‘
Deze bijlage is een initiatief van Leeuwarden UNESCO City of Literature, in samenwerking met uitgever Devea. Kijk ook op leeuwardencityofliterature.nl
Op de bonuspagina’s die je nu vasthoudt vind je veel over lezen en schrijven. Het is een (bescheiden) versie van zomermagazine LETTER, dat Leeuwarden UNESCO City of Literature elk jaar uitgeeft. Veel leesplezier!
Marieke Douma (20), student Online Content Creator, debuteerde onlangs met haar roman Verliefd op Duits bloed. ‘Ik kreeg als kind best vaak van mensen te horen dat het me niet zou lukken om een boek te schrijven. Ik besloot me niks aan te trekken van hun commentaar. Ik zal jullie laten zien dat het wel lukt.’
Creativiteit stroomt door het bloed van Marieke. Al op de basisschool schreef ze verhalen. Daar stond ze zelfs om bekend. Het verhaal voor Verliefd op Duits bloed ontstond op haar veertiende. Het boek, bedoeld voor jongvolwassenen, gaat over Lise die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog aansluit bij het verzet. Haar werk als verzetsstrijdster dreigt in gevaar te komen als de Duitse soldaat Kurt bij haar thuis wordt ingekwartierd. Als ze gedwongen worden samen onder te duiken, slaat de haat langzaam om in liefde.
Filmscript
Aanvankelijk wilde Marieke een filmscript schrijven. Ze is namelijk gek op films. ‘De beste manier om het verhaal verfilmd te krijgen, is door een boek te schrijven. Er wordt niet gekeken naar een filmscript.’
Die liefde voor films is begonnen door een goede vriend: ‘Hij heeft me aangestoken met het virus.’ Ze leerden elkaar kennen tijdens de mbo-opleiding Mediavormgeving. Van jongs af aan was het duidelijk dat Marieke de creatieve kant op wilde in haar leven. ‘Ik heb nog een tijdje gespeeld met het idee om actrice te worden, maar dan kies je voor een onzeker bestaan. Mediavormgeving paste goed bij me, ik leerde er filmen, fotograferen en grafisch ontwerpen.’
Die kwaliteiten bundelde ze in haar bedrijf Bilde Graphic.
Associate degree
Op haar negentiende rondde ze de opleiding af. ‘Ik vond mezelf nog te jong om fulltime aan de slag te gaan, dus koos ik voor de Associate degree Online Content Creator. Ik had geen zin meer om vier jaar te leren, dus
twee jaar was perfect.’ Drie dagen in de week gaat ze naar school, de andere dagen werkt ze.
Uitgever
Vanaf haar veertiende werkte ze aan het boek. Haar vader stuurde het ooit op naar een producent. ‘Als ik het nu teruglees, snap ik dat hij het niks vond,’ vertelt ze lachend. Ondertussen schreef ze andere verhalen. ‘Daar begon ik dan mee, maar hield er ook weer mee op.’ Dat gold niet voor Verliefd op Duits bloed. Ze bleef er aan schrijven en schaven. Niet fulltime, maar af en toe. ‘Tijdens het schrijven speelde het verhaal zich af in mijn hoofd als een film.’ Vorig jaar was het dan echt klaar. Ze stuurde het manuscript op naar Boekscout, dat het boek wilde uitgeven.
Promotie
Inmiddels is ze druk bezig met de promotie van haar debuutroman. ‘Ik heb scènes uit het boek verfilmd. Het hele boek verfilmen kost veel tijd en geld, dus ik heb van de leukste scènes een trailer gemaakt. De doelgroep is jongvolwassenen, die
moeten visueel zien waar het over gaat,’ legt ze uit. Het boek heeft een eigen Instagramaccount: @verliefdopduitsbloed. Onlangs gaf ze een presentatie voor groep 6, 7 en 8. ‘Ik wil kinderen meegegeven dat je, als je een droom hebt, je niet moet laten ontmoedigen. Ga ervoor.’
Gevraagd naar haar ideale toekomst, zegt ze: ‘Creatief bezig zijn, dingen doen die ik vet vind, in combinatie met reizen. Ik kan overal werken vanaf mijn laptop. Ik wil graag een busje kopen en gaan reizen. En later wil ik in het buitenland wonen en daar mijn bedrijf verder uitbouwen. Het liefst in de buurt van bergen.’ Tijdens haar mbo-opleiding liep ze een half jaar stage bij een bedrijf in Bergen, Noorwegen. ‘Wonen in een dal, met de bergen om me heen en in het weekend de bergen in. Dan ben ik het gelukkigst.’
Ze sluit niet uit dat er in de toekomst een nieuw boek verschijnt. ‘Ik heb meerdere ideeën. Nu alleen nog de tijd vinden om te schrijven.’
Gooi je studieboeken aan de kant en verlies jezelf in een roman! Leuk bedacht, maar welke dan? Wij vroegen het Koen Schouwenburg. Hij is niet alleen docent Communicatie bij NHL Stenden, maar ook schrijver! In 2023 verscheen zijn debuutroman Waar zijn de dagen voor en in de herfst volgt z’n nieuwe boek. Hij geeft boekentips voor het Forum in Groningen én is medemaker van de lezenisvurrukkullukpodcast.
1.
Gijs Wilbrink - De beesten (2022)
Als hoofdpersoon Isa net een paar maanden in Utrecht studeert, hoort ze dat haar vader spoorloos is verdwenen. Dit is het begin van een heerlijke geschiedenis over de boeiende familie Keller. De beesten is enerverend, gelaagd, lekker
Achterhoeks en stilistisch meesterlijk geschreven. Een van de beste Nederlandstalige romans van deze nog jonge eeuw.
2.
3.
“Mag ik eens zien wat voor apps je hebt op je telefoon? Dat vind ik interessant, zo kom ik er achter waar je interesses liggen.”
“Tuurlijk. Maar dan wil ik die van jou ook zien. Je hebt helemaal geen Spotify?”
“Ik luister naar podcasts in plaats van muziek en lees alleen maar informatief.”
“Waarom dan?”
“Ik wil alle tijd besteden aan het opdoen van nieuwe kennis.”
“Trouwens op Spotify staan ook gave podcasts.”
Dit gesprek met mijn neef zette me aan het denken over al die mensen die, net als ik, verslaafd zijn aan kennis en het vergaren van de laatste informatie over wat dan ook. Dan pas
heb ik het idee dat ik nuttig bezig ben. Dat neemt alleen wel zoveel tijd dat er geen tijd meer is voor een fictief verhaal. Een boek lezen voor de lol? Wie doet dat nog?
Tijdens de pandemie vonden we onze rust terug voor vergeten hobby’s. Maar inmiddels zijn we in een soort nieuwe pandemie beland waarbij alles altijd nut moet hebben. Een virus waarbij we onszelf dwingen om te lezen, maar dan puur informatief. We scrollen door Instagram en nieuwsapps tijdens het koken en in de rustpauzes van onze krachttraining, want: elke minuut telt!
We zijn dus verslaafd aan bezig zijn en aan kennis opdoen. Maar echt lezen? Neuh. Hebben we tegenwoordig minder tijd of zijn we gewoon lui? De ideale lengte van een TikTok of Reel is 15 seconden. Langer is onze spanningsboog blijkbaar niet.
Door dat gesprek met mijn neef begon ik te twijfelen. Ik vroeg me af of dit allemaal prima is, of dat we ons zorgen moeten maken over onze toekomst en die van onze kinderen. Wat gebeurt er met onze fantasie en creativiteit als we alleen nog maar naar voorgekauwde series en TikToks kijken? Als we onze verslagen laten schrijven door ChatGPT en nooit meer zelf onze hersenen prikkelen door bijvoorbeeld een verhaal te lezen? Worden we slimmer met al onze nieuwe tools en trucjes om dingen te leren of worden we geleidelijk dom en ongeïnspireerd?
En leggen we onszelf niet een te hoge druk op door alleen maar informatief te willen lezen? Lezen is toch ook een vorm van ontspanning? Ik betrapte mezelf erop dat ik door die kennisdrang geen fictie las. De hele dag gewerkt in Groningen, terug in de trein naar Leeuwarden sla ik mijn boek weer open: Getting 1
Connie Palmen - De wetten (1991)
Geen lijstje met aanbevelingen zonder een boek van Connie Palmen. Haar filosofische debuutroman
De wetten is een prachtig onderzoek naar de zin en betekenis van het leven en de literatuur. De zeven mannen die voorbijkomen vormen samen een leerschool der liefde. Een boek zonder spannend plot dat niettemin zeer meespelend is door alle interessante en prikkelende denkbeelden.
Stephan Enter - Grip (2011)
Vier oude studievrienden houden een reünie in Wales. Samen hebben ze veel klimtochten gemaakt, maar na hun studententijd zijn ze elkaar uit het oog verloren. In deze knap geconstrueerde roman gaat het over vriendschap en hoe de verhoudingen veranderen door de tijd. Enter schrijft helder en precies proza; Grip is een compact en psychologisch vernuftig boek. Tip: in het najaar verschijnt een nieuwe uitgave in paperback.
percent better every day counts for a lot in the long-run. Leuk; ‘Atomic Habits’. Interessant hoor, maar mag ik asjeblieft ook even chillen?
Gelukkig ben ik wijzer geworden. Ik sta mezelf weer toe om in romans en thrillers te duiken. Ik voel me daardoor geïnspireerd, kalm en tegelijkertijd productief. Dit is toch veel beter dan dat eindeloze scrollen op mijn telefoon? Onze drang om elke minuut productief te zijn kan ons verstikken. Kennis is waardevol, maar laten we niet vergeten dat ontspanning en verbeelding minstens zo belangrijk zijn. Dus pak dat boek, verlies je in een verhaal en ontdek hoeveel rijker je leven kan zijn zonder altijd maar nuttig te hoeven zijn!
Stel: je wilt wel weer eens een boek lezen, maar in je studentenkamer lukt dat voor geen meter of beter gezegd: voor geen regel. Waar moet je dan heen? De Leeuwarder Studentenkrant ging op pad en ontdekte zes fijne leesplekken.
Het Douwe Egberts Café Met 176 zitplekken en een ruim aanbod aan (ijs)ko e en thee is Het Douwe Egberts Café in Leeuwarden een bekende plek om te studeren, te werken of simpelweg aan je studentenhuis te ontsnappen. Neem een goed boek mee, kies een comfortabele stoel en lezen maar.
Prinsentuin
In het hart van de stad vind je de Prinsentuin: hét stadspark van Leeuwarden. Hier kun je lekker in de
CAMPUSVRAAG
zon met een boek tussen de mensen neerplo en. Je bent daar echt niet de enige lezer. Als je zin krijgt in een hapje of een drankje ben je zo bij de SPAR in het centrum.
Blokhuispoort
Als je door de ingang van de Blokhuispoort loopt, vind je gelijk aan de linkerkant dbieb. Je kunt daar in alle rust boeken, tijdschriften en kranten gratis lezen. Wil je het boek meenemen om uit te lezen, dan vraag je een lenerspas aan. Ook kun je
Tekst en foto’s: Ritsko van Vliet
Tekst: Jessa Feenstra
terecht in het naastgelegen Café de Bak als alle dbieb-stoelen bezet zijn.
Langs het superschone riviertje de Potmarge zijn een paar steigers aangelegd. Je bent omgeven door natuurschoon die je niet in een stad verwacht. Dus een mooie plek om een boek te lezen. Af en toe word je uit je concentratie gehaald door suppende sportievelingen van het Stadsstrand aan het begin van de Potmarge, maar daar staan momenten van absolute stilte tegenover.
Paddy O’Ryan
Paddy O’Ryan is een Ierse pub aan de rand van het stadscentrum. In
de avond is het hier best druk, maar in de middag is het heerlijk toeven. Met lekkere banken en een QR-code waarmee je kan bestellen een hele chille plek om je te verliezen in een boek.
Rondom NHL Stenden
Oké, misschien is de hogeschool niet de eerste plek waar je in je vrije tijd heen wil. Toch is het een geweldige plek om in de weekenden en vakantie te lezen. Waar alle zitplekken op en rondom het plein normaal vol zitten met pauzerende studenten zijn die dan nauwelijks bezet. De perfecte omgeving voor als je wel wat reuring wilt, maar tegelijkertijd ook je rust wilt pakken.
Veel ouderen klagen dat jongeren nauwelijks meer lezen. Maar: is dat wel zo? De Leeuwarder Studentenkrant ging op onderzoek uit en vroeg zes willekeurige studenten wanneer ze voor het laatst een boek lazen en wat hun leesgedrag is.
NHL Stenden
“Sinds ik twee jaar geleden met mijn studie begon, heb ik geen boek gelezen. Mijn laatste boek was Het Diner van Herman Koch. Die stond op mijn Nederlandse literatuurlijst. Ik lees nu niet omdat ik niet kan doorlezen. Vroeger had ik daar wel de tijd voor. Toen heb ik de hele Hoe overleef ikserie van Francine Oomen verslonden.”
Van Hall Larenstein
“Een week geleden heb ik weer een boek gepakt. Door licht verbonden van Loes van Loon over de paranormale wereld. Dat interesseert mij. Het moet ergens over gaan, want anders haak ik af. Vroeger was mijn favoriete boek Superju e. Mijn vader stuurde mij altijd vroeg naar bed, maar ik mocht dan nog wel een half uurtje lezen. Slim bedacht van hem.”
NHL Stenden
“Ik heb al een paar maanden niet gelezen. Dat doe ik alleen op vakantie. Ik las toen It ends with us van Colleen Hoover. Ik had deze tip van BoekTokker @groetjesvanien. Kan ik mooi mijn Engels verbeteren. Ik wil wel meer lezen, maar het ontbreekt mij gewoon aan tijd.”
NHL Stenden
“Gisteren was ik weggezonken in Steal like an artist van Austin Kleon. Dat heeft met mijn vak te maken. Ik doe de Master Content & Media Strategy. Verder ben ik helemaal gek van de reisverhalen van Michael Palin. Ik ben geïnteresseerd in andere culturen. Daarom ben ik ook van Portugal naar Nederland gekomen.”
“Gisteravond las ik nog. Lezen is echt mijn hobby. Ik doe het vooral in de trein. Ik heb weinig data op mijn mobiel, dan is lezen een uitkomst. Het geeft ook rust, zo zonder mobiel. Als ik een boek lees dan vertraag ik helemaal. Ik was vroeger al een echte lezer. Ik las mijn ouders zelfs voor.”
Van Hall Larenstein
“Ik las drie weken geleden Wojtek The Bear uit. Een prachtig verhaal over een beer die tijdens de Tweede Wereldoorlog meevocht met de Geallieerden. Echt iets voor mij. Ik doe niet voor niets Dierenmanagement. Het kost mij moeite om een boek te pakken. Als ik een flink eind gelezen heb, ben ik best trots op mezelf.”
Schrijf je mee?
Silent Book Club
elke 1e do v/d maand, 19.45-21.00 u Kafee De Gouden Leeuw, Tresoar
Herkenbaar? Je snakt naar een rustig uurtje voor jezelf. Je hebt een mooi boek, maar dat ligt maar te versto en. De oplossing? De Silent Book Club! Elke eerste donderdag van de maand in het knusse café van Tresoar. Nu even zomerstop, vanaf 5 september weer los! tresoar.nl/bezoeken/agenda
22 t/m 24 november Binnenstad Leeuwarden
Explore the North Festival Op de tiende editie van Explore the North Festival weerklinkt wat elders wordt weggestemd of overstemd, vervangen, samengevat of fout opgevat. Tijdens het festival betreed je de zachtste en de luidste plekken van Leeuwarden. Op Explore the North kun je dingen ondersteboven houden, waarvan je altijd dacht dat dat niet mocht. explore-the-north.nl
Schrijf jij zelf verhalen, gedichten, interviews of reportages? Kun je goed illustreren of fotograferen? En lijkt het je leuk om mee te werken aan een volgende studenten-LETTER? Dan horen wij heel graag van jou! Stuur een mail naar info@leeuwardencityofliterature.nl en we nemen graag contact met je op!
Met Ik smelt niet van regen won Indiana Hiemstra (18 jaar) dit voorjaar de voorrondes van Kunstbende Friesland. Ze zegt erover: ‘Het gaat over een van mijn minder leuke jeugdervaringen. Ik hoop dat ik hier iemand mee kan helpen helen’. Indiana studeert Styling & Design in Leeuwarden en woont in Heerenveen. Ze schrijft eigenlijk al haar hele leven verhaaltjes en poëzie, maar is pas een paar jaar bezig met spoken word: ‘Ik heb autisme waardoor ik het vaak lastig vind om uit m’n woorden te komen en te vertellen wat ik nou echt voel. Door te schrijven merk ik dat ik dat toch wel kan en dat ik ook echt gehoord wordt’.
Ik smelt niet van regen, niet omdat ik niet van suiker ben, ik ben zoet als de botercrème op een verjaardagstaart. Ik ben zoet als de snoepjes op 11 november, maar ik ben harder, hard als de karamel om een appel.
Ik zal niet meer zacht worden, ik val niet meer te smelten als een marshmallow bij een open vuur of chocola die te lang in de zon gelegen heeft. Ik blijf hard, ik blijf hard als een soort korst aan de buitenkant. Het valt er niet meer af te krabben als bubblegum onder een bankje, het blijft plakken, plakken als de woorden in groep 3, plakken als jouw hand waar die niet hoorde te zijn, het voelt als memory foam.
Memory foam die niet meer lekker ligt, memory foam die niet weer terugspringt, memory foam die ik
liever niet meer in mijn memory heb. Ik moet een nieuw matras, een matras die wel lekker ligt, een matras waar ik eindelijk op kan slapen, maar dat ligt niet hetzelfde als memory foam. Ik blijf in mijn comfortzone, al ben ik het laatste snoepje in de zak, al ben ik die ene vieze met salmiak. Ik plak vast op mijn memory foam.
Het blijft vastzitten als winegums achter je kiezen, ik zei even duidelijk nee als de reactie op een kind die om 2 snoepjes vroeg.
Het voelt nog steeds als een brain freeze van een slushy, als de knallende hoofdpijn na een sugar rush, want toen was ik nog jong genoeg om dat te kunnen ervaren.
Ik was nog jong genoeg om dat snoepje op 11 november te zijn, maar
vanaf oktober Leeuwarden
Read your mind
We gaan samenlezen! Doe je mee? Er worden elke keer drie korte teksten van bekende of onbekende schrijvers voorgelezen. Eigen werk kan ook worden ingebracht. Daarna bespreken we met elkaar het onderwerp. Het is super leuk om te luisteren naar wat iedereen voelt of denkt bij een tekst. Klinkt goed? Scan de QR-code en laat je gegevens achter! Een initiatief van Leeuwarden UNESCO City of Literature en de Culturele Apotheek.
wat doet het toe, snoepjes zijn maar snoepjes tot je je tanden niet hebt gepoetst.
Hopelijk zit jouw mond vol gaatjes, en lig je nooit meer lekker op jouw memory foam.
Ik smelt niet van regen, ook al was ik even zoet als cupcakes op een kinderfeestje. Ik hou niet meer zo van suiker, ook al blijf ik even zoet.