BRUZZ - editie 1808 (13-07-2022) by bruzz.be

#1808

WEEKBLAD HEBDOMADAIRE WEEKLY

EEN UITGAVE VAN VLAAMS-BRUSSELSE MEDIA VZW

FLAGEYPLEIN 18 PLACE FLAGEY

1050 ELSENE/IXELLES AFGIFTEKANTOOR ANTWERPEN X P303153

INTERVIEWS

A N A LY S E S

TIPS

13 | 07 | 2022

BADSTAD DROOMT BRUSSELS KUNSTENAARS UIT DE HOOFDSTAD PAKKEN OOSTENDE IN

+ BRUZZ CULTURE TIPS GALORE! HOW TO SPEND THE CULTURAL SUMMER

MA DI

gratis festival

Gare Maritime 22 - 26 augustus

DO VR

Flip Kowlier Maaike Ouboter Kapitein Winokio Lucky Fonz III Typhoon

TICKETS & INFO

abconcerts.be

Inhoud / Sommaire / Inside

Edito

GENIET VAN DE VAKANTIE Beste lezer, het magazine dat u nu leest is niet alleen het laatste voor onze traditionele zomerstop, het is ook het laatste magazine in deze vorm. Want vanaf 24 augustus landt er een opgefrist BRUZZ magazine in de verdeelpunten en op uw deurmat. De details volgen later, maar na de zomer mag u twee BRUZZ magazines verwachten. Elke week pakken we uit met een weekblad dat de Brusselse actualiteit op de voet volgt – ook de culturele – en waarin u een selectie cultuurtips zal vinden. Maar daar krijgt u vanaf nu elke maand een exemplaar van BRUZZ Select bovenop: onze gids voor het rijke cultuuraanbod van onze hoofdstad. En dat allemaal om u nog beter te bedienen. Tot dan kan u het Brusselse nieuws uiteraard blijven volgen via BRUZZ.be, BRUZZ radio, BRUZZ televisie en onze sociale media. Tot slot wens ik u, beste lezer, een deugddoende vakantie die – aangezien ik dit edito kan schrijven op een zonovergoten terras in het centrum – alvast goed begonnen is. Geniet en tot 24 augustus. Lees de boekentips voor de zomer p. 26-27 en de Selecttips p. 45-50 NL

SPREEKTIJD

“Het is mijn verdomde job om dergelijke zaken aan te klagen” Schepen Sihame Haddioui over haar #metoo-verhaal 8 INTERVIEW

“Ik vind het niet meer dan normaal dat je in je eigen taal wordt aangesproken, zeker in een levensbedreigende situatie” Marc Noppen, CEO UZ Brussel 16

PROFITEZ BIEN DE VOS VACANCES

DE WEEK Zoom 4, In beeld 6, Bijgedachte 7, ANALYSE Plannen voor nacht-

treinen botsen op hoge kosten 14, REPORTAGE Saincteletteplein wordt conflictvrij 22, TIPS Boeken voor de zomer 26, CHOU DE BRUXELLES Morgan Wirtz 20, COLUMN Nick Trachet 52

BRUZZ CULTURE TIP S

Discover our cultural tips for an exciting summer in Brussels

Cinema, theatre, music & nightlife, festivals, expo 45 > 50

Cher lecteur, le magazine que vous lisez maintenant n’est pas seulement le dernier avant notre traditionnelle pause estivale, c’est aussi le dernier magazine sous cette forme. Car à partir du 24 août, un magazine BRUZZ rafraîchi atterrira dans les points de distribution et sur votre paillasson. Les détails suivront, mais après l’été, vous aurez même deux magazines BRUZZ pour le prix d’un. Chaque semaine, nous vous présenterons un magazine hebdomadaire qui suit de près l’actualité bruxelloise – ainsi que l’actualité culturelle – et dans lequel vous trouverez une sélection de conseils culturels. Et vous recevrez également un exemplaire mensuel de BRUZZ Select : notre guide sur la riche offre culturelle de notre capitale. Et tout cela pour vous servir encore mieux. En attendant, vous pouvez bien sûr continuer à suivre l’actualité bruxelloise sur BRUZZ.be, à la radio BRUZZ, sur la chaîne TV BRUZZ et sur nos réseaux sociaux. Pour finir, cher lecteur, je vous souhaite un agréable été, qui – comme j’écris cet édito sur une terrasse ensoleillée du centre-ville – a déjà bien commencé. Bonne lecture et rendez-vous le 24 août ! Lisez les conseils de lectures pour l’été en p. 26-27 et de sorties en p. 45-50 FR

NL Night Shift: Marie Umuhoza 29, EN Renée Lorie 34, EN Chouk Bwa & the Angströmers 36, FR Walden Festival 38, NL Johan Vosto 42, EN Eat & Drink iOda 51

ENJOY YOUR DAYS OFF Dear reader, the magazine you are now reading is not only the last one before our traditional summer break, it is also the last magazine of this format. Because from 24 August, you will find a refreshed BRUZZ magazine landing on your doormat. Specifics will follow later, but after the summer you may expect two BRUZZ magazines. Every week we will present a weekly magazine that closely follows the Brussels news – as well as the cultural news – and in which you will find a selection of cultural tips. But from now on you will also receive a monthly copy of BRUZZ Select: our guide to our capital city’s rich cultural life. All this is to serve you even better. Until then you can of course continue to follow the Brussels news via BRUZZ.be, BRUZZ radio, BRUZZ television and our social media channels. Finally, I wish you, dear reader, a pleasant summer holiday, which – as I can write this edito on a sun-drenched terrace in the city centre – is off to a good start. Enjoy and see you on 24 August. You can find this summer’s book tips on pages 26-27, and the Select tips on pages 45-50 EN

PRETTIGE VAKANTIE Het BRUZZ magazine gaat er even tussenuit. Op woensdag 24 augustus lanceren we een vernieuwd magazine. Blijf intussen op de hoogte via BRUZZ tv, BRUZZ radio, BRUZZ.be en de sociale media. BONNES VACANCES Le magazine BRUZZ fait un break. Nous reviendrons avec une version revisitée de notre magazine le mercredi 24 août. En attendant, restez informés grâce à la chaîne de TV BRUZZ, la radio BRUZZ, BRUZZ.be et les réseaux sociaux. HAVE A GREAT HOLIDAY The BRUZZ magazine is taking a break. We will launch a renewed magazine on Wednesday 24 August. In the meantime, BRUZZ TV, BRUZZ Radio, BRUZZ.be and our social media channels will keep you informed.

MELD NIEUWS

Zelf nieuws gespot? Jouw tip is altĳd welkom via BRUZZ.be/meldnieuws

KRISTOF PITTEURS, hoofdredacteur

Persberichten kunnen via redactie@bruzz.be 13 JULI 2022

De week

VOORVAL ROEPT HERINNERINGEN OP AAN DE DOOD VAN ADIL

Onrust aan Anneessens na aanrĳding met politiecombi De brandstichtingen in de Anneessenswijk zondagavond zijn een reactie op de frontale botsing tussen een politiecombi en een motorrijder enkele dagen ervoor. Dat zeggen verschillende buurtbewoners. Dit weekend dook ook een video op van de aanrijding, die herinnert aan eerdere en dodelijke politieachtervolgingen. — KRIS HENDRICKX EN ARNAUD DE DECKER

BRUZZ | DE WEEK

Zondagavond was het enkele uren onrustig in de Anneessenswijk. Een auto werd in brand gestoken en in de loop van de avond moesten ook verschillende vuilnisbakken eraan geloven. De politie kwam meteen tussenbeide met de grote middelen. Een negental politievoertuigen kwam ter plaatse, onder meer een waterkanon en een pantserwagen. Ook de helikopter van de federale politie verleende steun uit de lucht. De machtsontplooiing was volgens de politie nodig omdat agenten die ter plaatse kwamen na de brandstichting meteen op veel belangstelling van lokale jongeren konden rekenen.

Uiteindelijk werden negen mensen opgepakt. Over de aanleiding van de brandstichtingen wil de lokale politie desgevraagd niet communiceren. Maar verschillende buurtbewoners zien een directe link met de frontale aanrijding donderdag tussen een motorrijder en een politiecombi. De motorrijder reed op een crossmotor zonder nummerplaat en droeg ook geen helm. Hij werd daarom achtervolgd door politievoertuigen. Toen de vluchter met hoge snelheid de Doornikstraat inreed, werd hij gegrepen door een politiecombi die in tegenrichting dezelfde straat was ingereden. De krant La Dernière Heure publiceerde zaterdag videobeelden van

Mick Jagger gespot in Brussel Mick Jagger, de frontman van de Rolling Stones, was zondag op wandel in hartje Brussel, daags voor hun concert in het Koning Boudewijnstadion. Jagger postte zelf enkele foto’s op Twitter. De 78-jarige zanger poseerde onder meer bij het standbeeld van Jacques Brel, bij een Brusselse stripmuur, in de cocktailbar La Pharmacie Anglaise op de Koudenberg en op de Vismarkt. 4

13 JULI 2022

een bewakingscamera in de straat. Die tonen een hevige klap, waarbij de motorrijder de lucht wordt ingeslingerd. De jongeman raakte gewond, maar is niet in levensgevaar. “Natuurlijk zijn die brandstichtingen een reactie van jongeren op die botsing,” zegt buurtbewoner Said. “Het tegendeel beweren zou naïef zijn, Il n’y a pas photo.” Zijn analyse wordt gedeeld door drie andere wijkbewoners die we spreken rond het Anneessensplein.

ONNODIG RISICO? Verschillende gesprekspartners beginnen spontaan over de botsing waarbij de negentienjarige Adil het leven liet in 2020. De scooterbestuur-

De komende weken richt Koekelberg 22 dropzones in, waar je legaal je deelstep kan achterlaten. Doe je dat niet, dan krijgt de operator een boete van 125 euro, die hij op de klant kan verhalen. In de praktijk kan je je deelstep buiten die zones niet vergrendelen, waardoor de teller en de rekening blijven lopen.

der was eveneens op de vlucht gegaan voor de politie en ook hij werd gegrepen door een politiewagen die uit de andere richting kwam. “Moet de politie echt zulke risico’s nemen omdat iemand zonder een helm en nummerplaat rondrijdt?” vraagt de uitbater van Microtech in de Doornikstraat. Dat is ook de mening van Joke Callewaert, die als advocate betrokken was bij een andere dodelijke politieachtervolging: die waarbij Sabrina El Bakkali (20) en Ouassim Toumi (24) overleden tijdens een achtervolging op de Louizalaan in 2017. “Weglopen voor de politie kan geen reden zijn om het risico te nemen iemand te

doden,” zegt ze in La Dernière Heure. Sommige buurtbewoners vermoeden dat de agenten de motorrijder opzettelijk aanreden, maar de videobeelden geven op dat vlak geen uitsluitsel. Een ooggetuige die we ter plaatse ontmoeten, ontkent die versie van de feiten ook. “De politiewagen kon duidelijk niet op tijd meer uitwijken. De chauffeur van de politiewagen was ook in shock en stond te trillen.” De getuige in kwestie blijft liever anoniem.

GEREGELD ONGEPAST Dat de situatie zondagavond zo makkelijk ontbrandde, heeft dan ook nog andere redenen, zeggen verschillende buurtbewoners. “De politie treedt hier vaak

Eerste bitcoinrestaurant Het Elsense restaurant Osteria Romana in de Legrandlaan aanvaardt ook cryptomunten als betaalmiddel. Zo wordt het het “eerste bitcoinrestaurant” van Brussel. Behalve bitcoins aanvaardt het restaurant ook twee andere cryptomunten, litecoin en ethereum. Sinds Osteria Romana de betaalwijze introduceerde, hebben al drie klanten op die manier een transactie uitgevoerd.

ongepast op,” zegt de uitbater van Microtech. “Neem nu die keer dat ik getuige was van een diefstal, die verhinderd werd door enkele buurtjongens. Toen de politie aankwam, begon ze die jongens meteen brutaal weg te duwen.” Een tweede Said die we spreken, vertelt dan weer hoe elke jongere in de buurt wel zijn ervaringen heeft met de politie. De jongeman trekt zijn T-shirt naar boven en wijst op de onderkant van zijn ribbenkast. “Hier, je ziet het letsel nog steeds.” De eerste Said bekijkt het genuanceerder. “Wie zien hier allerlei soorten politie en sommigen zijn heel aimabele nabijheidspolitie. Maar heetgebakerde jongeren vergeten dat al eens.”

BENJAMIN DALLE (CD&V), Vlaams minister voor Brussel, in een 11 juligesprek met ‘BRUZZ’

KIJK OP DE WEEK

WAUTER

Begraafplaats zoekt nieuwe grond Het islamgedeelte van de multiconfessionele begraafplaats van Evere loopt stilaan vol. Directeur Ludo Beckers is dringend op zoek naar zo’n vijf hectare nieuwe aarde. De verklaring ligt bij de groeiende populariteit van de begraafplaats bij Brusselse moslims na de coronacrisis, toen repatriëringen onmogelijk waren en de islamgemeenschap het kerkhof van Evere massaal begon te omarmen.

Brusselaars zijn er trots op om meertalig te zijn en Nederlands te kennen. Diezelfde trots zou er ook bij onze Brusselse besturen moeten zijn

CARTOON

BRUZZ | DE WEEK

De aanrijding tussen de motorrijder en de politiecombi gebeurde in de Doornikstraat, vlak naast het Rouppeplein.

Om de begroting in evenwicht te krijgen, heeft de gemeente Anderlecht besloten om een op de twee gemeentepersoneelsleden niet te vervangen. Dat zou volgens gemeenteraadslid Giovanni Bordonaro (PVDA) grote gevolgen hebben voor de inwoners: “Burgers moeten soms drie maanden wachten op een afspraak.” 13 JULI 2022

I 5

In beeld

VIJF WEKEN PLEZIER NL/ Zaterdag gaat de

Zuidfoor opnieuw van start, voor de 141ste keer. De dagen voordien gonst het er al van de bedrijvigheid, als de foorkramers hun attracties opstellen. De uitbater van Speed Surf, de superracer tussen Hallepoort en Stalingrad, begon er als 6

13 JULI 2022

CINQ SEMAINES DE DISTRACTIONS een van de eersten aan. Speed Surf is een attractie waarin je heel snel rondjes draait, iets voor echte adrenalinezoekers. Met zo’n 130 kraampjes en attracties, zal er op de Zuidfoor ook voldoende keuze zijn voor bezoekers die het wat rustiger aan willen doen.

FR/ Samedi, la Foire du Midi ouvrira ses portes pour la 141e fois. Les jours qui précèdent l’ouverture, le site bourdonne déjà d’activité avec les forains qui installent leurs attractions. Le gérant du Speed Surf, le manège entre la porte de Hal et Stalingrad, a été l’un des premiers à

s’y mettre. Speed Surf est une attraction dans laquelle vous tournez sur vous-même à très grande vitesse, pour les amateurs de sensations fortes. Avec quelque 130 stands et attractions, la Foire du Midi offre également un large choix aux visiteurs qui souhaitent plutôt se détendre.

FIVE WEEKS OF FUN EN/ On Saturday, the

Zuidfoor is back with its 141st edition but the days leading up to the event are buzzing with activity too as the fair vendors set up their attractions. The operator of Speed Surf, the super racer between Hallepoort and Stalingrad, was one of

Bijgedachte

REDACTIECHEF KIRSTEN BERTRAND neemt het nieuws op de korrel

the first to start. Speed Surf is an attraction that spins you around very fast, something for those looking for a real adrenaline kick, but with around 130 stalls and attractions, the Zuidfoor will offer plenty of choice for visitors who want to take it easy too.

Ongezien was het in de Brusselse politiek en misschien wel in de Belgische politiek tout court. Midden mei getuigde de Schaarbeekse schepen van Gelijke Kansen Sihame Haddioui (Ecolo) publiek over het grensoverschrijdende gedrag van haar collega-schepen van Onderwijs Michel De Herde (Défi). Voor een paar honderd hoofdzakelijk vrouwelijke betogers op het Schaarbeekse Collignonplein vertelde ze, het schepenlint omgord, wat er was gebeurd op 22 oktober vorig jaar. Minuut per minuut gaf ze alle details, van de opmerking over “de prettige vorm van haar borstjes” tot de hand die plots tussen haar benen schoof. Ze deed haar relaas emotioneel, maar vol zelfvertrouwen. Haddoui is opgegroeid in de Maritiemwijk in Molenbeek, “un quartier chaud”, zoals ze zelf zegt in een video op YouTube. Ze was de jongste in een moslimgezin met een paar oudere broers. Op haar achttiende ging ze meteen werken, in een fabriek, maar na veel geworstel gaf ze haar vaste baan op om zich te kunnen ontwikkelen als actrice en comédienne. In 2018 stapte ze in de politiek en ze werd meteen verkozen. Het is opmerkelijk dat er, sinds #metoo bijna vijf jaar geleden losbarstte, geen enkele doorgewinterde nationale politica van zich liet horen over dit thema, maar dat een jonge vrouw uit Molenbeek – of all places – opstaat om de kwestie luid en duidelijk aan te kaarten. Ze voelt er zich mede door haar job als schepen van Gelijke Kansen toe verplicht, zegt ze vandaag in een interview met BRUZZ. “Als ik het al niet doe, wie dan wel?” De case vertoont parallellen met een zaak die vorig jaar de gemeenteraad van Amsterdam beroerde. Daar hadden vier vrouwelijke ambtenaren geklaagd over wethouder Laurens Ivens (SP) wegens wangedrag en seksuele intimidatie. Vervolgens besloot de gemeente de vrouwen weg te houden van bijeenkomsten en vergaderingen waar de wethouder aanwezig was. Uit een onafhankelijk onderzoek bleek dat de reactie van de gemeente het nog erger had gemaakt bij de vrouwen: hun eigen dagelijkse routine en functioneren werd beperkt, terwijl er voor de

betrokken politicus weinig tot niets veranderde. Ook Schaarbeeks burgemeester Cécile Jodogne (Défi) had, na de klacht van Haddioui, in eerste instantie de zaak proberen te sussen door de Ecolo-schepen een andere plaats in de gemeenteraad te geven, zodat ze niet meer naast De Herde moest zitten. Dat zag Haddioui niet zitten. Ze bleef en blijft weigeren om naar de gemeenteraad te komen zolang “haar agressor” er ook zit. Het gaat haar niet alleen om de seksuele intimidatie, zo geeft ze aan in het interview, het gaat hier “ook en vooral om werk”. Om de veiligheid en het welzijn op de werkplek en om de verantwoordelijkheid die ze als schepen heeft tegenover het personeel. In die zin heeft ze nu haar slag thuis gehaald: het schepencollege vraagt een onafhankelijk bureau om het welzijn te onderzoeken in de diensten waar De Herde de voorbije jaren de plak zwaaide. Intussen is er sprake van nog vier klachten. #Metoo gaat niet alleen over seks, het gaat in essentie over werk, schreef de Amerikaanse auteur Rebecca Traister al. Ook filosofe Tinneke Beeckman maakte dat punt in verband met de zaak Bart De Pauw. Vrouwen beklimmen almaar vaker de maatschappelijke ladder. Ze komen op werkplekken die traditioneel aan mannen toebehoren. Om in die oude bolwerken gelijkwaardig te kunnen functioneren, proberen ze de spelregels naar hun hand te zetten. Door een veilige werkomgeving af te dwingen bijvoorbeeld. Vernederende opmerkin-

BRUZZ | DE WEEK

#Metoo gaat in essentie over werk

“Het is opmerkelijk dat geen enkele doorgewinterde nationale politica van zich liet horen over dit thema” gen horen daar niet meer bij. Vrouwen willen ruimte innemen. En wie ruimte inneemt, (her) verdeelt de macht. Hoe de Schaarbeekse zaak zal eindigen, valt niet te voorspellen. In Amsterdam zag de geviseerde wethouder zich alvast genoodzaakt om ontslag te nemen. Hij wachtte het onafhankelijke onderzoek, dat een patroon van grensoverschrijdend gedrag vaststelde, niet af. De Herde gaf vorige week nog aan dat hij geen stap opzij zet, zelfs niet tijdelijk, ondanks de vraag daaromtrent van het schepencollege.

Lees het interview met Sihame Haddioui op p. 8-11. Volg het Brusselse nieuws via BRUZZ.be 13 JULI 2022

I 7

BRUZZ | SPREEKTIJD

Spreektijd

Sihame Haddioui op de trappen van het gemeentehuis van Schaarbeek, waar ze enkele weken geleden vertelde wat haar collega-schepen Michel De Herde haar had aangedaan.

13 JULI 2022

SIHAME HADDIOUI OVER HAAR STRIJD TEGEN SEKSUELE INTIMIDATIE

BRUZZ | SPREEKTIJD

‘Als ik dit niet aanklaag, wie zal het dan wel doen?’ Het schepencollege van Schaarbeek is al maanden verlamd door een #MeToo-affaire. Schepen Sihame Haddioui (Ecolo) weigert nog met schepen Michel De Herde (Défi) aan tafel te zitten. Ze beschuldigt hem van seksuele agressie en vraagt dat hij opstapt. En ze is niet van plan om los te laten. — STEVEN VAN GARSSE,

▼

FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

13 JULI 2022

I 9

SIHAME HADDIOUI OVER HAAR STRIJD TEGEN SEKSUELE INTIMIDATIE

BRUZZ | SPREEKTIJD

▼

Een interview met Ecolo-schepen Sihame Haddioui over #MeToo in Schaarbeek. Nu het stof is gaan liggen. Dat was het idee. Maar het schepencollege besliste er anders over. Daags voor het interview werd schepen Michel De Herde (Défi), die door Haddioui beschuldigd wordt van seksuele intimiteiten, gevraagd om een stap opzij te zetten, zodat Cohezio, het bureau voor de bescherming en preventie op het werk, in alle sereniteit een psychosociaal onderzoek kan voeren in de diensten waar De Herde vandaag en in het verleden de plak zwaaide. De Herde, onder meer schepen van Onderwijs en Begroting, weigert echter om ‘met verlof’ te gaan. Hij houdt zijn onschuld staande. Hij verwijst naar het gerecht dat hierover een onderzoek is gestart. En toch is dat onderzoek op de werkvloer naar seksuele en andere intimidatie een eerste belangrijke overwinning voor Haddioui, sinds ze half mei openbaar maakte wat De Herde op die donkere oktoberavond vorig jaar had gedaan. Tijdens die gemeenteraad maakte hij volgens haar seksuele toespelingen over haar borsten en betastte hij haar tussen de benen. Minuut voor minuut vertelde ze enkele weken geleden door een megafoon op de trappen van het gemeentehuis van Schaarbeek wat De Herde haar had aangedaan. Aangemoedigd door enkele honderden betogers. Het was een ongezien vertoon in de Brusselse politieke geschiedenis. We ontmoeten Haddioui in café Boentje. De fijne koffiebar op het Collignonplein van haar vriendin. De plek ook van waaruit ze actie voert tegen seksuele intimidatie in de politiek. Want het gemeentehuis, daar zet ze geen voet binnen. “Ik wil mijn agressor niet tegen het lijf lopen. Dus ga ik niet langer naar het college en gemeenteraad.”

Het is ook een politieke boodschap. Als een minister iets mispeutert, dan kan hij tot ontslag gedwongen worden. Een diensthoofd binnen de gemeente? Die kan geschorst worden of ontslagen. Maar een schepen? Die kan gewoon blijven zitten. Die absurditeit wil ik aanklagen.

Veel vrouwen die iets traumatisch meemaken zullen dat in stilte proberen te verwerken. U gaat op de trappen van het gemeentehuis de zaak aanklagen, in alle openbaarheid. Waarom deed u dat? HADDIOUI: Dat kwam niet van de ene dag op de

andere. Ik heb heel moeilijke maanden meegemaakt. Ik durfde er met niemand over te praten, ik ga ervoor naar een therapeut. Dat helpt. Ik durf daar ook voor uit te komen, want daar hoef je je niet voor te schamen. Nadien heb ik het wel bij de burgemeester aangekaart. Maar de echte kentering is er gekomen toen ik hoorde dat er nog vier andere personen waren die dingen met De Herde hadden meegemaakt. Toen wist ik dat ik niet alleen stond. Maar er is nog iets anders. Ik sta als schepen, met enige visibiliteit, in een strategische positie. Daarom droeg ik ook mijn schepenlint op de trappen van het gemeentehuis. Het is mijn verdomde job om dergelijke zaken aan te klagen. Als ik het niet doe, wie zal het dan wel doe?

U had de zaak ook in stilte kunnen laten passeren en overgaan tot de orde van de dag. HADDIOUI: Zo zit ik niet in elkaar. Bovendien: ik

ben niet alleen slachtoffer, maar als lid van het gemeentebestuur ook in zekere mate werkgever. Met een verantwoordelijkheid naar het personeel. Vergeet niet dat een werkgever verplicht is om te waken over het welzijn van het personeel. Daarom is het psychosociale onderzoek dat Cohezio

“Je moet vrolijk blijven in de strijd. Dat is mijn levensmotto: ‘la lutte joyeuse’. Zelfs in dramatische omstandigheden” SIHAME HADDIOUI Schepen in Schaarbeek

U hebt enkele weken geleden nog opgetreden in dit café in plaats van naar de gemeenteraad te gaan. Wat was de bedoeling?

tussen 15 augustus en 15 september voert zo belangrijk.

SIHAME HADDIOUI: Hiermee wou ik een signaal geven, waarbij ik tegelijk iedereen uitnodigde voor een ‘Cheer Me Up’. We waren met een twintigtal. Het is toch te gek voor woorden dat ik niet naar de gemeenteraad kan gaan zonder de schepen tegen het lijf te lopen die me heeft betast. Het klopt dat de burgemeester mij een andere plaats heeft gegeven, zodat ik niet meer naast hem hoef te zitten, maar dat volstaat niet voor mij.

De burgemeester behoort tot dezelfde partij als Michel De Herde. Voelt u zich gesteund door de burgemeester?

13 JULI 2022

HADDIOUI: Ja. Zeker. En makkelijk is dat niet voor

haar, precies omdat het over iemand van haar lijst gaat, en zij vertrekt vanuit het vermoeden van onschuld.

Michel De Herde weigert een stap opzij te zetten. Wat denkt u dan?

Sihame Haddioui Werd geboren in 1989 en groeide op in Molenbeek Ging als achttienjarige als arbeidster fabrieken werken Werd lid van de CSC-jongeren Haalde een master in de Politieke Wetenschappen als zij-instromer (UCL) Sinds 2018 Ecolo-schepen van Gelijke Kansen en Franstalige Cultuur in Schaarbeek Kwam in opspraak door een oud filmpje waarin ze als twintiger de ‘quenelle’ deed, een antisemitisch gebaar. Ze verontschuldigde zich daarvoor in 2019

“Het is niet Haddioui versus De Herde of Ecolo tegen Défi. Het gaat om een diep maatschappelijk probleem” SIHAME HADDIOUI Schepen in Schaarbeek

bemoeilijken. Schepen De Herde speelt het formeel. Hij zegt dat dit onderzoek niet gaat over hem, dat het een algemeen onderzoek is naar het welbevinden op het werk binnen zijn diensten. Verder zegt hij dat justitie haar werk moet doen. Dat is juist, maar er is niet alleen mijn klacht tegen hem. Er is ook het welzijn op de werkvloer. En er zijn nog andere klachten. In La Dernière Heure getuigde een vrouw, een leerlinge in het gemeentelijk onderwijs, die door de schepen op date was gevraagd. Hij gaf haar parfum. Dat zijn toch geen normale toestanden. Dat meisje was negentien.

Bij uw klacht over de seksuele intimidatie is het woord tegen woord. De rechtbank zal De Herde misschien vrijspreken bij gebrek aan bewijs, als het al tot een rechtszaak komt. Bent u zich daarvan bewust?

BRUZZ | SPREEKTIJD

HADDIOUI: Dat kan het onderzoek op de werkvloer

HADDIOUI: Natuurlijk ken ik dat risico. Maar wat

kan ik zeggen? Ofwel moet men dan maar seksueel geweld uit het strafrecht halen. Dan is het tenminste duidelijk. Ofwel zijn er wetten, en moet de wetgever ervoor zorgen dat ze toegepast kunnen worden.

Maar er moeten natuurlijk bewijzen zijn. HADDIOUI: Inderdaad. Er is een gerechtelijk

onderzoek gestart. Ik ben al een eerste keer ondervraagd. Ik heb vertrouwen in justitie.

Hebt u er ook aan gedacht om te stoppen als schepen? HADDIOUI: Eerlijk? Ja. Niet alleen moet ik hier

letterlijk op de barricades gaan staan, tegelijk kan ik vandaag mijn job niet uitvoeren als schepen. Het toont hoe seksueel geweld een bedreiging vormt voor onze democratie. Hoeveel vrouwen met talent zijn niet met hun carrière gestopt om wat ze hebben meegemaakt? Dat is het grote drama. Het is een dubbele straf: je bent slachtoffer van seksueel geweld, en je raakt ook nog eens je droomjob kwijt.

#MeToo is relatief recent. Wat zegt dat volgens u over onze samenleving? HADDIOUI: Het is een botsing tussen generaties.

▼

De jonge generatie aanvaardt niet meer dat seksueel geweld wordt gebanaliseerd, zoals vroeger. ‘Het was maar een flirt, trek het je niet aan,’ daar kom je vandaag niet meer mee weg.

13 JULI 2022

I 11

SIHAME HADDIOUI OVER HAAR STRIJD TEGEN SEKSUELE INTIMIDATIE

BRUZZ | SPREEKTIJD

▼

Dat intergenerationele conflict brengt ook aan de oppervlakte hoeveel onbegrip er nog over bestaat in de maatschappij, en hoe de wetgeving hierop nog niet is aangepast. Er is niet meer seksueel geweld dan vroeger, maar jonge vrouwen zwijgen er niet langer over. Dat is wat we vandaag zien. In die zin gaat het hier niet alleen over mij. Het is niet Haddioui versus De Herde of Ecolo tegen Défi. Of het gemeentebestuur tegen De Herde. Het gaat om een diepmaatschappelijk probleem waar we de aandacht op moeten vestigen.

Wat moet een vrouw doen die meemaakt wat u heeft meegemaakt? HADDIOUI: Op de werkvloer? De vrouw moet in alle

veiligheid haar verhaal kunnen doen. Daarom moeten we eerst naar de procedures kijken, naar de structuren, zodat de voorwaarden vervuld zijn

Sihame Haddioui, schepen in Schaarbeek: “‘Het was maar een flirt, trek het je niet aan,’ daar kom je vandaag niet meer mee weg.” 12

13 JULI 2022

voor een veilige omgeving. Wat mij ook geholpen heeft, is het te kunnen opschrijven. Tot in detail.

Voor #MeToo waren er al de verhalen over de seksuele intimidaties op straat. Pakken jullie dat ook aan? HADDIOUI: Zeker. Er bestaat vandaag veel

wetenschappelijk onderzoek naar hoe we de straten en pleinen gendervriendelijk kunnen maken. We hebben hier werkgroepen over gehouden en in 2023 zullen we die plannen concreet maken. En we hebben bij de politie ook een aparte dienst voor slachtoffers van seksueel geweld. We zijn er nog niet, maar er is de laatste jaren toch al veel in stelling gebracht om seksueel geweld te bestrijden.

Waar komt uw politiek engagement vandaag? HADDIOUI: Dat is een lang verhaal. Toen ik van

school kwam, ben ik meteen, als achttienjarige, gaan werken in fabrieken, onder meer in de farmaceutische sector. Toen ik 23 was, brak er een staking uit. Ik herinner me nog goed dat een syndicalist op een fluitje blies, iedereen de machines uitzette en naar buiten ging. Dat moment zal ik niet snel zal vergeten. Ik begreep dat als je als arbeider het werk neerlegt, er ook geen productie meer is. Dat je als groep die macht hebt. Ik ben dan zelf syndicalist geworden bij de ACV-jongeren. Daarna haalde ik een master in de politieke wetenschappen. Het was de periode van de regering-Michel. En van Maggie De Block (Open VLD-minister van Gezondheid, red.). Eigenlijk ben ik door haar in de politiek gegaan. Vanuit een soort van verontwaardiging. Plots besliste ze om medische kosten niet meer meteen terug te laten betalen. Vooral mensen in de armoede werden erdoor getroffen.

“Hoeveel vrouwen met talent zijn niet met hun carrière gestopt door wat ze meemaakten? Dat is het grote drama”

Ik behoorde tot die groep. Rajae Maouane (voorzitter van Ecolo, red.) heeft me dan gevraagd om voor Ecolo op te komen. Ik kreeg meteen een goeie plaats voor de gemeenteraadsverkiezingen in Schaarbeek en kon schepen worden.

SIHAME HADDIOUI Schepen in Schaarbeek

We dachten dat u actrice was … HADDIOUI: Dat was ik ook. Ik was stand-upcome-

Zo bekeken hebt u een succesvol parcours achter de rug. Ik vraag dat ook omdat we intussen zien dat veel jongeren in Brussel het erg moeilijk hebben. Ze komen van school zonder diploma, vinden geen baan, sommigen belanden in de criminaliteit. Waar ligt dat aan?

HADDIOUI: Je moet van de cijfers vertrekken. Als

jongen van Arabische of Afrikaanse origine, met hetzelfde diploma, heb je veel minder kansen op de arbeidsmarkt dan jongens van een andere origine. Dat blijkt uit een studie van voormalig minister van Werk Didier Gosuin (Défi). Het is die discriminatie die we moeten aanpakken. Het is niet de enige reden, maar wel een belangrijke.

Hebt u dat zelf ook meegemaakt? HADDIOUI: In zekere zin wel. Ik droeg vroeger een

hoofddoek en er zijn me jobs geweigerd omdat ik die niet wou afleggen. Daarom ijveren we binnen het gemeentebestuur voor een afschaffing van het verbod op het dragen van religieuze tekens. We hebben hierover een werkgroep opgericht. Die ligt nu stil omdat er op het regionale niveau een debat over loopt.

Bent u optimistisch over de toekomst van Brussel? HADDIOUI: Dat is mijn plicht als politica. Je moet

vrolijk blijven in de strijd. Het is mijn levensmotto: la lutte joyeuse. Zelfs in dramatische omstandigheden. Als je niet meer kan lachen, is het moeilijk vol te houden.

in één dag: er is de hoofddoekenkwestie, er is seksueel geweld, er is de ongelijkheid … En ja dat kan polarisatie geven, bijvoorbeeld over het onverdoofd slachten, maar het is wel belangrijk om die debatten te voeren.

Nog een laatste vraag. Ik herinner me hoe u ons boos opbelde, aan het begin van uw schepenambt, omdat BRUZZ een artikel had gebracht over een ludieke actie van de Mortierbrigade in Schaarbeek. Het reclamebedrijf had figuren van prostituees aan de gevel gehangen om hardrijders te vertragen. U vond dat niet grappig. HADDIOUI: Ik ben er nog altijd boos over (lacht).

Natuurlijk snap ik de ironie wel, maar ik vond het iets typisch wat onder mannen is bedacht. Terwijl de vrouw nog maar eens als object te kijk wordt gezet. Wat niet wil zeggen dat ik de strijd voor de sekswerkers niet ter harte neem. Samen met Cécile Jodogne heb ik mijn schouders gezet onder de legalisering van het sekswerk. En dat is er nu. Dus, nee, ik behoor niet tot de groep feministen die tegen prostitutie is.

Maar hoe ziet u dat dan?

De vrijheid om een hoofddoek te dragen, en de vrijheid om voor sekswerk te kiezen is voor u één en dezelfde strijd?

HADDIOUI: We moeten, als Brusselaars, een

HADDIOUI: Inderdaad. Wat niet wil zeggen dat we

gemeenschappelijk verhaal schrijven. Een verhaal van samenleven waarbij iedereen zich in de stad aanvaard voelt. Maar dat verhaal schrijf je ook niet

niet tegen de uitwassen en criminele vormen moeten strijden, zoals bijvoorbeeld de mensenhandel.

« SI MOI, JE NE LE FAIS PAS, QUI D’AUTRE LE FERA »

“IF I DON’T DO IT, WHO WILL?”

Cela fait des mois que le collège des échevins de Schaerbeek est paralysé suite à une affaire #MeToo. L’échevine Sihame Haddioui (Ecolo) refuse d’être dans la même pièce que l’échevin Michel De Herde (Défi), qu’elle accuse d’agression sexuelle et dont elle exige la démission. Haddioui explique que la situation est très difficile mais qu’elle ne compte pas arrêter de se battre. Il ne s’agit pas uniquement d’elle, mais de toutes les femmes qui subissent de tels traitements. Elle explique aussi qu’elle s’est lancée dans la politique suite à son indignation. Sa devise dans la vie est « la lutte joyeuse », et elle trouve que les Bruxellois doivent bâtir une nouvelle histoire pour parvenir à une société dans laquelle tout le monde se sente accepté.

For months, Schaarbeek’s college of aldermen has been paralysed by a #MeToo affair and alderwoman Sihame Haddioui (Ecolo) has refused to meet with alderman Michel De Herde (Défi). She accuses him of sexual harassment and demands that he resigns. Haddioui tells us how difficult it has been but also about how she will not give up. It is not just about her but about all the other women going through similar things. She also says that it was indignation that made her get into politics. The ‘joyous struggle’ is her life motto and she believes that the people of Brussels must make a change and strive for a society where everyone feels accepted.

BRUZZ | SPREEKTIJD

dian en vertelde over mijn ervaringen als arbeidster. Later heb ik met TransfoCollect, en bij KVS en Ras El Hanout op de planken gestaan.

13 JULI 2022

I 13

VEEL INTERESSE VOOR VERRE TREINREIZEN, MAAR INITIATIEVEN BOTSEN OP HOGE KOSTEN EN BUREAUCRATIE

‘Zonder subsidies lukt de nachttrein niet’ Wie van een reis per slaaptrein droomt, raakt vandaag vanuit Brussel enkel in Wenen. En dan nog: liefhebbers moeten die rit maanden vooraf boeken. Aan een tekort aan interesse vanuit het publiek ligt het niet, maar toch komen andere slaaptreinen vanuit Brussel niet van de grond. — SARA DE SLOOVER

B R U Z Z | A N A LY S E

Begin 2020 zag het er allemaal zo veelbelovend uit. De opnieuw ingevoerde slaaptrein van Brussel naar Wenen was al na één maand zo succesvol dat het aantal ritten werd uitgebreid. Zweden schreef een aanbesteding uit voor een nachttrein tussen Malmö en Brussel. Intussen smeedden twee start-ups plannen voor een verbinding met Berlijn en Praag om in het Europees Jaar van het Spoor, 2021, aan te kondigen dat ze die samen wilden realiseren onder de merknaam European Sleeper. De Belgische start-up Ostende Vienne Orient Experience (OVOE) vroeg rijpaden – tijdstippen waartussen een trein een bepaald traject moet afleggen – aan naar Salzburg, Innsbruck en Milaan. Inmiddels blijft van dat positieve elan niet zo veel over. Na een coronapauze van bijna acht maanden keerden de Oostenrijkse pioniers van de slaaptreinrevival weliswaar terug naar Brussel, maar

het blijft voorlopig de enige nachttreinverbinding. Tussen al het enthousiasme en de realiteit op de perrons gaapt vooralsnog dus een diepe kloof. Geen enkele operator bleek bereid de kosten te dragen voor de verbinding Malmö-Brussel. Afgelopen mei kondigde European Sleeper voor de tweede keer aan dat de nachttreinen naar Berlijn en Praag worden uitgesteld. Er werd geen nieuwe begindatum gegeven. Ook OVOE zag deze zomer opnieuw af van nachttreinen.

ONDERLIGGEND PROBLEEM “Het ziet er momenteel niet goed uit,” bevestigt Alexander Gomme, woordvoerder van Back on Track Belgium, de vzw die ijvert voor een Europees nachttreinnet met Brussel als centrale ‘hub’. “Aan het onderliggende probleem, het slechte economische kader voor nachttreinen, is immers nog altijd niets veranderd. Het Europees Jaar van het Spoor bleek vooral een commu-

De nachttrein van Brussel naar Wenen zal vanaf eind 2023 dagelijks rijden, maar het is voorlopig de enige nachttreinverbinding vanuit Brussel. © BELGA

nicatiestunt. De Commissie had een nachttreinplan aangekondigd, maar dat bleek een lege doos.” “Tussen 2000 en 2019 is het nachttreinverkeer amper met één procent gegroeid, terwijl we met z’n allen veel meer zijn gaan reizen. Het aantal nachttreinen is met twee derde gedaald, en de gemiddelde lengte ervan is afgenomen.” Aan interesse ligt het niet. Een collega bij BRUZZ vertelt dat ze vijf maanden geleden al geen

“Een nachttrein inleggen in Europa is een wirwar van bureaucratie en regelgeving, en dat kost best veel tijd” CHRIS ENGELSMAN Medeoprichter nachttreinstart-up European Sleeper

13 JULI 2022

slaapcoupés meer kon boeken op de trein naar Wenen. “Hij is tot het einde van de zomer al helemaal volgeboekt,” bevestigt Kees Smilde, woordvoerder van reizigersorganisatie TreinTramBus.

TE WEINIG TREINSTELLEN Een groot struikelblok waar alle nieuwe start-ups nu tegenaan lopen, is het gebrek aan geschikte rijtuigen, zegt Gomme. “Ligwagens zijn in Europa niet meer geproduceerd sinds 1999-2000. Van slaapwagons – met betere bedden – zijn er wel nog kleine reeksjes gemaakt, maar dan vooral in opdracht van nationale spoorwegmaatschappijen.” European Sleeper zag zich precies daarom gedwongen om zijn slaaptreinen uit te stellen, klinkt het bij medeoprichter Chris Engelsman. “We onderhandelen nu met verhuurbedrijven. Die zijn er wel nog, maar ze zijn schaars. Zelf nachttreinen kopen is een goede

Ostende Vienne Orient Experience Naar de Oostenrijkse Alpen: eind 2022 Naar Noord-Italië: nog niet concreet ÖBB Naar Wenen: dagelijks (in plaats van drie keer per week nu) vanaf eind 2023 Via Mannheim naar Berlijn: eind 2023 European Sleeper Vanuit Brussel via Amsterdam naar Berlijn en Praag: voorjaar 2024 Vanuit Amsterdam via Brussel naar de Côte d’Azur: zomer 2023 Verlenging naar Portbou aan Spaanse grens en dan later Barcelona (eventueel met overstap op Spaanse trein): eind 2023 begin 2024

investering, maar tussen aankoop en levering zit vier tot vijf jaar.” De Oostenrijkse spoorwegmaatschappij ÖBB heeft onlangs 33 nieuwe treinen besteld bij Siemens in München, vertelt Smilde. “Maar een nachttrein kost iets in de grootteorde van 25 miljoen euro. Dat zijn voor een start-up enorme kosten.” Om die reden heeft European Sleeper twee weken geleden voor de tweede keer aandelen vrijgegeven, voor een bedrag van 2 miljoen euro – de eerste keer waren de aandelen binnen het kwartier uitverkocht. “Nu dient het geld om het dossier goed voor te bereiden en de Europese Investeringsbank of een andere grote bank te overtuigen om ons geld te lenen zodat we kunnen investeren in rijtuigen,” zegt Engelsman. Commercieel is een lancering van de slaaptrein in het voorjaar van 2024 – een piekperiode voor

citytrips – daarna de beste keuze, zegt Engelsman. “Maar alleen als we een goede dienstregeling kunnen krijgen. Met die aanvraag zijn we nu al bezig. Een trein inleggen in Europa is een wirwar van bureaucratie en regelgeving, en dat kost veel tijd.”

voor een nachttrein van Amsterdam via Brussel naar Portbou aan de Spaanse grens, en Barcelona. “We bestuderen die,” verduidelijkt Engelsman. “Het zou best kunnen dat de reis in eerste instantie nog met een overstap gebeurt aan de Spaanse grens. Het is een voorbeeld van hoe ingewikkeld het is om een internationale treinverbinding te organiseren.”

CHARTERTREINEN “In de winterperiode leggen we met Sunweb al chartertreinen in tot aan de Franse skigebieden, en vanaf de zomer van 2023 hopen we samen een reguliere trein in te kunnen leggen tot aan de Côte d’Azur. Die verbinding moet dan eind 2023begin 2024 verlengd worden tot Portbou.” Wij zijn blij met iedere nachttrein die erbij komt, reageert Gomme. “Ook de gecharterde nachttreinen à la Greencitytrip.nl. Zij kunnen politici misschien overtuigen van het potentieel. Maar uiteindelijk willen wij rechtstreekse, reguliere verbindingen die het hele jaar door rijden.” Goedkopere rijpadvergoedingen alleen zijn niet de oplossing, zegt hij. “Er is ook de oneerlijke concurrentie met luchtvaartmaatschappijen, die geen btw of kerosinetaks hoeven te betalen, en het gebrek aan een gemeenschappelijk ticketingsysteem. Zonder stevige subsidies zal het niet lukken.” De overheid moet een startsubsidie geven, denkt ook Kees Smilde. “Alleen al richting Frankrijk is er een enorme markt.”

HOGE RIJPADVERGOEDING

OÙ SONT PASSÉS LES TRAINS DE NUIT ?

WHERE DID THE NIGHT TRAINS GO?

Een ander probleem: de kostprijs per treinkilometer om het Belgische spoor te mogen gebruiken is veel te hoog, zegt Gomme van Back on Track. Hij noemt een bedrag van 8,70 euro, al hangt de exacte kostprijs bijvoorbeeld af van het tijdstip en de hoeveelheid stations die worden aangedaan. “Pre-covid was dat het tweede hoogste bedrag in Europa. In Oost-Europa kost het minder dan een euro. Maar er is best wel politieke wil bij minister van Mobiliteit Georges Gilkinet (Ecolo, red.) om de nachttrein te stimuleren.”

Si vous rêvez de voyager en train de nuit, vous pouvez aller de Bruxelles à Vienne. Mais il aurait fallu réserver le voyage il y a des mois. L’intérêt du public ne manque pas, mais aucune ligne de nuit n’a encore vu le jour depuis. Les liaisons annoncées en 2023 et 2024, vers Berlin ou le sud de la France par exemple, se concrétiseront-elles ? « Le problème sous-jacent, à savoir le mauvais cadre économique des trains de nuit, n’a toujours pas changé », déclare Alexander Gomme de Back on Track, une asbl qui promeut un réseau européen de trains de nuit avec Bruxelles pour plaque tournante.

The only destination from Brussels for anyone dreaming of travelling by night train is Vienna. But then you should have booked the ride months ago. There is no lack of interest from the public, but it seems hard to set up night trains from Brussels. Will the connections announced for 2023 and 2024, to Berlin or the south of France for example, actually come true? “The underlying problem is the poor economics for night trains and that has not changed,” says Alexander Gomme of Back on Track, a non-profit organisation that promotes a European night train network with Brussels as its hub.

B R U Z Z | A N A LY S E

Aangekondigde nachttreinen in Brussel

Mede door die hoge vergoedingen verwacht Gomme niet dat de ÖBB al veel winst maakt op de succesvolle verbinding met Brussel. “Ik vermoed dat het voor de Oostenrijkers vooral symbolisch belangrijk was om drie keer per week een verbinding met de EU-hoofdstad in te leggen. In Duitsland mogen de Oostenrijkse locomotieven wel op het net rijden, en zijn er meerdere maatschappijen die treinbegeleiders verhuren. In België heeft de NMBS een monopolie. Ze rekent stevig door voor begeleiders en locomotief, net zoals voor de rijpaden.” Vanaf december 2023 rijden de ÖBB-nachttreinen vanuit Brussel en Parijs dagelijks, en zal een deel van de langere treinen afsplitsen richting Berlijn. “Ze maken een X-verbinding in Mannheim,” legt Gomme uit. “De delen richting Berlijn worden er samengevoegd, en die naar Wenen ook. Het is een manier voor de ÖBB om met zo weinig mogelijk locomotieven en rijpaden toch zo veel mogelijk rechtstreekse verbindingen aan te bieden, wat de treinen zeker rendabeler zal maken.” De hoge Belgische rijpadvergoedingen zijn ook een van de redenen waarom de nachttrein naar Malmö niet van de grond is gekomen, vermoedt Gomme. “Op het traject naar Brussel is een groot deel van de reis ongesubsidieerd. Toen de aanbesteding werd uitgeschreven, zat België net tussen regeringen in en kon het geen subsidie uitschrijven.” European Sleeper heeft afgelopen week een nieuw rijpad aangevraagd:

13 JULI 2022

I 15

MARC NOPPEN, CEO UZ BRUSSEL, IS NIET VERRAST DOOR DE STIJGENDE CORONACIJFERS

BRUZZ | INTERVIEW

‘De overheid heeft te weinig lessen getrokken uit deze pandemie’

De besmettingen en ziekenhuisopnames lopen weer op, en de nieuwe variant ‘centaurus’ klopt nadrukkelijk op onze deur: corona lijkt weer helemaal terug van eigenlijk nooit weggeweest. Toch is er geen reden tot paniek, zegt Marc Noppen, CEO van het UZ Brussel. “Maar dat we in het najaar weer een stevige golf krijgen, staat vast.” — TOM DE SMET, FOTO’S SASKIA VANDERSTICHELE

13 JULI 2022

Daarmee verwijst u uiteraard naar de coronapandemie. Die lijkt nu een nieuwe opstoot te kennen: we zitten weer aan een gemiddelde van meer dan honderd ziekenhuisopnames per dag in België. In Brussel is het aantal opnames in een week tijd bijna verdubbeld: van 7 naar 13 per dag. MARC NOPPEN: Een verrassing is dat niet. Bij het begin van de pandemie is perfect voorspeld dat we de komende jaren geregeld een opstoot van een coronavariant, een mutant van het oorspronkelijke virus, zullen kennen. Wat we nu meemaken, is dus perfect normaal, en zal de komende jaren nog gebeuren. De cijfers zijn geen reden tot paniek. De huidige dominante variant, omikron BA.5, is weliswaar bijna even besmettelijk als de mazelen, maar hij lijkt niet zo bijzonder ziekmakend. We hebben momenteel hier in het UZ 35 covidpatiënten, de helft van hen door corona, de helft met. Niemand van hen ligt op intensieve zorg. We hebben wel een paar patiënten op intensieve gehad onlangs, maar die konden vrij snel weer naar de gewone zorg. Als ik kijk naar Portugal, dat als eerste een zomerpiek kende, dan is mijn verwachting dat we ook hier in België en Brussel snel naar een laag plateau zullen gaan. Belangrijk is vooral dat we ons nu wapenen tegen de volgende, grotere golf, die volgens statistische modellen in het najaar – allicht de eerste helft van oktober – op ons afkomt.

BRUZZ | INTERVIEW

weeënzestig is hij intussen, maar Marc Noppen – sinds 2006 als CEO verantwoordelijk voor de circa 3.800 medewerkers van het UZ Brussel – gaat nog elke dag met veel plezier naar zijn kantoor. “Op een gewone dag werk ik de klok rond,” zegt hij. “Van 7 tot 7. Al durven de avonden weleens uit te lopen. Zo heb ik vanavond nog een meeting. In de week woon ik in Brussel, in het weekend trekken mijn vrouw en ik naar zee. Al schiet dat er tegenwoordig vaak bij in, door spreekbeurten die ik geef of symposia die ik moet bijwonen. Maar ik doe het nog altijd graag. Als lijf, leden en geest meewillen, en de raad van bestuur gaat akkoord, blijf ik CEO tot aan mijn pensioen. Ik amuseer me, al waren de voorbije twee jaren pittig.”

Zullen we dan weer geconfronteerd worden met volle ziekenhuizen, overlegcomités en de herinvoering van maatregelen?

▼

NOPPEN: Dat valt niet te voorspellen, omdat we niet weten welke variant dan dominant zal zijn. Maar het is best mogelijk, als die variant leidt tot meer ziekenhuisopnames en meer mensen op intensieve, dat we weer naar maatregelen zullen moeten grijpen. Dat kunnen bijvoor-

13 JULI 2022

I 17

▼

MARC NOPPEN, CEO UZ BRUSSEL, IS NIET VERRAST DOOR DE STIJGENDE CORONACIJFERS

beeld mondmaskers op het openbaar vervoer zijn. Maar laten we niet te pessimistisch zijn: we beginnen in september met een nieuwe boostercampagne. En we weten dat heel wat overlijdens en ernstige ziektes daardoor vermeden kunnen worden.

makkelijk mogelijk’. Sommige van uw confraters formuleren de dingen wel heel kort door de bocht. Mensen lezen dan enkel de kop en denken: ‘Wat een fascist, die Noppen’. Ik heb het toch een paar weken mogen uitzweten.

Wat die vaccinaties betreft, heeft Brussel geen al te beste reputatie: de vaccinatiegraad ligt hier een pak lager dan in Vlaanderen. Vlaamse politici haalden dat in het verleden nadrukkelijk aan.

Hebben onze overheden geleerd uit de voorbije twee jaar? Zijn we klaar voor een stevige nieuwe coronagolf?

BRUZZ | INTERVIEW

NOPPEN: Ik kijk daar als wetenschapper naar, niet

als politicus. Eigenlijk is Brussel de enige grote stad in België. Alleen Antwerpen komt wat in de buurt. En daar zie je net hetzelfde: Antwerpen scoort qua vaccinatiegraad ook een pak lager dan het Vlaamse gemiddelde. Die lage graad is een stedelijk fenomeen, het gevolg van een concentratie van mensen van verschillende afkomst en met verschillende talen, waardoor ze moeilijker te bereiken zijn. Belangrijk is dan vooral dat je bij de meest kwetsbare groepen een vaccinatiegraad van tachtig procent of hoger haalt, en dat heeft Brussel gedaan. Dus ben ik vrij gerust in die vierde prik. De jeugd bereiken zal opnieuw moeilijker zijn in Brussel, maar dat vind ik relatief minder belangrijk, als de kwetsbare groepen voldoende beschermd zijn.

U was in de zomer van vorig jaar even groot nieuws in België met uw uitspraak ‘we moeten het de niet-gevaccineerden zo moeilijk mogelijk maken’. Staat u daar nog steeds achter? NOPPEN: Ik deed die uitspraak in het Canvasprogramma Terzake, in een bepaalde context én terwijl ik bij ‘zo moeilijk mogelijk’ met mijn handen aanhalingstekens maakte. De dag daarop stond de uitspraak zonder die context als kop in sommige kranten. Gevolg: letterlijk duizenden haatberichten. Wat ik in die uitzending zei, was: zorg ervoor dat wie als gevaccineerde op café of naar de cinema wil gaan vlot binnengeraakt. De anderen moeten een negatieve test hebben, wat meer inspanning vergt. Daar sta ik nog altijd achter, en het is uiteindelijk zelfs een tijdje in vrijwel alle landen het beleid geworden, met de coronapas. Eigenlijk had de krantenkop moeten zijn: ‘Maak het leven van de gevaccineerden zo

NOPPEN: Ik vrees ervoor. Er is een zekere coronamoeheid opgetreden, niet alleen bij de mensen, maar ook bij de overheid. Ze heeft nu ook andere katten te geselen, met de oorlog in Oekraïne en de inflatie. Bovendien is het geheugen kort. We vergeten snel de goede voornemens die op piekmomenten gemaakt zijn. Dat merk ik nu toch bij heel wat beleidsmakers. Voor mij is de belangrijkste les van de voorbije twee jaar dat je in uitzonderlijke tijden een noodtoestand moet kunnen uitroepen. Dat kan momenteel niet in België. Wat de politici in ‘virale vredestijd’ hadden moeten doen, is een parlementair debat organiseren over wanneer we de noodtoestand kunnen uitroepen: een oorlog, een grote terreuraanval, maar dus ook een pandemie. Tijdens zo’n noodtoestand kan je overschakelen van het klassieke overlegmodel dat we vandaag hanteren naar een crisismodel. Je moet in zulke crisissituaties naar een zeer korte commandostructuur gaan met volmachten, waarbij het parlement een uitvoerende bevoegdheid geeft aan de regering of een cel van de regering aangevuld met experts. En laat die snel handelen. Beslissen is in zulke gevallen altijd beter dan niet beslissen, zelfs al is de beslissing fout. Ik heb daar urenlange discussies met politici over gehad, maar men blijft hangen in interministeriële conferenties die eerst zullen overleggen over wanneer ze zullen overleggen over wat ze zullen overleggen. Zo verlies je veel tijd en kom je tot een soort koehandelcompromis, waarbij de ene de restaurants openhoudt en de andere de scholen sluit. Ik had gehoopt dat men dat intussen toch had geleerd. Helaas. De overheid heeft te weinig lessen getrokken uit deze pandemie.

“Een mug met mensen die geen Nederlands spreken: dat is niet alleen onbeleefd, het is gewoon slechte geneeskunde” MARC NOPPEN CEO UZ Brussel

13 JULI 2022

Marc Noppen 62 jaar Geboren in Luik, uit Limburgse ouders Studeerde geneeskunde aan het LUC (nu UHasselt) en de VUB Pneumoloog Sinds 2006 CEO van UZ Brussel Woont in de week in Brussel, in de Vijfhoek

Bij een stevige nieuwe golf komt er ook weer druk op het ziekenhuispersoneel te liggen. Het UZ kwam vorige week in het nieuws omdat kankerpatiëntjes niet meer opgenomen konden worden door personeelstekort. De zorg kampt daarnaast al een tijdje met een grote personeelsuitval. Hoe gaat u daar als CEO van een groot ziekenhuis mee om?

“Voor mij is de belangrijkste les van de voorbije twee jaar dat je in uitzonderlijke tijden een noodtoestand moet kunnen uitroepen. Dat kan momenteel niet in België” MARC NOPPEN

ons personeel, door hen gratis smoothies te geven bijvoorbeeld. Door al die maatregelen hebben we een erg grote betrokkenheid en relatief weinig uitval gehad. Het jaarlijkse ziekteverzuim ligt op zes procent, in het coronajaar 2021 was dat zeven procent. Al waren er wel piekmomenten van vijftien procent, bijvoorbeeld omdat heel wat dokters en verpleegkundigen zelf besmet waren. Ja, dan kan je natuurlijk niet anders dan activiteiten stopzetten.

Leidt dat personeelstekort ook tot een minder kwalitatieve zorg? U maakte zich onlangs druk over een Nederlandstalige patiënte die gevallen was en naar het Erasmusziekenhuis werd gebracht. De familie werd niet ingelicht wegens de taalbarrière. Ze overleed uiteindelijk zonder familie rond haar bed. NOPPEN: Ik vind dit een groot probleem.

Brussel is een meertalige, kosmopolitische stad, met veel taalgemeenschappen, maar er is geen lingua franca. Ook het Frans niet. In veel horecazaken word je tegenwoordig in het Engels aangesproken. Het is een moeilijk, complex verhaal, maar ik vind het niet meer dan normaal dat je in je eigen taal wordt aangesproken, zeker als je in een levensbedrei-

Tot slot: moeten we ons zorgen maken over het apenpokkenvirus? NOPPEN: Ik ben een pneumoloog, ik ben geen specialist inzake dit virus. We hebben hier in het UZ enkele gevallen gehad waarbij alles goed verlopen is. Het gaat om kleine aantallen en wereldwijd relatief weinig overlijdens. Ik maak me geen zorgen. Maar het bewijst: ook in de toekomst zullen we nog met pandemieën te maken krijgen. Een reden temeer om lessen te trekken uit de coronapandemie.

« LE GOUVERNEMENT N’A PAS ASSEZ TIRÉ DE LEÇONS DE CETTE PANDÉMIE »

“THE GOVERNMENT HAS NOT LEARNT ITS LESSONS FROM THE PANDEMIC”

Marc Noppen est le directeur général de l’UZ Brussel depuis seize ans, et entend le rester jusqu’à sa retraite. Dans cette interview, il revient sur les années corona et constate que les autorités n’en ont pas pris de la graine. « On s’attarde dans des conférences interministérielles à discuter de quand on va discuter de ce qu’on va discuter. » Il n’est pas trop préoccupé par les chiffres de la Covid actuels, mais M. Noppen affirme qu’une vague plus importante arrivera à l’automne. Il n’exclut pas la réintroduction de certaines mesures. « Mais ne soyons pas trop pessimistes : nous démarrons une nouvelle campagne de vaccination en septembre. Et un grand nombre de décès et de maladies graves peuvent être évités grâce à ça. »

”For sixteen years, Marc Noppen has been CEO of the UZ Brussel and he intends to remain in post until his retirement. In this interview, he looks back on the past Covid years and notes that the authorities have not learnt many lessons. “People end up in inter-ministerial conferences that first need to discuss when they are going to discuss what they are going to discuss.” The current Covid numbers do not worry him too much, but Noppen says that there will definitely be a bigger wave in the autumn. He does not rule out the reintroduction of certain measures. “But let’s not be too pessimistic: we are starting a new booster campaign in September. And we know that that will avoid many deaths and serious illnesses.”

NOPPEN: We hebben bij het begin van de pandemie snel ondersteunende maatregelen genomen. Zo waren er heel wat acties om onze personeelsleden te laten merken dat we hun inzet waarderen. Daarnaast gaven we ondersteuning, met een team van experts die gespecialiseerd zijn in veerkracht, stress en burn-outs. En we werken aan de gezondheid van

gende situatie zit en spoedeisende hulp nodig hebt. Een mug met mensen die geen Nederlands spreken: dat is niet alleen onbeleefd, het is gewoon slechte geneeskunde. Het verhoogt de kans op sterfte, dat is wetenschappelijk bewezen. We moeten systemen bedenken waarbij iedereen in zulke situaties in zijn of haar taal geholpen kan worden. Het UZ zet daar ook zwaar op in: we hebben vijftig nationaliteiten in huis. Die mensen kunnen we bellen als het nodig is. Zo hebben we nu twee Oekraïense personeelsleden. Wel, die zetten we soms ook in als tolk. Ik vind dat niet meer dan normaal.

BRUZZ | INTERVIEW

CEO UZ Brussel

13 JULI 2022

I 19

Chou de Bruxelles

‘Kinderen praten in de lagere school al over bitcoins’ Met RISE ontwikkelde het team van de 23-jarige Brusselaar Morgan Wirtz de eerste Belgische bank voor tieners, die jongeren al doende financiële basisbeginselen wil bijbrengen. Een universitair diploma achtte hij daarvoor niet nodig. “Met mijn studies stoppen was de gemakkelijkste beslissing die ik ooit heb genomen.” — ANDY FURNIERE, FOTO IVAN PUT

BRUZZ | PORTRET

Steve Jobs, Mark Zuckerberg, Bill Gates: het zijn de voor de hand liggende namen van ondernemers die de universiteit verlieten om zich met groot succes in het werkelijke bedrijfsleven te storten. Morgan Wirtz volgt dat voorbeeld, maar kijkt persoonlijk vooral op naar de Ierse wonderboy John Collison. Die zette zijn studies aan de Amerikaanse Harvard-universiteit stop om volledig te focussen op de betaaldienst Stripe, waarmee bedrijven online betalingen kunnen accepteren. Het legde hem geen windeieren:

werd hij onlangs opgenomen in de prestigieuze ‘30 under 30’-lijst, waarmee zakenblad Forbes talentvolle ondernemers en leiders onder de dertig in de kijker zet. Maar daar gaat de Brusselaar nuchter mee om. “Het is vooral een bevestiging dat onze missie zinvol is, dat mensen geloven in ons product.” Dat product is de eerste Belgische bankkaart en -app voor tieners: RISE. “Voor traditionele banken zijn tieners niet het kernpubliek, ze passen gewoon hun diensten voor hun volwassenen lichtjes aan.

“De specifieke financiële noden van jongeren verdienen aandacht: vaak krijgen ze zakgeld al digitaal” in 2016 was hij op 26-jarige leeftijd de jongste miljardair ter wereld. Het toeval wil dat Wirtz zijn idool enkele weken geleden ontmoette in Amsterdam. “We hadden eerder contact met Stripe en blijkbaar was zijn team onder de indruk van ons project,” zegt Wirtz trots. “Collison bleek een heel normaal iemand, met wie het gemakkelijk babbelen was. Volgens mij helpt die houding hem om, ondanks zijn status, toch op een goede manier een band te houden met zijn team. Daarnaast heeft hij duidelijk een enorme passie om zijn product te perfectioneren. Daar kan ik me helemaal in vinden.” Ook Wirtz zelf begint naam te maken in de ondernemerswereld. Zo 20

13 JULI 2022

Nochtans is er meer dan ooit aandacht nodig voor de specifieke noden van jongeren, nu financiën meer digitaal geregeld worden en kinderen vaak ook hun zakgeld digitaal krijgen. Bovendien zijn tieners vandaag heel erg bezig met geldzaken, we horen van leraren in basisscholen hoe kinderen honderduit praten over bitcoins bijvoorbeeld. Het probleem is dat ze dat doen zonder er veel over te begrijpen en er op school ook weinig over leren.” RISE’s missie is om 10- tot 18-jarigen financieel geletterd te maken, om zo het risico op geldproblemen later in hun leven te verkleinen. Via de app krijgen de jongeren op een simpele en speelse

manier advies over hoe in eerste instantie best te sparen, en later ook te investeren. Hun ouders houden wel de teugels in handen: ze kunnen het gedrag van hun kinderen controleren en bijsturen wanneer nodig. “Zodat de jongeren in alle veiligheid al doende met geldzaken om leren gaan. Dat is volgens ons de beste manier. Want er is dan wel al heel veel informatie over financiën beschikbaar voor jongeren, in artikels en video’s, maar die info bereikt hen veel te weinig.”

LEREN VAN HET WERKVELD Ook Wirtz leert het best al doende. Hij startte met managementstudies aan de Brusselse managementschool Ichec, maar gaf er al redelijk snel de brui aan. “Ik was toen al volop bezig met ondernemen en de theoretische aanpak aan de universiteit was niets voor mij. Ik leerde veel meer van de mensen in het werkveld. Stoppen met die studies was de gemakkelijkste beslissing die ik ooit heb genomen.” Na die beslissing richtte Wirtz snel zijn eigen marketingagentschap op, om zo de opstart van RISE te bekostigen. Nochtans zag het er lang naar uit dat het leven van Wirtz een heel andere kant zou opgaan. Tot voor enkele jaren was de Brusselaar een van de grootste zeiltalenten van ons land. Zijn vader, een amateurzeiler,

gaf hem de microbe voor het zeilen door. “Eerst moest ik er nochtans niets van weten, maar tijdens een vakantie aan het Comomeer in Italië raakte ik bezeten van de sport,” zegt Wirtz. “Ik verveelde me op dat moment enorm op de middelbareschoolbanken, met slechte punten als gevolg, en dankzij het zeilen kreeg ik eindelijk een doel. Ik ben erg competitief ingesteld, ik heb het nodig om me te concentreren op één domein en wil daar dan echt de beste in worden.” Dat lukte meer dan aardig. Eind 2018 werd hij met teamgenoot Henri Demesmaeker vicewereldkampioen in het Amerikaanse Miami. Waarna hij abrupt de sport vaarwel zei. “Ik besef dat dat misschien raar overkomt, maar ik had op dat moment al heel duidelijk beslist om voor het RISE-verhaal te gaan. Ik ben blij dat ik op een hoogtepunt afscheid heb kunnen nemen.” Of hij nu soms nog in een zeilboot stapt? Wirtz glimlacht: “Heel erg zelden, hoewel mijn vader het me dikwijls vraagt en ik nog steeds hou van de sport. Het probleem is dat ik besef dat ik niet op hetzelfde niveau kan zeilen als voorheen. Het voelt gewoon slecht om te zeilen zonder er de volle honderd procent voor te gaan. Ik haat mezelf daar soms voor (lacht)."

LA BANQUE POUR LES ADOS

BANKING FOR TEENAGERS

L’équipe du Bruxellois de 23 ans Morgen Wirtz a développé RISE, la première banque belge pour adolescents, qui vise à enseigner les bases de la finance aux jeunes. Malgré son jeune âge, Wirtz en est déjà à sa deuxième carrière, après avoir été champion de voile. Tout comme son idole, l’entrepreneur irlandais John Collison, il a arrêté ses études pour se focaliser sur son entreprise. Et avec succès : récemment, il figurait sur la prestigieuse liste des « 30 under 30 » du magazine Forbes.

With RISE, the team around 23-year-old Morgan Wirtz from Brussels set up the first Belgian bank for teenagers, which aims to teach young people financial basics by doing. Despite his young age, running a business is Wirtz’ second career and until a few years ago, he ranked among the world’s best young sailors. Like his idol, Irish entrepreneur John Collison, he dropped out of university to focus on his business. He is already making a name for himself: he recently won a spot on the prestigious “30 under 30” list of the American business magazine Forbes.

Morgan Wirtz 23 jaar, geboren in Ukkel, waar hij momenteel ook woont Was een toptalent in de zeilsport. Hij werd op zijn 19e vicewereldkampioen, waarna hij stopte Liet zijn managementstudies vallen om zich volledig te richten op zijn onderneming RISE, een digitale bank gericht op tieners Veroverde een plekje in de prestigieuze ‘30 under 30’-lijst van het Amerikaanse zakenblad Forbes

Reportage

SAINCTELETTEPLEIN WORDT CONFLICTVRIJ

B R U Z Z | R E P O R TA G E

‘Ik reed er ooit Pascal Smet bĳna omver’

13 JULI 2022

Vanaf vrijdag krijgen fietsers aan het Saincteletteplein een ‘eigen’ groen licht. De verkeerslichten worden er zo afgesteld dat fietsers conflictvrij kunnen oversteken tussen de Koolmijnenkaai en de Havenlaan. De echte heraanleg laat nog zeker drie jaar op zich wachten. “Dit is een draak van een verkeersplein.” — EVA CHRISTIAENS, FOTO’S BART DEWAELE

Die dagelijkse wirwar voor fietsers, stepgebruikers en automobilisten heeft al flink wat ongevallen tot gevolg gehad. De lokale politiezone telde er 21 in de afgelopen tweeënhalf jaar: gemiddeld een om de zes weken. In de helft van de gevallen vielen er gewonden. Bij zeven ongevallen waren (elektrische) fietsers of stepgebruikers betrokken. Het plein sleept zijn onveilige imago al langer mee: in 2019 verkozen de BRUZZ-lezers Sainctelette, samen met het IJzerplein aan de overkant van het water, nog tot ‘het gevaarlijkste kruispunt van Brussel’.

B R U Z Z | R E P O R TA G E

en groen licht in de Havenlaan betekent voor fietsers: snel doortrappen met auto’s en bestelwagens in de rug. De ochtendspits aan het Saincteletteplein is een komen-en-gaan van pendelaars, ouders met bakfietsen, kleine bestelbusjes en grote vrachtwagens. Op ieders gezicht is diepe concentratie te zien. Soms vervelt die tot frustratie, want op het kruispunt op de grens van Brussel met Molenbeek zijn conflictsituaties nooit veraf. “Normaal gezien rij je als fietser rechts, maar als je hier oversteekt via de fietsersstrook, moet je plots links voorsorteren. Je moet altijd goed je hand uitsteken, want het is hier megagevaarlijk.” Anke Deblock uit Molenbeek fietst bijna elke dag over het Saincteletteplein. “Ik ga vaak naar het centrum. Dan is dit de snelste weg.” Verwarrend, zo noemt ze het kruispunt. “Autobestuurders moeten rechts voorsorteren, maar de meesten willen daarna links afslaan. Je weet: ik mag hier dan wel op een fietsersstrook staan, alle auto’s kunnen nog van ‘gedacht’ veranderen.” “Ik heb onlangs Pascal Smet (Brussels staatssecretaris, red.) bijna omver gereden. Hij kwam van rechts gefietst, terwijl ik groen had om rechtdoor te rijden,” vertelt Freya*, die aan het kanaal woont. Ze kruist het Saincteletteplein dagelijks met de wagen. “Ik moet wel, want ik werk buiten Brussel en ik heb geen alternatief.” Smet kwam er zonder kleerscheuren van af, maar de toon is gezet: “Blijkbaar doet iedereen op dat kruispunt maar wat, ook doorgewinterde fietsers,” zegt Freya.

DERTIG ZWARTE PUNTEN Merkwaardig genoeg is dit punt niet opgenomen in de lijst van dertig erkende, zwarte punten in het gewest. Op basis van die lijst bepaalt Brussels mobiliteitsminister Elke Van den Brandt (Groen) een groot deel van haar prioriteiten. De dertig zwarte punten worden één voor één aangepakt, al sinds de vorige legislatuur trouwens. Dat Sainctelette en het aangrenzende IJzerplein de gevarenlijst niet haalden, is op een bepaalde manier misschien ook goed nieuws, want die lijst is opgesteld op basis van officiële ongevallencijfers tussen 2010 en 2013. Aan Sainctelette vonden destijds dus minder verkeersongevallen plaats dan op de andere dertig punten. Het is wel een plek met veel “bijna-ongevallen”, zegt het kabinet-Van den Brandt. En die zie je niet opduiken in de statistieken. “Er zijn twee soorten onveiligheid: aan de ene kant het daadwerkelijk aantal ongevallen, maar aan de andere kant is er het onveiligheidsgevoel. Die zijn allebei belangrijk. Een gevoel van onveilig-

“Over de brug moet je tussen de tramsporen laveren of uitwijken voor de bussen. Dus doe ik meestal wat niet mag: een stukje over het trottoir en het zebrapad fietsen” JONAS MAES Bewoner van de Kaaienwijk ▼

Anke Deblock fietst bijna elke dag over het plein. “Een conflictvrij kruispunt is een megagoed idee,” zegt ze enthousiast.

13 JULI 2022

I 23

SAINCTELETTEPLEIN WORDT CONFLICTVRIJ

▼

“Je weet: ik mag hier dan wel op een fietsersstrook staan, alle auto’s kunnen nog van ‘gedacht’ veranderen” ANKE DEBLOCK Buurtbewoonster

B R U Z Z | R E P O R TA G E

heid kan fietsers evengoed een bepaalde plek doen vermijden,” zegt woordvoerder Pieterjan Desmet. “Ik heb er zelf nog geen ongeval zien gebeuren, maar het lijkt wel vaak zo dat er net iets gebeurd is,” vertelt fietser Anke. “Dan zie je iemand op het gras liggen met een auto ernaast of politie erbij.” “Je moet als fietser uit elke richting uit je doppen kijken,” zegt Jonas Maes, bewoner van de Kaaienwijk in de Vijfhoek. Zowel Anke als Jonas neemt uit veiligheidsoverwegingen regelmatig het voetpad. “Over de brug moet je tussen de tramsporen laveren of uitwijken voor de bussen. Dus doe ik meestal wat niet mag: een stukje over het trottoir en het zebrapad fietsen,” zegt Jonas. En sommigen gaan nog verder: automobiliste Freya plant zelfs een verhuizing uit Brussel. “Ik verlies dagelijks tien minuten van mijn werkdag aan dat kruispunt. Er hangt zoveel frustratie in de lucht, want iedereen wil daar zo snel mogelijk weg,” zegt ze. “Ik zit er vaak te vloeken op andere chauffeurs, maar ik denk dat gewoon niemand hier weet wat te doen. Het is echt een draak van een verkeersplein.”

VRIJE BAAN Maar er is ook goed nieuws: vanaf 15 juli wordt die draak wat getemd. De verkeerslichten worden

zo afgesteld dat fietsers vrije baan krijgen om het kruispunt over te steken en vanuit de Havenlaan linksaf te slaan, de brug over richting IJzer. Omgekeerd kunnen fietsers vanuit de Koolmijnenkaai zonder hijgende auto’s in hun nek oversteken naar de Havenlaan. Een conflictvrij kruispunt, heet dat. “Een enorme stap in de goede richting,” vindt Jonas Maes. “Megagoed,” zegt ook Anke. Conflictvrije kruispunten zijn in Brussel nog niet zo courant. Het voorbije jaar kreeg alleen het kruispunt van de Troonlaan met de kleine Ring zo’n nieuwe verkeersafstemming. Auto’s die uit de Troonlaan rechtsaf willen slaan naar de tunnels, moeten voortaan wachten tot het licht op rood springt voor de fietsers. Een evaluatie heeft minister Van den Brandt nog niet. “Het algemene veiligheidsgevoel is wel gestegen omdat veel conflictsituaties vermeden zijn,” vermoedt haar woordvoerder. “Het nadeel is dat de wachttijd van wagens in de Troonlaan langer is. Dat is het typische dilemma tussen verkeersveiligheid en vlotte doorstroming. Wij kiezen voor de veiligheid.” Bij actiegroep Heroes for Zero, die ijvert voor nul verkeersdoden in Brussel, zijn ze van oordeel dat de keuze voor doorstroming al te

vaak primeert in Brussel. “Dat de verkeerslichten aan Sainctelette worden aangepast, is een belangrijke en logische stap. Het moest eigenlijk al veel langer gebeuren,” zegt medeoprichter Kadri Soova. “Het is een snelle, gemakkelijke, goedkope oplossing voor verkeersveiligheid. Waarom zou je dat niet systematisch invoeren op veel meer plaatsen in Brussel?” Ze verwijst naar het dodelijke ongeval van eind juni aan het Redersplein. Een

MAKE-OVER VOOR BEIDE PLEINEN

Ook het IJzerplein zal verkeersveiliger gemaakt worden.

Verkeersfilter aan IJzerplein Het Saincteletteplein krijgt de komende jaren een make-over samen met het IJzerplein aan de overkant van het kanaal. In afwachting van de finale heraanleg is ook daar alvast in een tussenoplossing voorzien. Vanaf 16 augustus komt er een verkeersfilter aan de Handelskaai: auto’s mogen dan niet meer linksaf naar de Sainctelettebrug rijden. Iedereen wordt naar rechts gestuurd, recht de tunnels

2 FEBRUARI 2022

van de kleine Ring in. Wie toch het water over wil, moeten aanschuiven via de Ieperlaan of de Negende Linielaan. De aanpassing is deel van het circulatieplan van de Stad Brussel. Dat circulatieplan zal volgens een theoretische berekening gemiddeld twee procent meer verkeer naar de kleine Ring leiden. “In het begin verwachten we inderdaad een verhoging van de files

(zoals op de Negende Linielaan, red.), want mensen moeten zich aanpassen,” zegt Els Wauters, woordvoerder

van schepen van Mobiliteit Bart Dhondt (Groen). “Dat verkeer zoekt op lange termijn andere manieren, zoals

ook gebeurd is in Gent,” maakt ze zich sterk. In 2017 werd daar een gelijkaardig circulatieplan ingevoerd. Het verkeer op

VERTRAAGDE VERNIEUWING Wat zowel fietsers als autobestuurders verder vragen: eindelijk die langverwachte herinrichting van het volledige Saincteletteplein. “Die

de ringweg R40 was een jaar later niet enorm gestegen. Zowel het stadsbestuur als gewestminister Elke Van den Brandt belooft nog een reeks andere kruispunten aan te pakken. Van de dertig zwarte punten in het gewest hebben er nog tien geen enkele ingreep gehad. Twee worden alvast aangepakt via het Brusselse circulatieplan, twee andere wachten op de heraanleg van de Stalingradlaan. Voor de Bockstaellaan volgt binnenkort een grotere studie. Minister Van den

Brandt buigt zich nu nog over vier punten: het kruispunt van de Leopold II-laan met de Ribaucourtstraat in Molenbeek, de kruising van de Tervurenlaan met de Vorstlaan in SintPieters-Woluwe, het Schaarbeekse Daillyplein en ten slotte de Vlaamsepoort. “Daarna doen we voort met punt 31, 32 … op de lijst van zwarte punten. Of we bestellen een studie voor een nieuwe lijst,” zegt Van den Brandt. Die wordt dan gebaseerd op meer actuele ongevallencijfers.

verkeerslichten zijn een gemakkelijkheidsoplossing,” zegt buurtbewoner Freya. “Het vooruitzicht van nog langer aanschuiven in de Havenlaan vind ik moeilijk. Ik sta daar elke avond in de file met een kind van twee op de achterbank. Nog eens tien minuten extra verliezen, zou echt irritant zijn.” In de nieuwe plannen voor het kruispunt is er een fietspasserelle onder de brug. Zo zouden de fietsers de auto’s niet meer moeten kruisen.

LA PLACE SAINCTELETTE DEVIENT UNE ZONE NON CONFLICTUELLE

SQUARE SAINCTELETTE BECOMES CONFLICT-FREE

Vendredi, les feux de signalisation de la place Sainctelette seront paramétrés de façon à ce que les cyclistes puissent traverser le carrefour sans encombres entre le Quai des Charbonnages et l’avenue du Port. Il s’agit d’une solution provisoire car le réaménagement définitif du carrefour se fait attendre. Il y a en moyenne un accident toutes les six semaines à cet endroit, souvent avec des blessés. « Le sentiment d’insécurité joue un rôle important. Il pousse les cyclistes à éviter certains endroits », explique la ministre de la Mobilité Elke Van den Brandt (Groen). Les nouveaux feux rouges doivent améliorer la situation. Les intersections sans zone conflictuelle ne sont pas très courantes à Bruxelles. Seule l’avenue de la Couronne a été dotée d’un tel système en 2021. « Il s’agit d’une solution peu onéreuse pour plus de sécurité routière. Pourquoi ne pas les instaurer systématiquement ? », se demande le groupe d’action Heroes for Zero, qui lutte pour zéro victime dans la circulation. Les cyclistes et chauffeurs de la place Sainctelette quant à eux demandent plus de contrôles policiers.

On Friday, the traffic lights at Square Sainctelette will be set up to let cyclists cross between Koolmijnenkaai/Quai des Charbonnages and Havenlaan/Avenue du Port without having to watch out for other traffic. An interim solution to improve safety given that final reworking of the intersection still has not begun and there is an accident on Square Sainctelette about every six weeks, not seldom with someone getting hurt. “The feeling of insecurity is just as important. Not feeling safe can also make cyclists avoid a particular spot,” says mobility minister Elke Van den Brandt (Groen). The new lights should make things better. There are not very many conflict-free intersections in Brussels. Last year, only Kroonlaan/Avenue de la Couronne had the traffic lights adjusted like this. “It is a quick, inexpensive solution to make the roads safer. Why not introduce this in Brussels more systematically?” asks action group Heroes for Zero, which is working for zero road deaths. The cyclists and drivers on Square Sainctelette, are in their turn asking for more police checks.

B R U Z Z | R E P O R TA G E

vrouw van 70 werd toen op het zebrapad aangereden door een auto die linksaf sloeg. Ze hadden allebei groen. “Dat ongeval kon vermeden worden met conflictvrije lichten,” zegt Soova.

Maar de vergunning voor die plannen is pas in april dit jaar ingediend: drie jaar na de eerste voorstelling ervan. Met een vergunning op zak kunnen de werken dan ten vroegste volgend jaar beginnen. Minister Van den Brandt wijt de vertraging aan personeelstekorten bij Brussel Mobiliteit. Onder meer de projectleider viel langdurig uit en werd niet vervangen. “Ook Covid heeft het participatieproces dat voorzien was vertraagd,” zegt haar woordvoerder. “En de grootste vertraging kwam door de brand vorig jaar (in een technische koker van de brug, red.). Het was onzeker of de brug wel kon blijven staan.” Volgens de krant De Standaard is er ook interne tegenstand bij Brussel Mobiliteit. Enkele ambtenaren zouden tijdelijke projecten, zoals conflictvrije lichten, als ‘verloren’ werk beschouwen. Ondanks alle vertraging mikt Van den Brandt nog altijd op 2025 als deadline voor het vernieuwde Sainctelette- en IJzerplein. In de tussentijd rekent ze voor de verkeersveiligheid op de nieuwe lichten. Nu nog hopen dat alle weggebruikers zich eraan houden. “Ik zie er vaak cowboys door het rood rijden,” zegt buurtbewoner Jonas. “Volgens mij moet de politie gewoon meer controleren,” zegt Freya, die eens beboet werd op de busstrook en sindsdien keurig in haar baanvak blijft. “Natuurlijk primeert de veiligheid van de zwakke weggebruiker, maar het belangrijkste is dat iedereen zich aan de regels houdt.” Van den Brandt kijkt voor extra politiecontroles naar de lokale politiezone Brussel-Hoofdstad-Elsene. Die kon nog niet reageren. (*) Freya is een schuilnaam. Echte naam bekend bij de redactie.

13 JULI 2022

I 25

DRIE BRUSSELAARS TIPPEN HUN FAVORIETE VAKANTIEBOEKEN

‘Ik ontdekte dit boek op Tiktok’ De Brusselse bibliotheken stillen ook dit jaar de boekenhonger van de Brusselaar, of die nu thuis vakantie neemt of andere oorden opzoekt. Dat doen ze aan de hand van tips van negentien Brusselaars. Drie van hen stellen u hun topboek voor.

BRUZZ | TIPS

ouda is 22 en studeert logopedie. Letters en lezen zijn de rode draad door haar leven. Ze is kind aan huis in bib Sophia (Schaarbeek) en richtte er ‘Bookish Anonymous’ op, een boekenclub voor jongeren.

Je tipt ‘Liefde van A tot Z’, Waarom heb je dit boek gekozen? HOUDA: Ik lees heel veel fantasyboeken, maar daarin wordt mijn gemeenschap niet echt vertegenwoordigd. Ik herken mezelf er niet echt in. Voor dit project wou ik graag een soort roman lezen waarin dat wel kon. Ik ontdekte Liefde van A tot Z op TikTok. Daar zag ik een afbeelding van de cover (van de Engelse versie, red.). Niet alleen stond er een hoofddoek op, ik heb nét dezelfde hoofddoek! Daarna zag ik dat het een romantisch boek was. Ik dacht: ‘Liefde en een hoofddoek, let’s try it!’ en ben blij met mijn keuze, want ik vond het heel mooi!

Waarover gaat het boek? HOUDA: Het gaat over twee jongeren, Adam en

Zayneb, die elkaar tegenkomen op de luchthaven en verliefd worden. Ze vertellen in het boek elk hun eigen verhaal. Zayneb heeft het vooral over de discriminatie die ze ervaart op school vanwege haar hoofddoek. Daar herkende ik me zo hard in! Ze vertelt over hoe bepaalde leerkrachten haar onrechtvaardig behandelen en aanspreken, enkel omdat ze een hoofddoek draagt. Ik vond het mooi, maar ook droevig dat ik mezelf hier zo in herken, omdat het betekent dat ik niet de enige ben die hiermee moet omgaan. En dat het dus overal ter wereld gebeurt. Sommige lezers zouden Zayneb misschien wat dramatisch vinden, maar wat zij meemaakt, is mijn realiteit. Aanvankelijk begrijpt Adam, die ook moslim is, Zayneb niet zo goed. Maar gaandeweg verandert 26

13 JULI 2022

dat. Adam stelt zich open en empathisch op en daardoor begrijpt hij haar steeds beter. Dat is ook wat mensen in het dagelijkse leven moeten doen: tijd nemen om te luisteren en de wil hebben om de andere te begrijpen, elkaar accepteren. Dat is voor mij een belangrijke boodschap.

Heeft het boek jouw kijk op de wereld veranderd? HOUDA: Ja en nee. Nee, want ik ben me bewust van

de discriminatie en ik weet ook dat mensen het op andere plaatsen zwaarder te verduren krijgen. In Frankrijk loopt het helemaal uit de hand. Daar worden moslima’s op straat soms zelfs aangevallen. Dat zie ik in Brussel niet gebeuren. Wat ik wel voel, is dat het niet makkelijk is om jezelf te zijn. Nochtans wordt overal verkondigd hoe belangrijk dat is. Maar voor mij is mezelf zijn mijn hoofddoek dragen. En dat aanvaarden mensen niet altijd. Het lezen van Liefde van A tot Z heeft mij aan het denken gezet. Ik heb besloten dat ik ga spreken over wat het betekent om een hoofddoek te dragen. Op dit moment ben ik volop bezig met mijn eerste, kleine, boekje waarin ik mijn eigen hoofddoek-experiences neerschrijf.

Wat hoop je de lezers mee te geven? HOUDA: Ik wil hen een inkijk geven in mijn leven

en laten zien wat het betekent om als jonge, Brusselse vrouw een hoofddoek te dragen. Daarbij ga ik ook de moeilijke momenten niet uit de weg.

HOUDA

“Ik ben volop bezig met mijn eerste, kleine, boekje met mijn eigen hoofddoek-experiences” Ik vertel echt cru wat ik heb meegemaakt. Op die manier hoop ik dat mensen mij beter begrijpen en zich open opstellen.

Behalve studente logopedie, fervent lezer én ondertussen ook schrijfster ben je ook de oprichtster van een boekenclub in Bib Sophia in Schaarbeek. Hoe ben je daaraan begonnen? HOUDA: Ik kom al in bib Sophia sinds ik vijf jaar

oud ben. Toen kon ik zelf nog niet lezen, maar mijn moeder nam me mee en las de boekjes voor die ik uitkoos. Het duurde niet lang of je kon me wekelijks in de bib vinden. Op de middelbare school las ik veel minder omdat het druk was op school. Maar ik ben echt een boekenverslaafde. Als ik lees, kan ik in mijn eigen wereldje kruipen.

HOUDA: We lezen elk seizoen zes boeken uit

zes verschillende genres. We hebben leden die voordien enkel thrillers lazen, maar nu ook graag eens een fantasyboek lezen. Ik wil blijven bijleren en ontdekken. Als je leest, hou je je geest open en dat is niet alleen goed voor jezelf maar ook voor je omgeving en bijgevolg voor de wereld!

Liefde van A tot Z S.K. Ali, Van Goor, 2020, 352 p.

Zayneb, de enige moslim in de klas, is niet slecht. Ze is kwaad. Als ze geschorst wordt, vertrekt ze naar haar tante in Doha, Qatar. Op het vliegveld ontmoet ze Adam, die ook naar Doha vertrekt. En dan? Dan volgt er een verzameling van wonderen en rariteiten.

LOREDANA MARCHI

“Mijn zus geeft me elk jaar een lijst met boeken” Loredana Marchi is directeur van het integratiecentrum Foyer. Ze werkt al meer dan 30 jaar in de wijken van Molenbeek en de kanaalzone. Diversiteit en inclusiviteit zijn voor haar zo vanzelfsprekend als de lucht die ze inademt en dat blijkt uit haar boekenkeuze. “Ik lees geen bestsellers maar eerder boeken die verband houden met mijn werk, over diversiteit, Brussel en bepaalde romans. Ik lees het liefst in het Italiaans, Frans of Nederlands. Romans lees ik vooral als ik op vakantie ben in Italië. Elk jaar geeft mijn zus me een lijst van een tiental boeken die ik absoluut moet lezen.” “Dit boek werd me geschonken door het hoofdpersonage zelf. Het Indisch-Zweedse koppel kwam op bezoek in het Migratiemuseum. Dat op zich is al een wonder. Het waargebeurde verhaal wordt ook op zo’n prachtige manier verteld. Het is een dromerige zoektocht naar de vrouw van zijn leven, maar tegelijkertijd een realistisch relaas over het Indische kastensysteem.”

Voormalig ambtenaar Jan De hing (73) is kind aan huis in Muntpunt. Hij werkt er al jaren als vrijwilliger. Jan koos ervoor om de roman ‘Veranderen: methode’ van de Franse succesauteur Édouard Louis te lezen. Zijn keuze is niet toevallig: hij las alle andere romans van de nog piepjonge schrijver. “Pas rond mijn vijfentwintigste stak de leesmicrobe mij aan. Eerst leende ik boeken in de bib van Ganshoren en later in de Hoofdstedelijke Openbare Bibliotheek (HOB), nu Muntpunt. Intussen ben ik al jaren lid van boekenclub Leeslamp. We lezen en bespreken één boek per maand. Het leuke is dat we boeken lezen waar ik nog nooit van gehoord heb, maar die telkens ontzettend goed blijken te zijn. Zo lazen we onlangs de roman Het geweld van de hond van Thomas Savage, verfilmd door Jane Campion.” “Veranderen: methode is een aangrijpend, maar ook choquerend boek. Zo vind ik het frappant dat de schrijver nergens in het boek op zoek gaat naar liefde. Het is hem alleen te doen om aanzien. Dat neemt niet weg dat het een prachtig geschreven boek is.”

Welke boeken passeren bij jullie de revue?

“Pas rond mijn 25ste stak de leesmicrobe mij aan”

Ik begon het lezen echt te missen. Dus ging ik op zoek naar een boekenclub, maar ik vond alleen clubs voor volwassenen. Daarom heb ik er zelf eentje opgericht voor jongeren: ‘Bookish Anonymous’. Ik heb mezelf onder druk gezet om weer te lezen (lacht).

JAN DE HING

BRUZZ | TIPS

MEER LEZEN? Alle getuigenissen zijn terug te vinden op muntpunt. be/1stad19boeken. Elke zaterdag van de zomervakantie laten we een van hen aan het woord op BRUZZ.be

Veranderen: methode Édouard Louis, De Bezige Bij, 2022, 240 p.

Édouard Louis wil ontsnappen aan zijn verstikkende en achtergestelde jeugd in Noord-Frankrijk. Hij droomt ervan om rijk te zijn en op straat herkend te worden. Maar nu hij wereldwijd succesvol is, wil hij eigenlijk alleen maar in een hoekje blijven liggen, weg van alles.

Het wonderlijke verhaal van de man die van India naar Zweden fietste voor de liefde • Per J. Anderson, Boekerij, 2019, 285 p.

Het waargebeurde liefdesverhaal van PK, die op een tweedehandsdamesfiets een avontuurlijke reis maakt die hem door verschillende continenten voert voor de vrouw van zijn dromen. 13 JULI 2022

I 27

UNIZO LANCEERT MET DE STEUN VAN HET BRUSSELS HOOFDSTEDELIJK GEWEST HET ONLINE PLATFORM NAME & FAME

Me d i a h u

Besix

Ganshory

Justitiehuis Brussel zoekt 8 justitieassistenten (contracten bepaalde duur) Heb je interesse in het werken met daders, of heb je affiniteit met slachtoffers van strafbare feiten? Heb je zin om een maatschappelijke bijdrage te leveren en een (eerste) werkervaring op te doen in een justitiële context? Hou je ervan je sociale en communicatieve vaardigheden verder aan te scherpen? Vind je het spannend om terecht te komen in het nieuwe agentschap Justitie en Handhaving dat volop in ontwikkeling is? Aarzel dan niet om je kandidaat te stellen.

ONS AANBOD Wij bieden jou een tijdelijk contract aan van 12 of 18 maanden of een vervangingscontract. Je krijgt ook de kans om tijdens jouw tijdelijke tewerkstelling deel te nemen aan een selectieprocedure voor een contract van onbepaalde duur. Er is dus zicht op een duurzame tewerkstelling na deze 12 of 18 maanden. HOE SOLLICITEREN? Heb je interesse in deze vacature? Bezorg ons dan jouw CV, motivatiebrief en diploma voor 31 juli 2022 via e-mail (justitiehuis.brussel@vlaanderen.be). Heb je vragen over deze vacature? Neem dan contact op met Evelien Demuynck, evelien.demuynck@vlaanderen.be . Jouw talent is belangrijker dan je geslacht, gender, afkomst, leeftijd, geaardheid, handicap of chronische ziekte. Stel je kandidaat en bouw mee aan het diverse Vlaanderen van morgen!

Ma g a b e l

MEER WETEN?

Een expo met bite

Name & Fame Diversity in the picture! Op nameandfame.be ontdek je boeiende portretten op het vlak van diversiteit op de werkvloer. Het zijn stuk voor stuk inspirerende verhalen van bedrijven en organisaties op de Brusselse arbeidsmarkt. Op dit platform vind je ook advies, informatie en nuttige links om zelf aan de slag te gaan. HEB JE VRAGEN OF OPMERKINGEN M.B.T NAME & FAME? Of zet jouw onderneming in op diversiteit en wil je dit delen met de wereld op Name & Fame? Neem dan contact met onze adviseur:

samad.guessous@unizo.be

nameandfame.be

vlaanderen.be/vacatures

#SheDidI t

Walravens

De justitiehuizen staan in voor de begeleiding en opvolging van daders, de uitvoering van gemeenschapsgerichte straffen, de informatie en bijstand aan slachtoffers en hun na(ast)bestaanden, de bemiddeling tussen dader en slachtoffer alsook het uitvoeren van maatschappelijke onderzoeken voor de familierechtbank over de verblijfs- en de omgangsregelingen bij scheidingen.

0472 626 286

EXPO > 07.08.22

Culture. NL | FR | EN

‘Al deze energieën zien samenvloeien, daar doe je het voor’ BRUSSEL DRAAIT EEN NIGHT SHIFT IN EEN OOSTENDSE DROOMFABRIEK

Culture. Festival

Wie tijdens een wandeling door Oostende dacht plots naar FLOW te zijn geteleporteerd, zit er niet helemaal naast. De Molenbeekse droomfabriek Decoratelier, die eerder al het Anderlechtse openluchtzwembad in elkaar timmerde, trok zopas ook in de Koningin der Badsteden een constructie op. Die herbergt eind juli het event Night Shift, dat met cocurator Marie Umuhoza en een rist hoofdstedelijke kunstenaars opvallend Brussels kleurt.

— KURT SNOEKX, FOTO’S IVAN PUT

“

e eerste vraag die ze ons hier stelden, was: wat wat wil je hier doen dat je nergens anders kan?” vertelt Hervé-Clément Shema fluisterzacht in het cafetaria van Jeugdhuis OHK, waarin en waarrond eind juli drie dagen lang het multidisciplinaire evenement Night Shift buiten de lijntjes zal kleuren. “Het was een oproep om te dromen, en om dat onbegrensd te doen,” vervolgt hij. “Hier, in deze bijzondere context, maken we die droom tastbaar, geven we er een lichaam aan.” De grafische wizard uit Brussel, aan wiens brein doordeweeks de visuele communicatie van Jozef Wouters’ Molenbeekse droomfabriek Decoratelier ontspringt, maakt hier deel uit van een groep van dertig kunstenaars en collectieven die op de site van het voormalige stedelijke binnenen buitenzwembad van de Koningin der

Badsteden naar die Night Shift toe werken. Daar, net achter de Koninklijke Gaanderijen en naast het befaamde Thermae Palace Hotel, is nog heel even Jeugdhuis OHK gevestigd. Eind september gaat het door betonrot aangetaste gebouw tegen de vlakte. Een vooruitzicht dat een in het cafetaria passerende voormalige redder, die er in 1985 zijn brevet haalde en vandaag wat spullen voor zijn tentoonstellende dochter komt droppen, alvast een tikje weemoedig maakt. Met Night Shift wordt nog een laatste hoofdstuk toegevoegd aan de kroniek van die aangekondigde dood. Eentje dat barst van het leven. Van 26 tot 28 juli zullen curieuzeneuzen en verwonderaars drie avonden lang hun hart kunnen ophalen aan een carrousel van artistieke experimenten, vluchtige interventies, onwaarschijnlijke samenwerkingen en excursies naar

wat mogelijk is en te dromen valt. Tot die tijd worden de visioenen die daaraan ten grondslag liggen gedurende een residentie van een kleine maand gewekt, verkend, gekoesterd en verbeeld. “We bouwen op naar die driedaagse eind juli, ja, als je aan dat ‘bouwen’ voldoende waarde toekent,” vertelt Marie Umuhoza, de verantwoordelijke productie en communicatie van Decoratelier, die aanspoelde in Oostende als deel van het driekoppige curatoriële team – met Nele Keukelier en Vincent Focquet. “De residenties zijn begonnen, verschillende groepen kunstenaars zullen op verschillende tijdstippen arriveren, ze zullen met de ruimte en de context in dialoog gaan, een onderzoek opzetten naar hoe dat kan uitvloeien in een toonmoment, connecties maken met de anderen… Het is met andere woorden een proces dat vandaag al in volle gang is, en dat eind juli tegelijk zijn première en finale zal kennen.”

KRUISBESTUIVING “Dat proces is van een immense waarde en het is ongelofelijk om daar getuige van te zijn,” beaamt Nele Keukelier, coördinator van Gouvernement, het nomadische Gentse platform dat makers ondersteunt door ze in een speelse en empathische context voor kruisbestuiving en trial-and-error onder te dompelen en dat sinds 2018 Night Shift organiseert. “Het is gewoon zo bijzonder om iedereen te zien bloeien. Gisteren nog maar is hier een groep gearriveerd, en twee uur later waren ze al gesprekken aan het voeren en samen de omgeving aan het verkennen. Die drie avonden eind juli zijn heel erg lonend, maar dit, deze energieën zien samenvloeien, daar doe je het toch voor. Sorry, ik word er wat emotioneel

Onder een blauwe Oostendse hemel bouwen Elise ‘Tumba’ Kiambi, Marie Umuhoza en Brahim Tall aan hun ‘endless swirlende’ dromen.

of duurste werken vastkrijgen. Cureren is in essentie zorg dragen voor. Het gaat erom ruimte te creëren, mentaal en fysiek, om mensen in een context van vrijheid en mogelijkheden te laten werken, te laten experimenteren, de tijd te gunnen om soms ook te zien wat niet werkt. Het is investeren in mensen, niet in resultaten. Het is oog hebben voor heel normale maar o zo belangrijke dingen als een goed ontbijt, een propere plek om te slapen, een vergoeding… Die context is zo waardevol. In die zin is wat vandaag gebeurt even belangrijk als die driedaagse aan het eind van de rit.” “En elk deeltje van dat proces is van tel,” knikt Marie Umuhoza. “In mijn kindertijd tekende ik graag mandala’s. Met een soort kompas trek je

“Wat ik hier leer vloeit ook terug naar Decoratelier. Dit is geen nieuw boek dat ik schrijf, maar een post-it in het boek dat al openligt” MARIE UMUHOZA Curator Decoratelier en Night Shift

dan een eerste lijn op het papier. Een volgende creëert een mooie boog, nog eentje transformeert het beeld weer in een bloem en daarna krijg je een ster. Elke pennentrek voegt iets toe en brengt iets anders voort. Zo is het hier ook: elke geste draagt iets bij, en samen ga je naar een beeld dat complex, veelvormig en veelkleurig is.”

NATUURKRACHT “We wisselen zoveel uit met elkaar dat veel gewoon organisch verschijnt,” vertelt Marie Umuhoza. “Er is veel nieuwsgierigheid mee gemoeid, veel vertrouwen, veel energie en vibes waar we elkaar mee voeden. Energies are strong here,” lacht ze. Night Shift leunt in die zin dicht aan bij het ‘luidop bouwen’ van Jozef Wouters’ Decoratelier – het devies dat het bouwen in het ongewisse, zonder vooropgesteld plan huldigt, waardoor de dialoog de constructie wordt. Vandaag verraadt een nog steeds uitdijende constructie die door de Oostendse site meandert, ze opengooit, intieme hoeken creëert, een trap naar vele dromen bouwt en een tribune neerpoot in het buitenzwembad, die unieke, genereuze energie van de Molenbeekse droomfabriek, die ook al het Anderlechtse openluchtzwembad FLOW uit de grond stampte. Een energie die aan een tijdelijke context de kiemen voor een duurzame toekomst weet te ontfutselen. Het is die energie die ook in “natuurkracht” – zoals cocurator Vincent Focquet haar noemt – Marie Umuhoza schuilt. De in Nairobi, Kenia geboren dochter van Rwandese ouders, die midden jaren 1990 de genocide in hun thuisland ontvluchtten, groeide op in Brussel en Doornik, ging na haar middelbare school aan IHECS communicatie en aan de ULB een jaar journalis-

▼

van. (Lacht) Ook omdat we het met zoveel mensen doen, omdat het door al die handen en hoofden en harten, van kunstenaars en partnerorganisaties, is dat we hier nu zijn.” Die handen en hoofden en harten behoren behalve aan de dertig kunstenaars en collectieven, en co-organisatoren Gouvernement en Decoratelier, toe aan een dreamteam van culturele huizen dat ruggensteun en resources investeert. Zitten mee in het bad: VIERNULVIER (de voormalige Vooruit), De Studio, CAMPO, Toneelhuis, De Singel, OHK, KAAP, het TheaterFestival, Perpodium en Theater Aan Zee. Dat partnerschap kiemde in november 2020 in het gebouw van Opera Ballet Vlaanderen in Gent. Een editie van Night Shift stond toen in de steigers, maar die werden door de pandemie flink aan het wankelen gebracht. Een publieksmoment zat er niet in, werd al snel duidelijk, maar er waren kunstenaars, er waren fondsen en er was een iconisch gebouw voor de duur van een maand. Een fundering die werd aangegrepen om een oefening collectief denken en werken te houden, die enthousiasme losmaakte bij de organisatie, de partnerinstellingen en de kunstenaars. “Decoratelier verzorgde toen de scenografie, we hebben er Marie leren kennen en met haar eindeloze gesprekken gevoerd. En die zijn eigenlijk nooit meer gestopt. Ook omdat het voor mij toen duidelijk is geworden dat we ergens anders waren beland met Night Shift en dat we nooit meer zouden terugkeren naar vroeger, naar gewoon een avond programmeren,” vertelt Nele Keukelier. “Weet je, ik heb me lang verzet tegen de term ‘cureren’, omdat die vaak zo wordt verengd. Cureren gaat niet over de hipste namen

B R U Z Z | R E P O R AT G E

▼

BADSTAD DROOMT BRUSSELS

tiek en een master cultuurmanagement studeren, en belandde via een stage voor het Kunstenfestivaldesarts in 2020 – “het festival dat nooit plaatsvond” – en stoemelings in Decoratelier. “Het festivalcentrum lag toen in Molenbeek, en omdat ik veel met de betrokken organisaties zou gaan samenwerken, heb ik een dag vrij genomen van mijn stage om een ronde te maken, langs Centre Maritime, Maison de Jeunes, Recyclart… Mijn laatste halte was Decoratelier, dat ik tot dan eigenlijk alleen kende van de feestjes en Instagram-updates. Ik heb op die gekke bel gedrukt en toen Jozef opendeed, gezegd: ‘Hey, ik ben Marie, ik doe een stage bij Kunstenfestivaldesarts en ik wil je leren kennen, want wij gaan veel samenwerken.’ (Gniffelt) Jozef keek wat verrast maar heeft me binnengelaten en koffie gemaakt en we hebben bijna twee uur lang gepraat. Door corona is er toen geen vervolg meer aan gebreid, maar begin juli van dat jaar kreeg ik plots een sms: ‘Hey, Jozef van Decoratelier. Ik organiseer een festival. Op zoek naar iemand. Communicatie en productie. Betaalde job. Geïnteresseerd?’ Dat was voor Something When It Doesn’t Rain. En ik ben nooit meer weggegaan.” (Lacht) De studente, die zich op cultuurmanagement had gestort uit liefde voor de kunsten en uit een ontembare drang om na te denken over de dynamieken en manieren om gemeenschap te creëren rond artistieke en culturele evenementen, vond in Decoratelier bovenal een ruimte voor zichzelf. “Ik had het gevoel dat ik door wie ik ben, door hoe ik leef en denk en ben opgevoed, zou moeten accepteren dat ik overal een beetje een vreemdeling zou zijn. Wat ik bij Decoratelier onmiddellijk voelde was dat ik mezelf kon zijn en in interactie kon treden met mensen op mijn manier en niet zoals het hoort of voorgeschreven is. Die vrijheid van het zelf was iets wat me meteen heel erg raakte. Door jezelf te tonen, stel je je kwetsbaar op, en dat staat anderen toe om hetzelfde te doen. Die stukjes in mij, van ‘altijd een beetje de vreemdeling te zijn’, delen met anderen, kan hen helpen groeien en zo ook mij weer. Dat is iets wat heel dicht bij mij ligt: als je zorg draagt voor anderen, retourneren anderen die zorg ook. Als je mensen op hun gemak doet voelen, zullen zij dat ook bij anderen doen. Dat idee van delen, van een intentie waarop anderen kunnen voortbouwen, die ze kunnen voeden en bevragen, is heel aanwezig in Decoratelier.”

HARMONIE EN DISSONANTIE In Oostende neemt Marie Umuhoza ruimte in als Marie en niet als Decoratelier. “Al zal ik altijd een beetje Decoratelier zijn. Het is de plek waar mijn hart ligt, en wat ik hier leer – en dat is zoveel, op dagelijkse basis, over mezelf, over anderen, over kunst, over ruimte – vloeit daar ook weer uit. Dit is geen nieuw boek dat ik schrijf, maar een post-it in het boek dat al openligt.” “Ik ben deel van iets groters, niet groter dan mijzelf maar dan die ene daad die ik stel. Het gaat om interconnecties, om wat Jozef de rizomatische 32

structuur noemt. Om de ruimte rond en in en naast ons die tastbaar wordt. Alles wat we doen, vertrekt vanuit ruimte. Vanuit de ruimte van het atelier in Decoratelier, van de keuken, van Jozefs kantoor waar we voortdurend praten, van de koer waar kinderen uit de buurt komen spelen, van de nachtclub waar lichamen elkaar ontmoeten en muziek resoneert… Vanuit de mentale ruimte van voor het eerst gedachten uitwisselen met

“Cureren gaat niet over de hipste namen of de duurste stukken vastkrijgen. Cureren is zorg dragen voor, ruimte creëren, mentaal en fysiek” NELE KEUKELIER Coördinator Gouvernement en Night Shift

kunstenaars en zorgen dat ik hen vat en dat zij glimpen van ons vatten. Vanuit de ruimtes van zorg die we dagelijks en wekelijks bouwen met het team, met kunstenaars, met de publieken die we verwelkomen. Aan de basis ligt een geloof in oprechtheid, in een ecologie van netwerken, in wat er tot leven kan komen als je die netwerken water geeft.” Dat blijkt ook uit de artistieke bende in Oostende, die opvallend Brussels kleurt. Onder een blauwe hemel, waar de enige schaduw wordt geworpen door het ruiterstandbeeld van Leopold II dat boven de Koninklijke Gaanderijen opdoemt, worden plannen gesmeed, excursies gepland, samenwerkingen met open geest verkend. Er wordt gelezen, gezond, gelachen, getelefoneerd, gezoomd. En onze gesprekken met Marie Umuhoza, Nele Keukelier, Vincent Focquet en de aanwezige kunstenaars worden af en toe even zachtaardig als zorgzaam onderbroken door “je weet dat je mee mag aanschuiven aan tafel, toch?” en “ik heb je nodig, kunnen we straks nog even van gedachten wisselen?” Het is die zorg die de context maakt, getuigt de Brusselse kunstenaar Brahim Tall, die de residentiemaand graag zou afsluiten met een koor van zwarte Oostendenaars dat – “tussen harmonie en dissonantie, tussen eenheid tegenover een gemeenschappelijk doel en individualiteit in het manoeuvreren door de maatschappij” – een metafoor zou kunnen zijn voor de noise die inherent is aan activisme. “Ik

In het voormalige stedelijke zwembad van Oostende doet Decoratelier, waar doordeweeks curator Marie Umuhoza’s hart klopt, de tijdelijke architectuur oprijzen die Night Shift zal huisvesten.

ken Oostende niet goed, maar wat meteen voelbaar is, is dat het koloniale hier heel aanwezig is. Ik probeer daar niet op te focussen en van dat standbeeld een blinde vlek te maken in mijn gezichtsveld, maar echt blind kan je er niet voor blijven. Door met de zwarte gemeenschap hier, die op het eerste gezicht wat onzichtbaar is, te bouwen op die dissonantie, kan je op een levende manier spreken over dat levenloze standbeeld. Dat inwerken op de context is zoveel impactvoller dan het standbeeld een clown face te geven. En net daarom is deze concrete context belangrijk, van die diverse groep, van Nele en Marie en Vincent die tijd en middelen te geef hebben om te lezen en na te denken en te onderzoeken. En om te dromen ook – want hoe in godsnaam breng ik een lokaal koor samen?!” (Lacht)

MEDITATIE MET PLANTEN In de koelte van het cafetaria is de Schaarbeekse Pauline Mikó ondertussen druk in de weer met kabeltjes, elektroden en ander speelgoed. “Ik ben een beetje een geek, ja. (Lacht) Ik wil graag in de Japanse Tuin, een paar honderd meter hiervandaan, een performance creëren, een soort driehoek tussen de planten, mijn lichaam en de computer, die een soort abstracte en meditatieve elektronische muziek genereert. Zie het als een interessante en tegelijk wat trieste manier om te herconnecteren met de natuur, om via technologie terug te gaan naar een heel primaire verbon-

denheid waar we totaal van zijn losgezongen. Het is heel DIY, heel fragiel, heel speels. Ik ga zo meteen al eens kijken of het zingt.” “Wat me hier erg aanspreekt is het collectieve aspect,” vervolgt Pauline Mikó. “Dat we allemaal arriveren met onze praktijk en ervaring en een min of meer concreet idee van wat we willen doen, maar dat dat net zo goed onderhevig is aan transformaties ingegeven door de context en

contacten met elkaar. In die zin is dit één groot speelterrein, en heb ik in Tumba misschien al een nieuw speelkameraadje gevonden.” Schrijfster en spoken word-kunstenaar Tumba ofte Elise Kiambi kwam vanuit Antwerpen naar Oostende met de intentie om gegidste meditaties te organiseren. “Vaak bevinden we ons in een ruimte met zoveel anderen en we zijn niet altijd in staat om te begrijpen hoe we erdoor bewegen, waar we een plek hebben. Ik wijs mensen graag op de ruimte binnenin. Als ze meer in tune zijn met zichzelf, merk je dat het makkelijker wordt om de ruimte opnieuw te openen en te interageren met elkaar.” In Pauline Mikó’s verbindende ‘plantenmuziek’ vindt ze nu een mooie geleider voor die transformatieve performance. “Ik heb onlangs deelgenomen aan de schrijfresidentie van deBuren in Parijs, waar de verwachtingen, ook de mijne, heel groot waren. Daaruit, en uit de indruk die ik al eerder had van de performer die produceert en het publiek dat consumeert, is die meditatieve praktijk geboren. Om die verhouding om te keren en de blik van het publiek naar het zelf te richten. De schoonheid en de poëzie daarvan probeer ik in woorden te vatten. En daarvoor is deze context, waar de enige maar zo waardevolle verwachting is dat je opdaagt en ruimte deelt, heel geschikt. Ze staat me toe om in meditaties met de anderen hier te kanaliseren wat boven mij is, wat altijd in de lucht hangt en waar ik maar gewoon in hoef te duiken. Die kleine, onaffe momenten waarop je aan iets ontastbaars en vluchtigs raakt, krijg je in de wereld daarbuiten niet. Ook daarom is deze ruimte, deze tijd een zegen en een privilege.”

NIGHT SHIFT OOSTENDE 26 > 28/7, 18 > 0.00, in en rond Jeugdhuis OHK, Oostende, www.nightshiftoostende.be

BRUXELLES ORGANISE UNE PLAGE DE TRAVAIL À OSTENDE

BRUSSELS DOES A NIGHT SHIFT IN A DREAM FACTORY IN OSTEND

Aux Galeries Royales d’Ostende, ceux qui pensent avoir été téléportés à FLOW n’ont pas tout à fait tort. En effet, le Decoratelier de Jozef Wouters n’a pas seulement monté la piscine en plein air d’Anderlecht, cet été, il a également érigé une construction en bois à Ostende, sur le site de l’ancienne piscine intérieure et extérieure de la ville. Du 26 au 28 juillet, celle-ci abritera les rêves et expérimentations artistiques de l’événement multidisciplinaire de trois jours Night Shift, qui, avec la co-commissaire Marie Umuhoza, l’une des forces vives de Decoratelier, et une foule d’artistes de la capitale, revêtira des couleurs bruxelloises. « Mon cœur est au Decoratelier, mais ce que j’apprends ici – sur moi-même et sur les autres, sur ce que cet espace de soin peut signifier – va ruisseler. Je n’écris pas ici un nouveau livre, mais un post-it dans le livre qui est déjà ouvert. »

Anyone who thought that they suddenly had been teleported to FLOW at the Royal Galleries in Ostend are not entirely wrong. After all, not only did Jozef Wouters’ Decoratelier put together the open-air swimming pool in Anderlecht this summer, it also erected a wooden construction in the Queen of the Seaside Resorts, on the site of the former urban indoor and outdoor swimming pool. At the end of July, the wooden structure accommodates the dreams and the artistic experiments of the three-day event Night Shift, which, with co-curator Marie Umuhoza, one of the forces of nature behind Decoratelier, and a host of artists from the capital, has a strikingly Brussels feel. “My heart lies in Decoratelier, but what I learn here – about myself and others, about what this space of caring can mean – also flows back. I am not writing a new book here, but a post-it in the book that is already open.”

Culture. Photography

‘Photography is a way of connecting’ EN

Through the medium of an intimate photo exhibition, the Brussels-based photographer Renée Lorie invites us to dive into the life of Suzanne Verbeustel, her 93-year-old upstairs neighbour. — TOM ZONDERMAN

“Renée, I’ve been looking for you since yesterday. I’m not here this weekend, I’m going to Paris tomorrow, until Sunday night.” Thus read the message on a note that Renée Lorie’s upstairs neighbour Suzanne Verbeustel slipped under the door of Renée’s flat in Vorst/ Forest and which she then used that as the inspiration for a photo exhibition with the Local Fototek Foundation under the title “Je te cherche depuis hier.” “One day, when Vincen Beeckman from Fototek came around for a visit, he said: ‘I have been in this building before.’ He turned out to know Suzanne and told me about her photos. She has captured her whole life on film and has stacks of albums. Once, when she had me over for dinner, she showed us those albums and over time, the two of us developed a deep friendship. I wanted to do something with that.” Lorie took photos of Suzanne, and Suzanne of Lorie. Lorie also scanned the photos from Suzanne’s albums. During a weekend in August, you will be able to walk through Suzanne’s life, her flat and Lorie’s, on the basis of these photos. Suzanne will also leaf through her photo albums and telling about her life. “There will be pictures in the lift, but also in the rooms of our flats,” Lorie explains. “There will also be pictures of Suzanne on the ceiling in 34

my bedroom. It’s interactive, because you have to lie on my bed to look at them.” That sounds very intimate. “Definitely. Artists must constantly make themselves vulnerable. But it’s also kind of funny, and it fits with the Chambres d’amis concept that the Ghent museum S.M.A.K. once organised.” Elderly people are often relegated to the background in our society, their lives have been lived. It is the attention Suzanne gets that makes this exhibition so beautiful. “Suzanne is 93, but a very strong, healthy woman full of joie de vivre,” says Lorie. “She is passionate about art. She goes to operas, travels to Paris. She made me go with her to the Arts et Marges Museum. She has always remained curious and she is very social.”

THE OTHER AS A MIRROR For Lorie, there is a lot of “Je est un autre” content in this exhibition, by analogy with the French writer Rimbaud. “Everyone you meet in life is in some way a mirror. That is what people do almost automatically, look for landmarks. Suzanne has travelled a lot in her life, often to islands. Almost all my projects have a link to

islands. You always find authenticity there. People are often alone, but there is a sense of community. In the end, you go through life alone.” “Je te cherche depuis hier” is first and foremost also a social project. During her performance Suzanne will be interviewed by Andrine, another neighbour, and another one, Erien, does the recordings of the conversation. “The connection with the neighbourhood is important to Fototek. Photography is a great way to connect with people. I have worked in the social sector for many years and have also worked on some social-artistic projects, like Recyclart and Park Poetik.” For Lorie, photography is a means to show a bigger idea, rather than being a photographer in the classic sense of the word. “Photography is about capturing moments, anchoring the fleetingness of life. That’s why this project with Suzanne is so great. She sees her whole life passing by. But it is not an end point, it is a celebration.”

JE TE CHERCHE DEPUIS HIER 13 & 14/8, 14 > 18.00, Monnikenstraat 1 rue des Monies, Vorst/Forest, Facebook: The Local Fototek Foundatino

EEN RIJKGEVULD LEVEN

UNE VIE BIEN REMPLIE

De Brusselse fotografe Renée Lorie nodigt je uit om door het leven van haar onderbuurvrouw Suzanne Verbeustel te wandelen. De 93-jarige Brusseles nam haar hele leven lang foto’s, en heeft stapels albums vol momentopnames uit haar leven. In Je te cherche depuis hier, een foto-expo die Lorie samenstelde samen met het fotocollectief Fototek, toont ze foto’s in (slaap) kamers, in de lift en in de woonkamer. Verbeustel zelf doet een ‘performance’, terwijl ze door haar albums bladert vertelt ze over haar rijkgevulde leven.

La photographe bruxelloise Renée Lorie vous invite à parcourir la vie de sa voisine du dessous, Suzanne Verbeustel. Cette Bruxelloise de 93 ans a pris des photos toute sa vie et possède des piles d’albums remplis d’instantanés. Dans Je te cherche depuis hier, une expo photo que Lorie a montée avec le collectif de photographes Fototek, elle montre des photos dans des chambres, dans l’ascenseur et dans le salon. Mme Verbeustel fait elle-même une « performance », en feuilletant ses albums et en parlant de sa vie bien remplie.

BRUZZ | INTERVIEW The exhibition tells the story of 93-year-old Suzanne Verbeustel, neighbour and friend of photographer Renée Lorie.

You may also like

BRUZZ | INTERVIEW

CHOUK BWA & THE ANGSTRÖMERS

‘Sometimes the energy is just too strong’ EN

When French-Brussels producer duo The Ångströmers tune their vintage electronica to the Afro-Caribbean chants and polyrhythms of the Haitian voodoo club Chouk Bwa, it’s all hands on deck for soul and hips. — TOM PEETERS

The musical alliance that Brussels artists Frédéric Alstadt and Nicolas Esterle have forged with their Haitian brothers from Chouk Bwa is without a doubt one of the most penetrating and inventive artistic collaborations of recent years. The producer duo, operating as The Ångströmers, have tuned their vintage machines to the traditional voodoo rhythm of three vocalists and three drummers from the Caribbean. The two groups once found each other thanks to Michael Wolteche, 36

their current manager. He has set up a Zoom connection from a German B&B, where the group spent the night after a successful performance in Berlin. Alstadt: “At one point, he told me to listen to this incredible Haitian music group that performed ancient voodoo rituals on stage and was coming to Europe. Because I have this massive interest in traditional trance music, I did as he suggested. Not much later, Nicolas and I assisted them with their first recordings.”

Soon, the idea of mixing the energy from Haiti with the contemporary dub by these Brussels natives came up and when the group came back in September 2016, a performance at Café Central was immortalised on an EP. “Since then, we have been to Haiti where we were introduced to the local voodoo ceremonies.” A first album, Vodou Alé, was recorded at Les Ateliers Claus in Brussels. Performances at Womex, Roskilde and the Transmusicales in Rennes had caused some

euphoria, but then Covid struck. “All intercontinental traffic suddenly came to a halt and we had to postpone our tour that was supposed to blow everyone away,” Wolteche says.

POSSESSION The message is still there more than two years later. Spiritual Creole call-and-response chants and the abstract polyrhythmic cadence of drums evoke the traditional Kongo ceremonies without making them seem ridiculous. “We are not afraid to lose ourselves in this sort of bond, because our culture is so strong,” says Gomez ‘Djopipi’ Henris, one of the three drummers. “We also trusted Michael because

Storyboard WIDE VERCNOCKE But lovers of music have nothing to fear: “The big difference between a ritual in Haiti and a concert in Europe is that we don’t really evoke the spirits on stage. We only transfer that energy. For the real thing, you have to go to Haiti.” That does not prevent musicians and listeners from falling into a trance. “Sometimes the energy is just too strong,” says Jean Claude “Sambaton” Dorvil, the group’s lead singer. “But we guide everyone, provide an embracing environment.” European audiences seem to appreciate this uninhibited exchange of energy. “We find that we appeal to a young, open-minded urban

he had paid such close attention to our traditions.” That is also why, at first, computer rhythms and software were stubbornly avoided. “Anything that could interfere with the fluidity of the rhythm was out of the question. Little by little, a true dialogue developed. What I realise now is that this leads to the craziest atonal sounds, which to some extent are in keeping with their voodoo ritual.” “At home, our ceremonies often last several days,” says Maloune Prévaly, one of the choir members. “The lead singer summons the spirits. Amplified by the choir songs and the drums, they then take possession of the audience, who may or may not end up in a trance.”

audience. Our performances here are all about vitality, brotherhood and connection. They should not be regarded as mere entertainment. We want to make people dance, but not without offering them a genuine musical experience. We are not demonstrating anything, we are sharing something and look after it together.” To make it even more interesting, a new EP has just been released with a more compact sound: Ayiti Kongo Dub #1. Volume II will appear in November. “We wanted to explore the Kongo rhythms with two drummers and one voice,” says Esterle. “For that, we harked back to a tour from 2018, a more rhythmic style and more abstract beat. Call it our club-oriented side project. But do not worry, during the current tour we are playing the material with the whole gang.”

CHOUK BWA & THE ANGSTRÖMERS 28/7, 17.00, Recyclart Holidays, www.recyclart.be

BRUZZ | STORYBOARD

“On stage, we don’t really evoke the spirits. We just channel that energy and provide an embracing environment”

Aan de vooravond van de nationale feestdag kan je traditiegetrouw de benen losgooien op het grootste bal populaire van het land. Of je vlaggenstokhoofd, dat kan ook. BAL NATIONAL 20/7, 19.00, Vossenplein, www.balnational.be 37

Culture. Festival

ÉCOUTER DU CLASSIQUE EN SHORT OU EN ROBE D’ÉTÉ

‘Croire que les festivals d’été n’attirent que des jeunes est une idée erronée’

Deux ans et deux mois. C’est le temps que l’écrivain américain Henry David Thoreau a passé dans sa cabane au bord de l’étang de Walden, dans le Massachusetts, « dans les bois, à un mile de mon voisin le plus proche ». Le Walden Festival se limite à deux jours dans un cadre moins isolé, en plein quartier européen. Entouré de voisins. Bien que blotti dans le plus beau poumon vert de la capitale : le parc Léopold. — JASPER CROONEN

alden n’a vu le jour que l’année dernière, en 2021. Une première édition a pu avoir lieu en pleine crise Covid, mais avec des masques et des règles de distanciation. Pas tout à fait l’expérience que le festival visait. Car c’est ce que Walden veut être : un festival d’été où la musique classique occupe une place centrale, mais qui ose proposer une vaste programmation avec des excursions vers les musiques traditionnelles non occidentales, le jazz et les créations contemporaines. Walden est organisé sous les auspices du Festival de Flandre Bruxelles, et c’est donc le petit frère estival du KlaraFestival, le festival de musique tout aussi singulier qui enchante la capitale en mars. « Il manquait un festival où l’on peut aborder la musique classique de manière plus détendue », déclare le directeur Joost Fonteyne. « Notre expérience avec le KlaraFestival nous a appris que le public est parfois rebuté par les concerts qui se déroulent dans des salles au tissu rouge. Qu’il y a des gens qui recherchent un cadre informel pour écouter cette musique. Nous voulons répondre à ce besoin avec Walden. L’idée est de venir écouter de la musique classique avec la même décontraction que dans un festival pop. » Walden s’inspire de deux exemples étrangers, néerlandais : Wonderfeel et Oranjewoud. Deux recettes à succès qui prouvent que le public apprécie effectivement lorsque le répertoire classique sort de la sérénité de la salle de concert. Wonderfeel a affiché complet lors de sa dernière édition en 2021 ; Oranjewoud a battu son record le mois dernier avec plus de 10 000 visiteurs. Tous deux ont fait de la musique classique une sauce facile à digérer : les programmes sont délibérément courts, on alterne les genres, sous un soleil d’été radieux, on ose s’abandonner à Bach et Beethoven – ou dans le cas de Walden à Grieg et Mozart.

À QUI WALDEN EST DESTINÉ ? Cette formule sert de modèle à Bruxelles. Pourtant, pour le directeur, cela ne signifie pas que Walden veut populariser ou vulgariser la musique classique. « Il s’agit de pouvoir présenter ce répertoire dans un contexte estival et dans le respect de cette musique. Car malgré

la convivialité d’un tel festival, l’intention est de présenter chaque concert dans les meilleures conditions possibles. Cela ne peut être qu’un enrichissement. » Un enrichissement qui peut aussi apporter un sursaut bienvenu dans le monde classique. Car pour les salles de concert qui ont de plus en plus de mal à enthousiasmer le public, dix mille spectateurs, c’est très tentant. Toutefois, selon Fonteyne, le but du Walden n’est pas de renouveler le public à tout prix. « Attirons-nous un nouveau public avec ce festival ? C’est tout à fait possible. Mais nous ne sommes pas un festival de découverte de la musique classique à proprement parler. Nous nous adressons principalement aux auditeurs audacieux. Des personnes qui aiment sortir de leur zone de confort. Je suis convaincu qu’il y a de la musique classique dans les listes Spotify de nombreuses personnes, mais qu’elles la mélangent avec d’autres genres sans aucun problème. Nous intéressons un public qui navigue sans effort entre classique, jazz, contemporain et non-occidental. C’est le genre de mélomanes que nous recherchons. » « Cette classification n’a plus autant d’importance. Regardez la musique classique contemporaine : les influences de la musique pop et rock sont bien présentes. Il y a à l’affiche du festival Wanthanee, qui est très proche de la culture des auteurs-compositeurs-interprètes mais emprunte aussi aux instruments classiques. C’est très intéressant de voir comment

▼

« L’idée est de venir écouter de la musique classique avec la même décontraction que dans un festival pop » JOOST FONTEYNE

Directeur du Walden Festival

ÉCOUTER DU CLASSIQUE EN SHORT OU EN ROBE D’ÉTÉ

« Arriver à a eindre la diversité et la réalité urbaine de Bruxelles, c’est la chose la plus importante pour moi » JOOST FONTEYNE

Directeur du Walden Festival

BRUZZ

▼

| INTERVIEW

Walden, petit frère estival du KlaraFestival, met la musique classique à l’honneur avec pour cadre, entre autres, le parc Léopold.

tout cela interagit de plus en plus. Et en incluant de tels noms dans votre programme, vous touchez un public plus jeune. » Mais ils ne sont pas nécessairement le premier public cible de Walden. Selon Fonteyne, le festival vise un mélange équilibré de visiteurs. « Quand je regarde les photos de Rock Werchter, ma propre génération, de fringants cinquantenaires, semble être bien représentée là aussi (Rires). Je pense que croire que les festivals d’été n’attirent que des jeunes est une idée erronée. Ce n’est plus le cas depuis un certain temps déjà. Ce n’est donc certainement pas l’ambition première de Walden non plus. Lors de notre première édition, j’ai surtout remarqué que notre public était hétérogène. Et je ne peux que m’en réjouir. Arriver à atteindre la diversité et la réalité urbaine de Bruxelles, c’est la chose la plus importante pour moi. »

Daan Vandewalle dans la belle bibliothèque Solvay. Les bâtiments ne peuvent offrir qu’un ‘plus’. » Cependant, tous ceux qui ont déjà mis les pieds dans un festival savent que les scènes multiples sont synonymes de choix difficiles et d’artistes manqués. Et jusqu’à nouvel ordre, même le directeur ne peut pas se cloner ou se couper en deux. À quoi ressemblera alors exactement son parcours ? « C’est bien sûr une question impossible... Le projet Tales from the Woods de l’orchestre à cordes Bryggen. Le trio Vloeimans-Florizoone-Brinkman qui joue les chansons jazz cinématographiques de leur disque Oliver’s Cinema. Il y a tant de choses à découvrir. Si je dois choisir, je suis vraiment impatient de voir ce que Manchester Collective va faire avec Steve Reich. À eux six, ils joueront le Double

Sextuor, qui a en fait été écrit pour deux fois plus de musiciens, dans une esthétique de néons vacillants. Et vous me trouverez certainement sur la scène principale. D’une part pour le phénoménal maître de l’oud Rabih Abou-Khalil, qui, avec le violoniste Mateusz Smoczynski et le percussionniste Jarrod Cagwin, explore sans cesse les frontières entre la musique classique européenne, la musique artistique arabe et le jazz. D’autre part, pour le projet intriguant de Fabrizio Cassol. Il a fondé un orchestre de jeunes avec des musiciens de la région méditerranéenne. Avec la soprano Claron McFadden, ils racontent d’une façon tout à fait unique l’histoire de Pénélope, l’épouse d’Ulysse, qui attend pendant une décennie le retour de son mari. » Il est clair que ce festival nécessite autant de planification qu’un autre pour manquer le moins possible de rendez-vous musicaux incontournables. Alors plongez-vous dans le programme du festival dès maintenant, et n’oubliez pas ce que Thoreau disait de l’homme : « Laissons-le suivre la musique qu’il entend, quelle qu’en soit la cadence. » WALDEN FESTIVAL 16 & 17/7, divers sites en intérieur et en extérieur dans et autour du parc Léopold, www.waldenfestival.be

LES DILEMMES DE LA PROGRAMMATION Comme tout festival qui se respecte, Walden propose deux jours de musique sur plusieurs scènes. « Il est important pour nous que les spectateurs se frayent leur propre chemin. Qu’ils puissent goûter à une variété de concerts. Il est très important - surtout pour la musique classique - de bien réfléchir à qui vous programmez et où. Il y a une scène principale dans le jardin du Muséum des sciences naturelles, où nous plaçons les artistes qui vont pouvoir s’épanouir dans ce lieu extérieur. Les projets plus délicats s’intègrent logiquement mieux dans un lieu à l’intérieur afin de bénéficier de l’attention qu’ils méritent. Où le lieu peut contribuer à l’histoire musicale. Cette interaction est très importante. L’Octuor pour violoncelle Amsterdam entouré des peintures de Wiertz, ce sera une expérience phénoménale. Ou le pianiste 40

KLASSIEK LUISTEREN IN SHORT OF ZOMERKLEEDJE

ENJOY SOMETHING CLASSICAL IN SHORTS OR A SUMMER DRESS

Walden Festival zet klassieke muziek centraal, maar maakt ook uitstapjes naar niet-westerse muziek, jazz en hedendaagse creaties. Het zomerse broertje van het Klarafestival slaat de tenten op in de mooiste groene long van het Leopoldpark. Intendant Joost Fonteyne: “Onze ervaring tijdens Klarafestival leerde ons dat een publiek soms afgeschrikt is door concerten die zich enkel in het rode pluche afspelen. Dat willen we anders doen met Walden. Het moet de bedoeling zijn om er met de ongedwongenheid van een popfestival te komen luisteren.” Op de affiche staan onder meer Manchester Collective dat het Double sextet van Steve Reich speelt, het trio rond oedspeler Rabih Abou-Khalil, Robin Verheyen Quartet, en een project van Fabrizio Cassol (AKA Moon) met sopraan Claron McFadden.

Walden Festival is a festival with classical music as its core but with excursions to non-Western traditional music, jazz and contemporary creations. The summery brother of the Klarafestival installs itself in that most beautiful green lung in the capital, Parc Leopold. Walden intendant Joost Fonteyne: “Our experience with the Klarafestival has shown us that an audience is sometimes put off by concerts in posh surroundings. With Walden, we wanted to be different. The idea is to come and listen to classical music but with the casualness of a pop festival.” The bill includes Manchester Collective playing Steve Reich’s Double Sextet, the trio around oud player Rabih Abou-Khalil, Robin Verheyen Quartet, and a project by Fabrizio Cassol (AKA Moon) with soprano Claron McFadden.

ls Sum m

ellosum

e • Br

•h

er.b

e ss

Activitie

MEER WETEN?

vlaanderen.be/vacatures

Under the skin

WAT ROERT ZICH IN DE ARTISTIEKE ZIEL VAN PRODUCER, DJ EN ‘PARTYSTARTER’ JOHAN VOSTO?

‘Het zou fijn zĳn als ik mĳn feestjes zou kunnen legaliseren’ NL

Wat begon als een gratis, maar illegaal coronaverzetje voor jongeren op zoek naar een uitlaatklep groeide uit tot een van Brussels best bewaarde partygeheimen. Maar het verhaal achter de drive-by-discotheek van Johan Vosto gaat veel dieper dan even de benen losschudden.

BRUZZ | PORTRET

— TOM PEETERS, FOTO IVAN PUT

Joeri Jessen (28) is al een dikke tien jaar met muziek bezig als dj en producer. Eerst luisterde hij feestjes op in Limburg, daarna in Leuven en tegenwoordig in Brussel, waar hij als Johan Vosto de voorbije zomer raveparty’s organiseerde met een tot discobar omgebouwd minibusje. “Ik was er een jaar eerder mee begonnen in Portugal en had mijn twijfels of het ook hier zonder vergunning zou lukken. Een eerste party op het Poelaertplein gaf me moed. Ik had

zelf heeft er nooit een groot probleem van gemaakt, ook omdat er altijd zo’n open, blije en toegankelijke sfeer heerste, denk ik. In al die tijd heb ik slechts één pv aangesmeerd gekregen. Achteraf gezien was het misschien te riskant om ook op het plein voor het Koninklijk Paleis plaatjes te gaan draaien.” (Lacht) “Het zou fijn zijn als ik mijn feestjes zou kunnen legaliseren,” vervolgt Jessen, die de voorbije maanden investeerde in betere

“Mijn vader was ook dj, we hadden een intense band. Zijn dood deed me inzien dat ik aan een volledige reset toe was” een tiental vrienden uitgenodigd, maar steeds meer feestvierders sloten zich aan en toevallige passanten vroegen me enthousiast waar en wanneer het volgende feestje was.”

GEEN VERGUNNING Tot op heden organiseerde Jessen een dertigtal feestjes op verschillende openbare plaatsen in Brussel, van het Atomium over het Ter Kamerenbos tot een verlaten tunnel. De details verspreidde hij via WhatsApp-groepen. Voor geen enkel feestje vroeg hij een vergunning aan. “Tot mijn verbazing heb ik de eerste keer helemaal geen politie gezien. Elders heb ik altijd eerlijk uitgelegd dat ik geen vergunning had. Waren er klachten van geluidsoverlast, dan moest ik wel stoppen, maar de politie 42

geluids- en lichtsystemen en recent nog een crowdfunding opstartte om een lithiumbatterij te kunnen aanschaffen. “Het is mooi dat ik op sommige locaties tot 200 euro fooi kreeg, maar het dekt amper de kosten. Omdat ik er niet van kan leven, ben ik intussen opnieuw beginnen te werken.” Die job werd hem trouwens aangeboden op een van zijn raves. “Een fan bleek ook managing director van een internationaal adviesbureau te zijn. Ik kon als consultant beginnen als ik ook op hun afterworks zou spelen.” (Lacht) Een goede werk-levenbalans is altijd een uitdaging geweest voor Jessen. Omdat de muziek hem weleens durft op te slorpen, zette hij ze tijdens zijn ingenieursstudies even aan de kant. Pas tijdens zijn postgraduaat in Zuid-Afrika werd ze

opnieuw prominenter. “Ik speelde in Kaapstad en zelfs op AfrikaBurn, de Zuid-Afrikaanse versie van Burning Man. Daar wilde ik in België een vervolg aan breien, maar dan is in Brussel-Noord mijn rugzak gestolen, met daarin ook mijn laptop inclusief een tiental nieuwe nummers die klaar waren om uitgebracht te worden.” Van die klap moest hij toch even bekomen. Paradoxaal genoeg zou het overlijden van zijn vader voor een ommekeer zorgen. “Na jarenlange gezondheidsproblemen was hij plots in een coma beland zonder dat ik afscheid had kunnen nemen. We hebben altijd een intense band gehad. Hij is ook dj geweest en heeft me zijn platencollectie nagelaten. Maar zijn dood heeft me vooral doen inzien dat ik aan een volledige reset toe was.” Jessen gaf zijn job, zijn relatie en zijn appartement op en kocht het minibusje, waarmee hij eerst op zoek moest naar zichzelf alvorens hij de muziek opnieuw vrij spel kon geven.

UITLAATKLEP In zijn omgebouwde bestelwagen ging het vervolgens richting Portugal. Vooral de eerste keer dat zijn eettafel daar opnieuw een draaitafel werd zal hem eeuwig bijblijven. “In het holst van de nacht werd er op mijn raampje getikt. Of ik meteen naar een parking langs het strand kon rijden? Daar

hadden zich een driehonderdtal jongeren verzameld op zoek naar een uitlaatklep tijdens de lockdown. Eens ter plekke heb ik mijn schuifdeur opengezwierd en ben ik beginnen te spelen. Toen pas besefte ik hoe hard ik het gemist had.” Het nomadische leven beu, bracht hij zijn concept een zomer later naar Brussel, waar zijn gratis feestjes uit hun voegen zijn beginnen barsten. “Intussen tellen de WhatsApp-groepen zowat 1.300 leden. Omdat ik vond dat er meer potentieel in mijn concept zat dan ergens naartoe rijden en voorbijgangers doen dansen, heb ik een team rond me verzameld waarmee ik nu ook aangekondigde feesten zonder busje wil organiseren op originele locaties. Mijn dj-naam blijft Johan Vosto, een ultiem eerbetoon aan mijn pa, die me vernoemde naar de eerste kosmonaut, Joeri Gagarin. Maar het totaalconcept heet Vostock, een samentrekking van Vostok, het ruimteschip waarmee Gagarin in een baan rond de aarde hing, en Woodstock, waar creatieve expressie en gemeenschapsvorming nog mogelijk waren zonder dat het commerciële overheerste. Door het niet meer alleen te moeten regelen hoop ik ook dat er meer tijd vrijkomt om weer eigen muziek te maken.” VOSTOCK Instagram: @johanvosto

DISCOMOBILE

DRIVE-BYDISCOTHEEK

Ce qui était au départ une aventure illégale est devenu l’un des secrets les mieux gardés de Bruxelles en matière de soirées. Mais l’histoire de Johan Vosto va plus loin. « Après la mort de mon père, j’ai réalisé que j’avais besoin de repartir à zéro », dit-il. Jessen a tout abandonné, acheté une camionnette pour partir à la recherche de lui-même. Au Portugal, il donne des fêtes spontanées à bord de son van, et plus tard aussi en Belgique. Il est maintenant prêt à franchir une nouvelle étape. « J’ai réuni une équipe autour de moi avec laquelle je veux aussi organiser des fêtes annoncées dans des lieux originaux. »

What started out as an illegal distraction during the pandemic for young people looking for an outlet grew into one of Brussels' best kept party secrets. But the story behind Johan Vosto goes much deeper. “After the death of my father, I realised that I needed a reset,” he says. Jessen left everything behind and bought a van to go in search of himself. In Portugal, he started giving spontaneous parties from that van and then carried on once back in Belgium. He is now ready for the next step. “I have gathered a team around me and with them, I want to organise announced parties at original locations.”

Johan Vosto Geboren in 1994 als Joeri Jessen in Sittard (NL), groeit op in Maaseik Begint op zijn 16e te dj’en en later ook eigen muziek te producen Studeert industrieel ingenieur en AI in Leuven, volgt postgraduaat in Pretoria, werkt als consultant Om het overlijden van zijn vader te verwerken koopt hij in 2019 een bestelwagen die hij ombouwt tot rijdende discobar Vertrekt in de zomer van 2020 richting Portugal waar hij zijn eerste raveparty’s geeft Bouwde sinds de zomer van 2021 een dertigtal feestjes

BRUZZ | INTERVIEW

Lanceert in 2022 Vostock, waarmee hij en zijn team ook zonder busje feesten willen organiseren

BRUZZ Select. Cinema

THE GRAY MAN

Go on a movie date with Ryan Gosling Staying home this summer? Then why not let these brand new films keep you company. A Hollywood spy thriller, a Korean gem, a couple of horror flicks and a romantic drama starring Léa Seydoux: there are plenty of ways to have your cinematic soul shaken or stirred. — NIELS RUËLL

TO CATCH A THIEF

The Gray Man US, dir: Anthony & Joe Russo, act: Ryan Gosling, Ana de Armas, Chris Evans Release: 14/7

EN/ SNIPER AT GUNPOINT. A skilled hitman recruited by the CIA himself becomes the target of bounty hunters from all over the world. All because of a psychopathic ex-colleague. It sounds like a generic action thriller but the trailer for this Netflix film with a theatrical release points to the ambition to emulate the Jason Bourne films. GO GO GOSLING. This is the first time we see Ryan Gosling at work since First Man in 2018 and, before that, La La Land and Blade Runner 2049. The silent but never grey star actor never disappoints. For spectacular action, he relies on the experience of Anthony & Joe Russo, the pair of brothers who provided an apotheosis to Marvel’s megalomaniac Avengers project with the Infinity War and Endgame diptychs.

Heists & robberies Cinematek: > 31/8

NL/ HEIST EN BLOED, ALTIJD GOED. De hele

zomer lang trakteert Cinematek op films over gewaagde, bloedstollende en verbazingwekkende kraken en overvallen. Al 120 jaar krijgt de mens daar maar geen genoeg van. Ook veel grote regisseurs zijn er gek op.

EVERYBODY BE COOL, THIS IS A ROBBERY! Aan variatie geen gebrek. To catch a thief met Cary Grant en Grace Kelly is een Alfred Hitchcock van 24 karaat. The ladykillers van de broers Coen en Take the money and run van Woody Allen werken op de lachspieren. Inception van Christopher Nolan is een mindfuck, The Italian job de mooiste reclame voor een Mini ooit, en Le cercle rouge van Jean-Pierre Melville een gestileerd noodlotsdrama. Laat je overvallen. 45

BRUZZ Select. Cinema

EVERYTHING EVERYWHERE ALL AT ONCE

Everything Everywhere All at Once US, dir: Daniels, act: Michelle Yeoh, Key Hun Quan, Jamie Lee Curtis Release: 20/7

EN/ DIZZYING. This modestly budgeted, extravagant maverick was the surprise of the spring in the US. A Chinese-American owner of a launderette that isn’t making a profit discovers that, in a parallel universe, she grew up to be a cook or a kung fu star and didn’t have to deal with a nerdy husband or any overzealous tax inspector. Like a whirlwind, she races through all those different lives and worlds. YEAH! For their wacky, deliberately disorienting mix of humour, kung fu, science fiction and the absurd hectic of our daily lives, screenwriters-directors Daniel Kwan and Daniel Scheinert needed that one actress in a thousand. They found her in Michelle Yeoh from Crouching Tiger, Hidden Dragon.

HAZARD

LA MAMAN ET LA PUTAIN

La Maman et la Putain FR, dir. : Jean Eustache , act. : Jean-Pierre Léaud, Bernadette Lafont, Françoise Lebrun Sortie : 14/7

FR/ PUTAIN, PUTAIN. Un jeune Français est dans un lit avec deux femmes : une femme un peu plus âgée avec qui il partage un appartement et une infirmière volage en quête de repères. Ils se séduisent et se trompent jusqu’à la destruction. Pendant la majorité de la durée de ce très long film (3h40), l’icône de la nouvelle vague Jean-Pierre Léaud se perd dans des monologues. La caméra, quant à elle, ne bouge pas. C’EST VACHEMENT BIEN. Un cinéphile qui se respecte devra à un moment donné regarder La Maman et la Putain de 1973 et juger par lui-même si l’avis de tant d’intellectuels du cinéma qui le considèrent comme le meilleur film français de l’histoire est justifié. Cet été est le moment idéal pour le faire : ce film culte sans compromis reçoit une deuxième chance dans les salles de cinéma. 46

Hazard BE, dir.: Jonas Govaerts, act.: Dimitri Thivaios, Jeroen Perceval, Jennifer Heylen Release: 20/7

NL/ DOLDWAZE AUTORIT. De met zijn blitse

sportwagen vergroeide Noah Hazard gebruikt zijn gouden Lexus vooral om met zijn dochtertje of vriendin door Antwerpen te cruisen. Zijn louche neef ziet er eerder een pijlsnelle vluchtwagen in. Hoop op een doldwaze genrefilm met een camera die de bolide niet verlaat, bloedvergieten en johnnymuziek. TRAILER TRASH. Geen enkele trailer van een Belgische film is zo vaak bekeken als die van Hazard. Is de hele wereld benieuwd naar de nieuwe film van Jonas Govaerts, regisseur van de scoutshorrorfilm Welp? Of heeft hoofdrolspeler Dimitri Thivaios, de helft van het dj-duo Dimitri Vegas & Like Mike, heel veel nieuwsgierige volgers?

L'HISTOIRE DE MA FEMME

BULLET TRAIN

DECISIONS TO LEAVE

L’Histoire de ma femme HU, dir. : Ildikó Enyedi, act. : Léa Seydoux, Gĳs Naber, Louis Garrel Sortie : 27/7

Decisions to leave KR, dir.: Park Chan-wook, act.: Park Hae-il, Tang Wei Release: 10/8

NL/ VERLIEFD OP DE VERDACHTE. Double indemnity,

Basic instinct, de serie Killing Eve: er worden wel vaker verhalen verteld over inspecteurs met liefdesgevoelens voor de verdachte van de moord. Maar zelden zo ingenieus en met zoveel stijl en flair en cinematografisch vernuft als in dit Koreaanse juweeltje met een glansrol voor Tang Wei uit Ang Lee’s erotische spionagefilm Lust, caution. HITCHCOCK IS EEN KOREAAN. Beseft de wereld na het grote succes van Squid game en Parasite eindelijk hoeveel Koreanen uitblinken in films en series? Zo ja, dan wachten Park Chan-wook mooie tijden. De regisseur van Oldboy en The handmaiden is de Hitchock van de 21e eeuw. Goede beslissing van het Festival van Cannes om hem de prijs voor beste regisseur toe te kennen.

FR/ C’EST QUOI L’HISTOIRE ? Il y a cent ans, Tinder

n’existait pas. Un capitaine de navire néerlandais fait le pari avec un ami qu’il épousera la première femme qui passe la porte d’un café. Cela se fait et les années passent, mais le mariage convient davantage à la mystérieuse jeune femme qu’au capitaine jaloux et viril. LA GLOIRE DE SEYDOUX. La Hongroise Ildikó Enyedi revient derrière la caméra après son film primé à la Berlinale Corps et âme avec une adaptation somptueuse et romantique d’un roman de 1946 de Milán Füst. Elle peut se montrer un petit peu trop détaillée, mais ce n’est jamais une punition de voir Léa Seydoux à l’œuvre.

AS BESTAS NOPE

As Bestas ES, dir. : Rodrigo Sorogoyen, act. : Denis Ménochet, Marina Foïs, Luis Zahera Sortie : 3/8

FR/ CONFLIT DE VOISINAGE, NIVEAU AVANCÉ. Un

couple de Français veut se mettre à l’agriculture biologique et durable dans les collines galiciennes. Leur opposition à un projet de turbine éolienne crée un conflit avec les locaux, qui ne veulent pas d’étrangers dans leurs montagnes. BESTIAL. Le réalisateur et scénariste Rodrigo Sorogoyen (El Reino) combine la magnificence de son imagerie néo-western au côté sombre et violent de films comme Straw Dogs ou Délivrance. Les acteurs Denis Ménochet et Luis Zahera ont tous les deux un côté bestial et menaçant.

Bullet Train US, dir: David Leitch, act: Brad Pitt, Sandra Bullock, Bad Bunny Release: 3/8

EN/ BULLETS ON THE BULLET TRAIN. An experienced but unfortunate hitman from the US runs into one international colleague after another on the bullet train from Tokyo to Kyoto. Pretty soon, the game is on. A humorous and frenzied action thriller does not necessarily have to rely on its plot. IGNORE BRAD PITT. With names like Brad Pitt, Sandra Bullock, Michael Shannon, Logan Lerman and Zazie Beetz, there are plenty of familiar actors in this one. But to assess Bullet Train, you better look at the director. David Leitch, once a stuntman and double for Brad Pitt and Jean-Claude Van Damme, is making a career out of uncomplicated entertainment. Think Atomic Blonde, Deadpool 2 or John Wick.

Nope US, dir.: Jordan Peele, act.: Daniel Kaluuya, Keke Palmer, Steven Yeun Release: 10/8

NL/ NIET KIJKEN. Nope, er is nog niet veel geweten

over de nieuwe film van Jordan Peele. Daniel Kaluuya, die een Oscar won met Judas and the black messiah, en Keke Palmer uit Hustlers spelen broer en zus Haywood. Ze proberen beelden te schieten van de ufo boven hun paardenranch in Hollywood. Niet naar boven kijken is de truc om te overleven. ZEKER KIJKEN. Peele is de scenarist en regisseur van Get out en Us, de bejubelde horrorfilms die geen spaander heel lieten van de American dream. Moet u meer weten? De metaforen en de maatschappijkritiek zijn voor achteraf, eerst lekker opgaan in de jacht op bewijs van buitenaardse bezoekers. 47

BRUZZ Select. Theatre & Dance. Music & Nightlife. Art & Literature

FESTIVAL

Théâtres ouverts FR/ Ce sera un peu comme si l’été n’était pas encore entièrement terminé. Dans l’écrin vert du Bois de la Cambre, c’est tout un village qui a planté ses roulottes et ses chapiteaux, avec ses bateleurs, ses acrobates, ses entre-sorts et ses drôles d’engins. On y cultive le sens du merveilleux et de l’humour sans jamais oublier celui de la conscience sociale et de l’ouverture sur le monde. Comme chaque année, le Festival Théâtres Nomades revient avec plus d’une trentaine de compagnies qui proposent leurs spectacles de théâtre, cirque, contes, théâtre d’objet, danse et marionnettes. Dans Homo Sapiens, Fabrizio Rongione, qui n’a peur de rien, fera un condensé express de l’histoire de l’humanité pour mieux parler de nous et de notre présent et rire de nos travers. De la guerre des Gaules aux climatosceptiques tout est dans tout, on navigue entre passé et présent avec les fake news déjà distillées par un général chinois au VIe siècle avant J.-C. Dans Mutik, spectacle de masque et de théâtre corporel, le Collectif La Canopée s’adresse aux enfants timides, à ceux qui se cachent derrière les autres avant de parler, à ceux qui se

BOTERHAMMEN IN DE STAD

referment au moindre contact comme la Mimosa pudica, la plante qui replie ses feuilles au moindre contact de la pluie. Mais derrière la timidité, il y a aussi des trésors d’imagination et une singularité qui n’attend qu’à sortir de sa bulle. Une petite faim ? Pourquoi ne pas s’arrêter à l’atelier itinérant de la Cie Orange Sanguine qui convie tout un chacun à fabriquer du pain pour sortir du pétrin et faire fermenter la sagesse. Dans un cœur de bois, il peut y avoir un feu contestataire qui sommeille comme le rappelle le Magic Land Théâtre avec Les Amants de la Croix Rousse, qui revient aux origines révolutionnaires de Guignol, la marionnette adoptée par les canuts lyonnais. Et l’amour dans tout ça ? On le retrouve au balcon avec les étudiants du Conservatoire de Bruxelles qui nous jouent Roméo et Juliette. Il y a des battements de cœur qui ne se démodent pas. (GB) FESTIVAL THÉÂTRES NOMADES 18 > 21/8, Bois de la Cambre (Carrefour des Attelages), www.festivaltheatresnomades.be

Tussen boterham en twilightzone

NL/ Net als vorig jaar trekt de Ancienne Belgique naar Gare Maritime om er ’s middags boterhammen te smeren en ’s avonds de lichtjes te laten twinkelen. Als beleg kan je er kiezen tussen onder meer het WestVlaams van Flip Kowlier en het Nederlands van Lucky Fonz III, de poëtische vertelsels van Typhoon of het prettig gestoorde universum van Kapitein Winokio. In de twilightzone duiken dan weer de Amerikaanse blue eyed soul-zanger Eddie Chacon op, Ethiojazz-legende Hailu Mergia, danscollectief Voetvolk en het intrigerende Congolees-Belgische project van multi-instrumentalist, zanger en danser Nyati Mayi en zijn Astral Synth Transmitters. Dat wordt zonder meer smullen! (TZ) BOTERHAMMEN IN DE STAD/FEEËRIEËN 22 > 26/8, Gare Maritime, www.abconcerts.be

Une glace à neuf boules

FR/ Encore un nouveau festival à l’ombre de l’Atomium ? Eh oui, avec le nom très approprié d’ATØM Festival. L’organisation est aux mains du festival liégeois Les Ardentes, la programmation est réalisée par l’agence de booking, management et label bruxellois Back in the Dayz et le collectif bruxellois Hangar. Au menu : toute une série de grands noms du rap francophone, du milieu de la techno et de la musique actuelle, dont la reine de la techno Helena Hauff, le dieu canadien de l’EDM Richie Hawtin, le duo rebelle du rap Rae Stremmurd et la vedette du hip-hop bruxellois Damso. (TZ)

ATØM FESTIVAL 19 > 21/8, Boulevard du Centenaire, www.atombxl.be

A summer of classical, da capo al fine

EN/ With Midis-Minimes presenting a concert each working day at lunchtime all summer long, there is a programme for each type of classical music aficionado – whether you’re into French renaissance or Eastern-European modernism, classicist string quartets or romantic marimba transcriptions, soloists or even a full-on string orchestra. We look forward especially to the Shostakovich recital by up-and-coming pianist Brecht Valckenaers, or the Brussels Conservatory alumni of the clarinet Trio Cortenbach and their exciting pairing of Arvo Pärt with Carl Frühling. (JC) MIDIS-MINIMES > 31/8, 12.15, Church of Our Blessed Lady of the Sablon (July) & Royal Conservatory (August), www.midis-minimes.be

FESTIVAL

BRIGITTINES INTERNATIONAL FESTIVAL

Zomerse tussenstops NL/ Ook Les Escales Estivales kleurt opnieuw je

zomer met gratis concerten in de tuin van de EDN.Bar in Anderlecht. Voor een zuiders sfeertje moet je bij Mólo Sâyat zijn, een collectief dat zijn ingrediënten haalt in mediterrane en Arabische sferen. Net zo exotisch klinkt de bouillabaisse van Griekse en oosterse klanken die de Brusselse trompettist Ntoumos nieuw leven in blaast met een elektrojazzsausje. Van de Brussels-Martinikaanse r&b-zangeres Stace ga je de komende jaren nog veel horen. En maak ten slotte zeker een tussenstop voor de hoofdstedelijke groove van M.Chuzi, het jonge jazz- en afrobeatcollectief rond drummer Jan Heirman en bassist Niels d’Haegheleer. (TZ)

LES ESCALES ESTIVALES > 1/9, Escale du Nord, escaledunord.brussels

Liberté de mouvements

FR/ Dans la nouvelle édition de son festival qui conclut la pause estivale, les Brigittines ont choisi de dérouler la spirale du songe. 10 spectacles internationaux, dont 9 premières en Belgique, pour s’inspirer de la réalité et la métamorphoser entre émerveillement et effroi. Entre l’univers post-apocalyptique de Alan Lake, les créatures surnaturelles de Out Innerpace et les dérapages intimes de Mossoux-Bonté, les boussoles s’affolent. De la voix lancinante de Purcell habitée par Structure-Couple au souffle fragile de Edith Piaf dansé par Mei Chen et Yannis Brissot, la musique est la respiration des corps. (GB)

BRIGITTINES INTERNATIONAL FESTIVAL 18/08 > 03/09, Les Brigittines, www.brigittines.be

Hidden treasures EN/ Traditional music from all over the world

hidden in places around Brussels: that is still the formula of the Hide and Seek Festival of the Muziekpublique music house in Elsene/Ixelles. Get ready for a unique concert experience in a masonic temple, a soap factory, a climbing gym and many other surprising locations. Among the artists filling the airwaves with music are the Estonian Duo Ruut, the Tunisian Amel Sediri & Moufadhel Adhoum, the Iranian Atine Ensemble and the Cuban Septeto Santiaguero. If you want to delve even deeper into the locations, be sure to join one of the subsequent guided tours. (TZ) HIDE AND SEEK FESTIVAL 22 > 27/8, various venues, www.muziekpublique.be

MUSIC & NIGHTLIFE

ED SHEERAN

Broos en breekbaar NL/ Porcelain ID is de even broze als breekbare

alias van de 23-jarige Antwerpenaar met Rwandese roots Hubert Tuyishime, die vorig jaar met zijn tussen kleinkunst en indierock meanderende songs tot een van de laureaten van het talentenconcours Sound Track werd gekroond. Tuyishime zingt onverbloemd in het Engels, maar ook in het Nederlands. Getuige daarvan hun songs ‘Blauw’ en ‘Vlaanderen’, een ‘Kempisch gospelnummer’ waarvan zij hopen dat het het ooit tot nieuw volkslied zal schoppen. Benieuwd of Tuyishime hun aangrijpende ode aan de helaasheid der dingen ten berde zal brengen op Something Else, het zomerprogramma van de Molenbeekse creatieve hub Decoratelier. (TZ)

PORCELAIN ID 17/8, Decoratelier, somethingatdecoratelier.brussels

Bons baisers du Brésil

FR/ Gilberto Gil a beau avoir déjà quatre-vingt ans passés, l’ancien ministre brésilien de la Culture et fondateur du tropicalisme – courant né dans le Brésil mouvementé des années 1960 et devenu le symbole de l’opposition à la dictature – n’a pas dit son dernier mot. Cette fois, il a emmené ses disciples musicaux à Bruxelles, plus particulièrement ses enfants et petits-enfants. Ensemble, ils revisiteront son œuvre imposante, mêlant folk brésilien, musique pop et rock américain, avec de petits détours par la bossa nova et le reggae. (TZ)

GILBERTO GIL 24/7, 19.00, Arena5, www.arena5.be

Mix up the formula EN/ +, ×, ÷ and = are the quite quirky names of

Ed Sheeran’s albums. The sum of those title forms the +-=÷x Tour (pronounced ‘Mathematics Tour’), and with this mathematical formula he will turn the King Baudouin Stadium into the Sheeran Universe for two nights. For a long time, the British songwriter and eternal guy-next-door played out his magic on his own accompanied only by an acoustic guitar, a loop station and dazzling visuals. But on this tour, he brings a band, consisting of two guitarists, a bassist, keyboardist and drummer, with him for the first time. Sometimes, a magic formula can be tinkered with. (TZ) ED SHEERAN 22 & 23/7, 16.00, King Baudouin Stadium, www.edsheeranbrussels.be

MUSIC & NIGHTLIFE

JACK WHITE

Binnenkoerpretjes NL/ De hele zomer lang kan je op de binnenkoer

van Studio CityGate terecht voor concerten georganiseerd door muzikantenhaven Volta. Lander & Adriaan luidden vorige week de zomerreeks met een knal in, maar er valt nog meer lekkers te ontdekken. Onder meer van Les Louanges, waarvoor de Franstalige Canadees Vincent Roberge zich liet inspireren door onder meer Frank Ocean en Robert Glasper. Opwarmer die avond is Morgan, voltijds rapper bij Le 77, maar solo een ingetogen chansonnier. Niet te missen zijn verder de shows van de Brussels-Berlijnse r&b-revelatie K.Zia, jonge hond van de indiepop Uwase en de hoofdstedelijke elektrojazzers van Tukan. (TZ)

VOLTA ZOMERCONCERTEN > 4/8, 19.00, Volta, www.volta.brussels

Le jaune du drapeau tricolore

FR/ Quand on lui a demandé ce qu’il allait faire pendant son jour de repos entre les quatre concerts de Coldplay, le leader du groupe Chris Martin a répondu à la radio Studio Brussel: « Visiter le musée Stromae ». Bonne nouvelle, même si ce musée n’existe pas encore. Mais cela montre bien l’amour que porte le groupe britannique à Bruxelles, et plus particulièrement à sa vedette pop la plus connue, avec qui ils ont sorti le single « Arabesque » en 2019. Lous and the Yakuza joue en première partie du concert, et si Stromae répond lui aussi à l’appel, on n’aura pas uniquement le « yellow », mais les trois couleurs de la Belgique. Viva la vida ! (TZ)

COLDPLAY 5, 6, 8 & 9/8, Stade Roi Baudouin, fr.livenation.be

No phones go EN/ Would you like to experience a concert once

more without that sea of smartphones dancing through your field of vision? Jack White will help you: at his shows, you have to lock your phone in a case at the start which means you cannot use it. No, even a seven nation army couldn’t hold him back. If you really must check your latest WhatsApp messages or up-date your Instagram stories, you can go to the Phone Use Area. Eyes wide open and senses keen, then, for the concert by the American guitarist with the blue hair, who will be drawing on his iconic work with The White Stripes as well as his solo albums, two more of which will be released this year. (TZ) JACK WHITE 16/7, 20.00, Vorst Nationaal/Forest National, www.vorst-nationaal.be, www.forest-national.be 49

100 jaar Marc Sleen 75 jaar Nero

EXPO

Een confrontatie van het oeuvre van Marc Sleen met de wereld van vandaag

EEN EEUW IN 1 VERANDERING

INVADER RUBIKCUBIST

Reizen voor thuisblijvers NL/ The New Yorker blijft inspireren. Een goed

jaar geleden huldigde Seed Factory het gerenommeerde Amerikaanse weekblad al eens met The Brusseler, een tentoonstelling waarvoor binnenen buitenlandse illustratoren covers ontwierpen voor een fictieve evenknie van het magazine. En vandaag cureert David Merveille, een van de toen deelnemende illustratoren, met The Traveler een soortgelijk eerbetoon. Elk van de covers, ontworpen door vijftig illustratoren – onder wie: Ever Meulen, Tom Schamp, Rébecca Dautremer, Loustal, Brecht Vandenbroucke en Manara – doet de zomerse thuisblijvers onder ons dromen van andere oorden. (KS)

THE TRAVELER > 27/8, Huberty Breyne, hubertybreyne.com

Rêves d’Eldorado

FR/ Quand Albrecht Dürer visite Bruxelles en 1520, il est reçu par Charles Quint, en son palais du Coudenberg. L’empereur montre à l’artiste les objets et trésors de l’Empire Aztèque que lui a envoyés le conquistador Hernán Cortés. Parures du plumes, bijoux, animaux naturalisés, autant de pièces étranges et jamais vues de ce côté-ci de l’océan. Ces objets ont depuis bien longtemps disparu. Dans les vestiges souterrains de l’ancien palais, une exposition retrace le contexte historique de cette rencontre extraordinaire. Avec ses installations poétiques, mystérieuses et sensorielles, l’artiste Sabrina Montiel-Soto évoque le choc culturel entre ces deux mondes. (GB)

28.05’22 > 05.03’23

STRIPMUSEUM BRUSSEL

info & tickets: 50

stripmuseum.be X 2018

TOUTANKHAMON, SON TOMBEAU ET SES TRÉSORS

Voorbij de witte vlakte NL/ Een fotograaf keert terug uit Spitsbergen en

neemt mee: beelden van ijsberen, heroïsche expeditiereizigers en uitgestrekte witte vlaktes. Of zo wil het hardnekkige cliché toch. De Brusselse Catherine Lemblé ziet het anders. Haar trips naar de archipel in de Noordelijke IJszee vloeien bij Contretype uit in een tentoonstelling die net die vooroordelen en clichés mijdt. In de reeks Only barely still verlegt ze de focus naar de ondervertegenwoordigde verhalen van vrouwen in onherbergzame gebieden – van een vrouwelijke mecanicien tot een hippe, jonge muziekliefhebster – en boort zo een andere, ecofeministische collectieve verbeelding aan. (KS)

CATHERINE LEMBLÉ: ONLY BARELY STILL > 11/9, Contretype, www.contretype.org

L’or du Nil

FR/ Le pouvoir de fascination pour l’Egypte pharaonique se perpétue de génération en génération. Toutankhamon, l’enfant roi dont la tombe intacte fut découverte dans la Vallée des Rois par Howard Carter en 1922, symbolise à lui seul les mystères et les fastes de cette civilisation. Après une tournée triomphale sur la planète, King Tut fait halte à Bruxelles. Plus de 1 000 objets scrupuleusement reproduits, des décors impressionnants, dont une reconstitution de la chambre funéraire telle qu’elle fut découverte par l’archéologue anglais, et de riches développements multimédia nous ramèneront au bord du Nil, il y a plus de trois millénaires.

(GB)

CURIOSA. CHARLES QUINT, DÜRER ET LE TRÉSOR DES AZTÈQUES 6/7 > 2/10, Palais du Coudenberg, www.coudenberg.brussels

TOUTANKHAMON, SON TOMBEAU ET SES TRÉSORS 22/7 >, Tour & Taxis, www.tutankhamunexpo.com

Work hard, play hard EN/ Since the late 1990s, the anonymous

Parisian street-art legend Invader has built up a gigantic and completely unique body of work. He has to date personally invaded 80 cities around the world – from Bangkok to Miami and from Mombasa to Potosi – with a whopping 4,056 pixelated Space Invaders. One of those iconic ceramic mosaics based on popular 8-bit video games even returned to space with the ISS, while another is spending its time in the deep sea. At the MIMA, Invader exhibits another, equally playful aspect of his oeuvre: his 20-year-old studio practice of transforming Rubik’s Cubes into works that pay homage to art history’s masterpieces or depict notorious bad guys. (KS) INVADER RUBIKCUBIST > 8/1, MIMA, www.mimamuseum.eu

Art lovers and piggy banks EN/ Half a century of assembling works of art

has turned the collection of the National Bank of Belgium into a comprehensive 2,000-piece survey of contemporary art. The 50th anniversary of that collection is celebrated with a free exhibition in the majestic ticket hall, for which the Banco de España has delved into its collection too. Through the work of 43 contemporary artists such as Wolfgang Tillmans, Helena Almeida, Candida Höfer and Michaël Borremans, “(Un)common Values” shows how art reflects society and embraces the world we live in. The youngest art lovers can have fun with their piggy banks on a discovery trail. (KS) (UN)COMMON VALUES > 18/9, National Bank of Belgium, www.nbb.be

BRUZZ Select. Eat & Drink

Cette nouvelle enseigne irrésistible à Saint-Gilles tourne autour d’une rôtissoire végétale.

Maître iOda FR

Avis aux amateurs de sensations végétales : une nouvelle adresse saint-gilloise s’impose de toute urgence. On est resté comme deux ronds de flan (de courge e) devant le talent de César Hoed. — MICHEL VERLINDEN, PHOTO SASKIA VANDERSTICHELE iOda

••••

Overwinningsstraat 23 rue de la Victoire, Sint-Gilles/SaintGilles, 02-315.62.08, www.ioda.be, ma/lu/Mo > wo/ me/We & za/sa/ Sa 12 >14.00 & ma/lu/Mo > za/ sa/Sa 19 > 22.00

Même si on est mal placé pour geindre, il faut avouer que certains jours l’état du monde nous désespère plus que d’autres. C’est justement lors de l’une de ces déprimes passagères que l’on a rendu visite à iOda, enseigne dont tout le monde parle à Saint-Gilles. Située à deux pas de la Porte de Hal, celle-ci nous a littéralement soignés, rendu à une humeur positive. Pourquoi ? Parce qu’elle inspire une confiance sans borne en la nouvelle génération de chefs. César Hoed, qui est aux fourneaux, a étudié le droit avant de se lancer dans la cuisine. Il s’est formé auprès du maestro de la cuisine

végétale à Bruxelles, à savoir l’immense Nicolas Decloedt (Humus x Hortense). Désormais, ce jeune Bruxellois, qui ne doit pas avoir 30 ans, vole de ses propres ailes dans un petit établissement de coin dont le décor d’ancien commerce est assez irrésistible avec son carrelage d’époque et ses colonnades. Une terrasse prolonge cette enseigne. Le coup de génie du lieu ? Tourner autour d’une rôtissoire sur laquelle ne caramélisent que des fruits et légumes. Sous-titré « Rôtisserie végétale », iOda décline un concept unique dans la capitale. Qu’est-ce que cela donne dans

les faits ? Une cuisine aérienne et intense à la fois.

UN ART MARTIAL CULINAIRE VÉGÉTAL On en a eu la preuve le temps d’un lunch à 19 euros (le soir, un menu 4 services pesco-végétarien de 35 euros attend le convive). Celui-ci s’ouvre sur une création allant comme un gant aux beaux jours. Soit un gaspacho pomme-fenouil rehaussé d’huile de mélisse, de petits croûtons, de fines tranches de pomme et d’une neige de féta. Rafraîchissante, la composition coche toutes les cases d’un plat digne de ce nom : acidité, rondeur, croquant et

notes furtives (menthe, agrume). Le plat pousse le curseur du bon un cran plus loin avec une demi-aubergine rôtie dont on mange tout. Saupoudré d’un crumble de riz torréfié et d’olives noires, le légume fond dans la bouche n’offrant à aucun moment la résistance qu’on lui connaît, notamment en raison de sa peau un peu ingrate. Pour compenser la sensation doucereuse du légume, le chef a la bonne idée de fouetter le palais avec des notes iodées de salicorne et du chou-rave. Une émulsion de pomme de terre et du sarrasin emballent le tout. Côté boisson, on s’est contenté d’une limonade de nèfles (4,50 euros) de la toute proche fermenterie de L’Annexe mais les bières valent le détour (lager de la Brasserie iLLeGaaL à 5,5 euros), tout comme les vins (cuvée Granite du Domaine Rieffel à 43 euros).

Nick Trachet

COLOFON

BRUZZ

| CULINAIR

Flageyplein 18, 1050 Brussel, 02-650.10.65

Hopend op nog wat warme dagen deze zomer, herinner ik u graag aan eenvoudige ijsjes, en hoe er zelf te maken. In Suriname maakte ik kennis met schaafijs. Zwarte jongens met rastakapsel rolden hun zelfgemaakte karretjes door het centrum van de stad. Bovenop hadden zij een blok ijs vastgemaakt. IJs werd toen nog in grote staven verkocht, blokken van een kilo of twintig, recht uit de ijsfabriek. (Veertig jaar geleden was er bij ons in Strombeek trouwens ook nog zo’n ijsfabriek. Hun opvallende rode ‘vintage’ vrachtwagens leverden in het centrum, ook – bijvoorbeeld – in de Beenhouwersstraat, voor de uitstal van vis voor de restaurants). De ijsverkopers in de tropen hadden metalen schaven, waarmee ze porties van een ijsblok af schraapten. Er zat een klep onder de schraper die het schaafijs opving. Dat goten ze dan in een plastic bekertje. Daarna besprenkelden ze dat met zelfgemaakte siroop, van gember, markoesa (passievrucht), lemmetje (limoen) ... Een strootje erin en: brain freeze! Het gebruik bestaat overal ter wereld, maar ik werd toen al gewaarschuwd voor mogelijk gebrek aan hygiëne bij de schaafijsjongens. IJs is niet steriel! Veiliger doe je het zelf. Er bestaan ijsschavers voor thuis, zowel elektrische als met een zwengel, om met de hand te draaien. Daarin vermaal je

CULI NAI R

Granita

ijsblokjes tot sneeuw en dan kan je er zelfgemaakte siroop bij doen. Schaafijs verwart men wel eens met granité, dat van Italiaanse origine is (granita). Maar het procedé is niet hetzelfde. Waar bij schaafijs geschaafd waterijs een scheut smaaksiroop bovenop krijgt, wordt bij granité eerst sap of water met siroop gemaakt en dan tot ijs … geschraapt. Granité is een grovere vorm van sorbet. Sorbet en roomijs worden bevroren onder constant roeren, waarbij de gevormde ijskristallen heel klein blijven. Granita is grover en makkelijker te maken, je hebt er geen ‘sorbetière’ voor nodig. Het principe is simpel: giet een laag water met een smaakje (of fruitsap) in een metalen schotel, hoe breder, hoe sneller ijs zich gaat vormen. Voeg

“Je hebt, soms na een uur of twee al, goedkoop en zelfgemaakt warmweersnoep”

aan de vloeistof de nodige suiker toe en wat citroensap (dat helpt in het maken van emulsies, zeker als er vet is in je mengsel). Zet de schotel in het diepvriesvak en kraak en meng regelmatig het ijs dat zich vormt. Zo heb je, soms na een uur of twee al, goedkoop en zelfgemaakt warmweersnoep. Ik herhaal hier graag een recept dat ik acht jaar geleden al plaatste en waar enthousiaste respons op kwam. Een recept van mijn moeder, Orange givrée: Snij het hoedje van lekkere appelsienen en schep de vrucht leeg met een mes en/of lepel, een ijslepel, bijvoorbeeld. Het vruchtvlees kijk je na om de bittere pitten te verwijderen. Zet de leeggehaalde sinazen met hun hoedjes in het vriesvak. Voeg bij het vruchtvlees het sap van een citroen. Als je pakweg een halve liter sap en pulp hebt, doe er dan 150 gram suiker bij (komt niet op een gram). Pureren in de mixer. Dat mengsel giet je dan in een stalen kom die je in het vriesvakje van de koelkast zet. Na een half uur ga je kijken: er zal al ijs gevormd zijn aan de wand van de kom, schraap dat af. Je roert het mengsel krachtig glad. Terug in het vriesvak zetten. Na nog een half uur herhaal je die operatie. En nog een half uur later is de sorbet nog lepelbaar, maar klaar. Schep dat ijs in de bevroren lege sinaasappelen en laat het een tijd (een nacht) temperen in het vriesvak. Een kwartier voor consumptie uithalen. Smakelijk.

ABONNEMENTEN Josiane De Troyer (abo@bruzz.be), 02-650.10.80 Gratis in Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Rest van België: 25 euro per jaar; IBAN: BE98 3631 6044 3393 van Vlaams Brusselse Media vzw Buiten België: 30 euro per jaar. OPLAGE 55.000 exemplaren. ADVERTEREN? Marlies De Deygere 02-650.10.81 marlies.dedeygere@bruzz.be DISTRIBUTIE Ute Otten, 02-650.10.63, ute.otten@bruzz.be ALGEMENE DIRECTIE Dirk De Clippeleir HOOFDREDACTIE Kristof Pitteurs (algemeen hoofdredacteur) REDACTIECHEF Kirsten Bertrand CULTUUR & UIT Gerd Hendrickx REDACTIE Eva Christiaens, Sara De Sloover, Kris Hendrickx, Bettina Hubo, Jasmijn Post, Kurt Snoekx, Sophie Soukias, Steven Van Garsse, Tom Zonderman MEDEWERKERS Nicolas Alsteen, Gilles Bechet, Michaël Bellon, Andy Furniere, Tom Peeters, Niels Ruëll, Nick Trachet, Bram Van Renterghem, Michel Verlinden EINDREDACTIE Karen De Becker, Geert Van der Hallen, Sophie Soukias VORMGEVING Ruth Plaizier, Heleen Rodiers VERTALING Frédérique Beuzon, George Holmer, Greta Holmer-Arblaster, Laura Jones, Martin McGarry FOTOGRAFIE & ILLUSTRATIE Bart Dewaele, Kim, Wauter Mannaert, Noémie Marsily, Steve Michiels, Ivan Put, Saskia Vanderstichele, Wide Vercnocke VERANTWOORDELIJKE UITGEVER Kristof Pitteurs Flageyplein 18, 1050 Elsene. BRUZZ is een uitgave van de Vlaams Brusselse Media vzw, wordt gedrukt op de persen van Eco Print Center (DPG Media) en wordt gesubsidieerd door de Vlaamse Gemeenschap en de Vlaamse Gemeenschapscommissie.

MELD NIEUWS Zelf nieuws gespot? Tips zijn altijd welkom via BRUZZ.be/meldnieuws

NICK TRACHET

Brusselaar die de stad en de wereld culinair ontdekt

De hele reeks nalezen? BRUZZ.be/trachet

Persberichten kunnen via redactie@bruzz.be Voer uw evenement in op Encodez votre événement sur Enter your event on www.agenda.brussels

Een veilige stad is voor de Brusselaars een stad waar het goed leven is.

Daarom ondersteunt safe. brussels het werk van 12.000 professionals in de preventie, veiligheid en hulpverlening.

VOOR EEN VEILIG BRUSSEL

+BRU ZZ

SEL ECT

INTERVIE

A N A LY S E

THE ARTS, A HEART FOR ALSO DURING N THE LOCKDOW

TIPS

NL FR

20 11 | 11 | 20

+ BRUZZ CULTURE

A N A LY S E

LOCKDOWN

DE STILSTAND

P303153

ER JUSTITIEMINIST QUICKENBORNE VEEL VOOR’ VINCENT VAN BRUSSEL NIET STELT ZONDER ‘VLAANDEREN

+ BRUZZ CULTURE

P303153

021 05 | 05 | 2

INTERVIE

VAN HET SEKSWE

18 FLAGEYPLEI N PLACE FLAGEY LES 1050 ELSENE/IXEL AFGIFTEKAN TOORX ANTWERPEN

021 10 | 03 | 2

TU ‘‘MET PROSTIEN KOOP JE GE ’ EN M STEM

BRUSSELAAR EGYPTISCHE DEN A WINT GOU M SAMEH ALA BESTE KORTFIL PALM VOOR

WEEKBLAD IRE HEBDOMADA WEEKLY VAN EEN UITGAVE VLAAMS-BR USSELSE MEDIA VZW

18 FLAGEYPLEI N PLACE FLAGEY LES 1050 ELSENE/IXEL AFGIFTEKAN TOORX ANTWERPEN

THE ARTS, A HEART FOR ALSO DURING N THE LOCKDOW

TIPS

D ‘O NZ E JE UG N S’ O N TG LI PT O

DE ZES TIPS OM TER CORONAWIN EN DOOR TE KOM

#1752

WEEKBLAD IRE HEBDOMADA WEEKLY VAN EEN UITGAVE VLAAMS-BR USSELSE MEDIA VZW

18 FLAGEYPLEI N PLACE FLAGEY LES 1050 ELSENE/IXEL AFGIFTEKAN TOORX ANTWERPEN P303153

INTERVIE

JONGEREN IN

#1732

#1744

#1730 WEEKBLAD IRE HEBDOMADA WEEKLY VAN EEN UITGAVE VLAAMS-BR USSELSE MEDIA VZW

A N A LY S E

TIPS

INTERVIE

A N A LY S E

KLE INE REVOLTE

N TEK FOUNDATIO THE LOKAL FOTO QUE Y OUVRENT BOUTI FRANKY ET JOHNN HEYVAERT IER DANS LE QUART

TEKENT DE NOO CORONA HER

+ BRUZZ CULTURE

DE KA NTOO WAN KE LT

CABIN FEVER

REN EXTREEM LUISTE AMEEL MET BRECHT

CHASSOL

UN CHOU À BRUXE

ICHRAF NASR

POLITICAL BODY

18 FLAGEYPLEI N PLACE FLAGEY LES 1050 ELSENE/IXEL AFGIFTEKAN TOORX ANTWERPEN P303153

021 30 | 06 | 2

INTERVIE

A N A LY S E

TIPS

P303153

021 28 | 04 | 2

EN |

A N A LY S E

TIPS INTERVIE

A N A LY S E

TIPS

+ BRUZZ CULTURE JACQUELINE

BRUSSEL

HOE VLAANDEREN KAN BESPAREN

150 BRONNEN

VEEL GELD

D IN NA DE BRAN ANDERLECHT DE ‘DE HELFT VAN NGEN BRUSSELSE WONI AAN VOLDOET NIET DE NORMEN’

IN DE STAD

DIT WATER NODIG ‘WE HEBBEN RE WERELD’ IN EEN DROGE

OLISATION FESTIVAL CONG SEUTIN ALESANDRA CORPS NOIR EXPLORE LE

RUE DE MANC

HESTER

ESTIVALE LA LA DESTINATION DES BRUXELLOIS PLUS PRISÉE

L’ERMITAGE

THE LOOKING TO NG FUTURE OF BREWI

OPENLUCHTZ

WEMBAD FLO

‘WIJ ZIJN GE LIEVE JON MENSEN’

K SPRI NGPLAN E D R VOO D N IEUWE STA

P303153

021 18 | 08 | 2

INTERVIE

A N A LY S E

TIPS

#1740

WEEKBLAD IRE HEBDOMADA WEEKLY VAN EEN UITGAVE VLAAMS-BR USSELS MEDIA VZW

1 FLAGEYPLEI N PLACE FLAGE LE 1050 ELSENE/IXEL AFGIFTEKAN TOO ANTWERPEN P3031

NL FR

02 10 | 02 | 2

INTERVIE

A N A LY S E

TIPS

WEEK VAN DE ZIEK BELGISCHE MU

LAARS JONGE BRUSSE RUIMTE VEROVEREN DE

N ONZE SATELLIETE HELE KUNNEN DE ENEN WERELD BEDI + BRUZZ CULTURE DIKKE

SWAG LIMBURGSE PLAGE OP BRUSSELSE

JENNY AMBU ODE URBAINE

KIYENYI ONYA À LA SAPE

VINCEN BEECK

MAN

HY IS “PHOTOGRAP

LIFE”

Neem nu een gratis abonnement & WIN draadloze oortjes PPY WIN HAIR 1 GO A PLUGS

#1763

DE JONG

elf, ‘Leven met mez g no t da ik ben aan het leren’

A N A LY S E

REEKS

VOUS TOUT CE QUE S AURIEZ TOUJOUR DÛ (SA)VOIR

DOCU DRIEDELIGE DE KIJKER ZET ARNO IN

STA D VA N OM ST DE TO EKERDA M WIJZE N

WEEKBLAD IRE HEBDOMADA WEEKLY VAN EEN UITGAVE VLAAMS-BR USSELSE MEDIA VZW 18 FLAGEYPLEI N PLACE FLAGEY LES 1050 ELSENE/IXEL AFGIFTEKAN TOORX ANTWERPEN

PATRICK X MANGHELINCK VAN VAN HET HUIS DS HET NEDERLAN ‘MIJN DROOM? S ELAAR BRUSS ALLE DRIETALIG’

EN SKATERS VRAG BEGRIP BRUSSEL OM CTUUR EN INFRASTRU

BRUS SEL EN AMST ELKA AR DE WEG

#1751

18 FLAGEYPLEI N PLACE FLAGEY LES 1050 ELSENE/IXEL AFGIFTEKAN TOORX ANTWERPEN

INTERVIE

BRUSSELS’S MEET BRYN, STAR NEWEST POP I KNEW OUR DAYS, BUT ‘I WORKED TEN-H FOR A REASON’ I WAS DOING IT

D AAN COCA-COLABORMOET WEG E DE BROUCKÈR NT HET LAATSTE RESTA ‘ZO VERDWIJNT ZIEL’ VAN DE JAZZY

WEEKBLAD IRE HEBDOMADA WEEKLY VAN EEN UITGAVE VLAAMS-BR USSELSE MEDIA VZW

021 14 | 07 | 2

DE RING ROND

KANAAL

WALTER WERKPLAATS GAAT VAN WAL

BRASSERIE DE

INTERVIE

READY FOR L THE CULTURA SUMMER WALVIS IN HET

021 21 | 04 | 2

RDWIJK

#1762

WEEKBLAD IRE HEBDOMADA WEEKLY VAN EEN UITGAVE VLAAMS-BR USSELSE MEDIA VZW 18 FLAGEYPLEI N PLACE FLAGEY LES 1050 ELSENE/IXEL AFGIFTEKAN TOORX ANTWERPEN P303153

#1760 WEEKBLAD IRE HEBDOMADA WEEKLY VAN EEN UITGAVE VLAAMS-BR USSELSE MEDIA VZW

020 25 | 11 | 2

RTOR EN

LLES

WEEKBLAD IRE HEBDOMADA WEEKLY VAN EEN UITGAVE VLAAMS-BR USSELSE MEDIA VZW 18 FLAGEYPLEI N PLACE FLAGEY LES 1050 ELSENE/IXEL AFGIFTEKAN TOORX ANTWERPEN P303153

THE ARTS, A HEART FOR ALSO DURING N THE LOCKDOW

TIPS

IZEN CULTUURHU IST VU MAKEN EEN

TIE

#1750

WEEKBLAD IRE HEBDOMADA WEEKLY VAN EEN UITGAVE VLAAMS-BR USSELSE MEDIA VZW 18 FLAGEYPLEI N PLACE FLAGEY LES 1050 ELSENE/IXEL AFGIFTEKAN TOORX ANTWERPEN P303153

BRUZZ magazine, dat zijn elke week verrassende reportages, fijne cultuurtips, en mooie beelden uit de stad. Wie vóór 31.08 een abonnement neemt, krijgt BRUZZ magazine zes maanden gratis toegestuurd én maakt kans op een paar Air 1 GO Happy Plugs! Na zes maand wordt uw abonnement automatisch stopgezet, tenzij u aangeeft het abonnement te willen verlengen.

Ga snel naar

BRUZZ.BE/ABO OPGELET: van midden juli tot midden augustus drukt de

BRUZZ-redactie even de pauzeknop in. Vanaf 24 augustus is het BRUZZ magazine er weer elke woensdag!

HOE HOT IS DE BRUSSELSE HIPHOP? D IS INSCHRIJVINGSTIJ EN WEER AANGEBROK ZELF HOE ZORG JE E VOOR EEN GOED OL? MIX OP SCHO

DB623070I9

WIL JIJ ONS JONG EN DYNAMISCH TEAM VERSTERKEN? WIJ ZOEKEN NIEUWE MEDEWERKERS VOOR ONZE CLUSTER DWORP en NEGENMANNEKE

ADVISEUR BANKVERZEKEREN & ADVISEUR BELEGGINGEN MEER INFO?

Brouwerij BOON

Als groeiend familiebedrijf staan wij voor kwaliteit en vakmanschap. Om ons team te versterken zijn we op zoek naar:

LOGISTIEK verantwoordelijke

FUNCTIE: Je bent verantwoordelijke voor de uitvoering van de logistieke administratie van goederenreceptie, magazijn, productie en verzending . Je staat in voor het opmaken van de transport- en werkplanning. Je bewaakt en borgt nauwlettend de uitvoering van de werkplanning en stuurt bij waar nodig. PROFIEL: - Je hebt reeds ervaring als verantwoordelijke in een logistieke werkomgeving - Je bent Nederlandstalig. Frans en Engels beheers je goed. - Je kan vlot overweg met Outlook, MS Office en ERP software - Je hebt oog voor orde, hygiëne, veiligheid en kwaliteit - Je werkt nauwkeurig, stipt en gestructureerd - Je werkt klantgericht - Je hebt een teamgeest en bent flexibel. AANBOD: Vaste voltijdse job met contract van onbepaalde duur en aantrekkelijke verloning.

Meer info? Iets voor jou? Stuur je sollicitatiebrief en cv voor 29/07/2022 naar jobs@boon.be ter attentie van dhr. Jos BOON. DB763335G2

MEDEWERKERS DEUR-AAN-DEUR VERKOOP

DB761728F2

elke dag betaald, werk in eigen regio, in bezit van auto en telefoon. 0471942145 DB620621H9

Contacteer ons op het nummer 0496/47.87.63 of frederic.vanvlaenderen@bnpparibasfortis.com

Op zoek naar passende kandidaten voor je bedrijf? Wij staan voor je klaar hallo@regiotalent.be

DB762918F2

tel. 051 26 67 89