πολλά και διαφορετικά πολιτισμικά σχήματα. Πρώτα και κύρια, η αρχαία ελληνική περίοδος τέμνεται σε τουλάχιστον δυο πολύ βασικά πλαίσια. Δηλαδή, στο «επικό» της εποχής των πρώτων μυθικών αφηγήσεων, όπου και έλαμψαν τα βασίλεια της εποχής του Ορφέα και του Ομήρου και στο «κλασικό» της περιόδου των πόλεων-κρατών, όπου η δύναμη του φαντασιακού εξισορροπήθηκε από εκείνη του λόγου. Στην συνέχεια της αρχαίας ελληνικής ιστορίας, όταν πραγματοποιήθηκε η άνοδος της Μακεδονίας και ακολούθησε ο σχηματισμός των αλεξανδρινών βασιλείων, η ελληνική πνευματικότητα διαλέχθηκε με τα στοιχεία των δυο προηγούμενων εποχών. Ωστόσο, εκείνη που μαγνήτισε διαχρονικά το ενδιαφέρον των πνευματικών ανθρώπων της οικουμένης ήταν ελληνική κλασική κληρονομιά στις τέχνες και τα γράμματα. Αναπόφευκτα, τούτο ήταν αρκετό ώστε να αποκτήσει ο κλασικός πολιτισμός τέτοιο ειδικό βάρος στην διαχρονία της ελληνικής ιστορίας ώστε να σκεπάσει τα υπόλοιπα ελληνικά πολιτιστικά σχήματα. Και μάλιστα ο κλασικός πολιτισμός ιδωμένος σε πολλά σημεία μέσα από την ματιά των ξένων μελετητών κι εκφραστών του, προσαρμοσμένος σε μεγάλο βαθμό στο νοητικό σύμπαν τον ορθολογιστών της «παράδοσης» του Διαφωτισμού.. Όμως, το ελληνικό έθνος, από τις προαρχαϊκές απαρχές του μέχρι και σήμερα, δεν δημιούργησε μόνο τον κλασικό πολιτισμό. Επίσης, σε ό,τι αφορά την λογοτεχνία, ο κλασικός πολιτισμός ασφαλώς προσφέρει κάποια αρχέτυπα που οι συγγραφείς της φανταστικής λογοτεχνίας μπορούν να γονιμοποιήσουν, δεν είναι όμως τόσα όσα περιέχουν οι αφηγήσεις της προαρχαϊκής εποχής και οι λαϊκές παραδόσεις από τον μεσαίωνα και δώθε. Συνεπώς η κυριαρχία της οικουμενικής εκδοχής του κλασικισμού εντός του ελληνικού πολιτιστικού γίγνεσθαι έτσι όπως αυτή έχει αναγνωστεί από τους ορθολογιστές δυτικούς, σε κάποιο βαθμό συνδέεται με τον παραγκωνισμό των πεδίων στα οποία εντοπίζεται πολλή από την «πρώτη ύλη» της λογοτεχνίας του φανταστικού. Αντιθέτως, στα περισσότερα ευρωπαϊκά έθνη μολονότι ο ρεαλιστικός κλασικισμός του Διαφωτισμού αποτελεί πολιτιστική επιλογή των ελίτ, δεν σκιάζει σε τόσο μεγάλο βαθμό (όπως συμβαίνει στην 18
χώρα μας) την λαϊκή κουλτούρα, με αποτέλεσμα να υπάρχει σε αυτήν περισσότερος ελεύθερος χώρος για την ανάπτυξη ενός ρεύματος αντιορθολογιστικού, όπως είναι η λογοτεχνία του φανταστικού. Ωστόσο η εγκαθιδρυμένη ελίτ των εγχώριων κλασικιστών δεν αποτέλεσε το μοναδικό πρόβλημα στην ανάπτυξη της ελληνικής λογοτεχνίας του φανταστικού. Ένα ακόμη αρνητικό γεγονός έλαβε χώρα στην μεσαιωνική φάση του πολιτισμού της Ελλάδας. Το ελληνικό βυζαντινό βασίλειο του ύστερου μεσαίωνα, μολονότι αποτέλεσε την πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης, είχε την ατυχία να βιώσει μια ιστορική και πολιτισμική συντριβή (δηλαδή, την μακραίωνη υποδούλωση υπό τον τουρκικό ζυγό). Η εξέλιξη αυτή είχε ως συνέπεια την εξόντωση της ελληνικής πολεμικής αριστοκρατίας. Το αποτέλεσμα ήταν να επιβιώσει στην Ελλάδα μοναχά η απομονωμένη δημοτική της κουλτούρα, η οποία διατήρησε αρκετή από την στιλπνότητα και κάτι από τον λυρισμό του κλασικού πολιτισμού και αφομοίωσε στοιχεία του πνεύματος της αρχέγονης εποχής σε λαϊκούς θρύλους και τραγούδια τα οποία έφτασαν μέχρι τις ημέρες μας. Όμως, η εξόντωση της ελληνικής αριστοκρατίας στέρησε από την ελληνική πνευματικότητα την δυνατότητα ενός διαλόγου ανάμεσα στην «υψηλή» και την «δημοτική κουλτούρα». Αντίθετα στην δυτική Ευρώπη, υπό την προστασία των γραμμάτων από την πολεμική αριστοκρατία, αναπτύχθηκε αυτός ο διάλογος ανάμεσα στο «υψηλό» και το «δημοτικό» πνευματικό στοιχείο προκειμένου να γεννηεθούν λαμπρά καλλιτεχνικά και λογοτεχνικά σχήματα. Δεν θα πρέπει να παραλείψω ασφαλώς ότι οι δυο προαναφερθείσες αρνητικές για το ελληνικό φανταστικό συνθήκες απέκτησαν ακόμη μεγαλύτερο βάρος λόγω της ιδιόμορφης εξέλιξης της λογοτεχνικής ιστορίας στον ελλαδικό χώρο μετά το 1880. Αποτέλεσμα όλων των παραπάνω είναι η δυσκολία των σύγχρονων Ελλήνων συγγραφέων του φανταστικού (ιδίως του «επικού» και του «γοτθικού» ρεύματος) να έχουν πρόσβαση στο πεδίο ενός πρωτογενώς οικείου λογοτεχνικού μύθου. Στην φορμαλιστικά ορθολογιστική μεταπολεμική Ελλάδα η φαντασιακή ανασύνθεση και κατάδυση στους μύθους του ελληνικού παρελθόντος κατέστη επιλογή που μπορούσε να στιγματίσει τον κάθε λογοτέχνη που θα την τολμούσε (αν και τα τελευταία χρόνια τα πράγματα αρχίζουν ευτυχώς να παίρνουν διαφορετική τροπή). Κι εφόσον στα μυθικά πεδία του ελληνικού πολιτισμού οι νεότεροι Έλληνες συγγραφείς του φανταστικού δεν είχαν εύκολη πρόσβαση, οι επιλογές που έμεναν ήταν δυο. Ή να εισέλθουν σε μυθικά πεδία άλλων εθνών και να αναπτύξουν τις υποθέσεις των έργων τους σε λογοτεχνικά περιβάλλοντα με επιρροές από τις δυτικές μυθολογίες ή να δοκιμάσουν να αναδείξουν τα δυσπρόσιτα δικά τους. Και οι δυο είναι θεμιτές, εφόσον το λογοτεχνικό αποτέλεσμα που προκύπτει είναι καλό. Ωστόσο, η δεύτερη είναι σαφώς πιο δύσκολη και απαιτεί μεγαλύτερο ρίσκο.
Ο Φώτης Κατσιμπούρης, στο βιβλίο του που φέρει τον τίτλο «Ο Όρκος» και κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις «Ωκεανός» το 2011, έκανε την δεύτερη επιλογή. Πρόκειται για μια απόφαση που αξίζει ένα εύγε για το θάρρος της. Πόσο μάλλον όταν το αποτέλεσμα είναι αξιοσημείωτο. Ο Κατσιμπούρης με τον «Όρκο» προσέφερε ένα μεγάλο δώρο στην ελληνική λογοτεχνία του φανταστικού, το οποίο δεν έχει ακόμη εκτιμηθεί όπως του αξίζει. Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα που ενώ θεματικά είναι σφυρηλατημένο στον εσώτερο πυρήνα της ελληνικής λαϊκής παράδοσης δεν υστερεί καθόλου σε «ατμόσφαιρα fantasy» από τα αντίστοιχα δυτικά. Αν θελήσουμε να το κατατάξουμε σε κάποια από τις κατηγορίες της φανταστικής λογοτεχνίας, θα συμπεράνουμε ότι βρίσκεται ανάμεσα στο επικό και στο ιστορικό μυθιστόρημα. Ο λόγος του Φώτη είναι επικός, ρομαντικός και διαθέτει μια ιδιάζουσα ατμοσφαιρικότητα, που τον βοηθά να δημιουργήσει ένα επιτυχημένο μυθιστόρημα του φανταστικού, στο οποίο εκφράζει με αυθεντικό τρόπο την μεσαιωνική, ελληνική, λαϊκή κουλτούρα. Ως συγγραφέας γνωρίζει πολύ καλά την βυζαντινή ιστορία, πράγμα που κάνει το θέμα του μυθιστορήματός του να ευδοκιμεί στο μεσαιωνικό περιβάλλον που το έχει «τοποθετήσει». Η αφήγηση δεν βασίζεται στην καταιγιστική δράση. Ωστόσο, διαθέτει μια σταθερή πνοή, που κάνει την υπόθεση να μην βαλτώνει και να ρέει ομαλά ως το τέλος. Οι πολεμικές περιγραφές είναι πολύ καλές. Ισάξιες με εκείνες ξένων αναγνωρισμένων λογοτεχνών του φανταστικού. Μια απ τις κορυφαίες στιγμές του έργου αποτελεί το τρίτο κεφάλαιο, στο οποίο περιγράφεται η απόπειρα ενός ιππότη να κατέβει στο βασίλειο του Άδη. Με τρεις παραγράφους του εν λόγω κεφαλαίου θα κλείσω το άρθρο, καλώντας τους αναγνώστες να δώσουν προτεραιότητα στο διαμάντι αυτό της ελληνικής λογοτεχνίας του φανταστικού.
Στέλιος Ανεμοδουράς «Ήρωες του Στέλιου Ανεμοδουρά» Εκδόσεις Μικρός Ήρως 2016 του Χρήστου Νάστου Ένα μόλις χρόνο έπειτα από το εξαιρετικό βιβλίο «ΗΡΩΕΣ» (που αποτελούσε ουσιαστικά μια αναλυτική, ιστορική μελέτη των εκδόσεων Ανεμοδουρά), οι ανανεωμένες εκδόσεις «Μικρός Ήρως», κυκλοφόρησαν το Δεκέμβριο του 2016, το βιβλίο «ΗΡΩΕΣ-ΑΝΘΟΛΟΓΙΑ ΙΣΤΟΡΙΩΝ» που αποτελείται από μία αντιπροσωπευτική συλλογή ιστοριών της πολύχρονης εκδοτικής δραστηριότητας του δημιουργού, και σημαντικού εκδότη, Στέλιου Ανεμοδουρά. Θα σταθώ πρωτίστως στη συνολική αισθητική του βιβλίου. Όλοι εμείς που μεγαλώσαμε τη δεκαετία του ’80 δύσκολα θα μπορούσαμε να φανταστούμε μία έκδοση τέτοιας ποιότητας και λεπτομερούς καλαισθησίας, που εντός τους θα περικλείονταν οι περισσότεροι εκ των αγαπημένων ηρώων των παιδικών κι εφηβικών μας χρόνων. Τα δυο αυτά βιβλία αποτελούν χάρτινα κοσμήματα για τη βιβλιοθήκη και την συλλογή μας. Το νέο βιβλίο χωρίζεται σε δ μέρη. Το πρώτο μέρος καλύπτει την περίοδο 1951-1968 και εστιάζει στην δημοσίευση των καταλυτικών τευχών των σειρών (εδώ πρόκειται περί αναγνωσμάτων και όχι κόμικς), «Μικρός Ήρωας», «Τάργκα», «Υπεράνθρωπος», «Ταγκόρ», «Μικρός Ιππότης», «Μικρός Μπουρλοτιέρης» και «Γκρέκο». Αναδημοσιεύονται τα αυθεντικά εξώφυλλα έκαστου τεύχους, η εσωτερική όμως εικονογράφηση έχει αντικατασταθεί από νέα, διά χειρός Κώστα Φραγκιαδάκη! Για μια ακόμη φορά ο γνωστός καλλιτέχνης αποδεικνύει ότι μπορεί να σχεδιάσει με χαρακτηριστική άνεση -και εξίσου αναγνωρίσιμο στυλ πλέον!- από πειρατικές, ποδοσφαιρικές ως και sci fi εικόνες, ενώ παράλληλα τον διακρίνει απαράμιλλη ποιότητα σε ότι καταπιάνεται. Εδώ δίνεται η ευκαιρία σε νέους αναγνώστες να απολαύσουν ορισμένα από τα μικρά αριστουργήματα της εγχώριας λαϊκής φιλολογίας, μα και σε κάθε συλλέκτη του χώρου να έχει τις ιστορίες αυτές συγκεντρωμένες σε ένα όμορφο βιβλίο. Το δεύτερο μέρος του βιβλίου καλύπτει τη περίοδο 19692016, ανθολογώντας σε αυτοτελείς εικονογραφημένες περιπέτειες τους πλέον εμβληματικούς ήρωες των εκδόσεων Ανεμοδουρά. Έξοχες οι επιλογές των «Μπλεκ» («Τα γαλάζια βέλη»-εικονογράφηση Βύρων Απτόσογλου), «Κάπταιν Μαρκ» (η θρυλική πρώτη περιπέτεια «O πόλεμος της ανεξαρτησίας» σε θαυμάσια επανεκτύπωση), «Κοκομπίλ» (άκρως ενδιαφέρον κωμικός western ήρωας με πρωτότυπη σχεδίαση), «Μίστερ Νο», «Ζαγκόρ», «Τεξ», «Δίκαιος», «Κάπταιν Μίκυ», έπονται με πιο σύντομες μα χαρακτηριστικές και αξιόλογες ακυκλοφόρητες ιστορίες, συμπληρώνοντας έτσι το γοητευτικό αμάλγαμα του βιβλίου. Πολύ ενδιαφέροντα και τα εισαγωγικά σημειώματα των επιμελητών Γιώργου Βλάχου (πρώτοο μέρος, αφηγήματα) και Νίκου Νικολαϊδη (δεύτεροο μέρος, εικονογραφημένες περιπέτειες), που εισάγουν με ιδανικό τρόπο τον αναγνώστη στο μαγικό κόσμο του ιστορικού εκδοτικού οίκου. Λίγα χρόνια πριν, κανείς εξ ημών δε πίστευε πως οι εμβληματικοί αυτοί ήρωες, που γαλούχησαν γενιές αναγνωστών θα είχαν την ευκαιρία για μία δεύτερη χάρτινη ζωή στην χώρα μας. Η αστείρευτη θέληση όμως του Λεωκράτη Ανεμοδουρά και η αγάπη του για τα περιοδικά αυτά των ώθησε να μας παρουσιάσει εκδόσεις υψηλού επιπέδου. Το εξαιρετικό τελικό αποτέλεσμα δικαιώνει τους δημιουργούς και εμπνευστές της όλης προσπάθειας. Και εμείς επικροτούμε, όχι μόνο με βάση το συναισθηματικό/βιωματικό στοιχείο, μα κυρίως γιατί πρόκειται για μία συλλεκτική έκδοση, ιδανική συντροφιά πολλών αναγνωστών.
«Στο βάθος, πέρα από τις νησίδες, τα μεγάλα πλατάνια, οι ιτιές και οι οξυές συνέχισαν να παίρνουν αλλόκοτα σχήματα, όσο περνούσε η ώρα και το φως λιγόστευε. Σε κάποια στιγμή του φάνηκε ότι πήραν το σχήμα τεράστιων ανδρών που ορθώνονταν αγριεμένοι για να παλέψουν, και την ίδια στιγμή του φάνηκε ότι άκουσε τις κραυγές τους, κάτι σαν μακρινές ιαχές, κάτι σαν σβησμένες βροντές… Δεν έπεσε έξω σε αυτό που φοβόταν. Αν και είχε χαμηλώσει το βλέμμα, για να κοιτάζει μόνο την επιφάνεια της λίμνης και τη στράτα του φεγγαρόφωτου, ένας μεγάλος όγκος σαν βράχος πελώριος, ήρθε κι έπεσε μπροστά του, τινάζοντας κατά πάνω του ένα μεγάλο κύμα. Πρόλαβε να ξεχωρίσει τα χαρακτηριστικά ενός προσώπου σ’ εκείνον τον όγκο, και κατάλαβε ότι είχε δει το κεφάλι ενός τιτάνα να πέφτει στη λίμνη κομμένο από το χέρι του πανάρχαιου θεού. Τόλμησε να κοιτάξει ψηλά. Ο θεός, πάνοπλος, είχε την όψη μιας πύρινης γιγαντομορφής με σκοτεινιασμένα μάτια. Μέσα τους φώλιαζαν κατακόκκινες σπινθηροβόλες κόρες που άστραφταν τον θυμό του θεού, ενώ αυτός πατούσε αγέρωχα πάνω στα δέντρα της λίμνης και ψήλωνε ως τον ουρανό, κάθε φορά που έκαμε μια κίνηση θεϊκής μανίας για να εξοντώσει τους αντιπάλους του». 19
ΑΑυθεντικό
του Σταμάτη Μαμούτου
Η Επιστροφή των «Μεγάλων Παλαιών»
Εν Έτει 2016
Ό
ταν πριν από λίγα χρόνια ενημερώθηκα για την γέννηση ενός καινούργιου ρεύματος μέσα στους κόλπους της heavy metal μουσικής σκηνής, στόχος του οποίου ήταν η αναβίωση του παραδοσιακού, κλασικού «μεταλλικού» ήχου της δεκαετίας του ’80, η αλήθεια είναι ότι με κατέλαβε ένας αρχικός ενθουσιασμός. Ξεκίνησα τότε να παρακολουθώ τα συγκροτημάτων αυτού του μουσικού ρεύματος, που γρήγορα έγινε γνωστό ως New Wave Of Traditional Heavy Metal (προκαλώντας νοητικούς συνειρμούς με το αξεπέραστο New Wave Of British Heavy Metal, το μαγικό μουσικό πεδίο στο οποίο -όπως αρέσκομαι να λέω συχνά- συνδέθηκαν ο αυθεντικός heavy metal ήχος, η πεζοδρομιακή κουλτούρα της αριστοκρατικής αλητείας και η λογοτεχνία του φανταστικού). Ωστόσο, σύντομα ο ενθουσιασμός μου μετριάστηκε. Και τούτο γιατί μπορεί τα περισσότερα από αυτά τα συγκροτήματα να ακολουθούσαν την κατάλληλη μουσική ατραπό και να κατέβαλαν φιλότιμες προσπάθειες, αντιλαμβανόμουν όμως ότι το αποτέλεσμα που έφτανε στα αυτιά των ακροατών δεν συνιστούσε, στις περισσότερες τουλάχιστον περιπτώσεις, αναγέννηση του παραδοσιακού heavy metal ήχου αλλά μια προσομοίωσή του. Τόσο οι σύγχρονες παραγωγές έδειχναν ότι αποτελούσαν ανυπέρβλητο εμπόδιο στην προσπάθεια να επενδυθούν οι μουσικές συνθέσεις των New Wave Of Traditional Heavy Metal συγκροτημάτων με τον μεγαλειώδη και βιταλιστικά ατσάλινο ήχο της δεκαετίας του ’80, όσο και η εύθραυστη γέφυρα που οδηγεί στην γνήσια ανανέωση ενός μουσικού ιδιώματος έδειχνε να αιωρείται επικίνδυνα πάνω από την άβυσσο της απλής ανακύκλωσης και συρραφής παλιότερων ιδεών. Αυτές οι διαπιστώσεις με είχαν ωθήσει να εξάγω το συμπέρασμα πως το New Wave Of Traditional Heavy Metal αποτελούσε απλά έναν φόρο τιμής στο παλιό αυθεντικό heavy metal χωρίς περαιτέρω αξιώσεις. Ώσπου έφτασε το έτος 2016 και η ελπίδα έριξε ξανά τις χρυσές ακτίνες της στον ουρανό του «μεταλλικού» ορίζοντα. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι ορισμένες από τις κυκλοφορίες των συγκροτημάτων του New Wave Of British Heavy Metal ήταν εξαιρετικές κατά τα προηγούμενα χρόνια. Ωστόσο, εντός του 2016 οι σημαντικές κυκλοφορίες ήταν τόσες πολλές, που υπό άλλες συνθήκες θα συνιστούσαν την βάση ενός ολόκληρου μουσικού κινήματος. Αναφέρομαι σε δισκογραφικές κυκλοφορίες που κατάφεραν να διατηρήσουν αναλλοίωτο τον παραδοσιακό heavy metal ήχο και συνάμα να καταθέσουν νέες ιδέες, να διεγείρουν την φαντασία μας με αναφορές στους κόσμους της λογοτεχνίας του φανταστικού και να τιμήσουν τον αξιακό κώδικα της νεορομαντικής «μεταλλικής» κουλτούρας, μέσα από παραγωγές που μπόρεσαν να γεμίσουν την ακοή μας με τα συνηθισμένα από τις παλιές καλές εποχές αγαπημένα «ατσάλινα ηχοχρώματα». Έχοντας κατά νου όλα τα παραπάνω μπορώ να δηλώσω ότι το 2016 αποτέλεσε πέραν πάσης αμφιβολίας ένα έτος σταθμό για την σκηνή του New Wave Of Traditional Heavy Metal. 20
Ανατρέχοντας στις κυκλοφορίες του περασμένου έτους, πριν εστιάσω στα νέα συγκροτήματα, καλό θα ήταν να θυμίσω ότι ορισμένες από τις σπουδαιότερες μπάντες του παρελθόντος κυκλοφόρησαν δίσκους στους οποίους πρέπει να σταθούμε. Πρώτη εξ αυτών δεν ήταν άλλη από εκείνη των Quartz. Οι θρύλοι του New Wave Of British Heavy Metal κυκλοφόρησαν το «Fear No Evil», ένα από τα καλύτερα albums της χρονιάς. Με εμπνευσμένες συνθέσεις, γεμάτο ήχο, τύμπανα που ακούγονται όπως παλιά (ένα εύγε στην παραγωγή γι αυτό) και αισθητική σχετιζόμενη με την λογοτεχνία φαντασίας και τρόμου, οι Quartz όντας σαν το παλιό καλό κρασί μας προσέφεραν μια επιστροφή που οι μύστες του αυθεντικού heavy metal απολαύσαμε. Με μια ακόμη καλή κυκλοφορία προίκισαν την δισκογραφία τους το 2016 και οι Pretty Maids. Πρόκειται για το «Kingmaker» που ηχητικά κινείται ανάμεσα στο παραδοσιακό heavy metal και το (neo) hard rock. Για άλλη μια φορά οι Maids κινήθηκαν σε αρκετά καλά επίπεδα, με το ομώνυμο «Kingmaker» να είναι ένα εξαιρετικό τραγούδι. Παρόμοια γνωρίσματα είχε και ο δίσκος που κυκλοφόρησαν οι Diamond Head. Με καλή παραγωγή που χάρισε στα τραγούδια στιβαρό ήχο, με μικτές επιρροές από το New Wave Of British Heavy Metal και το hard rock, οι Βρετανοί μπορεί να απέχουν από τις σπουδαίες στιγμές του παρελθόντος τους αλλά δεν παύουν να κυκλοφορούν αξιόλογες δισκογραφικές δουλειές. Από τον ομώνυμο δίσκο τους ξεχωρίζουν τα τραγούδια «Bones», «Speed», «Set My Soul On Fire» και «Diamonds». Το 2016 αποτέλεσε χρονιά επιστροφής και για τους Omen με τον δίσκο «Hammer Damage». Μολονότι οι Omen έχουν απολέσει την παλιά πολεμική τους ορμητικότητα, ο δίσκος έχει στιβαρό ήχο και κάποιες ενδιαφέρουσες συνθέσεις. Μάλιστα, μια από αυτές αφορά την χώρα μας και φέρει τον τίτλο «|Hellas». Σε παρόμοια επίπεδα κινήθηκε και η επιστροφή των Running Wild με τον δίσκο «Wild Rapid Foray», ο οποίος βασίστηκε στην παλιά γνωστή τους μουσική συνταγή. Περνώντας στις κορυφαίες επιστροφές για το 2016 δεν θα μπορούσα παρά να σταθώ στο πεδίο του hard rock και να εστιάσω αρχικά στον Joe Lynn Turner. Ο παλιός τραγουδιστής των Rainbow, των Deep Purple και τόσων άλλων κυκλοφόρησε με το συγκρότημά του, τους Sunstorm, το εκπληκτικό «Edge Of Tomorrow». Ο εν λόγω δίσκος αποτέλεσε το απαστράπτον διαμάντι της χρονιάς που πέρασε ικανοποιώντας τόσο τους rockers όσο και τους metalheads. Η βελούδινη φωνή του Turner δείχνει να μεστώνει στο πέρασμα του χρόνου και τραγούδια όπως τα «The Darkness Of This Dawn», «Burning Fire», «Heart Of The Storm» και «Edge Of Tomorrow» (με το video clip του τελευταίου να έχει γυριστεί στο φαράγγι του Βίκου) αποτελούν ύμνους του σκληρού ήχου. Εξίσου υπέροχος ήταν και ο δίσκος «Sacred Blood Divine Lies» των Magnum. Πρόκειται για μια από τις καλύτερες δουλειές της παρέας των Clarkin και Catley και δεν θα ήταν υπερβολή αν την θεωρούσαμε εξίσου ποιοτική με εκείνες της θρυλικής τους τριετίας 1982-85. Ήχος που αν και βασίζεται στις φόρμες των ‘80’s ακούγεται σύγχρονος, εξώφυλλο με αισθητική fantasy από τον Rodney Matτhews, hard rock ύμνοι που αποπνέουν την αύρα της ρομαντικής πνευματικότητας τραγούδια όπως τα «Princess In Rags», «A Forgotten Conversation» και «Afraid Of The Night». Τέλος, την περασμένη χρονιά έλαβε χώρα και η επιστροφή ενός ακόμη «Μεγάλου Παλαιού», του Graham Bonnet με το διπλό cd «The Book». Η πολύ μεγάλη χρονική έκταση του δίσκου προδιέγραψε εξαρχής ότι θα υπήρχαν και άνισες συνθέσεις. Ωστόσο, όπως ήταν αναμενόμενο, το «The Book» περιλαμβάνει και υπέροχα τραγούδια όπως τα «My Kingdom Come» και «California Air».
Στην Γηραιά Αλβιόνα
Vive La France!
Περνώντας από το μουσικό προγεφύρωμα των προαναφερθέντων κορυφαίων συγκροτημάτων στο καθαυτό θέμα του άρθρου μου, που είναι το New Wave Of Traditional Heavy Metal κατά το έτος 2016, θα ξεκινήσω από την Βρετανία. Οι Βρετανοί, μετά την πτώση του New Wave Of British Ηeavy Metal και κατά την εποχή της σκληρής παγκοσμιοποίησης (από το 1992 και μετά), δέχτηκαν μια ανηλεή επίθεση από το κυρίαρχο, αγοραίο, αστικοφιλελεύθερο life style με αποτέλεσμα όχι μόνο τον παραγκωνισμό του heavy metal αλλά και το βούλιαγμα της βρετανικής νεολαίας σε θηλυπρεπή μεταμοντέρνα σχήματα κουλτούρας. Κατά τις δεκαετίες του ’90 και του 2000 ακουγόταν μάλλον σαν καυστικό αστείο το να μιλά κανείς για σκηνή νέων συγκροτημάτων του αυθεντικού heavy metal σε αυτή την χώρα. Κι όμως, μετά από τόσα χρόνια πίεσης από τους μηχανισμούς της συστημικής κουλτούρας, εν έτει 2016 αποδείχτηκε ζωντανό στην Γηραιά Αλβιόνα. Ασφαλέστερη επιβεβαίωση των όσων υποστηρίζω προκύπτει αρχικά
Εξίσου σημαντικός είναι και ο δίσκος «Prelude» των Wytch Hazel. Πρόκειται για την πρώτη ολοκληρωμένη κυκλοφορία ενός συγκροτήματος που οήχος του ισορροπεί ανάμεσα στο επικό hard rock και το New Wave Of British Heavy Metal(NWOBHM). Ενδεχομένως να ήταν σωστή μια περιγραφή των Wytch Hazel βάσει του μουσικού τους ύφους ως ευήκοο αμάλγαμα των επιρροών από τους Dust, τους Rainbow της εποχής του Dio, τους Ashbury και σχημάτων του NWOBHM. Ακούστε το «Prelude» και απολαύστε ένα λυρικό ταξίδι στους επικούς κόσμους της ευρωπαϊκής παράδοσης. Αξιόλογο θα χαρακτήριζα και το «And Now We Ride» των Sellsword. Οι Sellsword έχουν εμπνευστεί το όνομά τους από λογοτεχνικά έργα επικής φανταστικής λογοτεχνίας του συγγραφέα Ρ. Α. Σαλβατόρε. Ο ήχος τους είναι αυθεντικά επικός, με ρυθμικά μέρη που ισορροπούν ανάμεσα στο κλασικό heavy metal και το ιταλικό power, και διακρίνεται για τις ωραίες του μελωδίες και τα καλά ρεφρέν. Η φωνή του τραγουδιστή της μπάντας Stuart Perry έχει ιδιαίτερη χροιά η οποία προικίζει το συνολικό ηχητικό αποτέλεσμα με επική έμφαση.
Αν πάντως καταλαμβανόμαστε από το συναίσθημα της ευχάριστης έκπληξης παρατηρώντας την αναγέννηση του αυθεντικού heavy metal στην Βρετανία κατά το έτος 2016,τότε τι θα μπορούσαμε να πούμε για την περίπτωση της Γαλλίας. Οι Γάλλοι, μολονότι δεν διέθεταν εξίσου ισχυρή heavy metal σκηνή με τους Βρετανούς και τους Γερμανούς κατά την θρυλική δεκαετία του ’80, τα τελευταία χρόνια αποδεικνύουν ότι οργανώνουν μια συνολική πνευματική αντεπίθεση στο ευρωπαϊκό βίο και η «μεταλλική μουσική» δεν θα μπορούσε παρά να βγει ωφελημένο από αυτή την εξέλιξη. Το 2016 η γαλλική σκηνή του αυθεντικού heavy metal μας χάρισε εξαιρετικά δείγματα. Αρχικά θα σταθώ στο Ep «Burn Out» των πολλά υποσχόμενων Electric Shock. Το «Burn Out» τοποθετείται υφολογικά κάπου ανάμεσα στο κλασικό metal και στο αμερικανικό heavy metal των 80’s. Χαρακτηριστικά του αποτελούν ο ρυθμός και η δύναμη που θυμίζουν τις παλιές καλές μέρες της αγαπημένης μας μουσικής, οι ωραίες συνθέσεις (κάποιες εξ αυτών παραπέμπουν
από την ακρόαση του δίσκου «Lost In Space» των Άγγλων Fury. Πρόκειται για το δεύτερο album του εν λόγω συγκροτήματος (είχε προηγηθεί το «The Lighting Dream» του 2014), στο οποίο ακούμε ατόφιο heavy metal γεμάτο μελωδίες που μένουν στο νου. Η απόχρωση της φωνής του Julian Jenkins είναι καλή, η κιθάρα του Beasley σαρώνει και τα ρυθμικά μέρη συμπληρώνουν με στιβαρότητα. Η αισθητική του εξωφύλλου και η θεματολογία του δίσκου έχουν να κάνουν με την λογοτεχνία επιστημονικής φαντασίας. Εκτίμησή μου είναι πως αν το «Lost In Space» είχε κυκλοφορήσει την δεκαετία του ’80, οι Fury θα έπαιζαν στις συναυλίες τους μπροστά σε πολλές χιλιάδες οπαδούς.
Αλλά και οι Άγγλοι Dark Forest, που παίζουν power metal με αρκετές όμως true επιρροές, κυκλοφόρησαν τον αξιόλογο τέταρτο δίσκο τους υπό τον τίτλο «Beyond The Veil». Πρόκειται για μια ενδιαφέρουσα δουλειά που διαθέτει ήχο μεστωμένο με επικά γλυκές μελωδίες και στίχους που αφορούν τους μύθους και την φανταστική λογοτεχνία -κάποιοι εκ των οποίων έχουν και πατριωτικό περιεχόμενο. Τέλος, οι Σκωτσέζοι Farseer παρουσίασαν την πρώτη τους ολοκληρωμένη κυκλοφορία. Πρόκειται για το «Fall Before The Dawn», έναν συμπαθητικό power metal δίσκο με επική ατμόσφαιρα και στίχους εμπνευσμένους από τα πεδία της λογοτεχνίας του φανταστικού.
στο ανόθευτο NWOBHM ενώ άλλες εκφράζουν ένα όμορφο κράμα heavy metal και rock ‘n’ roll) κι ένα εξώφυλλο που παραπέμπει στους Wishbone As του «Twin Barrels Burning». Κοντολογίς, ακούστε το Ep των Electric Shock γιατί αποτελεί μια εξαιρετική κυκλοφορία. Ικανοποιητική υπήρξε και η πρώτη ολοκληρωμένη κυκλοφορία των Loraine Cross, που φέρει τον τίτλο «Army Of Shadows». Με την μουσική τους ταυτότητα κάπου ανάμεσα στο true και το power metal, και διαθέτοντας πολύ ενδιαφέροντα κιθαριστικά μέρη, οι Loraine Cross αφήνουν με την σειρά τους πολλές υποσχέσεις για το μέλλον. Εξαιρετικός ήταν ο δίσκος «Return Of The Warlord» των Rising Steel.
21
Αυθεντικός heavy metal ήχος, τραχιά φωνητικά και επική ατμόσφαιρα συνιστούν το τρίπτυχο της μουσικής πρότασης των Rising Steel, κι εμείς οι νεορομαντικοί προσυπογράφουμε. Τέλος, ιδιαίτερης αναφοράς χρίζει και το album «Break The Rock» των Existance. Είναι το δεύτερο του συγκεκριμένου συγκροτήματος, που παίζει μουσική με αναφορές στο αμερικανικό heavy metal των 80’s. Οι συνθέσεις του δίσκου είναι ενδιαφέρουσες, τα riffs δυνατά και τα φωνητικά του Izard πολύ καλά.
συγκροτήματα αλλά (σε αντίθεση με ό,τι συνέβη στην Γερμανία) δεν αποκόμισαν την υποστήριξη που τους άξιζε, με αποτέλεσμα η ιταλική σκηνή να παραμείνει στην αφάνεια (από την οποία εξήλθε κατά την δεκαετία του ’90). Το 2016 πάντως στην γειτονική χώρα ήρθαν στο προσκήνιο πολύ ενδιαφέρουσες κυκλοφορίες για τους ακροατές του αυθεντικού heavy metal. Πρώτη από αυτές ήταν το «Aita’s Sentence» των Etrusgrave. Το συγκρότημα του αγαπητού μας φίλου Fulberto Serena μας χάρισε έναν δίσκο στον οποίο κυριαρχούν οι «ατσάλινες κιθάρες», που έχει στιβαρά και «ξερά» ρυθμικά μέρη και αποτελείται από εμπνευσμένες true metal συνθέσεις με επικά doom γνωρίσματα. Άλλη μια ενδιαφέρουσα ιταλική κυκλοφορία ήταν αυτή των Silverbone. Οι «Ιταλοί Running Wild» προσέφεραν στο «μεταλλικό ακροατήριο» πολύ καλό τον δίσκο «Wild Waves», κύρια γνωρίσματα του οποίου υπήρξαν οι επικές μελωδίες, τα δυνατά ρυθμικά μέρη και το μπάσο που καλπάζει, σε συνθέσεις που εύστοχα θα χαρακτήριζε κανείς ως πειρατικούς heavy metal ύμνους. Τέλος, οι Tytus κυκλοφόρησαν το «Rises». Πρόκειται για έναν δίσκο που σαρώνει κυριολεκτικά και αποτίνει φόρο τιμής στο αληθινό heavy metal, αποτελώντας μια από τις καλύτερες κυκλοφορίες του 2016.
Τευτονικό Ατσάλι Αφήνοντας την γαλλική σκηνή δεν θα μπορούσαμε να πάμε αλλού παρά στην γειτονική Γερμανία. Όπως ήταν αναμενόμενο, και κατά το 2016, στην Γερμανία κυκλοφόρησαν ενδιαφέρουσες μουσικές δουλειές. Μια από αυτές ήταν και το album «King Is Rising» των Hammer King. Σε αυτή την περίπτωση έχουμε να κάνουμε με αυθεντικό, τευτονικό «μέταλλο», επικό, με υμνικά ρεφρέν, που θυμίζει Primal Fear στις καλές τους στιγμές και ερεθίζει την ακοή μας με τίτλους τραγουδιών (που αρέσουν σ’ εμάς τους νεορομαντικούς) όπως «Reichshammer» και «For The God And The King». Συμπαθητικός ήταν και ο δίσκος «The Relic» των Skullwinx. Με βάση το επικό power και με περάσματα true metal, οι Skullwinx παρουσίασαν μια ενδιαφέρουσα δουλειά. Χρειάζεται, όμως, να δώσουν λίγη προσοχή στα φωνητικά. Παρόμοια χαρακτηριστικά είχε και ο δίσκος «Hell Rider» των Metal Law. Ωστόσο, εξαιρετικά ενδιαφέρον ήταν το «The Lizzard Rider» των Booze Control. Πρόκειται για τον τρίτο δίσκο του συγκροτήματος, ο οποίος διαθέτει καλές συνθέσεις, στίχους εμπνευσμένους από τους κόσμους της λογοτεχνίας του φανταστικού κι εξώφυλλο με θεματολογία επιστημονικής φαντασίας. Σε πολύ υψηλό επίπεδο κινήθηκαν οι Αυστριακοί Liquid Steel, κυκλοφορώντας τον δεύτερο δίσκο τους που φέρει τον τίτλο «Midnight Chaser». Οι Liquid Steel μας χάρισαν αληθινό heavy metal, σε εμπνευσμένες συνθέσεις που τραγουδήθηκαν με μελωδικά φωνητικά οι αποχρώσεις των οποίων ζωντάνεψαν την αίσθησης της άγουρης εφηβείας των 80’s. Οι στίχοι περιέχουν αναφορές σε ρομαντικούς ποιητές και σε θεματικές της λογοτεχνίας του φανταστικού ενώ το εξώφυλλο του δίσκου συνδυάζει την πεζοδρομιακή αριστοκρατική αλητεία με την fantasy αισθητική, εκφράζοντας τις βασικές αισθητικές γραμμές της αυθεντικής «μεταλλικής ταυτότητας». Αναμφίβολα, το «Midnight Chaser» αποτελεί μια από τις καλύτερες κυκλοφορίες του 2016.
Ιβηρική Επίθεση
Ιταλική Σχολή Η περίπτωση της Ιταλίας διαφέρει τόσο από την γαλλική όσο κι από εκείνη της Γερμανίας. Και τούτο γιατί (σε αντίθεση με τους Γάλλους) οι Ιταλοί διέθεταν κατά την δεκαετία του ’80 αρκετά σπουδαία heavy metal 22
Περνώντας στην ιβηρική χερσόνησο θα σταθώ αρχικά στην Ισπανία, όπου και κατέγραψα άλλες δυο σημαντικές κυκλοφορίες στον χώρο του New Wave Of Traditional Heavy Metal. Πρώτη και καλύτερη είναι το Ep «Lethal Protector» των Frenzy (καμιά σχέση με την παλαιότερη ομώνυμη βρετανική μπάντα). Είναι η παρθενική δουλειά των Ισπανών που περιλαμβάνει πέντε τραγούδια εξαίσιου true metal που διαλέγεται και με το αμερικανικό heavy metal των 80’s. Οι στιχουργικές του αναφορές παραπέμπουν στα comics και την λογοτεχνία του φανταστικού. Το ίδιο και η αισθητική του εξωφύλλου. Ακούστε τους Frenzy και απολαύστε μουσικούς δυναμίτες όπως τα «Sin City Calls» και «Change To Green». Ωστόσο, και οι Hitten κυκλοφόρησαν τον εξίσου ενδιαφέρον δίσκο «State Of Shock». Υπέροχο true metal με εμφανείς speed και power αποχρώσεις. Αυτή είναι η συνταγή των Ισπανών κι εμείς προσυπογράφουμε. Αλλά και οι γείτονές τους Πορτογάλοι μπορούν να υπερηφανεύονται για τον δίσκο «The Cycle Never Ends» που κυκλοφόρησε το συγκρότημα Ravensire. Οι Ίβηρες παίζουν το απόλυτο
epic metal, επενδυμένο με φωνητικά που σε ορισμένα σημεία παραπέμπουν στον παλιό καλό Paul Di Anno ενώ το ασπρόμαυρο εξώφυλλο συμπληρώνει αισθητικά την επική αυθεντικότητα της πρότασής τους.
Κρύο Σουηδικό Μέταλλο Μια χώρα με σεβαστή «μεταλλική παράδοση» και ηχηρές παρουσίες στο πεδίο του New Wave Of Traditional Heavy Metal είναι αναμφίβολα η Σουηδία. Κατά το έτος που μας πέρασε εντόπισα δυο αξιόλογες κυκλοφορίες αυτού του ύφους στην σκανδιναβική χώρα. Πρώτη εξ αυτών, ο ομώνυμος δίσκος των Narnia. Με όνομα εμπνευσμένο από τον λογοτεχνικό τόπο του σπουδαία συγγραφέα φανταστικής λογοτεχνίας Κ.Σ. Λιούις, οι Narnia μας χάρισαν ένα πολύ ενδιαφέρον δίσκο χριστιανικού heavy metal. Εξίσου καλός ήταν και ο δίσκος των Scarblade που κυκλοφόρησε υπό τον τίτλο «The Cosmic Wrath». Η εν λόγω κυκλοφορία περιέχει τραγούδια αυθεντικού heavy metal, με ωραία ρεφρέν τα οποία τραγουδά η Ελληνίδα Αλίκη Κωστοπούλου.
Η Ευχάριστη Έκπληξη της Πολωνίας Ευχάριστη έκπληξη για την σκηνή του New Wave Of Traditional Heavy Metal αποτελεί η Πολωνία. Με συγκροτήματα όπως οι Divine Weep και οι Lux Perpetua οι Πολωνοί έχουν εισέλθει δυναμικά στο πεδίο του νεότερου αυθεντικού heavy metal. Συγκεκριμένα, κατά το 2016, η κυκλοφορία που αξίζει μνείας είναι το Ep «Casus Belli» των Savager. Πρόκειται για μια εκπληκτική δουλειά! Ο ήχος των Πολωνών μοιάζει να βγήκε απ’ το αμόνι του NWOBHM. Οι κιθάρες είναι τραχιές, τα φωνητικά γρέντζα αλλά και μελωδικά συνάμα, και τα τραγούδια του Ep όλα ανεξαιρέτως σε κορυφαίο επίπεδο. Αν μη τι άλλο, το «Casus Belli» συγκαταλέγεται αναμφίβολα ανάμεσα στα καλύτερα albums της χρονιάς που πέρασε.
Η Ελβετική Κορυφή Ένας ακόμη από τους κορυφαίους δίσκους της περσινής χρονιάς κυκλοφόρησε από το ελβετικό συγκρότημα Sin Starlett φέροντας τον τίτλο «Digital Overlord». Στην προκειμένη περίπτωση έχουμε να κάνουμε με ένα «μεταλλικό κόσμημα», που ο ακροατής απολαμβάνει από την αρχή μέχρι το τέλος χωρίς να ανιχνεύει καμιά άνιση στιγμή. Οι Sin Starlett παρουσίασαν συνθέσεις έξοχου, αυθεντικού heavy metal, με γρήγορους ρυθμούς που θυμίζουν τους Judas Priest της εποχής του «Defenders Of
The Faith» και τους παλιούς Accept, δίχως όμως να χάνουν την μουσική τους ταυτότητα. Η φωνή του Elias Felber διαθέτει μια ιδιαίτερη χροιά και παραπέμπει στον Shelton (όντας όμως πιο μελωδική). Τέλος, η αισθητική του album συνδέεται άρτια με το πεδίο της επιστημονικής φαντασίας. Συμπερασματικά, το «Digital Overlord» αποτελεί σημείο αναφοράς για το πώς πρέπει να παίζεται το σύγχρονο heavy metal.
Στον Υπόλοιπο Κόσμο Οι ενδιαφέρουσες κυκλοφορίες στο χώρο του N.W.O.T.H.M. δεν περιορίστηκαν όμως στην γηραιά ήπειρο. Στην Αυστραλία, οι Elm Street, ένα συγκρότημα που υιοθετεί συνειδητά όλα τα κλισέ των 80’s που μας αρέσουν, κυκλοφόρησαν το «Knock Em Out With A Metal Fist». Το album αυτό είναι αρκετά καλό και κινείται μουσικά κάπου ανάμεσα στο κλασικό heavy metal, το power και το thrash.
Πατρώα Γη Άφησα ως τελευταίο ευρωπαϊκό σταθμό την χώρα μας. Η Ελλάδα διαθέτει σήμερα μια αξιόλογη «μεταλλική σκηνή» και το σημαντικότερο είναι ότι υπάρχουν αρκετά συγκροτήματα που εστιάζουν στο αυθεντικό heavy metal. Ένα από αυτά είναι και οι Dexter Ward. Με όνομα εμπνευσμένο από τους λογοτεχνικούς κόσμους του Lovecraft το ελληνικό συγκρότημα επέστρεψε το 2016 με το album «Rendevouz With Destiny». Με ήχο «ατσάλινο» και ταυτόχρονα μελωδικά γλυκό, το «Rendevouz With Destiny» αποτέλεσε άξια συνέχεια του υπέροχου πρώτου δίσκου τους. Τοι 2016 επέστρεψε και το ιστορικό συγκρότημα των Marauder με το album «Bullethead». Πρόκειται για μια δυνατή δισκογραφική δουλειά αυθεντικού heavy metal με power αποχρώσεις και «μεταλλικούς ύμνους» όπως το «Dark Legion». Εξαιρετικός ήταν ο δίσκος «Fireborn» των Crimson Fire. Με ήχο που συνδυάζει αρμονικά επιρροές από το true, το power και το pop metal της δεκαετίας του ’80, οι Crimson Fire μας χάρισαν ένα διαμάντι του ελληνικού heavy metal, το οποίο χαρακτηρίζουν οι εμπνευσμένες συνθέσεις και τα μελωδικά ρεφρέν. Πολυαναμενόμενη ήταν ωστόσο και η επιστροφή των Dark Nightmare με το album «Tortured Souls» το οποίο αποτελεί ένα σπουδαίο ακόμη δείγμα επικού heavy-power metal που μας χάρισαν οι βορειοελλαδίτες. Άξιες αναφορών είναι και ορισμένες ακόμη κυκλοφορίες. Το συγκρότημα σύμβολο της παλιάς «μεταλλικής φρουράς» της μακεδονικής γης, δηλαδή οι Sarissa, κυκλοφόρησαν το «Nemesis». Το μονομελές σχήμα των Validor συνέχισε να τιμά το πολεμόχαρο επικό heavy metal κυκλοφορώντας τον πολύ καλό τρίτο του δίσκο του, που φέρει τον τίτλο «Hail to Fire». Το επίσης μονομελές σχήμα Hercules έκανε την παρθενική του εμφάνιση με τον δίσκο «Metal Pounding». Ο νεαρός οργανωτής του ακολουθεί μια ενδιαφέρουσα μουσική ατραπό αλλά του προτείνω να ακούσει τις συμβουλές που του είχα δώσει στο παρελθόν προκειμένου να διορθώσει τις ατέλειες του παρόντος. 23
Η.Π.Α. Αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες καταγράφηκαν κάποιες από τις κορυφαίες κυκλοφορίες στον χώρο του σύγχρονου αυθεντικού heavy metal. Πρώτη εξ αυτών το «Other World» των Ancient Empire. Ο εν λόγω δίσκος περιέχει οκτώ υπέροχα ταργούδια. Με κιθάρες που κεντούν maidenικές ηχοκλωστές, με πολύ καλά φωνητικά, με στιβαρά ρυθμικά μέρη που αντλούν επιρροές από τους παλιούς Judas Priest και Accept και με αισθητικές παραπομπές στην λογοτεχνία επιστημονικής φαντασίας, οι Αμερικανοί μας χάρισαν έναν από τους καλύτερους δίσκους του 2016. Εξίσου σπουδαία ήταν και η παρθενική εμφάνιση των Moros Nyx. Με όνομα εμπνευσμένο από την ελληνική μυθολογία και λαογραφία, το συγκρότημα αυτό μέσω του εκπληκτικού album «Revolution Street» μας χάρισε συνθέσεις έξοχου epic metal, με στιχουργικές αναφορές τόσο στην λογοτεχνία του φανταστικού όσο και στην πολιτική, και με ρεφρέν που θα χαρακτήριζα απλά ως..ισοπεδωτικά! Τρίτη, και ισάξια με τις προηγούμενες αμερικανική κυκλοφορία, το «The Armor Of Ire» των Eternal Champion. Το συγκρότημα που εμπνεύστηκε το όνομά του από το λογοτεχνικό σύμπαν του Michael Moorcock κληροδότησε την «μεταλλική κοινότητα» με έναν δίσκο ορισμό του αυθεντικού, εμπνευσμένου, επικού heavy metal, ο οποίος συγκαταλέγεται αναμφισβήτητα ανάμεσα στους καλύτερους του περσινού έτους.
Πολύ ενδιαφέρουσα ήταν και η ομώνυμη δισκογραφική πρόταση των Hellion Prime, που κυκλοφόρησε με ένα εξώφυλλο sci fi θεματικής παρόμοιο με τα καλαίσθητα comics της δεκαετίας του ’50. Οι Hellion Prime αντλούν επιρροές από το power και το true metal αλλά τα γυναικεία φωνητικά τους προσδίδουν και έναν neo-metal απόηχο. Άλλη μια εξαιρετική παρουσία ήταν και εκείνη των Gygax. Το εν λόγω συγκρότημα δημιουργήθηκε από πρώην μέλη των Gypsy Hawk και μουσικά κινείται κάπου ανάμεσα στο αυθεντικό heavy metal και το hard rock. Ο δίσκος τους φέρει τον τίτλο «Critical Hits» και περιέχει ωραίες συνθέσεις, fantasy στιχουργικές θεματικές και ρεφρέν που μένουν στο μυαλό, κάνοντας τα τραγούδια «hits». Αξιόλογη περίπτωση αποτελεί και το album «Mists Of Time» των Legendry. Οι Legendry είναι επικοί μέχρι το κόκκαλο και κύρια μουσική επιρροή τους είναι προφανές ότι αποτελούν οι Manilla Road. Ο δίσκος τους πρέπει οπωσδήποτε να ακουστεί από κάθε ακροατή του αυθεντικού epic metal. Ενδιαφέρον πάντως παρουσιάζει και ο δίσκος «Night Hides The World» των Spellcaster, που ηχητικά αποτελεί μίγμα επιρροών του New Wave Of British Heavy Metal και νεότερων ήχων. Άξιο αναφοράς και το «Hellfriends» των Demon Bitch, το οποίο αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της «underground» επικής αυθεντικότητας.
Καναδικά «Μεταλλεία» Ο Καναδάς υπήρξε άλλη μια χώρα που τα συγκροτήματά του συνέβαλλαν στην ανάπτυξη του «μεταλλικού κύματος» το οποίο σάρωσε τον κόσμο κατά το 2016. Συγκεκριμένα, οι Axxion κυκλοφόρησαν το «Βack In Time» και η αλήθεια είναι ότι μουσικά τίμησαν τον τίτλο του album στο έπακρο. Το «Βack In Time» αποτελεί έναν heavy metal θησαυρό, που αν οι πληροφορίες του booklet του δεν μας ενημέρωναν ότι κυκλοφόρησε την χρονιά που μας πέρασε, θα νόμιζε κανείς ότι αποτελεί κάποιο
ξεχασμένο «πολύτιμο μέταλλο» του New Wave Of British Heavy Metal. Ωστόσο, εκτός από τους Axxion η καναδική σκηνή για το 2016 έχει να υπερηφανεύεται και για τους Striker, οι οποίοι επέστρεψαν με το «Stand In The Fire». Πρόκειται για μια δυνατή δισκογραφική δουλειά που βασίζεται στις γρήγορες ταχύτητες και γεμίζει τα αυτιά μας με αυθεντικό «μεταλλικό ήχο». Εξαιρετικά τραγούδια του συγκεκριμένου δίσκου τα «Too Late» και «Phoenix Lights». Τέλος, οι Spell μας χάρισαν το λυρικά ρομαντικό, εξαιρετικό album «For None And All» που θυμίζει τις σημαντικές στιγμές των Blue Oyster Cult.
Λατινική Αμερική Σε αυτή την «βαρυμεταλλική παλινόρθωση» του 2016 δεν θα μπορούσε να μην συμβάλει και η λατινική Αμερική. Μια εκπληκτική κυκλοφορία καταγράφηκε στην Κολομβία, όπου οι Steel Hammer παρουσίασαν την πρώτη και ομώνυμη δουλειά τους. Πρόκειται για ένα album που πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα για όσους προτιμούν το επικό heavy metal. Με ασπρόμαυρο εξώφυλλο, που απεικονίζει έναν σιδερά στο αμόνι του και αποπνέει την αύρα του πιο cult, epic underground, οι Steel Hammer παίζουν το απόλυτα γνήσιο heavy metal, επιλέγοντας maidenικές αποχρώσεις για τις κιθαριστικές τους δισολίες, ρυθμικά μέρη που παραπέμπουν τους Judas Priest της εποχής του «Screaming For Vengeance» και φωνητικά σε στυλ Udo, καταφέρνοντας να διατηρήσουν όλες τις συνθέσεις του δίσκου σε κορυφαίο επίπεδο. Αλλά και στην Βραζιλία κυκλοφόρησαν εξίσου σημαντικά albums. Οι Sweet Danger έκαναν την πρώτη τους εμφάνιση με το στιβαρό «Women, Leather and Hell». Ο Yuri Fulone συγκέντρωσε σε έναν ολοκληρωμένο δίσκο τα τραγούδια από τα τρία Ep του. Πρόκειται για άλλη μια καταπληκτική κυκλοφορία για τους λάτρεις του απόλυτου, του αυθεντικού epic metal. Τίτλος της, η εμφατική για την κουλτούρα του γνήσιου heavy metal φράση «In Steel You Can Trust». Τέλος, οι Grey Wolf μας χάρισαν τοn τρίτο δίσκο τους που φέρει τον τίτλο «Glorious Death» και περιέχει τραγούδια απολαυστικού και γνήσιου επικού true metal, με στιχουργικές αναφορές στο έργο του σπουδαίου συγγραφέα επικής φανταστικής λογοτεχνίας Robert Howard. Επίσης, στην Χιλή, δυο συγκροτήματα ξεχώρισαν, χαρίζοντας στους υπερασπιστές του αυθεντικού heavy metal δυο δισκογραφικά διαμάντια. Το τριμελές συγκρότημα Lucifers Hammer με την πρώτη full length κυκλοφορία του, δηλαδή 24
το album «Beyond The Omens», κατάφερε να συνθέσει εμπνεύσεις αυθεντικού επικού heavy metal ήχου, ισορροπώντας δημιουργικά τις επιρροές από τους Iron Maiden, τους Manowar, τους Judas Priest και τους Omen. Εξίσου ενδιαφέρουσα και η κυκλοφορία του δίσκου «Electric Conjuring» από τους Iron Spell. Είναι ο πρώτος των Χιλιανών και στα τραγούδια του αποτυπώνονται οι επιρροές των Riot και των The Rods, δίχως όμως να θέτουν σε κίνδυνο την ιδιαίτερη μουσική ταυτότητα του νέου αυτού συγκροτήματος ενώ και σε αυτή την δισκογραφική δουλειά υπάρχουν στιχουργικές αναφορές σε έργα της λογοτεχνίας φαντασίας και τρόμου. Στην Αργεντινή οι Raptore κυκλοφόρησαν το καταιγιστικό «Rage N Fever» και οι Metaluria το επιθετικά εξαίσιο «Fuerzas en la Noche» ενώ στο Μεξικό οι Save Me το πολύ καλό «Wolves Army».
Επίμετρο Όσα γράφτηκαν παραπάνω δεν αφήνουν περιθώρια για αμφιβολίες. «Οι σάλπιγγες ήχησαν τους οξείς ήχους1» της ανασύνταξης των μουσικών «μεταλλικών λεγεώνων». «Παντού γύρω βροντούν τα σφυριά και οι καπνοί πνίγουν τον αέρα, καθώς όλοι οι φούρνοι και όλα τα αμόνια δουλεύουν2», παράγοντας στιλπνά πνευματικά όπλα για τις αισθήσεις και τις ψυχές των νεορομαντικών. Κι ενώ «τα παλαιά άνθη πέφτουν και στολίζουν με ευγνωμοσύνη το έδαφος που καλύπτει τις ρίζες από τις οποίες τράφηκαν και στέλνουν ακόμα το άρωμά τους με χαρά και νοσταλγία προς τον κορμό που τα έθρεψε3», η νεκρική ερημιά αυτής της έρημης γης που πατούμε, γεννά από την μήτρα της σιωπής ένα αμείλικτο ερώτημα. Υπάρχουν άραγε ακόμη αρκετοί από τους συμπολεμιστές της παλιάς Φρουράς; Βλέπετε γύρω σας κάποιους νεότερους κληρονόμους τους; Ποιοι είναι αυτοί που θα ανταποκριθούν σήμερα στο κάλεσμα της μεταλλικής σάλπιγγας; Χωρίς ελπίδα αλλά με την χαρά μιας άλογης εσωτερικής ζωτικότητας να θερμαίνει την καρδιά, και τον «γάργαρο ήχο από τις παντιέρες που πλαταγιάζουν4» να ανεβαίνει ως τα ουράνια, σκύβω κι αφουγκράζομαι τους παλμούς, την μυστική βουή του πολιτισμικού μας παρελθόντος, κι απ τα «μπουμπούκια, τις στεφάνες και τους κάλυκες θέλω να σας πλέξω τώρα ένα ιερό στεφάνι5». «Όσοι ζωντανοί, προσέλθετε6»! ~~~~~~~~~~~~~~~ 1.Τζ. Ρ. Ρ. Τόλκιν, «Ο Άρχοντας Των Δακτυλιδιών». 2.R. A. Salvatore, «Ο Μοναχικός Ντρόου». 3.Φρειδερίκος Σλαϊερμάχερ, «Λόγοι Περί Θρησκείας». 4.Ρέι Μπράντμπερι, «Κάτι Κολασμένο Έρχεται Προς τα Εδώ». 5.Φρειδερίκος Σλαϊερμάχερ, «Λόγοι Περί Θρησκείας». 6.Ίων Δραγούμης, «Όσοι Ζωντανοί»
Συνέντευξη του Γιάννη Παπαδημητρίου από το ελληνικό συγκρότημα
Dark Nightmare στην Μαίρη Ιορδανίδου και τον Σταμάτη Μαμούτο
Α
κούγοντας την τελευταία ολοκληρωμένη κυκλοφορία σας, θα μπορούσαμε να πούμε ότι ο ήχος της ισορροπεί ανάμεσα στο κλασικό επικό heavy metal και το power. Εσείς ως δημιουργοί πως θα περιγράφατε το μουσικό της ύφος; Περισσότερο κλασικό heavy με αρκετή ατμοσφαιρικότητα θα το περιέγραφα. Περισσότερα στοιχεία ατμοσφαιρικού black θα έλεγα ότι έχει ο δίσκος. Πόσος καιρός χρειάστηκε ώστε να ηχογραφήσετε το εν λόγω album; Θέλετε να μας πείτε πού ηχογραφήθηκε και με ποιον; Περίπου ενάμιση χρόνο κάναμε γιατί δεν δουλεύαμε βιαστικά και ηχογραφήθηκε σε διάφορες περιοχές. Αρχικά τα τύμπανα ηχογραφήθηκαν στην Καβάλα, το μπάσο και οι κιθάρες στην Αθήνα, τα πλήκτρα στα Γρεβενά και οι φωνές μισές Αθήνα μισές Κοζάνη. Είστε ικανοποιημένοι με την μέχρι στιγμής ανταπόκριση του κοινού; Είμαστε αρκετά ικανοποιημένοι παρόλο που ο δίσκος είναι γενικότερα λίγο δύσκολος στο άκουσμα σε σχέση με τον προηγούμενο που ήταν περισσότερο απλός και άμεσος. Ποια είναι τα συγκροτήματα που σήμερα θεωρείτε ότι εξακολουθούν να αποτελούν κύριες επιρροές σας; Δύσκολη ερώτηση! Κι αυτό γιατί τα ακούσματα είναι πάρα πολλά και όχι μόνο από την metal σκηνή. Θα πρέπει πάντως να λάβουμε υπόψη πως έχουν ιδιαίτερη σημασία τα ακούσματα της περιόδου που συνθέτουμε την μουσική μας. Η αισθητική και η θεματολογία των δίσκων σας δείχνει να παραπέμπει στους μύθους και στην λογοτεχνία του φανταστικού; Αποτελούν πράγματι αυτά τα δυο πεδία επίκεντρα των αναγνωστικών σας ενδιαφερόντων; Αν ναι, ποιοι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς; Οι στίχοι έχουν να κάνουν περισσότερο με καταστάσεις που βιώνουμε, προβληματισμούς και πολλές φορές κάποια γεγονότα του παρελθόντος. Περισσότερο στο ιστορικό παρά στο μυθολογικό πεδίο εστιάζουμε, όπως για παράδειγμα στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Πως βλέπετε το γενικότερο κλίμα της ελληνικής heavy metal σκηνής; Ποια ελληνικά συγκροτήματα ξεχωρίζετε; Πιστεύω πως είναι πολύ ψηλά η ελληνική σκηνή και συνέχεια ανακαλύπτω συγκροτήματα που με εντυπωσιάζουν. Δεν θα πω τα μεγάλα σχήματα που εννοείται πως «γουστάρω με 1000»! Θα προτιμήσω να σταθώ στην μπάντα που ξεχωρίζω τον τελευταίο καιρό και είναι οι Universe 217. Έχετε προγραμματίσει κάποιες συναυλίες στο προσεχές χρονικό διάστημα; Η μόνη προγραμματισμένη είναι τον Ιούνιο στην Καστοριά, ως suport σχήμα στον Βlaze Βayley. Ωστόσο προσπαθούμε να κλείσουμε κάτι για Θεσσαλονίκη και Αγρίνιο. Υπάρχουν πολλοί ακρατές οι οποίοι εκτιμούν ότι συγκροτήματα όπως το δικό σας, που συνδέουν τις μουσικές τους προτάσεις με θεματικές που προκρίνουν μια επική αντίληψη για την ζωή και φέρνουν στο προσκήνιο μύθους ή λαϊκές παραδόσεις, εκτός από τέρψη προσφέρουν και μια ευκαιρία στον ακροατή προκειμένου να έρθει σε επαφή με κάποιες βαθύτερες και αρχετυπικές αξίες. Ποια η γνώμη σας επ’ αυτού; Πιστεύετε κι εσείς ότι το επικό heavy metal αποτελεί μια μουσική γέφυρα, που αν ο ακροατής διαβεί θα τον φέρει σε επαφή με υψηλά πνευματικά σχήματα; Κοιτάξτε, τα μοναδικά τραγούδια μας που ακολουθούν τέτοιο μονοπάτι είναι τα «Dragonlakes» και «Defenders of the Borderland». Τα υπόλοιπα έχουν τελείως διαφορετική θεματολογία. Σίγουρα πάντως πολλές φορές τυχαίνει να ακούσεις ένα τραγούδι και μετά να κάτσεις να ασχοληθείς με την ιστορία του και να το ψάξεις βαθύτερα. Θέλετε να μας αναφέρετε κάποιους τρόπους επικοινωνίας, που ενδεχομένως να ενδιαφέρουν όσους αναγνώστες του περιοδικού μας θέλουν να έρθουν σε επαφή μαζί σας; Ο πιο άμεσος τρόπος είναι με μήνυμα στην σελίδα μας, στο facebookhttps://www.facebook.com/Dark-Nightmare130420970323557/?fref=ts και μετά στο e-mail της μπάντας dnightmare99@hotmail.com Τα τελευταία λόγια δικά σας. Eυχαριστούμε πολύ για την υποστήριξη και ελπίζουμε ο κόσμος να απολαμβάνει την μουσική μας και αυτά τα λίγα live που μπορούμε και κάνουμε.. Δισκογραφία Dark Nightmare Earth in Danger The Blood Land Serpents of the Night The Human Liberty Spirit Nightmares Split Beneath the Veils of Winter Despair and Hope Tortured Souls 25
Demo Demo Demo Split Full-length Video Full-length EP Full-length
2001 2003 2004 2007 2009 2011 2012 2013 2016
Η Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ απέκτησε ραδιοφωνική εκπομπή! Κάθε Σάββατο και Κυριακή, από τις 14:00 έως τις 16:00. Στον διαδικτυακό ραδιοφωνικό σταθμό
rockmachine.gr
Ο Σταμάτης Μαμούτος παρουσιάζει την εκπομπή
ΑΤΣΑΛΙΝΟ ΡΟΔΟ
Αυθεντικό Heavy Metal - Φανταστική Λογοτεχνία - Ρομαντισμός
Πολυ ιμα Με αλλα Alkana Welcome To My Paradise (1978) Ένα είδος που βρίθει ξεχωριστής προσέγγισης είναι αυτό που αναφέρεται ως obscure (ή crossover) Hard Rock, καλύπτει -κυρίως- την περίοδο 19771983 και περιλαμβάνει συγκροτήματα που ενώ ο ηχητικός κορμός τους ήταν το hard rock, φλέρταραν έντονα και με το heavy metal, δημιουργώντας ένα άκρως γοητευτικό αμάλγαμα. Ενδεικτικά αναφέρω τους μεγάλους Winterhawk, Ashbury, μα και τους σχεδόν άγνωστους Moonstone και Survivor. Οι Καλιφορνέζοι Alkana, δημιούργημα του κιθαρίστα και βασικού συνθέτη τους Danney Alkana, τιμούν με το μοναδικό τους άλμπουμ κι αυτοί το ιδίωμα περί του οποίου ο λόγος. Το «Welcome To Paradise» αποτελείται από επτά συνθέσεις εξαίσιας μουσικής ομορφιάς, λεπτοδουλεμένες και μπολιασμένες τόσο με το σκληρό και συνάμα μελωδικό ήχο της δεκαετίας του ’70, όσο και με το πρωτογενές heavy metal. Progressive περάσματα (κάθε άλλο παρά άνευρα και περιττά) που εξυπηρετούν τα τραγούδια, φοβερές μελωδίες, επικό –σε αρκετά σημείασυναίσθημα και κυρίαρχες κιθάρες, οριοθετούν το ύφος αυτής της έξοχης δισκογραφικής δημιουργίας. Ευθείς 70’s hard rock παιάνες όπως το εναρκτήριο «California Rock ‘n’ Roll Queen» ή το (με σαφείς Deep Purple αναφορές) «Head Games», συνυπάρχουν ιδανικά με 26
το γεμάτο heavy riffs «Montezuma’s Sweet Revenge», το ταχύ «On Your Own» και το λυρικό, εντεκάλεπτο αριστούργημα «The Tower» (με τα έξοχα θέματα στο πιάνο, να παρεμβάλλονται στη ροή του τραγουδιού), που αποτελεί ένα μουσικό έργο τέχνης εκ των κορυφαίων της δεκαετίας του. H πασιφανής εκτελεστική δεινότητα των μουσικών, ολοκληρώνεται ιδανικά, με μια εκπληκτικής χροιάς και επικολυρικής καθαρότητας φωνή. Αυτή ανήκει στον Jack Rucker o οποίος πέντε χρόνια αργότερα, και κάτω από το ψευδώνυμο Damien King I, θα αποτελέσει τον ιδανικό ερμηνευτή του «Deliver Us» των ανυπέρβλητων Warlord! Η μεστή, διαυγής παραγωγή και το παραμυθένιο εξώφυλλο -ενδεικτικό της συνολικής αισθητικής προσέγγισης των Alkana- ολοκληρώνουν το τελικό αποτέλεσμα, το οποίο διατρανώνει τη διαχρονική του αξία, τριάντα εννιά χρόνια μετά την ηχογράφηση του. Συνέχεια δεν υπήρξε, ωστόσο το μεγαλείο του «Welcome To Paradise»παραμένει αναλλοίωτο σε πείσμα των θλιβερών καιρών…
Assassin License To Kill (1985) 1985. Το heavy metal κυριαρχεί σε κάθε πολιτεία της Αμερικής, απ’ όπου και νέα συγκροτήματα δημιουργούνται, δίνοντας συνέχεια και νέα πνοή στο κορυφαίο μουσικό ιδίωμα. Οι Assassin, προερχόμενοι από το Pittsburgh και έπειτα από ένα single το 1983 (στο οποίο εμπεριέχονται dyo συνθέσεις: «Fools Don’t Know» και «Feels So Good»), κυκλοφορούν το ντεμπούτο -και μοναδικό- τους δίσκο από την παντελώς άσημη Micro Mix, με έδρα την Pennsylvania. Ο ήχος του κουιντέτου (που διέθετε και ιδανικό image!) διχάζεται ανάμεσα στο hard rock των αρχών της δεκαετίας
27
Σελεφαῒς
τότε καταλαβαίνουμε πὼς ἔχουμε κοιτάξει πίσω, διὰ μέσου τῶν φιλντισένιων πυλῶν, ἐντὸς τοῦ κόσμου τῶν θαυμάτων ὁ ὁποῖος ἦταν δικός μας πρὶν καταλήξουμε σοφοὶ καὶ δυστυχεῖς. Ὁ Κυράνης τελείως ἀπροσδόκητα ἀνεκάλυψε τυχαῖα τὸν παληὸ κόσμο τῶν παιδικῶν του χρόνων. Ὠνειρευόταν τὸ σπίτι ποὺ γεννήθηκε, τὸ μεγάλο λίθινο σπίτι, τὸ ζωσμένο μὲ κισσό, ἐκεῖ ὅπου δεκατρεῖς γενεὲς τῶν προγόνων του εἶχαν ζήσει, καὶ ὅπου εἶχε ἐλπίσει νὰ πεθάνῃ. Ἦταν φεγγαρόλουστη νυχτιά, καὶ εἶχε ξεγλιστρήσει κρυφὰ ἔξω στὸ εὐωδιαστὸ καλοκαιρινὸ βράδυ, μέσ’ ἀπὸ τοὺς κήπους, πρὸς τὰ κάτω ἀπ’ τὶς πεζοῦλες, πέρ’ ἀπ’ τὶς ψηλὲς βελανιδιὲς τοῦ πάρκου, καὶ κατὰ μῆκος τοῦ μακροῦ λευκοῦ δρόμου πρὸς τὸ χωριό. Τὸ χωριὸ φαινόταν πολὺ παληό, φαγωμένο στὴν ἄκρη σὰν τὸ φεγγάρι ποὺ ξεκινοῦσε νὰ φθίνῃ, καὶ ὁ Κυράνης ἀναρωτιόταν ἂν οἱ μυτερὲς στέγες τῶν μικρῶν σπιτιῶν ἔκρυβαν ὕπνο ἢ θάνατο. Στὸν δρόμο ὑπῆρχαν λόγχες ἀπὸ ψηλὸ γρασσίδι, καὶ τὰ τζάμια τῶν παραθυριῶν σὲ κάθε πλευρὰ ἦσαν εἴτε σπασμένα εἴτε θολὰ ποὺ κοιτοῦσαν ἐπίμονα. Ὁ Κυράνης δὲν εἶχε χρονοτριβήσει, ἀλλὰ εἶχε βαδίσει βαριὰ λὲς καὶ εἶχε κληθῆ γιὰ κάποιον σκοπό. Δὲν τόλμησε νὰ μὴν ὑπακούσῃ στὰ κελεύσματα ἀπὸ φόβο μήπως ἀποδειχθῇ μιὰ ψευδαίσθησι σὰν τὶς παρορμήσεις καὶ τὶς προσδοκίες τοῦ ἐγρηγόρου βίου, ποὺ δὲν ὁδηγοῦν σὲ κανένα σκοπό. Ἔπειτα εἶχε κατεβῆ ἕνα μονοπάτι ποὺ ὡδηγοῦσε ἔξω ἀπ’ τὸν δρόμο τοῦ χωριοῦ πρὸς τ’ ἀκρόβραχα τοῦ καναλιοῦ, καὶ εἶχε φθάσει στὸ τέρμα τῶν πραγμάτων – στὸν γκρεμὸ καὶ στὴν ἄβυσσο ὅπου ὅλο τὸ χωριὸ καὶ ὁ κόσμος ὅλος ἔπεφτε ἀπότομα μέσα στὴν δίχως ἠχὼ κενότητα τοῦ ἀπείρου, καὶ ὅπου ἀκόμη κι’ ὁ οὐρανὸς μπροστὰ ἦταν κενὸς καὶ ἀφώτιστος ἀπὸ τὸ κατακερματισμένο φεγγάρι καὶ τ’ ἀτενίζοντα ἄστρα. Ἡ πίστι τὸν εἶχε προτρέψει νὰ προχωρήσῃ, ἐπάνω ἀπὸ τὸν γκρεμὸ καὶ ἐντὸς τοῦ χάσματος, ὅπου εἶχε αἰωρηθῆ χαμηλά, χαμηλά, χαμηλά, πέρ’ ἀπὸ σκοτεινά, ἀσχημάτιστα, ἀνονείρευτα ὄνειρα, σφαῖρες ποὺ ἀχνόφεγγαν καὶ ἐνδέχεται νὰ ἦσαν ὄνειρα ἐν μέρει φανερωμένα, καὶ φτερωτὰ πλάσματα ποὺ γελῶντας ἔμοιαζαν νὰ περιπαίζουν τοὺς ὀνειροπόλους ὅλων τῶν κόσμων. Τότε μία σχισμὴ φάνηκε ν’ ἀνοίγεται στὸ σκότος μπροστά του, καὶ διέκρινε τὴν πόλι τῆς κοιλάδος, νὰ λαμπυρίζῃ ἐκθαμβωτικὰ πέραθε, κάτω μακριά, μὲ βάθος τὴν θάλασσα καὶ τὸν οὐρανό, καὶ ἕνα χιονοστεφὲς ὄρος πλησίον τῆς ἀκτῆς.
Διήγημα τοῦ Χάουαρντ Φίλιπς Λάβκραφτ Ἀπόδοσις: Εὐστράτιος Εὐ. Σαρρῆς Εἰς μνήμην Ἰωάννου Συκουτρῆ
Σ
’ ἕνα ὄνειρο ὁ Κυράνης εἶδε τὴν πόλι στὴν κοιλάδα, καὶ τὴν ἀκρογιαλιὰ παραπέρα, καὶ τὴν χιονισμένη βουνοκορφὴ ποὺ βιγλίζει ψηλάθε τὴν θάλασσα, καὶ τὶς φανταχτερὰ χρωματισμένες γαλέρες ν’ ἀρμενίζουν ἔξω ἀπ’ τὸ λιμάνι πρὸς τὶς μακρυνὲς ἐπικράτειες ὅπου ἡ θάλασσα φιλεῖ τὸν οὐρανό. Σ’ ἕνα ὄνειρο ἦταν ἐπίσης ποὺ ἀπέκτησε τ’ ὄνομά του «Κυράνης», γιατὶ στὸν ἐγρήγορο βίο του ἀπεκαλεῖτο μὲ διαφορετικὸν ὄνομα. Ἴσως ἦταν φυσικὸ γι’ αὐτὸν νὰ ὀνειρευθῇ ἕνα νέο ὄνομα, ὡς ὁ στερνὸς τῆς οἰκογενείας του, καὶ ὡς μόνος μεταξὺ τῶν ἀπαθῶν ἑκατομμυρίων τοῦ Λονδίνου, ἔτσι ποὺ ἐλάχιστοι βρίσκονταν ὥστε νὰ τοῦ μιλοῦν καὶ νὰ τοῦ θυμίζουν ποιὸς ὑπῆρξε. Ἀπώλεσε τὰ χρήματα καὶ τὶς γαῖες του, καὶ δὲν τὸν ἔμελε γιὰ τὶς συνήθειες τῶν ἀνθρώπων γύρω του, ἀλλὰ προτιμοῦσε νὰ ὀνειρεύεται καὶ νὰ γράφῃ γιὰ τὰ ὄνειρά του. Ὅ,τι ἔγραφε τὸ κορόϊδευαν ἐκεῖνοι ποὺ τοὺς τὸ παρουσίαζε, ὥστε μετὰ ἀπὸ κάποιο διάστημα φύλαγε τὰ γραπτά του γιὰ τὸν ἑαυτό του, καὶ ἐν τέλει ἔπαψε νὰ γράφῃ. Ὅσο περισσότερο ἀπεσύρετο ἀπὸ τὸν κόσμο γύρω του, τόσο πειὸ θαυμαστὰ ἔγιναν τὰ ὄνειρά του, καὶ θὰ ἦταν τελείως ἀνώφελο νὰ ἐπιχειρήσῃ νὰ τὰ περιγράψῃ στὸ χαρτί. Ὁ Κυράνης δὲν ἦταν μοντέρνος, καὶ δὲν εἶχε παρόμοιο τρόπο σκέψεως μὲ ἄλλους ποὺ ἔγραφαν. Ἐνῷ ἐκεῖνοι ὑπερέβαλλαν ἑαυτὸν νὰ ξεγυμνώσουν τὴν ζωὴ ἀπὸ τὶς πλουμιστὲς τηβέννους τοῦ μύθου, καὶ νὰ παρουσιάσουν μὲ γυμνὴ ἀσχήμια τὸ ἀπαίσιο πρᾶγμα ποὺ εἶναι ἡ πραγματικότητα, ὁ Κυράνης γύρευε τὴν ὀμορφιὰ καὶ μόνο. Ὅταν ἡ ἀλήθεια καὶ ἡ πεῖρα ἀπετύγχαναν νὰ τὴν φανερώσουν, τὴν γύρευε στὴν φαντασία καὶ στὶς ψευδαισθήσεις, καὶ τὴν ἀνεκάλυψε στὸ ἴδιο του τὸ κατώφλι, ἀνάμεσα στὶς νεφελώδεις θύμησες τῶν παραμυθιῶν καὶ τῶν ὀνείρων τῆς παιδικῆς ἡλικίας.
Ὁ Κυράνης εἶχε ξυπνήσει ἀκριβῶς κατὰ τὴν στιγμὴ ποὺ ἀντίκρυσε τὴν πόλι, ὡστόσο γνώριζε ἀπὸ τὴν στιγμιαία ματιὰ ὅτι δὲν ἦταν καμμιὰ ἄλλη παρὰ ἡ Σελεφαΐς, στὴν κοιλάδα τῆς Οὔθ – Ναργκάι πέρ’ ἀπὸ τοὺς Ταναρίους λόφους, ἐκεῖ ὅπου τὸ πνεῦμα του εἶχε ζήσει ὁλάκερη τὴν αἰωνιότητα μιᾶς ὥρας κάποιο ἀπομεσήμερο τοῦ θέρους ἐδῶ καὶ πολὺ καιρό, ὅταν εἶχε ξεγλιστρήσει ἀπὸ τὴν παραμάννα του ἀφήνοντας τὴν ζεστὴ θαλασσινὴ αὔρα νὰ τὸν νανουρίσῃ ἐνόσῳ κοιτοῦσε τὰ σύννεφα ἀπὸ τὸν κοντινὸ στὸ χωριὸ γκρεμό. Εἶχε διαμαρτυρηθῆ τότε, ὅταν τὸν εἶχαν βρεῖ, ξυπνήσει, καὶ μεταφέρει στὸ σπίτι, γιατὶ ἀκιβῶς μόλις τὸν ξύπνησαν κόντευε νὰ μπαρκάρῃ μὲ μιὰ χρυσαφένια γαλέρα γιὰ ἐκεῖνες τὶς ποθεινὲς ἐπικράτειες ὅπου ἡ θάλασσα φιλεῖ τὸν οὐρανό. Καὶ τώρα ἦταν ὁμοίως ἀγανακτισμένος γιὰ τὸ ξύπνημα, γιατὶ εἶχε βρεῖ τὴν μυθώδη πολιτεία του μετὰ ἀπὸ σαράντα βαρετὰ χρόνια.
Δὲν βρίσκονται πολλοὶ ἄνθρωποι ποὺ ἀναγνωρίζουν ποιὰ θαύματα τοὺς φανερώνονται ἐντὸς τῶν ἱστοριῶν καὶ τῶν ὁραμάτων τῆς νηότης τους. Γιατὶ τὸν καιρὸ ποὺ σὰν παιδιὰ ἀκοῦμε καὶ ὀνειρευόμαστε, δὲν συλλογιζόμαστε παρὰ μὲ σκέψεις ἀμέστωτες, καὶ ὅταν ὥριμοι πλέον παλεύουμε νὰ θυμηθοῦμε, ἔχουμε γίνη νωθροὶ καὶ κοινότοποι ἀπὸ τὸ δηλητήριο τῆς ζωῆς. Ὅμως κάποιοι ἀπὸ ἐμᾶς ξυπνοῦμε κατὰ τὴν νύχτα μὲ παράξενα φαντάσματα γητεμμένων λόφων καὶ κήπων, κρηνῶν ποὺ τραγουδοῦν στὸν ἥλιο, χρυσαφένιων γκρεμῶν ποὺ γέρνουν πάνωθε τῶν θαλασσῶν ποὺ φλοισβίζουν, πεδιάδων ποὺ ἐκτείνονται ὣς τὶς κοιμωμένες πολιτεῖες ἀπὸ ὀρείχαλκο καὶ πέτρα, καὶ ἡσκιερῶν λόχων ἀπὸ ἥρωες ποὺ ἱππεύουν λευκοὺς στολισμένους ἵππους στὶς παρυφὲς πυκνῶν δασῶν. Καὶ 28
Ὅμως ὕστερ’ ἀπὸ τρεῖς νύχτες ὁ Κυράνης ἐπέστρεψε στὴν Σελεφαΐδα. Ὁμοίως μὲ πρίν, ὠνειρεύθηκε πρῶτα τὸ χωριὸ ὡς κοιμώμενο ἢ νεκρό, καὶ τὴν ἄβυσσο ἐντὸς τῆς ὁποίας ἔπρεπε κάποιος νὰ αἰωρηθῇ ἐν σιωπῇ. Κατόπιν ἡ σχισμὴ ἐμφανίσθηκε πάλι καὶ ἀντίκρυσε τοὺς φεγγοβόλους μιναρέδες τῆς πόλεως, καὶ εἶδε τὶς χαρίεσσες γαλέρες ἀγκυροβολημένες στὸν κυανὸ λιμένα, καὶ παρατήρησε τὰ δέντρα γκίνγκο ἀπὸ τὸ ὄρος Ἄραν νὰ λικνίζωνται στὴν θαλασσινὴ αὔρα. Ὅμως τούτη τὴν φορὰ δὲν τὸν ἅρπαξαν ἀπὸ ἐκεῖ, καὶ ὄντας πλάσμα φτερωτὸ κατέβαινε βαθμιαῖα ἐπάνω ἀπὸ μιὰ χλοερὴ πλαγιὰ ὥσπου τελικὰ τὰ πόδια του ἀκούμπησαν ἁπαλὰ στὸ χόρτο. Εἶχε ὄντως ἐπανέλθει στὴν κοιλάδα τῆς Οὔθ – Ναργκάι καὶ στὴν μεγαλοπρεπῆ πολιτεία τῆς Σελεφαΐδος. Κατηφορικὰ στὸν λόφο ἀνάμεσα στὴν εὐωδιαστὴ πρασινάδα καὶ στὰ ζωηρόχρωμα λουλούδια πορεύθη ὁ Κυράνης, ἐπάνω ἀπὸ τὸν ἀφρισμένο Ναράξα ἀπὸ τὸ μικρὸ ξύλινο γεφύρι ὅπου εἶχε λαξεύσει τ’ ὄνομά του πολλὰ χρόνια πίσω, καὶ διὰ μέσου τοῦ ψιθυρίζοντος ἄλσους πρὸς τὴν πολὺ μεγάλη λίθινη γέφυρα τὴν πλησίον τῶν πυλῶν τῆς πόλεως. Ὅλα ἦσαν ὅπως παληά, μήτε τὰ μαρμάρινα τείχη εἶχαν ξεθωριάσει, μήτε τὰ ἐπὶ τῶν τειχῶν γυαλισμένα ὀρειχάλκινα ἀγάλματα εἶχαν θαμπώσει. Καὶ ὁ Κυράνης ἐννόησε πὼς δὲν ἦταν ἀπαραίτητο νὰ τρέμῃ μὴ τυχὸν τὰ ὅσα γνώριζε ἔχουν χαθῆ, ὅτι ἀκόμη καὶ οἱ καστροφύλακες στοὺς προμαχῶνες ἦσαν οἱ ἴδιοι κι’ ὡστόσο τὸ ἴδιο νέοι ὅπως τοὺς θυμόταν. Ὅταν εἰσῆλθε ἐντὸς τῆς πόλεως, πέρ’ ἀπὸ τὶς ὀρειχάλκινες πύλες καὶ ἐπὶ τῶν ὀνυχόστρωτων ὁδῶν, οἱ πραμματευτὲς καὶ οἱ καμηλιέρηδες τὸν χαιρέτησαν σὰν νὰ μὴν εἶχε λείψει ποτέ· καὶ ἦταν τὸ ἴδιο στὸν γαλαζοπράσινο ναὸ τοῦ Νάθ – Χόρθαθ, ὅπου οἱ στεφανωμένοι μὲ ὀρχιδέες ἱερεῖς τοῦ εἶπαν πὼς δὲν ὑφίσταται ὁ χρόνος στὴν Οὔθ – Ναργκάι, παρὰ μόνον ἀέναη νεότητα. Ἔπειτα ὁ Κυράνης διένυσε τὴν ὁδὸ τῶν κιόνων πρὸς τὸ τεῖχος τῆς θάλασσας, ἐκεῖ ποὺ σύχναζαν οἱ ἔμποροι καὶ οἱ ναυτικοί, καὶ παράξενοι ἄνθρωποι ἀπὸ τὶς ἐπικράτειες ὅπου ἡ θάλασσα φιλεῖ τὸν οὐρανό. Ἐκεῖ παρέμεινε ἀρκετὴν ὥρα, χαζεύοντας ἔξω πέρ’ ἀπὸ τὸ ἡλιόλουστο λιμάνι ὅπου τὰ κυματάκια λαμπύριζαν κάτω ἀπὸ ἕναν ἥλιον ἀνεγνώριμο,
καὶ ὅπου κινοῦντο ἁπαλὰ οἱ γαλέρες ἀπὸ μακρυνοὺς ὑπερπόντιους τόπους. Κοίταξεν ἐπίσης τὸ ὄρος Ἄραν νὰ ὀρθώνεται βασιλικὰ ἀπὸ τὴν ἀκτή, μὲ τὶς χαμηλότερες πλαγιές του δασωμένες ἀπὸ λικνιζόμενα δέντρα καὶ μὲ τὴν λευκὴ κορυφή του νὰ ἀγγίζῃ τὸν οὐρανό. Περισσότερο ἀπὸ ποτὲ ἄλλοτε ὁ Κυράνης ποθοῦσε νὰ ταξειδέψῃ μὲ μιὰ γαλέρα γιὰ ἐκείνους τοὺς μακρυνοὺς τόπους περὶ τῶν ὁποίων εἶχε ἀκούσει πλῆθος παράξενων ἱστοριῶν, καὶ γύρεψε πάλι τὸν καπετάνιο ποὺ εἶχε συμφωνήσει νὰ τὸν μεταφέρῃ, πολλὰ
ἐκτείνωνται νωχελικὰ ὑπὸ τὸ ἡλιόφως ποὺ ἔμοιαζε νὰ μὴν ἐξασθενῇ μήτε νὰ χάνεται ποτέ. Τελικὰ ὁ Ἄθιμπ τοῦ ἀνακοίνωσε ὅτι τὸ ταξείδι τους κόντευε νὰ τελειώσῃ, καὶ ὅτι σύντομα θὰ ἔδεναν στὸ λιμάνι τῆς Σεράννιαν, τῆς ῥόδινης μαρμάρινης πολιτείας τῶν νεφελῶν, ποὺ εἶναι θεμελιωμένη ἐπὶ τῆς αἰθέριας ἀκτῆς ἀπ’ ὅπου ὁ δυτικὸς ἄνεμος ῥέει ἐντὸς τοῦ οὐρανοῦ. Ἀλλὰ καθὼς ξάνοιγε τὸν ὑψηλότερον ἀπὸ τοὺς σκαλιστοὺς πύργους τῆς πόλεως, ἀκούσθηκεν ἕνας ἦχος κάπου στὸν χῶρο, καὶ ὁ Κυράνης ξύπνησε στὴν Λονδρέζικη σοφίτα του.
χρόνια πίσω. Βρῆκε τὸν ἄνδρα, τὸν Ἄθιμπ, νὰ κάθεται στὸ ἴδιο κασσόνι μπαχαρικῶν ὅπως παληά, ὁ δὲ Ἄθιμπ ἔδειχνε νὰ μὴν ἀντιλαμβάνεται πὼς εἶχε κυλήσει κάποιος χρόνος. Κατόπιν οἱ δυό τους λαμνοκώπησαν πρὸς μία γαλέρα στὸ λιμάνι, καὶ δίνοντας παραγγέλματα στοὺς λαμνοκόπους, ἔβαλαν πλώρη γιὰ τὴν κυματώδη Σερενάρια θάλασσα τὴν ἄγουσα στὸν οὐρανό. Γιὰ ἀρκετὲς ἡμέρες γλιστροῦσαν λικνιζόμενοι μὲ χάρι ἐπάνω στὸ νερό, μέχρι ποὺ ἐπὶ τέλους ἔφθασαν στὸν ὁρίζοντα, ὅπου ἡ θάλασσα φιλεῖ τὸν οὐρανό. Ἐδῶ ἡ γαλέρα δὲν διέκοψε δι’ ὅλου τὴν πορεία της, ἀλλὰ αἰωρήθη ἀκόπως στὸ κυανὸ τοῦ οὐρανοῦ διὰ μέσου λευκῶν ἀφράτων νεφῶν μὲ ῥοδαλὲς ἀποχρώσεις. Καὶ πέρα κάτω ἀπὸ τὴν καρῖνα ὁ Κυράνης μποροῦσε νὰ δῇ παράξενες χῶρες καὶ ποταμοὺς καὶ πολιτεῖες ἀσύφταστης καλλονῆς, νὰ
Γιὰ πολλοὺς μῆνες μετὰ ποὺ ὁ Κυράνης γύρευε ματαίως τὴν θεσπέσια πολιτεία τῆς Σελεφαΐδος καὶ τὶς γαλέρες της ποὺ πηδοῦσαν στὸν οὐρανό, καὶ παρ’ ὅλο ποὺ τὰ ὄνειρά του τὸν ταξείδεψαν σὲ πολλοὺς πεντάμορφους καὶ ἀθρύλητους τόπους, οὐδεὶς ἐξ ὅσων γνώρισε μποροῦσε νὰ τοῦ ἀποκαλύψῃ πῶς νὰ βρῇ τὴν Οὔθ – Ναργκάι πέρ’ ἀπὸ τοὺς Ταναρίους λόφους. Κάποια νύχτα διέτρεξε πετῶντας σκοτεινὰ ὄρη ὅπου ἔκαιγαν ἀμυδρές, μοναχικὲς φωτιὲς μὲ μεγάλες ἀποστάσεις νὰ τὶς χωρίζουν, καὶ παράξενα δασύμαλλα κοπάδια μὲ κωδωνοφόρους ὁδηγούς. Καὶ στὸ πλέον ἐρημικὸ μέρος τούτης τῆς λοφόσχημης περιοχῆς, τὸ τόσο δυσπρόσιτο ποὺ λιγοστοὶ ἄνθρωποι θὰ μποροῦσαν νὰ τὸ ἔχουν δεῖ, ἐντόπισε ἕνα τρομακτικὰ ἀρχαῖο τεῖχος ἢ ὑπερυψωμένο δρόμο λίθινο νὰ ἑλίσσεται κατὰ μῆκος κορυφογραμμῶν καὶ κοιλάδων, ὑπερβολικὰ γιγαντιαῖο γιὰ νὰ τὸ ἔχῃ ὑψώσει ἀνθρώπινο χέρι, καὶ τόσο μακρὺ ποὺ καμμιά του ἄκρη δὲν ἦταν ὁρατή. Πέραν τοῦ τείχους μέσα στὴν γρίζαν αὐγὴ ἔφθασε σὲ μιὰ γῆ μὲ γραφικοὺς κήπους καὶ κερασιές, καὶ μόλις ὁ ἥλιος σκόρπισε ψηλάθε φῶς ξάνοιξε τέτοια καλλονὴ ἀπὸ κόκκινους καὶ λευκοὺς ἀνθούς, πράσινα φυλλώματα καὶ γρασσιδότοπους, λευκὰ μονοπάτια, κρυστάλλινα ῥυάκια, κυανὲς λιμνοῦλες, σκαλιστὲς γέφυρες καὶ παγόδες μὲ κοκκινόχρωμες σκεπές, ποὺ πλήρης ἀπολαύσεως ἀπολησμόνησε στιγμιαῖα τὴν Σελεφαΐδα. Ἀλλὰ ἐπανῆλθε στὴν μνήμη του μόλις περπάτησε κάποιο λευκὸ μονοπάτι πρὸς μία παγόδα μὲ κόκκινη σκεπή, καὶ θὰ εἶχε ῥωτήσει τοὺς ἐντόπιους σχετικὰ μὲ αὐτήν, ἂν δὲν διεπίστωνε τὴν μὴ ὕπαρξι ἀνθρώπων ἐκεῖ, παρὰ μόνο πουλιῶν, μελισσῶν καὶ πεταλουδῶν. Κάποιαν ἄλλη νύχτα ὁ Κυράνης ἀνέβαινε ἀτελείωτα μιὰν ὑγρὴ
29
λίθινη στριφογυριστὴ σκάλα, ὥσπου ἔφθασε σ’ ἕνα πυργοπαράθυρο ποὺ εἶχε θέα πρὸς μιὰν ἀπέραντη πεδιάδα κι’ ἕναν ποταμὸ φωτισμένα ἀπὸ τὸ γεμᾶτο φεγγάρι. Καὶ στὴν βουβὴ πόλι ποὺ ἐκτεινόταν πέρ’ ἀπὸ τὴν ὄχθη τοῦ ποταμοῦ εἶχε τὴν ἐντύπωσι ὅτι διέκρινε κάποιο χαρακτηριστικὸ ἢ διάταξι ποὺ τοῦ ἦταν ἤδη γνώριμη. Θὰ εἶχε κατεβῆ νὰ ῥωτήσῃ τὸν δρόμο γιὰ τὴν Οὔθ – Ναργκάι ἂν δὲν εἶχε ἐκλυθῆ μιὰ τρομερὴ αὐγὴ ἀπὸ κάποιον ἀπόμακρο τόπο πέραν τοῦ ὁρίζοντος, φανερώνοντας τὴν καταστροφὴ καὶ τὴν ἀρχαιότητα τῆς πόλεως, καὶ τὸν καλαμόσπαρτο βουρκότοπο, καὶ τὸν θάνατο ποὺ σκεπάζει τὴν χώρα, ὅπως τὴν εἶχε σκεπάσει ἀπὸ τότε ποὺ ὁ βασιλέας Κυναράθολις μὲ τὴν ἐπάνοδο στὴν πατρίδα ἀπὸ τὶς κατακτήσεις του βρῆκε τὴν ἐκδίκησι τῶν θεῶν. Ἔτσι ὁ Κυράνης γύρευε ματαίως τὴν θεσπέσια πολιτεία τῆς Σελεφαΐδος καὶ τὶς γαλέρες ποὺ ἀρμενίζουν γιὰ τὴν Σεράννιαν στὸν οὐρανό, ἐνῷ ἔβλεπε ἐν τῷ μεταξὺ πλῆθος θαυμάτων καὶ κάποια φορὰ μόλις ποὺ διέφυγε ἀπὸ τὸν ὕπατον ἱερέα τὸν ἀπερίγραπτον, ὁ ὁποῖος καλύπτεται μὲ μιὰ κίτρινη μεταξωτὴ προσωπίδα καὶ κατοικεῖ ὁλομόναχος σ’ ἕνα προϊστορικὸ λίθινο μοναστήρι στὸ ψυχρὸ ἐρημῶδες ὀροπέδιο τοῦ Λέγκ. Ἐν καιρῷ ἔγινε τόσο ἀνυπόμονος μὲ τὰ θλιβερὰ μεσοδιαστήματα τῆς ἡμέρας ποὺ ξεκίνησε ν’ ἀγοράζῃ ναρκωτικὰ ὥστε ν’ αὐξήσῃ τὶς περιόδους ὕπνου. Τὸ χασὶς τὸν βοήθησε σημαντικά, καὶ κάποτε τὸν ὡδήγησε σ’ ἕνα τμῆμα τοῦ διαστήματος ὅπου δὲν ὑφίσταται ἡ μορφή, παρὰ μόνον φωτεινὰ ἀέρια ποὺ μελετοῦν τὰ μυστικὰ τῆς ὑπάρξεως. Καὶ ἕνα ἰόχρουν ἀέριο τοῦ ἐξήγησε ὅτι ἐτοῦτο τὸ τμῆμα τοῦ διαστήματος κεῖται πέραν ἐκείνου ποὺ ὠνόμαζε ἄπειρο. Τὸ ἀέριο δὲν εἶχε ἀκουστὰ γιὰ πλανῆτες καὶ ὀργανισμοὺς πρωτύτερα, ἀλλὰ κατενόησε τὸν Κυράνη ἁπλῶς ὡς κάποιον ἀπὸ τὸ ἄπειρο ὅπου ὑφίσταται ὕλη, ἐνέργεια καὶ βαρύτητα. Ὁ Κυράνης ἦταν πλέον πολὺ ἀνυπόμονος νὰ ἐπιστρέψῃ στὴν κατάσπαρτη μὲ μιναρέδες Σελεφαΐδα, ὥστε αὔξησε τὶς δόσεις τῶν ναρκωτικῶν, ὅμως στὸ τέλος ξέμεινε ἀπὸ χρήματα, καὶ δὲν μποροῦσε ν’ ἀγοράζῃ ναρκωτικά. Ἀργότερα μιὰ καλοκαιρινὴν ἡμέρα τοῦ ἔκαναν ἔξωσι ἀπὸ τὴν σοφίτα του, καὶ περιεφέρετο ἀσκόπως μέσα στοὺς δρόμους, διανύοντας δὲ μιὰ γέφυρα κατέληξε σ’ ἕνα σημεῖο ὅπου τὰ σπίτια ὁλοένα καὶ ἀραίωναν. Ἐκεῖ ἦταν ὁ τόπος ποὺ
ἦρθε ἡ ἐκπλήρωσι, καὶ ἀπάντησε τὴν πομπὴ τῶν ἐκ Σελεφαΐδος ἱπποτῶν, τῶν ἀφιχθέντων ἵνα φέρουν αὐτὸν ἐκεῖσε εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Καὶ ἦσαν ἱππότες πανώρηοι, καβάλλα σὲ ἵππους μὲ σκουρόχρωμα μέλη καὶ ἀχνόχρωμους κορμοὺς καὶ ντυμένοι μὲ στραφταλιστὲς ἀρματωσιὲς καὶ χρυσόνημες χλαμύδες μὲ λεπτοτεχνουργημένα ἐμβλήματα. Ἦσαν τόσοι στὸ πλῆθος, ποὺ ὁ Κυράνης τοὺς πῆρε γιὰ φουσσᾶτον
ὁλάκερο, ἀλλὰ ὁ ἵππαρχος τοῦ ἔκαμε γνωστὸ πὼς εἶχαν σταλῆ πρὸς τιμήν του, ἕνεκα ποὺ αὐτὸς εἶχε δημιουργήσει τὴν Οὔθ – Ναργκάι στὰ ὄνειρά του, καὶ γιὰ τοῦτο τὸν λόγο θὰ ὡρίζετο πλέον ὁ ὕπατος θεός της ἐς ἀεί. Ἀκολούθως παρέδωσαν στὸν Κυράνη ἕναν ἵππο, τὸν τοποθέτησαν ἐπὶ κεφαλῆς τῆς ἔφιππης πομπῆς καὶ κάλπασαν ὁμάδι μεγαλοπρεπῶς διὰ μέσου τῶν λοφωδῶν γρασσιδοτόπων τοῦ Σάρρεϋ καὶ παραπέρα πρὸς τὴν περιοχὴ ὅπου ὁ Κυράνης καὶ οἱ πρόγονοί του εἶχαν γεννηθῆ. Ἦταν πολὺ παράξενο, ὅμως καθὼς οἱ ἱππεῖς συνέχιζαν ἐμπρὸς ἔμοιαζαν νὰ καλπάζουν πρὸς τὰ πίσω στὴν ὁδὸ τοῦ χρόνου· γιατὶ ὅποτε διάβαιναν κάποιο χωριὸ μέσα στὴν ἀμφιλύκη ἔβλεπαν μονάχα τέτοια σπίτια καὶ βιλάνους ὅπως ἴσως νὰ εἶχαν δεῖ ὁ Τσῶσερ καὶ οἱ πρὶν ἀπὸ ἐκεῖνον, καὶ ἐνίοτε ἱππότες καβαλλάριους μὲ μικρὲς συντροφίες ἀκολούθων. Ὅταν σκοτείνιασε ταξείδευαν γοργότερα, καὶ ἐντὸς ὀλίγου πετοῦσαν ἀνεξήγητα σὰν νὰ 30
ἦσαν στὸν ἀέρα. Μὲ τὸ πρῶτο αὐγινὸ φῶς ἔπεσαν ἐπάνω στὸ χωριὸ τὸ ὁποῖο ὁ Κυράνης εἶχε δεῖ ζωντανὸ στὰ μικρᾶτα του καὶ κοιμώμενο ἢ νεκρὸ στὰ ὄνειρά του. Ἦταν ζωντανὸ τώρα, καὶ οἱ πρωινοὶ νοικοκυραῖοι ἔκλιναν εὐγενικὰ τὴν κεφαλὴ καθὼς οἱ ἱππεῖς διάβαιναν μὲ ποδοβολητὸ καὶ κλαγγὴ τὸν δρόμο καὶ ἔβγαιναν στὸ μονοπάτι ποὺ τελείωνε στὴν ἄβυσσο τοῦ ὀνείρου. Ὁ Κυράνης εἶχε βυθισθῆ στὸ παρελθὸν σὲ τούτη τὴν ἄβυσσο μόνο τὴν νύχτα, καὶ ἦταν περίεργος γιὰ τὸ πῶς θὰ ἔμοιαζε ὑπὸ τὸ φῶς τῆς ἡμέρας, γι’ αὐτὸ παρατηροῦσε ἀγωνιωδῶς καθὼς ἡ φάλαγγα ζύγωνε στὸ χεῖλος της. Τὴν στιγμὴ ποὺ κάλπασαν στὸν ἀνηφορικὸ τόπο πρὸς τὸν γκρεμό, ἕνα χρυσαφένιο ἐκτυφλωτικὸ φῶς ἀνέβλυσε κάπου ἀπ’ τὴν ἀνατολὴ καὶ κάλυψε τὸ τοπίο μὲ τ’ ἀστραφτερά του παραπετάσματα. Τελικὰ ἡ ἄβυσσος ἦταν ἕνα κοχλάζον χάος ἀπὸ ῥοδόχροο καὶ κυανὸ μεγαλεῖο, καὶ ἀόρατες φωνὲς τραγουδοῦσαν θριαμβευτικὰ καθὼς ἡ κουστωδία τῶν ἱπποτῶν βούτηξεν ἀπὸ τὸ χεῖλος καὶ αἰωρήθη μὲ χάρι καθοδικά, περνῶντας νέφη ἀχτιδοβόλα καὶ ἀσημένια φεγγοβολήματα. Οἱ ἱππεῖς αἰωροῦντο συνεχῶς πρὸς τὰ κάτω, οἱ δὲ πολεμικοί τους ἵπποι ν’ ἀλαφροδρέμουν στὸν αἰθέρα σὰν νὰ κάλπαζαν ἐπάνω σὲ χρυσὲς ἀμμουδιές, καὶ κατόπιν οἱ ὁλόφωτοι ἀτμοὶ κατελύθησαν γιὰ ν’ ἀποκαλύψουν μιὰν ὑπέρτερη λαμπρότητα, τὴν λαμπρότητα τῆς πόλεως τῆς Σελεφαΐδος, καὶ τὴν ἀκρογιαλιὰ παραπέρα, καὶ τὴν χιονισμένη βουνοκορφὴ ποὺ βιγλίζει ψηλάθε τὴν θάλασσα, καὶ τὶς φανταχτερὰ χρωματισμένες γαλέρες ποὺ ἀρμενίζουν ἔξω ἀπ’ τὸ λιμάνι πρὸς τὶς μακρυνὲς ἐπικράτειες ὅπου ἡ θάλασσα φιλεῖ τὸν οὐρανό. Καὶ ὁ Κυράνης ἐβασίλευεν ἔκτοτε ἐπὶ τῆς Οὔθ – Ναργκάι καὶ ἐπὶ πασῶν τῶν γειτονικῶν ἐπικρατειῶν τοῦ ὀνείρου, καὶ διατηροῦσε τὴν αὐλή του ἐκ περιτροπῆς στὴν Σελεφαΐδα καὶ στὴν νεφοποίητη Σεράννιαν. Βασιλεύει ἀκόμη ἐκεῖ καὶ θὰ βασιλεύῃ εὐτυχισμένα ἐς ἀεί, παρ’ ὅλο ποὺ κάτω ἀπ’τὶς ἀπόκρημνες ἀκτὲς στὸ Ἴννσμουθ οἱ παλίῤῥοιες τοῦ καναλιοῦ ἔπαιζαν χλευαστικὰ μὲ τὸ κορμὶ κάποιου ἀλήτη ποὺ εἶχε διαβῆ παραπατῶντας τὸ ἡμιεγκαταλελειμμένο χωριὸ μὲ τὴν αὐγή· ἔπαιζαν χλευαστικά, καὶ τὸ ἔῤῥιχναν ἐπάνω στὰ βράχια κοντὰ στοὺς ζωσμένους μὲ κισσὸ πύργους τοῦ Τρέβορ, ἐκεῖ ὅπου ἕνας ἀξιοσημείωτα παχὺς καὶ ἐξαιρετικὰ δυσάρεστος ἑκατομμυριοῦχος ζυθοποιὸς ἀπολαμβάνει τὴν ἀγορασμένη ἀτμόσφαιρα τῆς ἐκλιπούσης ἀριστοκρατίας. 19 Μαρτίου 2017
Σόλωνος 128, στο κέντρο των Αθηνών https://comicon-shop.gr Τηλέφωνο: 213-0080255
Επισκεφθείτε το διαδικτυακό τόπο της Φοιτητικής Λέσχης Φανταστικής Λογοτεχνίας flefalo.blogspot.gr, προκειμένου να ενημερωθείτε για την τρέχουσα επικαιρότητα της λογοτεχνίας του φανταστικού στη χώρα μας και να διαβάστε το σύνολο των άρθρων που έχουν δημοσιευθεί σε όλα τα τεύχη της «Φανταστικής Λογοτεχνίας».
flefalo.blogspot.gr Η διαδικτυακή πύλη του φανταστικού Διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου flefalo@gmail.com Φοιτητική Λέσχη Φανταστικής Λογοτεχνίας - acebook
Κυκλοφόρησε το πρώτο βιβλίο του εκδοτικού οίκου της Φ.ΛΕ.ΦΑ.ΛΟ Αναζητήστε Αναζητήστε το το σε σε βιβλιοπωλεία βιβλιοπωλεία και και comicshops comicshops του του κέντρου κέντρου των των Αθηνών Αθηνών
Εκδόσεις Κλέος kleospublications.blogspot.gr