Wetgeving achterhaald

CRISPR-CAS De wetenschap rondom genetische modificatie is volop in ontwikkeling. Nieuwe technieken zoals CRISPR-Cas lijken actuele problemen in de foodsector zoals ziekten, droogte en verzilting het hoofd te kunnen bieden. VMT 3 • maart 2020

‘Europese wetgeving is achterhaald’

De huidige EU-regels voor genetisch gemodificeerde organismen (GGO’s) zijn achterhaald en moeten radicaal worden hervormd. Een groep internationale vooraanstaande wetenschappers aangesloten bij de European Academies Science Advisory Council (EASAC) pleit hiervoor.

Tekst Willem Paul de Mooij

De wetenschap rondom genetische modificatie is volop in ontwikkeling. Nieuwe technieken zoals CRISPR-Cas lijken actuele problemen in de foodsector zoals ziekten, droogte en verzilting het hoofd te kunnen bieden. Gewassen kunnen snel, accuraat en goedkoop worden aangepast. Maar dergelijke technieken vallen onder de strenge Europese GMO-wetgeving en kunnen daarom nog niet of nauwelijks in Europa worden toegepast. En dat kan de samenleving veel geld gaan kosten, stellen wetenschappers van EASAC. “We hebben geen tijd te verliezen bij de implementatie van nieuwe genetische modificatietechnieken. We kunnen er problemen mee oplossen en de voedselzekerheid borgen”, stelt Robin Fears, directeur van het biosciences-programma van EASAC.

EU-wetgeving In 2018 oordeelde het Europese Hof van Justitie dat de wettelijke voorschriften voor GGO’s ook van toepassing zijn op organismen die gemodificeerd zijn met behulp van nieuwe methoden voor genoombewerking, zoals CRISPR-Cas. “Dit maakt het moeilijk om verbeterde gewassen te bestuderen, te ontwikkelen en te cultiveren. Maar die gewassen zijn dringend nodig voor productieve, klimaataangepaste en duurzamere landbouw”, legt professor Volker ter Meulen, voorzitter van EASAC’s biosciences-programma uit. In een Duits rapport van drie wetenschappelijke organisaties staat de ‘enorme potentie’ van nieuwe technieken beschreven. Voorbeelden zijn gewassen die zijn aangepast zodat er geen of weinig

European Academies Science Advisory Council (EASAC) EASAC bestaat uit een aantal wetenschappelijke academies van Noorwegen, Zwitserland en het Verenigd Koninkrijk. Doel is wetenschappelijk advies geven aan Europese beleidsmakers. bestrijdingsmiddelen meer nodig zijn of gewassen die veel minder water nodig hebben om goed te kunnen gedijen. Andere voorbeelden zijn sojabonen met gezondere vetzuren, glutenarme tarwe, aardappelknollen met een langere houdbaarheid, bacteriebestendige rijst, schimmelbestendige druivensoorten, tarwe en cacao, en maïs- en tarwesoorten die de droogte kunnen weerstaan.

Veel gebeurd “Er is veel gebeurd sinds de eerste verordeningen over GMO bijna twintig jaar geleden zijn aangenomen”, zegt Fears. De wetgeving loopt nu achter de feiten aan en heeft een flinke update nodig. Tegelijkertijd wijst Fears erop dat het van belang is om eventuele wetgevingshervormingen op wetenschappelijk bewijs te baseren en rekening te houden met de ethische en maatschappelijke discussie op dit gebied. Volgens Fears is er een ‘transparante discussie’ nodig om vertrouwen op te bouwen tussen wetenschap en het grote publiek. De Europese Raad heeft de Europese Commissie al gevraagd om een update van de GMO-regelgeving. EASAC doet een duit in het zakje en pleit voor radicale hervorming. Zo vindt de organisatie dat de EU de definitie van GGO moet herzien. Organismen waarvan het eigen genoom aangepast is, moeten niet als GGO worden beschouwd, tenzij ze DNA van andere soorten bevatten. Genetische combinaties die ook in de natuur of via conventionele veredelingsmethoden kunnen ontstaan, moeten niet als GGO worden beschouwd. •