WHY basics preview, 1 vmbo

schrijf hier je naam

vmbo - EDITIE 2020 ONDERBOUW

WHY basics BASICS

VMBO/HAVO/VWO

1

4

Waarom is het zo lastig om anderen goed te begrijpen?

Beste ______________________________ , (vul hier je naam in)

Waarom maken mensen ruzie?

Je zit op een nieuwe school, in een nieuwe klas bij een nieuw vak.

Dit vak gaat over: hoe mensen goed samenleven, wat mensen denken en geloven, en vooral waarom het leven is, zoals het is.

Daarom heet dit magazine: WHY – het Engelse woord voor Waarom.

In dit vak kom je dus vooral waaromvragen tegen.

Waarom hebben sommige mensen het heel goed en zijn anderen arm?

Om mensen goed te begrijpen, moet je weten wat ze denken en geloven.

Dus gaan we onderzoeken hoe verschillende mensen leven.

We bekijken hun leven.

Daardoor begrijp je ook je eigen leven beter.

Uiteindelijk kun je dan beter met elkaar samenleven.

Waarom zijn er zoveel verschillen tussen mensen?

Je kunt dit vak verschillende namen geven.

Bijvoorbeeld: • Burgerschap • Levensbeschouwing • Levensoriëntatie

Hoe heet dit vak op deze school?

1. Vul hier de juiste naam in:

2. Schrijf in je eigen woorden op waar dit vak volgens jou over gaat.

5

Leren Als je iets nieuws wilt leren, heb je daar informatie voor nodig. Iemand die iets vertelt, iets op papier of iets in de computer. Dat kan allemaal en dat gebruiken we bij WHY ook allemaal. Als je namelijk met verschillende zintuigen bezig bent met leren, gaat het beter:

• Je luistert naar je docent.

• Je kijkt naar het digibord.

• Je werkt in dit magazine.

6

Magazine Dit magazine is van jou. Eerst is het nog leeg, maar in de loop van de lessen wordt het ook meer en meer van jou.

Doordat jij de opdrachten op jouw manier maakt. Het wordt een soort verslag van jouw reis door dit thema.

Je kunt er zelfs later nog eens in terugbladeren en kijken wat je allemaal ook alweer hebt geleerd.

Samenwerken De belangrijkste dingen in het leven leer je niet in je eentje, maar samen met anderen. Bij veel opdrachten in dit vak zul je daarom samenwerken.

Soms met z’n tweeÍn en soms in een groepje.

In het magazine zie je dat zo aan het aantal vingers bij een opdracht.

Symbooltjes Er zijn nog veel meer symbooltjes in dit magazine die duidelijk maken wat je moet doen. In het kader hieronder zie je ze allemaal met hun betekenis.

filmpje MyWhy

schrijf

Aan het einde van elke les is er een verwijzing naar MyWhy.nl. Dat is jouw eigen digitale leeromgeving voor dit vak. Op MyWhy vind je na elke les opdrachten om te kijken of je alles hebt gesnapt. Door bepaalde dingen nog eens te herhalen, onthou je het beter.

teken/plak bekijk

Inloggen Aan het begin van het jaar zul je samen met de klas de eerste keer inloggen op MyWhy om je opdrachten te kunnen maken. En je leraar of lerares kan dan jouw opdrachten nakijken. Later kun je steeds opnieuw inloggen en je opdrachten maken. Je inlog is dit hele schooljaar geldig.

rollenspel klassengesprek opdracht met twee

hten Maak de opdrac op MyWhy

opdracht met vier interview luister 7

hten Maak de opdrac op MyWhy

9

Les 1

vervolg

Imke kan maar aan één ding meer denken.

Ze is stapelverliefd op haar buurjongen Mark. Die weet van niks en gaat gewoon lekker voetballen met zijn vrienden uit de straat. Maar Imke kan er niet goed van slapen en wil eigenlijk alleen maar bij haar vriendje zijn, die niet weet dat hij haar vriendje is.

Nu gaan we nog wat verder kijken.

Want rondom Mark gebeurt er veel meer dan hij zelf heeft gezien.

Patrick had een grote wens. Hij wilde graag een hond. Toen hij die kreeg, was hij dolblij! Elke morgen voor school laat hij hem uit. Maar nu is zijn hond ziek geworden. Hij heeft het erg benauwd en de dierenarts weet niet goed wat er aan de hand is. Patrick is ongerust. Z’n hond mag niet doodgaan!

10

Levensvragen gaan bijvoorbeeld over de volgende gebieden:

Vragen bij het leven Zolang je je leven leeft, is er niet zoveel aan de hand. Maar als je het leven gaat bekijken ontdek je allerlei vragen bij het leven. Bijvoorbeeld: Wanneer ben je gelukkig? Of: Wat is echte vriendschap?

Het zijn vragen waar niet zomaar één goed antwoord op is. Je kunt er vaak verschillende antwoorden op geven in verschillende situaties.

Het zijn allerlei vragen zoals in het lijstje hiernaast.

• leven en dood • gezond en ziek • geluk en pech • hoop en angst • toekomst • goed en kwaad • liefde en haat • eerlijk en oneerlijk • tevreden zijn en verlangen • dankbaarheid • omgaan met elkaar • vriendschap en trouw • blijdschap en verdriet • eenzaamheid en erbij horen

Levensvragen zijn diepe vragen over de bedoeling van het leven. Daarover nadenken is soms best lastig. Als je gewoon je leven leeft, denk je daar niet zo over na. Toch zijn ze er altijd. Het gaat ook over wat vandaag het leven de moeite waard maakt. Als je het leven bekijkt ga je er vanzelf over nadenken.

Levensvragen zijn dus vragen naar de bedoeling, de betekenis en de zin van het leven.

• geloof • trots zijn en je schamen • doorgaan en stoppen • succes en mislukken • talenten en gebreken

Bespreek samen welke levensvragen er spelen bij Patrick, Imke en Achim.

Zorg dat je het met elkaar eens bent.

5. Verbind elk van de drie verhalen met één van de gebieden van levensvragen uit de lijst door een streep naar te trekken.

Achim is boos op zijn beste vriend Tim. Hij heeft hem laatst twintig euro geleend omdat hij helemaal blut was. Nu heeft hij steeds geen geld om hem terug te betalen. Achim baalt ervan. Hij krijgt z’n geld vast niet meer terug, denkt hij. Maar als hij door gaat drammen, raakt hij vast zijn beste vriend kwijt.

hten Maak de opdrac op MyWhy

11

Les 2

Als je om je heen kijkt, zie je gewoon het leven van de mensen om je heen. Als je verder wilt kijken, heb je soms een bril nodig.

Net zoals je een zonnebril nodig hebt wanneer de zon fel schijnt. Doordat de zonnebril het zonlicht filtert, kun je meer en beter zien wat er gebeurt. In deze methode gebruiken we drie brillen om het leven beter te kunnen bekijken.

Met de levensbeschouwelijke bril bekijken we wat mensen denken en geloven.

Mensen doen namelijk meestal niet zomaar wat.

Vaak zit er een gedachte of een overtuiging achter wat ze doen.

Eigenlijk heeft iedereen wel een kijk op het leven: een levensbeschouwing. Als je jong bent, ben je nog bezig die te vormen. Door het leven te bekijken, zoals in dit vak, bijvoorbeeld. Je vormt je een mening over van alles wat er in het land en in de wereld gebeurt.

7.

De burgerschapsbril is de sociale bril. Daarmee bekijken we hoe mensen met elkaar omgaan.

Hoe ze zich gedragen tegenover anderen en in groepen. Met de burgerschapsbril kijken we ook hoe de samenleving in elkaar zit – in het klein en in het groot. Want samenleven doe je thuis en op school, maar ook in je dorp, je stad en in het land.

De politiek regelt de samenleving en heeft dus invloed op ieders leven. We kijken daarom hoe de democratie en de rechtsstaat werken. De democratie is onze staatsvorm, waarin het volk – iedereen dus – een stem heeft. De rechtsstaat betekent dat er in ons land een stelsel van wetten is waarmee onafhankelijke rechters zorgen dat iedereen eerlijk wordt behandeld. En ook hoe je als eenling het beste je plek in de samenleving kunt innemen.

In deze methode zetten we regelmatig de burgerschapsbril op.

Omschrijf in eigen woorden wat het verschil is tussen een levensbeschouwing en een levensbeschouwelijke stroming.

6.

Zoek op wat sociaal betekent en schrijf dat op.

12

Wereldwijd zijn er veel mensen aanhanger van een van de vijf wereldgodsdiensten – in Nederland vooral het christendom en de islam.

Maar in Nederland zijn er ook aanhangers van andere levensbeschouwelijke stromingen, zoals het atheïsme of het humanisme. Atheïsten geloven niet in een God en humanisten geloven in de mens. Met de levensbeschouwelijke bril gaan we dit deel van het leven bekijken.

Met de filosofische bril gaan we op zoek naar de vragen waarop niet zomaar één antwoord bestaat.

Vragen waar je verschillend over kunt denken. Je kunt over alle levensvragen goed filosoferen. Dan bekijk je met de filosofische bril een vraagstuk van alle kanten.

Wanneer je dat doet en er samen over praat, voer je een filosofisch gesprek. Omdat er nooit zomaar één antwoord is, moet je altijd goede argumenten geven. Een argument is een goede reden, die je gebruikt als bewijs voor jouw mening. En als je het ergens niet mee eens bent moet je dus goede tegenargumenten geven.

Op filosofische vragen zijn altijd verschillende antwoorden mogelijk. Een filosofisch gesprek is een open gesprek, met respect voor elkaar én voor elkaars mening.

Met de filosofische bril gaan we in deze methode regelmatig een filosofisch gesprek voeren. .

8.

Omschrijf in eigen woorden wat een tegenargument is..

Kijk terug naar de vorige les met Patrick, Imke en Achim.

9. Voer een filosofisch gesprek over een van de volgende vragen.

• Hebben dieren ook gevoel?

• Waarom is fantasie niet echt?

• Wat kan je verwachten van een vriend?

Spelregels: • Een filosofisch gesprek is een open gesprek, met respect voor elkaar.

• Geef je antwoord altijd met argumenten, • Vraag altijd door naar andermans argumenten: WHY? • Ieders mening is evenveel waard

hten Maak de opdrac op MyWhy

13