Service Management 8 2022 (thema: duurzaamheid)

Page 1

Grootste platform over professionele schoonmaak 45e jaargang nummer 8, december 2022 + HOE WERD BALANZ B CORP? + OMGAAN MET ANDERSTALIGEN + DE SCHOONMAAK MOET NAAR MINDER PLASTIC MARGRIET VAN DIJKEN OVER TRENDS 2023 “DEALEN MET HET NIET WETEN” THEMA: DUURZAAMHEID Duurzame schoonmaak: voor medewerker, klant én milieu

Verandermanagement voor de toekomst

De complexiteit van onze toekomst stelt nieuwe eisen aan de manier waarop we veranderingen binnen organisaties aanpakken. Jo Vincken reikt praktische handvatten aan voor het aanjagen van waardevolle beweging.

Bovendien laat hij zien hoe het verandervermogen van organisaties en individuele mensen kan worden vergroot. Dit boek biedt een actueel overzicht van aanpakken op het gebied van organisatieleer, verandermanagement en leiderschap.

Bestel nu op: vakmedianetshop.nl

€39,95 (incl btw)

Taakdifferentiatie moet!

Samenwerken. Het kan als een jeukterm overkomen. Het moet vooral ‘samen’. Alsof je knuffelend door het leven gaat. ‘Partnership’ is ook zo’n woord. Waar gaat het eigenlijk over? Maar aan de andere kant is het wel dé trend in facilitair Nederland. Daar schrijft Margriet van Dijken van adviesbureau Atir in dit nummer van Service Management over. In je eentje als schoonmaak red je het niet. Om de klant te ontzorgen, maar ook om mooiere banen te kunnen bieden en zo de arbeidskrapte tegen te gaan, moet je taakdifferentiatie aanbrengen. Eén van de best practices, die van CSU en de Johan Cruijff-Arena, van de code schoonmaak laat prachtig de mogelijkheden van taakdifferentiatie zien. Schoonmakers kunnen doorgroeien. Niet alleen door objectleider, rayonmanager of iets dergelijks in de schoonmaak te worden, maar ook naar andere banen bij het stadion. CSU heeft daarvoor contact gezocht met andere bedrijven om die doorstroming mogelijk te maken.

Aantrekkelijke werkgever Maar nu zeg je wellicht ‘dan ben ik mijn werkkracht kwijt?’ Ik kan me dat goed voorstellen, zeker in deze tijden van krapte. Dat argument hoor ik ook bij de mogelijkheden om schoonmakers eerder met pensioen te laten gaan. Of als het gaat om als schoonmaakbedrijf je medewerkers meer dan de door de RAS verplichte opleidingen te laten doen. Is die investering wel verstandig als je medewerker zo weer weg kan zijn? Ik draai die redenatie graag om. Wat als je het als schoonmaakbedrijf niet doet? Dan ben je geen aantrekkelijke werkgever, bied je geen groeipaden, leid je niet op en zit de schoonmaakmedewerker dus eigenlijk vast. Met als gevolg dat deze ontevreden kan worden en dat doorvertelt. Bijvoorbeeld op een verjaardagsfeestje. Daar wordt het schoonmaakbedrijf neergezet als een partij die zijn medewerkers niet serieus neemt. ‘Daar zou ik als ik jou was niet gaan werken’, is dan het advies. Daarnaast is de kans groot dat de desbetreffende medewerker sowieso afscheid van je neemt. Kortom, stilzitten is geen optie. Taakdifferentiatie moet je doen.

Mooi extraatje

Al was het maar om vanuit klantgerichtheid tegemoet te komen aan een groeiende wens van de klant. Bijvoorbeeld door de planten water te geven, als de ronde door de schoonmaak toch al wordt gedaan. Of denk aan het servicen van de koffieautomaten als schoonmakers toch in de buurt zijn. Ik weet dat een schoonmaakbedrijf samenwerkt met een koffie- en koffieautomatenleverancier om kleine verstoringen te verhelpen. Voor het schoonmaakbedrijf een mooie extra. De ‘koffieboer’ op zijn beurt hoeft niet voor elk wissewasje een dure monteur langs te sturen. Nog zo’n jeukterm: een win-winsituatie. Mijn vraag aan jou daarom: waar kun je in jouw keten samenwerken om de klant beter van dienst te zijn? Catering? Hospitality? Afvalinzameling? Kijk verder dan je eigen neus en ga op zoek naar de bij jouw klant passende combinatie. Dat levert geheid succes op.

“Kijk verder dan je eigen neus.”

3
column

thema

duurzaamheid

11 Trends voor de schoonmaakbranche in 2023

Margriet van Dijken van adviesbureau Atir benoemt welke schoonmaktrends zijn ziet voor het komende jaar. Een tipje van de sluier: een nauwe en intensieve samenwerking met je medewerkers, klant en ketenpartners is curciaal. “Het nieuwe jaar begint met grote onzekerheid over de beschikbaarheid en kostenontwikkelingen van resources. Met daarnaast de zoektocht van organisaties naar het gebruik van werkplekken in de toekomst is de uitdaging compleet.” En de grootste trend? “Dealen met het niet weten.”

17 Balanz Facilitair is B Corp gecertificeerd

De vlag ging uit toen Balanz Facilitair in juli van dit jaar het heugelijke bericht kreeg. In navolging van Auping, Tony’s Chocolonely en Triodos Bank mag de facilitair dienstverlener zich officieel Benefit Corporation, beter bekend als B Corp, noemen. “Het is een bekroning op ons harde werk”, zegt Sven Bloem, projectleider bij Balanz Facilitair. “En ik hoop dat wij een voorbeeld zijn voor de schoonmaakbranche.”

21 “Een taaltraining kan heel veel impact op iemands leven hebben”

Caroline van Blerkoms bedrijf Lexicon Trainingen traint anderstalige werknemers in elke denkbaar mogelijke branche. En daarbij komt veel meer kijken dan Nederlandse woordjes leren. Waarom is het volgens Van Blerkom toch zo belangrijk? “Taal is de basis. Daarmee kunnen mensen doorgroeien in hun functie of binnen de organisatie. Een bedrijf dat daarin investeert, kan weer groeien door haar mensen. Ik doe dit al 28 jaar en ik heb gezien wat er gebeurt met bedrijven die wel goed in taaltrainingen investeren. Ze behouden hun mensen, er is minder verloop en er is meer betrokkenheid.”

4 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022 inhoud
11
21
17

32 “In wat voor land willen we schoonmaken?”

Deze vraag stond centraal tijdens het RAS Symposium op 16 november. De aanwezigen zochten de antwoorden met sprekers Hans Borstlap, Martin Olsthoorn en Inge ter Brake.

42 Jong Talent: Chelsey Boutier

In deze editie komt het achtienjarige schoonmaaktalent Chelsey Boutier aan het woord. Haar werk bij Toekomst Schoonmaakbedrijven bestaat niet alleen uit schoonmaken, maar juist ook aan verbinden, verhalen vertellen en laten zien hoe mooi de schoonmaakbranche echt is.

45 Winnaars Golden Service Awards 2022

Antonio Almeida is eind november gekroond tot Schoonmaker van het Jaar. Maureen Hermens werd Leidinggevende van het Jaar en Frans de Pon Glazenwasser van het Jaar. Het Schoonmaakteam van het Jaar maakt schoon bij Stichting Amare. Dat maakte de jury van de Golden Service Awards bekend. En verder...

Column Ronald Bruins (hoofdredacteur)

Afdronk inspirerend CSU Congres

Duurzame schoonmaakmiddelen

Crohill en Plastic Soup Foundation over plastic reduceren

De werkplek van... Guillermo Perez Rojas

Lessen uit de Best Practice Award

Column Pim Hilgerdenaar

Hoe Martin Pocorni schuldenvrij werd

FNV, Schoonmakend Nederland en CNV over de cao

Column Maurice Rutgrink

De Baas: Carea

Contacten & Contracten

5
32 42 45
“Het gevoel bij te dragen hangt ook af van de waardering die je ervoor krijgt.” - Martin Olsthoorn
03
06
14
24
27
30
35
39
49
52
57
58
61
63
Nieuws
Colofon

Uit de sectorprognose van ABN AMRO blijkt dat het Nederlandse bedrijfsleven uitdagende tijden tegemoet gaat. Langdurig hoge energieprijzen, stijgende rente en loonkosten en een naderende recessie zorgen voor terughoudendheid om geld uit te geven. Toch is voor de zakelijke dienstverlening, waar ook de schoonmaaksector onder valt, het verhaal niet zonder meer alleen negatief.

In de meeste sectoren is de druk op winstmarges hoog en dat blijft nog wel even zo. De hoge kosten die gemaakt worden,

kunnen bedrijven in veel gevallen niet doorberekenen. Uit het onderzoek van ABN blijkt dat dat geldt voor 58 procent van de ondernemers. In meerdere sectoren verwacht de bank dan ook krimp in 2023. Hieronder vallen de industrie (-3 procent), de vrijetijdssector (-1 procent) en vastgoed (-6 procent).

Licht positief voor schoonmaak Andere sectoren kunnen echter wel een kleine groei verwachten in 2023 ten opzichte van 2022. Dat geldt voor de transportsector (+1 procent), TMT (+4 procent) en de zakelijke dienstverlening (+2 procent). De schoonmaak valt onder die laatste.

Gom Schoonhouden werkt sinds oktober met de Veiligheidsbelofte. Hiermee wil het schoonmaakbedrijf benadrukken dat een veilige werkomgeving hoog op de agenda staat.

Het schoonmaakbedrijf wil dan ook dat de kennis over wat veiligheid inhoudt en hoe iedere medewerker hieraan kan bijdragen voor iedereen in de organisatie toegankelijk is. Operationeel directeur Björn Weertman: “Goed werkgeverschap staat gelijk aan veiligheid. Fysieke veiligheid zorgt ervoor dat werknemers hun werk veilig kunnen uitvoeren. Sociale veiligheid verwijst naar een veilig werkklimaat.”

Telt jouw onderneming honderd of meer medewerkers? Dan krijg je in 2023 te maken met een rapportageplicht voor het zakelijke verkeer en het woonwerkverkeer van jouw medewerkers.

Dit betreft onder meer het aantal gereisde autokilometers, uitgesplitst naar soort brandstof. Het doel van deze rapportageplicht is dat de overheid de CO2-uitstoot drastisch wil verminderen. Dit is een belangrijke pijler uit het Klimaatakkoord. Omdat meer dan de helft van alle kilometers die wij rijden te maken heeft met werk, kunnen werkgevers een belangrijke rol spelen in deze missie.

6 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022 nieuws
AMRO voorspelt lichte groei voor de zakelijke dienstverlening in 2023 Gom introduceert Veiligheidsbelofte CO2-rapportageplicht in 2023
ABN
veilige werkomgeving
“Een
creeëren doen we samen.”

Kabinet helpt mkb’ers te verduurzamen

Om hun vaak sterk gestegen energiekosten te verlagen, kunnen ondernemers hun energieverbruik omlaag halen door te verduurzamen. Dit is niet voor elke ondernemer zomaar weggelegd. Daarom verstrekt het kabinet sinds 7 november 200 miljoen euro aan kabinetsgaranties om ondernemers te stimuleren toch te investeren in duurzame oplossingen voor hun bedrijf. De regeling heet de Borgstelling MKB-Kredieten Groen (BMKN-Groen).

Ook Roompot geeft een betere reiskostenvergoeding aan schoonmakers

Er komt een betere reiskostenvergoeding voor schoonmaakmedewerkers die op vakantieparken van Roompot werken. Waar medewerkers die werken op parken van Landal en Europarcs al in de zomer konden rekenen op een ruimere vergoeding, volgt nu dus ook deze vakantiehuisjesaanbieder.

Schoonmakers halen spinnen niet weg in het Rijksmuseum

Het Rijksmuseum verwelkomt spinnen de afgelopen en komende maanden en daarom hoeven de schoonmakers in het museum ze niet weg te halen. Die boodschap kregen de schoonmaakmedewerkers al een aantal maanden geleden. Alles in het teken van een expositie van de Argentijnse kunstenaar Tomás Saraceno. Het doel van de expositie is om onze perceptie van spinnen en andere kleine kruipers te veranderen, die een hoofdrol spelen in de ecologie van de gehele planeet. Met de gedachte dat wij als mensen onze relatie met insecten moeten verbeteren voor een gezond leefklimaat.

Om dit te kunnen bieden aan schoonmaakmedewerkers, zijn de bedrijven van vakantieparken om tafel gegaan met hun schoonmaakpartners. Volgens de cao schoonmaak- en glazenwassersbedrijf heeft elke schoonmaakmedewerker recht op een kilometervergoeding van 19 cent vanaf 30 kilometer enkele reis. Schoonmakers die met eigen vervoer naar het vakantiepark komen krijgen die 19 cent nu vanaf enkel 5 kilometer.

Hoge brandstofprijzen compenseren

Er is met schoonmaakbedrijf CSU, de schoonmaakpartner van Roompot, besloten dat de gunstigere regeling met terugwerkende kracht geldt vanaf 1 juli. De regeling is na een petitie van schoonmakers van Landal Aelderholt en Landal Hof van Saksen in het voorjaar in het leven geroepen. Dit ondersteund door CNV Vakmensen. Onderhandelaar Jan Kampherbeek: “We zagen dat de hoge brandstofprijzen voor grote problemen zorgen bij werknemers die veel kilometers moeten maken om op hun werk te komen.”

7

RAS stuurt brieven over eerder stoppen-regeling

Per 1 januari 2023 start de regeling voor het Generatiepact dat werkgeversorganisatie Schoonmakend Nederland en de vakbonden CNV en FNV met elkaar hebben afgesproken. De Raad voor Arbeidsverhoudingen Schoonmaak- en glazenwassersbranche (RAS) waarin de partijen zijn verenigd heeft brieven rondgestuurd om de regeling onder de aandacht

te brengen. Serge Sonke, Beleidsadviseur bij de RAS: “Het Generatiepact maakt het mogelijk om de laatste jaren voor de AOW minder te gaan werken. Dat komt vaak neer op één dag per week minder werken om zo gezond het pensioen te halen.”

De ene brief is voor werknemers die in aanmerking komen, de

andere voor werkgevers die een schoonmaker in dienst hebben die in aanmerking komt. “Schoonmaak is zwaar werk”, schrijft de RAS richting werkgevers. “Cao-partijen hebben daarom twee regelingen afgesproken waarmee werknemers voor de AOW-leeftijd kunnen stoppen met werken, of dat ze minder kunnen gaan werken.”

Per november 2022 vallen alleen Oekraïense vluchtelingen die in het bezit zijn van een sticker of O-document in het paspoort onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming.

Alleen met deze documenten mogen zij werken in loondienst in Nederland. Deze sticker/O-document wordt door de IND afgegeven en moet door de Oekraïners zelf worden aangevraagd bij het IND. In de periode van 1 april tot eind oktober 2022 was een vrijstelling voor de tewerkstellingsvergunning van kracht voor werkgevers die vluchtelingen uit Oekraïne in loondienst wilden nemen. Werkgevers moesten een melding doen bij UWV wanneer zij een vluchteling uit Oekraïne in dienst namen. In deze overgangsperiode kregen de vluchtelingen de kans om de juiste documenten op te halen bij de IND. Deze sticker bevestigt dat zij hier verblijf hebben op grond van de Richtlijn tijdelijk bescherming en daarmee toegang hebben tot onder andere de arbeidsmarkt.

MENTAAL WELZIJN PLATFORMWERKERS MOET BETER

De mentale gezondheid van mensen die zogenoemd platformwerk doen, is slechter dan dat van mensen in loondienst. Dat blijkt uit onderzoek van de strategiegroep van Erasmus School of Behavioural Sciences. Het gaat hierbij meestal om zzp’ers die bijvoorbeeld schoonmaak- en kluswerk doen via een online platform.

Universitair docent Yuri Scharp stelt dat platformwerkers geregeld uitgeput zijn door de mentale en fysieke druk. “Ook ervaren ze minder vrijheid en vinden ze het werk eentonig.”

8 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022 nieuws
Oekraïners in loondienst? Zorg voor de juiste documenten

Volgende maand eindigt een jaar met voordien volkomen onverwachte economische ontwikkelingen. Een ongekende inflatie, een snelle stijging van een begin 2022 nog uiterst lage rente en een explosie wat betreft de prijzen voor energie. In dat onzekere klimaat dient de schoonmaaksector zich te buigen over een onvermijdelijke prijsstijging van naar schatting 8 procent.

Zoals te doen gebruikelijk in deze periode hebben we geprobeerd vast te stellen wat de grotere schoonmaakbedrijven aan prijsaanpassingen zullen doorvoeren. Wat het mkb in deze branche voor ogen staat weten we inmiddels, doordat de werkgeversvereniging SIEV (Schoonmaken Is Een Vak) onlangs de uitkomsten van een enquête onder de ruim 200 leden hield.

Schoonmaker krijgt gezicht met video ‘Schoongenoeg’

Het gaat steeds vaker over de zichtbaarheid van de schoonmaker en het schoonmaakvak. In dat kader maakte filmmaker Raphaël ter Maat het nachtportret Schoongenoeg.

Sinds de komst van de dagschoonmaak genieten schoonmaakmedewerkers al meer zichtbaarheid. Maar er zijn nog genoeg plaatsen waar ’s nachts wordt schoongemaakt. Om ook die harde medewerkers een gezicht te geven maakte Ter Maat samen met Marco Espinosa het nachtportret. In de video komen drie schoonmaakmedewerkers aan het woord. Ter Maat: “De schoonmaak is een ontzettend belangrijke pilaar van de samenleving waar te weinig oog voor is.”

GEZIEN OP

www.servicemangement.nl

• BLOG NICO KOCH: VLOERONDERHOUD VERDIENT EIGEN PODIUM

• ALPHEIOS DOET MEE AAN GREEN FRIDAY

• VILEDA PRESENTEERT VERNIEUWDE VLOERCONCEPT SWEP

• NIEUWE SERVICE VOOR ONDERNEMERS: BTW BETALEN MET IDEAL

• LANGER DOORWERKEN: AOW-LEEFTIJD GAAT OMHOOG MET DRIE MAANDEN

• VOLLE BEURSVLOER EN INSPIRERENDE KENNISSESSIES OP SCHOONMAAK VAKDAGEN

• IN OKTOBER TWEE SCHOONMAAKBEDRIJVEN FAILLIET

• HAYAT ISSA PLEIT VOOR MEER WAARDERING VOOR SCHOONMAKERS

• HUISHOUDELIJKE HULP WORDT

DUURDER VOOR MENSEN DIE MEER TE BESTEDEN HEBBEN

• CSU NEEMT DEEL AAN PANELGESPREK BIJ BIJEENKOMST MET KONINGIN MAXIMA

• GOEDE KPI’S VOOR SCHOONMAAKCONTRACTEN

• DUURZAME SCHOONLOOPMAT VOOR SCHONERE SCHOLEN

• HULP AAN HUIS BELOOFT BETERSCHAP BIJ ZOEKTOCHT NAAR SCHOONMAAKHULP

• KABINET GEEFT MKB SUBSIDIE OM ENERGIEKOSTEN TE BETEUGELEN

• TWEELINGSBROERS UIT DE VUILSTE JOBS VAN NEDERLAND VERTELLEN HUN VERHAAL

• FRANS VAN DER HOEK STAPT OVER NAAR ISS FACILITY SERVICES

• TORK BIEDT TWEE NIEUWE GRATIS ONLINE HYGIËNETRAININGEN AAN

• ASITO ZET MET INNOVATIES IN OP PREVENTIE VAN ZIEKTEVERZUIM

• BOODSCHAP FMG-SEMINAR: DE ZORG MOET VERDUURZAMEN

• MOGELIJK KUNNEN WE BINNENKORT OP TV GENIETEN VAN DE BESTE SCHOONMAKER VAN NEDERLAND

• GLAZENWASSER SANTINO JAS

MAAKT NAAM ALS KUNSTENAAR

9
Het inflatiespook is niet het enige dat de prijzen schoonmaakdienstenvoor zal opdrijven.
Prijzen schoonmaakdiensten stijgen 7,5 tot 8,5 procent
Bestel nu op: vakmedianetshop.nl
noodzaak
verandering en samenwerking,
organisaties én over organisatiegrenzen
je in het boek
realiteit van samenwerken’ van Hans van der Loo en Patrick Davidson. -25% Werken in teams leidt tot een gemiddeld rendementsverlies van 25%. Dit rendementsverlies neemt toe tot 75% naarmate teams groter worden. 85% van onze tijd besteden we aan samenwerking, zo blijkt uit onderzoek. 85% 3-5% 8 3-5% van de teamleden verricht zo’n 20 tot 35% van het werk, zo blijkt uit onderzoek. Een professional werkt gemiddeld in 8 teams tegelijk. De meeste teams (66%) lukt het niet om betere ideeën te verzinnen en betere besluiten te nemen dan het beste teamlid alleen zou kunnen doen. 66% Samenwerking in teams? Net zo lastig als belangrijk! €42,95 (incl btw)
Kortom, genoeg bewijs dat teams veel beter kunnen. De
is er ook want teams zijn de motor van
binnen
heen. Maar hoe je dat doet? Dat lees
‘Teaming, de nieuwe

thema: duurzaamheid

“Dit zijn de trends voor de schoonmaakbranche 2023”

De wereld is veranderlijk, zo ook de schoonmaakbranche en de schoonmaakconcepten binnen facilitaire organisaties. Service Management sprak met Margriet van Dijken, managing partner bij Atir, over de trends voor 2023. “Het nieuwe jaar begint met grote onzekerheid over de beschikbaarheid en kostenontwikkelingen van resources. Met daarnaast de zoektocht van organisaties naar het gebruik van werkplekken in de toekomst is de uitdaging compleet.” En de grootste trend? “Dealen met het niet weten.”

TREND 1: SAMENWERKEN

“De krapte op de arbeidsmarkt, de algehele onzekerheid over de beschikbaarheid van de benodigde resources en de ontwikkelingen in kantoorgebruik dagen de schoonmaakbranche en opdrachtgevers uit om anders naar het werk te kijken. Dit vraagt om patronen doorbreken. Misschien is naast flexibiliteit voor de klant ook een grotere flexibiliteit in de uitvoering van het werk wenselijk. Eén en ander ingegeven vanuit de dienstverlener en de beschikbare uren. Serviceconcepten bieden een mooi antwoord op de werkplek van de toekomst, maar de ideale serviceconcepten bij de klant moeten wel verenigbaar zijn met de beschikbare resources in diezelfde toekomst. Duurzame inzetbaarheid van schoonmaakpersoneel en behoud van mensen in de branche is daarbij in toenemende mate van belang.”

Met elkaar tot oplossingen komen  “Echt samenwerken is in 2023 belangrijker dan ooit. Vergelijk het maar met een huwelijk. Als het goed gaat is samenwerken makkelijk, als het tegenzit komt het er echt op aan: wat is het partnership waard? Dit betekent het gesprek aangaan, oplossingen bedenken, een stap harder lopen, niet afwachten en het niet alleen willen oplossen. Dienstverlener en opdrachtgever moeten samen komen tot

11
Margriet van Dijken: “Echt samenwerken is in 2023 belangrijker dan ooit. Vergelijk het maar met een huwelijk.”

thema: duurzaamheid

oplossingen en antwoorden op het niet weten. De opdrachtgever mag verwachten dat de dienstverlener hierin het voortouw neemt. Maar de dienstverlener kan het niet alleen. Er is overtuiging, communicatie en vertrouwen nodig om echt sámen te werken. Niet alleen het eigenbelang telt. Het siert bedrijven keuzes te durven maken voor het grotere geheel. We zien inmiddels diverse initiatieven tussen dienstverleners, bijvoorbeeld in de uitwisseling van personeel en het gebruikmaken van elkaars flexibele capaciteit om de beste dienstverlening aan hun opdrachtgever aan te bieden.”

Slimmer schoonmaken

“Met minder beschikbare schoonmakers is een andere benadering van de schoonmaak nodig. Van robotisering en innovatieve materiaalkeuzes als zelfreinigende coatings tot slimmer schoonmaken met behulp van gebouw- en gebruikersdata. Wij verwachten dat de personeelskrapte de toepassing van technische ontwikkelingen gaat versnellen. Daarnaast is slimmer schoonmaken in 2023 meer ingegeven vanuit de personeelskrapte dan vanuit een financiële of puur efficiency drijfveer zoals dit de afgelopen jaren het geval was. Wellicht leidt dit tot andere en creatief slimme oplossingen op het gebied van organisatie en communicatie over de dienstverlening.”

TREND 2: AANTREKKELIJKE BANEN CREËREN

“Waarom willen mensen in de schoonmaakbranche werken? Waarom kiezen mensen voor een specifieke leverancier of een bepaalde klant? Aantrekkelijk werkgeverschap begint bij een visie op ontwikkeling en leidinggeven op de werkvloer. Bedrijven zullen nog meer invulling gaan geven aan sociale innovatie en structureel aantrekkelijke banen. Ook gaan ze op zoek naar samenwerkingsvormen met meer aandacht voor de persoonlijke behoeften van mensen. Denk aan grotere taken en werktijden passend bij de persoon, dus niet drie uur per dag maar eerder vier tot acht uur per dag werken. Desnoods variabel per dag en per week.”

Waardering

“Daarnaast is een gezonde werkdruk belangrijk. Daarbij is het creëren van een fijne werkomgeving

waarbij de medewerker onderdeel uitmaakt van een team en waar waardering wordt getoond essentieel. Belangrijk is ook dat de ontwikkelingsmogelijkheden aansluiten bij de persoonlijke behoefte. Last but not least: een goede basisverdienste met aantrekkelijke aanvullende voorwaarden met ruime aandacht voor het welzijn van de schoonmaakmedewerker.”

“Aantrekkelijke banen creëren is een agendapunt voor de branche als geheel. Het streven is om mensen te werven en te behouden voor mooi en nuttig werk in deze branche. Dat betekent ook nieuwe doelgroepen aanspreken. Waar slaan zij op aan? Ondanks de aandacht in de schoonmaakbranche voor de factor mens is er zeker nog winst te behalen. Opdrachtnemers hebben hierin ook een rol als het gaat om de werkomgeving.”

TREND 3:

GEBOUWGEBRUIKER ALS GAST

“Gebouwgebruikers gaan zich in 2023 als gast en bezoeker gedragen door ander kantoorgebruik. Dit is al in gang gezet. Het bezoeken van een werkomgeving wordt meer en meer een vrijwillige keuze. Hiermee gaat de kantoorsector onder leiding van facilitair management steeds meer lijken op de sectoren horeca en retail. Door te denken vanuit de individuele gast en services in te richten op basis van de behoefte van deze gast, ontstaat een aantrekkelijke werkomgeving. Waarom zou je anders nog naar kantoor komen?”

“Veel organisaties zijn nog zoekende in de wijze waarop werkplekken en werkomgeving ingericht moet worden: van welke bezettingsgraden en van welk gebruik gaan we uit? Gaan we sturen of laten we het kantoorbezoek vrij? Centreren we afdelingen bij elkaar of werken we verspreid over de locatie(s)? Is het gebouw alle dagen per week geheel open of hanteren we sluitdagen voor gebouwdelen? Een hoop vragen waarvan de antwoorden direct doorwerken in het meest passende serviceconcept en daarmee de benodigde schoonmaakcapaciteit.”

Positief effect

“Als het serviceconcept optimaal aansluit bij het gebouwgebruik heeft dit een positief effect op de aantrekkelijke werkplek voor allen. En dat werkt weer door in het aantrekken van personeel voor zowel dienstverlener als klantorganisatie. Een optimale aansluiting van het serviceconcept bij het gebouwgebruik kan alleen door nauw naast elkaar te opereren en samen op te trekken. Vanuit de schoonmaak-

12 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022
“In en met de keten maak je meer impact op bijvoorbeeld duurzaamheid, maar ook op het creëren van aantrekkelijke banen.”

branche zien wij een kans om organisaties te helpen aan happy en vitale medewerkers die duurzame keuzes (kunnen) maken. De werkomgeving kan hierbij namelijk stimuleren en activeren. Factoren als energieverbruik, klimaat, beschikbaarheid van grondstoffen, gezondheid, veiligheid en goed ondernemingsbestuur tellen steeds vaker mee bij werknemers in hun keuze voor een werkplek.”

TREND 4: IMPACT MAKEN EN DE LINK NAAR TROTSE SCHOONMAKERS

“De Breaam-NL richtlijn biedt een methode om duurzaamheidsprestaties van gebouwen te ontwikkelen. Eén van de punten is het bevorderen van de betrokkenheid en het draagvlak van de gebouwgebruiker bij het duurzaamheidsbeleid van de organisatie. Het bevorderen van duurzaam gedrag hoort daar ook bij. Schoonmaak kan hieraan bijdragen. Hoe mooi is het als schoonmaak niet alleen dienstverlening is, maar tegelijkertijd een actieve ondersteuner en versterker voor het uitdragen van grote thema’s. Duurzaamheid is hier een mooi voorbeeld van, zowel sociale duurzaamheid als klimaat. Duurzaamheid is inmiddels een ‘must have’ in plaats van een ‘nice to have’. Daarin wordt ook bewijslast steeds belangrijker. Oftewel: niet alleen zeggen dat je duurzaam bent, maar dat ook echt doen en aantonen. Dat maakt het voor schoonmaakmedewerkers en gebouwgebruikers ook concreter.”

Boodschap uitdragen

“Materialen bieden letterlijk ruimte om een boodschap uit te dragen. Denk maar eens aan de panelen op een werkwagen of de (circulaire) kleding van medewerkers of de machines. Communicatie kan duur-

zame keuzes ondersteunen. Waarom doe ik wat ik doe? Welke bijdrage lever ik hiermee aan een betere wereld? Kleine acties kunnen al een groot verschil maken. Bijvoorbeeld door minder water te gebruiken en minder chemicaliën. Maar het zit ook in de keuze voor een bepaald type toiletpapier, het afvalscheidingssysteem en het tijdstip van schoonmaak in relatie tot energieverbruik. Gebeurt dit in de avonduren, dan is veelal verlichting nodig in gebouwen.”

Sociale duurzaamheid

“Een ander aspect is sociale duurzaamheid. Denk aan de inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt, met waar nodig aanpassingen in de werkzaamheden of werktijden. Ook het aanboren van nieuwe doelgroepen hoort hierbij, denk aan statushouders. Dagschoonmaak hoort bij het uitdragen van een boodschap, het zichtbaar zijn. Dit heeft een positieve werking op de beleving en het gedrag van gebouwgebruikers. Bovendien geeft het een boost aan de verbinding en het onderdeel zijn van een sociale omgeving. Juist het geven van nog meer betekenis aan het werk maakt de schoonmakers trots!”

Impact

in

de

keten

“Nieuwe werkplekontwikkeling en nieuwe concepten vragen tot slot ook om ketensamenwerking. In en met de keten maak je meer impact op bijvoorbeeld duurzaamheid, maar ook op het creëren van aantrekkelijke banen. Dat kan zitten in velerlei facetten. Van een verbreding van taken, de middelen en het materialengebruik tot kleding, transport, de logistiek en in de manier van werken.”

13
Margriet van Dijken: “Met minder beschikbare schoonmakers is een andere benadering van de schoonmaak nodig.”

Afdronk

inspirerend CSU Congres

“Facilitaire beleving blijft combinatie van high tech en high touch”

Het CSU Congres stond dit jaar niet alleen in het teken van hospitality. Ook duurzaamheid en innovatie stonden dit jaar in de belangstelling. Het thema: Creating a sustainable facility experience. In dat kader reisde een theaterzaal vol facilitaire professionals op donderdag 10 november af naar het AFAS in Leusden. Op het rode pluche werden zij geïnspireerd door twee keynote-sprekers, namen ze deel aan twee kennissessies en werd de CSU Innovatie Award 2022 uitgereikt.

tekst: Paula Jansen

Het congres werd opgewekt geopend door Diane van Dijk, commercieel directeur bij CSU, en presentator Jan Versteegh, die de middag aan elkaar knoopte. Van Dijk: “Op dit moment is facilitair enorm in beweging. We zijn op zoek naar hoe we dat moeten vormgeven. Hoe zorgen we voor de beleving in verschillende branches, van kantoormedewerkers tot zorgpersoneel en van medewerkers tot managers?

En hoe doen we dat duurzaam? Dat moeten we doen in de hele keten. Kijk dus niet alleen naar de partners die je al hebt, maar kijk ook over de grenzen heen.”

SCHERPER, SLIMMER, SCHONER  Esmée Ficheroux, lid van de Raad van Bestuur van CSU, nam de plek van Van Dijk op het podium over. Ze

14 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022
thema: duurzaamheid
Het CSU Congres stond dit jaar niet alleen in het teken van hospitality. Ook duurzaamheid en innovatie stonden dit jaar in de belangstelling.

vult aan: “We kunnen al heel veel doen, maar we weten het niet altijd. We zitten dicht op de samenleving. Ik zou het mooi vinden als we met elkaar vaker zeggen dat we het nog niet weten, maar we wel onze passie inzetten om het samen op te lossen. Wij zijn scherp op schoon. Ons DNA zal zeker niet veranderen. Maar we zoeken wel de grens op. Scherper, slimmer, schoner. Daarmee leggen we onszelf op de volgende stap te maken. Daar past de innovatie award natuurlijk ook bij.” Dat bleek een mooi bruggetje. De drie finalisten van de Innovatie Award kwamen met hun innovaties het podium op en kregen nog één laatste kans om hun idee te pitchen aan de jury en het publiek.

GA VOOR DE BEDOELING

Na drie enthousiaste pitches werd de weg vrijgemaakt voor de eerste spreker: ex-schaatser Erben Wennemars. Hij is alweer twaalf jaar van het wedstrijdijs en heeft in die jaren naar eigen zeggen meer levensinzicht verworven dan in de vijftien jaar waarin hij aan de top stond. “Als je me had laten spreken nadat ik net gestopt was, zou ik hebben gezegd dat je gewoon keihard moet werken en dan win je. Maar nu zou ik dat niet meer zeggen. Ik doe alles om te winnen. Dat heb ik vijftien jaar lang gedaan. Ik ben nu twaalf jaar gestopt en hoe langer ik afstand neem van die topsport, hoe meer ik een probleem heb met die instelling. Want waar gaat het eigenlijk om? Wat is er echt belangrijk?”

Wennemars ziet dat hij op de Spelen wel winnaars ziet, maar geen kampioenen meer. Het voelt voor hem niet meer goed. We halen de targets wel, maar dat is het enige dat er nog toe lijkt te doen. We zijn de bedoeling erachter met elkaar kwijtgeraakt, aldus Wennemars. “We moeten verankering hebben. Van waaruit opereren we? Ik zie hier vandaag niet gewoon een verhaal over schoonmaak. Ik zie meer. Wat is dat, facilitair management? Als je daarover met elkaar kunt praten, kun je je medewerkers eigenaarschap geven en dan kunnen zij daar invulling aan geven. Als de bedoeling goed verankerd is, zul je altijd de juiste dingen blijven doen. Dat is waar het volgens mij over gaat. En dat innovatieve gedrag komt ook voort uit die bedoeling. De top-tien ambitie heeft ons veel gegeven, maar we zijn ook een beetje uit de bocht gevolgen. We willen niet alleen schoon zijn, we willen mensen echt een fijnere omgeving geven. Dan voegt het waarde toe. Staar je dus niet blind op de doelen, maar ga voor de bedoeling. Dan komen er vanzelf prachtige innovaties uit.”

KENNISCARROUSEL

Het programma vervolgde met twee rondes kennissessies. De aanwezigen werden bijgepraat over generatiediversiteit op de werkvloer, het meten van de milieu-impact van je bedrijf, de logistiek en schoonmaak van medische middelen, datagedreven facilitair management en hoe om te gaan met het hybride kantoor. Ook een facilitaire rondleiding door het luxe AFAS Theater behoorde tot de mogelijkheden.

WINNAAR CSU INNOVATIE AWARD 2022

Na het kennissessiecarrousel namen de aanwezigen weer plaats op het rode pluche van de grote theaterzaal voor de spannende uitreiking van de CSU Innovatie Award. De jury maakte alle drie de finalisten een compliment voor de wijze waarop ze het hele proces hebben doorlopen. Dan het verlossende woord: de winnaar van 2022 is de No-touch blokzeep van Lesseau (een zeepdispenser voor blokzeep, in plaats van vloeibare zeep, voor duurzamer handen wassen, red.). “Wij hebben gezien dat je een waardeverbetering weet aan te brengen in de hele keten. We zien ook een enorm sterke missie op het verdrijven van vloeibare zeep”, aldus de jury. Marcel Magermans nam namens het bedrijf met trots de award in ontvangst. “Fantastisch. Het was al een feestje dat we hier dit platform kregen om onze innovatie te presenteren. De blokzeepdispenser is al in productie, bijvoorbeeld bij onze klant Madurodam. Ik hoop dat we over een jaar een grote slag hebben gemaakt, zodat de plasticvervuiling op het gebied van zeep uiteindelijk verdwijnt.”

WEES THE OFFER YOU CAN’T REFUSE  Internationale keynotespreker op het gebied van de transformatie van de klantbeleving Steven van Belleghem hield de sfeer actief met een snelle opeen-

15
Marcel Magermans nam trots de Innovatie Award in ontvangst.

volging van anekdotes met als rode draad: hoe kun je echt meerwaarde toevoegen voor je klant? Want zoals hij quootte: ‘het is niet het beste team dat wint’. De klant is verwend, want iedereen probeert zo klantgericht mogelijk te zijn. Maar uit welke goede intenties dat ook voortkomt, het gaat toch nog vaak genoeg fout. Je bestelling inplannen wanneer het uitkomt, blijkt bijvoorbeeld toch uit twee magere tijdvakjes te bestaan. Dus: “Gaan we producten en diensten verkopen of gaan we meer doen?”

Hij vervolgde: “Wat heb je nodig voor je klant? Een goede (digitale) dienstverlening uiteraard. Maar dat maakt het verschil niet meer. Ik wil verdergaan. Daarvoor moet je een emotionele relatie bouwen met je klant. Daar gebruik ik twee strategieën voor. Partner for life en waarde toevoegen aan de maatschappij. Als je die twee combineert, heb je the offer you can’t refuse.”

PARTNER FOR LIFE

Die meerwaarde voeg je volgens Van Belleghem toe als je begrijpt wat er speelt in het leven van de klant en daar waarde aan toevoegt. Empathie is daar de belangrijkste drijfveer voor. “De meeste bedrijven zijn zo goed geworden in op een professionele manier ‘nee’ zeggen. Als je initieel start met ‘ja’ en ein-

digt met ‘nee’ als iets echt niet kan, dan zie je de energie bij je klanten veranderen. Dat heb je nodig om een partner for life te zijn.”

En de tweede strategie: “Probeer deel te zijn van de oplossing.” De meeste populaire YouTuber van het moment MrBeast is de meest creatieve weldoener van de wereld, die tachtig procent van zijn omzet gebruikt om bomen te planten en stranden op te ruimen. En Everytable in Amerika verkoopt klanten twee goedkope lunches, waarvan één kan worden opgehaald door een dakloze. “Waar zijn jullie goed bezig waar je op kunt doorpakken? Waar kun je het nog beter doen? Durf na te denken wat de perfecte uitkomst kan zijn en werk dan terug. Dan bouw je aan jouw offer you can’t refuse.”

HIGH TECH EN HIGH TOUCH

Versteegh en Van Dijk sloten het enerverende congres af. Van Dijk: “De boodschap is dat we moeten werken vanuit het warme hart en empathie. Maar ook dat de ontwikkelingen en innovaties heel snel gaan, dus je moet bijblijven en het samendoen. Daarbij draait het echt om de mens. We kunnen heel veel met techniek en daar moet we veel mee doen, maar het blijft de combinatie van high tech en high touch. Het gaat om de bedoeling achter het werk dat je doet en de impact die je daarmee maakt.”

16 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022 thema: duurzaamheid
Steven van Belleghmen liet zien hoe je the offer you can’t refuse wordt.

thema:

willen met ons B Corpcertificaat een voorbeeld zijn voor de schoonmaakbranche”

De vlag ging uit toen Balanz Facilitair in juli van dit jaar het heugelijke bericht kreeg. In navolging van Auping, Tony’s Chocolonely en Triodos Bank mag de facilitair dienstverlener zich officieel Benefit Corporation, beter bekend als B Corp, noemen. “Het is een bekroning op ons harde werk”, zegt Sven Bloem, projectleider bij Balanz Facilitair. “En ik hoop dat wij een voorbeeld zijn voor de schoonmaakbranche.”

De B Corp-certificering staat wereldwijd bekend als een prestatienorm voor bedrijven die voldoen aan de normen voor sociale duurzaamheid en milieuprestaties.

17
“Wij
Sven Bloem, projectleider Balanz Facilitair
duurzaamheid

Sven Bloem: “Wij zijn het eerste bedrijf

De certificering is voor Balanz Facilitair een fantastische bevestiging, zegt Bloem, die eindverantwoordelijk was voor het traject. “Het is onze missie om zoveel mogelijk mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt – wij noemen ze liever aanpakkers – aan het werk te helpen. Met deze certificering voldoen we aan de hoogste standaarden voor sociale en duurzame prestaties, verantwoordelijkheden en transparantie. Het is mooi dat wij nu onderdeel zijn van een community van gerenommeerde bedrijven die samen impact willen maken. Wij zijn het eerste bedrijf in de Nederlandse facilitaire branche met deze certificering, maar hopelijk worden dat er meer.”

PRIJS IS VAAK LEIDEND

Balanz Facilitair heeft als doel gesteld om een verandering in de schoonmaakbranche te bewerkstellig-

Wat is een B Corp?

gen. Bloem: “De markt is vrij hard. In aanbestedingen hebben wij het vrij zwaar als de prijs een rol speelt. Wij concurreren niet op prijs. Ook uit noodzaak, omdat wij onze medewerkers betere begeleiding bieden en dat kost soms meer geld. Wij zijn vervolgens gaan onderzoeken welke opdrachtgevers wel bereid zijn te betalen voor onze dienstverlening. De overheid zet regelmatig (artikel 282) opdrachten uit die voorbehouden zijn aan sociale organisaties. En ook voor B Corp-bedrijven is prijs niet het belangrijkste. Wij zijn vervolgens gaan onderzoeken of B Corp-bedrijven geïnteresseerd zijn om met ons samen te werken. Tijdens dat onderzoek kwamen we erachter dat we zelf eigenlijk al een B Corp-bedrijf waren. Dat riep bij ons de vraag op: kunnen wij die certificering dan ook halen?”

ALLES MOET JE OVERDRAGEN

Zodoende begon het pittige verificatieproces, waarop Balanz Facilitair werd beoordeeld op haar impact op sociale- en milieuaspecten. “Het hele proces heeft bij elkaar ongeveer zestien maanden geduurd. In het begin vul je de assessment in. Voordat je die invult, zoek je al bewijslast om er zeker van te zijn dat de antwoorden kloppen die je invult. Alles wat je doet als organisatie moet je overdragen. Van het introductiehandboek voor de schoonmakers tot aan de directe communicatie naar je medewerkers en hoeveel je per maand aan gas en elektra verbruikt. Je moet alles zwart op wit aantonen.”

Nadat de assessment was ingevuld, volgde een audit. Bloem: “De audit duurde ongeveer vier maanden. Daarbij wordt je over alles om bewijslast gevraagd en her en der waren er aanvullende vragen. Toen we vervolgens het verlossende bericht kregen dat wij de benodigde punten hadden behaald, was iedereen als vanzelfsprekend heel enthousiast. De CEO van Vebego, Ton Goedmakers, belde mij. Hij zei dat hij het ook had laten onderzoeken of Vebego het certificaat bedrijfsbreed kon halen, maar dat was toen nog niet haalbaar. Als gespecialiseerde doch-

B Corp staat voor Benefit Corporation. Het label B Corp is een certificering voor profitbedrijven die worden beoordeeld op de impact op sociale- en milieuaspecten. Om een B Corp te worden, moeten bedrijven een uitdagend en uitgebreid certificeringsproces doorlopen. De B Corp-certificering wordt beoordeeld door B-lab en staat wereldwijd bekend als een prestatienorm voor bedrijven die voldoen aan de normen voor sociale duurzaamheid en milieuprestaties. Een B Corp is transparant in alles wat ze doen. Ze monitoren en zijn transparant over hun impact op de samenleving en het milieu en voldoen aan verantwoordingsnormen. Het credo luidt: using business as a force for good.

18 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022
thema: duurzaamheid
in de Nederlandse facilitaire branche met deze certificering, maar hopelijk worden dat er meer.”

teronderneming lukte het ons wel. De eerste stap is gezet. Vebego Cleaning Services gaat waarschijnlijk snel volgen.”

UNIEKE PRESTATIE

Om het certificaat te halen moeten organisaties minimaal 80 punten halen op de B Impact Assessment. Balanz Facilitair behaalde er 84,8. Bloem: “Voor mij voelt het als hakken over de sloot, maar zo ziet B-lab het absoluut niet. Het is een unieke prestatie, maar je weet tegelijkertijd ook waar je verbeterpunten zitten als organisatie. Uiteindelijk gaat het niet om het certificaat, maar wat je doet als organisatie. Het certificaat geldt als het bewijs voor je doen en laten.”

DUURZAAMHEID VERBETEREN

Bloem ziet dat er met name ruimte voor verbetering is op de p van planet. “Wij zijn een heel sociaal bedrijf. Daar is alles bij ons op gefocust. Maar op het gebied van milieu kunnen wij nog stappen zetten. Wij maken nu her en der nog schoon met afbreekbare chemische middelen, maar wij gaan ook voor dit kleine aandeel kiezen voor een duurza-

me lijn. Onze afvalzakken worden nog gemaakt van nieuw plastic. Ook dat gaan we veranderen. Ook gaan we kritisch kijken naar onze gebouwen. Kunnen we ze beter isoleren? Onlangs hebben wij al het beleid aangenomen dat al onze nieuwe auto’s elektrisch zijn. Dat zijn heel tastbare stappen om te doorlopen.”

DOORLOPEND PROCES

Het B Corp-certificaat is drie jaar geldig en ieder jaar moet Balanz Facilitair de B Impact Assessment opnieuw doorlopen. “Wij moeten voortdurend laten zien waarmee we bezig zijn, maar ook wat we veranderen. En dat is goed ook, want het houdt ons scherp. Het proces heeft mij ongeveer zevenhonderd uur gekost, maar het is een prestatie geweest van heel de organisatie. Het is een continu proces, zeker geen project. Ik hoop dat wij hiermee een voorbeeld zijn voor de schoonmaakbranche. En ik hoop ook dat klanten gaan inzien dat schoonmaak geen kostenpost is, maar juist heel veel oplevert. Met de keuze voor Balanz maak je als opdrachtgever echt het verschil.”

19

SCHOON IS VAN IEDEREEN

Samen goed doen

Als schoonmaakbedrijf geeft Hago alle Nederlanders een schoon land. Een land om veilig te werken, geconcentreerd te studeren of onbezorgd te genieten van een dagje uit. En dat doen we elke dag vol overgave.

\ A Vebego family company

“Een taaltraining kan heel veel impact op iemands leven hebben”

“In de schoonmaak werken mensen met veel verschillende achtergronden. Soms werken ze hier al 25 jaar, maar hebben ze nooit echt tijd of geld gehad voor de Nederlandse taal”, begint Caroline van Blerkom, oprichter van Lexicon Trainingen, haar verhaal. En dat is zonde, zowel voor de medewerker als voor de werkgever. Van Blerkom legt uit waarom een gemeenschappelijke taal op de werkvloer én daarbuiten zo belangrijk is. En waarom de taal pas het begin is.

Van Blerkoms bedrijf Lexicon traint anderstalige werknemers in elk denkbaar mogelijke branche. Ze begonnen met het trainen van schoonmaakmedewerkers via een groot project van vakbond FNV zo’n tien jaar geleden. Toen werd er in de cao afgesproken dat schoonmaakbedrijven Nederlandse les moeten aanbieden aan hun medewerkers. Van Blerkom: “Anderstalige mensen met verschillende achtergronden werken overal tegenwoordig. Zij hebben allemaal Nederlands nodig om te integreren in Nederland. Zowel voor hun maatschappelijke redbaarheid, als hun professionele redzaamheid. Zeker op de werkvloer is het natuurlijk belangrijk dat de communicatie goed verloopt.”

SCHOONMAAKMEDEWERKERS LATEN

GROEIEN

Om te beginnen: waarom wil je als schoonmaakbedrijf je anderstalige schoonmaakmedewerkers een taaltraining laten doen? “Als drie keer iets verkeerd gaat omdat iemand een etiket verkeerd leest, dan is dat vrij vervelend”, aldus Van Blerkom. Die reden is duidelijk. Maar het gaat verder dan dat. “Je wilt het ook doen ook voor de schoonmakers zelf. Zij werken vaak wanneer de medewerkers van de opdrachtgever

er niet zijn. Maar als ze er wel zijn, is het fijn als ze een praatje kunnen maken. Dat ze niet alleen die schimmen zijn die overal rondlopen. Je staat er niet bij stil hoeveel schoonmakers doen. Heel veel mensen nemen dat voor lief. Je ziet ze, maar zie je ze echt? Mijn overtuiging is dat als je investeert in taal, de schoonmaker kan groeien. Taal is de basis. Dan kunnen ze misschien ook doorgroeien in hun functie of binnen de organisatie. Een bedrijf dat daarin investeert, kan weer groeien door haar mensen. Ik doe dit al 28 jaar en ik heb gezien wat er gebeurt met bedrijven die wel goed in taaltrainingen investeren. Ze behouden hun mensen, er is minder verloop en er is meer betrokkenheid.”

VEILIGHEID

Tijdens de taaltrainingen gaan ze bij Lexicon aan de slag met hun deelnemers. Dat kan alleen als duidelijk is waaraan gewerkt moet worden. “Van tevoren doen we bij een bedrijf een werkvloerscan. Daarbij gaan we met twee of drie personen in gesprek, bijvoorbeeld met een Nederlandse collega, een leidinggevende en iemand van HR. We kijken waar de knelpunten zitten. Zo vinden Nederlandse collega’s het soms best lastig om anderstalige collega’s te hebben. Als die collega’s onderling hun eigen taal spreken,

21
tekst: Paula Jansen foto’s: Stef Nagel visagie: Carla Rep Caroline van Blerkom leert anderstalige schoonmakers Nederlands
duurzaamheid
thema:

thema: duurzaamheid

begrijpen ze dat niet. Het kan ook een gevoel van onveiligheid geven. Maar voor anderstaligen geeft het weer een gevoel van onveiligheid als ze geen Nederlands spreken. Dus het is ook voor de onderlinge samenhang van teams heel belangrijk dat je een gemeenschappelijke taal spreekt.”

ZE GAAN TOCH OP NEDERLANDSE LES?

Niet alleen voor de collega’s in het team is een gemeenschappelijke taal belangrijk. Van Blerkom vervolgt: “Voor leidinggevenden die een team aansturen kan het ook frustrerend zijn als je iets keer op keer moet uitleggen en iemand zegt ‘ja’, maar doet het

22 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022
“Het is ook voor de onderlinge samenhang van teams heel belangrijk dat je een gemeenschappelijke taal spreekt.”
Caroline van Blerkom: “Mijn overtuiging is dat als je investeert in taal, de schoonmaker kan groeien. “

niet. Daarom geven we ook workshops voor leidinggevenden om uit te leggen wat het bijvoorbeeld betekent als iemand taalniveau a1 heeft. Dan kan diegene zeggen waar hij of zij werkt en begrijpen wat iemand zegt als die heel langzaam spreekt. Maar dat weten leidinggevenden vaak niet. ‘Ze gaan toch op Nederlandse les’, hoor je dan. Dat verwachtingsmanagement hebben we van tevoren graag helder. Daarom besteden we veel tijd aan het voortraject. Heeft iedereen een juist beeld van waar we mee bezig zijn? En wat kan een organisatie doen om zo’n training beter te laten beklijven? Bijvoorbeeld door een leidinggevende te laten reflecteren of iemand het echt snapt. Of vragen of ze het echt hebben begrepen. En soms ook heel basic dingen. Zijn de instructies bijvoorbeeld wel in eenvoudige taal geschreven?”

Een taaltraining tot een succes maken, ligt dus ook niet alleen bij de leidinggevende. “Onze visie is dat je niet alleen een training moet geven, maar ook moet kijken naar de omgeving eromheen. Dan heeft zo’n training veel meer zin”, betoogt Van Blerkom. “Er zijn zaken die je van tevoren moet bedenken. Hoeveel tijd krijgen medewerkers bijvoorbeeld voor een training? Is dat onder werktijd of erna? Als je om vier uur ’s ochtends begint met treinen schoonmaken en je moet om drie uur ‘s middags nog een training volgen, dan is dat best pittig. We willen bewustwording binnen organisaties creëren over dit soort zaken. Wat ben je als werkgever bereid om aan het trainen van je werknemers te doen? En wat verwacht je vervolgens van hen?”

CULTURELE RUGZAK

Alleen het aanleren van de taal is nog niet de oplossing om alle knelpunten tussen Nederlandse werknemers en anderstalige werknemers te overbruggen. “De taaltraining is een interventie, maar geen oplossing voor een probleem”, aldus Van Blerkom. Een andere grote factor is cultuur. Van Blerkom legt uit: “Mensen uit Oekraïne of Syrië hebben bijvoorbeeld een heel andere aanpak dan Nederlanders. Zij zijn veel hiërarchischer ingesteld. Een chef vertelt ze wat ze moeten doen en dat dat doen ze. Maar ze doen ook alleen dat. Terwijl we in Nederland graag ‘de handen uit de mouwen steken’. Dat je, als je een tafel ziet die niet helemaal schoon is, er een doekje overheen haalt zonder dat iemand dat tegen je zegt. Daar sta je niet bij stil, maar dat doet niet iedereen. Niet omdat ze lui zijn, maar omdat ze dat niet gewend zijn. Dat nemen we daarom ook mee in onze trainingen.

Ik zeg altijd dat iedereen zijn eigen culturele rugzakje heeft. Die neem je mee en dat is juist iets positiefs, als je dat goed inzet.”

DRIE KEER NEE IS JA

Zo sprak Van Blerkom eens met een werkneemster uit Eritrea. “Zij vertelde mij hoe ongastvrij ze Nederlanders vond. ‘Ik krijg nooit eens koffie.’ Dat begreep ik niet. We vragen niet als eerste hoe het gaat, maar of je koffie wilt. Toen zei ze ‘ja, maar in mijn cultuur zeg je eerst drie keer nee. Je gaat niet al de eerste keer ja zeggen.’ Maar als je één keer nee zegt in Nederland, dan krijg je niets. Dan wil je het schijnbaar niet. Dit laat goed zien wat er in iemands ‘zijn’ zit vanuit cultuur. En hoe snel miscommunicatie ontstaat. Dat kan zich bijvoorbeeld ook uiten dat mensen niet snel nee zeggen als een leidinggevende iets vraagt. Dan zeggen ze ja en hopen ze maar dat het lukt. Zij moeten dan leren om te vragen wat er precies wordt bedoeld. Maar dat vinden ze heel moeilijk, want dat past niet bij hoe ze zijn opgevoed. En dat hoeft niet eens ver weg te zijn. In Spanje zal iemand niet zelf snel een beslissing nemen. Terwijl Nederlanders gewoon beslissen en niet drie keer naar de leidinggevende gaan.”

EEN MANIER OM VERDER TE KOMEN

Het leren van de taal is dus de basis: “Een manier om verder te komen.” Vanuit daar kunnen de medewerkers in een team meer inzicht krijgen in elkaar. En dat werkt ook door buiten de werkvloer. Van Blerkom sluit af: “Mensen worden zichtbaarder en mondiger. En dat geeft ook meer power. Dat is belangrijk, want hun kinderen gaan ook hier naar school. Die groeien hier op, ze spreken Nederlands en komen thuis met Nederlandse vriendjes. Zo’n taaltraining kan zo heel veel impact op iemands leven hebben. Dat gaat veel verder dan alleen schoonmaken.”

23
Al zo’n tien jaar geleden begon Lexicon Trainingen via de FNV met taaltrainingen voor de schoonmaakbranche.

thema: duurzaamheid

Duurzame schoonmaakmiddelen

Geen mooie woorden maar harde cijfers

De term verduurzaming is niet meer weg te denken uit het maatschappelijk debat. De Europese Commissie heeft eind 2019 haar Green Deal gepubliceerd. Daarmee is de verwachting dat ook het beleid steeds verder zal worden beïnvloed door het streven naar duurzaamheid. De vraag blijft: gaat het hier om een mooie woorden of zijn er ook harde cijfers?

In de Green Deal worden plannen gepresenteerd die de oplossingen moeten bieden voor klimaatverandering en de aantasting van ons milieu. Zo bevat de Green Deal de ambitie om in 2050 de netto-uitstoot van broeikasgassen naar nul te hebben gebracht en daarnaast economische groei los te koppelen van grondstoffenuitputting. Dit zijn op zichzelf mooie plannen en ontwikkelingen, maar toch kan bij de critici onder ons het ge-

voel bekruipen van veel mooie woorden, maar weinig concrete acties. Begrijpelijk misschien, maar in het geval van schoonmaakmiddelen is dit toch echt onterecht.

VAN PLAN NAAR PRAKTIJK: HET CHARTER VOOR DUURZAAM SCHOONMAKEN

Daar waar er bij de productie van schoonmaakmiddelen vaak wordt gedacht aan vervuilende chemi-

Tevens is in het watergebruik sinds 2006 een dalende trend te zien.

Over het Charter voor Duurzaam Schoonmaken

Bij het Charter zijn 183 bedrijven aangesloten die samen 189 productielocaties vertegenwoordigen. De KPI-data gaat naar schatting over ongeveer 90 procent van alle schoonmaak- en onderhoudsmiddelenproductie in het Chartergebied (de lidstaten van de EU en EFTA en het VK). Bedrijven die zijn aangesloten bij het Charter zijn te herkennen aan één van de twee certificeringslogo’s op de verpakkingen. Je downloadt de hele KPI-rapportage over 2021 via de website van de A.I.S.E.

24 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022

sche fabrieken, is het juist deze sector die zich al decennia inspant op het gebied van duurzaamheid. Een van de belangrijkste voorbeelden hiervan is het Charter voor Duurzaam Schoonmaken. Dit is een initiatief van de Europese koepelorganisatie A.I.S.E., die in 2005 werd gelanceerd. Het Charter heeft tot doel de industrie te stimuleren om voortdurend verder te verduurzamen. Dit kan bijvoorbeeld door minder verpakkingsmateriaal, water en energie te gebruiken en minder CO2-uitstoot te produceren. Bovendien kijkt het Charter naar de gehele levenscyclus van schoonmaakmiddelen en probeert daarom ook de eindgebruiker te stimuleren om duurzamer te wassen en schoonmaken. Dit is onder andere mogelijk door de watertemperatuur (waar mogelijk) te verlagen.

TRANSPARANTIE VOOROP

Een belangrijk onderdeel van het Charter voor Duurzaam Schoonmaken is de verplichting voor de bedrijven die zijn aangesloten om jaarlijks te rapporteren op een reeks vastgestelde Key Performance Indicators (KPI’s). Op deze manier kan de verduurzaming van de gehele sector worden gemonitord en kan hier transparant over worden gecommuniceerd. De KPI’s zijn zo gekozen dat ze aansluiten bij belangrijke doelstellingen uit de Europese Green Deal. Het gaat onder meer om CO2-uitstoot en watergebruik. De jaarlijkse rapportage die bedrijven doen op de KPI’s wordt gecheckt en geaggregeerd door de externe consultant Deloitte. Daarnaast wordt de rapportage geverifieerd door het internationale auditconcern SGS. Zo wordt betrouwbare data gegenereerd en kan de industrie transparant zijn over haar duurzaamheidsresultaten. En die resultaten liegen er niet om.

DALENDE TRENDS

In oktober 2022 is de rapportage over productiejaar 2021 door de A.I.S.E. gepubliceerd en daar zijn significant dalende trends te zien:

•• 39 procent minder CO2-uitstoot (per ton productie) ten opzichte van 2006

•• 39 procent minder energieverbruik (per ton productie) ten opzichte van 2006

Tevens is in het watergebruik sinds 2006 een dalende trend te zien.

Naast de KPI’s die direct gerelateerd zijn aan de productie, zet ook in het verpakkingsbeleid de verduurzaming door. In 2021 bestond ruim 19 procent van al het kunststof verpakkingsmateriaal dat op de markt werd gebracht uit recyclaat.

KOPLOPER

BLIJVEN

De Europese schoonmaakmiddelenindustrie loopt met het erkende Charter voorop als het gaat om duurzaamheid, maar dat betekent niet dat de industrie nu rustig achterover leunt. Momenteel wordt gekeken hoe het Charter verder kan evolueren en hoe de doelstellingen uit het Europese Circular Economy Action Plan hierin verweven kunnen worden. Want een koploper blijf je niet zomaar.

We kunnen dus concluderen dat - terwijl schoonmaakmiddelen vaak het imago hebben niet zo duurzaam te zijn - het juist deze sector is die al ver voor de Europese Green Deal bezig is met verduurzaming. Dankzij jarenlange rapportage kan dit hard gemaakt worden met cijfers. De industrie timmert aan de duurzame weg door constant te evalueren en te zoeken naar innovatie.

Lisa Sligting is sustainability manager bij de NVZ.

25
Het Charter heeft tot doel de industrie te stimuleren om voortdurend verder te verduurzamen.
“De Europese schoonmaakmiddelenindustrie loopt voorop in duurzaamheid.”

CONTINU DE BLIK OP OVERMORGEN.

Deskundig, proactief, gastvrij én innovatief. Dat is CSU, dé partner in schoonmaak en gelieerde markten voor business-to-business in Nederland.

Ondernemerschap is de ‘groene’ motor achter ons bedrijf, al ruim een halve eeuw lang. Soepel en snel blijven we meebewegen én bieden we proactief oplossingen waarmee klanten hun doelstellingen realiseren. Samen met onze medewerkers, altijd dicht bij de klant. Maak kennis met onze visie en vraag vrijblijvend een offerte aan op www.csu.nl.

“We moeten in de schoonmaak van onze plasticverslaving af”

Plastic. De schoonmaaksector zit er vol mee. Van schoonmaakmachines opgebouwd van plastic tot aan werkkarren en microvezeldoeken. Pim Hilgerdenaar, eigenaar en directeur van schoonmaakgroothandel Crohill, en Harmen Spek, Innovation & Solutions Lead bij de Plastic Soup Foundation, pleiten voor een plasticvrije schoonmaak. “Recyclen is niet de oplossing. De enige oplossing is geen of minder plastic gebruiken.”

Het probleem in een notendop: er zijn 145.000 verschillende soorten plastic. “Daardoor is recyclen maar voor een heel klein gedeelte mogelijk”, stelt Spek. Gemiddeld wordt slechts 9 procent van al het plastic wereldwijd gerecycled. In Nederland ligt dat niveau iets hoger maar toch wordt het grootste deel verbrand en een deel zelfs geëxporteerd onder het mom van recycling. Van alle landen in de Europese Unie vervoert Nederland het meeste plastic afval naar landen daarbuiten. Vorig jaar exporteerde Nederland ruim 200 miljoen kilo plasticafval naar landen buiten de Europese Unie. Hiervan ging er bijna 70 miljoen kilo naar Indonesië en bijna 64 miljoen kilo naar Vietnam. Alleen Japan en de Verenigde Staten exporteerden in 2021 meer plasticafval. Nederland is vooral een enorm doorvoerland voor ander EU-landen. Dat alles blijkt uit recent onderzoek van de Plastic Soup Foundation. Zij willen een exportverbod. Spek: “Wij hebben in Nederland en binnen de EU weinig recyclingcapaciteit maar verbranden doen we op grote schaal. Maar als plastic verbrand wordt, blijft er nog altijd 20 procent as over dat giftig afval is, waar je verder niets anders mee kunt dan storten. Het verdwijnt dus eigenlijk nooit.”

HOE GROEN IS MICROVEZEL?

“Wat mij al een tijdje stoorde in de schoonmaak, was de claim van leveranciers en groothandels die

moppen en microvezeldoeken aanbieden dat ze groen bezig zijn”, begint Hilgerdenaar zijn verhaal. “Dat was ingestoken vanuit het verhaal dat er bij de schoonmaak geen chemie nodig was, omdat je dankzij de microvezeltechniek schoon kon maken met water. Je zou in elk geval minder tot geen schoonmaakmiddel meer nodig hebben. Maar wat er niet bij werd verteld, is dat de doeken en moppen zelf veel plastic bevatten.” Hilgerdenaar haalt één van de moppen tevoorschijn en laat deze zien aan Spek. Na bestudering concludeert deze: “Ja, wel zeven lagen aan plastics.” Vanuit de ergernis en de wens om er iets aan te doen, belde Hilgerdenaar zijn leverancier in Engeland. “Kunnen we met dit probleem niet iets? Zij zeiden alleen: ‘We hebben wel eens wat testjes gedaan met bamboe.’”

MINUSCULE PLASTIC DEELTJES

Aansluitend las Hilgerdenaar een artikel in de Volkskrant over het probleem van microplastics in kleding. Spek legt het probleem uit: “Microplastics zijn minuscule plastic deeltjes. Ze komen in ons milieu, doordat grotere stukken plastic brozer worden en vergaan tot steeds kleinere fragmenten. Plastic voorwerpen, zoals flessen of tasjes, breken geleidelijk af tot kleine plasticdeeltjes. Ook komen er microplastics in ons leefmilieu, doordat fabrikanten ze doelbewust toevoegen aan cosmetica of verf. De twee grootste bronnen van microplastics zijn auto-

27
thema: duurzaamheid

banden gemaakt van synthetisch rubber die plastic deeltjes loslaten door de wrijving met het wegoppervlak en kleding en textiel. Microplastics, of microvezels, uit kleding kunnen veel gevaarlijker zijn dan dat we tot nu toe dachten. Tijdens de productie, wassen, drogen en dragen van deze kleding komen de minuscule plasticvezels vrij en die komen terecht in het water en in de lucht. Deze microvezels zijn aangetroffen in bijna alles wat we eten en drinken: vis, groente en fruit, vlees, zeevruchten, kip, kraanen mineraalwater, zout en bier. Ze zijn doorgedrongen in alle delen van onze voedselketen en komen zo ook in ons lichaam terecht. Kledingvezels zoals nylon en polyester kunnen bijvoorbeeld het herstel en de ontwikkeling van onze longen belemmeren.”

OVER OP BAMBOE EN TABLETS

“Na het lezen van deze uitleg, besefte ik: hier moeten we als schoonmaaksector iets mee”, stelt Hilgerdenaar. “We zijn toen met onze ontwikkelaar aan de slag gegaan. Eerst met het ontwikkelen van de rug voor een mop van katoen. Alleen katoen krimpt en rekt en dan pas het niet meer op het frame. Ook na een paar keer wassen, heeft katoen de neiging om te krimpen. Dan moet je kracht hebben om het om het frame heen te krijgen. Dat zijn best lastige innovatietrajecten. We hebben nog niet alles bereikt, maar door doorzetten zijn we wel tot een basispakket gekomen.” Dat assortiment gaat door het leven onder de naam Crohill Schoner Schoon. Hilgerdenaar: “Door moppen en doeken van bamboe te gebruiken, verminderen we de hoeveelheid microplastics in het

afvalwater aanzienlijk. Daarnaast kiezen we voor middelen die in afbreekbaar plastic of karton zijn verpakt. En we brengen de CO2-uitstoot door transport flink omlaag door onze reinigingsmiddelen in tabletvorm en onze moppen in Europa te produceren in plaats van in China. Omdat het tablets zijn, heb je daar ook minder plastic afval dan bij flessen.”

VALIDATIE VAN CIJFERS

“Toen vroeg mijn collega en marketeer Lisa van Dijk of er niet een organisatie naar zou moeten kijken”, vervolgt Hilgerdenaar. “Want we wilden de duurzaamheidswinst berekenen. Hoeveel plastic bespaar je nu als je overgaat op bamboe doeken en moppen en tablets? We hebben dat voor de schoonmaak voor fitnessketen Basic-Fit in Nederland uitgerekend en dat was 33.000 kilo aan plastics in een jaar. Voor die berekening hebben we de Plastic Soup Foundation in de arm genomen om tot een validatie te komen. Hilgerdenaar: “Ook het wasproces hebben we getest. Tijdens het wasproces en tijdens gebruik verliezen de moppen en de doeken tussen de 3 en 7 procent gewicht. In onze berekeningen zijn we uitgegaan van 3 procent gewichtsverlies. Deze 3 procent zijn de microplastics die tijdens het wasproces in het afvalwater en het riool terechtkomen. Aan het einde van de levensduur van de doek of mop komt deze als plastic bij het afval terecht.”

AAN DE CONSERVATIEVE KANT

Ook voor de tablets volgde een berekening. Hilgerdenaar: “We zijn daarbij aan de conservatieve kant gaan zitten om meer zekerheid te hebben over het resultaat. Bij de dosering van het reinigingsmiddel voor vloeren zijn we uitgegaan van een dosering van 40 milliliter. In de praktijk is dit vaak een dosering van 80 tot 100 milliliter. Dit is 6,4 flacons van 1 liter. Bij de dosering van het reinigingsmiddel voor interieur en sanitair zijn we uitgegaan van een dosering van 20 milliliter. In de praktijk is dit vaak een dosering 30 ml tot 50 ml. Dit is 1,25 liter. Het gebruik van tabletten reduceert het gebruik van plastic flessen met 88 procent. Voor 1,25 liter reinigingsmiddel zijn namelijk twee zakjes tabletten nodig. De plastic flessen wegen 73 gram en de zakjes 8,4 gram. Dat is 88 procent minder plastic.”

OOK VERVOER MEEGETELD

Crohill telt ook vervoer mee. “Bij het vervoer van één volle vrachtwagen met tabletten, dat zijn zo’n 1,5 miljoen tabletten, bespaar je zo’n 33 duizendliter

28 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022
thema: duurzaamheid
Pim Hilgerdenaar: “Door moppen en doeken van bamboe te gebruiken, verminderen we de hoeveelheid microplastics in het afvalwater aanzienlijk.”

water ten opzichte van het vervoer van vloeibaar reinigingsmiddel. Je hebt daarnaast een vermindering van het transportvolume: je hebt twee vrachtwagens gevuld met reinigingsmiddel nodig tegenover één vrachtwagen gevuld met tabletten om dezelfde hoeveelheid reinigingsmiddel te krijgen. Het transport van tabletten geeft dus de helft minder CO2-uitstoot.”

“Die validatie is cruciaal”, constateert Hilgerdenaar. “Want anders zeggen uitvragende partijen bijvoorbeeld in tenders ‘klopt dat wel’. Om de Plastic Soup Foundation de bamboe doeken en moppen en de tablets van Chrohill te laten beoordelen moesten we de samenstellingen en de recepten gedetailleerd vrijgeven. Dat vanuit onze leveranciers in England en Duitsland. Dat vonden ze nogal spannend, maar hebben we via een non disclosure agreement toch kunnen regelen. Bij de beoordeling kwam de Plastic Soup Foundation ook met kritiek. We zitten nu bijvoorbeeld op 80 procent minder plastics bij de moppen en doeken, maar nog niet op honderd procent. Maar het is een goede eerste stap.” Crohill becijferde ook hoeveel plastic er omgaat in de professionele

schoonmaak in Nederland. “Als je uitgaat van een omzet van 6 miljard aan inbestede en uitbestede schoonmaakdiensten per een uurprijs van dertig euro per uur, dan kom je uit op 220 miljoen plastics per jaar.”

WERELD OVERGENOMEN DOOR PLASTICS

Spek: “Het grootste probleem is dat plastics zo goedkoop zijn. De wereld is helemaal overgenomen door plastics. Waar onze ouders en voorouders nog keuze hadden, hebben wij bijna geen handelingsperspectief meer om voor alternatieven te kiezen.” Het is volgens Spek daarom goed dat partijen zoals Crohill alternatieven aanbieden. “We zijn voorzichtig met samenwerkingen met partijen, omdat we objectief willen zijn. Maar we willen ook de ontwikkeling van een plasticvrije samenleving niet in de weg zitten en die beweging ondersteunen.” Hilgerdenaar: “Ons grote doel, dat we niet alleen kunnen realiseren en met vele anderen in de branche moeten doen, is de dagelijks schoonmaak plasticvrij krijgen. Ik hoop dan ook dat er concurrenten opstaan die dit verhaal oppakken. Samen maken we in dit opzicht de schoonmaakbranche milieuvriendelijker.”

29
Pim Hilgerdenaar en Harmen Spek vinde elkaar in hun missie om zo weinig mogelijk plastic gebruiken.

Wil je ook in de rubriek ‘De werkplek van...’ komen? Stuur een foto van jouw werkplek en waarom deze zo bijzonder is naar ronaldbruins@vmnmedia.nl.

“Eigenlijk maak je dagelijks wel iets leuks of liefs mee.”

Guillermo Perez Rojas

Westfield Mall of the Netherlands in Leidschendam is de grootste mall van Nederland. Vooral op de maandag gaan schoonmakers volle kracht vooruit om alles weer tiptop in orde te krijgen. Guillermo Perez Rojas van FVH Facility Groep doet dat met een stralende lach. Vuil verdwijnt, prullenbakken worden geleegd en vingerafdrukken weg geboend. Net zolang totdat alles – van vloer tot lift - weer blinkt.

1 Vertel

eens, wat houdt jouw werk precies in?

“Samen met mijn team zorg ik ervoor dat de omgeving schoon en hygiënisch is, zodat de klanten zich veilig voelen in een nette omgeving. Ook zorgen wij voor een stukje gastvrijheid dat daarbij hoort, zoals het verwelkomen van de bezoekers met vriendelijkheid en een glimlach.”

2 Wat

maakt jouw werk bijzonder?

“Dat ik een bijdrage kan leveren aan zo’n grote mall en dat mensen zich bij hun bezoek daaraan fijn voelen. Ook het contact met mensen en dat ik iets voor een ander kan betekenen, vind ik bijzonder aan mijn werk.”

3 Hoe

vind je het om op deze bijzondere locatie te werken?

“Het is een prachtige nieuwe locatie waar alles nieuw en fris is. Dat is niet alleen heel fijn werken, maar maakt het ook bijzonder omdat er dagelijks ontzettend veel bezoekers komen van allerlei nationaliteiten en van jong tot oud. Dat maakt het schoonmaken hier toch wel speciaal.”

4 Heb

je nog een leuke anekdote van jouw werk?

“Eigenlijk maak je dagelijks wel iets leuks of liefs mee. Mensen zijn meestal erg dankbaar en vriendelijk. Laatst was ik bijvoorbeeld jarig. Ik was aan het werk en helemaal niet bezig met het vieren van mijn verjaardag. Maar mijn collega’s hebben met een leuk cadeautje en lieve woorden ervoor gezorgd dat ik mij super jarig voelde. Dat doet je beseffen en waarderen hoe fijn het is om met een leuk team samen te werken!”

Foto: Roel Dijkstra Fotografie

de werkplek van...

Symposium RAS

“In wat voor land willen we schoonmaken?”

Schoonmaakprofessionals uit het hele land reisden op 16 november naar Nieuwegein om antwoorden te vinden op de vraag in wat voor land we willen schoonmaken. Die discussie werd gevoerd tijdens het symposium van de Raad voor Arbeidsverhoudingen Schoonmaaken Glazenwassersbranche (RAS) tijdens een goedgevuld programma.

Voorzitter van de Commissie Ziekteverzuim van de RAS Arjella van Scheppingen opende het symposium, waarna ze het woord gaf aan de voorzitter van de Commissie Regulering van Werk Hans Borstlap. Hij begon met de centrale vraag: “Heeft u zich weleens bedacht in wat voor land u wilt schoonmaken? Is dat een land waarop je op vrijdagmiddag ontslag kunt nemen en op maandag voor hetzelfde werk aan de slag kunt als zzp’er? En is dat een land met twee keer zoveel flexbanen als elders in Europa? Het is eigenlijk geen vraag. U woont in dit land.”

WENDBAAR, WEERBAAR EN WEDERKERIG

Zijn commissie maakte een analyse van de arbeidsproblemen in Nederland en trok daaruit twee conclusies: de regels zijn verouderd en de arbeidsbemiddeling is te veel uitgekleed. Toen de wet- en regelgeving rond arbeid werd opgesteld, had 90 procent van de werknemers een vaste baan. Dat is allang niet meer de wekelijkheid. Daarnaast worden zo’n 2,5 miljoen mensen die zich moeilijk redden op de arbeidsmarkt niet goed begeleid naar werk. Daardoor blijven ze thuiszitten. Dus hoe nu verder? “Wij kwamen uit op een drieslag: wendbaar, weerbaar en wederkerig”, aldus Borstlap. “Wendbaar betekent dat je mensen toerust dat ze altijd ergens anders aan de slag kunnen als dat nodig is. Daarvoor moeten ze wel durven springen. Dat vergt weerbaarheid. Weerbaar betekent dat je de dynamiek aankunt. En waarom staan we toe dat werkgevers de vaardigheden van hun mensen niet onderhouden en dat werkne-

mers van veertig jaar niet opgeleid willen worden? Dat is wederkerigheid.” Borstlap pleitte dan ook voor een caoo, waarin ook de o van ontwikkeling een hoofdrol krijgt.

MINDSHIFT NODIG

Na zijn betoog schoof Borstlap aan bij het eerste rondetafelgesprek. Daar schoven ook Anajah Quentin (Qleaning), Conny Dieleman (FNV), Jan Kampherbeek (CNV), Monique Odijk (GOM) en Rob Westerlaken (Vebego) aan. De deelnemers zagen dat veel

Borstlap pleitte voor een caoo, waarin ook de o van ontwikkeling een hoofdrol krijgt.

32 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022
thema:
duurzaamheid

schoonmaakbedrijven al ruimte bieden aan medewerkers om zich verder te ontwikkelen, maar er moeten nog stappen worden gezet. Borstlap: “Ik denk dat er een mindshift moet komen. Nu hebben we werk en daar zoeken we mensen bij. Maar we moeten uitgaan van de mensen en werk zoeken bij hen.” Quentin beaamt dat: “Je moet kijken naar de persoon in plaats van het werk dat je zelf ingevuld wilt hebben. Je moet ook kijken of iemand beter ergens anders kan werken. Dus meer samenwerking zoeken tussen schoonmaakbedrijven.” Westerlaken vulde aan: “Die mensgerichtheid is het belangrijkste op dit moment. We moeten daarin nog wel discussies met elkaar voeren. Soms kunnen mensen niet meer werken, want dat houden ze niet vol. De leeftijd gaat ook omhoog, maar daar wordt nog geen rekening mee gehouden. Daar moeten we van leren en we moeten nadenken hoe we dat inrichten.” Ook talent kan nog beter ingezet worden, om de productiviteit te verhogen en het vak aantrekkelijk te maken en houden. Quentin: “Je moet de tijd nemen om op kantoor een kopje koffie te drinken en te vragen hoe het gaat en wat er leeft bij iemand. Kijk waar de passie van mensen ligt en probeer ze daarheen te helpen. Als je dat uitdraagt als bedrijf, willen mensen bij je werken.”

KWALITEITSVOL WERK

Martin Olsthoorn, programmaleider Sociaal en Cultureel Planbureau, vervolgde met een gesprek over kwaliteitsvol werk in het licht van maatschappelijke ontwikkelingen. Volgens Olsthoorn zijn drie zaken die relevant in werk: bestaanszekerheid, zeggenschap en betekenis ervaren. “Als je geen goede baan hebt, heb je minder kans op een huis. Dat heeft inslag op je gezondheid en dat weer op je sociale leven. Moeten we daar wat mee als werkgever? Ik denk het

wel, want deze stapeling van problemen houdt mensen tegen. Terwijl we die mensen ontzettend hard nodig hebben. Daarnaast moeten mensen meer gaan werken, maar door de vergrijzing zullen ze ook meer moeten mantelzorgen. Een manier om dat te navigeren, is door het combineerbaar te maken. Door als werkgever niet te rigide te zijn, maar mensen zeggenschap te geven.” En wat betreft betekenis ervaren: “‘Geven geeft betekenis en krijgen geeft geluk’. Het gevoel bij te dragen hangt ook af van de waardering die je ervoor krijgt. Dat het gezien wordt. Als werkgever moet je je bewust zijn dat je een centrale positie inneemt in het leven van je medewerkers. Ga met hen in gesprek over wat hen beweegt en wat hen kan helpen en laat je waardering zien.”

PRAAT EROVER

Inge ter Brake volgde Olsthoorn op. Als voorzitter van de Landelijke Vereniging van Vertrouwenspersonen ging zij in op het creëren van een sociaal veilig werk-

Ter Brake: “Je kunt geen lijstjes maken wat wel en niet grensoverschrijdend is.”

33
Westerlaken: “Mensgerichtheid is het belangrijkste op dit moment.”

klimaat. Want het aanstellen van een vertrouwenspersoon alleen is niet voldoende. Ook zaken als voorlichting geven aan medewerkers, het toetsen van de arbeidsomstandigheden en het voorkomen van psychosociale arbeidsbelasting zijn onderdeel van een sociaal veilige werkomgeving. Daarbij zien ze in de praktijk vaak dat medewerkers verteld wordt dat ze het ‘samen maar moeten oplossen’ en dat mensen die risico’s melden het gat van de deur wordt gewezen.

Werkgevers moeten problemen van medewerkers met integriteit behandelen. Ter Brake: “Je kunt geen lijstjes maken wat wel en niet grensoverschrijdend is. Je moet kijken hoe je medewerker die iets ervaart dat gevoel kwijtraakt en weer lekker aan het werk kan. Begin daarbij aan de top. Je hebt er niets aan om medewerkers voorlichting te geven als de leidinggevende niet weet wat hij moet doen.” Werk aan de winkel dus, want ongewenst gedrag kan grote gevolgen heb-

ben. Van piekeren, woede en angst tot slecht slapen, verzuim en depressie. Ter Brake: “Om meer sociale en psychologische veiligheid te krijgen, moet je het erover hebben. Zeker in de schoonmaakbranche waar iedereen verspreid zit. Praat erover, ook met de opdrachtgever. We moeten het samen doen.”

WAT GIJ NIET WILT DAT U GESCHIEDT

Een tweede rondetafeldiscussie sloot het programma af. Ter Brake werd op het podium vergezeld door Olsthoorn, Isolde Huijbregts (Toekomst Schoonmaakbedrijven), Eloise Delgado (FNV), Renate Bos (FNV) en Ron Steenkuijl (ADG Dienstengroep). Deze groep zag dat er steeds meer geluisterd wordt in de schoonmaakbranche, al zijn er ook nog genoeg stappen te zetten in bewustzijn over sociale veiligheid en zichtbaarheid op de werkvloer. Bos: “Ik geloof in de kracht van de informele ontmoeting, maar soms is formaliteit ook goed. Je bent als schoonmaak essentieel, dus waarom hebben we niet een structuur waarin de schoonmaker een terugkoppeling krijgt?” Over of een sociaal veilig werkklimaat op de werkvloer begint, zei Olsthoorn: “Het begint op de werkvloer, maar kan daar niet eindigen. De verantwoordelijkheid ligt bij het management en de werkgever.” Huijbregts beaamde: “Ik denk dat het bij jezelf begint. Hoe reageer je op dingen? Wat vind je wel en niet normaal als management? En wanneer grijp je in? Tussen werknemer en leidinggevende loopt het ook niet altijd lekker. Je moet dus afspraken maken over hoe je samenwerkt. Luister naar elkaar en wees nieuwsgierig hoe de ander de dingen ziet.” Bos sloot af: “Mensen willen vaak graag een lijstje, maar ik zeg altijd ‘wat gij niet wilt dat u geschiedt, doe dat ook een ander niet’. Volgens mij is dat het lijstje dat je moet toepassen.”

34 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022 thema: duurzaamheid
Er wordt steeds meer geluisterd in de schoonmaakbranche, al zijn er ook nog genoeg stappen te zetten. Olsthoorn: “Als werkgever moet je je bewust zijn dat je een centrale positie inneemt in het leven van je medewerkers.”

Wat kunnen we leren van de finalisten van de Best Practice Award?

met elkaar in gesprek te gaan, werken we als partners aan de beste dienstverlening”

Op 27 oktober mochten schoonmaakbedrijf 1nergiek en het Koninklijk Nederlands Luchtvaart- en Ruimtevaartcentrum (NLR) hem mee naar huis nemen: de Best Practice Award 2022 van de Code Verantwoordelijk Marktgedrag. Waarom hun samenwerking zo bijzonder is? En wat we kunnen leren van deze en de andere best practices die zich dit jaar finalist mochten noemen? We snuften de juryrapporten door en zochten het uit.

1NERGIEK & NLR

We beginnen met de winnaars: wat maakt 1nergiek en het NLR hét schoolvoorbeeld voor een duurzame samenwerking? In het juryrapport lezen we dat de partijen al meer dan dertig jaar samenwerken met als basis wederzijds vertrouwen, oprechte aandacht voor elkaar, altijd een open dialoog en met een warm enthousiasme. Peter Verheul, hoofd van de afdeling Real Estate & Facility Management bij het NLR schrijft: “Ik heb verschillende mensen op verschillende niveaus waarmee ik bel en spreek binnen 1nergiek, van de algemeen directeur tot de mensen op de locatie. Het contact is niet eenzijdig, maar juist heel breed.”

Alles is bespreekbaar

De duurzame langdurige samenwerking, de korte lijnen met vaste aanspreekpunten en vaste schoonmaakteams, trokken de aandacht van de jury. We lezen: “Het team schoonmakers en specialistisch reinigers denkt proactief mee met de opdrachtgever. Volgens de opdrachtgever betekent dit ‘dat je gevraagd en ongevraagd komt met adviezen en dit samen bespreekt. Dit zijn ook de verwachtingen die ik als opdrachtgever hierbij heb. Het is een proces dat niet van de een op de andere dag ontstaat, maar iets

wat je met elkaar moet leren. En dat is uitstekend gelukt.’” De partners werken goed samen in de keten en maken alles bespreekbaar. “Gaat er een keer iets minder goed, dan wordt dat ook bespreekbaar gemaakt. Door goed met elkaar in gesprek te gaan en op zoek te gaan naar een oplossing, werken we als partners aan de beste dienstverlening.”

Op het gebied van innovatie kunnen nog stappen gezet worden, maar de jury ziet dat de partners zeker kijken naar hoe ze de dienstverlening samen kunnen vernieuwen en verduurzamen. Bijvoorbeeld met een afvalscan, waarbij de afvalstromen worden geanalyseerd. Daardoor kunnen de stromen al bij de bron anders worden ingezameld. Ten slotte scoort de samenwerking hoog op het positieve effect voor de schoonmaakmedewerkers. “1nergiek werkt bij NLR met een team van gemiddeld vijf à zes medewerkers onder aansturing van een Facility Coördinator (vergelijkbaar met objectleider). Iedere medewerker heeft zijn eigen cluster en zo hebben ze de binding met hun eigen gebied. Daarentegen spelen ze ook goed in op afwijkende situaties als ze bijvoorbeeld ergens anders moeten inspringen of vanwege de destijds veranderende maatregelen met betrekking tot corona. Ook de specialistische werkzaam-

35
“Door
thema: duurzaamheid

thema: duurzaam samenwerken

heden worden uitgevoerd door een vast specialistenteam van vier medewerkers. Schoonmakers en specialistische reinigers weten dus waar ze aan toe zijn en dat schept rust. Dat is positief.”

ASITO & UNIVERSITEIT UTRECHT

De UU en Asito werken al acht jaar samen en stellen het nastreven van gezamenlijke doelen door middel van co-creatie daarbij centraal. Duurzame arbeidsverhoudingen en duurzame inzetbaarheid blijven constant onder de aandacht door het programma ‘Kracht’, waarbij management en medewerkers van Asito en de UU samenwerken. Ontwikkeling van de medewerkers van Asito valt hieronder, waardoor ze kunnen doorgroeien in het schoonmaakvak of daarbuiten. En ook is er zicht op knelpunten voor de me-

dewerkers. Door deze aandacht is het verzuim laag en blijven veel medewerkers graag in dienst. “De afgelopen jaren heb ik door het programma Kracht een enorme groei/ontwikkeling gezien bij de medewerkers van Asito op het gebied van hun vaardigheden en hun talenten. Dit zorgt niet alleen voor een fijne werksfeer in de dagelijkse samenwerking, maar ook voor gelijkwaardigheid,” aldus de contract- en leveranciersmanager van de UU.

Kracht

Ook deze best practice is een mooi voorbeeld van een duurzame samenwerking, waarbinnen al meerder initiatieven zijn ontplooid. Binnen Kracht kunnen de schoonmaakmedewerkers voortdurend hun talenten ontwikkelen en hun zelfredzaamheid ver-

36 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022
1nergiek en NLR wonnen de Best Pratice Award 2022 : “Door goed met elkaar in gesprek te gaan en op zoek te gaan naar een oplossing, werken we als partners aan de beste dienstverlening.”

groten. Zowel in hun werk als op persoonlijk vlak. Ook is er sprake van een brede ketensamenwerking: Kracht wordt ook uitgerold bij de ketenpartners van de UU, Asito en de andere facilitaire partners maken snuffelstages mogelijk en Asito heeft bij de overname van een andere schoonmaakpartner van de UU de belangen van de schoonmaker vooropgesteld. Het programma heeft een grote sociale impact, waarbij schoonmaakmedewerkers echte vakprofessionals worden en alle ruimte krijgen om te ontwikkelen. Niet gek dus dat het gemiddelde dienstverband bij Asito vijftien jaar telt, het ziekteverzuim op de afdeling Diergeneeskunde bijvoorbeeld gedaald is van 19 procent naar 3 procent en de medewerkers van Asito hun werkplezier bij de UU een 8,1 geven.

CSU & JOHAN CRUIJFF ARENA

De best practice van CSU en de Johan Cruijff ArenA staat in het teken van taakverbreding, waarbij schoonmaakedewerkers op een laagdrempelige manier kennis kunnen maken met andere taken en werkzaamheden. Op deze manier kunnen ze zowel hun uren, als hun kennis en ervaring uitbreiden. Duurzame inzetbaarheid pur sang dus, want door taakverbreding worden medewerkers ook minder eenzijdig belast.

Duurzame inzetbaarheid  CSU werkt duidelijk aan de duurzame inzetbaarheid van haar medewerkers en maakt hier landelijk beleid van. Ze zijn daar niet de enige in, zo merkt de jury op. Andere partijen in de branche bieden ook taakdifferentiatie of een volledig facility concept aan. De ArenA en CSU laten een mooi voorbeeld zien van ketensamenwerking, met elkaar en met de andere aanwezige facilitaire partners. Voor al deze partijen levert de taakverbreding voordeel op en de medewerkers reageren dan ook positief op het initiatief. “CSU wil het initiatief landelijk uitrollen, want het is schaalbaar en overdraagbaar naar andere klanten, organisaties en sectoren. De ArenA vindt het heel waardevol als hun partners op deze manier samenwerken. Het geeft medewerkers kansen om te groeien en te ontwikkelen, maar zorgt ook voor begrip, inzicht en nieuwe ideeën tussen de verschillende partners”, aldus het rapport.

CSU noemt haar landelijke beleid op taakverbreding innovatief, aangezien ze samen met de medewerkers kijken naar de kansen die er liggen voor hen. Daarbij is de focus ook op wat zij nodig hebben en wensen, in combinatie met wat de opdrachtgever nodig heeft. De jury sluit af: “In ieder geval heeft de best practice een positief effect voor medewerkers die met die taakverbreding en taakdifferentiatie te maken krijgen. Op de lange termijn is het positief voor hun duurzame inzetbaarheid. Maar er zijn ook voordelen op de korte termijn: doordat medewerkers

37
“Proactief meedenken is gevraagd en ongevraagd met adviezen komen en dit samen bespreken.”

Partners bereiken een duurzame samenwerking door de lijntjes kort te houden, echt naar elkaar te luisteren en interesse in elkaar te hebben en te sparren over ideeën en initiatieven.

breder inzetbaar zijn, kunnen ze meer uren werken. Dat kan in deze tijden van een hoge inflatie cruciaal zijn voor de medewerker. Voor de werkgever is het cruciaal vanwege de arbeidsmarktkrapte.”

QLEANING & GEMEENTE DEVENTER

Het afgelopen jaar heeft Nederland een grote groep Oekraïense vluchtelingen verwelkomt. Mensen die vaak graag willen werken en meedraaien in de Nederlandse samenleving. Qleaning en de gemeente Deventer zetten zich hiervoor in. Qleaning maakt opvanglocaties voor Oekraïense vluchtelingen schoon en biedt hen in afstemming met de gemeente daarbij een schoonmaaktraining aan. Zo hebben ze een goede manier om hun tijd te besteden die ook de opmaat kan zijn naar de arbeidsmarkt. De gemeente zorgt er daarbij voor dat de Oekraïners versneld een BSN-nummer kunnen verkrijgen en dat ze volledig betaald krijgen, ook al kunnen ze nog niet volledig werken.

Verdient een pluim

”We zijn ontzettend blij dat we werk hebben. Het maakt niet zoveel uit wat we doen, als we maar bezig

zijn. Werk is een heel goede afleiding en dat is prettig. Want we hebben angst als het niet rustig is in Oekraïne”, aldus één van de werknemers van Qleaning. Het schoonmaakbedrijf geeft aan dat het werken met vluchtelingen geen structurele uitkomst biedt voor de personeelskrapte, maar ze zijn blij dat ze deze mensen kunnen helpen. Daar is de jury het mee eens: “De gemeente Deventer heeft zijn verantwoordelijkheid genomen door vluchtelingen op te nemen, Qleaning heeft het op zich genomen om de mensen te trainen en een baan aan te bieden. De jury is van mening dat de gemeente hierin doortastend optreedt. Dit verdient een pluim. Dit is daarom bij uitstek een project om te laten zien. Hiermee wordt getoond wat er moet gebeuren om een grote groep vluchtelingen aan het werk te helpen.”

De samenwerking tussen Qleaning en de gemeente Deventer ging gepaard met veel wederzijdse afstemming en initiatief van beide kanten. Ook wil Qleaning deze werkwijze uitbreiden bij andere opdrachtgevers waar dezelfde problematieken spelen. Voor nu laat de best practice zeker een positief effect zien voor de schoonmaakmedewerkers. Dat wordt ook wel duidelijk uit de quote van de medewerker hierboven. Door vluchtelingen een kans te bieden aan het werk te gaan en zich te ontwikkelen in de Nederlandse taal en cultuur, bieden Qleaning en de gemeente Deventer hen de kans te integreren in de Nederlandse samenleving.

ONTWIKKELEN, LUISTEREN EN KORTE LIJNEN

Om de award te winnen, moet een best practice goed scoren op de verschillende criteria: een goed voorbeeld, ketensamenwerking, duurzaam, innovatief en met een positief effect. 1nergiek en het NLR scoorden gemiddeld het beste, maar ook van de andere best practices kunnen schoonmaakprofessionals veel leren. Een gemene deler is wel het bieden van ontwikkelmogelijkheden voor de schoonmaakmedewerker. Of dat nu is in de vorm van meedenken, nauw samenwerken met de opdrachtgever, taakverbreding of het bieden van trainingen. Daarbij bereiken partners een duurzame samenwerking door de lijntjes kort te houden, echt naar elkaar te luisteren en interesse in elkaar te hebben en te sparren over ideeën en initiatieven. Zo helpen partners en medewerkers elkaar verder.

38 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022
thema: duurzaamheid

Waarom kijken we bij tenders niet naar de ervaring van een schoonmaker?

Elk schoonmaakbedrijf wil tenders winnen. Dus wordt er van alles uit de kast gehaald. Ze gaan rekenen, bekijken de oppervlakte, kijken kritisch naar de hoeveelheid personeel, schaven aan de uren. En als het even kan voeren ze een innovatie op. Want die doen het altijd goed in tenders.

Heel efficiënt

Eén van de laatste innovaties die je steeds vaker bij een aanbesteding aantreft: een sensor die meet of iets wel of niet schoongemaakt moet worden. Ideaal. Want als je ergens niet hoeft schoon te maken, kun je die tijd in een ander project steken. Niet alleen heel efficiënt, maar ook een goed verhaal naar de opdrachtgever! Win win.

Schoonmaker is sensor

Maar wat de meesten vergeten: zo’n sensor bestaat al lang. We noemen ‘m ook wel de schoonmaker. De schoonmaker weet met al zijn of haar ervaring namelijk precies wat wel of niet schoongemaakt moet worden. Of hoeveel tijd er nodig is voor een project. Sterker nog: de schoonmaker kan je exact vertellen welke middelen en materialen goed werken. Welke chemie wel goed schoonmaakt en welke mop niet. Omdat die schoonmaker er dagelijks mee werkt. Maar ja, een ervaren schoonmaker kun je moeilijk als innovatie op het tenderformulier invullen.

Neem ze serieus

Onze schoonmakers zijn geen machines. Het zijn geen middelen die je kunt vatten in rekenkundige formules, het zijn mensen die het werk vaak al jaren doen. En als je ze ook als mensen benadert, als je met ze praat, naar ze luistert, dan hoor je precies waar het beter kan en waar winst te behalen valt. Een groot bijkomend voordeel: als je de schoonmakers meer betrekt, als je ze serieus neemt, dan voelen ze zich gewaardeerd. Dan krijgen ze meer plezier in hun werk, meer trots. Dan voelen ze zich verantwoordelijk en gaan ze nog beter hun best doen. Diezelfde schoonmakers leveren dan precies die kwaliteitsimpuls waar iedereen zo naarstig naar op zoek is.

Laat je niet verblinden  Het zou goed zijn als we ons in tenders minder laten verblinden door de laatste innovaties, maar dat we meer oog krijgen voor de schoonmakers. En meer durven te vertrouwen op hun ervaring. Misschien niet zo sexy, maar het levert uiteindelijk wel de meeste winst op. Niet alleen voor het schoonmaakbedrijf of de opdrachtgever, maar ook voor de schoonmaker zelf.

Pim Hilgerdenaar is directeur van groothandel in schoonmaak Crohill.

“Vertrouw op ervaring van schoonmakers.”

39
column

Iedereen heeft talent, klaar om verder ontwikkeld te worden. Daar weten ze bij IBN (Integrale Bedrijven Noord-Brabant) alles van. Deze sociaal werkvoorziener is binnen de gemeenten Bernheze, Boekel, Land van Cuijk, Maashorst, Meierijstad en Oss

verantwoordelijk voor de begeleiding van inwoners die net wat meer ondersteuning nodig hebben bij het vinden van een baan in de maatschappij. Social Return staat dus centraal, iets wat naar eigen zeggen niet mogelijk zou zijn zonder het partnership met Alpheios.

‘Samen dragen we ons steentje bij aan de maatschappij’

De mens staat bij IBN centraal, zowel de medewerker als de klant. Dat blijkt wel uit de werkwijze van het bedrijf. “We zijn er om drie redenen”, begint Nico Merkx, algemeen manager. “We bieden mensen een springplank naar de reguliere arbeidsmarkt, waarbij ze zichzelf kunnen ontwikkelen door middel van een erkende vakopleiding. Daarnaast helpen we onze kernbezetting aan werk in bijvoorbeeld de schoonmaak of onze eigen kwekerij, maar ook in een productieomgeving via detachering.”

Als laatste is IBN er ook voor zij die even een stap terug moeten nemen in hun huidige werk, door bijvoorbeeld langdurige ziekte. Uiteindelijk begint alles bij hetzelfde startpunt: de goede match. “We kijken én luisteren met oprechte interesse naar onze medewerkers en willen weten wat hen gelukkig maakt”, vertelt Nico.

Van traditioneel naar microvezel Ruim 30 jaar geleden sloegen IBN en Alpheios de handen ineen. “Ik werk hier al zeker twintig jaar en heb altijd met Alpheios gewerkt”, weet Nico. Een duurzame samenwerking dus, die verschillende

veranderingen teweeg heeft gebracht. “Neem de manier van schoonmaken binnen IBN bijvoorbeeld. Jaren geleden hebben we de traditionele schoonmaakmethodes vaarwelgezegd en zijn we op advies van Alpheios overgeschakeld naar het nu bekende microvezelsysteem. Een hele omslag voor die tijd, waar we nu nog dagelijks de vruchten van plukken.”

Meer dan leverancier van producten Maar dat is zeker niet het enige wat de samenwerking zo duurzaam maakt. Naast het leveren van producten, deelt Alpheios haar kennis met IBN. “Ze staan gevraagd en ongevraagd bij ons op de stoep”, lacht Mark. “Bij ons is dat Patrick Gramsma. Hij komt ‘gewoon’ om even te zien hoe het gaat en of hij iets voor ons kan betekenen. Hij kijkt verder dan onze vragen en geeft advies waar je écht mee verder kunt.” Ook wordt het interne onderhoudsteam van IBN

40 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022 sponsored content

regelmatig door Alpheios geschoold over de nieuwe machines in het assortiment en levert Alpheios onderdelen die de medewerkers nodig hebben voor reparaties. Anderzijds deelt IBN goede en minder goede ervaringen met Alpheios, zodat er samen naar een oplossing kan worden gezocht. En is er vraag naar een product dat nog niet in het assortiment zit? Dan lost Alpheios dat óók op.

Vitaliteit en werkgeluk door een goede basis Met de omslag naar de microvezel methode is het vak al beduidend minder fysiek zwaar dan jaren geleden. Bovendien draagt het bij aan de vitaliteit en het werkgeluk van de medewerkers bij IBN. “We schaffen heel bewust producten aan die bijdragen aan de vitaliteit van onze mensen”, vertelt Nico. “Robotisering wordt vaak gezien als een ontwikkeling die werk wegneemt, maar bij ons ondersteunt het de medewerker.” Een mooi voorbeeld is de Triple-T E-Trolley van Alpheios, een elektrisch verrijdbare schoonmaaktrolley. Geen geduw en getrek aan een zware werkwagen en zoeken naar alle spulletjes tijdens het schoonmaken, maar een soepel bestuurbare trolley die slim is ingericht zodat alles overal bij de hand is.

Bovendien zijn het niet alleen de juiste producten die bijdragen aan vitaliteit en werkgeluk op de werkvloer. Ook de gedegen kennis die de medewerkers van IBN opdoen in het opleidingscentrum speelt een grote rol. In Oss is een com-

pleet klaslokaal met praktijkruimte ingericht om (opfris) cursussen over het schoonmaakvak aan te bieden. Iedere medewerker van IBN die start in de schoonmaak, volgt hier trainingen en cursussen. Marij van Heeswijk, hoofd opleidingen bij IBN, weet er alles over te vertellen. “Schoonmaken is echt een vak en dat leren de cursisten bij mij en mijn collega’s. Van ergonomisch werken tot het hanteren van veiligheidsinstructies. Alles komt hier voorbij”, legt Marij uit. “Maar wat ik minstens zo belangrijk vind, is dat de schoonmakers weten dat ze van onschatbare waarde zijn voor de maatschappij.” Deze en andere kennis doen ze op middels het e-learning systeem, dat ze samen met Alpheios hebben samengesteld. De basis leren ze hier, de échte ervaring doen ze op in de praktijk.

Collegiale band

IBN en Alpheios zijn zo nauw bij elkaar betrokken, dat er sprake is van een warme, collegiale band tussen beide partijen. “Ik durf te stellen dat het zonder Alpheios niet mogelijk zou zijn voor IBN om sociaal te ondernemen. Onze medewerkers kunnen mede door hun inspanningen dag in dag uit hun ding doen en zichzelf ontwikkelen.”

Benieuwd naar het volledige klantverhaal? Lees het via alpheios.nl/klantverhaal-ibn of scan de QR-code.

Dit artikel is gesponsord door Alpheios.

41

Jong Talent Chelsey Boutier

“Veel mensen denken dat schoonmaken alleen wc’s poetsen is, maar het is zoveel meer”

In de rubriek Jong Talent geven jonge schoonmaakprofessionals hun toekomstvisie op de schoonmaak, delen ze hun ervaringen en geven ze een inkijkje in wie zij zijn en wat hen beweegt. Dit keer: Chelsey Boutier.

Leeftijd: 18 Functie en bedijf: Housekeeping bij Toekomst Schoonmaakbedrijven.

42 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022

Ik ben:

“Een trotse jonge schoonmaakster bij Toekomst Schoonmaakbedrijven op locatie van Language Institute Regina Coeli.”

Mijn werk bestaat uit:

“Het schoonmaken en bijhouden van prachtige hotelkamers in het mooie talenhotel Language Institute Regina Coeli. Ik zorg er samen met mijn team elke dag voor dat we de klant een mooie belevenis bezorgen door middel van een prachtige schone hotelkamer. Wat veel mensen, voornamelijk jongeren, denken is dat schoonmaken alleen wc’s poetsen is, maar het is zoveel meer! Onze belangrijkste taken op een dag zijn voornamelijk het afhalen en strak opmaken van de bedden, het schoonmaken van de badkamers, het netjes maken van het interieur en het stofzuigen en dweilen van de vloeren. Ook hebben we in het hotel de leslokalen waar alle gasten hun taal kunnen leren, we zijn immers een talenhotel. Hier voeren we taken uit als het poetsen van de bureaus, het legen van de prullenbakken, het afnemen van de whiteboards en het stofzuigen van de vloeren.”

Hoe jong voel je je?  “Deze vraag vind ik lastig. Op mijn werk voel ik me soms erg jong en soms weer niet. Zoals ik al eerder aangaf denken helaas nog steeds veel mensen dat schoonmaken alleen wc’s poetsen is. Dit vind ik zo jammer. Maar doordat ik al zoveel ervaring heb opgebouwd met mijn werk, voel ik me niet zo jong.”

“Maar er is ook een andere kant. Het is natuurlijk lastig om werknemers te vinden, voornamelijk doordat veel mensen al een vooroordeel hebben over dit beroep. We zijn bij Toekomst daarom druk bezig met nieuwe mensen aanspreken. Daarvoor houd ik bijvoorbeeld het TikTok-account van Toekomst bij. We maken hier leuke en grappige, maar ook zeker realistische filmpjes voor. Doordat ik dit project mag doen, voel ik me weer erg jong. Ik heb er veel verstand van, omdat dit mijn doelgroep is. Ik wil graag alle vooroordelen weghalen en laten zien wie wij nog meer zijn.”

Waarom heb je voor de schoonmaakbranche gekozen?

“Mijn moeder werkte al voordat ik geboren was in de schoonmaakbranche en ze doet dit werk nog steeds. Toen ik veertien jaar was, zocht ik een bijbaantje waarin ik hard kon werken, maar toch fijne werktij-

den had, zodat ik nog wat aan mijn weekenden had. Mijn moeder werkte op dat moment bij Language Institute Regina Coeli vanuit Toekomst Schoonmaakbedrijven. Ik mocht op die leeftijd nog niet veel, maar wat ik mocht, deed ik. Ik mocht eens in de maand in het weekend een ochtend of middag werken. Dit vond ik leuk, maar doordat ik zo jong was kon ik niet meer uren maken. Daarom nam ik er op mijn vijftiende een tweede baantje bij. Dat ging prima, maar ik merkte toch dat ik het werk in de schoonmaakbranche veel leuker vond. Mijn tijden waren beter, mijn salaris was beter en mijn collega’s vond ik ook veel leuker en gezelliger. Op een bepaald moment was ik gestopt met mijn andere baantje en vroeg ik aan mijn moeder of ik niet meer uren kon krijgen bij Toekomst Schoonmaakbedrijven bij Regina Coeli. Mijn moeder was daar namelijk projectleider, dus dat was echt geweldig. Ondertussen ga ik nu bijna mijn vierde jaar in bij Toekomst en nog steeds op dezelfde locatie. Ik heb het er nog steeds naar mijn zin en ik krijg ook steeds meer doorgroeimogelijkheden.”

Wat is voor jou de grootste uitdaging in je werk?

“De grootste uitdaging in mijn werk is niet alleen voor mij een uitdaging, maar voor heel mijn team: de klant blij maken. Bij de locatie waar wij werken staat hygiëne echt op nummer één, dus aan ons de taak dit uit te voeren én ervoor te zorgen dat de klanten ook dit gevoel krijgen. Gelukkig zijn we hier als team heel goed in, want ons gemiddelde cijfer van de afgelopen jaren zit ruim boven de negen. Daar zijn we trots op!”

Wat is volgens jou de belangrijkste schoonmaaktrend en waarom?

“Het verbeteren van de arbeidsomstandigheden. Denk hierbij aan het jongerenloon weghalen, want waarom zouden we jongeren minder betalen terwijl deze net zo hard werken? Zo laat je als bedrijf merken dat je om je medewerkers geeft en er wat aan

43
jong talent
“Het is heel belangrijk dat je het niet alleen naar je zin hebt op je werk, maar ook dat je je gewaardeerd voelt.”

wilt doen om ze te houden. Het is namelijk heel belangrijk dat je het niet alleen naar je zin hebt op je werk, maar ook dat je je gewaardeerd voelt als medewerker. Bij Toekomst staat de medewerker centraal, zeker ook in deze moeilijke periode. Het zit hem in de kleine dingen, zoals een kaartje laten bezorgen wanneer iemand jarig is en bij speciale gelegenheden een kleine attentie. Dingen die heel normaal lijken, maar snel vergeten worden. Daarom vind ik dit een belangrijke trend en ik ben van mening dat meer bedrijven dit zouden moeten doen.”

Waar zie jij kansen voor de schoonmaak en waarom?

“Wanneer je graag in de schoonmaak wilt werken, hoef je nog geen vakman of -vrouw te zijn. Binnen ons bedrijf hebben we allerlei mogelijkheden. Zo kun je bij ons een andere taal leren of op een locatie werken waar ze jouw moedertaal kunnen spreken. Ook hebben we opleidingen om medewerkers op te leiden tot een echte vakman of -vrouw. En meer van dit soort mogelijkheden. Dit is een echte kans voor de schoonmaakbranche. Mensen voelen zich er welkom door en krijgen de kans door te groeien.”

Mooiste/meest bijzondere project waaraan je hebt gewerkt?  “Ik mag dus voor Toekomst Schoonmaakbedrijven

Chelsey Boutier: “Op een bepaald moment was ik gestopt met mijn andere baantje en vroeg ik aan mijn moeder of ik niet meer uren kon krijgen bij Toekomst Schoonmaakbedrijven bij Regina Coeli.”

het TikTok-platform bijhouden. Op dit sociale platform zitten voornamelijk jongeren. Elke week is er weer een nieuwe trend. Als je ervoor zorgt dat je meegaat met deze trends, hashtags en sounds, krijg je een groot bereik. Daar wil ik natuurlijk voor gaan. We maken realistische filmpjes op een grappige manier en we zorgen voor betrokkenheid van het bedrijf en de locaties. Het is belangrijk dat mensen weten wie wij zijn en waar we voor staan. Er zit veel werk en tijd in, maar dit wordt beloond met een hoog aantal kijkers en likes.”

Wat zou je nog graag beter kunnen?  “Er is niet specifiek iets dat ik beter wil kunnen, maar ik zou natuurlijk wel meer mooie dingen willen doen voor het bedrijf. Ik vind het leuk om in én voor het bedrijf bezig te zijn.”

Wie is jouw inspiratiebron en waarom?  “Ik vind Iris Enthoven een inspiratiebron, omdat zij enorm inspirerende podcasts en video’s maakt waarin ze mensen met een verhaal interviewt. Ze geeft verschillende soorten mensen een eerlijke kans. Ik denk dat veel mensen nog wat van haar kunnen leren, dus het is het zeker waard om haar video’s te bekijken.”

Welk boek/app/magazine/gadget/film of iets anders mogen we echt niet missen?  “Ik ben zelf erg fan van de app genaamd motivation. Deze app geeft een paar keer per dag een melding met een motiverende quote. Het kunnen ook kleine complimentjes of spreuken zijn. Ik vind het zelf erg motiverend, omdat je het vanuit een ‘ander’ hoort. Zeker een aanrader!”

Over vijf jaar ben ik: “Hopelijk eindelijk klaar met studeren en heb ik mijn diploma op zak. Ik werk dan nog steeds met plezier bij Toekomst Schoonmaakbedrijven. Misschien heb ik dan zelfs een hogere functie of ben ik nog verder doorgegroeid.”

Wil je ook in de rubriek Jong Talent? E-mail naar ronaldbruins@vmnmedia.nl

44 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022
jong talent
“Ik mag voor Toekomst het TikTok-platform bijhouden. We maken realistische filmpjes op een grappige manier en we zorgen voor betrokkenheid van het bedrijf en de locaties.”

Golden Service Awards

Antonio Almeida is Schoonmaker het Jaar 2022

Antonio Almeida is eind november gekroond tot Schoonmaker van het Jaar. Maureen Hermens werd Leidinggevende van het Jaar en Frans de Pon Glazenwasser van het Jaar. Het Schoonmaakteam van het Jaar werd het team dat schoonmaakt bij Stichting Amare. Dat maakte de jury van de Golden Service Awards.

De organisatie van de Golden Service Awards had een speciale bus met beplating geregeld die het land doortrok om de winnaars met hun uitverkiezing te verrassen. De winnaars kregen niet alleen een glazen award, champagne, bloemen en een oorkonde, maar ook

taart en een tegoedcheque voor een opleiding bij SVS Opleidingen.

LEIDINGGEVENDE VAN HET JAAR

2022

Als eerste was Maureen Hermens in Almere aan de beurt. Zij werd gehuldigd

als Leidinggevende van het Jaar 2022. Ze werkt voor EW Facility Services op acht locaties in Midden-Nederland, waaronder Almere en Amersfoort. Maureen is volgens haar collega’s een bijzonder flexibele leidinggevende en behaalt altijd goede resultaten. “Maar haar echte gave zit in de rust die zij uitstraalt en die zij altijd kan bewaren. Ze zegt niet snel ‘nee’ en blijft altijd vriendelijk en rustig. Maureen bereidt haar zaken namelijk enorm goed voor. Je zult haar dan ook niet gauw overvallen met een onverwachte uitvraag. Het is altijd in te passen of op te lossen. En heeft ze een overdracht van een pand? Dan geeft zij de nieuwe verantwoordelijke een volledig draaiboek over de locatie. Maureen gaat innovatie of projecten niet uit de weg. Daarnaast is zij er echt voor haar collega’s. Daarom is ze ook lid geworden van de Ondernemingsraad. Op deze manier kan ze meepraten over de ontwikkelingen in het bedrijf.”

Rustig

Maureens (tweede van links) echte gave zit in de rust die zij uitstraalt en die zij altijd kan bewaren.

Jurylid Jorine Heutink was ter plaatse en vertelde namens de hele jury. “Maureen komt rustig over en laat duidelijk zien dat ze over al haar projecten

45
tekst: Ronald Bruins foto’s: Kalynda Haaf
GSA

het overzicht heeft. Haar stijl van leiding geven is gericht op de mens. Persoonlijk contact en sociaal betrokken staan op nummer één. Maureen heeft nog de ambitie om verder te groeien en voor EW nog meer een toegevoegde waarde te zijn. Met name bij het ontwikkelen van extra diensten.”

SCHOONMAAKTEAM VAN HET JAAR 2022

En door ging het met de bus, alsof het we in televisieprogramma All you need is love zaten. In Den Haag aangekomen, werd de Golden Service Awards-bus naast een aantal Aston Martins gezet. Wat bleek? Die waren er neergezet voor een speciaal concert in de zalen van Amare met James Bond-muziek. Jurylid Fred Singels kwam daar niet voor, maar voor het Schoonmaakteam van het Jaar 2022 van Stichtig Amare en EW Facility Services. “De samenwerking in het team is uitstekend. Het team helpt elkaar. Denkt niet ‘mijn taak is klaar’ en ik ga naar huis. Problemen worden in het team besproken en opgelost. Het is het team gelukt om binnen een jaar een zo hechte groep op te bouwen in een toch dynamische omgeving.”

Hecht team  Sinds augustus 2021 is EW Facility Services met een compleet nieuw team als schoonmaakpartner gestart bij Amare. “Binnen een jaar is er een zeer hecht team met veel gezelligheid ontstaan”, stelden de inschrijvers. “Het team is een mix van verschillende nationaliteiten. Daarnaast werken er ook zes participanten. Iedereen heeft respect voor elkaar, is gelijkwaardig en wordt op zijn of haar krachten ingezet. De inzet van

Over de Golden Service Awards

De Golden Service Awards hebben een helder doel: een stevige bijdrage leveren aan de kwaliteit en imago van de schoonmaaksector. Werken aan het belang en het bevorderen van de zichtbaarheid en uitstraling, als onafhankelijk en kwalitatief sterk platform. Met dank aan de ambassadeurs die achter de Golden Service Awards staan. Dat zijn Alpheios, CSU, EW Facility Services, Hago, Gom, Numatic, Schoonmakend Nederland en SVS Opleidingen. Zij maken deze verkiezing mede mogelijk. Zie voor meer informatie www.goldenserviceawards.nl.

46 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022
De samenwerking in het team bij Stichting Amare is uitstekend. “Frans is een uitmuntende vertegenwoordiger voor het bedrijf.”

participanten vraagt meer begeleiding en energie, maar dit pakken ze goed op. Ieder teamlid is trots om bij Amare te werken. Niet alleen vanwege het nieuwe gebouw, maar ook door de diverse gebruikers van het pand en de activiteiten die er plaatsvinden. Het is een enorm gedreven en flexibel inzetbaar team. Ze willen het echt heel goed schoonhouden voor de bezoekers en medewerkers. Dat is bij dit grote pand niet altijd even gemakkelijk. Als er een keer iets niet helemaal naar wens is vanuit de opdrachtgever, dan trekken ze zich dat aan en lossen ze het meteen op.”

2022

Van Den Haag ging het door naar Eindhoven om Frans de Pon van Gom Specialistische Reiniging te huldigen. Hij toonde zich de nuchterheid zelve, maar was ook blij met de waardering. Hij werd zelfs door Omroep Brabant gebeld om zijn verhaal te vertellen. Ter plaatse waren de juryleden André de Reus en Peter Meijboom om de prijzen uit te reiken. Zij hamerden op de kwaliteit van de glasbewassing, maar ook op het veiligheidsaspect. “Hij is goed op de hoogte van regelgeving. Van Arbowet, branche RI&E, project RI&E en locatieregels en hoe deze zich tot elkaar verhouden. Frans is een uitmuntende vertegenwoordiger voor het bedrijf.”

In hart en nieren

In de inschrijvingsdocumenten valt te lezen dat Frans een glazenwasser is in hart en nieren met ruime ervaring in het werk. “Na eerst ruim tien jaar samen met zijn maat op de bus goed werk te hebben geleverd bij veel verschillende opdrachtgevers, heeft hij in 2021 de stap gemaakt naar meewerkend voorman bij Fontys Hogeschool. Een stapje omhoog. Dat heeft hij dubbel en dwars zelf verdiend. In dit team heeft hij een echte voorbeeldfunctie. Dat schept een verwachting, maar hij pakt het goed en serieus op. Zonder uit het oog te verlie-

“Antonio werkt met liefde en is sociaal betrokken bij de bewoners in de wijk waar hij schoonmaakt.”

zen dat werk leuk moet zijn en blijven. Frans communiceert goed met de klant en collega’s. De voor- en nabespreking zijn hierin heel belangrijk: vooraf meldt Frans zich aan en neemt de werkzaamheden door. Na het geleverde werk is de controleronde samen met de opdrachtgever cruciaal. Tijdens deze ronde wordt alles nog even besproken.”

SCHOONMAKER VAN HET JAAR

2022

Dan naar het slotstuk: Schoonmaker van het Jaar 2022. In de bedrijfskantine van Beercoo in Bergschenhoek waren medewerker bijeengekomen om het WK te kijken. Oranje won, maar er kwam een verassing bij. Juryleden Peter Meijboom en Fred Singels namen de honneurs waar. Zij prezen Antonio Almeida van Beercoo. “Antonio werkt met liefde en is sociaal betrokken bij de bewoners in de wijk waar hij schoonmaakt. Hij blijft rustig bij klachten en lost deze zelf op. Hij controleert ook de collega’s en nieuwe medewerkers worden minstens twee weken begeleid door Antonio. Hij staat open voor kritiek en

schroomt niet om dat ook naar zijn werkgever Beercoo te doen.”

Stapje extra  Antonio is toegankelijk, sociaal en zorgt dat het werk altijd op orde is, valt in de inschrijvingsformulieren te lezen. “Toen ze op locatie hoorden dat Antonio werd genomineerd, waren ze allemaal super enthousiast en trots. Antonio kent het vak. Als hij vrij is, dan regelt hij zelf vervanging. Naast goede prestaties op werkgerelateerd gebied, laat Antonio ook net dat beetje extra zien. Zo wil hij graag zijn sociale bijdrage leveren door mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt een rondleiding te geven op zijn locatie. Hij wil hen hiermee een kans te bieden om te komen werken.” Inmiddels werkt Antonio ruim dertien jaar bij Beercoo en tien jaar op de locatie Schiemond. “Hij voelt zich verantwoordelijk voor de locatie en hij staat er ook voor open dat verbeteringen op een goede manier worden opgepakt. Klachten die direct via de klant bij hem komen, lost hij direct zelf op. Daar hoeft de leidinggevende niet eens aan de pas te komen.”

47 GSA
GLAZENWASSER

Elk jaar worden er collega’s van EW Facility Services geselecteerd om kans te maken op een Golden Service Award. Dit jaar Maureen Hermens, een bijzonder flexibele leidinggevende, en het schoonmaakteam van Stichting Amare, altijd enorm gedreven. Beiden ontvingen dit jaar voor hun categorie zelfs de begeerde titel. Wat deze EW’ers gemeen hebben? Ze zijn allemaal trots op hun werk en willen het iedere dag weer beter doen voor hun opdrachtgevers. Maar er is meer waarom zij en al hun collega’s bij EW Facility Services iedere dag het verschil maken.

‘Zo maken onze mensen het verschil’

Geen dag is hetzelfde in de schoonmaakbranche. Zeker niet voor Maureen. Als ambulant objectleider is zij verantwoordelijk voor locaties in en rond Hilversum, waaronder de NOS, BNNVARA en de Rabobank. Voor haar en haar teams is het continu schakelen in de dynamiek bij de verschillende opdrachtgevers. “Gelukkig heeft Maureen een echte gave: ze straalt altijd rust uit. Een onverwacht verzoek van de opdrachtgever? Geen probleem, Maureen schakelt moeiteloos over”, zegt Ermenegildo Grillo, rayonmanager bij EW. Daarnaast is ze er voor haar collega’s. “Met een luisterend oor en respect voor iedereen. Maureen is een echt mensenmens die weet hoe je mensen verbindt. Ook als een team uit diverse nationaliteiten en culturen bestaat, lukt het haar om te verbinden tot een hecht team. Binnen EW krijgt iedere leidinggevende hier bewust ruimte voor, zodat zij extra aandacht kunnen geven aan onze kwaliteit en de mensen. Samen hebben ze één doel; het iedere dag beter willen doen voor de opdrachtgever. Het resultaat? Happy EW’ers en happy opdrachtgevers.”

Gelijke kansen voor iedereen “Bij EW maken wij ons sterk voor het bieden van eerlijke en gelijke kansen aan iedereen. Iedereen mag zichzelf zijn en dat zie je terug op de werkvloer”, zegt Judith Otten, rayonmanager bij EW. “Teams die samen plezier hebben en trots zijn op zichzelf, op hun werk en

op hun opdrachtgever. Ons team bij opdrachtgever Stichting Amare in Den Haag is hier een prachtig voorbeeld van. Het team bestaat uit collega’s met verschillende culturele en etnische achtergronden. Iedereen heeft respect voor elkaar, is gelijk en wordt op zijn of haar krachten ingezet. Ook hier is flexibiliteit troef. De dynamiek van Amare met haar verschillende gebruikers en de vele activiteiten die er plaatsvinden, vraagt om proactieve schoonmakers. Ze signaleren en ondernemen direct actie, zodat bezoekers van het cultuurhuis een topbeleving ervaren. Dit team gaat tot het uiterste voor de opdrachtgever.”

Expect more

“Mensen als Maureen en het team bij Amare maken ons trots”, vervolgt Judith. “Dat zij beiden de titel ‘Leidinggevende van het Jaar’ en ‘Schoonmaakteam van het Jaar’ ontvingen, is niet alleen voor hen, maar ook voor ons de kers op de taart. Zij laten zien hoe je samen gaat voor een vijfsterren-gastbeleving. Hoe je samen die extra stap zet. Ons motto is niet voor niets ‘Expect more’: more hospitality, more flexibility, more smiles, more sustainability en more social return. Zo blijven wij positief verrassen en maken wij het verschil!”

Dit artikel is gesponsord door EW Facility Services.

48 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022
Maureen Hermens is nu ‘Leidingevende van het Jaar’.
sponsored content
Het Amare-team bestaat uit collega’s met verschillende culturele en etnische achtergronden.

“Niemand kiest ervoor om in de schulden te komen”

49
schulden
Martin Pocornie raakt plotsklaps in de problemen door de toeslagenaffaire. “In de tijd waarin wij hiermee te maken hadden, was het een eenzaam en onbekend verhaal.”

Het kan iedereen overkomen: in de schulden raken. Martin Pocornie is daar een sprekend voorbeeld van. Gelukkig heeft de medewerker in de facilitaire dienstverlening uit Amsterdam alweer een tijd de wind stevig in de rug, mede dankzij de steun van zijn werkgever Asito. “Dit had iedereen kunnen overkomen.”

De zon heeft vrij spel in het kantoor in Amsterdam waar Martin Pocornie een goed plekje zoekt om te zitten. Sinds een paar maanden is hij arbeidsdeskundige, vertelt hij. Dat bevalt goed. “En ik heb vijf prachtige kinderen en een geweldige vrouw.” Zijn gezicht straalt, het leven lacht hem toe. Hoe anders was het zo’n tien jaren geleden. Pocornie raakt plotsklaps in de problemen door de toeslagenaffaire. Bij deze politieke affaire draaide het om onterechte fraudeverdenkingen met toeslagen en een streng terugvorderingsbeleid van de overheid. “In de tijd waarin wij hiermee te maken hadden, was het een eenzaam en onbekend verhaal. In 2020 gaf de Belastingdienst toe dat ze fout zaten. Wij hebben echt staan juichen toen dit in het nieuws kwam.”

KEUZES MAKEN

Terwijl hij een beeld schetst van hoe de Belastingdienst ineens geld vorderde en toeslagen terugeiste, laait er – zelfs nu nog - verontwaardiging op. “Vanuit een goed inkomen zak je ineens naar periodes van zo’n 400 tot 500 euro per maand om van te leven als gezin. Na een tijd laten ze je weer ‘los’, maar dan zit je wel met grote schulden.” Want de vaste lasten bleven, zoals de hypotheek, energierekening, verzekeringen en niet onbelangrijk, de boodschappen. “Dus dan moet je keuzes maken, wie betaal je hoeveel.”

NEVER ENDING STORY

Pocornie wil er niet aan denken hoeveel geld er in de “schuldenput” is verdwenen. “Het oorspronkelijk terugvorderingsbedrag bij de belastingdienst groeide razendsnel, omdat je niet alleen te maken hebt met het bedrag zelf, maar ook met de rente en boetes die eroverheen komen en andere rekeningen die (deels) blijven liggen en daardoor opstapelen. Het leek soms een never ending story. Hoeveel bewijsstukken hij ook aandroeg bij allerlei instanties dat de schulden bij hen waren ontstaan door een derde partij, de belastingdienst, iedereen zei: ‘Ik geloof u meneer Pocornie, maar dit is wel heel raar’. Niemand had een oplossing.”

EXPERT IN STRESS

“Psychisch was het voor allebei moeilijk”, blikt hij terug. “Je bent continu in onderhandeling met mensen, bezig met afspraken maken. Schulden hebben

maakt je een expert in gestrest zijn. Het een kwestie van overleven. Stress doet veel met het lichaam. Bij mij uitte zich dat in slaapapneu.”

SAMEN OPPAKKEN

Moedeloosheid? Ja, dat gevoel overviel hem regelmatig. Maar zijn geloof en vechtlust om eruit te komen overwonnen. Altijd. “Dit is niet hoe het leven moet zijn, dat geloofde ik echt. Mijn vrouw zei ook: ‘Dit is ons overkomen. Dit gaan wij samen oppakken’.” Steun kregen ze van meerdere kanten. Zo ook van Asito, waar Pocornie in 2016 in dienst kwam. “Ze vroegen wat er aan de hand was en zeiden: ‘Zoek een advocaat. Wij betalen het.’ Dat heeft geholpen. Wat daarbij hielp is dat in 2020 iedereen hoorde over de Toeslagenaffaire.” Hij vervolgt: “Mijn ouders hebben ook ontzettend veel gedaan. Dat kan ik financieel nooit terugbetalen. En we konden terugvallen op het sociale netwerk van de kerk. Als we een moeilijke maand hadden kon ik dat bespreken met de voorganger. Ik wilde niet steeds met alle zorgen naar mijn vrouw gaan. De steun van mijn werkgever, familie, vrienden en de kerk is mijn geluk, mijn genade, geweest.”

APP GEEFT OVERZICHT

Werkgevers die medewerkers met geldzorgen een oplossing willen bieden, kunnen dit onder meer doen door hen te wijzen op de app FiKks. Deze gratis app is een soort huishoudboekje, waarin de gebruiker alle kosten, uitgaven en inkomsten zet en zo dus overzicht krijgt op het geld. Daarnaast krijgt de gebrui-

50 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022 schulden
tekst: Bianca Faber

ker een buddy, die helpt om de administratie op orde te krijgen en meedenkt over besparingsmogelijkheden. “Asito was enthousiast en wilde dit introduceren binnen het bedrijf,” aldus Pocornie. Hij opperde om hieraan mee te werken. Hij werd gekoppeld aan buddy Jeroen Dijsselbloem, ex-minister van Financien. “Samen trokken we door Nederland om bekendheid te geven aan deze app. We gingen in gesprek met professionals uit de maatschappelijke zorgsector en schuldhulpverlening, burgemeesters, ambtenaren, lokale bedrijven, multinationals en directieleden van de lokale banken. Daarbij vertelde ik hoe ik in de schulden terecht was gekomen, wat het met mij deed en hoeveel het kan helpen om een buddy te hebben. Met Jeroen heb ik fijne gesprekken gehad, ook over schaamte, over waar je staat en waar je prioriteit aan moet geven.”

REALISTISCHE AFSPRAKEN MAKEN

Overzicht krijgen is cruciaal, stelt de sympathieke Amsterdammer. “Gebruik de fiKks-app en ga naar schuldhulpverlening of andere professionals die je kunnen helpen. Maak realistische afspraken met schuldeisers. Wat ik altijd voor ogen had is dat ik ons huis niet wilde kwijtraken. Ik heb alles rondom de hypotheek gedaan.” Thuis verdeelden ze de taken. “Ik belde om afspraken te maken en mijn vrouw zette alle afspraken op de mail. Ik kon niet naar de bankrekening kijken, dat maakte mij depri. ‘Het enige wat ik van jou wil horen, is wat wij tekort hebben. Dat ga ik dan regelen’, zei ik tegen haar. En zo hebben wij de stress verdeeld. Wat je echt lastig vindt, moet je bij de ander laten. Je moet het samen doen.”

Ze reserveerden tijd in de agenda voor het e-mailen en het bellen. “Wil je op het werk niet zeggen waarom je even niet bereikbaar bent? Zeg dan dat je een privéafspraak hebt. Bellen heeft meer effect dan e-mailen. Doe dat, hoe eng je het ook vindt. Blijf aardig, je belt vaak met

slechts een tussenpersoon.” Hij lacht. “Ik heb een hekel gekregen aan blauwe en roze enveloppen. Vaak kwamen ze op vrijdag of zaterdag. Met mijzelf had ik afgesproken om ze pas op zondagavond te openen, omdat je in het weekend toch niemand kunt bereiken.”

POSITIEVE FEEDBACK

“Mijn vader zei tegen mij: ‘Als je hulp nodig hebt, vraag het dan. Dan stort ik geld wat ik denk dat jij nodig hebt. Ik heb er niets aan als jij je mond houdt.’ Dat vond ik moeilijk, hulp vragen”, bekent Pocornie. Maar met een slecht gevoel van eigenwaarde schoffel je jezelf onderuit, geeft hij aan. “Zelfs al komen schulden door een gokverslaving, so what? Dat betekent niet dat je een slecht mens bent. Dat zegt meer over waar jij tegenaan loopt in jezelf. Niemand vraagt erom om verslaafd te raken. Niemand kiest ervoor om in de schulden te komen. Ga op zoek naar mensen die jou willen helpen met opbouwende kritiek.”

WELZIJN IS BELANGRIJK

Voor Pocornie is het tij gekeerd. “Alles is op orde door een combinatie van omstandigheden. De Belastingdienst is ge-

stopt met geld terugeisen (we hadden in 2020 voor het eerst weer geld teruggekregen) en mijn vrouw durft sinds 2021 weer voor een werkgever te werken. We kunnen in normale vrijheid leven. We kunnen weer sparen. Ons welzijn is goed.”   “Het vertrouwen in de overheid is nog niet terug”, vervolgt hij. “De zorgtoeslag voor mijn zoon heb ik dit jaar pas aangevraagd. Dat slaat nergens op, maar ik vertrouwde het jarenlang niet, was bang dat het geld weer terugbetaald zou moeten worden. Wat er ook lang in heeft gezeten: als er een storing bij de bank was, controleerde ik meteen of ik een e-mail had gemist over beslaglegging.” Tegelijkertijd heeft de problematiek iets moois opgeleverd. “ik ben meer betrokken bij de afdeling maatschappelijk werk van de kerk en op mijn werk zit ik in meerdere projectgroepen gericht op financiële gezondheid, waarbij ik probeer anderen te helpen. Hulp vragen is niet iets om je voor te schamen. Je welzijn is het belangrijkste wat er is. Laatst las ik een stuk over iemand die geen uitweg meer zag en zelfmoord pleegde. Dat kan schulden met je doen. Triest. Geen enkel bedrag is dat waard.”

51
Martin Pocorni: “De steun van mijn werkgever, familie, vrienden en de kerk is mijn geluk, mijn genade, geweest.”

FNV: “Stakingsbereidheid voor cao-compensatie is groot”

Vakbond FNV initieerde gesprekken met Schoonmakend Nederland om te komen tot een compensatie voor de sterk gestegen inflatie in de schoonmaak-cao. De reactie die daarop kwam van de werkgeversorganisatie was volgens FNV slap. “Nu op je handen gaan zitten kan niet”, zegt vakbondsbestuurder Renate Bos.

Het onderwerp prijscompensatie in de cao kwam volgens Bos al voor de zomer bovendrijven. “We hadden in december van 2021 een goede cao afgesloten waar we achterstonden. Alleen begon de inflatie zo hard te stijgen dat we steeds meer signalen kregen van schoonmakers die de eindjes niet aan elkaar konden knopen. Sommigen van hen worden geconfronteerd met bedragen voor energie die oplopen tot 700 euro per maand en de prijzen in de winkels lopen steeds harder op. Dat kunnen ze niet meer dragen. Daarbij komt dat ook het minimumloon omhoog is gegaan waardoor het verschil met het cao-loon in de schoonmaak niet zo groot meer is. Al met al wilden we daarom om tafel met de werkgevers want we vinden dat we met deze prijsstijgingen nu niet meer konden wachten tot een nieuwe cao in juni 2024.”

CIJFERS UIT ENQUÊTE

FNV hield in september een enquête onder haar leden. Daar kwamen de volgende cijfers uit:

•• 48% komt aan het einde van de maand geld tekort

•• 66% is bang voor schulden

•• 10% heeft schulden

•• 42% verwacht schulden te krijgen

•• 76% vindt dat ze te weinig verdienen voor het werk dat ze doen   •• 70% zet de verwarming lager   •• 73% bespaart op de boodschappen   •• 13% slaat maaltijden over om geld te besparen

SLAPPE REACTIE SCHOONMAKEND NEDERLAND

Het steekt Bos dat werkgevers eerst een onderzoek willen doen, voordat ze eventueel tot actie overgaan. “Dat is een slappe reactie. Ze willen alleen naar 2023 kijken. De inflatie in oktober dit jaar was 16,8 procent. Dan moeten we niet wachten totdat er een onderzoek ligt, maar moeten we in actie komen. Daarbij komt dat schoonmaakbedrijven in het tweede kwartaal volgens het CBS een omzetstijging van 18 procent boekten ten opzichte van een jaar geleden. Verder is er veel steun in de coronatijd naar schoonmaakbedrijven gegaan en hebben wij ook meegedacht over het drie maanden niet betalen van de RAS-premies en het tijdelijk opschorten van pensioenpremies. Dan verwacht ik ook dat werkgevers nu mee-

denken als het crisis is voor hun werknemers. Nu op je handen gaan zitten kan niet.”

HOED AF VOOR WERKGEVERS DIE AL STAPPEN NEMEN

Bos noemt het interessant dat sommige werkgevers zelf al initiatief hebben genomen om hun personeel tegemoet te komen. “Ik neem mijn hoed af voor werkgevers in de schoonmaak die dat nu al hebben gedaan. Tegen hen zeg ik: als er een algehele afspraak komt, houden we rekening met wat er al is gedaan richting het personeel. Maar eigenlijk willen we deze compensatie in een cao opnemen, want dan kan de hele schoonmaakbranche mee en heb je een gelijk speelveld voor alle schoonmaakbedrijven. Daarbij komt dat je als opdrachtnemer makkelijk aan de opdrachtgever kunt aangeven dat de cao is verhoogd en dat je dus meegaat met die stijging.”

BESPREKEN IN SCHOONMAKERSPARLEMENT

Hoeveel procent loonsverhoging erbij moet komen, daar wil Bos het nog niet

52 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022
cao
“Je ziet ziekmeldingen omdat schoonmakers geen geld hebben om naar het werk te gaan.”

over hebben. “We hebben de gewoonte om dat eerst in ons schoonmakersparlement te bespreken en deze komt in november bij elkaar. Maar dat er iets moet gebeuren vanuit de werkgevers, staat voor ons vast. De gesprekken daarover met Schoonmakend Nederland tot nu toe zijn teleurstellend. Daar waar de andere branchevereniging Schoonmaken is een Vak zich wel positief heeft opgesteld over de cao-compensatie.”

STAKINGSBEREIDHEID IS GROOT

Dat de inflatie een groot probleem is voor schoonmakers, daar zijn FNV, CNV en Schoonmakend Nederland het wel over eens. Bos schetst de ernst van de situatie: “Je ziet ziekmeldingen omdat schoonmakers geen geld hebben om naar het werk te gaan. Sowieso is de stress die van geldzorgen komt, de één na grootste oorzaak van ziekteverzuim. We hebben vorige maand een enquête

onder schoonmakers gehouden waaruit bleek dat 48 procent van hen zegt dat ze geld aan het einde van de maand tekortkomen. De problemen worden alsmaar groter. Ik zie dan ook dat de actiebereidheid onder schoonmakers groot is. Ik hoop dat we in overleg alsnog tot een oplossing komen. Het is geen licht besluit om tot staking over te gaan. Maar als het moet, dan moet het.”

53
Renate Bos: “Nu op je handen gaan zitten kan niet.”

CNV: “Werkgevers willen geen aanvullende cao-afspraak”

Sinds de stijgende prijzen en de presentatie van de miljoenennota waren er hier en daar al geluiden te horen of de schoonmaakbranche de cao moet openbreken. Onder andere vakbond CNV is voor het maken van in ieder geval aanvullende cao-afspraken. Maar werkgevers staan daar niet zonder meer hetzelfde in, stelt CNV.

Dat blijkt volgens CNV uit een overleg van afgelopen maandag waarbij de vakbonden om tafel zaten met werkgevers uit de branche. Onderhandelaar van CNV Vakmensen Jan Kampherbeek bepleit dat veel schoonmakers last hebben van de hoge inflatie en door de hoge energieprijzen en dure boodschappen in de geldproblemen zitten of kunnen komen. Toen de schoonmaak-cao eind vorig jaar werd afgesloten, waren deze problemen nog niet op de radar. Daarom is het logisch dat nu alle prijzen stijgen, de lonen meestijgen, aldus Kampherbeek.

BAL LIGT BIJ OVERHEID

Dat was dan ook het onderwerp van het overleg met de werkgevers. Kampherbeek: “Zij blijken er niet onverdeeld hetzelfde in te staan. Zij betogen namelijk dat ook zij last hebben van alle gestegen kosten en ze een extra loonsverhoging niet kunnen doorberekenen aan hun opdrachtgevers. Zij zien wel dat de situatie voor veel schoonmaakmedewerkers niet gemakkelijk is, maar zij kunnen daar op het moment weinig aan doen. De werkgevers die om tafel zaten richten hun blik op de overheid om maatregelen te treffen.”

WERKGEVERS MOETEN MEER DOEN

CNV Vakmensen reageerde op het overleg in een persbericht. Daarin zeggen ze dat

het niet goed is alleen op de overheid te rekenen. Kampherbeek: “Ook werkgevers moeten meer doen. Vandaar dat zij nog steeds achter een aanvullende cao-afspraak staan. Dit hebben ze de werkgevers ook vertelt. Een compromis zou volgens CNV zijn om te kijken of er per object iets extra’s kan worden afgesproken, al heeft dat niet de voorkeur. Dat vraagt wel dat medewerkers van een object daar zelf actief op inzetten.”

54 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022 cao
“Een compromis zou zijn om te kijken of er per object iets extra’s kan worden afgesproken.”
Jan Kampherbeek: “Ook werkgevers moeten meer doen.”

Schoonmakend Nederland:

“Cao-compensatie kunnen we niet doorberekenen”

Vakbond CNV wil een aanvullende cao-afspraak maken om tot compensatie voor de hoge inflatie te komen. Werkgeversorganisatie zegt bij monde van woordvoerder Ilse Vanhijfte geen harde nee, maar “onze werkgevers willen en moeten inzicht hebben in het grotere plaatje.”

m eventueel te overwegen aanvullend nog collectief iets te doen, willen en moeten onze werkgevers inzicht in het grote plaatje hebben”, stelt Vanhijfte. “Op dit moment zijn er zoveel onzekere factoren: inflatie, verhoging minimumloon, lastenverzwaring en een mogelijke recessie. Dat raakt schoonmaakbedrijven én hun opdrachtgevers. Tegelijkertijd heeft de overheid een fors pakket maatregelen afgekondigd die onze medewerkers financieel echt gaan helpen, zoals het energieplafond, verhoging huuren zorgtoeslag en huurverlaging. We hebben werkgeversvereniging AWVN gevraagd de effecten van al die maatregelen op medewerkers én bedrijven door te rekenen. We hebben de vakbonden uitgenodigd bij de presentatie van de uitkomsten aanwezig te zijn.”

“O

Vanhijfte vervolgt: “Wat we nu ook al weten is dat een deel van de door de overheid afgekondigde tegemoetkomingen worden

gefinancierd uit een lastenverzwaring bij bedrijven. Welke impact heeft dit op de bedrijfsvoering van onze leden? De schoonmaak is een arbeidsintensieve sector en de winstmarges zijn klein. Een eventuele cao-compensatie zou kunnen betekenen dat werkgevers dubbel betalen. Kosten die zij niet één op één kunnen doorberekenen aan hun klanten. Daarbij zien veel werkgevers en opdrachtgevers zich de komende tijd geconfronteerd met de terugbetaling van de coronasteun, wat ook gaat drukken op de resultaten.”

MAATWERK SORTEERT MEESTE EFFECT

Schoonmakend Nederland deelt wel de zorgen van werknemers, stelt Vanhijfte. “we herkennen ons in de problematiek die CNV schetst. We kennen de voorbeelden van medewerkers die de eindjes niet meer aan elkaar kunnen knopen. Die doen pijn. We begrijpen dat de forse loonstijging

Ilse Vanhijfte: “Onze werkgevers willen en moeten inzicht hebben in het grotere plaatje.”

die we in december vorig jaar met elkaar hebben afgesloten in een nieuwe cao op dit moment niet toereikend is om het koopkrachtverlies te compenseren. Het is dan ook goed te zien dat onze werkgevers individueel collega’s in nood volop te hulp schieten. Door het verstrekken van voorschotten, het overnemen van schulden en de inzet van budgetcoaches, enzovoorts. We moedigen onze leden ook aan dit te blijven doen omdat dit – in tegenstelling tot een collectieve actie – nu het meeste effect sorteert. De problemen verschillen per medewerker sterk (thuissituatie, uren werk, soort energiecontract). Onze werkgevers springen daar snel en goed op in binnen hun mogelijkheden.”

55 cao
“Op dit moment zijn er zoveel onzekere factoren die schoonmaakbedrijven én hun opdrachtgevers raken.”

Onze schoonmakers en glazenwassers zijn goud waard! Iedere dag weer.

Dagelijks zorgen ruim 8.000 Gom topmedewerkers voor een schone omgeving: een omgeving waarin wordt gewerkt, geleerd, geleefd en waar men wordt verzorgd. Als geen ander weten onze collega’s wat de wensen en behoeften zijn op elke locatie. Zij weten dat ‘gewoon’ schoonmaken niet bestaat. Sectorspecifieke schoonmaakkennis maakt het verschil en de specifieke wensen en behoeften op elke locatie maken het overal anders.

Martijn -

Finalist Team TNO - Finalist

Frans - Winnaar!

Dit jaar stonden maar liefst drie medewerkers en een team van Gom in de finale van de Golden Service Awards. Daar zijn wij trots op. Gom feliciteert de finalisten en bedankt alle schoonmakers in Nederland voor hun inzet. Jullie zorgen samen voor een schone omgeving. Douwe - Finalist

Donkere wolken pakken zich samen

Ik zie donkere wolken zich samenpakken boven alle bedrijven in Nederland. Die donkere wolken beloven niet veel goeds voor de bedrijven. Nu ben ik geen meteoroloog, maar aan de vorm en aard van deze wolken meen ik wel op te kunnen maken wat zij voor zaken komen brengen.

Optelsom

Als bedrijven de hogere energienota, het coronaverhaal van de belastingdienst, de gestegen kosten aan brandstof en middelen en materialen al moeten opbrengen, is een verhoging van het uurloon erg lastig. CNV vergadert met werkgevers. Op zich al een gotspe dat zij direct met werkgevers onderhandelen en dus niet met de branchevereniging. Maar soit, CNV haalt de info bij de beste partij, denk dan maar ruimhartig. En ja, ik snap hun positie goed. En ook ik wil dat mijn werknemers niets tekort komen, of nog erger, in de schulden. Maar waar voor werknemers een sociaal vangnet is, is er voor werkgevers niets geregeld buiten de spaarpot in hun eigen bv. Bij de grote bedrijven is die nog steeds goed gevuld. Maar de kleine werkgever heeft doorgaans niet die mogelijkheid. Vaak zit hun geld in de stenen, dus hun bedrijfspand. En stenen zijn ondanks alles niet te eten. Je kunt ook niet even vijftig stenen uit je pand halen en die verkopen.

Conclusie

De mensen in de schoonmaak die hun baan verliezen zouden in mijn ogen vlot ander werk kunnen vinden. Waar ik ook maar kijk worden mensen gevraagd of banen niet ingevuld. Het is even slikken, dat is waar. Maar het brood moet op de plank komen. Maar in dit scenario veeg je dus bijna het gehele mkb-segment uit. En dit segment is vaak diepgeworteld in onze samenleving. Zij betalen de intocht van Sinterklaas, sponsoren de sportclubs en bieden lokaal werkgelegenheid. Ooit sloot de regering de Limburgse mijnen. ‘Geen mijnwerker zonder baan de deur uit’, sprak de grote leider van de PvdA destijds in het pluche van de schouwburg de menigte toe. Maar deze belofte werd amper waargemaakt.

Dé oplossing?

Ik kan u dé oplossing niet bieden. De verstrengeling van zaken is nu zo erg dat één oplossing niet voldoende is. Op ieder vlak moet wat gedaan worden. In mijn beleving is er zeker één weg die altijd openstaat voor diegene die dat willen en kunnen. En dat is samenwerken. Want eendracht maakt macht. En zoals iemand ooit tegen mij zei: alleen ga je snel, samen ga je sneller. Deze raad is de enige die ik u kan geven. Hoe dat in te vullen laat ik aan jullie fantasie over.

Maurice Rutgrink, erelid SieV

“Op ieder vlak moet wat gedaan worden.”

Je leest de hele column op www.servicemanagement.nl

57
column

Twintig jaar lang werkte Frank Kühlkamp als leidinggevende bij grote schoonmaakbedrijven uit de top vijf in Nederland, totdat de drang om zelfstandig te zijn en te ondernemen te groot werd en hij in de Achterhoek een eigen bedrijf begon. Met het geleerde in het achterhoofd bouwde hij de onderneming gestaag uit en vierde onlangs het eerste jubileum. Een portret van een mkb’er. tekst: Dick van Zomeren

58 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022 de
baas

“De uitstraling van een mkb-familiebedrijf”

“A

l voor de start in 2010 had ik duidelijk voor ogen wat voor soort schoonmaakbedrijf ik wilde. Een bedrijf dat ik een mkb-familiebedrijf noem, in die zin dat er een warme en collegiale sfeer moest zijn. Met en voor elkaar werken, informeel zijn en zoals mijn vrouw Karin het formuleert ‘een bereikbare werkgever zijn en geen baas’. Niet naïef zijn maar tussen de mensen staan, iedereen bij voor- en achternaam kennen. Dat lukt tot dusver, elke medewerker staat in mijn telefoon. Natuurlijk heeft dat met de bedrijfsomvang te maken, maar tot 150 medewerkers is dat te realiseren.”

Partners

Zoveel medewerkers heeft Carea Facilitaire Dienstverlening in Warnsveld, bij Zutphen, nog niet. Het bedrijf biedt nu werk aan 105 personen, geleid door een duo. Want het echtpaar vormt de directie en ze hebben elk de helft van de aandelen. Frank Kühlkamp (56) is algemeen directeur en zijn vrouw Karin (55) is financieel directeur met in het pakket ook HR en marketing/communicatie. In het begin van hun huwelijk werkte ze bij de ING. Later begon ze zelfstandig als budgetcoach, maar werkte daarnaast al voor Carea. Twee jaar na de oprichting van het bedrijf trad ze toe tot de directie.

Frank Kühlkamp leerde de schoonmaak kennen als zestienjarige door een vakantiebaantje bij Asito, naast zijn studie MBO civiele dienst. Die volgde hij op met de hbo-opleiding THW. In 1990 ging hij als projectleider werken bij CSU in Noord-Holland, tot de overstap in 1997 naar Petersen & Kwiek (later VSP), een onderneming die in 2003 opging in Gom. Frank: “In 2012 werd VSP geïntegreerd in Gom van Facilicom, waarop ik tot de conclusie kwam dit niet te willen en voor mezelf begon. Met dank aan Facilicom, als onderaannemer van hen. Met de Apenheul

en Tandtechnisch laboratorium Kesseler & Reuvekamp als eerste opdrachtgevers, die trouwens beiden nog steeds klant zijn.”

In vrouwenhanden

De algemeen directeur geeft leiding aan een bijna all ladies team, want de teams financiën, operationeel en commercieel bestaan, afgezien van de coördinator specialistische reiniging, allemaal uit vrouwen. Ook de kwaliteitsinspectie en instructie is in vrouwenhanden. De uitvoering is de taak van een (C) areamanager met daaronder twee regio-coördinatoren voor de Achterhoek/Twente en de Stedendriehoek Deventer, Apeldoorn en Zutphen. Tot slot is er een coördinator specialistische reiniging, met name vloer- en glasreiniging. Frank: “Mijn droom is een vrouwelijke specialist voor dat traditionele mannenwerk. Dat lijkt me baanbrekend, vernieuwend en commercieel heel bruikbaar.” Het dienstenpakket van Carea bestaat uit klassiek schoonmaakwerk plus glasbewassing en vloeronderhoud. Karin: “We werken niet in de horeca, niet in de food en doen, afgezien van een bungalowpark, geen recreatie. Onderwijs draagt 40 procent bij, de zorg 30 procent en het mkb ook 30 procent. We hebben 105 opdrachtgevers en werken op 185 locaties.” Zorg en onderwijs vormt bij elkaar 70 procent van de omzet uit de non-profit sector en dat is veel. Frank: “Daar is niets op tegen. Die sectoren vertegenwoordigen keurige en betere betalers dan sommige commerciële bedrijven.”

59
“Bij EU-inschrijvingen gaat het om Excel-oefeningen, dat haalt de ziel uit samenwerking en vakmanschap.”

Een vitaal beroep

Carea begon in 2010 als eenmanszaak met kantoor aan huis. Twee jaar later werd Karin mede-eigenaar en werd het bedrijf een Vof. In 2015 werd het huidige bedrijfspand in Warnsveld betrokken en begin dit jaar werd de onderneming een BV. De omzetontwikkeling hield daar gelijke tred mee. Frank: “Ik ging ervanuit dat de eerste zeven jaar het moeilijkst zouden zijn en we begonnen behoedzaam van huis uit en later vanuit een klein kantoortje. Het doel was per jaar twee ton te groeien. Vier jaar na de start noteerden we acht ton en zeiden tegen elkaar ‘het gaat ons echt lukken’, waarop we in 2020 dit pand betrokken. De groei is er constant geweest en werk verloren we alleen als we het contract zelf opzegden. Recentelijk hebben we ook een opdracht teruggegeven, omdat we in die regio geen mensen konden krijgen. Het gaat ons goed, want we noteren dit jaar een omzet van circa 2,5 miljoen euro. Corona heeft ons wel 5 procent omzet gekost, maar dat konden we compenseren.” Mede-eigenaar Karin: “Sterker nog, 2020 was ons beste jaar ooit. We kregen veel extra werk door desinfecteren, de frequentie van schoonmaak ging omhoog en er ontstond een veel hogere vraag naar sanitaire producten en desinfectiemateriaal.” Frank: “Corona hielp ons eigenlijk. Niemand keek naar de schoonmaak om en ineens hadden we voor het publiek een vitaal beroep. We hadden het druk, hoefden geen steun en kwamen er ook niet voor in aanmerking. Ik dacht vaak ‘wat een geluk dat we niet in de horeca en voor evenementen werken!’.”

Warm contact boven EU-inschrijvingen

De oprichter stuurt zelf de commercie. “Ooit werkten we met een belbureau, nu doen we het zelf. Via contacten loop ik hier en daar naar binnen en vertel wat we kunnen doen. We zien vooral de eigen mensen én de klanten als ambassadeurs. We hebben ook een soort promoteam met een Carea-busje dat nu en dan voor de deur staat bij een potentiële klant. Daar ben je als groepje dames, inclusief Karin, verrassend vaak ongevraagd welkom bent om wat te vertellen.”

Frank Kühlkamp zegt onomwonden liever niet aan EUinschrijvingen mee te doen. “Het is onze doelgroep ook niet, want ik denk dat een opdracht van 10 procent van onze jaaromzet onze bovengrens is. Bovendien ken ik de procedures te goed van mijn werk voor CSU en Facilicom. Als mkb’er ben je kansloos door de papiermolen en procedures. Het gaat om tekstschrijven en Excel-oefeningen. Je haalt zo de ziel uit de samenwerking en het vakmanschap van de schoonmaak. Het vakgebied is op de achtergrond geraakt.”

Een paar jaar na de oprichting sloot Carea zich ook aan bij een werkgeversvereniging. In hun geval bij SIEV, welke vooral in trek is bij mkb’ers. Frank: “Mede omdat we een keurmerk wilden hebben. Door de koppeling omzet/contributie vond ik OSB (nu Schoonmakend Nederland, red.) echter te duur en bovendien stond daar vooral het netwerken centraal. Niet de eigen medewerkers en hun belangen. SIEV stond en staat bij mij voor vergelijkbare ondernemingen. Vandaar dat we in 2015 lid werden.”

Van werken bij de marktleiders naar een overzichtelijk eigen ons-kent-ons bedrijf, liever niet de turbulentie van EU-inschrijvingen en van de Randstad naar de rustieke Achterhoek. Contact met het duo Kühlkamp maakt overduidelijk dat ze naast ondernemen vooral kiezen voor het informele en sociale aspect. Ook als het gaat om regionaal opereren, want al drie jaar na de start openden ze ook een vestiging in Almelo. Frank: “Dat is simpel. Een klant uit Twente kiest echt niet voor een schoonmaakbedrijf bij Zutphen. Ook daar is het ons kent ons en moet je geen buitenstaander zijn bij het zakendoen. Het ging dus om commerciële overwegingen en wederkerigheid.”

Jubileum

Op 8 september vierde Carea het 12,5-jarig bestaan. Is het gelukt een familiebedrijf in de schoonmaak te leiden? Karin: “Naar mijn mening wel. Iedereen doet mee en krijgt een kans. Van de rond honderd medewerkers, op een handvol na allemaal dames, bestaat 15 procent uit mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Die maatschappelijke betrokkenheid heeft ons al het PSO-certificaat niveau 3 opgeleverd. Bij feestelijke personeelsbijeenkomsten is het hele gezin welkom, inclusief de kinderen. Niemand is hier een baas met afstand.” En de oprichter zelf: “Van 1990 tot 2010 heb ik geleerd en bedacht wat ik anders wilde doen. Niet te groot worden en iedereen kennen. Vooral de eigen medewerkers en vervolgens de klanten. En vooral niet de baas spelen.”

Het eerste jubileum en alles is gelukt en loopt naar wens. Is er dan niets wat reden tot zorg geeft? “Jawel, dat er geen ondernemersklimaat in Nederland is. Kijk maar naar de looneisen en de overheid legt veel te gemakkelijk lastenverhogingen bij het bedrijfsleven neer. De huidige regelgeving en de afrekencultuur vind ik heel verontrustend, tezamen met de hoge inflatie en kostenstijgingen voor onze medewerkers. Andere zorgen heb ik niet.”

60 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022 de baas

HappySoaps Beste startup van Gelderland van 2022

Dat was de uitslag van Startup50Gelderland, een organisatie die verbinding legt tussen ondernemers, investeerders en overheid om innovatie te stimuleren. Met de winst van de titel mag HappySoaps zich de meest impactvolle ondernemer van Gelderland noemen uit vijftig andere vernieuwende deelnemers.

VAN KESTEREN INTERIM-VOORZITTER SCHOONMAKEND NEDERLAND

Het bestuur van Schoonmakend Nederland heeft besloten dat Niek Jan van Kesteren tijdelijk op de voorzittersstoel gaat zitten, totdat de branchevereniging een nieuwe voorzitter heeft gevonden. Daarmee houdt hij de stoel warm van Piet Adema, die eerder dit jaar de branchevereniging verliet om zich fulltime op de politiek te storten als nieuwe minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Directeur van Schoonmakend Nederland Rob Rommelse: “We heten Niek Jan van harte welkom bij Schoonmakend Nederland. Met zijn komst kunnen we de ingezette lijn naar een toekomstbestendige schoonmaakbranche voortvarend doorzetten.”

CSU verzorgt schoonmaak en meer voor nieuwe kantoor Booking.com

Mooi nieuws voor CSU: het bedrijf houdt het nieuwe internationale hoofdkantoor ‘Campus’ van Booking.com blinkend schoon. Het takenpakket omvat het schoonmaakonderhoud, de glasbewassing, het afvalmanagement en de sanitaire voorzieningen verzorgen. Beide partijen zijn blij met de overeenkomst. Ze hechten waarde aan dezelfde thema’s, waaronder hospitality, duurzaamheid en het innoveren op technologisch en sociaal gebied. “Onze Campus kenmerkt zich door speelse vormen en de aanwezig van natuurlijk licht, door de volledig in glas uitgevoerde gevel en twee grote atria. Het vele glas is het visitekaartje van het gebouw, maar tegelijkertijd een uitdaging voor de schoonmaak. CSU nam onze zorgen weg met een goed doordacht plan”, vertelt Angeline Zijlstra-Mehilal van Booking.com.

ISS behaalt hoogste trede op Prestatieladder Socialer Ondernemen

Facilitair dienstverlener ISS is goed aan de weg aan het timmeren wat betreft sociaal verantwoord ondernemen en dat blijft niet onopgemerkt. Hun inspanningen zijn beloond met de hoogste trede op de prestatieladder voor socialer ondernemen (PSO).

Met het behalen van de hoogste trede behoort ISS tot de 10 procent best presterende bedrijven op het gebied van diversiteit en inclusie. Head of Diversity & Inclusion and Manager

Sourcing ISS Facility Services Robert Oosting reageert vol trots: “Bij ISS Nederland doen we veel om mensen met een kwetsbare arbeidsmarktpositie aan het werk te helpen. Het is goed dat dit meetbaar wordt gemaakt door een officieel erkend instituut zoals PSO Nederland. Daarom heeft PSO, met hun methodiek die is ontwikkeld door TNO, ons uitgebreid ge-audit, zowel kwantitatief als kwalitatief, en ons uiteindelijk beloond met de hoogste trede, trede 3, op de PSO.”

61
contacten
contracten
en

VILEDA PRESENTEERT VERNIEUWDE VLOERCONCEPT SWEP

Het vloerconcept Swep van Vileda Professional is al generaties oud sinds de jaren ’60 en was dus weer toe aan vernieuwing. Die is er gekomen met Swep Class.

Swep is het microvezelconcept voor vloeren van de schoonmaakprofessional. Microvezel past goed binnen de huidige trend van duurzaamheid, maar dat betekent niet dat een oud en vertrouwd product nog beter kan met de kennis van nu. Vileda gaat dan ook prat op innovatie en heeft die missie losgelaten op Swep. Daarbij stelde de producent het milieu, de stijgende kosten en dalende beschikbaarheid van hulpbronnen en de gezondheid van de schoonmaakmedewerker centraal.

Dat heeft geresulteerd in nieuwe moppen en een vernieuwd mopframe. De vernieuwde producten hebben een lagere impact op het milieu en werken ergonomisch gezien beter. Dat garandeert Vileda met meerdere certificeringen: het Nordic Swan ecolabel voor de moppen, het Plastica Seconda Vita-certificaat voor de mophouder en het ErgoCert-label voor gebruik volgens de ergonomische principes.

Forensische Zorgspecialisten in zee met

EW Facility Services

EW Facility Services is de nieuwe schoonmaakpartner van het zorgonderdeel de Waag van De Forensische Zorgspecialisten (DFZS). De dienstverlener verzorgt de glasbewassing, schoonmaak en het vloeronderhoud op acht locaties. DFZS was op zoek naar een partner die op dezelfde lijn zit op vier speerpunten: betrouwbaar, aandacht, duurzaamheid en kwaliteit. Die partner hebben ze gevonden in EW.

Fonville Schoonmaakbedrijven 50 jaar

Fonville Schoonmaakbedrijven viert dit jaar haar 50-jarig jubileum: op 1 november 1972 blies oprichter Frans Fonville het schoonmaakbedrijf leven in. Wat begon als een eenmans-glazenwassersbedrijf is in die vijftig jaar uitgegroeid tot een internationale speler op de schoonmaakmarkt.

550 JUBILARISSEN FACILICOM FACUIKU

Dit jaar vieren maar liefst 550 medewerkers van Facilicom Group hun jubileum bij het bedrijf. Dat werd gedaan in een speciale jubilarissenfeest in het Beatrix Theater in Utrecht. Facilicom organiseert elk jaar een jubilarissen-event om medewerkers die al een lange tijd bij het bedrijf zijn te vieren en bedanken voor hun lange staat van dienst.

62 | SERVICE MANAGEMENT | 8 2022
contacten
en contracten

COLOFON

SERVICE MANAGEMENT IS EEN UITGAVE VAN VMN MEDIA

Hoofdredacteur

Ronald Bruins, tel. 06-14 64 04 22, ronaldbruins@vmnmedia.nl

Eindredacteur Paula Jansen

Redactie

Martijn Slot, Bianca Faber en Dick van Zomeren

Uitgever Maciek Piasecki, maciekpiasecki@vmnmedia.nl

Accountmanager Kevin Donders, kevindonders@vmnmedia.nl

Sales manager Angela Passuto, angelapassuto@vmnmedia.nl

Vormgeving & opmaak colorscan, www.colorscan.nl

Druk Wilco BV te Amersfoort Adres VMN Media, Utrechtseweg 44, 3704HD Zeist, www.servicemanagement.nl

Abonnementenadministratie klantenservice@vakmedianet.nl, tel. 088-584 08 88

Abonnementen

Service Management verschijnt 8 keer per jaar. Jaarabonnement € 125,00, studenten betalen € 79,00, verzending buitenland per jaar € 29,50 (EU) en € 41,50 (niet-EU-landen); prijzen zijn exclusief btw. Op alle uitgaven van VMN Media zijn de Algemene Voorwaarden van toepassing. Die zijn te vinden op www.vakmedianet.nl.

Partner

Numatic International

Copyright

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of op enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. © VMN Media 2022

Publicatievoorwaarden

Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn de standaardpublicatievoorwaarden van VMN Media van toepassing. Deze zijn te vinden op www.vakmedianet.nl.

Disclaimer

Alle in deze uitgave opgenomen informatie is met de grootste zorgvuldigheid samengesteld. De juistheid en volledigheid kunnen echter niet worden gegarandeerd. Vakmedianet en de bij deze uitgave betrokken redactie en medewerkers aanvaarden dan ook geen aansprakelijkheid voor schade die het directe of indirecte gevolg is van het gebruik van de opgenomen informatie.

THEMA’S KOMENDE NUMMERS

HOSPITALITY

Inclusief hotel en leisure, OneFM en taakdifferentiatie

MACHINES EN MATERIALEN

Inclusief werkkarren en aandacht voor duurzame materialen

WWW.SERVICEMANAGEMENT.NL
ADVERTEERDERSINDEX
ISSN 0928-3021
1
2
Alpheios 40/41 CSU Groep 26 EW Facility Services 48 Gom Schoonhouden 56 Hago Nederland 20 Nocore 19 Numatic cover Schoonmakend Nederland cover

Krachtige productiviteit met het

Meer tijd om schoon te maken

Door over te schakelen van bekabeld naar draadloos wordt de totale reinigingstijd elke dag verkort, waardoor de productiviteit wordt gemaximaliseerd.

Laag geluidsniveau

onderbrekingen met lagere geluidsniveaus in vergelijking met machines met snoer.

Geen kabelstruikelingen

Veilig en onopvallend schoonmaken zonder kabel waardoor het de ideale oplossing is om het risico op uitglijden, struikelen en vallen te minimaliseren.

Dagelijkse reiniging

De combinatie van totale draadloze vrijheid met krachtige en professionele reinigingsresultaten is perfect voor dagelijkse reiniging en veilig gebruik in openbare ruimtes met veel bezoekers.

Met machines uit het NX-netwerk werkt u sneller en bespaart u op kosten. Door juiste dosering zal ook het gebruik van chemie afnemen.

Het NX300 batterijpakket kan in het gehele snel groeiende Pro Cordless assortiment gebruikt worden. Pro Cordless biedt gemak, veiligheid en kracht. Dankzij één accu en oplaadsysteem heeft de gebruiker minder onderhoud en kosten.

NX Pro Cordless netwerk

Instelbare watertoevoer

Bediening zuigmond met de voet

Essentiële elementen en ‘touch points’ in rood

L

Gemakkelijk vullen en legen van tanks

Numatic International BV | info@numatic.nl | www.numatic.nl

Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.