Steun Eco & Fair
Eco & Fair steunt een ecologische en rechtvaardige wereld door producten van Europese werknemerscoöperaties te verkopen via een zo kort mogelijke keten. Daardoor komt er meer winst terecht bij de producent. We gaan voor producten van initiatieven die bouwen aan een solidaire en faire wereld. Deze initiatieven hebben een herverdelend economisch verhaal dat gericht is op zelfbeheer: landbouwcoöperaties en bezette bedrijven die het heft in handen nemen. Ze tonen dat een horizontale, ecologische en sociale economie mogelijk is. We gaan voor kwaliteitsproducten die niet via de retailsector beschikbaar zijn en kiezen voor voeding die een ecologische en sociale meerwaarde heeft. Onze winst gaat naar organisaties die op dezelfde manier bezig zijn en vanuit die bezorgdheid actie voeren voor maatschappelijke verandering.
Bestellen kan via www.ecofair.be
Nog vragen over deze coöperaties of wil jij onze producten in je winkel/zaak stuur ons gerust een berichtje via info@ecofair.be
Eco & Fair CV is een project van Climaxi, ’t Uilekot en Wereldwinkel Herzele
> uitgave Eco & Fair CV brochure juli 2024 redactie Simon Van Parijs opmaak info@bijdruk.be cover Erik Van der Veken drukwerk drukkerij@epo.be
Eco & Fair
Eco & Fair is een coöperatieve winkel met zetel in Herzele en streeft naar een ecologische en rechtvaardige wereld.
De winkel is een initiatief van vzw Climaxi, vzw ’t Uilekot en Wereldwinkel Herzele. Wij verkopen fairtrade producten, eetwaren (zuivel, confituren, speculaas, dranken groenten en fruit van producenten en boeren uit Z.O.-Vlaanderen en voeren zelf pasta’s, sauzen, thee, voedsel en zepen in van Europese werknemers- en boerencoöperaties
We gaan voor producten van initiatieven die bouwen aan een solidaire en faire wereld. Wij werken met een zo kort mogelijke keten: zo weinig mogelijk of geen tussenhandelaren. Zo krijgen onze partners een faire prijs, die ze zelf bepalen. Ze worden niet onder druk gezet door ketens die zo goed mogelijk willen aankopen.
Deze initiatieven hebben een herverdelend economisch verhaal dat gericht is op zelfbeheer: landbouwcoöperaties en bezette bedrijven die het heft in handen nemen. Ze tonen dat een horizontale, ecologische en sociale economie mogelijk is.
We gaan voor kwaliteitsproducten en voeding die een ecologische en sociale meerwaarde hebben. Bij ons vind je geen kunstmatige toevoegsels als gemodificeerd zetmeel en smaakmakers. Onze producenten gebruiken zo weinig mogelijk en meestal geen bewaarmiddelen of kleurstoffen. Het grootste deel teelt biologisch.
In dit boekje zetten we onze Europese partners in het zonnetje
Wat zijn coöperaties?
In een werknemerscoöperatie beslissen de leden zelf over hun werk en de opbrengsten. Er zijn geen bazen of aandeelhouders die gericht zijn op winstmaximalisatie.
De werknemers of boeren beslissen wat het beste voor hun organisatie is. Zo zijn goede arbeidsvoorwaarden en lonen vanzelfsprekend, maar er wordt ook meer gehandeld vanuit de belangen van de omgeving en de eigen gemeenschap. De coöperaties vormen een essentieel onderdeel van de lokale economie en voelen een sterke verantwoordelijkheid om hun regio duurzaam te laten groeien. Ze brengen lokale boeren samen en voorzien een stabiel inkomen.
De coöperaties die Eco & Fair ondersteunt zijn sociaal en ecologisch gericht en ondersteunen sociale projecten of acties in hun regio. Ze werken met passie om uitstekende producten af te leveren. Iedere werknemer heeft een gelijke stem in de besluitvorming.
Elk lid van de coöperatie draagt bij aan het bepalen van wat er geproduceerd wordt, zo kan er een focus liggen op maatschappelijke waardering en duurzame groei. Dankzij de mogelijkheid om rechtstreeks aan Eco & Fair te verkopen krijgen zij een eerlijk prijs voor hun producten.
Op onze website vind je meer informatie over de coöperaties die wij ondersteunen en kun je hun (h)eerlijke producten bestellen. Eco & Fair heeft ook een eigen winkel in Herzele.
VIOME
De Griekse fabriek VIOME is een indrukwekkend voorbeeld van een werknemerscoöperatie. Zij zijn gevestigd in een buitenwijk in Thessaloniki. Toen de Griekse economische crisis toesloeg en de eigenaren van een industriële lijmfabriek deze verlieten zonder de werknemers te betalen, namen zij het heft in eigen handen. Met steun van hun vakbond en een solidariteitsnetwerk bezetten zij de fabriek.
Sinds 2013 wordt de fabriek collectief beheerd zonder bazen, met beslissingen die worden genomen door stemmingen onder de ledenarbeiders tijdens hun wekelijkse vergadering. Deze aanpak versterkt niet alleen het gevoel van betrokkenheid bij de werknemers, maar bevordert ook een eerlijke winstverdeling.
VIOME produceert ecologische zeep en reinigingsmiddelen met respect voor mens en milieu, maar hun betrokkenheid gaat verder dan alleen productie. De fabriek dient ook als een centrum voor sociale strijd, creativiteit en cultuur, met activiteiten zoals autonome markten, coördinatie-evenementen voor arbeiders uit andere bezette fabrieken, en solidariteitsacties voor vluchtelingen en immigranten. Tijdens corona richtten ze zelfs een medische permanentie op voor de mensen in en rond Thessaloniki.
De arbeiders hebben zich, samen met een internationaal netwerk, waar Eco & Fair deel van uit maakt, verdedigd tegen meerdere pogingen van de overheid of de vroegere eigenaar om de fabriek te sluiten of te veilen. Ondanks recente tegenslagen, zoals de geheime verkoop van de fabrieksgrond aan een speculatiefonds, blijven de arbeiders vastberaden om hun project voort te zetten. Tot op vandaag blijft de coöperatie levendig en zijn ze een wereldwijd inspirerend verhaal.
De strijd van VIOME laat zien hoe een werknemerscoöperatie kan functioneren zonder traditioneel management. Hun model van gedeeld eigendom en collectieve besluitvorming biedt een waardevol voorbeeld van hoe werknemers samen kunnen werken om hun eigen levens te verbeteren en een breder maatschappelijk belang te dienen.
SCOP-TI
SCOP-TI is een bloeiende theefabriek in het zuiden van Frankrijk. Hun verhaal begon toen Unilever besloot de onderneming te sluiten, ondanks goede bedrijfsresultaten. Dit was onaanvaardbaar voor de medewerkers. Zij hadden jaren gewerkt en kenden er meer van dan het management. Na 1336 dagen staken en een lange juridische strijd, besloten de werknemers samen met hun vakbond de controle van de fabriek over te nemen en een coöperatie op te richten.
In SCOP-TI heeft elk van de 47 medewerkers een gelijke stem in de Algemene Vergadering, waar alle belangrijke beslissingen worden genomen. Uit hun midden kiezen zij een directie van 11 leden. Deze structuur waarborgt dat alle besluiten in het belang van de medewerkers genomen worden. Zo werd er een salaris overeengekomen voor elke categorie werknemers.
SCOP-TI produceert lokale kruidenthee en werkt samen met andere coöperaties om de wilde planten- en kruidensector in de regio te herstellen. Een voorbeeld is de lindeboomindustrie in Drôme Provençale, waar de jaarlijkse lindebloesemoogst drastisch is gedaald. Eind jaren tachtig en negentig bedroeg de jaarlijkse lindebloesemoogst in het gebied 400 tot 500 ton. Vandaag
is het slechts 10 tot 15 ton. Hoewel de lindebomen er nog steeds zijn, worden ze niet langer geplukt. De lokale productie van kamille, verbena en citroenmelisse toont een gelijkaardig verhaal: het is goedkoper om deze kruiden uit het buitenland te importeren. Dit vond Scop-ti maar niets. Zij besloten daarom om samen te werken met lokale boeren en coöperaties om deze traditionele teelten nieuw leven in te blazen.
SCOP-TI laat zien dat een werknemerscoöperatie meer is dan een bedrijf. Het is een gemeenschap waar elk lid even belangrijk is en waar beslissingen samen worden genomen. Zij bewijzen dat werknemers niet alleen hun eigen banen kunnen redden, maar ook een bloeiend en ethisch bedrijf kunnen leiden.
Antica Passione
Antica Passione, gevestigd in Acerra, nabij Napels, werd opgericht door Michele Gaglione, een voormalige vakbondsman uit de industriële voedingssector die na een staking aan de deur werd gezet bij de multinational La Doria. Samen met vrienden begon hij een coöperatie op door de overheid in beslag genomen maffiagronden.
Samen zetten zij zich in voor duurzaamheid en maken uitsluitend gebruik van lokale producten, afkomstig van kleine boerderijen in de regio Campanië. Zo ondersteunen ze deze ontvolkende regio, die bekend staat om haar rijke geschiedenis en culinaire tradities, doordrenkt met cultuur en passie.
Met nauwgezette aandacht voor kwaliteit creëert de coöperatie, authentieke Zuid-Italiaanse sauzen. Zo kan je kennismaken met artisanale Napolitaanse ragout met varkensof rundvlees, de typische uiensaus uit Campanië of de Genovese Saus met vlees of groenten. Het assortiment omvat ook bolognaisesaus, balletjes in tomatensaus, kerstomaten in blik, gedroogde tomaten in olie… Er worden geen smaakstoffen of conserveermiddelen gebruikt.
Ze bestrijden dwangarbeid en promoten ecologische landbouw op land dat vrij is van maffia-invloeden. Door eerlijke prijzen aan lokale boeren te betalen, verzekeren ze dat zowel boeren als werknemers een eerlijk loon ontvangen. Bovendien creëert deze coöperatie werkgelegenheid in een moeilijke regio. Ze organiseert ook heroriëntatie cursussen voor mensen die hun baan verloren hebben en biedt begeleiding aan voor personen met drugsproblemen.
Antica Passione toont aan dat werknemerscoöperatieven niet alleen producten leveren, maar ook een positieve impact hebben op de gemeenschap en sociale verandering stimuleert.
Greenland co-farming
Greenland is een coöperatie van boeren in Sterna, Messinia. Ze werd opgericht in 2012 door een groep jonge afgestudeerden die vanuit Athene terugkeerde naar hun geboortedorp. Geconfronteerd met een hoge jeugdwerkloosheid, kozen ze voor de productie van ecologische olijfproducten. Dit initiatief was bedoeld om niet alleen hun eigen levenskwaliteit te verbeteren, maar ook die van de lokale gemeenschap.
De boeren van Greenland telen al jaren de Kalamata-olijf. Deze dankt zijn populariteit aan de lekkere fruitige smaak. Daarnaast is zij bijzonder door haar karakteristieke zwarte of dieppaarse kleur. Zij is groter dan de meeste tafelolijven en heeft daardoor meer vruchtvlees. Bovendien hebben ze volgens de EU-wetgeving een beschermde status. Ook maken zij extra vierge koudgeperste olijfolie van de Koroneiki-olijf. Ook zij voegen nooit bewaarmiddelen toe.
Greenland heeft dit jaar, net zoals veel andere olijfboeren in Griekenland, zwaar geleden. Verschillende factoren hebben geleid tot hogere kosten voor de productie van olie en olijven. Door vorst tijdens de bloeiperiode en extreme droogte nadien is een groot deel van de olijvenoogst mislukt.
Doordat de boeren zich in een coöperatie hebben georganiseerd, is er een collectieve aanpak om econo-
mische schokken op te vangen. In plaats van over te gaan tot ontslagen bij een economische neerslag, zoeken de leden en hun gemeenschap samen naar oplossingen. Zo werken zij meer samen met andere lokale boeren die een betere oogst hadden en nemen initiatieven in de horeca.
Bovendien zet Greenland zich in voor het stimuleren van de lokale economie door, naast de productie van olijfolie, ook activiteiten zoals workshops en toeristische rondleidingen te organiseren. Deze activiteiten helpen niet alleen bij het vergroten van de inkomsten, maar versterken ook de sociale banden binnen de gemeenschap.
Ook bij Greenland worden beslissingen collectief genomen, waarbij de prioriteit ligt bij een gezonde gemeenschap en duurzame groei, in plaats van kortetermijnwinsten.
Esperanto Cooperativa Sociale
Esperanto is een kleine coöperatie gevestigd in de buurt van Napels. Ze opereert op gronden die door de staat in beslag zijn genomen na maffia-processen, en symboliseert daarmee een krachtig verzet tegen de Camorra, de beruchte maffiaorganisatie in Napels.
Ze werken in een horizontale structuur en nemen samen beslissingen. Door eerlijke lonen uit te keren bevordert Esperanto niet alleen de economische stabiliteit van haar leden, maar ook sociale rechtvaardigheid binnen de gemeenschap. Dit in een sector die geplaagd wordt door hedendaagse slavernij: in Italië zijn er veel vluchtelingen die werken in de tomatensector zonder enig statuut. Deze arbeiders werken in serres onder ellendige omstandigheden en voor hongerlonen.
Esperanto probeert hier een duidelijk tegengeluid in te zijn. Zij strijden tegen uitbuiting en werken aan een bedrijfsmodel dat gebaseerd is op solidariteit, sociale integratie en duurzame ontwikkeling.
Esperanto kweekt tomaten uit zelf geselecteerde zaden. Ze maken gebruik van lokale varianten die niet veel water nodig hebben om in het warme zuiden te groeien. Dankzij de droge teelttechniek hebben de tomaten een rijke en intense smaak en is de puree dik en fluwelig. De passata wordt op ambachtelijke wijze geproduceerd in de typische bruine fles uit de boerentraditie van Campania.
Esperanto toont aan hoe een coöperatie een belangrijke rol kan spelen in een duurzame lokale ontwikkeling door te focussen op eerlijke lonen, ecologische landbouwpraktijken en samenwerking met lokale partners.
Modousa
Modousa is een coöperatie van ongeveer tachtig boeren op het eiland Lesbos. Ze produceren biologische olijven en olijfolie, waarbij strikt wordt gelet op milieuvriendelijke landbouwmethodes. Een groot deel van het werkingsproces - van teelt tot verkoop - gebeurt in eigen beheer én in de zeer nabije omgeving. Daarnaast vervult Modousa een educatieve rol door workshops over biologische landbouwtechnieken en duurzaamheid te geven.
Een van de opmerkelijke projecten van Modousa is het initiatief om een verwaarloosde staatsplantage over te nemen. Dit project streeft niet alleen naar het herstel van het landbouwgebied, maar bevordert ook de biodiversiteit en dient als een model voor milieubeheer en duurzame praktijken in de regio.
Verder speelt de coöperatie een cruciale rol in de economische stabiliteit van het eiland, waar veel vluchtelingen Europa binnenkomen. Ze zorgen voor leefbare lonen voor de boeren en dragen bij aan het onderhoud en de ontwikkeling van de gemeenschap door het organiseren van een wekelijkse boerenmarkt.
Vroeger exporteerde men de Griekse olie van Lesbos in bulk naar Italië,
om die daar dan te bottelen en als Italiaans product te verkopen. Dankzij voortdurend werken aan de eigen kwaliteit is men erin geslaagd om een eigen label en bottelproces op te zetten.
De boerencoöperatie teelt Koloviolijven op een traditionele manier. Gedurende 9 maanden worden deze olijven bewaard in vaten met water en zeezout. Dit fermentatieproces wordt met veel toewijding gevolgd. Het is een volledig natuurlijk proces waarbij alle voedingsstoffen behouden blijven en de vruchten hun intense smaak krijgen. Sinds 2015 hebben deze olijven het Europees biologisch keurmerk, net zoals hun premium extra vierge olijfolie.
Rinascita
De Sociale Coöperatie Rinascita werd eind jaren ’70 opgericht in Valledolmo, in de provincie Palermo op Sicilië.
In die tijd begon de grootschalige voedselindustrie op te komen, waardoor de waarde van de tomaten die de lokale boeren in deze geïsoleerde en moeilijk toegankelijke regio produceerden, aanzienlijk daalde.
Om de verkoopvoorwaarden van hun tomaten te verbeteren, beseften de boeren dat alleen samenwerking hen een fatsoenlijk inkomen kon opleveren. Een groep boeren besloot daarom de Cooperative Rinascita op te richten. Na verschillende uitdagingen kreeg Rinascita in 2006 eindelijk een eigen tomatenverwerkingsinstallatie. Sindsdien beheert Rinascita de hele productieketen van tomaten: van teelt en oogst tot verwerking en verkoop. Vergeleken met de beginjaren verdienen de boeren nu aanzienlijk meer dan degenen die hun product aan de industrie verkopen, en de coöperatie biedt bovendien technische ondersteuning aan alle lokale boeren.
De boeren van Rinascita telen hun tomaten volgens de traditionele siccagno-methode, een duurzaam proces waarbij geen extra water nodig is. Dit is mogelijk dankzij het gebruik van oude tomatenrassen en de bijzon-
dere eigenschappen van de kleiachtige bodems, die vocht vasthouden door de dagelijkse temperatuurschommelingen. Er worden geen chemische bestrijdingsmiddelen, genetisch gemodificeerde organismen (GGO's) of toevoegingen gebruikt tijdens de verwerking van de producten.
Naast hun ecologische focus zet Rinascita zich in voor sociale duurzaamheid. De coöperatie eist volledige transparantie binnen de keten en werkt enkel samen met partners die uitdrukkelijk tegen zwartwerk en de uitbuiting van vluchtelingen zijn. Bovendien starten ze projecten om kansarme personen te integreren in de landbouwsector.
De Coöperatie Rinascita is uitgegroeid tot een toonaangevend Siciliaans bedrijf op het gebied van tomatenteelt en milieubescherming. Tegelijkertijd is de coöperatie een belangrijke steunpilaar geworden voor de lokale economie.
Met de verkoop van deze producten willen we de korte keten en kleine producenten ondersteunen. Zij staan namelijk onder druk van grote(re) economische machten. We pleiten voor een betere prijs voor de boeren en werknemers en brengen dit ook in de praktijk.
Doe jij mee?
AMBASSADEURS
De producten kan je afhalen in een afhaalpunt bij onze ambassadeurs of wij sturen ze jou op.
WINKEL
Woon je in de buurt van Herzele?
Dan ben je altijd welkom in onze korte keten winkel; Groenlaan 39, 9550 Herzele
BEVRIENDE WINKELS
Onze producten zijn te vinden in gelijkdenkende winkels in Gent, Sint-Niklaas en Antwerpen. Ken jij een winkel of werk jij bij een winkel die deze projecten wil ondersteunen? Wij geven korting aan organisaties.
Aarzel niet om ons te contacteren via 0478 06 00 42 of info@ecofair.be.
De opbrengst gaat grotendeels naar de producenten.
Met onze eigen winstmarge betalen we de kosten van huur, transport, opslag en verwarming.