BRUZZ editie 1957 (19-11-2025)

Celia Groothedde (Groen) en Gilles Verstraeten (N-VA) hekelen politieke stilstand

Riante porties en blitse interieurs stuwen opmars van halalsteakhouses

Molenbeek

LES BARONNES

GOUNOUJ 28 > 29.11.25

Leo Lerus

«Le pressentiment d’une possible disparition, un jour, de ces paysages et de ces espèces forme la ligne de base si joliment mélancolique de Gounouj, berceuse tropicale hypnotique.»

Ève Beauvallet, Libération

Une co-présentation avec

Les Halles de Schaerbeek|22a, rue Royale Ste-Marie 1030 BXL|reservation@halles.be|+32 (0)2 218 21 07

Mobiliteit Stop Metro 3 in de diepvries

Hoe kan een metro die op een dik miljard euro geraamd wordt enkele jaren later bijna het viervoud kosten? Hoe is het mogelijk dat de werken vandaag op twee verschillende plekken stilliggen wegens onvoorziene problemen in de ondergrond? En wat met de andere punten van kritiek in het rapport van het Rekenhof, zoals mogelijke belangenvermenging en overhaaste planning? Het zijn vragen waar de parlementsleden de volgende weken antwoorden op verwachten.

De bijzondere commissie buigt zich enkel over het verleden van het metroproject, beslissingen over de toekomst zijn voor de volgende regering. Toch is het parlementaire werk nuttig voor wat komt. Neem de kwestie van de kostenramingen. Als de prijs voor dezelfde lijn in negen jaar tijd van 1,3 naar 4,8 miljard kan springen, dan betekent dat ook dat het prijskaartje zal blijven aandikken. De commissie zal niet kunnen achterhalen of het bouwproject de tien miljard zal overschrijden, maar ze kan wel inzichten bieden die bijdragen tot een realistischere schatting.

Moet het Metro 3-project dan helemaal op de schop? Dat is een mogelijkheid, maar niet de enige. Er zijn best goede argumenten voor een echte metro onder de centrale lanen en een ondergrondse verbinding naar Schaarbeek. Het openbaar vervoer barst daar vandaag uit zijn voegen. Mocht zo’n lijn er ooit komen, zal die dan wel hand in hand moeten gaan met een beleid dat autorijden ontmoedigt. Anders eindigt de Brusselaar met peperdure, maar halflege metro’s en even volle straten als vandaag.

Bovenstaande cijfers betekenen wel dat het Brussels Gewest het volledige Metro 3–project vandaag op zijn minst in de diepvries moet steken. Hoe? Werk enkel het hoogstnodige af, sluit de gapende wonden in het stadsweefsel en investeer in meer bovengronds openbaar vervoer in wijken, waar trams vandaag als sardineblikken voelen.

“Het metroproject is peperduur. Brussel kan die miljarden niet ophoesten”

De bedragen doen duizelen, zeker als je er de armlastige Brusselse begroting naast legt, met haar tekort van 1,5 miljard euro op een totale begroting van nog geen 8 miljard euro. Dat deficit terugdringen blijkt nu al weken een heksentoer. Minder gratis openbaar vervoer, minder gewestpersoneel of zelfs duurdere vuilniszakken, tal van dossiers liggen zo gevoelig, dat de onderhandelaars rondjes draaien.

Het zou daarom absurd zijn als het Gewest de komende jaren miljarden uittrekt voor een peperduur metroproject, terwijl het alle moeite van de wereld heeft om zijn op hol geslagen begroting in toom te houden.

Die oplossing heeft verschillende voordelen: ze beperkt de kosten en het gezichtsverlies voor alle politieke betrokkenen én behoudt de mogelijkheid om op een dag verder te werken.

Als het ooit zover komt, kunnen de conclusies van de bijzondere commissie weer opgegraven worden.

De financiering van Metro 3 zal er dan helemaal anders moeten uitzien. Het Brussels Gewest is gewoon te arm om behalve een groot deel van de metrowerken ook nog alle onvoorziene kosten op te hoesten, zoals vandaag het geval is. Enkel de federale overheid heeft schouders die breed genoeg zijn. Het gekissebis over de begroting binnen de Arizona-ploeg toont dat dat niet voor vandaag of morgen zal zijn. Maar ooit dringt het wellicht door dat ook hier geldt: de sterkste schouders dragen maar best de zwaarste lasten.

In het edito fileert de redactie de Brusselse actualiteit.

Lees meer Volg het dossier rond Metro 3 op de website via BRUZZ.be/metro3

Kris Hendrickx Redacteur

Inhoud

Met The voice of Hind Rajab levertKaoutherBenHania eenhardeen erg aangrijpendefilm af.

OPDECOVER

30Film MokhtariaBadaouienNabilBen Yadirfilmenopvolger van Les barons

ACTUALITEIT

03Vooraan Stop Metro3indediepvries

06 Het gesprek CeliaGroothedde (Groen)enGillesVerstraeten (N-VA)slijpendemessen

12Fenomeen van deweek Duizendendrugsklantenkregen aleenboeteviaeen onmiddellijkeminnelijke schikking

13Cartoon Kim

COLOFON

Flageyplein

16Opinie NilsDuquet van het Vlaams Vredesinstituut over het wapengeweld inBrussel

18Onderwijs TweedeVUB-professor ondervuurwegenstoxischleiderschap

VERHALEN

22Horeca Deopmars van halalsteakhouses:‘Vroegerkonden moslimsenkelinsnackbarsterecht’

ELKEWEEK

14Inbeeld

15In het nieuws

16 Stadsleven Gapend gat

21BeestigBrussel Wordtdekoning beschermer van Brusselse vuurvliegjes?

28Hang-out Gaditto

34 Column Achterstand

35CityJobs Magalieis nachtverpleegsterin het UZBrussel

SELECT

37 Hoe BaxterDury een‘Brat voor boomers’maakte

41 Kleinonderhoud KaoutherBenHania

43 Eat &Drink ChezJacky

44Inzichten SanamKhatibi

in Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Rest van België: 29 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw, een abonnement binnen Europa kost 119 euro per jaar, buiten Europa 139 euro per jaar OPLAGE 50.000 exemplaren ADVERTEREN? Angela Mngongo 02-650.10.81 angela.mngongo@brusselmedia.be DISTRIBUTIE Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be KLACHTEN? klachten@bruzz.be - www.bruzz.be/klachten ALGEMENE DIRECTIE Johan Goossens ALGEMEEN HOOFDREDACTEUR Klaus Van Isacker COÖRDINATOR MAGAZINE Maarten Goethals ART DIRECTOR Heleen Rodiers VORMGEVING Ruth Plaizier EINDREDACTIE Karen De Becker, Kurt Snoekx WERKTEN MEE AAN DIT NUMMER Kris Hendrickx, Sophie Soukias, Tom Zonderman (redacteurs); Johan Baeten, Michaël Bellon, Andy Furniere, Denis Goeman, Niels Ruëll, Marjon Udo, Matisse Van der Haegen, Michel Verlinden (medewerkers) VERTALING Frédérique Beuzon, Aurélien Garcia, George Holmer, Laura Jones FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE Bart Dewaele, Kim Duchateau, Delphine Frantzen, Ivan Put, Sophie Soukias, Saskia Vanderstichele, Emiel Viellefont VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Johan Goossens, Flageyplein 18, 1050 Elsene.

BRUZZ is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw wordt gedrukt bij Printing Partners Paal-Beringen en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie

‘Brussel verdrinkt in schandalen en crisissen’

‘Wat een karikatuur’

Celia Groothedde (Groen) en Gilles Verstraeten (N-VA) slijpen de messen

Het had een beschaafd interview moeten worden over de stilstand in het Brussels parlement, maar Celia Groothedde (Groen) en Gilles Verstraeten (N-VA) maakten er een vurig ideeëndebat van over een hoofdstad die kreunt onder de problemen.

Verstraeten: “Ik een Brussel-basher? Ik ben die beschuldigingen beu.”

door Johan Baeten en Steven Van Garsse foto’s Bart Dewaele

Voor het publieke oog zit het parlement weliswaar wat verscholen achter de sputterende formatiemotor, maar ook in het huis van de Brusselse democratie regeert de stilstand. Met een regering in lopende zaken is nieuw beleid onmogelijk en de MR en de PS hebben op de koop toe een soort parlementaire wapenstilstand ingeluid sinds de start van de begrotingsonderhandelingen. Op die manier is de rol van de 89 Brussels parlementsleden momenteel helemaal uitgehold.

Groen-parlementslid Celia Groothedde en N-VA-volksvertegenwoordiger Gilles Verstraeten winden er geen doekjes om: de stilstand valt niet langer te verantwoorden. Hun frustraties zijn voelbaar. Een twee uur durend gesprek in de Plattesteen, op een boogscheut van het parlement, zal uiteindelijk het midden vinden tussen een interview en een bijwijlen vinnig debat.

Daarop waren ze voorbereid, want bij aanvang leggen Groothedde en Verstraeten meteen hun notitieboekjes op tafel. De twee wat flamboyantere exemplaren onder de Nederlandstalige parlementsleden blijken een voorliefde te delen: die voor de verfijnde vulpen. “De mooiste in mijn verzameling is een Pelikan, die ik ooit van mijn ouders heb gekregen”, laat Verstraeten vallen. Groothedde zweert bij een Lamy. “Ik neem ze overal mee naartoe.”

Ontluikt hier een vriendschap tussen politici met een erg verschillende maatschappijvisie?

GILLES VERSTRAETEN: Het is belangrijk om je concullega’s op menselijk vlak wat te leren

kennen. Door te proberen om elkaar beter te begrijpen, stel ik ook mijn eigen denken soms wat in vraag. Aan het einde van de vorige legislatuur had ik zo wel wat vrienden gemaakt. Ook bij de PS.

Is vriendschap in de politiek mogelijk, mevrouw Groothedde?

CELIA GROOTHEDDE: Ik moet toegeven dat ik meer banden smeed met mensen uit de sectoren en het middenveld. Die vergroten je denkraam. Ik sla graag praatjes in het parlement, maar we moeten er ons wel elke dag bewust van zijn dat we daar zitten met de gratie van de burger.

VERSTRAETEN: Als parlementslid vertegenwoordig je de natie. Niet jouw electoraat of partij. Daarom vind ik het zo belangrijk dat

we ons niet opsluiten in ons eigen grote gelijk.

Over naar de orde van de dag. Brussel zal ook 2026 aanvatten met een beperkt budget van voorlopige twaalfden. Kunnen jullie wel initiatieven nemen?

VERSTRAETEN: Het is heel frustrerend. We kunnen wel vragen stellen aan de regering, maar dan horen we een stand van zaken die we al kenden. Teksten indienen kan ook, maar op dit moment bespreken we in de commissies die geleid worden door parlementsleden van de onderhandelende partijen in de formatie (MR, PS, Les Engagés, Groen, Open VLD en Vooruit, red.) geen enkele tekst. Zelfs geen resoluties zonder budgettaire implicatie. Het parlement is

“Kunnen we nu eens realistisch zijn? Geen enkele Vlaamse partij draagt Brussel nog een warm hart toe”

Gilles Verstraeten (N-VA) Brussels parlementslid

geblokkeerd. Er worden wel teksten in overweging genomen, maar dat betekent niets.

GROOTHEDDE: Ik begrijp die frustratie en verdedig als commissievoorzitter parlementair werk. Maar een regering krijgen gaat nu voor.

Zijn jullie dan volledig met handen en voeten gebonden sinds de start van deze legislatuur?

GROOTHEDDE: Ik wil toch een paar voorbeelden noemen: de resolutie over Palestina of de vrijstelling van onroerende voorheffing voor studentenkoten. Ik heb ook aan een voorstel gewerkt waarmee organisaties die cruciaal zijn voor ons sociaal weefsel voor langere tijd subsidies zouden krijgen, maar dat heeft minister Clerfayt (minister van

Werk Bernard Clerfayt (Défi), red.) geblokkeerd. Als die tekst gestemd was – en er was een meerderheid voor – dan zou het sociale middenveld vandaag minder in de shit zitten.

VERSTRAETEN: Er stonden weliswaar fouten in die tekst. Kijk, er zijn zeker periodes geweest waarin we initiatieven hebben kunnen nemen en ook uitvoeren. Maar nu is het parlement lamgelegd. Celia, jij bent commissievoorzitter. Je laat je doen door de particratie. Het kan niet dat de zes partijen zeggen dat een bepaald voorstel de onderhandelingen doorkruist en daarom niet op de agenda komt.

GROOTHEDDE: We zitten met een gevoelige context, maar dit kan inderdaad niet blijven duren.

Celia Groothedde

• Geboren in Anderlecht in 1977

• Studeert Toegepaste taalkunde en Internationale betrekkingen

• Wordt in 2019 Vlaams Parlementslid voor Groen

• Wordt in 2024 Brussels parlementslid

• Auteur van verschillende boeken

Gilles Verstraeten

• Geboren in Kortrijk in 1989

• Master in de rechten

• Begint in 2014 te werken als medewerker in het Europees Parlement

• Van 2018 tot 2024 gemeenteraadslid in Anderlecht

• Sinds 2019 Brussels parlementslid

Celia Groothedde en Gilles Verstraeten in debat met elkaar. Ze zijn het vaker niet dan wel met elkaar eens.

Die onderhandelingen lijken ondertussen wat aan te modderen, terwijl het Brusselse begrotingstekort oploopt, verenigingen in ademnood zitten, werven stilliggen en vanaf januari de impact van de beperking van de werkloosheidsuitkeringen in de tijd voelbaar zal worden. Wat die hervorming betreft: zal de armoede niet nog stijgen?

VERSTRAETEN: De cijfers uit Wallonië zijn bemoedigend: een derde van de mensen die hun uitkering zouden verliezen, heeft al een nieuwe job gevonden. OCMW’s krijgen extra financiering, maar in Brussel zullen we hoe dan ook werklozen beter moeten activeren en opvolgen.

Helaas vertrekken we in Brussel met een achterstand. Ik zie dat Actiris nu snel-snel activeringsmaatregelen neemt die ik erg verstandig vind, maar waar wij al tien jaar op aandringen. Hetzelfde met de OCMW’s: kijk naar Anderlecht. Het is daar volledig ontspoord: er zijn mensen geholpen die geen nood hadden aan een uitkering, louter om aan politieke klantenbinding te doen. Mensen die wel steun nodig hadden, zijn in de kou gelaten.

Mevrouw Groothedde, de boel is ontspoord volgens meneer Verstraeten. Heeft hij een punt?

GROOTHEDDE: Sociale fraude kan absoluut niet door de beugel. Maar door de verdachtmakingen blijft het echte armoedeprobleem verborgen: de non-take-up van rechten.

VERSTRAETEN: Akkoord.

GROOTHEDDE: Arme mensen durven hun rechten niet meer op te eisen. Ze voelen zich verdacht gemaakt door de overheid. En wat activering betreft: dat moet je wel mogelijk maken. We zitten in dit land met een gigantisch probleem wat burn-outs en duurzame carrières betreft.

Daarnaast begrijp ik niet dat de N-VA dan de mond vol heeft van activering, maar bespaart op het middenveld. Je zit in Brussel met een groep kwetsbare mensen die ongeletterd en ongeschoold is. Hoe ga je die mensen integreren? Daar is het middenveld voor nodig.

Of waar de N-VA nog op inhakt: asielzoekers. Als je mensen met recht op asielopvang illegaal de opvang weigert, hoe verwacht je dan dat die ooit meerwaarde zullen bieden?

De N-VA is bezig aan een verrottingsstrategie tegenover Brussel.

VERSTRAETEN: De N-VA heeft met Anneleen Van Bossuyt (minister van Asiel en Migratie, red.) de rotte asielsituatie van de Vivaldiregering met de groenen geërfd. Met Theo Francken hebben we destijds iedereen bed, bad en brood kunnen bieden tijdens een

historische vluchtelingencrisis. Dat is de vorige regering niet gelukt. Achter de schermen zeggen vluchtelingenorganisaties dat ze tevredener zijn over Francken dan over de Vivaldi-regering.

U spreekt over het middenveld, mevrouw Groothedde. Brusselse organisaties bloeden door de subsidieknips.

GROOTHEDDE: Het is een absolute weeffout dat essentiële organisaties facultatieve subsidies krijgen. Die moeten structureel ondersteund worden.

VERSTRAETEN: Daar ben ik het mee eens, maar het vzw-landschap is wel bijzonder versnipperd, met heel veel kleine spelers. Kunnen die niet beter samenwerken? Nu, en het is typisch Brussels, wordt er met subsidies gestrooid over een onoverzichtelijk veld en bedienen bepaalde partijen hun achterban.

GROOTHEDDE: Die versnippering maakt de Brusselse diversiteit juist mogelijk.

N-VA-boegbeeld Geert Bourgeois was er nog van overtuigd dat, aangezien Vlamingen recht hebben op hun eigen cultuur en organisaties, anderen dat ook moeten hebben, en investeerde in Brussel. Nu doen het federale en Vlaamse niveau het omgekeerde. Besparen op de universiteiten, kinderopvang, buitenschoolse opvang, zelfs op Saamo in Peterbos, de organisatie die mee heeft bereikt dat bewoners de politie weer begonnen te vertrouwen.

Meneer Verstraeten, hoe frustrerend is het dat uw partij nu al anderhalf jaar buitenspel gezet wordt in de Brusselse formatie?

VERSTRAETEN: De N-VA heeft nooit mee kunnen besturen in Brussel, maar toch mogen wij niet mee zoeken naar de oplossingen voor de problemen die wij niet gecreëerd hebben. In het Brussels Gewest is het altijd de schuld van een ander niveau en als je kritiek hebt, ben je een Brussel-basher. (Fel) Ik ben die beschuldigingen beu. Ik heb al tien jaar van mijn leven aan de Brusselse politiek besteed. Ik vraag geen medelijden, maar ik pik het niet meer dat mijn partij over Brussel constant aangevallen wordt.

GROOTHEDDE: Ik wil je dan weleens herinneren aan uitspraken van Theo Francken over Brussel, hij heeft het jou niet bepaald gemakkelijk gemaakt (Francken zei onder meer dat moslimkiezers in Brussel stemmen met de imam in hun achterhoofd, red.).

VERSTRAETEN: Och God, is dat uw beste argument?

GROOTHEDDE: Ik zeg dat het geen goede zaak is dat mensen buiten Brussel zich komen moeien met de onderhandelingen. Net zoals

ik denk dat het geen goede zaak is dat die nu geleid worden door een niet-Brusselaar (Georges-Louis Bouchez, red.). Diezelfde persoon maakt het u ook federaal trouwens niet gemakkelijk.

Uw partij zit momenteel aan tafel met een Vlaamse minderheid, mevrouw Groothedde. Dat is ongezien.

GROOTHEDDE: Er zal een Nederlandstalige meerderheid gevonden moeten worden. Waar niet meer over gepraat wordt, is het veto tegen Team Fouad Ahidar (TFA). De tweede grootste Nederlandstalige partij wordt zomaar uitgesloten. Open VLD’ers zoals Sven Gatz en Guy Vanhengel – en uiteraard mensen van Vooruit – hebben

meer dan tien jaar samengewerkt met Fouad Ahidar, en nu is hij zogezegd de grootste islamist. Dan ontken je de sociale diversiteit in Brussel.

VERSTRAETEN: Er is geen meerderheid gevormd met TFA. Er is daarna van alles geprobeerd en uiteindelijk is Groen bij ons komen aankloppen. Vervolgens hebben we als Vlamingen aanvaard dat een Franstalige partij, de PS, mag bepalen wie er aan Vlaamse kant in de coalitie zit, en wie de Vlaamse gemeenschap hier mag besturen. Dat is een levensgevaarlijk precedent, en daarmee is het hele Brusselse model ontploft.

GROOTHEDDE: Ik weet niet of het Brusselse model het probleem is, of de politieke ego’s.

Heeft Groen de N-VA niet te snel laten vallen?

GROOTHEDDE: Er zijn heel grote verschillen tussen onze zienswijzen. Met de N-VA wordt er Vlaams bespaard op het onderwijs, de universiteiten, de kinderopvang, het middenveld.

VERSTRAETEN: Er komen net middelen bij op het vlak van onderwijs en kinderopvang.

Mevrouw Groothedde, vindt u dat de N-VA Brussel geen warm hart toedraagt?

GROOTHEDDE: Die partij basht Brussel de hele tijd.

VERSTRAETEN: Kunnen we nu eens realistisch zijn? In alle Vlaamse partijen wordt met lede ogen naar Brussel gekeken.

GROOTHEDDE: Ook bij Groen?

VERSTRAETEN: Ik durf bijna zeggen dat Groen meer een Brusselse dan een Vlaamse partij aan het worden is. Wat ik vaststel, is dat men in heel het land afhaakt ten aanzien van Brussel. Logisch ook: hier wordt er al zo lang een potje van gemaakt.

GROOTHEDDE: De verrottingsstrategie wordt nu uitgevoerd door de N-VA. De beperking van de werkloosheidsuitkeringen in tijd op een holletje. Illegaal asielbeleid. Ik denk dat jij Brussel echt wilt verdedigen, maar ik heb compassie dat je het moet doen in jouw partij.

VERSTRAETEN: Ik heb geen medelijden nodig. Binnen mijn partij zijn er oudgedienden die doordrongen zijn van het idee dat we Brussel niet loslaten en die nu met lede ogen aanzien wat hier aan het gebeuren is. De verrotting komt van binnenuit, uit Brussel. Het zijn de politici die zelf verantwoordelijk zijn voor hoe geloofwaardig Brussel overkomt. (Jaagt zich op) Het zou ons helpen als we zouden kunnen zeggen: “Kijk, we hebben er alles aan gedaan, maar we zitten op onze limieten, dus we hebben meer middelen nodig.” Maar dat is niet zo, want we verdrinken in schandalen en crisissen.

“Het is geen goede zaak dat mensen buiten Brussel zich komen moeien met de formatie”

Celia Groothedde (Groen) Brussels parlementslid

GROOTHEDDE: Je maakt er een karikatuur van.

VERSTRAETEN: Krijg je het niet over je lippen dat er wanbeleid tiert? Metro 3, het Samusocial-schandaal destijds, de quasi-corruptie van het OCMW in Anderlecht. Gemeenten zijn failliet, het Gewest verzuipt in schulden ... Maar nee, het zijn de beleidskeuzes op andere niveaus die schandalig zijn.

GROOTHEDDE: Ik vind misbruik door individuele politici schandalig, maar ik zal het Brusselse sociale model blijven verdedigen. Met de demografie van deze stad zou je eigenlijk geweldige spanningen moeten hebben. Toch is er een Brussel-gevoel en willen mensen samen aan de kar trekken.

De politieke malaise van de afgelopen vijfhonderd dagen heeft met David Leisterh en Christophe De Beukelaer al tot twee slachtoffers geleid. Trekken jullie dit nog?

VERSTRAETEN: Ik stel mij soms vragen bij mijn levenskeuzes. Na zo’n lange periode van communautaire pacificatie koesterde ik hoop, maar de toenadering die er bestond tussen Franstaligen en Nederlandstaligen is totaal opgeblazen. David en Christophe zijn tweetalige politici die voor een beter Brussel gingen en ik denk dat sommigen zich in hun handen wrijven dat net zulke figuren ermee zijn gestopt.

GROOTHEDDE: Ik niet. Deze momentopname wordt bemoeilijkt door ego’s, niet door het Brusselse model op zich, maar ook door beslissingen op andere niveaus. Wanneer je mensen met recht op asielopvang op straat dumpt, versterk je nu eenmaal de drugsmaffia en verruw je de straten. Ondertussen wachten we nog altijd op extra middelen voor de politie vanuit het federale niveau. Brusselaars liggen meer wakker van die veiligheidscrisis dan van de politieke crisis.

Dat kan straks veranderen, want Brussel loopt het risico op cashproblemen en een shutdown vanaf april.

VERSTRAETEN: En dan zal het gedaan zijn met naar andere niveaus te wijzen. De Brusselaars moeten het oplossen.

CELIA GROOTHEDDE ET GILLES VERSTRAETEN S’AFFRONTENT

FR/ Au Parlement bruxellois, l’immobilisme exaspère Groothedde (Groen) et Verstraeten (N-VA). Ils s’opposent sur la pauvreté et l’activation : elle accuse la N-VA de stratégie de pourrissement, lui pointe un problème venant de Bruxelles, et insiste:  « Les politiques ici sont responsables de la crédibilité de Bruxelles. »

CELIA GROOTHEDDE AND GILLES VERSTRAETEN GO EYE-TO-EYE

EN/ The standstill at the Brussels Parliament frustrates MPs Groothedde (Groen) and Verstraeten (N-VA). They clash over poverty and unemployment. To her, the N-VA has a strategy of decay but according to him, the decay comes from within, from Brussels. “The politicians here are responsible for Brussels’ credibility.”

Lola Daels – Olafur Eliasson – Barbara Salomé Felgenhauer – Studio Folder –Noémie Goudal – Pierre Malphettes – Stefan Peters – Nanno Simonis –Capucine Vandebrouck – Giuditta Vendrame – Els Viaene – Sebastiaan Willemen

Une exposition conçue par Een tentoonstelling door www.ohme.be

Entrée Libre Vrije toegang Mar. Zat. 11:00 18:00

Fenomeen van de week

Drugscriminaliteit Duizenden klanten kregen al een boete

Sinds de Brusselse procureur opriep om ook drugsklanten te viseren, werden al ruim 2.000 onmiddellijke minnelijke schikkingen uitgedeeld.

Als het over drugscriminaliteit gaat, ligt de focus van het gerecht en de politie in de eerste plaats op de daders: de dealers, maar ook op de structuren achter drugshandel en -geweld. Sinds het aantreden van de nieuwe procureur des Konings Julien Moinil is daar nog een dimensie bijgekomen: ook drugsklanten komen sinds dit jaar in het vizier. Ze houden immers de drugshandel in probleemwijken in stand en zijn er zo mee verantwoordelijk voor de overlast en het geweld, redeneert het parket.

De nieuwe aanpak bleef alvast geen dode letter, leren cijfers die BRUZZ opvroeg bij verschillende politiezones. In de vier zones die het meest getroffen zijn door de drugshandel schreef de politie dit jaar al minstens 2.438 onmiddellijke minnelijke schikkingen (OMS) uit. Dat is een boete die meteen ter plaatse betaald moet worden (via bankkaart of QR-code) of binnen de vijftien dagen per overschrijving.

Het gros van die boetes is voor de zone Brussel-Hoofdstad/Elsene (ruim 1.400), gevolgd door de veelgeplaagde zone Zuid (558), waar het instrument vooral wordt gebruikt in Anderlecht en Sint-Gillis en in mindere mate

in Vorst. De zone Noord (278) en de zone West (204) sluiten de rij. Bijna al die boetes werden uitgeschreven voor het bezit van drugs. Meestal gebeurt dat in wijken waar gedeald wordt, soms ook op festivals.

De hoogte van de boete varieert van 75 euro (bijvoorbeeld voor het bezit van cannabis) tot 300 euro. Dat laatste tarief geldt bijvoorbeeld voor wie betrapt wordt met cocaïne, lsd of xtc. Klanten met verschillende drugs op zak mogen nog dieper in de portemonnee tasten, tot maximaal 500 euro. Boven dat bedrag stelt de politie een klassiek proces-verbaal op.

Niet meer geklasseerd

Het gebruik van de onmiddellijke minnelijke schikkingen heeft verschillende voordelen. Het bespaart politie en gerecht alvast een hoop administratie, die bij een proces-verbaal wel komt kijken.

De procedure vermijdt ook dat die pv’s vervolgens gewoon geklasseerd worden wegens te weinig mankracht bij het parket. “Als agent is het niet meteen motiverend om te weten dat er waarschijnlijk toch geen gevolg wordt aan gegeven”, zegt hoofdcommissaris Johan Berckmans van de zone West.

“Met een lik-op-stukbeleid via onmiddellijke schikkingen is dat anders.” De zone zet de OMS vooral in op drugshotspots op zijn grondgebied.

Daarnaast ziet de politie ook effecten op het terrein. “Verschillende dealpunten die vroeger druk bezocht werden en soms zelfs gebruikt werden als drive-ins hebben een duidelijke afname van de activiteit gekend”, laat de zone Zuid bijvoorbeeld weten. Met name Peterbos stond in de zone bekend als een drive-in, waar klanten van binnen en buiten Brussel met de auto hun drugs kwamen halen, vaak cocaïne.

De zone Brussel-Hoofdstad vindt het dan weer nog vroeg om de volledige impact te beoordelen, maar ziet ook bemoedigende signalen. “Er zal meer tijd nodig zijn en een combinatie met andere maatregelen (...). Toch

wijzen de eerste observaties erop dat er in de betrokken wijken een tendens is naar een vermindering van de aanwezigheid van straatconsumenten.”

De zone wijst erop dat bij het viseren van drugsklanten er best ook aandacht is voor het medische aspect.

Het parket van Brussel houdt het erop dat het met de onmiddellijke minnelijke schikkingen “sneller en zichtbaarder wil reageren op de overlast door drugsgebruikers”. Het instrument wordt volgens het parket in alle Brusselse politiezones ingezet.

Normalisering zet aan tot gebruik

Behalve het parket en de politie toonde ook nationaal drugscommissaris Ine Van Wymersch zich eerder al voorstander van het aanpakken van drugsklan-

2.438

onmiddellijke minnelijke schikkingen werden al uitgeschreven in de vier politiezones die het meest getroffen zijn door drugshandel

euro bedraagt de boete voor wie betrapt wordt met cocaïne, lsd of xtc

ten. “Als een wijk onleefbaar wordt, kan klanten viseren een deel van de aanpak zijn”, liet ze eerder al optekenen bij BRUZZ. “Zo zeg je tegen de wijkbewoners dat je hun problemen ernstig neemt én stuur je een boodschap naar de grote groep niet-gebruikers: drugs kopen is niet oké. Normalisering van drugsverkoop is immers een van de factoren die mensen aanzetten tot gebruik.”

De onmiddellijke minnelijke schikking is een instrument dat veel vaker wordt gebruikt in het Brussels gewest dan elders. Een kwart van alle boetes in België werd de voorbije jaren in Brussel uitgeschreven. Buiten het gewest gaat het ook vaker om andere feiten dan drugs, zoals winkeldiefstallen of verboden wapenbezit.

KRIS HENDRICKX

Oldtimers

Tijdens de tiende editie van autobeurs InterClassics in Brussels Expo stonden afgelopen weekend 800 oldtimers te koop. Liefhebbers konden door liefst 40.000 vierkante meter aan supercars en unieke verzamelstukken grasduinen. Vooral V12-motoren stonden dit jaar in de kijker.

© PHOTONEWS

Onderfinanciering

Voor het Justitiepaleis in Brussel zijn afgelopen vrijdagnamiddag honderden magistraten, advocaten en andere actoren uit de wereld van justitie samengekomen. Tijdens de actie werd nogmaals de onderfinanciering aangeklaagd. Gerechtsgebouwen zijn zwaar verouderd, de gevangenissen zitten overvol en er is dringend nood aan personeel om de achterstand in gerechtszaken weg te werken.

© BELGA

Witte schoen

Na witte fietsen krijgt Brussel nu ook witte schoenen in het straatbeeld. Actiegroep Heroes for Zero wil daarmee overleden voetgangers eren op de Werelddag voor de Herdenking van Verkeersslachtoffers. “Voetgangers zijn de meest getroffen verkeersslachtoffers in Brussel, maar in tegenstelling tot fietsers, is er amper aandacht voor hen in het straatbeeld”, zegt coördinator Harold Habousha van Heroes for Zero.

© DVLKO

In het nieuws

17/11 Elke maand twee pasgeboren baby’s in daklozenopvang. Samusocial heeft dit jaar al 150 baby’s van minder dan een jaar oud opgevangen. Tegelijk moeten gezinnen met jonge kinderen worden weggestuurd wegens plaatsgebrek. Dat meldt de daklozenorganisatie naar aanleiding van een nieuwe campagne waarmee ze de problematiek van jonge kinderen op straat en in daklozencentra wil aankaarten. Van de 150 baby’s kwamen 28 kinderen rechtstreeks van de kraamafdeling in de daklozenopvang terecht.

17/11 Crossing Schaarbeek rouwt om jeugdcoach na ongeval. Voetbalclub Crossing Schaarbeek heeft afscheid moeten nemen van jeugdcoach Varol Bas. Hij verongelukte afgelopen zondag onderweg naar een wedstrijd. “Het is een groot verlies”, klinkt het bij Thierry Forton, verantwoordelijke bij de jeugdploegen. Behalve voetbaltrainer was Bas ook gemeenschapswacht in Sint-Joost-tenNode.

14/11 Nieuwe vergunning voor gebruiksruimte Ribaucourt. De drugsgebruiksruimte LinkUp in Molenbeek heeft een nieuwe vergunning gekregen. Projectbeheerder Iriscare wil de ruimte dit jaar nog openen, maar heeft voorlopig geen zicht op een concrete datum.

14/11 348 letselongevallen met e-steps. In de eerste zes maanden van

vorig jaar bedroeg het aantal ongevallen met letsels en minstens één e-step betrokken 234. Daarbij vielen geen doden. Dat cijfer is het eerste semester van 2025 gestegen met bijna de helft. Volgens de meest recente data van Vias gaat het om 348 ongevallen, waarbij één dode viel.

13/11 Fysieke agressie tegen chauffeurs van De Lijn neemt toe. De agressie tegen chauffeurs van De Lijn in Brussel en de Vlaamse Rand neemt toe. In 2022 werden tien feiten van fysieke agressie tegen chauffeurs vastgesteld, in 2024 ging het om twintig feiten. “De toename is verontrustend. Buschauffeurs verdienen respect en veiligheid, ook in Brussel en de Vlaamse Rand”, stelt Vlaams parlementslid Karl Vanlouwe (N-VA), die de cijfers opvroeg.

12/11 Anderlecht schrapt live-uitzending gemeenteraad. De gemeente Anderlecht zet een punt achter de video-opnames en livestreams van de gemeenteraad. Vanaf januari 2026 zullen de debatten niet langer rechtstreeks te volgen zijn via YouTube. Het huidige contract kost de gemeente zo’n 45.000 euro per jaar. “De kosten lopen heel hard op, ook omdat de gemeenteraden steeds langer duren”, zegt Bieke Comer (Vooruit), schepen van Financiën en Interne Modernisering.

Opinie

Een oorverdovend alarmsignaal

“Het is waanzin om miljarden te investeren in defensiemateriaal en tegelijk justitie en politie de middelen te ontzeggen in de strijd tegen drugsbendes en wapengeweld.” Dat schrijft Nils Duquet van het Vlaams Vredesinstituut.

Nils Duquet

• Directeur Vlaams

Vredesinstituut

• Deed hogere studies

Veiligheid en Defensie

Dinsdag 4 november is een nieuw dieptepunt voor al wie begaan is met de veiligheid van de inwoners van Brussel. Die nacht wordt een meisje van elf uit Anderlecht in haar bed bedolven onder de glasschilfers van haar slaapkamerruit, verbrijzeld door een verdwaalde kogel. Haar mama, gewekt door het lawaai, brengt haar in veiligheid in de woonkamer. Ook de dagen nadien vallen er opnieuw slachtoffers bij vuurwapengeweld in Brussel. De snel opeenvolgende incidenten houden intussen veel inwoners van Brussel wakker. Zij voelen zich steeds minder veilig in een stad die de laatste jaren – zoals eerder ook al uit onze studies bleek – een Europese hotspot voor vuurwapengeweld werd. De dynamiek die de straten van Brussel beheerst is simpel, maar daarom niet minder

Stadsleven Gapend gat

door Kris Hendrickx

Recht tegenover ons appartement in Sint-Gillis woont een gezin uit Pakistan, met vier zonen die al eens energiek achter elkaar aan zitten in hun rijhuisje. De opgroeiende jongens roepen dan

dingen die je van de overkant van de straat amper hoort, maar die me als professionele afluisteraar wel doen gokken: zou dát nu Urdu zijn? Het duurde jaren voor ik eens dicht genoeg

verwoestend: drugsbendes ronselen – in hun drang naar macht en territorium – steeds meer en steeds jongere mensen. Om zichzelf bij drugsklussen te beschermen of om anderen te bedreigen, gaan de vaak weinig ervaren en impulsieve bendeleden op zoek naar wapens. Dat doen ook hun rivalen. Daardoor wordt het werk nog gevaarlijker en worden er nóg meer wapens gezocht, aangeboden, gevonden en gebruikt. Zo ontstaat op de Brusselse straten en pleinen een wapenwedloop en uiteindelijk een helse spiraal van geweld.

Klauwen

Met grootschalige acties en operationele verbeteringen (de aansluiting van de ANPR-camera’s op één digitaal platform bijvoorbeeld) trachten justitie en politie uit alle macht een

stond om ze te horen. “Dadurfjenie! IJ! Lamelos.” Geen twijfel mogelijk: leerlingen uit het Nederlandstalige onderwijs. Weg exotiek. Hoewel. Er was nog het mysterie van het raam boven de voordeur, al jaren stuk. Zelfs toen de gevel pico bello gerenoveerd werd, bleef het gapende gat. Waarom, werd me pas

verdere escalatie te voorkomen. De impact op het terrein kan belangrijk zijn. Niettemin weten we nu al dat échte oplossingen elders gezocht moeten worden.

Een eerste piste voor onze beleidsmakers is die van de algemene preventie. Om het met een boutade te zeggen: wie op de schoolbanken zit, zit niet op een bankje op een van de vele grijze pleinen in Brussel, klaar om te vuren op wie zijn territorium bedreigt. We moeten jongeren absoluut uit de klauwen van ronselaars houden. Dat gold na de terreuraanslagen voor wie zich aangetrokken voelde tot

onlangs duidelijk, toen ik door de matglazen deur silhouetten zag bewegen in de smalle gang. Eén zoon stond direct achter de deur met een soort bat, klaar om een bal het denkbeeldige stadion uit te keilen. Plots daagde het: mijn Pakistaanse buren zijn gewoon de uitvinders van gangcricket, een Brusselse variante op een

sport die in het land van herkomst nog altijd erg populair is. En echte uitvinders laten zich niet stoppen door een gangraam.

In Stadsleven vertellen redacteurs en lezers in maximaal 1000 tekens een verrassende anekdote over Brussel. Insturen kan via redactie@bruzz.be

radicaal gedachtegoed. Vandaag geldt het minstens evenveel voor wie moeilijk kan weerstaan aan de lokroep van snel (drugs)geld. Het codewoord, zeker voor jongeren, is perspectief: op een deftig onderkomen, veiligheid, een opleiding, een job.

Onze beleidsmakers moeten ook de strijd tegen de georganiseerde misdaad én tegen de illegale wapenhandel gevoelig en proactief opvoeren. In een tijd van budgettaire krapte is dat geen evidentie. Toch zou het waanzin zijn om miljarden te investeren in defensiematerieel dat ons moet beschermen tegen kogels van vijandige

“Het codewoord, zeker voor jongeren, is perspectief: op een deftig onderkomen, veiligheid, een opleiding, een job”

regimes en tegelijkertijd justitie en politie de middelen te ontzeggen om de drugsbendes in Brussel te ontwapenen. Het vuurwapengeweld moet een topprioriteit zijn voor de Belgische regering. Uiteraard in de eerste plaats vanuit een bezorgdheid voor de veiligheid van de inwoners van Brussel. Maar ook vanuit een bekommernis voor de internationale reputatie van Brussel. Brussel speelt al decennia in de diplomatieke Champions League. Maar hoe houdbaar is die positie nog als de Belgische justitie en veiligheidsdiensten er niet meer in slagen om het speelveld deftig te onder-

houden? In internationale media en in de Brusselse, diplomatieke bubbel wordt al maanden met argusogen gevolgd hoe mank de aanpak van de schietpartijen in de hoofdstad van Europa verloopt.

Intussen kiezen veel Brusselse politici ervoor om weg te kijken van de strijd tegen het vuurwapengeweld. Zij kiezen ervoor om een andere strijd te voeren; die van de ministerposten en de macht. Het leidt ertoe dat Brussel, meer dan zeventien maanden na de verkiezingen, nog steeds geen regering heeft. Mede daardoor loopt de ontwikkeling van een visie, bijvoorbeeld over de taakverdeling tussen het federale en het regionale niveau, mank. Mede daardoor raken de middelen niet goed verdeeld en blijft de samenwerking ondermaats. Zo blijft Brussel machteloos tegen het vuurwapengeweld. 2024 was al een recordjaar op het vlak van schietpartijen in Brussel. In 2025 zullen we dat trieste record waarschijnlijk opnieuw evenaren. Het zou wraakroepend zijn mochten de betrokken beleidsmakers dat oorverdovende alarmsignaal blijven negeren.

Reageren of zelf een opiniestuk insturen? Mail naar redactie@bruzz.be

De revolutie is de enige oplossing. Maar de massa is nog niet klaar”

De Brusselse anarchistische kunstenaar JAN BUCQUOY wordt tachtig, maar blijft geloven in sociale verandering LA DH, 15 november 2025

BELGA

Onderwijs

‘Er zullen nog gevallen naar buiten komen’

Opnieuw VUB-prof onder vuur wegens toxisch leiderschap

Een tweede getuigenis over “manipulatie, pestgedrag en machtsmisbruik” bij een VUBprofessor zet de kwestie op scherp: tuchtprocedures aan Vlaamse universiteiten blijken nog te vaak een lege doos.

door Matisse Van der Haegen

Een reportage van VRT-programma Pano, vorige week uitgezonden, mondde uit in het ontslag van een VUB-professor die al dertig jaar de klachten over toxisch leiderschap opstapelt. Dertien anonieme ex-medewerkers vertelden over verbale agressie, fysieke intimidatie en seksisme. BRUZZ ontving in de nasleep van dat verhaal nog een tweede getuigenis over een VUB-professor die jarenlang zijn medewerkers tiranniseerde, maar nog steeds actief blijkt te zijn aan de universiteit. Een klacht met negen getuigenissen sleept al tweeënhalf jaar aan.

Het betreft een professor die, net als zijn ontslagen collega, werkzaam is binnen de faculteit bio-ingenieurswetenschappen. Hij is al dertig jaar verbonden aan de VUB, maar de klachten hebben betrekking op een periode van minstens zeven jaar waarin hij gedetacheerd was naar Zuid-Korea aan de Ghent University Global Campus.

Dat is een buitenlandse campus van de UGent. Tijdens die periode was hij nog steeds verbonden aan de VUB, en hij begeleidde toen ook doctoraats- en masterstudenten van de Brusselse universiteit.

Nick Vereecke was een van hen. Terwijl hij er verbleef, ervoer en zag hij naar eigen

zeggen een toxisch klimaat van emotionele manipulatie, pestgedrag, intimidatie en machtsmisbruik. “De professor in kwestie leidde het labo, maar je merkte al snel dat de dynamiek er grondig fout zat. In discussies voelde ik me erg snel door hem in een hoek geduwd.”

Dat was bijvoorbeeld het geval als een medewerker vakantie wilde nemen. “Dat resulteerde vaak in discussies. Wie niet presteerde volgens zijn normen mocht dat ook merken. Toen ik eens last minute vroeg om voor een sterfgeval naar België terug te keren, werd me gevraagd of dat nu wel echt nodig was.”

Ondankbaar

Er bestond ook geen afbakening van de werkuren. “Zo ontstonden er buitensporige werkverwachtingen, met ook in het weekend en in vrije uren vaak mails en sms’en. Heel vaak werden cruciale mails voor bijvoorbeeld een meeting op maandag pas zondag verstuurd, zodat je zeker in het weekend met het werk bezig moest zijn.”

Medewerkers werden er actief tegen elkaar opgezet. “Er was altijd één zwart schaap. Die persoon werd dan gepest en zwartgemaakt tegenover de andere medewerkers, om intern te gaan stoken.”

Een van de doctoraatsstudenten onder de prof in kwestie is zo buiten gepest, vertelt Vereecke. Het ging er hard aan toe, maar details mag hij om vertrouwelijkheidsredenen niet geven.

Ook voor hem werd het op termijn te veel. “Er was weinig sociaal contact. Ik woonde op de campus, waardoor ik al die ellende van het werk nooit kon loslaten. Op den duur kon ik niet meer: ik was mentaal opgebruikt.”

Vereecke probeerde zijn situatie aan te kaarten bij de prof, maar kreeg te horen “dat het dan misschien tijd was voor een psycholoog”. “Op een bepaald moment stopt het. Ik wist gewoon niet meer wat te doen.”

Vereecke besloot na twee jaar zijn doctoraat stop te zetten om terug te keren naar België. “Toen ik dat meldde, kreeg ik eerst nog de volle laag van de prof. Ik heb zeker twee uur in zijn kantoor gezeten en er werd mij verteld dat ik ondankbaar was voor alle opportuniteiten die ik kreeg. Mijn carrière zou hiermee ook voorbij zijn.”

Noodkreet

Vereecke begon een nieuw doctoraat en probeerde de episode te vergeten. Tot hij in 2022 werd gecontacteerd door een doctoraatsstudent die nog in Zuid-Korea zat. “Dat was een noodkreet. Die persoon vertelde over het pestgedrag, micromanagement en de emotionele manipulatie; en vroeg om hulp.”

In 2023 begon Vereecke, met twee andere mensen die in Zuid-Korea onder de prof werkten, aan een klacht. Een onder hen zette, net als Vereecke, haar doctoraat vroegtijdig stop. “We deelden allemaal

dezelfde ervaring en hadden het gevoel dat we een sterke case konden maken.” Samen verzamelden ze negen getuigenissen.

De klacht werd tweeënhalf jaar geleden gelijktijdig ingediend aan de VUB en de UGent, maar belandde op een dood spoor. Aan de UGent werd een tuchtprocedure geopend, maar die is intussen gesloten omdat de professor zijn samenwerking met de universiteit stopzette toen hij terug naar België kwam.

Aan de VUB werd eerst een vooronderzoek geopend. De universiteit verklaarde tegenover Vereecke af te wachten wat het UGent-onderzoek naar een collega van de professor op de Ghent University Global Campus opleverde, alvorens zelf een officiële tuchtprocedure te openen. “De UGent liet al weten door de vertrouwelijkheid hierover niet te mogen communiceren naar derden en dus ook niet naar de VUB. Wij hebben het gevoel dat de VUB zich verschuilt achter de UGent in de hoop dat het nooit tot een officiële procedure komt.”

Aan BRUZZ laat de VUB weten om vertrouwelijkheidsreden niet op individuele dossiers te kunnen reageren. In een reactie op de Pano-uitzending liet VUB-rector

Jan Danckaert verstaan dat hij overweegt om meer externen op te nemen in de tuchtcommissie van zijn universiteit. Hij vindt ook dat anonieme melders de mogelijkheid moeten krijgen om gehoord te worden.

Het is trouwens niet de eerste keer dat de VUB in opspraak komt voor problemen rond toxisch leiderschap. In 2023 kwam zo burn-outexperte Elke Van Hoof onder vuur te liggen na klachten en het vertrek van zeven medewerkers. In hetzelfde jaar opende de instelling een intern onderzoek

“Medewerkers werden actief tegen elkaar opgezet. Daarvoor werd altijd één zwart schaap uitgekozen”

Nick Vereecke Ex-doctoraatsstudent

naar een professor gezondheidswetenschappen voor ongepast gedrag. En een jaar eerder werd een VUB-medewerker ontslagen na meerdere meldingen van grensoverschrijdend gedrag.

Topje van de ijsberg

Op dit moment is het voor Vereecke onduidelijk hoe het verder moet. “Die Pano-reportage was onze laatste hoop om zaken in beweging te zetten. Mogelijk kan Vlaams minister van Onderwijs Zuhal Demir nu wel iets veranderen.”

Demir (N-VA) zei donderdag een onafhankelijke doorlichting te laten uitvoeren van de tuchtprocedures aan de universiteiten en hogescholen. Op basis daarvan wil ze binnen de zes maanden met een pakket maatregelen naar de Vlaamse regering stappen.

“Wij willen vooral dat er verandering komt voor andere mensen die zich in gelijkaardige situaties bevinden”, aldus Vereecke. “Want ja, er zullen nog gevallen naar buiten komen. Dit is nog maar het topje van de ijsberg. Het gaat om een systeem en de universiteiten pakken het gewoon niet aan.”

In een Pano-reportage vorige week vertelden dertien ex-medewerkers over verbale agressie, fysieke intimidatie en seksisme van een prof aan de VUB.

Met een cadeaubon van Thermae Boetfort of Thermae Grimbergen geef je iemand tijd voor zichzelf, om even te ontspannen, te genieten en de batterijen weer op te laden. Pure wellness, de hele winter lang! En dankzij de spectaculaire cadeaubonactie geef je niet alleen een geschenk, maar krijg je er zelf ook eentje! Per aankoopschijf van 100 euro aan cadeaubonnen schenken we je 1 gratis dagpas* t.e.m. 31 december 2025.

Glimworm Wordt de koning beschermer van Brusselse vuurvliegjes?

Volgende week stelt auteur Tine Hens in Muntpunt haar nieuwe boek Archief van mogelijk verlies voor, een persoonlijk relaas over bedreigde dieren en planten. Zoals de vuurvliegjes, die mogelijk op het Koninklijk Domein van Laken glimmen.

door Andy Furniere

Brussel was een belangrijke inspiratiebron voor Tine Hens bij het schrijven van van mogelijk verlies. Ze woonde niet alleen jaren in Sint-Gillis, maar begon een vijftal jaar geleden met een opleiding tot natuur gids in de hoofdstad. “Zo leerde ik groene plekken zoals het Laarbeekbos in Jette beter kennen”, zegt Hens, die nu nabij Leuven woont. “Door de coronamaatregelen stopte ik indertijd met de cursus, maar een deel van het boek is toen ontstaan.”

In het boek wijst Hens met zowel feiten als gevoelsmatige bespiegelin gen op wat de mensheid dreigt te verliezen als die niet dringend meer aandacht heeft voor de natuur. Vooral dieren en planten, maar bijvoorbeeld ook natuurverschijnselen als gletsjers, waarbij ze het Brusselse project Pleure(nt) les glaciers van kunstenares Clara Thomine in de verf zet.

In het Georges Henripark in SintLambrechts-Woluwe liet Thomine de namen en ‘overlijdensdata’ van gletsjers zandstralen in de hoofdlaan, zelf aangelegd met oude grafzerken – ooit was het park een begraafplaats. Een van de nu al gestorven gletsjers is de Okjökull, die in 2019 in IJsland als eerste een ‘begrafenis’ kreeg.

Een bedreigde diersoort waar Hens op inzoomt, zijn de vuurvliegjes of glimwormen, lichtgevende kevers die al eeuwenlang thuis zijn in het Zoniënwoud. “Lichtvervuiling is een van de grote uitdagingen voor hun voortbestaan”, legt Hens uit. “Straatlampen verblinden mannelijke vuurvliegjes, waardoor ze de vrouwtjes niet vinden. Of ze verwarren het kunstlicht met het natuurlijke licht dat vrouwtjes afgeven, zodat ze als het ware de liefde willen bedrijven met lantaarns.” In beide gevallen sterven mannetjes zonder te bevruchten en vrouwtjes zonder eieren te leggen.

Eigenschappen

• In België en in het Zoniënwoud komen drie glimwormen voor: de grote glimworm, de kleine glimworm en de kortschildglimworm

• De kevers paren ‘s nachts in juni en juli, waarbij vrouwtjes hun achterlijf laten oplichten om mannetjes aan te trekken. Bij de kleine glimworm geven ook de mannetjes licht tijdens het rondvliegen

• Het aantal glimwormen gaat hard achteruit, vermoedelijk door het verdwijnen van geschikte leefgebieden en lichtvervuiling

“Glimwormen verdwijnen echter ook omdat hun leefgebied teloorgaat”, zegt Hens. “Onder meer door verdroging, want de larven hebben vochtige bosgrond nodig, en door betonnering.” In die zin kwam er eind vorig jaar goed nieuws toen bekend raakte dat het natuurgebied Donderberg in Laken na jaren van ecologisch verzet, niet bebouwd zou worden, maar tot een park omgevormd. Ook in Donderberg zijn immers glimwormen aangetroffen. “Hopelijk wordt het park zo wild mogelijk gehouden.”

Omdat er lichtgevende kevers in Donderberg voorkomen, rees bij Hens het vermoeden dat ze ook in het nabijgelegen Koninklijk Domein van Laken vertoeven, veilig beschermd achter de hoge muren.

“We zouden dat dolgraag onderzoeken aan de hand van een inventarisatie. Als de toelating van het paleis er komt, en er zijn glimwormen aanwezig, dan willen we de koning uitroepen tot ‘hoeder van de

Het paleis laat weten dat de vraag werd overgemaakt aan de betrokken diensten, namelijk de Koninklijke Schenking. Of er zal op worden ingegaan, kan Pascale Boulanger van de Koninklijke Schenking nog niet zeggen, maar volgens haar zijn er inderdaad vuurvliegjes op het Koninklijk Domein.

“Werknemers hebben ze al meermaals gespot. Ze voelen zich waarschijnlijk erg op hun gemak in het pikdonker, want er is geen verlichting.”

Boekvoorstelling van ‘Archief van mogelijk verlies’ op 26/11 in Muntpunt, waar nu al een expo rond het boek loopt

Reeks nalezen?

Lees de hele reeks op BRUZZ.be/beestigbrussel

‘Vroeger konden moslims enkel in snackbars terecht’

De opmars van halalsteakhouses

Ze serveren geen alcohol, maar wel riante porties, een blits interieur en veel spektakel. Maak kennis met de Brusselse halalsteakhouses: een nieuwe lichting restaurants die een gapend gat in de markt opvult.

“Ze vormen een soort safespace.”

door Matisse Van der Haegen foto’s Saskia Vanderstichele

Bij BXL Steak House in Jette is de keuken niet vies van wat vuurwerk. Letterlijk: In een bord met tagliata-reepjes bevinden zich niet alleen rozemarijntakjes, maar ook een spetterende staaf Bengaals vuur. En daarmee begint de show pas. Tussen de vonken zet de ober van het restaurant nog een kom droogijs neer, waar hij vervolgens in een opwaartse beweging warm water overgiet. Een witte nevel glijdt minutenlang tussen de borden en de gasten aan tafel als een vederlicht tafelkleedje.

Die theatrale presentatie is typerend voor een nieuwe type Brusselse halalvleesrestaurants, een succesvolle lichting zaken die met wel meer markante eigenschappen uitpakt. Stuk voor stuk combineren ze bijvoorbeeld religieuze waarden – ritueel geslacht vlees en een alcoholvrije kaart –met een flitsend interieur vol leren of fluwelen zeteltjes, rode lopers die aan

Hollywood doen denken en kleurrijke neonlichten.

Volgens Ediz Yalcin, uitbater van Steak & Chill aan Rogier, is dat echter geen contradictie. “De Amerikaanse of Europese stijl maakt ook deel uit van mijn cultuur. Ik ben in Brussel opgegroeid en ik hou van die smaak, maar ik voeg er mijn eigen waarden en identiteit aan toe”, legt hij uit. “Het is precies die mix van elementen die mijn restaurant uniek maakt.”

Ook de presentatie op het bord doet, op het eerste gezicht, eerder ‘westers’ aan: zo wordt het vlees steevast geflankeerd door frieten en klassieke vleessauzen. Een gewaagde combo? De uitpuilende reservatieboekjes en het groeiende aantal adressen in Brussel spreken alvast boekdelen. BRUZZ telt al minstens twaalf dergelijke restaurants in het gewest sinds 2019, waarvan twee –BAO Brussels in Anderlecht en La Brasa in Laken – nog dit jaar de deuren openden. Hoe valt dat succes te verklaren?

“Lange tijd was het halalaanbod in Brussel beperkt tot snacks en kebabs”, geeft Yalcin van Steak & Chill als belangrijke verklaring achter het culinaire fenomeen. “Er waren niet echt plekken waar mensen zoals ik konden eten in een elegante omgeving, met echte bediening en met kwaliteitsvlees. Dat is een frustratie die moslims allemaal hebben gekend.”

Spareribs

“Op dat vlak bleef Brussel een beetje achter”, bevestigt ook Imane, de vrouw achter het Instagram-account Brussels Halal Food, dat al sinds 2019 adresjes tipt voor ruim 47.000 volgers. Ze wil liever niet met haar familienaam in het magazine. “De restaurants die vervolgens opkwamen, waren vooral gericht op de keukens van moslimlanden zoals Egypte of Marokko, maar de Europese keuken bleef ontoegankelijk.”

Een gapend gat in de markt dus. “Tot enkele jaren geleden, toen concepten uit

niet-islamitische keukens, zoals Amerikaans geïnspireerde steakhouses, in halalversie werden aangeboden”, aldus Imane. “Dat opende een nieuwe deur. Veel moslims zijn opgegroeid met beelden van dat soort restaurants in films, waardoor een grote nieuwsgierigheid ontstond naar gerechten zoals spareribs.”

Ediz Yalcin noemt het een natuurlijke evolutie. “Er is een hele nieuwe generatie die kwaliteitsvol wil eten op een plek waar ze hun familie, vrienden of collega’s met trots mee naartoe kunnen nemen. Dat is de motor achter deze nieuwe eetzaken.”

Imane wijst op nog een andere, versterkende factor: de moslims in Brussel vormen volgens haar een zeer “consumptieve” gemeenschap. “Niet vergeten, de grootste moslimgemeenschap is Afrikaans, een groep

die erg gehecht is aan vleesconsumptie. De halalrestaurants spelen op die gewoonte in.”

Gemoedsrust

Wat ook meespeelt: “Vandaag zitten we al aan de vierde generatie nakomelingen van migranten”, zegt Wahiba Yachou. Zij is de oprichtster van Tissal, een marketingagentschap dat bedrijven helpt om aansluiting te vinden bij een divers publiek. “Die jongeren consumeren veel meer buiten, in tegenstelling tot de eerste en tweede generatie waar het vrijdag en zaterdag thuis was te doen. Voor hen was eten iets dat je in je eigen huis deed, samen met familie: dat hoorde bij de cultuur en bij het gevoel van gemeenschap.”

Maar de jongere generatie buigt terug op een dubbele cultuur, aldus Yachou. “Ze zijn hier opgegroeid, maar dragen ook hun

afkomst met zich mee. Buitenshuis eten is voor die groep niet alleen praktisch, het is ook onderdeel van een sociale en zelfs culturele beleving.”

Yachou wijst nog op een laatste aantrekkingsfactor. “Specifiek afficheren als ‘halalrestaurant’ brengt moslims gemoedsrust. Dat valt niet te onderschatten: ze moeten niet meer alles vragen aan de obers of aan de chef. Dat vormde vroeger toch een drempel om uit eten te gaan. Toen ik nog voor de Franse hamburgerketen Black & White werkte, kwam negentig procent van de klantenvragen neer op: ‘Mag ik dit wel eten?’ Het bedrijf moest op termijn een automatisch antwoord instellen.”

“Halalrestaurants vormen op die manier een soort safespace”, vertelt Yachou. “Ik heb al vaker moeten horen in klassieke horecazaken dat ik niet welkom ben ... Dergelijke situaties bestaan vandaag jammer genoeg nog altijd.”

Alcoholvrije kaart

Een groeiende afzetmarkt binnen de moslimgemeenschap verklaart dus al een deel van het succes. Het gaat daarbij trouwens om een Europees fenomeen: marktonderzoeksbureau Mordor Intelligence ziet de Europese halalmarkt de volgende vijf jaar met telkens ongeveer 7,8 procent groeien tot wel 115 miljard euro.

De Brusselse steakhouses mikken echter niet alleen op een moslimpubliek, dat maakt de sector net zo interessant. “Bij ons is slechts vijftig procent van de klanten moslims”, vertelt Borak Abdelali van Boma in Brussel-Stad. “Veel mensen eten niet noodzakelijk halal, maar zijn gewoon vleesliefhebbers die houden van een goede tomahawk of chateaubriand.”

Of die consumenten hun rood wijntje dan niet missen bij een goed stuk vlees? Niet noodzakelijk, maakt Abdelali zich sterk. “Ik bied een alcoholvrije kaart aan, met een ruim assortiment van alcoholvrije bieren en mocktails. Dat biedt dezelfde voordelen, maar zonder de minpunten, zoals niet meer mogen rijden.”

Boma en co zetten zich daarnaast ook expliciet in de markt als “belevingsrestaurants”. Niet zelden wordt het vlees op tafel gesneden, knallen de popsongs luid door de speakers, en passeren klanten tussen twee gangen langs een selfie-muur. Mocktails krijgen een suikerrandje, rookeffecten doen het altijd goed, en over de steak wordt de saus met penseelstreken gedrapeerd.

Ingrediënten die ook Borak Abdelali graag gebruikt. “Wat je bij mij krijgt, is niet de klassieke blanc bleu belge, die iedereen

Borak Abdelali van Boma: “Veel klanten eten niet noodzakelijk halal, maar zijn gewoon vleesliefhebbers die houden van een goede tomahawk of chateaubriand.”

thuis kan eten. Ik ben van mening dat een goed stuk vlees een zekere prijs mag hebben, maar de klant wil in ruil ook een unieke ervaring. Daarom zet ik sterk in op animatie en dragen alle obers bijvoorbeeld lichtgevende maskers: ik noem dat de Boma-experience.”

Lionel Messi

Die strategie hangt onlosmakelijk samen met de invloed van sociale media, waarbij de Brusselse restaurants deels de mosterd halen bij Salt Bae. Die flamboyante, Turkse ondernemer stampte in 2010 een keten van wel twintig luxesteakhouses uit de grond en werd wereldberoemd met een viraal filmpje waarin hij theatraal, met een soort slangachtig gebaar, zout over een gigantische steak laat neerdwarrelen. Ook de video’s met bekende voetballers – van Lionel Messi tot Kylian Mbappé – die hij over de vloer kreeg, zetten via sociale media een megafoon op zijn succes – intussen moest Salt Bae wel al verschillende vestigingen sluiten.

“Onze klanten zijn onze beste reclame”, bevestigt Abdelali. “Als zij animatie krijgen, is hun eerste reflex om de gsm boven te halen en hun ervaringen op te slaan en te delen met anderen. Soms met wel duizenden mensen tegelijk: allemaal

“De vierde generatie nakomelingen van migranten consumeert veel meer buitenshuis, in tegenstelling tot de eerste en tweede”

Wahiba Yachou

Tissal

cultural marketing agency

potentiële bezoekers. De obers zijn zelfs speciaal getraind om video’s te maken voor de gasten. Ik schat dat tachtig procent van het bezoek op die manier bij ons terechtkomt.”

Het is dan ook geen toeval dat Boma een imposant nieuwbouwpand betrekt langs het kanaal met hoge plafonds, koperen lampjes en fluwelen zetels aan de voet van de Upsite-toren. “Tenzij je over een locatie beschikt op de Grote Markt waar je kan overleven van de toeristen, zijn sociale media vandaag key”, stelt Abdelali. “En daarvoor heb je een fotogenieke setting nodig.”

Ook Adil Cidik, uitbater van Au Laboureur in Sint-Gillis, beseft het belang van een lens-lokkende locatie en een digitaal uithangbord. Zijn restaurant, gelegen in een beschermd art-decopand op de Jamarlaan, staat vol jarendertiglambrisering met als koninginnenstuk een enorm, goudgroen glas-in-loodraam van een ploeger, dat boven de zaal uitkijkt. Hij werkt met een communicatiebureau dat maandelijks acht TikTokvideo’s uitstuurt waarin die visuele troeven volop worden uitgespeeld. Of dat werkt? “Onlangs nog hield een man me op straat tegen. ‘U bent de TikTokslager’, zei hij.”

Boma zet sterk in op animatie. Zo dragen alle obers lichtgevende maskers.

“Een goed stuk vlees mag een zekere prijs hebben”

Borak Abdelali Uitbater Boma

De strafste gimmick bij Au Laboureur is trouwens rechtstreeks geïnspireerd door Salt Bae: een gouden steak. Onder meer keeper Thibaut Courtois liet zich in Dubai ooit al verleiden door zo’n in bladgoud verpakte hap. Au Laboureur rekent 149 euro aan voor een vergulde tomahawk. Overdreven? “Goh, in Dubai mag je daar makkelijk een nulletje bijzetten, bovendien heb ik voor ieder wat wils”, aldus Cidik.

Geen overkoepelend label

Rest de vraag: moet een consument eigenlijk meer betalen voor wat heet ‘religieus correct’ vlees? “Nee”, maakt Hakim Azaoum van de Brusselse vzw Halal-expertise zich sterk. Die organisatie houdt zich bezig met onder meer certificering voor bedrijven.

“Er is namelijk geen overkoepelend label dat horeca-uitbaters moeten behalen om zich halal te mogen noemen. De labels die zij gebruiken, zijn over het algemeen gebaseerd op de vertrouwensverklaring van de eigenaar. In de praktijk zijn maar heel weinig zaken officieel gecertificeerd, omdat dit ten

minste één jaarlijkse audit, goedkeuring van alle gebruikte ingrediënten en strikt beheer van de leveranciers vereist. Voor kleine bedrijven zoals restaurants – in tegenstelling tot voedingsconcerns – valt dat moeilijk te realiseren.”

Dat ligt anders bij de grote slagerijen waar de restaurants hun vlees halen, maar ook daar heeft het kwaliteitslabel volgens Azaoum geen significante invloed op de kosten van het vlees. “Wij hanteren een jaarlijks vast bedrag tussen de 1.500 en 3.000 euro voor certificering, afhankelijk van de grootte van het slachthuis. Die kosten worden gespreid over de productievolumes.”

In de restaurants die BRUZZ bezocht, schommelen de prijzen voor steaks en ribbetjes – in bladgoud verpakte uitschieters terzijde – dan ook rond de 30 euro. Vergelijkbaar dus met een brasserie, maar dan wel met vuurwerkspektakel en rookeffecten.

Wat is halal?

Halal is een term die ‘toegestaan’ betekent volgens de islamitische regels. Vlees moet bijvoorbeeld door een moslim en in de richting van Mekka zijn geslacht om halal te zijn. Verder mag het dier ook niet lijden en moet al het bloed uit het dier kunnen stromen. Tegenover halal staat haram wat ‘verboden’ betekent. Onder andere varkensvlees en alcohol zijn haram.

Halalsteakrestaurants in Brussel

BOMA STEAK HOUSE HALAL, Akenkaai 70, 1080 Molenbeek

STEAK N’CHILL BRUSSEL, Kruidtuinlaan 7, 1000 Brussel

AU LABOUREUR, Jamarlaan 1A, 1060 Sint Gillis

BAO BRUSSES, Vaartdijk 121, 1070 Anderlecht

PRINCE DE LIÈGE, Ninoofsesteenweg 664, 1070 Anderlecht

LA BRASA, Emile Bockstaellaan 211, 1020 Laken

LE BECUE, Birminghamstraat 112, 1070 Anderlecht

BOGGI STEAK HOUSE, Keizer Karellaan 231, 1083 Ganshoren

MEAT30, Louis Bertrandlaan 30, 1030 Schaarbeek

LA RUCHE, Jamarlaan 1B, 1060 Sint-Gillis LA RUCHE, Atomiumlaan 6, 1020 Laken

BXL STEAK HOUSE, Jetsesteenweg 596, 1090 Jette

‘AUTREFOIS, LES MUSULMANS N’AVAIENT ACCÈS QU’AUX SNACKS’

FR/ Ils ne servent pas d’alcool, mais offrent des portions généreuses, un décor clinquant et beaucoup de mise en scène. Bienvenue dans les steakhouses halal de Bruxelles : une nouvelle génération de restaurants qui vient combler un vrai vide sur le marché. D’après les propriétaires, ils répondent à un manque évident dans l’offre : « Pendant longtemps, l’offre halal se limitait aux snacks », explique l’un des gérants.

‘IT USED TO BE THAT MUSLIMS ONLY COULD EAT AT SNACK BARS’

EN/ They don’t serve alcohol, but their portions are generous, their interiors stylish and there is plenty of spectacle. Brussels’ halal steakhouses are a new generation” of restaurants that, according to the owners, are filling a real gap in the market. “The halal options have for years been limited to snacks”, explains one of the managers.

Het restaurant Boma ligt langs het kanaal in Molenbeek. “Onze klanten zijn onze beste reclame”, zegt uitbater Borak Abdelali. “Als zij animatie krijgen, is hun eerste reflex om de gsm boven te halen.”

Donderdagen 30 oktober & 6, 13, 20, 27 november 2025, 19.30-22.00 uur

Muntpunt Brussel, Munt 6, 1000 Brussel

HIDDEN

PERSPECTIVES ON THE MIDDLE EAST

Vijf dialoogavonden over wetenschap, democratie en vergeten stemmen in het Midden-Oosten

We kijken vaak naar het Midden-Oosten door een westers venster. Deze reeks opent andere perspectieven: vergeten geschiedenissen, verzwegen verhalen en ethische vragen die niet in het dominante kader passen. Zo zoeken we samen naar een dieper begrip van de regio.

De avonden vinden plaats in het nagelnieuwe auditorium van Muntpunt in Brussel.

PROGRAMMA

#0 – 30/ 10 Met Bart Libbrecht (Mensen & Wetenschap)

Zonder goede wetenschap wordt de democratie ziek

#1 – 6/ 11 Met Koert Debeuf (VUB) Macht en breuklijnen in het Midden-Oosten

#2 – 13/11 Met Elly Mansoury (VUB), MaherHamoud (KUL) Iran en Egypte: twee onbekende krachten

#3 – 20/11 Met Farouk Kaymakci (Ambassadeur van Turkije)

Moderatie: Koert Debeuf (VUB) De EU en Turkije: Europa, maar anders

#4 – 27/11 Met Brigitte Herremans (UGent), MahaAbdallah (UA)

Moderatie: Koert Debeuf (VUB) Israël en Palestina: de toekomst

Praktische info

Toegangsprijs : 2 € (kansengroepen), 5€ of 8€ (solidair tarief)

Inschrijving verplicht via de QR-code

Contact: Bart Libbrecht – 0492 72 48 15 bart.libbrecht@vub.be

MUNT

JOYEETA GUPTA JENS MEIJEN JONAS STAAL KES OTTER LIEFFE

BIO

Naam: Gaditto

Leeftijd: 16 jaar

Woont: in Brussel met zijn drie zusjes, zijn broertje en zijn ouders

Droom: profvoetballer worden

The hang-out

‘Met een slecht rapport mag ik niet komen trainen’

Elke week toont een Brusselse tiener zijn favoriete plek in de stad.

Deze keer neemt Gaditto (16) BRUZZ en zijn voetbal mee naar het pleintje van de Brigittinen.

door Marjon Udo foto Saskia Vanderstichele

Waarom wou je op deze plek afspreken?

Op dit pleintje dicht bij huis kom ik soms voetballen, als ik niet bezig ben voor school of moet trainen.

Je droomt ervan om profvoetballer te worden. Bij welke club speel je?

In het B-elftal van Anderlecht onder 17 jaar. Ik voel me daar goed, met goede vriendschappen en mijn coach.

Welke adviezen krijg je van de coach?

Hij zegt me dat ik altijd goed speel. Ik moet beter leren schieten van ver, dat is belangrijk voor een spits.

Geeft hij ook tips over voeding?

Hij zegt wat we wel en niet mogen eten. Bijvoorbeeld niet te veel snoep, snacks of taco’s eten. Meestal eet ik dat ook niet. Gezonde dingen zoals groenten mogen wel.

Hoe vaak train je in een week?

Twee keer, in totaal vijf uur. Soms speel ik een match op het trainingsveld. Dat terrein is niet helemaal goed, ze moeten dat herstellen.

Lukt het om voetbal met school te combineren?

Het gaat wel. Vorig jaar was het moeilijker, toen had ik meer toetsen en trainingen.

Wat is er anders dit jaar?

Ik ben van optie veranderd, en naar organisatie en logistiek gegaan. Nu is het beter. Ik ben meer georganiseerd door een planning te maken. Mijn vader helpt me daarmee.

Zijn goede punten belangrijk voor een voetballer? Elk trimester bekijkt de club onze rapporten. Als dat niet goed is, mogen we niet komen trainen.

Ga je soms kijken naar het eerste elftal?

Voor de wedstrijd tegen Club Brugge moesten we met de vlag van Anderlecht zwaaien op het veld. Dat heb ik vorig jaar ook gedaan. Het is wel een

beetje spannend, want iedereen in het stadion rond jou schreeuwt.

Hoe is de band met je vader?

We zijn veel samen. Hij geeft me advies over wat ik kan doen. Hij zegt dat ik meestal thuis moet blijven en me bezighouden met voetbal en school.

Je bent net als je vader geboren in Djibouti, zou je voor hun nationale team uit willen komen?

Als ik niet kan spelen voor België ga ik proberen om voor Djibouti (een land in Oost-Afrika, red.) te spelen.

Hebben ze een goed team?

Nee, niet echt. Het is een klein land.

Ben je er al geweest?

Toen ik klein was, maar dat herinner ik me niet goed. Vorig jaar ging ik samen met mijn vader. De rest van de familie is thuisgebleven.

Hoe was dat?

We hebben onze familie gezien. Dat was leuk. Ik wil teruggaan om ze te zien, om activiteiten te doen. We gingen meestal voetballen of zwemmen.

Heb je veel contact met je familie in Djibouti?

We bellen wel. Dan praten we over wat we doen, wat er gebeurt. We spreken Afar, dat is onze taal.

Welke herinnering aan het eten in Djibouti heb je?

De Fanta daar is niet dezelfde, die heeft niet dezelfde smaak en is soms rood van de siroop. Heel lekker. Met de familie aten we rijst en taco’s.

Dat zal de coach niet graag horen. Taco’s gevuld met nuggets en sauce brasil is mijn lievelingseten.

Wil jij ook je favoriete plek tonen? Stuur een mailtje naar ket@bruzz.be en een journalist neemt contact met je op. Meer Brussels nieuws op ketjesmaat vind je op BRUZZKet.be

Favoriete rugnummer

Ik zou bij Real Madrid willen spelen met rugnummer zeven. Of elf, daar speel ik nu mee. Maar zeven is een mooi getal. Cristiano Ronaldo draagt dat nummer nu ook.

Beste game

Fifa. Meestal speel ik met het team van Real Madrid, want dat is mijn favoriete team. Mijn vrienden zeggen dat ik die niet mag nemen, want ze zijn te sterk. Dan kies ik Manchester City.

Lievelingsserie

Ik kijk graag naar Cobra Kai, dat is over karate. Mijn vader deed dat vroeger. Hij gaf ook les en nu leert hij ons thuis soms dingen.

Zo zoon, zo moeder

Mokhtaria Badaoui en Nabil Ben Yadir filmen opvolger van Les barons

Zestien jaar geleden verbaasde Nabil Ben Yadir met een baanbrekende bioscoophit over vier lanterfantende jongeren uit Molenbeek: Les barons. Vandaag stapt moeder Mokhtaria Badaoui in zijn voetstappen met een film over vier oma’s uit Molenbeek: Les baronnes. “Zij die voor iedereen zorgen, zorgen amper voor zichzelf.”

door Niels Ruëll foto’s Sophie Soukias

Het was du jamais vu, het was grappig, het sloeg aan, het werd cult. Er is in de geschiedenis van de Belgische film een voor en na Les barons, een veelgelaagde komedie over vier Molenbekenaars met als grootste ambitie om geen stap te veel te zetten.

De druk om met een vervolg voor de dag te komen of toch minstens een nieuwe film rond Molenbeek, was niet groot maar enorm. De zelf opgeleide regisseur Nabil Ben Yadir zei foert. Zoals hij ook alle journalisten wandelen stuurt die hem op Molenbeek aanspreken (“Ik ben de burgemeester niet”).

“Ik had Les barons 2, 3, 4 en 5 kunnen draaien. Maar dan was ik een Molenbeekse regisseur geworden die slechts films maakt over zichzelf. Dat was uitgesloten.” Ben Yadir stampte drie héél andere films uit de grond.

In 2013 keek de Franse president François Hollande in het Élysée naar La marche, zijn roadmovie over een historische, geweldloze mars tegen racisme. Dode hoek (2017) was een politiethriller met Peter Van den Begin als Antwerpse commissaris die verkast naar een extreemrechtse partij die België wil ‘schoonvegen’. Maar zijn strafste exploot was het aan Ihsane Jarfi opgedragen Animals (2021), een ijzingwekkende reconstructie van een martelmoord op een jonge homo. Ben Yadir kreeg de film niet uit zijn lijf. “Dieper kon ik de duisternis niet verkennen.”

Zijn moeder doorzag hoe diep hij destijds zat. “Je kon zien dat Animals hem van streek had gemaakt. Hij zei het niet, maar je voelde het”, vertelt Mokhtaria Badaoui in een uniek dubbelgesprek met haar zoon. “Animals was zéér goed gedaan, maar te donker, te wreed, te hard”, zucht ze. “Ik vond het genoeg

geweest. ‘Stop met afzien’, zei ik op een gegeven moment. Tijd voor Les baronnes. Dat gaat je goed doen.”

Dubbelleven

Van Les baronnes droomde Badaoui al jaren. Na Les barons was ze trots geweest op haar zoon, maar ook kritisch. “Les barons was goed. Maar de moeders ontbraken. Dat vond ik jammer.” Haar zoon had er niet van terug. “Les barons is erg mannelijk. Wat mijn moeder zei, sloeg in als een scudraket. Ze had gelijk, maar de film was gemaakt. Ik kon er niets meer aan doen, maar de genderkwestie bleef door mijn hoofd spoken.”

Zestien jaar later stellen moeder en zoon samen Les baronnes voor. In hun fantasierijke, imperfecte maar aandoenlijke film blijft Fatima niet bij de pakken zitten wanneer ze achterhaalt dat haar man in Marokko een

jongere vrouw heeft. Ze besluit een oude droom waar te maken: Hamlet spelen. Drie hartsvriendinnen doen mee. Na een beledigende, neerbuigende uitspraak van een minister zijn de oma’s van Molenbeek nationaal nieuws.

“Het basisidee komt van mijn moeder”, zegt Ben Yadir. “Na Animals voelden deze opnames bijna als vakantie. Het gaf me energie om opnieuw in Molenbeek op set te staan. Ik beleefde alles door haar ogen en daar haalde ik veel plezier uit. Het is logisch dat ik in de jaren na Les barons een deel van mijn onschuld en naïviteit, mijn vrijheid en adem heb verloren. Dankzij mijn moeder vond ik er een stuk van terug.”

Op de set deelden moeder en zoon de verantwoordelijkheden. “Ik ervoer weinig stress, want hij was mijn bewaarengel”, lacht ze. “Na de broers Dardenne, moeder en zoon Badaoui”, glimlacht hij. “Ze zei niet eens wauw toen ik haar voorstelde om te coregisseren. Ze had het zien aankomen. Ze wist het voor mij.” “Het moest zo zijn. Het is mijn verhaal”, lacht Badaoui.

In Les baronnes stropen de vier oma’s de mouwen op nadat een van hen het dubbelleven van haar man ontdekt heeft. “Het is een taboe, maar het komt veel voor”, zegt

Badaoui. “Dat is gelukkig ons verhaal niet. Maar een hele generatie vaders herbegint een leven in Marokko. Dat breekt gezinnen”, vult Ben Yadir aan. “Het is zeer ongelukkig, maar er valt niet veel aan te doen”, zegt zijn coregisseur. “De oplossing is dat de eerste vrouw de scheiding aanvraagt en rust vindt. In onze film smijt Fatima zich op Hamlet. Ze maakt van haar nieuwe leven het beste. Het blijkt een openbaring: ze kan plots doen wat ze wil. Fatima is de eerste die ontwaakt.” Haar zoon pikt er enthousiast op in. “Wie zijn de baronessen? Moeders en grootmoeders die heel hun leven gezorgd hebben voor hun echtgenoot en de kinderen. En als de kinderen de deur uit zijn, worden ze babysitters voor de kleinkinderen, want in de huidige samenleving moeten beide ouders werken. Resultaat: zij die voor iedereen zorgen, zorgen amper voor zichzelf. Doen ze dat toch, zoals in de film, dan beeft de aarde. Alsof ze hun passie niet mogen ontwikkelen.”

Magisch-realisme

Telkens als de jonge Nabil vertelde over racistische voorvallen, zei zijn moeder: “Het is niet erg. Sta op en doe voort.” In Les baronnes brengt een beledigende uitspraak

van een minister een regering aan het wankelen. “Als ik naar moeder had geluisterd, zou het politieke aspect opzij geschoven zijn”, zegt Ben Yadir. “Maar nu was het nodig. Het geeft de film piment”, bekent zijn moeder.

De hoofdrol is voor de uitmuntende Saadia Bentaïeb uit Ghost tropic, de prachtige Brussel-film van Bas Devos. De drie vriendinnen worden gespeeld door vrouwen uit Molenbeek zonder professionele ervaring. “Ze realiseerden op hoge leeftijd hun droom. Net als mijn moeder.” In bijrollen herken je Chris Lomme, Jan Decleir en Peter Van den Begin.

“Met Lomme wilde ik al heel lang samenwerken. Ik ken haar van het liedje. De samenwerking met Saadia Bentaïeb en mijn moeder was een droom. Jan Decleir is de voornaamste link tussen Les barons en Les baronnes. Peter Van den Begin durfde ik bijna niet te bellen, omdat het maar voor één grappige scène was. Hij aarzelde niet. Het is dom om te zeggen, maar ik heb altijd een goede band gehad met Vlaanderen. Mijn crew is altijd hoofdzakelijk Vlaams.”

Les baronnes is een heel andere film geworden dan Les barons. “In zestien jaar tijd is de wereld énorm veranderd. Molen-

Nabil Ben Yadir en zijn moeder Mokhtaria Badaoui maakten samen Les baronnes. Met hun magischrealistische komedie willen ze Molenbeek weer laten lachen.

beek is ook niet meer hetzelfde sinds de aanslagen. Alles is nu politiek.” “Alles is veranderd. De mensen. De mentaliteit”, bevestigt Badaoui.

Met hun magisch-realistische komedie willen moeder en zoon Molenbeek weer laten lachen. “Maar we hebben ook poëzie en magie nodig.” Les barons viel destijds ook op omdat er nog nooit een kleurrijke, mooie komedie was gemaakt met gasten uit Molenbeek. “Maar eigenlijk geldt hetzelfde voor Les baronnes. De moeders van Molenbeek die zich organiseren, hoor of zie je nooit. En waarom? Omdat hun woorden mild, verstandig, verzachtend en genuanceerd zijn. In een periode van populisme is het om het hardst.”

Een sleutelmoment in de film is de confrontatie tussen Fatima en haar teruggekeerde man. Aanvankelijk was het een praatscène. “Maar mijn moeder vond de dialogen maar niks. Te sitcom”, grinnikt hij. “Een dans leek me een veel beter idee”, zegt zij.

Ook de verbluffende slotscène is een choreografie. Moeder en zoon schakelden er een echte baron voor in: Sidi Larbi Cherkaoui, artistiek directeur van het Ballet du Grand Théâtre de Genève. “Eigenlijk had hij geen tijd. Ik vroeg om pas te beslissen na het lezen van het scenario. Moeders die nooit de aandacht krijgen, laten dansen en vliegen: dat was een ongeziene uitdaging. Hij belde terug met de mededeling dat hij er nog altijd geen tijd voor had, maar het toch zou doen. Hij nam zijn dansers mee. We gaan dan ook samenwerken op een project dat hij zal regisseren.”

Jean-Claude Van Damme

Mokhtaria Badaoui heeft Marokkaanse roots, maar ze is geboren in Algerije. “Daar ging ik naar de Franse school. Marokko heb ik pas veel later ontdekt, op vakantie. Onze ouders hebben het huwelijk geregeld. Zo ging dat toen. Een week na het trouwfeest belandde ik in Brussel, vijftig jaar geleden. Mijn droom was Frankrijk, omdat ik me de Franse cultuur had eigen gemaakt. Maar het lot bracht me naar België. Alle kinderen zijn hier geboren. Het is hier goed”, lacht Badaoui. Ben Yadir erfde de passie voor film van zijn moeder. “Ik was aan het tv-scherm gekluisterd”, vertelt ze. “Ik kocht de kranten die over cinema en cultuur vertelden.

Vooral de Amerikaanse films boeiden me. Nabil was een goede leerling. Zijn huiswerk was altijd in een wip en een gauw gemaakt. Dan kroop hij bij mij in de zetel en keken we samen naar films. Doris Day, James Stewart, Cary Grant, Alfred Hitchcock, Louis de Funès. Daar kan je met het hele gezin naar kijken.”

Haar zoon werd gek van film. Een aflevering van het legendarische tv-programma Strip-Tease toont hoe hij met zijn gevechtskunst verwoed probeert de aandacht te trekken van Hollywoodster Jean-Claude Van Damme. “De cirkel is sinds drie jaar rond. Ik heb de film Lukas met hem gecoproduceerd.”

Op de middelbare school was de jongen in zijn hoofd al een acteur of regisseur. “Film was mijn grote droom. Jean-Claude Van Damme kwam ook uit Brussel en had het gemaakt in Hollywood. Hij kwam van dezelfde school als ik, we deelden dezelfde leerkrachten. Door hem was ik geobsedeerd door gevechtskunst. Maar na een ongeval moest ik dat opgeven.”

“Alles is veranderd in Molenbeek. De mensen. De mentaliteit”

Mokhtaria Badaoui Filmmaker

De droom om films te maken, bleef. “Ik wist niet via welke deur ik binnen kon raken.” De deur van de filmschool bleef dicht. Hij beschikte niet over de geschikte diploma’s. “Ik moedigde hem aan voor film, maar ik wist niet dat je via een filmschool moest gaan. Hij was een goede leerling en kon fantastisch goed tekenen”, zegt zijn moeder. Ben Yadir wou tekenen, maar belandde in de richting elektromechanica.

“Mijn moeder heeft me inderdaad altijd aangemoedigd voor film. Maar we spreken over dertig jaar geleden. De schooldirecteur droeg nog een grijs kostuum en symboliseerde de autoriteit. Hij zei tegen mijn moeder dat de Belgische samenleving nood had aan goede mecaniciens. En als ik met de

schroevendraaier even goed overweg kon als met het tekenpotlood, dan zou ik een uitstekende mecanicien worden. Ik heb die zin in Les barons verwerkt. Hoe wil je dat mijn moeder zich daartegen verzette? Niet die man was het probleem, maar het systeem.”

Ben Yadir belandde zelfs even in snit en naad. “Ik heb nog een vingerhoed en naalden voor hem gekocht”, zegt zijn moeder.

Gesloten milieu

Ook zonder filmschool groeide Ben Yadir uit tot een gevestigde waarde in de Belgische film. “Hij luisterde naar niemand, enkel naar wat hij in zijn hoofd had”, zegt Badaoui. “En hij bewees geen filmschool nodig te hebben. Hij tekende en tekende. En hij schreef het ene scenario na het andere.”

Ben Yadir wurmde zich binnen op de filmsets, als figurant of stagiair. “Mijn eerste set was Shadows, de film van Erik Van Looy met Mickey Rourke. Je ziet me even in beeld. Op die sets probeerde ik zoveel mogelijk te leren en zoveel mogelijk contacten te leggen. Het is uiteraard een zeer gesloten milieu. Maar wie niets te verliezen heeft, heeft alles te winnen.”

Ben Yadir maakte Les barons en won misschien niet alles, maar wel veel. Zelfs zijn moeder mag zich nu filmregisseur noemen. De openingsscène van Les baronnes is gefilmd in de gemeenteschool in Molenbeek waar zijn moeder hem elke dag afzette. “Die kans mochten we niet laten liggen. We zijn er hand in hand naartoe getrokken, net als vroeger, maar dit keer om een film te regisseren.”

“Ja, dat was speciaal. Weet je wat, ik zal nog een film regisseren. Jij mag het scenario uitschrijven en produceren”, lacht de moeder. “Ik zou niet liever willen”, zegt de zoon.

Mokhtaria Badaoui en Nabil Ben Yadir stellen

Les baronnes voor op 29/11 en 2/12 tijdens het Festival cinéma méditerranéen de bruxelles, cinemamed.be. De bioscooprelease volgt op 3/12

MÈRE ET FILS OFFRENT UNE SUITE À ‘LES BARONS’

FR/ Il y a seize ans, le réalisateur bruxellois Nabil Ben Yadir marquait les esprits avec Les Barons, portrait drôle et tendre de quatre jeunes glandeurs de Molenbeek. Aujourd’hui, sa mère, Mokhtaria Badaoui, lui emboîte le pas avec Les Baronnes, un film consacré à quatre grand-mères du même quartier. « Celles qui s’occupent de tout le monde ne prennent presque jamais soin d’elles-mêmes. »

SON AND MOTHER CREATE A FOLLOW-UP TO ‘LES BARONS’

EN/ Sixteen years ago, Brussels filmmaker Nabil Ben Yadir surprised audiences with a groundbreaking hit about four loafing youngsters from Molenbeek: Les Barons. Today, mother Mokhtaria Badaoui follows in his footsteps with a film about four grandmothers from Molenbeek: Les Baronnes. “Those who take care of everyone else hardly take care of themselves.”

Denis Goeman

Denis Goeman is rechter bij de Franstalige rechtbank van eerste aanleg in Brussel en geeft tweewekelijks in zijn column een unieke inkijk in de wereld van de Brusselse justitie.

Achterstand

Hoe ziet een gemiddelde werkdag van een rechter eruit? Die vraag krijg ik soms. Wel, mijn dag begint rond 8.30 uur, wanneer ik bij het gerechtsgebouw aankom en meteen voor de eerste – en zeker niet de minste – uitdaging sta: een parkeerplaats vinden. Al jaren worden de hellingen van het Justitiepaleis, eigenlijk voorbehouden aan leden van de rechterlijke orde, in werkelijkheid ingepalmd door wagens van buurtbewoners, bezoekers van allerlei slag of dagjestoeristen …

Blijkbaar is het te riskant om de slagboom te herstellen, want die zou onmiddellijk weer kapotgemaakt worden door een of andere vandaal. Verzinkbare paaltjes plaatsen blijkt te ingewikkeld. Tussen ons gezegd en gezwegen: hoeveel uren (of zelfs minuten) zouden nodig zijn om de parking van de parlementsleden te beveiligen als bij hen ooit een gelijkaardig probleem opduikt?

Deze ochtend heb ik geluk: er komt na amper tien minuten wachten een plaats vrij. Ik begin mijn correctionele zitting met een paar minuten vertraging, maar dat heeft nauwelijks echte gevolgen, aangezien de drie gedetineerden van wie ik de dossiers moet behandelden nog niet in het Paleis zijn aangekomen. Ah ja, ik vergat te zeggen: het is al maanden (eigenlijk al jaren) zo dat de gedetineerden, die volgens de regels om 8.30 uur op het Poelaertplein moeten aankomen, niet op tijd worden overgebracht.

Ik probeer in de tussentijd andere zaken te behandelen. De eerste “klant” van de gevangenis van Haren arriveert uiteindelijk rond 10.30 uur. De tweede zal rond 12.00 uur aankomen en de derde wordt helemaal niet overgebracht, wat leidt tot uitstel van zijn dossier en dus tot een verdere toename van de gerechtelijke achterstand.

Rond 13.30 uur besluit ik de zitting te schorsen en snel een hap te eten in het selfservicerestaurant van het paleis. Pas wanneer ik voor de gesloten deur sta, besef ik dat het inderdaad net is gesloten, omdat het niet langer voldeed aan de normen van het FAVV, het Federaal Agentschap voor de veiligheid van de voedselketen. Is het de schuld van het lieve ratje dat vorige week het karton van een dossier in mijn bureau zat op te knabbelen? Ik weet het niet.

De namiddag is traditioneel voorbehouden om vonnissen te schrijven, en ik ben bijzonder getroffen bij de analyse van een dossier waarin ik vaststel dat de beklaagde in 2022 was veroordeeld voor feiten van drugshandel tot een werkstraf van 200 uur, en dat zijn straf nu pas wordt uitgevoerd. Drie jaar later … het mag dan ook niet verbazen dat de betrokkene opnieuw werd vervolgd voor nieuwe feiten van drugshandel, zo valt te lezen in zijn dossier. Het gevoel van straffeloosheid: de moeder van alle ondeugden.

18 uur: tijd om naar huis te gaan. De nacht is gevallen over het Justitiepaleis.

City jobs

‘Patiënten vertrouwen me heel veel toe’

Ze heeft energie voor tien, slaapt vier à vijf uur per dag en houdt van haar nachtdiensten in het UZ Brussel. “Toen mijn oma stierf in het ziekenhuis, besefte ik dat ik verpleegster wilde worden”, vertelt Magalie (31).

door Kris Hendrickx foto Ivan Put

In de wachtruimte dicht bij de afdeling van Magalie zit een groep van een vijftiental mensen. Veel vrouwen dragen een hoofddoek en verschillende aanwezigen zijn in tranen. “Ze staan voor de afdeling oncologie, wellicht is er een overlijden”, duidt Magalie even later. “In sommige culturen komt de familie dan massaal naar het ziekenhuis. Op oncologie komen overlijdens regelmatig voor. Nu, bij ons eigenlijk ook.”

Die afdeling is nefrologie, pneumologie en thoraxheelkunde (nieren, longen en borstkas). Magalie, een levendige verschijning met armen vol tatoeages, is er vaste nachtverpleegster. Ze werkt telkens in erg arbeidsintensieve blokken: zeven dagen op rij van halfacht ‘s avonds tot acht uur ‘s ochtends, in shiften van ruim twaalf uur dus.

“Dat klinkt misschien zwaar, maar ik vind het prima zo. Die

zeven dagen geven continuïteit, je beseft dan beter hoe het met je patiënten gaat, en het is beter voor je bioritme. En ook dat systeem van twaalf uur bevalt me. Er zijn zelfs mensen uit Oostende die hier komen werken omdat ze dat zo’n goed systeem vinden. Na zeven dagen werken heb ik minstens zeven dagen vrij. In zes weken tijd werk ik als fulltime negentien nachten.” De politieke discussie over nachtwerk laat Magalie aan zich voorbijgaan.

“Als ze die zeven dagen en twaalf uur maar behouden.”

Openhartig

Als nachtverpleegkundige staat de jonge vrouw er alleen voor op een afdeling met 29 bedden.

“Voor taken die niet alleen lukken, zoals patiënten uit hun bed halen, helpt de mobiele nachtploeg, maar voor de rest vind ik het net aangenaam dat

ik mijn eigen baas ben: ik doe medicatierondes, zorg dat iedereen naar het toilet kan en hoor ook even hoe het met de patiënten gaat.”

Dat contact met de patiënten is heel anders tijdens de nachtdienst, merkte Magalie. “Het bezoek is weg en ik ben het enige aanspreekpunt. Ze denken na over wat er overdag is gezegd door artsen of naasten. Sommigen horen bijvoorbeeld dat ze niet meer naar huis zullen kunnen. Daardoor zijn ze vaak erg openhartig. Ik krijg van alles te horen over familie, financiën en relaties, ook seksualiteit. Misschien omdat ik nog jong ben? Ik bied een luisterend oor, maar soms delen ze wel wat veel.”

“Vaak zijn mijn tattoos de aanleiding voor een gesprek: hier zie je mijn honden, die leeuwen staan symbool voor mijn broer en ik, die tattoo is

“Als ik werk, slaap ik van 9 uur tot hooguit 14 uur. Slapen is voor later”

Magalie

voor mijn oma …” Haar familienaam probeert de verpleegster bewust niet te tonen. “Voor je het weet voegen mensen je toe op sociale media en ik probeer privé en werk te scheiden.”

Haar patiënten hebben iets aan die gesprekken, merkt Magalie. “Onlangs had ik een patiënt die de volgende dag geopereerd moest worden aan zijn long. Vier jaar eerder was hij zijn volwassen zoon verloren en hij was erg onrustig. De man heeft me toen foto’s getoond van zijn zoon en over hem verteld. Later in de nacht heb ik hem

nog even meegenomen op de gang. De volgende ochtend leek hij veel kalmer voor de operatie.”

Verpleegster aan de kassa

Dat Magalie verpleegster wou worden, besefte ze in het vijfde middelbaar. “Mijn grootmoeder, een tweede moederfiguur voor mij, werd ziek. Eigenlijk wou ik voor haar zorgen, ik had zelfs mijn rijbewijs gehaald om boodschappen te doen, maar ze kwam al snel op een afdeling palliatieve zorgen terecht. De zorg die ze daar kreeg, wil ik nu aan anderen geven.”

Dat ze energie voor tien heeft, zegt de nachtverpleegster ook een paar keer. “Naast mijn verpleegstersjob werk ik nog een vijftal dagen per maand aan de kassa bij Albert Heijn, als flexijob, soms zelfs na mijn nachtshift. En van mijn collega’s krijg ik weleens de vraag of ik eindelijk eens kan stilstaan. Dat hou ik dan een minuut of zo vol.” Het vervelendst aan haar job? “Het wisselen van tussen werk- en recupweken. Al duurt die aanpassing meestal maar een dag. Als ik werk, slaap ik van 9 uur tot hooguit 14 uur. Ik heb heel weinig slaap nodig en lig vaak al voor 12 uur met mijn ogen open. Ik zeg altijd: ‘Slapen is voor later’.”

In City jobs toont BRUZZ de mens achter typische en minder typische stadsjobs

Fubuki

Vul de cijfers 1 tot en met 9 in het rooster in, zodat het resultaat van de sommen klopt met de cijfers rechts en onderaan de kolommen. Elk getal mag maar één keer voorkomen. Het niveau van de puzzel kan variëren per editie.

Rekenpuzzel

Vul de witte vakjes met positieve gehele getallen zodat elke rij een kloppende som vormt met het doelgetal rechts of onder. Reken van links naar rechts en van boven naar beneden, zonder voorrang van × of ÷ (bij delen moet de uitkomst altijd een geheel getal vormen).

Verborgen Brussel

De hoofdstad kent veel verborgen plekjes, onverwachte panorama-uitzichten, en onbekende maar daarom niet minder intrigerende panden en kantjes, ver weg van Manneken Pis, de Grote Markt en het Atomium. Zoals deze gevel. Waar is deze foto getrokken? Zelf een foto van een onverwacht stukje Brussel insturen? Mailen naar redactie@bruzz.be

Woordzoeker

Zoek alle verborgen woorden in het raster van de speciale woordzoeker van BRUZZ.

Streep de begrippen één voor één weg, dit kan in alle richtingen: horizontaal, verticaal, diagonaal, en van links naar rechts en andersom.

▢ Onderhandelingen

▢ Cover

▢ Fotografie

▢ Wapengeweld

▢ Liberaal

▢ Ecologist

▢ Nationalist

▢ Vuurvliegje

▢ Baron

▢ Film

▢ Steakrestaurant

▢ Halal

Oplossingen

De puzzels in dit magazine zijn intern ontwikkeld of gegenereerd met gebruik van toegestane tools en artificiële intelligentie. Elke gelijkenis met bestaande puzzels is toevallig.

DTSDDHNORABHUAWNO VLRSZFDNRUFDJGEVP WVEFGHNMDCENEGESF FDNWJDMKTYFXNUTCE FKPAELRWWOGILEPPI

WIN TICKETS

Stuur het trefwoord, samen met je adres en telefoonnummer, naar win@bruzz.be

Les baronnes (première) 10x2 tickets, 1/12, UGC Brouckère

Zestien jaar geleden verbaasde Nabil Ben Yadir met een baanbrekende bioscoophit over vier lanterfantende jongeren uit Molenbeek: Les barons. Vandaag is hij terug met een film over vier oma’s uit Molenbeek. Mail: ‘Baronnes’

‘Je wilt niet in je eigen pis blijven staan’

Baxter Dury tovert de AB om tot het exotische Allbarone

Uw gids door de culturele agenda 21 > 26/11

Baxter Dury blijft de charmantste mopperaar van het VK. Zijn nieuwe album Allbarone tovert een bleke bar om tot een exotisch oord waar soul fuckers, spotgaaien en zelfrelativerende helden hun beste dancemoves bovenhalen. Hopelijk doet hij dat in de AB zelf ook.

door Tom Zonderman

Alle wegen leiden naar Rome, maar bij Baxter Dury voeren ze naar Allbarone, zoals hij zingt op zijn nieuwe, gelijknamige album. Een plek die in het hoofd van de Britse zanger vorm kreeg toen hij op een avond verzeild raakte in een All Bar One, een Britse barketen waarvan de stijl en de gezelligheid bij nader inzien slechts een leeg omhulsel bleken. “A shitty place”, klinkt het in de mond van de zanger wanneer zijn scherm aanfloept voor een Zoom-gesprek. “Waar alleen maar plaats is voor makkelijke, gemakzuchtige dingen.”

Door de ogen van Dury, het prototype van de droogkomische dandy, wordt Allbarone een exotisch, decadent oord. “Een plek waar ze lekkere tomaten verkopen”, grijnst hij. De voorbije twintig jaar werd het zijn levensvisie: een twist geven aan de alledaagse saaiheid, waarna het weer spannend wordt. “Dat is eigen aan een kunstenaar”, knikt hij, “en zeker een songschrijver. Je zet de gewone wereld vanzelf om in iets interessanters.”

De pen die de zanger daarbij hanteert, is niet zelden scherp. “S.S. Trousers and charity-shop haircuts / Big fat lovers, big fat Olympic, Ozempic hips”, maakt hij zich vrolijk over de sujetten die hij observeert in ‘Return of the sharp heads’. “Dat is een nors nummer”, beaamt hij. “Je kent dat, je bent boos om je eigen kapsel, en dus moet iemand anders’ coupe het ontgelden. Londen loopt vol met excentrieke personages, met, ik zeg maar wat, ritsen op hun schouders of malle boilersuits. Dat zijn voor mij makkelijke prooien om onderuit te halen.”

Nucleaire kakkerlak

“You’re just a bunch of soul-fuckers / You total cunts”, kirren een paar vrouwenstemmen in datzelfde nummer, als een Grieks koor. Ze zijn een terugkerend element in het van sarcasme en ironie druipende universum van Dury. “Ik ben maar een soort van observator, een verteller die tijdens een

Baxter Dury houdt ervan om mensen onderuit te halen, inclusief zichzelf: “Ik ben maar een soort van observator, een verteller die tijdens een theaterstuk wegkruipt in een hoekje.”

theaterstuk wegkruipt in een hoekje. Ik hou van melodieën, alleen krijg ik die niet gezongen. Dus laat ik dat aan anderen over.”

Dury is een notoire aanhanger van het spreekzingen dat de voorbije jaren zo hip werd dankzij postpunkbands als Yard Act en Dry Cleaning. Zijn vader, Ian Dury, bekend van de culthit ‘Sex & drugs & rock & roll’, deed het eind jaren 1970 ook al. “Het lijkt luiheid, maar ik kán gewoon niet anders”, zegt Dury, die voor het eerst in het openbaar optrad op de begrafenis van zijn vader, in 2003. “Maar de wereld kan maar een paar van dat soort zangers aan. Hooguit vier.”

Het gebeurt zelden dat een muzikale bloedlijn standhoudt, zegt Dury, wiens zoon Kosmo ook af en toe in de credits van zijn albums opduikt. “Ik moedig hem niet aan. Als vader ben je fout bezig als je het pad van je kinderen eigenhandig wilt uittekenen. Voor een jonge gast kan die muziekwereld heel betoverend ogen. Maar als je wil dat ze

“Mensen zijn verrast als je gewoon normaal bent en havermelk drinkt”

overleven, moeten ze hun eigen koers varen. Oké, bij mij is het wél zo gelopen. Misschien omdat ik een soort kakkerlak ben die een nucleaire explosie heeft overleefd.”

Hij zegt het met een sardonische grijns, die verhult of hij serieus is of je in de maling neemt. “Ik denk niet dat mijn vriendelijke kant zo interessant is, mijn boze, verbitterde ik vind ik veel creatiever. Je krijgt gewoon betere zinnen op papier als je onaardig bent over iemand. Als acteur speel je wellicht ook liever de slechterik. In mijn toneelstuk ben ik niet de love interest, maar de villain.”

Of de Mockingjay, zoals hij zichzelf noemt in de gelijknamige song. De spotgaai, maar ook het fictieve, hybride dier dat in de Hunger games-franchise symbool staat voor rebellie. “Als dystopisch Hollywood-epos voor kinderen vind ik die film briljant. Maar voor mij gaat het ook over hoe vandaag iedereen revolutionair wil zijn. Het is op zich niet slecht dat mensen zich opwinden over dingen die fout lopen. Dat zijn er wel wat. Maar ik vraag me af of al die meningen op Instagram uiteindelijk ook iets opleveren.”

“I swear no one understands who I am”, zingt Dury in ‘The other me’. Spuit de zanger niet wat graag mist rond zijn persona? “De consequentie van je zo lang als ik in popmiddens te begeven, is dat mensen een beeld krijgen van jou waar je, als je niet op het podium staat, niet per se mee samenvalt. Mensen zijn verrast als je gewoon

normaal bent en havermelk drinkt.” Dury houdt ook wel van een potje downplayen. “Ik ben gewoon eerlijk. Ik vind het saai wanneer mensen vol opgeblazen bravoure zitten.”

Brat voor boomers

Dat spanningsveld tussen arrogantie en falen dat Dury voortdurend bespeelt, verklankt hij elektronischer dan voorheen. In Allbarone kan er gedanst worden. Luister naar de titeltrack en je hoort een floorfiller die een club als een straffe Soulwax-kraker kan doen ontploffen. Dury ontdekte de kracht van clubbeats toen Fred again.. hem tijdens de pandemie uitnodigde voor de track ‘Baxter (these are my friends)’. Maar het was vooral zijn samenwerking met superproducer Paul Epworth die die clubvibe in een stroomversnelling bracht. “Paul was geweldig”, glunder Dury. “Hij is een soort grote knuffeloom.” Nochtans deed

Epworth niet eens de moeite om naar de demo’s te luisteren die Dury hem bezorgde. “Ach, als artiest moet je af en toe eens goed door elkaar geschud worden. Als je steeds hetzelfde doet, is het alsof je in je eigen pis blijft staan. Paul kan heel goed inschatten wat de beste weg vooruit is. Deze samenwerking was snel en spontaan. Ik ben heel blij met het resultaat.”

Dat resultaat werd al liefkozend een “Brat voor boomers” genoemd, naar analogie met de hyperpopplaat van Charli xcx. “Het klopt dat ik haar aan Paul als referentie gegeven. Ze is een geweldige artieste, maar mijn muziek lijkt helemaal niet op die van haar. Het is gewoon allemaal wat meer uptempo.” En toch. Dury kent zijn Pappenheimers. In het nummer ‘Hapsburg’ verwijst hij naar de Berghain, de iconische nachtclub in Berlijn die ook in de recentste single van de Spaanse popvernieuwer Rosalía als ankerpunt wordt opgevoerd.

“You shine at the nighttime”, zingt hij met een besmuikt lachje, “As the fat duck fuckers live their lives / Breakfast at the Berghain / Less of what matters.” Dat klinkt best wel bitsig en somber voor een club, waar euforie doorgaans de pasmunt is. “Dansen kan somberheid wegslaan, dat is zeker”, knikt Dury. “Maar ik zie het eerder als een neveneffect. Ik probeer niemand te helpen. Als mensen zich beter voelen en zichzelf uit een nare plek weten te halen door mijn muziek: goed voor hen. Maar ik ben niet zo bijbels, ik heb geen agenda waarbij ik mensen spiritueel wil bijstaan. Ik ben God niet.”

Allemaal goed en wel. Maar kan je ontbijten in de Berghain? “Ik zou het niet weten, ik ben er nog nooit geweest. (Grijnst) Wellicht drinken ze er urine als ontbijt – en niet uit gezonheidsoverwegingen. Nu, ik ben dus niet op onderzoek geweest. Ze zouden me er wellicht niet eens binnenlaten. Ik ben geen clubganger. Op dit moment drink ik zelfs niet. Tien minuten na een show zit ik al te lezen op mijn Kindle.”

Op 25/11 doopt Baxter Dury de Ancienne Belgique om tot Allbarone, abconcerts.be

AVEC BAXTER DURY, TOUS LES CHEMINS MÈNENT À ALLBARONE

FR/ Baxter Dury reste le râleur le plus attachant du Royaume-Uni. Sur son nouvel album Allbarone, le dandy transforme un pub lugubre en un décor exotique peuplé de soul fuckers, de moqueurs et de héros pleins d’autodérision, tous prêts à sortir leurs meilleurs pas de danse. Espérons qu’il en fera autant à l’AB.

WITH BAXTER DURY, ALL ROADS LEAD TO ALLBARONE

EN/ Baxter Dury remains the most charming grumbler in the UK. On his new album Allbarone, the British dandy transforms a bleak bar chain into an exotic place where soul fuckers, mockers, and self-deprecating heroes break out their best dance moves. Hopefully he’ll do the same at the Ancienne Belgique itself.

Select Aanraders van de week

Pop & Jazz

Goeroe

ShunGu is voor Brussel wat Guru was voor Boston: een cratedigger met een oor voor ondergrondse beats en een koffer vol spirituele rhymes. Maar in tegenstelling tot die laatste is die eerste alive and kicking, mét een nieuw album onder de arm, waarop hij andermaal zijn voorliefde voor de soulvolle raps van A Tribe Called Quest en de kosmische jazz van Sun Ra belijdt met samplers, analoge synths en een greep uit zijn enorme vinylcollectie.

SHUNGU 23/11, Ancienne Belgique, abconcerts.be

Zeg het met bloemen

Dick Annegarn zal voor altijd geassocieerd blijven met ‘Bruxelles’, de culthit die hem in 1974 tot in de Parijse Olympia bracht. Na de aanslagen in 2016 werd het nummer massaal gedeeld, Daan en Angèle brachten hun eigen versies uit. Maar Annegarn is meer dan dat: vanuit zijn boerderij aan de voet van de Pyreneeën bezingt hij zijn verbondenheid met de natuur. In W:Hall wordt het publiek uitgenodigd om planten of bloemen mee te brengen om het podium te versieren.

DICK ANNEGARN 24/11, W:Hall, whall.be

Juweeltjes

Creatieve duizendpoot Johnny Jewel (de burgerlijke stand kent hem als John David Padgett) verblijdde ons de voorbije decennia met de eigenzinnige synthpop van zijn bands Glass Candy, Desire en Chromatics. Met die laatste was hij zelfs te zien in Twin Peaks: the return. De voorbije jaren legde hij zich helemaal toe op filmmuziek. Onder meer Lost river van Ryan Gosling en de Fien Troch-films Home en Holly voorzag hij zo van scores. Stuk voor stuk juweeltjes. (TZ)

JOHNNY JEWEL 26/11, Botanique, botanique.be

Expo Klassiek

Artistieke kritiek

Ook de Art & Language-beweging kon in de voorbije zestig jaar geen sluitend antwoord geven op de vraag: “Wat is kunst?”. Maar met intellectuele provocaties pookte ze het vuur van het debat stevig op. Het Brits-Amerikaanse collectief zette zich vanaf het begin af tegen het abstracte expressionisme, met zijn obsessie voor gebaar en emotie, door taal en reflectie centraal te stellen. De expo in Fondation CAB toont hoe deze kunstenaars kritiek artistiek maakten.

ART & LANGUAGE, 1965-2025 13/11 > 1/5, Fondation CAB, fondationcab.com

Bib zonder boek

In de bib van de Spaanse Elsa Paricio in Villa Empain staan geen boeken, maar glazen cilinders met een mengsel van inkt en water. Die plaatste ze eerder in verlaten fabrieken, huizen en natuurgebieden over heel Spanje, waar ze veranderden onder invloed van tijd en licht. Zo vertelt Paricio met een mix van alchemie en poëzie verhalen over herinneringen en identiteit. Werken op papier, video’s en installaties vervolledigen haar relaas.

BIBLIOTECA NACIONAL, ELSA PARICIO 20/11 > 10/11, Villa Empain, villaempain.com

Eerste kiemen

Wie vorig jaar de overzichtsexpo in Wiels miste, krijgt een herkansing om de in 2018 gestorven Jef Geys te herontdekken. Greta Meert focust op de aanvang van zijn artistieke avontuur, waarin hij met werken in houten dozen naging hoe je met omkaderingen extra betekenislagen legt. Binnenin plaatste de Kempenaar onder meer ruwe versies van de fruitsculpturen waar hij later bekend mee zou worden, maar dan afgewerkt met autolak. (AF)

JEF GEYS, 1961-1970 14/11 > 10/11, Greta Meert, galeriegretameert.com

Overdosis Ludwig

Pianist Boris Giltburg is dezer dagen niet weg te slaan uit Flagey. Solo werkte hij zich al geleidelijk aan door de integrale sonates van Beethoven, en toch kan hij maar geen genoeg krijgen van de componist. Het Brussels Philharmonic geeft Giltburgs Ludwig-verslaving nog meer ruimte met een vertolking van ’s mans Fantasie voor piano, koor en orkest Met werk van de Oostenrijkse componist Jospeh Bruckner krijg je alleen maar meer symfonische grootsheid voorgeschoteld.

BRUSSELS PHILHARMONIC, VLAAMS RADIOKOOR & BORIS GILTBURG 22/11, Flagey, flagey.be

Jonge wolven

Dankzij een wisselwerking tussen de belangrijkste Europese concertzalen krijgen de hongerigste jonge wolven in de klassieke muziek hun kans op het podium van de Henry Le Boeuf-zaal in Bozar. De Oostenrijkse celliste Valerie Fritz is de volgende in dat rijtje. Op haar programma prijkt onder andere de Belgische première van The sheer task of being alive, een werk van componiste Jennifer Walshe waarin Fritz niet alleen haar snaren maar ook haar stembanden doet trillen.

VALERIE FRITZ 23/11, Bozar, bozar.be

Zon, zee, zang

In de luwte tussen de opera’s Ali en Norma weerklinkt in De Munt de formidabele stem van Véronique Gens. Met het exotisme van Saint-Saëns’ Désir de l’Orient en de L’invitation au voyage van Henri Duparc doet ze dromen van vakantie. “Viens, les gazons sont verts”, zingt ze in de muziek van Gounod, al lijkt de Française met haar vaderlandse mélodies vooral te willen zeggen dat het gras niet per se groener is aan de overkant. (JC) INVITATION AU VOYAGE: VÉRONIQUE GENS & JAMES BAILLIEU 24/11, de Munt, demunt.be

ShunGu Art & Language, 1965-2025

Brussels Philharmonic, Vlaams Radiokoor & Boris Giltburg

Klein onderhoud

Kaouther Ben Hania

‘Het is bijna ondraaglijk om Hinds stem te horen’

“Surreëel”, noemt Kaouther Ben Hania de bijval die The voice of Hind Rajab begin september op het filmfestival van Venetië kreeg. De Tunesische regisseuse (Four daughters, The man who sold his skin) werd op een staande ovatie van 23 minuten getrakteerd, een record. Het publiek liep huilend de zaal uit. De Gouden Leeuw ging uiteindelijk naar Jim Jarmusch, maar Ben Hania ontving wel de Grand Jury Prize. Film Fest Gent schonk haar in oktober de Grand Prix. “Een film over Gaza, in het Arabisch ook nog, kan makkelijk in de marge belanden”, vertelt ze tijdens een Brusselse tussenstop. “Maar het omgekeerde gebeurt. Dat geeft veel voldoening. Vanaf het begin was het mijn betrachting om de stem van Hind Rajab zo luid mogelijk te laten weerklinken.”

Hind Rajab werd eind januari 2024 vermoord door Israëlische soldaten. Op bevel van het Israëlische leger was het vijfjarige meisje samen met haar oom en tante en hun vier kinderen Gaza-stad ontvlucht. Toen hun auto onder vuur werd genomen, overleefde ze als enige de aanval. Vrijwilligers van de Rode Halve Maan slaagden erin om haar aan de lijn te krijgen. Terwijl ze tussen de geweerschoten door smeekte om hulp, probeerden de hulpverleners een ambulance te sturen. Die was op acht minuten van haar verwijderd. Toen de ambulanciers na uren overleg eindelijk groen licht kregen, werden ze zelf gebombardeerd op vijftig meter van Hind Rajab.

“Ik hoorde haar stem op het internet, en besefte meteen dat ik die film moest maken”, zegt Ben Hania, die de echte opnames van Hind Rajab in haar film verwerkte. “Luisteren naar haar stem was bijna ondraaglijk. Maar het zou zinloos geweest zijn om haar door een jonge actrice te laten naspelen. Dit is geen horrorfilm, dit is de werkelijkheid.” De hulpverleners werden wel door (Palestijnse) acteurs vertolkt. “De meeste scènes zijn in één take gedraaid. De acteurs speelden niet, ze reageerden op de stem van Hind. Er zat een rauwe echtheid in die momenten. Ik wilde echte mensen tonen, in echte omstandigheden, en empathie opwekken – iets wat we vandaag hard nodig hebben.”

De regisseuse vertelt het hele verhaal van de film vanuit het kantoor van de Rode Halve Maan, waar de frustraties hoog oplopen door het kafkaiaanse kluwen van procedures en goedkeuringen waar de hulpverleners zich door moeten worstelen. “Door hun ogen begrijp je hoe het systeem dat door de bezetting is opgelegd hun werk onmogelijk maakt. Het is pure wreedheid.” Dat kader versterkt het gevoel van machteloosheid, én het vergroot de impact van de stem van Hind Rajab, wier frêle smeekbedes versmacht worden door de gruwel rond haar. “In een film is geluid even krachtig als beeld”, zegt Ben Hania. “De stem van Hind Rajab draagt alles wat je moet zien in zich.” Veel mensen willen die stem niet horen, zegt Ben Hania. “Maar ik zeg: luister, en doe er iets mee.” Zo wordt Hind Rajab symbool voor de 20.000 kinderen die de oorlog in Gaza niet overleefden. “Twintigduizend, tweehonderd – het blijft een getal. Maar via één verhaal kun je de omvang van het verdriet écht voelen. Vermenigvuldig dit verhaal met twintigduizend, en je begrijpt hoe ondraaglijk het is wat de mensen in Gaza meemaken.” Critici noemen Ben Hania’s film partijdig. “Dat verwijt is betekenisloos”, schokschoudert de regisseuse. “Als regisseur kies je altíjd een kant.” TOM ZONDERMAN

The voice of Hind Rajab draait vanaf 19/11 in de zalen

Podium

Gouwe ouwe

Cie Moussoux-Bonté, het Brusselse dansgezelschap van het choreografenduo Patrick Bonté en Nicole Mossoux, viert zijn veertigste verjaardag. Op zijn verjaardagsfeestje nodigt het tweetal opnieuw de Duitse renaissanceschilder Lucas Cranach de Oude uit. 35 jaar geleden begon de compagnie met hetzelfde stuk vol trompe-l’oeils en tableaux vivants aan een tournee door Europa die 25 jaar zou duren.

CIE MOUSSEUX-BONTÉ: LES NOUVELLES HALLUCINATIONS DE LUCAS CRANACH L’ANCIEN 27 > 29/11, Les Brigittines, brigittines.be

Op de tast

Film

Wel Jack, niet gek

Jack Nicholson speelde veel legendarische rollen, maar de strafste is misschien wel die van McMurphy, de rebel die samen met een boom van een native Amerikaan een opstand leidt in een gruwelijk repressieve psychiatrische instelling. Regisseur Miloš Forman vergeleek de autoritaire zuster Ratched met de communistische partij. One flew over the cuckoo’s nest triomfeerde bij de Oscars in 1976. Nu opnieuw te bewonderen in de bioscoop. ONE FLEW OVER THE CUCKOO’S NEST US, dir.: Miloš Forman, act.: Jack Nicholson, Louise Fletcher, Brad Dourif

Heks in het groen

Het Kaaitheater gaat dit weekend af op de tast. Dat zintuig staat niet alleen centraal in Hyperdream van de Spaanse Paz Rojo, maar ook in Dirty van buitenbeentje Juan Dominguez, die het zicht aan de kant schuift, en het geluid en de tast naar voor. Aanraking en fysiek contact zijn volgens hem in digitale tijden haast een daad van verzet. Daarom loodst hij het publiek door een tentoonstelling, een geluidsinstallatie en een kleilaboratorium.

JUAN DOMINGUEZ: DIRTY 21 & 22/11, Kaaistudios, kaaitheater.be

Meestermanipulator

Bijna niks – licht, textiel, wat zand en een paar stenen – heeft Alexis Rouvre nodig om een voorstelling lang te fascineren als jongleur en meestermanipulator. Het poëtische, intieme universum de geboren wordt in de handen van Rouvre, die samen met Tiziano Lavoratornovi Compagnie Modo Grosso oprichtte, is niet groter is dan een tafel, maar stelt toch vragen over de natuurkundige wetten van tijd en ruimte. (MB)

COMPAGNIE MODO GROSSO: TOUT/RIEN 27 > 29/11, UP - Circus & Performing Arts, upupup.be

Schone liedjes duren niet lang. Tenzij je Cynthia Erivo en Ariana Grande vraagt om zingend de voorgeschiedenis van heksen Elphaba en Glinda uit The wizard of Oz te vertellen. Dat liedje duurde zo lang dat regisseur Jon M. Chu het in tweeën splitste. Wicked werd in musicalminnende landen een grote hit. Wie wil weten hoe het afloopt met de groene heks en haar strijd tegen de tirannieke tovenaar, moet opnieuw naar de filmzaal.

WICKED: FOR GOOD US, dir.: Jon M. Chu, act.: Cynthia Erivo, Ariana Grande

Noorse dromen

Als hij geen boeken schrijft, regisseert de minzame Noor Dag Johan Haugerud lichtvoetige, openhartige praatfilms over relaties en seksualiteit. Hele goeie praatfilms die doen terugdenken aan de gloriedagen van nouvelle-vagueregisseur Éric Rohmer. In het met de Gouden Beer bekroonde Dreams zet een zeventienjarige haar intense verliefdheid op de lerares Frans op papier en dat laat haar moeder en grootmoeder niet onbewogen. (NR) DREAMS NO, dir.: Dag Johan Haugerud, act.: Ella Øverbye, Selome Emnetu

Les nouvelles hallucinations de Lucas Cranach l’Ancien

One flew over the cuckoo’s nest

Edelknaapstraat 79, Elsene chezjackybrussels.com

Chez Jacky beoefent de kunst van het compromis: een met zorg gerunde buurtzaak, balancerend tussen restaurant en bistrot.

Aan het roer van dit nieuwe adres staat een goed op elkaar ingespeeld viertal dat we ook kennen van Café Circus, Le Cheval Marin en het uitstekende Café des Minimes. Dat ze het centrum inruilen voor de Kasteleinswijk lijkt een stevige gok, want het tempo is anders, net als het publiek. Maar het verlangen naar een familiale plek die tegelijk geruststelt en uitnodigt, blijft hetzelfde.

Het interieur, ontworpen door Nelson Van Campenhout, brengt op een subtiele manier lichtheid en warmte samen: blonde houten tafels, een betegelde toog, terracottakleurige bankjes. De ruimte ontvouwt zich tussen toog en tafels, zodat zowel drinkers en eters

Meer BRUZZ

WEIK VAN ‘T BRUSSELS

Op zaterdag 22 november start ‘De weik van’t Brussels’. Tijd om je kennis van het Brusselse dialect te testen.

Vanaf maandag 24 november op bruzz.be

in hun eentje als groepen vrienden er een plek vinden. Achteraan nodigt een kleine Marokkaanse salon – bijna een boudoir – uit om de avond zachtjes voort te zetten. En vooral: een schilderij van Benoît Platéus, een vaste gast van het huis, zet de zaal in vuur en vlam met zijn vibrerende tinten. Die sterke artistieke aanwezigheid geeft de plek een bijzondere uitstraling, ergens tussen een bistrot en een verfijnde salon.

In de keuken laat Régis Bielman het spektakel achterwege en focust hij op de essentie: troostrijke, bistroachtige gerechten. De ‘casse-croûtes’ (Ardèche-worst, ei met mayo, terrine van het moment) staan broederlijk naast wat stevigere avondgerechten als vol-au-vent met wilde paddenstoelen, balletjes in tomatensaus en côte à l’os van limousin. Wij proefden een hele forel van BIGH (gekweekt in Anderlecht), geroosterd in

GROOT EILAND

Brussel Helpt zamelt dit jaar geld in voor de vzw Groot Eiland. Ontdek er alles over in het onlinedossier Brussel Helpt.

Surf naar www.BRUZZ.be/brussel-helpt

witte wijn met amandelen en aardappelen: eerlijk, raak, perfect voor 19 euro.

De wijnkaart, samengesteld met Titulus, Vitis Vin (Gent), Andromaque, Tarzan en Rouge Passion (Luik), heeft een uitgesproken persoonlijkheid: natuurlijk, levendig en nooit dogmatisch. Aan de bierkant valt de Brusselse selectie te prijzen – van brouwerij De la Senne tot La Mule – de Jacky Pils, speciaal gebrouwen door Lupulus (€3,2 voor 25 cl), en een mooie reeks bieren op fles – trappisten en geuzes. De sfeer is er eentje onder vrienden, maar de bediening is precies en welwillend. En om af te sluiten belooft een ‘café gourmand’ van Nikolas Koulepis (€12) een fraai zoet tegengewicht: het soort toets dat het geheel ronduit vrolijk maakt.

TEKST: MICHEL VERLINDEN FOTO: SASKIA VANDERSTICHELE

MELD NIEUWS

Iets gezien in de stad dat je met onze redactie wilt delen? Stuur het ons door via het formulier op de website of via Whatsapp. Meer op www.BRUZZ.be/meldnieuws

Eat & Drink

Chez Jacky ••••

Inzichten

Wat weet kunstenares Sanam Khatibi van het leven?

‘Chilivlokken kunnen een groot verschil maken’

Welke misvatting bestaat er over jou?

Dat ik een monster met drie hoofden ben. Wat kan jij dat de meeste anderen niet kunnen?

Ik slaap maar drie à vier uur per nacht. En ik kan mensen vrij goed doorgronden.

In welk ander vak of beroep zou je ook uitblinken?

Ik had graag criminal profiler, psycholoog of interieurontwerper willen zijn, of in een opvangcentrum voor wilde dieren willen werken.

Wat heeft je werk of je publiek jou geleerd over het leven of over jezelf?

Dat mensen je graag in hokjes plaatsen, omdat ze zich dan veiliger voelen.

Wat realiseerde jij je pas op late leeftijd dat iedereen al lang wist?

Jongens zijn niet te vertrouwen.

Welke lifehack verbeterde je leven? Consistentie. En elke dag melkchocolade bij de koffie.

Welke kooktruc moet iedereen kennen?

Het draait allemaal om de liefde die je erin steekt, en de magie in je handen ... Je hebt het of je hebt het niet. Maar chilivlokken kunnen wel een groot verschil maken.

Welke quote gebruik je graag?

Ik gebruik liever een aangepast gezegde:

“Put your honey where your mouth is.”

Welk nutteloos weetje wil je delen?

Krokodillen kunnen hun tong niet uitsteken, maar alligators wel. En de naaste levende verwanten van de tyrannosaurus rex zijn de kip en de struisvogel.

Welke vreemde voorwerpen slingeren rond in je huis?

Vintage dinosaurusfiguurtjes.

Naar waar zou je willen verhuizen en waarom?

Ik ben naar Parijs verhuisd. Omdat ik een stad wilde die bruist van het leven en van

•Sanam Khatibi werd in 1979 geboren in Iran, ontvluchtte op haar achtste haar vaderland, woonde en werkte lang in Brussel, maar verhuisde onlangs naar Parijs

• Haar kunstpraktijk omvat schilderijen, textiel, sculpturen en installaties en bevraagt de grote vragen omtrent mens en natuur

• Khatibi exposeert internationaal bij tal van grote instellingen. Bij Galerie Rodolphe Janssen presenteert ze dit najaar nieuw werk

de constante energie.

Wie is de bekendste persoon tegen wie je ooit sprak?

Jane Goodall.

Bij welke historische gebeurtenis was je graag aanwezig geweest?

De scheiding van de zee door Mozes.

Bij welke historische gebeurtenis had je graag ingegrepen?

Het ontwikkelen van de atoombom.

Wat was het beste algemene nieuws van de afgelopen weken?

Niets! Het was overal een totale ramp.

Doe eens een gekke toekomstvoorspelling.

We zullen allemaal in robots veranderen.

Voor welke breed gebezigde uitvinding ben jij bijzonder dankbaar?

Goede kunst. Alles wat kanker geneest.

Waarom zou je met de loterij meespelen?

Dat zou ik niet doen.

Wat is kunst?

Kunst is een derde oog. Kunst voorziet de noodzakelijke vitamines en mineralen.

Welke levenswijsheid wordt overschat?

“Er zijn geen domme vragen.”

Welke zin mag op je doodsprentje?

“Kom me snel in een droom bezoeken. Ik heb je zoveel te vertellen.”

Wanneer verbaasde Brussel jou?

Voor een klein land hebben we geweldige kunstenaars, muzikanten en ontwerpers van topniveau. We kunnen ook heel lang zonder regering overleven. MICHAËL BELLON

De expo I miscalculated the stars van Sanam Khatibi loopt tot en met 20/12 bij Rodolphe Janssen, rodolphejanssen.com

Musicnovdec

sa 08.11 20:30

Pizza Noise Mafia

+ Heimat

+ Oonagh Haines

A hedonistic and ecstatic odyssey, taking you on unpredictable and seldom-trodden paths. concert, release party

12 nov — 14 nov

FIFTY LAB

For the musically curious.

we 19.11 20:00

Capelo + Mikamayonnaise

As intimate and fragile as a dream the magic lies in the mix where memories merge with the present. Where shall we go next?

CAFECONCERT

sa 22.11 20:30

Tarta Relena + Maricas

A brand new ancient folk duo for 2025, and a dyke dj collective for the ages <3 concert, party

tu 25.11 20:30

Eli Keszler + Ben Bertrand

What happens when all the colours and moods that resonate collide?

concert

beursschouwburg

sa 29.11 22:00

Release Party Julie Rains + Friends

Julie (ex-duo Juicy) is officially launching her solo project, blending pop, ambient and bass music — oui yes joepie! nightlife, release party

sa 06.12 11:00

Bonkers Kids

Rave & Films

Or how kids and their parents can (maybe) find out together where to draw the line between kids’ and adult pastime. party, films

we 10.12 20:30

Ravekoor + Aligaga

Stoemp! curated by La Müse: CAFECONCERT

sa 13.12 21:00

Montage Invites

Anjali Prashar-Savoie

Some talking, some dancing, all about rave culture. nightlife, talk

we 17.12 20:00

Monokimono + Angrybodies

Listen to your anger, hear your tears, glittering in the strobe lights.

CAFECONCERT

Bozar †

PODCAST ‘IN BRUSSEL’

Luister elke week naar twee verhalen recht uit de stad

met Margot Otten

Deze week

Brussel Helpt voor Groot Eiland: hoe helpen zij mensen aan een job?

Anne Ballon, een nieuwe literaire stem uit de stad

‘In Brussel’, elke woensdag op je favoriete podcast-app en op BRUZZ.be/podcast

Compañía Úrsula

López ✕ Perrate ✕

Dani de Morón ✕

Leonor Leal ✕ Laila

Tafur ✕ Niño de Elche

✕ Paula Comitre ✕

Pedro G. Romero and many more...

De Grote

Zaterdag 22.11, 17u tot 20u BRUZZ radio, BRUZZ tv & BRUZZ.BE

De job met het mooiste kantoor.

Ontdek onze jobs op nmbs.be/jobs

Nieuwe cohousing in Schaarbeek

Kom erbij! www.chocolatefactory.brussels

Zit je met vragen rond je bedrijf in Brussel?

Wij hebben informatie op maat voor jou.

Bel het team van hub.info op het nummer 1819.