Advocaat licht toe

ADVOCAAT LICHT TOE: ‘UITSPRAAK BUITENLAND- HYPOTHEEK ING GAAT VER, MAAR GEEFT EIGENAAR GEEN GARANTIE’

Een recente Kifid-uitspraak gaat over de vraag of de bank haar beleid mag wijzigen als dat nadelig is voor de consument. Die beleidsvrijheid is niet onbeperkt, zoals zal blijken . Jos de Kerf van VLDW Advocaten in Goes geeft een toelichting op de uitspraak van de geschillencommissie van Kifid.

Door: Jos de Kerf

Wat deed zich voor? De consument had in 2005 een aflossingsvrije hypotheek van 230.000 euro afgesloten voor de aankoop van een woning in België, een zogenoemde buitenlandhypotheek. De looptijd was 25 jaar (dus tot 2030). Dan moest de financiering worden afgelost.

In 2019 meldt de bank dat zij haar beleid wijzigt en de buitenlandhypotheek niet zal verlengen of herfinancieren. Zij verwijst de consument daartoe naar een specifiek advieskantoor. Dat kantoor blijkt echter niet te kunnen helpen. Vervolgens vraagt de consument of de bank alvast aan wil geven dat zij de hypotheek in 2030

KENNELIJK HEEFT DE CONSUMENT KUNNEN AANTONEN DAT BIJ HET AANGAAN VAN DE FINANCIERING TOEZEGGINGEN ZIJN GEDAAN TJA, DAN STAAT DE BANK INDERDAAD OP ACHTERSTAND.

ING LIET PENSIONADO’S MET BUITENLANDHYPOTHEEK IN DE KOU STAAN

Twee pensionado’s met een huis in België, kwamen voor een vervelende verrassing te staan toen ING besloot met buitenlandhypotheken te stoppen. Ze moesten de lening aan het einde van de looptijd aflossen, maar kwamen bij andere banken in zowel Nederland als België niet in aanmerking voor een (her)financiering. De droom om hun oude dag in de woning door te brengen, viel in duigen. ING besloot in 2019 geen nieuwe buitenlandhypotheken meer te verstrekken en bestaande niet meer te verlengen. Vanwege de Wft en Wwft moet de bank verplicht klantonderzoek doen. Voor klanten die niet in Nederland wonen is dit moeilijker en duurder. Elders lukte het ook niet om een passende hypotheek af te sluiten. De bank heeft uit coulance de looptijd van de hypotheek met vier jaar verlengd. De klanten waren het niet eens met ING en stapten naar de geschillencommissie van Kifid, niet in de laatste plaats omdat de adviseur van ING het stel eerder geruststellend had laten weten dat herfinanciering van de hypotheek na de looptijd mogelijk zou moeten zijn, gezien hun financiële situatie . Kifid oordeelt dat de bank geen rekening met deze geruststellingen heeft gehouden. Dat klantonderzoek voor de bank moeilijker en duurder is, weegt in de ogen van Kifid niet zwaarder dan de belangen van de klanten. ING mag de verlenging of herfinanciering van de buitenlandhypotheek in de toekomst niet weigeren met als enige reden dat zij simpelweg niet langer deze hypotheken verstrekt, aldus de uitspraak.

Lees het complete artikel op AMweb

toch zal verlengen. Uit coulance verklaart de bank zich daartoe bereid tot 2035, maar niet voor een langere periode. Dit vanwege haar beleidswijziging. De huizenbezitter is het hier niet mee eens en stapt naar Kifid.

Bank mag beleid wijzigen

De geschillencommissie oordeelt dat een bank haar beleid wel degelijk mag wijzigen, dus ook als dat ten koste van consumenten gaat. Dit is pas anders als dat in de betreffende situatie naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar is. Dat is een zeer zwaar criterium en zo’n situatie doet zich niet snel voor, aldus Kifid.

Toch oordeelt Kifid dat de bank niet alleen op basis van haar beleidswijziging de verlenging mag weigeren. Dit onder andere omdat de huizenbezitter aannemelijk kon maken dat de adviseur van de bank destijds verwachtingen gewekt had en hem gerust had gesteld over de mogelijkheden van verlenging (na 2030 dus). Bovendien had de man aangetoond dat er geen alternatieven voor hem waren. En verder had ING kennelijk al veel eerder (in 2012) besloten om haar beleid te wijzigen, en waren er toen wel mogelijkheden geweest voor de consument om iets te regelen, maar was de voorgenomen beleidswijziging van de bank hem toen nog niet bekendgemaakt. Weliswaar had de bank ook nog aangegeven dat de Wwft-wetgeving buitenlandhypotheken niet meer mogelijk maakte (dit omdat de bank in het buitenland minder controle uit kan oefenen op witwaspraktijken). Maar volgens Kifid had de bank onvoldoende aangetoond dat die verplichtingen zwaarder zouden wegen dan het belang van de consument.

Oordeel Kifid is opmerkelijk

Ik vind het oordeel van Kifid wel ver gaan: een bank verstrekt in 2005 een buitenlandfinanciering die in 2030 algeheel moet zijn afgelost. Na verloop van tijd wijzigt de bank haar beleid en geeft zij aan dat zij die financiering ná 2030 niet meer zal verlengen. Wat zou een consument daar dan tegen in kunnen brengen, zou je denken? Kennelijk heeft de

KIFID: ING MAG VERLENING NIET WEIGEREN OP B ASIS VAN EIGEN BELEIDSWIJZIGING

thema: HYPOTHEKEN

consument echter kunnen aantonen dat er bij het aangaan van de financiering (verlengings-) toezeggingen waren gedaan. Tja, dan staat de bank inderdaad op achterstand.

En dit temeer als de consument wél iets had kunnen regelen wanneer de bank hem eerder gewaarschuwd zou hebben; al blijken die alternatieven voor mij niet uit de uitspraak. Los hiervan is het de vraag welke consument jaren na dato die toezeggingen en die alternatieven nog aan kan tonen. Dan moet je je mails wel heel systematisch archiveren. Dat is lang niet iedereen gegeven.

Verlenging?

Komt de consument 2035 zonder meer voor verlenging in aanmerking? Nee, aldus Kifid. Tegen die tijd moet de consument zijn inkomensgegevens laten toetsen. Maar niet alleen dat: Kifid geeft ook alvast aan dat onbekend is hoe in 2035 de regelgeving zal zijn qua hypotheken en wat het beleid van de bank dan is.

Dat laatste lijkt merkwaardig. Want in de alinea daarvóór geeft Kifid juist aan dat de bank de verlenging niet mocht weigeren op het enkele feit dat haar beleid gewijzigd was. Maar zijn er dus meer beren op de weg voor de bank (denk aan gewijzigde regelgeving), dan kan de bank de verlenging weer wel weigeren.

Kortom, een uitspraak waar de consument zonder meer iets aan heeft, maar die hem geen garantie biedt op verlenging in 2035.

ADVOCAAT LICHT TOE

Jos de Kerf is een van de advocaten die geregeld een toelichting verzorgen op een uitspraak van Kifd op AMweb. Wil je ze allemaal lezen? Ga dan naar AMweb.