2023 jaarverslag
Voorwoord
Zoals we bij het opstellen van ons jaarverslag over 2022 al vreesden, werd ook 2023 een erg beproevend jaar. Terwijl onze medewerkers na de coronajaren rust en sereniteit verdienden, werden we vorig jaar nog harder getroffen door de economische malaise.
De financiële resultaten van 2023 maken opnieuw duidelijk dat de ziekenhuisfinanciering dringend aan hervorming toe is. Want ondanks alle inspanningen van onze gedreven medewerkers komen de kwaliteit en de continuïteit van zorg ernstig in het gedrang. Spaarzaamheid is nodig, maar zal niet volstaan om de belangen van de patiënt centraal te blijven stellen.
Als we de continuïteit van ons zorgsysteem willen veiligstellen, zal een herziening van de ziekenhuisfinanciering niet volstaan. Diepgaande transformatie is vereist. Ook hiervan hebben we in 2023 werk gemaakt.
Samenwerking moet nog meer dan vandaag een hoeksteen van de organisatie van onze zorg worden.
En die samenwerking moet ontwikkeld worden op vele domeinen. In januari 2023 ondertekende az Vesalius een intentieovereenkomst met het Jessa Ziekenhuis, waarbij de twee ziekenhuizen hun historische banden willen laten uitgroeien tot een heuse fusie. Maar ook met onze andere netwerkpartners en met de eerste
lijn worden de banden verder aangehaald. Alleen op die manier kunnen we onze maatschappelijke rol naar behoren blijven vervullen.
De permanente verbetering van de kwaliteit en veiligheid van zorg werd verder ontwikkeld in het kader van onze deelname aan het FlaQuMproject van de KUL. Er werden ook weer nieuwe zorgpaden ontwikkeld en nieuwe meetmethodes voor prioritaire parameters van onze patiënten uitgerold. Maar er werden ook apps ontwikkeld die het comfort van onze patiënten en patiëntjes tijdens hun verblijf verhogen.
Dat en nog veel meer kan u verder in dit jaarverslag ontdekken.
Maar ook dit jaar sluiten we dit voorwoord af door onze bewondering en dankbaarheid voor onze medewerkers te benadrukken. Hoe zwaar ook de taak, hoe moeilijk ook de omstandigheden, elke dag opnieuw doen onze collega’s hun uiterste best om de belangen van de patiënt zo goed mogelijk te verdedigen. Werken in de zorg is een zaak van en voor mensen. Daarom is een zorgberoep zo’n prachtig beroep.
Eric Christiaens, algemeen directeur Steve Hoste, voorzitter Raad van Bestuur
326 erkende bedden 520 geboortes
107 artsen
809 personeelsleden
8.984 klassieke opnames
22.827 dagopnames
86.311 onderzoeken medische beeldvorming
21.667 spoedopnames
13.830 ingrepen operatiekwartier
1.234.171 testen verwerkt door het klinisch labo
Calorimetriemeting
Vier op de tien patiënten op intensieve zorgen zijn ondervoed omdat het vaak onduidelijk is hoeveel voeding ze nodig hebben. Een innovatief meettoestel dat az Vesalius in Limburg introduceert, brengt daar verandering in. Door het energieverbruik en het metabolisme van kritieke patiënten te meten, krijgen dokters een nauwkeurig beeld van hoeveel voeding patiënten nodig hebben. En die informatie kan levens redden.
Uit onderzoek blijkt dat 42% van de patiënten op intensieve zorgen ondervoed zijn door te generieke berekeningen vande hoeveelheid voeding. Het toedienen van het juiste aantal calorieën heeft volgens studies nochtans een positief effect op het herstel- en revalidatieproces.
“Het toestel meet hoeveel zuurstof een patiënt in rust inademt en hoeveel CO2 hij weer uitademt. Zo weten artsen en verpleegkundigen precies hoeveel calorieën een ernstig zieke patiënt verbruikt en dus ook hoeveel voeding die nodig heeft. Voordien was dit niet altijd duidelijk.”, zegt Sandra Stevens, hoofdverpleegkundige intensieve zorgen.
“Tot nu gebruikten we berekeningen op basis van het gewicht om de hoeveelheid calorieën te bepalen, maar die overschatten of onderschatten vaak de werkelijke behoeften”, zegt dr. Ilse Van Cotthem, medisch diensthoofd intensieve zorgen.
“Want een lichaam van een zieke patiënt in rust vecht vaak hard en verbruikt meer calorieën dan we op het eerste gezicht zouden denken. Aangepaste voeding is dus essentieel. Te veel of te weinig kan leiden tot
een slechter herstel of zelfs een verhoogd risico op overlijden. Met dit toestel voor indirecte calorimetrie kunnen we de energiebehoeften van patiënten in rust nauwkeurig meten en zo voeding op maat geven."
Primeur voor Limburg
Het toestel werd vijf jaar geleden ontwikkeld door de Vrije Universiteit Brussel en UZ Brussel. az Vesalius introduceert het nu voor het eerst in de provincie Limburg. Het toestel zal ook buiten de afdeling intensieve zorgen gebruikt worden.
“Als diëtiste zie je vaak patiënten die op korte termijn sterk achteruitgaan of die veel gewicht verliezen door een chronische ziekte, zoals kanker. Er kan dan oncontroleerbaar gewichtsverlies optreden. Dan verlies je veel spiermassa, waardoor je verzwakt en het herstel langer duurt,” zegt Annelies Jossels, diëtiste in az Vesalius.
“Het is dus belangrijk dat deze patiënten voldoende voeding krijgen om dat gewichtsverlies te voorkomen of te stabiliseren. Via dit toestel kunnen we nu ook specifiek inspelen op hun individuele voedingsbehoeften."
FlaQuM
az Vesalius staat voor warme, maar ook voor kwaliteitsvolle zorg. In 2023 zetten we ons traject voort met het Flanders Quality Model (FlaQuM), een nieuw kwaliteitsmodel dat we samen met 24 andere Vlaamse ziekenhuizen en het Leuvens Instituut voor Gezondheidszorgbeleid (LIGB) van de KU Leuven ontwikkelen. Het model legt de nadruk op continue opvolging en verbetering van kwaliteit van zorg.
Het FlaQuM-model, bestaande uit drie pijlers (denken a.d.h.v. visie-ontwikkeling, doen d.m.v. co-creatie en leren en kwaliteitsinnovatie d.m.v. ervaringsuitwisseling extern en intern) werd het afgelopen jaar verder op punt gesteld. Het model behaalde de internationale erkenning en validering door International Society for Quality in Health Care External Evaluation Association (ISQuaEEA) met een topscore van 97%.
Onze inspanningen om mee te werken aan de implementatie en zelfevaluatie van de FlaQuM standaarden werden beloond met een ‘FlaQuM CoCreation Award’.
Daarnaast vond op 6 juni in ons ziekenhuis de FlaQuM Peer Challenge plaats, als onderdeel van de pijler leren en kwaliteitsinnovatie. De FlaQuM Peer Challenge is een nieuwe vorm van externe kwaliteitsbezoeken waarbij een kritische blik wordt geworpen op de kwaliteitswerking en uitdagingen voor het komende werkjaar worden geformuleerd. Zes collega’s uit vier FlaQuM ziekenhuizen en twee FlaQuM teamleden maakten een hele dag kennis met ons ziekenhuis en onze kwaliteitswerking. Deelname aan de challenge gaf ons als ziekenhuis opportuniteiten om concrete kwaliteitsuitdagingen verder aan te gaan en leverde ons bovendien de ‘FlaQuM Challenge Award’ op.
Vlnr. Dr. Anke Thaens (SFZ), dr. Annick Schreurs (Jessa), dr. Christa Eerdekens (Sint-Trudo), dr. Cora Jarosz (huisarts), dr. Nathalie Storme (az Vesalius). Dr. Jarosz is één van de huisartsen die het zorgpad mee heeft uitgewerkt.
Zorgpad laagrisicozwangerschappen
In mei stelden we met ons ziekenhuisnetwerk een zorgpad voor zwangerschappen met een laag risico voor. Dat beschrijft helder welke onderzoeken en informatie een zwangere vrouw op welk moment nodig heeft en door wie dit moet gebeuren. Het nieuwe zorgpad is een gebruiksvriendelijke tool die duidelijkheid wil brengen in de huidige versnipperde prenatale zorg.
De opvolging van zwangerschappen met een laag risico is op dit moment niet optimaal georganiseerd. Er bestaat een paradoxale situatie, met een onderconsumptie van zorg voor een gedeelte van de zwangere vrouwen en een overconsumptie voor een ander deel.
Bovenop het officiële aanbod is er ook een markt ontstaan met heel wat privé-initiatieven, van pretecho’s tot allerhande coaches die aanstaande ouders willen voorbereiden op de bevalling. Dit zorgpad brengt duidelijkheid. Dit is wat medische experts qua zorg en opvolging nodig achten bij een laagrisicozwangerschap.
Het zorgpad is uitgewerkt door huisartsen, zelfstandige vroedkundigen, gynaecologen en vroedkundigen van ziekenhuisnetwerk Andreaz. De richtlijnen overstijgen beroepsgroepen en instellingen.
De aanstaande ouders beslissen
Het zorgpad wordt nu uitgerold in de vier ziekenhuizen van Andreaz. Elke toekomstige moeder krijgt bij haar eerste zwangerschapscontrole bij de gynaecoloog een duidelijk overzicht van wanneer er wat moet gebeuren,
en bij wie je daarvoor terecht kan.
Sommige onderzoeken gebeuren enkel bij de gynaecoloog, andere raadplegingen enkel bij de huisarts of vroedvrouw. De aanstaande ouders kunnen zelf kiezen bij wie ze aankloppen. En het is natuurlijk aan hen om te beslissen of ze dit zorgpad volgen.
Extra aandacht bij verhoogd risico
Niet elke zwangerschap is zonder risico. Daarom worden in het overzicht ook factoren opgesomd waarbij extra aandacht nodig is, en wanneer er sprake is van een hoogrisicozwangerschap. Afhankelijk van de medische zwangerschapsrisico's of de psychosociale kwetsbaarheid kunnen er andere interventies worden toegevoegd.
“De ideale prenatale opvolging is universeel en geïntegreerd, om alle zwangere vrouwen een optimale gezondheid en veiligheid, en een positieve ervaring te kunnen verzekeren,” zegt dr. Nathalie Storme, gynaecoloog in ons ziekenhuis. “We streven naar een naadloze overgang van de ene zorgverlener naar de andere, en van basiszorg naar gespecialiseerde zorg.”
Menukeuze via Patient App
Sinds maart kunnen onze patiënten hun menu zelf kiezen via de Patient App van Cegeka. De papieren menukeuze verdween tijdens de coronacrisis en werd niet meer opnieuw ingevoerd.
Omdat patiënten het toch fijn vinden om zelf hun maaltijden te kunnen kiezen gingen we op zoek naar een hedendaags, haalbaar en gebruiksvriendelijk alternatief.
De Patient App is een webpagina of URL waar de patiënt naartoe kan via een link op onze website of via een QR-code. De app is ook buiten ons ziekenhuis beschikbaar, zodat naasten dit voor de opgenomen patiënt kunnen doen wanneer die dat zelf niet kan.
Gebruikt de patiënt de app niet, dan krijgt die het standaardmenu.
Ook al werden er flyers en posters uitgedeeld, de app werd in 2023 nog niet veel gebruikt omdat die niet gekend was. We zetten nu extra in op communicatie hierover naar patiënten en hun naasten.
Samenwerking met de eerste lijn
De ziekenhuizen (tweede lijn) en de huisartsen (eerste lijn) streven beide naar een goede zorg voor hun patiënten. Om tot deze geïntegreerde zorg te kunnen komen, is een vlotte samenwerking noodzakelijk. Daarom heeft az Vesalius ook in 2023 ingezet op het verder uitbouwen en bestendigen van de samenwerking met de partners uit de eerste lijn. Er zijn hiervoor heel wat initiatieven ondernomen.
Zo is onze hoofdarts, samen met zijn stafmedewerker en een vertegenwoordiger vanuit het klinisch labo op bezoek geweest bij zowat alle huisartsenpraktijken van Tongeren. Daarbij zijn ze de regio’s Bilzen en Riemst niet vergeten. De reis leidde zelfs tot een praktijk in Lanaken. Tijdens deze gesprekken werd er op informele en laagdrempelige wijze nagegaan wat er goed loopt en waar er nog marge tot verbetering is.
In oktober werd er voor het eerst het multidisciplinair symposium “toolbox voor de eerste lijn” georganiseerd. Specialisten van het ziekenhuis belichtten er hun (subspecialismen) en zorgden voor tips en handvaten voor
de huisartsen. Aansluitend werden er workshops georganiseerd door enkele specifieke diensten zoals de IBD-kliniek, het labo en de dienst intensieve zorgen. Nieuwe technieken, innovatieve ideeën en potentiële samenwerkingsverbanden werden er besproken.
Het klinisch labo van az Vesalius organiseerde in 2023 een opendeurdag. Alle geïnteresseerden partners waren er welkom om de werking van het labo beter te leren kennen. Er werden rondleidingen georganiseerd, waar o.a. de nieuwe chemie-immunochemiestraat werd gedemonstreerd.
Update KWS
2023 was een jaar vol uitdagingen en intensieve projecten binnen KWS. In de verdere uitrol naar een volledig geïntegreerd patiëntendossier zijn diverse projecten succesvol gestart en afgerond.
Uitbreiding van de ZORG Module Alle verpleegeenheden zijn nu uitgerust met de ZORG module van KWS. Bovendien worden vitale parameters en de Early Warning System (EWS) score automatisch doorgestuurd naar KWS via spotcheckmonitors. Deze integratie zorgt ervoor dat verpleegkundige zorgregistraties en automatisch doorgegeven monitorgegevens direct in het juiste pakket terechtkomen, inclusief de MVG codes.
Lancering van de KWS MOC Module In mei werd de KWS MOC (Multidisciplinair Oncologisch Consult) module geïntroduceerd. Deze module faciliteert de verslaglegging, wettelijke registraties (zoals het kankerregister) en de financiële afhandeling na oncologische patiënten overleggen.
Automatisering in Nucleaire Geneeskunde en Radiologie De diensten nucleaire geneeskunde en radiologie schakelden respectievelijk in februari en september 2023 over naar KWS, waarbij hun facturatieprocessen direct werden geautomatiseerd.
Prefac Module Implementatie De Prefac module voor tarificatie- en pre-facturatie werd ingevoerd voor de spoedeisende hulp, cardiologie alsook het MOC. Hierdoor worden uitgevoerde activiteiten automatisch doorgegeven aan het facturatiesysteem.
LOINC Codering en Wintermute Regels Ons laboratorium werkt dit jaar volledig LOINC gecodeerd, waardoor alle resultaten direct in KWS beschikbaar zijn. Dankzij de wintermute regels zijn belangrijke aandachtspunten, zoals een slechte nierfunctie of contactallergieën, duidelijk zichtbaar bij aanvragen en uitvoeren van RX/ NUC onderzoeken. Dit is een cruciale verbetering voor de patiëntveiligheid.
Acta Ordercommunicatie Module In november ging de Acta ordercommunicatie module ziekenhuisbreed live. Hierdoor worden alle consult- en onderzoek/functiemetingen digitaal binnen KWS aangevraagd, opgevolgd en afgehandeld.
Integratie met Astraia voor Gynaecologen Voor onze gynaecologen is er een koppeling gemaakt met Astraia binnen KWS, waardoor echo metingen automatisch in een gestructureerd verslag worden verwerkt. De beelden zijn via onze PACS (Xero link) in KWS op te vragen.
Conclusie
Het integreren van deze modules zorgt ervoor dat al onze zorgverleners efficiënter en gebruiksvriendelijker kunnen werken. Patiënten ontvangen betere en meer gecoördineerde zorg, doordat alle informatie op één plaats (KWS) beschikbaar is. Dit heeft geleid tot een significante verbetering van onze zorgkwaliteit.
MRI-scanner uit LEGO stelt jonge patiëntjes gerust
Om op een laagdrempelige manier te kunnen uitleggen hoe een MRI-onderzoek verloopt, reageerde az Vesalius op een oproep om één van de wereldwijd zeshonderd beschikbare mini MRI-scanners van LEGO te ontvangen. Uniek, want ze zijn niet te koop in de winkel.
Een MRI-scanner brengt organen en andere lichaamsweefsels beter in kaart. Het is een pijnloos, maar indrukwekkend onderzoek voor kinderen. Je moet lange tijd alleen stil liggen in een groot toestel dat veel lawaai maakt.
‘‘“Veel kinderen vinden een MRI-scan spannend. We proberen hen daar dus goed op voor te bereiden door uit te leggen hoe het onderzoek stap voor stap zal verlopen,” zegt Dr. Yves Germeaux, diensthoofd medische beeldvorming. “Met dit legomodel kunnen we dat heel visueel maken en hen op een speelse manier geruststellen. Dat zal onze jonge patiëntjes zeker helpen.”
met LEGO-blokjes en poppetjes. Het geeft een heel gedetailleerd beeld van hoe het eraan toegaat in de echte scanner.
De maquette bestaat uit een wachtzaal, een ruimte waarin je klaar gemaakt wordt voor het onderzoek, de onderzoeksruimte met de scanner zelf en de ruimte waarin de dokter de beelden bekijkt. Gebouwd
Op die manier kunnen de jongste patiënten van het ziekenhuis al bouwend en spelend leren over de MRIscan die ze moeten ondergaan. Zo weten ze wat hen te wachten staat en zijn ze minder bang.
Trap je leasefiets op gang
Sinds juni kunnen werknemers in ons ziekenhuis een fiets leasen. Dat werd gevierd met een kick-off event op 30 mei waar je ook al meteen enkele fietsen kon testen.
Alle fietsen zijn toegestaan: van elektrische bakfiets, tot een koersfiets of speedpedelec én het is fiscaal heel voordelig. Die mogelijkheid kon op veel enthousiasme rekenen, meer dan 50 collega’s komen al met hun leasefiets naar het werk.
Ronde Tafel Tongeren doneert baxterhoezen met Studio 100-figuren
Een infuus aangelegd krijgen kan voor kinderen best eng zijn. Maar de afdeling pediatrie van az Vesalius gebruikt nu baxterhoezen van Studio 100 als vrolijke afleiding. Die zijn een schenking van serviceclub Ronde Tafel 90 Tongeren.
Jonge patiëntjes kunnen vanaf nu kiezen uit verschillende Studio 100-figuren, zoals K3, Bumba, Mega Mindy, Maya de Bij, Piet Piraat, Heidi of Samson & Marie.
"In februari organiseerden we een groot feest om geld in te zamelen. Met die opbrengsten steunen we graag goede doelen in Tongeren," vertelt Karel Smeyers, bestuurder van de Ronde Tafel en vaatchirurg in az Vesalius. "We hebben bijna allemaal zelf kinderen dus dit concept ligt ons nauw aan het hart."
Hoofdverpleegkundige pediatrie Heidi Jans is ook blij met de originele hoezen:
‘‘
De infuuszak is niet meer zichtbaar en de prentjes maken het leuk om naar te kijken. Fijn dat deze mannen ons willen sponsoren, want dit is voor alle patiëntjes zinvol. Ze kunnen zelf kiezen en Studio 100 heeft voor ieder wat wils.
MUG stond paraat op de Kroningsfeesten
Tijden de Kroningsfeesten zorgden we voor een volledige MUG-ploeg. We konden rekenen op 3 verschillende verpleegkundigen en 3 spoedartsen. Naast de MUG was er ook een spoedverpleegkundige in de commandopost.
Daar was ook nog iemand van het Rode Kruis aanwezig om zo samen alle medische middelen aan te sturen. Ons team werkte samen met de politie, brandweer, organisatie en stad Tongeren. Het Rode Kruis leverde dagelijks 50 hulpverleners, 3 hulpposten en 3 ziekenwagens.
Az Vesalius en het Rode Kruis schreven samen de noodprocedures, moest er een groot incident voorkomen, maar dat was gelukkig niet het geval.
Een nieuwe website
Onze website is het digitale visitekaartje van onze organisatie. Een goede website bouwt vertrouwen op, geeft de juiste informatie en zorgt voor een positieve eerste indruk. Het is een belangrijk eerste contactpunt voor patiënten en bezoekers.
www.azvesalius.be had een grote update nodig, en we kozen daarom voor een volledig nieuwe website. Die ging op maandag 10 juli online.
Deze nieuwe website werd gebouwd met Liferay DXP, een flexibel platform met veel mogelijkheden tot maatwerk. We maakten die keuze zodat elk specialisme en elke dienst de eigen pagina’s volledig naar wens kan (laten) vormgeven, en toch duidelijk de az Vesalius signatuur blijven behouden.
We gingen uit van het mobile first-principe, dat betekent dat elke pagina ontworpen is voor een optimale weergave en gebruik op mobiele telefoons en tablets.
We besteedden veel aandacht aan de informatiestructuur, zodat bezoekers met een beperkt aantal kliks snel de informatie vinden die ze zoeken. Inhoudelijk kozen we voor heldere en begrijpelijke taal, en natuurlijk de juiste zoekwoorden zodat we goed gevonden worden in Google.
Het resultaat is een toegankelijk en gebruiksvriendelijk digitaal platform waar bezoekers snel vinden wat ze nodig hebben. Het is een een work in progress dat altijd in beweging blijft. We blijven er dus aan werken om www.azvesalius.be elke dag te verbeteren.
