Je bent je eenzame brein?

Eenzaamheid is een groot en groeiend probleem in Nederland. Niet alleen kerken maar ook burgerlijke gemeentes beginnen hier steeds meer aandacht voor te krijgen. Kort geleden bezocht ik een bijeenkomst in het gemeentehuis over eenzaamheid. En ik was daar niet alleen, want er waren zo’n 80 deelnemers van allerlei organisaties in Pijnacker-Nootdorp. Zo’n 44% van de inwoners in onze burgerlijke gemeente voelt zich eenzaam, daarmee zitten we net iets onder het landelijke gemiddelde.

Een bevlogen spreker, Jeannette Rijks, legde ons een radicaal nieuwe visie op eenzaamheid voor: Iedereen is wel eens eenzaam (geweest). Eenzaamheid is een emotie die ontstaat door te weinig verbinding. Eenzaamheid leidt tot hersenschade, die maakt dat je steeds slechter verbinding kunt maken. Activiteiten zoals een warm(t)emaaltijd zouden daarom ook nauwelijks helpen. En baadt het niet, dan schaadt het wel. Als iemand probeert verbinding te maken, en daar niet in slaagt, voelt hij of zij zich daarna nog eenzamer. De oplossing die de spreker voorstelde, was dat eenzaamheidsdeskundigen mensen die lijden aan eenzaamheid verder kunnen helpen door hun brein te prikkelen. En die deskundigen worden door haar bureau opgeleid.

Ik denk dat er meer mogelijk is. Ik geloof dat een mens meer is dan alleen een brein. Eenzaamheid raakt niet alleen ons brein, maar ook onze ziel. En op dat gebied ben ik wel deskundig. De mens is gemaakt om in relatie te leven met anderen. ‘Het is niet goed dat de mens alleen is’, is een van de eerste uitspraken over de mens in de Bijbel. We zijn geschapen om in verbinding met God en onze naaste te leven. De laatste woorden van Jezus voor Hij stierf aan het kruis waren ‘God mijn God, waarom hebt U Mij verlaten?’ Jezus heeft onze eenzaamheid gedragen. De apostolische geloofsbelijdenis zegt dat Jezus is ‘nedergedaald ter helle’. Met C.S Lewis geloof ik dat de hel is dat je van God verlaten bent. Die diepe eenzaamheid heeft Jezus op zich genomen. Zodat iedereen die in Hem gelooft, existentieel nooit meer eenzaam is.

In de kerk is iedereen welkom. Ook als je brein is vereenzaamd en je daarom moeilijk contact legt, dan hoor je erbij. Er zijn meerdere vormen: een-op-een contact, groepsgesprekken, luisteren of zingen in een kerkdienst, aanschuiven bij een maaltijd. Je kunt je eigen route volgen, je ziel laten opladen op een manier die bij jou past. En bovenal: God laat jou niet los, Hij is erbij in je diepste eenzaamheid. Jezus zelf heeft de eenzaamheid gedragen. Daarom is er voor iedereen hoop. Ons brein loopt blijvende butsen en schade op. Maar voor je ziel is er altijd herstel mogelijk.

ds. Robert Stigter

Robert (35) is predikant van PKN Kerk Delfgauw te Delfgauw sinds 2013. Hij is getrouwd, heeft 4 kinderen en woont in Delfgauw.