november 2020
Dunne grootformaat tegels verlijmen Steeds vaker komen we dunne, grootformaat tegels/ platen tegen. Momenteel zijn deze erg in de mode en eigenlijk al niet meer weg te denken uit de hedendaagse tegelmarkt. Het is zaak om vooral de voorschriften, eisen en aanbevelingen van de betreffende tegelproducent te volgen. Categorie Een grootformaat tegel/plaat kan niet direct onder een vastomlijnde categorie worden ingedeeld. Voor het gemak houden we de DIN-norm 18157 (stand 04/2017) aan waaruit men zou kunnen afleiden dat vanaf >30x30 cm over “grootformaat” wordt gesproken. Maar hoe zit het dan met de dikte van de tegel? Hiervoor kunnen we het beste ook een DIN-EN-norm ter hand nemen. Uit de DIN-EN-norm 14411 kan men concluderen dat een dikte van <7,5 mm een “dunne tegel” genoemd mag worden. Bij de productie worden de tegels/platen gewalst en vallen onder de categorie droog geperste tegels.
Kwalificatie De walstechnologie van tegels (Continua+, Supera of Lamgea) bezorgen de tegels/platen positieve en negatieve eigenschappen. Door het walsen van de tegels zijn de poriën kleiner en dichter dan bij gres of porcellanato. Maar door de hoge dichtheid/hardheid van de tegel/plaat kunnen er soms hechtingsproblemen ontstaan: cementaire tegellijm kan niet voldoende indringen/contact maken met de rugzijde van de tegel/plaat. Hierdoor kan er een zwakkere verlijming ontstaan. In dat geval moet de tegel/plaatproducent aangeven welke kwalificatie de toe te passen tegellijm moet hebben. Bijvoorbeeld SCHÖNOX Q6 of SCHÖNOX Q8 (S1), SCHÖNOX Q12 (S2) of SCHÖNOX Q4 Rapid, SCHÖNOX Q9 (F). Indien deze gegevens niet beschikbaar zijn is het raadzaam om vooraf de hechttreksterkte te (laten) bepalen. Hiervoor moet wel minimaal een maand worden uitgetrokken; de test duurt lang. Breuklastwaarde Ook kan de hoge hardheid de tegel/plaat kwetsbaarder maken waardoor deze gevoeliger wordt voor spanningsscheuren. Bijvoorbeeld bij overgangen en deurposten ontstaan er dan scheuren als gevolg van een te lage breuklastwaarde. Afhankelijk van de producent worden ook verschillende andere grondstoffen bij dunne tegels/platen gebruikt. Om de breuklastwaarde te verhogen worden vaak grondstoffen uit de productie van veilig-
heidsglas aan de receptuur toegevoegd. Deze grondstoffen kenmerken zich door een smeltpunt van meer dan 2000 °C, terwijl bij de productie van tegels/platen normaalgesproken een temperatuur van 1100°C tot 1500 °C geldt. Dit temperatuurverschil kan daarom bij de betreffende tegel/plaat tot verdere spanningsopbouw leiden hetgeen de scheurgevoeligheid alleen maar vergroot. Het is dus van groot belang de breuklastwaarde van de betreffende tegel/plaat bij de producent op te vragen. Raadpleeg hiervoor (vooraf) de productbladen! Vorm Tevens is het raadzaam te letten op de vorm van de tegels/platen. Een vierkante vorm levert een hogere breuklastwaarde op dan een rechthoekige vorm. Deze is dan vaak twee maal zo hoog! Een formaat van 60x60x1,0 cm heeft een breuklastwaarde van 2333 N/mm2, terwijl een formaat van 60x30x1,0 cm slechts een breuklastwaarde van 1166 N/ mm2 kent. Het is dus noodzaak om zowel de breuklastwaarde als de dichtheid van de betreffende tegel/plaat (vooraf) bij de producent/leverancier op te vragen. Het is dus ook erg belangrijk om bij toepassing van ontkoppelende lijmsystemen rekening te houden met bovenstaande factoren. Het totale (ontkoppelende) systeem (alle componenten plus tegels/ platen) moet hierbij volledig op elkaar afgestemd zijn! ■ Ruud Stam/Andreas Haas Anwendungstechnik Sika Deutschland GmbH / SCHÖNOX www.schoenox.nl
33
