EINDEVALUATIE: ZONDER ZORG 2017 - 2022

EINDEVALUATIE ZONDER ZORG 2017 - 2022

‘Als je doet wat je deed, krijg je wat je kreeg’

- EINSTEIN

Hoop doet leven!

Zonder Zorg is een team van medewerkers van GGZinGeest en de Regenboog Groep. Zij bieden ggz begeleiding voor mensen die hulp nodig hebben bij schulden, wonen, verslaving, gezondheid of andere problemen. Opbouw van een relatie is de sleutel tot een succes. Waarin de hulpverleners de tijd nemen om de vraag helder te krijgen, zodat mensen worden toe geleid naar de juiste zorg of ondersteuning. De hulpverlener zal blijven ondersteunen, totdat de juiste plek gevonden is.

Een verslag van hoe dit ggz expertise team tot stand kwam, de werkwijze en de successen.

Richard, een speciaal plekje in dit document! Dat Zonder Zorg jou na tientallen jaren de hulpverlening te hebben afgezworen toch mocht helpen. De laatste foto’s van jou met Jildau in jouw eigen huis! 1969 - † 2022.

Samenvatting

In 2017 kwamen er verontrustende cijfers naar boven. Binnen de inloophuizen van de Regenboog Groep bevonden zich mensen die geen zorg kregen, hoewel ze hier wel recht op hadden. En deze hulp bleek nodig te zijn. De reguliere zorg bleek onvoldoende aan te sluiten op een groep mensen die dak- en thuisloos waren. Deze groep wordt ook wel zorgwekkende zorgmijders genoemd. Wij spreken liever van mensen die het vertrouwen in de zorg door de jaren heen hebben verloren en vaak niet binnen de opgestelde systemen vanuit de samenleving passen. Zij houden de hulpverlening en instanties op afstand en zijn hierin vaak zeer ervaren en succesvol. Mensen die soms al 15 jaar niet in een bed hadden geslapen, inkomen kregen vanuit lege statiegeldflessen, duizenden euro’s aan opgelopen boetes ontvingen, en soms zelfs in de systemen van buiten de Regenboog Groep niet bleken te bestaan. Om deze groep te kunnen ondersteunen moest er andere zorg opgezet worden.

goed te kunnen hulpverlenen

- HULPVERLENER ZONDER ZORG

en persoonlijke herstel van een deelnemer waarin ggz problematiek voorliggend is. Om tot dit herstel te komen is een intensieve begeleiding nodig, waarin de medewerkers vaak hand-in-hand- ondersteuning bieden. Het regelen en overnemen van de praktische zaken, een relatie opbouw en daarnaast doelen voor op de langere termijn om hun leven te veranderen. Binnen 1-5 gesprekken moest duidelijk zijn of mensen deze intensieve zorg nodig hadden. Zo niet, dan werden mensen verwezen naar de juiste zorg.

De Regenboog Groep zette samen met GGZinGeest een project op met de naam Zonder Zorg. Maatschappelijke en psychische ondersteuning voor mensen die er niet op zaten te wachten, maar waar altijd nog wel een klein stukje hoop op een ander leven was. Een samengesteld multidisciplinair team met medewerkers vanuit verschillende organisaties werd opgesteld. Vanuit een stuurgroep werd, gekozen voor een methodiek (CTI, critical time intervention ) een werkwijze (presentie- en krachtgericht werken) en gemonitord met meetinstrumenten (ZRM, zelfredzaamheidsmatrix). Vanuit de werkwijze richt dit team zich op het maatschappelijke

In totaal zagen de medewerkers 858 mensen, waarvan 130 mensen in een intensief methodisch traject toegeleid werden naar zorg en of wonen. Het project rond na vijf jaar af. De werkwijze heeft zich bewezen en is geborgd binnen de organisaties. Het team zal blijven bestaan en de werkwijze zal vaker ingezet worden binnen andere projecten.

Voor ons als project van belang om met anderen te delen hoe wij te werk zijn gegaan en wat daarvoor nodig was. Je leest het terug in dit document.

Plezier met lezen!

‘Om

moet je afwijken van de standaard, die standaard is namelijk waar het mis is gegaan’

Hoe kan het dat deze mensen onder de radar bleven van de hulpverlening?

Inhoudsopgave

Samenvatting 2

Het start altijd met een probleem! Beschrijving van noodzaak van het project. 3 Doelgroep- beschrijving van de mensen waar het om gaat 4 Werkwijze- beschrijving van het opzetten van het project 5 Multidisciplinair 5 CTI 6 De Zelfredzaamheidsmatrix (ZRM) 9

Het elektronisch cliënten dossier (ECD) 9 Digibord 10 Privacy 10

Resultaat in cijfers en in woorden! 10

Uitkomsten ZRM (2018) 11 Cijfers 2017-2022 11 De klant is Koning! 13

Stap voor stap- beschrijving van het beloop van de borging 14

Het start altijd met een probleem!

Beschrijving van noodzaak van het project.

Hoe komt het dat er zoveel mensen in de inloophuizen blijven komen. Waarom komen deze mensen niet aan bij maatschappelijk werk van de inloophuizen?

Allemaal vragen die zich in de hoofden van de medewerkers van Stichting de Regenboog afspeelden. Elk jaar komen er tussen de vijf- en zesduizend bezoekers in de inloophuizen van De Regenboog Groep in Amsterdam.

Vooral mensen met verslavingsproblemen, vaak dak- of thuisloos, bezoeken de inloop. Een veilige plek waar zij even kunnen bijkomen, wat kunnen eten, hun kleding kunnen verschonen en een warme douche kunnen nemen. Het zijn een beetje de woonkamers voor mensen die dak- of thuisloos zijn. Ongeveer een derde deel van deze mensen kampt met ernstige moeilijkheden in hun dagelijks functioneren. Daardoor ontstaan voor hen problemen op het persoonlijke-, sociale en maatschappelijke vlak.

Niet alleen dachten de medewerkers van de Regenboog Groep hier over na. Het speelde breder in Amsterdam. De Vignettenstudie EPA (2017), die is gedaan in het kader van de Amsterdamse ontwikkelagenda voor Herstel en Participatie, bevestigt het vermoeden en geeft aan dat 9% van de mensen met ernstige psychische aandoeningen

niet in zorg is. Het is een groep mensen die niet te vinden is op reguliere locaties, maar wel in beeld is bij (o.a.) De Regenboog Groep.

Deze mensen hebben zorg nodig, alleen is deze zorg er niet. In de inloophuizen werken maatschappelijk werkers. Zij kunnen aan de slag met alle problemen waar bezoekers mee komen. Echter komen de mensen met deze problematiek niet aan bij de hulpverlening. Ze hebben vaak geen vertrouwen meer in de hulpverlening, of de problematiek is dusdanig aanwezig, dat zij niet tot iets anders komen dan hun reguliere bestaan. Voor verandering, het regelen van zaken, of het verzorgen van hun lichaam is geen ruimte.

Tijd voor verandering. De Regenboog Groep vraagt subsidie aan van de gemeente en betrekt een aantal organisaties bij een nieuw op te zetten project. GGZinGeest sluit aan. Het project krijgt de naam ‘Zonder Zorg’.

Doelgroepbeschrijving van de mensen waar het om gaat.

Wie zijn deze mensen? Willen ze wel zorg?

En als het de reguliere hulpverlening niet lukt, hoe dan wel?

Verslaafd zijn, maar geen hulpvraag hebben. Psychotisch zijn, maar geen overlast veroorzaken. Zelfredzaam, maar niet op afspraak komen. Dakloos zijn, maar in het verleden is alles al geprobeerd. Dan val je vaak met de hulpverlening er een beetje tussen in.

De klanten van Zonder Zorg hebben altijd een complexe hulpvraag waardoor zij vastlopen binnen het huidige zorgsysteem. Zij hebben moeite om op afspraken te komen en hebben geen vertrouwen in het systeem. Meeste mensen zijn bekend binnen het zorgsysteem, zijn vaak

Dé doelgroep

Er is sprake van GGZ-problematiek en/of verslavingsproblemen;

- Is zorg mijdend;

- Maakt langere tijd (ca. 2 jaar) gebruik van het inloophuis;

- Er is sprake van dakloosheid of dreigende dakloosheid;

- Maakt geen of niet adequaat gebruik van het zorgaanbod;

- Hebben recht op (on)verzekerde zorg.

uitgeschreven in het systeem omdat ze niet op afspraak kwamen, of onbereikbaar blijken. Wanneer het slechter met de klant ging kwamen ze in beeld bij de GGZ, wanneer het beter ging verdwenen ze weer uit beeld.

Het is lastig om een doelgroep in kopjes onder te verdeling, zeker deze doelgroep. Dat is namelijk vaak waar het in de dagelijkse praktijk op stukloopt. Deze kaders, de hokjes. Om toch een kader te schetsen van de te benaderen doelgroep zijn er een aantal kenmerken bedacht. In de praktijk zal blijken dat we daar zo nu en dan wat van gaan afwijken.

Gedurende de vijf jaar waarin het project liep, bleef de doelgroep globaal hetzelfde. De groep niet-rechthebbende mensen is vaak ter sprake gekomen. Wanneer dit onderliggend was aan andere punten vanuit hierboven beschreven, werd er een uitzondering gemaakt. De problematiek werd dan leidend. Mensen worden vanuit de inloophuizen ‘bezoeker’ genoemd, binnen de psychiatrie spreekt men over een ‘patiënt’ en binnen het project noemde wij iemand een ‘deelnemer’, of ‘klant’.

‘Door het steeds opnieuw te proberen en niet op te geven, niet na de vierde keer, en zelfs niet na de tiende keer. Het zou die elfde keer namelijk toch kunnen lukken. Soms dacht ik dat ze niets deden, maar ze wachtten soms tot het juiste moment.’

-

- HULPVERLENER ZONDER ZORG GGZINGEEST

Werkwijzebeschrijving van het opzetten van het project

Hoe brengen we verschillende organisaties samen in één project? Hoe zorgen we voor de juiste samenwerking binnen één team? Hoe gaan we om met een visie? Hoe blijven we de privacy van bezoekers waarborgen?

Om een nieuwe werkwijze te implementeren werd er een project opgezet, met een projectleider en een stuurgroep De projectleider kreeg de rol om het project te waarborgen, het te vormen team aan te sturen en een samenhang te vormen binnen de beide organisaties en werkte daarnaast mee op de werkvloer. De projectleider was de spreekbuis vanaf de werkvloer en had een rol binnen de stuurgroep. De stuurgroep kwam eens per 6 weken

samen, en was samengesteld door minimaal 1 afgevaardigde medewerker van de organisatie. De stuurgroep bestond uit medewerkers die binnen de eigen organisatie een beslissingsbevoegdheid hadden. Op deze wijze konden direct afspraken gemaakt worden binnen beide organisaties. De stuurgroep deed verslaglegging aan de gemeente. De medewerkers van het team hadden diverse achtergronden, en werkten samen in één team. Ze werken in duo’s samen en komen minimaal 1 keer per week samen in een overleg. Voor het team werd een eigen locatie gecreëerd verbonden aan een inloophuis.

Voordat het project van start ging is er gesproken over welke werkwijze te hanteren. Deze moest multidisciplinair zijn. Al dan niet waren bepaalde disciplines vanuit het ACT1 van GGZinGeest oproepbaar, zoals de psychiater. Hoewel er budget was, werden er keuzes gemaakt om ervoor te zorgen dat alles kosten efficiënt gedaan kon worden. Er werd gekozen voor een methodiek; CTI. Het team werd hierin geschoold, en bij nieuwe medewerkers werd de methodiek overgedragen.

1 ACT; Assertive Community Treatment . Het is een vorm van actieve ambulante behandeling waarbij een team van hulpverleners mensen die langdurig zorg nodig hebben samenhangende hulp biedt op alle levensgebieden. ACT wordt vooral ingezet voor crisisinterventie en stabilisatie.

‘De eerste periode dat ik kwam werken, zat ik soms met een kop koffie in de inloop. Zodat mensen mijn gezicht gingen herkennen. Sommige mensen dachten dat ik niets deed, of dat ik zelf dakloos was.’

Multidisciplinair

Bij de start van het team van Zonder Zorg bestond het team uit trajectbegeleiders werk en activering en maatschappelijk werkers van De Regenboog Groep, daarnaast een verpleegkundig-specialist, een gedragstherapeut en een arts van GGZinGeest. Deze laatste groep medewerkers werken ook in het ACT van GGZinGeest; zodat het consulteren van andere GGZ specialisten zoals een psychiater vlot kan plaatsvinden. De teamleden werken outreachend, zowel binnen als buiten de muren van het inloophuis. Bij de persoonsgerichte benadering zijn de vragen en wensen van de klant leidend. De leden van het team vullen elkaar aan, ieder vanuit zijn of haar eigen discipline en achtergrond. Dit zorgt voor een variatie aan inzichten en benaderingen.

CTI

Critical Time Intervention (CTI) is een praktische werkwijze om mensen met complexe problematiek, die zorg mijdend gedrag vertonen, toe te leiden naar zorg. In de eerste fase staat het opbouwen van een vertrouwensband centraal. Daarnaast bleek de presentiebenadering2 een zeer belangrijke methodiek. Er zijn, ook als de klant nog niet toe is aan een verandering in zijn leven, maar wel behoefte had aan een bekend en vertrouwd gezicht bleek de key in contact! Om die reden hebben we de methodiek iets meer vertaald naar de praktijk.

Critical Time Intervention (CTI) is een innovatieve vorm van bemoeizorg die is ontwikkeld voor de dak- en thuislozenzorg en aantoonbaar resultaten boekt bij deze doelgroep. De kracht van de methode zit vooral in de structuur en de aandacht die de begeleider heeft voor de deelnemer.

2 De presentiebenadering is een manier van werken die de relationele afstemming tussen zorggever en cliënt als basis voor hulp en steun ziet. Goede zorg ontstaat vanuit het zorgvuldig aansluiten bij en afstemmen op de ander, en op wat hij of zij nodig heeft.

De CTI aanpak binnen Zonder Zorg

Periode 0

Selectie, duur: 10 weken

• Kennismaken 1-3 gesprekken

• Relatie opbouwen

•

Toestemmingsverklaring tekenen

• Uitzoeken Waar in zorg?

• Zorgvraag in kaart brengen

• ZRM afnemen (binnen 4 wkn)

• Steunsysteem uitvragen en in kaart brengen

Periode 1

Structureren, duur: 8 weken

• Relatie opbouwen

• Zorg netwerk in kaart brengen • Sociaal netwerk in kaart brengen • Plan opstellen met doelen (RIS) • Zorg afstemmingsgesprek (ZAG)

• Steunsysteem versterken

Periode 2

Testen, duur: 3 maanden

• ZRM afnemen•Relatie opbouwen

• Doelen bespreken en evalueren • Zorg afstemmingsgesprek (ZAG)

• Steunsysteem versterken/ betrekken

Periode 3

Overdragen, duur: 3 maanden

• ZRM afnemen • Zorg afstemmingsgesprek (ZAG)

• Afsluiten dossier

De dagelijkse praktijk

Het team krijgt via maatschappelijk werk, of via het locatiehoofd bezoekers aangewezen waar contact mee zal worden gelegd. Het team bespreekt deze bezoekers in een overleg. Alvorens een gesprek met iemand is het van belang om te kijken of er al hulpverlening betrokken is en daarmee af te stemmen. Hierna wordt er afgestemd wat de juiste aanpak is voor iemand om in contact te komen. Dat kan middels een gesprek, echter sluit dit niet altijd aan bij de bezoekers, dan worden er andere wijzen bedacht.

Middels 1-3 gesprekken of momenten van contact wordt bekeken of de bezoeker een klant is voor team Zonder Zorg.

Belangrijke vragen!

- Is de bezoeker rechthebbend?

- Is er sprake van GGZ problematiek (en/of verslaving).

- Is er hulpverlening beschikbaar?

- Wie uit het team kan de beste ondersteuning bieden?

Medewerkers volgen de CTI methode bij de begeleiding van de deelnemer op een gestructureerde wijze in de verschillende fasen van elk ongeveer drie maanden. Per deelnemer is de geschatte tijdsinvestering aan uitvoerende activiteiten in de genoemde fasen ongeveer 80 uur.

Deze berekening gaat uit van een volle caseload van 16 klanten bij een voltijds dienstverband:

• Fase 0- wisselend per aanpak

• Fase 1- gemiddeld 3 uur per week (totaal 36 uur)

• Fase 2- gemiddeld 2 uur (totaal 24 uur)

• Fase 3- 0,5 aan 1 uur (totaal 6 aan 12 uur)

‘Met de allerkleinste stapjes, werden vaak de grootste successen behaald.’

- LOCATIEHOOFD INLOOPHUIS

Meten is weten! Goede zorg ook?

Hoe meet je goede zorg? Wanneer is er sprake van een succes? Wanneer is een resultaat behaald, als ieder resultaat anders is? Hoe registreer je dit?

Binnen beide organisaties werd op verschillende manieren geregistreerd. Het was om die reden nodig om een nieuwe manier van registreren te gebruiken. Binnen dit experiment was het van belang om een aantal gegevens goed te kunnen monitoren zodat we op basis daarvan conclusies kunnen trekken en vervolgstappen kunnen formuleren. Omdat we werken met verschillende organisaties, die ook weer op verschillende manieren moeten rapporteren aan subsidiegevers of verzekeraars, hebben we in dit project te maken met een aantal registratiesystemen.

De Zelfredzaamheidsmatrix (ZRM) gebruiken we als basis voor het in kaart brengen van de hulpvraag gebieden en is ons hulpmiddel om ontwikkelingen te monitoren tijdens het project. Bij nieuwe bezoekers vullen we de ZRM in als uitgangspunt. Vervolgens vullen we elk half jaar de ZRM opnieuw in op basis van een gesprek met de bezoekers. Op deze manier betrekken we ook de gegevens van bezoekers in het project die (uiteindelijk) behandeling/ begeleiding afwijzen. Deze gegevens zijn belangrijk om inzicht te krijgen in de situatie van de deelnemers en de voortgang te monitoren. Extra bijkomstigheid is dat we de ZRM niet alleen dit experiment gebruiken, maar ook in alle andere inloophuizen waardoor we een vergelijking kunnen maken tussen de bezoekers die deelnemen aan het experiment Zonder Zorg en bezoekers die dergelijke begeleiding niet ontvangen.

Het elektronisch cliënten dossier (ECD) is de basisregistratie voor dit project. Daarin houden we de gegevens bij van de bezoekers die deelnemen aan het project. De ingevulde ZRM bewaren we in het ECD bij de betreffende cliënt. Voor dit project hebben alle teamleden toegang tot het ECD. Ris is een Gemeentelijk digitaal systeem waar de dossiers van cliënten uit Wijkzorg beheerd en geregistreerd worden. De Regenboog Groep gebruikt dit

systeem om te rapporteren aan de gemeente. Maatschappelijk werk, trajectbegeleiding en de ambulante begeleiding zullen deze administratie voor hun rekening nemen.

Quarant is het systeem dat door GGZinGeest gebruikt wordt als rapportage aan de zorgverzekeraars. De teamleden van GGZinGeest zullen daarin rapporteren wanneer er sprake is van behandeling.

Digibord gebruiken we om het overzicht voor het team te behouden ondanks het gebruik van alle verschillende registratiesystemen. Met het Digibord, dat onderdeel uitmaakt van de CTI aanpak, kunnen we alle deelnemers gezamenlijk goed in beeld houden en het geeft een helder overzicht over de voortgang van de behandeling/ begeleiding van alle deelnemers.

Privacy De deelnemende organisaties en de teamleden zijn zich ervan bewust dat de privacy van de deelnemers van belang is. En omdat gegevens van deelnemers terechtkomen in verschillende registratiesystemen hebben we daarover de volgende werkafspraken gemaakt.

· De deelnemers aan het project tekenen een overeenkomst en een akkoordverklaring informatieverstrekking.

· Deze verklaringen worden gefotografeerd en opgeslagen in een voor teamleden gemeenschappelijke map op de server van De Regenboog Groep.

· De teamleden van het project hebben allemaal toegang tot het ECD maar niet tot de andere systemen die organisatie gebonden zijn, zoals Ris en Quarant.

· De Regenboog Groep heeft in 2016 een privacyreglement vastgesteld dat ook geldt voor dit project.

· De organisaties hebben een samenwerkingsovereenkomst opgesteld en getekend.

Resultaat in cijfers en in woorden!

Alle cijfers werden bijgehouden en verwekt in het systeem of met de hand. Al snel blijkt dat deze cijfers niet alles zeggen over de kwaliteit van zorg. Hoewel het binnen de zorg vaak het doel is om mensen zo efficiënt en snel mogelijk zorg te bieden. Zo ook binnen de eigen organisatie. Een collega van het algemeen maatschappelijk werk team ziet gemiddeld zo’n 10-15 klanten op een dag. Dat aantal ligt bij de medewerker van Zonder Zorg op een week. Het blijkt voor deze doelgroep dat efficiënt en snel juist tot slechte zorg leidt. Deze doelgroep komt namelijk niet aan op een afspraak,

Uitkomsten ZRM (2018)

De zelfredzaamheidsmatrix laat zien dat er gedurende de deelname aan het project een verandering plaats vind. Gemiddeld is de zelfredzaamheid van de deelnemers gestegen op alle leefgebieden, alleen de score op het middelengebruik bleef vaak gelijk. Van de afgeronde trajecten scoort men op alle levensgebieden op hogere zelfredzaamheid; behalve op justitie

Leefgebieden die de grootste verandering op zelfredzaamheid laten zien: - huisvesting - psychische en somatische gezondheid - sociaal netwerk en tijdbesteding

Niet verrassend, maar wel duidelijk is dat naar voren komt dat de deelnemers van het project op de ZRM globaal de laagste scores hebben als het gaat om zelfredzaamheid.

- MAATSCHAPPELIJK WERKER ZONDER ZORG

‘Door eerst met de praktische problemen aan de slag te gaan met iemand ontstond er vertrouwen en ruimte om samen te kijken naar hoe die problemen waren ontstaan.‘

verliest zijn uitkering omdat hij zijn brieven niet ophaalt bij zijn post adres, gooit zijn pinpas in de prullenbak als de code het niet lijkt te doen, en wil niet op een wachtlijst staan voor een woning van de gemeente, want hij wil nu een woning. Dat vergt tijd en geduld, en compassie. En dat leid niet altijd tot de beste cijfers. Althans is het maar vanaf welke kant je het bekijkt. In de tussentijdse evaluatie verslagen beschreven we daarom ook de verhalen van deelnemers. Want juist met die uitkomsten bleek dat de successen op een andere manier vertaald moesten worden. Gedurende het project werden er diverse documenten zoals dit document beschreven. Een projectplan, een tussenevaluatie en dit document. Op deze manier bleef inzichtelijk wat de werkwijze en resultaten waren.

Cijfers van de afgelopen vijf jaar!

Zonder Zorg, zorgtoeleiding vanuit de inloophuizen 2018 2019 2020 2021 2022***

Aantal mensen gezien of in consultatie naar medewerkers 111 172 162 * 227 186

Aantal mensen verwezen naar eigen maatschappelijk werk of een andere organisatie (minder dan 5 gesprekken) 66 116 112 171 125

Aantal mensen in een CTI-traject (9-15 maanden) 45 56 40 56 61

Waarvan het aantal trajecten afgerond (9-15mnd) en mensen toegeleid en overgedragen aan een andere organisatie

Aantal trajecten gestart en mensen uitgevallen 6 2 0 10

*werkzaamheden moesten aangepast worden i.v.m. corona maatregelen, waardoor wij minder mensen konden en mochten zien. ** Sommige deelnemers hebben naar BW gegaan plus GGZ ondersteuning, bij sommigen een dubbele telling.

*** Telling in november i.p.v. december, uitbreiding vanaf mei naar AMOC

De klant is Koning!

Er zijn diverse teams in de stad, verschillende aanbieders, verschillende hulpverleners. Wat maakte de klanten van Zonder Zorg dan anders? Is er binnen de doelgroep een overeenkomst op te merken waardoor zij niet in beeld komen bij de hulpverlening? En waarom vallen zij tussen wal en schip?

De inloophuizen zijn de huiskamers van de mensen van de straat. Hier heb je een naam. Hier wordt je gezien. Hier kom je tot rust. In de inloophuizen werken mensen die het beste met jou voor hebben. De meeste bezoekers lopen een bepaalde route door de stad. Ze melden zich via de balie aan bij het inloophuis. Dit is ook waar de hulpverlening kan zien waar iemand binnen zit. Sommige bezoekers zijn al twintig jaar dakloos, en komen soms al jaren lang over de vloer bij een inloophuis. Het is vertrouwd, het is een beetje thuis. De medewerkers van de inloophuizen zijn de oren en de ogen voor de hulp-

- HULPVERLENER ZONDER ZORG

verlening. Van de groep mensen die bij Zonder Zorg begeleiding hebben, heeft minder dan 15% een hulpvraag. Samen met de medewerkers kan er een plan bedacht worden om met iemand in contact te komen. Via een pratje, een gesprek, of direct met praktische hulp. Jaarlijks is er een gesprek met die bezoekers. In het systeem wat gebruikt wordt om informatie van de bezoeker te zetten wordt een vragenlijst beantwoord. Op deze wijze komt er zicht of mensen contact hebben met de hulpverlening, of ze medicatie gebruiken, of ze een uitkering hebben. Maar ook worden en dromen en wensen besproken. Medewerkers van de inloophuizen kunnen de hulpverleners van Zonder Zorg bij zo’n gesprek uitnodigen. Of aanschuiven bij een kop koffie wanneer de mogelijkheid zich voordoet. Maar ook een belletje voor iemand doen om geld te regelen, wanneer iemand net zijn pinpas kwijt is. Het doel is altijd contact maken. Wanneer het contact eenmaal gelegd is kijken we samen met iemand wat de wens is. Vaak is het geld en een woning.

Meer dan 20 % wilt geen hulptraject. Diegene die dit wel willen worden direct doorverwezen naar de GGZ. De mensen die geen hulp willen, blijven vaak achter in het inloophuis. Is er contact gelegd dan kijkt de medewerker uit het team wat er in het verleden mis is gegaan om deze persoon te helpen. Bij de meeste mensen is er al van alles misgegaan, juist dat moet nu voorkomen worden. De hulpverlener wordt de spreekbuis van de klant. Lukt het niet om een uitkering aan te vragen? Dan gaat er iemand mee. Komt de klant niet aan bij de huisarts? Dan gaat men mee. Wil iemand een woning? Dan bekijken we samen met de GGD wat de mogelijkheden zijn. Wil iemand niets? Dan zeggen we gedag, en blijven we gedag zeggen tot iemand wel iets wilt.

‘We gingen soms best ver om mensen van de straat te krijgen. Zo had ik iemand een pakje shag beloofd als hij mee ging kijken naar een slaapplek. Terwijl ik het pakje afrekende griste hij de shag van de toonbank en ging er op een holletje van door.

Stap voor stapbeschrijving van het beloop van de borging

Hoe werden bovenstaande onderdelen samengevoegd en hoe werkte de uitvoering hiervan? Korte samenvatting van het beloop van het project in kleine stappen met daarin ingrediënten waarvan wij denken dat ze leidend zijn geweest voor leerpunten en successen.

Zoals bij ieder project is er een stuurgroep opgetuigd, bestaande uit medewerkers van de diverse organisaties met daarin een projectleider. De projectleider heeft kennis en expertise van de inhoud en kan daarin projectmatig taken uitvoeren en de aansturing en coördinatie doen binnen het team. Wanneer je dit niet binnen een persoon kunt vinden zou deze rol opgeknipt kunnen worden. Om tot de juiste borging te komen werd het project opgeknipt in fases. Op iedere fase volgde een uitbreiding. Start van het project was op één locatie, Makom. Een goedlopend inloophuis, met een betrokken locatiehoofd, en een wens tot verandering. In dit eerste jaar werd bekeken welke werkwijze te hanteren, hoe medewerkers van organisaties het beste samen konden werken en welke systemen er gebruikt zouden worden. Daarnaast waren er praktische zaken, zoals een gezamenlijke ruimte en afspraken over projectgelden. De kaders voor het project werden al draaiende neergezet. Het systeem van de Regenboog Groep was leidend, hierin werd gerapporteerd door de medewerkers van de organisatie. Er werd een gezamenlijk document gecreëerd ‘het Digibord’, een Excel document waarop wekelijks voortgang van klanten en van het project werden beschreven. Na het eerste jaar volgde

een uitbreiding. De medewerkers van het team gingen twee maanden lang bij diverse inloophuizen aan de slag om te kijken wat de juiste plek zou zijn. Al snel bleek dat er in alle inloophuizen klanten voor Zonder Zorg zaten. Het draagvlak tot verandering was op alle inloophuizen aanwezig. Om tot het tweede inloophuis te komen werd gekozen voor een plek die voor de medewerkers op de route was, met de grootste nood aan extra hulpverlening op locatie. Het tweede inloophuis werd ‘OudWest’. Een inloophuis waar op dat moment veel veranderingen waren. Bij de uitbreiding werd een tweede GGZ organisatie betrokken, Arkin (ggz). In de startfase werd duidelijk dat de werkwijze te ver uiteenliep, wat de samenwerking in de weg stond. Na overeenstemming met elkaar werd besloten los van elkaar verder te gaan. Hierdoor liep de uitbereiding vertraging op. Er werd een locatie overstijgend overleg opgezet. Hierin werden van alle inloophuizen de bezoekers besproken. De GGZ-expertise van het team kwam hierin goed van pas en op deze wijze werd breder aanbod geboden. Hierin was er niet alleen een consulterende rol, maar de medewerkers van het team namen bezoekers ook over als deelnemers en kwamen om die reden op alle inloophuizen. De laatste stap binnen het project was de werkwijze op alle inloophuizen te implementeren. Er werd in alle inloophuizen spreekuren opgetuigd om mensen op diverse plekken te kunnen spreken en zien. De medewerkers werken ambulant op de inloophuizen. De projectleider was verantwoordelijk om alle processen en veranderingen te coördineren en het team te ondersteunen. Nu bij afsluiten van het project is het advies om binnen het team een coördinator aan te stellen. Deze persoon is verantwoordelijk voor de voortgang van het team. Van belang is dat het een persoon is die in het team meewerkt en daarnaast overstijgend mee kan denken binnen de diverse organisaties.

Kunnen wij het ook?

Gedurende deze vijf jaar werd diverse keren de vraag gesteld of deze werkwijze over te nemen is. Het antwoord is JA! En dat is dan ook meteen de reden waarom we dit proces op deze manier hebben beschreven. Met de juiste ingrediënten en een portie geduld is het een recept wat overal kan worden bereid.

“Het is waanzin om keer op keer hetzelfde te doen en verschillende resultaten te verwachten.”

- EINSTEIN