Stadsmagazine De Nieuwe Ster april 2025

Gezocht: kanjers van 6 tot en met 18 jaar

Wie nomineer jij voor het ?

Ken jij een kanjer of groep kanjers tussen de 6 en 18 jaar die iets extra’s doet voor anderen of voor de stad? Of die iets bijzonders heeft gepresteerd?

Nomineer jouw held(en) voor het jeugdlintje van Maastricht!

Nomineren kan tot en met 5 mei

Uitreiking: 28 mei 2025 thuisinmaastricht.nl/jeugdlintje

Genieten van het voorjaar

Beste lezer,

We hebben al een paar mooie dagen gehad in het voorjaar. Je ziet het meteen op straat. De zon doet iets met de mens. Als de zon schijnt is het aangenaam zitten op het terras op je eigen balkon of in de tuin. In Maastricht kun je weliswaar het hele jaar op het terras zitten dankzij verwarming, verwarmde stoelen of dekens, maar niets is fijner om je te laten verwarmen door de zon. 

De natuur heeft maar een paar zonnige dagen nodig om van grauw naar groen te gaan. De grasmachine kan uit de berging en het lijkt alsof iedereen zin heeft om te klussen en te poetsen. Tuincentra, meubelzaken en doe-het-zelf-winkels doen goede zaken en na de stille maanden januari en februari weten ook de toeristen weer onze stad te vinden.

DE NIEUWE STER

Gratis stadsmagazine voor Maastricht. Jaargang 2, editie 9, April 2025. Verschijnt elke maand. Het magazine is af te halen bij de supermarkten in Maastricht.

Voor u ligt alweer de 9e editie van ons magazine De Nieuwe Ster. Opnieuw 56 pagina’s met mooie, menselijke verhalen. Met interviews en historische rubrieken. Het is altijd weer een feest om dit magazine te maken met een team vaste medewerkers en freelancers. En we hopen dat u als lezer het een plezier vindt om te lezen.

Het blad maken is alleen mogelijk dankzij de steun van veel lokale adverteerders, want u kent onze belofte; De Nieuwe Ster blijft altijd gratis online en in print. Deze maand besteden we aandacht aan Wyck, waar heel veel lokale ondernemers zijn gevestigd. Zij verheugen zich op uw komst! Net als al die andere lokale ondernemers die adverteren in dit blad.

Veel leesplezier!

Peter Eberson, hoofdredacteur

KANTOORADRES

Boschstraat 28 6211 AX - Maastricht

UITGEVER

Maurice Ubags 06 53 70 26 38

LEES HET MAASTRICHTSE NIEUWS

OOK ELKE DAG ONLINE: WWW.DENIEUWESTERMAASTRICHT.NL

HOOFDREDACTEUR

Peter Eberson 06 55 93 29 18

DIRECTEUR

Maurice van der Linden 06 51 50 57 44

SALES

Maarten Goes 06 36 50 12 84 verkoop@denieuwestermaastricht.nl

TIP DE REDACTIE

redactie@denieuwestermaastricht.nl

Erik de Jong

Erik de Jong: ‘Als bezoekers wegblijven, doe je iets niet goed’

DOOR: MAURICE VAN DER LINDEN  BEELD: SEM AUGUSTIN

Ruim 11 jaar is Rotterdammer Erik de Jong directeur van Fotomuseum aan het Vrijthof en de voorganger Museum aan het Vrijthof. Een interview met een man die in het verleden zijn eigen evenementenbureau had, leidinggaf aan het Royal Theater in Heerlen, het Kerstcircus in Sittard en betrokken was bij Kasteel Hoensbroek.

Erik de Jong woont al 30 jaar in Limburg. “Ik was een hartstochtelijk fietser en kwam met regelmaat naar Limburg. Ik woonde toen in Utrecht en was de stad wel een beetje zat. Met mijn bedrijf organiseerde ik bedrijfsevenementen. Dat gebeurde toen met name in de

Randstad. In Limburg was het toen nog een redelijk onbekend fenomeen. Ik zag een gat in de markt en verhuisde naar het zuiden van het land.”

Bezoekers

In 2013, De Jong werkte toen bij Kasteel Hoensbroek, kreeg hij een uitnodiging

van het bestuur van Museum aan het Vrijthof om eens te komen praten over de vacante directeurspositie. “Met Kasteel Hoensbroek trokken we dagelijks zo’n 2000 bezoekers. Het Museum aan het Vrijthof had destijds op slechte dagen twee handen vol aan bezoekers. De expositie ‘Vijfhonderd jaar

made in Maastricht’ was veel te complex voor de bezoekers. Het was een beetje van alles wat van Maastricht: zilver, aardewerk, schilderijen en historie. Verder waren er veel technische gadgets die niet werkten. Daarnaast was het een permanente expositie, dus je kwam ook niet snel terug als je het gezien had.

Je kunt alles nog zo mooi bedenken, maar als de bezoekers wegblijven, doe je iets niet goed. Ik kreeg van het bestuur de toezegging om zaken anders aan te passen en dus begon ik in 2014 als directeur.”

Het museum is een private onderneming en moet dus zelf ‘de broek ophouden’.

“Dit betekende dat we stapje voor stapje wijzigingen konden doorvoeren. We hadden geen subsidiepot. We gingen van een permanente expositie naar wisselende tentoonstellingen. Ook legden we de focus op kunstenaars met Maastrichtse roots. Zo brachten we wat nieuws en kwamen langzaamaan de bezoekers.”

Naamswijziging

Eind 2019 wijzigde de naam van het museum in Fotomuseum aan het Vrijthof. “Een nieuwe langetermijnvisie lag hieraan ten grondslag”, legt De Jong uit. “Met het bestuur en onze stakeholders hebben we gekeken welke richting het museum op moest in de toekomst. Willen we terug naar historie of blijven we bij de hedendaagse kunst. Met beide varianten concurreer je echter behoorlijk met bestaande musea in de regio. Er was nog een derde optie en die was ingegeven door een fototentoonstelling van Guy van Grinsven en Marie Cécile Thijs. Deze tentoonstellingen trokken een veel jonger publiek en er was in een straal van een

Karel Appel in New York met zijn beschilderde vliegtuig van Fokker (1983). Foto: Nico Koster

uur rijden geen concurrentie. Dat was een echte gamechanger. Sommige stakeholders waren het daar echter niet mee eens en

“

Brits-Nederlandse fotograaf

Jimmy Nelson. De expositie ‘Homage to Humanity’ bood een omvangrijke en kleurrijke

Circusmensen weten als geen ander hoe ze hun publiek moeten vermaken.”

draaiden de geldkraan dicht. Het bestuur zag het gelukkig wel zitten, waardoor we transformeerden van Museum aan het Vrijthof naar Fotomuseum aan het Vrijthof.”

Opening met een topper

Het ‘nieuwe’ museum opende op 26 september 2019 gelijk met een topper: de

gekregen in het museum. Sinds 9 februari is de foto-expositie ‘Between the Sea and the Sky’ te zien, met 65 fotowerken en twee video’s over twintig verschillende Nederlandse gemeenschappen in traditionele klederdracht. De opening van de expositie was een hele happening. Naast Jimmy Nelson waren er tachtig gasten in originele klederdracht uit Marken, Zeeland en Friesland aanwezig. De muzikale omlijsting werd verzorgd door de fanfare uit Marken en het de Koninklijke Harmonie Sainte Cécile uit Eijsden. “Van events organiseren weet ik natuurlijk het een en ander”, zegt de museumdirecteur lachend. “Maar ook het feit dat ik bij het circus heb gewerkt. Daar betaal je om aanwezig te zijn bij de première. Circusmensen weten als geen ander hoe ze hun publiek moeten vermaken en keihard werken.”

Contrast

selectie portretten van inheemse volkeren die dreigen te verdwijnen. Erik de Jong: “De expositie was een succes en trok 32.000 bezoekers. De teller bleef helaas bij dit aantal steken omdat we op 15 maart 2020 de expositie noodgedwongen moesten staken vanwege corona.” Inmiddels heeft Nelson een herkansing

(40.000 bezoekers in 2024), is het financieel nog steeds vechten tegen de naweeën van corona. “We zijn nog steeds bezig om uit het dal te klimmen. Gelukkig krijgen we nu voor bijzondere projecten zoals het buurtmuseum en het project Kamer 13 waarin lokale fotografen 13 foto’s exposeren om zo hun talent te laten zien, wel subsidie van de gemeente.” Het buurtmuseum is een initiatief van het museum en woningbouwcoöperatie Woonpunt. De eerste expositie vond plaats in Nazareth, in een woonhuis van Woonpunt. Rode draad van de expositie is een stel uit de buurt dat gevolgd wordt door een fotograaf. In het najaar krijgt het buurtmuseum een vervolg in Pottenberg. Ook hier worden dan weer twee wijkbewoners gevolgd door de fotograaf.

ICP New York

Het museum wil jaarlijks twee grote namen uit de fotografie tentoonstellen. Dit jaar is dat dus in ieder geval Jimmy Nelson. Je zou verwachten dat de tweede naam nog even geheim blijft, maar niets is minder waar. “We hebben de Amsterdamse fotograaf Nico Koster en de Italiaanse fotograaf Franco Zecchin. Twee relatief onbekende fotografen. Koster bracht onder meer de opkomst van kunstenaar Karel Appel in New York in beeld. Zecchin volgde met zijn camera bijna 15 jaar de daden van de Italiaanse maffia op Sicilië. En dat in dezelfde tijdsperiode. Door deze twee samen te voegen in één expositie ontstaat een bijzonder contrast. Deze expositie zal 27 september van start gaan.”

Uit het dal klimmen

Ondanks dat het crescendo met het fotomuseum gaat

Een groot voorbeeld voor Erik de Jong is International Center of Photography (ICP) in New York. “Daar is de opleiding fotografie en het museum samengevoegd in één gebouw. Dat is uniek in de wereld. Hier in Maastricht zou dat gezien de locatie al niet kunnen. Maar ik ben er wel trots op dat we nauw samenwerken met het mbo-onderwijs. Omdat we hier de ruimte niet hebben, verzorgen we projecten op andere locaties en met pop-up exposities.”

Droom

Of De Jong ook nog een droom heeft voor het museum, wordt al heel snel met ‘ja’ beantwoord. “Ik heb hem zelfs al vastgelegd voor 2027. Maar de naam ga ik nog niet noemen. Voor mij is hij de grootste ter wereld op het gebied van maatschappelijke- en persfotografie.” 

‘Il Bacio’, Palermo 1978. Foto: Franco Zecchin

VOOR PERSOONLIJK

HYPOTHEEK- EN

VERZEKERINGSADVIES,

OOK BIJ U THUIS.

PERSOONLIJK EN VERTROUWD

Verzekeringen kunt u natuurlijk overal afsluiten. Zo is het afsluiten van een verzekering via internet vaak heel snel en makkelijk te realiseren. Echter, in de praktijk blijkt dat in geval van schade of advies de voorkeur toch uitgaat naar een telefoontje met uw vertrouwde tussenpersoon. Bij Ger Leenen Financiële

Diensten bieden wij beide communicatiemogelijkheden aan. Enerzijds de snelheid van het Internet en anderzijds factoren als rust, advies en begeleiding van de vertrouwde tussenpersoon. Zowel voor uw particuliere verzekeringen als voor uw zakelijke verzekeringen bent u bij ons aan het goede adres.

HYPOTHEKEN

Ook op het gebied van hypotheken zijn wij uw vertrouwde tussenpersoon. Wist u dat wanneer u de AOW-leeftijd heeft bereikt er mogelijkheden zijn om de overwaarde op uw huis te verzilveren? Dit geeft u extra bestedingsruimte wanneer u niet wilt dat uw vermogen ‘in de stenen blijft zitten’.

Voor starters in Maastricht bestaat er de mogelijkheid om gebruik te maken van de gemeentelijke starterslening van 56.000 euro. Een mooie steun in de rug voor mensen die de eerste keer een eigen woning willen kopen. Wij helpen starters met zowel de hypotheek als de aanvraag van de starterslening bij de gemeente. Persoonlijk en vertrouwd, dat is Ger Leenen Financiële Diensten.

Neem vrijblijvend contact met ons op en wij kijken wat we voor u kunnen betekenen.

Koen, Mitch, Ger, Janou en Lieske

WWW.GERLEENEN.NL

VEGERS MEUBELEN: MEER DAN 100 JAAR KWALITEIT EN SERVICE

Zeg je Vegers Meubelen, dan zeg je kwaliteit en service van een familiebedrijf. Al vier generaties lang is het bedrijf een woonwinkel waar deze kernwaarden voorop staan. Een meubelzaak waar aandacht voor de klant echt belangrijk is.

Sinds 1995 is Vegers Meubelen gevestigd op de Woonboulevard Heerlen. In de showroom van meer dan 3000 vierkante meter is een uitgebreide collectie zitbanken, eethoeken, tafels en stoelen te vinden in diverse stijlen en diverse prijsklassen. Wie de hele collectie wil bekijken, kan daar de tijd voor nemen en mag rekenen op een persoonlijk, maar vooral deskundig advies van Rob en Nicole en hun zoon Stijn. Met het toetreden van Stijn is de vierde generatie in het familiebedrijf actief. Een bedrijf dat dit jaar 102 jaar bestaat.

“De kracht van ons familiebedrijf is dat wij zelf de inkoop bepalen van de collectie,” legt Rob uit. “We bezoeken beurzen

om op de hoogte te blijven van trends en kunnen daar op inspelen en de collectie aanpassen. Een mooi voorbeeld is de uitbreiding van onze collectie met relaxstoelen. Op de eerste etage is Relaxxz gevestigd en staan meer dan 70 modellen in alle prijsklassen, zodat klanten goed kunnen vergelijken. Zoon Stijn is de specialist van deze shop-in-shop,” zegt Rob.

Een ander voordeel voor de klant is dat we rekening kunnen houden met zijn of haar wensen. Rob: “Als een klant op zoek is naar een afwijkende maat eettafel, gaan wij ervoor zorgen dat dat lukt. Dat is service die je niet overal meer tegenkomt. Maar service van ons is ook dat onze eigen chauffeurs de meubelen komen leveren en zorgen dat alles netjes wordt geplaatst. Ze gaan pas weg als de klant tevreden is.”

Wie op zoek is naar meubelen van zeer betaalbaar tot exclusief moet zeker de showroom van Vegers Meubelen eens bezoeken. Vegers Meubelen is elke dag, behalve zondag geopend.

VEGERS MEUBELEN

Woonboulevard Heerlen

In de Cramer 198 045 5755000 www.vegersmeubelen.nl

FAMILIE COX-VAN DER VALK GRIJPT JUBILEUMJAAR AAN

VOOR BOUW TWEEDE HOTEL

De Toekan nestelt zich op Vodafone-gebouw

DOOR: PETER EBERSON  BEELD: SEM AUGUSTIN

Dubbel feest dit jaar bij Van der Valk in Maastricht. Niet alleen viert het hotel zijn 25-jarig jubileum, maar 2025 vormt ook de start van een nieuw hoofdstuk, de uitbreiding met een tweede hotel. De ombouw van het Vodafone-kantoor aan de Maas tot luxe 4-sterren+ hotel is begonnen. Frans Willem Cox vertelt waarom hij en zijn vrouw Jacqueline zo graag een tweede hotel willen.

“ Het is dit ontwerp of niks, zei de wethouder” “

Wordt het niet eens tijd voor uitbreiding in Maastricht?”

Die vraag kwam op tafel tijdens een bijeenkomst binnen de Van der Valkfamilie. De vraag was gericht aan Frans Willem en zijn vrouw Jacqueline. De vraag was niet aan dovemansoren gericht. Frans Willem en zijn vrouw liepen al langer rond met de plannen voor uitbreiding in Maastricht. Maar hoe?

Uitbreiden op de huidige locatie of een compleet nieuw hotel bouwen? Het werd het laatste. De zoektocht naar een geschikte locatie resulteerde afgelopen jaar in de aankoop van een van de twee kenmerkende Vodafone-gebouwen die links en rechts van de Kennedybrug staan. Frans Willem, met oog voor detail: “We kozen voor het gebouw meteen naast het Gouvernement omdat dat naar onze mening een betere ligging heeft. Meer zon, een goed bereikbare parkeergarage meteen onder het gebouw, meer ruimte voor een terras aan de

Maas. Spannend wordt het wel. Het is voor het eerst dat wij een bestaand gebouw ombouwen tot een hotel. Daar hadden we tot nu toe geen ervaring mee,” zegt Frans Willem.

De Van der Valk hotels in Maastricht zijn sowieso ‘buitenbeentjes’ binnen het concern. Frans Willem: “Binnen de familie was het lange tijd gebruikelijk dat we hotels bouwden langs autowegen centraal tussen steden in. Zagen we een geschikt stuk grond dat we konden kopen werd er een Van der Valk hotel gebouwd in de karakteristieke stijl met een Toekan op het dak. Dat deed Van der Valk in Urmond, maar ook in Heerlen. Maastricht was 25 jaar geleden anders, want het was in 2000 het eerste stadshotel voor ons en niet eens een ontwerp van ons zelf. Ook dat was niet gebruikelijk binnen onze familie.”

Even terug naar 1999. De hotelwereld in Maastricht ziet er totaal anders uit dan nu.

Grote hotelketens ontdekken de kleinere steden: Novotel, NH Hotels, Crowne Plaza; ze openen allemaal een hotel in Maastricht in de jaren negentig. Er is ook een plan om een hotel te bouwen op het terrein van de voormalige zuivelfabriek Sibema in Heer. Het ontwerp is al klaar, maar de beoogd exploitant haakt op het laatste moment af en dan komt de familie Van der Valk in beeld.

Leenders was streng. Hij zei: ‘als je denkt dat je hier je eigen hotel kunt bouwen, kan Van der Valk het vergeten. Het is dit ontwerp of niks. Het ontwerp dat er lag was geïnspireerd op de voormalige zuivelfabriek Sibema. De architect ontwierp een langwerpig gebouw in rode baksteen parallel aan de weg gelegen. Ook de oude schoorsteen van Sibema werd bewaard en gerestaureerd. In 1999 begon de bouw van het hotel, in 2000 kwamen de eerste gasten met hun rolkoffertjes. Die moesten wel nog over steigerplanken lopen, want het hotel was nog niet af.”

Uitbreiding

Vanaf dag één was Van der Valk Maastricht een succes. En dat is het nog steeds. Frans Willem: “De bezettingsgraad

Frans Willem Cox: “We zagen een mooie kans om er een Van der Valk hotel van te maken, maar het betekende wel dat we geen enkele inbreng hadden in het ontwerp, want dat was al klaar. De toenmalige wethouder

ligt boven de 85%. Dat is voor Maastrichtse begrippen heel hoog en daar zijn we natuurlijk trots op. Het hotel is recent grotendeels vernieuwd. Kamers zijn gerenoveerd, de brasserie, restaurant en

→ Frans Willem Cox en dochter Eline Cox

Eline Cox runt het huidige hotel en is mede-verantwoordelijk voor de opstart van het nieuwe Van der Valk hotel

toiletten vernieuwd. Om bij te blijven in de hotelwereld is het noodzakelijk elke 12 tot 15 jaar de kamers volledig te vernieuwen.” Dochter Eline runt het huidige hotel en is betrokken bij de opstart van het nieuwe hotel. Frans Willem: “Jacqueline en ik hebben lang nagedacht over de uitbreiding. Je kunt wel de parkeerplaats volbouwen en meer kamers realiseren, maar dan zit je ’s morgens met 460 hotelgasten aan het ontbijt in plaats van 400. Of dat nu zo prettig is voor onze gasten? Wij denken van niet, vandaar de zoektocht naar een andere locatie.”

Makelaar

Een unieke kans deed zich voor toen telecombedrijf Vodafone aankondigde een deel van de afdelingen vanuit Maastricht te verplaatsen naar de Randstad. Een van de twee kantoren kwam daardoor leeg te staan en daar zag Van der Valk zijn kans. De aankoop van het Vodafone gebouw verliep snel zegt Frans Willem. “Ik had interesse, maar de makelaar reageerde voor mijn gevoel niet snel genoeg. En met snel bedoel ik binnen 24 uur. Ik wilde vaart maken, dus binnen drie dagen zat ik met Vodafone en de Duitse

eigenaar van het gebouw om tafel om te onderhandelen over de aankoop. Binnen tien dagen was het geregeld.”

Suites

Frans Willem en zijn vrouw Jacqueline betaalden 12,5 miljoen euro voor het pand, maar de aankoopsom is pas het begin. Nu moet het voormalige kantoor van binnen volledig gestript worden om omgebouwd te worden tot luxe hotel met 113 kamers. De bouwkraan staat inmiddels al naast het gebouw op de plek waar volgend jaar een serre en terras aan de Maas komt met meer dan 200 zitplaatsen. De planning is om in 2026 het hotel dat de naam Van der Valk Maastricht Maas krijgt te openen. Het nieuwe hotel krijgt kamers die tussen de 30 en bijna 40 vierkante meter groot worden. Het merendeel, 62 kamers wordt ruim 38 vierkante meter en dan komen er ook nog 16 extra grote en luxe suites. Op het dak van het gebouw komen wellnessfaciliteiten.

Familiebedrijven

Of de markt voor luxe hotels in Maastricht niet verzadigd dreigt te raken? Frans Willem

Cox: “De plannen die veel hotels nu uitvoeren, denk aan de prachtige renovatie van Beaumont, het nieuwe hotel in de Boschstraat, de uitbreiding van het Kruisherenhotel, Van Oys en onze wens tot uitbreiding zijn plannen die tussen 2016 en 2019 al zijn bedacht. In 2020 kwam corona en lagen alle plannen stil. Nu zie je dat de plannen van toen uitgevoerd worden. Valt je ook iets op aan het rijtje hotels? Het zijn bijna allemaal familiebedrijven. Dat zijn de mensen die zorgen voor nieuwe ontwikkelingen, mensen die hun nek uitsteken en risico’s nemen. Ik denk dat de waardering voor deze familiebedrijven ook vanuit de politiek wel wat groter mag zijn. Deze families doen het toch maar in tegenstelling tot de grote hotelketens die steden als Maastricht niet meer tot hun prioriteit hebben. In de jaren negentig was dat precies andersom. Alle grote ketens kwamen naar kleinere steden. Novotel, Crowne Plaza en het NH Hotel zijn daar voorbeelden van, maar deze ketens hebben nu geen interesse meer. Ze richten zich op Dubai, China en andere Aziatische landen waar nu het

grote geld zit. Maastricht is totaal niet interessant meer. Er wordt ook nauwelijks nog geïnvesteerd door deze ketens. Het zijn nu de familiebedrijven die dat doen.”

MECC

Frans Willem denkt zeker dat er nog ruimte op de markt is voor zijn nieuwe hotel. “Maastricht blijft voor de toerist een leuke bestemming en vergeet niet dat het MECC na de grote renovatie absoluut een toplocatie is. We zien dat er in 2025 en 2026 meer congressen naar de stad komen. Daar profiteren alle hotels van. Waar we ook van profiteren is dat de bezoekers van Maastricht steeds meer luxe verwachten in hotels. Aan die verwachting voldoen we ruimschoots.

Wij kunnen vol vertrouwen uit naar de toekomst en zijn blij dat we dit in Maastricht kunnen realiseren,” zegt de ondernemer. 

Het nieuwe Van der Valk hotel komt in het voormalige Vodafonegebouw.

John Aarts: ‘Ik ben van de rechtsstatelijkheid, de wet is de wet’

Zoals altijd is wethouder John Aarts gestoken in een blauw pak, deze keer met stropdas. Hij heeft zich goed voorbereid op het interview. Voor hem liggen notities over wat hij allemaal wil gaan zeggen. “Het moet geen azijnverhaal worden”, steekt hij van wal. “Ik heb wel zorgen, maar aan het eind ben ik toch ook altijd weer optimistisch.”

DOOR: MAURICE UBAGS  BEELD: DE NIEUWE STER

John Aarts

Nog voordat één vraag gesteld is, trapt hij af met iets wat hij zelf kennelijk typerend vindt voor zijn drijfveer.

“Toen minister Karla Peijs naar Maastricht kwam om een handtekening te zetten voor de A2-tunnel, heb ik haar dit gegeven.” Hij overhandigde haar een brief van de apostel Paulus aan de Korintiërs. Met een strofe uit het gedicht De Liefde, geel gearceerd.

Liefde is geduldig en vriendelijk.

Liefde is niet jaloers, vervalt niet in grootspraak, in eigendunk. Ze gedraagt zich niet grof, ze is niet uit op het eigen belang. Ze raakt niet beledigd, ze rekent het kwaad niet aan.

Ze verheugt zich niet in onrecht, ze vindt vreugde in de waarheid. Ze kan alles verdragen, ze blijft geloven, blijft hopen, nooit geeft ze het op.

“Liefde kan alles in beweging krijgen”, vindt de wethouder. “Een filosoof zei dat liefde geen ‘ding’ is voor de politiek. Daar ben ik het niet mee eens: liefde hoort ook in de politiek. Als je met een verhaal over zorgen komt, moet er tegelijkertijd hoop zijn. Als iedereen vast zou houden aan geloof, hoop en liefde, dan komen we er altijd weer uit.”

Vooruitgangsgeloof

Het is een optimistische boodschap. Aarts: “Liberalen zijn per definitie optimistisch. Bij ons heerst altijd vooruitgangsgeloof. Bij de VVD is er intern geen polarisatie. Dat zou ook raar zijn, want in een politieke partij zoeken gelijkgestemden elkaar op. Ook Toon Hermans heeft een prachtig gedicht geschreven over liefde. Daar begint alles mee. Liefde geeft alles, liefde vergeeft alles. Nee, nee! Ik ben geen romanticus. Maar ik ben wel twee keer getrouwd. Eén keer met mijn vrouw en één keer met de gemeente.”

Aarts gaat ervan uit dat iedereen in de politiek gedreven wordt door goede bedoelingen. “Als je met elkaar spreekt, moet je elkaar in je waarde laten. Elkaar zeker niet demoniseren.”

Smalle marges

Inhoudelijk heeft Aarts eigenlijk één verhaal te vertellen. Dat gaat over de smalle marges die je als bestuurder hebt. De afgelopen decennia is de ruimte voor bestuurlijke afwegingen steeds kleiner geworden. Hij trapt wat hij daarover kwijt wil ook weer zelf af met een concreet voorbeeld. “Als, voor mijn tijd, iemand kwam met een idee voor een evenement, zeiden we: goed idee. Dat gaan we doen. Nu hebben we de ‘leer van de schaarse vergunningen’. Dat betekent dat als iemand zich meldt met een evenement voor een bepaalde datum, ook anderen in dezelfde aanvraagtermijn voor een evenement een aanvraag moeten kunnen indienen. Iedereen kan zich nog melden. Soms is zelfs een aanbesteding nodig. Dat is een voorbeeld van hoe iets heel simpels, heel ingewikkeld kan worden. Want aan degene die zich spontaan meldt en afspraken wil gaan maken, kunnen we geen enkele zekerheid geven. Als we dat wel doen, zeggen de anderen meteen dat ze geen eerlijke kans hebben gekregen om ook iets te organiseren. Zekerheid geven en gelijke kansen: allebei iets goeds. En toch werkt dat belemmerend.”

Wetgeving en jurisprudentie

Of dat niet soms frustrerend is? “Nee. Het gaat erom dat je iets goeds tegenover iets anders goeds hebt. Snelheid versus zorgvuldigheid. Ik constateer dat alleen. Ik heb daar verder geen oordeel over. Wetgeving en jurisprudentie zijn leidend.”

Aarts haalt nog een serie voorbeelden aan, waarmee hij steeds hetzelfde wil benadrukken. “Sinds het Didam-arrest mag je als gemeente geen onroerend goed meer direct verkopen aan één partij die je iets wil laten ontwikkelen, waarmee je een stuk van de stad wil ontwikkelen. Je bent nu verplicht om iedereen te laten meedingen. Dat maakt je handelingsruimte minder. Je bent nu verplicht zaken veel beter te onderbouwen.”

Volgens Aarts staat de rechtsstatelijkheid (alle regels naleven) steeds vaker op gespannen voet met de democratie (de behoefte van de maatschappij en kiezers om iets anders of snel te doen). “Ik ben van de rechtsstatelijkheid. De wet is de wet. Als regels iets niet toestaan of iets voorschrijven, heb je je daaraan te houden. Ik spreek daar geen oordeel over uit.”

Natuur versus woningbouw

We leggen Aarts een actuele kwestie voor: de stikstofproblematiek. “Je kunt niet als overheid zeggen dat stikstof een enorm probleem is en dat je vervolgens dat probleem ‘overruled’. Het gaat om de belangrijke waarde van de natuur. Dus moet je toetsen aan allerlei modellen en de regels toepassen. Je kunt een bestuurder dan niet verwijten dat hij een lafaard is die niet durft te kiezen. Als je je niet aan de wet houdt, kun

“

Je moet creatief blijven als het lastig wordt”

je meteen een kort geding verwachten. Natuur behouden of woningnood willen oplossen? Je moet je aan alle regels houden. Zoeken naar wat wel kan binnen die regels. Je zult creatiever moeten worden. We gaan nog meer van die regelgeving krijgen: straks wordt de bescherming van water en bodem verankerd in de wetgeving.”

De wethouder ziet dezelfde tegenstelling en dezelfde spanningen in veel dossiers. Kijk naar de privacy en de AVG. In het ene geval willen mensen dat je privacy opzijschuift om snel op te kunnen treden als overheid. Doe je als overheid echter iets dat de privacy kan raken, staat de andere helft van de bevolking op. Wat ik daarvan vind, is niet aan mij. Het belang van water en van natuur is groot. Net zoals het belang om huizen te kunnen bouwen. Maar als bestuurder wil ik daar verder niet op ingaan.”

Draaien we onszelf niet helemaal vast op die manier? “De oplossing ligt in het politieke discours. Vaak op een Europees niveau. Ik kan daar alleen van zeggen: hou rekening met

toekomstige spanningen als je nu besluiten neemt. Dat is overigens nog niet zo gemakkelijk. Het gaat niet om een lokale APVverordening die je even kunt veranderen. Je moet creatief blijven als het lastig wordt. Ik vind ook niet dat je zaken nu maar moet afschaffen omdat het in de praktijk lastig is.”

Juristerij

“Mij wordt wel eens juristerij verweten”, zegt Aarts. “Ik heb altijd een groot respect voor de wet. Ik zal de wet altijd volgen. Of ik me zaken kan voorstellen waarbij ik dan in gewetensnood zou komen. Nee, eigenlijk niet. Dan zou het wel een hele rare wet moeten zijn. Als wethouder ben ik er voor iedereen. Maak ik geen politieke keuzes. Die keuzes maak je met elkaar in het coalitieakkoord. Daarna worden die uitgevoerd. En let op: het is natuurlijk de gemeenteraad die de kaders bepaalt. En het college van burgemeester en wethouders voert uit. Je kunt als wethouder wel heel stoer iets willen roepen, maar dan loop je uiteindelijk toch tegen de lamp. Als bestuurder doe ik geen uitspraken die je aan een politicus zou moeten vragen. Zo zit ik in elkaar. Gelijke kansen voor iedereen, het belang van de natuur, een schone Maas. Allez! Dat kun je toch niet zomaar

weggooien. Zaken zijn soms lastig, maar je moet ze niet willen versimplificeren. Achter al die regels zitten hele goede bedoelingen. Daarom is het ook goed de regels toe te passen.”

Verdiepen in wat mensen raakt

Dat klinkt toch allemaal als een vrij technocratische opvatting? Aarts: “Nee, nee, technocraten passen de regels toe zonder empathie te hebben voor de mensen die daardoor geraakt worden. Je moet altijd besturen met je hart. Als je in het verkeer een ‘black spot’ wil aanpakken waar veel ongelukken gebeuren, is dat heel rationeel om te doen. Meteen aanpakken. Maar dan is de vraag hoe je dat doet?

Je kunt bijvoorbeeld zeggen dat je daar alle auto’s weert. Maar wat betekent dat voor de mensen die daardoor geraakt worden? Dan kunnen mensen zijn die volledig van hun auto afhankelijk zijn. Je kunt ook kijken of je daar de fietsers of voetgangers weg kunt halen. Je moet je verdiepen in wat een besluit betekent voor de mensen die geraakt worden.

Verdiepen in de maatschappelijke werkelijkheid. Daarom moet je ook altijd met je hart besturen. Als ik alleen maar een technocraat zou zijn, zou ik het geen 24 jaar hebben volgehouden.” 

Februari 2006 v.l.n.r. John Aarts, Jo Dejong (+), Math Vestjens en Karla Peijs. Foto: Jean-Pierre Geusens

Sfeervol Wyck Sfeervol Wyck

Shoppen

Eten

Drinken Slapen

Wyck is een wijk waar familiebedrijven nog de boventoon voeren. En dat merk je aan de sfeer, de service en de diversiteit aan winkels, hotels en horeca. Het is een culinaire hotspot met tal van leuke restaurants in alle prijsklassen. Van eetcafé tot sterrenzaak en van friture tot Italiaans of Aziatisch restaurant. Bijna elke maand is er wel een nieuwe plek om te ontdekken. Dat kan heerlijk op een van de vele terrasjes, bijvoorbeeld langs de Maas, waar de

Bezoek Wyck

Waar iedereen zich thuis voelt!

Wyck is een bijzondere plek waar historie en moderne flair elkaar ontmoeten.

Gelegen in het hart van Maastricht, aan de oostelijke oever van de Maas, is dit dé wijk waar ambacht, gastronomie, en unieke ervaringen samenkomen.

terrassen tot zonsondergang baden in het zonlicht.

Wyck is ook een stadsdeel met volop bedrijvigheid, met name in de dienstverlening. Zo vind je er het hoofdkantoor van dsm-firmenich, advocatenkantoren, financiële dienstverleners en makelaars. Grenzend aan Wyck ligt Céramique met zijn appartementen ontworpen door beroemde architecten. Je vindt er ook het Bonnefantenmuseum en Centre Céramique.

RESTAURANT

In de levendige wijk Wyck, op een steenworp van het station, combineert Alex een restaurant met een intiem boutique-hotel. De keuken is geïnspireerd op smaken van over de hele wereld en werkt met dagverse producten. Denk aan creatieve ontbijtjes, een wisselend lunchmenu en wereldse gerechten om te delen tijdens het diner.

Of het nu gaat om een snelle cappuccino op het terras, een goed glas wijn aan de bar of een ontspannen overnachting in een van de stijlvolle kamers – Alex is een plek om te proeven, te ontspannen en te blijven.

Een levendige mix van bewoners, studenten, ondernemers en toeristen. Dat is wat Wyck zo leuk maakt. Laat je verrassen door de gastvrijheid, proef de lokale smaken, en geniet van de authentieke sfeer die deze wijk zo bijzonder maakt.

BELEEF WYCK – de perfecte mix van het oude en het nieuwe, midden in Maastricht.

WWW.WYCK.NL

Sinds het jaar 2008 is Chimera actief in de inkoop en verkoop van edelmetalen zoals goud, zilver en diamant. Chimera gelooft in eerlijke prijzen en garandeert daarom de hoogste goudprijs van Limburg.

www.goudinkoopchimera.nl

De afslankmethode die

echt werkt!

Of je nu kiest voor ons reguliere- of medisch afslankprogramma. Met NewFysic behaal én behoud jij je ideale streefgewicht.

NewFysic Maastricht Stationsstraat 16a 6221 BP Maastricht 088 323 0039 maastricht@newfysic.nl

Stap binnen in de kleurrijke wereld van Zilch!

Van weelderige bloemen tot speelse geometrische vormen, onze ontwerpen worden tot leven gebracht op zorgvuldig gekozen stoffen.

Colour your day met Zilch!

RECHTSTRAAT 62

ZILCH.NL

LINOLUX MAASTRICHT

Van stijlvolle dekbedovertrekken tot zachte handdoeken en mooie theedoeken: Linolux Maastricht biedt al sinds 1924 het beste in bed-, bad- en keukentextiel. Vier generaties ervaring, kwaliteit en persoonlijke service onder één dak.

Voor jezelf of als cadeau: bij ons slaag je altijd. Liever online winkelen? Ontdek het assortiment op www.linnenshop.nl en laat je verrassen!

TUUR

Bij TUUR komen jaren aan liefde en passie samen. Van een hapje en een drankje tot een uitgebreid diner, bourgondisch of verfijnd, met een knipoog naar oma Josephine. Geniet binnen in het knusse restaurant of op ons grote zonnige terras.

SINT MAARTENSLAAN 31A

10 JAAR ’T WYCKER CABINET

De plek waar het ultieme genot van bourgondisch Maastricht, de pure smaken van Limburg en invloeden uit de Franse en mediterrane keukens samenkomen. In het hartje Wyck brengen wij authentieke gezelligheid en traditionele smaken in een hip maar huiselijk en levendig decor.

WYCKER BRUGSTRAAT 29B

LES DEUX

Bij Les Deux Restaurant kun je terecht voor “casual fine dining”: eigenaren Davey & Laura serveren Franse klassieke gerechten met een moderne twist. Dit doen zij met een laid-back inslag in een gastvrije, warme sfeer. Les Deux staat o.a. voor “allebei” en beiden ondernemen zij met veel passie & plezier!

HOOGBRUGSTRAAT 9

NOON

Ontdek Noon Maastricht –dé hotspot voor culinaire verwennerij en stijlvol genieten. Gelegen aan de Maas en met het mooiste terras in Wyck biedt Noon een mix van verfijnde gerechten en een trendy sfeer. Of je nu komt lunchen, dineren of borrelen, bij Noon beleef je altijd een smaakvolle ervaring. Kom langs en geniet!

GRIEND 7

FOUNDERS BAR

Gelegen in hartje Wyck in Hotel Beaumont en de perfecte start- of eindbestemming van een heerlijk avondje uit. Geniet van een goed glas wijn of een verfijnde cocktail in een gezellige, stijlvolle setting!

WYCKER BRUGSTRAAT 2

WWW.FOUNDERSBARMAASTRICHT.COM

BIKKE

Welkom bij BIKKE! Dé Scandinavische resto-bar van Maastricht. Bij BIKKE proef je de lekkerste gerechten uit de Scandinavische keuken. Onze gerechten zijn vers bereid met pure en lokale ingrediënten. Ons team staat voor je klaar!

HOOGBRUGSTRAAT 43A

KERCKHOFFS ADVOCATEN

staat al 75 jaar klaar voor ondernemers en particulieren. Met vestigingen in Maastricht en Heerlen combineren we juridische expertise met oprechte aandacht. Persoonlijk, oplossingsgericht en sterk in de Euregio. We denken graag met u mee.

WILHELMINASINGEL 77

CAFÉ SERVAAS

aan het Cörverspein langs de Maas is al jaren een begrip in Maastricht. Een heerlijke plek voor een biertje en een borrelplank op het zonnige terras. Binnenkort breiden we uit. Bistro Servaas wordt een plek waar je kunt genieten van culinaire hoogstandjes.

CÖRVERSPLEIN 10

WWW.BIKKEMAASTRICHT.NL

WWW.VIA-CLAUDIA.NL

WWW.DEJOFFERS.NL

VIA CLAUDIA

Dé plek waar mode en stijl samenkomen. Zorgvuldig geselecteerde Europese topmerken en Italiaanse stijl in hartje Maastricht. Onze collectie wisselt continu. Bezoek onze winkel en laat je verrassen door ons gezellige team. Graag tot snel!

WYCKER BRUGSTRAAT 53

DE JOFFERS

Mode vanaf maat 42 t/m maat 52 . Openingstijden: ma 13-17u di t/m zat 10-17u zon 12-17 u. Kom en overtuig u zelf dat een grotere maat niet een ander modebeeld hoeft te betekenen. 043-3218253

RECHTSTRAAT 74

WWW.MAXMAASTRICHT.NL

MAX

Lifestyle and fashion experience. Toegankelijk, veelzijdig en vrouwelijk met een eigenwijze ‘touch’. U treft hier regelmatig items die lokaal worden geproduceerd. De veelzijdigheid van de collectie maakt MAX geliefd bij jong en oud.

HOOGBRUGSTRAAT 69

DE VERWONDERING

Al sinds 1996 gevestigd in hartje Wyck. Laat je verrassen door een unieke mix van duurzame vondsten, originele interieur-items en bijzondere cadeaus in elke prijsklasse. Persoonlijk advies, een warme sfeer. Kom langs en ontdek waarom “De Verwondering” al bijna 30 jaar een begrip is!

HOOGBRUGSTRAAT 21A

Iedere woensdag om 7 uur het laatste ondernemersnieuws in je mailbox.

Nieuws dat je als ondernemer écht interesseert.

Schrijf je in voor deze gratis nieuwsbrief. Wil je als ondernemer ook toegang tot de exclusieve artikelen, neem dan een jaarabonnement voor 45 euro.

Voor minder dan een kop koffie per maand blijf je op de hoogte van alle ondernemersnieuws uit Zuid-Limburg.

Scan de QR-code, meld je aan en blijf op de hoogte van het laatste nieuws.

De Iesheilege

“Zelfs in de iesheilege geluif geine mins mie!” reep mien vrouw en ze had sjijns geliek. Veer waore op 7 aprèl nao Intratuin gewees. Neet veur plante meh veur e taofelklèdsje dat aon de meter te kriege waor. Sjijns waore veer de einzigste die daoveur kaome want bij de kassa stoont ederein mèt zomergood, potgroond en aander zakes die in d’n hoof thoes hure.

Dat kump netuurlek door de zon die al daog aon ’t sjijne is en us verweend mèt häör straole en de wermte. Me heet ’t geveul tot ’t veurjaor al begonne is. Dat lok netuurlek de lui nao Intratuin. Zès kassa’s waore amper genóg um alle klante vaan deens te zien.

Vreuger, wie nog geinen Intratuin waor, woort gewach mèt zomergood te koupe. Trouwens dat waor gaaroet neet te kriege. Thoes móste veer dat hole bij ’t tuincentrum van de femilie Lemmens aon kèrkhof Oostermaas. Es eine veur de iesheilege dorf te vraoge nao zomergood daan woorste aongeloerd ofste neet good in d’n bovekamer waors. Iers behuurste te wachte tot die heilege ein veur ein de revue hadde gepasseerd.

Dat begós op 11 mei mèt d’n heilege Mamertus. Dee Mamertus kinne veer eigelek neet zoe good en dèks moch dee veur spek en boene mètdoen. Daan kump op 12 mei d’n heilege Pancratius. Zelf meinde iech ummer tot deen heilege oet Heerle kaom umtot de Heerlense spaorbaank vreuger nao deen heilege geneump waor. Op 13 mei viere veer ’t fies vaan euzen eige stadspetroenheilege, naomelek Sintervaos oftewel Sint Servatius en es lèste viere veer ’t fies vaan d’n heilege Bonifatius. Neet d’n heilege Bonifatius dee in Dokkum is vermaord meh d’n iesheilege is de Bonifatius dee in ’t jaor 307 in Roeme veur de liewe woort gegoejd.

Pas es die veer heilege gepasseerd zien is ’t tied um ’t zomergood in de groond te zètte umtot me daan, oet jaorelaank ervaring, kint zègke tot ’t daan neet mie geit vreere.

Meh dit jaor is dudelek te zien tot de lui neet op die veer heilege zitte te wachte. Alles is oonzeker gewoorde, zeker noe dee mins mèt die oranje haore in Amerika de gekste dinger aon ’t rope is. De lui höbbe noe zoeget vaan “laote veer ’t oonderein mèr gezèlleg make want geine wèt boe dee sjienheilege oet ’t Witte Hoes mörge weer zien groete, vette handteikening oonder zèt”.

De wereld in zoewiezoe e bitteke gek aon ’t weure umtot veer gein “Afrikäönsjes” meh allewijl “Tagetes” in d’n hoof höbbe stoon en die “Tagetes” zien eve sjoen es de “Afrikäönsjes” vaan vreuger.

Mamertus, Pancratius, Servatius en Bonifatius zal ’t gein bars oetmake. Allewijl geluive veer dus neet mie in wat die heilege veurspèlle meh geluive veer mie in Buienradar.

Jan Janssen

‘De Adem van de Berg’, een eerbetoon aan Jan Spee

DOOR: MAURICE VAN DER LINDEN

BEELD: SVEN GERHARDT, HANS OGG EN HCL

Toen cementproducent ENCI in de jaren ‘70 van de vorige eeuw begon met het afgraven van Slavante, ontstond bij sommige mensen de drang om alle waardevolle opschriften en tekeningen in het grootste en oudste gangenstelsel van de Sint Pietersberg vast te leggen. Maastrichtenaar en voormalige cafébaas van ‘t Örgelke aan de Tongersestraat, Jan Spee, was er een van. Hij maakte er zijn levenswerk van. Het verhaal gaat dat hij na het sluiten van zijn kroeg, midden in de nacht naar de berg trok om er alles vast te leggen. Dit resulteerde uiteindelijk in een collectie van bijna 8.500 foto’s. Maar ook plattegronden, boeken, verhalen, anekdotes en interviews met betrokkenen, verzamelde Spee.

Sven Gerhardt

Eind 2013 droeg Jan Spee zijn collectie over aan het archief van het Historisch Centrum Limburg (HCL) en vormt sindsdien een belangrijke databank voor andere onderzoekers. Begin 2024 overleed Jan Spee op 86-jarige leeftijd. Binnenkort verschijnt een deel van Spee’s levenswerk in boekvorm. Ontwerper Sven Gerhardt (39) uit Utrecht is de samensteller van het boek. De titel: ‘De Adem van de Berg’.

Studiegroep Onderaardse

Kalksteengroeven

“De aanleiding voor dit boek is best wel bijzonder”, vertelt Sven. “In 2022 liep ik over de Sint Pietersberg en zag plotseling een gat in een helling. Ik ben er toen ingekropen en ontdekte er een bijzondere wereld. Een beetje naïef misschien, maar ik wist helemaal niet dat er iets onder de berg bestond.” Sven ging op onderzoek uit en kwam in contact met de Studiegroep Onderaardse Kalksteengroeven (SOK) die onderdeel is van het Natuurhistorisch Genootschap in Limburg. De SOK doet sinds 1977 onderzoek in de kalksteengroeven (mergelgrotten) van Nederland en België. Dit was de opvolger van de ‘Vereniging tot bevordering Wetenschappelijk Onderzoek St. Pietersberg’ die in 1969 werd opgericht. Via de SOK kwam Sven op het spoor van de collectie van Jan Spee.

“De muren bevatten een enorm archief aan informatie, notities, tekeningen en inscripties die teruggaan tot de late Middeleeuwen”, zegt Sven.

“Achtergelaten door verschillende mensen, van blokbrekers tot toeristen, van soldaten tot onderzoekers en van priesters tot alledaagse voorbijgangers. Hier werd de beruchte Mosasaurus voor het eerst ontdekt. Deze plek is getuige geweest van oorlogen, belegeringen en bevrijdingen. Het is de thuisbasis van vele mythen en legenden en werd gebruikt als opslagplaats voor nationale schatten zoals Rembrandts Nachtwacht.”

Persoonlijk project

“Naast de verzameling, is vooral de eigen documentatie door Jan Spee zo indrukwekkend”, vertelt Sven. “Eén man die 8500 foto’s maakt, ze stuk voor stuk met de typmachine beschrijft, met de hand nummert en er een reliëfkaart van maakt waarop alles terug te vinden is. Ik heb Jan helaas nooit ontmoet. Hij zat toen al in een verzorgingstehuis. Wel heb ik natuurlijk allemaal verhalen over hem gehoord van mensen die hem goed hebben gekend. Daardoor heb ik me wel een beeld van hem kunnen vormen.” Bijna drie jaar heeft de ontwerper aan het boek gewerkt.

“Ik was op zoek naar een persoonlijk project en met dit boek kwamen veel van mijn interesses samen: graffiti, (cultuur)geschiedenis, en boekontwerp en drukwerk. Tegenwoordig is alles zo vluchtig door de digitale wereld. Het is natuurlijk mooi dat de collectie van Jan gedigitaliseerd is, zodat deze voor iedereen toegankelijk is. Maar niet iedereen vindt de weg ernaartoe. Daarom is dit boek zo mooi: het maakt iets verlorens, tastbaar.”

Jan Spee | Foto: privécollectie Hans Ogg

Geen wetenschappelijk boek

Het hele archief doorlopen was een monsterklus. “Uit de ruim 8000 foto’s heb ik een selectie gemaakt van 500 exemplaren. Die beelden moeten als het ware een tocht door de gangenstelsels simuleren. Bij sommige foto’s had Jan iets bijgeschreven. Het was een weerspiegeling van wat hij zag en voelde, bijna als een dagboek. Het is dus niet direct een boek met een wetenschappelijke onderbouwing.”

Dat laatste bevestigt ook Hans Ogg uit Schimmert, die historisch onderzoek doet. Ogg is niet betrokken bij het boek, maar kende Jan Spee wel heel goed. Voor het HCL inventariseerde hij de collectie van Spee en had daar vier jaar voor nodig. “Zijn collectie is goud waard, maar het is ook de wereld onder de grond door de ogen van Jan. Zelfs in een gang waar niets te zien was, schreef Jan: ‘In deze gang is niets te zien, maar het is er wel romantisch’. Hij maakte er vervolgens een foto van. Soms zag ik ook wel eens een foto, waar het allerbelangrijkste op de muur slechts half zichtbaar was. Die kennis had Jan niet, hij legde vast wat hij interessant vond om te zien. Overigens zijn er nog wel grotere verzamelingen dan die van Jan. Het bijzondere van Jans werk is dat hij ook zaken fotografeerde die inmiddels verdwenen zijn.”

Tweetalig

Het boek ‘De Adem van de Berg’, dat eind mei zal verschijnen, heeft 416 pagina’s. De teksten zijn in zowel het Nederlands als in het Engels. “De uitgever verkoopt ook internationaal veel boeken”, legt Sven uit. “Hun boeken zijn daarom bijna altijd Engelstalig. Omdat dit boek over een Nederlands onderwerp gaat, is gekozen voor tweetalig. Dit verhaal is regionaal bekend, maar internationaal zeker niet. Daarom is het mooi dat dit boek tweetalig is en daardoor beschikbaar wordt voor een veel grotere groep geïnteresseerden. In mijn ogen is de wereld onder de Sint Pietersberg een wereldwonder. Zo’n 200 kilometer gangenstelsel is daar door de mens

uitgegraven. Als toerist zou ik daar toch liever iets van willen weten dan van bijvoorbeeld Giethoorn of de Wallen in Amsterdam.”

Ode aan Jan

Tot slot wil Sven benadrukken dat hij niet de auteur, maar de samensteller van het boek is. “Het is maar een fractie van het levenswerk van Jan. Het is een ode aan hem, ik heb alleen maar een compilatie van zijn werk gemaakt.” En vanwaar de titel van het boek ‘De Adem van de Berg’? “Ik had een mooi gedicht op een van de foto’s gezien en vond het wel mooi om symbolisch weer levensadem in deze dode wereld te blazen.”

Het boek dat 45 euro kost, is vanaf 20 mei verkrijgbaar bij Boekhandel Dominicanen, De Tribune en Limestone Books. Verder ook via de uitgever The Eriskay Connection.

Jan Spee tijdens de overdracht van zijn collectie aan het HCL in 2013. Links Miets Morreau-Magnée, voorzitter van de Stichting Oud SintPieter | Foto: privécollectie Hans Ogg

Ook zin in ‘gèt lekkers’... ?

Maastricht staat als meest Bourgondische stad van Nederland bekend om zijn fijne restaurants, gezellige kroegen, Mediteraanse terassen en al z’n lekkernijen! Maar welke lekkernijen zijn er dan zoal te krijgen in Maastricht en wat is het verhaal, achtergrond, recept of geheim?

DOOR: RENÉ PERSOON 

BEELD: DE NIEUWE STER

René Persoon beschrijft maandelijks in De Nieuwe Ster typische Maastrichtse lekkernijen. Van klassieke Mestreechse Praline tot ’t traditionele ‘Stumpke’ of een verrassende nieuwe vondst zodat u daarna zelf de proef ‘in de mond’ kunt nemen.

LOCATIE:

Bakkerij Mathieu Hermans Zakstraat 9 6211 PS Maastricht

GEOPEND:

Di-wo-zat: 08.00-16.00 uur

Do-vr: 08.00-17.00 uur Zo: 09.00-12.30 uur Maandag gesloten

LEKKERNIJ: Kruimelvlaai (Grummelvlaoj) 18,20 euro

IN GESPREK MET: Carmen Hermans.

Zeg je in Maastricht Roed & Wit dan zegt iedereen: MVV! Zeg je in Maastricht Grameer dan zegt iedereen: Sint Servaos! Zeg je in Maastricht Vlaoj dan zegt iedereen: Bekkerij Mathieu Hermans!

Sinds 1936 zit er op de hoek van de Zakstraat een verrukkelijke bakkerswinkel: Mathieu Hermans. Nu dus op een jaartje na al bijna 90 jaar. Een prestatie in de bakkerswereld waar je momenteel ziet dat er steeds meer bakkerijen én bakkerwinkels verdwijnen. Hoe zou dat zo komen?

Veel van de verkoop heeft zich natuurlijk verplaatst naar de grote supermarkten waar soms hele bakkersafdelingen zijn. Hier wordt qua productie ook steeds vaker gewerkt met halfproducten en/of complete bakmixen. Je ziet de ovens staan vol met alle afbakproducten.

Bijkomend is verder dat het bakkersvak natuurlijk geen eenvoudig metier is. Buiten alle kennis die je moet hebben over de recepturen, hoort er ook een pittig werkritme bij.

Vaak midden in de nacht aan de slag om ‘s morgens heerlijk vers brood of verse vlaaien en gebak te hebben. Het is niet niks. Je moet dus écht liefde voor het vak hebben.

En dat die liefde voor het bakkersvak er is, kwam ik dan ook al snel achter toen ik mij op het ‘wachtterrasje’ bij Bakkerij Hermans voor de deur met een kop koffie, stuk grummelvlaoj, pen, papier en de vriendelijke Carmen Hermans nestelde om haar te bevragen over en te luisteren

naar de historie van de familiebakkerij.

Eerst een kort stukje historie. Zoals al gezegd is in 1936 de zaak gestart door Mathieu en Jeanette Hermans als kleine winkel met ‘t woonhuis erboven. De drie zussen van Jeanette, Eugenie, Bertha en Marieke hielpen vanaf het begin mee in het bedrijf dat langzaam verder groeide en toen al steeds bekender werd voor z’n ambachtelijk brood en heerlijke vlaaien.

Doordat zoon Mathieu jr. zo gedreven was om de lekkerste en meeste taartjes te verkopen groeide het bedrijf hard. Mathieu jr. werkte al vanaf zijn 16de in verschillende bakkerijen en ook in de bakkerij van z’n vader. Het bedrijf groeide verder en dus besloot zoon Mathieu jr. in 1970 definitief de bakkerij over te nemen en verder te bouwen aan de zaak in navolging van zijn vader Mathieu sr. Het is dan ook geen toeval dat uiteindelijk in 2006 de derde generatie in de naam van Carmen Hermans, de zaak overneemt en tot de dag van vandaag succesvol leidt. De vlaaien (tot soms wel 300 stuks per dag) en alle andere producten vliegen er de deur uit.

Ambachtelijke producten met topingrediënten en een jarenlange ervaring met het maken van het deeg, de vullingen en diverse garneringen, zijn daar de basis van. Carmen doet dat samen met een topteam van vijf bakkers en twee banketbakkers onder leiding van chef Rob van

Carmen Hermans

de Berg. Deze bakkersploeg werkt in verschillende diensten over de nacht en vroege ochtend verspreid, zodat ‘s ochtends de heerleke vlaoje vers en vaak nog warm in de winkel liggen. Hoeveel vlaaien zouden er wel niet zijn verkocht afgelopen bijna 90 jaar?

Tja, Maastrichtse vlaaien of Limburgse vlaaien; het is zelfs een beschermde herkomstbenaming tegenwoordig en officieel erkend streekprodukt met strenge eisen! De vlaai moet tussen de 10 en 30 centimeter zijn, gemaakt van een zoete gistdeeg met een vulling van fruit, rijstpap, crème, griesmeelpap, verse kaas, een suiker-ei vulling of een combinatie hiervan. Verder moet hij afgewerkt worden als kruimelvlaai, dekselof reepvlaai, of open vlaai. Bij deksel- of reepvlaai mag de vlaai bestrooid worden met suiker vóór het afbakken. Voldoet een taart hier niet aan, dan mag hij niet de titel Limburgse vlaai krijgen.

Maar waar komt de vlaai nou eigenlijk vandaan?

Eenduidig is de geschiedenis hier niet in. Zo is er een verhaal dat vertelt dat de vlaai helemaal niet z’n oorsprong heeft in Limburg maar in Zuid-Duitsland. In de buurt van de Bodensee werden in de middeleeuwen resten van brooddeeg en oud fruit samen gebakken, die Platkuchen of Fladen werd genoemd. Veel katholieke mannen uit Brabant en Limburg zakten in die tijd af naar het katholieke Zuid-Duitsland omdat ze boven de rivieren in het protestantse noorden geen werk kregen. Bij thuiskomst vroegen deze mannen aan hun vrouwen om ook deze Fladen te maken en zo ontstond de Limburgse vlaai. Dit is een verhaal dat ik vaker tegenkom.

Maar ook dat er al vlaaien werden gebakken in de 12de eeuw. Dat blijkt uit een vermelding

van de belegering door Godfried III van Leuven in 1190 in de stad Sint-Truiden. Maar ook de combinatie van boerderijen en fruitgaarden in Limburg geven aanknopingspunten naar de historie met betrekking tot de traditionele vlaai. Bij oogstfeesten werd een koek gemaakt van tarwemeel en vruchtenmoes en dit resulteerde in de bekende vlaai die ook gegeten werd als feestelijke traktatie op doopfeesten, huwelijken, verjaardagen en de Broonk. Veel boerderijen hadden dan ook een eigen bakhoes.

Maar hoe het ook zij, wij hebben in Maastricht gelukkig ook een eigen bakhoes en wel met de vlaaien van Hermans. Ondertussen dat ik op het terrasje zit te genieten van een door Carmen aangeboden stukje kruimel/pudding/abrikoos vlaai staan de mensen in de rij te wachten om geholpen te worden in de winkel. De herkenning naar de klanten toe geeft al duidelijk aan dat je hier geen nummer bent, maar een soort familie of kennis zo lijkt het, want de zeer attente winkeldames (vaak al jaren in dienst) herkennen vrijwel iedereen en begroeten de klanten alsof het bekenden zijn.

“We zijn hier al jaren een grote familie, niet alleen als eigenaren van de familiebakkerij, maar ook onder elkaar met alle medewerkers waarvan er velen al tientallen jaren bij ons werken”, zegt Carmen. “Dat is prachtig en straalt ook af op onze traditionele en nieuwe producten.”

Nieuwe producten zijn er in de loop van de jaren natuurlijk ook bij gekomen. Zo heeft de moeder van Carmen na een reis door Portugal en geïnspireerd door al het gebak aldaar de Linda-taart bedacht. Amandelcake met een laagje abrikoos en stukjes appel en genoemd naar de winkeljuffrouw Linda. Maar ook de door Carmen geïntro-

duceerde Choqie, een brownie van pure Callebaut chocolade en amandelen, is een recente aanwinst in het assortiment. “Er zijn zoveel mogelijkheden in onze bakkerij, kijk maar eens naar het assortiment alleen al aan vlaaien en taarten”, vertelt Carmen. Ook de horeca in Maastricht is een graag geziene klant bij Hermans. Bij niet minder dan vijftien horecazaken staat de Hermans-vlaai op de kaart.

Er is dus voor elk wat wils bij Bakkerij Mathieu Hermans. Wat mijzelf betreft is dit zeer nadrukkelijk de kruimelvlaai met kersen, zónder pudding. Een mooie combi van de zoete smaak van de grumele/ kruimels in combinatie met de wat friszure kersen. Maar dit is niet de enige reden waarom deze kruimel-kersenvlaai mijn favoriet is.

Mijn oma en opa hadden iedere zondagmiddag Mathieu Hermans-vlaoj in huis. Iedereen van de familie wist dit, dus het was daar een drukte van jewelste op ‘t Volksplein. Ook mijn neven Guus en Pierre waren er op die zondagmiddagen vrijwel altijd en hadden niet alleen vaak een grote mond, maar waren ook altijd in alles naar eigen zeggen de beste. Zeker neef Guus was altijd nadrukkelijk aanwezig en wist altijd alles beter en had volgens eigen zeggen ook altijd van alles het mooiste, grootste, dikste enzovoort.

Er was dan ook altijd direct competitie met de neven wat betreft het aantal stukken vlaai die je op kon eten. Wie de meeste stukken at, was dus winnaar. Mijn oma sneed de vlaai meestal alvast in vier stukken, dan was de telling van het aantal punten eenvoudiger.

Meestal won neef Guus want die had niet alleen een grote mond zoals gezegd, maar ook altijd de grootste honger.

Hij duwde iedereen altijd weg om ‘t snelst te kunnen beginnen met sjransen.

Speciaal voor Paaszondag had mijn opa vijf gulden klaar gelegd voor de winnaar, hetgeen voor ons als kinderen een gigantisch bedrag was. “Maar,” zei mijn opa, “het gaat vandaag niet om de meeste stukken maar om de snelheid. Wie als eerste twee punten op heeft wint.” We hadden die middag grumel/ kruimel-kersenvlaai en neef Guus zat al meteen vooraan om te beginnen. Ik zat naast neef Guus die zich meteen een groot stuk naar binnen duwde. Neef Pierre was traag en ik lag iets achter maar was goed op weg.

De vijf zilveren en blinkende guldens lagen voor ons op tafel aanlokkelijk te glimmen. Neef Guus had al een stuk vlaai op en begon snel aan nummer twee, neef Pierre liep twee happen achter en ik maar één. Toen ik dan uiteindelijk ook aan stuk twee begon, was Guus al op een hap na klaar. Ik zou het verliezen. Maar toen gebeurde het. Neef Guus verslikte zich in een grumel en proeste het uit. Bijna de hele punt kwam ‘terug’ en hij kreeg geen hap meer door zijn keel. Glorieus hapte ik het laatste stuk vlaai naar binnen en won de wedstrijd met afstand want ook neef Pierre had de finish niet gehaald. Die vijf gulden waren volgens mijn opa dik verdiend. Tegen neef Guus zei hij nog: “slokker” en “God straft onmiddellijk”.

Ik was in ieder geval blij met de vijf gulden. En de grumel-keerse-vlaoj vaan Mathieu Hermans. 

Smakelijk, en snij de punte neet te klein!

René

Persoon

Yoga is voor iedereen!

Yoga Zarah

Yoga Zarah is een heerlijke Yoga en Pilates studio in Maastricht. Yoga met een knipoog staat voor de luchtigheid in alles wat je doet en bent, wilt doen en wilt zijn. Laat je heerlijk inspireren op jouw manier tijdens een yogales.

De Yogaschool Maastricht

Unieke locatie aan het Bassin met rustgevend uitzicht over het water. Kleinschalig, persoonlijk, down to earth. Zeven dagen per week lessen in diverse yoga stijlen. Een plek waar je je welkom voelt, ongeacht je fysieke conditie.

MEER INFO: DEYOGASCHOOLMAASTRICHT.NL

Yoga Maastricht

De enige Iyengar yogastudio in Limburg met meer dan 20 lessen per week, puur Iyengar yoga! en vast team van Iyengar-gecertificeerde leraren staat dagelijks voor je klaar om je op weg te helpen met alle ins en outs op het gebied van yoga. We bieden lessen op 6 verschillende niveaus om iedereen de kans te bieden zichzelf in zijn of haar eigen tempo te ontwikkelen.

Yoga Nature Studio

volg jouw eigen Natuur!

Voel je welkom in onze lichte, ruime studio in het Jekerkwartier, waar je de tijd kunt nemen om jouw eigen ritme te volgen. Onze lessen variëren van rustig en zacht tot dynamisch en krachtig. Zin om het zelf te ervaren? Kom gerust langs voor een gratis proefles!

YOGA & MORE Maastricht

In onze yogalessen nodigen we je uit om uit de hectiek van de dag te stappen en weer te verbinden met en thuis te komen bij jezelf. Bewegen met aandacht, verzachten, versoepelen, verstillen en verstevigen is waar het bij ons op de yogamat om gaat.

Ontspan, versterk en vind balans bij Mac Yoga Maastricht. Voor iedereen – van beginner tot gevorderde.

Kom langs en ervaar de rust midden in de stad.

Proefles? Altijd welkom!

MEER INFO: YOGAZARAH.NL

MEER

Iedereen zou yoga eens moeten proberen

Het is een misverstand te denken dat er maar één vorm van yoga is. Er zijn misschien wel meer dan tien verschillende vormen van yoga. Daphne Koken is eigenaar van Yoga Nature Studio aan de Kleine Looierstraat en gespecialiseerd in Vinyasa Yoga. “Deze vorm van yoga nodigt je uit om jouw eigen ritme te volgen. Vinyasa Yoga werkt met de intelligentie en de creativiteit van de natuur. Je stemt op op het moment: de seizoenen, het ritme van de week, je energieniveau. Juist dat maakt Vinyasa zo bijzonder,” zegt Daphne. De Vinyasa lessen bij Yoga Nature Studio variëren van zacht en meditatief tot krachtig en energiek. Elke les is logisch

Het is misschien wel het meest gehoorde antwoord op de vraag of iemand wel eens yoga heeft geprobeerd: ‘Ik ben niet lenig.” Het mooie is, van yoga word je juist soepeler. En sterker. En rustiger in je hoofd. Genoeg redenen dus om yoga een kans te geven.

opgebouwd met ruimte voor persoonlijke aanpassingen, zodat iedereen zich welkom voelt. Daphne: “En na de les kun je in onze lounge nagenieten met een kop thee of je verdiepen in inspirerende boeken over yogafilosofie.”

Aan het Volksplein ligt Yoga Maastricht, de enige lyengar yogastudio van Limburg “en het is de oudste yogaschool van Maastricht,” legt eigenaresse Melanie Tillema uit. Grondlegger van deze vorm is B.K. S. Iyengar. “Het is een vorm van yoga die perfect is om je lichaam te ontwikkelen, de stress van alledag te lijf te gaan en je geest tot rust te laten komen. Ook zeer toegankelijk voor iedereen omdat gewerkt

sports & swimclub

Keuze uit 5 groepslessen per week + gratis zwemmen

wordt met verschillende niveaus en met hulpmiddelen. Onze yogadocenten hebben allemaal een jarenlange opleiding achter de rug om Iyengar-lessen te mogen geven,” zegt Melanie.

De grondlegger van Iyengaryoga was de eerste die begon met toepassen van props, hulpmiddelen die vandaag de dag nog steeds wordt gebruikt, zoals touwen, blokken, riemen en stoelen. “De leraar kan je vragen om een prop te gebruiken om je inzicht in een houding te verdiepen of te helpen met een bepaalde vorm, actie of de richting in een houding. Deze manier van oefenen verbetert het uithoudingsvermogen en ontwikkelt kracht en flexibiliteit”, legt Melanie uit. 

PILATES zenden

Nieuwsgierig naar de mogelijkheden van Ladyline?

Totaalpakket voor blijvend afvallen

Gericht afvallen middels een arrangement van bewegingstherapie, voedingsadvies, energiemeting, huidverbetering en persoonlijke coaching.

Cryolipolyse voor vetvermindering

Een zeer effectieve behandeling voor veilig definitief verwijderen van overtollig vetweefsel. Mooiere contouren, een slanker silhouet. Geen ingreep nodig.

Compressietherapie en Bodywraps

Deze behandeling is een intensieve massage van benen, billen en onderrug met een positief effect op cellulite vermindering en slankere en gladdere benen.

Bewegingstherapie

Bewegen en sporten hoeft niet zwaar of belastend te zijn. In slechts 2 x 20 minuten voel jij je weer fit en vol energie!

Zorgt voor een sterke, soepele wervelkolom, strakke buik- en rugspieren en een slanker lijf.

www.zenden.nl Sint Bernardusstraat 5 Maastricht

Skin Refresh therapie

Met de unieke ozon-zuurstoftherapie wordt je huid weer strak en glad en krijgt ze haar flexibiliteit weer terug. De behandeling is een moment van ontspanning.

LADYLINE MAASTRICHT HOCHTERPOORT 17

LADYLINE.NL Volg ons op: T: 043 - 325 46 66

Nostalgie in zwart-wit

DOOR: STEFAN VRANCKEN

98

RECHTSTRAAT 98

Deze foto werd in 1918 gemaakt. In het raam boven de voordeur lezen we buiten het huisnummer ook: ‘Guill Willems Hofkens’. In de rechter etalage zijn onder meer (leren) riemen en een leren tas te zien. Ik was benieuwd wie de eigenaar van deze winkel in Wyck was.

Volgens het Maastrichtse bevolkingsregister uit de periode 1890-1920 woonde op het adres Rechtstraat 98 de zadelmaker Willem Hubert Willems. In het dagelijks leven zal hij (Guill)aume hebben geheten. Guillaume woonde hier met zijn echtgenote en hun kinderen. Het verdrietige toeval wil dat in het jaar dat deze foto werd gemaakt de echtgenote van Guillaume overleed.

Op 23 maart 1918 blies Maria Johanna Berta Hofkens haar laatste adem uit, negenenvijftig jaar oud. Ze was de tweede echtgenote van Guillaume. Met haar was Guillaume op 9 januari 1888 getrouwd,

nadat hij op 5 oktober 1883 weduwnaar was geworden. Zijn eerste echtgenote was een maand na de geboorte van hun enige kind op vijfentwintigjarige leeftijd overleden, mogelijk aan de gevolgen van deze bevalling. Het kind zelf zou slechts drie maanden oud worden.

Op 23 september 1910 was het echtpaar Willems-Hofkens verhuisd naar de Rechtstraat 98. Het gezin was de Maas overgestoken, want het vorige adres was Heggenstraat 9, waar we tegenwoordig damesmodezaak VanDaan vinden. Voordat de verhuizing naar de Heggenstraat had

plaatsgevonden (1902), woonde het gezin op het adres Markt 6, de huidige locatie van Bistro FAB. Tijdens de periode in de Heggenstraat ging Guillaume failliet. In de Limburger Koerier van 9 september 1903 is te lezen dat een dag eerder het faillissement van W.H. Willems-Hofkens, ‘handelaar in lederwaren te Maastricht’, was uitgesproken. Behalve zadels maakte Guillaume dus ook andere goederen van leer. Die lederwaren zullen ook in zijn winkel in de Rechtstraat verkocht zijn.

Bron informatie: Bevolkingsregister Maastricht en website www.delpher.nl

Rechtstraat

| Beeld: Beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

JOHN F. KENNEDYBRUG

Deze foto werd op maandagochtend 6 mei 1968 gemaakt door fotograaf Jac. de Nijs. Het was een regenachtige dag. Prins Claus der Nederlanden was die ochtend in Maastricht voor de feestelijke opening van de John F. Kennedybrug. Prinses Beatrix was op dat moment in blijde verwachting van prins Friso, die op 25 september van dat jaar ter wereld zou komen als derde in de lijn om zijn grootmoeder, koningin Juliana, op te volgen als staatshoofd. Links naast prins Claus staat burgemeester Fons Baeten (met ambtsketen).

In 1965 was Rijkswaterstaat begonnen met de bouw van de brug, die uiteindelijk ongeveer dertig miljoen gulden zou kosten. Voor de aanleg van de brug en de Maasboulevard, die aan moest sluiten op de brug, moest een groot deel van het Stadspark verdwijnen. Het karakter van de Prins Bisschopsingel in het Villapark viel ook ten prooi aan de brug.

Op 6 mei 1968 werd de brug, die vernoemd werd naar de in 1963 vermoorde Amerikaanse president, door

prins Claus in de stromende regen officieel geopend. Diverse verkeersvoorzieningen waren op dat moment echter nog niet gereed. Dit kwam door het plotselinge overlijden van de hoofdingenieur.

In het Limburgs Dagblad van 7 mei is te lezen dat de brug in de volksmond de ‘Zuiderbrug’ werd genoemd. De opening vond volgens het krantenartikel niet plaats door middel van het doorknippen van een lint, maar door het met behulp van een lier omhoog draaien van een

wegafzetting, waarop met grote letters stond: ‘Afgesloten rijweg. Brug in aanbouw’. Bij het omhoog gaan kantelde het bord en werd de tekst ‘John. F. Kennedybrug’ zichtbaar. 

Bron informatie: website www.delpher.nl

John F. Kennedybrug | Beeld: Beeldbank van het Nationaal Archief

Opa Mattie zet zich dagelijks in voor de wijk Malberg

De verhuisdozen waren in 1977 nog niet uitgepakt of Mattie Boonen was al aan de slag bij het jeugdwerk in Malberg. Mattie Boonen, in Malberg en omgeving beter bekend als opa Mattie, is een Malberger pur sang. En dat terwijl hij net over de grens in Stokkem werd geboren en opgroeide in Lanklaar. Al bijna vijftig jaar helpt hij buurtgenoten die het niet zo breed hebben.

“

Mijn vader en mijn ooms hebben zich allemaal ingezet voor het verenigingsleven en het dorp”, vertelt de 70-jarige Mattie. “Waarschijnlijk heb ik daar het ‘virus’ te pakken gekregen. Ik deed als kind al allerlei klusjes in ons dorp. Het is toch fantastisch als je een glimlach op iemands gezicht kan toveren, want er is al ellende genoeg in de wereld. Ik begon me in te zetten voor het jeugdwerk in Malberg omdat ik zelf een geweldige jeugd had gehad. Dat gun je de kinderen van gezinnen die het niet zo breed hebben toch ook. Ik wil iets voor anderen betekenen.”

Radium

Mattie stak de grens over naar Maastricht toen hij een baan kreeg bij de Radium. Hij heeft er bijna 52 jaar gewerkt. Daar leerde hij ook zijn vrouw Steffie kennen. “Ik heb drie en een half jaar bij mijn schoonouders aan de Mariabastion in De Ravelijn gewoond. Zij waren een van de eerste bewoners van die woonschool. Ik heb dus ook zelf ervaren wat het betekent als je niet veel hebt.

Ik weet nog dat je niet gemakkelijk een baan bij de Radium kreeg als ze vernamen dat je in De Ravelijn woonde. Arm, slechte hygiëne en ongezond eten, dus vaak ziek, was de redenering van het bedrijf. Zo kwam je dus nooit uit de neerwaartse spiraal.”

Indrukwekkende lijst

Als je Mattie Boonen vraagt wat hij allemaal voor de buurt doet, krijg je een indrukwekkende lijst voorgeschoteld. Zo is hij actief voor de Stichting BuurtNetwerk Veer Zien Malberg en redactielid van het buurtblad De Ruwaard. Ook is hij een van de Bewonerskrachten in Malberg, een initiatief van woningcorporatie Servatius. Dat zijn bewoners die actief in de wijk een oogje in het zeil houden. Ze maken wekelijkse wandelrondes door de wijk en geven gebreken en onveilige situaties door aan Servatius of de gemeente. Verder zit hij ook in de klankbordgroep Skaeve Huse Malberg en maakt hij als burgerwetenschapper deel uit van een adviesgroep van de Universiteit Maastricht die onderzoek doet wat armoede voor een effect heeft op hart- en vaatziekten. De feestversieringen in het winkelcentrum van Malberg worden al 30 jaar door Mattie verzorgd.

Het meest bekend is opa Mattie toch wel van de voedsel- en kledinginzameling. “Ik verspreid dit dan onder de mensen in de buurt die het niet breed hebben. Eén keer per jaar, vlak voor de feestdagen, houd ik een grote inzameling. Ik kan hierdoor niet alleen mensen helpen, maar kom ook achter de voordeur van gezinnen. Hierdoor kan ik ook signalen opvangen en hulp inschakelen waar nodig. Dat gaat alleen maar als je in de loop der jaren het vertrouwen hebt opgebouwd met die

TEKST EN BEELD: MAURICE VAN DER LINDEN

De bakfiets van ‘opa Mattie’ Foto: Mattie Boonen

gezinnen. Discreet zijn is daarbij het allerbelangrijkste. Er zijn zelfs gezinnen waar ik al verschillende generaties help.”

Community Care

Doordat Mattie de buurt door en door kent, is hij ook een belangrijke schakel binnen de beweging Community Care van Sevagram. “Hij is een van onze schakels naar de wijk”, zegt coördinator Michalina Skowron. “Het zijn de oren en ogen in de wijk en we zijn erg blij met de inzet van Mattie. Als we kerstpakketten over hebben voor de bewoners van Scharwyerveld, zorgt hij ervoor dat ze op de juiste plek in Malberg terechtkomen. Maar hij organiseert ook ieder jaar een foto-expositie met oude foto’s van Malberg in ons zorgcentrum. Daarnaast stimuleert hij inwoners van Malberg om de wekelijkse huiskamer bij ons te bezoeken of deel te nemen aan onderzoeken die de Community Care in de wijk kunnen bevorderen. Hij is een echte verbinder.”

Alles positief benaderen

“Ik wil dit nog heel lang doen”, zegt Mattie stellig. “Ik heb getekend om honderd jaar te worden, dus ik kan nog even vooruit.

Ik probeer daarbij altijd alles positief te benaderen en zonder de steun van mijn vrouw Steffie en onze kinderen die ook regelmatig te hulp schieten, zou ik dit nooit kunnen.” In het familiewapen van de Boonens staat ‘Vince in bono’ oftewel ‘Overwin door het goede’. Een betere typering voor opa Mattie is er niet. 

Kijk voor meer informatie over Community Care op www.communitycarezuidlimburg.nl.

Wil je ook iets betekenen in de beweging Community Care of heb je goede ideeën? Neem dan contact op met coördinator Community Care, Michalina Skowron (michalina.skowron@sevagram.nl).

‘Opa Mattie’ Boonen en Michalina Skowron van Sevagram

Zoon van Pieke Dassen brengt de zee naar Limburg

Beeldend kunstenaar Manny Dassen exposeert met een dubbelexpositie in Maastricht en Heerlen. Onder de naam ‘De Horizon’ neemt hij de kijker mee op een visuele reis langs de lijn aan de horizon, waar lucht, water en licht elkaar ontmoeten.

Dassen werd in 1959 in Maastricht geboren, groeide op in de provinciehoofdstad en trok vervolgens over de wereld. Net als zijn vader, de alombekende Pieke Dassen, had hij altijd ‘Sehnsucht’ naar de zee. “Dat verlangen om vanaf het strand naar het verre punt aan de horizon te kijken, is er altijd geweest. Als mijn vader drukke dagen in Hilversum had gehad, moest hij altijd even naar de zee. Het maakte niet uit of dat

nu Katwijk of een andere plek was. Ik heb dat ook.”

Nederlands klimaat

“Na vele omzwervingen dacht ik dat mijn toekomst in Spanje zou liggen. Ik hou niet van het klimaat in dit kikkerlandje. Ik heb behoefte aan zon en warmte. Mijn partner zag Zuid-Europa echter niet zitten en vroeg me welke plek in Nederland me zou bekoren. Ik kwam regelmatig in het Friese Harlingen om de overtocht te maken naar Terschelling voor het Oerol

Festival. Die plek beviel me wel en als het dan een plek in Nederland moest worden, dan Harlingen. Ik had echter nooit gedacht dat ik me hier zo enorm thuis zou voelen. Het is een klein stadje, een rustplek met licht, stilte en de zee. En het wad dat een voortdurend veranderend landschap is. Dit inspireerde mij om opnieuw te gaan schilderen.”

Gesloten deuren

Dassen studeerde aan de Academie voor Toegepaste Kunsten in Maastricht en is naast kunstenaar ook werkzaam voor theater- en operaproducties. Dat hij uitgerekend met schilderwerken over de zee exposeert in Maastricht en Heerlen is opmerkelijk. “Het is best gek, maar in mijn hele carrière heb ik in het zuiden met mijn schilderwerk nooit echt een

voet tussen de deur gekregen. Dankzij de bekendheid van mijn vader gingen vele deuren open, maar deze bleef opmerkelijk genoeg gesloten.” Totdat Dassen een aantal mensen foto’s van zijn kunstwerken op zijn mobiele telefoon had laten zien. “Dat zette iets in gang, want plotseling werd ik gevraagd om de werken in Limburg te exposeren.Blijkbaar een gevalletje ‘goede wijn heeft tijd nodig’”, zegt Dassen lachend. 

Zowel in Maastricht als in Heerlen zijn er 17 werken te zien die een afmeting hebben van 1,40 bij 2,20 meter. De expositie is nog tot en met 19 mei in Theater aan het Vrijthof in Maastricht te bewonderen. Van 22 april tot en met 25 mei zijn werken van Manny Dassen te zien in Galerie Van Dam in Heerlen.

DOOR: MAURICE VAN DER LINDEN  BEELD: MANNY DASSEN

Voor ontspanningsvereniging De Bobbel is het erop of eronder

Harrie Alken en Sjo Habets

DOOR: MAURICE VAN DER LINDEN  BEELD: SEM AUGUSTIN

Of ze nu een van de oudste verenigingen van Maastricht zijn, blijft een raadsel. De leden van ontspanningsvereniging De Bobbel vinden van wel. ‘Opgericht in 1576’ valt te lezen op de bakstenen sokkel van het monument bij hun verenigingslokaal aan het Theresiaplein in Biesland.

De roots van de vereniging liggen in Biesland. Volgens de leden Sjo Habets (74) en Harrie Alken (74) kwamen daar in een ver verleden in de grotten van de Jezuïetenberg de lokale boeren bij elkaar voor een borreltje en een praatje over de gewassen op hun land. Het jaar 1576 wordt aangehouden omdat in de Opregte Maastrichter Almanak van 1876 staat vermeld dat De Bobbel in 1875 het 300-jarig bestaan vierde. Volgens dr. Lou Spronck, voormalig leraar Nederlands en rector van het Jeanne d’Arc College, kan er echter geen bewijs ter bevestiging worden aangevoerd. Daarnaast hanteert de ontspanningsvereniging het jaartal van publicatie van de almanak, en niet het jaartal dat erin genoemd wordt.

Oudste archiefstuk

Wat wel beschreven is, is dat de vereniging aan het einde van de 19de eeuw bij Café St. Servais bij elkaar kwam. In 1966 werd het 75-jarig jubileum gevierd, waardoor 1891 de meest officiële oprichtingsdatum is. Het oudste archiefstuk van De Bobbel is ook gedateerd op 1891. De vereniging begon destijds als vriendenkring en is tegenwoordig een ontspanningsvereniging.

“Toen Café St. Servais in 2018 werd omgedoopt tot restaurant, moesten we op zoek naar een nieuwe locatie”, vertelt Sjo Habets, die al 18 jaar lid is. “We zijn toen terecht gekomen in de fanfarezaal van Sint-Servatius.” Het Bobbel-monument dat in 1994 door burgemeester Philip Houben werd onthuld bij Café St. Servais en door pastoor Andries van den Berg gezegend, verhuisde ruim een kwart eeuw later mee en kreeg een plek op de hoek van de Athoslaan en het Theresiaplein.

Mannen

In de beginjaren konden alleen maar mannen lid van de vereniging worden. Vanaf 1932 waren ook vrouwen bij de activiteiten welkom. Met uitzondering van de vier ledenvergaderingen per jaar. En die ‘regel’ wordt nog steeds gehanteerd. Iedere vergadering wordt geopend met een christelijke groet en met een kruisje slaan. “We organiseren zo’n tien activiteiten per jaar”, zegt Harrie Alken. “Dan moet je denken aan asperges eten, mosselavond en een barbecue. De belangrijkste activiteit is echter het traditioneel schapenvlees eten. Vlees dat gegaard wordt in een traditionele mergeloven bij een van onze leden. Bij het vlees worden aardappelen, spruitjes en zelfgemaakte appelmoes geserveerd. Vroeger ging hier nog ‘reubesop’ (soep van rapen; red.) aan vooraf, maar daar zijn we mee gestopt omdat het ons niet kon bekoren.”

Tijdens de jaarlijkse barbecue wordt er ook een kransomlegging gedaan bij het monument van De Bobbel. Deze handeling wordt verricht door iemand die iets bijzonders voor de gemeenschap heeft gedaan.

Twee keer Bobbel

Een bobbel is het dialectwoord voor een aardewerken fles om drank in te bewaren. Al snel wordt dan de link gelegd met de voormalige Sjinkerij De Bóbbel in de Wolfstraat. “Uitbater Nol Derrez heeft ons voordat hij de zaak ging uitbaten in 1981 om toestemming gevraagd om die naam te mogen voeren”, vertelt Harrie Alken. “Daar hebben we in toegestemd en dus mag je stellen dat er wel een kleine verbinding was tussen de twee ‘Bobbels’.”

Nieuwe leden

Net als veel verenigingen kampt ook de ontspanningsvereniging met een gebrek aan instroom van nieuwe leden. Sjo Habets: “We hebben op dit moment nog 35 leden waarvan meer dan de helft 70 jaar of ouder is. Het oudste lid is 84 jaar en het jongste 41 jaar. Gezien de hoge leeftijd van onze leden wordt het steeds moeilijker om de bijeenkomsten te organiseren.

We willen daarom de komende maanden gebruiken om nieuwe leden te werven en dan samen met hen een toekomstig plan voor de vereniging te maken. Op zondag 27 april organiseren we van 14.00 tot 17.00 uur een informatiemiddag in de fanfarezaal in Biesland. We hopen echt dat zich een aantal nieuwe leden melden, want zonder aanwas is er voor de vereniging geen toekomst meer en sterft een traditie van 450 jaar uit.” Voor ontspanningsvereniging De Bobbel is het dus dit jaar erop of eronder. 

Het monument van De Bobbel in Biesland. Inzetje: het jaartal 1576.

NIEUW VOOR ONZE LEZERS:

Korting op leuke arrangementen

Voor de 22.800 abonnees van De Nieuwe Ster doen we graag iets extra’s: de SterDeal. Korting voor onze lezers op heel veel leuke arrangementen. Het leven is immers al duur genoeg. De SterDeal is een initiatief van De Nieuwe Ster samen met lokale en regionale ondernemers met als doel u als lezer kennis te laten maken met de ondernemers uit stad en regio.

Een lekkere lunch of diner in een Maastrichts restaurant, een hightea met vriendinnen of met de kleinkinderen naar minigolf. Maar ook met korting overnachten in hotels of een leuke bierproeverij met vrienden. Het kan met de SterDeal. Door gebruik te maken van de SterDeal maakt u kennis met ondernemers waar u misschien nog niet eerder geweest bent en dat voor een voordelige prijs, want de SterDeal is speciaal samengesteld voor onze lezers.

Hoe werkt het? Heel eenvoudig. Elke week publiceren we minimaal één SterDeal van een lokale ondernemer.

Via onze website kunt u de SterDeal kopen en gebruik maken van het arrangement. De exacte voorwaarden staan duidelijk vermeld bij de SterDeal.

In dit magazine alvast twee leuke SterDeals; een lunch bij restaurant Bouchon d’en Face en een High Beer in het Townhouse Hotel Maastricht. Deze twee zaken liggen in Wyck.

De komende weken zullen we telkens weer nieuwe SterDeals publiceren. Bent u ondernemer en denkt u: zo’n SterDeal dat wil ik ook wel aanbieden, neem dan contact met ons op via verkoop@denieuwestermaastricht.nl.

Townhouse Hotel Maastricht

DE STERDEAL IN HET KORT:

• Geniet van een tweegangen lunch bij de Franse Bistro Bouchon d’en Face in 2023 uitgeroepen tot Fijnste Frans restaurant van Nederland.

• Nu voor slechts 29,50 euro in plaats van 37,50 euro. Inclusief 1,50 euro servicekosten, betaalt u 31 euro per SterDeal.

• Keuze uit drie voorgerechten:

- Escargots de Bourgogne, zachtgegaarde slakken in knoflookboter

- Salade Chèvre, gebakken geitenkaas uit de oven met honing

- Pâté du Moment.

DE STERDEAL IN HET KORT:

• Proef 3 bijzondere (speciaal)biertjes begeleid door een volle plank met lekkernijen (o.a kaas, worst, gehakt, olijven).

• Nu voor slechts 16,50 euro per persoon (minimaal 2 personen).

• Elke dag mogelijk tussen 14.00 uur en 22.00 uur op basis van beschikbaarheid.

• Na aankoop voucher kunt u telefonisch of per e-mail uw dag en tijdstip reserveren via Townhouse Hotel Maastricht.

LUXE LUNCH BIJ BOUCHON D’EN FACE

Keuze uit een van de volgende hoofdgerechten:

- Bavette grillée sauce morillesBavette (rood gebakken) met morillesaus

- Poisson du jour, wisselend visgerecht

- Bouillabaisse – klassieke vissoep uit Marseille.

BELANGRIJK OM TE WETEN:

• Enkel geldig op vrijdag en zaterdag tijdens de lunch.

• Geldig tot en met 30 juni.

• Na aankoop voucher reserveren bij het restaurant onder vermelding van SterDeal.

• Reserveren kan via 043-3116438 (vanaf 16:00 uur) of op de website onder vermelding van SterDeal.

• Kijk op denieuwestermaastricht.nl voor de SterDeal Bouchon d’en Face.

We wensen u een smakelijke lunch!

HIGH BEER BIJ TOWNHOUSE HOTEL MAASTRICHT

SCAN EN

BELANGRIJK OM TE WETEN:

• Een voucher aankopen kan op onze website denieuwestermaastricht.nl.

• Na aankoop kunt u de door u gewenste dag meteen reserveren bij Townhouse. Tel: 043-3233090 of per mail: receptie-maastricht@townhousehotels.nl

• Reserveer met tenminste 2 vouchers (1 voucher is geldig voor 1 persoon).

• Voucher is geldig tot 1 januari 2026.

We wensen u een hele leuke High Beer!

Kint geer miech de weeg nao menier de notaris wieze?

DOOR: STEFAN VRANCKEN

De Bogaardenstraat in 1962. Helemaal links (het witte pand) ligt het XII Apostelenhuis (huisnummer 1), dat ook ‘de Belick’ werd genoemd. In 1725 ondertekende notaris Jacobus Carolus Ruijters een huurovereenkomst voor een huis dat naast het XII Apostelenhuis lag. Beeld: Beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Op het adres Rechtstraat 37 in Wyck vinden we tegenwoordig het burgerrestaurant Burgerlijk. Volgens de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) is het bouwjaar van dit pand 1731. Op de website www. kijkeensnaarboven.nl is echter te lezen: ‘Nadat “de kat” rond 1730 bouwvallig was geworden en de magistraat besloot tot afbraak van het pand, is na verkoop in 1735 een nieuw huis gebouwd (…)’.

En inderdaad lezen we in de raadsverdragen van de Indivieze Raad van Maastricht dat in januari 1733 geconstateerd werd dat het pand bouwvallig was, waarna in maart van dat jaar besloten werd het huis te laten afbreken. Wanneer de opvolger, het pand dat wij anno 2025 kennen, precies gebouwd werd, is helaas (nog) niet bekend. Wat wel zeker is, is dat in het jaar 1747 de in Maastricht woonachtige ‘Meester Metselaar’ Vincent Allard de eigenaar was van het huis. Vincent was echter niet de bewoner.

Het huis ‘de Katte’ in Wyck

Op 24 maart 1747 had Vincent Allard een afspraak met notaris Dionisius Hupkens. Ook notaris en procureur Alexander Welters was bij deze afspraak aanwezig. Vincent verklaarde voor een periode van zes jaar zijn huis te verhuren aan notaris Welters. In de akte van notaris Hupkens wordt ook de naam van dit huis genoemd, namelijk ‘de Katte’. Het huis lag in de Rechtstraat, en lag op de hoek van ‘het Kattestraetje’. Omdat in de akte is vermeld dat Vincent verklaarde het huis ‘op nieuws te verhueren’, bestond het vermoeden dat notaris Welters reeds de huurder was, en dat de lopende huurperiode afliep. Dat vermoeden bleek ook te kloppen, want reeds in 1740 gingen de metselaar en de notaris een eerste huurovereenkomst aan. Toen notaris Welters zijn intrek nam in het huis, was dit dus nog relatief nieuw. Het was in dit huis in de Rechtstraat dat notaris Welters, die in 1730 door het stadsbestuur was aangesteld als notaris, ongeveer tien jaar lang zijn vele cliënten ontving. De tweede huurperiode van zes jaar zou notaris Welters echter niet vol gaan maken. Op 14 juli 1750 passeerde hij namelijk zijn laatste akte, en dertien dagen later, op 27 juli, vond zijn uitvaart plaats. Hij kreeg een laatste rustplaats in de Sint Matthiaskerk. Je zou verwachten dat een inwoner van Wyck in de Sint Martinuskerk begraven zou worden. Notaris Welters behoorde echter tot het protestantse deel van de bevolking, en kreeg daarom een graf in de Sint Matthiaskerk. Na de verovering van Maastricht in 1632 door stadhouder Frederik Hendrik was de Sint Matthiaskerk, samen met de Sint Janskerk,

toegewezen aan de protestanten. In 1802 werd de kerk teruggegeven aan de katholieken.

Een notarisdynastie

In de zeventiende en achttiende eeuw kende Maastricht een groot aantal notarissen. Onbewust legden zij de geschiedenis van de stad Maastricht vast in hun akten. Het is interessant om te weten waar al die notarissen woonden. Notaris Gerardt Pamel, wiens familienaam ook geschreven werd als onder meer Pamele en Paumele(n), woonde in de buurt van de Sint Nicolaaskerk, destijds gelegen naast de Onze-Lieve-Vrouwekerk. Gerardt was in 1609 door het stadsbestuur aangesteld als notaris. In de periode 1607-1625 lieten hij en zijn echtgenote Verona Peerkens negen kinderen dopen in de Sint Nicolaaskerk. Gerardt, die behalve notaris ook onder meer rentmeester van het kapittel van Onze-Lieve-Vrouwe was, was eigenaar van een huis in de Wolfstraat (genaamd ‘de Wolf’), waar hij hoogstwaarschijnlijk ook met zijn gezin woonde, maar ook van een huis in de Cortenstraat. Mogelijk dat Gerardt in 1637 overleed. In dat jaar passeerde hij namelijk zijn laatste akte. Bovendien werd zijn echtgenote Verona Peerkens in een akte, die op 9 juli 1638 werd verleden voor notaris Lambertus Natalis, weduwe genoemd. Zelf overleed Verona in juni 1642. In diezelfde maand zaten haar kinderen aan tafel bij notaris Hubertus Goffin voor het laten vastleggen van een geldlening, waarbij zij het huis ‘de Wolf’ in de Wolfstraat als onderpand gaven. Eén van die kinderen was de in 1618 geboren Agnes Pamel. Als notarisdochter bleek zij een goede huwelijkspartij te zijn voor notaris Hendrick Schaepen uit de Lenculenstraat. Op 24 april 1644 werd hun huwelijk voltrokken in de Sint Nicolaaskerk. Twee van hun kinderen, Hendrick Michiel Schaepen en Reinier Schaepen, zouden ook notaris worden. Toen Agnes Pamel als weduwe van notaris Hendrick Schaepen in 1701 overleed, was zij nog steeds woonachtig in de Lenculenstraat. Toen haar zonen Hendrick Michiel en Reinier in respectievelijk 1703 en 1717 als notaris in het harnas stierven, waren zij woonachtig in de Brusselsestraat (Hendrick Michiel) en op de Grote Gracht (Reinier). Hun broer Gerard Schaepen (1653-1709) was overigens een Maastrichtse schilder. Helaas zijn, voor zover bekend, van hem geen werken bewaard gebleven.

Een populaire notarisstraat

De Lenculenstraat bleek een populaire straat onder notarissen te zijn. Niet alleen had daar de in 1676 overleden notaris Hendrick Schaepen gewoond met zijn echtgenote, notarisdochter Agnes Pamel. Ook notaris Hendrick Jacob van de Wijer had zich er gevestigd. Zoals zoveel notarissen in die tijd, was Van de Wijer niet enkel

notaris, maar ook procureur. Samen met zijn zus Maria Margaretha van de Wijer huurde de ongehuwde notaris Van de Wijer een huis in de Lenculenstraat. Notaris Johan Guichard legde op 17 februari 1736 de huurafspraken tussen de eigenaar, kapitein Samuel Jacob, en notaris Van de Wijer en zijn zus, vast in een akte.

In de negentiende eeuw werd de Lenculenstraat een geliefde straat voor de notarisfamilie Jessé. Notaris Petrus Dominicus Jessé woonde op nummer 15. Op dat adres sloot hij op 12 mei 1857 voor eeuwig zijn ogen. Zijn zoon, notaris Petrus Jacobus Hubertus Jessé, woonde aanvankelijk op nummer 9, waar ook de oom van zijn echtgenote woonachtig was, maar na het overlijden van zijn vader nam hij het ouderlijk huis over. Toen hij op 9 januari 1895 overleed, woonde hij nog steeds op het adres Lenculenstraat 15. Overigens was notaris Petrus Jacobus Hubertus Jessé een zwager van Petrus II Regout, zoon van Petrus I Regout, de eerste grootindustrieel van Nederland. Jessé en Regout waren namelijk allebei gehuwd met een dochter van de Maastrichtse wijnkoopman Lodewijk Josef Polis.

‘Den Bellick’

Op 21 maart 1725 ontving notaris Guillaume Caris zijn ambtgenoot notaris Jacobus Carolus Ruijters. Notaris Ruijters,

die gehuwd was met Clara Gertrudis Rampendael, was met Gerarda Heldevier overeengekomen dat hij een huis van haar zou gaan huren. De naam van dit huis was ‘’s-Hertogenbosch’. De straat waar het huis lag, wordt niet genoemd in de akte, maar omdat wel werd vermeld dat het huis naast ‘den Bellick’ lag, kunnen we met redelijke zekerheid weten dat het door notaris Ruijters gehuurde huis in de Bogaardenstraat lag. ‘Den Bellick’ (ook ‘Belick’ genaamd) was namelijk het XII Apostelenhuis dat we tegenwoordig

Zicht op de Boschstraat met de Sint Matthiaskerk in de achttiende eeuw. Op 17 juli 1750 werd de protestantse notaris Alexander Welters in de Sint Matthiaskerk begraven. In die tijd was de Sint Matthiaskerk een protestantse kerk. Beeld: Beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

op huisnummer 1 vinden. Het XII Apostelenhuis, bedoeld als een gesticht voor alleenstaande oude mannen, werd gegrondvest in de jaren 1476-1477. Het was één van de weinige Maastrichtse zorginstellingen die niet door geestelijken werd beheerd. Het was een particuliere stichting, oorspronkelijk gefinancierd door de welgestelde Maastrichtenaar Lambert van Middelhoven. De stichting bestaat nog steeds, en heet tegenwoordig Stichting Lambert van Middelhoven.

In het huis naast ‘den Bellick’ groeide

Vanuit de Nieuwenhofstraat kijken we recht tegen de poortwachterswoning (Sint Pieterstraat 37) aan, gelegen op de hoek. Drie decennia lang woonde notaris Joannes Hubertus Tossanus Batta (1814-1895) in dit huis. Het huis zag er toen nog niet uit zoals op de foto (1978). Tijdens de verbouwing (omstreeks 1900) werd een tweede woonlaag geplaatst. Beeld: Beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

De Lenculenstraat in 1962. Het huis met de vlaggenmast, rechts van het witte huis, betreft huisnummer 15. In dit huis overleden zowel notaris Petrus Dominicus Jessé (1857) als zijn zoon notaris Petrus Jacobus Hubertus Jessé (1895). Beeld: Beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed

Adam Matthias Ruijters, een zoon van het echtpaar Ruijters-Rampendael, op. Deze zoon werd op 18 april 1716 gedoopt in de Sint Catharinakerk, en werd in 1738 op tweeëntwintigjarige leeftijd door het stadsbestuur aangesteld als notaris. Waarschijnlijk woonde hij toen nog bij zijn ouders. Hij zou in ieder geval nooit trouwen. Waar het gezin RuijtersRampendael woonde toen zoon Adam Matthias notaris werd, is helaas niet bekend.

Toen Clara Gertrudis Rampendael in december 1754 overleed, woonde de familie in de Boschstraat. De pastoor van de Sint Catharinakerk noteerde in zijn begraafregister dat zij op 8 december een graf in de kerk kreeg, en woonachtig was in de Boschstraat. Toen haar weduwnaar, notaris Jacobus Carolus Ruijters, op 30 maart 1757 in diezelfde kerk zijn laatste rustplaats kreeg, woonde hij nog steeds in de Boschstraat. En ook notaris Adam Matthias Ruijters, de zoon van het echtpaar Ruijters-

Rampendael, zou ten tijde van zijn overlijden in de Boschstraat woonachtig zijn. Waarschijnlijk woonde hij nog in hetzelfde huis waarin hij met zijn ouders had gewoond. Op 9 oktober 1791 vond zijn uitvaart plaats in de Sint Catharinakerk. Maar in tegenstelling tot zijn ouders, kreeg hij geen graf in die kerk. Hij had ervoor gekozen zijn laatste rustplaats te krijgen in de kloosterkerk van de predikheren, beter bekend als de Dominicanenkerk.

De poortwachterswoning

De poortwachterswoning is een opvallend huis in de Sint Pieterstraat 37. Op monumenten.nl kunnen we lezen dat het oorspronkelijke pand waarschijnlijk uit de achttiende eeuw stamt, maar dat het omstreeks 1900 werd verbouwd. Tijdens die verbouwing werd het pand ook van een tweede woonlaag voorzien. Vóórdat die verbouwing plaatsvond, woonde hier notaris Joannes Hubertus Tossanus Batta met zijn echtgenote Maria Catharina Emilia Gulikers. In de jaren zestig van de

negentiende eeuw verhuisde het echtpaar naar dit huis. Notaris Batta ontving er vele Maastrichtenaren die hun notariële zaken wilden regelen. Toen hij op 16 juni 1895 op eenentachtigjarige leeftijd overleed, woonde hij nog steeds in dit huis. Twee jaar eerder was hij weduwnaar geworden. Uit het huwelijk Batta-Gulikers werden geen kinderen geboren. Voordat notaris Batta en zijn echtgenote naar de Sint Pieterstraat verhuisden, woonden zij in de Hondstraat 12. Wie ook in de Hondstraat woonde, en wel op nummer 4, was notaris Victor Emilius Nierstrasz. Hij woonde hier met zijn echtgenote Clara Cornelia Rouffaer en hun kinderen. Victor Emilius was een zoon van Hendrik Nierstrasz, die in de periode 1792-1835 notaris was geweest, en vervolgens van 1835 tot 1850 burgemeester van Maastricht was. Op 30 januari 1866 overleed Victor Emilius, die overigens nog directeur was geweest van de Stadsschouwburg (de Bonbonnière). Zijn zoon Arnold Nierstrasz werd ook notaris. Arnold zou blijven wonen op het adres Hondstraat 4. Bij zijn overlijden op 24 oktober 1908 woonde hij er nog steeds.

Een geannuleerde

verhuizing

Of de omstandigheden waren gewijzigd, of dat verhuurder en huurder ruzie kregen, we zullen het waarschijnlijk nooit te weten gaan komen. De afspraken die notaris Matthijs Brull maakte met de Maastrichtse apotheker Joannes Paters, gingen in ieder geval niet door. Op 16 september 1709 hadden zij nog samen bij notaris Theophilus Corstius aan tafel gezeten om afspraken te maken over hun voorgenomen samenwoning. Apotheker Paters zou notaris Brull in de kost nemen. De twee mannen zouden samen slapen in de benedenkamer. De apotheker zou de notaris voorzien van spijs en drank, en ook zou hij ervoor zorgen dat zijn linnengoed gewassen zou worden. De afspraken zouden aanvang nemen op de tweede dinsdag van oktober. Maar nog vóórdat de notaris zou verhuizen, zaten Paters en Brull alweer aan tafel bij notaris Corstius. Op 26 september, slechts tien dagen na het maken van de afspraken, lieten zij door notaris Corstius vastleggen dat zij de overeenkomst met wederzijds goedvinden deden ontbinden. Helaas wordt in de akte van notaris Corstius niet vermeld waar apotheker Paters woonachtig was, zodat we niet weten waar de samenwoning zou gaan plaatsvinden. 

Een greep uit onze merken:

“ DE GEMEENSCHAPSZIN

STAAT ONDER SPANNING, MAAR ALLEEN SAMEN KUNNEN

WE HET TIJ KEREN!”

John Steijns

Gemeenschapszin

Het verenigingsleven zit bij veel Maastrichtenaren in het bloed. Denk hierbij aan het aantal sportverenigingen, harmonieën, fanfares, koren en toneel- en carnavalsverenigingen. Landelijk onderzoek geeft aan dat veel verenigingen denken dat hun voortbestaan in gevaar is. De gemiddelde leeftijd van de leden die oploopt wordt hierbij als een van de belangrijkste oorzaken genoemd. Zorgelijk is het afnemen van nieuwe aanwas!

Ook het tekort aan bestuurlijk kader is een pijnpunt. En juist de inzet van veel vrijwilligers is onbetaalbaar. In belang van de gemeenschapszin mogen we niet vergeten dat verenigingen in een steeds verder versnip-

perende samenleving een bindmiddel zijn!

Als Senioren -stads- Partij Maastricht zijn we van mening dat dit bindmiddel zo optimaal mogelijk moet worden gefaciliteerd vanuit de gemeente.

Het tij keren

Het is van belang dat het bestuur van een vereniging samen met de leden een front vormen. Samen speerpunten bepalen. Gezamenlijk keuzes maken. En bij sportverengingen is draagvlak voor prestatie gerichte naast recreatieve beoefening absoluut een must.

Inspanningsverplichting

Naast de waarde van individualiteit zijn ook binding, elkaar kennen en er voor elkaar kunnen zijn, als maatschappelijke waarde belangrijk. Waarden die eraan bijdragen de gemeenschapszin in stand te houden binnen de wijk of stad. Een gemeenschappelijke inspanning voor verenigingen, organisaties en de gemeente. Een gezamenlijke opdracht die mede bepalend zijn voor de leefbaarheid in buurten en wijken.

Met uw advertentie in De Nieuwe Ster bereikt u niet alleen uw lokale doelgroep online en in print, maar houdt u ook het nieuws van onze stad

GRATIS VOOR ALLE MAASTRICHTENAREN.

Informatie: verkoop@denieuwestermaastricht.nl OND PREMIER PR O

Wilt u meer weten, scan deze QR-code KOOP LOKAAL • ADVERTEER LOKAAL

In Memoriam Hassan Es-Sadki

Touissit (Marokko), 3 maart 1949 – Maastricht, 5 februari 2025

DOOR: KARLIJN VAN DER GRAAF

Het Afscheid

In de rubriek Het

Afscheid

verschijnt elke maand een necrologie van iemand die recent is overleden.

Hij kreeg haast geen lucht meer, zó stevig duwde Hassan zijn boezemvriend Moktar Naas tegen zich aan. Dat was een unicum; normaliter toonde Hassan zijn genegenheid niet fysiek. Het was maandag 3 februari op de Islamitische begraafplaats in Ulestraten, even nadat zij een gemeenschappelijke vriend ter aarde hadden besteld. Moktar kreeg zelfs een kus, en Hassan zei hem: “Broer, ik ben blij met wat mij samen bereikt hebben. Bedankt!” en liet zijn blik daarbij over het kerkhof gaan.

Islamitische begraafplaats

Afgelopen najaar waren zij, samen met een aantal betrokkenen uit de moslimgemeenschap en verenigd in een stichting (‘Makbara Islamia’), erin geslaagd om deze begraafplaats tot stand te brengen. De ellendige coronaperiode had dit initiatief uit 2018 versneld. Gestorvenen konden immers in die tijd niet naar het land van herkomst terug gebracht worden. Vele families uit Marokko en Turkije wensen dat ook niet meer; Nederland is, zeker voor de generaties die hier geboren zijn, hún land. En zij willen de graven van overleden familieleden daarom graag in de buurt. Samen met uitvaartonderneming Walpot ontwikkelde de stichting een natuurbegraafplaats met vier verschillende ‘landschapskamers’, waarvan één voor moslims. De graven in deze kamer zijn voor onbepaalde tijd, ten behoeve van eeuwigdurende rust. Het woord ‘rust’ nam Hassan ook in de mond toen hij in november tegen Moktar zei dat hij deze dankzij de realisatie van de begraafplaats, voor 100% voelde. Het overbrengen van zijn oudste zoon Karim, van diens graf aan de Tongerseweg naar het familiegraf in Ulestraten, droeg daar zonder meer aan bij.

Avontuur met drempels

Waarschijnlijk had de jonge Hassan toen hij eind jaren ’60 in Nederland arriveerde, nooit kunnen bevroeden dat hij zich ooit in zou zetten voor een laatste rustplaats in dit land. Laat staan dat hij zich op de eerste plaats Maastrichtenaar zou gaan voelen. Hij verliet Marokko om in Europa te werken, maar vooral om op avontuur te gaan. Overigens heette hij bij vertrek uit Marokko nog Mohammed. De naam Hassan verkreeg hij omdat hij in zijn beginjaren in Nederland veel voetbalde, en door taalbarrières vernoemd werd naar een destijds bekende voetballer, genaamd ‘Hassan’. Sindsdien ging hij zo door het leven in Nederland.

Omdat hij was opgegroeid in een modern, destijds Frans mijndorp in Marokko, leek de stap naar Europa niet zo groot. Zijn familie had het goed, hij had op een internaat zijn opleiding genoten en sprak naast Arabisch, vloeiend Frans.

Hassan Es-Sadki

Het vrije Europa, waarover hij vernam van familieleden die hem voor waren gegaan, trok hem en hij verlangde ernaar kennis te maken met mensen met een andere achtergrond, cultuur en gebruiken. Dat bleek in de praktijk niet simpel want er waren vele drempels. In het boek dat hij begin jaren ’80 over deze begintijd schreef -dat wil zeggen: hij dicteerde en zijn vrouw Tiny werkte de verhalen uit op de antieke typemachine van haar vaderstelt Hassan: ‘Er is een gezegde bij ons dat luidt: ‘Niemand kan je beter begrijpen dan degene die hetzelfde heeft meegemaakt’. Wij (jonge Marokkaanse jongens die net aangekomen waren in Nederland en in een zogenoemd gezellenhuis in Urmond waren ondergebracht om te werken bij DAF, red.) voelden ons met elkaar verbonden door gemeenschap van taal en geloof. Wij konden niet zelfstandig los van die clan bestaan. Daarom gingen wij met groepjes naar de nieuwe wereld, die voor ons zo vreemd was. De mensen op straat gedroegen zich anders dan bij ons. Men zag bijna nooit mensen tegen elkaar praten. Ieder ging zijn eigen gang. En wij maar lopen, zonder echt te beseffen wat er om ons heen gebeurde. Soms als we iets zagen wat wij gewend waren, stopten we. Sommigen van ons liepen hand in hand. Tot hun verbazing werden zij nagekeken, door mensen op straat. Mensen keken naar onze huidskleur en zwarte krulletjes. Wij dachten dat wij kontakt konden maken. Wij wilden met die mensen praten in het Frans. Sommigen gaven ons de tijd, anderen zeiden: “Niks verstaan!” en gingen verder.’

Inburgering

Niet veel later in Hassan’s leven zou hij die drempels allemaal overgaan. Hij had zijn clan vanaf toen niet langer nodig om te overleven, maar zou deze ook nooit loslaten. Hij leerde de Nederlandse taal, maakte kennis met de gebruiken en tradities. Deze inburgering verliep extra vlot aangezien hij een Mestreechs maedske aan de haak sloeg: Tiny. En wel tijdens carnaval. Hassan vroeg zich af of dit soms de normale gang van zaken was in Maastricht; of mensen zich altijd zo gedroegen in deze stad, die hij voor het eerst bezocht. Tiny kan er nu nog om lachen. Zij ging vroeger graag op stap bij La Cave in de Lenculenstraat, en als het heel gezellig was daarna nog door bij La Réserve in Vroenhoven, en viel nu te midden van het feestgedruis voor deze jongeman, die zo goed dansen kon. Na hun trouwen kregen ze vier kinderen: Karim, Hassan (hij zou slechts een week oud worden), Rachida en Nordine, die zowel de Nederlandse, Maastrichtse als Marokkaanse taal meekregen. Ze vestigden zich in Malpertuis. Hassan leerde Tiny Marokkaans eten zoals couscous en harira te bereiden, dat door haar afgewisseld werd met gerechten uit de Hollandse keuken. Van elkaar leren en elkaars cultuur respecteren, was steeds de insteek. Na de geboorte van hun eerste kind toog Hassan voor het eerst met zijn gezin naar Touissit. Daar werden ze gastvrij onthaald. Hassan’s vader verwelkomde Tiny op een respectvolle en hartelijke manier; op een wijze zoals hij aannam dat het in West-Europa gebruikelijk was. Dit toont diens bereidheid om zich in de ander in te leven, ondanks de culturele verschillen. Het is een levenshouding die Hassan van thuis uit heeft meegekregen.

Helpende hand

Niet verrassend dat hij daarom graag nieuwkomers in ons land de weg wees, hen hielp bij het invullen van formulieren en troost bood bij heimwee. Velen wisten de weg naar zijn voordeur te vinden. Dat bleef niet onopgemerkt in de lokale gemeenschap,

en Hassan werd in de jaren ’80 door de PvdA benaderd om actief te worden binnen de gemeentelijke politiek. Zijn vriend Moktar trok hierin met hem op. Hassan had op dat moment nog niet de ambitie om raadslid te worden. Later werd zijn dochter Rachida dat wèl met steun van haar vader. Aangezien het na haar vertrek uit de raad nog jaren bleef kriebelen, besloot Hassan uiteindelijk om zelf volksvertegenwoordiger te worden. Eerst voor de PvdA en later voor het CDA.

Een belangrijk streven binnen zijn politieke werk was om de negatieve beeldvorming van buitenlanders tegen te gaan. Echter: het algemeen belang vond hij altijd leidend. Hij zette zich in voor minderheden èn Maastrichtenaren, en vooral voor ‘minima’. Hassan werd in 2010 voor zijn grote inzet geridderd. Hij zou tot zijn dood aanspreekpunt voor de Marokkaanse gemeenschap blijven, en bruggen slaan om grenzen te slechten en die drempels die hij zelf ervoer, voor anderen te verlagen. Ongeduld en perfectionisme brachten hem ertoe om daarbij weinig aan anderen over te laten. Liever regelde hij het zelf op zijn manier en in zijn tempo.

Hartzeer

Dat zorgde voor bezorgdheid bij zijn vrouw en kinderen. Hassan had sinds 1996 hartproblemen, en zou het daarom wat hen betreft rustiger aan mogen doen. De eerste gezondheidsperikelen deden zich voor na de dood van Karim, de oudste zoon, die op zijn 23ste door zinloos geweld om het leven kwam. De hulp die hij samen met zijn vriendin aan een gezamenlijke vriendin bood, werd hem fataal. Volgens zijn vrouw en Moktar, met wie hij dagelijks contact had, heeft het verdriet om het verlies van zijn zoon, Hassan van binnen versleten en zijn hart gebroken. In 2019 lag hij acht weken op de intensive care, maar krabbelde na een zware operatie weer op. In het voorjaar van 2024 maakte Hassan een laatste reis door Marokko, en bezocht naast broers en zussen alle locaties die in zijn familiegeschiedenis belangrijk zijn geweest, net als Karim dat jaren eerder op zijn 22e had gedaan.

Bestemming

Misschien dacht hij tijdens die reis terug aan de anekdote die hij zijn kinderen vaak verteld heeft. Ooit reisde Hassan met zijn vader in een auto door de Sahara van de ene stad naar de andere. Na een rustpauze lag er opeens een dood vogeltje op de motorkap. Hassan wilde het eraf halen, maar zijn vader maande hem het te laten liggen; hij zou wel zien waarom. Bij het stoppen van de motor bij aankomst, spong direct een kat op de auto en griste het vogeltje mee. “Zie je wel?” zei zijn vader, “Dat was voorbestemd; die vogel lag er voor die kat.” Hassan geloofde in een lot van het leven, een voorbestemming voor een ieder. Bij de geboorte is het eindpunt al bepaald. En als je tijd gekomen is, dan wordt de klok stil gezet en dan is daar niets aan te doen. Zo is het leven, daar moet je je bij neerleggen.

En dat is wat Tiny, de kinderen met hun partners en zes kleinkinderen, en familie en vrienden doen, hoe verdrietig zij ook zijn. Want Hassan overleed plotseling in de ochtend van 5 februari, twee dagen na zijn innige omhelzing met Moktar. Hij werd begraven in hetzelfde graf als Karim, vanzelfsprekend op ‘zijn’ Islamitische natuurbegraafplaats in Ulestraten.

Een antenne voor wat zich in de ooghoeken afspeelt

DOOR: MIKOS PIETERS  BEELD: JEAN-PIERRE GEUSENS

Stijn Huijts, algemeen en artistiek directeur Bonnefantenmuseum, is trots op zijn nieuwste kunstwerk. “We hebben al langer de wens voor meer vergroening van de directe omgeving van het museum. Dat is een gedeeld streven met de wijk. We hebben een tentoonstelling van Carl Cheng, een Amerikaanse kunstenaar, inmiddels 82 die al 60 jaar werkt op het snijvlak van natuur, milieu en identiteit. Zijn werk is nooit eerder tentoongesteld in Europa.”

Stijn Huijts

In dat kader zag onze conservator Celien Govaerts, die de tentoonstelling maakt over Carl Cheng, ook kansen om dat te verbinden met tijdelijk werk van Stefan Cools en Sandra van den Beuken op ons

voorplein”, vertelt de museumdirecteur. “Het komt allemaal heel mooi samen. Ik ben ontzettend enthousiast over wat ik nu al zie terwijl het net klaar is en de vegetatie zich nog moet ontwikkelen en ook de fauna die daar allemaal in terecht gaat komen.”

Het is dit soort combinaties van internationale kunst in een regionale context dat het Bonnefanten typeert. “De Roma-kunstenaar Małgorzata Mirga-Tas uit Polen brengen we in contact met de Sinti-kunstenaar Morena Bamberger uit Roermond en dat leidt dan weer tot nieuw werk. Dan laat je het landen in de context van onze regio en is het niet een ufo die neerdaalt en dan weer weggaat, maar laat je zien dat je echt relevant bent.”

Bonnefanten

Free Fridays

“Dat heeft veel goed gedaan, ook omdat een groot deel van die Roma en Sinti voor het eerst het museum bezocht waar ze voorheen dachten ‘dat is niks voor ons’. Dat is iets dat we heel bewust proberen te doen met outreach-activiteiten zoals de BFF, de Bonnefanten Free Fridays. Waarbij het niet alleen

Wat we doen met Fantastikè in Maastricht gaat bijvoorbeeld over kunstenaars met een GGZ-achtergrond waar we dit jaar voor de tweede keer weer een Free Friday aan wijden.”

Zelf voelt hij zich geen outsider. “Wat wel van invloed is, schat ik in, dat ik oorspronkelijk enerzijds ben opgeleid als beeldend kunstenaar maar ook heel intensief betrokken ben geweest in muziek. Door die manier van in het leven staan daar heb je feitelijk al een crossover te pakken.”

Elitair

“Helaas moeten we als Bonnefanten nog steeds vechten tegen het beeld dat we elitair zouden zijn”, vertelt Huijts. “Dat heeft denk ik voor een deel te maken met de statigheid van het gebouw. Ook de kunstwereld

“ Helaas moeten nog steeds vechten tegen het beeld dat we elitair zouden zijn”

gaat om ‘we zetten de deuren gratis open, kom maar en we hebben een leuk feestje’. We organiseren die avonden heel bewust in co-creatie met steeds andere communities. In dit geval met de Roma en Sinti, een andere keer met de schuttersfederatie zoals destijds toen we het schilderij De Vaandeldrager van Rembrandt in huis hadden.”

Outsider

“Ik heb persoonlijk altijd heel veel affiniteit gehad met de outsider posities. Denk aan filmmaker David Lynch die ook beeldend kunstenaar was of muzikant Thom Yorke die eveneens een groot talent heeft op het gebied van schilderkunst.

zelf heeft een kant die elitair kan zijn. Daar distantieer ik me nadrukkelijk van. Ook dat houdt misschien verband met mijn ervaring als muzikant. In het muziekleven gaat het ook over de camaraderie en een bepaald soort attitude die vooral niet blasé is en niet posh is.”

“Van die ruim 177.o00 bezoekers afgelopen jaar zijn er meer dan 65.000 deelnemers aan die gratis programma’s als Free Fridays en onze pop-up musea op Pinkpop en Cultura Nova. En nog eens zo’n 13.000 jongeren tot 18 jaar die sinds jaar en dag gratis toegang hebben.

Je probeert een nieuwe brug te slaan naar andere communities in de hoop dat die hun achterban activeren. Die outreach-projecten doen we voor een belangrijk deel dankzij een extra bijdrage van het Rijk.”

Maastricht

Dankzij het nieuwe gemeentelijke museumbeleid ontvangt het Bonnefantenmuseum ook een jaarlijkse subsidie van 30.000 euro “We zijn een provinciaal museum in Maastricht met historisch gegroeide collectie waar ook duidelijk Maastrichtse accenten in zitten. Ik ben heel blij dat het nu eindelijk meerjarig is gelukt in plaats van steeds maar incidenteel. Ik hoop dat dit een opstapje is om verder te komen.”

Aan het provinciaal museum dankt Maastricht meer dan alleen de iconische Rossi-toren. “Met een onafhankelijk onderzoek hebben we kunnen aantonen dat de tentoonstelling van Isaac Julien niet alleen 70.000 bezoekers heeft getrokken, maar ook nog eens ruim 3 miljoen euro economische spin-off voor de stad en regio heeft opgeleverd.”

Oplopende kosten

Huijts pleit sowieso voor een andere kijk op de subsidiering van kunst en cultuur. Want het museum is genoodzaakt te snijden in activiteiten. “Wij zijn niet de enige in de cultuursector. We zitten met oplopende kosten door inflatie en hogere energiekosten in combinatie met achterblijvende indexering, waardoor er zomaar een enorm gat ontstaat wat je dan moet dichten met het snijden in je kerntaken. Dus zien we ons gedwongen om tentoonstellingen te schrappen en is de toegangsprijs omhooggegaan.”

Om het tij te keren hoopt hij op meer regionale samenwerking. “Maak meer serieus werk

van de lobby naar het Rijk. Daar moet je samen in optrekken. De minister heeft de regio uitgedaagd. We hebben nog steeds geen regiodeal cultuur. Als stedelijke cultuurregio zuid zou er best wel eens wat steviger ingezet kunnen worden op cultuur onder verwijzing naar de sociale agenda en economische agenda.” Gevat samengevat: “Geen Einstein Telescope zonder de caleidoscoop van cultuur.”

Samenwerken

“Ik denk dat je nog veel meer kan samenwerken op Zuid-Limburgs niveau. Dat ook het Bonnefanten een rol in kan spelen voor andere gemeentes.” Te beginnen met een kunstdepot. “Mij maakt het niet uit waar het staat. Ik kwam gisteren nog langs het SABIC- gebouw. Maak daar een Limburgs depot van, maar zorg ervoor dat het een zichtdepot is. Daar kunnen de gemeentelijke musea van profiteren, de provinciale musea en ook de bedrijfscollecties en privécollectioneurs. Maar ook als het gaat over het uitvoering geven aan een museumbeleid voor presentaties en zichtbaarheid met de kritische massa van het Bonnefanten, de professionaliteit als het gaat om het collectiebeheer, ook over projectmanagement.”

Blockbuster

De makkelijke weg naar meer publiek, mijdt Huijts. “Ik heb op een gegeven moment bij wijze van spreken het woord blockbuster intern verboden. Dat neemt niet weg dat ik er altijd op uit ben om een zo groot mogelijk publiek te bereiken voor de dingen waar we in geloven. Op het ene moment ben je met iets kwetsbaars bezig dat veel meer gaat over die maatschappelijke relevantie. Op een ander moment grijp je de kans om met een thema zoals

De Zeven Hoofdzonden, naast de koppeling naar eigentijdse zondes, wat groter uit te pakken

met bruiklenen uit het Louvre. Dan komen er ook significant meer mensen over de vloer.”

Antenne

Het tekent de kracht van kunst en cultuur. “We leven in een turbulente tijd waar veel aan de hand is en waar kunst meer dan ooit een toevluchtsoord kan zijn en troost kan bieden. Mensen worden niet alleen verrijkt door die esthetische ervaring. Ze krijgen ook wat meer begrip voor zichzelf en de wereld waarin ze leven.” Het is ook de kern van zijn museumdirecteurschap. “Ik heb het eerder wel eens gedefinieerd als antenne voor datgene dat zich meer in je ooghoeken afspeelt en niet zozeer altijd maar in het centrum wat je overal tegenkomt. Het strekt zich ook uit tot het idee van dichtbij en ver weg.”

Onverdiend

“Dat is iets dat in mijn carrière heel organisch voortkomt uit een project Made in Mirrors dat destijds in Sittard is gestart. Dat netwerk is eigenlijk precies het netwerk waar ik nog steeds ook dankbaar gebruik van maak. We hebben de BACA-prijs geherprofileerd door te zeggen dat het specifiek gaat over kunstpraktijken uit andere regio’s dan West-Europa en Noord-Amerika om te kijken wie eigenlijk onverdiend nog niet de zichtbaarheid heeft.”

Speldenprikjes

“Hetzelfde geldt voor kunst en kunstenaars die niet direct uit de corebusiness van de kunstwereld komen maar vanuit een andere discipline. Of het nou over een skateboarder gaat of om een filmmaker. Daar heb ik ook altijd wel heel veel affiniteit meegehad. Ik vind het ook heel fijn als je die schotten tussen de disciplines een beetje kan slechten. In onze presentatie oude kunst vind je ook al kleine speldenprikjes hedendaagse kunst. Het is een lang gekoesterde wens om die afdeling

oude kunst eens op de schop te nemen en wat meer de eenentwintigste eeuw in te trekken.”

Make-over

“De jonge curatoren Jip van Reijen en Mees Knarren zijn een plan aan het voorbereiden voor een facelift van de eerste verdieping waarin heel nadrukkelijk hedendaagse

ook alle drie kunstenaars uit het begin van mijn Bonnefantenperiode die kleine solo’s hadden en nu op het eind terugkomen.” Door de Libanees-Nederlandse Mounira Al Solh wordt hij uitgedaagd om weer te musiceren. “Bij de opening van haar eerste solotentoonstelling heeft ze een performance bedacht waar twee contrabassen samenkomen, zij

toepassingen zullen opduiken. Ze experimenteren er nu al mee in kleine proefopstellingen met de ambitie om dat volgend jaar een serieuze make-over te geven. Zij gaan ook heel nadrukkelijk optrekken met zowel experts, een klankbordgroep als ook met lokale stakeholders die over de schouder kunnen meekijken, suggesties doen en vragen stellen.” Toch erkent hij: “Je kunt het nooit voor Iedereen goed doen.”

Afscheid

Zijn naderend afscheid is een trip down memory lane. “Volgend jaar oktober bereik ik mijn officiële pensioendatum. Het is nog een beetje gek om aan die gedachte te wennen.” Drie Gratiën verzachten. “Het zijn drie solo’s van Aline Thomas, Keetje Mans en Tanja Ritterbex die in elkaar grijpen. Het zijn

is het schuld dat ik weer ben begonnen.”

Potentieel

Zijn sluitstuk grijpt terug naar zijn basis en Zuid-Limburg. “Ik ga iets doen met de collecties waar ik aan heb gewerkt. Dat betekent dat we hier in huis een tentoonstelling maken die is gebaseerd op de collecties van De Domijnen, van Schunck en van hier. Onder invloed van de kostenontwikkeling en klimaatkwesties zullen musea in de toekomst meer en meer aangewezen zijn op wat ze hebben. Daarom heet het project voorlopig ook Cooking from the fridge. De motivatie gaat over dat er veel moois is in deze stedelijke cultuurregio wat te weinig zichtbaar is. Op deze manier hoop ik toch weer iets van het potentieel te laten zien.” 

Haal meer uit je brein met een Brain Training van BrainStudio

Vergroot je productiviteit met meer rust in je hoofd

Werk slimmer en win tijd

Leer snelleertechnieken van dé Brain Trainer van Nederland op een breinvriendelijke locatie in Maastricht

Gebruik je hersens

Neem contact met ons op via info@brainstudio.nl of bel naar 043-3270170

www.brainstudio.nl

Al meer dan 35 jaar!

Yvonne & Jan-Willem van den Brandhof

ZWEEDS RAADSEL (ZOEK HET WOORD) Zweeds raadsel (Zoek het woord en Win!)

PET SCHMINK SNAVEL AANHANGSEL HEKS

CONSONANT

PLUIMVEE

UITING V. VERVELING

RONDE IN DARTSPEL HOOGGEPLAATST 2

STUDENTEN HOME LICHTBEIGE

SPEELGEZELSCHAP

Vorm met de letters uit de gekleurde vakken het gezochte woord:

EEN GROOTS EERBETOON AAN

LA VIE EN ROSE - LA BOHÈME - NE ME QUITTE PAS - EMMENEZ MOI LE PLAT PAYS - NON JE NE REGRETTE RIEN - HIER ENCORE

VANAF JUNI 2025 EXCLUSIEF TE ZIEN IN AMSTERDAM - DEN HAAG - ROTTERDAM - EINDHOVEN - ARNHEM HENGELO - GRONINGEN - ’S - HERTOGENBOSCH