Logistiek, 2021, editie #04

DC ZALANDO IN BLEISWIJK IMPONEERT QUA OMVANG EN AUTOMATISERING

FLITSBEZORGERS

VEROVEREN SUPERSNEL TERREIN

DIGITAAL KAPITAAL

SEPTEMBER

2021

JAARGANG 16

NUNNER LOGISTICS-CEO ERWIN COOTJANS ZET VIA OVERNAMES IN DATASCIENCE IN OP DIGITALISERING

“Wow! In 1 oogopslag inzicht in ál mijn orders en voorraad.”

E202100338

Breng al je handelsprocessen samen in 1 systeem De voordelen van onze slimme software: + Order-, voorraadbeheer en boekhouden in 1 + Werk met optimale voorraadniveaus + Leverbetrouwbaarheid met sprongen omhoog + Voldoe aan de stijgende klantwens + Koppel met je webshop, logistieke partners en marktplaatsen

Ontdek alle andere voordelen van onze software op exact.nl/handel

Logistiek

3

SEPTEMBER 20 21

HERES STAD

RAMEN IN HET DC Achter de gevels van de grote, grijze dozen is het vaak droevig gesteld met de werkomstandigheden. Het FD stuurde een journalist op pad die her en der naar binnen gluurde, onder andere bij Wehkamp in Zwolle. Aan de buitenkant toch niet de minste logistieke faciliteit in Nederland, zou je zeggen. Maar de confrontatie leidt tot diverse sombere bespiegelingen. ‘Hoekige panden met een grote parkeerplaats.

Zelden nemen bedrijven de moeite de onherbergzame plek die zij hebben uitgekozen wat aangenamer te maken.’

De journalist wil verschillende aspecten aan de kaak stellen. ‘Als het gaat om arbeidsomstandigheden, zijn distributiecentra ook al geen baken van vernieuwingszin.’ Veel medewerkers in een logistiek pand moeten het zonder daglicht stellen.

Daklichten kunnen dat een beetje verhelpen, maar dan verdwijnt die andere duurzaamheidswens buiten zicht – het plaatsen van zonnepanelen. Het is geen vrolijk beeld dat opdoemt uit de bevindingen van de waarschijnlijk thuiswerkende reporter, die door het open Velux-raam vrij zicht heeft op een lommerrijke omgeving.

In de logistieke operatie kijkt men streng naar de kosten. Dan maar geen ramen in het pand, hoewel die er bij Wehkamp wel degelijk zijn. Daarin is Wehkamp allang niet meer uniek. Heembouw vertelt in hetzelfde verhaal over ‘natuurinclusieve distributiecentra’, met daktuin (sorry zonnepanelen) en een gym. Waarom stelt de overheid geen regels, net als aan woonhuizen en kantoren? Nu is het aan bedrijven zelf om hier wel of niet geld aan uit te geven.

Twee aspecten zullen bedrijven aanmoedigen om het verblijfsklimaat in dc’s een zetje in de goede richting te geven. Allereerst de beleggingswaarde van het pand.

Iets meer investeren nu levert een op lange termijn goed verkoopbaar gebouw op.

Het tweede is de krapte op de arbeidsmarkt, die ondanks de aanhoudende coronapandemie op alarmfase rood staat. Want wie wil hier nu werken? Vanuit Tilburg vergelijkt een voormalige logistiek medewerkster de omstandigheden met die van de schandelijke textielindustrie in het verleden. “Later schamen we ons hier voor, zo ga je niet met mensen om.” Ach, zo erg is het nou ook weer niet. Maar de conclusie is valide: als bedrijven zich niet aanpassen op dit punt, lopen mensen weg. En dat terwijl er juist meer mensen nodig zijn.

HOOFDREDACTEUR

4

Logistiek

SEPTEMBER 2021

20 DIGITAAL KAPITAAL

16

POSTNL KIEST VOOR ROBOTS PostNL is weer een sorteercentrum rijker. Een heel speciale. Het is het meest gerobotiseerde sorteercentrum, en dient enkel voor de sortering van kleine pakketten.

Een logistiek dienstverlener kan niet meer zonder data en IT. Erwin Cootjans van Nunner is daarvan overtuigd en laat het niet enkel bij woorden; hij investeert flink om zijn visie waar te maken, maar verliest ook duurzaamheid niet uit het oog.

30 ARBEIDSMARKT Het aantal openstaande vacatures in transport en logistiek is enorm hard opgelopen. Specialisten vrezen weer structurele personeelstekorten, die door corona wat waren weggezakt.

Logistiek

5

SEPTEMBER 20 21

10 FLITSBEZORGERS Supersnel boodschappen bezorgen vanuit mini-dc’s in de stad. Aanbod en vraag nemen snel toe door miljoeneninvesteringen en de consument die gemak wil.

Supermarkten moeten opletten, want de honger van de start-ups is nog lang niet gestild.

08 27 33 36 38 42 44 56 58 62 63 66

DUURZAAM Gebrekkige laadinfrastructuur voor

e-trucks vraagt om forse investeringen EXPERT Wat is eigenlijk de ROI van een robot?

Heico Sandee zet de cijfers op een rij EVENT Veel aansprekende namen in Den Bosch op de Material Handling Dag DUURZAAM Nieuwe Plus-dc is hoogstandje van automatisering en duurzaamheid DUURZAAM WDP en KiesZon plaatsen 11.830 zonnepanelen op dak van dc in Den Bosch DUURZAAM Nederlandse dc’s zijn nog lang niet ‘Paris proof’ SUPPLY CHAIN Sappi investeert in transparantie door in zee te gaan met Shippeo TRANSPORT Voedselbanken kunnen kosten besparen op logistiek door collectief transport WAREHOUSING Een kijkje in het volautomatisch magazijn van Growers United SUPPLY CHAIN De containermarkt breekt alle records en het einde lijkt nog niet in zicht EXPERT Waarom je van een verpakking geen sluitstuk moet maken EXPERT Vijf tips voor een beter verpakkingsmanagement in e-commerce

EN VERDER

48 ZALANDO IMPONEERT Zalando legt in Bleiswijk de laatste hand aan zijn grootste en hoog geautomatiseerde fulfilment center. Dit paradepaardje blinkt uit in formaat én techniek. Een bag sorter vormt het kloppende hart van de operatie.

06 14 40 53 54 67

UPDATE Picnics derde geautomatiseerde dc FOTO De logistiek achter de Formule 1 UPDATE Lineage mag Kloosterboer overnemen UPDATE Amsterdam Logistic Cityhub verkocht

voor 307 miljoen euro VIERLUIK Innovatieve cargobikes UPDATE Tesla robot moet personeelstekort op-

vangen

Jurgen Mook, CEO Nedcargo (pag. 28)

“We kunnen een ge eïntegreerde oplossing aanbiede en”

6

UPDATE

Logistiek

SEPTEMBER 2021

PICNIC BOUWT DERDE GEAUTOMATISEERDE DC

JUMBO BREIDT GEMECHANISEERD DC NIEUWEGEIN ALWEER FORS UIT Nog geen jaar na de opening van het gemechaniseerde distributiecentrum in Nieuwegein breidt Jumbo het dc alweer uit. Op het 200.000 vierkante meter grote perceel aan de A12 wordt een dc van 40.000 vierkante meter gebouwd voor de categorie vers. Het werk moet begin 2024 afgerond zijn.

Het huidige hoogbouwmagazijn (inboundproces van houdbare producten) wordt uitgebreid met 1.700 vierkante meter mechanisatie in twee extra hoogbouwgangen. Het orderverzamelgebied krijgt ook een uitbreiding (4.500 vierkante meter) met nog eens elf gerobotiseerde lijnen. Met de extra capaciteit groeit het aantal colli houdbare producten van 2 miljoen naar 2,6 miljoen per week. Voor de uitbreiding is opnieuw gekozen voor een Order Picking Machine (OPM) van Witron. Dit deel moet in de zomer van 2022 operationeel zijn. De uitbreiding komt eerder dan gepland. De verdere uitbreiding van het winkelbestand, de groei in online en de vergroting van het productassortiment vragen om snellere actie, aldus directeur supply chain Karel de Jong.

Picnic gaat nog een geautomatiseerd distributiecentrum bouwen in Nederland. Daarmee komt de teller op drie. Half juni werd al bekend dat Picnic een tweede robot-dc gaat bouwen in Nederland. Daar komt nu dus een derde bij. Dit komt op bedrijventerrein Hessenpoort in Zwolle.

Het Zwolse dc krijgt een vloeroppervlakte van 45.000 vierkante meter en bevat onder meer geautomatiseerde sorteer-, inpak- en distributiemachines die door Picnic zelf zijn ontwikkeld. Het dc wordt een kopie van het geautomatiseerde distributiecentrum in Utrecht en moet ruim 200.000 gezinnen per week van boodschappen gaan voorzien.

MAERSK MAAKT WERK VAN E-FULFILMENT

Advertentie

WWW.VARIOGATE.COM info@haagh-protection.com

De Deense multinational Maersk wil zich meer op e-commercediensten richten en neemt daarom B2C Europe uit Almere over. Tegelijk lijft de containergigant het Amerikaanse Visible Supply Chain Management in. De overname van beide bedrijven kost Maersk naar verluidt een miljard dollar.

De match stelt zowel B2C Europe als Maersk in staat om ‘effectief en slim samen te werken aan het zo goed mogelijk bedienen én ondersteunen van de groeiplannen die klanten hebben’, aldus het bedrijf.

Søren Skou, CEO van A.P. Moller – Maersk, zegt dat de containervervoerder dankzij de beide overnames meer technologie en meer capaciteit voor de last mile-bezorging van e-commercezendingen krijgt.

HQ YRRUDO YHHO HଊFLsQWHU LQVSHOHQ RS GH EHODQJULMNH HQ VHL]RHQVJHERQGHQ DUWLNHOHQ µ

/"'$ % ' *((,! ' % .((* ! , 1 % & $ ' . ' " * ' $ + *(-/% ' *( ", # *%"#$+ & , 0HW 6OLP EHVFKLNW KHW EHGULMI RYHU GH MXLVWH WRRO RP KHW JURHLHQGH DVVRUWLPHQW H੕FLsQW WH EHKHUHQ HQ + !"$ *! " , . *!( ' ' , , */"#% .((** / * & , "+ % ' ! " " $ " ! %% " # ! (

*(-/% ' % . *, ' "' *-"$ *+ "+,*" -, -*+ ' )*( ++"(' %+ / * % /"# & , ' +, *$ ( -+ () -*() , *((,+, % . ' (&1 , *-"& )*( ', * %"+ *, ! , *"# "' *% '

% "2 ' * '$*"#$ '-", ! , & , %% ' / * !(-+ "'

. *%( /(* ' %"#$+ (* *+ % . * ' $% ', ' "' 1(/ % ! ,

%+ ! , + & ',

, ++(*,"& ', "+ %() ' # * ' (*+ *( " ' , %, "'&" %+ *-"& +$-4+ ' . * *" $/ *, *. ' ,* , "'$(())*( - , ' ' * )*( - , ' /(* ' "' !-"+ () & , .((* $% ', & $, '

$ ! " ! ( . *, %, , &% * +-))%0 ! "' !(& + %"+ , ++(*,"& ', 1 % .(% '+ ! & (($ $(& ' # * ' %"#. ' *( " '

)*( ', ' $ ! ! $ ZH QX G\QDPLVFK HQ YRRUDO YHHO HଊFLsQWHU RS LQVSHOHQ GRRUGDW HU ZRUGW $ (

6HUYLFHOHYHOV YHUGHU YHUEHWHUHQ *' +, & $, %"& ! , &( %"#$ (& + *." % . %+ "', *' , &('",(* ' ' , (),"& %"+ * ' 1( , *(-/% ' (',"'- $ ' %"#. ' / *$ ' ' ! , . * , * ' . ' ! * $% ',, .* '! " ' " JHEUXLNHQ ZH RP SURDFWLHI RQ]H SURFHVVHQ WH ÀQHWXQHQ %LMYRRUEHHOG DOV KHW ! ! ! $ ! (

9RRUUDDGZDDUGH RPODDJ HઋFLHQF\ RPKRRJ & +,"# ' .((** ' , * , $-'' ' ! * ' "&)% & ', *

*(-/% ' %"& '$1"# .((** (),"& %"+ ," +( ,/ * . ' %"&+,( $ % .((** / * (' '$+ . * * ++(*,"& ',+-", * " "' & ,

! ' ( ' 1" & , " ' ( ' !( *(-/% ' 1"#' +-))%0 ! "' RSHUDWLH H੕FLsQWHU KHHIW JHPDDNW

8

Logistiek

SEPTEMBER 2021

ACTUEEL

ZORG OM VOLDOENDE LAADPALEN E-TRUCKS Ondanks dat er nog maar weinig elektrische trucks in Nederland rijden, bestaat er grote zorg in de transportsector over de toekomstige laadinfrastructuur. Forse investeringen zijn nodig in een publiek basisnetwerk, zodat vanaf 2025 zeker dertig steden in Nederland emissievrij kunnen worden bevoorraad. “Rijksoverheid en lokale overheden moeten de regie pakken bij de aanleg van laadinfrastructuur.”

TEKST BAS DIJKHUIZEN

H

et huidige energienet kan de toekomstige vraag naar elektriciteit niet aan. En het opschalen van de netcapaciteit kan jaren duren. Tegelijkertijd wordt van vervoerders verwacht dat zij vanaf 2025 beginnen met emissievrije stadsdistributie. “Daarom moeten we nu aan de slag. Maar dat redden we niet zolang er te weinig netcapaciteit en laadinfrastructuur is.” Dat was de dringende boodschap van Transport en Logistiek Nederland (TLN), afgelopen juni aan de Tweede Kamer.

Ook Willem Alting Siberg (foto rechts), manager transitie mobiliteit bij Enpuls en manager strategie & finance bij ElaadNL, hamert hier op en sluit zich aan bij de oproep van TLN. “Er is geen tijd meer te verliezen. Vooral ook omdat het omslagpunt waarbij elektrische aandrijving in de transportsector de norm zal zijn, steeds meer

WAT DOET ENPULS? Enpuls is onderdeel van netbeheerder Enexis dat voor de gas- en elektra-voorziening verantwoordelijk is voor de provincies Noord-Brabant, Limburg, Overijssel en Groningen en Drenthe. Enpuls, dat in 2016 het levenslicht zag, is een niet-commercieel onderdeel van Enexis dat richt zich met name op maatschappelijk vraagstukken, waar het gaat om het faciliteren van de energietransitie en waar mogelijk te versnellen door te participeren in projecten die bijdragen aan de energietransitie. Enpuls werkt op het gebied van de opzet van laadinfrastructuur nauw samen met ElaadNL. Dat is het kennis- en innovatiecentrum op het gebied van slimme laadinfrastructuur in Nederland.

ElaadNL is een initiatief van de gezamenlijke Nederlandse netbeheerders.

in zicht komt. Er is nu al sprake van dat de Total Cost of Ownership (TCO) van zware elektrische vrachtwagens in bepaalde gevallen gunstiger uitvalt ten opzichte van diesel, net als in het geval van personenauto’s.”

DIE TREND IS ER, MAAR ZIJN ER IN 2025 WEL VOLDOENDE PUBLIEKE LAADPALEN? “DAF en Volvo zijn beide marktleiders in Nederland.

Beide hebben aangekondigd dat zij elektrische trucks in serie gaan produceren. Dat zal echter niet van de een op andere dag in grote hoeveelheden gaan plaatsvinden.

Het is vergelijkbaar met het personenvervoer, waarvan de transitie naar elektrisch tien jaar geleden is ingezet en nog altijd gaande is. In de komende tien jaar hebben we met andere woorden nog voldoende tijd om de laadinfrastructuur en het energienet planmatig voor te bereiden, want naast private en semipublieke laadplekken bij bedrijven zelf, zal er ook grote behoefte zijn aan infrastructuur voor publiek laden voor elektrische vrachtwagens.”

WAT ZIJN DE GROTE UITDAGINGEN? “Er zijn drie grote uitdagingen: het vinden van geschikte locaties, de financiering en het inpassen van de laadinfrastructuur in het energienetwerk. Als we op tijd beginnen, gaat het lukken. Ik ben optimistisch, vooral als ik kijk naar wat we nu al bereikt hebben op het gebied van het personenvervoer. Daar zijn we als netbeheerders zo’n twaalf jaar geleden al begonnen met de aanleg van een basisnetwerk voor elektrische personenauto’s, terwijl er toen vrijwel geen modellen op de markt waren. Los van een aantal knelpunten zijn er op dit moment geen problemen met zowel het energiesysteem als de laadinfrastructuur. Dezelfde aanpak voorzien we nu ook voor de logistiek, het liefst alleen sneller, en dat lukt alleen als we nu beginnen met de voorbereidingen, vooral ook omdat het zo snel gaat met de introductie van e-trucks.”

ELEKTRISCHE TRUCKS VRAGEN TOCH VEEL MEER STROOM? “Dat klopt, elektrische trucks kunnen tien tot twintig keer meer elektrisch vermogen vragen dan personenau-

9

SEPTEMBER 2021

FOTO: KOOS GROENEWOLD

Logistiek

to’s. Een personenauto vraagt tegenwoordig bij snelladen maximaal 150 kilowatt. In ons recent gelanceerde actieplan Logistiek Laden (Lola) rekenen we voor ons basisnetwerk voor vrachtwagens nu 350 kilowatt en in de toekomst 1.000 kilowatt aan laadvermogen. Dat zijn heel andere vermogens, maar nogmaals: het kan als we er maar vroegtijdig aan beginnen, want het zijn vermogens die we aankunnen op ons net.”

NEEMT DE SECTOR ZELF AL VOLDOENDE ACTIE? Nog onvoldoende, we zien al wel dat de koplopers experimenten doen met elektrische vrachtwagens, TCO-berekeningen maken en hun locaties scannen op het gebied van de mogelijkheden voor laadinfrastructuur. Wat we echter moeten voorkomen, is dat bedrijven die elektrisch willen gaan rijden, dit niet kunnen omdat er onvoldoende capaciteit beschikbaar is om te laden. Ik neem aan dat bedrijven al van te voren controleren of ze voldoende stroom geleverd kunnen krijgen voordat zij een e-vrachtwagen aanschaffen. Daarnaast loop je het risico dat je straks als vervoerder binnensteden niet meer in mag. Er kan daardoor dus een ernstig concurrentienadeel ontstaan. Desondanks ben ik van mening dat als er één sector is in Nederland die zich kan aanpassen op laadgedrag dan is dat de logistieke sector wel met al hun planningcapaciteit en kennis.”

WAT ZIJN DE ACTIEPUNTEN IN LOLA? “Uit studies van ons blijkt dat de meeste vervoerders en verladers op hun eigen terrein gaan zorgen voor laadinfrastructuur. Er is – net als bij het personenvervoer - ook een basisnetwerk nodig. Dat is een ander netwerk dan voor het personenvervoer, ook door de hogere vermogens die een elektrische vrachtwagen nodig heeft. Bovendien heeft een vrachtwagen op een laadlocatie straks meer ruimte nodig om bijvoorbeeld te kunnen keren en te laden. Vanuit Enpuls willen we stimuleren dat partijen

met de realisatie van dit basisnet vroegtijdig aan de slag gaan. Dat doen we samen met het Nationale Agenda Laadinfrastructuur (NAL), een platform waar ook TLN, Rijkswaterstaat en I&W in zijn vertegenwoordigd. We willen binnen dit platform niet alleen zorgen voor laadzekerheid, maar ook kennis opbouwen, en daar is Lola een eerste stap in.”

HOE GROOT IS DE INVESTERING IN HET BASISNETWERK? “Daar zijn we nog over in overleg met het I&W. We hebben al de eerste berekeningen gemaakt. We hebben allereerst gekeken naar de locaties waar laadfaciliteiten nodig zijn, transportcorridors liggen, zero-emissiezones en wat de gemiddelde ritafstanden zijn van een vrachtwagen in Nederland. Ook hebben we onderzocht welke investeringen er onder andere nodig zijn voor de aanschaf van een lader en het maken van een netaansluiting. Uit de eerste berekeningen blijkt dan dat grofweg ongeveer 150 miljoen euro nodig is voor een basisnetwerk voor de komende tien jaar. Dat lijkt een fors bedrag, maar voor de logistieke sector en alle belangen die eraan verbonden zijn, is het te overzien.”

HOEVEEL LAADPALEN ZIJN ER OVER VIJF JAAR? “Dat weet ik niet exact, maar we kijken nu naar zestig locaties die uiteindelijk het basisnet moeten gaan vormen. Per locatie kunnen één tot maximaal vier laadpalen worden geïnstalleerd. We moeten hierin de komende jaren meer ervaring opdoen. Waarschijnlijk zullen bijvoorbeeld op de drukkere corridors meer laadpalen nodig zijn. Belangrijkste is dat we zo snel mogelijk de kip-eisituatie gaan doorbreken met in eerste instantie zes laadlocaties in het land. Over een jaar moet de eerste schop de grond in, maar daarvoor hebben we wel de hulp nodig van niet alleen de Rijksoverheid maar ook van andere overheden en de koplopers in de markt.”

10

Logistiek

S EPTEMBER 20 2 1

TREND

FLITSBEZORGERS VEROVEREN IN RAP TEMPO NEDERLANDSE STEDEN Ze schieten als paddenstoelen uit de grond: de flitsbezorgers. Supersnel boodschappen bezorgen vanuit mini-dc’s in de stad is het devies. De bestellingen zijn klein, de investeringen en verwachtingen groot, net als de logistieke uitdagingen en kansen.

TEKST PETER DE WEERD

D

e snelle boodschappenbezorgers komen van alle kanten de Nederlandse markt op. De Duitse flitsbezorger Gorillas heeft in stilte en in korte tijd al tien vestigingen geopend in Nederland. Dat kunnen er bij publicatie van dit artikel al meer zijn, want Gorillas is ambitieus.

De flitsbezorger, opgericht door internetinvesteerder Rocket Internet, bekend als kraamkamer van onder meer Hello Fresh en Zalando (dat binnenkort in Nederland zijn grootste dc ooit opent), begon afgelopen juni in een klein deel van Berlijn. In december 2020 haalde het bedrijf nog 36 miljoen euro op voor expansie. Op de thuismarkt is het bedrijf al op twintig locaties actief.

In Nederland rijden de in zwart geklede bezorgers in Amsterdam, Arnhem, Den Haag, Groningen, Haarlem, Leiden, Nijmegen, Rotterdam, Tilburg en Utrecht.

Gorillas is al lang niet meer de enige flitsbezorger in Nederland met plannen en geld. Het Turkse Getir is inmiddels ook actief in ons land. De Turkse flitsbezorger is eind mei in Amsterdam gestart en is veel meer dan een flitsbezorger. Getir is op veel fronten actief in thuisland Turkije. Naast flitsbezorgen (10 minuten) doet het bedrijf met Getir More met een ruimer assortiment (4.000 producten) aan snelbezorging (30 minuten). Dan is er nog Getir Locals, een onlineplatform waar consumenten producten bij bijvoorbeeld hun lokale slager of bakker kunnen kopen. Verder is er de waterbusiness Getir Water, dat water thuisbezorgt, en niet te vergeten Getir Food, dat maaltijden levert.

Alle diensten die Getir aanbiedt, zijn erop gericht om het leven van mensen zo gemakkelijk mogelijk te maken.

Met alle expertise, ervaring en geld (Getir haalde begin

Logistiek

11

SEPTEMBER 20 2 1

AFHANKELIJK VAN DE PLEK IS EEN MAGAZIJN TUSSEN DE 150 EN 1.000 M2

dit jaar in twee investeringsrondes 428 miljoen dollar binnen) uit het thuisland op zak, kan Getir een potje breken op de Nederlandse markt.

Maar de concurrentie neemt snel toe. De Duitse flitsbezorger Flink is sinds deze zomer ook actief in Amsterdam, Utrecht, Den Haag, Tilburg, Delft, Breda, Haarlem en Groningen. Ook de Britse flitsbezorger Zapp heeft zich gemeld aan het front in Amsterdam. De Britse start-up surft op een investeringsbudget van 100 miljoen dollar.

SUPERSNEL BOODSCHAPPEN IN HUIS Flitsbezorgers zijn een kruising tussen maaltijdbezorgers en de e-commercediensten van supermarkten. Snelheid, gemak en laagdrempeligheid zijn de kernwaarden van de ‘new kids on the last mile block.’ Boodschappen tegen een kleine vergoeding binnen tien minuten bij klanten thuisbezorgen zonder een minimum aankoopbedrag. Dagen vooraf bestellen is ook niet nodig. Leveringen gebeuren vanuit microdistributiecentra, ‘dark stores’ genoemd, die zijn gehuisvest in de stad in vaak onopvallende pandjes.

Vaak zijn het ook letterlijk ‘donkere’ winkels, want de voormalige winkelpanden zijn veelal dichtgeplakt met zwart plastic, zodat niemand naar binnen kan kijken.

Diezelfde geslotenheid wordt ook toegepast in de communicatie naar buiten. Zo snel als de nieuwe last mile diensten hun bestellingen bezorgen, zo terughoudend zijn ze met het verstrekken van informatie over hun logistieke visie, aanpak en toekomstplannen. Niet één flitsbezorger reageert op herhaaldelijk gestelde vragen.

Gorillas is de uitzondering. Afhankelijk van de plek is een magazijn van Gorillas tussen de 150 en 1.000 vierkante meter. “Bij het selecteren kijken we zowel naar het interieur als naar de directe omgeving van het pand. Zo is het belangrijk dat er ruimte is om te laden en te lossen, en dat er voldoende ruimte is voor onze fietsers en het stallen van de fietsen. We moeten in de ruimte een efficiënte operatie kunnen draaien. Mede daarom is het ook belangrijk dat het pand zoveel mogelijk gelijkvloers is”, laat een externe woordvoerder weten.

BUSINESSMODEL FLITSBEZORGERS Walther Ploos van Amstel, lector City Logistics aan de Hogeschool van Amsterdam, roemt het businessmodel van de flitsbezorgers. “Mijn studenten hebben het concept onmiddellijk en massaal omarmd. Het sluit perfect aan bij hoe jonge mensen in de stad nu leven. Die hebben vrienden op bezoek of zitten in het park, en als dan het bier op is, bestel je dat gewoon even.”

Daarentegen is hij kritisch op de dark stores-aanpak. De vele dark stores, bevoorradingspunten in de wijken van waaruit de bezorgers hun bestellingen rondbrengen, zorgen steeds vaker voor overlast, stelt hij. Denk aan dubbel geparkeerde auto’s van leveranciers of rondhangende bezorgers die wachten op een bestelling. De afgeplakte puien waarachter de mini-dc’s zijn gehuisvest, bevorderen de aantrekkelijkheid van de wijk niet. “Supermarkten en

Internationale expertise via persoonlijk contact “Bij Floramedia ontwerpen en produceren wij communicatieproducten voor internationale klanten in de groene markt.

Wij zijn wereldwijd actief op meerdere locaties, maar de aansturing vindt plaats vanuit ons hoofdkantoor in Westzaan.

Hier worden de ideeën bedacht, gedrukt, afgewerkt en klaargemaakt voor vervoer naar onze klanten.

Voor een optimaal proces is het cruciaal om zaken te doen met de juiste partner. De eigenaar van ons hoofdkantoor, SEGRO, is een grote speler met veel internationale ervaring in het logistieke vastgoed, maar vooral ook een zeer persoonlijke benadering op locatie. Zo kunnen wij dag in dag uit onze werkzaamheden optimaal uitvoeren.”

– Joris Verweij, CEO Floramedia Groep SEGRO is eigenaar, ontwikkelaar en manager van modern logistiek en industrieel vastgoed.

SEGRO.COM/NL

Logistiek

13

SEPTEMBER 2021

TREND horeca moeten allerlei plannen indienen voordat er een nieuwe vestiging open mag. Ook voor flitsbezorgers zijn dit soort spelregels nodig”, oppert hij.

BEVOORRADING In de basis werkt de bevoorrading van de warehouses niet anders dan bij bijvoorbeeld een supermarkt of een retailer. De verschillende warehouses worden afhankelijk van de leverancier bevoorraad door middel van (kleine) bakwagens en/of bestelbusjes, legt de woordvoerder van Gorillas uit. De flitsbedrijven hebben geen last van steden die meer en meer op slot gaan vanwege aanscherpende venstertijden en duurzaamheidsmaatregelen. “Ze zoeken de plekken buiten de venstertijden. In Amsterdam heeft maar 1 procent van alle adressen een venstertijd. In steden gelden alleen venstertijden in drukke winkelstraten en daar zijn flitsbezorgers niet welkom met hun mini dc’s.” Hoewel flitsbezorgers werken met veel kleine picklocaties, er dus relatief veel mensen nodig zijn voor de operatie en er al een personeelsschaarste is, voorziet de lector daarin ook geen houdbaarheidsprobleem.

“Je hebt maar een paar mensen nodig op maar enkele locaties in de stad. Ze zitten in een marktsegment waar nog wel personeel is: ongeschoold, minimumloon, veel studenten. De operatie is veel efficiënter dan al die supermarkten met schappenvullers en kassapersoneel, die om de hoek zitten.” Goed bedacht en reden tot zorg voor supermarkten, meent hij.

ORDERS PICKEN De orders worden per order manueel gepickt, ondersteund door verschillende technische hulpmiddelen en devices, aldus de Gorilla-woordvoerder. Wat die ondersteunende apparatuur precies inhoudt, wordt niet duidelijk, wel dat de flitsbezorger verder kijkt dan vandaag.

“We zijn constant bezig deze processen te optimaliseren en richten de warehouses zoveel mogelijk in met het oog op verdere groei.” Ploos van Amstel roemt de efficiënte aanpak. Slimme locaties, waarbij je binnen 8 tot 10 minuten (dat is 2 kilometer) klanten kan bereiken. Goedkope locaties zijn de kern van hun concept.” En die logistieke efficiëntie kan alleen maar beter worden als de flitsbezorgers hun micro-dc’s gaan robotiseren.

“Microfulfilmentcentra zien we in de hele wereld opkomen. Ga maar eens kijken bij apothekers in het buitenland. Daar doen ze al jaren aan succesvolle microfulfilment op 4 vierkante meter. We zijn opgevoed met boekjes waarin staat dat automatisering enkel is weggelegd voor grote magazijnen. Dat is oud denken.”

BEZORGING Voor de bezorging van de orders maken de bezorgbedrijven gebruik van e-bikes en elektrische bakfietsen voor het vervoeren van grotere of meerdere orders. De bezorgkosten bedragen 1,80 euro (met uitzondering van Getir die tijdelijk geen bezorgkosten rekent). Een verdienmodel waarin de lector vertrouwen heeft. “De nettowinst-

marges van supermarkten zijn weliswaar laag, maar flitsbezorgers richten zich juist op A-merken, waarop wel hoge marges zitten. Hij denkt dat de grote supermarkten zich achter de oren krabben, want het is niet ondenkbaar dat consumenten de dure producten bij flitsbezorgers kopen en alleen nog naar de winkel gaan voor de goedkope rest. “Als eenmaal in je systeem zit dat je geen boodschappen meer hoeft te doen en niet meer hoeft te plannen wat je in huis hebt, dan ga je nooit meer terug.”

VERDIENMODEL Een opbrengst van 1,80 euro per bestelling moet al die kosten gaan dekken als het geld van investeerders echt verdampt is. Of dat lukt, daar twijfelt Ploos van Amstel niet aan. “Deze platforms zijn kampioen data verzamelen. Klanten krijgen een persoonlijk aanbod van producten op hun telefoon, waarbij echt alle denkbare factoren meewegen. Daarbij organiseren ze de inkoop, personeelsbezetting en magazijnindeling mega-efficiënt. Elke dag zo goedkoop mogelijk aan de hand van verzamelde data. Daar onderscheiden ze zich mee.” Er worden miljarden geïnvesteerd door durfkapitalisten. Of het ook op de lange termijn levensvatbaar is, moet de toekomst leren. Het tienminutenmodel dat flitsbezorgers hanteren, bestempelt hij als ‘uiterst optimistisch’. Met het kleiner worden van huishoudens is hij wel overtuigd van de potentie van het fenomeen flitsbezorging. “In 2050 is de helft van de Nederlanders vrijgezel, en zij wonen vooral in de stad en kijken op een totaal andere manier aan tegen eten. Het bedrijfsmodel van de flitsbezorgers is schaalbaar. Je kunt met al die leegstaande panden morgen al een enorm netwerk van dark stores neerzetten.”

OPMARS FLITSBEZORGERS De flitsbezorgers, ondersteund door vele miljoenen euro’s aan investeringen, begonnen hun opmars in de grote steden, maar trekken nu ook richting de provinciale steden.

Gorillas startte als eerste in Nederland met leveringen in Amsterdam en Rotterdam. Inmiddels rijden de fietskoeriers van Gorillas in tien Nederlandse steden. De focus ligt op het verder uitbreiden in bestaande steden, met als uiteindelijke doel verder doorgroeien naar de rest van Nederland.

Flink is sinds enkele maanden in ons land in bedrijf en inmiddels werkzaam in acht steden. De website vermeldt maar liefst zeventien Nederlandse steden waar Flink op zoek is naar bijvoorbeeld mensen die de mini-hub willen beheren.

Getir, dat sinds eind mei in Nederland (Amsterdam) actief is, wil uitbreiden naar Den Haag, Eindhoven, Rotterdam, Utrecht en Zaandam.

Het Britse Zapp, dat als enige 24 uur per dag bezorgt, is momenteel actief in Amsterdam. Den Haag, Rotterdam en Utrecht staan op de planning. Zapp werd vorig jaar opgericht en wordt financieel onder meer ondersteund door de oprichter van Skype.

14

Logistiek

SEPTEMBER 2021

FOTOSPREAD

DE LOGISTIEKE RACE VAN DE F1

Trucks zijn de logistieke ruggengraat van dit race-evenement, dat de middelste race is in drie aaneengesloten raceweekenden in Europa. Een logistieke uitdaging van jewelste, zo blijkt tijdens de rondgang met DHL, logistiek partner van de Formule 1 .

Zandvoort is qua logistiek een uitdaging. omdat het voor iedereen nieuw is. Vastigheden die DHL en de teams op circuits hebben waar ze al jaren komen, hebben ze hier niet. Denk aan de aanrijdroutes en laad- en losplekken.

L istiek Lo Log

155

SEPTE M B ER R 2 20 21 2

De Formule 1 was na 36 jaar terug in Zandvoort. Maar voordat Max en de andere coureurs hun 72 rondes konden afleggen, vond er een minstens zo’n uitdagende race plaats: de logistieke. Een race ook waarbij geen ruimte was voor fouten en de klok genadeloos tikte.

TEKST PETER DE WEERD

Naast de nieuwigheid zijn de grootste uitdagingen voor de logistiek Covid en Brexit. “Covid beïnvloedt het vervoer van mensen en Brexit beïnvloedt het transport van goederen”, aldus Paul Fowler (l), hoofd van DHL Motorsports Team.

DHL verscheept voor de drie aaneengesloten raceweekenden in Europa (Spa, Zandvoort, Monza) zo’n 197 ton aan vracht met 27 vrachtwagens. Denk daarbij aan onderdelen van de auto’s, brandstof en de lounges waar teams hun gasten ontvangen.

16

Logistiek

SEPTEMBER 2021

PRAKTIJK

POSTNL ZET VOL IN OP ROBOTS PostNL is weer een sorteercentrum rijker. Een heel speciale. Het is het meest gerobotiseerde sorteercentrum, en dient enkel voor de sortering van kleine pakketten. Het nieuwste sorteercentrum in Nieuwegein moet Nederlands grootste pakketbezorger de gewenste snelheid en efficiëncy opleveren.

TEKST PETER DE WEERD

P

ostNL groeit hard, maar de stroom pakketten als gevolg van de sterk groeiende e-commerce groeit nog harder. Dat werd eind vorig jaar pijnlijk duidelijk toen Nederlands grootste pakketbezorgers worstelden met hun capaciteit door de enorme aantallen pakketten. Ook PostNL ontkwam niet aan capaciteitsproblemen; het bedrijf verwerkte op het hoogtepunt in december 10 miljoen pakketten in zeven dagen tijd en moest desondanks soms toch nog klanten teleurstellen door vertraging.

En aan die groei komt voorlopig geen einde, is de verwachting. Reden voor PostNL om keer op keer uit te

breiden. In 2019 werden nog reguliere sorteercentra geopend in Tilburg, Almere en Dordrecht. In juni dit jaar werd het 26e sorteercentrum toegevoegd, in Westzaan.

Daar komt nu een 27e sorteercentrum bij en verreweg het meest onderscheidende en spectaculaire warehouse van PostNL. Op bedrijvenpark het Klooster in Nieuwegein, waar onder meer Hema zijn nieuwe retail-dc heeft en ook Domino’s is neergestreken met een centraal dc, heeft PostNL een sorteercentrum neergezet dat enkel en alleen dient voor het sorteren van kleinere pakketten. Het sorteercentrum wordt momenteel langzaam in gebruik genomen.

SNELLER EN EFFICIËNTER Het idee achter het concept is simpel: PostNL denkt met het nieuwe sorteercentrum de landelijke operatie sneller en efficiënter te maken. Dit moet leiden tot meer capaciteit en sneller verwerken van de pakketten. Kleine pakketten zijn op dit moment goed voor circa 40 procent van het totale volume. Iris van Wees, directeur operatie pakketten bij PostNL: “Die stroom aan kleine pakketten brengen we voor een groot deel onder in Nieuwegein. Hierdoor kan dit sorteercentrum de distri-

Logistiek

17

SEPTEMBER 2021

butiecapaciteit in ons bestaande netwerk aanzienlijk verbeteren. Het geeft ons dus letterlijk meer lucht in de andere depots. Niet alleen qua aantallen pakketten, maar ook qua efficiency. Kleine pakketten worden in de reguliere depots op trays geplaatst; die handeling hebben we straks veel minder.”

Een ander efficiencyvoordeel van het nieuwe Nieuwegeinse sorteercentrum is duurzaamheid, volgens Van Wees: “Met deze uitbreiding realiseren we verdere groei, maar beperken we de investeringen, omdat we hiermee de bouw van vier à vijf normale depots besparen. Voor het geplande aantal te verwerken kleine pakketten in Nieuwegein zouden we vijf extra reguliere depots nodig hebben.” Ook bespaart het bedrijf kilometers, omdat deze pakketten tot op route worden gesorteerd onder één dak.

ROBOTS DOMINEREN Qua omvang van het pand en vierkante meters (22.000, exclusief 3.000 vierkante meter mezzanine die dient als opslagruimte en als bezoekerscentrum), is die geprognotiseerde efficiencyslag moeilijk voor te stellen.

Het is dan ook niet de omvang die tot de verbeelding spreekt, het zijn maar de systemen binnenin. Robots domineren de operatie. Het eerste dat in het oog springt, zijn robots die kriskras over de werkvloer rijden en karren voortduwen. De robots zijn van het Franse merk Solystic, dat ook het informatiesysteem heeft ontworpen en systeem integrator is van het project. De Soly-robots, zoals ze officieel heten, halen en brengen in een afgebakend gebied volle of lege karren van en naar afdelingen die vooraf zijn gedefinieerd. Ze vinden hun

MEER ROBOTPLANNEN De robotiseringsslag die is gemaakt in Nieuwegein smaakt naar meer. PostNL heeft plannen om andere, reguliere sorteercentra ook te voorzien van dergelijke smartwarehousingtechnieken. Van Wees: “Kleine pakketten zijn relatief eenvoudig te automatiseren omdat de afmetingen eenvormig zijn, en deze oplossing is een voorloper voor andere depots.”

De robots zijn ook te gebruiken voor het transport van producten die niet over de transportband kunnen vanwege hun gewicht of afmeting, bewijst DPD. De concurrent van PostNL zet de robots in voor het transport van zogenoemde uglies in zijn sorteercentrum in het Franse Beaune.

weg via QR-codes op de vloer. Ook laden ze zelf op en kunnen ze zonder interventie van de mens batterijen verwisselen. Dit gebeurt door een pickrobot op elk van de vier laadstations. Momenteel rijden er enkele tientallen rond. Eind oktober, als het sorteercentrum volledig in gebruik is, moeten dat er 175 zijn.

MANUEEL Hoewel het depot in Nieuwegein het meest gerobotiseerde sorteercentrum van PostNL is, begint de operatie manueel. Rolcontainers/pallets vol met kleine pakketten - het systeem verwerkt pakketten tot 20 x 30 x 40 cm en maximaal drie kilogram - worden door werknemers naar één van de drie kantelaars geduwd, waarna de ‘tippers’ de pakketten op een band laten lopen en de reis door het gerobotiseerde dc begint. PostNL heeft momenteel vier geautomatiseerde lijnen: iedere operatie telt drie kantelaars. Nadat de pakketten op de band zijn gekanteld, worden ze gescand met een 360 graden

De rol van conveyors is marginaal in het nieuwe sorteercentrum; robots hebben de overhand. PostNL maakt gebruik van het Franse merk Solystic. Later komen daar nog pickrobots bij van ABB.

18

Logistiek

SEPTEMBER 2021

PRAKTIJK

PostNL heeft vier geautomatiseerde lijnen in gebruik. Iedere machine/lijn heeft honderd shutes. Als de bak vol is, komt er een robot aangereden om de bak naar de bufferlocatie achter in het pand te plaatsen.

POSTNL CLAIMT IN HET GEROBOTISEERDE SORTEERCENTRUM RUIM 240.000 PAKKETTEN PER DAG TE KUNNEN VERWERKEN

scanner. Sitemanager Johan ten Brinke: “Het pakket ligt dus altijd goed om gelezen te worden waardoor het aantal ‘no reads’ veel kleiner is. Dat verhoogt de snelheid van het sorteerproces.” Wanneer het adres onverhoopt niet te lezen is, worden de pakketten uitgesluisd en worden de foto’s naar een afdeling in Manilla op de Filipijnen gestuurd waar medewerkers het adres alsnog ontcijferen. Dat kost pakweg vijftien seconden. Door Artificial Intelligence in te zetten, wil PostNL die tijd terugbrengen naar pakweg vijf seconden. Na het scannen worden de pakketten over de diverse sorteerbanen verspreid. Nu gebeurt dat nog handmatig door acht medewerkers. Vanaf komende herfst wordt dit werk gedaan door pickrobots. Het picken gebeurt via meerdere zuignappen. PostNL test en regelt deze robots momenteel nog in.

TWEEDE SORTEERSLAG Daarna is het de beurt aan de zelfrijdende Soly-robots.

De pakketten worden door slimme IT op basis van postcode via een conveyor naar een van de shutes gestuurd, waar grijze karren klaarstaan. Iedere machine/lijn heeft honderd shutes. Als de bak vol is, komt er een robot aangereden om de bak naar de bufferlocatie achter in het pand te plaatsen. De robot tilt de kar niet omhoog, zoals bijvoorbeeld de robots bij Montapacking doen, maar hij omarmt de pootjes van de karren via een clicksysteem. Wanneer de eerste sorteerslag op batch afgerond is, brengen dezelfde robots alle grijze karren naar de ‘tippers’ vooraan voor sorteerslag twee; ditmaal wordt gesorteerd op routing van de chauffeur. De pakketten leggen in eerste instantie dezelfde route af als bij

de eerste sorteerslag. Maar dit keer vallen de pakjes niet in grijze bakken, maar in grote, oranje gepatenteerde PostNL-tassen die in blauwe karren zitten. De blauwe karren met de oranje zakken worden door de robots vastgepakt en naar een tassenstapelstation gestuurd.

De medewerker pakt de zak uit de kar met een takelsysteem, voorziet de tas van een 3S-code, om de tas vervolgens via dezelfde haak in een gereedstaande rolcontainer te takelen. Die rolcontainer wordt dan manueel naar één van de 24 docks geduwd waarna ze naar een van de 26 andere sorteercentra worden gedistribueerd, waar de bezorgers ze inladen.

240.000 PAKKETTEN PER DAG In Nieuwegein wordt dus alleen gesorteerd en worden geen bussen geladen. Dit verhoogt de snelheid. Van Wees: “We kunnen segmenteren omdat we zoveel volume hebben. Dit is vooral interessant voor grote webshops.” PostNL claimt in het gerobotiseerde sorteercentrum ruim 240.000 pakketten per dag te kunnen verwerken. Ten Brinke: “Per sorteermachine kunnen we in acht uur tijd zo’n 70.000 pakketten verwerken. Hiervoor hebben we per machine - als eind dit jaar de pickrobots zijn geïnstalleerd - vijf mensen nodig. Dat is dus enorm efficiënt.”

Het aantal te verwerken pakketten kan nog worden uitgebreid door het aantal sorteermachines uit te breiden van vier naar zes. Die ruimte is al ingecalculeerd. Daarnaast kan PostNL indien nodig de operatie in Nieuwegein 24 uur per dag laten draaien. Momenteel is dat acht uur. Ten Brinke: “We zijn door de robots heel flexibel; we kunnen het proces eerder starten als dat nodig is.”

LOGISTIEK BRENGT JE VERDER MET VOLLEDIGE TOEGANG TOT LOGISTIEK.NL GA NU NAAR LOGISTIEK.NL/COLLECTIEF-ABONNEMENT

20

Logistiek

‘ZELF EEN 4PL-DIENST OPTUIGEN DUURT TE LANG’ Nunner Logistics groeit in rap tempo. De 3PL-er doet dit door opvallende overnames op data- en IT-gebied. De visie om op deze manier te groeien en vergaand te digitaliseren komt van directeur Erwin Cootjans. “We zijn allesbehalve bescheiden”, zegt hij uitdagend over zijn bedrijf, dat verleden en toekomst met elkaar verbindt met een aantrekkelijk hoofdkantoor in Alpensfeer.

TEKST DIANE ESSENBURG

SEPTEMBER 2021

Logistiek

21

SEPTEMBER 2021

INTERVIEW

D

e holding van logistiek dienstverlener Nunner Logistics en Caroz neemt een 50 procent belang in datascience-bedrijf Bright Cape.

Gezamenlijk nemen de partijen een minderheidsbelang in forecasting-specialist EyeOn. Na de recente overnames van Caroz en vervolgens Informore zijn dit wederom IT-gerelateerde investeringen van Nunner-eigenaar Erwin Cootjans. Met de overname van Bright Cape, gespecialiseerd in data-analyse, artificial intelligence (AI) en robotics, hoopt Cootjans ten eerste de eigen bedrijven binnen de holding te helpen naar een ‘intelligentere manier van werken’, aldus de CEO. Maar daarna kunnen ook klanten van de huidige nummer 17 in de Top 100 Logistiek Dienstverleners daartoe geholpen worden. “Wij worden misschien wel de intelligentste logistieke dienstverlener van Europa.”

CV

ERWIN COOTJANS Functie: eigenaar en CEO van Nunner Logistics Hoofdkantoor: Helmond Bij Nunner sinds: 1987, direct betrokken bij opstart in Nederland Eigenaar sinds: 2009, toen nog samen met een compagnon (JCL Logistics The Netherlands). Sinds 2014 in volledig eigendom.

In 2019 nam ING een minderheidsbelang.

Positie Top 100 Logistiek Dienstverleners: 17

DIGITALISERING “Nunner wil onderscheid maken door zijn visie op digitalisering”, legt CEO Cootjans uit. “Al jaar en dag hebben we zo veel mogelijk van onze communicatiestromen geautomatiseerd. We hebben een geweldig TMS-systeem van Comtrix, we hebben EDI-verbindingen met onze klanten, we communiceren heel veel geautomatiseerd met onze klanten. Maar nu is het tijd voor de volgende fase: het nog verder automatiseren van alle processen. We willen nog minder afhankelijk zijn van mensen.” Daarvoor is enerzijds heel veel data nodig. Anderzijds iets of iemand die de data kan verwerken en er bijvoorbeeld een betere vrachtwagenplanning op baseert. “We zijn nu bezig met het aan boord halen van competenties”, aldus Cootjans.

Vandaar de belangstelling in Bright Cape. Het datascience-bedrijf, opgericht door vier ondernemers, levert Nunner in één klap ‘bijna honderd whizzkids’ op. “Dat zijn echt brilliant minds die wij nooit allemaal aan Nunner hadden kunnen binden zonder Bright Cape. Daarnaast kunnen we dankzij Sara Robotics (onderdeel van Bright Cape, red.) onze dc’s met gestandaardiseerde processen robotiseren. Ik denk aan het tellen van voorraden met drones en het laten

22

Logistiek

picken van producten door robots. Wanneer dat mogelijk is?

Over twee à drie jaar verwacht ik dat we de eerste tests kunnen doen. Er wordt al aan gewerkt.”

‘ECHTE 3PL’ER’ Cootjans noemt digitalisering een van zijn speerpunten. Hij heeft echter niet de ambitie om van Nunner Logistics een 4PL’er te maken. “We zijn een logistieke dienstverlener. Een echte 3PL’er. We bieden weg-, lucht-, zee- en heel veel spoorvervoer. Zowel LTL (deellading, red.) als FTL (volledige lading, red.), vanaf een halve pallet. Nunner heeft geen eigen vrachtwagens”, vertelt Cootjans.

Het bedrijf is in 1955 opgericht in Oostenrijk en was volgens de

DIGITALISERING IS OM GELD MEE TE VERDIENEN, SUSTAINABILITY IS IETS INTRINSIEKS VAN MIJ

SEPTEMBER 2021

CEO midden jaren tachtig marktleider in het vervoer tussen West-Europa en Turkije. Hoewel hij aan de wieg stond van de Nederlandse tak, is het toeval dat Cootjans bij Nunner aan de directietafel zit. Na zijn studie Bedrijfskunde verwachtte hij bij een bedrijf als Shell of Ahold aan de slag te gaan. “Ik was begin twintig toen ik van Nyenrode afkwam en wilde even een halfjaartje naar het buitenland.

Ik ging naar Nunner in Oostenrijk. Dat beviel heel goed en ik ben nooit meer weggegaan.

Na een halfjaar hebben we Nunner Nederland van scratch opgestart. Dat was in 1987.” Het bedrijf groeide in de jaren negentig door naar een grote partij voor wat betreft het vervoer van en naar Oost-Europa en had onder meer als eerste buitenlandse logistiek dienstverlener een vestiging in Moskou. “Omgerekend naar huidige cijfers had het bedrijf eind jaren negentig zo’n 40 miljoen euro omzet.”

De ondernemer bleef aan als directeur toen Nunner in 2000 verkocht werd aan een Duits beursgenoteerd bedrijf dat later Logwin werd. Te midden van de economische crisis, in 2009, kocht Cootjans ‘zijn’ bedrijf samen met een compagnon terug van de Duitsers.

De mannen werkten daarop als vennoten onder de naam JCL Logistics The Netherlands .

“In 2014 heb ik mijn rien ne va plus gespeeld.

Dat mocht echt niet mis gaan.” Hij kocht zijn partner uit en wijzigde de naam weer naar Nunner Logistics. Cootjans is dus sindsdien volledig eigenaar van de logistiek dienstverlener die momenteel vestigingen heeft in 26 Europese landen.

De Oostenrijkse roots blijken belangrijk voor de Nederlandse eigenaar. Wie het hoofdkantoor van Nunner in Helmond binnenkomt, loopt niet simpelweg een kaal kantoor in.

Houtwerk, luxe en lange boomstammen in de aankomsthal stralen de gast tegemoet. Achter de receptie zit bovendien een chique skihutachtige bar voor formele en informele bijeenkomsten. Het past bij Cootjans en Nunner, die niet te bescheiden over willen komen.

OVERNAMES CAROZ EN INFORMORE In 2019 nam ING Corporate & Business een minderheidsbelang in het bedrijf. “Steeds meer grote verladers neigen naar een 4PL-oplossing. We hebben eerst uitgezocht of we het zelf konden optuigen, maar dat zou te lang gaan duren. Het is een moeizame weg om de juiste credibility te krijgen, daar hebben we niet de schaal voor.” Om die reden is Caroz

Logistiek

23

SEPTEMBER 2021

INTERVIEW

WAT IS BRIGHT CAPE, WAARIN COOTJANS EEN BELANG HEEFT? De holding van logistiek dienstverlener Nunner-CEO Erwin Cootjans heeft een belang genomen in datasciencebedrijf Bright Cape. De 3PL’er en de dataspecialist hebben elkaar naar eigen zeggen gevonden in de wens om te digitaliseren en de ambitie om internationaal te groeien. Maar wat doet Bright Cape precies? Wie zitten daar achter? En hoe zijn de zorgrobots van Sara Robotics, pickorder-robots van OWL en forecasting- en planningspecialist EyeOn bij de overname betrokken? Lees het op Logistiek.nl/BrightCape.

aan Cootjans’ holding toegevoegd, die de ervaring en techniek al in huis heeft. Caroz opereert als aparte brand binnen de holding, benadrukt Cootjans met klem. “Nunner en Caroz lopen niet door elkaar. Nunner stuurt wel partijen door naar Caroz, maar verder is er echt sprake van een Chinese muur tussen beide.”

Caroz nam onlangs Informore over. Dat gaat kort door de bocht om een samenvoeging van een bemande (Caroz) en onbemande (Informore) control tower. Oftewel: Caroz helpt bedrijven met IT en mensen om een control tower operationeel te krijgen en te houden; met Informore kan een verlader vergelijkbare functionaliteit in eigen beheer nemen. Cootjans: “Informore is een instrument voor verladers als Samsung. Het is voor verladers en 4PL’ers. Daarnaast werkt Nunner al jaren met het transportmanagementsysteem (TMS) van

het Oostenrijkse Comtrix, waar Nunner enkele jaren geleden een minderheidsbelang in genomen heeft. Die software, 4ward, is voor logistieke dienstverleners. Ja, dat is een wezenlijk verschil. Het is een andere wereld waarin geopereerd wordt. Het zal absoluut niet op termijn één systeem gaan worden. Maar we kunnen het Comtrix-systeem wel bevruchten met kennis die in Informore zit.”

SUSTAINABILITY Digitalisering is niet de enige topprioriteit van Cootjans en Nunner. De tweede is duurzaamheid. Elk Nunner-dc heeft de status Breeam Very Good of Breeam Excellent. Overal liggen zonnepanelen al op de daken of zijn ze in bestelling. In Venlo heeft Nunner zelfs een tijdje het krachtigste zonnedak van Europa gehad. “De grootste van Europa is inmiddels achterhaald. Maar feit is dat we energie produceren met onze gebouwen, met behoorlijk hoog rendement. In Venlo kunnen we 4.500 huishoudens van energie voorzien”, zegt Cootjans. Daarnaast heeft elke vrachtwagen die Nunner gebruikt ten minste Euro 6-motoren. Dat is een eis aan de leveranciers. Ook vraagt de CEO van zijn vervoerders om te rijden op alternatieve brandstoffen als LNG. Elektrisch is financieel en technisch niet haalbaar, maar waterstof zou wat hem betreft op termijn een mogelijkheid kunnen zijn. Bijzondere aanwinst die wellicht vanaf september door Nederland rijdt, is een Amerikaanse truck. De enige in Europa op een Euro 6-motor. “Dat ding kost drie keer meer dan een gemiddelde DAF, maar het is wel iets bijzonders. Ja, dit is gewoon om op te vallen. Die heb ik voor de naamsbekendheid”, lacht Cootjans. Serieuzer: “Maar er zit een

Smartlog.

Inside the box

!" " " " ! $ " "## " " # "!" "!" !" # " $ $ ! " " ! # " " & " # $ $ " % #! ! $ & $ " # " ! " % " ! " ! $ ! $ #" ! ˂ˡ˭˘ ˞˟˔ˡ˧˘ˡ ˪˔˔˥˗˘˥˘ˡ ˜ˡ ˆˠ˔˥˧˟ˢ˚˦ ˩ˢˢ˥˔˟ ˗˘ ˘˙Ѓ˖˜̽ˡ˧˜˘ʟ Є˘˫˜˕˜˟˜˧˘˜˧ ˘ˡ ˕˥˘˗˘ ˧ˢ˘ˣ˔˦˕˔˔˥˛˘˜˗ʡ ˀ˔˔˥ ˢˢ˞ ˗˘ ˥˘˨˦˔˖˛˧˜˚˘ # " " $ & " $ $ $ "## " % " !" # " ## & $ " " ˗˨˜˗˘˟˜˝˞ ˭˜˝ˡʟ ˜ˡ ˘˘ˡ ˆˠ˔˥˧˟ˢ˚ ˜˦ ˛˘˧ ˣ˥˘˧˧˜˚ ˘ˡ ˘˙Ѓ˖˜˘ˡ˧ ˪˘˥˞˘ˡʡ

SMARTLOG

Logistiek

25

SEPTEMBER 2021

INTERVIEW

koeltrailer achter, die gaan we vol leggen met solarpanelen om meer energie te besparen. Het is echt mijn wil om duurzaam te zijn. Digitalisering is iets wat de klanten willen en wat mijn visie is om geld mee te verdienen, maar sustainability is iets intrinsieks van mijzelf . Ik werk altijd mee aan schoon water, schone aarde, schone lucht. En ik ben een dierenvriend”, aldus de man die zijn hond Tess het liefste overal mee naartoe neemt.

ENERGIENEUTRAAL Over de duurzaamheidsambitie is Cootjans duidelijk: in 2025 is het bedrijf energieneutraal, ‘als we dat nu al niet zijn’. Overigens is dat binnen de logistiek momenteel niet mogelijk zonder CO2-compensatie, bevestigt de ondernemer. Nunner sponsort de Black Jaguar Foundation, een fonds dat 2,7 miljard bomen plant in Brazilië om de biodiversiteit terug te krijgen en ‘de longen van de aarde’ te herstellen.

Ook aan de medewerkers wordt gedacht bij Nunner, hoewel Cootjans erkent dat dat duurzaamheidsonderdeel nog wat onderbelicht is. “Een duurzaamheidsrapport staat in de steigers en we zorgen voor awareness bij de medewerkers zodat zij het weten te verkopen. Als supporter en sponsor van The Ten Principles van UN Global Compact kijken we absoluut naar CSR (corporate social responsibility, red.). Dat is veel breder dan ‘groen’ zijn, want dat gaat ook over zaken als omgang met je mensen en gender equality. Verder zijn we onder meer ISO 26000-gecertificeerd en hebben we sinds 2015 het gouden erkenningsniveau van Ecovadis. We doen het goed, maar de com-

municatie erover kan beter. We moeten het formeel nog beter vastleggen.”

De focus op digitalisering en duurzaamheid legt Nunner Logistics geen windeieren. Het bedrijf is in twee jaar tijd van plek 73 naar 17 gestegen in de Top 100 Logistiek Dienstverleners. “Wij willen groeien in 3PL, 4PL en in de IT die dit ondersteunt. Ieder voor zich zal moeten opschalen, dus Bright Cape moet als specialist ook buiten de logistieke wereld doorgroeien. En we moeten samen gas gaan geven. Over niet al te lange termijn verwacht ik als groep over de 500 miljoen euro omzet te draaien. Oftewel een half miljard, dat klinkt nog beter.”

Als alleen de 3PL-tak eruit wordt gelicht gaat het om 350 miljoen euro op jaarbasis. De verdere groei moet wel gecontroleerd gaan, vindt Cootjans. Eventuele overnamekandidaten moeten direct kunnen bijdragen en niet eerst gesaneerd moeten worden. “Uit ervaring weet ik dat ik geen bedrijven meer ga overnemen die niet goed functioneren. Dan betaal ik liever de hoofdprijs voor een bedrijf dat goed is en alleen maar beter kan worden. Welke dienst nog ontbreekt in het portfolio? Het totaalpakket hebben we nu wel redelijk voor elkaar, maar er staan nog mooie dingen te gebeuren.”

%

" !

" " " ! "

$ ! & , & .+" (( &! ' ( #+ - .+ &#(! & * + ( % !#(! +).* , & 1 ! ( .#- (% (, 1#$( & ! % #(1 -- ( /))+ )*0 % / ( !+) ( VWURRP +HW ZDV ]LMQ LQYHVWHULQJ LQ GH WRHNRPVW YDQ KHW EHGULMI 1X KHHǣ KLM ..+1 ' 4!+) (5 / ,-!) - !+ -#, 1)(( ,-+))' & / +- /))+ *+) . -# ( % (-)+ (

+ ( +#$/ ( %)1 ( ( - &, , & /))+ +) ( / ( +) ( / ( + ! &- && , #(/ (- +#, -# (/+ ! ,. ,# # / (-. & - "(#, " (* ,,#(! ( *& -,#(! ( (,&.#-#(! # (. ,&#' " ( &- %# ,- /))+ 1)(( * ( & ( 3( + !- #+ - #$ ( ( !+) ( + -) %)',- +) ( / ( #, )*! +# "- #( ( ' +%-& # + #( 1)(( ( +!# /))+ #( .,-+# 2 ( " - ! &)* ( $ + #(,- && + +) ( / (

1)(( * ( & ( 2 /#( - 1 ) )* % ( % ,, ( ( +*)+-, ( &, +#$/ ( 1)(( * +% ( #( " & +& (

Logistiek

27

SEPTEMBER 20 2021 21

DE ROI VAN ROBOTS: DE CIJFERS OP EEN RIJ De aanschaf van een robot voel je in je portemonnee. Dit kan complex zijn; zeker als het over een nieuwe toepassing gaat. Heico Sandee van Smart Robotics pakte de rekenmachine en zet de belangrijkste cijfers en feiten op een rij.

D

e kostprijs valt uiteen in een aantal elementen. Allereerst de hardware, die afhangt van de zwaarte van de benodigde robot, alsmede van hoeveel toeters en bellen er rondom de robot moeten worden opgebouwd om deze zijn werk effectief ff te laten doen. Gemiddeld geno men moet je denken aan ongeveer 5.000 euro per as. Voor een gemiddelde gripper betaal je ook al snel 10.000 euro. Voor de veiligheidsvoorzieningen moet een post van al snel 15.000 euro gereserveerd worden. Alles bij elkaar kom je voor alle hardware snel rond de 70.000 euro uit.

Het tweede element is de software, die sterk afhangt van de complexiteit van de applicatie.

Ook al lijkt een applicatie vaak eenvoudig, de vele uitzonderingsgevallen maken het toch arbeidsintensief om tot een robuust draaiende applicatie te komen. Voor een straight forward implementatie kun je met 20.000 euro klaar zijn, maar als er bijvoorbeeld vision bij komt kijken wordt de prijs snel het dubbele of het drievoudige.

HEICO SANDEE managing director Smart Robotics

WIJZIGINGEN IN SOFTWARE De derde kostenpost is onderhoud: het (half-) jaarlijkse onderhoud van de hardware, maar ook wijzigingen in de software. Reken hiervoor typisch 5 tot 10 procent van het bovenstaande op jaarbasis.

De laatste post betreft de operatorkosten om de robot te assisteren wanneer deze er niet zelfstandig uitkomt. Ook deze post is afhankelijk van de complexiteit van de robottaak.

Gezien de grote variatie in logistieke processen

ligt die complexiteit typisch hoog, dus reken zeker op vijf tot tien minuten per uur.

Gemiddeld geeft een fabrikant een levensduur af op een robot van 40.000 draaiuren, maar in de regel gaat een robot langer mee als er goed voor gezorgd wordt. Als een robot twaalf uur per dag, zes dagen per week draait, dan gaat hij dus minstens tien jaar mee.

Belangrijker is dan wellicht de vraag hoe lang we de specifieke installatie toe kunnen passen in onze veranderende logistieke processen.

Vanuit functioneel oogpunt is die vraag lastig te beantwoorden. Wel is het zo dat de software vaak volledig aanpasbaar is op een bestaande robotcell, waarmee het vaak gerechtvaardigd is om de hardware over een langere periode af te schrijven. Ook is er een goede tweedehands markt voor robots.

TERUGVERDIENTIJD Dit alles samen resulteert voor een gemiddelde logistieke robotcell in een terugverdientijd van zo’n vijf jaar, uitgaande van een inzet van twaalf uur per dag voor zes dagen per week bij gelijke productiviteit als de manuele oplossing.

In vergelijking met een gemiddelde machine is dit vrij lang, maar vergeleken met bijvoorbeeld een compleet ASRS is het weer relatief kort.

Natuurlijk hebben we graag een kortere terugverdientijd. De belangrijkste sleutel daarvoor is mijns inziens om de inzet van twaalf uur per dag te verlengen. Hoe minder we afhankelijk raken van operators die we liever niet de nacht door laten werken, hoe meer mogelijkheden er komen en hoe beter de terugverdientijd op alle automatisering wordt.

28

Logistiek

SEPTEMBER 2021

PRAKTIJK

DRANK THUISBEZORGD; Drank via e-commerce. De potentie is groot, de uitdagingen ook.

Nedcargo waagt de sprong samen met e-fulfilmentspecialist Active Ants. De twee bedrijven zetten samen een online oplossing in de markt op het gebied van Food & Beverage.

TEKST PETER DE WEERD

O

nline groeit dan harder dan ooit sinds het uitbreken van de Covid-pandemie. Alles is te bestellen via een druk op de knop.

Drankverkoop via het world wide web is in dat opzicht een ondergeschoven kindje. Drank wordt nog veelal gekocht via de traditionele retailkanalen.

Nedcargo, dat hiermee groot is geworden, wil dat veranderen. De logistiek dienstverlener heeft zijn zinnen gezet op online drankverkoop. E-fulfilmentspeler Active Ants, sinds 2019 onderdeel van Bpost, moet hen daarbij helpen. Het nieuwe project past ook in het vijfjarenplan van Nedcargo. De logistiek dienstverlener wil in vijf jaar tijd drie keer zo groot worden qua omzet. Aan bravoure en overtuiging geen gebrek. Hoewel Jurgen Mook, ceo Nedcargo de online obstakels erkent, denkt hij vooral in kansen. “Er is een wereld te winnen.”

E-commerce groeit al jaren hard. Waarom deden jullie nog geen drank online?

“Goeie vraag. Feit is dat drank via e-commerce complex is. Je hebt ten eerste expertise nodig op het gebied van e-fulfilment, maar daarbij ook van accijnsdienstverlening. Zeker als je levert buiten Nederland en België.”

DRANK VIA E-COMMERCE IS COMPLEX IS. JE HEBT EXPERTISE NODIG

Waarom nu wel die stap?

“We waren er op de achtergrond al mee bezig, maar corona heeft de zaak in een stroomversnelling gebracht.

Het consumentengedrag is door de lockdowns en winkelsluitingen nog meer verschoven naar online. Onze klanten merken dat en dus nam de vraag toe of wij ook e-commerce voor ze kunnen doen. Wij zijn van oorsprong retail georiënteerd, daar ligt onze expertise.

E-commerce is voor ons de next step.”

Waarom hebben jullie gekozen voor een externe e-fulfilmentpartij?

“Als je wilt slagen in deze business moet je direct iets neerzetten dat dekking heeft. Je moet er als dienstverlener direct staan en met Active Ants kunnen we dat. Het is een best of breeds wat dat betreft. Iedere partij brengt zijn eigen kennis in, dat scheelt enorm veel ontwikkelingskosten, in een markt die niet zo eenvoudig online is te doen.”

Wat maakt de online drankenmarkt zo lastig en hoe groot is de business?

“Hoe groot de markt is, moeten we nog ontdekken.

Europees gezien is er nog niets op dit gebied. Dat komt met name doordat je als logistieke dienstverlener per land te maken hebt met accijnsafdracht waar je zorg voor moet dragen. Dat maakt het een moeilijke business online, omdat je voor die afdrachtplicht present moet zijn in het land, of een netwerk van agenten nodig hebt.

Dat deel ondervangen wij met onze expertise. Active Ants heeft de e-fulfilmentkennis en kunde.”

Waarom Active Ants?

“Wat deze samenwerking interessant maakt, is dat we een geïntegreerde oplossing kunnen aanbieden; retail, volle pallets, colli pick, en diezelfde artikelen kunnen we nu ook via het e-commercekanaal versturen. De klant kan dus ieder type order bij ons kwijt waardoor replenishment naar een aparte e-fulfilmentspeler niet nodig is. Zowel Active Ants als wij zijn ver in digitalisering en automatisering. Het integreren van systemen is goed te doen. Zij snappen ook dat in dergelijke situaties snelle integratie cruciaal is. Dat kan dus ook waardoor we prima bij elkaar passen.”

Dat jullie in hetzelfde pand zitten in Willebroek is geen toeval?

“Wij waren op zoek naar uitbreiding in België en zij ook, en in die zoektocht kwamen we elkaar tegen. We hebben een gezamenlijk doel: Active Ants wil een belangrijke e-fulfilmentspeler worden in Europa en wij zochten een goede e-fulfilmentoplosing. Wat is er dan leuker dan dat twee Nederlandse bedrijven elkaar in België

29

SEPTEMBER 2021

KRYSTEL ABBOUD / SHUTTERSTOCK.COM

Logistiek

Nedcargo is in de online drankenwereld gedoken. In samenwerking met Active Ants wil het Europa veroveren.

vinden en een oplossing bieden die voor de Benelux in één keer staat.”

Jullie willen meer dan de Benelux?

“Per 1 juli bedienen we de Benelux en België. Daarna volgt Frankrijk. Voor eind dit jaar komen er nog vijf of zes landen bij. Of we al die landen vanuit Willebroek gaan bedienen is nog de vraag. Als de markt en situatie erom vragen om een dc in een specifiek land te openen, staan we daarvoor open.”

DE OPERATIE IN DE PRAKTIJK Active Ants en Nedcargo zitten in één pand. De e-fulfilmentoperatie in Willebroek (multi-client) is vergelijkbaar met die van het pas opgeleverde fulfilmentcentrum in Roosendaal. Replenishment van de e-commercevoorraad kan daardoor heel efficiënt worden uitgevoerd.

Opslag, orderpicking en sorteren zijn net als bij de grote broer in Roosendaal volledig geautomatiseerd. Voor het orderpicken werken medewerkers efficiënt samen met robots. Active Ants maakt gebruik van het opslagsys-

teem Autostore en Autonomous Mobile Robots (AMR’s) van Grey Orange. AMR’s brengen lege dozen naar de medewerker, die deze vult met goederen die door andere robots (Autostore) zijn aangeleverd. Vervolgens rijden de AMR’s naar verschillende inpakmachines, die de dozen op maat sluiten, wegen en voorzien van een verzendlabel. Daarna pakken de AMR’s de gesloten doosjes weer op en sorteren ze deze naar de respectievelijke vervoerders. Jurgen Mook, COO Nedcargo: “Omdat we met glazen flessen te maken hebben, is er extra bescherming nodig in het Autostoresysteem. Denk aan zachte kussentjes.” Ook op het gebied van verpakking luistert het nauwer: “Die expertise hebben wij, omdat we al jaren single flessen drank versturen.”

E-COMMERCEMARKT STERKE DRANK Nedcargo ziet voor zijn e-commercetak met name kansen in de markt van specials: speciale edities van bepaalde drankmerken en soorten, promoties en speciale dagen. Denk daarbij aan Vader- en Moederdag en feestdagen.

30

Logistiek

S EPTEMBER 20 2 1

SPECTACULAIRE HOEVEELHEDEN OPENSTAANDE LOGISTIEKE VACATURES Het aantal openstaande vacatures in de transport & logistiek is met maar liefst 61 procent gestegen ten opzichte van vorig jaar (juli 2020). De met afstand grootste vraag is er naar magazijn- of logistiek medewerkers. Hoe penibel is de situatie? “Tekenend is dat de druk zich zo snel na een marktcorrectie alweer opbouwt.”

TEKST DIANE ESSENBURG

D DE KRAPPE ARBEIDSMARKT LIJKT HARDER TERUG TE ZIJN GEKOMEN DAN OOIT

e cijfers van Randstad over de maand juli 2021 liegen er niet om. In Nederland wordt er gezocht naar 5.700 magazijn- of logistiek medewerkers (zie tabel). Het is met afstand de meest gevraagde functie binnen de sector, aldus analist Bart van Krimpen van Randstad. Andere functies waar een groot tekort op is zijn vrachtwagenchauffeurs, ff heftruckchauff ffeurs, bezorgers en managers/ teamleiders. Over de hele linie is het aantal openstaande vacatures met maar liefst 61 procent gestegen ten opzichte van juli 2020. Ook vergeleken met juli 2019 ziet Randstad een opvallende groei van 21 procent.

Dyflexis, ontwikkelaar van hard- en software voor workforcemanagement, ziet als aanvulling op de openstaande vacatures dat het moeilijk is diensten uitgevoerd te krijgen. Op basis van data van ruim 3.000 organisaties zegt Dyflexis dat het percentage niet ingevulde werkdiensten bijna verdubbeld is sinds de winkels en terrassen weer open zijn (week 17 2021). Over de hele

BELANG VAN NEDERLANDS IN MAGAZIJNEN In Nederlandse warehouses werken veel buitenlanders. OTTO-CEO Frank van Gool zegt dat de verhouding fifty/fifty is. Het uitzendbureau zelf haalt zo’n 60 procent van de mensen uit het buitenland. Volgens Van Gool heeft dit geen consequenties voor de veiligheid, omdat de voertaal vaak Engels is en voorschriften in meerdere talen beschikbaar zijn.

Opvallend is de vacaturetekst van Coolblue. Online zoekt het bedrijf specifiek naar Nederlandstalige magazijnmedewerkers. In reactie op vragen erover lijkt taal toch van ondergeschikt belang. “In ons magazijn wordt zowel Nederlands als Engels gesproken. We kijken bij het aannemen van nieuwe Coolblue’ers altijd of iemand past bij onze cultuur. We letten op enthousiasme, op passie, op ‘fit’ met onze merkwaarden en op groeipotentieel”, zegt het bedrijf. “In heel Nederland is er een krapte op de arbeidsmarkt, ook in de logistiek. We zoeken nieuwe Coolblue’ers voor verschillende functies in ons magazijn, van magazijnmedewerker tot personeelsplanner. Naast werven zetten we ook in op opleiden.”

linie is 4,6 procent van alle uitgezette diensten niet gevuld. Voorheen was dit 2,7 procent. Bij productie en warehousing steeg het aantal ‘open shifts’ zelfs van 2,3 naar 5,9 procent (zie grafiek).

Niet alleen de logistiek wordt getroffen. ff Zo meldt het CBS medio augustus dat voor het eerst sinds het begin van de meting in 2003 de spanning op de arbeidsmarkt zo hoog is opgelopen dat er meer vacatures zijn dan werklozen. In het tweede kwartaal van 2021 stonden er tegenover elke 100 werklozen 106 openstaande vacatures.

E-COMMERCE “Ondernemers hebben vertrouwen in de toekomst en zoeken weer extra personeel”, duidt de Randstad-analist de groei in de transportsector. In 2020 was de onzekerheid rondom het coronavirus en de economische impact ervan nog groter dan nu, hoewel de Delta-variant de markt nog alle kanten op kan sturen. Momenteel lijkt met name de logistiek te profiteren van een blijvend hogere vraag naar e-commercediensten. Die ontwikkeling was volgens Van Krimpen ook al zichtbaar vóór corona, maar de opkomst van e-commerce is door het virus wel versneld. Daarnaast wordt Nederland gezien als aantrekkelijk vestigingsland, waardoor ook

Logistiek

31

SEPTEMBER 2021

ACTUEEL

voor 2020 de arbeidsmarkt krap was. “In 2020 zakte de krappe arbeidsmarkt tijdelijk wat weg, maar die lijkt nu harder dan ooit te zijn teruggekomen.”

Albert Jan Swart, sectoreconoom Industrie, Transport & Logistiek bij ABN Amro, is bang dat de ‘structurele krapte op de arbeidsmarkt’ zal terugkeren. “Voor corona kampte al zo’n 30 procent van de transportbedrijven met een personeelstekort. Door corona werd dat iets minder, maar de vraag naar bijvoorbeeld vrachtwagenchauffeurs steeg begin dit jaar alweer enorm. En ik verwacht dat die blijft stijgen door de heropening van de economie.” Voor de langere termijn is Swart niet optimistisch. “Ervan uitgaande dat we de komende jaren geen last meer krijgen van corona, gaat de economie weer volop draaien en neemt de krapte verder toe.”

Daarnaast noemt hij vergrijzing als belangrijke veroorzaker van krapte in de komende jaren.

WERKGEVERSIMAGO “Het vinden van voldoende personeel is een van de grootste uitdagingen voor logistieke bedrijven op dit moment”, weet ING-sectoreconoom Rico Luman. “Het imago van de sector zit daarbij in concurrentie met andere sectoren soms in de weg. In het verleden hadden niet alle bedrijven in deze sector voldoende aandacht voor werkgeversmarketing en behoud van personeel, maar dat wordt steeds belangrijker.” Oorzaken van de krapte op de arbeidsmarkt zijn ook volgens Luman de ‘groeispurt van e-commerce’, vergrijzing en ontgroening (minder instroom van onderaf). Daarnaast heeft een deel van de sector tijdens de coronacrisis extra werk gekregen, terwijl een ander deel, bijvoorbeeld in de luchtvaart, overheidssteun kreeg. “Hierdoor zijn er vacatures bijgekomen, terwijl werknemers in getroffen logistieke sectoren in dienst bleven en beperkt beschikbaar waren

Aantal openstaande vacatures in de logistieke sector Beroep

juli 2021

juli 2020

5.671

3.047

4.241

2.806

1.694

2.068

Heftruckchauffeur

1.122

764

776

Bezorger

983

474

940

Manager / teamleider Logistiek

710

392

405

Reachtruckchauffeur

463

335

360

Transportplanner

458

256

236

Bijrijder

288

126

174

Supplychain-planner

274

143

135

Medewerker retouren

262

167

164

Logistiek / magazijnmedewerker Vrachtwagenchauffeur

juli 2019

Bron: Randstad

voor andere banen in de sector. Hierdoor is de vacaturegraad vrij vlot weer opgelopen.” Ook is het lastiger om aan personeel uit andere EU-landen te komen, nu daar de lonen omhoog gaan.

De sectoreconoom kan ‘helaas’ geen snelle of makkelijke oplossing geven. Waar mogelijk kunnen logistieke bedrijven (meer) investeren in efficiëntie en automatisering/robotisering als arbeid schaarser en duurder wordt. Wel noemt de ING’er dat bijvoorbeeld planners en chauffeurs nog lang nodig zullen zijn. “De druk op de arbeidsmarkt zal door vergrijzing structureel hoger blijven dan voorheen”, zegt Luman. “Tekenend is dat de druk zich zo snel na een marktcorrectie alweer opbouwt. Dit is niet alleen een probleem voor transport en logistiek. Bedrijven in andere sectoren zoals binnen de industrie kampen daar ook mee en de concurrentie om personeel zal de komende tijd naar verwachting nog toenemen. Goed en aantrekkelijk werkgeverschap nastreven is daarmee van groot belang voor succes.”

D ling an d ! l H ug iaa ter ter is Ma ag

5 oktober 2021

‘s-Hertogenbosch

IMPACT VAN ROBOTS EN AUTOMATISERING N een llang jjaar zonder Na d evenementen kkunnen we niet i wachten h elkaar lk weer iin hhet echt te zien. Kom tot inspirerende inzichten door sprekers van topbedrijven en praat bij met collega’s uit de branche. Het centrale thema van de dag is de impact van robots en automatisering.

Het belooft dus een interessante dag te worden!

MELD JE NU AAN OP WWW.MATERIALHANDLINGDAG.NL/AANMELDEN

Logistiek

33

SEPTEMBER 2021

EVENEMENT

MATERIAL HANDLING DAG IS TERUG MOOIE NAMEN EN VOL PROGRAMMA Robots en automatische systemen worden steeds meer gemeengoed in de logistiek, mede onder druk van e-commerce.

Het aantal oplossingen neemt ook fors toe en daarmee de keuzemogelijkheden. Keuzestress is niet nodig, een goede voorbereiding wel, en waar kan dat beter dan op de Material Handling Dag 2021 met klinkende namen en presentaties.

TEKST PETER DE WEERD

S

huttles, pocket sorters, agv’s, liftkasten, robots.

Door de groeiend e-commerce veroveren ze steeds vaker een plek in de magazijnen, ook in Nederland. Handjes worden steeds vaker vervangen door slimme techniek. Het juiste material handling systeem bestaat niet. Iedere operatie vraagt om een specifieke oplossing. Veel factoren spelen een rol bij de juiste afweging. Allereerst natuurlijk de oppervlakte en indeling van het magazijn. Maar zeker ook het orderpatroon en de afmetingen van de goederen. De goederenstroom is eveneens een belangrijke factor voor de juiste keuze.

Kortom: geautomatiseerde systemen en robots kies je niet vanuit een catalogus. Met de oprukkende mechanisering in vele vormen neemt ook de keuze toe. Welk systeem past het beste bij jouw operatie, waar moet je op letten en wat is de ervaring van anderen? Juist voor die laatste punten is het verstandig om informatie in te winnen bij collega’s. En waar kan dat beter dan op de Material Handling Dag waar honderden logistieke professionals en ervaringsdeskundigen bij elkaar komen.

CEVA Kunnen robots en slimme automatiseringssystemen in warehouses het verschil maken? Niet alleen voor de mensen die er werken maar ook voor de business? Ceva Logistics meent van wel en zet dan ook vol in op de nieuwste technieken. Denk aan Locus Robots en aan Skypod, een kruising tussen een robot en een shuttle. Ceva Logistics deelt op de Material Handling Dag hun ervaring in een uitgebreide presentatie.

BOL.COM Ook bol.com zet vol in op automatisering. Nederlands grootste e-commercebedrijf legt de laatste hand aan een zwaar geautomatiseerd fulfilment center in Waalwijk.

“Alles wat we kunnen mechaniseren mechaniseren we”, aldus projectmanager Robert Hillen. Zijn complete verhaal vertelt hij op 5 oktober in Den Bosch.

POSTNL Een andere spraakmakende naam die zijn ervaringen op het gebied van automatisering en robotisering zal delen is PostNL. Lars Pruijn, manager logistieke strategie en procesinnovatie, zal dieper ingaan op de visie en keuzes die PostNL maakt. En het bedrijf staat niet stil; zo heeft het recent een gerobotiseerd dc geopend voor kleine pakketten in Nieuwegein. In Houten is de Autostore actief.

Daarnaast investeert het pakketbedrijf volop in slimme software en digitalisering.

Daarnaast tonen op de Material Handling Dag 2021 vooraanstaande leveranciers hun oplossingen en is er ruim de tijd om te netwerken.

Aanmelden voor het evenement op 5 oktober in Den Bosch kan via www.materialhandlingdag.nl

is uniek

ɁȶǁljɨǁljȢljȶ Ȉȶ ȶȈljʍʥlj ƺɁȶˎ ǼʍɨƃɽȈljɰ

%HQLHXZG KRH VQHO X ȵ RZ NXQW HUYDUHQ" 1HHP FRQWDFW PHW RQV RS

De nr. 1 in Europa voor industriedeuren en dockequipment

●

NIEUW: sectionaaldeuren met snellere deuropening tot maximaal 1 m/s*

●

Energie-efficiënte snelloopdeuren voor geoptimaliseerde bedrijfsprocessen

* met aandrijving WA 500 FU en besturing 560

24-uursservice, voor controle, onderhoud en reparatie

●

Oplossingen op het gebied van dockequipment voor een efficiënte logistiek

www.hormann.nl

36

Logistiek

SEPTEMBER 2021

PRAKTIJK

VOOR PLUS TELT ALLEEN Breeam Excellence was in eerste instantie de bedoeling, maar daar nam Plus bij de bouw van het nieuwe distributiecentrum in Oss geen genoegen mee. De duurzaamheidslat werd hoger gelegd naar ‘Outstanding’. Dat moet lukken dankzij onder meer een omvangrijk zonnepanelensysteem op het dak van het dc, dat grotendeels wordt gemechaniseerd.

TEKST BAS DIJKHUIZEN

‘W

Rowel Versleijen, Plus Retail

e gingen in eerste instantie voor een Breeam Excellent-certificering, maar gaandeweg de bouw hebben we gezegd: daar nemen we geen genoegen mee. We willen uiteindelijk naar een Breeam vijfsterrenniveau en dat willen we behalen door onder andere een zonnepanelensysteem toe te voegen aan het dak”, zegt Rowell Versleijen, directeur logistiek bij Plus Retail, tijdens een rondgang door het nog lege nieuwe distributiecentrum dat eind juli door bouwbedrijf Van de Ven uit Veghel werd opgeleverd.

Belangrijk onderdeel van die duurzaamheidsambitie is het omvangrijke zonnepanelensysteem dat moet zorgen voor de stroomvoorziening voor niet alleen de mechanisatie in het distributiecentrum, maar ook voor het laden van elektrische auto’s en fietsen. Versleijen: “Daarnaast hebben we 12.000 infiltratiekratten in de grond verwerkt zodat we het hemelwater dat op het dak valt, kunnen opvangen en gelijkmatig weer kunnen afvoeren in de grond.”

STROOM VOOR 1.500 HUISHOUDENS Op het dak van het Plus-dc heeft Kieszon de afgelopen maand exact 11.160 panelen geïnstalleerd met een totaal vermogen van 4.966.200 Wp (4,966 mWp). Per jaar wordt er door dit zonnesysteem 4.500.000 kWh opgewekt (4.500 mWh). Dat levert Plus een besparing op van 1.755 ton CO2-uitstoot per jaar. Er wordt evenveel stroom geproduceerd als 1.500 huishoudens verbruiken per jaar.

Ook wil Plus in het pand zo min mogelijk leidingwater verbruiken. Een tank met een capaciteit van tienduizenden liters regenwater zorgt ervoor dat er minder leidingwater wordt gebruikt voor het spoelen van bijvoorbeeld toiletten. Een zware warmtepomp levert daarnaast de benodigde energiebesparing. In het dc is ook rekening gehouden met de toevoeging van veel daglicht om een aangename werkomgeving in ieder deel van het gebouw te creëren. Op het buitenterrein zijn er verschillende ecologische voorzieningen ter bevordering van de biodiversiteit, zoals een bijenhotel en nestkastjes voor vleermuizen.

BELEVERING 270 PLUS-SUPERMARKTEN Het distributiecentrum dat Plus op logistiek bedrijvenpark Vorstengrafdonk in Oss realiseert, wordt 46.000 vierkante meter groot en iets meer dan 29 meter hoog.

Het pand zelf staat op een terrein dat 19 voetbalvelden (90.000 vierkante meter, red.) groot is. Er zijn 92 laaddeuren om vracht te brengen en weer naar de winkels te vervoeren. Het dc gaat op termijn de huidige vier distributiecentra van de supermarktketen vervangen en de belevering verzorgen van alle kruidenierswaren naar de 270 Plus-supermarkten. Het entreegebouw en de parkeerfaciliteiten bevinden zich aan de noordzijde van het distributiecentrum van Plus. Via een loopbrug (foto linksonder) over het buitenterrein wordt het hoofdgebouw bereikt.

Volgens Versleijen is de bouw van het pand volledig volgens planning verlopen. Begin augustus is Witron gestart met de installatie van de magazijnsystemen.

Versleijen zegt hierover: “De oplevering is een belangrijke mijlpaal in de ingebruikname van het nieuwe distributiecentrum. Hiermee kan worden overgegaan naar de volgende en laatste fase, het aanbrengen van de mechanisatie. Door de mechanisatie willen we met name de zware processen vervangen en meer efficiëntievoordelen realiseren.”

Gevolg van de nieuwbouw is dat Plus de vier bestaande distributiecentra in Nederland sluit en onderbrengt in de nieuwe operatie in Oss. Het nieuwe pand in combinatie met de vergaande mechanisatie zorgt er volgens

Logistiek

37

SEPTEMBER 2021

Op het dak van het Plus-dc zijn door Kieszon de afgelopen maand exact 11.160 panelen geïnstalleerd met een totaal vermogen van bijna 5 mWp.

Versleijen onder andere voor dat de kosten per collo aanzienlijk omlaag zullen gaan. “Dit betekent dat we uiteindelijk kostenefficiënter kunnen produceren. Dat komt deels natuurlijk door de mechanisatie en deels door het feit dat we bijna al onze activiteiten - met uitzondering van vers - gaan samenbrengen in dit distributiecentrum. Een bewuste keuze omdat we daardoor voldoende volume hebben om te mechaniseren.”

ERVARING VAN WITRON Bij de keuze van de mechanisatie heeft Plus – net als collega-supermarktketens als Jumbo en Hoogvliet in het recente verleden – er bewust voor gekozen om met Witron in zee te gaan. “Voordeel van deze partij is dat zij veel ervaring hebben in mechanisatieprojecten bij supermarktketens. We hebben de mechanisatie van Witron in bedrijf gezien bij Edeka in Landsberg in Duitsland en bij Coop in Oslo. Wat ons over de streep trok, is dat dit soort bedrijven systemen van Witron in meerdere dc’s gebruiken.”

In het distributiecentrum neemt Plus straks ruim 10.000 artikelen in opslag. Versleijen: “Op een drukke dag gaan hier 400.000 colli de deur uit. Dat staat gelijk aan rond de 15.000 rolcontainers die hier op een dag het pand verlaten.” Zover is het overigens nog niet. De directeur logistiek van Plus Retail verwacht dat het pand eind november 2022 operationeel is. “Dan is het systeem operationeel, zijn de mensen opgeleid, is het

systeem getest en kunnen wij het pand in gebruik nemen.”

RECRUITMENTPROGRAMMA De komst van Plus zorgt ervoor dat de supermarktketen in één klap een van de grootste werkgevers van de regio Oss wordt. Versleijen: “In samenwerking met de gemeente Oss hebben we een recruitmentprogramma opgezet, zodat we straks mensen kunnen werven en ook opleiden zodat zij uiteindelijk ook aan de slag kunnen in ons distributiecentrum.”

In het nieuwe distributiecentrum in Oss voegt Plus vier bestaande operaties samen.

38

Logistiek

SEPTEMBER 2021

ACTUEEL

WDP EN KIESZON BEDEKKEN VOLLEDIG DC-DAK MET ZONNEPANELEN Op initiatief van logistiek vastgoedontwikkelaar WDP heeft Kieszon op een distributiecentrum in Den Bosch 11.830 zonnepanelen geplaatst. Dankzij de installatie kan 3.500.000 kWh (kilowattuur) per jaar worden opgewekt, genoeg om jaarlijks ruim 1.200 Nederlandse huishoudens te voorzien van stroom.

TEKST DIANE ESSENBURG

L

ogistiek vastgoedontwikkelaar WDP hecht naar eigen zeggen waarde aan duurzaam ondernemen, onder andere door zonnepanelen op warehouses te plaatsen. Mariëtta van Wijk, directeur Business & Legal: “WDP ontwerpt zijn gebouwen allemaal op een wijze waarop zonnepanelen in de nabije toekomst tot de mogelijkheden behoren.

Denk aan dakstabiliteit, locaties voor omvormers en natuurlijk een transformator met het juiste vermogen.”

Het bedrijf is op dit moment bezig met de bouw of engineering van installaties in Nieuwegein, Bleiswijk, Arnhem en Kerkrade.

WDP en KiesZon realiseren in Den Bosch een zonnedak dat bestaat uit 11.830 zonnepanelen van 335 Wp per stuk.

VERDUURZAMING VASTGOEDGEBRUIKERS De opgewekte stroom in Den Bosch komt ten goede aan de verduurzaming van de bedrijfsactiviteiten van vastgoedgebruikers Sanitairwinkel.nl en logistiek dienstver-

lener Spierings Smart Logistics. “Met de huidige technologieën is het lastig te zeggen of er voldoende wordt opgewekt”, aldus Van Wijk. “Spierings, bijvoorbeeld, wekt met de installatie bijna het dubbele op aan energie dan wat zij verbruiken. De gelijktijdigheid is echter een probleem. Opslag van energie komt eraan, maar is nu nog niet van een interessant niveau. Hierdoor heeft Spierings simpel gezegd in de avonduren nog steeds energie nodig vanaf het net, en zal men tijdens pauzes of op niet werkbare zonnige dagen terugleveren.”

Voor een derde gebruiker van het warehouse in Den Bosch, ID Logistics, is een aparte infrastructuur ingericht voor hun groene stroom via het algemene elektriciteitsnet.

VOLLEDIGE DAKCAPACITEIT In Den Bosch op bedrijventerrein De Rietvelden gaat het om 11.830 zonnepanelen die jaarlijks circa 3.500.000 kWh aan zonnestroom opleveren, aldus Kieszon, met wie WDP een langetermijnpartnership is aangegaan. Dat is genoeg om jaarlijks 1.282 Nederlandse huishoudens te voorzien van stroom. In termen van CO2-reductie: het zonnedak van WDP scheelt naar verwachting 2.100.000 kg CO2-uitstoot.

Uniek aan dit zonnedak is volgens Van Wijk dat de volledige dakcapaciteit wordt benut. “Dit zonnedak is aangelegd op het dak van een ontwikkeling met drie huurders en vier netaansluitingen. Normaliter leggen wij de zonnepaneleninstallaties op het dak uit op verbruik van onze huurders, waarbij soms een deel van het dak onbenut blijft. In deze specifieke casus is het vermogen dat niet benodigd was voor onze huurders niet verloren gegaan.” WDP heeft een overeenkomst gesloten met partner Greenchoice om ook de resterende dakcapaciteit te benutten voor het installeren van zonnepaneleninstallaties en deze vervolgens te verhuren aan de energieleverancier. “Hierdoor hebben we de SDE+-subsidie voor de in totaal 3.963 kWp grote zonnepaneleninstallatie volledig weten te benutten.”

LOGISTIEKE KO KOPZORG GEN...?

Autom Au Auto ma ati ati tisc sch h la l de den & lo loss ss ssen sen

! %! %# %# %#

# # !#% !#% ! # $% $%% $ % $ $ &% &% &%% %% %

#

VXS SHU VQH HO HI HIå åF FL«QW L«QW L« QW "#! &

#! ! & & % %$ $ $

# #

%%

# ##

% %#& % #& #& $ $

# # '# # %( %(

%( $

$ ! !

!! !! '

' ' # # # # #

& & %%' '! ! # !! !!

' #

# # % % &

' ! ' ! # ! # % % ' '

) ) ## æXL XLVW VWHU VW HUVWWLO LO

De kosteneffectiviteit wordt bereikt door de bundeling & integratie van de verschillende business modellen.

Hoofdaannemer van voor het ontwerp, realisatie en operatie van kosteneffectieve logistieke systemen voor retail & industrie.

Ontwerp – realisatie – service – operatie.Alles uit één hand!

www.witron.com

+C Store Delivery

FMC

ve

re

ri

+P ic k -u

D p - Poin t +

k ar

st

o

Be innovative • Be committed • Be successful

e

Distribution Center

D

Het hoog dynamische en flexibele Multi-Channel distributiecentrum maakt gebruik van de innovatieve logistieke modules voor het afhandelen van shoporders, click & collect orders als online / e-commerce orders voor home delivery.

Di r

livery

Food Multi Channel (FMC): door het innovatieve FMC concept worden alle distributiekanalen van de food retailer kosteneffectief bevoorraad vanuit één distributiecentrum!

t lec

De me Ho

Dit is waarom de food retailers kiezen voor WITRON’s systemen.

k

ol &C

ct

Succesvolle Food MultiChannel distributie vraagt om 1ste klas logistiek!

li c

# # ! ! ! % %

40

UPDATE

Logistiek

SEPTEMBER 2021

DISTRIBUTIEPROBLEMEN HORECAGROOTHANDELS Chefs en ondernemers in de horeca klagen over ingrediënten, producten en dranken die niet leverbaar zijn of te laat worden bezorgd door de horecagroothandels. Met name bij Oosterse ingrediënten is de schaarste groot, maar ook agf, diepvries, vlees en zuivel komen regelmatig te laat of niet volledig aan. De leveringsproblemen bij de groothandels worden veroorzaakt door ‘uitzonderlijke verstoringen binnen de gehele keten‘, meldt Misset Horeca.

Groothandels zeggen onder meer last te hebben van een tekort aan magazijnpersoneel, chauffeurs en grondstoffen. Horeca-ondernemers moeten eerder bestellen of op zoek naar alternatieven. Ook halen ze hun producten soms bij toko’s of supermarkten.

ACM GEEFT FLORAHOLLAND GROEN LICHT VOOR FLORIWAY Royal FloraHolland (RFH) en de logistiek dienstverleners De Winter, Van Zaal en Wematrans mogen samenwerken. De ACM heeft geconstateerd dat er voldoende keuzevrijheid is voor de handel en logistieke dienstverlening in de sierteeltsector, en dat de oprichting van Floriway geen grote gevolgen heeft voor de concurrentie. Floriway wordt een zelfstandig transportbedrijf met een eigen platform dat logistieke diensten levert en als marktplaats fungeert voor sierteeltproducten. Kwekers, kopers en retailers hebben de vrije keuze om gebruik te maken van de transportdiensten van Floriway. Volgens FloraHolland kan met Floriway een groter deel van de logistieke sierteeltketen worden geoptimaliseerd en is het in samenwerking eenvoudiger de sector te verduurzamen.

Toekomstig algemeen directeur van Floriway, Toon Vos: “We zijn een echte sierteeltspecialist en hebben gezamenlijk veel kennis van de markt en ervaring in de sector. Ik ben dan ook heel blij dat de voormalige directeuren van de vervoerbedrijven met mij het management van Floriway gaan vormen. Het is belangrijk voor kwekers en kopers om te weten dat de betrokken vervoerders hun eigen klanten blijven bedienen en de bestaande afspraken met vervoerders gelijk blijven. Ook in de toekomst kunnen klanten gebruikmaken van de vervoerder die hun voorkeur heeft.

We willen op eigen kracht klanten voor ons winnen. Door ons gezamenlijke grote wagenpark kunnen we snel en flexibel inspelen op de wensen van onze klant.”

In eerste instantie verandert er niets voor de klanten van de verschillende transportbedrijven. Floriway start met de integratie van de verschillende bedrijven. Op termijn zullen de bedrijven onder de nieuwe naam Floriway opereren.

SCANIA LEGT FABRIEKEN STIL OM CHIPTEKORT De Zweedse truckbouwer Scania, onderdeel van het Volkswagen-concern, moet de ene na de andere fabriek stilleggen vanwege tekorten aan computerchips. Onder meer in Zwolle en Meppel is een deel van de productie stilgelegd.

Eind augustus volgden fabrieken in Zweden en Frankrijk en begin september moesten fabrieken in Argentinië en Brazilië tijdelijk de deuren sluiten.

Tijdens de coronapandemie nam de vraag naar chips vanuit de autosector sterk af. Vanuit de techsector nam de vraag juist sterk toe. Vanwege het thuiswerken is er meer behoefte aan smartphones en laptops. Chipbedrijven hebben moeite om te voldoen aan de weer aangetrokken vraag bij autofabrikanten. Ook VDL Nedcar in Born moest al meerdere malen de productie van auto’s stilleggen.

Logistiek brengt, naast een reguliere nieuwsbrief, ook Updates uit met het laatste nieuws rondom een specifiek onderwerp.

UPDATES

Schrijf je gratis in voor een update en blijf 100% up to date over een specifiek thema.

GA NU NAAR WWW.LOGISTIEK.NL/NIEUWSBRIEF

42

Logistiek

SEPTEMBER 2021

NEDERLAND EUROPEES KOPLOPER IN VERDUURZAMING LOGISTIEK VASTGOED Bijna 70 procent van de huurders van logistiek vastgoed in Nederland houdt bij locatiebeslissingen rekening met verduurzaming. Daarmee is Nederland wereldwijd koploper, blijkt uit recent onderzoek van JLL. Desondanks valt er nog veel te winnen, met name waar het gaat om het terugdringen van het energieverbruik van zowel nieuwe als bestaande distributiecentra, want die zijn nog lang niet ‘Paris Proof’.

TEKST BAS DIJKHUIZEN

D

e noodzaak van duurzaam logistiek vastgoed neemt snel toe, des te meer omdat experts de komende jaren een aanhoudende groei van de logistieke sector verwachten. De vraag naar logistiek vastgoed blijft de komende drie jaar groeien, voorspellen logistiek vastgoed experts. Driekwart van hen voorziet een groei van minimaal 5 procent. Van die experts voorziet 28 procent zelfs een groei van meer dan 20 procent.

De cijfers komen uit het vorige maand verschenen onderzoek The future of global logistics real estate, uit-

gevoerd door JLL. Voor het onderzoek werden 720 logistiekexperts in 43 landen gevraagd naar hun toekomstverwachtingen voor de logistieke vastgoedsector.

Met de verwachte groei neemt het belang van duurzaam logistiek vastgoed toe. De urgentie om CO2-uitstoot te verminderen is hoog. Uit de enquête blijkt dat daar nog grote winst te behalen is. Wereldwijd spelen duurzaamheid en duurzame ingrepen een beperkte rol in de afwegingen van huurders. Als zij wel inzetten op duurzaamheid, ligt de nadruk vooral op kostenbesparende maatregelen, zoals het verbeteren van de energieefficiëntie. 73 procent van de respondenten ziet een betere energie-efficiëntie als hoogste prioriteit.

Europa loopt voor en kan daarmee een richtinggevende rol vervullen, verwacht JLL. In ‘ons’ continent houdt 40 procent van de huurders bij locatiebeslissingen rekening met duurzaamheid. Andere continenten scoren aanzienlijk lager.

FRANKRIJK DOET HET OOK GOED Nederlandse huurders doen het wereldwijd gezien het best. Hier houdt 69 procent van de huurders actief rekening met de duurzaamheid van het vastgoed. Ook num-

Logistiek

43

SEPTEMBER 2021

ACTUEEL

mer twee Frankrijk is relatief goed op weg, zij het met een flinke achterstand op Nederland. Bij onze zuiderburen is duurzaamheid voor 55 procent van de huurders een bepalende factor.

“Duurzaamheid is een belangrijke beslissingsfactor voor toonaangevende gebruikers, ontwikkelaars en investeerders. We gaan een groeiende vraag naar duurzame logistieke gebouwen zien”, zegt Sven Bertens, head of research & strategy bij JLL Nederland. Als gevolg daarvan zullen volgens Bertens gebouwen die vanuit milieuoogpunt niet erg duurzaam zijn, hun aantrekkingskracht verliezen op zowel de gebruikers- als de investeringsmarkt. Enkel inzetten op het verbeteren van de energie-efficiëntie is niet altijd voldoende. Bertens: “Wat we zien is dat bedrijven steeds meer kiezen voor een bredere benadering van duurzaamheid, waarbij welzijn en sociale waarde hoog op de agenda staan.”

Beperkte beschikbaarheid van ruimte kan de groei en dynamiek van de logistieke sector beperken. De respondenten uiten zorgen in het onderzoek van JLL over de uitgifte van bouwgrond voor logistiek vastgoed. Nu al stellen bedrijven hun vastgoedbeslissingen uit vanwege een gebrek aan ruimte. 65 procent van de respondenten in Nederland, Duitsland, China en Australië ziet de beperkte beschikbaarheid van bedrijfslocaties als de grootste belemmering voor de vraag van gebruikers.

Jordy Verhoeven, head of agency industrial & logistics bij JLL Nederland, ziet dat in Nederland al enkele jaren het areaal aan bedrijventerrein krimpt. Daar komen de discussie over de verdozing van het Nederlandse landschap en de uitdaging rondom de stikstofregelgeving bij. Als een van de belangrijkste logistieke doorvoerlanden in Europa moeten we nadenken over hoe we de toekomstige vraag in Nederland accommoderen.”

GEEN LABELPLICHT Ondanks dat Nederland het volgens JLL Europees gezien erg goed doet op het gebied van duurzaam logistiek vastgoed, is er nog veel voor verbetering vatbaar. In praktijk blijkt dat bij het ontwikkelen van nieuwe distributiecentra niet altijd naar de duurzaamheid wordt gekeken. Er is bijvoorbeeld nog altijd geen labelplicht voor logistiek vastgoed, hoogstens de inpandige of aangebouwde kantoren moeten een energielabel hebben.

Uit een analyse van Savills eind vorig jaar blijkt dat maar liefst 64 procent geen energielabel heeft. Van de overige 36 procent van de panden die wel een energielabel hebben, is 20 procent voorzien van het label A. Maar zelfs dan betreft het alleen een label voor het kantoorgedeelte van het gebouw, in verhouding maar een klein aantal vierkante meters.

Desalniettemin - en dat blijkt ook uit het rapport van JLL - is er een groeiend besef dat ook de logistiek vastgoed sector moet verduurzamen. Onder eigenaren en huurders is hier veel aandacht voor en steeds vaker

besluiten beleggers en ontwikkelaars in duurzaam vastgoed te investeren. Inspelend op deze ontwikkeling heeft een aantal jaren geleden een groep koplopers uit de sector zich verenigd in de Werkgroep Logistiek van het Deltaplan Duurzame Renovatie. Dat Deltaplan is een initiatief van de non-profit netwerkorganisatie Dutch Green Building Council (DGBC) en is opgestart om een versnelling te realiseren in de verduurzaming van bestaande gebouwen. Nederland heeft zich voorgenomen de CO2-emissies voor 2030 te halveren ten opzichte van 1990, en heeft zich als doel gesteld om in 2050 zo goed als CO2-neutraal te worden. De gebouwde omgeving is verantwoordelijk voor ruim eenderde van de CO2-uitstoot en hierin heeft de utiliteitsbouw een belangrijk aandeel. Binnen die gebouwde sector hebben bedrijfshallen, waar logistiek vastgoed onder valt, een groot aandeel in het energiegebruik. DGBC heeft per sector (kantoren en retail, red.) een einddoel vastgesteld waar naartoe gewerkt moet worden om in 2050 CO2-neutraal te kunnen zijn.

‘PARIS PROOF’ LOGISTIEK VASTGOED Dit najaar wordt een routekaart gepresenteerd door bovengenoemde werkgroep. Uitgangspunt van deze routekaart is het energiegebruik van logistieke panden naar het niveau van wat wordt genoemd ‘Paris Proof’ te brengen. Enerzijds door energiebesparing te realiseren bij bestaande panden en anderzijds door het benutten van het enorme dakoppervlak en dus potentieel aan energieopwek via zonnepanelen. Een van de acties uit de routekaart is dat de Deltaplanwerkgroep Logistiek pleit voor opname van de bedrijfshallen (lichte industrie) in de energieregelgeving. Gezien de urgentie van het klimaatprobleem en de energietransitie is er behoefte aan eenduidigheid in de energieregelgeving voor zowel bestaande als nieuwe logistieke gebouwen. Verder geeft de routekaart aanbevelingen voor het oplossen van de barrières in de wet- en regelgeving.

64 PROCENT VAN HET LOGISTIEK VASTGOED IN NEDERLAND HEEFT GEEN ENERGIELABEL

Het distributiecentrum van Jumbo in Nieuwegein ontving afgelopen maart de internationale Breeam ‘Design Stage Award’ in de categorie Commercial – Design. Daarmee is dit pand een van de meest duurzame dc’s ter wereld..

44

Logistiek

S EPTEMBER 2021

PRAKTIJK

WEG NAAR REALTIME TRANSPARANTIE IS DE START VAN EEN NIEUWE REIS Het begin in Europa is er. Papierproducent Sappi is ambitieus en wil uiteindelijk alle wereldwijde stromen in de supply chain in kaart brengen en realtime kunnen volgen. Simpelweg omdat de klant dat vraagt.

TEK TEKST KST T ANNEMIEK ANN NEMIEK EK JORRITSMA JORR RIT TSMA A

H

et is de de eerste eers ee rste te keer keeerr dat dat Sappi Sap appi pi ssamenwerkt ame am menw nwe werk rkt mett Sh me S Ship Shippeo ippe peo o om m me meer meerr ttra transparantie rans nspa para aran antie tiee iin n de supply su upply pply ch cha chain hain in te k krijgen. rijge rijgen en. D De re red reden den vvan an d dee zoektocht zoek zo ekto ktoch ocht ht naar naa naaarr een een n realtime rrea ealt altim ime me visibility visib visibil bility ityy oplossing opl plos ossi sing ng is d dat at vvanuit an anui uitt k kla klan klantensurveys ante tens nsur urve veys ys ééén én eele element lem ment ent iied iede edeere ke keer er terugkwam: ter erug ugkw kwa wam m: de d vraag vr vraa aag ag ‘waar ‘w ‘wa waar ar is ons on ns product’? pro pr rodu duct ct’??

Sappi Sap Sa appi pi Eur Eu Europe urop opee is ee een n di divi divisie visie siee vvan an nS Sap Sappi app ppii Lim Limi L Limited, mite ted, d, ee een n wereldwijde w er erel eldw dwij wijde dee leverancier lev lever eran anci cier er van vaan duurzame duu uurz rzam ame mee houtvezelproduc hou houtv utve veze zelp lpro rodu ducctten en een n -oplossingen, -o -opl plos ossin sing ngen en,, me m mett tie tien n fa fabr fabrieken brie ieke ken n in E Europa urop ur opa pa en twaalf twaa tw aalf alf distributiecentra. dist istri ribu buti tiec ecen entr tra. a. Het Het bedrijf bedrij edrijff ke kent nt stro st stromen rom omen men n vvanuit van vanu nuit it de fabriek fab abri riek ek re rech rechtstreeks cht htstr tree eek ks n na naar a ar dee klant, k kla lant nt,, maar m maa maaarr levert lev lever ertt ook oo ook vvia ia dee warehouses w ware wareho hou use sess n na naar a ar eind ei eindklanten. ndk dkla lant nten en.. Een Ee E n va van n de g grootste root ro otst ste ffabrieken ab abri riek eken en n ssta staat taat at in n Oo O Oost Oostenrijk, sten enrij rijk k, die die hoofdzakelijk hoo oofd fdza zake kelij elijk k is ontslo on ont ntslo slo-

‘WE WILLEN 80 PROCENT VAN ALLE ZENDINGEN REALTIME KUNNEN VOLGEN’

Rudi Barthels

ten via ten via he het h t sspo spoor. poo oor. r. Sapp Sa Sappi ppi pi was waas to tott vvoor voo or kort ko ort g gewend ewe ew wend nd o om m met met dee geijkte d geijk ge ijkte kte mi milestone iles estoone eevents veent nts te te werken werk erke ken n zoals zoal zoalss ‘geladen’, ‘g ‘ge gelad ade den’, n’, ‘ge ‘gellost’ ost’ ost’ en ‘g ‘geleverd’. ‘gel elev ever erd’ d’. “E “Er Er kan kan natuurlijk natuu atuurl urlijk ijk k van van n alles a es misgaan all mis isga gaan an en er er zijn zijn n uitzonderingen. u uit uitzo zon nderi dering ngen en. n. Daarom Da Daa aaro rom m is de de volgende vvol olge gend nde de stap stap p in in onze onz on nzee ssu supply upply pply ch cha chain hain in d dat at w wee da d datt all aallemaal llem ema maal al real re realtime altim time mee ku k kunnen unnen nnen llaten ate aten en zi zien”, zien en”, n”, aldus al aldu dus us Rudi Rud udii Barthels, B Bart Barthe hels ls, project p pro roje ject ct director dire rect ctor or bij bij Sappi, Sapp Sa ppi, i, di diee he hett pro p proje project oject ct le leid leidde. eidd de.

WAT W AT VORMDE VORM ORMDE JULLIE JULL ULLIE E GROOTSTE GROOT OTS STE UITDAGING? UIITDA TDAGIN NG? ““Onze Onze nze k kla klan klanten ante ten n ve vert vertrouwen rtro rouw uwe wen n op o de de tijdige ttijd ijdig dige ge levering le leve veri ring ng vvan an onze on ze h hoogwaardige oogw oo gwa waa aard rdig igee pro p prod producten oduc ucte ten n om m hun hu h n pr productieproces prod odu duct ctiep iepr proc oces es-sen se n aa aan n te p passen. asse assen. n. Wij Wij streven stre st reve ven n ernaar erna er naa aarr om o de de verwachtin verw ve rwa wach chtin tingen g en vvan an o onze nze nze klan kl klanten ante ten n te ov ove overtre vertr rtre reff ffen ff en n door door een een vvoorspelba oo oors rspe pelb elbaaree co consistente cons nsis iste tent ntee een betrouwbare be betr etrou ouw uwb wbar aree leveringservaring lev lever erin ings gser erva vari aring ng g te te bieden. bi ied den n. O Onze nze k klanten lant la nten en vvoorzien oo oorrzie ien n van van realtime re real altiime iinformatie nfor nform mat atiee was w as d dee grootste g gro groo oots tste te ui uitdaging uitd tdag agin ging ng van vaan onze on onz nzee ccusto cu customer stom ome merr service sser ervi vice ce mensen. mens me nsen en. n. Bij een een vraag v ra raag ag liep liep p het het contact con onta tact ct eeerst erst er st vi viaa d de ver vervoerder, voer vo erde der, r, die die dan d dan weer weer een een subcontractor sub ubco con ontr trac acto torr moest mo m moes estt raadple ra raad adpl pleegen ge n en vervolgens ver ervo volg lgen enss de chau cha hau uff ffeur eur ur moest moesst zzien ieen tee contacte co cont ntaacte teren. ren re n. O Op pd die iee m manier an nieer kan kan het heet lang lang ang du dur duren ren n vvoordat oo ord dat je de de klant een antwoord kunt geven op de vraag. De klant is afhankelijk van onze informatie, stelt zijn machines in op basis van onze planning. Als ze weten dat de zending later komt, kunnen ze nog de planning omgooien en hebben ze minder capaciteitsverlies. We weten uit feedback van onze klanten dat ze graag weten als er iets scheelt en dat dan op voorhand willen weten.”

HOE ZIJN JULLIE TE WERK GEGAAN? “We hebben een pilot gedaan met een deel van onze klanten. We zijn deze klanten via het platform van Shippeo gaan volgen en konden zo proactief zien waar de truck is. Dat maakt niet alleen ons leven gemakkelijker, ook de klanten en vervoerders pakken het positief op.

Nog niet alle vervoerders zijn aangehaakt, we willen bereiken dat 80 procent van alle zendingen realtime te volgen is. We zijn nu bezig met de uitrol in Europa. We doen dat in fases. Dit jaar wordt een deel uitgerold en volgend jaar volgt weer een deel.”

Logistiek

45

SEPTEMBER 20 21

WAAROM SHIPPEO? “We hebben eerst gedefinieerd wat we verwachten en vervolgens een longlist gemaakt. De keuze viel op Shippeo omdat zij een heldere visie hebben. Niet alleen qua technologie, ook wat betreft ETA-berekeningen. Er is sprake van veel openheid in de samenwerking en ook de bereidheid om veel data te delen. Data waar wij nog veel meer dingen mee willen gaan doen.”

Dennis van Bodegom, directeur Noord-Europa bij Shippeo, vult aan: “Ons credo is ‘we rather collaborate than compete’. Uit het automatiseren van de supply chain is veel winst te behalen. Dat kunnen wij nooit alleen, daar hebben we elkaar voor nodig om relevante data te delen.

Hoe meer data we delen, hoe slimmer het wordt. We kunnen op basis daarvan adviezen geven over de productieplanning. Bijvoorbeeld door slots op een slimmere manier te boeken als we op onze heatmaps zien dat het rond een bepaalde tijd heel druk is. Dat geeft Sappi voor-

delen en bovendien tools in handen om met de vervoerders in gesprek te gaan”.

Barthels: “We zitten nu in een fase waarin we veel data verzamelen. Maar we willen natuurlijk eerst Europabreed in de buurt van die 80 procent komen en kijken wat nu bruikbaar is. Vervolgens kunnen we bekijken welke alerts en inzichten er nog meer zijn en wat we daar mee kunnen. Ook ligt er een enorm potentieel voor interne procesverbeteringen.”

WAT HEEFT HET JULLIE OPGELEVERD? “Vooral klanttevredenheid. Wat de financiële impact is willen we natuurlijk best weten, maar dat is niet de belangrijkste drijfveer. Het is dan ook nog niet te vertalen in euro’s, maar dat hoeft ook niet. Als het maar een positieve impact heeft op onze NPS-score. Het klantperspectief verbeteren is de voornaamste focus, gevolgd door interne efficiency en het doen van verbeteringsprojecten.”

46

Logistiek

S EPTEMBER 20 2 1

PRAKTIJK

WAT IS RTTV? RTTV staat voor Real-Time Transportation Visiblity. Als consument weet je precies waar je bestelde spullen blijven. In de B2B-industrie is dat nog lang niet zo gebruikelijk. “Eigenlijk best raar dat als een vrachtwagen op weg wordt gestuurd met goederen met tonnen aan waarde, dat we dan niet weten waar de spullen zijn of wanneer ze aankomen”, zei Van Bodegom onlangs in een talk op Emerce. Het proces is complexer en er staat meer op het spel. Als er informatie wordt gegeven, moet deze wel goed zijn. Volgens Van Bodegom zit de complexiteit vooral in de organisatie van het transport. In Europa zijn er 600.000 vervoerders die gebruikmaken van 600 verschillende GPS-systemen. Die zouden dus eigenlijk met elkaar verbonden moeten zijn om informatie te kunnen geven. Veel bedrijven zien de noodzaak om goederen te volgen. Uit onderzoek van Gartner blijkt dat supply chain visibility met stip op 1 staat als het gaat om supply chain verbeteringen. Datzelfde Gartner voorspelt dat in 2023 de helft van alle zogenoemde productgerichte bedrijven geïnvesteerd heeft in RTTV. In de praktijk ziet van Bodegom een langzame verschuiving van de klassieke reactieve visibility naar realtime visibility: betrouwbare leveringsinformatie afkomstig uit realtime systemen. Shippeo wil zelfs nog een stapje verder gaan, naar predictive visibility. Dit is informatie die gecrosschecked is met eerder verzamelde data, zodat aankomsttijden kunnen worden voorspeld. Dan gaat het niet alleen over file-informatie en het weer, maar ook over informatie vanuit eerdere leveringen, uit patronen uit het verleden. Shippeo deed ook zelf onderzoek naar waarom RTTV zo belangrijk is voor bedrijven. Het belangrijkste dat wordt genoemd is dat bedrijven simpelweg klanten willen informeren met juiste data.

‘DE MARKT IS NOG JONG. ER LIGGEN NOG HEEL VEEL KANSEN IN SUPPLY CHAIN’ WELKE W WEL ELKE INZICHTEN IN NZIC CHTE HTEN ZIJN ZIJ JN ER ER ONTSTAAN ONT TSTA TAA AN NA NA DE DE IM IMPLEMENTATIE; MPLEM LEMENTAT TATIE E ; WAT WAT A GAAN GA AN JU JUL JULLIE LLI LIE E IN ND DE EO OPERA PERA ER ATIONELE T IO ONEL LE PROCESSEN PROC OCE ESSE SEN NA AANPASSEN? ANPA PAS SSEN EN? ?

Barethels: B aret arethe hels els:: “Met “Met dit “M dit pr project proj ojec ectt kri k krijg krijgen jgen en w we vo voor vooral ora ral inzicht inz in nzich icht ht in de supply de su supp pply plyy ccha chain. hain ain. n. W Wee wille w wi willen len n gaan ga an n bekijken b bek bekij kijke ken en off we w via via Ship S Ship-peo pe o oo ook k de sstromen tro trom ome men np perr spo pe sspoor poo oorr ku k kunn kunnen nnen nen n verbinden. vver verbi bin nden. den. De De grootste gro gr root otste stee ffabriek fab abri riek ek in n Oo O Oost Oostenrijk sten enrij rijk k brengt br bren eng ngtt 70 70 procent pr proc oce cent nt per peer ttrein rein rei n na naa naar aarr bu b buite buiten. iten n. We We willen w ill illen en n de de replenishments re repl plen enis ishm hme ment ntss van vvan onze onze voorraden voor vo orra rade den n opvolgen op opvo volg olgen gen n naar n ar de na de dc’s d dc’s die d we we per peer spoor sp spoo oor or doen. doen doen. n.

Bijj op Bi o opstoppingen pstop sto oppi ping ngen en n een n ve vert vertragingen rtra ragi ging ngen en nk ku kunn kunnen nnen nen n we w nu nu op tijd tijd ingrijpen ing in g rijpe rijpen n en ons ons richten r ich icht hten en o op p de d se service. serv rvic vice. e. A Als ls w wee w we weer er een een stap sta tap p verder vverd verder er zijn, zi zijn jn,, willen w wille wil len n ook ook naar na arr de de overzeese over overze zees esee activitei ac activ tivit vitei ei-ten en ng gaa gaan aan an k kijken. ijk ijken en. n. In Noord-Amerika Noo oor ord-A d-Am Ame meri rika kaa en en Zuid-Afrika Zu Zuid uid-A d-Af Afrik rika ka wer wer er-ken ke n we we me met m t lok lokale oka kale le tran tr transparantieoplossingen. ansp spa para rant ntie ieop oplo loss ssin inge gen. n. D Dus us w we zu zul ul-len le n regionaal re regi gion onaa al data data m moet moeten oeten en vverzamelen er erza zam melen elen en en die d e globaal g glo loba baal al moeten moet mo eten en n samenvoegen. ssam ame menv nvo voeg egen en.. Uiteindelijk Ui U Uite tein ndelij delijk k willen wi wille llen en we we onze onze supply suppl upplyy chain ch hai ain n vve verder erd derr besturen besstu ureen en n toewerken toeewerk to werken en naar na ar een een n control con contrroll tower tow to wer en n meer m meer supply sup su uppl plyy chain chai ch ain n automation.” au auto tom mat atio ion.” n.

Van V an n Bodegom: Bo B Bode dego gom om:: “Ocean “Oce “Ocean an n is is een eeen element ele eelem ment en nt dat dat steeds sste teed eds ds belang be bela elan ngrijker rijk ijke kerr wordt, w word wo rdt, t, zeker ze zeke ker er in combinatie com co omb mbin inat atiee met met road road d visibility. vvisibili visib ility ty.

Shippeo Ship Sh ippe peo eo m maakt aak aa aktt d da daar daarmee arm mee d dus us m multimodale ulti tim mod odal alee visibility vis v ibil visib ility ty m momo ogelijk. gelij ge elijk k. De De markt mar arkt kt is nog nog g heel hee heel el jon jjong. ong ng. Wi Wij W zzie zien ien n een een belangrij b be bela lang ngrij rijkee rol k r vvoor ro oo oorr RTTV RT RTT TTV V als als fundamant fund fu ndam ama man antt vvoor voor visibility visib visibil bilit ityy een enabled nab able led applicaties, appl ap plica cati aties es,, die die b bedrijven edri edrijvven in n sta sstaat taat at st stel stellen elle len n eeffi fficiënter ffi ciën ci ënte terr en n beter bete be terr gebr g ge gebruik brui uik k te m maken aken ak ken n vva van n me m men mensen, ense sen, n, materieel mat ater erie ieel el en n mid m mi middelen d ele len n op eeen en vvoorspelbare oors oo rsp pelb lbaaree m manier.” an anie ier. r.”

HOE KIJKEN JULLIE TERUG OP DIT PROJECT? Barthels: “De samenwerking is erg plezierig. We zien de weg naar realtime transparantie als de start van een nieuwe reis. We moeten een aantal dingen opnieuw uitvinden. Met het partnership met Shippeo gaat dat heel mooi. In de praktijk hebben we te maken met veel vervoerders. Realtime tracking vormt nu een onderdeel van onze gesprekken met vervoerders. We hebben er een KPI van gemaakt. Je merkt wel dat de ene vervoerder meer gemotiveerd is dan de andere. Je moet ze meenemen op die reis. Die reis duurt nu zes maanden en is nog niet klaar.”

Van Bodegom: “Voor het vervolg liggen er nog heel veel kansen in de supply chain. What’s nextt moet je ook zeker in gedachten houden. De technische mogelijkheden zijn enorm. Als het fundament er is, kun je nieuwe bouwstenen toevoegen. Het wordt een katalysator van veranderingen.”

Pick a partner, Not just paper VIND UW IDEALE VERPAKKINGSPARTNER De ideale verpakkingspartner helpt u bij het maken van de meest efficiënte keuze in een papieren verpakkingsoplossing.

Sealed Air heeft veel expertise in het ontwerpen en testen van verpakkingen en biedt een uitgebreid assortiment aan papieren verpakkingsoplossingen. Dit maakt Sealed Air de ideale partner om u te helpen een papieroplossing te implementeren in uw bedrijfsproces, zonder dat dit ten koste gaat van de operationele snelheid of de bescherming van uw product.

sealedair.co.uk/Verpakkingspartner

Kun jij reanimeren?

Uw rechterhand in kunststof impact-absorberende aanrijd aanrijdbeveiliging

Red levens in jouw buurt.

Meld je aan op hartstichting.nl/reanimatie

ww www.flexbarrier.nl

T: +31 (0)85 - 48 30 920 E: info@flexbarrier.nl

48

Logistiek

S EPTEMBER 20 2 1

DC ZALANDO IMPONEERT QUA OMVANG EN AUTOMATISERING

I

ndrukwekkend qua formaat en automatisering. Op het voormalige Flora Holland-terrein in Bleiswijk hebben de bloemen en planten in het gebouw plaatsgemaakt voor een mega-dc, dat is ingericht met de laatste smart warehousing-technieken. Wie het pand van alle kanten wil aanschouwen, moet zo’n 2 kilometer afleggen. Het telt 140.000 vierkante meter grondoppervlakte en biedt opslagruimte voor ongeveer 16 miljoen items. Dat zijn de getallen die horen bij het nieuwste distributiecentrum van Zalando.

SNELLER LEVEREN Zalando groeit hard en de logistiek groeit in rap tempo mee. Op dit moment wordt de laatste hand gelegd aan het immense pand. Overal in en rondom het fulfilment center wordt nog hard gewerkt, maar de contouren van het warehouse, waar de fulfilment van het eerste pakketje verwacht wordt in het vierde kwartaal van 2021,

en de visie erachter zijn meer dan duidelijk. Met deze uitbreiding wil de Duitse e-commercereus verdere logistieke capaciteiten bieden om toekomstige groei mogelijk te maken in West-Europa. “Klantpropositie verbeteren”, verklaarde Carl-Friedrich zu Knyphausen, directeur logistics development bij Zalando eerder tegenover Logistiek.nl. Het dc moet de leadtimes richting de klant aanzienlijk verkorten.

Met andere woorden: sneller leveren. Levertijden in de Benelux worden teruggebracht naar één à twee dagen zodra het fulfilment center op volle snelheid draait.

Diensten zoals levering op dezelfde dag zullen ook mogelijk zijn zodra het dc volledig operationeel is. Het fulfilment center richt zich ook op klanten in Frankrijk, Spanje en het Verenigd Koninkrijk.

GROEICIJFERS ZALANDO Het nieuwe dc is ook nodig om de groei aan te kunnen.

Logistiek

49

SEPTEMBER 20 21

REPORTAGE

Zalando legt de laatste hand aan zijn grootste en hoog geautomatiseerde fulfilment center in Bleiswijk. Het paradepaardje van de e-commercegigant blinkt uit in formaat én techniek. Een bag sorter is het kloppend hart van de operatie.

TEKST PETER DE WEERD

Doel van Zalando was om jaarlijks 20 procent te groeien, maar dat is inmiddels 26 procent per jaar. Vorig jaar kende het bedrijf 30 procent groei in GMV (Gross Merchandise Value: de totale waarde van de verkochte goederen). Zalando verwacht voor 2021 een groei van 27 tot 32 procent in GMV. Het aantal actieve klanten is in twee jaar tijd met 47 procent gestegen, tot 39 miljoen vorig jaar. Einde eerste kwartaal groeide dat aantal naar 41,8 miljoen. Het aantal bezoeken van de Zalandowebsite klokte vorig jaar af op 5,4 miljard, een stijging met 72 procent in twee jaar tijd. De klanten waren vorig jaar goed voor gemiddeld bijna vijf bestellingen.

LOGISTIEK UITBESTEDEN Logistieke expansie (zie kader) is daarom onvermijdelijk. Bleiswijk is een onderdeel hiervan. Ingram Micro, dat ook de logistiek verzorgt in het Zalando-dc in Zweden, is aangesteld als logistiek partner. Uitbesteden

van de logistieke operatie van sites buiten thuisland Duitsland is een beproefd recept voor Zalando. Door de logistieke activiteiten uit te besteden is de e-commercereus volgens eigen zeggen in staat sneller te groeien aangezien de e-fulfilmentpartij, in dit geval Ingram Micro, de Nederlandse markt goed kent. Jeroen Palsrok, director specialty accounts, die voorheen de leiding had over de nieuwe dc’s van bol.com in Waalwijk, is namens Ingram Micro verantwoordelijk voor de operatie.

AUTOMATISERING Het zijn niet alleen de cijfers achter het fulfilment center en de omvang van het gebouw die eruit springen. De warehouse automation oplossingen die zijn gekozen (het dc is ingericht door Knapp) zijn minstens zo interessant. Bij de aankondiging van de bouw in 2019 stelde Zalando dat Bleiswijk het meest geautomatiseerde dc

50

Logistiek

S EPTEMBER 20 2 1

‘EEN VAN DE FUNCTIES VAN DIT DC IS HET VERKORTEN VAN DE TIME-TO-MARKET IN DE BENELUX, FRANKRIJK EN SPANJE’

van het bedrijf wordt. Het bedrijf heeft beloft gehouden.

Centraal staat een gigantische bag sorter, de aorta van de operatie zoals Palsrok het noemt.

INBOUND De inbound operatie begint bij een van de tachtig inbound dockdeuren. Vrachtwagens worden hier manueel geleegd en de inhoud voorzien van de juiste labels. Leveranciers leveren direct aan het dc, maar Zalando maakt ook gebruik van zogenoemde inbound warehouses. Dat betekent dat de goederen die binnenkomen al geprepareerd zijn, zodat ze sneller kunnen worden ingeslagen en dus sneller bij de klant kunnen zijn. “Een van de functies van dit dc is het verkorten van de time-to-market in de Benelux, Frankrijk en Spanje. In plaats van één tot drie dagen levertijd kunnen we denken aan next day of zelfs same day delivery in de toekomst.”

OPSLAG Afhankelijk van de maat, het gewicht en doorloopsnelheid van het artikel bepaalt het zelfontwikkelde WMS in combinatie met de infeed sorter in welk systeem de goederen worden opgeslagen. Deze splittray sorter heeft een inboundcapaciteit van 7.800 stuks per uur. Zalando heeft drie smaken; naast handmatige inbound (drie picktorens) is dat de bag sorter voor fast movers, en een shuttlesys-

teem voor medium movers. Artikelen bestemd voor de shuttle worden in grijze bakken gelegd. De oranje bakken zijn voor handmatige invoer (picktorens) of voor de bag sorter. Via honderden meters lange conveyors worden de bakken getransporteerd naar één van de dertig werkstations van de bag sorter. “Het systeem is erop gericht optimaal flexibel te zijn in je opslaglocaties. Door deze aanpak kunnen we heel snel schakelen, bijvoorbeeld wanneer een longtail product (slow of medium mover, red.) in de actie komt. Dan verandert dit artikel in een hardloper, en hardlopers wil je niet in je shuttle hebben liggen, maar in de bag sorter of picktoren.”

SHUTTLE Zalando maakt gebruik van Knapps OSR Shuttle Evo. De shuttle beweegt zich tussen de opslaglocaties in zowel langs- als dwarsrichting en kan daarmee op iedere plek komen op het betreffende ff opslagniveau. Dat geeft de shuttle de mogelijkheid om bakken in de juiste volgorde te plaatsen voor uitlevering aan een van de 48 goods-to-personwerkstations. De shuttle biedt plaats aan 4 miljoen producten. Het goods-to-personsysteem staat in directe verbinding met de bag sorter. “Producten uit de shuttle worden omgepakt en direct ingevoerd in de bag sorter om vervolgens naar de verpakkingsafdeling te worden gestuurd. De bag sorter is dus de levensader van het warehouse.”

Logistiek

51

SEPTEMBER 20 21

REPORTAGE

GROEIEN OM TE KUNNEN GROEIEN

VERPAKKING De verpakkingsafdeling is tegenover de inbound gevestigd. Op de verpakkingsafdeling komen de verschillende technieken weer bij elkaar. Hier kunnen de mensen van Ingram Micro direct uit de bag sorter picken en inpakken, of uit de oranje bakken die uit de picktorens komen, maar ook gecombineerd. “We hebben ook de mogelijkheid om artikelen uit de oranje bakken eerst samen te voegen met de artikelen in de bag sorter, zoals we ook bij de shuttle doen, om die bag sorter optimaal te kunnen benutten en een efficiencyslag te maken.”

BUFFERZONES Om ervoor te zorgen dat alle goederen uit de picktorens in de oranje bakken op hetzelfde moment worden aangevoerd als de producten uit de het bag-sortersysteem, maakt Zalando gebruik van drie bufferzones ff voor de oranje bakken uit de picktorens met een capaciteit van 5.000 bakken totaal.

Palsrok bestempelt deze consolidatieslag als een technisch hoogstandje’. “Dat vergt rekenkracht.” Op een scherm kunnen ze aflezen welk product ze in welke doos moeten leggen.

Het fulfilment center in Bleiswijk beschikt over 325 inpakstations.

VERPAKKINGSMACHINES Bij Zalando kunnen klanten kiezen uit meer dan een mil-

Voor 2021 rekent Zalando op 31 tot 36 procent groei in vergelijking met 2020. Dat moet resulteren in een brutowinst van ongeveer 475 miljoen euro. Om de groei in goede banen te leiden zal Zalando ook zijn netwerk aan distributiecentra in Europa gaan uitbreiden. Tegen 2023 moeten er vijf bij zijn gekomen bovenop de huidige tien distributiecentra die Zalando al bezit. Een van de vijf is het bijna operationele distributiecentrum in Bleiswijk. Ook in Madrid is al een nieuw fulfilment center operationeel. De bouwwerkzaamheden aan drie nieuwe fulfilmentcentra in Frankrijk, Duitsland en Polen, waar Zalando bij de Duitse grens al een mega dc heeft, gaan de komende maanden van start.

joen producten, die sterk in vorm en grootte verschillen.

Voor de verzending wordt daarom gebruikgemaakt van verschillende dozen en verzendzakken, die handmatig verder kunnen worden aangepast aan de orderhoeveelheid.

Zekerheid gaat boven innovatie in dit geval. “We gaan in de toekomst ook semi-automatisch verpakken. Die machines komen er op den duur zeker wel, maar nu nog niet.

Zalando gebruikt veel soorten materialen, zoals zakken en dozen, en van verschillende groottes. Om dat in een machinepark te vangen en daar doelmatig mee om te gaan, is heel complex. Bovendien, als je kijkt naar hoe Zalando het hele project benaderd heeft, is er veel gebruikgemaakt van bewezen techniek.”

Nadat de orders zijn ingepakt, worden ze per conveyor naar de outbound sorter gestuurd. Deze verdeelt de duizenden pakketten over de honderd uitsorteerbanen (shutes). Een deel wordt op pallets vervoerd, een deel in rol-

52

Logistiek

containers en een deel ‘loose loaded’. De sorter sorteert op land, postcode en carrier. Meerdere sorteerdimensies staan gepland, waaronder: verpakkingstype, gewicht en type sorteerhubs.

MANUEEL VS ROBOTS Je kunt niet alles automatiseren. Bij Zalando werken werknemers hand in hand met automated technologie.

Mensen zorgen voor kwaliteit en flexibiliteit wat essentieel is voor een e-commerce-operatie als deze, menen Palsrok en opdrachtgever Zalando. Naast de bag sorter en het shuttlesysteem heeft de fashionreus ook de beschikking over drie picktorens van vijf verdiepingen: twee aan de linkerkant van het pand en één rechts. Iedere picktoren die volstaat met stellingen (Stow), heeft een opslagcapaciteit van 4 miljoen artikelen. Zalando werkt in Lahr in Duitsland met pickrobots van Magazino, maar die worden in Bleiswijk niet ingezet. Het picken in de picktorens is een manueel proces met trolleys en handscanners.

INBOUNDTRAJECT VOOR SCHOENEN Dat betekent niet dat er helemaal geen robots aanwezig zijn in het dc. Schoenen volgen hun eigen inboundtraject.

Deze gaan via een aparte shoe sorter om beschadiging van de dozen te voorkomen. Nadat ze zijn gelost uit de vrachtwagen pakt de operator de goederen uit, voorziet deze van een label en plaatst de goederen op de band. Schoenendozen worden nog omgesnoerd (in verband met loszittende deksels) zodat de robot ze kan oppakken. Via een conveyor worden de schoenendozen naar liften gebracht, die ze naar de mezzanine transporteren. Hier vindt de sortering plaats voor de shuttle of de picktoren. Dit sorteerproces gebeurt handmatig. Daarnaast zijn er twee robots actief.

S EPTEMBER 2021

Het proces is retrofit ingericht, dat wil zeggen dat Zalando in samenwerking met Ingram Micro in de toekomst naar een volledig geautomatiseerde lijn kan met soortgelijke robots.

De mezzanine van 10.000 vierkante meter is voor de helft gevuld met de sorteerlijn voor schoenen. De andere helft is leeg. Die ruimte kan in de toekomst worden gebruikt om ander assortiment toe te voegen bovenop de 16 miljoen huidige producten.

PERSONEEL De hoge mate van automatisering vraagt ook om andere functies dan in een manueel dc. “We hebben meer operator-achtige functies. Dat vraagt om een ander soort medewerkers.” Ingram Micro en Zalando hebben als doel een groot percentage vaste banen te creëren. Palsrok denkt aan zo’n 1.200 tot 1.500. Het verwacht dat er op topdagen zo’n 2.500 mensen werkzaam zullen zijn in het dc. Vooralsnog lukt het prima om mensen aan te trekken. “We liggen goed op koers om de eerste operaties te starten in het vierde kwartaal.” Palsrok schrijft die voortvarendheid toe aan ‘goed werkgeverschap’. “Het aanbod van personeel is groot in en rondom Bleiswijk. Daar staat tegenover dat er veel bedrijven zijn die ook personeel nodig hebben. Als werkgever moet je dus meer bieden dan enkel een goed salaris. Aanvullende arbeidsvoorwaarden als een prettige en moderne werkomgeving en een vast dienstverband zijn aspecten waar wij op inzetten.” Om het werk interessant te houden voor onder meer de orderpickers, inpakkers én om flexibel te blijven, past Ingram Micro een roulatiesysteem toe. Iedereen wordt in staat gesteld om verschillende zaken te kunnen. Er wordt gewerkt in twee shifts, uitbreiden naar drie shifts sluit hij niet uit.

Logistiek

SEPTEMBER 2021

UPDATE E-COMMERCE PIEKT: VRAAG NAAR MILJOEN VIERKANTE METER EXTRA MAGAZIJNRUIMTE

CTP KOOPT AMSTERDAM LOGISTIC CITYHUB VOOR 307 MILJOEN EURO

Om de groei van de online verkopen bij te benen is er de komende jaren in Nederland behoefte aan 1,2 miljoen vierkante meter extra magazijnruimte. Dit blijkt uit berekeningen van logistiek vastgoed adviseur CBRE. De vastgoedadviseur komt tot dit cijfer op basis van een toename van het aantal internetverkopen ter waarde van een miljard euro. “Dat vertaalt zich gemiddeld in een vraag naar 110.000 vierkante meter magazijnruimte. Vorig jaar lag de waarde van e-commerce in Nederland op 19,7 miljard euro. Naar verwachting zal dit de komende jaren met 10,8 miljard euro toenemen, met als gevolg dat er zo’n 1,2 miljoen vierkante meter aan magazijnruimte extra nodig is”, zegt Melissa Verhoef, senior research analyst bij CBRE.

Vastgoedontwikkelaar CTP neemt het in aanbouw zijnde Amsterdam Logistic Cityhub (ALC) over van de voormalige afval- en sloopkoning Wim Beelen. Het mega-dc is voor 307 miljoen euro verkocht aan het vastgoedbedrijf van de Groningse miljardair Remon Vos. De XXL-stadshub in het Westelijke havengebied omvat circa 120.000 vierkante meter opslag- en last mile distributieruimte verspreid over meerdere verdiepingen.

De aankoop wordt beschouwd als de grootste single-asset transactie in logistiek vastgoed in Nederland tot nu toe. Tot dusverre was de aankoop voor 215 miljoen euro door een groep Koreaanse beleggers van het Zalando-dc in Bleiswijk de grootste vastgoeddeal.

ALC is opgezet als een multi-user complex en beschikt tevens over circa 11.000 vierkante meter kantoorruimte, 1.700 parkeerplaatsen, 200 laaddocks en een privékade van 180 meter.

CTP verwerft 100 procent van de aandelen ALC van ondernemers Wim Beelen en Paul Vermaat (Bridges Real Estate).

BOUW NIEUW DC SCOTCH & SODA VAN START RECORDOPNAME LOGISTIEK VASTGOED Met een opname van 2 miljoen vierkante meter heeft de logistieke gebruikersmarkt in Nederland het eerste half jaar een nieuwe piekhoogte bereikt, meldt internationaal vastgoedadviseur JLL in een marktrapportage begin augustus. De vraag kwam vanuit verschillende sectoren, maar de grootste drijvende kracht is en blijft e-commerce. Voorbeelden van grote transacties zijn logistiek dienstverlener DSV (200.000 vierkante meter) en de Deense woonwinkel Jysk (110.000 vierkante meter). Beide kondigden grote zogenoemde built-to-suit transacties aan. Maar er was ook veel opname (1,2 miljoen vierkante meter) van bestaande voorraad, waardoor de leegstand terugliep tot 3,5 procent. Daarmee ligt de bezettingsgraad nagenoeg op het niveau van 2018.

Minerva Development is eind juli gestart met de bouw van het nieuwe distributiecentrum van het Nederlandse kledingmerk Scotch & Soda op bedrijvenpark De President in Hoofddorp.

Het dc wordt all-electric en heeft een vloeroppervlakte van circa 20.000 vierkante meter. Op het dak komen zonnepanelen. Het gebouw – dat volgens de ontwikkelaar voldoet aan de hoogste ambities op het gebied van duurzaamheid – is voorzien van zestien loading docks. De nieuwbouw krijgt een kantoor van 1.200 vierkante meter en een onderkelderde parkeergarage met plek voor 100 auto’s. De oplevering door bouwbedrijf Dijkham Bouw staat gepland voor april volgend jaar. Bedrijvenpark De President is een ontwikkeling van Schiphol Area Development Company (SADC).

53

54

Logistiek

S EPTEMBER 2021

CREATIVITEIT IN DE LAST MILE: DUURZAMERE CARGOBIKES De cargobike kan de competitie met bestelwagens steeds beter aan. Het maakt stadsdistributie duurzamer. Helemaal nu er fabrikanten en gebruikers zijn die de licht elektrische vrachtfietsen (LEV’s) nóg verder verduurzamen. Van zonnepanelen op het dak tot een waterstoftank: deze vier bedrijven komen weer nét iets verder met hun cargobike.

TEKST DIANE ESSENBURG

1

MET DE CHARIOT FIETST DHL NAAR SCHONE VOERTUIGEN IN 2025

Een van de grootste investeerders in innovatieve vrachtfietsen is DHL. De nieuwste Chariot van DHL Express mag daarom in dit rijtje niet ontbreken. De bedoeling van DHL is dat in 2025 70 procent van de ‘first en last mile’ met schone voertuigen wordt verzorgd. “Deze Chariot is een volgende grote stap op onze weg naar emissievrije bezorging”, zegt Ronald Leunisse, managing director van DHL Express Nederland.

DHL heeft met fietsenproducent Cargo Cycling de bak van de cargofiets doorontwikkeld en naar eigen wens ‘aangekleed’. De bak, met led-verlichting, heeft vakken die zelf in te delen zijn en is toegankelijk via twee verstevigde zijdeuren, met nog een aparte lade voor kleine pakketjes. Doordat de bak (1.500 liter) achterop de Chariot zit, heeft de fietskoerier rondom vrij zicht. De fiets is verder onder meer uitgerust met trapondersteuning en een houder voor de mobiele telefoon of scanner.

De Chariot wordt door Cargo Cycling gezien als de nieuwe industriestandaard. Luuk Nijland: “De fiets is op 21 punten echt ontwikkeld om de fietskoerier optimaal zijn werk te kunnen laten doen. We denken dat de Chariot met zijn robuustheid en kwaliteit echt het verschil kan maken in de last mile-bezorging.”

2

DE CARGOBIKE DIE ZICHZELF TIJDENS HET FIETSEN OPLAADT

Apotheekorganisatie Benu Apotheken is in Rotterdam een pilot gestart met de Sunrider; een fiets met zonnepanelen die zichzelf oplaadt door middel van zonne-energie. Met deze naar eigen zeggen eerste zelfopladende cargo e-bike ter wereld bezorgt de apotheek medicijnen bij mensen thuis. De Sunrider, ontwikkeld door Need The Globe, is een initiatief van de logistieke tak van Brocacef, moederbedrijf van Benu Apotheken.

De e-bike is uniek in zijn soort, omdat de fiets zichzelf tijdens gebruik oplaadt met zonne-energie. Er zitten twee zonnepanelen aan de zijkanten en één bovenop de Sunrider. Op een dag kan er meer dan honderd kilometer worden afgelegd en de fiets heeft een laadvermogen van 150 kilogram. Het is tevens mogelijk om de Sunrider op te laden via het elektriciteitsnet, net als een reguliere e-bike. ‘Maar zolang er licht is, laadt de batterij op’, benadrukt de apotheekorganisatie.

De fietskoerier haalt dagelijks medicijnen op bij een hub van Benu in Rotterdam en levert deze vervolgens met de Sunrider af bij klanten in de stad. Medicijnen worden koel gehouden met reguliere koelelementen. Onderzocht wordt of het mogelijk is dat de koelboxen gevoed worden door de zonnepanelen.

Logistiek

3

55

SEPTEMBER 20 21

TWINTIG BOODSCHAPPENKRATTEN TEGELIJK IN DE E-FIETSMOBIEL

De Rotterdamse Plus Blijdorp is een van de eerste supermarkten van Nederland die online bestelde boodschappen bij klanten thuisbezorgt met de Citkar. Dat is een voertuig dat het midden houdt tussen een e-bike en een elektrische auto. In het elektrische voertuig van de Plus-supermarkt passen twintig boodschappenkratten. De kratten mogen gezamenlijk maximaal 200 kilogram wegen.

Het voordeel van de Citkar, die iets kleiner is dan een normale auto, is dat er geen rijbewijs nodig is. Het is tevens mogelijk om het elektrische voertuig bijna letterlijk voor de deur van de klant te parkeren: het mag op de stoep en het fietspad staan. Dit maakt het laden en lossen van de kratten een stuk gemakkelijker, aldus Plus-ondernemer Marcel Schungel tegen supermarktblad Distrifood. De elektrische fietsmobiel heeft een oplaadtijd van vier uren en kan dan een afstand van 50 kilometer overbruggen.

Het milieuvriendelijke vervoermiddel stoot geen CO2 uit. Goedkoop is de bezorgfiets niet. Normaal gesproken kost de Citkar 13.900 euro. Schungel zegt dat hij er echter minder voor betaalde omdat hij gebruik kon maken van diverse subsidies.

4

WATERSTOF GEEFT EXTRA BOOST AAN ACTIERADIUS ELEKTRISCHE BAKFIETS

Opmerkelijk is het project HydroCargo. Arnhemse stadsdistributeur De Groene Rijders kwam bij de stichting Alles over Waterstof met de vraag of de range van hun elektrische bakfiets niet verder omhoog kon. En jawel: een speciale waterstofextender verdubbelt de actieradius. De brandstofcel maakt van waterstof en zuurstof stroom. Die stroom wordt geleverd aan de accu van de bakfiets. Groot voordeel van waterstof boven accu’s is dat je waterstof razendsnel kunt tanken, aldus betrokkenen bij het project. In de toekomst kunnen fietsen hiervoor bij een speciaal waterstoftankstation terecht. Laden duurt zo’n drie minuten. Daarnaast kan de batterij tijdens het rijden opladen.

Frank Mietes van de stichting Alles Over Waterstof tegen Tweewieler: “Afhankelijk van het terrein waarover de fiets rijdt en het gewicht van de lading zetten we met de extender minimaal in op een verdubbeling van het aantal kilometers ten opzichte van de elektrische versie. Dan heb je het over ongeveer 50 kilometer op een volle lading waterstof.”

Met de waterstofbakfiets wil De Groene Rijders pakketten bezorgen. Dat kan gaan om lichte ladingen, zoals bloemen, maar ook is het mogelijk dat de fiets volgeladen wordt met boeken.

56

Logistiek

SEPTEMBER 2021

Vlnr: Henny Ganseman, Sebastian Piest en Wessel Rienstra

TRANSPORT VOEDSELBANKEN KAN EEN STUK EFFICIËNTER Voedselbanken in Nederland kunnen besparen op hun variabele kosten en beter grip krijgen op het proces als zij hun transport gezamenlijk oppakken. Wel moeten de autonoom opererende organisaties dan hun eigen wagenpark en vrijwilligersplanning loslaten. Een spannende beslissing, nu de onderzoeken nog maar in de kinderschoenen staan.

TEKST DIANE ESSENBURG

I

n de Egbertuskerk in Almelo staan elke vrijdag tweehonderd pakketten klaar. Het zijn voedselpakketten voor hulpbehoevende inwoners van de stad. De voedselbank in Almelo draait op 95 vrijwilligers, die gedurende de week gedoneerde voedingsmiddelen ophalen, opslaan en uitdelen. De producten komen deels uit een Regionaal Distributiecentrum (RDC) en deels uit een lokaal netwerk van supermarkten en bakkerijen. De verdeling is ongeveer fifty/fifty.

Nederland telt 172 van dit soort voedselbanken. Hoewel ze hetzelfde logo hebben en bij dezelfde landelijke stichting horen, gaat het om 172 unieke stichtingen en bijbe-

horende organisaties. Met eigen vrijwilligers, eigen busjes, eigen planningen en eigen lokale leveranciers zijn ze vooral gefocust op hun eigen ‘hachje’. “Als Voedselbank Almelo moeten wij onder aan de streep elke vrijdag genoeg pakketten klaar hebben staan. Wij zijn daar verantwoordelijk voor. De logistieke uitvoering gaat goed, maar is dit de meest economische manier om het te doen?”, vroeg de Almelose bestuursvoorzitter Henny Ganseman zich een jaar geleden af. “Een flink deel van onze budgetten gaat naar vervoer. Brandstof, onderhoud aan de busjes. Dat is een derde van de 60.000 euro die we per jaar hebben. En als je dan weet dat we met de elf

Logistiek

57

SEPTEMBER 2021

PRAKTIJK voedselbanken in deze regio allemaal ten minste één keer per week naar het RDC in Deventer heen en weer rijden, dan is de vraag of we dat niet kostenefficiënter kunnen oppakken.” De vraag is met name belangrijk nu men verwacht dat meer gezinnen vanwege de coronacrisis bij een voedselbank moeten aankloppen. Hierdoor moeten er volgend jaar wellicht 10, 25 of 50 procent meer pakketten tegen dezelfde kosten beschikbaar zijn.

TWENTS ONDERZOEK Met de gedachte om het transport efficiënter te maken, kwam Ganseman bij Mark van Onna, bestuurslid van Port of Twente, terecht. Vanuit daar is de vraag door verenigingsmanager Sebastian Piest opgepakt en heeft hij er, samen met collega en assistant professor Eduardo Lalla, gespecialiseerd in kwantitatieve logistieke methoden en technieken, twee bachelorstudenten van de Universiteit Twente (UT) op gezet. De studenten, Wessel Rienstra en Maarten Ipskamp, deden eerst gezamenlijk vooronderzoek naar de huidige data voor een kwantitatieve analyse van het regionale netwerk in Twente-Salland. Hoe vaak wordt voedsel vervoerd? Hoe variabel is het transport?

Vervolgens gingen ze hun eigen pad, waarbij misschien nog wel de grootste uitdaging was niet te verdwalen in één van de ‘156 zijpaden’ die de voedselbankorganisatie kent, aldus Ganseman. Ipskamp heeft een tool ontwikkeld voor het optimaliseren van de dagelijkse planning van transport. Zowel de route om de producten vanuit Deventer te verdelen over de locaties is hierin meegenomen, als de retourstromen. De student heeft ontdekt dat er kosten te besparen zijn als voedselbanken gezamenlijk nieuw materieel aanschaffen, mits de route voor dicht bij elkaar gelegen voedselbanken (clusters) gecombineerd wordt. Twee vrachtwagens zijn voldoende als de behoefte aan voedselpakketten met niet meer dan 10 procent toeneemt. De investering van zo’n 32.000 euro levert jaarlijks een besparing op van 10.799 euro, oftewel 47 procent van de huidige variabele kosten. Na drie jaar is de investering terugverdiend. Bij een volumegroei van meer dan 10 procent is een derde wagen aan te raden. Ook dan is de besparing op variabele kosten 50 procent.

COLLECTIEF TRANSPORT De andere student, Wessel Rienstra, heeft de mogelijkheden van collectief transport vanuit het RDC in Deventer onderzocht. Wat blijkt? Voedselbanken in Twente-Salland kunnen 50 procent op hun variabele transportkosten besparen, zegt ook hij. Het beste kan gekozen worden voor een Semi Trailer Truck (STT) waarmee de vijf grootste voedselbanken in de regio bevoorraad worden. “Transport kan efficiënter als er wordt samengewerkt, blijkt uit mijn onderzoek. De grootste vijf voedselbanken in de regio maken de meeste kosten.

Dus ook de potentiële besparingen zijn voor hen groter.

Planning-wise is het bovendien eenvoudiger als je maar vijf grote spelers meeneemt in een samenwerking. Maar dit onderzoek is vooral theoretisch en kwantitatief, het

UITDAGING: VOEDSELBANK KAN NIET AUTOMATISEREN Voor een collectieve planning van transport zou het ideaal zijn om datasystemen per vestiging te combineren. Automatisering is echter bijna onmogelijk voor voedselbanken. Het gaat om aanbodgestuurde donaties en zodoende is er nooit een constant aantal van een bepaald soort product. Het varieert per week.

Henny Ganseman: “Het kost waarschijnlijk meer moeite en energie om goederenstromen te automatiseren dan dat het iets oplevert. Het is voor ons om praktische redenen voorlopig niet interessant. Maar daardoor is het lastiger om de producten op de juiste manier te verdelen per voedselbank.”

vergelijken van getallen op tactisch niveau. Operationeel is er nog verder uitzoekwerk nodig door de voedselbanken zelf. Mijn onderzoek moet je zien als beginpunt. Het is nu interessant om een collectief netwerk in een pilot te testen”, aldus een bescheiden Rienstra, die zijn onderzoek met een 8,5 heeft afgesloten.

Voordelen zitten ook in betere verbinding tussen voedselbanken, kwaliteit van de goederen en het transport, en een betrouwbaarder netwerk aan chauffeurs. De procesvoering wordt sterker. Maar alleen op basis van deze resultaten is het niet verstandig om op collectief transport over te stappen, bevestigen Piest, Rienstra en Ganseman. Met die 50 procent besparing op variabele kosten heb je ten eerste niet genoeg budget om een grote vrachtwagen aan te schaffen en daarmee rond te rijden.

Daarnaast moeten de vaste lasten nog omlaag om écht winsten te boeken. Daarvoor moeten voedselbanken hun eigen wagenpark verkleinen, de busjes waarmee nu soms meerdere keren per week naar Deventer gereden wordt.

Rienstra: “Afhankelijk van de grootte van de voedselbank hebben ze één tot vier busjes. Hierin kunnen vier of zes pallets. Een deel van die busjes blijft nodig voor het lokale netwerk, ook als er collectief transport vanuit het RDC is geregeld. Aan de voedselbanken de vraag of en hoeveel daarvan dan niet meer nodig zijn. Het is niet het doel van mijn onderzoek geweest om uit te zoeken welke busjes weg kunnen. Het heeft wel inzichtelijk gemaakt hoe de kosten verdeeld zijn.”

Doel op de korte termijn is om andere voedselbanken ervan te overtuigen dat een pilot gewenst is. De angst heerst namelijk dat de organisatie van veel voedselbanken verslechtert bij de hogere volumes aan voedselpakketten, waardoor misschien niet alle locaties meer blijven bestaan. Ondanks de uitdagingen verwacht Ganseman in 2022 een pilot in Twente-Salland te kunnen starten aan de hand van de onderzoeken van Rienstra en Ipskamp, om te kijken of het model werkbaar te krijgen is. “Maarten en Wessel geven de voedselbanken een goed argument om na te denken of ze verstandig bezig zijn, met name op de langere termijn. Of het niet slimmer kan.”

Lees het volledige artikel inclusief aanvullend onderzoek op Logistiek.nl/voedselbank-almelo.

VOEDSELBANKEN KUNNEN 50 PROCENT OP HUN VARIABELE KOSTEN BESPAREN

58

Logistiek

SEPTEMBER 2021

De vorig jaar oktober in gebruik genomen locatie van vruchtgroententelerscoöperatie Growers United in Maasdijk heeft een volautomatisch magazijn.

VOOR VOLAUTOMATISCH MAGAZIJN: GROWERS UNITED SCANT ELKE PALLET De coöperatie van vruchtgroententelers Growers United opende eind vorig jaar een volautomatisch magazijn in Maasdijk.

Softwarebedrijf JEM-id ontwikkelde een oplossing die ervoor zorgt dat elke pallet een eigen id krijgt en tevens door heel de keten te traceren is.

TEKST ERIK STROOSMA FOTO’S JEM-ID

H

et project dat JEM-id en Growers United optuigden om op palletniveau te kunnen scannen, kreeg de naam ‘Scannen op de tuin’ mee. “JEM-id is daar begin 2020 mee aan de slag gegaan”, vertelt projectmanager Ronald Jansen van Growers United. “Dat softwarebedrijf is onze vaste ICT-partner. Wij werken met GreenCommerce, het softwarepakket dat zij speciaal voor de AGF-sector hebben ontwikkeld. Van het daaraan gekoppelde telersplatform GreenXchange maken onze 57 leden gebruik. Dat telersplatform en ons softwarepakket heeft JEM-id voor dit project uitgebreid, waardoor iedere pallet uit een bestelling nu van een uniek

nummer kan worden voorzien. Sinds afgelopen juni werken al onze telers ermee.”

PALLET-ID Lema Tomaten in Naaldwijk was een van de drie bedrijven die meededen aan de pilot voor ‘Scannen op de tuin’.

“Alle bestellingen die we via de coöperatie voor onze cocktail trostomaten ontvangen, komen binnen in GreenXchange”, legt mede-eigenaar Rob van Marrewijk uit. “Elke pallet die gereed is voor transport melden we af in het systeem, en die krijgt vervolgens een unieke code,

Lema Tomaten in Naaldwijk was een van de drie bij Growers United aangesloten telers die meededen aan de pilot voor ‘Scannen op de tuin’.

Logistiek

59

SEPTEMBER 2021

PRAKTIJK

Met behulp van op stickers uitgedraaide ‘ID’s’ kan Growers United pallets nu individueel scannen en traceren.

Growers United is een coöperatie van telers die in de kas aubergines, blokpaprika’s, puntpaprika’s, komkommers of tomaten kweken.

een pallet-ID. Die draaien we uit op twee stickers en plakken we op de spanband van de pallet. Vanwege de koppeling van GreenXchange met GreenCommerce kunnen de planners van Growers United precies zien hoeveel pallets er bij ons klaarstaan. Als de chauffeur van het transportbedrijf die komt ophalen, scant hij ze een voor een met de handscanner die bij de chauffeursingang ligt.

Via GreenCommerce kan men bij Growers United vanaf dat moment, tot en met afleveren van de producten bij de klant, precies traceren waar een pallet is.”

volgens Jansen verschillende aanvullende voordelen op: “Het geeft ons direct inzicht in de voortgang van de productie en maakt het mogelijk om de producten op palletniveau door heel het proces te volgen. We kunnen nu precies zien wat de realtime status is van de rollende voorraad en van die op de teeltlocaties en in ons magazijn. Daardoor kunnen de planners alles efficiënter en beter plannen. En verder maakt het een nauwkeuriger afrekening richting telers mogelijk en hoef je bij een recall niet een hele partij terug te nemen, maar alleen dat deel waarmee iets aan de hand is.”

VOLAUTOMATISCH MAGAZIJN Van de ‘tuin’ van de telers gaat het vervoer vervolgens naar een van de twee warehouses van Growers United.

Die staan beide in het Westland, in De Lier en Maasdijk, en doen tevens dienst als verpakkingscentrum.

Het hypermoderne warehouse in Maasdijk is in oktober vorig jaar in gebruik genomen en heeft een volautomatisch magazijn. Bij binnenkomst worden alle pallets daar individueel gescand. Op basis van de pallet-ID brengt het systeem ze daarna automatisch naar de juiste locatie in het pand. Dat kan de opslag zijn, maar ook de productiehal waar de vruchtgroenten worden verpakt. “De software daarvan heeft JEM-id gekoppeld aan ons integratieplatform”, geeft Jansen aan. “GreenXchange en GreenCommerce kunnen er daardoor feilloos mee communiceren.”

ROLLENDE VOORRAAD Behalve dat de pallet-ID noodzakelijk is voor het geautomatiseerde proces in het nieuwe warehouse, levert het

Projectmanager Ronald Jansen van Growers United.

UITBREIDING EN GROEI Na de ingebruikname en beginfase van het nieuwe warehouse in Maasdijk bereidt Growers United zich nu voor op fase twee van dit project. Daarbij gaat het om het optimaliseren en uitbreiden van de operatie. Voor de opslag en productie heeft de locatie een oppervlakte van ongeveer 40.000 m2. Momenteel telt het volautomatische magazijn ruim 4.000 palletplaatsen en staan in het productiegedeelte 32 verpakkingslijnen. Jansen: “Dat gaan we de komende tijd stap voor stap uitbreiden naar 10.000 palletplaatsen en 48 verpakkingslijnen.

Daarmee anticiperen we op de verwachte areaalgroei van onze telers. Hun producten voorzien wij nu op jaarbasis van 186 miljoen retailverpakkingen in De Lier en Maasdijk.”

HERPOSITIONERING Growers United veranderde vorig jaar oktober haar bedrijfsnaam. Daarvoor heette het in 2013 opgerichte samenwerkingsverband Coöperatie DOOR. De naamswijziging maakte deel uit van een herpositioneringstraject. De leden van Growers United telen ‘onder glas’ aubergines, blokpaprika’s, puntpaprika’s, komkommers en tomaten. De coöperatie verzorgt de verkoop van die producten, de marketing, het verpakken en de kwaliteitsborging. Daarbij richt zij zich hoofdzakelijk op de Europese retail. In 2020 had de vruchtgroententelerscoöperatie een omzet van 486 miljoen euro. Daarmee behoort zij tot de top-5 in Europa in haar segment.

Growers United zegt de ambitie te hebben om door te groeien naar een positie in de top-3.

‘WE KUNNEN NU PRECIES ZIEN WAT DE REALTIME STATUS VAN DE ROLLENDE VOORRAAD IS’

OPLEIDINGSAANBOD MASTERCLASS OPERATIONAL EXCELLENCE | Nyenrode Business Universiteit, Breukelen

start 3 november 2021

vier dagen

Excellentie als organisatiestrategie, hoe krijg je dat voor elkaar? Hoe lever je voortdurend de beste dienstverlening? Hoe blijf je aansluiten op de vragen van jouw klanten? Oftewel, hoe realiseer je een operationeel excellente organisatie? Leer van 9 hoogleraren en experts hoe je jouw organisatie succesvoller maakt door het optimaal benutten van menselijk kapitaal, systematisch focussen op klantwaarde en stap voor stap de werkprocessen verbeteren.

Ga voor meer informatie naar logistiekacademy.nl/operational-excellence

COLLEGEREEKS E-LOGISTICS | Nyenrode Business Universiteit, Breukelen

start 5 oktober 2021

zes colleges

Hoe maak je jouw logistieke processen smart en klaar voor de toekomst? Leveringen moeten steeds sneller en dan is het ook nog belangrijk dit meetbaar te maken en exact te doen wat je jouw klant belooft. Tijdens deze collegereeks hoor je de laatste trends en ontwikkelingen en leer je hoe je de processen in jouw bedrijf slim inricht, bewaakt én meetbaar maakt.

En daarbij gebruik maakt van de laatste digitale innovaties. Zowel klassikaal als digitaal te volgen.

Ga voor meer informatie naar logistiekacademy.nl/e-logistics

COLLEGEREEKS LOGISTIEK LEIDERSCHAP | Nyenrode Business Universiteit, Breukelen

start 6 oktober 2021

zes colleges

Tijdens de collegereeks Logistiek Leiderschap leer je van experts je invloed te verhogen en jezelf te ontwikkelen als strategisch gesprekspartner. Je vergaart de kennis die hoort bij het logistieke werk van morgen.

Ga voor meer informatie naar logistiekacademy.nl/logistiek-leiderschap

Logistiek Academy is dé executive opleider voor logistiek en supply chain werkend Nederland. Logistiek Academy ontwikkelt programma’s speciaal voor logistiek en supply chain managers die een cruciale rol vervullen bij het realiseren van strategische doelstellingen in hun organisatie. Voor professionals die willen bijblijven en voorop lopen.

Waarom Logistiek Academy?

•

Logistiek Academy is een gevestigde naam, gelieerd aan het sterke merk Logistiek dat al 30 jaar bestaat, de ontwikkelingen in de markt op de voet volgt en weet waar het vakgebied heen gaat.

•

Medecursisten zijn vakgenoten. Vergroot naast je kennis ook jouw netwerk.

•

De programma’s worden gemiddeld gewaardeerd met een 8.

•

Logistiek Academy werkt samen met de beste (inter)nationale business universiteiten en garandeert daarmee de borging van academische theorie gecombineerd met praktische relevantie in haar programma’s.

Bekijk alle opleidingen op logistiekacademy.nl

62

Logistiek

SEPTEMBER 2021

ACTUEEL

DE FRUSTRATIES OM EEN COMPLEET ‘BELACHELIJKE CONTAINERMARKT’ Winsten van rederijen waren nog nooit zo hoog. De kosten voor een container zijn hoger dan ooit tevoren. Het ene na het andere wereldrecord wordt verbroken op de containermarkt. “Dit is nog nooit vertoond”, verzucht haveneconoom Bart Kuipers. Inmiddels voelt ook de consument de gevolgen van de capaciteitstekorten in zijn portemonnee.

TEKST DIANE ESSENBURG

I Haveneconoom Bart Kuipers ziet het ene na het andere wereldrecord verbroken worden. Niet alleen rederijen, ook verladers hebben schuld.

n driekwart jaar is de prijs voor een container van Azië naar Europa verzevenvoudigd. “Het containersysteem is totaal uit het lood qua betrouwbaarheid. Er zijn vertragingen, disrupties, containers komen te laat”, weet haveneconoom Bart Kuipers. “Alle wereldrecords worden verbroken, dit is nog nooit vertoond. Als één persoon op een haven in China ziek is, gaat de hele haven dicht. Intussen maken reders ongelooflijk veel winst, terwijl de consument het al in zijn portemonnee voelt.” Kuipers doelt op het besluit van winkelketen Action, eind augustus. Doordat de waarde van de lading lager is dan de transportwaarde, heeft Action ervoor gekozen de winkelprijzen te verhogen.

tekorten eerlijker verdelen. “Onze leden hebben enorm te lijden van tekorten aan containers en schepen, maar ook van de oplopende tarieven en lage serviceniveaus”, zei Godfried Smit, manager European Affairs.

Kuipers beaamt dat het ‘apart’ is dat rederijen zoveel winst maken. “Maar de capaciteit is beperkt. Er zijn containers vol kleding in Bangladesh, die vanwege de hoge kosten niet verscheept worden. De oorzaak van deze situatie ligt wat mij betreft bij de hele grote en onvoorspelbare bewegingen in de markt.” Hij noemt niet alleen het coronavirus en de daaraan gerelateerde blokkades, maar ook het veranderde koopgedrag van diensten naar producten. “Veel goederen komen nog steeds uit China.”

SCHULD BIJ REDERIJEN Evofenedex legde eerder op Logistiek.nl de schuld deels bij de rederijen. Zij moeten de pijn als gevolg van de

14.000 DOLLAR PER CONTAINER De meeste last wordt volgens Kuipers ervaren door bedrijven die hun ketens ontregeld zien. Het warenhuis dat nee moet verkopen omdat spijkerbroeken van een bepaald merk nog in Bangladesh zijn. Een fietsfabrikant die acht maanden moet wachten op spullen. “Verladers hebben zelf ook schuld”, meent de haveneconoom. “Zij betalen belachelijke tarieven voor de containers. 14.000 dollar per container! Vaak is dat alsnog maar een klein deel van de totale waarde van de lading.” Bovendien hebben ze vaak geen alternatieven. Er is niet zomaar een toeleverancier in Oost-Europa gevonden. Wat wel gebeurt is dat bedrijven overstappen naar palletvervoer.

“Ik vind het een heel beloftevolle ontwikkeling, dat bedrijven het containersysteem links kunnen laten liggen.”

FUNDAMENTEEL ONZEKER Het probleem speelt nu achttien maanden. Kuipers voorspelt dat de markt er ook ‘een stuk van 2022’ last van ondervindt. Hij waarschuwt onder meer voor een enorme inhaalvraag nu veel mensen hun geld hebben opgepot. Zijn tips: “Kijk naar de kwetsbaarheden in je eigen supply chain, houd iets grotere voorraden aan en kijk toch naar alternatieve leveranciers.”

63

Logistiek

63

S EPTEMBER 2021

SMART WAREHOUSING: MAAK VAN DE DOOS GEEN SLUITSTUK De impact van de ladingdrager wordt op de logistieke operatie vaak onderschat.

In dit zesde en tevens laatste deel uit een serie artikelen over smart warehousing beschrijft Dirk Becks, logistiek adviseur bij Groenewout, wat de belangrijkste aandachtspunten zijn.

H

et kiezen van een ladingdrager is sterk afhankelijk van het proces.

Orders in de juiste verzenddoos verzamelen is het meest optimaal als deze per order worden verzameld.

Dan kan de doos direct na het orderpickproces automatisch worden gesloten en verzendklaar worden gemaakt. Dat scheelt een flink aantal handmatige handelingen, maar stelt wel eisen aan het orderpickproces. Belangrijk is natuurlijk daarbij dat men vooraf de juiste doos heeft gekozen op basis van de afmetingen van de producten in de orders. Bij veel bedrijven ontbreekt het nog vaak aan de juiste data. Of er missen data waardoor men helaas niet gelijk in de doos kan verzamelen. Verder zijn de kwaliteit van de doos en de maatgeving van belang.

Breekbare producten vragen een andere kartondikte als lichte, stevige producten in een omdoos.

DIRK BECKS consultant bij Groenewout

AUTOMATISEREN Gaat men intensiever automatiseren, dan zijn de maatgeving (afmetingen en maatvastheid) en de toleranties in de afmetingen van belang.

Dat geldt zowel voor het automatiseren van het transport van verpakken als voor het toepassen van verpakkingsmachines; als de ene doos een halve centimeter breder of smaller is dan de andere, kan dat leiden tot storingen bij dozensluitmachines.

Daarnaast moeten het doosformaat en het ontwerp van de rollenbaan op elkaar worden afgestemd. Als de steek tussen de rollen te

groot of te klein is, rolt de doos minder soepel door het proces. Een doos die meermaals voor verstoringen zorgt op een rollenbaan, veroorzaakt alsnog hoge inefficiëntie en dus kosten.

En er zijn meerdere aandachtspunten. Als de flappen achter de zijgeleiding blijven hangen, ontstaan stremmingen op de rollenbaan. Als de doos niet vormvast is en de bodem doorbuigt onder het gewicht van een product, kan dat eveneens problemen opleveren.

Belangrijkste advies daarbij is om bij automatiseringstrajecten al in een vroegtijdig stadium contact op te nemen met de verpakkingsleverancier. Deze heeft reeds ervaring opgedaan met automatisering en wijze lessen geleerd.

Anderzijds is het belangrijk om de dozen uitvoerig te testen voor de ingebruikname van de mechanisering. Want een doos die bij transport over een conveyor geen enkel probleem oplevert, kan een verpakkingsmachine op tilt doen slaan (en andersom).

BAK BIJ BATCHPICKING De verzenddoos is echter niet altijd de handigste ladingdrager voor orderverzamelen. De belangrijkste afwijking is als het orderverzamelen ingericht is op basis van batchpicking.

Tijdens dit proces worden de artikelen van meerdere orders in één ladingdrager verzameld. Na het orderpickproces worden deze artikelen per order gesorteerd. Pas na het sorteren worden de producten van 1 order in de best passende verzenddoos gestopt. Voor het orderpickproces is het dan beter om geen kar-

64

Logistiek

tonnen doos, maar een kunststof bak te gebruiken. Deze is vele malen steviger, kan dus bijna oneindig vaak worden ingezet en hoeft maar één keer goed gelabeld te worden.

Sommige warehouses gebruiken kunststof bakken voor orderverzamelen - vaak met klapdeksel - voor het transport van orders.

Dit zijn vaak warehouses met een gesloten logistieke keten waarin de bakken weer terugkomen, zoals bij farmaceutica, kledingwinkels of onderdelenmagazijnen. In dat geval loont het om de orders direct in deze kratten te verzamelen. Daarnaast kan het zinvol zijn om deze bakken te voorzien van RFID-tags in plaats van barcodelabels, maar dat komt vooralsnog weinig voor. In de meeste systemen zijn de bakken voorzien van slijtvaste barcodelabels, simpelweg omdat de meeste magazijninrichters zijn ingesteld op barcodescanning.

STEVIGE EN VLAKKE BODEM Ook bij gebruik van kunststof bakken is goede afstemming met de bakkenleverancier cru-

ciaal om te komen tot een beste orderdrager.

Net als bij een kartonnen doos dient men voor een plastic bak ook veel zaken af te stemmen: voor het transport over rollenbanen moet de bodem van de bakken voldoende stevig en vlak zijn. Een bodem met ribbels glijdt minder soepel over de rollen en produceert bovendien veel lawaai.

In veel gevallen is een bak nodig met een specifiek ontwerp dat is afgestemd op het systeem. Vanwege de hoge kosten - al snel 10 euro per exemplaar - moet de bak goed getest worden voordat die in grote aantallen wordt geproduceerd. Het beste is om de levering van het systeem en de bakken bij de leverancier van de automatisering onder te brengen, zodat die verantwoordelijk is voor afstemming van de bak op het systeem.

Veel leveranciers van automatische transportsystemen leveren vandaag de dag miniload- en shuttlesystemen die behalve kunststof bakken en stalen trays ook kartonnen dozen met verschillende formaten kunnen opslaan.

SEPTEMBER 20 2 1

Dat klinkt efficiënt, want dan hoeven de voorraadartikelen niet eerst in kunststof bakken worden gelegd. In de praktijk worden deze systemen echter weinig toegepast vanwege de gebrekkige kwaliteit van de dozen. De kans op storingen is groot, bijvoorbeeld als een doos beschadigd raakt of de orderpicker vergeet om de flappen te sluiten. Bij gebruik van dozen kan een hoge beschikbaarheid van het systeem vaak niet worden gegarandeerd. In dit soort systemen wordt de bak dus vaak gebruikt als drager van de voorraad.

MACHINAAL DOZEN SLUITEN Aan het eind van het proces volgt het sluiten van de verzenddozen. In veel warehouses gebeurt dat handmatig, maar bij hoge volumes kan een (semi-)automatische dozensluitmachine lonend zijn.

Het sluiten van de dozen gaat dan sneller en efficiënter, wat leidt tot lagere operationele kosten. Een machinale dozensluitmachine is er in vele vormen. Men kan kiezen voor een simpelere tape unit voor een doos met flappen

Logistiek

65

SEPTEMBER 2021

DE KEUZE VAN DE LADINGDRAGER HANGT NAUW SAMEN MET DE KEUZE VAN HET LOGISTIEKE CONCEPT tot een complexere straat van diverse machines die de doos compleet verlijmen, in hoogte reduceeren en ook automatisch de pakbon toevoegen. De keuze hierin is afhankelijk van de besparing, maar ook andere zaken kunnen doorslaggevend zijn.

Bijkomend voordeel van automatisering is bijvoorbeeld de verbeterde uitstraling van de doos. Een machine sluit de doos altijd op dezelfde manier, terwijl een medewerker de tape soms scheef aanbrengt.

‘GROENE EFFECTEN’ Een mogelijke vervolgstap is een machine die de doos insnijdt, waardoor de hoogte kan worden aangepast op de inhoud. Dat scheelt in volume, waardoor er geen vulmiddel meer

nodig is en er meer dozen in een vrachtwagen passen. Deze beide ‘groene effecten’ spelen ook steeds meer een rol. Als laatste is een automatisch gesloten doos vaak ook steviger.

Vooral de verlijmde dozen worden stijver.

Hierdoor kan men met een dunner karton toch een zeer sterke doos realiseren.

VERPAKKINGSMACHINES Wie de orders niet direct in de verzenddoos verzamelt, heeft nog andere verpakkingsopties. Denk aan de automatische verpakkingsmachines die een doos op maat om de artikelen vouwen. In de markt zijn daarvan nu legio voorbeelden beschikbaar van leveranciers CMC, Kern en Neopost. Relatief nieuw zijn machines die daarvoor geen golfkarton ge-

bruiken, maar stevig pakpapier. Dat is milieuvriendelijker dan een folieverpakking en scheelt in verpakkingskosten.

Wie te weinig orders verwerkt voor een investering in een machinepark, kan toch nog denken aan diverse optimalisaties. Zo kan men snelvouwdozen of insteekdozen met bijvoorbeeld een plakrand overwegen. Die zijn veel sneller in gebruik dan traditionele verzenddozen, die eerst in elkaar gezet moeten worden.

Populair is het verpakken in zakken, wat leidt tot kleinere volumes en lagere transportkosten. Aandachtspunt is wel dat het verpakken in zakken (ver)storingen kan geven bij verwerkingsmachines verderop in de keten.

VROEGTIJDIG KIEZEN Eén ding is duidelijk: de keuze van de ladingdrager hangt nauw samen met de keuze van het logistieke concept. Als die keuze is gemaakt, is het zaak om de leverancier van de dozen of bakken bij het ontwerp te betrekken.

Wie daarbij bezuinigt op kwaliteit, boet in aan efficiëntie.

66

Logistiek

S EPTEMBER 20 2 1

VIJF TIPS VOOR EEN BETER Een goed doordacht verpakkingsproces is een belangrijke enabler voor een efficiënte e-commerce-operatie. Bart van Dijck van Faes geeft vijf tips over verpakk kingsmanagement, die je zeker aan het denken zetten.

Tip 1: Zorg dat de masterdata op orde zijn Hoe beter je de afmetingen en gewichten van je artikelassortiment vastlegt, des te nauwkeuriger kan een verpakkingsmanagementsysteem voorspellen welke verpakkingen je moet kiezen, en hoe je deze het beste kunt opstapelen. Met goede masterdata voorkom je dat je opvulmateriaal moet gebruiken en tijdens het transport een hoop lucht moet verplaatsen. Leg deze gegevens daarom zorgvuldig vast in je ERP, WMS of een ander systeem, en hou ze continu up-todate. De kosten hiervoor verdien je dubbel en dwars terug door de besparing in materiaal en door het efficiënter maken van je proces.

Tip 2: Differentieer ff naar klanteisen Maak gebruik van applicaties waarmee je alle klanteisen afzonderlijk in je logistieke proces kunt integreren. Zo’n applicatie geeft aan met welke specificaties een orderpicker rekening moet houden: per klant en per afleveradres.

Door in een verpakkingsproces expliciet te diff ferentiëren naar klant kan een bedrijf transportkosten besparen en een betere service aan zijn klanten bieden.

BART VAN DIJCK Senior projectmanager bij Faes

Tip 3: Transparantie Bij e-commerce willen klanten weten waar ze aan toe zijn. Door een klant inzicht in het verpakkingsproces te geven wek je vertrouwen en zorg je voor een betere klantbeleving. Lever je een overzicht mee met de exacte locatie van alle producten op de pallet, dan bied je de klant meer gemak bij het inboeken van de arti-

kelen. Implementeer een verpakkingen- en stapeltool en integreer deze via een API in je webshop. Hiermee worden automatisch de juiste verpakking en de optimale belading berekend en kun je deze realtime tonen aan de klant. Vergeet de tool ook niet beschikbaar te stellen aan je salescollega’s, zodat die tijdens het aanmaken van de order, in overleg met de klant, direct de juiste verpakkingskeuzes kunnen maken.

Tip 4: Pick in de (optimale) verpakking Een manier om de handlingkosten per order flink te verlagen is het pick-in-the-boxprincipe.

Hiervoor is het belangrijk dat je van tevoren berekent welke doos of dozen de orderpicker op zijn kar moet zetten. Door dit te koppelen aan een slim WMS zorg je er bovendien voor dat orderpickers direct de juiste routes lopen.

Door het orderverzamelen in eindverpakking en het optimaliseren van pickroutes wordt je proces sneller en efficiënter.

Tip 5: Klantvriendelijke retourverpakking Zorg voor gebruikersgemak in de vorm van een ergonomische retourverpakking. Maak voor het ontwerp, of de keuze van een verpakking, altijd een goede analyse van het retourproces en voorkom dat het artikel tijdens het logistieke proces kapot gaat. Met de juiste retourlabels en slimme technologie voor het identificeren en afhandelen van teruggestuurde items breng je retouren snel weer in omloop en houd je de kosten beperkt.

Logistiek

67

SEPTEMBER 20 21

UPDATE

TESLA ROBOT ALS MEDICIJN TEGEN PERSONEELSTEKORT? Tesla komt naar verwachting met een mensachtige robot die verschillende taken kan overnemen waarin mensen geen zin hebben, die saai zijn of zelfs gevaarlijk. Een prototype van de Tesla Bot moet volgend jaar worden gelanceerd.

Tesla-topman Elon Musk zei tijdens een bijeenkomst in augustus dat de Tesla Bot, die ongeveer 1,80 meter lang is, in staat moet zijn om verschillende taken over te nemen, zoals het bevestigen van bouten aan auto’s met moersleutels of het ophalen van boodschappen in de winkel.

Theoretisch zouden repeterende werkzaamheden in warehouses ook mogelijk zijn. Volgens de miljardair zal de robot de economie ingrijpend kunnen veranderen, met name omdat de Tesla Bot het tekort aan arbeidskrachten kan aanpakken. Het is volgens Musk van belang dat de machine niet “superduur” wordt. De bot is “bedoeld om vriendelijk te zijn en te navigeren door een wereld die is gebouwd voor mensen”, voegde hij eraan toe. De robot weegt 57 kilo en loopt 8

kilometer per uur. Zijn gezicht zal een scherm zijn dat belangrijke informatie weergeeft. Het AI-event van Tesla werd gehouden op het moment dat er veel kritiek is op de veiligheid van de Tesla-technologie. Dat betreft met name het autopilotsysteem in de auto’s van het concern. Musk ging niet in op die kritiek.

De presentatie van de robot kwam enkele weken nadat bekend werd dat de introductie van de elektrische Semi-truck van Tesla weer is opgeschoven. Als reden

geeft het bedrijf op dat de productie van nieuwe accucellen achterblijft, de zogeheten 4680-accucellen. Dit komt voornamelijk door wereldwijde uitdagingen in de supply chain, aldus het concern. De daadwerkelijke productiestart van de Tesla Semi staat nu gepland voor 2022.

De elektrische truck werd in 2017 al gepresenteerd en de verwachting was aanvankelijk dat de productie in 2019 van start zou gaan.

COLOFON Logistiek Uitgave van Vakmedianet Hanzestraat 1, 7006 RH Doetinchem Tel.: 088-5840700 Fax.: 088-5840900 www.vakmedianet.nl Redactie redactie.logistiek@vakmedianet.nl Heres Stad (hoofdredacteur) Bas Dijkhuizen, Annemiek Jorritsma, Diane Essenburg, Peter de Weerd Ferdi den Bakker (freelance) Henk Stam (eindredactie) Artdirection & vormgeving colorscan bv, www.colorscan.nl Uitgever Esther Scholten

Klantenservice Postbus 31, 2370 AA Roelofarendsveen klantenservice@vakmedianet.nl Tel.: 088-5840 888

Logistiek gepubliceerde artikelen, onderzoeken of gedeelten daarvan over te nemen, te (doen) publiceren of anderszins openbaar te maken of te verveelvoudigen.

Adreswijzigingen adreswijziging@vakmedianet.nl

Leveringsvoorwaarden Op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Vakmedianet zijn van toepassing de algemene voorwaarden die zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel. De algemene voorwaarden zijn in te zien op www. vakmedianet.nl

Abonnementen Abonnementen kunnen op elk gewenst tijdstip ingaan. Opgave via www.logistiek.nl/abonneren of telefonisch bij onze klantenservice.

Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk drie maanden voor de vervaldatum bij onze Klantenservice wordt opgezegd. Dit kan schriftelijk of per e-mail. Ook voor informatie over een lopend abonnement kunt u contact opnemen met onze Klantenservice.

Advertenties Jeroen Reessink Key Accountmanager Desk 088-5840695 jeroenreessink@vakmedianet.nl

Prijzen Jaarabonnement Nederland 375,00 euro (excl. 9% btw) bij automatische incasso of elektronische facturatie. Kijk voor voordelige introductietarieven op www.logistiek.nl/abonneren. Jaarabonnement buitenland op aanvraag.

Marketing en Events Hilde Wikkerink hildewikkerink@vakmedianet.nl

Copyright Het is niet toegestaan om, zonder voorafgaande toestemming van Logistiek, door

Privacy Vakmedianet, waarvan Logistiek onderdeel is, legt klantgegevens vast voor de uitvoering van de (abonnements)overeenkomst, of wanneer je in het kader van dienstverlening contact hebt met Vakmedianet. De gegevens worden tevens gebruikt om je te informeren over producten en diensten van Vakmedianet en zorgvuldig geselecteerde derden. De adresgegevens kunnen daarnaast aan zorgvuldig geselecteerde derden ter beschikking worden gesteld voor het verstrekken van informatie of aanbiedingen. Ook als je dat niet expliciet hebt aangegeven kun je per e-mail over gelijksoortige producten en diensten van Vakmedianet worden geïnformeerd, tenzij je daartegen bezwaar maakt. Als je geen prijs

stelt op informatie of aanbiedingen per mail of per post, dan kun je contact opnemen met ons via klantenservice@vakmedianet.nl Voor meer informatie verwijzen wij je naar het Privacystatement op www.vakmedianet.nl/privacy-cookie-statement.

Druk Ten Brink, Meppel ISSN: 0922-8675

BRANCHEWIJZER AANRIJDBEVEILIGING

Tel. 070 301 0103 info@bmwt.nl www.bmwt.nl

BRANDBEVEILIGING

LOGISTIEK ADVIES-, ONTWERP- EN REALISATIEBUREAUS

A-SAFE BV

Honderland 150 2676 LT Maasdijk 0174-613120 info@asafe.nl www.asafe.com/nl AUTOMATISCHE TRANSPORTEN OPSLAGSYSTEMEN EN SYSTEM INTEGRATIE

BEUMER GROUP BENELUX B.V. Maxwellstraat 16 6716BX Ede Nederland Tel. 0318 648 790 bnl.info@beumergroup.com

VISCON LOGISTICS

Mijlweg 18 3295KH ‘s-Gravendeel Tel. 078 673 9898 info@viscon.eu www.visconlogistics.eu

OCEANEERING AGV SYSTEMS

Tractieweg 190, 3534 AP Utrecht Tel. 030 244 0550 agv_info@oceaneering.com www.oceaneering.com/agv

FIRE STOP HOLLAND B.V. Nijverheidsweg 17 7671 DA VRIEZENVEEN 0546-713000 info@firestopholland.nl www.firestopholland.nl

ENTRESOLVLOEREN

Boxmeerseweg 2E 5835 AC Beugen Tel. 0485 361 200 info@stoecklin.nl www.stoecklin.com

BANDEN

CAMSO NEDERLAND B.V.

(v/h Solideal Nederland B.V.) Veldwade 10 3439 LE Nieuwegein Tel. 030 280 2040 ask.nl@camso.co www.camso.co Hèt merk banden & wielen voor forklifts en ander intern transport.

HEFTRUCK-KEURINGEN

BMWT-KEUR

Vlietweg 17U 2266 KA Leidschendam Tel. 070 301 0103 info@bmwt.nl www.bmwt.nl

Einsteinbaan 1 3439 NJ Nieuwegein Tel. 030 605 3344 bartlema@va-keur.nl www.va-keur.nl

HEFTRUCKVORKEN LTA

LIFTTRUCK

AT TA C H M E N T S

Albert Einsteinweg 5 5151 DK Drunen Tel. 073 640 0052 info@ltabenelux.com www.ltabenelux.com

FLEET MANAGEMENT SOLUTIONS

ASTRATA MAST BANDENGROOTHANDEL Kanaalweg 21 2903 LR Capelle aan de IJssel Tel. 010-2847999 www.cargomaster.nl BEDIENINGSTRAINING MOBIEL INTERN TRANSPORTMATERIEEL

EILOGIC

Postbus 6010, 4000 HA Tiel Tel. 0344 845 370 info@eilogic.nl www.eilogic.nl

MULTI PROFIEL BV

Magazijn- en Archiefinrichting Korenmaat 7, 9405 TL Assen T 0592 371 177 info@multiprofiel.nl www.multiprofiel.nl de Entresolvloer specialist van Nederland

High Tech Campus 32 5656 AE Eindhoven Tel. 040 234 8484 sales@astrata.eu www.astrata.eu

KUNSTSTOF OPSLAG- EN TRANSPORTBAKKEN PALLETS EN PALLETBOXEN

ACTEMIUM

Mercurion 24B 6903 PZ Zevenaar Tel: 088-8318100 logistiek.sce@actemium.com www.actemium.nl/solutionsservices/logistiek/

LOGISTIEK DIENSTVERLENERS TGN|FRITOM BV

Botterweg 21 8042 PA Zwolle T. +31-38-8501500 I. www.tgnfritom.nl

SANDERS|FRITOM BV Jagersveld 14 5405 BW Uden T. +31-(0)413-224434 I. www.sandersfritom.nl

FORVISION|FRITOM BV

P.o. Box 53009 3008 HA ROTTERDAM T. +31-(0)10-4286170 I. www.forvisionfritom.nl

MAGAZIJNINRICHTING

BITO SYSTEMS NV

Bredaseweg 185, 4872 LA Etten-Leur Tel. 030 711 3090 info.BE-NL@bito.com www.bito.com

EAB STORAGE SYSTEMS NEDERLAND BV

Postbus 323 2740 AH Waddinxveen Tel. 0182 640 423 ferry.schoenmakers@eab.info www.eab.info

BITO SYSTEMS NV Bredaseweg 185,

Nijverheidsweg 26 7005 BJ Doetinchem Tel. 0314 334 455 info@nedcon.com www.nedcon.com

HOVUMA MAGAZIJNSTELLINGEN BV

MULTI PROFIEL BV

A.T.C. NEDERLAND BV

Winnerstraat 101 6031 NK Nederweert Tel 0495-461777 verkoop@atcnederweert.nl www.atcnederweert.nl

PALLETSTELLINGEN

BITO SYSTEMS NV

Bredaseweg 185, 4872 LA Etten-Leur Tel. 030 711 3090 info.BE-NL@bito.com www.bito.com

H. Hermansstraat 1 5953 NN Reuver Tel. 077 474 1010 www.hovuma.com

TRACTIEBATTERIJENKEURINGEN

MAGAZIJNONDERHOUD EN REPARATIE

BMWT-KEUR

ERNATIONAL B.V.

Burg. van Campenhoutstraat 39A 4921 KR Made Tel. 0162 685 522 info@ros-intl.com www.ros-intl.com Bespaar tot 80%. Stellingen hoeven niet leeg. Dekra gecertificeerd.

SENTHO HYGIËNISCHE AFBOUWPROJECTEN Linie 23, 5405 AR Uden Tel 085-4830920 info@sentho.nl

MAGAZIJNKEURINGEN

KVVM

Tel. 036 549 0468 info@kvvm.nl www.kvvm.nl Voor onafhankelijke niet merk gebonden geaccrediteerde magazijninspecties.

BMWT-KEUR

Vlietweg 17U 2266 KA Leidschendam Tel. 070 301 0103 info@bmwt.nl www.bmwt.nl

VA-keur

Einsteinbaan 1 3439 NJ Nieuwegein Tel. 030 605 3344 bartlema@va-keur.nl www.va-keur.nl

OPSLAG- EN TRANSPORTMIDDELEN

BMWT-TRAIN

Vlietweg 17U 2266 KA Leidschendam

Magazijn- en Archiefinrichting Korenmaat 7 9405 TL Assen Tel. 0592 371 177 info@multiprofiel.nl www.multiprofiel.nl

NEDCON MAGAZIJNINRICHTING BV

LOGISTIEK AUTOMATISERING

VA-keur STÖCKLIN BV

4872 LA Etten-Leur Tel. 030 711 3090 info.BE-NL@bito.com www.bito.com

Vlietweg 17U 2266 KA Leidschendam Tel. 070 301 0103 info@bmwt.nl www.bmwt.nl

VA-keur

Einsteinbaan 1, 3439 NJ Nieuwegein Tel. 030 605 3344 bartlema@va-keur.nl www.va-keur.nl

VOORZETAPPARATUUR VOOR VORKHEFTRUCKS DURWEN BENELUX B.V. Albert Einsteinweg 5 5151 DK Drunen Tel. 073 640 0051 info@durwenbenelux.com www.durwenbenelux.com

MTT MULTI TRANSPORT TECHNIEK B.V. Albert Einsteinweg 5 5151 DK Drunen Tel. 0499 375 454 info@mttbest.nl www.mttbest.nl

WAREHOUSING ALC WAREHOUSING B.V.

ALC warehousing b.v.

Ondernemingsweg 68 2404 HN Alphen aan den Rijn info@alc-warehousing.nl www.alc-warehousing.com

LOGISTIEK VASTGOED KIESZON

Graafsebaan 135, 5248NL Rosmalen Tel. 085 782 0050 info@kieszon.nl www.kieszon.nl

7Y UWRRN[ EJCKP WPKƂGF

VAN 0 TOT 18 METER HOOG

Met dank aan Broekman Logistics, Venlo

MOTRAC-OP-MAAT Experts in veiligheid Veilig en efficiënt werken tot op grote hoogte, van standaard goederen tot het verplaatsen van chemicaliën? Wij denken graag mee over oplossingen Op-Maat. Of het nu gaat om eenvoudige of complexe warehouse omgevingen. Veiligheid, energie, connectiviteit en flexibiliteit zijn daarbij onmisbare uitgangspunten waarover onze experts u graag adviseren.

Bij welke uitdagingen mogen wij u helpen? → Experts in logistieke totaaloplossingen: www.motrac.nl