Open de poorten van je huis

Vorig jaar maart nam

Jenneke Sijbrant (72) uit Lelystad, Vlada (22) en Valeriia (23), twee Oekraïense vluchtelingen, in huis. Een jaar later blikken de drie dames samen terug op een onvergetelijke periode.

Als ik Jenneke vraag of ik haar mag interviewen, nodigt ze me behalve voor een interview, ook uit voor een maaltijd bij haar thuis. En dat typeert al meteen wat voor vrouw ze is: hartelijk en zeer gastvrij. Ik merk dat ook Vlada en Valeriia zich thuis voelen bij haar, als zij even later beiden aanschuiven. Jenneke vertelt dat zorgen voor anderen een belangrijk deel van haar leven is. Vooral in haar eigen stad wil ze graag mensen helpen, want Lelystad kent veel sociale problemen. Ook na haar pensionering werkt ze nog een aantal uur per week als vertrouwenspersoon in twee verpleeghuizen in de stad.

Geroepen om dit te doen

Maar we gaan naar het begin van dit verhaal: in februari 2022 zag Jenneke de beelden van duizenden vluchtelingen op televisie als gevolg van de oorlog in Oekraïne en stelde zichzelf de vraag of ze kon helpen. Jenneke begon daar over na te denken en las toen in haar voorbereidingsboekje voor Pasen de zin ‘open de poorten van je huis’. Ze realiseerde zich dat dat hetgeen was, wat ze moest doen: haar huis openstellen. Ze ging op dat moment door een verdrietige periode, waarin ze veel rouwde over het recent overlijden van een goede vriend. Toch kreeg ze ineens een enorme energie over zich en ze besloot zich aan te melden als logeeradres. Iemand uit haar kerk had een website opgezet waar Nederlanders met een logeerplek zich aan konden melden en vervolgens gelinkt werden aan vluchtelingen. Jenneke was ervan overtuigd dat ze hierbij hulp zou krijgen en die kreeg ze inderdaad van vrienden, buren en gemeenteleden. Samen met hen richtte ze haar zolder in voor haar logees. Die zolder gebruikte Jenneke al als logeerplek voor haar kleinkinderen en voor andere gasten die ze regelmatig ontvangt. Ze wilde er nu ook een zit- en kookgedeelte in maken, zodat de vluchtelingen zich terug konden trekken als ze dat wilden. Precies toen ze daarmee klaar was, ging de telefoon: er was een match voor haar gevonden. Ze was gekoppeld aan twee Oekraïense studentes. Jenneke zegt: “Ik weet zeker dat ik geroepen werd om dit te doen. Ik voelde en voel me overtuigd van het feit dat dit voor mij persoonlijk op mijn pad kwam. Het leidde me af van mijn verdriet, er was plek nodig voor mensen en ik kon die ruimte bieden.”

Ontheemd maar verbonden

Zo zeker als Jenneke was van haar zaak, zo onzeker was de situatie voor Vlada en Valeriia. Aanvankelijk waren ze naar Polen gevlucht, maar daar waren al zoveel mensen naartoe gevlucht, dat er nauwelijks werk of woonruimte was. Dus dachten ze na over een andere bestemming. Uit het niets popte Nederland op in hun gedachten. Ze kenden er niemand, ze wisten niks over de werkgelegenheid, maar de vliegtickets waren goedkoop. Gehaast en in paniek zochten ze vanuit Polen op internet naar onderdak en vonden uiteindelijk een website waar ze konden intekenen. De volgende dag werden ze gebeld dat ze aan Jenneke gekoppeld waren, kregen haar telefoonnummer en vanaf dat moment moesten ze het zelf uitzoeken. Halsoverkop vertrokken ze naar een vreemd land, naar een onbekende vrouw.

Die eerste ontmoeting met Jenneke was verwarrend en enigszins beangstigend voor Vlada en Valeriia. Ze hadden een oude dame verwacht, maar de jonge uitstraling van Jenneke klopte niet met het beeld dat ze hadden. De taalbarrière – ze spraken nauwelijks Engels –, de waarschuwingen van hun familie om niet zomaar met vreemden mee te gaan en vermoeidheid speelde hen parten. Waar waren ze terecht gekomen? Gelukkig kon Jenneke beide dames overtuigen van haar goede bedoelingen en toen ze eenmaal haar zolderverdieping zagen die met zorg en liefde voor hen was ingericht, sprongen de tranen in hun ogen.

Het duurde een poosje voordat Vlada en Valeriia zich thuis voelden in Nederland, wat niet zo gek is na alles wat hen overkomen was. In het begin waren ze nerveus, niet op hun gemak, bezorgd om hun familie en ook de taal was een drempel. Na verloop van tijd kwamen ze erachter dat hen hier niets kon overkomen, hun Engels verbeterde en door de goede zorgen van Jenneke en haar netwerk konden ze beetje bij beetje ontspannen. ❱

Perfecte match

Op de vraag wat ze het leukste vinden aan Nederland, antwoorden de dames in koor: “Jenneke!” Want zij stelde haar huis open, deelde haar spullen en eten met hen, deelde haar vrienden met hen, ging met hen mee om alle praktische zaken te regelen omtrent hun verblijf in Nederland, gaf hen advies en bood hen een luisterend oor. Maar niet alleen dat. Zij bood hen datgene waarnaar ze op zoek waren vanaf het moment dat de oorlog uitgebroken was: veiligheid. Wat Jenneke moeilijk vond, waren de zorgen die de meisjes hadden over hun familie die achtergebleven was. Soms gebeurde er wat aan het thuisfront en dan was de spanning van de meisjes voelbaar. Maar door de taalbarrière kon ze daar niet echt over praten met hen. Toen hun Engels verbeterde, werd dat makkelijker. Ze heeft hen ook geadviseerd om professionele hulp te zoeken. Ze vonden online een Oekraïense psycholoog die heel goed heeft kunnen helpen. Ook sporten was een goede uitlaadklep voor Vlada. Jenneke was een steun en toeverlaat voor Vlada en Valeriia, maar dat gold andersom ook. Jenneke had fijn gezelschap aan hen in een tijd van rouw. En toen ze aan haar knie werd geopereerd, zorgden de meisjes voor haar. Voor beide partijen was het een perfecte match.

Een jaar later: verbonden met Nederland

Inmiddels zijn we meer dan een jaar verder en zijn de dames behoorlijk gesetteld in Nederland. Al ongeveer twee weken nadat ze in Nederland waren aangekomen, vonden ze werk in Lelystad als magazijnwedewerker bij een groothandel die bevestigingsmaterialen levert. Hoewel ze in Oekraïne journalistiek gestudeerd hebben, zijn ze al lang blij dat ze überhaupt werk hebben. Het werk geeft hen wat te doen, ze doen hier ervaring op, ze verbeteren hun Engels en ze kunnen op deze manier geld sparen. Ze sturen een deel van hun salaris naar het Oekraïense leger en hun familie: de familie van Vlada is in Oekraïne gebleven. Enkele familieleden van Valeriia hebben onderdak in Polen gevonden, waar een zus en oom wonen.

Vergeleken met de salarissen in Oekraïne verdienen ze hier goed. Bovendien ligt alles in Oekraïne nu stil en veel is verwoest. Jongeren daar zijn hun baan verloren en leven in angst. Vlada en Valeriia leven hier in vrijheid, zonder angst en bouwen hier meer op dan ze daar hadden kunnen doen op dit moment.

Ze wonen inmiddels allebei niet meer op hun opvangadres, omdat Jenneke afgelopen winter een maandenlange reis naar Nieuw-Zeeland gepland had. Vlada is vlak voor Jennekes vertrek verhuisd naar een opvanglocatie in een leegstaande school in Lelystad, waar 450 Oekraïners wonen. Gek genoeg voelde ze zich daar in het begin, tussen haar landgenoten, voor het eerst eenzaam. Valeriia is in de zomer van 2022 naar haar familie in Polen geweest, maar is onlangs weer teruggekeerd naar Nederland omdat ze Vlada, Jenneke en haar leven in Nederland zo miste. Ze woont nu samen met Vlada in de opvang. De meisjes zien Jenneke nog steeds, maar hebben ieder hun eigen leven. In het begin waren Vlada en Valeriia in nood en daarvoor heeft Jenneke opvang geboden, maar op enig moment hadden ze geen noodhulp meer nodig. De meisjes hebben nu hun eigen netwerk opgebouwd via de opvang en hun werk, waardoor ze ook hun eigen vrienden maken en in hun eigen taal kunnen praten.

God voorzag

Uiteindelijk willen Vlada en Valeriia graag terug naar Oekraïne, maar het is nog niet duidelijk of dit kan en of dit in de toekomst de juiste beslissing zal zijn. Het zal jaren duren voordat alles wederopgebouwd zal zijn. De oorlog staat de toekomstplannen van veel jongeren in de weg, maar Vlada en Valeriia hebben dankzij Jenneke een ander pad in kunnen slaan. De meisjes zijn haar ontzettend dankbaar en voegen daar nog aan toe dat niet alleen Jenneke, maar alle Nederlanders die ze hebben ontmoet, echt hun hart voor hen opengesteld hebben.

Jenneke concludeert: “Ik denk dat het zo heeft moeten zijn, dat zij bij mij terechtkwamen. Soms weet je zeker wat je te doen staat. Ik ben ervan overtuigd dat ik ‘mijn poorten’ open moest zetten en op God moest vertrouwen dat Hij ons zou helpen en in alles zou voorzien. God gaf mij troost door mij iets anders te doen te geven. Ik heb twee lieve meiden leren kennen. Het is fijn dat ze ook goed voor mij zorgden en rekening met mij hielden. We voelden het van elkaar aan als er troost en aandacht nodig was. Ik mis ze, nu ze niet meer bij me wonen. Dit avontuur heeft mij veel gebracht en het is mooi om te ervaren en te delen.” ❰

Wilt u meer mooie verhalen lezen?

Kijk op zog.nl/m23-verhalen

Of volg ons op instagram: zog.nl/instagram