AJN Jeugdartsen Nederland #46 JA! Internationaal

2019 #46

Internationaal

Janneke Muyselaar:

‘Heb oog voor je kinderen als je naar het buitenland verhuist’ Eerstelijnszorg Europa langs de meetlat 11 tot en met 13 september:

EUSUHM verbindt kennis en mensen

3 - 2019 #46

COLUMN VOORZITTER

Mantelzorger Het is nog vroeg in de ochtend als ik de gordijnen open schuif en mijn moeder ǞĀťťīƤ űĀĀť‫ܲ ܋‬NīĜ Ţī ǮŐų Őų īīų ŨīťťīƤ ťŽơŢī ťŽǴȀ ī‫ ܳ܌‬ǝƤĀĀń Őť‫ܲ ܋‬dĀ ĤĀĀƤ ŋīĜ Őť ǞīŨ ǮŐų Őųܳ‫ ܅‬Ǯīńƹ Ǯī‫ ܋‬rŽīŐǮĀĀű ńĀĀƹ Ǯī ƤīĝŋƹŽơ ǮŐƹƹīų Őų ŋĀĀƤ ŋŽŽń‫ܧ‬ŨĀĀń ĜīĤ‫ ܋‬rĀĀƤ Ĥī ńīĤĀĝŋƹī ĀĀų ťŽǴȀ ī ŐƬ ǝŽŨĤŽīųĤī Žű Őų ĜīǞīńŐųń ƹī ťŽűīų‫ ܋‬Sť ŋīŨơ ŋĀĀƤ voorzichtig uit bed en dan naar de badkamer om haar te verzorgen. Een tijd ŨĀƹīƤ ŨŽơīų Ǟī ĀƤű Őų ĀƤű ƹīƤǁń‫ ܅‬ĜŽǝīųŨĀųńƬ Ĥī ƹƤĀơ‫ܲ ܋‬£ĀƬ Žơ ǝŽŽƤ Ĥī ƹƤĀơܳ‫ ܅‬Ǯīńƹ Ǯī ƹīńīų űŐŢ‫ ܋‬ŨƬŽŃ Ĥī ƤŽŨŨīų ųŐīƹ ŽűńīĤƤĀĀŐĤ ǮŐŢų‫ ܋‬Sť ŨĀĝŋ‫ ܅‬űĀųƹīŨǮŽƤńīƤ ĤŐī Őť ŐųűŐĤĤīŨƬ ǝŽŽƤ ŋĀĀƤ Ĝīų‫ ܅‬ƬĀűīų űīƹ űŐŢų ǮǁƬƬīų‫ ܋‬ðī ťŨŽơƹ űŐŢ ǮĀĝŋƹŢīƬ Žơ űŐŢų ŋŽŽŃĤ īų ƬĝŋŽǁĤīƤƬ‫ܲ ܅‬ĤĀųť Ţī ǞīŨ ŋŽŽƤܳ‫ ܋‬ŐŢ ŋīƹ ŽųƹĜŐŢƹ ĤǞĀŨīų űŐŢų ńīĤĀĝŋƹīų ĀŃ‫ ܋‬ 'ī ńīǁƤīų ǝĀų ®īųƬīŽ ťŽǴȀ ī īų ǁƤŐųī ǞŐƬƬīŨīų ƬƹǁŐǝīƤƹŢī Őų űŐŢų ŋŽŽŃĤ‫ ܋‬tīƹ ĀŨƬ ńīǝŽīŨīųƬ ǝĀų ǝīƤĤƤŐīƹ īų ǝŽŨĤŽīųŐųń‫ ܋‬Sť Ĥīųť ĀĀų űŐŢų ƹŽ ĤŽ‫ܧ‬ŨŐŢƬƹŢī‫ ܋‬àŐī ťŽűƹ īƤ ŽŽť ĀŨǞīīƤ ǝĀųĤĀĀń ǝĀų Ĥī ƹŋǁŐƬǮŽƤń īų ŋŽī ŨĀĀƹ‫® ܌‬ƹƤĀťƬ īǝīų ĝŋīĝťīų Őų ŋīƹ digitale zorgdagboek. Ik denk aan de verhalen van anderen die zorgen voor hun ťŐųĤ‫ ܅‬ơĀƤƹųīƤ‫ ܅‬ŽǁĤīƤ ŽŃ ńƤŽŽƹŽǁĤīƤ‫ ܋‬/ų ŋŽī Ȁ Ţų ŋīƹ ŐƬ Žű Ţī ǝīƤŋĀĀŨ ƹī ťǁųųīų ĤīŨīų‫ ܋‬NŽī ǮǞĀĀƤ űŽīƹ ŋīƹ ǮŐŢų ǝŽŽƤ ŢŽųńī űĀųƹīŨǮŽƤńīƤƬ‫ ܌‬ðŐŢ ńƤŽīŐīų Žơ űīƹ īīų ŃĀűŐŨŐīŨŐĤ űīƹ īīų ĝŋƤŽųŐƬĝŋī ǮŐīťƹī‫ ܅‬ǝīƤƬŨĀǝŐųń ŽŃ ơƬǤĝŋŐƬĝŋī ĀĀųĤŽīųŐųń‫ ܋‬ GŽīĤ ĤĀƹ īƤ Őų ŢǁųŐ ‫ ڑډڈڊ‬īīų àīīť ǝĀų Ĥī dŽųńī rĀųƹīŨǮŽƤńīƤ ŐƬ ńīŽƤńĀųŐƬīīƤĤ om aandacht te vragen voor deze kinderen en jongeren. Jeugdartsen kunnen ǝŽŽƤ ŋīų ŽŽť īīų ǝīƤƬĝŋŐŨ űĀťīų‫ ܋‬tǁ‫ ܅‬ǝŽŽƤ ŋīƹ Ũīǝīų‫܇‬ ܲNīīƤŨŐŢťܳ‫ ܅‬ŋŽŽƤ Őť ŽųĤīƤƹǁƬƬīų ųĀĀƬƹ űŐŢ‫ ܋‬tŽń īǝīų ƬĀűīų ńīųŐīƹīų īų ĤĀų Žơ naar het werk. Onderweg pluk ik nog wat gekleurde muisjes van mijn trui.

Astrid Nielen ǝŽŽƤǮŐƹƹīƤ dt dīǁńĤĀƤƹƬīų tīĤīƤŨĀųĤ voorzitter@ajnjeugdartsen.nl

Nog een keer meedoen

Collega’s motiveren

Schrijvers gezocht

Schrijven is een steeds belangrijker middel om kennis te verwerken en te ĤīŨīų‫ ܅‬Ţī űīųŐųń ƹī ǁŐƹīų īų ƹī ĝŽűűǁųŐĝīƤīų‫ ܋‬rĀĀƤ ťĀų Őť ĤĀƹ ǞīŨ‫' ܌‬Āƹ ǞŐŨĤī Őť ńƤĀĀń ŽųĤīƤǮŽīťīų‫ ܋‬tĀ īīų ơƤŽĝīƬ ǝĀų vallen en opstaan is het uiteindelijke resultaat van het interview met Iris Sommer te lezen in de ƤǁĜƤŐīť £ŽĤŐǁű ‫ܜ‬ơĀńŐųĀ ‫ ܋ܝڌڋ‬d ‫ ܅‬Őť ǞŐŨ ųŽń ǞīŨ een keer….

“Ik vertel graag over mijn ǞīƤť ĀŨƬ ǝƤŐŢǞŐŨŨŐńīƤ ǝŽŽƤ rī‫ܧ‬ dical Checks for Children en was daarom blij dat ik een ĜŐŢĤƤĀńī ťŽų ŨīǝīƤīų ĀĀų ĤīǮī d ‫ܜ ܇‬ơĀńŐųĀ ‫' ܝڐڊ‬ŽŽƤ űŐŢų ơĀƬƬŐī ǝŽŽƤ ĤŐƹ ǞīƤť ƹī ĤīŨīų‫ ܅‬ťĀų Őť ŋŽơīŨŐŢť collega’s motiveren om hun hart te volgen en ook hun kennis en kunde in te zetten voor een groter geheel.

Nīƹ ŋīīǾƹ űŐŢų Ũīǝīų ǝīƤƤŐŢťƹ‫ܳ܋‬

Twee jaar ben ik nu hoofdredacteur. Ik vind het geweldig. Door het schrijven van artikelen ŨīīƤ Őť ńīơĀƬƬŐŽųīīƤĤī ŢīǁńĤĀƤƹƬīų ťīųųīų‫ ܅‬ zoals Janneke Muyselaar (pagina 08). Onze ƤīĤĀĝƹŐī ťĀų űīīƤ ƬĝŋƤŐŢǝīƤƬ ńīĜƤǁŐťīų‫ ܋‬dīǁńĤ‫ܧ‬ artsen die willen schrijven over hoe mooi ons ǝĀť ŐƬ‫ ܅‬űīŨĤīų ǮŐĝŋ ĀĀų ǝŐĀ ĝŽűűǁųŐĝĀƹŐī‫ޛ‬ ajnjeugdartsen.nl.

Geja Jol-Rikkers

Daniëlle de Jongh

Jeanne-Marie Hament

Ja! magazine

INHOUD

2019 #46 - 4

8

INHOUDSOPGAVE

AJN-lid Jeugdarts Janneke Muyselaar weet hoe het is om je ontheemd ƹī ǝŽīŨīų‫ ܋‬ðī ŐƬ ĀŨƬ ťŐųĤ ŋīīŨ ǝĀĀť ǝīƤŋǁŐƬĤ‫ ܋‬tǁ ĜīńīŨīŐĤƹ ze kinderen en hun ouders bij verhuizingen naar het buitenland.

12 Expertise Drieënhalf jaar is internationaal ńīǞīƤťƹ ĀĀų ŋīƹ r N ‫ܧ‬ơƤŽŢīĝƹ‫ ܅‬ waarmee de eerstelijnszorg voor kinderen en adolescenten in Europa in kaart is gebracht. īƹƤŽťťīų ŽųĤīƤǮŽīťƬƹīƤ 'ĀųŐķŨŨī Jansen over de resultaten.

19

Column Jeugdarts Hannie de Vries vertelt over haar ervaringen als arts in een vluchtelingenkamp op Lesbos.

Ja! magazine

Dilemma ‘Er moet een Europees vaccinatieschema komen’. Vier visies op deze stelling.

14

INHOUD

5 - 2019 #46

Casus 'ĀųŐķŨŨī Ĥī dŽųńŋ‫ ܅‬ŢīǁńĤĀƤƹƬ ĜŐŢ GGD IJsselland gaat regelmatig als vrijwilliger mee met Medical Checks for Children. “Er zijn veel ĀĀųńƤŐŢơīųĤī ǝīƤŋĀŨīų‫ܳ܋‬

28

Achtergrond 'ī tŽŽƤƬī ĀƤƹƬ SĤĀ īųƹǮīų īų ŋĀĀƤ rīǣŐĝĀĀųƬī ĝŽŨŨīńĀ tŽƤűĀ hŽơīǮ‫ܧ‬fŐųń ǝīƤƹīŨŨīų ŽǝīƤ Ĥī ǮŽƤń voor gezonde kinderen in hun geboorteland.

22 Colofon JA! űĀńĀǮŐųī ǝĀų Ĥī dt

Verder in dit nummer

02 27 30 33 34 38

ߎŽƤǞŽŽƤĤ ƬƹƤŐĤ tŐīŨīų ®īŨȀī‫' ܄‬ŐĀųī ¼ǞīƤĤĀ ƬƹīŨƹ ǮŐĝŋ ǝŽŽƤ Visie: EUSUHM staat voor de deur Recensies £ŽĤŐǁű‫ ܄‬SƤŐƬ ®ŽűűīƤƬ ŽǝīƤ ǞĀĀƤųīűŐųń rĀƤťĀųƹ‫ ܄‬ßŐŢŃ ǝƤĀńīų ĀĀų ơƤŽŃīƬƬŽƤ ®ƹīŃ ǝĀų ǁǁƤīų

Aan dit nummer werkten verder mee:

'ŐƤť dĀųƬīų‫' ܅‬ĀųŐķŨŨī Ĥī dŽųńŋ‫ ܅‬GīŢĀ dŽŨ‫¦ܧ‬ŐťťīƤƬ‫ ܅‬/ŨƬ dŽųťīƤ‫ ܅‬ /ƤŐĝ fĀűơŋīƤĜīīť‫ ܅‬rĀƬĝŋĀ fĀűơŋǁŐƬ‫ ܅‬hŐŨŨǤ fŐǝŐƹ‫ ܅‬ƬƹƤŐĤ tŐīŨīų‫ ܅‬ NīųƤŐƣǁī ®ĀĝŋƬī‫' ܅‬ŐĀųī ¼ǞīƤĤĀ‫ ܅‬rĀǣ ßīƤŋŽīǴŃ‫ ܅‬NĀųųŐī Ĥī ßƤŐīƬ

Frequentie: 3 keer per jaar

COVER:

S®®t‫ ڎڌڋڐܧڋڏڐډ ܄‬

Model: Merlijn FŽƹŽńƤĀȀī‫ ܄‬/ƤŐĝ fĀűơŋīƤĜīīť

EDITIE: ‫ ڍڌ܉ ڑډڈڊ‬

Eindredactie: ǁƤīĀǁ Āǣ Redactiecoördinatie: Louise Dijkmans Redactie: rĀƤŐīťī rŽƤƬƬŐųťŋŽŃ‫ ܅‬ÃŨĝŽ ®ĝŋǁǁƤűĀųƬ

Rechten: tŐīƹƬ ǁŐƹ ĤīǮī ǁŐƹńĀǝī űĀń ńīŋīīŨ ŽŃ ńīĤīīŨƹīŨŐŢť

ǞŽƤĤīų ŽǝīƤńīųŽűīų ǮŽųĤīƤ ƬĝŋƤŐǾ ƹīŨŐŢťī ƹŽīƬƹīűűŐųń īų bronvermelding van de uitgever.

SECRETARIAAT/CONTACT AJN: ŋǁƤĝŋŐŨŨŨĀĀų ‫ ܅ډډ‬

ART DIRECTION/SALES:

Hoofdredacteur: dīĀųųī‫ܧ‬rĀƤŐī NĀűīųƹ

Marktvisie: ĤǝīƤƹīųƹŐīƬ‫ ܅‬ĀĤǝīƤƹŽƤŐĀŨƬ īų ơĀńŐųĀܵƬ rĀƤťƹǝŐƬŐī vallen niet onder de verantwoordelijkheid van de redactie.

/ŨűĀ rīĤŐĀ ß‫ ܅‬ ®ŐŨǝĺƤ ®ųŽīť ®ĀŨīƬűĀųĀńīƤ‫ ܅‬Ƭ‫܋‬ƬųŽīť‫ޛ‬īŨűĀ‫܋‬ųŨ £ŽƬƹĜǁƬ ‫ ڈڊڏډ ܅ڐډ‬ƤŽīť Žơ hĀųńīĤŐŢť ¼‫ ܅ڈڈڎ ډڋڋ ڎڊڊڈ ܄‬S‫ ܄‬ǞǞǞ‫܋‬īŨűĀ‫܋‬ųŨ ABONNEMENT: ŨŨī dt‫ܧ‬ŨīĤīų ŽųƹǝĀųńīų d ‫ ܇‬

tŐīƹ‫ܧ‬ŨīĤīų ťǁųųīų ŨŽƬƬī ųǁűűīƤƬ ĜīƬƹīŨŨīų ǝŐĀ secretariaat@ajnjeugdartsen.nl.

Ja! magazine

‫ ڏڊڍڋ‬Gß ÃƹƤīĝŋƹ‫ ܅ڈڐڑ ڌڑڐ ڌڍڐڈ ܄¼ ܅‬F‫ڐڐڑ ڐڑڐ ڌڍڐڈ ܄‬ ja@ajnjeugdartsen.nl www.ajnjeugdartsen.nl www.facebook.com/jeugdartsennederland www.twitter.com/jeugdartsen ǞǞǞ‫܋‬ŨŐųťīĤŐų‫܋‬ĝŽűܑĝŽűơĀųǤܑĀŢų‫ܧ‬ŢīǁńĤĀƤƹƬīų‫ܧ‬ųīĤīƤŨĀųĤܑ

De herkenning van neuromusculaire ziekten in de eerste lijn

Web-tv nu gratis on-demand beschikbaar

Het herkennen van een neuromusculaire ziekte bij kinderen kan een hele uitdaging zijn.

Gedurende deze uitzending worden een aantal praktische handvatten aangereikt om u in de dagelijkse praktijk te ondersteunen.

Bekijk deze interessante webtv uitzending nu on-demand.

>95% van de kijkers beveelt de nascholing bij zijn of haar collega’s aan!

Geaccrediteerd door Bureau Cluster 1 (ABC1), KNGF en NVK.

De volgende onderwerpen staan centraal:

Sprekers:

• Waarom is vroege diagnostiek belangrijk?

• Dr. W.L. van der Pol (Ludo), Neuromusculair neuroloog, UMC Utrecht • Dr. I. Cuppen (Inge), Kinderarts en kinderneuroloog, UMC Utrecht • Dr. M. Schoenmakers (Marja), Kinderfysiotherapeut, UMC Utrecht

• Hoe onderzoek je een slap kind?

• Naar wie kan ik doorverwijzen?

Moderator: • Kees Vos, huisarts

GZNL.PD.19.01.0014

Log in op mednet.nl/neuromusculair en bekijk de uitzending.

GEACCRE DIT studieaa EERD nbod ONAFHA NKEL nascholi IJKE ng

Een greep uit ons congresaanbod:

Dinsdag 17 september Zorg en ouders U leert tijdens dit congres op een waardevolle manier samenwerken met ouders van kinderen die bij u in zorg zijn.

U krijgt inzicht in technieken om ouders in hun kracht te zetten en het ouderwelzijn te bevorderen. We laten u zien waar problematisch en onbegrepen gedrag vandaan komt en hoe u alle neuzen dezelfde kant op krijgt. Een harmonieuze samenwerking tussen hulpverlener en ouders is vanzelfsprekend positief, maar vooral voor een kind dat zorg nodig heeft.

Creëer een veilige zorgomgeving voor ouders en kind!

In de middag volgt u één van de verdiepingssessies op basis van een stereotype ouder die u kunt tegenkomen in uw werk: de ruziënde ouder (in vechtscheiding), de migranten ouder en de assertieve ouder.

Plaats Leerhotel Het Klooster, Amersfoort Informatie medilex.nl/ouders

Dinsdag 24 september Depressie bij kinderen en jongeren Vier op de tien jongeren tussen de 13 en 24 jaar kampen met psychische klachten als somberheid en angst. Psychische klachten zijn voor jongeren moeilijk bespreekbaar – ze willen geen aanstellers zijn of een aparte behandeling krijgen. Een aanzienlijk gedeelte van de piekeraars vervalt in een serieuze depressie.

Onder jongeren is suïcide doodsoorzaak nummer één.

Dat moet anders.

Hoe ontstaat een depressie bij jongeren? Hoe maakt u de somberheid bespreekbaar en welke interventies zijn toegespitst op jongeren?

Herken een depressie bij een jongere en weet welke handelingsmogelijkheden u heeft!

Plaats Hotel Theater Figi, Zeist Informatie medilex.nl/depressie_jongeren

@Medilex

@medilex | info@medilex.nl | www.medilex.nl

interview

2019 #46 - 8

Ja! magazine

interview

9 - 2019 #46

‘Ruimte voor de leuke én de moeilijke gevoelens’ ‘Heb oog voor je kinderen als je naar het buitenland verhuist’. Dat is de boodschap die jeugdarts īų ƹƤĀŐųīƤ dĀųųīťī rǁǤƬīŨĀĀƤ‫ܧ‬dīŨŨīűĀ űīīńīīǾƹ ĀĀų ŽǁĤīƤƬ ĤŐī ųĀĀƤ īīų ĀųĤīƤ ŨĀųĤ ǝīƤŋǁŐǮīų‫ ܋‬ Geboren en getogen in diverse Afrikaanse landen, weet zij als geen ander wat het betekent om naar een ander land te verhuizen.

Tekst: Jeanne-Marie Hament Beeld: Eric Kampherbeek

Waar in Afrika stond jouw wieg? ܲSť Ĝīų Őų ðĀűĜŐĀ ńīĜŽƤīų‫ ܋‬/ĝŋƹ Žơ ŋīƹ ơŨĀƹƹīŨĀųĤ‫ ܅‬Őų Ĥī ĜǁƬŋ‫ ܋‬rŐŢų ouders woonden daar op een missiepost. Om zijn alternatieve dienstplicht te voldoen koos mijn vader ervoor om vier jaar in ŃƤŐťĀ ƹī ńĀĀų ǞīƤťīų‫ ܋‬rŐŢų űŽīĤīƤ ńŐųń űīƹ ŋīű űīī‫ ܋‬ðī ǞŐƬƹīų toen nog niet dat ze hun halve leven in Afrika zouden blijven en ĤĀĀƤ ǝŐīƤ ťŐųĤīƤīų ǮŽǁĤīų ťƤŐŢńīų‫ ܋‬ðī ŋīĜĜīų ĀĀų ǝīīŨ ǝīƤƬĝŋŐŨŨīų‫ܧ‬ de projecten gewerkt. Dat betekende voor mij dat ik veel verhuisd Ĝīų‫ ܋‬Sť ŋīĜ ńīơƤŽĜīīƤĤ ƹī ƹīŨŨīų ŋŽī ǝĀĀť Ǟī ǝīƤŋǁŐƬĤ ǮŐŢų‫ ܅‬űĀĀƤ Őť

‘Ik wist niet hoe simpele dingen zoals een strippenkaart werkten’

ťĀų ŋīƹ ųŐīƹ ƹīƤǁńŋĀŨīų‫ܳ܋‬ Hoe is het om op te groeien in Afrika?

Wanneer kwam je naar Nederland?

“Voor mij was het een normale jeugd omdat ik heb geen ander re‫ܧ‬

“Op mijn negentiende ging ik in Leiden studeren. Helemaal alleen.

ferentiekader heb. Ik heb in drie landen gewoond. En in die landen

Dat was een complete cultuurschok en de grootste verandering

weer op veel verschillende plekken. Ik heb op zowel internationale

Őų űŐŢų Ũīǝīų‫ ܋‬Sť ťīųĤī tīĤīƤŨĀųĤ ĀŨŨīīų ǝĀų ǝĀťĀųƹŐīƬ ĜŐŢ űŐŢų

ƬĝŋŽŨīų ĀŨƬ ŨŽťĀŨī ƬĝŋŽŨīų ńīǮīƹīų Őų rĀŨĀǞŐ īų ðŐűĜĀĜǞī‫ ܋‬Sť

ơĀťī īų Ĝīơơī Őų FƤŐīƬŨĀųĤ‫ ܋‬Sť ǮŐī īƤ ǮŽ tīĤīƤŨĀųĤƬ ǁŐƹ ĤǁƬ űīųƬīų

ĜŽǁǞĤī ǝƤŐīųĤƬĝŋĀơơīų Žơ‫ ܅‬űĀĀƤ űŽīƬƹ ŽŽť ŋīīŨ ǝĀĀť ĀŃƬĝŋīŐĤ

ǝīƤǞĀĝŋƹƹīų ĤĀƹ Őť tīĤīƤŨĀųĤƬ ǞĀƬ‫ ܅‬ĤĀƹ Őť ĀŨƬ īīų tīĤīƤŨĀųĤīƤ

nemen want of wij gingen verhuizen of mijn vrienden ging weer

ĤĀĝŋƹ īų ƬơƤĀť‫ ܅‬űĀĀƤ ǮŽ ǝŽīŨĤī Őť űŐŢ ŋīŨīűĀĀŨ ųŐīƹ‫ ܋‬/ų Őť ǞŐƬƹ ŽŽť

Ǟīń‫ ܋‬ơ ƬĝŋŽŽŨ ƬơƤĀť Őť /ųńīŨƬ īų ƹŋǁŐƬ tīĤīƤŨĀųĤƬ‫¼ ܋‬īƤǁńťŐŢťīųĤ

niet hoe eenvoudige zaken hier werkten. Om maar een voorbeeld

daarop is het wel ontwrichtend geweest dat we zoveel moesten

te geven: ik moest anderen vragen mij uit te leggen hoe een strip‫ܧ‬

ǝīƤŋǁŐǮīų‫' ܋‬Āƹ ǞĀƬ ơŐŢųŨŐŢť ǝŽŽƤ űŐŢ ĀŨƬ ťŐųĤ īų ŋīƹ ŋīīǾƹ ŽŽť ĜŐŢńī‫ܧ‬

penkaart werkte. Mensen keken me aan alsof ik gek was. Ik was

ĤƤĀńīų ĀĀų ŋīƹ ńīǝŽīŨ ńīīų ǞŽƤƹīŨƬ ƹī ŋīĜĜīų‫ܳ܋‬

een zogenaamde verborgen immigrant: je ziet het niet aan de

Ja! magazine

interview

2019 #46 - 10

buitenkant maar ik was een echte immigrant. Eigenlijk ben je met

Je gebruikt deze ervaringen in je werk. Hoe is dat gegroeid?

īīų ĤīƤńīŨŐŢťī ǝīƤŋǁŐǮŐųń Őų īīų ťŨĀơ ĀŨŨīƬ ǞĀƹ ǝīƤƹƤŽǁǞĤ ŐƬ ťǞŐŢƹ‫ܳ܋‬

ܲtĀ űŐŢų ĀŃƬƹǁĤīƤīų Ĝīų Őť űīƹ īīų ǝƤŐīųĤŐų űīīńīŨŽơīų Őų Ĥī

Hoe ging dat verder?

dienst in het asielzoekerscentrum. Toen ik daar begon met wer‫ܧ‬

dGð‫ ܋‬ßŐĀ ŋĀĀƤ ŋŽŽƤĤī Őť ĤĀƹ īƤ īīų ǝĀĝĀƹǁƤī ǞĀƬ ĜŐŢ Ĥī űīĤŐƬĝŋī “Ik heb me lang erg eenzaam gevoeld. Iedere morgen werd ik

ťīų‫ ܅‬űīƤťƹī Őť ĤĀƹ Őť űīƹ űŐŢų īŐńīų īƤǝĀƤŐųńīų ǝīīŨ ťŽų Ĝīƹīťī‫ܧ‬

ǞĀťťīƤ űīƹ ĤīǮīŨŃĤī ńīĤĀĝŋƹī‫ ܐ‬Őť Ĝīų ŋŐīƤ īų ǮŐŢ ǮŐŢų ĤĀĀƤ‫ ܅‬ǝīƤ Ǟīń‫ ܋‬

ųīų ǝŽŽƤ ŽǁĤīƤƬ īų ťŐųĤīƤīų‫ܳ܋‬

In de weekenden gingen veel studenten terug naar hun ouders en dan was ik alleen. En ik kon mensen niet goed uitleggen waar

Hoe ziet je week er nu uit?

Őť ǝĀųĤĀĀų ťǞĀű‫ ܅‬ĤĀƹ ǞĀƬ īīų ƹī ŐųńīǞŐťťīŨĤ ǝīƤŋĀĀŨ‫ ܅‬ǞĀĀƤ űīų

ܲSť Ĝīų ĤŽĝīųƹ £ǁĜŨŐĝ NīĀŨƹŋ Žơ ŋīƹ hÃr ‫' ܋‬ƤŐī ĤĀńīų ơīƤ Ǟīīť

zich niet echt een voorstelling van kon maken. Maar na twee jaar

ńīīŃ Őť űīƹ īīų ƹīĀű ǝŽƤű ĀĀų ŋīƹ ĝŽ‫ܧ‬ĀƬƬŐƬƹīųƹƬĝŋĀơ ƬŽĝŐĀŨī

ťǞĀű űŐŢų ŢŽųńīƤī ĜƤŽīƤ ŽŽť ųĀĀƤ tīĤīƤŨĀųĤ Žű ƹī ƬƹǁĤīƤīų‫' ܋‬Āƹ

ńīųīīƬťǁųĤī‫ ܋‬Nīƹ ŐƬ ǮīƬ Ǟīťīų ŨĀųń īų ĤĀĀƤ Ĝīų Őť īƤń ƹƤŽƹƬ Žơ‫ ܅‬

hielp me. Ook keerde ik na twee jaar terug om bij mijn ouders op

want ik wil laten zien welke banen en vakgebieden er buiten het

ĜīǮŽīť ƹī ńĀĀų‫ ܋‬rĀĀƤ ŋŽīǞīŨ Őť ųŽń ǞīŨ ĜŐųĤŐųń ŋĀĤ űīƹ ŨĀųƹƤǤī

ziekenhuis mogelijk zijn. Daarnaast werk ik een dag in de week

Őų rĀŨĀǞŐ‫ ܅‬ǞŽŽųĤīų Ǯī ŐųűŐĤĤīŨƬ Őų īīų ĀųĤīƤ ŋǁŐƬ Őų īīų ĀųĤīƤī

als jeugdarts in het voortgezet onderwijs voor een school met

ǞŐŢť‫' ܋‬ĀĀƤ ťīųĤī Őť ųŐīűĀųĤ‫ ܄‬Őť ǝŽīŨĤī űī ĤĀĀƤ ųŐīƹ űīīƤ ƹŋǁŐƬ‫ܳ܋‬

nieuwkomers; een internationale schakelklas. En verder is het geen toeval dat ik met nieuwkomers werk en trainingen aan ouders geef. Ik hoef niet altijd meer te reizen want de wereld komt

‘Soms merk ik dat ouders de negatieve kant ontkennen’

ųǁ ųĀĀƤ űŐŢ ƹŽī‫ ܳ܋‬ Wat kunnen ouders doen om hun kinderen te helpen?

“Mijn belangrijkste boodschap voor ouders die met hun kind naar ŋīƹ ĜǁŐƹīųŨĀųĤ ǝīƤŋǁŐǮīų‫ ܅‬ŐƬ ĤĀƹ Ǯī ŽŽń ǝŽŽƤ Ĥī ťŐųĤīƤīų űŽī‫ܧ‬ ten hebben. Dat kan door bijvoorbeeld pas te verhuizen als het ƬĝŋŽŽŨŢĀĀƤ ĀǶŨŽŽơƹ Őų ơŨĀĀƹƬ ǝĀų ŋĀŨǝīƤǞīńī ŋīƹ ƬĝŋŽŽŨŢĀĀƤ‫ ܋‬Ń ĤĀƹ

En toen had je ineens op beide plekken niet het gevoel dat je thuis was? ܲ£ƤīĝŐīƬ‫ ܋‬/ų ĤĀƹ ŐƬ īŐńīųŨŐŢť Ĥī ǝƤĀĀń ĤŐī ĀŨŨī ¼ŋŐƤĤ ǁŨƹǁƤī fŐĤƬ űīƹ ǮŐĝŋ űīīĤƤĀńīų‫ܴ ܐ‬àĀĀƤ ŐƬ űŐŢų īĝŋƹī ƹŋǁŐƬ ųǁ īŐńīųŨŐŢť‫ܳܵ܌‬ Third Culture kids, wie zijn dat?

“Third Culture Kids (TCK) zijn kinderen die een belangrijk deel van ŋǁų ŽųƹǞŐťťīŨŐųń ĤŽŽƤűĀťīų Őų īīų ĀųĤīƤ ŨĀųĤ‫ ܋‬ðī ŋīĜĜīų űīƹ elkaar gemeen dat ze met drie culturen tegelijk te maken krijgen.

De eerste cultuur is die je van je ouders en het land van herkomst.

De tweede is de cultuur waarin je opgroeit in het nieuwe land: Ĥī ƬĝŋŽŽŨ‫ ܅‬Ţī ǝƤŐīųĤīų‫' ܋‬Āƹ ŐƬ Ĥī ńĀƬƹ‫ܧ‬ĝǁŨƹǁǁƤ‫' ܋‬ī ĤīƤĤī ĝǁŨƹǁǁƤ staat eigenlijk voor de eigen wereld van deze kinderen onderling.

De cultuur van de kinderen die het reizende leven met elkaar ńīűīīųƬĝŋĀơơīŨŐŢť ŋīĜĜīų‫ܳ܋‬ Dus niet alleen expats, maar ook vluchtelingen?

“Er is een heel palet aan zogenaamde ‘cross cultural kids’. Kinderen ǝĀų īǣơĀƹ ŃĀűŐŨŐīƬ ŋīĜĜīų ųĀƹǁǁƤŨŐŢť īīų ŋīīŨ ĀųĤīƤī ƬŐƹǁĀƹŐī ĤĀų Ĥī ťŐųĤīƤīų ǁŐƹ ńīǮŐųųīų ĤŐī űŽīƹīų ǝŨǁĝŋƹīų‫ ܋‬ŐŢ Ĥī ŨĀĀƹƬƹī ńƤŽīơ speelt ook vaak trauma mee en hun ouders leven vaak in minder geprivilegieerde omstandigheden. Maar uiteindelijk zitten zij ook in die setting waarin deze drie culturen een belangrijke rol spelen.

Dat geldt ook voor geadopteerde kinderen bijvoorbeeld. Of kinde‫ܧ‬ Ƥīų ĤŐī Őų hŐűĜǁƤń ǞŽųīų űĀĀƤ Őų īŨńŐķ ųĀĀƤ ƬĝŋŽŽŨ ńĀĀų‫ ܋‬Nīƹ ŐƬ īīų ŋīīŨ ĤŐǝīƤƬī ńƤŽīơ‫ܜ ܋‬ǮŐī ĀǶĜīīŨĤŐųń Žơ ơĀńŐųĀ ‫ܳܝډډ‬

Ja! magazine

11 - 2019 #46

interview

Wie is...

Janneke Muyselaar-Jellema werd geboren in 1970 in Zambia. Ze is het oudste kind uit een gezin met twee jongere broers en een zusje. In 1989 begon ze haar studie geneeskunde in Leiden waar ze in 1996 afstudeerde als arts. Ze ging werken bij de medische dienst van het Centraal Opvangorgaan Asielzoekers. In 2005 voltooide zij de opleiding tot arts Maatschappij en Gezondheid bij TNO. Daarnaast werkte zij tien jaar als jeugdarts bij

ŋŽī ĀųĤīƤīų ĀŨŨīƬ ĤŽīų‫' ܋‬Āƹ ťĀų ńŽīĤ ǞīƤťīų‫ ܅‬űĀĀƤ ťĀų ŽŽť Ĥī

de GGZ Kinderen en Jeugd Rivierduinen. Op dit

ĀĀųƬŨǁŐƹŐųń űīƹ ĀųĤīƤīų Őų Ĥī Ǟīń ǮŐƹƹīų‫ ܋‬/Ƥ ťǁųųīų ŨŽǤĀŨŐƹīŐƹƬ‫ܧ‬

moment is zij docent Public Health aan de faculteit

ơƤŽĜŨīűīų ŽųƹƬƹĀĀų ųĀĀƤ ŋǁų ĝǁŨƹǁǁƤ ǝĀų ĀǶťŽűƬƹ īų Ǯī ťǁųųīų

Sociale Geneeskunde van het LUMC. Het verzorgen

zich soms helemaal niet meer thuis voelen daarin. Ik herinner me

van de co-schappen Sociale Geneeskunde

ńŽīĤ ĤĀƹ īīų ŨīīƤŨŐųń īīųƬ ƹīńīų űŐŢ ǮīŐ ܴSť ŨŐŢť ǞīŨ Ĥī ťŽǴŃīƤƬ ǝĀų

combineert zij met haar werk als jeugdarts in een

mijn ouders’. Mijn advies is: laat ruimte voor zowel de leuke als de

VO schakelklas. Ook begeleidt zij ouders met hun

moeilijke gevoelens. Ouders zien vaak de minder leuke kant voor

kinderen die gaan verhuizen naar het buitenland.

het kind niet en daar moet wel aandacht voor zijn. Soms merk ik

Ze woont samen met haar man en dochter in

ĤĀƹ ŽǁĤīƤƬ ĤīǮī ųīńĀƹŐīǝī ťĀųƹ Žųƹťīųųīų‫ ܋‬Nīƹ ťĀų ĝŽųŃƤŽųƹī‫ܧ‬

de omgeving van Leiden, haar stiefzoon woont

rend zijn om de gevolgen van je eigen keuzes onder ogen te zien.

inmiddels op zichzelf.

dīǁńĤĀƤƹƬīų ťǁųųīų ŋŐīƤ īīų ĜīŨĀųńƤŐŢťī ƤŽŨ Őų ƬơīŨīųܳ‫܋‬ àīŨťī ơŨīť ŋīīǾƹ ŃƤŐťĀ ųǁ Őų ŢŽǁǞ Ũīǝīų‫ ܌‬ ܲNīĜ Ţī īǝīų‫' ܌‬ĀĀƤ ťĀų Őť ǁƤīų ŽǝīƤ ơƤĀƹīų‫ ܋‬Sų ŐīĤīƤ ńīǝĀŨ ŋīīǾƹ het boek over Third Culture Kids mij de herkenning gegeven die

Ǯī ƬĀűīų űīƹ ŋǁų ťŐųĤīƤīų ŐųơĀťťīų‫ ܅‬ǮŽĤĀƹ Ǯī ŽųĤīƤĤīīŨ ǝĀų ŋīƹ

ik nodig had om mezelf te begrijpen. Ik was dus niet abnormaal.

proces worden. Deze tips kan een jeugdarts goed aanreiken aan

Sť ƤīŐƬ ųŽń ńƤĀĀń‫ ܅‬űĀĀƤ űŐŢų ǞŽƤƹīŨƬ ŨŐńńīų ųǁ ŋŐīƤ‫ ܅‬ƹŋǁŐƬ ĜŐŢ űŐŢų

ouders. Het kind is namelijk nog helemaal bezig een identiteit te

gezin. Dat was niet vanzelfsprekend na een dergelijke jeugd. Ik

ǝŽƤűīų‫ ܋‬ðŽܵų ńƤŽƹī ǝīƤĀųĤīƤŐųń ťĀų ĤĀĀƤĜŐŢ ƬơŽƤīų ĀĝŋƹīƤŨĀƹīų‫ ܋‬

ŋīĜ īƤ ŋĀƤĤ ĀĀų ńīǞīƤťƹ‫ ܋‬ßīƤĤīƤ ĜŨŐŢǾƹ ŃƤŐťĀ ĜīŨĀųńƤŐŢť ǝŽŽƤ űŐŢ‫ ܋‬

'Āƹ űŽīƹīų ŽǁĤīƤƬ īų ŢīǁńĤĀƤƹƬīų ĜīƬīǴŃīų‫ܳ܋‬

Afgelopen jaar heb ik een goede vriendin bezocht die in mijn klas ǮĀƹ īų ĤŐī Őť ĤīƤƹŐń ŢĀĀƤ ųŐīƹ ńīǮŐīų ŋĀĤ‫ܳ܇‬

‘Ik hoef niet altijd meer te reizen, de wereld komt nu naar mij toe’

Q

Meer lezen?

Third culture kids: The experience of growing up among worlds van Pollock & Van Reken (2017) Blogspot van Janneke: http://drieculturen.

Welke problemen kunnen ontstaan?

blogspot.com/2015/08/interesting-interview-with-

“Er zitten voordelen en nadelen aan het leven als een Third Culture

rachel-cason.html

fŐĤ‫ ܋‬ǝīƤ ŋīƹ ĀŨńīűīīų ŋīĜĜīų Ǯī īīų ĜƤīĤīƤī ťŐŢť Žơ Ĥī Ǟī‫ܧ‬ ƤīŨĤ‫ ܋‬ðī ƬơƤīťīų ǝĀĀť űīīƤĤīƤī ƹĀŨīų‫ ܅‬ĤĀƹ ǝīƤńƹ ǝīīŨ ŐųƬơĀųųŐųń‫ ܋‬ Žť ťǁųųīų ŋīƹ ŋīŨī ƬīųƬŐƹŐīǝī ŽĜƬīƤǝĀƹŽƤƬ ǮŐŢų‫ ܅‬Ǯī ťŐŢťīų īīƤƬƹ

Ja! magazine

DILEMMA

‘Er moet een Europees vaccinatieschema komen’ Vaccineren is īų ĜŨŐŢǾƹ īīų hot item. Als er gevaccineerd wordt, welke vaccinaties zijn dan van belang? Is dat een onderwerp om in Europees verband op te pakken? Of is dat niet per se noodzakelijk?

Vier zienswijzen in deze ĀǶŨīǝīƤŐųń ǝĀų Dilemma.

2019 #46 - 12

‘WERELDWIJD BELEID NODIG’

‘GEEN DOEL OP ZICH’

ܲSť Ĝīų ŋīƹ īīųƬ űīƹ Ĥī ƬƹīŨŨŐųń‫ ܋‬rīƹ ǝīīŨ‫ ܅‬ƤīŨĀƹŐīŃ ťŨīŐųī ŨĀųĤīų ĤŐĝŋƹ ĜŐŢ īŨťĀĀƤ Őų /ǁƤŽơĀ‫ ܅‬ǞĀĀƤƹǁƬƬīų ǝīīŨ ńīƤīŐƬĤ īų ńīķűŐńƤīīƤĤ ǞŽƤĤƹ‫ ܅‬ŨŐŢťƹ ŋīƹ űŐŢ vreemd als ieder land een eigen vaccinatieschema ĀĀųŋŽǁĤƹ‫ ܋‬Nīƹ ǮŽǁ ǝŽŽƤ űŐŢ ŋīƹ ǞīƤť Žơ Ĥī ŐųŋĀĀŨ‫ܧ‬ vaccinatiespreekuren ook een stuk gemakkelijker űĀťīų‫ ܋‬ơ ńƤŽųĤ ǝĀų Ĥī ŨīīǾƹŐŢĤ Ǟīīƹ Ţī ĤĀų ǞĀƹ īīų ťŐųĤ ‫ ܧ‬ĤĀƹ Őų ŋīƹ ŨĀųĤ ǝĀų ŋīƤťŽűƬƹ ǝŽŨŨīĤŐń ńīǝĀĝĝŐųīīƤĤ ŐƬ ‫ ܧ‬ƹŽƹ ųǁ ƹŽī ŋīīǾƹ ńīťƤīńīų īų ǮŐŢų de aanvullende vaccinaties snel te bepalen. Hopelijk hoort bij een Europees vaccinatieschema ook een ŋīŨĤīƤ /ǁƤŽơīīƬ ǝĀĝĝŐųĀƹŐīĜŽīťŢī‫ ܋‬tǁ ťĀų ŋīƹ uitpluizen van een buitenlands registratiedocument soms behoorlijk ingewikkeld zijn.

Als ik zo globaal de vaccinatieschema’s in Europa bekijk dan zitten wij al helemaal niet zo ver van een uniform Europees vaccinatieschema. De ziektes ǞĀĀƤƹīńīų ǞŽƤĤƹ ńīǝĀĝĝŐųīīƤĤ‫ ܅‬ǮŐŢų ųĀńīųŽīń ŽǝīƤĀŨ ńīŨŐŢť‫ ܋‬ŨŨīīų Ĥī ŨīīǾƹŐŢĤīų ǞĀĀƤŽơ Ĥī ǝĀĝĝŐųĀƹŐīƬ worden gegeven of de intervallen zijn verschillend. /ĝŋƹīƤ‫ ܅‬ƬŽűűŐńī ŨĀųĤīų ŋīĜĜīų ǝĀĝĝŐųĀƹŐīƬ ĤŐī ǞŐŢ niet of alleen aan een risicogroep geven zoals de vaccinatie tegen varicella en rotavirus. Een uniform Europees vaccinatieschema zou wellicht kunnen Ĝīƹīťīųīų ĤĀƹ ŋīƹ ǝĀĝĝŐųĀƹŐīƬĝŋīűĀ Őų tīĤīƤŨĀųĤ wordt uitgebreid. En dat in een tijd waarin meer ouders vraagtekens zetten bij het vaccineren van hun ťŐųĤ‫ ܋‬īŋĀŨǝī īīų ǁųŐŃŽƤű /ǁƤŽơīīƬ ǝĀĝĝŐųĀƹŐīƬĝŋīűĀ zou er ook aandacht en inspanning moeten zijn voor het bereiken of in stand houden van de minimale vaccinatiegraad in alle Europese landen. 'ǁƬ ŢĀ‫ ܅‬īīų /ǁƤŽơīīƬ ǝĀĝĝŐųĀƹŐīƬĝŋīűĀ ŨŐŢťƹ űŐŢ ŨŽńŐƬĝŋ‫® ܋‬ƹīƤťīƤ ųŽń‫ ܅‬Őų ĤīǮī ƹŐŢĤ ǝĀų ńŨŽĜĀŨŐƬīƤŐųń ŨŐŢťƹ mij een uniform vaccinatiebeleid in de hele wereld ųŽĤŐń‫ ܋‬tŐīƹ ĀŨŨīīų Žű ǝīƤƬơƤīŐĤŐųń ǝĀų ǮŐīťƹīƬ ƹīńīų ƹī ńĀĀų īų ŽųƬ ƹī ĜīƬĝŋīƤűīų‫ ܅‬űĀĀƤ ŽŽť Žű ĜŐŢ ƹī dragen aan een gelijke kans op gezondheid voor alle kinderen in de wereld.“

ܲdĀ‫ ܅‬īīų /ǁƤŽơīīƬ ǝĀĝĝŐųĀƹŐīƬĝŋīűĀ ĜŐīĤƹ ǝŽŽƤĤīŨīų‫ ܅‬űĀĀƤ ŐƬ ńīīų ĤŽīŨ Žơ ǮŐĝŋ‫ ܋‬Nīƹ doel van het Rijksvaccinatieprogramma is de bevolking te beschermen tegen een aantal gevaarlijke infectieziekten. Landen werken ĀŨ ƬĀűīų Žơ ŋīƹ ńīĜŐīĤ ǝĀų īǴŃīĝƹŐǝŐƹīŐƹ īų ǝīŐŨŐńŋīŐĤ ǝĀų ǝĀĝĝŐųƬ‫ ܋‬Žť ŋīīǾƹ ŋīƹ /ǁƤŽơīƬī Centrum voor Infectieziektebestrijding (ECDC) recent de samenwerking tussen nationale ǝĀĝĝŐųĀƹŐī ĜīŽŽƤĤīŨŐųńƬńƤŽīơīų ‫ܜ‬Őų tīĤīƤŨĀųĤ de Gezondheidsraad) binnen Europa versterkt en ǞŽƤĤīų ĤŽŽƤ Ĥī àN ‫ܧ‬īƤǝĀƤŐųńīų ŽǝīƤ ơƤŽ‫ ܧ‬īų antivaccinatie bewegingen uitgewisseld. Er wordt ŽŽť ńīǞīƤťƹ ĀĀų īīų /ǁƤŽơīīƬ ǝĀĝĝŐųĀƹŐīĜīǞŐŢƬ‫ ܅‬ zodat duidelijkheid bestaat over de vaccinatiestatus.

Deze initiatieven dragen bij aan ontwikkeling van vaccinatieprogramma’s met mogelijk een Europees vaccinatieschema als stip aan de horizon. /īų ųĀƹŐŽųĀĀŨ ǝĀĝĝŐųĀƹŐīƬĝŋīűĀ ŐƬ īīų ĝŽűơŨīǣ geheel waarbij nauwkeurige afweging nodig is: aanpassing in één component kan invloed hebben op de andere componenten. Door invoering van űĀƹīƤųĀŨī ťŐųťŋŽīƬƹ ǝĀĝĝŐųĀƹŐī Őų tīĤīƤŨĀųĤ ťǁųųīų kinderen van gevaccineerde moeders onder bepaalde voorwaarden later gevaccineerd worden en ook één vaccinatie minder krijgen. Dit is mogelijk omdat de ĀųĤīƤī ǮŐīťƹīų‫ ܅‬ǞĀĀƤƹīńīų ŋīƹ 'f¼£‫ܧ‬NŐĜ‫ܧ‬Nīơ ǝĀĝĝŐų ĜīƬĝŋīƤűƹ‫ ܅‬ĤŽŽƤ Ĥī ŋŽńī ǝĀĝĝŐųĀƹŐīńƤĀĀĤ ǞīŐųŐń ŽŃ niet voorkomen. Verschillen in het voorkomen van infectieziekten houden verband met de samenstelling ǝĀų Ĥī ĜīǝŽŨťŐųń‫ ܅‬Ĥī ĜīǝŽŨťŐųńƬĤŐĝŋƹŋīŐĤ‫ ܅‬ ĝǁŨƹǁƤīŨī ǝīƤƬĝŋŐŨŨīų‫ ܅‬űĀĀƤ ŽŽť ǮĀťīų ĀŨƬ ĤǁǁƤ ǝĀų ŽǁĤīƤƬĝŋĀơƬǝīƤŨŽŃ īų ƬĝŋŽŽŨƬǤƬƹīīű‫ ܋‬ŐŢ īīų ŨĀųń ŽǁĤīƤƬĝŋĀơƬǝīƤŨŽŃ‫ ܅‬ǮŽĀŨƬ Őų Ĥī ®ĝĀųĤŐųĀǝŐƬĝŋī ŨĀųĤīų‫ ܅‬ is het risico op infecties bij jonge kinderen mogelijk ŨĀńīƤ ĤĀų Őų tīĤīƤŨĀųĤ‫ ܅‬ǞĀĀƤ ťŐųĤīƤīų ƤīńīŨűĀƹŐń ǝĀųĀŃ ĤƤŐī űĀĀųĤīų ųĀĀƤ īīų ťŐųĤīƤĤĀńǝīƤĜŨŐŢŃ ńĀĀų‫ ܳ܋‬

Petra de Jong

Nicoline van der Maas

GG' NŽŨŨĀųĤƬ rŐĤĤīų‫ ܅‬ð ܵƬ fĀƹǞŐŢť en Rijswijk

ƤƹƬ‫ܧ‬īơŐĤīűŐŽŨŽŽń ĜŐŢ ŋīƹ ¦Sßr‫ ܋‬ Met medewerking van haar collegae.

Ja! magazine

13 - 2019 #46

‘LEER VAN ELKAAR’

‘VERSCHILLEN ONBEGRIJPELIJK’

ܲ īƬűīƹƹīŨŐŢťī ǮŐīťƹīƬ īų ǝŐƤǁƬƬīų ŨĀƹīų ǮŐĝŋ ųŐīƹ

ܲ/Ã‫ܧ‬ĜǁƤńīƤƬ ǮŐŢų ǮŽ ǝƤŐŢ ĀŨƬ īīų ǝŽńīŨƹŢī Žű ĤŽŽƤ Ĥī /ǁƤŽơīƬī ÃųŐī ƹī ƤīŐǮīų‫ ܋‬ßŐƤǁƬƬīų īų ĜĀĝƹīƤŐķų ŨŐǾƹīų ǝƤŽŨŐŢť űīī‫ ܅‬ĤŐī ƹƤīťťīų ǮŐĝŋ ųŐīƹƬ ĀĀų ǝĀų ńƤīųǮīų‫ ܋‬ tīīű ĤĀĀƤųĀĀƬƹ Ĥī ĀŃųīűīųĤī ĜīƤīŐĤŋīŐĤ ǝĀų ŽǁĤīƤƬ Žű ŋǁų ťŐųĤīƤīų ƹī ŨĀƹīų ǝĀĝĝŐųīƤīų‫ ܅‬īų Ţī ŋīĜƹ īīų ǝīƤƬĝŋīƤơƹ ƤŐƬŐĝŽơƤŽȀīŨ ǝŽŽƤ ǁŐƹĜƤĀĀť ǝĀų ǝīƤǝīŨīųĤī ŐųŃīĝƹŐīǮŐīťƹīų‫ ܋‬Őųųīų Ĥī /ǁƤŽơīƬī ǝīƤīųŐńŐųń ǝĀų dīǁńĤńīǮŽųĤŋīŐĤƬǮŽƤń‫ ܅‬/ǁƬǁŋű‫ ܅‬ǮŐīų we grote verschillen in zorg. Cultuur is vaak bepalend.

De verschillen in vaccinatieschema’s vind ik echter onbegrijpelijk. De veroorzakers van kinderziektes hoppen űīƹ ĀŨ ĤĀƹ ńīƤīŐƬ ǮŽ ǝĀų ŋīƹ īųī ųĀĀƤ ŋīƹ ĀųĤīƤī ŨĀųĤ‫ ܅‬ maar ieder land bepaalt zelf waarvoor en wanneer het kind een prik krijgt. Dat vind ik niet logisch en niet eerlijk tegenover de kinderen. Door de handen in één te slaan en in alle Europese landen dezelfde lijn te volgen voor Ĥī ŐųīųƹŐųńīų‫ ܅‬ĜīƬĝŋīƤűīų Ǟī ťŐųĤīƤīų ŐųĤŐǝŐĤǁīīŨ īų ĀŨƬ ńƤŽīơ īǴŃīĝƹŐīǝīƤ‫ ܋‬/īų ńīŨŐŢťī űĀƹī ǝĀų ĜīƬĝŋīƤűŐųń tegen kinderziektes draagt bovendien bij aan een ĤǁǁƤǮĀĀű ŽųƹǞŐťťīŨŐųńƬơŨĀų ǝĀų Ĥī ßt‫ ܅‬ųĀűīŨŐŢť ŐīĤīƤ kind gelijke kansen om gezond volwassen te worden.

Er zijn nog andere voordelen van een Europees ǝĀĝĝŐųĀƹŐīƬĝŋīűĀ ǮŽĀŨƬ īīų űīńĀ‫ܧ‬ĤĀƹĀĜĀƬī ĤŐī Ǟī kunnen aanleggen voor wetenschappelijk onderzoek en kwaliteitsbewaking. Voorlichting die uniform wordt ĀĀųńīơĀťƹ Žű ŽǝīƤĀŨ ĤīǮīŨŃĤī ĜŽŽĤƬĝŋĀơ ƹī ǝīƤƬơƤīŐĤīų‫ ܅‬ ĜŐŢǝŽŽƤĜīīŨĤ Ĥī /ǁƤŽơīƬī ßĀĝĝŐųĀƹŐīǞīīť‫ ܅‬īīų ƬƹīƤť voorbeeld van internationale samenwerking en sociale űĀƤťīƹŐųń‫ ܋‬àīīƤƬƹĀųĤīų īų ƹƤīųĤƬ ťǁųųīų Ǟī ƬųīŨŨīƤ detecteren en gezamenlijk aanpakken. De kosten van ŽųƹǞŐťťīŨŐųń‫ ܅‬ŐųťŽŽơ īų ĤŐƬƹƤŐĜǁƹŐī ǝĀų Ĥī ǝĀĝĝŐųƬ ǞŽƤĤīų ńīĤīīŨĤ‫ ܅‬űīƹ ǁŐƹīŐųĤīŨŐŢť īīų ńǁųƬƹŐńī ťŽƬƹīų‫ܧ‬ baten uitkomst. Verhuizen naar een ander land binnen /ǁƤŽơĀ ŋīīǾƹ ńīīų ŐųǝŨŽīĤ Žơ ŋīƹ ǝĀĝĝŐųĀƹŐīƬĝŋīűĀ īų ŐųńīǞŐťťīŨĤī ŐųŋĀĀŨűĀųŽīǁǝƤīƬ ǮŐŢų ŽųųŽĤŐń‫ ܋‬/ǣơĀƹƬ zullen daar blij mee zijn. Altijd overal dezelfde prikken op ĤīǮīŨŃĤī ŨīīǾƹŐŢĤ ƬƹƤĀĀŨƹ ǝŽŽƤ ŽǁĤīƤƬ ĜīƹƤŽǁǞĜĀĀƤŋīŐĤ ǁŐƹ‫ ܋‬Sť Ǯīń ܴŢĀܵ ƹīńīų īīų /ǁƤŽơīīƬ ǝĀĝĝŐųĀƹŐīƬĝŋīűĀ‫ܳ܇‬

ƹīńīųŋŽǁĤīų ĤŽŽƤ īīų ńƤīųƬ‫ ܋‬àī ƤīŐǮīų ĜŽǝīųĤŐīų wat af. De meeste mensen zijn gewend bij verre reizen ųĀĀƤ ĜŐŢǝŽŽƤĜīīŨĤ ǮŐķ‫ ܅‬ŃƤŐťĀ īų hĀƹŐŢųƬ űīƤŐťĀ‫ ܅‬Žű te kijken of een reisvaccinatie nodig is. Maar dichter bij ŋǁŐƬ ǞŽƤĤƹ ŋīƹ ńīǝĀĀƤ ńƤŽƹīƤ‫ ܅‬ƹīƤǞŐŢŨ Ǟī ĤĀĀƤ űŐųĤīƤ ĜīĤĀĝŋƹ Žơ ǮŐŢų‫ ܋‬ðŽ ŐƬ ŋīƹ ĀŃńīŨŽơīų ŢĀĀƤ ŋīƹ ĀĀųƹĀŨ gevallen van mazelen in Europa sterk toegenomen. 'īǮī ǮŽűīƤ ńĀ Őť ųīƹ ǮŽ ĀŨƬ ǝīŨī tīĤīƤŨĀųĤīƤƬ ųĀĀƤ Italië. In Italië is het infectierisico als het gaat om űĀǮīŨīų ŋŽŽń‫ ܅‬ŽűĤĀƹ űŐųĤīƤ űīųƬīų ǮŐĝŋ ŨĀƹīų vaccineren. Terug van vakantie kan dat leiden tot īīų ǁŐƹĜƤĀĀť ŋŐīƤ‫ ܅‬ǮŽĀŨƬ Žơ Ĥī ĝƤĺĝŋī Őų 'īų NĀĀń‫ ܋‬Sų Europa doen spookverhalen de ronde. De autoriteiten zoals jeugdartsen en wetenschappers leggen het bij sommige jonge ouders af tegen ‘horen zeggen’ en fake news. Europa moet haar krachten bundelen. Door het jarenlange succes van vaccineren hebben mensen minder de gevolgen gezien als iemand wel ziek wordt.

Laat die beelden maar zien. Elke ouder wil toch het beste voor zijn of haar kind. Een Europees vaccinatie‫ܧ‬ ƬĝŋīűĀ ťĀų‫ ܅‬ĀŨƬ ŋīƹ ńĀĀƹ Žű Ĥī ǁŐƹǞīƤťŐųń ơīƤ ŨĀųĤ ǝīƤƬĝŋŐŨŨīų‫ ܅‬ǮŽĤĀƹ ŽŽť ƤīťīųŐųń ǞŽƤĤƹ ńīŋŽǁĤīų űīƹ de cultuur. Logica en systematiek werken anders hier ĤĀų Őų SƹĀŨŐķ‫ ܋‬rĀĀƤ ŨīīƤ ǝĀų īŨťĀĀƤ‫ ܇‬ߎŽƤ ŽųƬ ŨŐńƹ īƤ īīų ĜīŨĀųńƤŐŢťī ŽơĤƤĀĝŋƹ ĀŨƬ Ţī ťŐŢťƹ ųĀĀƤ ŋīƹ ŐųŃīĝƹŐīƤŐƬŐĝŽ‫ ܅‬ űĀĀƤ ĀųĤīƤī ŨĀųĤīų ťǁųųīų ŽŽť īĝŋƹ ǝĀų tīĤīƤŨĀųĤ ŨīƤīų ŋŽī Ǟī ŋīƹ ŋīƹ ŋŐīƤ ŋīĜĜīų ńīƤīńīŨĤ‫ܳ܋‬

Anne Kuik

Henrique Sachse

Tweede Kamerlid CDA; woordvoerder £ƤīǝīųƹŐī Őų Ĥī ߎŨťƬńīǮŽųĤŋīŐĤ

ƤƹƬ r‫ޜ‬G īų £ƤīƬŐĤīųƹ ǝĀų /ǁƬǁŋű

Ja! magazine

DILEMMA

Doorpraten over de stelling?

Dat kan in de ABCraad van de AJN op Facebook. Liever mailen?

Stuur je bericht naar: ja@ajnjeugdartsen.nl

expertise

2019 #46 - 14

Ja! magazine

15 - 2019 #46

expertise

Eerstelijnszorg in Europa langs de meetlat Drieënhalf jaar hebben bijna twintig onderzoekers uit tien Europese landen, Australië en de VS gewerkt aan Models of Child Health Appraised (MOCHA). Dit proŢīĝƹ ŋīīǾƹ Ĥī īīƤƬƹīŨŐŢųƬǮŽƤń ǝŽŽƤ ťŐųĤīƤīų īų ĀĤŽŨī‫ܧ‬ scenten in Europa in kaart gebracht. Eind vorig jaar is het project afgerond. In Nederland was universitair docent Daniëlle Jansen, verbonden aan Rijksuniversiteit Groningen en het UMCG, betrokken.

Tekst: Louise Dijkmans m.m.v. Elly de Leeuw Beeld: Pan Xiaozhen, Unsplash.com (meisje) en Blake Barlow, Unsplash.com (meiden)

Wat was het doel van het MOCHA-project?

“Aan het begin van het project hadden we het streven om te inventariseren hoe de īīƤƬƹīŨŐŢųƬ ǮŽƤń ơīƤ ŨĀųĤ ŐƬ ńīŽƤńĀųŐƬīīƤĤ‫ ܋‬àī ǞŐŨĤīų ĤŐƹ ųĀĀƬƹ ńīǮŽųĤŋīŐĤƬǁŐƹťŽű‫ܧ‬ Ƭƹīų Ũīńńīų‫ ܅‬Žű ĀĀų ƹī ťǁųųīų ńīǝīų ǞĀƹ Ĥī űīīƬƹī īǴŃīĝƹŐīǝī ŽƤńĀųŐƬĀƹŐī ǝĀų ǮŽƤń zou zijn. Gaandeweg ontdekten we dat het heel lastig is om bijvoorbeeld te zeggen: ܴ ŨƬ īƤ īīų ŢīǁńĤĀƤƹƬ ťĀųƹŽŽƤ ŋŽǁĤƹ Žơ ƬĝŋŽŽŨ‫ ܅‬ǮŐī Ţī ĤĀƹ ŋīƹ ĀĀųƹĀŨ ťŐųĤīƤīų űīƹ overgewicht in dat land ook veel minder is …’ Dit was niet hard te maken met onze studie omdat er veel meer factoren van invloed kunnen zijn. En deze factoren konden wij niet allemaal meenemen in ons onderzoek. Daarom hebben we de organisatie

Ja! magazine

expertise

2019 #46 - 16

van eerstelijnszorg voor kinderen en adolescenten vergeleken met

tariseerde. Er was ook een werkgroep die zich richtte op kinderen

ƹǞīī ƬƹĀųĤĀĀƤĤīų ǝĀų Ĥī àN ‫ ܋‬ðŐŢ ŋīĜĜīų ǝŽŽƤ ǮŽǞīŨ ®ĝŋŽŽŨ

īų ĀĤŽŨīƬĝīųƹīų űīƹ ĝŽűơŨīǣī ǮŽƤńĜīŋŽīǾƹīų ǮŽĀŨƬ ŋīƤƬīųĀĀų‫ܧ‬

Healthcare Services (SHS) als Adolescent Healthcare Services

ĤŽīųŐųńīų ŽŃ īơŐŨīơƬŐī‫ ܋‬ðŐŢ ťīťīų ǝŽŽƤĀŨ ųĀĀƤ Ĥī ǞŐƬƬīŨǞīƤťŐųń

‫ ܜ‬N®‫ ܅ܝ‬Žơ ĜĀƬŐƬ ǝĀų ŨŐƹīƤĀƹǁǁƤ īų ǝŽƤŐńī ƬƹǁĤŐīƬ‫ ܅‬īīų ƤŐĝŋƹŨŐŢų ńīŃŽƤ‫ܧ‬

tussen de eerste en tweede lijn en in welke mate zij samenwerken.

űǁŨīīƤĤ ŋŽī ǮŽǁ ĤīǮī ǮŽƤń īƤ ŐĤīĀŨŐƹīƤ ǁŐƹ űŽīƹ ǮŐīų‫ܳ܋‬

/īų ĀųĤīƤ ƹīĀű ŋŐīŨĤ ǮŐĝŋ ĜīǮŐń űīƹ ŽųńīŨŐŢťŋīŐĤ Őų Ĥī ǮŽƤń‫' ܋‬ǁƬ‫ ܅‬ hoe toegankelijk is de zorg voor kwetsbare groepen zoals jongeren

NŽī ĤīȀųŐīīƤĤīų ŢǁŨŨŐī Ĥī ܴīīƤƬƹī ŨŐŢųܵ‫ ܌‬

űīƹ ǶŨŐųťī ńīĤƤĀńƬơƤŽĜŨīűīų ŽŃ űŐńƤĀųƹīųťŐųĤīƤīų‫ ܌‬àī ŋīĜĜīų

ܲ'ī īīƤƬƹī ŨŐŢų ŋīĜĜīų Ǟī ńīĤīȀųŐīīƤĤ ĀŨƬ ȀƤƬƹ ơŽŐųƹ ŽŃ ĝŽųƹĀĝƹ‫ ܋‬

zo breed mogelijk gekeken en zoveel mogelijk vragen voorgelegd

'ǁƬ ĀŨƬ Ţī ťŐųĤ īīų ťŨĀĝŋƹ ŽŃ ǮŐīťƹī ŋīīǾƹ‫ ܅‬Žơ ǞīŨť ńīĜŐīĤ ĤĀų ŽŽť‫ ܅‬

ĀĀų īǣơīƤƹƬ Őų ĀŨŨī ĤīƤƹŐń ŨĀųĤīų‫ ܄‬ĤŐī ųŽīűĤīų ǞŐŢ Ĥī ĝŽǁųƹƤǤ

ǞŐī ĜīųĀĤīƤ Ţī ĤĀų ĀŨƬ īīƤƬƹī‫ ܌‬Sų tīĤīƤŨĀųĤ ŐƬ ĤĀƹ ǝĀĀť Ĥī ŋǁŐƬĀƤƹƬ‫ ܅‬

ĀńīųƹƬ‫ ܋‬Sť ǞĀƬ Ĥī ĝŽǁųƹƤǤ Āńīųƹ ǝŽŽƤ tīĤīƤŨĀųĤ‫ ܳ܋‬

maar er zijn landen waar kinderen ook gelijk naar de kinderarts ťǁųųīų ƬƹĀơơīų‫ ܅‬ǮŽĀŨƬ Őų 'ǁŐƹƬŨĀųĤ‫' ܋‬Āƹ ŐƬ ĤĀų ŽŽť Ĥī īīƤƬƹī ŨŐŢų‫ܳ܋‬

Wat voor soort vragen stelden jullie? ܲàŐŢ ǞŐŨĤīų ǝŽŽƤ ĤīƤƹŐń ŨĀųĤīų ƹŋīűĀܵƬ Őų ťĀĀƤƹ ĜƤīųńīų‫' ܋‬ī ǝƤĀ‫ܧ‬

Wat was precies jouw rol bij het project?

ńīų ƬƹīŨĤīų ǞŐŢ ĀĀų Ĥī ŋĀųĤ ǝĀų űīīƤĤīƤī ĝĀƬǁƬƬīų‫ ܋‬ŐŢǝŽŽƤĜīīŨĤ‫ ܄‬

“Ik gaf leiding aan het team dat de organisatie van zorg voor

/īų ŢŽųńīų ǝĀų ‫ ܅ڍډ‬ĀǶťŽűƬƹŐń ǁŐƹ /ƤŐƹƤīĀ‫ ܅‬ŋīīǾƹ ųĀ īīų ĀǝŽųĤŢī ǁŐƹ

kinderen in de schoolsetting en de zorg voor adolescenten inven‫ܧ‬

met vrienden vreselijk veel gedronken en is niet goed meer aan‫ܧ‬

Ja! magazine

expertise

17 - 2019 #46

ƬơƤīīťĜĀĀƤ‫ ܋‬ŐŢ ǞŐī űŽīƹ ŋŐŢ Žơ ĤĀƹ űŽűīųƹ ŋǁŨơ ǮŽīťīų‫ ܌‬/ų ťĀų

hĀųĤīų ĤŐī ńīīų ®N® ŋīĜĜīų‫ ܅‬ťǁųųīų Ĥī ǮŽƤń ǝŽŽƤ ťŐųĤīƤīų īų

hij daar zelfstandig terecht of moet hij zich melden samen met

adolescenten ook buiten school aanbieden. Tsjechie en Spanje

ŽǁĤīƤƬ ŽŃ ǝīƤǮŽƤńīƤƬ‫ ܌‬NŽī ǮŐƹ ŋīƹ ȀųĀųĝŐīīŨ‫ ܅‬űŽīƹ ŋŐŢ ǝŽŽƤ Ĥī ŋǁŨơ

kennen helemaal geen systeem van schoolgezondheidszorg.

ĜīƹĀŨīų‫ ܌‬SƬ īƤ īīų ƹŽŨť ĜīƬĝŋŐťĜĀĀƤ‫ ܌‬/ų ǞīŨťī ĤŐƬĝŐơŨŐųīƬ ǮŐŢų ĜŐŢ Ĥī

àī ŋīĜĜīų ǝŽŽƤĀŨ ńīťīťīų ųĀĀƤ Őų ŋŽīǝīƤƤī īƤ ĜīŨīŐĤ ŽŃ ƤŐĝŋƹ‫ܧ‬

ŋǁŨơǝīƤŨīųŐųń ĜīƹƤŽťťīų‫ ܌‬

lijnen zijn omtrent een bepaald onderwerp. Is er bijvoorbeeld

ű ŐųǮŐĝŋƹ ƹī ťƤŐŢńīų Őų ŋŽī Ĥī īīƤƬƹīŨŐŢųƬ ǮŽƤń ŐƬ ńīŽƤńĀųŐƬīīƤĤ‫ ܅‬

beleid geformuleerd rondom kinderen die uitvallen op school en

hebben we een aantal ziektes en gezondheidsproblemen in een

ĤĀĀƤűīī ńīīų ĀĀųƬơƤĀĀť ťǁųųīų űĀťīų Žơ ®N®‫ ܌‬SƬ īƤ ĜīŨīŐĤ Žű

casus verpakt waarvan we dachten dat deze representatief waren

de toegankelijkheid tot de zorg voor ieder zoveel mogelijk gelijk

voor meerdere aandoeningen en gezondheidsproblemen. De

ƹī ŋŽǁĤīų‫ ܌‬àīŨťī īŐƬīų ƬƹīŨ Ţī ĀĀų ®N®‫ܧ‬ơƤŽŃīƬƬŐŽųĀŨƬ‫ ܌‬rŽīƹīų

ĀųƹǞŽŽƤĤīų ǝīƤƹīŨĤīų ŽųƬ ǝīīŨ‫ܳ܋‬

zij bijvoorbeeld een bepaalde opleiding volgen en aan intervisie ĤŽīų‫ ܌‬hĀųĤīų ĤŐī ŋŐīƤŽơ ơŽƬŐƹŐīŃ ƬĝŽƤīų ǮŐŢų Ĥī űīīƤ àīƬƹīƤƬī‫ ܅‬

Wat zijn jullie te weten gekomen?

tŽŽƤĤ‫ܧ‬/ǁƤŽơīƬī ŨĀųĤīų‫ ܋‬tīĤīƤŨĀųĤ ŋŽŽƤƹ ĤĀĀƤ ŽŽť ĜŐŢ‫' ܋‬ī ńƤŽƹī

ܲ'Āƹ ŨĀųĤīų ŽųĤīƤŨŐųń ƬƹīƤť ǝīƤƬĝŋŐŨŨīų‫® ܋‬ŽűƬ ŋīīǾƹ īīų ŨĀųĤ ńīīų

ǝīƤǝŽŨńǝƤĀĀń ŐƬ ĤĀų‫ ܄‬ǞĀƹ űīƤť Ţī ĤĀĀƤǝĀų Őų Ĥī ơƤĀťƹŐŢť‫ ܌‬àŽƤĤƹ ŋīƹ

School Healthcare Services (SHS) of hebben ze het wel maar is er

beleid ook uitgevoerd zoals vastgelegd en in hoeverre verschilt

relatief weinig beleid geformuleerd. Of deze landen het dan beter

Ĥī ǁŐƹǝŽīƤŐųń ǝĀų ŋīƹ ĜīŨīŐĤ ơīƤ ƤīńŐŽ‫ ܌‬GƤĀĀń ǮŽǁ Őť ŋŐīƤ ǝīƤĤīƤ

of slechter doen dan landen die wel SHS hebben weten we niet.

ŽųĤīƤǮŽīť ųĀĀƤ ĤŽīų‫ܳ܋‬ Welke aandachtspunten heb je gezien voor Nederland? ܲ¼ŽŨťīų ǮŐŢų ǞīŨ īīų ĀĀųĤĀĝŋƹƬơǁųƹ‫ ܋‬Sų tīĤīƤŨĀųĤ ǮŐŢų ƤīŨĀƹŐīŃ ǞīŐ‫ܧ‬ ųŐń ƹŽŨťīų ĜīƬĝŋŐťĜĀĀƤ‫ ܅‬īų ƹŽŨťīų ƬơīŨīų īīų ƤŽŨ ĜŐŢ Ĥī ńīŨŐŢťŋīŐĤ Őų de zorg. Verder vraagt de opleiding van professionals op het ter‫ܧ‬ rein van adolescenten aandacht. Dat onderwerp is in veel landen maar beperkt en slechts versnipperd te vinden in het curriculum. hŽŃ ŐƬ īƤ ǝŽŽƤ ŋīƹ /ŨīťƹƤŽųŐƬĝŋ fŐųĤ 'ŽƬƬŐīƤ‫ܴ ܄‬Sų ƹŋī tīƹŋīƤŨĀųĤƬ‫ ܅‬ preventive child health care is provided by separate organisations ǞŋŐĝŋ ŋĀǝī ƹŋīŐƤ /ŨīĝƹƤŽųŐĝ NīĀŨƹŋ ¦īĝŽƤĤ ‫ܜ‬/N¦‫® ܝ‬ǤƬƹīű ƬơīĝŐȀ‫ܧ‬ ĝĀŨŨǤ ĤīƬŐńųīĤ ŃŽƤ ƹŋŐƬ ƹǤơī ŽŃ ĝĀƤīܵ‫ ܳ܋‬ Wat kan de jeugdarts met de MOCHA-bevindingen? ܲàŐŢ ŋīĜĜīų Őų ťĀĀƤƹ ńīĜƤĀĝŋƹ ŋŽī Ĥī īīƤƬƹīŨŐŢųƬǮŽƤń ǝŽŽƤ ťŐų‫ܧ‬ deren in de schoolsetting en de zorg voor adolescenten er in de ǝīƤƬĝŋŐŨŨīųĤī ŨĀųĤīų ǁŐƹǮŐīƹ‫ ܋‬àī Ǟīƹīų ųǁ ǞīŨťī ǝīƤƬĝŋŐŨŨīų īƤ ǮŐŢų‫ ܋‬ rĀĀƤ Žű ƹī ĜīơĀŨīų ǞĀƹ ŋīƹ ǝīŨĤ īƤűīī ťĀų‫ ܅‬ŋīĜĜīų Ǟī Ĥī Őųơǁƹ ǝĀų ŢīǁńĤĀƤƹƬīų‫ ܅‬ťŐųĤīƤĀƤƹƬīų īų ŋǁŐƬĀƤƹƬīų ŋĀƤĤ ųŽĤŐń‫' ܋‬īǮī ơƤŽŃīƬƬŐŽųĀŨƬ ǮŐŢų ǝƤŐŢĤĀń ‫ ڍ‬ŢǁŨŐ ǝĀųĀŃ ŋĀŨŃ ‫ ڈډ‬ǝĀų ŋĀƤƹī ǞīŨťŽű ĜŐŢ GG' GN ¦ tīĤīƤŨĀųĤ Őų ÃƹƤīĝŋƹ Žű űīī ƹī Ĥīųťīų ŽǝīƤ Ĥī Ĝī‫ܧ‬ tekenis van de onderzoeksgegevens voor de praktijk. De ochtend ƬƹĀĀƹ ǝŽŨŨīĤŐń Őų ŋīƹ ƹīťīų ǝĀų r N ‫ ܳ܋‬ Q

Meer informatie MOCHA staat voor Models of Child Health Appraised. Meer lezen over MOCHA, zie: http://www.childhealthservicemodels.eu.

Ja! magazine

UW EXPERTISE NU NOG BELANGRIJKER VOOR

Borstvoeding is de beste voeding voor baby’s. Informatie uitsluitend bestemd voor (para)medici.

HUN TOEKOMST

Door de nieuwe Europese wetgeving voor zuigelingenvoeding, opvolgmelk en dieetvoeding zal de informatievoorziening op de verpakking en de samenstelling van deze producten veranderen.

Ook het uiterlijk van deze producten zal worden aangepast. U, als medisch professional bent als enige in staat om ouders van volledige informatie te voorzien. Uw adviserende rol wordt nog belangrijker.

Door hen te ondersteunen met de juiste informatie en de beste voedingskundige oplossing aan te reiken voor ieder kindje, zorgt u ervoor dat elke baby straks klaar is voor de toekomst.

Voor meer informatie: www.nutriciavoorprofessionals.nl

19 - 2019 #46

COLUMN

‘Een beetje menselijkheid doet wonderen’ ‘Wie vrijwillig zijn land verlaat, zal altijd dat ene lichtpuntje zien waarnaar hij kan terugkeren. rÿÿƣ ǝŏĪ ŰżĪƸ ǜŧǀĜŊƸĪŲ ĪŲ ŃĪĪŲ Ŋǀŏƫ ŰĪĪƣ ŊĪĪǼƸ‫ ܈‬ƣÿÿŤƸ ǜĪƣģǝÿÿŧģ ŏŲ ŊĪƸ żŲĪŏŲģŏŃĪ ƫƸĪƣƣĪŲƫƸĪŧƫĪŧ܎ 'ŏĪ ŊĪĪǼƸ ŊĪŏŰǝĪĪ‫ ܈‬Űÿÿƣ ǝĪĪƸ żƠ ģĪŲ ģǀǀƣ ŲŏĪƸ ŰĪĪƣ ǝÿÿƣŲÿÿƣ܎ܸ ‫ ܟ‬ģŲÿŲ GŊżƣĪŏǾ‫ܠ‬ ߎƤŐń ŢĀĀƤ ŋīĜ Őť ĤƤŐī Ǟīťīų ĀŨƬ ǝƤŐŢǞŐŨŨŐńīƤ ńīǞīƤťƹ ǝŽŽƤ Ĥī ®ƹŐĝŋƹŐųń ŽŽƹǝŨǁĝŋƹīŨŐųń Őų ŋīƹ ǝŨǁĝŋƹīŨŐųńīųťĀűơ rŽƤŐĀ‫ ܅‬Žơ ŋīƹ GƤŐīťƬī īŐŨĀųĤ hīƬĜŽƬ‫ ܋‬Nīƹ ťĀűơ ŐƬ ŽǝīƤǝŽŨ‫ ܋‬/Ƥ ŐƬ īīų ƹīťŽƤƹ ĀĀų ĀŨŨīƬ‫ ܄‬ƹīųƹīų‫ ܅‬ĤīťīųƬ‫ ܅‬ƬĀųŐƹĀŐƤī ǝŽŽƤǮŐīųŐųńīų‫ ܅‬ĤƤŐųťǞĀƹīƤ īų ǝŽīĤƬīŨ‫ ܋‬ FĀűŐŨŐīƬ ŨŐńńīų ĤĀńīų ĜŐŢ Ĥī ŐųńĀųń ǝĀų ŋīƹ ťĀűơ Žơ īīų Ƭƹǁť ťĀƤƹŽų‫ ܅‬ƹī ǞĀĝŋƹīų‫ ܄‬Žơ īīų paar stukken zeil voor een onderkomen of heel soms op een bus die hen naar de boot zal brengen op weg naar het vaste land.

Met mijn ‘medische’ bagage voel ik me het meest vertrouwd met het triageren van patiënten en het behandelen van jonge kinderen. Mensen laten me pakketten papieren zien in de hoop dat ik een overplaatsing naar het vaste land voor ze kan regelen. Een va‫ܧ‬ ĤīƤ űīƹ ĤƤŐī ťŨīŐųī ťŐųĤīƤīų ǝƤĀĀńƹ īīų ĜƤŐīǿī ǞĀĀƤűīī ŋŐŢ ųŐīƹ Őų Ĥī ƤŐŢ ŋŽīǾƹ ƹī ƬƹĀĀų ǝŽŽƤ īƹīų‫ ܋‬àĀųƹ ĤƤŐīűĀĀŨ ơīƤ ĤĀń ƬƹĀĀƹ ŋŐŢ ǁƤīų Őų Ĥī ƤŐŢ īų ǝĀĀť ŐƬ ŋīƹ īƹīų Žơ ĀŨƬ ŋŐŢ ĀĀų Ĥī ĜīǁƤƹ ŐƬ‫ ܋‬/īų ơƬǤĝŋŐĀƹƤŐƬĝŋ ơĀƹŐķųƹ ǝƤĀĀńƹ ŽŃ ŋŐŢ īīų Ĥīťīų ťĀų ťƤŐŢńīų‫ ܅‬ǞĀųƹ ŋŐŢ ŋīīǾƹ het zo koud. Helaas is het antwoord telkens ‘nee’.

Ouders zijn wanhopig als zij hun zieke kind brengen. Gelukkig hoef ik vaak niet meer ƹī ĤŽīų ĤĀų ńīƤǁƬƹƬƹīŨŨīų‫ ®¦ ܅‬īų ơĀƤĀĝīƹĀűŽŨ ńīǝīų‫ ܋‬/īų ĜīīƹŢī űīųƬīŨŐŢťŋīŐĤ ĤŽīƹ ǞŽųĤīƤīų ŽųĤīƤ ĤīǮī ŽųűīųƬīŨŐŢťī ŽűƬƹĀųĤŐńŋīĤīų‫ ܋‬àĀƹ ĤĀƹ ĜīƹƤīǾƹ ŐƬ Ĥī ƬŐƹǁĀƹŐī ųŐīƹ veel anders dan in mijn gewone werk. ßīīŨ űīųƬīų ǝīƤƹīŨŨīų ĀŨŨīƬ ťǞŐŢƹ ƹī ǮŐŢų ńīƤĀĀťƹ‫ ܅‬ǞīńńīƬơŽīŨĤ ĤŽŽƤ Ĥī ńŽŨǝīų‫ ܋‬/īų ŃƤŐťĀĀųƬī űĀų ĜƤīųńƹ īīų ŨĀųĤńīųŽƹī‫ ܄‬ǮŐŢ īīƹ īų ĤƤŐųťƹ ĜŐŢųĀ ųŐīƹ‫ ܅‬Ǯī ơƤĀĀƹ ųŐīƹ‫ ܅‬Ǯī ĤŽŽŨƹ door de heuvels. Hij vertelt dat ze haar kind in zee is verloren. Ik voel zoveel bewon‫ܧ‬ dering voor hem omdat hij met al zijn eigen zorgen zich toch nog bekommert om een ander. Ik vertel hem dat zijn zorg veel betekent. Het is zoveel meer dan wij haar kunnen ĜŐīĤīų‫ ܋‬ߎŽƤǮŐĝŋƹŐń ƬƹĀƤƹ Őť űīƹ ĀųƹŐ‫ܧ‬ơƬǤĝŋŽƹŐĝĀ‫ ܋‬tĀ īīų ơĀĀƤ ĤĀńīų ơƤĀĀƹ ǮŐŢ ǞĀƹ‫ ܋‬ðī ǝīƤƹīŨƹ ŽǝīƤ Ĥī ńīǝĀųńīųŐƬ īų ŽǝīƤ ŋīƹ ǞĀƹīƤ‫ ܋‬rĀĀƤ īīų ťŐųĤ‫ ܅‬ųīī ĤĀĀƤ Ǟīīƹ Ǯī ųŐīƹƬ ǝĀų‫܋‬ Sų űŐŢų ĤĀńīŨŐŢťƬ ǞīƤť ĜŐŢ Ĥī 'ƤīųƹƬī ð ܵƬ ĜīƬīŃ Őť ųǁ ųŽń űīīƤ ŋŽīǝīīŨ īŨŨīųĤī Ĥī meeste mensen hebben meegemaakt en dat hun reis hier nog lang niet geëindigd is. Ik respecteer hun ‘vergeten’. Maar ik weet dat de jaren van overleven onuitwisbare sporen ĀĝŋƹīƤŨĀƹīų ĜŐŢ ĤīǮī űīųƬīų‫ ܋‬/ų īīƤŨŐŢť ńīǮīńĤ ƬĝŋĀĀű Őť űī ƬŽűƬ ĤĀƹ Ǟī ĤŐƹ Őų tīĤīƤ‫ܧ‬ land niet met politieke keuzes kunnen verzachten.

݊ foto: Dirk Jansen

Hannie de Vries dīǁńĤĀƤƹƬ ftrG ĜŐŢ GG' 'Ƥīųƹŋī

Ja! magazine

Finn

Flock

Hoi, ik ben en ben 8 jaar!

Samen met mijn ouders en hond woon ik in Schommeldam. Ik ben gek op voetballen en schommelen.

Als het warm is en we met z’n allen voetballen op het schoolplein, dan zweten mijn vriendjes altijd. Ik heb daar geen last van,

eigenlijk is dat best gek!

Ik krijg ook steeds vaker pijn aan mijn handen en voeten.

Laatst tijdens het spelen voelde ik me helemaal niet lekker.

Zelfs zo erg dat ik de riem van Flock niet meer kan vasthouden.

Mijn buik, handen en voeten deden veel pijn, zo erg zelfs dat ik moest huilen.

Daar vertelde ik aan de dokter over alle vervelende dingen waar ik de laatste tijd last van heb.

Hij heeft ook naar mijn buik gekeken. Toen zag hij

paarse vlekjes bij mijn navel.

Mijn moeder vertelde de dokter dat zij die vlekjes ook op haar handen heeft.

We zijn toen snel naar het ziekenhuis gegaan om te kijken wat er met mij aan de hand was.

Een paar weken later: De dokter vertelt dat ik de ziekte van Fabry heb en mama waarschijnlijk ook.

Ik vond het er maar vreemd uit zien!

Als mijn moeder deze ziekte ook heeft, zouden mijn oom en nichtjes de ziekte van Fabry ook kunnen hebben.

GZNL.FD.18.11.0315

fotocredit: Dirk Jansen

Ik ben blij dat de dokter gevonden heeft wat ik heb!

ACHTERGROND

2019 #46 - 22

Hoe is de JGZ in Noorwegen en Mexico?

“De jeugdgezondsheidzorg in Nederland is uniek”, zeggen jeugdartsen regelmatig tegen elkaar. Maar is dat eigenlijk wel zo? Want hoe is het eigenlijk over de grens geregeld? En biedt de JGZ werkelijk zoveel belangrijke voordelen ten opzichte van andere landen? De Noorse arts Ida Bentzen en haar Mexicaanse collega Norma Lopez-King vertellen over de zorg voor gezonde kinderen in hun geboorteland en over hun huidige werk als jeugdarts in Nederland.

Tekst: Jeanne-Marie Hament Beeld: Unsplash.com

tŽŽƤǞīńīų īų rīǣŐĝŽ ǮŐŢų ŨĀųĤīų ĤŐī Őų ǝīīŨ ŽơǮŐĝŋƹīų īŨťĀĀƤƬ ƹīńīųơŽŨīų ǮŐŢų‫' ܋‬ī ŋŐƬƹŽƤŐƬĝŋī ǝīƤƬĝŋŐŨŨīų‫ ܅‬ŋīƹ ťŨŐűĀĀƹ īų ǝŽŽƤĀŨ ŋīƹ ơŽŨŐƹŐīťī ŨĀųĤƬĝŋĀơ hebben een weerslag op de manier waarop het gezondheidssysteem voor ĜĀĜǤܵƬ‫ ܅‬ťŐųĤīƤīų īų ŢŽųńīƤīų ńīƤīńīŨĤ ŐƬ‫ ܋‬tŽŽƤǞīńīų ƬƹĀĀƹ ĜīťīųĤ Žű ŋīƹ ƬŽĝŐĀŨī ĜīŨīŐĤ‫ ܅‬ŋīƹ ŨĀųńī ǮǞĀųńīƤƬĝŋĀơƬǝīƤŨŽŃ īų Ĥī ńŽīĤī ŽơǝĀųń ǝŽŽƤ Ĥī ťŐųĤīƤīų‫ ܋‬rīǣŐĝŽ ťīųƹ īīų űīīƤ űīƤŐťĀĀųƬ ƬǤƬƹīīű‫ ܅‬ǞĀĀƤĜŐŢ īƤ ńƤŽƹīƤī verschillen zijn tussen arm en rijk en niet iedereen verzekerd is. Hoe is de ŢīǁńĤńīǮŽųĤŋīŐĤƬǮŽƤń Őų ĤīǮī ŨĀųĤīų ńīƤīńīŨĤ‫܌‬ tŽƤűĀ‫ܲ ܄‬rīǣŐĝŽ ťīųƹ ńīīų ŢīǁńĤńīǮŽųĤŋīŐĤƬǮŽƤń‫ܧ‬ƬǤƬƹīīű ǮŽĀŨƬ tīĤīƤŨĀųĤ ŋīīǾƹ‫¼ ܋‬Žĝŋ ŋīĜĜīų ĀŨŨī ťŐųĤīƤīų Ƥīĝŋƹ Žơ ńƤĀƹŐƬ ǝĀĝĝŐųĀƹŐīƬ īų ǮŽƤń‫ ܋‬/Ƥ ǮŐŢų ńīīų ŢīǁńĤĀƤƹƬīų‫ ܅‬űĀĀƤ ŋǁŐƬĀƤƹƬīų īų ĜĀƬŐƬĀƤƹƬīų ǞīƤťīų Őų ťŨŐųŐīťīų ǝĀų Ĥī ŽǝīƤŋīŐĤ‫ ܅‬ǮŽńīųĀĀűĤī ŨŐųŐĝĀƬ Ĥī rīĤŐĝŐųĀ FĀűŐŨŐĀƤ‫ ܋‬ðŐŢ ǞīƤťīų ĤĀĀƤ ƬĀ‫ܧ‬ men met verpleegkundigen. De verpleegkundigen geven de vaccinaties. Ou‫ܧ‬ ĤīƤƬ ťǁųųīų īƤ ŽŽť ǝŽŽƤ ťŐīǮīų Žű ųĀĀƤ īīų ơƤŐǝĬ‫ܧ‬ťŨŐųŐīť ƹī ńĀĀų űīƹ ŋǁų kind. Daar hebben ze geen verwijzing voor nodig. Dan worden ze geholpen door een kinderarts. Deze zorg moeten ze dan zelf betalen of de verzekering ĜīƹĀĀŨƹ ŋīƹ‫ ܋‬/ŐńīųŨŐŢť ŐƬ ŋīƹ īīų ǝƤŐŢ īŨŐƹĀŐƤ ƬǤƬƹīīű‫ܳ܋‬

Ja! magazine

23 - 2019 #46

Ja! magazine

ACHTERGROND

ACHTERGROND

2019 #46 - 24

Norma Lopez-King

SĤĀ‫ ܲ ܄‬Žť Őų tŽŽƤǞīńīų ĜīƬƹĀĀƹ ŋīƹ ƬơīĝŐĀŨŐƬűī ŢīǁńĤĀƤƹƬ ųŐīƹ‫ ܋‬àīŨ ǮŐŢų īƤ ŢīǁńĤǝīƤơŨīīńťǁųĤŐńīų‫ ܅‬ĤŐī ŋŐīƤǝŽŽƤ īīų ƬơīĝŐĀŨī ŽơŨīŐĤŐųń ŋīĜĜīų ńīǝŽŨńĤ‫ ܋‬ðŐŢ ŋīĜĜīų ųĀ Ĥī ĜĀƬŐƬŽơŨīŐĤŐųń ƹŽƹ ǝīƤơŨīīń‫ܧ‬

Norma Lopez-King (1969) is geboren in Mexico

ťǁųĤŐńī īų űŐųƬƹīųƬ īīų ŢĀĀƤ ƤīŨīǝĀųƹī ǞīƤťīƤǝĀƤŐųń‫ ܅‬Ĥī ‫ܧډ‬ŢĀƤŐńī

Stad. Ze studeerde geneeskunde aan de

ŽơŨīŐĤŐųń ƹŽƹ ŢīǁńĤǝīƤơŨīīńťǁųĤŐńī ńīĤĀĀų‫ ܋‬ðŐŢ ǞīƤťīų ųĀǁǞ

Universidad Nacional Autonoma de Mexico

samen met de huisartsen. Het werk van de jeugdartsen wordt door

(UNAM) en behaalde haar diploma in 1993. Daarna

huisartsen gedaan. Dit doen zij in opdracht van de gemeente. Huis‫ܧ‬

ŋīīǾƹ Ǯī Ĥī ƬơīĝŐĀŨŐƬĀƹŐī ťŐųĤīƤńīųīīƬťǁųĤī

ĀƤƹƬīų ǮŐŢų ŋīīŨ ĜƤīīĤ ŽơńīŨīŐĤ Őų tŽŽƤǞīńīų‫ ܋‬ơ Ĥī ĝŽųƬǁŨƹĀƹŐī‫ܧ‬

gedaan en afgerond in 1997. Ze had een eigen

ĜǁƤīĀǁƬ ǞīƤťīų ǝīƤŨŽƬťǁųĤŐńīų‫ ܅‬ĀƤƹƬīų‫ ܅‬ŢīǁńĤǝīƤơŨīīńťǁųĤŐńīų īų

praktijk in Playa del Carmen van 1998 tot 2012.

ŃǤƬŐŽƹŋīƤĀơīǁƹīų ƬĀűīų‫ ܋‬Žť ŐƬ īƤ ųĀǁǞ ĝŽųƹĀĝƹ űīƹ ơƬǤĝŋŽŨŽńīų‫ ܅‬

In 2002 ontmoette ze haar Nederlandse man.

ńīǮŐųƬƹŋīƤĀơīǁƹīų‫ ܅‬ťŐųĤīƤĤĀńǝīƤĜŨŐŢǝīų īų ŋīƹ tŽŽƤƬī ßīŐŨŐń ¼ŋǁŐƬ‫ ܋‬

In 2008 emigreerde ze met man en zoon naar

Sų tŽŽƤǞīńīų ŋīīƹ ŋīƹ ĝŽųƬǁŨƹĀƹŐīĜǁƤīĀǁ ܴNīŨƬīƬƹĀƬŢŽųܵ‫ܳ܋‬

Nederland. Na een taalcursus Nederlands en een lang traject had ze de juiste papieren om als

Meer consulten

basisarts aan de slag te gaan. Sinds 2016 werkt

tŽƤűĀ‫'ܲ ܄‬ī ƬĀűīųǞīƤťŐųń űīƹ ťīƹīųơĀƤƹųīƤƬ ŐƬ Őų rīǣŐĝŽ ųŐīƹ

ze in de jeugdgezondheidszorg. Ze is bezig met

ńīűĀťťīŨŐŢť‫ ܅‬ǮīťīƤ ųŐīƹ Žơ ŋīƹ ơŨĀƹƹīŨĀųĤ‫ ܋‬Žť ĜīƬƹĀĀų īƤ ńīīų

de opleiding tot jeugdarts en werkt bij STMR. Ze

wijkteams. Daar tegenover staat dat het aangeboden pakket aan

woont met haar gezin in de gemeente Overbetuwe.

ĝŽųƬǁŨƹīų‫ ܅‬ǁŐƹńīĜƤīŐĤīƤ ŐƬ ĤĀų Őų tīĤīƤŨĀųĤ‫' ܋‬ī ťŐųĤīƤīų ǞŽƤĤīų ǝĀťīƤ ńīǮŐīų Őų Ĥī ơīƤŐŽĤī ‫ ڍܧڈ‬ŢĀĀƤ‫ ܐ‬Ǯī ťƤŐŢńīų Ǯīǝīų ĝŽųƬǁŨƹīų īų daarna worden ze nog vijf keer gezien tot hun vijfde jaar. In verband met ondervoeding of een te eenzijdig voedingsaanbod lopen ťŐųĤīƤīų Őų rīǣŐĝŽ ƤŐƬŐĝŽ Žơ ŐŢǮīƤƹīťŽƤƹ‫' ܋‬ĀĀƤŽű ǞŽƤĤƹ īƤ ńƤĀƹŐƬ

hechting en een goede start voor moeder en kind. Kinderdagver‫ܧ‬

ijzersuppletie geboden aan alle kinderen. Ook vitamine A wordt

blijven worden betrokken vanaf het moment dat kinderen 1 jaar

īǣƹƤĀ ĀĀųńīĜŽĤīų‫ ܋‬ßīƤĤīƤ ŐƬ īƤ ǝĀųǁŐƹ Ĥī ŽǝīƤŋīŐĤ ųǁ ĀĀųĤĀĝŋƹ ǝŽŽƤ

ǮŐŢų‫ ܋‬tīńīųƹŐń ơƤŽĝīųƹ ǝĀų Ĥī ťŐųĤīƤīų ƹǁƬƬīų ‫ ډ‬īų ‫ ڍ‬ŢĀĀƤ ńĀĀƹ ųĀĀƤ

ŋīƹ ƹīƤǁńĤƤŐųńīų ǝĀų Ĥī űĀƹīƤųĀŨī īų ǝƤŽīńī ťŐųĤīƤƬƹīƤǾƹī‫ ܅‬ĤŐī Őų

een kinderdagverblijf. Het personeel is in de regel hoog opgeleid.

rīǣŐĝŽ ǝīīŨ ŋŽńīƤ ŨŐńƹ ĤĀų Őų ĜŐŢǝŽŽƤĜīīŨĤ tīĤīƤŨĀųĤ‫ ܳ܋‬

'ĀĀƤĤŽŽƤ ǞŽƤĤīų īǝīųƹǁīŨī ơƤŽĜŨīűīų ƬųīŨ ŋīƤťīųĤ īų ŽơńīơĀťƹ‫ܳ܋‬

SĤĀ‫ ܲ ܄‬Žť Őų tŽŽƤǞīńīų ǞŽƤĤīų Ĥī ĝŽųƬǁŨƹīų ǝĀťīƤ ĀĀųńīĜŽĤīų

tŽƤűĀ‫'ܲ ܄‬Āƹ ǝŐųĤ Őť īīų ųĀĤīīŨ ǝĀų ŋīƹ rīǣŐĝĀĀųƬī ƬǤƬƹīīű‫ ܋‬

ĤĀų Őų tīĤīƤŨĀųĤ‫ ܋‬rĀĀƤ Ĥī ŐųŃƤĀƬƹƤǁĝƹǁǁƤ űĀĀťƹ Ĥī ǮŽƤń ǝŽŽƤ Ĥī

Omdat er schaarste is en het bereik van de zorg voor de armere

baby ook gemakkelijk. Moeders hebben ongeveer een jaar zwan‫ܧ‬

ĜīǝŽŨťŐųń űŐųĤīƤ ńƤŽŽƹ ŐƬ‫ ܅‬ǞŽƤĤīų ơƬǤĝŋŽŨŽńŐƬĝŋī īų ńīĤƤĀńƬơƤŽ‫ܧ‬

ńīƤƬĝŋĀơƬǝīƤŨŽŃ īų ǝĀĤīƤƬ ŽŽť űŐųŐűĀĀŨ īīų ǶŨŐųť ĀĀųƹĀŨ Ǟīťīų īų

ĜŨīűīų ųŐīƹ Žơ ƹŐŢĤ‫ ܅‬ŽŃ ŋīŨīűĀĀŨ ųŐīƹ ńīƬŐńųĀŨīīƤĤ‫ ܋‬àī űŽīƹīų ųǁ

ĤĀƹ űĀĀťƹ ĤĀƹ īƤ ǝīīŨ ĀĀųĤĀĝŋƹ ťĀų ǮŐŢų ǝŽŽƤ Ĥī ĜŽƤƬƹǝŽīĤŐųń‫ ܅‬Ĥī

īīųűĀĀŨ ƤŽīŐīų űīƹ Ĥī ƤŐīűīų ĤŐī Ǟī ŋīĜĜīų īų ŋīƹ ŐƬ ĀŨ ȀŢų ĤĀƹ

Ja! magazine

ACHTERGROND

25 - 2019 #46

er recht is op gratis zorg voor alle kinderen. Maar met het huidige

ŋŐīƤ Ĥī ŢīǁńĤĀƤƹƬ‫ ܋‬àĀƹ Őť ŐųƹīƤīƬƬĀųƹ ǝŽųĤ‫ ܅‬īų ųŽń ƬƹīīĤƬ ǝŐųĤ‫ ܅‬

systeem kan preventie en tijdige behandeling van psychische

ǞĀƬ Ĥī ĝŽűĜŐųĀƹŐī ǝĀų ƬŽűĀƹŐīť īų ơƬǤĝŋŐĀƹƤŐī‫ ܅‬ŋīƹ ƹŽƹĀĀŨơŨĀĀƹŢī

ơƤŽĜŨīűīų ųŐīƹ ǞŽƤĤīų ńīǞĀĀƤĜŽƤńĤ‫ ܳ܋‬

ťŐųĤīƤīų‫ܧ‬ŽǁĤīƤƬ‫ܧ‬ŨīīŃŽűńīǝŐųń‫ ܅‬ŋīƹ ĜƤīīĤ ťŐŢťīų īų ŋīƹ ơƤīǝīųƹŐīŃ ǞīƤťīų‫ ܋‬fŐųĤīƤīų ǮŐŢų Ĥī ƹŽīťŽűƬƹ‫ ܋‬£ƤīǝīųƹŐīŃ ǞīƤťīų ŋīīǾƹ īǴŃīĝƹ

Scheidingen

Žơ ǝīīŨ ŨīǝīųƬŢĀƤīų īų ťǞĀŨŐƹīŐƹ ǝĀų Ũīǝīų‫ܳ܋‬

SĤĀ‫ܲ ܄‬/īų ƬƹīƤťī ťĀųƹ ǝĀų ŋīƹ tŽŽƤƬī ƬǤƬƹīīű ǝŐųĤ Őť ĤĀƹ Ĥī ǝīƤ‫ܧ‬

tŽƤűĀ‫ܲ ܄‬Sť Ĝīų ťŐųĤīƤĀƤƹƬ Őų rīǣŐĝŽ ńīǞīīƬƹ‫¼ ܋‬Žīų Őť ťŨĀĀƤ ǞĀƬ

ƬĝŋŐŨŨīųĤī ơƤŽŃīƬƬŐŽųĀŨƬ ‫ܜ‬ǝīƤŨŽƬťǁųĤŐńīų‫ ܅‬ĀƤƹƬīų‫ ܅‬ŢīǁńĤǝīƤơŨīīń‫ܧ‬

űīƹ űŐŢų ŽơŨīŐĤŐųń ĀŨƬ ĜĀƬŐƬĀƤƹƬ Őų tīĤīƤŨĀųĤ‫ ܅‬ŋīĜ Őť ƬƹĀńī ńīŨŽơīų

kundigen en fysiotherapeuten) op dezelfde fysieke plek werkzaam

ĜŐŢ īīų tīĤīƤŨĀųĤƬī ŢīǁńĤĀƤƹƬ ĤŐī ŽŽť ĀŨƬ ťŐųĤīƤĀƤƹƬ Őų tīĤīƤŨĀųĤ

ǮŐŢų‫ ܅‬ǞĀƹ Ĥī ŨŐŢųƹŢīƬ ťŽƤƹīƤ űĀĀťƹ‫ ܋‬Nīƹ tŽŽƤƬī ĝŽųƬǁŨƹĀƹŐīĜǁƤīĀǁ

werkte. Ik raakte geïnspireerd. Vooral de preventie sprak mij aan.

ŐƬ īƤ ųŐīƹ ĀŨŨīīų ǝŽŽƤ ŢŽųńī ťŐųĤīƤīų‫ ܅‬űĀĀƤ ŋīīǾƹ ŽŽť ǮŽƤńǝīƤŨī‫ܧ‬

Het is de eerste stap om gezonde kinderen te hebben en minder

ųŐųń ǝŽŽƤ ƹŐīųīƤƬ‫' ܋‬Őī ŐƬ ńīƤŐĝŋƹ Žơ ĀųƹŐĝŽųĝīơƹŐī‫ ܅‬ŋīƹ ǝŽŽƤťŽűīų‫ ܅‬

zieke kinderen. Het doel is een betere kwaliteit van leven te bieden

diagnosticeren en behandelen van SOA’s en het voorkomen en sig‫ܧ‬

īų ŽŽť Ĥī ťŽƬƹīų Őų Ĥī ńīǮŽųĤŋīŐĤƬǮŽƤń ƹī ǝīƤűŐųĤīƤīų‫ܳ܋‬

ųĀŨīƤīų ǝĀų ơƬǤĝŋŐƬĝŋī ťŨĀĝŋƹīų‫ ܋‬SīƹƬ ǞĀĀƤ Ǟī Őų tŽŽƤǞīńīų ǝīīŨ

SĤĀ‫ܳ ܐ‬Sť Ĝīų ŽŽť īƤń ĜŨŐŢ űīƹ Ĥī ŽųƹǞŐťťīŨŐųń ĤĀƹ ŢīǁńĤĀƤƹƬīų ƬƹīīĤƬ

űīī ƹī űĀťīų ŋīĜĜīų‫ ܅‬ŐƬ ƬĝŋīŐĤŐųńƬơƤŽĜŨīűĀƹŐīť‫ ڍڌ ܋‬ơƤŽĝīųƹ ǝĀų

ńīƬơīĝŐĀŨŐƬīīƤĤīƤ ǞŽƤĤīų‫ ܋‬ðī ŋīĜĜīų űŽŽŐī ƤŐĝŋƹŨŐŢųīų ŽųƹǞŐťťīŨĤ

Ĥī ƬƹīŨŨīų ńĀĀƹ īƤ ǁŐƹ īŨťĀĀƤ īų ĤĀƹ ŐƬ Őų tīĤīƤŨĀųĤ ‫ ڐڋ‬ơƤŽĝīųƹ‫ ܋‬ßīīŨ

īų Ĥī ŽơŨīŐĤŐųń ƹŽƹ ŢīǁńĤĀƤƹƬ ńīīǾƹ īǣƹƤĀ ǝŽŽƤĤīŨīų‫ ܋‬dī ťƤŐŢńƹ īīų

tŽŽƤƬī ťŐųĤīƤīų ŋīĜĜīų ĤǁƬ ƹī űĀťīų űīƹ ŽǁĤīƤƬ ĤŐī ǁŐƹ īŨťĀĀƤ

mooi breed beeld van de gezondheidzorg. Verder is het direct ver‫ܧ‬

ńĀĀų īų ĤĀƹ ǝƤĀĀńƹ Žű īǣƹƤĀ ťīųųŐƬ ǝĀų Ĥī ŋǁŨơǝīƤŨīųīƤƬ‫܋‬

wijzen ook een enorme winst. Misschien kunnen we in de toekomst

tŽƤűĀ‫'ܲ ܄‬Āƹ ŐƬ Őų rīǣŐĝŽ ĀųĤīƤƬ‫ ܋‬Sų rīǣŐĝŽ ǮŐŢų Ĥī ƬƹīƤťī ŃĀűŐŨŐīĜĀų‫ܧ‬

ƬŽűƬ ǮīŨŃƬƹĀųĤŐń ĜīŋĀųĤīŨīų ĤĀĀƤ ǞĀĀƤ Ĥī dGð ĀŨ ĜīƹƤŽťťīų ŐƬ Őų Ĥī

Ĥīų ĜīŨĀųńƤŐŢť‫ ܋‬àīƤťīųĤī űŽīĤīƤƬ űŽīƹīų ųĀ ĤƤŐī űĀĀųĤīų ǮǞĀų‫ܧ‬

ơƤīǝīųƹŐī‫ ܅‬Ĥīųť ĀĀų īĝǮīīű īų ǝŽīĤƬīŨĀŨŨīƤńŐī ŽŃ ‫ܧ‬ŐųƹŽŨīƤĀųƹŐī‫ ܳ܋‬

ńīƤƬĝŋĀơƬǝīƤŨŽŃ ǞīīƤ ĀĀų ŋīƹ ǞīƤť‫ ܅‬űĀĀƤ ťǁųųīų ŋǁų ĜĀĜǤ ǝĀĀť ĀĀų

tŽƤűĀ‫ܲ ܄‬Sť ǝŐųĤ ĤĀƹ ŋīƹ ƬơīĝŐĀŨŐƬűī ǝĀų ŢīǁńĤĀƤƹƬ űīīƤ ǞĀĀƤĤīƤŐųń

de zorg van grootmoeder of een tante toevertrouwen. Grootmoeder

zou moeten krijgen binnen de geneeskunde. Voor het zelfstandig

ǞŽŽųƹ ǝĀĀť Őų Ĥī ĜǁǁƤƹ ǝĀų ŋīƹ ńīǮŐų‫ ܅‬ǞĀĀƤĤŽŽƤ Ĥī ǝīƤƬĝŋŐŨŨīųĤī ńī‫ܧ‬

behandelen ben ik het eens met Ida. Hier kan nog een slag gemaakt

neraties nauw betrokken zijn bij de opvoeding en zorg voor een kind.

worden. Het zou goed zijn voor de ouders als er voor eenvoudige za‫ܧ‬

Maar de tijden veranderen ook en je ziet bijvoorbeeld dat gezinnen

ťīų ųŐīƹ ŋŽīǾƹ ƹī ǞŽƤĤīų ĤŽŽƤǝīƤǞīǮīų ųĀĀƤ ĜŐŢǝŽŽƤĜīīŨĤ ŋǁŐƬĀƤƹ‫ܧ‬

kleiner worden. De invloed van de katholieke kerk met betrekking

sen. Tevens zou het helpen om de administratieve last te verminde‫ܧ‬

ƹŽƹ ńīĜŽŽƤƹīĜīơīƤťŐųń ŐƬ űŐųĤīƤ ńƤŽŽƹ īų ťŐųĤīƤīų ǮŐŢų ĤǁǁƤ‫ ܅‬ĤǁƬ

Ƥīų ǝŽŽƤ Ĥī ŢīǁńĤĀƤƹƬīų‫ ܋‬àī ǝŽīńīų űīīƤ ǞĀĀƤĤī ƹŽī Őų ŋīƹ ńīƬơƤīť

űīųƬīų Ĥīųťīų ĜīǞǁƬƹīƤ ųĀ ŽǝīƤ ŋīƹ ųīűīų ǝĀų ťŐųĤīƤīų‫ ܳ܋‬

űīƹ Ĥī ŽǁĤīƤƬ ĤĀų Őų ĀŨŨīƤŨīŐ ǝĀƬƹŨīńńŐųń Őų ĤŽƬƬŐīƤƬ‫ܳ܋‬

Vaccinatie

Q

SĤĀ‫ܲ ܄‬àĀƹ ǝīƤĤīƤ īīų ǝīƤƬĝŋŐŨ űīƹ tīĤīƤŨĀųĤ ŐƬ‫ ܅‬ŐƬ ŋīƹ ǝĀĝĝŐųĀƹŐī‫ܧ‬ ƬĝŋīűĀ‫ ܋‬Sų tŽŽƤǞīńīų ĜīńŐųųīų Ǟī ơĀƬ űīƹ ĤƤŐī űĀĀųĤīų űīƹ ǝĀĝĝŐųīƤīų‫ ܋‬dŽųńīųƬ īų űīŐƬŢīƬ ťƤŐŢńīų ĜīŐĤīų N£ß ĀĀųńīĜŽĤīų‫ ܋‬ /ų īƤ ǞŽƤĤƹ ńīīų űīųŐųńŽťŽťťīų‫ܧ‬ǝĀĝĝŐųĀƹŐī ĀĀųńīĜŽĤīų‫ ܅‬űĀĀƤ ǞīŨ ¦ŽƹĀǝŐƤǁƬ‫ܧ‬ǝĀĝĝŐųĀƹŐī ǝŽŽƤ ĀŨŨī ťŐųĤīƤīų‫ ܋‬ßĀĝĝŐųīƤīų ŐƬ ųŐīƹ

Ida Bentzen

ǝīƤơŨŐĝŋƹ īų Ĥī ǝĀĝĝŐųĀƹŐīńƤĀĀĤ ŨŐńƹ ƹǁƬƬīų Ĥī ‫ ڋڑ‬ơƤŽĝīųƹ īų ‫ ڎڑ‬ ơƤŽĝīųƹ‫ ܅‬ŽųĤīƤ ŢŽųńī ťŐųĤīƤīų ĤŽŽƤńĀĀųƬ ‫ ڎڑ‬ơƤŽĝīųƹ‫ ܋‬Sť Ĝīų ǞīŨ ĜīųŐīǁǞĤ ŋŽī ĤĀƹ Őų rīǣŐĝŽ ŐƬ‫ܳ܌‬

Ida Bentzen (1981) is geboren in Hadsel in Noord-

tŽƤűĀ‫ܲ ܄‬Sų rīǣŐĝŽ ŐƬ ŋīƹ ǝīƤơŨŐĝŋƹ Žű Ţī ťŐųĤ ƹī ŨĀƹīų ǝĀĝĝŐųīƤīų ĀŨƬ

Noorwegen. Ze studeerde geneeskunde in Tromsø,

het naar een kinderdagverblijf of basisschool gaat. Het enige vaccin

aan de Universitetet i Tromsø, de meest noordelijk

ĤĀƹ ųŐīƹ ǝīƤơŨŐĝŋƹ īų ŽŽť ųŐīƹ ńƤĀƹŐƬ ŐƬ‫ ܅‬ŐƬ ŋīƹ űīųŐųńŽťŽťťīų àæ

gelegen universiteit ter wereld, en studeerde in

vaccin. Daardoor zijn ook zeker niet alle kinderen hiertegen gevac‫ܧ‬

2006 af. In de herfst van 2008 emigreerde ze naar

ĝŐųīīƤĤ‫ ܋‬ßīƤĤīƤ ǞŽƤĤīų ŨŽƬ ǝĀų ŋīƹ ǝĀĝĝŐųĀƹŐīƬĝŋīűĀ ŽƤĀŨī ơŽŨŐŽ‫ܧ‬

Nederland nadat ze haar Nederlandse man had

ǝĀĝĝŐųƬ ńīńīǝīų‫' ܋‬ī ǝĀĝĝŐųĀƹŐīńƤĀĀĤ Őų rīǣŐĝŽ ǞĀƬ Őų ‫ ڎډڈڊ‬ƹǁƬƬīų

ontmoet. Na de taalcursus Nederlands, liep ze

Ĥī ‫ ڋڑ‬ơƤŽĝīųƹ īų ‫ ڏڑ‬ơƤŽĝīųƹ‫ ܅‬ǞĀƹ ĤǁƬ ŋŽńīƤ ŐƬ ĤĀų Őų tīĤīƤŨĀųĤܳ‫܋‬

stages in de JGZ, kindergeneeskunde en kinderen jeugdpsychiatrie. Vervolgens was ze een jaar

Preventie

ANIOS kindergeneeskunde. Vanaf 2010 ging ze

SĤĀ‫ܲ ܄‬NŽī ǞīƤĤ ŢŐŢ īŐńīųŨŐŢť ŢīǁńĤĀƤƹƬ ŋŐīƤ‫ ܅‬tŽƤűĀ‫ ܌‬ŐŢ űŐŢ ǞīƤĤ

werken als jeugdarts bij STMR en rondde in 2016

me aan het eind van de studie duidelijk dat ik binnen de genees‫ܧ‬

haar specialisatie tot jeugdarts af. Ze woont samen

ťǁųĤī űīƹ ťŐųĤīƤīų ǞŐŨĤī ńĀĀų ǞīƤťīų‫ ܅‬ĜŐųųīų Ĥī ƬŽűĀƹŐīť ŽŃ

met haar man, haar drie zonen, dochtertje en stief-

Ĥī ơƬǤĝŋŐĀƹƤŐī‫ ܋‬tĀ űŐŢų īűŐńƤĀƹŐī ųĀĀƤ tīĤīƤŨĀųĤ‫ ܅‬ŽųƹĤīťƹī Őť

zoon in de Betuwe.

Ja! magazine

NUTRICIA INNOVEERT

Onze meest geavanceerde flesvoeding

Nutrilon met Pronutra™ ADVANCE

Dankzij ons UNIEKE FERMENTATIEPROCES LACTOFIDUS™ bevat ons product NAAST PREBIOTICA OOK POSTBIOTICA. Postbiotica ontstaan bij fermentatie door bacteriën.

Klinisch onderzoek toont aan dat Nutrilon met Pronutra™ ADVANCE met GOS:lcFOS 9:1 EN postbiotica: darmmicrobiota meer in lijn brengt met dat van borstgevoede baby’s1-3 minder doorlaatbare darmwand geeft4 veilig is, goed verdragen wordt en een normale groei ondersteunt5,6 Nutrilon met Pronutra™ ADVANCE ondersteunt de ontwikkeling van de darmmicrobiota voor een veerkrachtig immuunsysteem. 1-4 www.nutriciavoorprofessionals.nl 1. Tims S et al (2018) Gut microbiota composition modulation by partly fermented infant formulae supplemented with prebiotics scGOS/lcFOS. Poster presentation on 12 May 2018 at the 51st Annual Meeting ESPGHAN in Geneva. 2. Rodriguez-Herrera A et al (2018) A partly fermented infant formula with prebiotics scGOS/lcFOS modulates the gut microbiota functioning towards a more breastfed-like microbiota.

Presented on 10 May 2018 at the 51st Annual Meeting ESPGHAN in Geneva. 3. Martin R et al. Beneficial Microbes, 2010: 1: 367–82. 4. Renes I et al (2018) A partly fermented infant milk formula with scGOS/ lcFOS reduces stress-induced gut permeability and gut hypersensitivity in rats. Poster presentation on 12 May 2018 at the 51st Annual Meeting ESPGHAN in Geneva. 5. Rodriguez-Herrera et al (2016-1) A partly fermented infant formula containing scGOS/lcFOS supports adequate growth in healthy, term infants: the life study. ESPGHAN proceedings, vol 62, suppl 1, 658. 6. Herrera A et al (2015) The combination of scGOS/lcFOS and fermented infant formula softens stools of infants compared to unfermented infant fomula without scGOS/lcFOS. J Pediatr Gastroenterol Nutr 61(4):516-17.

27 - 2019 #46

SELFIE

‘Expat-kinderen: veel aan de hand!’

Tekst: Diane Twerda ĪĪŧģ‫ ܇‬rÿǢ ßĪƣŊżĪDzł

“De International School Delft is een snelgroeiende school: van 20 kinderen in 2014 naar 170 nu, met plannen voor een VO. De populatie bestaat uit expat-kinderen die een jaar of vier in Nederland zijn en dan weer weggaan. Vaak hebben deze kinderen wel vaccinaties gehad en is de groei gemeten, maar meer niet.

De voertaal op school is Engels, wat voor sommige kinderen nieuw is. Nederlands leren ze amper. Omdat de ouders van deze kinderen hoog opgeleid zijn, verwachten mensen dat het wel meevalt met de problemen die deze kinderen hebben. Niets is minder waar! Deze jongens en meisjes zijn nog nergens in beeld. Er zijn geen screenings gedaan en gedragsproblemen of taalontwikkelingsproblemen zijn nog niet eerder opgevallen. Elke paar jaar naar een ander land verhuizen laat zijn sporen na en ouders zijn zoekende. Verwijzen geeft soms ook problemen, dan moet je bijvoorbeeld een psycholoog vinden die de moedertaal spreekt. En onze eigen logopedisten screenen deze kinderen nog niet zoals ze dat op andere scholen wel doen, omdat de screening in het Engels moet. Het is, samen met school, zoeken hoe we de zorg goed inkleden omdat de gemeente vooralsnog alleen standaard contactmomenten toestaat. Mijn ideaal is om alle kinderen te screenen bij binnenkomst en een zorgteam op te zetten. Daar streef ik naar!”

Q

Wie: 'ŐĀųī ¼ǞīƤĤĀ ‫ܝڊڌܜ‬ Werkt: ŢīǁńĤĀƤƹƬ ‫ ڑډܧڌ‬Őų 'īŨǾƹ‫ ܅‬dGð ðǁŐĤ‫ܧ‬ NŽŨŨĀųĤ àīƬƹ Opleiding: ńīųīīƬťǁųĤī Őų ÃƹƤīĝŋƹ‫ ܅‬ ĀơơŨŐĝĀƹŐīĝǁƤƬǁƬ ‫ ڌڈڈڊ‬īų dīǁńĤĀƤƹƬ ftrG ĜŐŢ ¼t ‫ ڏډڈڊܜ‬ǝŽŨƹŽŽŐĤ‫ܝ‬ AJN-lid: sinds 2011

Ja! magazine

CASUS

2019 #46 - 28

Medical Checks for Children De stichting Medical Checks for Children (MCC) is op 1 november 2005 opgericht door kinderarts Inès von Rosenstiel en chirurg Karlien Bongers. Jaarlijks zendt MCC zo’n 120 vrijwilligers uit. Deze groep bestaat zowel uit medici als niet-medici. Het doel van MCC is om de vrijwilligers na vijf jaar overbodig te maken.

Meer informatie: www.medicalchecksforchildren.org Ja! magazine

www.kinderfondsmamas.nl

29 - 2019 #46

CASUS

‘De meeste kinderen komen zonder ouders’ Danielle de Jongh, jeugdarts 0-4 bij GGD IJsselland gaat regelmatig als vrijwilliger mee met Medical Checks for Children. De organisatie werkt met een carrousel model waarbij elk kind een basisscreening krijgt en door een arts wordt gezien. Een prachtig concept waarin een team van jeugdartsen, kinderartsen, huisartsen en enkele niet-medici, kinderen in ontwikkelingslanden van preventieve en medische basiszorg voorziet. “Er zijn veel aangrijpende verhalen die mij bijblijven. En de volgende casus in het bijzonder.”

Tekst: Daniëlle de Jongh Beeld: Eigen foto

“Het is 05:30 ‘s ochtends als de wekker gaat. Ik heb gelukkig goed

penwijken gedaan en daar zien we de bloedarmoede langzaam

ńīƬŨĀơīų‫ ܋‬fŐƹƬŽ‫ ܅‬űŐŢų ƤŽŽűŐī ǝĀų fŐųĤīƤŃŽųĤƬ r r ®‫ ܅‬ŋīīǾƹ ĀŨ

afnemen. Ondertussen delen we multivitamines en ijzertablet-

gedoucht. We gaan met het team ontbijten en laden alle beno-

ten uit.

digdheden en medicijnen in ons busje. Onze eerste stop is het kantoor van Letcee om de lokale nurses op te halen. Zij zullen ons

Hartverscheurend

helpen bij het vertalen tijdens de checks.

Ineens staat er een meisje met haar twee jongere broertjes voor

Na een halfuurtje rijden door het prachtige landschap van Zuid-

mij. Ze zien er koud en moe uit. Ook missen zij de sprankeling in

Afrika komen we aan bij een schooltje omheind door prikkel-

hun ogen die normaal zo vanzelfsprekend is voor kinderen. Via

draad in een afgelegen gebied. De Zuid-Afrikaanse vlag wappert

mijn vertaler begrijp ik dat ze van ver gekomen zijn om ons te

trots in de wind. Naast de school ligt een kleine sloppenwijk met

zien. Hun moeder is een paar avonden geleden niet thuis geko-

modderhutjes en huisjes van bruin verroeste golfplaten. Het is

men en sindsdien is ze nog niet terug. Dit gebeurt wel vaker na

een desolaat gezicht. Geen waterleidingen of sanitaire voor-

pension day, dan gaat moeder naar de stad om haar uitkering te

zieningen, en bovendien torenhoge werkloosheid en een groot

ŋĀŨīų īų űĀĀťƹ ĤĀƹ ńīŨŐŢť Žơ ĀĀų ĤƤĀųť‫' ܋‬Āų ĜŨŐŢǾƹ Ǯī ĤĀńīų Ǟīń‫ ܅‬

alcohol- en drugsprobleem. Kinderen lopen zonder schoenen, in

soms een week, om vervolgens ineens weer thuis te verschijnen.

vuile, verscheurde kleding rond, zonder enig toezicht.

Het meisje van acht moet dan voor haar kleine broertjes zorgen, net als nu. Hartverscheurend. Na een kort medisch onderzoek

Voedselprogramma

blijken de kinderen, behalve ondervoed en anemisch, verder

Na een halfuurtje opstarten zijn alle posten ingericht en zijn wij

gezond. Ze zitten wel onder de scabiës en huidinfecties waar

klaar om te beginnen. De eerste kindjes komen al enthousiast

wij speciale zeep, zalf, ivermectine pillen en fucidin voor bij ons

ĀĀųƤīųųīų űīƹ Őų ŋǁų ŋĀųĤ ƹƤŽƹƬ ŋǁų ńīĜŽŽƤƹīĝīƤƹŐȀĝĀĀƹ īų

ŋīĜĜīų‫ ܋‬/īų ĝŽŨŨīńĀ‫ܧ‬ƹīĀűŨŐĤ ńīīǾƹ ŋĀĀƤ ŢĀƬ ĀĀų ŋīƹ űīŐƬŢī Žű

soms ook een groeiboekje! Het raakt me dat de meeste kinderen

haar warm te houden en ik neem de kinderen mee naar onze apo-

komen zonder ouders of caretaker. Als we gaan checken zijn ze

ƹŋīīť‫ ܋‬tĀ ĀǶŨŽŽơ ŽǝīƤŨīń Őť űīƹ īīų ƬŽĝŐĀŨ ǞŽƤťīƤ ŽŃ ǞŐŢ ǝīƤĤīƤ

opvallend rustig. We nemen bloed af en daaruit blijkt dat er veel

nog iets voor dit gezin kunnen doen. Zij zal ervoor zorgen dat een

bloedarmoede en ondervoeding is onder deze kinderen. We

wijkverpleegkundige het gezin gaat opzoeken. Eenmaal terug in

ĜīƬơƤīťīų ĤŐƹ űīƹ rĀűĀ rĀƤǤ ĤŐī ĜīŨŽŽǾƹ ǮŐĝŋ Őų ƹī Ǯīƹƹīų ǝŽŽƤ

Nederland vraag ik mij af hoe het nu met ze gaat?”

deze school, zodat die ook deel kan uitmaken van een voedƬīŨơƤŽńƤĀűűĀ‫' ܋‬Őƹ ŋīīǾƹ ǮŐŢ īīƤĤīƤ ĜŐŢ ĀųĤīƤī ƬĝŋŽŨīų Őų ƬŨŽơ-

Q

Ja! magazine

VISIE

2019 #46 - 30

EUSUHM verbindt kennis en mensen Obesitas, middelenmisbruik, mentale problemen, suïcide, kindermishandeling, dalende vaccinatiegraad, gameverslaving; deze problemen houden niet op bij de grens. Andere landen kennen dezelfde gezondheidsproblemen als Nederland. Tijdens het EUSUHM congres, dat van 11 tot en met 13 september plaatsvindt in Rotterdam, delen jeugdartsen uit verschillende landen kennis, ervaring en de laatste ontwikkelingen.

Tekst: Henrique Sachse, voorzitter EUSUHM en Mascha Kamphuis, voorzitter organising commitee EUSUHM congres 2019 Beeld: Unsplash/Jurriaan Snikkers

tŐīǁǞī ĝŽųƹĀĝƹīų īų ŐĤīīķų ŽơĤŽīų‫' ܋‬Āƹ ťĀų ƹŐŢĤīųƬ ŋīƹ

land het organiserende land van het congres. Al vanaf het eerste

/îÃNr ĝŽųńƤīƬ‫ ܋‬ðŽǝīīŨ ńīŨŐŢťńīǮŐųĤīų ĜŐŢ īŨťĀĀƤ‫ ܅‬űīųƬīų ĤŐī

ĜīńŐų ŐƬ tīĤīƤŨĀųĤ ĀĝƹŐīŃ ĜīƹƤŽťťīų‫ ܋‬Sų ‫ ډڐڑډ‬ǝŽųĤ ŋīƹ ĀŨŨīƤīīƤƬƹī

hun uiterste best doen om het leven van kinderen een beetje be‫ܧ‬

/îÃNr ĝŽųńƤīƬ ơŨĀĀƹƬ Őų űƬƹīƤĤĀű‫ ܅‬Őų ‫ ڑڈڈڊ‬ǞĀƬ ĤŐƹ Őų hīŐĤīų

ƹīƤ ƹī űĀťīų‫ ܅‬ĤĀƹ ǞīƤťƹ ŐųƬơŐƤīƤīųĤ‫ ܋‬ߎŽƤ Ĥī ĤīƤĤī ťīīƤ ŐƬ tīĤīƤ‫ܧ‬

īų ĤŐƹ ŢĀĀƤ‫ ܅‬ơƤīĝŐīƬ ‫ ڈډ‬ŢĀĀƤ ŨĀƹīƤ‫ ܅‬ŋīīǾƹ ¦ŽƹƹīƤĤĀű Ĥī īīƤ‫ ܋‬

Ja! magazine

31 - 2019 #46

VISIE

EUSUHM Bijna 40 jaar geleden werd het EUSUHM opgericht door Nederlandse en Belgische jeugdartsen.

Hun doelstelling was om het verhaal van de jeugdgezondheidszorg over de grenzen heen

De keynotes op de donderdag stippen weer andere aspecten

te vertellen en omgekeerd het verhaal te horen

ǝĀų ơƤīǝīųƹŐīǝī ǮŽƤń ǝŽŽƤ ŢīǁńĤ ĀĀų‫ ܋‬£ƤŽŃīƬƬŽƤ fĀƹī £Őĝťīƹƹ ǁŐƹ

van buitenlandse collega’s. De initiatiefnemers

/ųńīŨĀųĤ ǮĀŨ ŐųǮŐĝŋƹ ńīǝīų Őų Ĥī ƤīŨĀƹŐī ƹǁƬƬīų Ĥī ĝŽųƹīǣƹ ǞĀĀƤŐų

richtten een bestuur op met leden uit diverse

űīųƬīų ŽơńƤŽīŐīų‫ ܅‬ŋǁų ńīǮŽųĤŋīŐĤ īų ǞīŨǮŐŢų‫ ܅‬ǞĀĀƤĜŐŢ ƬŽĝŐĀĀŨ

landen. Naast het organiseren van een

īĝŽųŽűŐƬĝŋī ńīǮŽųĤŋīŐĤƬǝīƤƬĝŋŐŨŨīų ĝīųƹƤĀĀŨ ƬƹĀĀų‫ ܋‬£ƤŽŃīƬƬŽƤ

tweejaarlijks congres, maakt EUSUHM zich hard

Eric Steegers uit Rotterdam neemt zijn toehoorders mee in de

voor het agenderen van thema’s via declarations,

ńīĤĀĝŋƹī ŋŽī ńŽīĤī ǮŽƤń‫ ܅‬ŽųĤīƤǞŐŢƬ īų ŽųĤīƤǮŽīť ƤŽųĤ ťŐųĤīƤ‫ܧ‬

het zichtbaar maken van problematiek door

ǞīųƬ‫ ܅‬ǮǞĀųńīƤƬĝŋĀơ īų ńīĜŽŽƤƹī ŋīƹ ťŐųĤ űīīƤ ťĀųƬīų ńīǝīų

presentaties op congressen en meer. EUSUHM

ǝŽŽƤ ŨĀƹīƤ‫ ܋‬tĀĤŢĀ dǁųńűĀųų‫ ܅‬ŨīĝƹŽƤ Őų ÃƹƤīĝŋƹ‫ ܅‬ǮĀŨ ǝīƤƹīŨŨīų ŽǝīƤ Ĥī

richt zich anno 2019 op de jeugd van 0-23 jaar.

ŐűơĀĝƹ ǝĀų ȀųĀųĝŐķŨī ơƤŽĜŨīűīų Žơ ńīĤƤĀń īų ńīǮŽųĤŋīŐĤ īų ŋŽī de publieke dienstverlening daarop kan aansluiten.

Child Health in Europa Op vrijdag 13 september spreekt allereerst professor Reint Jan Re‫ܧ‬ nes van de Hogeschool van Amsterdam. Hij is een zeer inspirerend

'ī ŽƤńĀųŐƬĀƹŐī ŐƬ Őų ŋĀųĤīų ǝĀų Ĥī dt‫ ܅‬Őų ƬĀűīųǞīƤťŐųń űīƹ ŋīƹ

ƬơƤīťīƤ‫ ܅‬Ǟīīƹ ĀŨŨīƬ ǝĀų ńīĤƤĀńƬǝīƤĀųĤīƤŐųń īų ǮĀŨ ǮŐĝŋ űīƹ ųĀűī

/ƤĀƬűǁƬ r ‫¦ ܋‬ŽƹƹīƤĤĀű ŋīīǾƹ ǝīīŨ ƹī ĜŐīĤīų ǝŽŽƤ Ĥī ĜǁŐƹīųŨĀųĤ‫ܧ‬

ƤŐĝŋƹīų Žơ ńīǮŽųĤī ťīǁǮīƬ ĜŐŢ ťŐųĤīƤīų īų ŢŽųńīƤīų‫ ܋‬£ƤŽŃīƬƬŽƤ Ž‫ܧ‬

Ƭī ńĀƬƹīų‫ ܅‬űĀĀƤ űŐƬƬĝŋŐīų ŐƬ ŋīƹ ŽŽť ǝŽŽƤ Ĥī tīĤīƤŨĀųĤƬī ĜīǮŽī‫ܧ‬

rinne Vandermeulen uit Leuven gaat in op het thema vaccineren

kers een goed moment om meer te zien van deze bijzondere stad.

Őų Ĥī /ǁƤŽơīƬī ĝŽųƹīǣƹ‫ ܋‬dǁƤŐĀĀų ǝĀų ¦ŐŢƬǞŐŢť‫ ܅‬ǞīƤťǮĀĀű ĜŐŢ GĀűīƬ

àĀųƹ ŋŽīǞīŨ ŋīƹ ǞīƹīųƬĝŋĀơơīŨŐŢťī ơƤŽńƤĀűűĀ ńŽīĤ ńīǝǁŨĤ ŐƬ‫ ܅‬

ŃŽƤ NīĀŨƹŋ‫ ܅‬ųīīűƹ ŽųƬ űīī Őų Ĥī ŽųƹǞŐťťīŨŐųńīų ƤŽųĤŽű ńĀűīƬ

staan ook enkele mooie Rotterdamse plekken op het programma.

en wat zij kunnen betekenen in de zorg. Vrijdag sluit professor rŐƹĝŋ ŨĀŐƤ ǁŐƹ hŽųĤŽų ĀŃ űīƹ ŋīƹ ǮīīƤ ƤīŨīǝĀųƹī ǝīƤŋĀĀŨ ŽǝīƤ Ĥī

Werkbezoek en ontspanning

uitkomsten van de Models of Child Health Appraised (MOCHA)

Op woensdag 11 september staan meerdere werkbezoeken

ƬƹǁĤŐī‫ ܅‬īīų ŽųĤīƤǮŽīť ųĀĀƤ Ĥī ǝīƤƬĝŋŐŨŨīųĤī ĝŋŐŨĤ ŋīĀŨƹŋ ƬǤƬƹīűīų

ńīơŨĀųĤ‫ ܋‬ðŽ ŋŽǁĤƹ ŋīƹ dG ¦ŐŢųűŽųĤ Žơīų ŋǁŐƬ īų ťĀų ťīųųŐƬ

in Europa.

ńīűĀĀťƹ ǞŽƤĤīų űīƹ Ĥī ơƤŽŢīĝƹīų GīųīƤĀƹŐŽų ¦ īų NīĀŨƹŋǤ £Ƥīń‫ܧ‬ ųĀųĝŐīƬ ‫ ڌ‬ŨŨ‫ ܋‬tĀ ĤīǮī ǞīƤťĜīǮŽīťīų‫ ܅‬ƬƹĀƤƹ ŋīƹ ĝŽųńƤīƬ Žű ‫ ڎډ‬ǁǁƤ

Kom ook!

űīƹ īīų ĜīťīųĤī ťīǤųŽƹī ƬơīĀťīƤ īų īīų űǁǮŐťĀĀŨ ŐųƹīƤűīǮǮŽ‫ ܅‬

tĀĀƬƹ Ĥī ńīųŽīűĤī ťīǤųŽƹī ƬơƤīťīƤƬ‫ ܅‬ǮŐŢų īƤ űīīƤĤīƤī ƬīƬƬŐīƬ

gevolgd door een receptie ondersteund door de gemeente Rot‫ܧ‬

die aandacht besteden aan de kennis van de deelnemers aan

terdam in het historische stadhuis aan de Coolsingel.

/îÃNr‫ ܋‬ðŐŢ ŋīĜĜīų ĀĜƬƹƤĀĝƹƬ ŐųńīĤŐīųĤ ŽǝīƤ īīų ĜƤīīĤ ƬĝĀŨĀ

Op donderdagavond 12 september schepen de congresbezoekers

ĀĀų ŽųĤīƤǞīƤơīų īų ŽǝīƤ ĤŐǝīƤƬī ŨīīǾƹŐŢĤƬńƤŽīơīų‫ ܋‬rīƹ ĜŐŢųĀ ‫ ڈڈڊ‬

Őų Žơ īīų ǝĀų Ĥī űīīƬƹ ŨǁǣǁīǁǮī ƤĀĤīƤƬƹŽŽűĜŽƹīų ǝĀų /ǁƤŽơĀ‫ ܅‬Ĥī

ơŽƬƹīƤƬ‫ ܅‬űŽųĤīŨŐųńī ơƤīƬīųƹĀƹŐīƬ īų ǞŽƤťƬŋŽơƬ ǝĀŨƹ īƤ ńīųŽīń ƹī

rĀŢīƬƹīŐƹ ǁŐƹ ‫ ܋ڎڊڑډ‬NŐīƤ ǝŐųĤƹ ŋīƹ ĤŐųīƤ ơŨĀĀƹƬ‫' ܋‬ī ǝĀĀƤƹŽĝŋƹ ǝŽƤűƹ

ťŐīǮīų‫ ܋‬àīīƬ īƤĜŐŢ‫܇‬

een prachtig moment om nog verder te netwerken. En terwijl ge‫ܧ‬ ǝĀƤīų ǞŽƤĤƹ‫ ܅‬ńĀĀƹ ŋīƹ ǝĀų īƹīų īų ơƤĀƹīų ŽǝīƤ Őų īīų ŋīǁƬ ǮĀųń‫ ܧ‬īų

Q

dansfestijn. Ieder land laat songs van eigen bodem horen.

Laurentien opent tĀĀƬƹ ĀŨ ĤīǮī ńīǮīŨŨŐńŋīŐĤ‫ ܅‬ńĀĀƹ ŋīƹ ųĀƹǁǁƤŨŐŢť ǝŽŽƤĀŨ Žű Ĥī Őų‫ܧ‬ houd. In totaal zijn er acht keynotespeakers tijdens het driedaagse ĝŽųńƤīƬ ƹī ĜīŨǁŐƬƹīƤīų‫ ܋‬£ƤŐųƬīƬ hĀǁƤīųƹŐīų Žơīųƹ Žơ Ĥī ǞŽīųƬĤĀń‫ ܋‬ Als oprichter van Missing Chapter Foundation zal zij vertellen wat

Info en aanmelden

Ĥī ŐųńƤīĤŐķųƹīų ǮŐŢų ǝĀų ƬǁĝĝīƬǝŽŨŨī ťŐųĤ‫ܧ‬ŐųĝŨǁƬŐī‫ ܋‬ðŐŢ ǮĀŨ Őų ŋīƹ bijzonder stilstaan bij het betrekken van kinderen bij vraagstuk‫ܧ‬

Zie voor meer informatie en aanmelden:

ken in de (jeugdgezondheids)zorg.

www.eusuhm2019.com

Ja! magazine

Dit materiaal is uitsluitend bestemd voor zorgprofessionals.

NIEUW NUTRAMIGEN PURAMINO JUNIOR

NIEUW

ER IS NU EEN VOEDING OP BASIS VAN AMINOZUREN SPECIAAL ONTWIKKELD VOOR KINDEREN OUDER DAN 12 MAANDEN#

1 jaar en ouder

MAAK VAN NUTRAMIGEN PURAMINO JUNIOR uw eerste keuze voor de aanpak van ernstige KMA en meervoudige voedselallergieën vanaf 12 maanden 100% aminozuren voor klinisch bewezen effectiviteit 1,2^ Ondersteunt een gezonde gewichtstoename bij kinderen met een verleden van gewichtsverlies met aanhoudende klachten tijdens gebruik van een eHF1^ Speciaal ontwikkeld voedingsprofiel met DHA en MCT

1. Vanderhoof et al. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2016 Nov;63(5):531-533.

2. Burks et al. J Pediatr.2008 Aug;153(2):266-7 # Kinderen die geen borstvoeding krijgen ^Onderzocht voor de toevoeging van MCT

DHA: Docosahexaeenzuur MCT: Middellange ketenvetzuren

Belangrijk: De beste voeding is borstvoeding. Nutramigen* PURAMINO Junior is een voeding voor medisch gebruik en dient te worden gebruikt onder toezicht van een zorgprofessional. *Gedeponeerd merk van Mead Johnson & Company, LCC. ©2018 Mead Johnson & Company, LCC. All Rights Reserved. Trademark and copyright used under license.LGG® en het LGG®-logo zijn geregistreerde handelsmerken van Valio Ltd, Finland. Mead Johnson Nutrition, WTC Toren H, 17e verdieping, Zuidplein 142, 1077 XV Amsterdam, Servicenummer: 088 – 44 55 001 (tijdens kantooruren).

33 - 2019 #46

recensies

Mijn leven met Ninjo, het verhaal van een mislukte adoptie Nīƹ ĜŽīť ĜīńŐųƹ űīƹ ŋīƹ ŽǝīƤŨŐŢĤīų ǝĀų tŐųŢŽ‫ ܋‬Nīƹ ŢŽųńīƹŢī tŐųŢŽ‫ ܅‬ńīĜŽƤīų Őų fŽƤīĀ‫ ܅‬ǞŽƤĤƹ Őų ‫ ܅ڎڏڑډ‬Žơ ‫ܧڌ‬ŢĀƤŐńī ŨīīǾƹŐŢĤ ńīơŨĀĀƹƬƹ Őų īīų tīĤīƤŨĀųĤƬ ńīǮŐų‫ ܅‬ĜīƬƹĀĀųĤī ǁŐƹ ¦īųŐŨĤī 'ǁŐŃ‫ ܅‬ŋĀĀƤ ƹŽīųűĀŨŐńī īĝŋƹńīųŽŽƹ īų ƹǞīī ťŐųĤīƤīų‫ ܅‬ŢŽųńīƤ ĤĀų tŐųŢŽ‫¦ ܋‬īųŐŨĤī ƬĝŋīƹƬƹ Ĥī ťŐųĤīƤƹŐŢĤ ǝĀų tŐųŢŽ ųĀĀƬƹ ŋĀĀƤ īŐńīų ťŐųĤīƤƹŐŢĤ‫ ܋‬tŐųŢŽ‫ ܅‬ńīĜŽƤīų Őų fŽƤīĀ‫ ܅‬ƹīƤīĝŋƹńīťŽűīų Őų īīų ťŐųĤīƤƹīŋǁŐƬ‫ ܅‬ǞŽƤĤƹ ĀŨƬ ťŨīǁƹīƤ ŽǝīƤńīơŨĀĀƹƬƹ ųĀĀƤ īīų ųŐīǁǞī ǞīƤīŨĤ‫¦ ܋‬īųŐŨĤī ‫ ܧ‬Őų ŋīƹ ĜŽīť NīƬƹīƤ ‫ ܧ‬ńƤŽīŐƹ Žơ Őų īīų ƹƤĀĤŐƹŐŽųīīŨ ťĀƹŋŽŨŐīť ńīǮŐų‫ ܋‬NīƬƹīƤ ǞŐŨ tŐųŢŽ ܴŽųīŐųĤŐń ǝīīŨ ŨŐīŃĤī ńīǝīųܵ‫ ܋‬Ũ ńĀǁǞ ĜŨŐŢťƹ ĤĀƹ ܴtŐųŢŽ ŋīƹ ųŐīƹ ŨīīƤƹܵ‫ܴ ܋‬ðŐŢų ńīǮŐĝŋƹ ǝīƤƹƤŽť ĤĀų Őų īīų ƬŽŽƤƹ űĀƬťīƤ īų ǞĀƹ Őť ƹīńīų ŋīű ǮīŐ Ũīīť ǮŐŢų īųī ŽŽƤ Őų īų ŋīƹ ĀųĤīƤī ǞīīƤ ǁŐƹ ƹī ńĀĀų‫¼ ܋‬īńīŨŐŢťīƤƹŐŢĤ ńĀĀƹ ŋīƹ ơīƤƬŽŽųŨŐŢťī Ũīǝīų ǝĀų NīƬƹīƤ īų ŋĀĀƤ ńīǮŐų‫ ܅‬īų ĤĀĀƤűīī ŽŽť ŋīƹ Ũīǝīų ǝĀų tŐųŢŽ‫ ܅‬ųŐīƹ ŽǝīƤ ƤŽǮīų‫ ܋‬NīƬƹīƤ ƬĝŋīŐĤƹ ǝĀų ŋĀĀƤ īīƤƬƹī űĀų īų ŋīƤƹƤŽǁǞƹ‫ ܋‬rĀĀƤ ŽŽť ĤĀƹ ŋǁǞīŨŐŢť ŨŽŽơƹ Ƭƹǁť‫ ܋‬NīƬƹīƤ ťŐīƬƹ ǝŽŽƤ īīų ƤīŨĀƹŐī űīƹ īīų ǝƤŽǁǞ‫ ܋‬/ų űīƹ tŐųŢŽ ńĀĀƹ ŋīƹ ĜīƤńĀŃǞĀĀƤƹƬ‫ ܋‬NŐŢ ŨŐīńƹ‫ ܅‬ťŐīƬƹ Ĥī ǝīƤťīīƤĤī ǝƤŐīųĤŢīƬ ǁŐƹ īų ŽųƹƬơŽŽƤƹ ŋīŨīűĀĀŨ‫ ܋‬ ųĤĀųťƬ ĀŨŨī ŋǁŨơǝīƤŨīųŐųń‫ ܅‬ŽųĤĀųťƬ ĀŨŨī ŨŐīŃĤī‫ ܅‬ŽųĤĀųťƬ ĀŨŨī ńŽīĤī ĜīĤŽīŨŐųńīų‫ ܋‬/īų ŐųĤƤŐųńīųĤ‫ ܅‬ŽơƤīĝŋƹ īų ƤĀǁǞ ǝīƤŋĀĀŨ‫ܜ ܋‬hf‫ܝ‬

schrijver: Renilde Duif uitgever: Uitgeverij Aspekt prijs: ‫ڈڍ܅ڌډ ݓ‬

Wees onzichtbaar Lezend ervaar je de realiteit van een Three Culture Kid op de meest rauwe manier. Met een huis ǝŽŨ ƬƹƤŐŢĤ ĤŽŽƤ īīų ńīǞīŨĤĤĀĤŐńī ǝĀĤīƤ Őų īīų ųŐīǁǞ ŨĀųĤ ĤĀƹ Ĥī ŐŢŨűīƤ ŋīīƹ‫ ܋‬Nīƹ ŐƬ īīų ŃĀűŐ‫ܧ‬ ŨŐī‫ ܧ‬īų ńƤŽƹī ƬƹĀĤƬťƤŽųŐīť ƹīńīŨŐŢť‫ ܅‬ǞĀĀƤĜŐŢ ŋīƹ ǞŽŽƤĤ ܴťƤŽųŐīťܵ īīų ŋīŨī īŐńīųƹŐŢĤƬī ĜīƹīťīųŐƬ ťƤŐŢńƹ‫ ܋‬àĀųƹ ǮŽǞīŨ ŋīƹ ŢŽųńī űŐńƤĀųƹīųńīǮŐų‫ ܅‬ĀŨƬ Ĥī ĜǁǁƤƹ ǞĀĀƤŐų ĤīǮī ŢŽųńīų ŽơńƤŽīŐƹ‫ ܅‬ŐƬ ǝīƤƤī van klassiek te noemen. Het is een nieuwe geschiedenis die nog niet in de geschiedenisboeken ǝŽŽƤťŽűƹ‫ ܅‬űĀĀƤ Ĥī ĜĀƬŐƬ ŐƬ ǝŽŽƤ ǝīīŨ ťŐųĤīƤīų ĤŐī Őų tīĤīƤŨĀųĤ ŽơńƤŽīŐīų‫ ܋‬Nīƹ ťĀų ĤĀĀƤŽű ŋīŨơīų ŋīƹ ŽųǮŐĝŋƹĜĀƤī ťŐųĤ Őų Ĥī ƬơƤīīťťĀűīƤ ƹī ŋīƤťīųųīų‫ ܋‬/īų ĜŽīť ĤĀƹ ǝīīŨ ŐųǮŐĝŋƹ ńīīǾƹ‫ ܋‬ 'ī ¼ǁƤťƬī ƬĝŋƤŐŢǝīƤ rǁƤĀƹ SƬŐť ‫ ܝڏڏڑډܜ‬ŐƬ ǞŐųųĀĀƤ ǝĀų Ĥī hŐĜƤŐƬ hŐƹīƤĀƹǁǁƤơƤŐŢƬ ‫ܜ ܋ڐډڈڊ‬dN‫ܝ‬

schrijver: Murat Isik uitgever: Ambo / Anthos prijs: ‫ڑڑ܅ڌڊ ݓ‬

Ik wil jullie iets vertellen ŨƬ ŽǁĤīƤƬ ƹī űĀťīų ťƤŐŢńīų űīƹ ơƬǤĝŋŐƬĝŋī ơƤŽĜŨīűīų‫ ܅‬ƤĀĀťƹ ĤĀƹ ŽŽť ŋǁų ťŐųĤīƤīų‫ ܋‬NŽī ŋīƹ ŋīų ǁŐƹ ƹī Ũīńńīų‫ ܌‬ 'ŽŽƤĤĀƹ ŽǁĤīƤƬ ‫ܜ‬īų ơƤŽŃīƬƬŐŽųĀŨƬ‫ ܝ‬ŋīƹ űŽīŐŨŐŢť ǝŐųĤīų īƤŽǝīƤ ƹī ơƤĀƹīų‫ ܅‬ťƤŐŢńīų ťŐųĤīƤīų ǝĀĀť ųŐīƹ ƹī ŋŽƤīų ǞĀƹ īƤ ĀĀų de hand is. ‘Ik wil jullie iets vertellen’ helpt. Op de linker bladzijden wordt in heldere tekeningen en eenvoudige taal ǁŐƹŨīń ńīńīǝīų ĀĀų Ĥī ĀŨŨīƤŢŽųńƬƹīų‫ ܅‬Ĥī ŨŐųťīƤ ťŽŨŽű ǝĀų Ĥī ƤīĝŋƹīƤ ĜŨĀĤǮŐŢĤī ĜŐīĤƹ ŐųŃŽƤűĀƹŐī ĀĀų ŽǁĤīƤī ťŐųĤīƤīų en in de kaders ernaast staat aanvullende informatie voor ouders en andere volwassenen. Daarmee is het behalve een (voor)leesboek vooral een samenleesboek: het biedt gezamenlijke taal en informatie en helpt daarmee ŽǁĤīƤƬ īų ťŐųĤīƤīų ƹī ơƤĀƹīų ŽǝīƤ ǞĀƹ īƤ ĀĀų Ĥī ŋĀųĤ ŐƬ‫ ܋‬/īų ǝīīŨ ńīŋŽŽƤĤī ƤīĀĝƹŐī ǝĀų ųǁ ǝŽŨǞĀƬƬīų f ££‫ܧ‬ťŐųĤīƤīų ƹŐŢĤīųƬ Ĥī ŨĀųĝīƤŐųń ǝĀų ŋīƹ ĜŽīť ǞĀƬ‫ܴ ܄‬NīƤťīųųŐųń‫ ܅‬īƤťīųųŐųń īų ĜīƹīƤ ťǁųųīų ĜīńƤŐŢơīų‫ ܅‬ǮīŨŃƬ ųĀ ǮŽǝīīŨ ŢĀƤīų‫ ܇‬FŐŢų dat kinderen en ouders nu niet meer zo lang hoeven te wachten’. Het is te hopen dat veel jeugdartsen dit boek in de wachtkamer laten rondslingeren. (EJ)

Schrijver: Karen Glistrup uitgever: Sų Ĥī àŽŨťīų prijs: ‫ڈڍ܅ڏډ ݓ‬ Tekst: Jeanne-Marie Hament, Els Jonker, Lilly Kivit

Ja! magazine

PODIUM

2019 #46 - 34

‘Waarneming is niet altijd waar’ Iris Sommer (48) is sinds 2017 hoogleraar psychiatrie aan het Universitair Medisch Centrum Groningen. Naast haar studenten, bedient ze een groot publiek met haar inzichten. Zo schreef ze De zeven zintuigen over de werking van zintuigen. En werkte ze voor RTL 4 mee aan Een goed stel hersens, waarin ze de cognitieve prestaties van bekende Nederlanders besprak. Eind juni spreekt ze op een inspiratieavond van de AJN en de NVK. SŲƸĪƣǜŏĪǝ‫ ܇‬GĪšÿ dżŧ‫¦ܪ‬ŏŤŤĪƣƫ ĪĪŧģ‫ ܇‬GĪšÿ dżŧ‫¦ܪ‬ŏŤŤĪƣƫ

Eigenlijk wilde Iris journalist worden. Op de middelbare school

ǝŨīťťīų‫ ܅‬ǞĀĀƤŐų Őť ųŐīƹƬ űīīƤ ǮŐī‫ ܋‬Sų ĤĀƹ ƬƹĀĤŐǁű ĜīńŐų Őť ƬƹīīǝĀƬƹ

ŋŐīŨĤ Ǯī ǝĀų ŽơƬƹīŨŨīų ƬĝŋƤŐŢǝīų‫ ܋‬ðī ťŽŽƬ ǁŐƹīŐųĤīŨŐŢť ǝŽŽƤ īīų Ƭƹǁ‫ܧ‬

mijn beeldscherm te poetsen. Tijdens het poetsen weet ik wel

ĤŐī ńīųīīƬťǁųĤī‫ ܅‬űĀĀƤ Ĥī ŨŐīŃĤī ǝŽŽƤ ƹīťƬƹ ŐƬ ĀŨƹŐŢĤ ńīĜŨīǝīų‫ ܋‬ŐŢ

ĤĀƹ ŋīƹ Őų űŐŢų ŋŽŽŃĤ ǮŐƹ‫ ܅‬ĤŐī ǝŨīťťīų‫ ܳ܋‬Nīƹ ǮŐŢų ńīīų ŋĀŨŨǁĝŐųĀƹŐīƬ‫ ܅‬

haar keuze voor een medische specialisatie stonden de hersenen

űĀĀƤ ܴŽųǞĀĀƤųīűŐųńīųܵ ŽŃ ǮŐųƬĜīńŽŽĝŋīŨŐųń‫ ܋‬àŐī ťīųƹ ųŐīƹ Ĥī

ĝīųƹƤĀĀŨ‫ ܅‬űĀĀƤ ŐƬ ĤĀų ųīǁƤŽŨŽńŐī ŽŃ ơƬǤĝŋŐĀƹƤŐī űīīƤ ơĀƬƬīųĤ‫ ܌‬Nīƹ

ńīĤĀĀųƹīų Őų Ĥī ƬĝŋĀĤǁǞ‫ ܅‬ĤŐī ńīǞŽŽų īīų ƬƹƤǁŐť Őų ŋīƹ ĤŽųťīƤ

antwoord is bekend: zij werd psychiater en neurowetenschapper.

ĜŨŐŢťīų ƹī ǮŐŢų‫܌‬

Iris houdt zich bezig met hallucinaties: “Ik doe mijn best om ơĀƹŐķųƹīų ĜŐŢ ƹī ƬƹĀĀų ĤŐī ŨĀƬƹ ŋīĜĜīų ǝĀų Ƭƹīűűīų ŽŃ ĜīīŨĤīų‫ ܅‬ Žű ƹī ĜīńƤŐŢơīų ǞĀƹ ǮŐŢ ĤŽŽƤűĀťīų īų ǝŽŽƤĀŨ‫ ܅‬Žű ŋīų ǝĀų Ƭƹīű‫ܧ‬ űīų īų ĜīīŨĤīų ĀŃ ƹī ŋīŨơīų‫ܳ܋‬ Zinsbegoocheling

‘Luister naar muziek die je nog niet kent’

ܲàī ųīűīų ŽųǮī ŽűńīǝŐųń ǞĀĀƤ ĤŽŽƤ ŽųǮī ǮŐųƹǁŐńīų‫' ܋‬ī ǮŐųƹǁŐ‫ܧ‬ ńīų ŨīǝīƤīų ťŨīŐųī ĜƤŽťŢīƬ ŐųŃŽƤűĀƹŐī ĀĀų‫ ܅‬Ĥī ŋīƤƬīųīų űĀťīų

Samen met jeugdartsen

īƤ īīų ŨŽńŐƬĝŋ ńīŋīīŨ ǝĀų‫ ܅‬ĤŽŽƤ ĀĀų ƹī ǝǁŨŨīų ǞĀƹ Ţī īīƤĤīƤ ŋīĜƹ

In haar functie als hoogleraar aan het UMC Utrecht deed Iris

űīīńīűĀĀťƹ ŽŃ ǞĀƹ Ţī ǝīƤǞĀĝŋƹ‫ ܳ܋‬/ų ŋŽī ܴǮŐīƹܵ Ĥī ŽűńīǝŐųń īƤ

Sommer met jeugdartsen onderzoek naar het horen van stem‫ܧ‬

ĤĀų ơƤīĝŐīƬ ǁŐƹ‫ ܌‬ŐŢ ŋīƹ ĜīƬĝŋƤŐŢǝīų ǝĀų ĤīǮīŨŃĤī ǞŽųŐųń ĤŽŽƤ

men bij jeugdigen. Dit onderzoek leidde uiteindelijk mede tot het

verschillende leden van een gezin vertelt ieder iets anders. Met

oprichten van de Stemmenpoli aan het UMC Utrecht. “De impact

het schrijven van het boek De Zeven Zintuigen wilde Iris vooral

ǝĀų ńīǁƤīų īų ńīŨǁŐĤīų ǞŽƤĤƹ ǝĀĀť ųŽń ŽųĤīƤƬĝŋĀƹܳ‫ ܅‬ǝīƤƹīŨƹ SƤŐƬ‫ ܋‬

deze subjectiviteit van waarneming onder de aandacht brengen.

dīǁńĤĀƤƹƬīų ťǁųųīų ĤĀĀƤĜŐŢ īīų ĜīŨĀųńƤŐŢťī ƤŽŨ ǝīƤǝǁŨŨīų‫ ܅‬űīīųƹ

àĀĀƤųīűŐųń ŐƬ ųŐīƹ ĀŨƹŐŢĤ ǞĀĀƤ‫ ܋‬ŨƬ ǝŽŽƤĜīīŨĤ ǝīƤƹīŨƹ ǮŐŢ ŽǝīƤ ŋīƹ

ǮŐŢ‫ ܋‬ðŽ ťĀų ŋīƹ ńīǝīų ǝĀų ǝŽŽƤŨŐĝŋƹŐųń ŽǝīƤ ƬǁĜŢīĝƹŐǝŐƹīŐƹ ǝĀų ǞĀĀƤ‫ܧ‬

ǝīƤŨŽŽơ ǝĀų īīų űŐńƤĀŐųī‫ܧ‬ĀĀųǝĀŨ‫ܲ ܋‬Nīƹ ĜīńŐųƹ ĜŐŢ űŐŢ űīƹ ǝŨīťŢīƬ

ųīűŐųń ťĀų ĜīŨĀųńƤŐŢť ǮŐŢų ǝŽŽƤ Ĥī ĤĀńīŨŐŢťƬī ơƤĀťƹŐŢť‫ ܅‬ǮŽĀŨƬ ĜŐŢ Ĥī

ǮŐīų‫ ܅‬ǞŐƹƹī ƬƹīƤƤīƹŢīƬ ĀĀų Ĥī ŨŐųťīƤťĀųƹ‫' ܋‬ĀĀƤųĀ ǞŽƤĤīų ŋīƹ ǝĀńī

ųŐīǁǞĜŽǁǞ ǝĀų ƬĝŋŽŨīų‫ ܲ ܋‬ŐŢ ŋīƹ ǝīƤǞīƤťīų ǝĀų ƬŐńųĀŨīų ŐƬ īƤ īīų

Ja! magazine

35 - 2019 #46

PODIUM

groot verschil tussen personen. De moderne schoolgebouwen zijn vaak hoog en open bij de entree. Dit is prachtig en licht voor de

AJN-NVK dag

ǝŐƬǁīŨī ǞĀĀƤųīűŐųń‫ ܅‬űĀĀƤ Ĥī ĀťŽīƬƹŐīť ŋīīǾƹ īƤŽųĤīƤ ƹī ŨŐŢĤīų‫܋‬

De gezamenlijke dag met de Nederlandse

/Ũť ơīƤƬŽŽų ŋīīǾƹ īīų ĀųĤīƤ ȀŨƹīƤ ǝŽŽƤ ǞĀĀƤųīűŐųń‫ ܋‬tŐīƹ ŐīĤīƤīīų

Vereniging voor Kindergeneeskunde is vrijdag

ťĀų īǝīų ńŽīĤ ȀŨƹīƤīų‫ ܋‬rīųƬīų űīƹ ĀǁƹŐƬűī ųīűīų ĜŐŢǝŽŽƤĜīīŨĤ

21 juni op Papendal. Daarnaast is er op donderdag

te veel prikkels bewust waar. Als de omgeving om hen heen erg

20 juni een inspiratieavond. Iris Sommer,

ĤƤǁť ŐƬ‫ ܅‬ǝīīŨ ųŐīǁǞī īŨīűīųƹīų ĜīǝĀƹ‫ ܅‬ĤĀų ťǁųųīų ǮŐŢ ĤŐƹ ųŐīƹ ĀĀų‫ ܋‬

hoogleraar Psychiatrie Universitair Medisch

/īų ťŐųĤ űīƹ ĀǁƹŐƬűī ńĀĀƹ ĤĀų ǶŨĀĤĤīƤīų‫ ܅‬űĀĀťƹ īīų ƤīơīƹīƤīųĤī

Centrum Groningen, vertelt dan over haar boek

beweging en sluit zich af. Het kind wordt angstig. Een rustige

De Zeven Zintuigen en Barend van Kooten,

omgeving met voorspelbaarheid en routine helpt hen om zich

neuroloog in het Gelre Ziekenhuis,

beter te ontwikkelen. Akoestiek met veel echo’s is voor kinderen

Apeldoorn, spreekt over het koppelen van

űīƹ ĀǁƹŐƬűī ųŐīƹ ŋīŨơīųĤ‫ܳ܋‬

informatietechnologie aan de eigen intuïtie en denken in mogelijkheden.

Voor aanmelden en meer informatie:

Āų Ĥī ǝŐŢŃ ťŨĀƬƬŐīťī ǮŐųƹǁŐńīų ǮŐĝŋƹ‫ ܅‬ńīŋŽŽƤ‫ ܅‬Ƥīǁť‫ ܅‬ƬűĀĀť īų ƹĀƬƹ ǝŽīńƹ SƤŐƬ īƤ Őų ŋĀĀƤ ĜŽīť ƹǞīī ƹŽī‫ ܅‬ųĀűīųŨŐŢť ŐųƹǁŗƹŐī īų īǝīų‫ܧ‬ wicht. Als jeugdarts is het belangrijk om met een ‘open vizier’ alle ouders en kinderen te benaderen: “Onze hersenen zijn eigenlijk ĜīǝŽŽƤŽŽƤĤīīŨĤ ĤŽŽƤ ǞĀƹ Ǟī ĀŨ Ǟīƹīų‫ ܅‬ĀĀų ǞīŨť ŋĀĀťŢī ơĀƬƹ ŽųǮī īīƤĤīƤī īƤǝĀƤŐųń‫ ܌‬/Ũťī ǞĀĀƤųīűŐųń ŐƬ ĀĝƹŐīŃ ƬīŨīĝƹīƤīų‫ ܅‬ ĀƬƬīűĜŨīƤīų īų ĝŽųĝŨǁĤīƤīų űīƹ ĜīŋǁŨơ ǝĀų ŽųǮī ǮŐųƹǁŐńīų‫ ܋‬àī nemen een beetje waar met zintuigen en vullen veel aan vanuit de ŋīƤƬīųīų‫ܳ܋‬ ĤǝŐīƬ ǝĀų SƤŐƬ‫'ܲ ܄‬ŽŽƤ Ţī ǞīƤīŨĤ ǁŐƹ ƹī ĜƤīŐĤīų‫ ܅‬ǞŽƤĤƹ Ţī ǞĀĀƤųī‫ܧ‬ ming ruimer. Maak een gerecht klaar dat je nog nooit hebt gege‫ܧ‬ ten. Luister naar muziek die je nog niet kent. Er zijn zoveel verschil‫ܧ‬ lende manieren om naar de wereld te kijken. Onze leermeesters in ĤŐī ŽųƹǞŐťťīŨŐųń ǮŐŢų ĀŨŨī űīųƬīų Žű ŽųƬ ŋīīų‫ܳ܇‬ Q

www.ajnjeugdartsen.nl/Mijn AJN.

We teach...

Voor u in deze uitgave meegestuurd: Folder een nieuwe de BoekStartcoach: nieuwe BoekStartapp aanpak om taal arme gezinnen voorleestips en boekentips. te ondersteunen op het consultatiebureau.

rning ring door voorlezen VOLKSGEZONDHEIDSPROBLEMEN BETER BEGRIJPEN 4 september, 2 oktober, 6 en 27 november 2019, Utrecht

OMGAAN MET CONFLICTEN EN SUCCESVOL ONDERHANDELEN 23 september en 7 oktober 2019, Utrecht NIEUW

SAMENWERKEN MET BLOGGERS, VLOGGERS EN SOCIAL INFLUENCERS 24 september 2019, Gouda

NIEUWE TAAK VOOR DE JEUGDARTS: INDICATIESTELLING 25 september 2019, Utrecht

PROFESSIONEEL PRESENTEREN 1 en 29 oktober 2019, Utrecht

HOE BENUT JE E-HEALTH IN DE PRAKTIJK 8 en 29 oktober 2019, Utrecht

TOP 10 KLEINE KWALEN IN DE SPREEKKAMER VAN DE JGZ 9 oktober 2019, Utrecht

TRAIN-DE-TRAINERWORKSHOP VOOR VISUSINSTRUCTEURS 9 oktober en 6 november 2019, Utrecht

SKILLS PRAKTIJKLEREN ANDERE LEEFTIJDSGROEP 0-18 6 november 2019, Utrecht

COMMUNICEREN MET PUBERS 11 november 2019, Zwolle

Download onze brochure of ontvang 'm gratis per post. www.nspoh.nl/brochure2019

Nieuw e-learning Taalstimulering door voorlezen Voorlezen maakt groot verschil Van de kinderen die niet worden voorgelezen heeft maar 30% voldoende woordenschat voor een goede start op school. Van de peuters en kleuters die geregeld zijn voorgelezen heeft bijna 70% voldoende woordenschat. Het is belangrijk om ouders en kinderen vanaf jongs af aan te laten ervaren hoe leuk voorlezen is.

Dit bevordert het leesplezier op latere leeftijd. U kunt in uw contact met ouders heel effectief de taalontwikkeling beïnvloeden. Informeer ouders aansluitend over het gratis BoekStartkoffertje met boekjes voor hun baby.

De e-learning • helpt JGZ-professionals bij het bespreken van het belang van voorlezen met ouders • frist uw kennis op en vergroot uw deskundigheid • biedt veel voorbeeldmateriaal dat direct aansluit bij de praktijk • bevat ook een reader met verdiepend materiaal • wordt met een toets afgesloten en is geaccrediteerd • is gratis en te vinden in de JGZ-academie van het NCJ: jgzacademie.nl.

>>> boekstartpro.nl afgesloten en is geaccrediteerd in de JGZ-academie van .nl.

De NSPOH wil een waardevolle bijdrage leveren aan de verbetering van de volksgezondheid, de arbeidsomstandigheden en participatie in Nederland. Dit doen wij door professionals kwalitatief goed en vraaggestuurd op te leiden voor de hedendaagse praktijk van public en occupational health. Wij ontwikkelen en organiseren opleidingen, bij- en nascholing, in-company programma’s en symposia op academisch en post-hbo niveau.

E-learning

‘Jong geleerd is oud gedaan’ Gezonde voeding is belangrijk voor de groei en ontwikkeling van het jonge kind en legt een stevig fundament voor gezondheid op latere leeftijd.

Een gevarieerde voeding met hoofdzakelijk basisvoedingsmiddelen levert hiervoor de benodigde voedingsstoffen. Al op jonge leeftijd ontwikkelen kinderen voedingsgewoonten die bepalend zijn voor hun voedingspatroon later in het leven.

E-learning: Jong geleerd is oud gedaan In de E-learning leert u meer over smaakontwikkeling bij kinderen, goede voeding voor kinderen, hoe om te gaan met kinderen die moeilijk eten en de rol van de ouder.

•

Ontwikkeld en geaccrediteerd voor (kinder)diëtisten, jeugdverpleegkundigen en jeugdartsen (jeugdarts KNMG of arts Maatschappij en Gezondheid, profiel Jeugdgezondheidszorg)

•

Relevante onderwerpen over goede voeding voor kinderen vanaf 1 jaar

•

Volg de E-learning wanneer het u uitkomt

Meer informatie en aanmelden www.fci-academy.nl

Bent u een voedings- of gezondheidsprofessional en wilt u meer weten over zuivel, voeding en gezondheid? Bezoek dan de FrieslandCampina Institute website. www.frieslandcampinainstitute.nl institute.nl@frieslandcampina.com Facebook: /FrieslandCampina Institute Twitter: FCInstitute_NL

MARKANT

2019 #46 - 38

Nederlands JGZ-model gaat internationaal Het Nederlandse model van verbetering van de gezondheid van kinderen via de jeugdgezondheidszorg krijgt internationale erkenning. Een onderzoeksgroep onder leiding van de Wereld GezondŋīŐĤƬŽƤńĀųŐƬĀƹŐī ‫ܜ‬àN ‫ ܝ‬ŋīīǾƹ ŽųŨĀųńƬ ńīťŽǮīų ǝŽŽƤ Ĥī '‫ܧ‬ƬĝŽƤī ĀŨƬ űīīƹűīƹŋŽĤī‫ ܋‬ßŐŢŃ ǝƤĀńīų ĀĀų professor Stef van Buuren, werkzaam bij TNO en de Universiteit Utrecht, die het onderzoek leidt. ¼ĪŤƫƸ‫ ܇‬GĪšÿ dżŧ‫¦ܪ‬ŏŤŤĪƣƫ Beeld: eigen foto

àĀƹ ŋīīǾƹ Ĥī àN ĜīƬŨŽƹīų‫܌‬

ǝĀų ŽųƹǞŐťťīŨŐųń űĀťīų‫' ܋‬ī '‫ܧ‬ƬĝŽƤī ŐƬ ĤĀų ŽŽť ĜīŨĀųńƤŐŢť ǝŽŽƤ ŋīƹ

“Het Global Scale for Early Development (GSED) project onder leiding

ǝīƤńīŨŐŢťīų ǝĀų ťŐųĤīƤīų ǁŐƹ ǝīƤƬĝŋŐŨŨīųĤī ŨĀųĤīų‫ܳ܋‬

ǝĀų Ĥī àN ŋīīŃƹ ńīťŽǮīų ǝŽŽƤ īīų űīīƹűīƹŋŽĤī ĤŐī Ĥī ŽųƹǞŐť‫ܧ‬ ťīŨŐųń ǝĀų īīų ťŐųĤ Őų ĬĬų ńīƹĀŨ ǁŐƹĤƤǁťƹ‫ ܅‬Ĥī ǮŽńīųĀĀűĤī '‫®ܧ‬ĝŽƤī

Wordt de D-score nu uitgerold in de hele wereld?

‫ 'ܜ‬ǝŽŽƤ 'īǝīŨŽơűīųƹ‫' ܋ܝ‬īǮī '‫ܧ‬ƬĝŽƤī ŐƬ īīų tīĤīƤŨĀųĤƬī ǁŐƹǝŐųĤŐųń

ܲ'ī '‫ܧ‬ƬĝŽƤī ĤƤĀĀńƹ ĜŐŢ ĀĀų ĜīƹīƤī űīƹŋŽĤīų ǝŽŽƤ ŋīƹ ǝŽŨńīų īų

ńīĜĀƬīīƤĤ Žơ ŋīƹ ßĀų àŐīĝŋīųƬĝŋīűĀ‫ ܅‬ǞĀĀƤ Ĥī ŋīŨī tīĤīƤŨĀųĤƬī

stimuleren van ontwikkeling bij jonge kinderen in verschillende

ŢīǁńĤńīǮŽųĤŋīŐĤƬǮŽƤń űīī ǞīƤťƹ‫ܳ܋‬

ŨĀųĤīų‫ ܋‬SųĤŐĝĀƹŽƤ ®'G ‫ ډ܋ڊ܋ڌ‬ǝĀų Ĥī ßīƤīųŐńĤī tĀƹŐīƬ ŐƬ ŋīƹ ơīƤĝīųƹĀńī ťŐųĤīƤīų ĤĀƹ ܴĤīǝīŨŽơűīųƹĀŨŨǤ Žų ƹƤĀĝťܵ ŐƬ‫ ܋‬rīƹ Ĥī '‫ܧ‬ƬĝŽƤī Ǟīīƹ Ţī

Waarom is voor het Nederlandse model gekozen?

ǞīŨťī ťŐųĤīƤīų ĤĀƹ ǮŐŢų‫ ܋‬Sť Ĥīųť ĤĀų ŽŽť ĤĀƹ Ĥī '‫ܧ‬ƬĝŽƤī ŐųƹīƤųĀƹŐŽųĀĀŨ

ܲSųƹīƤųĀƹŐŽųĀĀŨ ŐƬ ĀŨ ŨĀųńī ƹŐŢĤ ĜīťīųĤ ĤĀƹ Ĥī tīĤīƤŨĀųĤƬī ŢīǁńĤńī‫ܧ‬

ńŽīĤ ĜƤǁŐťĜĀĀƤ ŐƬ ĜŐųųīų ŋīƹ ơƤīǝīųƹŐīŃ ŽųĤīƤǮŽīť‫ܳ܋‬

zondheidszorg erg goed scoort. Daarom proberen wij sinds een jaar ŽŃ ƹŐīų ŽųǮī ǞīƤťǞŐŢǮī ǞīƤīŨĤǞŐŢĤ ŽųĤīƤ Ĥī ĀĀųĤĀĝŋƹ ƹī ĜƤīųńīų‫ ܋‬àī

Kunnen Nederlandse jeugdartsen straks in andere (ontwikke-

ŋĀĤĤīų ǝŽŨĤŽīųĤī ńīńīǝīųƬ ŽǝīƤ Ĥī tīĤīƤŨĀųĤƬī ƬŐƹǁĀƹŐī‫ ܅‬űĀĀƤ Ǟī

lings)landen aan de slag?

űŐƬƹīų ńīńīǝīųƬ ŽǝīƤ ŋŽī ŋīƹ űŽĤīŨ Őų ĀųĤīƤī ŨĀųĤīų ǞīƤťƹ‫ ܅‬űīƹ

ܲ'Āƹ ťĀų ųǁ ĀŨ īų Ǟī ǮŽǁĤīų ĤĀƹ ŽŽť ŋīīŨ ŃŐŢų ǝŐųĤīų‫ ܋‬àĀųƹ ŋŽī űīīƤ

ųĀűī Őų Ĥī 'īƤĤī àīƤīŨĤ‫¼ ܋‬Žīų ťǞĀűīų Ǟī Őų ĝŽųƹĀĝƹ űīƹ ŢīǁńĤĀƤƹƬ

ńīńīǝīųƬ Ǟī ǁŐƹ ĀŨŨīƤŨīŐ ŨĀųĤīų ťƤŐŢńīų‫ ܅‬űīƹ ųĀűī Őų Ĥī 'īƤĤī àīƤīŨĤ‫ ܅‬

ĬĝŐŨī ®ĝŋĀƹ‫ ܅‬ĤŐī ŋīƹ űŽĤīŨ Ǯīǝīų ŢĀĀƤ Őų ¼ŽńŽ ŋīīŃƹ ƹŽīńīơĀƬƹ‫ ܋‬ðī

hoe meer we het model kunnen ondersteunen. En hoe meer we dus

ŋīīŃƹ ĤǁŐǮīųĤīų ťŐųĤīƤīų ŽųĤīƤǮŽĝŋƹ ǝŽŨńīųƬ Ĥī ßĀų àŐīĝŋīų‫ܧ‬

kinderen kunnen helpen met het verbeteren van hun gezondheid.

űīƹŋŽĤī‫¼ ܋‬t ŋīīŃƹ ŋĀĀƤ ńīńīǝīųƬ űīƹ Ƭƹīǁų ǝĀų Ĥī ŐŨŨ ‫ ޜ‬rīŨŐųĤĀ

àŐī ųīƹ ĀŨƬ ĬĝŐŨī ®ĝŋĀƹ ĀĀų ŋīƹ ǞīƤť ǮŽǁ ǞŐŨŨīų Őų īīų 'īƤĤī àīƤīŨĤ

Gates Foundation gedigitaliseerd. Met deze data konden we laten

ŨĀųĤ‫ ܅‬ťĀų ŋĀĀƤ ĜīųĀĤīƤīų ǝŽŽƤ īƤǝĀƤŐųńīų īų ƹŐơƬ‫ܳ܋‬

ǮŐīų ĤĀƹ ŋīƹ ßĀų àŐīĝŋīųƬĝŋīűĀ īų Ĥī '‫ܧ‬ƬĝŽƤī ŽŽť ńŽīĤ ǞīƤťīų Őų ĀųĤīƤī ŨĀųĤīų‫ܳ܋‬

Q

Hoe werkt de D-score? ܲ'ī '‫ܧ‬ƬĝŽƤī ǝīƤƹĀĀŨƹ Ĥī ǁŐƹťŽűƬƹīų Žơ ǝīƤƬĝŋŐŨŨīųĤī ťīųűīƤťīų ųĀĀƤ

rīīƤ ŐųŃŽƤűĀƹŐī ŽǝīƤ Ĥī '‫ܧ‬ƬĝŽƤī‫ ܄‬

één getal. Dit getal is een globale maat van ontwikkeling van het kind.

https://stefvanbuuren.name/dbook1/ ŽųƹĀĝƹ űīƹ ĬĝŐŨī ®ĝŋĀƹ‫ ܄‬ĝƬĝŋĀƹƬĀǝǤ‫ޛ‬ťŐųĤīƤŋǁŨơ‫ܧ‬ƹŽńŽ‫܋‬ųŨ

'ī '‫ܧ‬ƬĝŽƤī ƬƹŐŢńƹ űīƹ Ĥī ŨīīŃƹŐŢĤ īų Ǟī ťǁųųīų ųǁ ŽŽť ńƤŽīŐĝǁƤǝīų

Ja! magazine

GEACCRE DIT studieaa EERD nbod ONAFHA NKEL nascholi IJKE ng

Een greep uit ons congresaanbod:

Woensdag 25 september De zorg in beweging Toenemende technische mogelijkheden, meer ouderen en dus meer multimorbiditeit en zorg die steeds meer verschuift naar patiënten thuis.

Wat hebben deze ontwikkelingen voor invloed op uw werk als zorgprofessional?

Hebben ze gevolgen voor uw eigen visie op zorgverlening? En wat kunt u doen om u optimaal voor te bereiden op de veranderende zorgvraag die deze ontwikkelingen met zich meebrengen?

Plaats NH Hotel, Amersfoort Informatie medilex.nl/zorginbeweging

Woensdag 2 oktober Inzicht in jeugdrecht Wie is juridisch ouder van het kind? Wat betekent dat voor mijn behandelplan?

Wie heeft er recht op informatie, en wanneer is er zelfs een informatieplicht?

Moet ik de vader vertellen dat zijn dochter anticonceptie wenst?

Als professional in de jeugdzorg is kennis van het snel veranderende jeugdrecht essentieel om uw minderjarige patiënt van dienst te kunnen zijn.

Plaats NH Hotel, Amersfoort Informatie medilex.nl/jeugdrecht

Een greep uit ons cursusaanbod:

30 oktober en 6 november

Jeugdrecht voor zorgprofessionals De vader van een patiëntje, gescheiden van de moeder, wil inzage in het medisch dossier. Mag dat zomaar? Ouders hebben grote moeite met de opvoeding van hun kinderen maar zien dat zelf niet. Welke hulp is er, al dan niet gedwongen, mogelijk?

Werkt u als zorgprofessional met jeugdigen, dan krijgt u ongetwijfeld met deze en vergelijkbare vragen te maken. Een goed begrip van het jeugdrecht én de betekenis daarvan voor uw praktijk komen dan ook zeer goed van pas.

Plaats La Vie Meeting Center, Utrecht Informatie medilex.nl/cursus_jeugdrecht

Startdatum: 1 oktober

Startdatum: 9 oktober

Communicatie bijj onverklaarde klachten

Creëer een aanspreekcultuur 3-daagse cursus Goed en veilig werken begint met een goede en veilige aanspreekcultuur.

3-daagse cursus Leer effectief communiceren met patiënten met onverklaarde klachten!

Meer info medilex.nl/aanspreekcultuur

Meer info medilex.nl/communicatie solk

@Medilex

@medilex | info@medilex.nl | www.medilex.nl

Hero Baby Nutrasense® Pep is speciaal ontwikkeld voor de behandeling van koemelkallergie De eiwitten in Hero Baby Nutrasense® Pep zijn in kleine stukjes geknipt, zodat het lichaam deze niet als koemelkeiwit herkent.

Hierdoor is de voeding geschikt bij koemelkallergie.

• Bewezen effectief 98% tolerantie in klinisch onderzoek met kinderen met een bewezen koemelkallergie.

Borstvoeding is de beste voeding voor zuigelingen

De oplossing bij koemelkallergie

• Combinatie van gehydrolyseerd wei-eiwit en caseïne Gebaseerd op de samenstelling van moedermelk die ook een combinatie* van deze eiwitten bevat.

• DHA en AA Belangrijke vetzuren die de hersenontwikkeling ondersteunen. *Zowel de JGZ-Richtlijn als de NVK-Richtlijn maken geen onderscheid tussen een wei-eiwit hydroysaat en een caseïne hydrolysaat.

www.heromedisch.nl