5 minute read
Interview Robin van Beem
ADVOCAAT ROBIN VAN BEEM:
‘MAKELAARS BEHARTIGEN SOMS VERKEERDE BELANGEN’
Het transactievolume van overnames in het intermediair zorgde afgelopen jaar voor een record. De bedragen die ermee gemoeid zijn worden steeds groter en de aandacht voor juridische vastlegging is toegenomen. Robin van Beem, advocaat bij Polis Advocaten, licht deze ontwikkelingen in gesprek met AM toe en vertelt waar op te letten bij koop of verkoop.
Door: Alexandra Meijer
Is bij alle overnames een jurist betrokken?
“Het is niet standaard het geval. Wat je in de praktijk veel ziet, is dat zeker bij kleinere overnames de portefeuillemakelaars zich ook bemoeien met contracten. Daar komt dus geen jurist aan te pas, want het grootste deel van de portefeuillemakelaars die echt actief zijn in de markt is geen jurist. Ik zie tegenwoordig dat de overnames en de belangen groter worden en de transacties complexer.”
Wat is de rol van een jurist in dit soort situaties?
“Zorgen dat alles goed op papier komt, zodat er geen onduidelijkheid kan ontstaan. Maar de rol van de jurist is vooral de belangenbehartiging van degene voor wie hij of zij optreedt. Of dat nu een koper of verkoper is. Dat is iets wat bij makelaars nog weleens misgaat, los van het feit dat ze de juridische kennis niet hebben. Wat ze vaak doen, is dat ze voor de verkoper optreden. Dat kost de verkoper niks, want ze werken op basis van kosten koper. Dus ze laten zich belonen door de koper. De vraag is dan: wiens belang behartig je? Wij maken dat in de praktijk wel eens mee. Ik heb een tijd geleden een concept voor een contract beoordeeld dat door een portefeuillemakelaar was opgesteld. Deze makelaar trad op voor mijn klant. Maar mijn klant belde me in paniek op: er stond iets in de koopovereenkomst waar hij absoluut niet mee kon leven. Dan gaat er toch iets mis. Vaak pakken makelaars een standaardmodel dat ze hebben liggen, zonder rekening te houden met de specifieke positie van degene wiens belangen ze horen te behartigen.”
In elke welke gevallen worden jullie het meest ingeschakeld?
“Tegenwoordig zie je steeds meer aandelentransacties. Daar komt meer bij kijken dan bij een activa-passivatransactie, waarbij alleen een portefeuille verkocht wordt. Want je verkoopt een bestaande vennootschap met een bestaande balanspositie waar je rekening mee
CISCO BARÃO REAGEERT
Portefeuillemakelaar Cisco Barão is op zijn zachts gezegd not amused over de uitlatingen van Robin van Beem. “Mijn collega’s zijn veel te bescheiden en te netjes om te reageren, maar ik ben hier eigenlijk best wel pissig om”, zegt hij op AMweb over de uitlating van de verzekeringsadvocaat. Hij meent dat juristen vooral hun eigen portemonnee spekken.
Lees op AMweb het interview met Cisco Barão
moet houden. Ook worden wij vaak ingeschakeld bij transacties waarbij een verkoper zelf nog in het bedrijf aanblijft en alleen een participatie verkoopt. Het is dan de bedoeling dat hij samen met deze nieuwe partner de onderneming laat groeien. Onder meer door nieuwe overnames te doen met behulp van die partner. Dus wij zien tegenwoordig veel overnames die groter en complexer zijn dan de kleine portefeuilleverkopen.”
Zie je bij de kleine portefeuilleverkopen minder vaak problemen?
“Er wordt vaak gedacht dat het simpel is, maar ook daar spelen juridisch lastige vragen. Zo zijn partijen zich er niet altijd bewust van dat dan sprake is van overgang van onderneming, waardoor het personeel dat aan de portefeuille verbonden is van rechtswege mee overgaat naar de koper. Ook zijn er op juridisch gebied best veel keuzes te maken, waar partijen zich niet altijd van bewust zijn. Vroeger werd gedacht dat een assurantieportefeuille een zelfstandige zaak was die je als zodanig kunt verkopen. En dus ook dat je daar een pandrecht op kon vestigen. Sinds de uitspraak van de Hoge Raad over pandrecht van portefeuilles weten we dat dit niet zo is. Een portefeuille is een samenstel van rechten en plichten en niet een zelfstandige zaak. Dat betekent wel dat je als koper, als je voor een activa-passiva-overeenkomst gaat, kunt kiezen welke rechten je wel en niet verkoopt en hetzelfde geldt voor de verkoper. Daar moet je goed over nadenken. Bijvoorbeeld of je als koper wel of niet de aansprakelijkheid overneemt voor fouten die gemaakt zijn voor de leveringsdatum. En of je de over te nemen verzekeringen in je eigen agentschappen gaat onderbrengen, of dat je de gehele agentschappen van de verkoper overneemt. Dat zijn belangrijke vragen. Het zal immers niet de bedoeling zijn dat je bijvoorbeeld bij de overname van een bestaand agentschap ook de eventuele schulden in rekening-courant overneemt.”
Hoe kijk je naar de ontwikkelingen in de overnamemarkt van de afgelopen jaren?
“Ik zie een parallel met de huizenmarkt. Niet al te lang geleden was sprake van een slecht draaiende huizenmarkt. Nu is die markt juist oververhit, alsof iedereen vergeten is dat de markt ook kan tegenzitten. De markt voor verkoop van assurantieportefeuilles en -ondernemingen was ook, nog niet eens zo lang geleden, slecht. Er waren weinig kopers te vinden en als die er al waren dan hadden ze onvoldoende geld om die koop in één keer te financieren. Dan zie je contracten met betalingstermijnen van jaren om de koopsom uit te smeren. Nu is er geld in overvloed in de markt. De prijzen die betaald worden, zijn flink hoger en er wordt in één keer betaald. Als verkoper heb je nu alle keuze. Voor iedere situatie is een passende koper te vinden in de markt. Voor ondernemers is het nu een hele fijne tijd, maar of het voor de klant altijd goed is, blijft de vraag. Er zijn partijen bij die als een soort Holle Bolle Gijs alle portefeuilles opslokken die ze tegenkomen. Maar dat leidt wel tot zorgen over de beheersbaarheid. Want dan zit je met een eindeloze rits aan grotere en kleinere kantoren met allemaal verschillende administratiesystemen die geïntegreerd moet worden. Er zitten dan klanten tussen die al vijf keer te horen hebben gekregen dat hun intermediair is overgenomen. Ze weten niet meer bij wie ze zitten en hebben geen binding meer met het kantoor. Het is niet gezegd dat alle grote partijen die veel overnames doen niks geven om het klantbelang, maar ze hebben wel de uitdaging dat de klant goed bediend blijft.”
Lees de uitgebreide versie van dit artikel op AMweb
