WHY Basics, Contact (preview)

schrijf hier je naam

WHYbasics BASICS ONDERBOUW

2

VMBO/HAVO/VWO

CONTACT 1

vmbo

Werken met WHY

Symbooltjes

Dit is het tweede magazine voor de brugklas. Dat betekent dat je best al wel gewend bent aan de manier van werken bij deze methode. Je gaat verder met je reis – nu door een nieuw thema. En dit magazine wordt je reisverslag.

Je gebruikt verschillende zintuigen.

Dat helpt om goed te leren.

Er zijn nog veel meer symbooltjes in dit magazine die duidelijk maken wat je moet doen. In het kader hieronder zie je ze allemaal met hun betekenis.

filmpje schrijf

Magazine & MyWhy Dit tweede magazine staat weer vol met informatie. Er zijn opdrachten die je alleen moet doen ĂŠn opdrachten die je samen met anderen moet doen. Ook vind je bij iedere les opdrachten op MyWhy. Daarmee kun je laten zien of je alles begrepen hebt. Je inlog op mywhy.nl blijft dit hele schooljaar geldig.

teken/plak bekijk rollenspel

hten Maak de opdrac op MyWhy

klassengesprek opdracht met twee opdracht met vier interview luister

2

Hallo ______________________________ ,

Ook in dit thema gebruiken we de drie brillen waarmee je in het eerste thema hebt leren werken.

Weet je ze nog? Dit zijn ze:

(vul hier je naam in) Welkom bij een nieuw thema.

Je bent vast al wel een beetje gewend aan het werken met WHY.

de burgerschapsbril

Je gaat je in dit magazine bezighouden met allerlei vormen van contact.

Hoe leg je contact met andere mensen en hoe kun je dat contact goed onderhouden?

Wat is er nodig om andere mensen te begrijpen?

En waarom lukt dat soms niet zo goed? Wat gaat er dan mis?

de levensbeschouwelijke bril

Ja, je komt in dit vak altijd weer uit bij waarom-vragen.

Why oh why…

Maar het begint met wat je moet kunnen om goed contact te maken: goed luisteren en je inleven in anderen.

Daarna volgen 3 hoofdstukken: • Communicatie • Taal • Echt Nederlands?!

de filosofische bril

Dat zijn de drie manieren om in dit vak naar de wereld te kijken.

Veel succes met contact!

3

Les 1

Eerste oefening • Je krijgt twee minuten de tijd om iets te vertellen aan degene die naast je zit. Je mag zelf weten waarover je iets vertelt.

Bijvoorbeeld over een hobby, of een sport die je doet, of muziek die je leuk vindt.

• De ander luistert goed. Hij of zij let goed op wat belangrijk is in je verhaal. Hij stelt geen vragen, maar is stil en luistert.

• Na twee minuten stop je met vertellen.

• De ander vat samen wat je verteld hebt.

Klopt dat?

• Dan draaien jullie de rollen om: Nu vertelt de ander twee minuten lang, terwijl jij luistert. Na twee minuten vat je samen wat er is gezegd.

Horen en luisteren Weet je dat er een verschil is tussen horen en luisteren? Het is eigenlijk nooit stil om je heen.

Er zijn allerlei geluiden die je kunt horen. Meestal besteed je daar geen aandacht aan. De geluiden vallen niet op. Terwijl je al die geluiden hoort, kun je ondertussen makkelijk iets anders doen.

Luisteren is veel moeilijker. Daar moet je voor opletten. Je moet je aandacht erbij houden.

Anders hoor je het wel, maar je luistert niet.

In dit vak wordt er veel gepraat met elkaar. Dat lijkt misschien makkelijk, maar dat is het niet. Want bij een praat-vak is het extra belangrijk dat je goed naar elkaar luistert. Je moet niet alleen horen dát een ander iets zegt. Je moet ook luisteren naar wát hij zegt. In deze les gaan we dit oefenen.

Je doet dit met degene die naast je zit.

Tweede oefening • Spreek eerst samen af wie als eerste gaat vertellen en wie luistert.

• Je krijgt weer twee minuten de tijd om iets te vertellen. Vertel nu iets over waar je trots op bent, of over iets bijzonders wat je hebt meegemaakt.

• Neem even de tijd om te bedenken wat je gaat vertellen.

• Intussen krijgt degene die luistert extra aanwijzingen van je leraar.

• Met de klas bespreek je hoe de oefening gegaan is.

• Daarna draaien jullie de rollen weer om: nu vertelt de ander over iets waar hij of zij trots op is, of iets bijzonders wat hij of zij heeft meegemaakt.

Jij luistert met de extra aanwijzingen.

• Vertel aan elkaar wat je is opgevallen.

4

1.

Wat heb je van de oefeningen geleerd? Schrijf dat hieronder op: Dit heb ik geleerd van het vertellen:

Dit heb ik geleerd van het luisteren:

Goed luisteren Het valt nog niet mee om echt goed te luisteren naar elkaar. Je moet goed opletten. Je hóórt de ander misschien wel, maar dat wil nog niet zeggen dat je echt luistert. Tijdens de oefeningen die je net gedaan hebt, lette je extra goed op. Maar in het gewone leven? Als je in een klassengesprek iets wilt vertellen, maar er is nog iemand anders aan het woord?

Luister je dan naar wat er gezegd wordt, of denk je vooral aan wat je zelf wilt vertellen? Goed luisteren kun je leren. Maar je moet blijven oefenen, want echt luisteren naar elkaar blijft lastig.

Tips:

1. Hou je aandacht bij wat er gezegd wordt.

2. Laat de ander uitpraten.

3. Als je even bent afgeleid, zeg dat dan.

4. Als je iets niet begrijpt, vraag dan om uitleg. ling.

5. Als je te veel informatie in één keer krijgt, vraag dan om herha .

6. Kijk de ander aan. Dat helpt om te begrijpen wat er gezegd wordt

hten Maak de opdrac op MyWhy

5

Les 2

Goed naar een ander luisteren is belangrijk.

Je begrijpt de ander dan beter. Wil je ook nog voelen wat die voelt? En met de ander meedenken? Dan is luisteren alleen niet genoeg. Daar is meer voor nodig.

2.

Goed luisteren

Kijk goed naar de volgende foto’s.

Trek in gedachten de schoenen of klompen van de persoon aan.

Beantwoord daarna de vragen.

De peuters op de foto’s die je docent liet zien, kunnen nog niet bedenken dat anderen hen wél zien. Zij denken: ‘Ik zie jou niet, dus jij ziet mij ook niet.’ Op het filmpje zag je dat kinderen uit groep 3 leren meevoelen met een baby. Zij leren bijvoorbeeld hoe je een baby kunt troosten als die huilt.

Zij leren zich inleven in de baby: Je doet even alsof jij de ander bent. En je denkt: Wat zou ik dan fijn vinden?

Een ander woord voor je inleven is empathie. Je probeert erachter te komen wat iemand anders voelt of denkt. En waarom iemand iets wel of juist niet doet. Je probeert de ander echt te begrijpen.

En je hebt geen vooroordeel over die ander. De ander is uniek, en voelt en denkt op een unieke manier.

Het is fijn als anderen je begrijpen. En je wilt leuke en verdrietige dingen delen. Daarom is empathie zo belangrijk! Als anderen zich in jou kunnen inleven, krijg je ook niet zo snel onbegrip.

Hoe voelt het om met klompen 1,6 kilometer te lopen of te werken?

Loop in de schoenen van…

Leg je antwoord uit.

Je inleven in iemand anders is best moeilijk. Als je een ander niet begrijpt, heb je vaak snel een oordeel over die ander. Engelse mensen zeggen dan: ‘Walk a mile in my shoes.’ Dat betekent: Loop eens een mijl - 1,6 kilometer - in mijn schoenen. Dan maak je mee wat ik meemaak. En dan zie je, hoor je en voel je zoals ik dat doe. Dan kun je je echt inleven in mij. En dan pas mag je een oordeel over mij hebben. Eerder niet.

Hoe zou het meisje op de foto zich voelen? Waarom?

6

Hoe voelt het om met een prothese 1,6 kilometer te lopen of te rennen?

Hoe voelt het om met deze schoenen en een looprek 1,6 kilometer te lopen?

Doet het pijn?

Is het moeilijk? Waarom wel of niet?

Hoe zou de sporter op de foto zich voelen? Waarom?

Hoe zou de vrouw op de foto zich voelen? Waarom?

hten Maak de opdrac op MyWhy

7

Les 2 vervolg

Empathie kun je leren Je kunt vaak aan een gezicht zien of iemand blij, verdrietig of boos is.

Dat is zichtbaar. Maar je weet het nooit zeker. Soms kijkt je vriendin boos, maar is zij eigenlijk verdrietig. Wat iemand voelt is dus voor een deel onzichtbaar. Toch kun je wel meer te weten komen over iemands gevoel of gedachten. Door bijvoorbeeld vragen te stellen. Of gewoon even naast die ander te gaan zitten.

8

3.

Wat kun je doen of zeggen om je beter in te leven in iemand anders?

• Onderstreep de goede zinnen hieronder.

• Wat kun je nog meer doen of zeggen?

Zet dat op de lege plaatsen.

• Wanneer je bij een zin twijfelt of het empathisch is, zet je er een ? bij.

Goed luisteren.

Naar het gezicht van de ander kijken.

Naast de ander gaan zitten.

Vragen hoe de ander zich voelt.

Vriendelijk zijn.

Een arm om de ander heen slaan.

‘Wat is er?’

‘Wat kan ik voor je doen?’

‘Het lijkt of je verdrietig bent. Klopt dat?’

Allerlei adviezen geven.

Een oordeel over de ander geven.

Het verhaal van de ander steeds onderbreken.

De ander snel proberen op te vrolijken.

Over iets heel anders gaan praten.

‘Het valt wel mee.’

‘Het komt wel goed.’ hten Maak de opdrac ‘Dat had ik ook.’ op MyWhy

9