Goedemorgen logboek preview

s op

g 9

q GOEDEMORGEN! LOGBOEK

r n ee g da prek re ges e d Ie oed g

op

COLOFON Auteurs xxxxxxxx xxxxxxx xxxxx xxxxx xxxxx xxxxxx Uitgever Oase Media Jaartal 2020

1

r

Dit logboek is van...

Naam

Schooljaar

d

Foto: © Alexis Brown | Unsplash

Wat is burgerschap?

Op school moet je van alles leren. Je moet woordjes stampen, weten wat de stelling van Pythagoras is, leren hoe een microscoop werkt en belangrijke jaartallen onthouden. Maar op school leer je ook andere dingen.

Op school word je voorbereid op het leven daarna. Misschien ga je een vervolgopleiding doen, of gelijk werken. Daar heb je natuurlijk kennis voor nodig, en een diploma. Maar je hebt ook een aantal vaardigheden nodig. Op school kun je daarmee oefenen.

Invloed Stel: er wordt op school een regel ingevoerd waar jij het niet mee eens bent. Je kunt dan twee dingen doen. Je kunt je erbij neerleggen, en doen wat er van je gevraagd wordt. Je kunt ook in actie komen. Je gaat bijvoorbeeld naar de leerlingenraad. Je verzamelt handtekeningen van klasgenoten. Of je stapt naar de directeur en legt uit waarom je het er niet mee eens bent.

Zo leer je op school al dat je invloed kunt hebben op beslissingen. Net zoals het werkt als je volwassen bent. Vanaf je 18e mag je stemmen op een politieke partij.

Misschien vind je dat helemaal niet boeiend. Alsof één stem het verschil kan maken!

Toch kan de politiek heel veel beslissingen nemen die invloed hebben op jouw leven.

04

Hoeveel belasting jij betaalt over wat je verdient. Of jij een uitkering krijgt als je ziek bent, of je baan verliest. En of jij recht hebt op een betaalbare woning. Belangrijk dus om op een partij te stemmen die dingen op zo’n manier regelt die jij rechtvaardig vindt!

Verschillen Op school leer je ook omgaan met verschillende mensen. Zelfs als je je klasgenoten vervelend vindt, zal je met ze moeten samenwerken. Net zoals in het echte leven. Je kunt op je werk later niet onder een klus uitkomen omdat je het niet eens bent met een collega. En als je ergens niet uit komt met je buurman, kun je niet gelijk verhuizen. Daarom is het belangrijk dat je leert omgaan met verschillen. En dat je ervaart dat die verschillen niet altijd hoeven te leiden tot een discussie of ruzie.

In gesprek Dit zijn allemaal dingen die horen bij burgerschap en die we met Goedemorgen! gaan oefenen. We doen dat met weekthema’s. Iedere week bespreek je verschillende onderwerpen die spelen in jouw leven, of in het nieuws. Daarbij vorm je je eigen mening, en ga je met je klasgenoten in gesprek. Je zult erachter komen dat je het soms met mensen eens bent, en soms niet. Dat het niet genoeg is om te zeggen dat je iets vindt: je moet ook kunnen uitleggen waarom je iets vindt. Misschien overtuig je iemand anders. Misschien verander je zelf wel van mening!

Logboek In dit logboek ga je zelf aan het werk met de weekthema’s die je bij Goedemorgen bespreekt. Er zijn vragen waarbij je moet terugkijken, of je mening moet opschrijven.

Met opdrachten leer je meer over de verschillende domeinen die bij burgerschap horen (zie blz. 6&7). En je werkt aan verschillende vaardigheden.

Geef jezelf een score Op de volgende bladzijde start je met jouw beginscore voor burgerschap. Daarin geef je aan hoe goed je volgens jou nu al bent in een aantal vaardigheden. Ieder kwartaal doe je dit opnieuw. Zo zie je aan het einde van het jaar of je gegroeid bent en aan welke vaardigheden je nog moet werken. Er zijn geen goede of foute antwoorden, als je maar eerlijk bent!

s

1 05

Elf onderdelen Burgerschap kan over veel verschillende onderwerpen gaan. We hebben in dit boek burgerschap opgedeeld in elf onderdelen. Deze onderdelen noemen we domeinen. Je kunt ze herkennen aan een eigen kleur en een eigen symbool.

NIEUWS & MEDIA Hoe werken de media? Kun je alles geloven wat je leest of ziet? En hoe weet je het verschil tussen echt en nep nieuws? Wat post je zelf op sociale media en wie mag er allemaal meekijken op je telefoon? Dit domein gaat ook over al het belangrijke nieuws.

POLITIEK & DEMOCRATIE Wat doet de Tweede Kamer ook alweer? Wat gebeurt er tijdens verkiezingen en wat doet de koning eigenlijk? Je leert over de regering, ministers maar ook over provincies en gemeenten. Welke macht en invloed heeft de overheid en welke invloed heb jij zelf?

GESCHIEDENIS & FILOSOFIE Wat er nu in Nederland gebeurt en wat er in het nieuws is, heeft vaak te maken met wat er vroeger gebeurd is. In dit domein leer je daarover en welke gevolgen dat heeft voor de wereld van nu. Bij filosofie denk je na over waarรณm de dingen zijn zoals ze zijn.

WERELDBURGERSCHAP Je woont in Nederland. Dat is een deel van Europa. En Europa is een deel van de wereld. We zijn allemaal met elkaar verbonden. Is het in Nederland heel anders dan in andere landen? Kun je je iets voorstellen bij het leven op andere plekken?

WERELDRELIGIES Meer dan 80% van alle mensen op de wereld hebben een bepaald geloof. Ze zijn moslim, christen, hindoe, of nog iets anders. Wat geloven zij dan? Welke verhalen vertellen ze elkaar en wat betekent geloven eigenlijk? Daar gaat het over in dit domein.

06

PERSOONLIJKE ONTWIKKELING Op school leer je ook veel over jezelf. Over wie je bent, wie je zou willen zijn, wie je zou kunnen worden. Je ontdekt wat belangrijk voor je is. Je leert wat je sterke punten zijn en waar je minder goed in bent.

NATUUR & MILIEU Het gaat niet goed met onze natuur en met het milieu. Het klimaat op de wereld verandert. Wat betekent het voor jouw leven, voor ons leven, als we klimaat-vriendelijker gaan leven? Wat zou je zelf kunnen doen?

ECONOMIE & WELVAART Het werk dat je doet, heeft veel invloed op je manier van leven. Hoe belangrijk is het om (veel) geld te hebben? Is het erg als er grote verschillen zijn tussen rijke en arme mensen? En wat gebeurt er als je te ziek of te oud bent om je eigen geld te verdienen?

KUNST & CULTUUR Dit domein gaat niet alleen over schilderijen die in een museum hangen. Het gaat ook over muziek en theater, over films en foto’s. In dit domein kom je ook verschillende tradities, gebruiken en rituelen tegen.

LICHAAM & GEEST In dit domein kom je van alles tegen dat te maken heeft met sporten, bewegen, je uiterlijk, en je gezondheid. Het gaat dan niet alleen over je wat je lichaam allemaal kan en doet. Het gaat ook over je geest: over wat je denkt en voelt.

TECHNOLOGIE & WETENSCHAP Nieuwe technieken kunnen je leven veranderen. Hoe gaat dat bijvoorbeeld met de ontwikkeling van robots? Ook wat wetenschappers onderzoeken en uitvinden heeft invloed op je leven. En wat is wetenschap eigenlijk?

07

Hoe goed kun je dit al?

Wat voor score geef je jezelf voor de volgende vaardigheden?

Wees eerlijk! Het is helemaal niet erg als je (nog) niet zo goed bent in deze dingen. Die moet je namelijk nog gaan oefenen!

Maar als je sommige dingen volgens jou wĂŠl al goed kunt, mag je dat ook eerlijk aangeven. Je doet dit voor jezelf.

je etjes om r r e t s even Kleur de an te g a u a e iv n

Mening vormen Als jij iets hoort of leest, zie je verschillende kanten van het verhaal.

Je kunt die standpunten met elkaar vergelijken. Met welke ben je het eens, met welke niet? Wat vind jij ergens van?

11111

Mening verwoorden In een gesprek kun je jouw mening goed onder woorden brengen. Je hebt argumenten voor je mening: redenen waarom je iets vindt. Je kunt een ander proberen te overtuigen van je mening.

11111

Luisteren naar een ander In een gesprek praat jij niet door een ander heen. Je luistert naar wat een ander te zeggen heeft, en naar zijn of haar argumenten. Je reageert niet gelijk, maar probeert die ander eerst te begrijpen.

08

11111

Tegenargumenten bedenken In een discussie luister je naar het argument van iemand anders. Als je het daar niet mee eens bent, bedenk je een tegenargument.

Daarmee leg je uit waarom je het niet eens bent met die ander.

11111

Vragen stellen Jij kunt vragen bedenken bij onderwerpen.

Niet alleen vragen waarop maar één antwoord is, maar vragen over het waarom van dingen.

Vragen over het leven. Vragen waarover je een mening kunt hebben, of die nieuwe vragen oproepen.

Mediawijsheid Jij weet wat er in het nieuws is, welke bronnen betrouwbaar zijn en of nieuws echt of nep is.

Je weet hoe je (sociale) media moet gebruiken en hebt inzicht in je eigen mediagebruik.

11111 11111

Zelfsturing Je kunt goed vooruitdenken en begint op tijd aan taken. Je weet waar je goed in bent en waarin minder, en waar je dus meer tijd aan moet besteden. Je kunt goed inschatten hoe goed je iets gedaan hebt.

11111

Samenwerken Je weet waar je goed in bent en waarbij je hulp nodig hebt. Je staat open voor de ideeën van anderen. Je kunt taken verdelen en je aan afspraken houden. Je kunt je neerleggen bij een besluit van de groep.

Creatief denken Je kunt met een open blik naar dingen kijken en kunt creatieve oplossingen bedenken.

Je ziet geen problemen, maar kansen.

11111 11111 09

WERELDRELIGIES

Boeddhisten zeggen dat het inkleuren van een mandala je helpt om je te concentreren. Maak er iets moois van!

‘De gelukkigste mensen hebben niet het beste van alles. Maar zij maken van alles het beste.’

Boeddha (spiritueel leider, 450 – 370 v. Chr.)

10

Week thema:

Weeknummer

Welke domeinen zijn deze week aan bod gekomen?

Bij welk gesprek heb jij je mening gegeven?

Ben je een keer van mening veranderd? Of is je eigen mening juist sterker geworden? Schrijf daar iets over.

Wat voor nieuws heb je geleerd?

Wat vond je een leuk onderwerp om over te praten? Waarom?

11

POLITIEK & DEMOCRATIE

Prinsjesdag Elke derde dinsdag in september is het Prinsjesdag! Een belangrijke dag voor de politiek. De koning leest de troonrede voor. Daarin staan de plannen van de regering van het komende jaar.

In deze woordzoeker vind je allerlei woorden die met Prinsjesdag te maken hebben. Kun jij ze allemaal vinden?

X

S

Z

H

H

D

B

D

X

Q

R

X

J

U

P

Y

N

S

M

I

L

J

O

E

N

E

N

N

O

T

A

O

H

D

Z

O

P

A

R

L

E

M

E

N

T

S

W

S

P

V

U

X

N

D

E

K

G

F

F

C

R

Q

Q

G

E

B

H

K

E

X

S

G

Y

W

W

J

C

F

S

P

F

O

I

J

O

V

L

F

S

A

C

X

J

R

F

M

J

X

F

P

C

E

D

R

S

N

R

D

X

V

H

E

X

Z

K

E

O

S

T

A

R

E

D

A

G

S

P

G

Q

T

I

W

T

E

C

S

P

O

I

Z

O

V

A

N

J

E

R

C

X

A

R

L

R

Y

G

R

R

F

G

H

T

I

M

N

E

T

B

A

L

K

O

N

S

C

E

N

E

V

I

D

O

M

B

H

T

I

D

X

E

D

E

R

N

O

O

R

T

N

U

E

M

C

R

E

U

K

B

L

R

E

T

S

I

N

I

M

D

V

E

O

G

N

U

K

A

M

E

R

L

E

D

E

N

O

T

D

T

T

N

E

O

H

S

Y

Q

K

J

N

J

H

T

V

X

U

P

J

I

B

C

K

O

F

F

E

R

T

J

E

N

I

K

O

E

I

N

K

S

G

D

T

J

T

D

U

U

X

W

A

W

Q

S

R

O

H

Y

U

L

A

A

Z

R

E

D

D

I

R

L

Z

Y

G

K

F

S

P

I

E

H

O

E

Z

E

E

K

H

Balkonscène

Kamerleden

Dinsdag Koets

12

Miljoenennota

Rijtocht

Minister

September

Hoedjes

Koffertje Parlement Troonrede

Hoezee

Koning

Ridderzaal

Zwaaien

Week thema:

Weeknummer

Welke domeinen zijn deze week aan bod gekomen?

Welke vaardigheid heb je deze week geoefend?

(Kijk op blz. 4 & 5 voor een overzicht van de vaardigheden)

Welke vaardigheid ging goed?

y Over welk onderwerp zou je nog wel meer willen weten?

Wat vond je saai? Waarom?

13