Januar 2024
Marknaðarkunning fyri 4. ársfjórðing 2023 Árið 2023 var serliga merkt av høgari inflasjón og rentuhækkingum. Kortini var gongdin á íløgumarknaðinum betri enn væntað. Hóast mongu rentuhækkingarnar í 2022 og 2023 framvegis draga óvissu við sær, eru útlitini betri enn fyri einum ári síðani.
Partabrøv Fjórði ársfjórðingur byrjaði illa. Í oktobur var avkastið vánaligt, men novembur og desembur hilnaðust hinvegin heilt væl. Harvið er stórur partur av vánaliga avkastinum frá 2022 vunnin inn aftur. Stríðið, sum tjóðbankarnir hava havt ímóti inflasjónini, setti sín dám á 2023. Inflasjónin lækkaði, men hon er framvegis hægri enn ynskiligt. Ein av mest týðandi hendingunum í árinum var rumblið, sum var í bankageiranum í mars. Fyri íleggjarar minti hetta um fíggjarkreppuna í 2008, og mong væntaðu, at partar av fíggjarliga kervinum vóru um at hokna orsakað av mongu rentuhækkingunum. Tíbetur vóru hesir trupulleikarnir einans í USA og ikki um allan heimin. Og orsøkirnar vórðu ikki einans rentuhækkingarnar, tí talan var um frammanundan hart trýstar bankar. Hyggja vit at arbeiðsmarknaðinum, undrar tað framvegis fíggjarmarknaðin, at arbeiðsmarknaðurin er so mikið stinnur og mótstøðuførur ímóti rentuhækkingum. Samanumtikið vóru tað serliga risastóru tøknifyritøkurnar, sum høvdu óvanliga góða gongd í 2023. Orsøkin var stóra menningin innan vitlíki. Vísitalið “MSCI ACWI” vísti síðst í desembur 2023 eitt avkast á 22% (í USD) og 18% (í EUR).
Lánsbrøv Tjóðbankarnir í USA og ES komu í desembur við forsagnum um, hvat vit skulu vænta av rentubroytingum í 2024. Amerikanski tjóðbankin, FED, róði framundir fleiri rentulækkingar í 2024. Kunningin frá evropiska
tjóðbankanum, ECB, var kortini munandi øðrvísi - við ongum vánum um rentulækkingar í 2024. Hvørki amerikanski tjóðbankin, FED, ella evropiski tjóðbankin, ECB, broyttu rentuna á rentufundunum í desembur. Leiðandi renturnar hjá ávikavist FED og ECB eru tískil framvegis 5,5% og 4,0%. Kjarnuinflasjónin (core-inflation) er framvegis høg. Hetta er undirliggjandi inflasjónin, har bólkarnir ”orka” og “óviðgjørdar matvørur” verða skiltir frá útrokningini í yvirskipaðu inflasjónini. Myndin niðanfyri vísir, at kjarnuinflasjónin er høg - bæði í USA og ES. Inflasjónsgongdin í USA og ES 10.0%
USA (core) USA
ES (core) ES
8.0% 6.0% 4.0% 2.0% 0.0%
Yvirskipaða inflasjónin í USA og ES hevur verið fallandi. Kjarnuinflasjónin er eisini fallandi, men er trekari at lækka aftur. Hetta kemst serliga av áhaldandi privatari nýtslu og sterka arbeiðsmarknaðinum.
Útlit Væntað verður, at ávirkanin av mongu rentuhækkingunum av álvara fer at síggjast í búskapinum í 2024. Sum heild er lønarlagið hækkað nógv kring heimin, og útlit eru til, at tað framhaldandi fer at hækka. Tað hevur við sær, at keypiorkan hjá húsarhaldunum ikki verður ógvusliga skerd, og privata nýtslan fer tí neyvan at minka nevnivert. Tí fer eftirspurningurin eftir vørum og tænastum sannlíkt framvegis at vera høgur. Sostatt eru útlitini fyri partabrøv og lánsbrøv sum heild góð fyri 2024. Íleggjarar keypa nú lánsbrøv, sum ongantíð áður. Mongu rentuhækkingarnar hava gjørt lánsbrøv lutfalsliga meira áhugaverd enn tey fyrr hava verið, tí rentuparturin av avkastinum ikki hevur verið eins
1
Januar 2024
Virðisbrævagoymslan hjá Betri Pensjón Í 2023 hækkaðu partabrøvini í goymsluni hjá Betri Pensjón samanlagt við 10,56% í virði. Avkast síðani ársbyrjan og fyri seinasta mánaðin Partabrøv 12.0%
Síðan ársbyrjan
10.0%
Lánsbrøv
2.0% 0.0% -2.0% -4.0% Dec-23
Nov-23
Oct-23
Sep-23
Aug-23
Jul-23
Jun-23
May-23
Apr-23
-6.0%
Størsti parturin av lánsbrøvunum hjá Betri Pensjón er støðlaður í donskum stats- og realkredittlánsbrøvum, meðan ein minni partur er støðlaður í virkislánsbrøvum og útlánum til føroyskar fyritøkur.
Fyrivarni Endamálið við hesi marknaðarkunning er einans at geva eina frágreiðing um, hvussu gongst við virðisbrøvunum hjá Betri Pensjón, og at kunna um hendingar, ið kunnu ávirka gongdina. Hóast frágreiðingin er gjørd við stórum nærlagni, skal henda ikki skiljast sum tilmæli frá Betri Pensjón – hvørki um at keypa, selja ella taka aðrar avgerðir út frá.
Lánsbrøv Dec-23
10.56%
8.0% 6.0% 5.43%
4.0%
Partabrøv
4.0%
Mar-23
Tá umræður útlitini til at rentan fer at lækka í 2024, skal havast í huga, at tað hongur neyvt saman við útlitunum til minni virksemi í búskapinum. Endamálið við at hækka rentuna var júst at dempa búskaparligu gongdina. Ferðin varð tikin av búskapinum við rentuhækkingum. Men búskapurin skal kortini ikki steðga heilt, og tað skal tryggjast við at lækka rentuna aftur.
Mánaðarligu broytingarnar seinastu 12 mánaðirnar 6.0%
Feb-23
Tað verður ofta sagt um partabrøv, at tey taka lyftina niður og trappurnar upp. Tað vil siga, at eftir stór, knøpp fall, hækkar marknaðurin aftur so líðandi. Til dømis vardi uppgongutíðin eftir fíggjarkreppuna í 2008 heili 132 mánaðir. Mett verður, at marknaðurin í løtuni er í uppgongutíðum. Spurningurin er bara, hvussu leingi tað fer at vara.
Lánsbrævaparturin í goymsluni hækkaði samanlagt við 5,43% í 2023. Hetta er besta árliga avkastið fyri lánsbrøv síðani 2011. Oktobur, novembur og desembur góvu ávíkavist 0,36%, 1,26% og 1,71%.
Jan-23
høgur seinastu 10 árini. Hetta gevur eitt ávíst støðufesti fyri lánsbrøv.
4.14%
2.0%
1.71% 0.0%
Hyggja vit at oktobur, novembur og desembur hvør sær, góvu hesir mánaðirnir ávikavist -4,35%, 4,93% og 4,14% í avkasti. Størsti parturin av partabrævagoymsluni er støðlaður í altjóða partabrøvum, og ein minni partur er í donskum partabrøvum.
Hvat eru 100 krónur blivnar til? 360
Partabrøv
Lánsbrøv
335.6
320
Krónur
280 240 200 160
120.0
120 80
2