Wij zijn Collectief Inclusie, een onderzoeksgroep vanuit de Educatieve Master in de Beeldende Kunsten op de Koninklijke Academie voor Schone Kunsten in Antwerpen. Collectief Inclusie is een paralleltraject van Kunsten Inclusief. De stappen die beide onderzoeksgroepen zetten, raken en versterken elkaar. Kunsten Inclusief richt zich op de bewustwording van het personeel van de Academie en binnen ons collectief doen we hetzelfde voor studenten. Samen willen we aan een inclusieve Academie werken. We proberen een veilige plek aan te bieden waar iedereen zich welkom kan voelen, ongeacht gender, leeftijd, taal, achtergrond, seksuele voorkeur, mentale en fysieke uitdagingen, etc.
Inclusie is voor ons het proces waarin verschillen omarmd worden. Inclusie is niet de aanpassing van het individu naar de samenleving, maar de samenleving die zich openstelt tegenover het individu.
We bedoelen hier mensen mee die om een bepaalde reden niet volwaardig kunnen deelnemen aan het sociale systeem binnen de maatschappij, door bijvoorbeeld achtergrond, seksualiteit, genderidentiteit, taal, leeftijd, religie, etc.
* Empowerment van de studenten op KASKA.
* Het inclusieve karakter van de school versterken: ontmoeting, dialoog en samenzijn bevorderen.
* Bewustwording stimuleren: studenten aanzetten tot (na)denken om het gesprek rond inclusie te starten en verder te zetten.
* Kunst en kunstgeschiedenis die vergeten werd in het curriculum (of die extra belicht moet worden) een plaats geven.
* Door middel van die kunst, kunstgeschiedenis en diversiteitsthema’s verbindingen starten met, voor en tussen de studenten.
“Xie u” (ikzieu)isdestempeldiewe drukkenoponzeinteractieveactiesin degangenvanonzeschool.De X staat symboolvoor‘mens’,voorelkindividu. Wezienallemensen,stukvoorstuk, voorwiezezijnenlatenwetendat iedereenopdeacademiezichzelfkan zijn.Iedereenmagenkansimpelweg menszijn.
Op de “Xie u dagen” nodigden we de studenten uit om hun eigen X te ontwerpen en deze met verf, stiften, stencils… op onze witte doeken te tekenen of schilderen. Op deze manier probeerden we een duidelijk signaal mee te geven aan de studenten: hier op de Academie kan iedereen gewoon mens zijn.
We brachten de studenten op de hoogte dat we actief willen samenwerken aan een inclusieve sfeer op de campus. Gedurende onze acties polsten we bij de studenten naar wat ze onthouden hebben van het onderzoeksproject van Collectief Inclusie 2020-2021. Op deze manier konden we ons makkelijker inleven in wat er bij de studenten leeft en konden we ook beter rekening houden met de noden, interesses en leefwereld van onze doelgroep.
‘Ik kom jullie ook overal tegen he.’
‘Oh
Voor een ontmoetingsplek op onze Academie maakten we babbelbanken met XXXX-kussens. Die kussens creëerden we van de X-doeken die de studenten ontwierpen op de Xie u dagen. Door middel van happenings, acties, workshops, postercampagnes en het delen van eten wilden we samen met de studenten bewuster omgaan met inclusieve thema’s. We wilden de conversatie rond die thema’s op gang brengen én houden door studenten te bevragen over hun persoonlijke belevingen en noden.
De babbelbanken vormden een veilige haven waar iedereen steeds terecht kon voor een praatje.
De postercampagne ‘Xie u graag’ belicht enkele kunstenaars of kunstdisciplines die vergeten werden in de kunstgeschiedenis of waarvan wij denken dat ze extra aandacht verdienen. Elke maand verschenen er twee posters die we verspreidden over de verschillende campussen van de ‘Koninklijke Academie voor Schone Kunsten Antwerpen’. Via een QR-code onder aan de poster kan elke voorbijganger de weg vinden naar onze website om meer informatie te vinden over de kunstenaars of disciplines. Via deze postercampagne hopen wij meerdere diverse thema’s aan te kaarten, contrasten te tonen en nieuwe inzichten te bieden. De posters zijn eveneens bedoeld om het curriculum aan te vullen en kunnen als
tool gebruikt worden tijdens lessen. Elke maand koppelden we workshops, babbelmomenten aan de thema’s en kunstenaars.
Deze workshop was bedoeld om de studenten te verbinden, we baseerden ons hiervoor op de juweelontwerpster Yuka Oyama omdat zij altijd haar volledige gemeenschap betrekt. Wij willen met de workshop een ontmoetingsmoment laten plaatsvinden met, tussen en voor studenten. Daarnaast is dit een kans om kennis te maken met het minder bekende werkveld ‘Juweelontwerp’. We kozen voor een laagdrempelige techniek ‘De Spijkermal’ om een schakelketting te creëren. We deden dat voornamelijk omdat hiervoor weinig materiaal en voorkennis nodig is. Het is een toegankelijke workshop die snel resultaat en voldoening geeft
aan de deelnemer. De insteek van deze actie is het verbinden van schakels en studenten onderling. Ter inspiratie gaven we de stelling: ‘Hoe zou een inclusief sieraad er uitzien?’.
‘Ik
ben blij dat ik nieuwe mensen leer kennen.’
‘Xie, Xie wat jij niet ziet...’ heeft als thema verbinding. We geven hierbij een knipoog naar Amalia Pica die zelf werk maakt rond het brengen en ontvangen van boodschappen, zowel verbaal als non-verbaal.
In haar werk gebruikt Amalia Pica alledaagse voorwerpen om sculpturen te maken. Ze speelt met kleur, licht en projecties in haar installaties.
We nodigden de studenten uit om samen te werken door willekeurige objecten te assembleren. Afhankelijk van de keuzes die een ander maakte, oefenden we het kijken vanuit een ander perspectief. We spraken voorbijgangers aan met de vraag ‘Xie, xie wat jij niet ziet, en het is …” en lieten ze een object kiezen waar de genoemde eigenschap volgens hen mee overeenstemt. De gekozen voorwerpen van de deelnemers werden door verschillende bevestigingstechnieken toegevoegd aan een groeiend gezamenlijk kunstwerk.
Zo vroegen we impliciet: Wat zegt een object? Wat zegt een object niet? Wat zeggen combinaties van objecten? Hoe spiegelen we dit naar mensen, culturen, gemeenschappen en de samenleving? Door gericht in te spelen op de studenten die we ontmoetten, wilden we het gesprek rond inclusieve thema’s starten.
Ons grootste doel was verbindingen opstarten tussen studenten waaruit ontmoeting en bewustwording kon groeien. We vertrokken vanuit de reeds gekende noden van de studenten dankzij het onderzoeksproject van vorig jaar. Door middel van onze acties onderzochten we verschillende pistes om het contact met de studenten zo nauw en gevarieerd mogelijk te benaderen. Maar het was moeilijk om zo’n beweging onder de studenten in één jaar op gang te krijgen.
Wij onderzochten de verbindingen, grenzen, overeenkomsten en verschillen door middel van actie en interactie. Vanuit het standpunt van de studenten stellen we vast dat er nog veel werk aan de winkel is. Enerzijds lopen de verbindingen tussen de verschillende ateliers en campussen stroef. Anderzijds lijkt de wisselwerking tussen de studenten en docenten omtrent diversiteitsthema’s nog niet op punt te staan.
Gedurende ons onderzoek merkten we op dat het belangrijk is dat we studenten een gevoel van bevestiging geven. Actief luisteren en samenwerken via actie en reactie zijn het recept voor een inclusieve school. Bij de eerste gesprekken viel het op dat studenten niet altijd wisten wat het begrip ‘inclusie’ inhoudt. Sommigen
vonden de term op zich al afschrikkend klinken. Wij hebben het begrip van zijn sokkel proberen te halen om het terug te brengen naar de werkvloer van de studenten. We hebben geprobeerd het probleem omtrent ‘Inclusie’ beter te begrijpen en het taboe te doorbreken. Het was duidelijk dat beelden op een campus vol kunstenaars de aandacht trekken. Onze posters, de workshops en de resultaten via de website en Instagram vielen op. Het consequent dragen van de overalls zorgde voor onze herkenbaarheid als Collectief Inclusie. Studenten reageerden doorgaans enthousiast en nieuwsgierig op onze happenings.
De laagdrempeligheid van onze acties zorgde ervoor dat we meer studenten konden bereiken. Zoek interactie met voorbijgangers door het scannen van QR-codes of het uitdelen van koekjes (want eten verbindt). Zorg voor toegankelijke en snelle workshops in een omgeving waarin veiligheid en samenhorigheid centraal staan. Als je geen concrete actie onderneemt om contact te zoeken met studenten, zoals een workshop, dan tonen mensen weinig interesse of participatie.
‘Als
we in de eerste plaatsmens,tegenover andere mensen.’
