Zdrowie rodziny

To mikroskopijny obrońca naszego organizmu, który z wielką precyzją potrafi naprawiać uszkodzenia łańcuchów DNA. Chroni też komórki przed toksynami i neutralizuje stres...

TEKST mgr Marta Stachura

selenu Po śladach do

Selen należy do grupy pierwiastków śladowych, czyli takich, które choć w przyrodzie występują w mikroskopijnych ilościach, są niezbędne do prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu.

Z powodu ich trudnej do oznaczenia zawartości w naturze zostały one stosunkowo późno przebadane. W przypadku selenu był to rok 1817. Odkrycia dokonał szwedzki chemik J.J. Berzelius, a nowemu pierwiastkowi nadał nazwę od imienia greckiej bogini Księżyca - Selene. Dokładne przebadanie selenu i oznaczenia jego poziomu we krwi było jednak możliwe dopiero 100 lat później, gdy technika badań laboratoryjnych weszła na wyższy poziom.

Selen

suplement diety

Zawiera organiczną formę selenu pozyskiwaną z drożdży. W jednej tabletce znajduje się aż 100 μg selenu. Selen pomaga w: prawidłowym funkcjonowaniu układu odpornościowego; zachowaniu zdrowych włosów i paznokci; ochronie komórek przed stresem oksydacyjnym. Tabletki, 100 szt.

Po śladach do… zdrowej tarczycy

Jednym z narządów w ludzkim organizmie, gdzie selen występuje w największej ilości jest tarczyca. Bez selenu staje się ona całkiem bezbronna. Nie jest w stanie produkować hormonów (warunkujących metabolizm, a także nasz nastrój czy nawet stan skóry i włosów), a także ulega uszkodzeniom przez wolne rodniki tlenowe. Na to wszystko reaguje wzmożonym stanem zapalnym. Odpowiednia podaż Se do organizmu powoduje budowę jego sił obronnych o nazwie „selenoproteiny”. Związki te czuwają nad prawidłowym przebiegiem procesu tworzenia hormonów T3 i T4, a powstałe w jego toku wolne rodniki natychmiast neutralizują. Dlatego właśnie suplementacja selenu

odgrywa tak znaczącą rolę w przypadku chorób tarczycy (niedoczynność), z zaburzeniami autoimmunologicznymi (choroba Hashimoto) na czele.

Po śladach do… wysokiej odporności

W immunologicznej odpowiedzi na infekcję bierze udział wiele komórek. Odpowiednio wysoki poziom selenu w organizmie pobudza je do obrony swojego terytorium przed wirusami. Dzięki temu infekcje nie mają ciężkiego przebiegu, a wirus, który przedostanie się do wnętrza naszego ciała, nie ma możliwości namnażania się. Selen jako budulec selenoprotein unieszkodliwia powstające wtedy wolne rodniki i nie dopuszcza do powstania stresu oksydacyjnego, który mógłby uszkodzić komórki gospodarza. Niestety, jeżeli poziom Se jest zbyt niski, możliwości obronne organizmu zostają osłabione i np. grypę przechodzimy w dużo cięższy sposób. Badania wykazały także inną drogocenną rolę selenu w naszym organizmie. Pierwiastek ten ma umiejętność naprawiania uszkodzeń w łańcuchach DNA! Dzięki temu zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwory: prostaty, układu pokarmowego, płuc, pęcherza i skóry. W związku z tym, od 2003 r. na opakowaniach żywności i suplementów diety w USA widnieje informacja, iż „wg niektórych badań spożywanie Se może zmniejszyć ryzyko wystąpienia niektórych nowotworów”.

Po śladach do… wytrzymałości na stres oksydacyjny

Dzięki swoim właściwościom przeciwutleniającym selen wygrywa ze stresem oksydacyjnym. Rozliczne badania prowadzone na całym świecie wykazały, że dzięki temu może zmniejszać stan zapalny i objawy towarzyszące astmie, a to przekłada się na

Stres oksydacyjny to stan nadmiaru wolnych rodników w stosunku do obecnych w organizmie przeciwutleniaczy. Powoduje przedwczesne starzenie się, niszczy neurony w obrębie mózgu i uszkadza łańcuchy DNA.

Zalecane dawki selenu

Płeć Wiek Na dobę

Niemowlęta do 1 r. ż. 15-20 µg

Dzieci 1-4 r.ż 20 µg

Dzieci

Dzieci

Kobiety i mężczyźni

Kobiety w ciąży i karmiące piersią 4-9

10-12; >13 r.ż. 30 µg

40 µg; 50 µg

55 µg

70 µg

zmniejszenie częstotliwości stosowania sterydów. Obniża też ryzyko wystąpienia choroby Alzheimera, Parkinsona i stwardnienia rozsianego. Natomiast u osób, które są już chore, selen dostarczany w diecie, np. pod postacią orzechów brazylijskich, poprawia funkcje umysłowe, zdolności werbalne i łagodzi nasilenie dolegliwości.

Po śladach do… źródeł selenu

Se w naturze występuje w połączeniu z białkiem. Dlatego najwięcej zawierają go produkty wysokobiałkowe. Spośród nich prym wiodą orzechy brazylijskie, a także tuńczyk, łosoś, podroby oraz mięso drobiowe i jaja. Dietą, która w naturalny sposób dostarcza najwięcej selenu, jest w zwiazku z tym ta z rejonu basenu Morza Śródziemnego. Najmniej Se znajduje się w owocach i warzywach, z wyjątkiem czosnku (odporność!) i suchych nasion roślin strączkowych. Jeżeli chcemy suplementować Se, wybierajmy ten w postaci organicznej, czyli pochodzący np. z drożdży lub w połączeniu z białkiem- metioniną. Przyswajanie Se zwiększymy dodatkiem witamin A, E i C, a także poprzez zażywanie go rano, na czczo, co jest szczególnie istotne w przypadku niedoczynności tarczycy.