Distrifood nummer 1/2 2021

Distrifood week 1/2 9 januari 2021

14 Interview: Superunie als partner in Brave New Food

Onafhankelijke nieuwsbron voor supermarkten 8

Hanzestraat 1, 7006 RH Doetinchem Tel. (088) 584 06 73 • E-mail distrifood@vakmedianet.nl Abonnementen (088) 584 08 88

12

Het volgende nummer verschijnt op 23 januari 2021. Volg tot die tijd vooral het nieuws en de achtergronden op:

Actiegeweld 2021

Virusdodende folie:

Albert Heijn: Focus op goedkoop gezond

Winkelkar ontsmetten bij Coop Koetsier verleden tijd

Aldi en Lidl houden groei markt niet bij ZALTBOMMEL - Aldi en Lidl leveren voor het tweede jaar op rij marktaandeel in. De markt exclusief de twee traditionele discounters groeit aanzienlijk harder dan de totale markt. door Peter Garstenveld en Joep Meijsen

V

olgens deze week gepubliceerde cijfers van onderzoeksbureau IRI steeg de totale markt met 9 procent naar ruim €44 miljard.

Wanneer de omzet van Aldi en Lidl buiten beschouwing wordt gelaten stijgt de marktgroei naar 9,7 procent.

Daaruit valt af te leiden dat de traditionele discounters marktaandeel hebben verloren. De twee formules zijn samen goed voor €6,9 miljard.

In 2019 hadden Aldi en Lidl gezamenlijk een marktaandeel van 16,2 procent, tegen 16,4 procent een jaar eerder. IRI geeft geen aparte cijfers over de ontwikkelingen bij Aldi en Lidl, waardoor het niet mogelijk is

om te zien welke formule het meeste aandeel verliest. Uit de cijfers van Nielsen bleek vorig jaar dat beide traditionele discounters marktaandeel hadden ingeleverd.

Geen verrassing De ontwikkeling komt niet als een totale verrassing. Onder invloed van corona hebben consumenten het aantal supermarktbezoeken beperkt, wat in het nadeel werkt van discounters. Ook hadden klanten een voorkeur voor dorpswinkels en grote supermarkten, wat eveneens in het nadeel van discounters werkt.

Het betreft cijfers van IRI tot en met week 52, wat betekent dat de definitieve cijfers over het 53 weken tel-

ADVERTENTIE

lende jaar 2020 iets kunnen afwijken.

De marktaandelen over 2020 worden later officieel gepubliceerd. Drie formules hebben afgelopen week echter al hun jaarcijfers en marktaandeel gepubliceerd. Jumbo kwam naar eigen zeggen uit op 21,5 procent, waarbij het aandeel schommelde tussen de 21,5 en 22 procent. In de absolute topweek piekte het marktaandeel van Jumbo op 22,3 procent.

Coop meldt een toename van 3,7 naar 3,9 procent, terwijl het aandeel van Plus groeide van 6,7 in 2019 naar 6,9 procent afgelopen jaar.

Moederbedrijf Ahold Delhaize van Albert Heijn komt op 17 februari met de jaarcijfers over 2020. Dan volgt ook het exacte marktaandeel. Afgelopen augustus meldde ceo Marit van Egmond echter al in Distrifood dat het marktaandeel was gegroeid. AH profiteert daarbij onder meer van de uitrol van Echt Vers en Prijsfavorieten. Ook de snelle toename van de online verkopen werken in het voordeel van Albert Heijn.

Ontgoocheld in lege Zeeuwse Spar

www.distrifood.nl

Van Veen: ‘Jumbo na corona recessieproof’ door Peter Garstenveld VEGHEL - Als consumenten postcorona prijsgevoeliger worden, zal een supermarkt met de laagsteprijsgarantie ‘zeker in business blijven.’

Actiedruk van concurrenten doet het marktaandeel wel schommelen.

Dat stelt Jumbo-cfo Ton van Veen in een toelichting op de jaarcijfers. ‘In weken met veel actiedruk van concurrenten ligt het marktaandeel lager’. Toch verwacht hij post-corona niet meteen minder groei: ‘Ik vind dat moeilijk te voorspellen. Als consumenten minder geld te besteden hebben, dan bezuinigen ze eerst op horeca. We zijn als sector relatief gezien conjunctuurongevoelig en een supermarkt met de laagsteprijs-

Zoetwaren

Klant Koning

Z

odra er plek is bij de scan & go bliept de klant een pak drinkyoghurt.

Hij pakt de twee chocoladecroissantjes en bekijkt de verpakking aan alle kanten. Geen barcode. Een medewerker ziet het gebeuren en nog voordat hij op het scherm kan zoeken, roept ze van een afstandje: ‘Dan moet u even bij zoetwaren kijken. Bij zoetwaren.’ De man drukt op de knop en begint te scrollen. ‘Nee, naar boven, iets naar boven!’ De klant geeft haar even bedenktijd. Pas als ze ‘Of misschien staat het bij brood…’ zegt, gaat hij naar de juiste categorie en klikt hij de chocoladecroissants aan. Hij bedankt haar vriendelijk en verlaat de winkel.

‘Gemiddelde super wint €91.000 aan marge’ door Herman te Pas HILVERSUM - Supermarkten hebben in 2020 gemiddeld 8 procent meer omzet gedraaid. Dat leverde ze gemiddeld een nettomarge op van 0,7 procent.

Medebedrijfsleider Joan Theijssen staat gedesillusioneerd in een plots leeg te halen Spar in Burgh-Haamstede. Onbegrip en woede voeren de boventoon bij het Zeeuwse Spar-team, dat begin januari onverwachts de winkel moet leegmaken van pandeigenaar Roberto van Veldhuizen. De AH-ondernemer liet dit twee dagen voor kerst weten. Spar ging er vanwege een mondelinge belofte vanuit dat de buurtsuper zeker nog een jaar open mocht blijven. Bedrijfsleider Marjolijn Theijssen: ‘Hoe dit is gegaan, is onder de gordel.’ Pagina 10: Spar Burgh-Haamstede Foto: Fotobureau Roel Dijkstra

garantie zal zeker in business blijven.’

Volgens Van Veen blijft ‘prijs’ belangrijk in 2021, maar zullen discounters niet meteen de overhand krijgen: ‘Prijs is niet de enige factor die de doorslag geeft. Het gaat ook om wat je te bieden hebt voor die prijs en dan kom je op assortiment, service, een prettige winkelervaring.’

In het jubileumjaar 2021 heeft Jumbo de ambitie om €10 miljard omzet te halen, een omzetgroei van €300 miljoen. Dat vindt de cfo niet vanzelfsprekend: ‘Ik ben er nog niet zo van overtuigd dat wij die €10 miljard zomaar gaan halen. Het corona-effect zal wegebben en de horeca weer openen. Dan zal de autonome groei dalen, misschien rond de nul, misschien er iets onder.’

Pagina 6: Interview

Dat is de conclusie van een rekensom van Erik Hemmes die de retailexpert doet in een terugblik op het turbulente jaar. ‘Niet iedere winkel heeft geprofiteerd, denk aan de grenswinkels en Spar-winkels op universiteiten, maar gemiddeld genomen hebben de supermarkten 8 procent meer omzet gedraaid. Sommige winkels tikten zelfs de 15 procent aan. Ga ik echter uit van een omzet van 8 procent voor een gemiddelde supermarkt die €250.000 in de week draait, houd je een brutomarge over van 2 procent. Normaal gesproken

blijft er door allerlei kosten dan nog 0,3 procent netto over, alleen zit de omzet nu ver boven de geplande omzet. Dat is extra winstgevend, want de basiskosten zijn al gedekt.

Netto kom je nu ongeveer uit, en dat is een raming, op 0,7 procent. Oftewel €91.000 voor die gemiddelde supermarkt’, zegt Hemmes.

De omzet zal volgens Hemmes door corona voorlopig blijven pieken. ‘Of het minder wordt in 2021?

Dat denk ik niet. De echte groei is vorig jaar pas in maart begonnen. Dit jaar is die groei er al vanaf dag één.

Die eerste maanden krijg je er nu bij.

Vervolgens is de vraag: Wie gaat er met vakantie? Grote kans dat vrijwel iedereen in Nederland blijft en ook dat scheelt. Alleen wat gebeurt er in 2022? Ik vermoed dat supermarkten dan tikken gaan krijgen.’

Pagina 3: Toekomstbeeld experts

week 1/2 - 9 januari 2021

2 | Nieuws column

JUMBO-ONDERNEMER ZET VOL IN OP ULTRAVERSE MAALTIJDEN

Peter Garstenveld

G

igaGratisGoedkoper Weken. Het staat er toch echt en in kapitalen in de Lidl nieuwsbrief. De laatste keer dat ik jeuk kreeg van een taaluitspatting dateert van april 2013, het koningslied: ‘de dag die je wist dat zou komen’. Maar dat lied was dan ook geschreven door Ali B, rapper Bollebof, Daphne Deckers, Fouradi, Lange Frans, Guus Meeuwis, Kraantje Pappie, Gers Pardoel en Jack Poels.

Ik heb de foldermaker van Lidl oprecht hoger staan. Ja, ik weet het: we leven in een tijdperk waarin schreeuwers denken dat alles wat ze schreeuwen waar is omdat ze het schreeuwen, maar het werkt toch anders. Overigens, lees op pagina 9 in dit nummer over Voordelers, Coopjesjagen, de Mega Voordeel Week, Marktknallers, Prijsbrekers en PrijsPower. Lidl is niet de enige schreeuwer. Die eerste maand van het jaar is een grijsgedraaide plaat geworden.

Neemt niet weg dat 2021 een interessant jaar wordt als het om aanbiedingen gaat. Iedereen moet namelijk afkicken van de omzetgroei in 2020. De vaccinatiespuit gaat er bij klanten in, corona zal dan na verwachting wegebben en met een beetje geluk vieren meer dan 100.000 man straks weer Lowlands of de Zwarte Cross. Die kopen hun kratje

Nu Lidl ook A-merken is gaan verkopen, hebben we nog een keten besmet met het virus van promotionele armoede bier dan niet meer in de supermarkt. Het managen van een dergelijke omzetdaling wordt het thema van dit jaar. Het betekent dus vooral ook goed kijken naar de kosten en het betekent ook niet blindstaren op de online-omzetgroei, omdat die webeuro’s sec geen extra winst brengen.

Ik vraag me dan ook af of dat geschreeuw van deze maand voortzet dit jaar. Het is wel effectief om bijvoorbeeld Jumbo af te remmen. Dat kan, veel actie doet een vastlaagformule pijn. De concurrentie weet dat. En als zelfs Aldi en Lidl voor het eerst met A-merken en A-merkpromoties van start gaan, dan kan Veghel zich de borst natmaken. Ik ben het dan ook absoluut eens met Ton van Veen dat het intikken van â‚Ź300 miljoen extra omzet naar â‚Ź10 miljard in jubileumjaar 2021 niet vanzelfsprekend is. Maar ja, Jumbo als bedrijf kan nog altijd groeien door het openen van nieuwe winkels, via Hema, in BelgiĂŤ.

En Lidl? Ik heb veel respect. Lidl heeft altijd consistent en met buitengewoon veel gevoel voor de markt weten te groeien. Ook bezit Lidl een goed gevoel voor de tijdgeest, met de introductie van began, duurzame vestigingspunten, het Kipster-ei, verse sappen en een meubel vers & ambachtelijk. Maar als ik vorige maand in mijn kantoortje in Huizen zat – of te zoomen vanuit de huiskamer – en iemand kwam trots wapperend in beeld met de vondst GigaGratisGoedkoper Weken, dan was het me echt zwaar te moede geworden. Het hoofd was weggezakt tussen de schouders. Nog een keten besmet met het virus van promotionele armoe.

ADVERTENTIE

EFMI BUSINESS SCHOOL

Beej Benders breidt uit met nieuwe keuken door Herman te Pas VENLO - Jumbo-ondernemer Geert Benders gaat zijn markt- en horecaconcept Beej Benders in hartje Venlo uitbreiden.

Zo komt er een nieuwe keuken waar maaltijden worden bereid die niet alleen in de winkel komen te liggen, maar die ook voor andere partijen zijn bedoeld. Geert Benders: ‘In Beej Benders maken we al sinds lange tijd verse maaltijden, pizza’s en salades voor onze supermarkten. Al in een vroeg stadium merkten we dat er veel vraag is naar ultraverse producten vanuit dark kitchens. Zodoende hebben we stappen gezet om deze keuken te ontwikkelen.’ De keuken komt in een pand dat naast het concept staat. ‘We trekken dit pand dat aan de zijkant van Beej Benders zit bij het geheel. Hier komt onder meer de nieuwe keuken te staan op een oppervlakte van 300 vierkante meter. De maaltijden die daar worden bereid zijn voor zowel

intern als extern. Met dat laatste bedoel ik dat we ook maaltijden online aan consumenten en bedrijven gaan aanbieden.’ Overname Het nieuwe initiatief ligt in lijn met een eerdere overname van de Jumbo-ondernemer. ‘We kunnen dit nu oppakken door gebruik te maken van de kennis en ervaring van Auw Stoof.

Dat is een Limburgs bedrijf dat we in een eerder stadium hebben overgenomen en dat voor afnemers in het hele land lokale Limburgse produc-

AH test digitale betaalpas door Herman te Pas ZAANDAM - Albert Heijn test begin dit jaar een betaalmethode waarbij een digitale betaalpas wordt gebruikt.

De marktleider werkt tijdens de pilot samen met de bankiers van ING. In augustus werd bekend dat Ahold Delhaize en ING werkten aan een betaalmethode met een digitale betaalpas. Albert Heijn bevestigt aan Distrifood dat de pilot binnenkort

Kort Vomar viert 100.000e klantenkaarthouder

Geert Benders (rechts) in zijn Beej Benders.

Foto: Distrifood

ten maakte en bezorgde.’ In verband met de werkzaamheden is Beej Benders gesloten van maandag 18 januari tot en met donderdag 11 februari. 12 februari is de heropening van de winkel. De verbouwing heeft tevens gevolgen voor de routing binnen het concept van de Limburgse ondernemer. ‘Vanuit het nieuwe gedeelte komt er ook een doorgang naar een nieuwe parkeergarage. Hier zijn, verdeeld over drie etages, 200 parkeerplaatsen te vinden. Na de verbouwing hebben we een extra ingang en is de routing in de winkel veranderd en worden afdelingen anders ingedeeld’, aldus Benders.

Geert Benders opende in 2016 op ruim 2000 vierkante meter zijn Beej Benders aan het Monseigneur Nolensplein in Venlo. Het versconcept van de Jumbo-ondernemer is een mengvorm van traditionele voedingswinkel en horeca. Vanwege het rondwarende coronavirus zijn het restaurant en het zogeheten Aetplein momenteel gesloten, de foodwinkel is wel open.

ALKMAAR - Vomar verwelkomt deze week naar eigen zeggen de 100.000e gebruiker van het klantenprogramma Klant-is-koning. Dat meldt de supermarktketen op de speciale webpagina over het klantenprogramma, Vomar.nl/kik. Om de mijlpaal te vieren kunnen alle kaarthouders van 6 januari tot en met 9 januari bij Vomar terecht voor een appeltaart voor â‚Ź0,99. Andere klanten betalen hier â‚Ź3,99 voor. Het is nog mogelijk om in de tussentijd snel een Klant-is-koning-kaart te activeren, aldus de formule. Deelnemers aan het klantenprogramma kunnen bij elke besteding van â‚Ź0,10 aan boodschappen een spaarpunt voor â‚Ź0,01 kopen. Die kunnen elk moment verzilverd worden met 6 procent rente over het saldo.

Ahold Delhaize koopt weer eigen aandelen in ZAANDAM - Ahold Delhaize koopt dit jaar weer voor â‚Ź1 miljard eigen aandelen in. Met de inkoop van

gaat beginnen. ‘De test start in het eerste kwartaal van dit jaar. Daar kunnen 1000 klanten aan meedoen die boodschappen op AH.nl bestellen’, zegt woordvoerder Anoesjka Aspeslagh. De betaalpas is gericht op consumenten die vaak bij dezelfde (web)winkel kopen en geen zin hebben om bij het afrekenen persoonlijke gegevens achter te laten. Het moet een alternatief vormen voor digitale betaalmethoden als iDeal, Apple Pay en Paypal. Voor de betaalpas wordt gebruikgemaakt van zogenoemde

tokens, een uniek digitaal kenmerk dat per winkel wordt toegepast. Het grote voordeel daarvan zou zijn dat klanten veel anoniemer blijven ten opzichte van de ontvangende partij.

Deze krijgt van ING alleen een uniek klantnummer en geen info, zoals de bankrekening.

Aspeslagh: ‘De digitale betaalpas biedt kansen het betaalgemak voor klanten verder te vergroten. We doen de test om te leren van de techniek en te kijken hoe klanten de nieuwe manier van betalen ervaren.’

eigen aandelen wil het moederbedrijf van Albert Heijn en webwinkel Bol. com overtollig kapitaal laten terugvloeien naar de aandeelhouders. Het inkopen van eigen aandelen is niet nieuw voor Ahold Delhaize. Ook in voorgaande jaren is dit een tactiek geweest van het concern om de aandeelhouderswaarde en het dividend te doen toenemen. Door het aantal uitstaande aandelen te verkleinen hoeft het dividend over minder stukken te worden verdeeld. In 2020 en 2019 is voor een miljard aandelen ingekocht en in 2018 was dat â‚Ź2 miljard.

lijks keuze uit 30 recepten of 80 verschillende ingrediĂŤnten. Elke Mealhero-verpakking is voorzien van een etiket dat door de slimme stoomoven wordt herkend. Hierdoor weet de stoomoven, die is gekoppeld aan het internet, precies hoe elk ingredient bereid moeten worden.

Belgisch Mealhero start met boxen in Nederland AMSTERDAM - De Belgische leverancier van maaltijdboxen Mealhero breidt zijn activiteiten uit naar ons land. Nederlanders kunnen vanaf donderdag bestellen bij het bedrijf.

Het bedrijf begon 2 jaar geleden en bezorgt naar eigen zeggen al tienduizenden maaltijden in BelgiĂŤ. Nederland is het tweede land waar de onderneming actief wordt. Mealhero zegt zich in aanlevering en bereiding te onderscheiden van de partijen die al in Nederland actief zijn. ‘Mealhero bestaat uit een aan huis geleverde maaltijdbox, een slimme stoomoven en een app.’ Het bedrijf biedt weke-

CBL: Klant houdt zich aan mondkapjesplicht LEIDSCHENDAM - Nederlandse consumenten zijn volgens het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel inmiddels gewend aan het dragen van een mondkapje in de supermarkt.

Woordvoerder Lisa Martis van CBL zegt dat het over het algemeen goed gaat met de plicht. ‘Vanuit onze achterban krijgen we vooral signalen dat het goed gaat. Natuurlijk zijn er ook incidenten, maar die zijn tot nu toe beperkt gebleven.’ Incidenten zijn uitzonderingen. ‘Gelukkig wel.

Vooraf hadden we de angst dat supermarktmedewerkers als handhavers moesten optreden, maar in de praktijk valt het reuze mee.’ Ook het verbod om na 20.00 uur alcohol te verkopen verloopt zonder al te grote problemen. ‘Vanwege de spreiding hadden we deze maatregel liever niet gezien, maar ook hier hebben we vanuit de supermarkten weinig negatieve verhalen gehoord.’

week 1/2 - 9 januari 2021

Nieuws | 3 Retailexperts blikken vooruit: ‘Superunie richt zich nog te veel op de inkoop’

Paul Moers kritisch op keuzes Jumbo VEGHEL - Jumbo vertilt zich aan allerlei complexe projecten, terwijl het bedrijf zich meer moet focussen op kernactiviteiten. Dat stelt retaildeskundige Paul Moers.

horeca gaan herontdekken.’ De jubelstemming over de exploderende onlineverkopen van boodschappen, vindt de retailexpert misplaatst.

‘Online is nog steeds zwaar verlieslatend en per saldo gaat dit ten koste van de nettowinst. Pas bij een minimale besteding van €125 draai je als supermarkt break-even.’

Retailexpert Erik Hemmes verwacht dat de supermarktomzet voorlopig nog wel even blijft pieken. ‘Of het minder wordt in 2021? Nee, dat denk ik niet. De echte groei is vorig jaar pas in maart begonnen. Dit jaar is die groei er al vanaf dag één, want het beeld is niet veranderd. Die eerste maanden krijg je er als winkelier nu bij. Vervolgens is de vraag: Wie gaat er met vakantie? Grote kans dat vrijwel iedereen in Nederland blijft en ook dat scheelt weer. Alleen wat gebeurt er in het jaar daarna? Ik vermoed dat supermarkten in 2022 tikken gaan krijgen. Daar moet je als winkelier nu al rekening mee houden. Hoe? Zorg voor een laag kostenpatroon en maak je winkel up-to-date voor de tijd die komen gaat.’

door Maurice de Jong en Herman te Pas

M

oers doet de uitspraak in een vooruitblik op het nieuwe jaar. ‘De uniekheid van La Place is verdwenen en de Jumbo-formule is al ingewikkeld genoeg’, zegt de retailexpert. Ook de deal tussen de familie Van Eerd en Hema roept bij hem vragen op. Hij weet niet of Jumbo de al zo lang kwakkelende warenhuisketen weer aan de praat krijgt. ‘Hema is vooral in handen van Parcom en die heeft geen retailervaring. Dat moet Jumbo brengen. Echter, non-food is iets heel anders dan food.’ Focus is volgens hem nodig. ‘Focus, focus, focus’, herhaalt hij. Dat Jumbo zich steeds meer begeeft op het pad van spaaracties en aanbiedingen, vindt Moers ook maar niks. ‘Op die manier breng je meer complexiteit en meer kosten in je organisatie. Ik snap dat niet. Jumbo moet zich toeleggen op de kern: elke dag de laagste prijzen.’

Moers is ook kritisch op Edeka, dat in zee ging met Picnic. ‘Edeka denkt

Paul Moers.

Paul Moers twijfelt of de familie Van Eerd Hema weer aan de praat krijgt.

een partij aan de haak te hebben geslagen waarvan ze iets kunnen leren op het gebied van online. Maar het gaat nou juist om winst maken met online.’ Buitenlandse partijen hebben volgens hem op de volle Nederlandse markt niets te zoeken.

‘Behalve als ze echt disruptive zijn.’

Moers stelt dat het voor de bestaande formules al moeilijk genoeg is om zich

Erik Hemmes.

Foto: Distrifood

staande te houden. ‘We zullen naar minder formules toe moeten. Deen en Vomar? Kijk naar alle investeringen in technologie die nodig zijn bijvoorbeeld in zelfscan, dat is gewoon niet vol te houden. Die versplintering, daar komt een eind aan.’ Albert Heijn, Jumbo, Plus, Aldi en Lidl zullen uiteindelijk de supers zijn die overblijven, verwacht de retaildeskundige.

‘En wat specialistische supermarkten.’

Moers ergert zich aan het grote aantal aanbiedingen in het begin van het jaar. ‘Het draait altijd slechts om één p, die van prijs. Het zou voor 80 procent moeten gaan om het vertellen van het eigen verhaal en voor 20 procent om prijs. Alles wordt kapot gerekend en dat gaat ten koste de productinnovatie. Ook speelt mee dat supermarkten fabrikanten uitknijpen waardoor er nauwelijks echt

Alles wordt kapot gerekend en dat gaat ten koste van de innovatie innovatieve producten op de markt komen. Waar blijven de baanbrekende innovaties zoals eerder de panklare groentes en de verse kant-en-klaarmaaltijden?’

Jubelstemming De retailexpert verwacht dat na het topjaar 2020 de omzetgroei halveert naar 4 tot 5 procent. ‘Zodra restaurants en cafés de deuren weer openen, zullen Nederlanders massaal de

Technologie Hemmes ziet een overname op korte termijn niet gebeuren. ‘Het punt is dat iedereen momenteel comfortabel in het zadel zit omdat het geld binnenstroomt. Alleen, wat gebeurt er op de lange termijn? Je moet mee met de vernieuwingen in de branche en als ik dan Superunie zie, die richt zich nog steeds te veel op inkoop.

Superunie zou zich ook meer moeten gaan richten op de technologische ontwikkelingen in de branche. Uiteindelijk gaat dat die formules dwars zitten, omdat klanten een bepaald verwachtingspatroon hebben van een supermarkt. Zeker voor formules met maar 60 tot 80 winkels wordt het dan lastig. Er zijn klanten die al niet anders willen dan zelfscan en er zelfs voor naar een andere supermarkt gaan. En dan te bedenken dat dit de voorbode is van Amazon Go.’

Plus’ers haken af na coronajaar Groeispurt online-agf door Diane Essenburg OLST - Plus-ondernemer Ron Vermaning geeft de sleutels van zijn winkel over aan multi-ondernemer Dick van den Hoven. Hij is niet de enige Plus’er die nu kiest voor overdracht. ‘De puzzelstukjes vallen op hun plek.’

Na 35 jaar zelfstandig ondernemen neemt Ron Vermaning eind februari afscheid van zijn Plus. Hij gaat met vervroegd pensioen. De keuze is gedreven door het coronajaar, bevestigt hij tegenover Distrifood. ‘Het was een heel lastig jaar. Ineens telt Nederland 17 miljoen corona-experts die zeggen wat we moeten doen, maar zich zelf niet aan de regels houden.’

De Plus-man vindt het niks aan dat hij voor politieagent moet spelen en is de akkefietjes in de winkel zat. ‘In 2019 had ik er nog bewust voor gekozen om door te gaan, maar afgelopen zomer heb ik de knoop doorgehakt om nu toch te stoppen.’

Rond de jaarwisseling na het chaotische coronajaar is hij niet de enige Plus-ondernemer die de zaak overhevelt. In Putten stoppen de broers Marco en Dennis Dee na ruim 18 jaar met de exploitatie van hun Plus. En in Winschoten neemt voor-

malig bedrijfsleider Sander Giethoorn een van de twee supermarkten over van Chris en Maria Veenstra, die de zaak 22 jaar runden.

Vermaning gaat niet in op individuele zaken, maar heeft inderdaad ook van meerdere ondernemers gehoord dat ze winkels overdragen.

‘En er gaan er nog meer volgen’, zegt hij. Iedereen maakt hiervoor volgens hem zijn eigen afweging, dus hij kan niet zeggen dat er iets structureels

aan de hand is. ‘Het lijkt alsof de puzzelstukjes op hun plaats vallen nu.

We hebben de schaapjes op het droge en kunnen de supermarkt op het hoogtepunt verkopen. Bovendien zitten we allemaal ongeveer in dezelfde leeftijdscategorie. We komen van dezelfde lichting Plusondernemers. Vanuit de interne opleiding staat er een goede nieuwe lichting klaar.’ De Plus in Olst wordt de 4e winkel voor Van den Hoven.

Plus’er Ron Vermaning, hier op archiefbeeld, draagt het stokje over.

Foto: Fotobureau Hissink

ZOETERMEER - De onlineverkoop van groente en fruit is afgelopen jaar met 60 procent gestegen. Inmiddels wordt 6 procent van de agf-omzet via het web geboekt.

Brancheorganisatie GroenteFruithuis spreekt van een ‘run op online’. Lang werd gedacht dat consumenten huiverig waren voor het online kopen van vers. Corona zorgde echter voor een doorbraak. ‘De eerste run op online bestellen was in maart 2020.

In de zomer daalde de interesse licht, maar na het afkondigen van verscherpte coronamaatregelen steeg de onlineverkoop weer flink’, zo meldt de brancheorganisatie.

Daarmee beent het aandeel van agf het totale marktaandeel van online grotendeels bij. Het aantal huishoudens dat online groenten en fruit kocht, nam met 30 procent toe.

GroenteFruithuis baseert zich op cijfers van onderzoeksbureau GfK. In totaal hebben huishoudens in 2020 9 procent meer groente en fruit gekocht in winkels. De totale consumptie van agf nam echter met maar 4 procent toe. Het verschil tussen de twee cijfers kan worden verklaard door de sluiting van de horeca en het thuiswerken, waardoor

buitenshuis minder werd geconsumeerd.

Met name producten die bij de consument te boek staan als vitaminebommen, zoals paprika en sinaasappels, doen het volgens de organisatie goed. Klanten moesten in 2020 vooral voor fruit wel de portemonnee trekken. Voor een kilo vers fruit betaalde de consument gemiddeld zo’n 10 procent meer dan in 2019. De prijsstijging van groenten was met 2 procent beperkt.

De omzet van onbewerkte groente groeide harder dan die van voorgesneden producten. Daarnaast kunnen verspakketten en maaltijdboxen rekenen op meer belangstelling. De verkoop van verspakketten, met alle ingrediënten voor soep of een maaltijd, groeide met 30 procent. Vier op de tien huishoudens koopt inmiddels soms of regelmatig een verspakket.

Het aantal verkochte maaltijdboxen nam met 21 procent toe.

De groei van de onlineconsumptie gaat volgens GroenteFruithuis nog altijd niet hard genoeg. ‘Het advies van 250 gram groenten en 200 gram fruit per dag halen we nog lang niet.

Zelfs met een groeipercentage van 4 procent moet deze stijgende lijn nog jaren doorzetten.’

week 1/2 - 9 januari 2021

4 | Nieuws Over de grens Websites Britse supers plat door lockdown GROOT-BRITTANNIË - De websites van alle grote Britse supermarktketens kampen met problemen door enorme drukte. Sinds het moment dat in het Verenigd Koninkrijk een nieuwe lockdown werd afgekondigd liep het storm bij de websupermarkten. Volgens het Britse vakblad The Grocer vond de topdrukte plaats in de uren nadat premier Boris Johnson in een toespraak had aangekondigd dat het land voorlopig weer op slot ging. Klanten van alle websupermarkten gaven aan problemen te ondervinden bij het doen van bestellingen. De supermarktketens zelf riepen op tot kalmte onder klanten en benadrukten dat er geen tekorten dreigen.

Duitse detaillisten tegen digi-belasting DUITSLAND - Het Handelsverband Deutschland (HDE), een met Detailhandel Nederland vergelijkbare organisatie, verzet zich tegen de invoering van een eerder geopperde digitale belasting.

De organisatie vreest dat die ook kleine detailhandelaren met winkels zal gaan treffen nu die ook steeds meer online actief zijn.

Het HDE wil wel dat zeker wordt gesteld dat grote onlinespelers uit het Verre Oosten de correcte belastingen betalen. Er wordt voor de invoering van een extra belasting voor online verkopers gepleit omdat detaillisten met winkels steeds meer omzet zien verdwijnen. Zo pleit de Duitse vereniging van gemeenten voor een fonds voor binnenstadsontwikkeling dat uit die belasting zou moeten worden gefinancierd.

Britse super Morrisons helpt bij vaccineren GROOT-BRITTANNIË - Morrisons stelt parkeerplaatsen bij zijn winkels beschikbaar om er tijdelijke vaccinatiegebouwen neer te zetten. Vanaf 11 januari zijn bij parkeergelegenheden van drie winkels de vaccinatie-eenheden operationeel. De vierde supermarktketen van het Verenigd Koninkrijk helpt de overheid zo met de uitrol van haar vaccinatieprogramma, zegt Morrisons-topman David Potts tegen persbureau Reuters. ‘We hebben bij nog eens 47 winkels parkeerplaatsen aangeboden om er mobiele vaccinatie-units neer te zetten.’

Lidl rekent verhoging btw niet door DUITSLAND - Lidl Duitsland rekent de in Duitsland weer naar het oude niveau verhoogde btw vooralsnog niet door. De Duitse overheid verlaagde per 1 juli dit jaar de btw, het hoge tarief ging van 19 naar 16 procent, het lage, op onder meer levensmiddelen, van 7 naar 5 procent. Het doel was om gedurende een halfjaar de door corona getroffen economie een impuls te geven. De discounter wijst op al voor de ingangsdatum de verlaagde tarieven te hanteren. Andere Duitse supermarkten voeren de prijsverhogingen, zoals het er nu uitziet, wel stapsgewijs door in het assortiment.

Exclusief tabak een daling van bijna 6 procent in coronajaar

Pompshop levert omzet in ZALTBOMMEL - De foodomzet van benzinepompen daalt met 5,7 procent. De cijfers zijn exclusief tabaksomzet. Inclusief tabak stijgt de omzet 6,9 procent. door Peter Garstenveld

D

at blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau IRI over het lopende jaar tot en met week 48. Daarmee leveren de benzinewinkels €24 miljoen in tot een niveau van €396 miljoen. Met name Spar is actief in dit kanaal. Overigens is tabak de kurk waar de winkels op drijven. De omzet in de benzinewinkels inclusief tabak ligt namelijk op bijna €1,8 miljard.

Lockdown De cijfers gaan tot eind november, dus kort voor de opnieuw ingezette lockdown in Nederland. In november krabbelden de pompstationwinkels nog op. Waar de omzetdaling in oktober op -8,4 procent stond (excl. rookwaren) was die achterstand in november teruggelopen naar -3,6 procent. De grootste daling lag in periode 4 tijdens de eerste lockdown, toen verdampte ruim 21 procent van de omzet ten opzichte van dezelfde periode 2019.

Binnen de pompstations zijn het vooral de zoetwaren die omzet inleveren. Kauwgum (-20%), drop/snoep (-14,8%) en chocolade (-14,9%) zijn echte bleeders.

Dranken daarentegen groeit licht

Energiedranken is winnaar in de pomshop in coronajaar 2020.

in omzet in het coronajaar met 1,3 procent naar €215 miljoen. Het is daarmee ook beduidend groter dan snacks- en zoetwaren (€97 miljoen).

Binnen dranken zijn het de energiedrankjes die met een groei van 6,9 procent de kar trekken. Met €106 miljoen omzet is het verreweg het grootste segment. Ook softdrinks tonen nog een klein plusje van 1,5 procent naar €57 miljoen. Tot de winnaars in het benzinekanaal behoren verder ijs en ijsdesserts met 3 procent groei naar €20 miljoen. Hier speelt de goede zomer zeker een rol.

Mobiliteit Het coronajaar heeft geleid tot grote verschuivingen in mobiliteit. Zo verminderden het aantal reisbewegingen en dus ook de files, zo blijkt uit mobiliteitscijfers. Maar ook het open baar vervoer zag de aantallen dalen.

Het gebruik van het openbaar vervoer is het afgelopen jaar door de coronacrisis bijna gehalveerd, blijkt uit OVPro-cijfers over inchecken. Er is vorig jaar ongeveer 660 miljoen keer ingecheckt met de ov-chipkaart, tegen bijna 1,3 miljard keer in 2019.

Ruim 40 procent van de check-ins

Foto: Peter Roek

vond plaats in de eerste 11 weken van 2020, toen er nog geen coronamaatregelen waren. Dit raakt met name de stationswinkels, zoals AH To Go. Het OV werd ook veel minder gebruikt. Dit zou op lange termijn zelfs een negatieve trend kunnen zijn. Want ongeveer een kwart van alle reizigers blijkt van het OV te zijn overgestapt op de auto en nog eens 10 procent op de fiets. En de vraag blijft of deze reizigers straks wel terugkeren naar het OV, aangezien mensen inmiddels hebben geïnvesteerd in een nieuw voertuig.

Opening in Schijndel uitgesteld Van Den Bosch naar hoofdstad

Poolse winkel Tilburg Emté-strijd verplaatst getroffen door explosie zich naar Amsterdam TILBURG - De Poolse supermarkt aan het Paletplein in Tilburg is in de nacht van zondag op maandag getroffen door een explosie.

door Diane Essenburg en Joep Meijsen De winkel is van dezelfde ondernemer als de Poolse supers in Aalsmeer en Beverwijk waar in december aanslagen op werden gepleegd. De supermarkt, die in oktober werd geopend, is van binnen helemaal verwoest door de brand. In een maand

Schade bij de Poolse winkel in Tilburg.

tijd zijn er nu vijf explosies geweest bij supermarkten die Poolse producten verkopen.

Het incident in Tilburg heeft tot gevolg dat de opening van een Poolse winkel in Schijndel voorlopig is uitgesteld. Dat heeft burgemeester Kees van Rooij van de gemeente Meierijstad, waar het Brabantse dorp onder valt, bepaald. De supermarkt is volgens de gemeente van dezelfde familie als een aantal andere Poolse winkels waar eerder explosieven afgingen.

Foto: Fotopersbureau Bert Jansen

VEGHEL - De bodemprocedure die het consortium van Jumbo en Coop heeft aangespannen in de zaak rond de overname van Emté gaat plaatsvinden in Amsterdam.

door Joep Meijsen en Herman te Pas Dat bevestigt Jumbo tegen Distrifood. ‘De bodemprocedure tussen het consortium Jumbo & Coop en Sligro Food Group is aanhangig bij de rechtbank Amsterdam. Zolang de zaak onder de rechter is, doen wij daarover geen verdere mededelingen’, meldt Jumbo-woordvoerder Claire Trügg. Inzet van de zaak is de overnamesom die Coop en Jumbo betaalden voor supermarktketen Emté. De twee maakten €410 miljoen aan Sligro Food Group over, maar merkten naar eigen zeggen vrijwel direct na de overname dat de brutomarge niet overeenkwam met de cijfers zoals die tijdens het boekenonderzoek waren gebleken. Dit leidde vrijwel direct tot beschuldigingen vanuit het consortium dat de overname deed, dat de cijfers door Sligro waren opgepoetst om zo een hogere prijs te ontvangen voor de super-

marktdochter. Zij eisen daarvoor een schadevergoeding van zo’n €83 miljoen.

Vorig jaar zomer was er in de aanloop naar de bodemprocedure een voorlopig getuigenverhoor in de rechtbank van Den Bosch. Destijds was de verwachting dat de bodemprocedure nog in 2020 van start zou gaan. Door de invloed van het coronavirus laat dat echter op zich wachten. ‘Er is inderdaad nog geen datum voor het begin van de zaak. De rechtbank meldt ons dat dit te maken heeft met de volle agenda door achterstanden vanwege corona. Wij hebben ook geen indicatie dat er op korte termijn wel een concrete datum volgt’, zegt Sligro-woordvoerder Wilco Jansen.

Sligro heeft altijd met stelligheid ontkend dat er iets aan de hand was met de cijfers van Emté. Tijdens de eerste dag van het getuigenverhoor in de rechtbank in Den Bosch werd dit door financieel topman Rob van der Sluijs van Sligro nog een keer benadrukt. Alle cijfers zijn volgens hem door accountants goedgekeurd en zouden niet afwijken van de historische lijn.

week 1/2 - 9 januari 2021

5

GfK Supermarkt Trenddashboard Totaal supermarktassortiment

P11 2020

P12 2020

MAT P12 2019

MAT P12 2020

Zondagsomzet %

6,8

6,5

7,0

6,8

Index t.o.v. zelfde periode vorig jaar

91

89

119

97

Opinie & analyse Ingezonden reacties tellen maximaal 300 woorden.

Adres en telefoonnummer vermelden.

Distrifood@vakmedianet.nl

Mondkapjesweigeraars vieren frustraties bot in supermarkt Ook na het rare coronajaar wordt mensen opgeroepen een maand lang alcohol te laten staan. Wat vindt twitterend Nederland van Dry January?

Supermarktmedewerkers betalen de rekening van de voortdurende pandemie. Steeds meer bedrijven en winkels sluiten gedwongen de deuren. De super blijft als één van de weinige plekken over om de coronafrustraties bot te vieren.

‘Dry January is tot nader order uitgesteld tot februari. Einde dienstmededeling.’

door Maurice de Jong

D

UITBESTEDEN EXPLOITATIE AAN VERMAAT

@CasparDullaart heeft er op 1 januari in elk geval nog geen zin in.

at Dirk-medewerkers van een filiaal in Amsterdam een klant mishandelden vanwege een opmerking over een mondkapje van een kassamedewerker deed veel stof opwaaien aan het einde van het jaar. En wat te denken van de mondkapjesweigeraar bij Aldi in Groningen, die een jonge medewerker bedreigde en dat op video liet vastleggen? Dan was er nog de Vomar-klant die geen mondkapje op wilde en door een beveiliger de winkel werd uitgezet.

Al deze incidenten speelden in december en zijn gelukkig geen dagelijkse kost maar uitzonderingen, zeggen de supermarkten in koor. De meeste mensen houden zich netjes aan de coronaregels, stellen ze. Maar toch groeit het ongenoegen over de voortdurende coronapandemie en de regels die daarbij horen. Dat merken supermarktondernemers en -medewerkers dagelijks. Nu ook bijvoorbeeld kledingwinkels dicht zijn, geldt de supermarkt in toenemende mate als corona-uitlaatklep.

Al in juni klaagde Plus-ondernemer Wim Eijkemans in Distrifood dat er niets meer aan is om ondernemer te zijn in coronatijd. Als in december het mondkapje verplicht wordt, uit de ondernemer zijn frustratie in de lokale krant over onbeschofte en hypocriete klanten waarmee zijn vaak jonge medewerkers te maken krijgen. Een anonieme servicemedewerker laat in De Telegraaf weten dat trouwe, vriendelijke klanten sinds de corona-uitbraak

zijn veranderd in vreselijke mensen. Ze is daardoor twee uur per dag bezig met ‘ruzies, gedoe en (mondkapjes)discussies.’ Dit soort signalen bereiken mogelijk niet altijd de hoofdkantoren van de formules.

Zelf vraag ik als ik een supermarkt binnenloop tegenwoordig vrijwel standaard: hebben jullie nog vaak te maken met coronagedoe?

Bijna altijd is het antwoord bevestigend. Bij mijn lokale Albert Heijn in Apeldoorn zie ik met eigen ogen hoe klanten zonder mondkapjes de winkel inlopen. ‘Die willen ze niet op’, zei de jonge medewerker desgevraagd. Supermarkten geven terecht aan dat ze geen handhavers zijn. Wat te doen? Het ziet er naar uit dat de lockdown wordt verlengd en mogelijk gaan meer winkels dicht. Dat betekent nog meer druk op de supermarkt. De super groeit zo steeds meer uit tot een kruitvat van frustraties waar maar een klein vonkje nodig is.

En hoe om te gaan met mensen die zeggen gevaccineerd te zijn en daarom vinden dat ze geen mondkapje hoeven te dragen? Meer handhavingscapaciteit en richting van de overheid is nodig om zo te zorgen dat de supermarkt een fijne werkplek blijft voor de medewerkers die dag in dag uit te maken krijgen met klanten die hun coronafrustraties op hen afreageren.

Victor Marit van Ahee

De slag om Dronten

Victor van Ahee is advocaat bij Loyens & Loeff in Rotterdam.

Maurice de Jong

V

Foto: Distrifood.

‘Ik vind een dry january na zo’n volkomen rukjaar ook onmenselijk.’ @lammert ziet alcoholvrij januari dit jaar helemaal niet zitten.

‘Alle grapjes over dry january geven me het gevoel dat ik een alien ben als niet-drinker in een maatschappij waar drank de norm is. Het voelt vaak raar dat ik mij moet verantwoorden voor het feit dat ik ervoor kies geen vergif meer in m’n lijf te stoppen. #dryjanuary #ontwijnen’ @ikismaaike vindt het de normaalste zaak ter wereld om alcoholvrij te blijven.

‘Ook verkeerde jaar om met dry january te starten. Is vanavond mislukt, maar ik vergeef mezelf #compassie’ @Judith_DGL vindt dat ze er wel eentje verdient op de avond dat in Amerika het Capitool wordt bestormd.

‘Dry January. Geen Tripel voor Van Gerwen. #rtl7darts’ Dat is ook nog eens zo, @joepjong.

lak voor het einde van het jaar kwam voor Lidl nog mooi nieuws: de hoogste bestuursrechter in Nederland, de Raad van State, heeft de plannen voor de ontwikkeling van een nieuwe vestiging in Dronten goedgekeurd door de beroepen van Albert Heijn en Aldi af te wijzen. Hiermee kan de ontwikkeling van de nieuwe Lidl (en de daarboven te bouwen appartementen) doorgaan.

Bestemmingsplannen en vergunningen worden vaker bij de rechter aangevochten, maar dit geval is bijzonder omdat de enige partijen die tegen de ontwikkeling zijn opgekomen concurrenten zijn. Aldi en Albert Heijn vrezen voor een hap(je) uit hun omzet aldaar als er een Lidl wordt toegevoegd in Dronten. Concurrenten hebben uiteraard de mogelijkheid om voor hun eigen belangen op te komen, maar daar zijn zowel juridische als (rechts)ethische grenzen aan.

In deze zaak zou je zeker kunnen zeggen dat die grenzen zijn overschreden. Zowel Aldi als de Albert Heijn hadden geen overtuigend verhaal. Albert Heijn kwam bijvoorbeeld onder

Was La Place voor Jumbo miskoop?

Jumbo maakte deze week bekend de exploitatie van 44 La Place-restaurants over te doen aan de Vermaat Groep. Dit roept de vraag op of de overname van de horecaformule een paar jaar geleden wel zo’n goede beslissing was.

door Joep Meijsen

J

umbo is niet het eerste supermarktbedrijf dat erachter komt dat er grote verschillen zijn tussen foodretail en foodservice. Albert Heijn haalde ooit McDonald’s naar Nederland, maar slaagde er niet in er een succes van te maken. Het grote succes van de formule in Nederland volgde pas later onder een gespecialiseerde partij. AC Restaurants hield het langer vol, maar bleek uiteindelijk ook geen goudmijn te zijn. Ook Dirk van den Broek had ooit restaurants, terwijl Sligro Food Group uiteindelijk juist zijn supermarkten verkocht.

Hoewel foodservice en foodretail allebei draaien om de verkoop van voedsel, zijn het andere werelden.

Dit komt het beste tot uiting in het benaderen van bezoekers als gast en als klant. Dat supermarkten steeds meer horeca-elementen aan hun winkels toevoegen, doet daar ook niets aan af.

Het is dus niet verrassend dat Jumbo voor de exploitatie van de meeste La Place-restaurants de hulp zoekt van een specialist. Cateraar Vermaat Groep koopt de exploitatie van 44 restaurants; de merkrechten, zes eigen restaurants, vier stationslocaties en internationale franchiserelaties blijven achter bij Jumbo. De twee partijen gaan volgens het persbericht nauw samen-

andere op voor zijn supermarkten in Swifterbant en Biddinghuizen (waar al een Lidl zit).

Die supermarkten liggen meer dan 8 kilometer van de nieuwe Lidl, met verschillende alternatieven daar nog dichterbij. De Raad van State oordeelt dan ook terecht dat die twee supermarkten niet in hun belang worden geraakt.

Verder voert Aldi aan dat er te weinig parkeerplaatsen zijn en dat de (fiets)verkeersafwikkeling onvoldoende is bij de nieuwe Lidl.

Dit gaat Aldi volgens de Raad van State vrij vertaald ‘niets aan’, omdat de Aldi zich op 2 kilometer van de Lidl bevindt. Je kunt niet piepen over de parkeersituatie of fietsveiligheid als dat jou niet aangaat. Aldi maakte het overigens nog bonter en kwam niet eens opdagen bij de zitting.

Waarom Aldi en Albert Heijn – en Lidl zelf ook in andere gevallen – dan toch een weinig kansrijke zaak hebben doorgezet is (waarschijnlijk) gelegen in de reden dat het opkomen tegen een ontwikkeling dusdanig veel ‘juridische hinder’ veroorzaakt dat ook kansloze zaken effect kunnen hebben.

werken om het La Place-concept verder te ontwikkelen.

De afgelopen jaren heeft Jumbo kunnen leren van de foodkennis van La Place. Dat komt goed van pas voor een formule die met de reguliere supermarkten, City-vestigingen en vooral de Foodmarkten ambities heeft voor het mixen van horeca en retail. Om daarvan te blijven profiteren is exploitatie van de restaurants geen noodzaak.

Jumbo heeft La Place ook ingezet voor de ontwikkeling van een premiumhuismerk. Er is echter geen rechtstreekse connectie tussen de productie in de restaurants en de La Place-producten in de Jumbosupermarkten. Ook daarvoor is het in eigen hand houden van de exploitatie van de restaurants dus geen toevoeging.

De inbreng van La Place was ook van belang bij de ontwikkeling van Jumbo Foodcollege. Door de nauwe samenwerking met Vermaat hoeft daar niets verloren te gaan. Het behoudt van de stationslocaties is voor Jumbo, dat ook met Hema op dat vlak wil scoren, ook iets dat niet verloren gaat.

Ten slotte zijn er nog de La Place Express-counters die inmiddels bij enkele vestigingen te vinden zijn.

Daarbij is het assortiment een meerwaarde, maar is het wederom niet iets waar de exploitatie van de restaurants voor nodig is. Ten slotte verdient Jumbo met de verkoop aan Vermaat ook nog een deel van de aankoopprijs terug.

La Place een miskoop noemen vanwege deze transactie is dan ook niet terecht. Het is vooral weer bewijs dat foodservice en foodretail andere werelden zijn.

Ontwikkelaars zullen niet beginnen met de bouw voordat de vergunning onherroepelijk is en dat kun je al snel een jaar of twee uitstellen door in beroep te gaan (zoals ook hier). Dan hebben Albert Heijn en Aldi gedurende die twee jaar vertraging nog geen last van de nieuwe Lidl.

Hoewel dat een slimme en effectieve tactiek is, is het de vraag of dit moet worden getolereerd, omdat de vaak ook maatschappelijke of woningontwikkelingen worden vertraagd (die bij de supermarkt worden gebouwd).

Daarnaast blijft het de vraag of je de toch al drukke bestuursrechter moet willen lastigvallen met dergelijke symbolische procedures.

Ook zijn er ontwikkelingen waar écht iets mis mee is, die zullen mogelijk eerder door de rechter worden afgewezen omdat het weer een ‘retailvete’ – bouwmarkten doen hier ook vrolijk aan mee – is.

De enige oplossing hiervoor ligt bij de (retail) partijen zelf, want je kunt natuurlijk geen partijen verbieden om naar de rechter te stappen.

Misschien is de slag om Dronten de aanloop naar een wapenstilstand.

week 1/2 - 9 januari 2021

6 | Interview Cfo Ton van Veen (Jumbo) over 2021

‘De autonome groei kan aanmerkelijk terugvallen in 2021’ VEGHEL - De behaalde autonome groei uit coronajaar 2020 zal dalen, zegt de chief financial officer van Jumbo over de scenario’s 2021: ‘Misschien rond de nul, misschien er wel iets onder. We houden er in ieder geval rekening mee dat die groei aanmerkelijk terug zal vallen.’ Toch is Veghel optimistisch. Als de rem van corona eraf is denkt Jumbo door te groeien tot 720 vestigingspunten, waarvan 18 tot 20 winkels in België. Online zal na 50 procent groei in 2020 met nog eens 30 procent groeien. Winstgevend is de onlinetak niet: ‘Niemand wordt gelukkig van een verlieslatend kanaal. Het is echter wel je ‘licence to operate’ in de ogen van je klant, die wil alle kanalen. En laten we eerlijk zijn: al decennia werken we met name in kw met eilanden van verlies in een zee van winst.’ Over de ambitie om door te groeien naar een omzet van €10 miljard in het jubileumjaar waarin Jumbo 100 jaar bestaat: ‘Ik ben er nog niet zo van overtuigd dat wij die €10 miljard zo maar gaan halen.’

E

r zijn 100-jarigen met meer gebreken. Cfo Ton van Veen kan erom lachen. De schuldenlast ligt wederom lager, op 0,5 tot 0,6 keer het bedrijfsresultaat voor rente en afschrijvingen. De omzet stijgt 15 procent, autonoom met 11,4 procent in de winkels die meer dan jaar open zijn. De cfo van Jumbo heeft er wel naar eigen zeggen ‘een dubbel gevoel’ bij. Hij ziet ‘ontzettend mooie cijfers’ met een extra omzet van €1,25 miljard, meer dan de €1 miljard omzetgroei in 2019 en die was inclusief de ombouw van Emté-winkels.

‘Het is aan de ene kant hartstikke mooi als je zoveel omzet mag bijschrijven, aan de andere kant zie je de omstandigheden waaronder zoiets gebeurt, corona, dat is niet iets waar je trots op kunt zijn.’

Wat is de verklaring dat Jumbo in dit jaar wederom sneller groeit dan de markt?

‘Dit doen wij al een aantal jaren. We zien dat de formule goed aanslaat, omdat die zich niet alleen maar concentreert op prijs of alleen maar service of alleen maar assortiment. Het is en-en-en. Zo’n formule doet het in goede en in slechte tijden relatief goed. In coronatijd merkten we verder dat mensen trouwer werden aan één supermarkt. Ze gingen minder vaak naar verschillende supermarkten en liepen minder vaak op koopjes. Ze gingen ook in één keer hun boodschappen doen. Dan ben je als Jumbo met relatief grote winkels en een groot assortiment uitermate geschikt om daar al je boodschappen te doen. We zagen meer klanten, en ook de gemiddelde besteding lag aanmerkelijk veel hoger.’

Pel die €1,25 miljard extra omzet toch eens af. Uitkomen op €1 miljard extra was de voorspelling.

‘Wij gingen bij Jumbo uit van een groei van €8,4 miljard in 2019 naar €9,2 miljard in 2020.

Bij La Place zouden we nog €200 miljoen omzet doen. Dat was de planning. Uiteindelijk kwam Jumbo uit op €9,7 miljard. Dat betekent dat we daar €500 miljoen overheen schieten. De helft daarvan zou dan reguliere autonome groei zijn en de andere helft kun je toeschrijven aan corona. Maar dat is moeilijk te zeggen, we weten nu eenmaal niet wat 2020 zonder corona had gedaan. Die helft van de autonome groei is wel in lijn met de reguliere autonome groei in 2019, toen zaten we ook rond de 6 procent. Daar staat tegenover dat we bij La Place uitkomen op €50 miljoen omzet waar we €200 miljoen hadden gedacht.’

Het marktaandeel groeit naar boven de 21,5 procent.

‘Dat is een gemiddelde. We hebben zelfs een keer 22,3 procent aangetikt in een week. In weken met veel actiedruk van concurrenten ligt dat lager. Grosso modo schommelt het tussen de 21,5 en 22 procent door het hele jaar heen gezien.’

Hoe was het tempo ten opzichte van de markt?

‘De markt is ook harder gegroeid. Overigens we moeten ook corrigeren voor de 53e week.

Als je dat doet dan, groeit Jumbo autonoom nog altijd ruim boven de 9 procent. De markt zit daar iets onder, in ieder geval onder de 9, die exacte cijfers moeten nog komen.’

Welke rol speelde de kerstomzet in de cijfers?

‘Kerst was extreem. Als we kijken naar de zeven dagen voor kerst dan zaten wij 20 tot 25 procent boven vorig jaar.’

Zijn er in het winkelbestand ook groepen winkels die als het ware moesten lossen uit het peloton, omdat zij bijvoorbeeld grenswinkel zijn en de grens op slot ging?

‘Door de bank genomen hebben alle winkels het grosso modo goed gedaan, duidelijk geplust ten opzichte van het jaar ervoor.’

De ambitie is om dit jaar €10 miljard omzet te halen. De grote marktonderzoekbureaus voorspellen een daling na corona. Hoe reëel is een groei tot dat niveau?

‘Dat is een goed punt. Ik heb mensen om me heen die zeggen ‘In 2019 heb je €1 miljard extra omzet gehaald, in 2020 €1,25 miljard en

Als je het allemaal optelt komen we op 720 winkels uit eind 2021. In België zijn dat er 18 tot 20

nu moet je van €9,7 miljard naar €10 miljard in een heel jaar, dat moet toch kunnen’. Ik ben er nog niet zo van overtuigd dat wij die €10 miljard zomaar gaan halen. Bovendien, 2021 heeft gewoon weer 52 weken, geen 53.

Die ene week scheelt ook al €200 miljoen omzet. Ook zal – we mogen het hopen – het corona-effect wegebben en de horeca weer openen. Dan zal die autonome groei dalen, misschien rond de nul, misschien er iets onder. We houden er rekening mee dat die groei aanmerkelijk terug zal vallen.’

Hoe kijkt u naar post-corona? Komt er een recessie, meer aandacht voor prijs?

‘Ik vind dat moeilijk te voorspellen. Als consumenten minder geld te besteden hebben, dan bezuinigen ze eerst op horeca. We zijn als sector relatief gezien conjunctuurongevoelig en een supermarkt met de laagsteprijsgarantie zal zeker in business blijven.’

Dus geen revival van discount?

‘Prijs blijft belangrijk, maar is niet de enige factor die de doorslag geeft. Het gaat ook om wat je te bieden hebt voor die prijs en dan kom je op assortiment, service, een prettige winkelervaring.’

Zal online wel doorgroeien?

‘Online is bij Jumbo in 2020 met 50 procent gegroeid naar meer dan €500 miljoen. Daarbovenop rekenen wij voor 2021 met een groei van tenminste nog eens 30 procent.’

Is dat iets om je op te verheugen? Dat goede omzet wordt omgezet naar niet-rendabele?

‘Dat is voor een klein deel misschien het geval. Het gros van de omzet is voor ons echt nieuwe omzet en we zien dat nieuwe onlineklanten dan ook onze winkels gaan bezoeken.

De clicks en bricks versterken elkaar. Kijk maar naar de autonome groeicijfers. Het klinkt misschien contra-intuïtief, maar onze franchisers die als eerste online hebben omarmd realiseren ook de hoogste autonome omzetgroei in hun fysieke winkels. We moeten leren meer te gaan denken in klanten dan in kanalen.’

Op online draaien formules verlies, toch?

‘Ook in de supermarkt staan producten die wij structureel met verlies verkopen. Toch is er niemand die zegt, laten wij daarmee stoppen. Op artikelniveau vinden we dat mixeffect heel gewoon. Nu gaat het om kanalen en dan vinden wij het heel moeilijk om te begrij-

week 1/2 - 9 januari 2021

Interview | 7

‘Ik ken mensen die zeggen ‘In 2019 heb je €1 miljard extra omzet gehaald, in 2020 €1,25 miljard en nu moet je van €9,7 miljard naar €10 miljard in een heel jaar, dat moet toch kunnen’. Ik ben er nog niet zo van overtuigd.’

pen. En natuurlijk wordt niemand gelukkig van een verlieslatend kanaal. Het is echter wel je ‘licence to operate’ in de ogen van je klant.’

Het valt op dat in het persbericht Jumbo niks zegt over de operationele marge.

‘De komende weken doen wij de jaarafsluiting en in februari weten we de winstcijfers.

Ik denk dat we qua brutomarge best een goed jaar hebben gehad. We hebben geen prijzenoorlog gehad of dat soort dingen. Als we wat verder afzakken in onze winst- en verliesrekening zie je wel fors hogere loon- en logistieke kosten om de volumes naar de winkels te krijgen. De omzetstijging die je ziet is dus niet één op één een stijging in winst, nog afgezien van de aanzienlijke impact van La Place op ons resultaat. Daar hebben wij bijvoorbeeld geen NOW-steun aangevraagd, dat vonden wij maatschappelijk niet te verantwoorden.

Maar het is te vroeg om concrete uitspraken over onze winst te doen.’

Als buitenstaander zie je dat Jumbo de La Place-exploitatie uitbesteedt, panden verkoopt en bezuinigt op hoofdkantoor.

Wordt geld vrijgemaakt?

‘Dan koppel je een aantal zaken die los staan van elkaar. Als snelgroeiend bedrijf moet je je organisatie scherp houden. De rugwind van meer omzet moet je niet gemakzuchtig maken als het gaat om kosten. In dat licht passen de maatregelen op het hoofdkantoor.

We moeten slagvaardig blijven, korte lijnen, dicht op de klant. De verkoop van panden stamt uit een optie die wij vanuit de overname van C1000 hadden op koop van die panden. Die optie was ‘in the money’, kort gezegd we konden ze op dit moment voor €250 miljoen kopen en voor €300 miljoen doorverkopen. Dat hebben we gedaan. De rest van het in de pers genoemde bedrag van €325 miljoen zijn overdrachtsbelasting en adviseurskosten van Annexum. Als cfo zou ik het niet goed doen als ik die kans zou hebben laten liggen. Het was eerder de marktprijs dan een interne motivatie.’

U spreekt van een verdere optimalisering van het hoofdkantoor in 2021. Komen er meer bezuinigingen?

‘Nee, het gaat om de afwikkeling van wat we in 2020 in gang hebben gezet. Een deel van de outsourcingsprojecten loopt bijvoorbeeld nog.’

Niemand wordt gelukkig van verlieslatend online. Het is wel je ‘licence to operate’ voor je klant

Opent Jumbo nieuwe winkels in 2021?

‘We verwachten in België nu wel meer winkels te kunnen openen dan in 2020. Een groei naar in totaal 18 tot 20 winkels in België lijkt reëel in 2021. Er zit zeker een Foodmarkt in de pijplijn, maar of dat in 2021 wordt is niet zeker. En ja, we gaan werken met zelfstandig ondernemers in België, misschien al wel in 2021.’

Is er nog plek in Nederland?

‘We denken zeker 15 reguliere supermarkten te kunnen openen en een stuk of 8 City’s. Als

Archieffoto: Bert Jansen

je het allemaal optelt komen we op 720 winkels uit eind 2021. Er staan voor 2021 geen openingen van een Foodmarkt in Nederland op de rol.’

De familie Van Eerd investeerde in Hema.

Hoe gaat Hema-Jumbo er in 2021 uitzien?

‘Die samenwerking was er al. 17 locaties van Hema gaan verder als Jumbo. Een derde is al om. De rest gaat in 2021 dan wel 2022 om.

Verder zullen we op zes stationslocaties een combinatieconcept Hema-Jumbo openen waarbij Jumbo/La Place het foodgedeelte doet. Het gaat om Amsterdam, Utrecht, Den Haag, Leiden, Rotterdam en Den Bosch. Het zijn huidige Hema-locaties en waarschijnlijk zal de Hema-naam wel op de gevel blijven prijken.’

Nog een ambitie: gaat Jumbo-Visma in 2021 de Tour winnen?

‘Ja, dat hoop ik wel. We zien het als een herkansing. Wij zijn bezig het contract met Wout van Aert met een aantal jaren te verlengen en dan hebben we ook komend jaar de beste renners in onze ploeg zitten. Dus dan zullen we toch zeker de Tour moeten kunnen winnen in 2021.’

week 1/2 - 9 januari 2021

8 In weken met veel actiedruk ligt ons marktaandeel lager

Actiegeweld Corona lijkt voor even vergeten. Supermarkten openen als vanouds het nieuwe jaar met veel actiegeweld en knallen er hard in met aanbiedingen. Albert Heijn legt daarbij tegelijkertijd de focus op een gezonde start van het jaar.

Kort Jumbo start jubileum met ‘prijzen van toen’ VEGHEL – Jumbo start 2021 met een voordeelactie om zijn 100-jarig jubileum onder de aandacht te brengen. De formule uit Veghel zegt producten aan te bieden ‘voor de prijzen van toen’.

‘Om ons 100-jarig bestaan samen met jullie te vieren, starten we het jubileumjaar met een feestelijke actie: producten van nu voor de prijzen van toen’, aldus Jumbo op zijn website. ‘Dat is nog eens extra voordelig winkelen. Van kaas tot koffie en van fruit tot brood: allerlei producten zijn geprijsd zoals 100 jaar geleden.’ Volgens Veghel kunnen de kortingen tot 65 procent oplopen.

Op de betreffende webpagina is onder meer te lezen dat Jumbo in de actieperiode stamppotgroenten (150 tot 500 gram) verkoopt voor €0,75. Een kilo mandarijnen kost geen €1,99 maar €0,99.

AH start weer met voetbalplaatjes ZAANDAM – Albert Heijn is ook 2021 begonnen met een voetbalplaatjesactie. Vanwege corona organiseert AH geen ruildagen.

Ook is het niet toegestaan om bij de winkels om kaarten te vragen.

Nieuw is dat klanten via de AH Voetbal-app een eigen actieplaatje kunnen ontwerpen. Zij kiezen hun favoriete tenue, de gewenste naam op het kaartje en onder meer welke houding de voetballer aanneemt.

Voor €2,49 krijgen de klanten 15 van hun persoonlijke plaatjes in een bewaarmapje thuisgestuurd.

Dordtse ondernemers houden samen actie DORDRECHT – Zeven ondernemerssupermarkten van verschillende concurrerende formules in Dordrecht trappen het nieuwe jaar af met een gezamenlijke spaaractie.

Het betreft een plaatsjesactie met een historisch album waarmee het 800-jarig bestaan van Dordrecht wordt gevierd. ‘We doen dit met collega’s Jan-Willem en Jeroen Lemkes (Jumbo Winkelcentrum Sterrenburg), Cees van der Poel (Albert Heijn Wielwijk), Richard Bierbooms (Plus Valkzicht), Michel Doesburg (Plus Vogelplein) en Amar Koellin (Spar Koellin Jagroep)’, zegt initiatiefnemer Pel ’t Lam, eigenaar van Plus-vestigingen, op website Dordt Centraal.

In totaal zijn 2.607.500 plaatjes gedrukt. Klanten ontvangen bij elke besteding van €10 een zakje met vier plaatjes. Daarnaast worden plaatjes bij speciale actie-aanbiedingen gegeven. Het boek, dat samen met de gemeente is ontwikkeld, telt 70 pagina’s. ’t Lam: ‘Het is een boek voor jong en oud, met thema’s zoals Dordrecht en het water, de historie, de cultuur, maar ook sport, vrije tijd en onderwijs komen aan bod. Echt een boek dat je als inwoner van Dordt in je kast moet hebben.’

Jumbo-cfo Ton van Veen zegt gemiddeld tussen 21,5 en 22 procent marktaandeel te hebben.

Start 2021

ALBERT HEIJN GAAT 2021 IN MET BIJLAGE VAN 8 PAGINA’S IN LANDELIJKE DAGBLADEN

AH: Focus op goedkoop gezond ZAANDAM - Albert Heijn trapt het jaar af met de focus op gezond en goedkoop.

Onder het motto: ‘Beter eten, Albert Heijn wenst je een gezond nieuw jaar’, verspreidde de keten aan het begin van het jaar een 8 pagina’s tellende bijlage bij dagbladen.

G

ezonder, duurzamer, lekkerder en ook makkelijker eten.’ Volgens AH leeft die wens maar vinden consumenten dat best wel lastig. ‘Albert Heijn helpt Nederland stap voor stap om beter te eten en om dit betaalbaar te maken’, belooft de keten op de cover van de bijlage.

‘Blader snel verder voor inspiratie en tips voor een gezondere leefstijl.’

In de uitgave zijn twee dagmenu’s afgedrukt uit een compleet weekmenu. Ze bestaan uit een ontbijt, lunch en het avondeten. ‘Allemaal met veel groente, fruit en vezelrijke producten’, belooft AH. Voor de overige vijf dagen van de week verwijst de keten naar een Beter Etenmagazine dat in de winkels is te krijgen en naar webpagina AH.nl/ betereten, waar een compleet weekmenu met gezonde recepten is te vinden.

den van 250 gram groente en 200 gram fruit.

FoodFirst Netwerk vernieuwt In de bijlage bij de kranten wordt ook verwezen naar FoodFirst Network. Het onlineplatform voor een gezonde leefstijl dat tv-kok Rudolph van Veen als bekendste gezicht heeft. AH nam het platform april 2019 over, maar dat leidde tot nu toe een min of meer slapend bestaan. Op de site van FoodFirst Network is nu te lezen dat het platform wordt vernieuwd en dat binnenkort een nieuwe app wordt gelanceerd. ‘Een gezonder leven, begint bij gezondere voeding. Maar voldoende bewegen, slapen en ontspannen zijn ook ontzettend belangrijk. Daarom brengen FoodFirst en Albert Heijn je vanaf eind januari alle voordelen van een gezonde leefstijl’, staat op de site.

Albert Heijn pakt uit met een bijlage van maar liefst 8 pagina’s in landelijke kranten.

Fitnessapparatuur Onder het motto ‘Kom in actie’, zet de marktleider zijn klanten aan om meer te bewegen met een aanbieding met fitnessapparatuur. Die is alleen online te bestellen op AH.nl/ fitengezondshop. In de bijlage staan drie apparaten afgebeeld, zoals een home trainer en loopband. In de eerste AH-bonusfolder van het jaar zijn dat vijf apparaten, met op de naastliggende pagina 2=1-aanbiedingen voor met eiwit verrijkte sportvoeding.

De fitnessapparatuur lijkt in trek te zijn. Op de website worden klanten gewaarschuwd dat vanwege

Foto: Distrifood

grote drukte een bestelling mogelijk 1 tot 2 dagen later wordt bezorgd.

Gezond en goedkoop Albert Heijn hinkt in de bijlage op twee gedachten. De keten let niet alleen op de gezondheid, maar ook op de kleintjes. Het gezonde weekmenu kost minder dan €5 per persoon per dag. Op dag 1 biedt het menu een yoghurt/muesli-ontbijt, een roggebrood/avocado/tonijnlunch en macaroni/broccolischotel en dat zou indicatief €3,60 kosten.

Het menu van dag 2 is voor €4,30 per persoon te bereiden. De menu’s bevatten de aanbevolen hoeveelhe-

Dry januari AH pleit er niet alleen voor gezonder te eten, maar biedt ook een aantal tips om in het kader van dry januari een maand lang alcohol te laten staan. Er wordt geadviseerd om op te schrijven waarom je een maand niet wilt drinken. Daarnaast wordt geadviseerd het voornemen breed te delen met anderen. ‘Hoe meer mensen weten dat je een maand niet drinkt, hoe groter de kans dat je het gaat volhouden.’ Dat zou helpen, net als het bijhouden van een dagboek over wat wel en niet goed gaat. Tot slot geeft AH het advies wél te blijven genieten en verwijst daarbij naar het ruime assortiment alcoholvrije wijnen en bieren.

AH wedt in januari op een serie paarden ZAANDAM - Albert Heijn begint met een stevig offensief aan het nieuwe jaar. Daarbij wedt de marktleider in de eerste weken van het nieuwe jaar tegelijkertijd op oude en nieuwe paarden.

Analyse door Joep Meijsen

D

e Bonusfolder van Albert Heijn telt deze week ruim 1000 aanbiedingen, waarbij klanten het tweede product gratis krijgen. Het zijn de traditionele Hamsterweken, maar dan zonder afbeeldingen van de knaagdieren. Januari is gewoontegetrouw een belangrijke maand voor acties in de Nederlandse supermarkten. Consumenten zoeken na de dure decembermaand naar voordeel bij de dagelijkse boodschappen, corona of niet. AH

speelt daar in de folder, net als andere jaren, op in. In het GfK Kerstrapport kreeg het prijsimago van AH een tikje, dus het is een punt waarop de marktleider niet mag verzaken.

Tegelijkertijd zet AH wederom in op versterking van de loyaliteit van klanten. De formule uit Zaandam kiest daarbij voor het bewezen wapen van een voetbalplaatjesactie. Normaalgesproken een succesnummer, maar er zijn wat redenen om te vermoeden dat het dit jaar minder vlot gaat verlopen.

Voetbal is weliswaar een van de weinige sporten die volop aan de gang is, maar dan wel zonder publiek. Het wordt voor kinderen ook een stuk moeilijker om een collectie te completeren. Bij de uitgang van AH bedelen om pakjes kaarten is in coronatijden ondenkbaar. AH

ziet zelf al af van het organiseren van ruilmiddagen, terwijl spaarders elkaar op dit moment ook niet op school tegenkomen. Wel kan natuurlijk met vriendjes, buurtkinderen en op de sportclub worden uitgewisseld. De uitbreiding van de spaaractie met de mogelijkheid om een eigen kaartje te ontwerpen met naam en favoriete tenue is een leuke uitbreiding die de actie juist een extra impuls kan geven.

Tegelijkertijd loopt de spaaractie voor pannen van Royal van Kempen & Begeer ook nog de hele maand januari door. Spaaracties van Albert Heijn met zaken als pannen of messen hebben een lange geschiedenis van succes en door het stapelen van acties met voetbalplaatjes en pannen wordt een brede doelgroep aangesproken.

De marktleider verraste afgelo-

pen weekeinde ook met een bijlage bij dagbladen, helemaal gericht op gezond leven (zie hierboven), waarmee de formule ook alle consumenten aanspreekt die met goede voornemens aaan het nieuwe jaar zijn begonnen. Bijvoorbeeld vanwege de coronakilo’s. AH gaat ook meer werk maken van het FoodFirst Network.

Het is nog niet duidelijk hoe het marktaandeel van Albert Heijn zich in 2020 exact heeft ontwikkeld. Het is wel duidelijk dat AH dankzij corona en de snelle groei van online een sterk jaar achter de rug heeft. Of dat voldoende was om de markt te verslaan en dus in marktaandeel te groeien, wordt duidelijk als de marktaandelen zijn gepubliceerd.

Door direct een reeks paarden in de baan te brengen, begint AH in ieder geval in galop aan het nieuwe jaar.

week 1/2 - 9 januari 2021

Achtergrond 9

Vomar zet begin 2021 diverse prijsacties in onder de noemer Prijspower, zoals de al eerder bekende Dagknallers en Vast Volume Voordeel. Ook heeft Vomar het over Discount Deals ‘voor gegarandeerd de allerlaagste prijs.’

Archieffoto: Herbert Wiggerman

Supermarkten knallen ook dit nieuwe jaar prijsagressief binnen DOETINCHEM - Marktknallers, Prijsbrekers, Discount Deals en veel 1+1 gratis. Supermarkten starten 2021 prijsagressief. Vomar lijkt de kroon te spannen met een zestal Prijspower-acties.

door Diane Essenburg

D

ecember staat bekend als een dure maand. Ook in de supermarkt wordt er veelal meer geld uitgegeven tijdens de feestmaand. Consumenten zetten net iets luxere gerechten op tafel met Kerst dan op een reguliere (weekend)dag. In week 51 van 2020 noteerden de supermarkten zelfs een recordweekomzet van €1,02 miljard (bron: Nielsen).

Supermarkten beginnen daarop vrijwel altijd het nieuwe jaar met forse promoties. Dat is in 2021 niet anders. Lidl houdt weer de Giga Gratis Goedkoper-weken en Dirk van den Broek is wederom met de Voordelers in de weer. ‘De Voordelers zijn terug en altijd op zoek naar meer voordeel’, aldus Dirk begin januari. ‘Deze week Lenor wasverzachter 3 halen = 1 betalen!’

Coop laat klanten Coopjesjagen en belooft veel ronde prijzen. Hoog-

vliet heeft een Mega Voordeel Week en AH opent het jaar met 2e gratis bij meer dan 1000 producten.

Knallen en breken Veel prijsacties zijn voorzien van krachtige benamingen. Zo ‘knalt’ Boon’s Markt deze week naar eigen zeggen met voordeel. De Marktknallers betreffen bijvoorbeeld 5 zakken G’woon koffiepads voor €9,99 en Page toiletpapier voor €9,89 per pak met 32 of 40 rollen.

Supermarktketen Deen heeft het over Prijsbrekers. Het gaat om 1+1gratis-aanbiedingen. Zo krijgen Deen-klanten tot en met vandaag (9 januari) een tweede pak Lassie-rijst en een tweede halveliterfles vers sap gratis.

Vomar Prijspower Vomar lijkt het meest prijsagressief het nieuwe jaar in te gaan. Volgens de keten kunnen klanten ‘tot wel honderden euro’s per jaar’ besparen als zij hun boodschappen doen bij Vomar. De keten somt een zestal prijsbewuste acties op onder de noemer Prijspower. Zo is er Vast Volume Voordeel en zijn er dagelijkse Dagknallers. Opvallend zijn de Discount Deals. Volgens Vomar zijn

‘Jaarlijks tot wel honderden euro’s besparen met Vomar’ dit ruim 600 producten ‘van de allerbeste kwaliteit voor gegarandeerd de allerlaagste prijs’. De Discount Deals hebben een eigen logo op de schapkaart ter herkenning in de winkel. De Discount Deals lijken op papier op de Plus-laagblijvers en de Prijsfavorieten van Albert Heijn.

Het is echter onduidelijk of dit een blijvende lijn van producten is bij Vomar en of het om een nieuwe prijsstrategie gaat. Vragen van Distrifood aan de keten worden niet

beantwoord omdat het ‘concurrentiegevoelige informatie’ betreft.

Promodruk 2020 In 2020 was de promotiedruk lager dan de twee jaren ervoor. Dat blijkt uit cijfers van onderzoeksbureau IRI tot en met periode 12 van het jaar. In 2019 lag de promodruk tot

en met periode 12 op 23,1 procent, afgelopen jaar is dat percentage op 22,7 procent uitgekomen. In 2018 was de promotiedruk het hoogst van de afgelopen 5 jaar: 23,4 procent over het hele jaar.

Vooral periode 12 in 2020 laat een lager dan gebruikelijke promotiedruk zien. Die daalde van 24 procent in periode 11 naar 22,8 procent.

Voorgaande jaren was er juist een stijging ten opzichte van periode 11.

Opvallend is dat heel 2020 een bijna

tegenovergestelde grafiek laat zien van de ontwikkelingen in promotiedruk. Waar het aandeel promoties normaal gesproken stijgt in het voorjaar en naar aanloop van Kerst, zijn in het afgelopen jaar de promomotors juist wat teruggeschakeld in die perioden. P3, 4 en 5 zijn grofweg de maanden maart tot en met mei, waarin de branche zich in 2020 vooral bezig heeft gehouden met corona en de bijbehorende maatregelen.

Ontwikkeling in promodruk (excl. harddiscount, online en vers).

Bron: IRI Topline Rapport P12, 2020

week 1/2 - 9 januari 2021

10 | Achtergrond

Spar-bedrijfsleider woest op AH-man om plotse sluiting Burgh-Haamstede BURGH-HAAMSTEDE - De Spar in Burgh-Haamstede is acuut leeggeruimd. Twee dagen voor kerst kregen ondernemer Koen van Grootel en bedrijfsleider Marjolijn Theijssen van pandeigenaar en AH-franchiser Roberto van Veldhuizen te horen dat zij uiterlijk 21 januari uit de winkel moeten.

Theijssen heeft geen goed woord over voor Van Veldhuizen. ‘Hij had beloofd dat we nog een jaar door mochten. Dat dit op het laatste moment niet doorgaat, is onder de gordel.’ door Diane Essenburg

H

et is geen leuk begin van het jaar voor Spar-ondernemer Koen van Grootel, bedrijfsleider Marjolijn Theijssen en hun collega’s van Spar Burgh-Haamstede. Op zaterdag 2 januari was de buurtsupermarkt in de Zeeuwse plaats voor het laatst open en sinds 4 januari is het opruimen geblazen. ‘We moeten de winkel op 21 januari kaal opleveren.

We hebben geen extra uitverkoop georganiseerd. De overgebleven spullen zijn overgeheveld naar andere filialen.’

Gedwongen afscheid nemen van een supermarkt is moeilijk, maar met name de manier waarop AH-multifranchiser en pandeigenaar Roberto van Veldhuizen met het bericht kwam, doet Theijssen zeer. ‘Twee dagen voor kerst. Dat is toch geen manier van zakendoen?’, vraagt ze zich hardop af in gesprek met Distrifood. ‘Ik gun iedereen zijn rijkdom.

Ook wij werken om geld te verdienen, maar niet ten koste van alles.’ Ze wijst op de sociale functie die de Spar had. ‘We zijn de enige hier die thuisbezorgen bij ouderen. En met een klant die in een karretje zit lopen we mee de winkel door, omdat hij zelf niet bij al zijn boodschappen kan. De Albert Heijn doet dat niet. Die winkel is te huge, daar is geen tijd voor een praatje bij de kassa. En hij (Van Veldhuizen, red.) verdient het geld toch wel. Dat is een van de redenen waarom ik bij dit bedrijf werk, en niet bij AH’, zegt Theijssen die duidelijk boos is op Van Veldhuizen.

Pandeigenaar De onderlinge relatie begon op andere toon.

Begin juni 2020 werd het pand waarin Spar is gevestigd door een particuliere belegger overgenomen. Het heeft lang geduurd voordat Theijssen en Van Grootel wisten wie die particuliere belegger was. Theijssen: ‘We zijn eerst lang bezig geweest om het pand te kopen. Via via hoorden we dat het pand in handen was van Van Veldhuizen. Hij had het via allerlei bv’s gekocht. Daarop zijn we met hem in gesprek gegaan. Hij nam ons serieus.’ Van Veldhuizen leek niet negatief te staan tegenover de optie dat Spar het pand zou blijven huren. ‘Hij wilde voorlopig nog niks met het pand. Maar duidelijkheid kwam er niet. We gaven aan dat we voor oktober antwoord wilden krijgen over de mogelijke verlenging van

De Spar in Burgh-Haamstede was zaterdag 2 januari voor het laatst open.

De sloop is begonnen. Op 21 januari 2021 verwacht AH-ondernemer en pandeigenaar Roberto van Veldhuizen een kaal pand opgeleverd te krijgen.

week 1/2 - 9 januari 2021

Achtergrond | 11

Medebedrijfsleider Joan Theijssen (echtgenoot van Marjolijn Theijssen) tussen het puin in de leeg te halen Spar-winkel in Burgh-Haamstede.

ons contract na 21 januari, want dan zouden we genoeg tijd hebben voor het afbouwen van kw, et cetera. In november deed hij de belofte dat we nog een jaar door mochten, mits Spar ervan op de hoogte was. Een mondelinge belofte, ja.’ Theijssen ging ervan uit dat alle partijen er onderling wel uit zouden komen.

Spar wilde in elk geval wel investeren, zegt ze.

Echter, in de periode die volgt is de AHman moeilijk bereikbaar. ‘Dat soort flauwe

Ik gun iedereen zijn rijkdom, maar geld verdienen moet niet ten koste van alles gaan

Koen van Grootel De Spar in Burgh-Haamstede was van ondernemer Koen van Grootel. Een bekende naam in de wereld van de recreatiesupermarkten. Hij runt meerdere Spar Enjoy-winkels, eerst onder de naam Pakgro, en een winkel in België.

In oktober 2020 werd duidelijk dat Van Grootel grote klappen moet opvangen tijdens de coronacrisis. Met meer dan €180.000 is hij de supermarktondernemer die om het meeste geld heeft gevraagd in het kader van de NOW-regeling van de overheid. ‘Het geld was zeker nodig’ aldus Van Grootel toen tegen Distrifood. ‘Meer dan de helft van de Spar Enjoywinkels heeft een tijd de deuren moeten sluiten en ook de toekomst ziet er niet rooskleurig uit. We hebben weliswaar een goede zomer gedraaid, maar nu komt er weer een herfstvakantie met problemen aan. Zonder Belgische en Duitse toeristen.

Ik heb geen idee waar het naar toe gaat. De hoop is gevestigd op de Nederlanders die kiezen voor toerisme in eigen land.’

spelletjes. En dan zegt hij twee dagen voor kerst ineens dat we eruit moeten. We verwezen naar de belofte, maar daarop reageert hij met: ‘Zakendoen is hard, hè’. Kijk, wij redden ons wel, ik vind het vooral erg voor onze klanten en het personeel.’

Burgh-Haamstede Ook de klanten en het personeel hebben al sinds september naar de toekomst van de Spar in Burgh-Haamstede gevraagd. Het is de enige supermarkt in het oude centrum van Haamstede. De AH van Van Veldhuizen, Albert Heijn Market Plaza, zit een kilometer verderop, in de oude dorpskern van Burgh.

Van Veldhuizen heeft ook een vestiging in Bruinisse. Wat hij met het vrijgekomen Sparpand in Burgh-Haamstede van plan is, is niet bekend. Wel is bekend dat hij op termijn een nieuwe AH wil bouwen. Mogelijk is het hiervoor van belang om eerst het aantal supermarktmeters in de plaats te reduceren.

Theijssen bevestigt tegenover Distrifood

Foto’s: Fotobureau Roel Dijkstra

dat die meters een issue zijn in het dorp.

‘Onze klanten vinden het ook belachelijk’, zegt de Spar-bedrijfsleider. ‘Zij hadden het liefste gehad dat we bleven, juist vanwege die sociale functie. Mensen die geld hebben, blijven over lijken gaan. Zo op het laatste moment, dat is echt onder de gordel.’ Ook onder het personeel heerst er desillusie, zegt Theijssen. De meesten kunnen wel bij andere Spar-filialen aan de slag.

Voor Theijssen en Van Grootel zit er niks anders op dan een alternatieve locatie vinden. Buiten Haamstede, maar wel in de buurt om de bejaarde klanten te kunnen blijven bedienen met thuisbezorging. ‘Wij vinden wel een andere locatie, daar gaat het niet om.

Als we het eerder hadden geweten, was het allemaal heel anders geweest.’

AH-ondernemer Roberto van Veldhuizen is op 4, 5 en 6 januari niet bereikbaar voor wederhoor. In een eerder contact, op 28 december 2020, gaf de AH’er aan niet te willen reageren op de situatie.

week 1/2 - 9 januari 2021

12

Ondernemen

Stelling: Ik heb als supermarktondernemer zin in het nieuwe jaar.

Ja

Heeft u iets bijzonders georganiseerd, heeft u iets te melden of wilt u iets voor het voetlicht brengen?

Distrifood@vakmedianet.nl

Nee

0

87%

13%

20

40

60

100

80

Bron: Distrifood Winkelierspanel

Het panel

SPECIALE FOLIE DOODT BACTERIËN EN VIRUSSEN OP HANDVAT

In de supermarktbranche is de coronacrisis in 2020 goed aangepakt DOETINCHEM - Terugblikkend op 2020 vindt 70 procent van de ondernemers in het Distrifood Winkelierspanel dat de branche goed heeft gehandeld tijdens de coronacrisis. Vanuit het hoofdkantoor hebben de ondernemers de juiste ondersteuning gekregen. 13 procent van de respondenten is echter bovenal ontevreden.

Een zelfstandige in Noord-Holland: ‘Bij het ontbreken van elke visie bij overheid hebben we véééél te slaafs ‘zinloze’ maatregelen als ‘na 20 u alcoholverbod’ gevolgd. Branche had een vuist moeten maken.’

Een Plus’er in Drenthe: ‘Ik vind dat we het naar beste kunnen hebben gedaan. Ook onze organisatie heeft alles uit de kast gehaald.’

Een Overijsselse AH-franchiser: ‘Ik vind dat ze het erg knap hebben gedaan! Slechts één opmerking: AH had de media (en de rest van Nederland) beter uit moeten leggen dat we niet alleen meer omzet hebben gedraaid, maar ook voor heel veel kosten kwamen te staan.

Wij hebben 6,6 procent meer omzet dan 2019 gedraaid, maar de kosten van alle maatregelen heeft veel meer gekost dan de winst van de extra omzet. Onder druk van de media zijn er zelfs bonussen uitgekeerd terwijl er minder winst is gemaakt.’

Een MCD’er in Zuid-Holland: ‘Op zich wel goed aangepakt, maar we hadden als branche het hamsteren gezamenlijk aan moeten pakken.’

Een Limburgse Jumbo’er: ‘Aanpak was zeker goed. Als individu waren we vaak sneller dan het hoofdkantoor waardoor we zelf het wiel aan het uitvinden waren. Achteraf had dit beter gekund.’

Een Zuid-Hollandse Spar-man: ‘Wat is goed aanpakken? Het overkomt ons nou eenmaal en dan probeer je het zo te organiseren dat wat het beste is voor je klanten en medewerkers voorop staat. En natuurlijk gaat er wel eens iets fout, maar voor alle betrokkenen is het een leerproces om met zoiets onverwachts om te moeten gaan.

Want wie van ons had verwacht dat heel 2020 in het teken van corona zou staan?’

Een Plus’er in Zuid-Holland: ‘Ik heb het idee dat alles bij Plus goed geregeld is. Lokaal maak je zelf het verschil in de manier waarop je de crisis aanpakt.’

Wilt u ook uw mening geven in het Distrifood Winkelierspanel over actuele zaken die spelen in de branche? Laat het dan weten door een e-mail te sturen naar Distrifood@vakmedianet.nl.

Ruud van der Leij Ruud van der Leij is eigenaar Foodmanagers Werving & Selectie

Winkelwagens ontsmetten bij Coop Koetsier verleden tijd door Ron Jansen RUINERWOLD - Klanten van Coop Koetsier in Ruinerwold hoeven de handvaten van de winkelwagens niet meer te ontsmetten. Die worden voorzien van een speciale folie die virussen, zoals het coronavirus, griepvirussen en ook bacteriën, doodt.

V

olgens Coop-ondernemer Sietze Koetsier is de folie het ei van Columbus.

Schoonmaken wordt in principe overbodig, dat spaart kosten en moeite. De speciale folie zorgt ervoor dat binnen een uur 95 procent van alle virussen en bacteriën het loodje leggen. ‘Het is een doorlopend proces, gaat continu door, ook als een winkelwagen in gebruik is. Dat zorgt ervoor dat virussen en bacteriën zich niet meer verspreiden. Schoonmaken is daarom niet meer nodig’, zegt Harry Bosma van Pickup International uit Dedemsvaart, die de folie in stickervorm levert. Overigens kan het geen kwaad als klanten dat alsnog doen. ‘De Pickup Protection Folie blijft vier jaar lang zijn werk doen.’

De folie is volgens Bosma veilig voor de gezondheid en voedselveilig. Onbedrukte folie kan ook worden aangebracht op schermen, zoals die van weegschalen en pinapparatuur.

Bosma woont in Ruinerwold en is klant van Koetsier. ‘Hij stapte op een geven moment op me af en vertelde over de folie’, zegt de supermarktondernemer. ‘Ik was sceptisch, maar hij wist me met de

Sietze Koetsier (rechts) en Harry Bosma: ‘Klanten overtuigen van werking.’

laboratoriumonderzoeken te overtuigen.’

De folie levert een flinke besparing op als er minder ontsmettingsmiddelen en schoonmaakmaterialen worden gebruikt. Per winkel, Koetsier heeft er drie, gaat er voor minstens €100 aan ontsmettingsmiddel en papier per week doorheen. ‘Daarnaast hebben we geïnvesteerd in dispensers en dergelijke. Bij een van onze andere winkels hebben we een automatisch ontsmettingsapparaat voor winkelwagens neergezet, dat kost toch ook al gauw €2000.’ Ook de afvoer van al het papier van de Torkrollen loopt in de cijfers. ‘Dat mag niet met het oud papier mee.’

Koetsier mag dan geloven in de werking, maar doen de klanten dat

Foto: Distrifood

ook? Om die te overtuigen zijn de stickers voor de handgrepen bedrukt met de tekst: ‘Voorzien van Pickup Beschermingsfolie. Samen voor veiligheid.’ Ook komen er bij de winkelwagens posters te hangen waarop de werking is uitgelegd.

De kosten van de folie zijn te overzien. ‘Inclusief bedrukking kom je op zo’n €6 per winkelwagen uit’, zegt Bosma van Pickup, waarvan routesigning in menig openbaar gebouw is te vinden. De folie is ook makkelijk aan te brengen en verwijderen. ‘Een leek kan de was doen. We zorgen bovendien voor instructiefilmpjes.’

Koetsier gaat een dezer dagen van start. En als de klanten er toch niet in geloven, is er geen hek van de dam. ‘Ze kunnen schoon blijven maken. Die discussie ga ik niet aan.’

Vrouwen, waar blijven jullie?

H

et valt mij op hoe weinig vrouwen eindverantwoordelijk zijn binnen supermarkten of supermarktorganisaties. Gelukkig zijn er afgelopen jaren vrouwelijke ceo’s bijgekomen, maar de totale balans slaat nog extreem richting man uit. En terwijl ik de discussie hoe dit aan te pakken wel hoor in andere branches, blijft het in onze branche stil.

Meer dan eens kreeg ik bij een werving & selectie-opdracht te horen dat de voorkeur uitging naar een vrouw, om een team of organisatie meer in evenwicht te brengen. Helaas lukte het niet altijd om aan die voorkeur te voldoen.

In mijn tijd bij Profood, een voormalige opleiding voor supermarktondernemers, heb ik welgeteld één vrouw gezien die deze opleiding volgde. De Profood-opleiding stond bekend om de vele kinderen van supermarktondernemers die hier naar toe gingen. Maar het waren vrijwel uitsluitend de zonen van deze ondernemers.

In winkelmanagement zie je grote verschillen per organisatie. Albert Heijn loopt al jaren

voor in het aantal vrouwelijke supermarktmanagers. Jumbo en ook Lidl hebben een inhaalslag gemaakt. Maar nog steeds zijn er organisaties waar vrijwel geen vrouwelijke supermarktmanager is te vinden.

Hoe komt het dat onze branche er zo slecht voor staat? En vooral: wat gaan we eraan doen?

Gelukkig zijn er met Marit van Egmond en Colette Cloosterman-van Eerd twee voorbeelden die hopelijk aantrekkingskracht hebben op anderen. En in een aantal Superunie-organisaties zijn vrouwen in de directie gekomen, al is dit wel vaak in de typerende hr-rollen. Maar het begin is er!

Heb jij invloed om te zorgen dat er meer vrouwen aangenomen worden op belangrijke posities? De manier van werven en inrichting van de organisatie kan een groot verschil maken. Hoe zorg je ervoor als organisatie dat de bewuste én onbewuste vooroordelen verdwijnen?

Waarom is het belangrijk om hier iets aan te doen? Als ik naar mijzelf en het bedrijf Food-

managers kijk: het kost gewoon geld. De supermarktbranche heeft een tekort aan goede managers en moet er alles aan doen om te zorgen dat het vak voor iedereen aantrekkelijk is.

Maak vooroordelen bespreekbaar en kijk hoe je werving hierop kunt aanpassen.

Daarnaast lijkt het mij niet meer dan logisch dat er geen verschil zou moeten zijn. Uit meerdere onderzoeken blijkt dat een goed evenwicht belangrijk is voor de resultaten van de organisatie.

Vrouwen van Nederland, de supermarktbranche is één van de leukste branches om in te werken. Je kunt snel doorgroeien naar een verantwoordelijke functie bij een organisatie met een miljoenenomzet. Door de medewerkers goed aan te sturen zorg jij dat de duizenden klanten per week met een goed gevoel de deur uitgaan. Geen dag is hetzelfde en als spin in het web houd jij het overzicht om rust in deze dynamische omgeving te brengen.

Graag kom ik met je in gesprek als je meer informatie wilt hebben!

week 1/2 - 9 januari 2021

Ondernemen | 13 ‘Een verbod op tabaksverkoop draait dorpssupers en daarmee de leefbaarheid van dorpen de nek om’

Dagwinkelier Hoeve doet beklag bij staatssecretaris GASSELTERNIJVEEN - Dagwinkel-ondernemer Henk Hoeve stuurde een brief aan staatssecretaris Paul Blokhuis waarin hij zijn beklag doet om tabaksverkoop in supermarkten al in 2024 te verbieden.

‘Het is een aanslag op het inkomen van de dorpsondernemers en betekent het einde voor talloze dorpssupermarkten.’

Het voelt niet goed als je door de overheid uit je winkel wordt gejaagd

Henk Hoeve met de brief die hij aan de staatssecretaris schreef en waarin hij de noodklok luidt.

Foto’s: Distrifood

door Ron Jansen

H

enk Hoeve luidt de noodklok in de brief aan de staatssecretaris. Volgens de ondernemer, die een Dagwinkel uitbaat in het Drentse dorp Gasselternijveen, luidt het verbieden van tabaksverkoop het einde in van talloze dorpssupermarkten. Hij schrijft: ‘Dit betekent niet alleen voor ons, maar voor bijna alle supermarkten in de kleine dorpskernen dat ze niet meer levensvatbaar zijn, dit omdat op zo’n korte termijn niet het verlies in de brutowinst gevonden kan worden.’ Hoeve schreef de brief al in november vorig jaar. Dat hij pas laat in december Distrifood benaderde, had een reden. ‘Michael van den Hurk (directeur Van Tol Versunie, red.) zei bij jullie in het blad dat hij zich er geen zorgen over maakt. Nou, dat doe ik wel en dat wilde ik laten weten. Dat heb ik hem overigens ook ge-appt.’

Hoeve gaat in de brief met de (financiële) billen bloot.

Onrecht

‘Onder bijstandsnorm’ Zijn winkel in het iets meer dan 1850 inwoners tellende dorp is de enige in een straal van 10 kilometer die sigaretten verkoopt. De verkoop van tabak levert het bedrijf een brutowinst op van €18.000, laat hij in een winst- en verliesrekening in een bijlage zien. ‘Met een resultaat uit de onderneming van mij in 2018 en 2019 van €29.000 betekent dit dat dit ver onder de bijstandsnorm komt en wij de onderneming moeten sluiten.’ Dat geldt volgens hem niet alleen voor zijn winkel. ‘Ik schat dat van de 300 tot 400 winkels in dorpen meer dan de helft in de zware problemen komt.’

Hoeve opende de Dagwinkel in 2017 nadat de winkel, een voormalige Spar, zeven maanden dicht was geweest. De laatste Spar-ondernemer, die er september 2016 de brui aan gaf, had het nauwelijks een jaar volgehouden. ‘Er zijn hier meer ondernemers stukgelopen. Spar zag

het doelgroepenregister aan het werk’, schrijft hij aan staatssecretaris Blokhuis. ‘Van hen hebben er drie een vast contract en dat zit er bij de andere drie aan te komen.’

Het is bij hem absoluut geen vorm van dagbesteding, zoals de sociale Supermarktketen Superrr dat inkleedde. Dat was volgens hem een soort subsidiefuik. ‘Die deden de supermarkt er een beetje bij’, weet hij uit ervaring toen hij er formulemanager was. ‘Daardoor waren het vaak geen volwaardige winkels waar je echt boodschappen kon halen’, zegt hij over de formule die op een drietal winkels na teloor is gegaan. Bij hem staan de medewerkers gewoon op de loonlijst. ‘Wij betalen ze en krijgen compensatie naar rato van de loonwaarde van hun werkzaamheden.’ Daarnaast werkt hij samen met de dorpscoöperatie. Die heeft een huiskamer waar wordt gekookt voor alleenstaande ouderen waar hij ook boodschappen bezorgt. Die zes banen en de sociale functie komen op de tocht te staan als hij het zonder rookwaar niet kan redden, schrijft hij de staatssecretaris.

Hoewel Hoeve zelf denkt te kunnen ‘overleven’, is de kans dat het dan misgaat volgens hem toch niet ondenkbeeldig. Als inwoners toch moeten rijden voor rookwaren, zouden ze ook gelijk hun dagelijkse boodschappen daar kunnen doen.

De boodschappen waarop zijn en al die andere dorpssupermarkten juist draaien. ‘Dan kunnen we nog zoveel leuke dingen doen en innoveren met assortiment, maar als de klanten wegblijven, houdt het op.’

Het dorp kreeg dankzij crowdfunding zijn supermarkt terug.

hier niet voor niks geen toekomst meer.’

Crowdfunding Na het verdwijnen van Spar zette het dorp zich vol in voor het terugkrijgen van een supermarkt. Via crowdfunding werd zo’n €35.000 opgehaald om zo het dorp leefbaar te houden. Een deel daarvan als gift en een ander deel als lening die gedurende drie jaar wordt terugbetaald met waardebonnen voor boodschappen. ‘Dat laatste is natuurlijk gunstig’, zegt Hoeve. ‘De inkoopwaarde is immers lager dan

Er werken in totaal 6 medewerkers met een afstand tot de arbeidsmarkt,

de verkoopwaarde. Bovendien zorgt het ervoor dat de mensen naar de winkel komen. Dat biedt een kans de waarde te laten zien.’

De gelouterde ondernemer, die eerder Plus-vestigingen en een Super de Boer uitbaatte, zag en ziet door dat enthousiasme uit het dorp wel een toekomst. ‘Ze belijden het hier in het dorp gelukkig niet alleen met hun mond, maar ze komen ook daadwerkelijk.’ Hij ziet dat ook terug in de omzet. Die steeg de afgelopen drie jaar. ‘We zitten, mede dankzij corona, nu op zo’n €36.000 per week. Ik had zo’n

€28.000 tot €29.000 begroot. Bij Spar was het €22.500.’

Sociale functie verdwijnt Maar van die €36.000 omzet komt zo’n 20 procent uit tabak. ‘Dat is lastig om te missen.’ De impact is groot, als hij daardoor noodgedwongen zou moeten sluiten. Niet alleen voor hem, maar ook voor medewerkers en de dorpsbewoners. Zo nam hij niemand aan die al een baan had. Hij draait de winkel vooral met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. ‘We hebben inmiddels zes medewerkers vanuit

Wat hem het meest dwars zit, is het gevoel dat hem en al die andere dorpswinkels onrecht wordt aangedaan. Zo heeft hij iets meer dan een jaar geleden moeten investeren in het uit het zicht leggen van rookwaren. ‘Dat blijkt nu voor niks te zijn geweest. Toen dachten we nog dat we tot 2030 door zouden mogen gaan.’ Het Vakcentrum sprak eerder dit jaar de vrees uit dat het wel eens 2026 kon worden. ‘En nu is het 2024 geworden. Het speelveld en de regels veranderen terwijl je het spel speelt. Dat is niet fair.’

Hij heeft nog geen antwoord ontvangen op de brief, ook niet van Rutte, die hij een kopie toestuurde.

Hij verwacht dat ook niet echt. ‘Het voelt goed dat ik het heb gedaan, want niets doen is altijd verkeerd.

Ik wilde zo de aandacht vestigen op mijn persoonlijke verhaal. Ik ben al eens door een formule uit mijn winkel gejaagd na een overname. Maar het voelt helemaal niet goed als je eigen overheid dat doet.’

week 1/2 - 9 januari 2021

14 | Interview Superunie wil als partner van Brave New Food innovatie helpen aanjagen

‘Marktpartijen en start-ups gericht bij elkaar brengen’ BEESD/BILTHOVEN - Het vorig jaar opgerichte platform Brave New Food wil nationaal en Europees foodinnovatie versnellen door start-ups in contact te brengen met gevestigde partijen.

Distrifood sprak met mede-oprichter Jesse ’t Lam en Pieter Morsink van het als partner aangesloten Superunie over het initiatief. ‘We richten ons nadrukkelijk op de voeding van morgen.’

pen in hun winkels en innovatie en assortimentsvernieuwing is daarbij van groot belang. Je ziet daarnaast dat veel van onze mensen intrinsiek gemotiveerd zijn om de wereld iets beter te maken. Bij goede innovaties en initiatieven die via Brave New Food naar voren komen, zullen we ons maximaal inspannen om ze te helpen de weg naar het schap te vinden.’

door Joep Meijsen

B

rave New Food bestaat pas kort, maar heeft vanuit verschillende hoeken al de nodige partners van naam aan zich verbonden. Superunie is vooralsnog de enige partij uit de supermarktwereld, andere namen zijn fabrikanten Kraft Heinz en Vivera, megaveiling The Greenery, verpakkingsspecialist Smurfit Kappa, Foodvalley, hogeschool HAS en regionale investeerder Horizon.

Jesse ’t Lam is één van de initiatiefnemers.

Hij begon ooit bij snackfabrikant Bastini, was directeur van de Nederlandse activiteiten van Intersnack en de laatste jaren actief bij de fabrikant van biologische chips Yellow Chips, dat in 2018 werd verkocht aan Campbell’s Soup. ‘Daar ben ik in april vertrokken om Brave New Food te beginnen. We willen innovatie versnellen door de handen in elkaar te slaan.

Van de overige oprichters komen er twee uit de wereld van incubators en is er een die meer dan 20 jaar ervaring heeft met het bouwen en uitbouwen van foodbedrijven.’

Pieter Morsink werkte bij Aldi, bij private labelspecialist Daemon en is nu verantwoordelijk voor de inkoop van vers binnen Superunie. Namens het inkoopverbond is hij betrokken bij het initiatief. ‘Wat Brave New Food wil, sluit aan bij wat Superunie wil’, zegt hij tijdens een online duo-interview waarin de twee vol enthousiasme verhalen over het initiatief. Aanmelding voor de eerste ronde van pitches sluit op 16 februari.

Wat is het wat Brave New Food wil?

Jesse ’t Lam: ‘We hebben met vier man een platform neergezet om innovatie te versnellen, specifiek binnen de foodsector. We richten ons daarbij op innovatieve start-ups en zogenoemde scale-ups en brengen die in contact met marktpartijen. We richten ons nadrukkelijk op de voeding van morgen. In de

Jesse ‘t Lam, Brave New Food

Eigen foto

Start-ups kunnen geld en kennis tanken door deelname aan matchmaking-evenement.

eerste ronde, die nu loopt, gaat het daarbij om thema’s als eiwittransitie en plantaardig voedsel, maar ook vernieuwingen bij verpakkingen en voedselverspilling.’

Waarom heeft Superunie zich hierbij aangesloten?

Pieter Morsink: ‘We werden hiervoor benaderd en zo zijn we met elkaar in gesprek geraakt. Als Superunie spelen we al langer een rol bij het stimuleren van innovatie. Daarnaast zijn de thema’s die aan bod komen – reductie van voedselverspilling, beter recyclebaar maken van verpakkingen en meer voeding van plantaardige eiwitten – ook binnen Superunie belangrijke thema’s waaraan continu wordt gewerkt. Zo hebben we afgelopen jaar een lijn vleesvervangers voor onze leden opgezet en besparen we door aanpassing van de verpakkingen van onze Melkankaas ruim 100.000 kilo plastic per jaar. Doordat we veel kennis hebben van retail, logistieke eisen, datamanagement kunnen we ook iets betekenen voor de start-ups die via Brave New Food komen. Als partner krijgen we inzicht in alle pitches die binnenkomen en kunnen we kijken welke initiatieven bij ons passen.’

Is de coronatijd wel het juiste moment voor een netwerkinitiatief? ’t Lam: ‘De omstandigheden beperken ons natuurlijk, maar minder dan je zou denken.

Het gaat nadrukkelijk om het idee achter Brave New Food en er hebben zich inmiddels 16 partners bij ons aangesloten. De eerste ronde van pitches loopt inmiddels. Het is natuurlijk als het weer mogelijk is wel de bedoeling om start-ups en partners ook tijdens fysieke bijeenkomsten met elkaar in contact te brengen.’

Hebben start-ups een duw in de rug nodig?’

Morsink: ‘Dat durf ik niet te zeggen, maar ik denk wel dat het waardevol is. Als je kijkt naar de grote problemen die er zijn rond duurzaamheid bij het voeden van de hele wereld dan is het beter om de handen in elkaar te slaan. Als Superunie zijn we natuurlijk altijd bezig geweest met verbetering van producten en verpakkingen, maar we zagen oplossingen vaak pas als deze op de markt werden gebracht. Op deze manier kunnen we met zijn allen verantwoordelijkheid nemen om dit soort ontwikkelingen te versnellen.’ ’t Lam: ‘Als je vanuit de start-up kijkt, dan

Foto: Shutterstock

zijn er veel partijen met mooie ideeën, maar de stap naar opschalen en innovaties geschikt maken voor de retail is vaak heel erg groot.

Ook om die reden is het heel zinnig om in een vroeg stadium samenwerking te zoeken. Daar zijn recent ook een paar mooie voorbeelden van gewest. Zo ging fabrikant van kaasvervangers Willicroft recent in zee met een fabrikant van gangbare kaas en nam Dr. Oetker een meerderheidsbelang in Magione, de fabrikant van groentepizza’s. Dat gaat daar voor een enorme versnelling zorgen.’

Hebben start-ups niet gewoon veel geld nodig? ’t Lam: ‘Het gaat om veel meer dan alleen geld, maar financiering is belangrijk en daarover praten kan binnen ons netwerk. Er heeft zich een aantal informal investors aan Brave New Food verbonden, dus we kunnen daar als organisatie zelf ook een rol in spelen. We staan daarnaast open voor investeringsmaatschappijen om zich aan te sluiten. Horizon, de regionale ontwikkelingsmaatschappij van de provincie Flevoland, is al partner en is nadrukkelijk op zoek naar investeringsmogelijkheden in food.’

Verschillende supermarktformules hebben eigen start-startupwedstrijden en zijn incubatorprogramma’s. Zijn er wel genoeg start-ups voor een initiatief als Brave New Food? ’t Lam: ’De gedachte is niet dat we een winnaar zoeken, de ultieme start-up. Het gaat erom samenwerkingen op gang te brengen en dat gaat breder dan vernieuwingen in het assortiment. Bijvoorbeeld voedselverspilling en verpakkingen. We beperken ons bovendien niet tot Nederland, maar nodigen startups uit heel Europa om te pitchen. Er lopen al gesprekken met partijen in België, Denemarken en het Verenigd Koninkrijk. We hebben zelf een vrij grote database met beginnende bedrijven aangelegd, maar zoeken via social media, incubators en eigen contracten altijd door. Het is dus vooral ook aan onszelf om ervoor te zorgen dat er voldoende start-ups deelnemen aan de pitches.’

Vroege toegang tot innovaties op assortimentsgebied is voor Superunie natuurlijk de belangrijkste reden om mee te doen.

Morsink: ‘De hoofdtaak van Superunie is het inkopen van producten die onze leden verko-

Hoe gaat het proces in de praktijk werken? ’t Lam: ‘We hebben open calls uitgeschreven rond drie thema’s, die we op ons platform hebben uitgediept. De inschrijving sluit op 16 februari, waarna we ze delen met onze partners. Landbouwhogeschool HAS helpt bij het beoordelen van de aanvragen, we geven feedback, kijken welke partijen goed bij elkaar passen en met wie de partners in gesprek gaan. Die antwoorden nemen we mee naar een fysiek matchmakings-event, waar ook de partners elkaar tegenkomen en kunnen kijken of er nog onderlinge kruisbestuiving mogelijk is. Dan is de cyclus klaar en beginnen we opnieuw. We doen minimaal twee van die cyclussen per jaar.’

Op welke manier gaat Superunie de pitches beoordelen?

Morsink: Morsink: ‘Samen met inkoper vers Lucia Scheper scan ik de pitches. Die leggen we daarna neer bij de afdeling waarvoor het onderwerp interessant is. Duurzame verpakkingsoplossingen bijvoorbeeld op de afdeling productintegriteit, zuivel bij de zuivelinkopers. We hebben in de agenda’s voor februari tijd ingeruimd om de pitches te lezen.’

Brave New Food wil de wereld verbeteren door innovatie te versnellen. Is het een ideële instelling? ’t Lam: ‘We zijn een commercieel initiatief.

Geen goed doel en niet afhankelijk van subsidies. Al is het mooi om je werkende leven te richten op het verbeteren van de wereld. We worden gefinancierd door de partners die een lidmaatschapsbijdrage betalen. Daarmee organiseren wij evenementen, doen we sociale campagnes en bouwen we aan het platform. Voor start-ups is deelname gratis en vrijblijvend.’

Hoeveel start-ups verwachten jullie in de eerste cyclus te helpen?

‘De eerste aanmeldingen zijn binnen, maar we verwachten dat het zwaartepunt vlak voor de deadline ligt. Het succes hangt af van het aantal succesvolle matches dat tot stand komt. Daarom is het van belang dat veel startups zich melden en dat het aantal partners verder blijft groeien De verwachting is dat zo’n 40 tot 50 start-ups door één of meer corporate partners worden uitgenodigd voor een kennismakingsgesprek op ons matchmakingevent. Dit gaat naar onze overtuiging leiden tot concrete nieuwe samenwerkingen.’

Pieter Morsink, Superunie

Foto: Superunie

week 1/2 - 9 januari 2021

Assortiment | 15 GROEI IN ASSORTIMENTEN OVER DE HELE LINE IN 2020

Diepvries winnaar in coronajaar Met een groei van ruim 13 procent is diepvries één van de grote winaars als het gaat om assortimentsgroei in coronajaar 2020. Binnen diepvries zijn het met name ijs/ijsdesserts, groenten/fruit, vleessnacks en aardappelen die de kar trekken. In het supermarktassortiment zijn de verse maaltijden (min 1,6 procent) een opvallende verliezer. door Peter Garstenveld ZALTBOMMEL - IJs/ijsdesserts (17,1 procent groei), vleessnacks (plus 15,2 procent), diepvriesaardappelen (plus 17,5 procent) en bevroren groenten en fruit (plus 26 procent) groeien fors sterker dan diepvries als geheel.

D

e omzetgroei in diepvries ligt namelijk op 13,33 procent tot ruim €1,5 miljard.

De cijfers gaan over het lopende jaar tot en met week 48.

Kerst 2020 is daarin dus niet meegenomen, wel kerst 2019.

Binnen diepvries is ijs wellicht de meest lucratieve groep. Met een omzet van €385 miljoen is het het grootste subsegment. De groei van ruim 17 procent komt vrijwel zeker op het conto van de warme zomer met een hitteperiode in augustus.

De groei van vleessnacks (+15,2 procent naar €300 miljoen) komt voor een deel door sluiting van de horeca, waardoor de consumptie zich verplaatst naar de supermarkten. Voor individuele leveranciers, als Mora, is 2020 daarmee ook een jaar met een dubbel gevoel: de groeiende omzet in de super-

marktsector maakt voor hen het verlies aan de horecakant niet altijd goed.

Aardappelen, met een groei van 17,5 procent, zijn extra lucratief in 2020. Dat komt omdat aardappelprijzen nogal fluctueren, maar begin 2020 toch relatief laag waren waardoor de winstmarge toenam.

Diepvries – of vriesvers zoals IRI het noemt – mag dan met een groei van 13,3 procent naar ruim €1,5 miljard een winnaar zijn, grote klappen worden er ook gemaakt in vers. IRI komt tot en met week 48 2020 tot een groei van 8 procent, dat is fractioneel onder de marktgroei van 8,2 procent. Agf trekt absoluut de kar binnen vers, met een omzetgroei van 10,3 procent tot ruim €5,4 miljard. Opvallend is dat verse maaltijden achterblijven in die groei: het segment daalt licht met 1,6 procent tot €539. Het zal te maken hebben met thuiswerken waardoor er meer tijd en ruimte is voor het bereiden van de warme maaltijd.

Kerst 2020 Zoals gezegd de cijfers gaan over het lopende jaar tot en met week 48 2020. Supermarkten behaalden in de kerstweek (week 52) een omzet-

Diepvries is met een groei van ruim 13 procent een winnaar. Vers groeit 8 procent, non-food 8,6 procent en houdbaar 9,2 procent.

groei van 20,7 procent vergeleken met dezelfde periode een jaar eerder. De jaaromzet plust daardoor tot 9 procent, becijfert IRI. In absolute omzet springt week 51 (van 14 tot en met 20 december) eruit. De omzet bedroeg toen €1,005 miljard, een groei van 12 procent ten opzichte van 2019. De omzet in week 52 kwam uit op €966,8 miljoen (€801,3 in 2019), maar had wel een hogere groei van 20,7 procent ten opzichte van vorig jaar. De kerstweek van 2020 is in procentuele groei overigens niet de beste van 2020. De eer-

ste weken van de coronaperiode in maart, toen mensen massaal aan het hamsteren sloegen, scoorden nog beter. Week 11 (9 t/m 15 maart) en week 12 (16 t/m 22 maart) kwamen als beste van het jaar uit de bus, met +31 procent respectievelijk +22,8 procent. Ook in week 31 (+14,1 procent), week 32 (+18,1 procent) en week 33 (+14,9 procent) van 2020 was sprake van een hoge omzetgroei vergeleken met een jaar eerder. Deze weken liepen van 27 juli tot en met 16 augustus.

De jaaromzet (inclusief week 53)

Meer omzet luxe vlees en vis bij websuper Picnic

Lidl: Vertraging bij rookvrij

AMSTERDAM - Picnic-klanten hebben in 2020 opvallend veel luxe vleesen visproducten gekocht. Zo steeg de vraag naar ossehaas volgens de websuper met bijna 700 procent.

HUIZEN - In circa 185 Lidl-filialen wordt geen tabak (meer) verkocht.

Het streven was om eind 2020 op 220 tabaksvrije vestigingen te zitten.

Ook kochten Nederlanders veel meer koffie en kreeg de verkoop van schoonmaakproducten een enorme impuls. Dat blijkt uit de jaarlijkse analyse van Picnic. De websuper kijkt ervoor naar de ‘enorme hoeveelheid bestellingen’ van meer dan 500.000 klanten. Er is gekeken naar de bestelde boodschappen buiten de traditionele top-3 van halfvolle melk, bananen en komkommers. Met name de sluiting van de horeca en het verplichte thuiswerken hebben voor opvallende trends gezorgd, zegt Picnic.

De verkoop van luxe vlees en vis groeide ‘in extreme mate’. Het aantal bestelde ossehazen is bijvoorbeeld met bijna 700 procent gestegen. Een andere opvallende stijger is ribeye. Daarvan is de afzet bij Picnic met 463 procent toegenomen.

Verse oesters zijn 143 procent meer over de digitale toonbank gegaan, producten om zelf sushi te maken plussen 95 procent.

door Diane Essenburg

De Lidl-persafdeling laat aan Distrifood weten dat zo’n 185 filialen, ‘ruim een derde van het totaal aantal filialen’, geen rookwaar verkopen. In een jaar tijd zijn er ruim 100 winkels tabaksvrij gemaakt. In januari 2020 sprak de discounter de ambitie uit om dat jaar 150 winkels tabaksvrij te maken, waardoor de teller aan het eind van het jaar op 220 zou staan. Corona en daardoor vertraagde winkelverbouwingen spelen hierbij een rol, bevestigt

Lidl. In de afbouwplanning naar rookvrije winkels wordt volgens de discountformule gekeken naar een ‘natuurlijk moment’, ‘de datum waarop een filiaal toe is aan een verbouwing bijvoorbeeld.’ Door corona hadden winkels echter andere prioriteiten, zoals het plaatsen van spatschermen bij de kassa’s. Al met al blijft Lidl erbij dat er uiterlijk eind 2022 in geen enkel filiaal meer rookwaren worden verkocht. ‘De verkoop van deze producten wordt gefaseerd afgebouwd en vindt uiterlijk 2022 helemaal niet meer plaats.’ Lidl benadrukt dat de keten ermee zijn verantwoordelijkheid pakt als gezonde supermarkt.

Vanaf 2024 mogen Nederlandse supermarkten geen tabak meer verkopen. Dat is twee jaar eerder dan

komt uit op ruim €44 miljard, een groei van 9 procent vergeleken met 2019. Exclusief harddiscounters Aldi en Lidl bedraagt de omzetgroei in 2020 zelfs 9,7 procent. De procentuele stijging in de kerstweek zou dan uitkomen op 21,4 procent.

Dit betekent dat de rest van de markt harder groeit dan Aldi en Lidl. Van die laatste twee wordt wat meer vuurwerk verwacht in 2021, het post-coronajaar waar de consument naar verwachting de vinger meer op de knip houdt als de economische recessie doorzet.

Lidl bouwt verkoop tabak af en wil in 2022 rookvrij zijn.

eerst werd aangenomen. Het verbod zal dorps- en buurtsupermarkten hard treffen. ‘Bij supermarkten met een gemiddelde weekomzet

Foto: Distrifood

Foto: Distrifood

onder de €50.000 blijkt gemiddeld ruim 13 procent van de totale verkopen uit tabak te komen’, stelde Joeri van Rens van Marshoek al eerder.

Colofon Distrifood Hoofdredacteur: Peter Garstenveld (06) 51 19 98 75 • Eindredactie: Tiny Tati (06) 12 62 85 41, Marian van Hoof • Redactie: Diane Essenburg (088) 584 06 67, Roel Geens (088) 584 04 19, Edyta Hop (088) 584 06 79, Ron Jansen (088) 584 06 64, Maurice de Jong (06) 50 84 50 55 , Joep Meijsen (088) 584 06 68, Herman te Pas (088) 584 06 97 • Secretariaat: Anja Onstenk (088) 584 06 73 • Abonnement: Nederland per maand €52,92 (excl. 9% btw) bij automatische incasso of elektronische facturatie. Voor supermarkten geldt een korting van 50 procent. Kijk voor voordelige introductietarieven op Distrifood.nl/abonnementen. Jaarabonnement buitenland op aanvraag. Bij een jaarabonnement ontvangt u de digitale nieuwsbrief van Distrifood. Wilt u het e-mailadres waarop u de nieuwsbrief ontvangt wijzigen of opzeggen, dan kunt u dat doen in de nieuwsbrief zelf • Abonnementenadministratie: Klantenservice@vakmedianet.nl. Abonnementen lopen automatisch door, tenzij uiterlijk 3 maanden voor de vervaldatum schriftelijk bij klantenservice wordt opgezegd. • Distrifood Dynamics: Danny van Haren (06) 20 74 30 22 (Online) Advertenties: Jacco Freriksen, Stefan Burghout, Rafke Kraakman, Michiel van Pampus, tel. (06) 21 87 50 22, Adverteren.vakmedianet.nl, e-mail: jaccofreriksen@vakmedianet.nl. Traffic: traffic@vakmedianet.nl • Managing director: Erik Hoekstra • Uitgever: Geert van den Bosch • Salesmanager: Dennis de Jong • Events + marketing: Celeste Brink, Femke van Huet, Dominique van den Akker, Hetty van Delden, Manon Schmitz. Distrifood is een uitgave van Vakmedianet, Hanzestraat 1, 7006 RH Doetinchem • Tel: (088) 584 07 00 • E-mail: distrifood@vakmedianet.nl • Internet: www.distrifood.nl • Leveringsvoorwaarden: Op alle aanbiedingen, offertes en overeenkomsten van Vakmedianet zijn de voorwaarden van toepassing die zijn gedeponeerd bij de Kamer van Koophandel in Den Haag, KVK 62002546 • Copyright notice: © 2021 Vakmedianet • Auteursrecht: Alle rechten voorbehouden.

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever • Disclaimer: Uitgever en auteurs verklaren dat deze uitgave op zorgvuldige wijze en naar beste weten is samengesteld, evenwel kunnen uitgever en auteurs op geen enkele wijze instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. Uitgever en auteurs aanvaarden dan ook geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die zijn gebaseerd op bedoelde informatie. Gebruikers van dit blad wordt met nadruk aangeraden deze informatie niet geïsoleerd te gebruiken, maar af te gaan op hun professionele kennis en ervaring en de te gebruiken informatie te controleren • Druk: Wilco bv • Vormgeving: Colorscan, www.colorscan.nl

BIJ

Distrifood ZIT U GOED! nr. 1

VAKBLAD

1.

Distrifood, het best gewaardeerde vakblad in de supermarktbranche

Met een bereik van maar liefst 94%

1.

Distrifood nieuwsbrief, de nr. 1 nieuwsbrief

Distrifood.nl, de nr. 1 vakwebsite

Download de belangrijkste conclusies op Distrifood.nl/best-gewaardeerd Onderzoek GfK naar het kwantitatieve en kwalitatieve bereik en de waardering van vakbladen in de foodsector