TECHNIEK Preventie - Ionisatie - Wandcontactdoos
DC-schakelen is vooral vlamboogpreventie Nu gelijkstroom/spanning steeds meer in de belangstelling staat, rijzen er allerlei prangende vragen over het schakelen van gelijkstroom. Er ontstaat al bij relatief lage DC-spanning een indrukwekkende vlamboog. Hoe is deze te voorkomen? Tekst Richard Mooi
Het schakelen van gelijkstroom (DC) is een stuk
schikt voor hogere DC-spanning. Na één keer
duren in eerste instantie niet langer dan 1/50-
lastiger dan wisselstroom (AC). Bij AC gaat de
schakelen zitten de contacten vast. Hoe hoger
ste van een seconden, wanneer de sinus weer
spanning honderd keer per seconde door het
de spanning des te groter de afstand die de
door de nul gaat. Omdat bij de volgende sinus-
nulpunt. Bij het schakelen of verwijderen van de
vlamboog kan overbruggen.
periode wel opnieuw een vlamboog kan ont-
stekker uit een wandcontactdoos dooft de vlam-
Een mechanische schakelaar die geschikt is om
staan, is snel schakelen ook hier een must.
boog automatisch. Die vlamboog ontstaat door
gelijkstroom te schakelen is in vergelijking met
Maar zelfs de kortdurende vlamboog die ont-
ionisatie van de lucht waardoor een geleidend
een AC-schakelaar een stuk vernuft. De scha-
staat tot de eerstvolgende nuldoorgang kan al
kanaal ontstaat. Bij AC is die ionisatie verdwe-
kelaar werkt pijlsnel. Meestal bestaat een DC-
schade aanrichten. Door de sterke stroom ont-
nen als de sinus door het nulpunt gaat.
schakelaar uit een draaiknop die bij een
staat namelijk in die korte tijd een enorme hit-
bepaald punt ineens omklapt. Daarnaast moet
Snel schakelen is een must
Contacten vast
bij hoogvermogen de vlamboog worden
Bij DC is dat een ander verhaal. De lucht blijft
geblust. Dat kan in een bed van zand of olie, of
geïoniseerd, en blijft de stroom lopen bij het
door in vacuüm te schakelen. Bij heel grote
afschakelen of verwijderen van connector. Ioni-
spanningen en vermogens wordt de vlamboog
te. Vacuümschakelaars en oliearme schake-
satie van de lucht vindt plaats vanaf zo’n 50
met een magneetveld wegblazen.
laars zijn bij hoogspanningsnetten (AC) het meest gebruikt om vlambogen te blussen.
volt. Een alleen voor AC-geschikte schakelaar verbrandt vanaf deze DC-spanning. Ook DC-
Ook bij AC vlambogen
In Noord-Amerika bestaan nog kleine lokale
schakelaars die alleen geschikt zijn voor lage
Overigens bij hoge AC-spanning en stromen
netten op 110 Vdc waarbij gebruikers stekkers
spanning, bijvoorbeeld 12 of 24 volt, zijn onge-
ontstaan eveneens vlambogen, maar deze
in een wandcontactdoos kunnen steken. Om te voorkomen dat bij het verwijderen een vlamboog ontstaat, schakelt dit type wandcontactdoos ook de DC-spanning af. Dat gebeurt nog voordat de contactpunten van de stekker fysiek geen verbinding meer hebben.
Solar Ook de DC-schakelaar in de leidingen tussen zonnepanelen en de omvormer moet geschikt zijn voor het schakelen van gelijkstroom. Vanwege de vlamboogdovende constructie zijn DCschakelaars een stuk prijziger. Meestal is de DCswitch al in de omvormer ingebouwd. Als die Het schakelen van gelijkstroom (DC) is een stuk lastiger dan wisselstroom (AC).
34
Installatie Journaal Januari-Februari 2020
ontbreekt, is het verplicht om een DC-schake-
