WIJ 4 2022

Heb jij ook vragen over gezonde voeding voor je baby?

Op de website van het Voedingscentrum vind je praktische informatie en handige tips over gezonde voeding voor elke fase: van gezond eten tijdens de zwangerschap tot het geven van de eerste hapjes. Check het op www.voedingscentrum.nl/nl/zwanger-en-kind

Het Voedingscentrum heeft ook verschillende hulpmiddelen beschikbaar, bijvoorbeeld de inspiratiekaart voor oefenhapjes. Scan de QR-code en download de inspiratiekaart.

Zucht, wat was opvoeden toch een stuk makkelijker zonder social media Yvonne

Ik heb geen schoonmoeder, heerlijk is dat Sandra Babyshower? Overdreven onzin, overgewaaid uit Amerika Miranda

De kids lijken gewoon op hun moeder. Ik ben ook niet altijd de leukste, dat kan gewoon niet Leonie

Soms hilarisch, vaak ontroerend en vooral herkenbaar. De reacties van fans op facebook.com/wij en instragram.com/wij.insta over hun (aanstaande) moederschap.

Genderneutraal opvoeden?

NEE

De bevalling het heftigste deel? Daarna begint het pas Linda

MOM TO MOM

ZODRA JE MOEDER WORDT STOP JE NIET INEENS MET JEZELF ZIJN, JE MAG OOK JE EIGEN DING HEBBEN Daisy Gelukkig kwam onze zoon te vroeg, hij woog 4824 gram en dat met 36 weken Debbie

Waar waren we toch zo druk mee voordat we kinderen kregen?

Susanne

IN DIT NUMMER

5 Pasgeboren 6 Zwanger! Draagmoeder Sharon over haar zwangerschap 9 Spoton 10 Decemberstress 14 Mode: zwangerschap 17 Column verloskundige Marlies 18 Moeders over hun verwachtingen én de realiteit van het ouderschap 24 Fotospread: kleine slapers 26 Onder ons: Mariska’s gezin valt uiteen na de geboorte van de tweede

28 Mode: newborn 30 Begeleiding na een miskraam 34 Gewaagde babynamen 36 Drie generaties: topatleet Nadine Broersen 41 Dilemma: voor straf op de gang? 42 Mijn verhaal: Elle koos voor een abortus door haar depressie 44 Mijn bevalling: Oekraïense Anastasia over de geboorte van Viola Alexandra 48 Mode: boys & girls 50 Column Roxanne

Een bundeltje van licht

Nijntje en vriendjes lampjes door Mr Maria | www.mrmaria.nl

ZWAN GER

Sharon (32) en haar man Paul (33) zijn een compleet gezin met hun twee dochtertjes van 5 en 3. En toch is Sharon nu weer zwanger. Niet voor zichzelf, maar als draagmoeder: “De baby van de wensouders logeert in mijn buik.”

“Vanaf het moment dat ik zelf moeder wilde worden, heb ik altijd gezegd: ‘Als het mij lukt om zonder te veel obstakels zwanger te zijn, dan wil ik dat ook voor anderen doen.’ En zo geschiedde. Zelf heb ik twee goede zwangerschappen met dito bevallingen gehad. Na twee jaar begon het weer te kriebelen. Niet voor onszelf, maar wel om een ander koppel zo gelukkig te kunnen maken als wij met onze meiden zijn. Via een artikel van WIJ vond ik een stel dat een draagmoeder zocht.”

Geen vrijwilligerswerk

“Als je een gezin hebt en nadenkt over draagmoederschap, dan beslis je dat niet alleen. Eerst besprak ik het met mijn man. Hij kwam terug van een dagje golfen en ik had net het verhaal van de wensouders gelezen, dus zei dat ik iets met hem wilde bespreken. Zijn eerste reactie was grappend: ‘Als je wat goeds wil doen voor een ander, kun je dan geen vrijwilligerswerk gaan doen?’. Dat hád natuurlijk gekund, maar dat wilde ik niet. We hebben het er uitgebreid over gehad en uiteindelijk was mijn man degene die zei: ‘Laten we contact leggen, dan zien we wel wat er ontstaat en hoe het voelt.’ Zo gezegd, zo gedaan.”

Eerste date

“Het contact was vanaf het begin af aan goed. Ik heb eerst een keer alleen met de wensouders gebeld, daarna hebben we een keer met z’n vieren gevideobeld en vervolgens hebben we afgesproken. Wij zijn naar hen toegegaan en dat voelde echt als een eerste date. Alleen was die spanning nergens voor nodig, want vanaf de eerste seconde voelden we ons thuis.

Daarna hebben we nog een keer of drie, vier afgesproken en toen hebben we aangegeven dat we het traject verder wilden onderzoeken op de mogelijkheden. Het grote voordeel voor ons was dat de wensouders al een kind hebben door draagmoederschap, zij hadden al ervaring op het medische en juridische vlak.”

Terugplaatsing

“Omdat de wensouders al bekend waren met het traject verliep dit vrij soepel. Na medische en psychologische onderzoeken voor mijn man en ik én de wensouders, stonden alle seinen op groen en mochten we gaan proberen zwanger te worden door middel van het terugplaatsen van embryo’s. Voor mij was er een belangrijke voorwaarde: het zou moeten gaan om hoogtechnologisch draagmoederschap. Dat betekent dat er een eicel van de wensmoeder door een zaadcel van de wensvader bevrucht wordt in een laboratorium en dat het embryo dan teruggeplaatst wordt. Zo zit er genetisch niets van mij in en dat wilde ik per se, anders zou het minder als ‘in mijn buik logeren’ voelen. De wensouders hadden van de vorige zwangerschap nog vier bevruchte embryo’s in de vriezer liggen. Die hebben we eerst gebruikt, maar dat mislukte helaas. Daardoor kwamen de wensouders voor een nieuwe ivf poging in aanmerking. Hier zijn vier mooie embryo’s uit ontstaan. Ik vond het wel moeilijk als ik de ouders moest vertellen dat het niet gelukt was; ik was dan namelijk de boodschapper van het slechte nieuws. Gelukkig was het bij de terugplaatsing in april raak.”

kijk u naar

moment

‘Ik

t

dat ik de b y kan ru en, dan hun zin comp et’

Groeiende buik

“De wensouders waren erbij toen ik de zwangerschapstest deed. Zij kwamen op woensdagmiddag naar mij toe met een zwangerschapstest. Ik had de test op de wc laten liggen en zei tegen de ouders: ‘Gaan jullie maar kijken, ik heb jullie nu zo vaak slecht nieuws moeten brengen.’ En toen bleek de test positief. Dat was een heel bijzonder moment voor ons allemaal. Omdat wij zelf twee meiden hebben, moesten we uitleg geven waarom mama’s buik dikker werd. We hebben vanaf het begin af aan gezegd dat er in de buik van de wensmama geen baby kan groeien en de baby dus bij mij logeert. Zij wisten dan ook al vroeg in de zwangerschap dat ze geen broertje of zusje zouden krijgen, maar dat mama zwanger was van een broertje of zusje van de dochter van de wensouders, die inmiddels echt hun vriendinnetje is. We zijn daarin ook heel goed begeleid door het ziekenhuis en zo werden we gewezen op het boek ‘Logeren in een buik’. Aan de hand van dat boek legden we alles uit. Voor onze kinderen is dat nu heel normaal. Voor de baby die nu in mijn buik zit, houd ik een zwangerschapsdagboek bij, daarin richt ik mij tot de baby. De wensouders zullen hem ook vertellen dat ik degene ben die hem gedragen heeft en dat zij zijn biologische ouders zijn.”

‘De baby logeert in mijn buik, voor onze kinderen is dat nu heel normaal’

Betrokken

“De wensouders zijn overal bij geweest. Alle echo’s, controles en alle keren dat we voor de terugplaatsing naar Amsterdam moesten. Je moet je voorstellen: je gaat niet naar het ziekenhuis en de terugplaatsing vindt plaats. Voorafgaand daaraan moest ik soms drie keer naar het ziekenhuis, zodat mijn eisprong goed in beeld was. Daarna moest ik hormonen spuiten en toen was het tijd voor de terugplaatsing. We hebben alle ritjes samen gemaakt. En de wensouders zijn uiteraard ook bij de bevalling, net als mijn man. Vanwege dit traject moet ik in het ziekenhuis bevallen en dat vind ik prima. Als de bevalling goed is gegaan en de baby een goede start heeft, dan gaat hij met zijn ouders mee naar huis. Juridisch is draagmoederschap complex. De wensouders moeten de baby uiteindelijk adopteren, want zo is het vooralsnog in Nederland georganiseerd.”

Teruggeven

“Of ik er tegenop zie om de baby straks terug te geven? Absoluut niet. Daar kijk ik juist naar uit, want dat is waarvoor ik dit doe: hun gezin compleet maken. Als je zwanger bent, krijg je nesteldrang en wil je dingen regelen, ik hoef geen kinderkamer in te richten, geen naam te bedenken. De baby logeert echt bij mij. Zwanger zijn vind ik heerlijk, maar bij ieder schopje denk ik: dit is jullie zoontje.”

STOER!

Een dinokamer, zonder behang of muurstickers, maar met wandcirkels van forex (licht kunststof). Hierop staan de dino’s haarscherp afgebeeld. De naam van je kind kan gratis op de kleinste cirkel worden gedrukt. dinoworld.nl € 99,95 (set van 3 stuks)

Een wiegdeken van 100% biologisch katoen, die het hele jaar door gebruikt kan worden. Het natuurlijke materiaal is ademend, dus veilig voor je baby. Gemaakt in een atelier

in Barcelona. brammies.nl € 27,95

ON

Zacht & toch heel sterk

Deze fopspeen van Difrax is gemaakt van 100% siliconen en heeft een extra zacht schildje, knop en zuiggedeelte. Door het sterke siliconen materiaal is de fopspeen duurzaam en scheurt deze veel minder snel dan bijvoorbeeld rubberen spenen. Gemaakt uit één stuk en daardoor extra makkelijk schoon te houden. difrax.com vanaf € 10,99 per 2 stuks verpakt

ZZZZZLAAP LEKKER

Kermet Sophie de giraf

Gek op het Franse girafje Sophie? Het beroemde sabbelspeeltje viert nu kerst met je baby. In de set zit Sophie samen met een heerlijk zachte muts en bijpassende slofjes in schattig Sophie-design. kleinegiraf.nl € 34,99

Zag je ooit zo’n zachtaardige sneeuwpop? Het is Teddy Snowman van Jellycat. musjes.com € 31

HOE WE ONS DOOR DE FEESTDAGEN WORSTELENDecemberstress

Sinds journalist Femke Beemer moeder is, zijn de feestdagen verandert van een gezellig, relaxed samenzijn in een monsterproject. De decembermaand staat traditiegetrouw bekend als dé gezelligste maand van het jaar. Maar met kids is de feestmaand als moeder dubbel zo hard werken.

We zaten nog volop in de babybubbel, de kraamverzorgster was net goed en wel vertrokken, toen het Pakjesavond werd. Dé avond die we al zolang als ik me kan herinneren samen vieren met de hele familie. Inclusief alle ooms, tantes, neefjes en nichtjes. Maar met een baby van net twee weken had ik helemaal geen zin om ’s avonds de deur uit te gaan en mijn zoon in een ander bedje te laten slapen. Pakjesavond bij ons vieren? Ik wist werkelijk niet hoe ik dat zou moeten combineren met een pasgeboren baby, borstvoeding en herstellende van een pittige bevalling. Het was de eerste keer in mijn leven dat ik Sinterklaas niet met mijn familie vierde maar alleen met mijn man op de bank doorbracht. Niet wetende dat de feestdagen nooit meer hetzelfde zouden zijn.

VAN JE (SCHOON)OUDERS MOET JE HET HEBBEN

Ik hoef maar aan een moeder te vragen of ze uitkijkt naar de feestdagen en de verhalen komen zonder schaamte los. Over heel pril zwanger zijn met kerst en dat nog niet willen delen bijvoorbeeld. Jessi: “Ik moest mezelf in allerlei bochten wringen zodat het niet zou opvallen dat ik geen wijn drink en de oesters oversla. En net terwijl mijn vriend die oesters snel van mijn bord afpakt, kijkt mijn beste vriendin onze kant op. Missie mislukt.”

Ik herinner mij die kerst dat wij net wisten dat ik zwanger was ook nog heel goed. Mijn schoonouders hadden uitgepakt en een chef-kok een compleet driegangendiner laten bereiden. Er stonden gerechten op het menu waar ik nog nooit van had gehoord. Ik wilde geen risico nemen en sloeg alles beleefd af. Mijn kerstmaal bestond dat jaar uit een heldere bouillonsoep en een droog koekje als toetje. Nog een voorbeeld. Wat dacht je van ouders die krampachtig vasthouden aan het jaarlijkse driegangendiner met de hele familie, terwijl jouw kinderen bij de eerste gang al helemaal op zijn? Manon kan erover mee praten. “Vorig jaar heb ik subtiel geopperd dat een brunch een beter idee zou zijn. Mijn moeder keek me aan of ik gek was geworden. Helaas, van tradities wordt niet afgeweken.” En dan die opa’s en oma’s die vinden dat hun kleinkinderen best wel wat extra’s mogen tijdens het kerstdiner. Ons zoontje had bijna een heel stokbrood opgegeten en had er nog dagen last van. “Ach dat extra stokbroodje maakt niet uit, toch?” Ik hoor het mijn moeder nog zeggen, terwijl ze samenzweerderig haar kleinzoon aankeek.

BV

GEZIN DRAAIT

OP VOLLE TOEREN Met mijn pasgeboren baby vond ik het al lastig plannen (terwijl die achteraf nog veel sliep), maar het werd me pas echt duidelijk naar mate hij ouder werd. Vanaf dan kom je voor heel andere uitdagingen te staan. Met wie vier je welke feestdag, hoeveel cadeautjes mogen de opa’s en oma’s maximaal geven en kun je nieuwe tradities creëren met je kersverse gezin?

Decemberstress

Vroeger - toen we nog geen kinderen hadden - was het heel helder. Met Sinterklaas deden we cadeautjes met mijn ouders en met kerst bij de schoonouders. We schoven aan bij verschillende kerstdiners, genoten volop van al het heerlijke eten en samenzijn, en vooral van het weinig moeten. Met een paar kilo’s meer en uitgerust door de extra vakantiedagen - oké, misschien nog een beetje brak van oudjaarsnacht - begonnen we over het algemeen het nieuwe jaar fris en fruitig. Nu begin ik met een peuter die eind november jarig is na Pakjesavond, de kerstdagen, Oud en Nieuw en de semi-verplichte nieuwjaars wens op één januari alles behalve uitgerust aan het nieuwe jaar. En dan heb ik ook nog een dreumes die in januari jarig is … Het zijn drukke weken in onze toch al zo slopende tropenjaren. Ik word compleet geleefd en ben blij als we iedereen hebben kunnen uitzwaaien. Dan zijn we letterlijk even helemaal klaar met alle feestdagen en verplichte familiebezoekjes.

DIT JAAR DOEN WE HET ANDERS Laura is net bevallen van haar eerste dochter en kijkt juist uit naar de eerste kerst met z’n drieën. “Voorheen verdeelden we de kerstdagen altijd over mijn ouders en schoonouders. Dan gingen we uitgebreid brunchen of dineren. Dit jaar doen we het anders. Afhankelijk van hoe het gaat, zullen we een keuze maken. Of we gaan alleen even op de koffie. Omdat het onze eerste kerst als gezin is, vind ik het ook wel heel speciaal om het samen thuis te vieren en niet zoveel te plannen. Eerst dacht ik dat het een uitgelezen kans was om onder familieverplichtingen uit te komen, maar nu onze dochter er is vind ik het eigenlijk superleuk om het met familie te vieren. Maar dan wel anders.”

CADEAU VAN JOU, CADEAU VAN MIJ Van vriendinnen die al moeder waren hoorde ik wel eens verhalen over een afspraak maken over het aantal cadeaus dat gegeven wordt. Wat overdreven, dacht ik altijd, dat loopt wel los toch?! Dat heb ik geweten. Van oma, mijn moeder nog wel, kregen ze vorig jaar letterlijk de grootste cadeaus. Een poppenbedje waar een baby van acht maanden nog met gemak in past en een speelgoedkist van formaat tuinkist. Ik ben nu nog steeds aan het schuiven en op zoek naar een geschikte

plek waar het niet in de weg staat. Ook Suzanne kan erover meepraten. “Van een poppenbuggy, kinderstoel tot aan een strijkplank en strijkijzer toe. Oma en opa waren zichzelf helemaal te buiten gegaan aan cadeaus en hadden voor onze dochter een complete uitzet voor haar pop verzameld. Werkelijk niets ontbrak. Menig student zou jaloers zijn als hij dit in zijn studentenflatje had staan hihi. De uitzet ging mooi weer mee terug met opa en oma. Speelt mijn dochter er daar maar mee.”

VRIJ MET KERST Floriane houdt heel bewust één kerstdag vrij voor haar gezin. “Allebei onze ouders zijn gescheiden en sommigen hertrouwd. We hebben dus een grote familie. Ieder jaar weer is het een puzzel om alle feestdagen eerlijk te verdelen. Mijn moeder is Française en kerst is heel belangrijk in Frankrijk. Daarom vieren we vaak kerst met haar. En één dag is echt voor onszelf. Ook al is het niet leuk om dat tegen je familie te zeggen en snappen ze het misschien niet, het maakt de feestdagen zoveel leuker en relaxter. En niet alleen voor ons als ouders, zeker ook voor de kinderen. Inmiddels voel ik me er niet meer schuldig over, maar dat heeft me wel wat jaren gekost.”

Als ook ik één ding de afgelopen jaren wel heb geleerd, is om wat liever voor mezelf te zijn. En om op tijd grenzen aan te geven. Zo houden we tegenwoordig kerstavond vrij, dat is echt onze avond. Mijn man zet de allerlekkerste borrelhapjes op tafel en terwijl Mr. Love de zoveelste familie samenbrengt, laden wij ons op voor twee dagen vol gesteggel wie waar aan tafel zit, dat koekjes geen maaltijd zijn en dat oma’s glazen kerstballen niet zijn om mee te voetballen. En geloof me: eigenlijk worden de feestdagen sinds de kinderen er zijn alleen maar leuker. Je voelt weer even die magie van toen jezelf kind was. En die stralende, opgewonden blije koppies die niet kunnen wachten - ook al is het nog extreem vroeg - maken alles goed.

Leuke jurkjes, hippe broeken en de nieuwste tops: met deze zwanger schapskleding loop jij er stijlvol bij. Bij Prénatal vind je veel zwanger schapskleding die je fijn kunt mixen en matchen.

Mix & match

DRINKEN ZONDER MORSEN

Wil je dat jouw kind leert drinken zonder dat hij of zij morst? Onze personaliseerbare tuitbekers bieden de uitkomst! Nu met 10% korting met de code: WIJM422 (geldig t/m 31-03-2023). mymepal.com/tuitbeker

HEERLIJK SMULLEN

Maak kleine Bumba fans blij met deze leuke eetset van de kleine vrolijke clown en zijn vriendjes. Eet smakelijk! webshop.studio100.com

KAMER MELLE

Kamer Melle geeft je een goed gevoel! Kamer Melle is namelijk klimaatneutraal geproduceerd. Deze trendy unisex kamer bestaat uit : 2deurskast, commode (incl. Barrier, ter veiligheid), ledikant, wandplank en kastje. Shop de kamer in een van onze Prenatal winkels. Of bekijk de kamer in het meubelboek op prental.nl

Special Edition!

KONIJN RICHIE

Happy Horse heeft de collectie van het populaire Konijn Richie uitgebreid met een Special Edition! Natuurlijk is hij heerlijk zacht, knu elt hij als de beste en met zijn gestippelde outfit steelt hij zeker de show! Verkrijgbaar bij Prénatal. prenatal.nl

KADO TIP

Hygiënisch & GROEN

De DiaperChamp kan gebruikt worden met allerlei soorten zakken, ook een katoenen zak van een dunne oude kussensloop bijvoorbeeld. Of met de ECO bag van 100% gerecycled plastic. Reukloos, hygiënisch EN goed voor onze planeet. diaperchamp.nl

Bopita box RONDO

Een ronde, zwarte box in een stoere, matte finish. Dat is een echte blikvanger in het interieur. De bodemplaat is verstelbaar in 2 standen. De Rondo is er in 5 kleuren en wordt standaard geleverd met poten en wieltjes. bopita.com

15% KORTING

Verslingerd

AAN JE BABY

Na de geboorte of tijdens een verjaardag, een naamslinger is altijd leuk. De sto en slingers van KiddyColors zijn handgemaakt en volledig naar jouw wens en 100% fairtade. Check ook de hippe dieren of voertuig slingers. Ontvang 15% korting met de code WIJ15KIDDY (geldig t/m 31 -03-2023). kiddycolors.com

HELP mijn kind krijgt tandjes …

Veel huilen, niet willen eten of drinken, maar ook symptomen als diarree, rode billetjes, kwijlen en zelfs oorpijn vallen vaak samen met het ontwikkelen van het melkgebit. De oplossing is Gengigel® Baby. Een kindvriendelijke gel vrij van alle ongewenste sto en die de pijn verlicht, en andere klachten laat verdwijnen. gengigel.nl

Gengigel is een medisch hulpmiddel. Lees voor gebruik de bijsluiter.

Verloskundige Marlies Koers (30) werkt met vier collega’s in haar eigen middelgrote stadspraktijk in Deventer. Zij woont samen met haar vriend. Marlies schreef twee boeken met eerlijke, ontwapende en inspirerende verhalen: Dagboek van een verloskundige en Sorry dat ik je wakker bel.

MET DE HELM OP GEBOREN

Het is vrijdagavond als voor de tweede keer in korte tijd de diensttelefoon gaat. Het is deze keer de partner van de 39-weken zwangere Josien. Hij heeft een korte boodschap: de weeën zijn er ineens in volle hevigheid en Josien voelt zelfs al druk. Ik kom eraan! De voordeur staat op een kier en ik zie Josien op de wc zitten. Op haar wangen grote blossen, ze heeft daverende persdrang. Samen met Frederik help ik haar van de wc naar de woonkamer. Er staat een groot bevalbad opgepompt, maar er zit geen water in. De bank is wel vrijgemaakt. Snel gooi ik er een celstofmat op en doe een inwendig onderzoek. “Je hebt al tien centimeter en het hoofdje staat al diep, de vliezen zijn nog niet gebroken.” Snel gooi ik de handschoen weg, zet spulletjes klaar en bel de kraamzorg. Omdat het bad nog niet klaar is, vraag ik of ze op de baarkruk wil.

JOSIEN GROMT als ze zich even later op de kruk laat zakken, een nieuwe perswee dient zich direct aan. “Jullie kleintje komt eraan, wil je het op je blote lijf?”, vraag ik. Ze knikt en rukt het T-shirt over haar hoofd. Niet veel later wijken de vulvalippen, de vruchtzak met daarachter het hoofdje komt in beeld. Frederik maakt een foto en moedigt Josien aan. Zweetdruppels verschijnen in haar gezicht. Dan wordt het hoofdje geboren, nog steeds in de vliezen. Even is er rust, een soort niemandsland. Josien blaast in lange halen uit. Ik wacht, met mijn hand onder het hoofd. Ik raak het niet aan, maar om te voorkomen dat de baby valt, hou ik mijn handen zwevend onder het koppie.

DAN KOMT DE VOLGENDE WEE. Josien perst en kreunt, ze klauwt haar nagels in haar bovenbenen en gooit haar hoofd in de nek. De schoudertjes, buikje en benen volgen. Ik vang de baby op: nieuw leven in een dunne transparante ballon. “Kijk eens,” zeg ik blij. Verdwaast opent Josien haar ogen terwijl ze de baby aanpakt en tegen zich aan drukt. Daarna maak ik het vlies open bij het halsje en veeg het via het gezichtje omhoog en schuif het over het achterhoofd. Twee oogjes knipperen tegen het licht, het mondje gaat open en dicht. Ze neemt een ademteug waardoor de longen ontplooien. Geen echte huil, maar een tevreden blik.

NADAT ALLES IS OPGERUIMD zitten we na te praten. Ik vertel dat Roza ‘met de helm op geboren is’. Een zeldzaam fenomeen, want meestal breken de vliezen al eerder tijdens een bevalling. Ik had het nog nooit in reallife gezien, zo’n bundeltje baby in een glibberige intacte vruchtzak. Vroeger geloofde men dat deze kinderen geluksbrengers zijn, of zelfs paranormale gaven hebben. Dolgelukkig na deze mooie bevalling zit ik een aantal uurtjes later weer in de auto naar huis. Ik denk dat het geluk ook overgebracht is op de aanwezigen.

‘Geen echt huil, maar een tevreden blik’

VERWACHTINGEN MANAGEN

Of je nu wilt of niet: voordat je een kind krijgt heb je - bewust of onbewust - bepaalde verwachtingen van het moederschap. Deze zijn vaak gebaseerd op ervaringen of verhalen van anderen. Je eigen realiteit kan echter (flink) anders uitpakken. Marina, Manon en Elvan vertellen over hun verwachtingen én de realiteit van het ouderschap.

had een trauma van het vele babygehuil’

Elvan (32) is getrouwd en moeder van Eliz (4) en de drieling Lidya, Alina en Mayra (8 maanden). Toen ze hoorde dat ze in verwachting was van een drieling vond ze het een geschenk, maar leek het haar ook pittig. De realiteit bleek nóg zwaarder dan verwacht.

“Tijdens de zeswekenecho hoorden mijn man en ik dat ik in verwachting was van een drieling. Het was een shock. Ik probeerde zo min mogelijk te denken aan hoe heftig en hectisch het zou worden. Mijn man had veel moeite met het idee dat we er drie tegelijk bij zouden krijgen. Ik probeerde hem daarom gerust te stellen en de moed erin te houden. Onze gynaecoloog pushte ons zelfs om één kind te laten aborteren. Dit omdat er te veel risico’s aan een drielingzwangerschap zouden zitten en het na de geboorte te zwaar zou worden. We wilden dit absoluut niet. Wel dacht ik regelmatig: hoe gaan we dit doen? Maar ik deelde mijn zorgen met niemand. Ik zei tegen mezelf: ik krijg ze, dus blijkbaar kan ik het aan. Uiteindelijk ben ik met 34 weken bevallen van drie gezonde dochters.

>> op pagina 22

‘Ik

werd heel groot geschat,

Manon (29) is getrouwd en moeder van Sophie (2 maanden). Ze werd in verband met haar overgewicht voor en tijdens haar zwangerschap regelmatig gewaarschuwd voor gezondheidsklachten. Gelukkig had én heeft ze nergens last van. “Op het moment dat ik vertelde graag zwanger te worden, kreeg ik al van allerlei medisch specialisten te horen dat het in verband met mijn hoge BMI lastig en zwaar zou gaan worden. Toen ik eenmaal zwanger was, kreeg ik dan ook veel controles. Er werden allerlei doemscenario’s met me besproken door de verloskundige en gynaecoloog. Ik had een grotere kans op zwangerschapsdiabetes, een hoge bloeddruk, er zaten meer risico’s aan de bevalling, ik had een grotere kans op een kind met een hoog geboortegewicht, enzovoort. Ondanks dat ik voor van alles gewaarschuwd werd, ging het hartstikke goed en kijk ik heel positief terug op mijn zwangerschap. Ik had zélf verwacht dat ik last zou krijgen van mijn gewrichten, mijn bekken en mijn rug. Uiteindelijk heb ik alleen last gekregen van mijn bekken. >> op pagina 22

‘Sophie

maar ze was net aan 3,5 kilo’

vrij

Marina (31) is getrouwd en moeder van Noël (8 maanden). Ze werd tijdens haar zwangerschap ‘bang’ gemaakt met horrorverhalen, maar zit op een roze wolk.

“Tijdens mijn zwangerschap deelden andere ouders - gevraagd en ongevraagdal hun ervaringen met me. Ook op social media stonden veel horrorverhalen. Ik vind het alleen maar fijn als mensen niet doen alsof het ouderschap altijd één groot feest is, maar de negatieve verhalen bleven erg hangen. Zo werd er gezegd dat kinderen krijgen een aanslag is op je relatie en dat je de eerste vier jaar niet meer doorslaapt. Hierdoor keek ik van tevoren een beetje op tegen de kraamtijd. Ik ging uit van gebroken nachten en een kind dat veel zou huilen. Maar vanaf het moment dat Noël op mijn borst werd gelegd was het ontzettend fijn. Ik vond die eerste maanden met hem een feestje en zo bijzonder! De eerste week was overigens heftig omdat ik kraamkoorts kreeg en hierdoor twee dagen in het ziekenhuis heb gelegen.

>> op pagina 22

‘Mijn man was drie maanden

na Noëls geboorte’

ELVAN MARINA MANON

De eerste vier maanden na de bevalling ervaarde ik als heel traumatisch. Onze baby’s hadden vier maanden lang nonstop darmkrampjes en huilden urenlang. Ik kwam handen tekort om ze te troosten en wist soms niet meer wat ik moest doen. Ik had van tevoren een au pair geregeld, maar er bleek totaal geen klik tussen haar en mijn oudste dochter. Daarom heb ik na twee weken de samenwerking stopgezet en heb ik alles (overdag) alsnog zelf moeten doen. Ik sliep vrijwel niet, stond de hele dag aan en mijn oudste dochter ging ook nog voor het eerst naar school. Het is de moeilijkste en heftigste periode uit mijn leven geweest. Doordat ik uiteindelijk aan de bel trok in het ziekenhuis heb ik huishoudelijke hulp gekregen. Ook ben ik EMDR-therapie gaan volgen; ik had een trauma overgehouden aan het vele babygehuil. Inmiddels zijn de meiden acht maanden en zit er meer balans in ons leven. Ze slapen op tijd en in de nacht krijgen ze nog maar één keer voeding. Ook gaan ze drie dagen naar de opvang. Het blijft pittig, maar vergeleken met de eerste maanden is het nu een eitje. Ik geniet enorm van mijn kinderen en ben onwijs dankbaar dat ze gezond op de wereld zijn gekomen!”

Met behulp van een fysiotherapeut was ik daar binnen twee weken vanaf. Bij ruim 38 weken zwangerschap ben ik ingeleid. Vanwege een hoge bloeddruk door een beginnende zwangerschaps vergiftiging was de verloskundige bang dat ik te ziek zou worden voor een natuurlijke bevalling. Ook werd Sophie heel groot geschat: zo’n 4,5 á 5 kilo. Waarschijnlijk was dit gebaseerd op mijn postuur, want ze bleek net aan 3,5 kilo te zijn. Alle kleding die ik had meegeno men naar het ziekenhuis was veel te groot! Sinds Sophie geboren is zit ik op een mooie, roze wolk. Het is een heel zoet meisje. Tuurlijk huilt ze af en toe, maar ze houdt ook veel van knuffelen. Ze heeft vanaf dag één continu haar ogen open.

Ze is echt een geschenk. Vanwege mijn overgewicht werd er ook aangenomen dat ik een slechtere conditie zou hebben in vergelijking met anderen, wat een spoedig herstel in de weg zou staan.

Doordat ik veel bloed was verloren, was mijn energielevel wel wat laag in de eerste weken. Maar buiten dat ging en gaat het hartstikke goed. Na een paar dagen liep ik alweer een klein rondje buiten. Juist doordat er elke keer gehamerd werd op het feit dat het zwaar en moeilijk voor me zou worden, kreeg ik extra drive om het tegendeel te bewijzen. Het hoeft helemaal niet zo te zijn.”

Daarna begon de kraamperiode voor mijn gevoel pas echt. Noël bleek een lief, tevreden mannetje die alles deed wat-ie moest doen. We lagen hele dagen lekker met z’n drieën op de bank en gingen buiten wandelingetjes maken. Wat erg meehielp was dat mijn man de eerste drie maanden na Noëls geboorte ook vrij was. Hierdoor hoefde ik het niet alleen te doen. Ik was daarnaast fysiek snel hersteld. Ook het slaapgebrek viel ontzettend mee: ons zoontje sliep vrij snel tussen de flessen door en met zes weken sliep hij zelfs de hele nacht door. De nachtflessen deden we om en om. Dit zorgde ervoor dat we allebei al snel zes uur slaap achter elkaar te pakken hadden. Ik kan het iedereen aanraden om de partner-van ook zo lang mogelijk vrij te laten nemen. Zo deel je de zorg en is het veel beter vol te houden. Inmiddels ben ik alweer een tijdje vier dagen per week aan het werk en ook dat gaat goed. Het enige waar ik soms mee worstel is dat ik alles goed wil doen. Ik wil een carrière, ik wil de beste moeder zijn voor Noël, ik wil een goede partner zijn, ik wil drie keer per week sporten én een leuk sociaal leven. Die balans heb ik nog niet gevonden.”

TEKST: KARIN BROEREN. FOTOGRAFIE: ANOUK DE KLEERMAEKER. VISAGIE: WILMA SCHOLTE.

‘De juiste balans heb ik nog niet gevonden’

‘Het blijft pittig, maar ik geniet enorm’

‘Ik zit op een mooie, roze wolk’

nijntje voor de allerkleinsten

Wat staat er allemaal op jouw verlanglijstje voor je kleine? Doe inspiratie op met deze mooie nijntje cadeaus!

wollig wandkleed

Wist je dat er naast de nijntje vloerkledencollectie ook wandkleden verkrijgbaar zijn? Nijntje, nina, de leeuw en snuffie zijn handgemaakt van 100% Nieuw-Zeelandse wol én hebben een speelse 3D structuur dankzij de verschillende poolhoogtes. maisondeux.com

sparen met nijntje Centjes sparen wordt nog leuker met nijntje. Deze spaarpotten van Atelier Pierre zijn er in diverse stijlvolle kleuren, zodat er altijd een leuk exemplaar voor jouw babykamer bij zit! dewinkelvannijntje.nl

vintage little flowers

Een zacht vriendje voor je kind. Deze nieuwe pluchecollectie combineert het lieve vintage little flowers ontwerp van Little Dutch met de producten van nijntje. De lijn bevat diverse knuffels, een muziekmobiel, rammelaar en nog veel meer. little-dutch.nl

de eerste kerst Maak op eenvoudige wijze kennis met het klassieke kerstverhaal in mijn eerste kerstmis. Dit stevige kartonboek met doorkijkjes is speciaal ontwikkeld voor de allerkleinsten. Nu verkrijgbaar bij jouw (online) boekhandel.

vintage sunny stripes

Er zijn niet één, maar twee nieuwe collecties van nijntje x Little Dutch! Deze vrolijke vintage sunny stripes lijn bevat een heleboel gestreepte soft toys van nijntje. Met onder andere een wagenspanner, knuffeldoekje en cadeauset. little-dutch.nl

KLEINE SLAPER

Wat zijn ze lief als ze slapen. Om op te vreten! Nou echt hoor, als je al die liefste, leukste en mooiste foto’s van jullie slapende kleintjes ziet.

Dit is ons kleine prinsesje. Is het geen plaatje? Nu al fotogeniek. Michelle du Pau

Anna

Hier kan ik uren naar kijken. Michelle van Spijk Na zes dagen ziekenhuis eindelijk thuis. Kris Goijaerts

Grote broer Thomas koos dit blauwe knuffelkonijn voor zijn babyzusje, ‘want blauw is ook heel mooi voor een meisje’ Jeannet van Vleuten

Yannick

Na lang traject toch twee prachtige jongens mogen krijgen. Dominique Frantzen

Met deze foto wint Lisa het meest luxe fotoboek van albelli t.w.v. € 150.

Gefeliciteerd!

Onze twins in de WIJ, super! Saskia van der Ark

Senn

WINNAAR FOTOBOEK ALBELLI

Na een pittige bevalling en kraamtijd is het echt een cadeautje dat Senn zo’n goede slaper is. Lisa Freeke

Op het moment dat jullie samen een kind krijgen, schuif je ineens een hokje op. Van een leuk stel worden jullie een gezin. Wat betekent dat voor jullie relatie? Een lezeres vertelt.

Toen dochter Pippa een jaar oud was, gaf Lex (34) al eens bij Mariska (32) aan dat hij zich eenzaam had gevoeld in de periode na haar geboorte. Toen zusje Kyra volgde werd dat gevoel zo erg, dat Lex zijn gezin verliet.

“Ik kreeg vaak te horen dat ik ‘m buiten sloot. Dat-ie niet bij me door kon dringen en ik me volledig van ‘m afsloot. Het was alsof hij er een beetje bijhing en er niet echt bij hoorde, vertelde hij me. Ik vond dat op dat moment heel vervelend om te horen, maar op een of andere manier kón ik niet anders. Ik was volledig naar binnen gekeerd. Ik had geen idee of dat nog zou veranderen en hoe lang dat zou gaan duren. Mijn eerste zwangerschap was ongepland. Lex en ik woonden samen en hadden alles op orde, maar zagen kinderen vooralsnog als iets voor in de toekomst. Tot ik plots zwaar emotioneel reageerde op een klein voorval en ik me realiseerde dat ik al een paar dagen overtijd was. En ja hoor: een positieve test, dwars door mijn anticon ceptie heen. Ik was er niet direct gelukkig mee, maar al snel besloten we ervoor te gaan. We konden immers dit kind alles bieden wat het nodig had.

Toen ik eenmaal gewend was aan het idee van moeder worden, dook ik in mijn baby bubbel en nam ik de volledige verantwoor delijkheid voor onze dochter. Ik zoog alle informatie over zwangerschappen en baby’s op als een spons. Toen Pippa er een maal was, deden de kraamverzorgster en ik het in de eerste dagen samen. Ik had tegen Lex gezegd dat hij maar vrij moest nemen als de kraamverzorgster er niet meer was. Dit was eigenlijk al het begin van een scheve balans - achteraf gezien. Ik werd hoofdverzorger, hij assistent. Het hielp ook niet mee dat hij in het eerste jaar vaak voor zijn werk in het buitenland zat,

waardoor ik alles zelf deed en mijn eigen patronen en rituelen creëerde. Als hij dan weer terug was, moest ik erg wennen aan het feit dat ik niet meer alles alleen en op mijn eigen manier kon doen. Toen we ver volgens een jaar na haar geboorte samen een weekend weg waren, vertelde hij in alle eerlijkheid dat hij zich in die tijd heel eenzaam had gevoeld. Gelukkig kreeg Lex een andere baan waarbij hij niet meer naar het buitenland hoefde. De balans her stelde zich langzaam binnen ons gezin en we leken tijdens de peuterjaren van Pippa gelukkig met z’n drieën. Omdat we toch nog steeds wat moesten wennen aan deze aardverschuiving in ons leven, genoten we nog even van de relatieve rust met één kind, voordat we weer opnieuw probeer den zwanger te worden. Ik raakte uiteinde lijk zwanger van dochter Kyra toen Pippa drie jaar was. Helaas werd het geen onbe zorgde zwangerschap. Inmiddels kregen we steeds vaker onenigheid over de opvoeding van Pippa en kort voor mijn zwanger schap hoorde ik dat mijn moeder borst kanker had. Ook de zwangerschap zelf vond ik heftig. Ik was iedere avond doodop. Tegelijkertijd met Pippa ging ik om 7 uur naar boven. Ik keek dan nog even tv in bed en ging vervolgens vroeg slapen. Lex zat iedere avond beneden in z’n eentje op de bank. Nu denk ik: jeetje, dat was best asociaal van mij. Maar destijds vond ik het allemaal heel normaal en had ik het gevoel dat ik niet anders kon. Ik was simpel weg moe en wilde maar één ding: rust. Blijkbaar vond ik dat niet bij hem, maar

‘Regelmatig had ik donkere wolken boven mijn hoofd’

vooral alleen. Als hij zei dat hij het onge zellig vond dat hij iedere avond alleen op de bank zat, kon ik daar weinig mee. Het was wat ik op dat moment nodig had. Ik moet ook bekennen dat ik geen behoefte had om met hem over mijn moeder te praten. Ik ging liever alleen in bed alles overdenken. Lex is geen goede prater en mist wat empathie af en toe. Als ik ergens mee zit en ik bespreek dat met hem, krijg ik vooral veel ongevraagde adviezen. Terwijl ik op zo’n moment alleen maar een arm om me heen wil. Dan vertelde ik liever maar hele maal niets. Toen Kyra geboren werd, voltrok zich eigenlijk ongemerkt weer hetzelfde verhaal als in de eerste maanden bij Pippa. Ik sloot Lex weer buiten. De vermoeidheid van de gebroken nachten brak me op, de zorgen om mijn moeder waren er nog steeds en daarbovenop werd ik ontslagen. Ik raakte misschien nog wel meer in mezelf gekeerd dan tijdens de zwangerschap. Regelmatig had ik donkere wolken boven mijn hoofd. Daarbovenop kwamen ook nog eens de ruzies met Lex. Terwijl ik alles in goede banen probeerde te leiden en op standje overleven stond, kwam hij iedere keer ‘mekkeren’ om aan dacht. Alsof ik niks beters aan mijn hoofd had! Ergens begreep ik ‘m wel, ik hád ook geen aandacht voor hem. Maar ik had geen ruimte meer in mijn hoofd en hart voor hem op dat moment. Hoe verdrietig ook. Het was te veel. Te zwaar. Ik merkte dat ik het gelukkigst was als ik alleen met de kinderen was. En hoe meer afstand ik van hem nam, hoe harder hij begon te

ONDER ONS

trekken. Hij wilde samen allerlei pogingen ondernemen om het weer leuk te hebben. Samen wandelen. Uit eten. Ik zat er hele maal niet op te wachten. Ik was moe en dacht alleen maar: laat me met rust. Om ons huwelijk te redden poogden we nog een aantal maanden relatietherapie. Maar tijdens die therapie werd vooral heel dui delijk dat we niet konden communiceren met elkaar. Als ik ‘A’ zei, verstond hij ‘B’. Hij begréép me niet. Doordat hij maar bleef trekken, en ik daardoor alleen maar meer afstand nam, werd de situatie onhoudbaar. Toen op een zaterdagavond de kinderen op bed lagen, dropte Lex dan ook de bom: ‘Ik wil scheiden. Ik ben op. Ik heb geen energie meer om nog te proberen om bij je te komen.’ Hij voelde zich leeg, eenzaam en verwaarloosd. Het erge is dat ik het wel begreep. Ergens was ik ook opgelucht. Ik kon namelijk ook niet meer, maar de knoop doorhakken was voor mij te moeilijk. Hoe kan ik nou mijn gezin uit elkaar laten vallen? Bovendien had ik nog hoop dat het met de tijd vanzelf goed zou komen. We zaten tenslotte mid denin de tropenjaren en hadden een hoop op ons bord. Die fase zou vanzelf weer voorbij gaan en dan zou er weer rust en ademruimte komen. Maar Lex had hier het geduld niet meer voor, wat ik ook begreep. Of we ooit weer daadwerkelijk nader tot elkaar zouden zijn gekomen als we bij elkaar waren gebleven? Inmiddels denk ik van niet. Ik had te veel kapotgemaakt tussen ons. Het was de juiste keuze. Hoe verdrietig ook. Nu is er rust.”

had te veel kapot gemaakt tussen ons’

ONTDEK SWEET PETIT MINI

Nieuw in de collectie en speciaal voor de allerkleinsten: heerlijk zachte rib-items van Sweet Petit Mini. Te dragen in één kleur, maar ook heel goed te combineren met elkaar. Verkrijgbaar in maat 44 t/m 62 en exclusief verkrijgbaar bij Prénatal.

BEGELEIDING NA

Na een miskraam kun je behoorlijk worstelen met je gevoelens en niet iedereen heeft een even begripvolle omgeving. Ivanka en Lindsay zochten hulp bij een gecertificeerde miskraamcoach. “Veel vrouwen krijgen te weinig nazorg na een miskraam.”

“Tijdens de eerste echo zagen we geen hartje kloppen,” vertelt Ivanka (30). Daarmee wordt haar grootste angst werkelijkheid. “Ik was ontzettend bang geweest voor een miskraam, omdat je dat toch wel vaak hoort. (Red: Ongeveer 15% van de vrouwen krijgt te maken met een miskraam tijdens hun eerste zwangerschap.) Achteraf gezien voelde ik misschien al dat het niet goed zat.” Na een paar dagen krijgt Ivanka voor de zekerheid nog een echo. “Ik stond strak van de spanning. We zagen weer geen hartje kloppen en het was ook niet gegroeid. Toen was het wel duidelijk.” Ook Lindsay (32) krijgt slecht nieuws bij haar eerste echo. “Er zat geen vruchtje in het vruchtzakje. Ik wist wel dat het nog mis kon gaan en toch werd ik er door overvallen. Ik was iets verloren, zonder dat het tastbaar was geweest. Ik moest afscheid nemen van een toekomstbeeld.”

Erover praten

Omdat Ivanka onder behandeling is bij de GGZ vanwege psychische kwetsbaarheden, kan ze daar over haar miskraam praten. Maar ze denkt dat het delen met haar omgeving haar nog meer heeft geholpen. “Erover praten en erkenning krijgen, dat hielp. Als je er zelf open over bent, merk je hoeveel vrouwen in je omgeving ook een miskraam hebben gehad. Ik heb veel steun gekregen van mijn man, ouders, zusje, schoonfamilie, vriendinnen en collega’s.”

Lindsay ervaart minder steun vanuit haar omgeving. “Mijn schoonzusje was wel heel begripvol. Zij wist wat ik doormaakte, omdat ze het zelf ook had meegemaakt. Maar veel andere mensen lieten merken dat ze vonden dat ik snel weer verder moest met mijn leven. Die zeiden bijvoorbeeld: ‘Je bent nu twee weken thuis, ga maar gewoon weer aan het werk.’ Dat maakte dat ik me een beetje verloren en eenzaam voelde.” Ze gaat ontzettend aan zichzelf twijfelen. “Mijn omgeving vond blijkbaar dat het allemaal wel meeviel, moest ik dan inderdaad maar weer aan het werk?”

Verdrietig, maar begrepen

Lindsay voelt zich ook onzeker over haar lichaam. “Ik vroeg me af hoe lang het zou duren voordat ik weer zwanger kon raken. Gelukkig kon de gynaecoloog me geruststellen: er was niets mis met mij en ik had niets verkeerd gedaan.” Ze belt de coach waar ze eerder is geweest vanwege haar kinderwens. “Ik wilde weten wat ik kon doen om mijn hormonen weer in balans te krijgen.

Toen vertelde ze dat ze ook miskraambegeleiding gaf. ‘Denk erover na of je dat wilt,’ zei ze. Ik had er nog nooit van gehoord, dat er begeleiding was na een miskraam.” Alleen al door het telefoongesprek voelt Lindsay zich beter. “Nog steeds verdrietig, maar begrepen.” Een tijdje later besluit ze om de coaching te volgen en inmiddels is ze weer drie maanden zwanger. “Dat was heel dubbel, waarom treuren om een miskraam als ik alsnog een kind krijg? Toch had ik het nodig om het af te kunnen sluiten. En ook om het vertrouwen in mijn lichaam en in deze zwangerschap terug te krijgen.”

Te weinig nazorg

Elvira van Staveren is zo’n coach die vrouwen na een miskraam begeleidt. Ze volgde daarvoor een opleiding bij Miskraambegeleiding Nederland. “Vrouwen die zich bij mij melden hebben verschillende klachten na hun miskraam. Zo hebben ze bijvoorbeeld geen vertrouwen meer in hun lichaam, vinden ze het moeilijk om hun emoties toe te staan of zijn ze jaloers op andere vrouwen die zwanger zijn - wat ze dan weer vreselijk vinden van zichzelf.” Volgens Elvira krijgen veel vrouwen te weinig nazorg na een miskraam. “Terwijl de impact op hun leven vaak groot is. Soms hebben ze er jaren later nog last van.” Elvira gaat twee dagdelen aan de slag met vrouwen bij wie de miskraam hun leven beïnvloedt. Ze benadrukt in haar coaching dat de vrouw die een miskraam heeft gekregen moeder is geworden. “Veel vrouwen vinden het fijn om die erkenning te krijgen; dat ze mama zijn.” Daarnaast leert ze vrouwen dat ze emoties mogen toelaten over het verlies van het kind dat er kort was en krijgen ze

EEN MISKRAAM

EEN MISKRAAM

‘Nog steeds verdrietig, maar begrepen’

‘Ik moest afs eid men van een toekomstbeeld’

het vertrouwen in hun lichaam terug. Elvira gunt iedere vrouw deze begeleiding. “Maar niet iedere vrouw hee het nodig. Sommige vrouwen worden door hun omgeving goed opgevangen, andere ervaren geen tot weinig last van een miskraam.”

Weer een miskraam

Ook Ivanka raakte een paar maanden na haar miskraam weer zwanger. “Ik was nog steeds bang voor een miskraam, maar veel minder dan de eerste keer. Ik was heel gelukkig en ik kon er echt van genieten.” Op een avond verliest Ivanka een beetje bloed en belt ze in paniek het ziekenhuis. “Ik moest wachten tot de volgende dag, want dan zou ik de termijnecho hebben. Omdat ik zo aandrong, mochten we toch die nacht nog komen. Alles zag er goed uit, met een kloppend hartje.” De dag erop krijgt Ivanka alsnog de termijnecho. “Ons kleintje lag wat naar onderen, dus wilden ze een 3D-echo maken. We zagen een heel goed bewegend kind. De kans dat ik nu nog een miskraam zou krijgen was minimaal, zeiden ze. Ik was opgelucht.” Maar Ivanka is de afdeling nog niet af als ze ontze ende buikpijn krijgt. “Ik moest weer gaan liggen voor een echo en toen zagen ze een lege baarmoeder en verloor ik tegelijkertijd onze baby. Ze konden het zo opvangen. Ik schreeuwde keihard: ‘Nee! Nee!’ Dat was echt heel traumatisch. De arts was ook helemaal in shock.”

Gevoelens accepteren

Ivanka is helemaal kapot van haar tweede miskraam. “Ik kon niet meer werken, had sombere gedachten, sliep slecht. Zo kon ik niet een nieuwe zwangerschap ingaan.” Ze zoekt weer hulp bij de GGZ maar daar geven ze dit keer aan niet gespecialiseerd te zijn in miskramen. “Via Google kwam ik toen bij een gecertifi ceerde miskraamcoach terecht. Ze hee me vooral geholpen om mijn gevoelens te accepteren. Ik dacht dat het raar was wat ik voelde, dat ik me aanstelde. Ik was ontze end jaloers op vrouwen die zwanger waren. En als ik een baby’tje in een kinderwagen zag, begon ik meteen te huilen. De coach zei dat die gevoelens heel normaal waren. Ze verzekerde me dat niets gek was.”

“Er zit natuurlijk iets anders achter die jaloezie,” vertelt coach Elvira.

“Haar grote verlangen.” Ivanka: “Mijn jaloezie is veel minder geworden. Ik kan ook blij zijn voor de ander. Dat het dan ook zeer doet, kan ik beter accepteren. Ik vecht er niet meer tegen. Eerder werd ik boos op mezelf omdat ik die jaloerse gevoelens had.” Ook Lindsay leert van haar coach dat haar gevoelens oké zijn. “Ik vond het lastig om weer blij te zijn met mijn nieuwe zwangerschap. Zij zei dat ik naast verdrietig om de miskraam ook blij mocht zijn. De coaching hee me geholpen om mijn miskraam te verwerken. Het is gebeurd en het is oké. En ik hoef me daar niet schuldig over te voelen.”

Toestemming om verdrietig te zijn

“Je ziet vaak dat de omgeving een miskraam klein maakt, waardoor vrouwen het voor zichzelf ook kleiner gaan maken,” zegt Elvira. “Vrouwen krijgen te horen: ‘Ben je daar nu nog mee bezig?’ of: ‘Je hebt toch al een kind?’ Soms moeten ze weer aan het werk terwijl ze daar misschien nog helemaal niet aan toe zijn. Dat alles maakt dat ze hun gevoelens wegstoppen. Bij mij krijgen ze ‘toestemming’ om verdrietig te zijn. Dat verlicht enorm. Er ontstaat meteen rust en een gevoel van verbinding met het kind dat er kort was. Zo krijgt dat kind ook de plek die het verdient. Wat ik merk is dat vrouwen na de begeleiding makkelijker de toekomst in kunnen, met meer vertrouwen. Ze zeggen: het leven wordt er lichter van. Het voelt niet meer als een last, maar ik draag het bij me, als iets van mij. En ze weten ook: je hoe het niet alleen te doen. Je mag soms best even om hulp vragen.”

Op miskraambegeleiding.nl vind je een overzicht van gecertificeerde miskraamcoaches. De begeleiding wordt meestal niet vergoed door de zorgverzekeraar, wel steeds vaker door de werkgever. Tip: lees ook het artikel 7 manieren waarop je in je leven last kunt hebben van je miskraam op WIJ.nl.

Van woensdag 15 t/m zaterdag 18 februari kun je op de Negenmaandenbeurs weer volop genieten, inspiratie opdoen, de nieuwste producten uitproberen en je laten informeren over alles op het gebied van zwangerschap en baby’s. Bovendien shop je er je hele babyuitzet bij elkaar. En nog voordelig ook!

Te zien & te doen

• De allernieuwste producten en designs van de Baby Innovation Award verkiezing

• Masterclasses en deskundig advies

• 3D-echo’s door professionele echoscopisten

• Compleet ingerichte babykamers

• Testparcours voor kinderwagens en (bak)fi etsen

• Foodtruck festival met lekkere hapjes en drankjes

• Entertainment voor je peuter (o.a. nijntje, Kikker, Dikkie Dik) • Woezel & Pip (rug)tas met leuke (baby)producten En nog véél meer

The place to be als je zwanger bent of net een baby hebt gekregen!

GEWAAGDE BABYNAMEN

17X

Een naam geven aan je kind is iets bijzonders, maar ook een hele verantwoordelijkheid.

Sommige namen lijken geschikt, maar nadat je het hardop hebt uitgesproken, kunnen ze soms écht niet. Dat levert onbedoeld grappige of gekke constructies op.

1. TOCH MAAR NIET?

“Ik vind Fender heel leuk, maar met onze achternaam: Fender Valk … Alsof je een toerist in gebrekkig Engels hoort vragen naar het hotel. Nu hebben we een Logan (j) en Robine (m).”

2. BEETJE TE VEEL KARAKTER

“Ik vond Loek geweldig. Maar ja, Loek de Leeuw (Loekie de Leeuw). Vanwege onze achternaam toch maar laten gaan.”

3.

GEEN GRAPJES

“Als het een meisje zou worden wilde mijn man de naam Hope, een prachtige naam die ook bij ons past. Toch heb ik het afgeketst, want met onze achternaam Mol zou het wel eens problemen kunnen gaan opleveren: Hope Mol, grapje als Mol Hope.”

4.

BH?

“Ik vond Bobby voor onze eerste dochter mooi, maar dan zouden haar initialen BH worden … Het is Loeka geworden, waar ik nog steeds heel blij mee ben.”

vonden het wat streng klinken, dus gekozen voor Nova!”

7. PASSEND BIJ HET KARAKTER?

“Onze dochter heet Lacey, we vonden het meteen een mooie naam. Gewaagd? Nee dat niet, alleen even getwijfeld, omdat we niet wilden dat ze als Lazy (lui) door het leven zou gaan. Maar ze is alles behalve lui!”

8. TOCH WEER DIE ACHTERNAAM

“Graag had ik mijn dochter Benthe genoemd, alleen met de achternaam (Zwart) zou het een te rare combi worden als je het achter elkaar fonetisch uit zou spreken: ben te zwart. Nu heten ze Fleur en Sarah, daar zijn we super blij mee!”

9. TOCH MAAR NIET VERNOEMD NAAR CAKE

“We wilden Mia, voor het meisje wat we kregen - zo werd ik vroeger genoemd. Maar ik woon in Frankrijk en hier noemen ze een bepaald soort cake Mia. Dus het werd toch Olivia.”

MiaSana Benthe

5.

LIJKT OP EEN PRODUCT

“Ik dacht aan de naam Sana, maar mijn partner vond het te veel op maandverband lijken.”

6.

TOCH IETS KORTER

“Novenna, maar dat is in het Italiaans een non (vond ik erg lastig) en we

10. DRIE KEER IS SCHEEPSRECHT

“Ik wilde graag Jeyte. Maar ik was bang voor ‘Jeyte moet schijte …’. Het is Djurre geworden. Tweede zwangerschap werd een tweeling. Voor een meisje Rixt, maar we wonen vlakbij een straat die zo heet.

Dus werd het Jildau. Voor het jongetje vond mijn partner Jelmer mooi, maar ik niet. Dus toen kwam ze met Jorrit en dat is het geworden.”

Als kers op de taart hebben de volgende ouders wel gekozen voor een gedurfde babynaam.

11. GEWOON DOEN

“Wij zijn er toch gewoon voor gegaan, onze dochter heet Dot. Geen twee tellen spijt van gehad!”

12. INSPIRATIE DOOR FILMS

“Onze dochter heet Ravenna. De boze, maar wel heel mooie heks uit de film Snowwhite & the Huntsman.”

13. LEUKE VERSPREKING

“Hier geen bijzondere namen gekozen. Alleen omdat ze zó op elkaar lijken verspreek ik me regelmatig. Zo wordt Fleur of Pleun nog wel eens ‘Pleur’ … Ach ja, we zijn nog steeds kei blij met de namen!”

14.

10% KORTING

BESTEL NU JE PERSOONLIJKE CADEAU MET KORTING

Het is natuurlijk superleuk om je kind te verrassen met een origineel cadeau zoals een leuke, gepersonaliseerde fles of broodtrommel. Toch kan het uitzoeken hiervan best een opgave zijn. Bij MyMepal helpen wij je graag een handje met de kwaliteit van Mepal. Alle cadeautjes kan je eenvoudig naar wens ontwerpen. Kies je favoriete kleur en voeg je foto’s en naam toe of kies uit één van de standaard ontwerpen.

Bestel nu tijdelijk met 10% korting een nieuwe Campus lunchset met kortingscode WIJSHOPPING422.

mymepal.com/campus

HOE WAS HET OOK AL WEER?

“Wij hebben twee jongens Owain (Oween) en Silan (Sielan). Als mensen het niet meer weten zeg ik wel eens Milan met een S, haha.”

15.

HET WAS VOORBESTEMD

“Hier een Abigail, vernoemd naar Abby uit NCIS. Helemaal toepasselijk, omdat onze dochter slechthorend is en Abby in de serie dove ouders heeft en dus ook gebarentaal gebruikt. Hier kwamen we pas later achter.”

16. SIMPEL MAAR TOCH SPECIAAL

“Ons zoontje heet Kiam, het omgedraaide van zijn papa die Maik heet.”

17.

DAN MAAR ZO!

“Abel en Mace stonden hoog op het lijstje. Mijn partner vond het echt afschuwelijk. Nu zijn het Thomas en Rico geworden en de hond heet Mace … Toch nog een beetje mijn zin gekregen hihi.”

Lacey

TOPATLEET NADINE BROERSEN

‘Als moeder meedoen aan de Spelen, dat zou toch fantastisch zijn?’

Topatleet Nadine Broersen beviel in juni van haar eerste kind: zoon James. Inmiddels is ze weer volop aan het sporten en heeft ze nog één grote droom: de Olympische Spelen in Parijs in 2024. “We gaan het gewoon proberen.”

Meerkamp atleet Nadine Broersen (32) heeft samen met man Koen Swanen (44) een zoon James (6 maanden). Hoogtepunten: nationale titels op individuele onderdelen en meerkamp, 3x Olympische Spelen, wereldkampioen Meerkamp WK 2014, zilver EK Outdoor 2014. Vader Jos Broersen is hoofdconciërge op een middelbare school. Zijn vrouw Liesbeth is in 2007 plotseling overleden. Samen kregen ze drie dochters: Nathalie (38), Chantal (36) en Nadine (32).

Al jong wist Nadine wat ze later wilde worden: professioneel atleet. Het talent zat er al vroeg in. Een oplettende docent van de basisschool adviseerde Nadines ouders om haar op atletiek te doen. Atletiek bleek voor Nadine een schot in de roos. Ze vond het geweldig. Vader Jos: “We moesten haar soms echt afremmen. Ze was zo gedreven.” Een karaktereigenschap die ze overigens niet van een vreemde heeft. Dat fanatieke heeft ze echt van haar moeder, vertelt Jos. “Mijn vrouw heeft tien jaar lang fanatiek geturnd en was een enorme doorzetter.” Nadine wil ook altijd het beste uit zichzelf halen. Nadine: “Als ik het voor mezelf heel goed doe en ik eindig als tweede, maakt mij dat niet eens zoveel uit.”

Moeder worden

Dat ze naast een topcarrière in de sport ook graag ooit moeder wilde worden, wist ze ook zeker, liefst op jonge leeftijd. Nadine: “Zo rond 24 jaar leek me

wel wat. Maar toen zat ik midden in mijn sportcarrière en vond ik het nog te vroeg, ik wilde nog teveel. Mijn man Koen is elf jaar ouder, daar wilden we wel rekening mee houden. Toch besloten we samen dat mijn carrière voorging. Na de Spelen in Rio in 2016, ik was toen 26, heb ik even getwijfeld maar ik wilde nog geen afscheid nemen van de sport. In 2018 scheurde ik mijn achterste kruisband af en moest daarvoor lang revalideren. Toen dacht ik: is dit het juiste moment? Maar mijn man zei: ‘Wacht eens even, je moet niet een zwangerschap vlug-vlug ertussendoor doen.’ Na Tokyo wist ik: ik wil nu echt heel graag moeder worden en dan zie ik wel hoe het dan verder gaat met de atletiek.”

Fietsen tot het laatste moment Toen Nadine zwanger was, wilde ze graag fit blijven. Niet eens met het oog op terugkeren op hoog niveau, maar vooral om de bevalling zo fit mogelijk in te gaan. “Tijdens mijn zwangerschap

heb ik van alles gedaan. Het was soms wel veel hoor, dan had ik de drang om te sporten terwijl ik eigenlijk te moe was.”

Vader Jos beaamt: “Ze is ook gewoon een ADHD’er. Nu krijgen kinderen allemaal een stempel opgeplakt, maar vroeger zeiden we: Nadine is druk. Dat was ze ook tijdens haar zwangerschap. Zo is ze tot het laatste moment blijven fietsen.”

Nadine: “Ja, maar dat was wel gewoon fietsen, hoor! De laatste weken heb ik echt rustiger aan gedaan.”

Zes weken na de bevalling is ze rustig aan weer begonnen met trainen. Nadine: “Ik heb goed geluisterd naar mijn lichaam. Ik begon met cardio en ben naar een bekkenbodemtherapeut gegaan voor advies. Zij adviseerde om de eerste twaalf weken niet hard te lopen. Ze keek gelukkig vooral naar wat ik wél kon in plaats van wat niet, dat was erg fijn. Daardoor heb ik heel langzaam opgebouwd tot ik weer met mijn volledig schema aan de slag kon.”

Genoeg energie

Nadine traint inmiddels weer volle bak. Is dat niet zwaar met zo’n kleine baby in huis? “James is mijn eerste, het is zoeken naar balans. Hij slaapt nog niet door, dat is pittig. Hij wordt nog een keer per nacht wakker, dan drinkt hij en ligt hij binnen tien minuten weer te slapen. Dat scheelt, het is niet dat ik dan een uur wakker ben. Wel zijn en blijven het gebroken nachten. En ja, het is wel druk op dit moment. We zijn ook nog bezig met het bouwen van ons eigen huis, daar werkt mijn man hard aan. Mijn vader past op, mijn schoonouders zijn back-up en sinds kort gaat James naar de opvang. Dat vond ik lastig, want toen moest ik hem letterlijk loslaten. Maar tijd voor mijn eigen leven geeft me wel weer energie.”

Grote achterban

Nadines moeder overleed plotsteling in 2007. Hoe is het om moeder te worden zonder je eigen moeder om je heen? Nadine: “Dat was zeker lastig. In het begin was ik ‘te druk’ om dat te beseffen, maar nu doet het af en toe pijn dat ze er niet meer is. Daar heb ik de nodige tranen om gelaten. Ik mis haar, maar gelukkig heb ik

‘Ik kreeg zoveel respect voor andere vrouwen die een bevalling hebben meegemaakt’

DE BEVALLING

Nadine: “Ik had me een voorstelling gemaakt hoe het is om te bevallen, maar dat het zó heftig zou zijn … Ik vond het tegenvallen. Van te voren denk je: hoe voelt een wee nou? Je hebt natuurlijk geen idee. Toen ik de eerste voelde, dacht ik: oh, wacht even. Dit is anders. Na drie minuten kreeg ik er weer één, vanaf toen ging het maar door. Ik kwam in een weeënstorm terecht en dat vond ik behoorlijk pittig. Ik weet dat ik wel wat kan hebben, maar als ik terugdenk aan die pijn … Na de bevalling kreeg ik zoveel respect voor andere vrouwen die een bevalling hebben meegemaakt. Het is echt knap dat vrouwen dat kunnen.”

fijne zussen die voor me klaarstaan.” En zo’n sterke achterban is fijn, zeker omdat Nadine nog een grote droom hee : de Olympische Spelen in Parijs in 2024. “Ja, die wens is uitgesproken, dat is mijn uiteindelijke doel. Of dat nu lukt of niet, ik ga ervoor, met heel veel plezier. Het zou fantastisch zijn om als moeder naar de Spelen te gaan. Ik vind atletiek nog steeds heel erg leuk. Al is er wel iets veranderd: mijn kind gaat voor. Ik sta er mentaal nu heel anders in. Maar ik heb er heel veel zin in, dus ga het gewoon proberen.”

Belang van beweging

De kans dat ze die liefde voor sporten aan James gaan doorgeven, is groot. Al was het maar omdat beweging in de familie Broersen onderdeel van de opvoeding was. Vader Jos: “Beweging vinden we heel erg belangrijk. Ik werk op een middelbare school als hoofdconciërge. Daar zie ik tieners met obesitas, kinderen die dan al fysieke problemen hebben, ik vind dat erg om te zien. Als je zwaarlijvig bent, kun je niet meedoen. Die kinderen zonderen zichzelf af, zi en tijdens de pauze op hun schermpje. Ouders kunnen daar meer dan hun steentje aan bijdragen.”

Nadine, ambassadeur van Spieren voor Spieren en Jongeren op Gezond Gewicht, is het daarmee eens. “Het moet wel een beetje uit jezelf komen, maar van sporten krijg je meer energie en in veel opzichten een beter gevoel. Dat merk je alleen als je het doet. Ik ben er heilig van overtuigd dat je je beter gaat voelen als je twee, drie keer per week sport.” Maar ja, makkelijker gezegd dan gedaan. Waar begin je? Nadine: “Het helpt om een realistisch doel te hebben en in kleine stapjes naar dat doel toe te werken. Zoals: vanaf nu ga ik altijd op de fiets naar de supermarkt. Dat eerste beginnetje, daar moet je even doorheen. En stel je doel niet te hoog. Mensen denken altijd dat ik alleen maar gezond eet, maar ik eet elke zondag ook gewoon een patatje. Je moet jezelf niet van alles ontzeggen. Doordeweeks eet ik gezond, in het weekend gun ik mezelf iets lekkers. Dan houd je het beter vol.”

BEWEGEN MET NIJNTJE

Nijntje wil de verbinding leggen tussen generaties en bewegen. Daarom in elke Wij een interview met een bekende sporter en haar/zijn vader of moeder. Wist je dat nijntje in samenwerking met KNGU een nijntje beweegdiploma heeft? Dit speciaal ontwikkelde beweegprogramma voor kinderen van 2 t/m 6 jaar leert peuters en kleuters spelenderwijs de basisvormen van bewegen. Als beloning krijgen ze het nijntje beweegdiploma waarop staat wat ze hebben geleerd. dutchgymnastics.nl/beweegdiploma

©Mercisbv

ZE IS TE JONG

Kinderen hebben niet geleerd om te delen en hoeven dat ook nog niet. Ze mogen best wat voor zichzelf houden. Hun mening en wat zij willen is óók belangrijk. In dit geval had ik haar niet op de gang gezet, ze snapt het nog niet. Wel zou ik uitleggen en aangeven dat ze niet alles hoeft te delen, dat het andere kind er als zij klaar is, ook mee wil en mag spelen. Het ligt aan de situatie, maar in dit geval heeft het geen zin om haar op de gang te zetten, want ze is te jong en doet niks verkeerd.

Eva

KINDEREN HEBBEN HULP NODIG

Ik vind het helemaal niet oké om een kind op de gang te zetten als het zijn emoties uit. En al helemaal niet met de opmerking ‘Kom naar terug als je normaal kunt doen.’ Het is aan jou als ouder om je kind te leren wat een fijnere manier is van je gevoelens uiten en communiceren. Het gedeelte van het brein waar zelfregulering plaatsvindt, is nog onderontwikkeld. Het is logisch dat kinderen hier hulp bij nodig hebben. Als je een kind met heftige gevoelens op de gang zet met zo›n opmerking, leer je een kind dat het zijn gevoelens vooral diep weg moet stoppen, omdat je dan niet ‘normaal’ doet.

Maria

“Ik was laatst bij mijn vriendin op bezoek, samen met mijn peuterzoon en babydochter. Het dochtertje van mijn vriendin is ook 2,5 en die wilde haar speelgoed niet delen, met een hoop gekrijs tot gevolg. Mijn vriendin zette haar dochter voor straf op de gang met de boodschap dat ze ‘eerst maar rustig moest worden.’ Ik wist niet dat dit nog gebeurde: op de gang, op een strafstoeltje, in eigen kamer ... Ik los dit soort opvoedperikelen liever anders op, door bijvoorbeeld af te leiden en uit te leggen.”

Wat vinden jullie?

GEDRAG NEGEREN

Op de gang hoeft niet per se. Ik zou het gedrag negeren.

Hier is de regel: het speelgoed dat beneden ligt, wordt gedeeld! Wil je iets niet delen? Ook prima, maar dan leg je het op je slaapkamer. Ze hoeven van mij echt niet alles te delen, ze mogen ook weten dat dingen voor henzelf zijn.

Gerlise

IEDER KIND IS ANDERS

Volgens mij gaat het altijd over doen wat je denkt en voelt dat goed is. Ieder kind heeft een andere benadering nodig omdat het anders is. Ik ken mensen die hun kind alleen kalm en uit de boosheid kregen met een koude douche. Wie ben ik om daarover te oordelen!? Zij kennen hun kind toch het beste?! Ik stel altijd vragen aan mijn vriendinnen, dat is het beste advies dat ik je kan bieden.

Wies

PRATEN WERKT BIJ ONS

Ik doe niet aan ‘straffen’, dus hier geen strafstoel of naar de gang. Ik praat met mijn kinderen en leg ze uit waarom iets wel of niet mag.

Sharon

VOOR STRAF OP DE GANG: JA/NEE?

EVEN AFKOELEN

Speelgoed niet willen delen met zijn zusje en dan om die reden gaan slaan/duwen of gooien met speelgoed? Mijn oudste van 3,5 gaat echt even nadenken over waarom hij op de gang zit. Daarna bespreken we dit en zegt hij ‘sorry’ tegen zijn zusje. De gang is geen straf. Overigens: niet luisteren aan tafel is ook even op de gang. Eten is al moeilijk genoeg zonder vervelend gedrag. Ieder moet zelf weten hoe hij zijn kind opvoedt, in mijn optiek is er niks mis met de gang.

Joyce

EIGEN HOEKJE

Ik heb een tweeling van bijna 2 jaar, die in de hoek even rustig mag worden. Ik heb ze uitgelegd dat ze daar boos mogen doen en hier zichzelf en de ander geen pijn kunnen doen. Soms zeg ik dat ze erheen moeten, soms doen ze het uit zichzelf omdat ze het aanvoelen. Dat gaat prima. Zodra ze rustig zijn, komen ze weer knuffelen. Ze hebben dus een veilig hoekje voor zichzelf waar ze even zwaar pissig kunnen zijn en ik merk dat ze er echt wat aan hebben. Zo blijft de rest van de woonkamer een ‘vrolijk gebied’ waar ze weer in kunnen lopen als de bui over is. Dit hoekje is wel in mijn zicht. Op de gang of in een andere ruimte vind ik buitensluiten.

Mandy

Tinka

ELLES KOOS VOOR EEN ABORTUS DOOR HAAR DEPRESSIE

‘Niemand die het herkende’

Elles (41) raakte in paniek toen ze voor de derde keer zwanger was. Hoewel ze deze baby heel graag wilde, werd ze gepijnigd door negatieve gedachten en gevoelens. Haar zoektocht naar een oplossing leidde tot een abortus. “Ik wilde er een miljoen voor geven om het terug te draaien.”

“Ik wilde zo graag nog een derde kind. Ik wilde het nog een keer meemaken, het voelde alsof het nog niet af was. Van mijn vriend hoefde dat niet, hij vond het goed zo. Hij vond het met twee kinderen al best pittig. Na een therapiesessie over het opvoeden van kinderen ging het er heel fijn en harmonieus aan toe in ons gezin. We gingen op vakantie en daarna gaf mijn vriend plotseling aan dat hij er ook voor wilde gaan. Dat overviel me een beetje. Ik had ook geen tijd om te wennen aan het idee, want ik was meteen zwanger. Na de tweede positieve zwangerschapstest sloeg de paniek toe.”

Harmonie van ons gezin overhoop

“Bij mijn andere twee zwangerschappen was ik ook niet meteen blij na de test, maar ik had in mijn hoofd gehaald dat ik de derde keer alles goed zou doen. Dan zou ik super blij zijn en dan zou ik er ook echt van gaan genieten. Want dat had ik bij mijn andere zwangerschappen in de eerste maanden nooit gedaan. Ik had dus heel verkeerde verwachtingen. Ik heb liggen huilen in bed; voelde me ineens zo zwak. Ik durfde de verantwoordelijkheid helemaal niet meer aan. We zaten in deze situatie omdat ík het zo graag wilde. Mijn vriend deed het voor mij, ik voelde die druk op mij. Ik haal de harmonie van ons gezin overhoop, dacht ik. Zo dapper ik was geweest om ervoor te gaan, zo bang was ik nu. Dan lag ik met mijn zoontje in bed en dan dacht ik: die baby komt ertussen, die komt tussen ons in. Of ik dacht: we gaan weer helemaal terug naar af, iedereen om

ons heen gaat verder. Ik wilde ineens niet kwijt wat ik had. Een week daarna, ik was zes weken zwanger, werd ik er ook nog ziek bij. Ik kon fysiek bijna niets meer en ik was zo radeloos. Ik voelde me zo schuldig richting mijn andere kinderen, dat ik er voor hen niet kon zijn. Ik kon met mijn werk niet verder, ik was net een sportclubje gestart dat ik op moest geven. Mijn vriend begreep er niets van. Ik wilde dit toch zo graag? Hij liet me heel vrij in het uiten van mijn gedachten en oordeelde niet. Maar hij raakte er zelf ook van in de war.”

Oké om af te breken “We hebben de hulp van de verloskundige ingeschakeld. Zij wees ons op de site van Fiom, een organisatie die gespecialiseerd is in ongewenste zwangerschap. Daar zagen we dat we een keuzehulpgesprek konden krijgen en dat hebben we aangevraagd. Ik voelde me heel slecht, maar ik wilde het helemaal niet afbreken, daar zou ik altijd spijt van houden. Het enige wat ik nog weet van dat gesprek is dat we een ‘twee stoelen’ oefening moesten doen. De ene stoel stond voor de baby laten komen, de andere voor de zwangerschap afbreken. Ik moest in die stoelen gaan zitten en visualiseren hoe dat zou zijn en wat ik daarbij voelde. Toen ik in de ‘baby laten komen’ stoel ging zitten, moest ik alleen maar huilen. Op de stoel van het afbreken voelde ik niets, rust. Ik heb nog gevraagd of ik een prenatale depressie kon hebben, maar daar ging die hulpverlener niet op in.

Hij adviseerde ons om bij een abortuskliniek te gaan praten om te kijken hoe dat voelde. Ik dacht dat ik daar met een psycholoog zou praten, maar we kregen een gesprek met een verpleegkundige en een echo. Dit gaan we niet doen, dacht ik. Maar nu was mijn vriend in paniek. ‘Misschien wil ik het wel niet meer,’ zei hij. Toen hij dat zei, stortte ik helemaal in. Ik wist het allemaal niet meer, dacht: wanneer komen ze me ophalen? De dag erop viel mijn zoontje uit de auto, waardoor hij een schaafwond op zijn hoofd had. En toen dacht ik: dit is het niet waard. Ik wil er voor hem zijn. Het was voor mij zo groot.

De week erna ben ik nog naar de huisarts geweest. Die stelde vragen: ‘Waarom zou je het wel houden? Waarom zou je het niet houden? Waarom zou je spijt krijgen als je het afbreekt?’ Die laatste vraag greep ik aan. Het zou dus kunnen dat ik géén spijt zou krijgen. Daarna ben ik nog bij een andere verloskundige geweest die zei dat het niet ging om wat ik eerder wilde, maar om wat ik nú wilde. Ze gaf aan dat ze mijn vervolgafspraken uit de agenda zou halen. Ik had het idee dat iedereen me wilde vertellen dat het oké was om mijn zwangerschap af te breken. Iedereen praatte met me alsof ik bij mijn volle sterke verstand was, maar ik was hartstikke depressief. Ziek, niet mezelf. En niemand die het herkende.”

Op tijd wegrennen

“Ik had mezelf de grens van negen weken zwangerschap gesteld om te beslissen over een abortus. Specialistische zorg in het ziekenhuis had tien weken wachttijd, dus dat was geen optie. Mijn zus zei: ‘Van een abortus ga je nog lang last hebben.’ Ik ging juist steeds meer geloven dat het een oplossing zou kunnen zijn en dat ik me dan weer goed zou voelen. Eigenlijk heb ik het daarna gewoon laten gebeuren. Ik dacht wel telkens dat ik op tijd weg zou rennen. Ik heb die ochtend zelfs nog gewoon foliumzuur geslikt. In de kliniek kreeg ik de vraag of ik het echt wilde en toen ging ik toch akkoord. Daarna heb ik de medicatie genomen die je krijgt voor de curettage. In de wachtkamer vertelde ik mijn verhaal aan een andere dame, waarna ik dacht: waarom zit ik hier eigenlijk? Wat is het probleem? Ze zei: ‘Misschien kun je nog terug.’ Voor het eerst kon ik de baby voor me zien.

Ik vroeg een verpleegkundig om hulp, maar het was al te laat. Waarom had niemand me tegengehouden? Ik wilde er een miljoen voor geven om het terug te draaien.”

‘Ik was hartstikke depressief. Ziek, niet mezelf’

Hier kon je niets aan doen

“Na de abortus ging het steeds slechter met me. Ik had paniekaanvallen, sliep maar drie uur per nacht, had last van nachtzweten en liep iedere ochtend op het toilet leeg van de spanning. Ik wist niet hoe ik de dagen door moest komen. Mijn kinderen zagen me voortdurend huilen, ik kon er niet voor ze zijn. Ik begreep niet waarom ik het had gedaan, kon het niet verwerken, wist niet hoe ik ermee kon leven. En mijn vriend begreep niet waarom ik er zo in bleef hangen. Bij de abortuskliniek moest ik een maand op hulp van de psycholoog wachten. Uiteindelijk kon ik terecht bij een therapeut die gespecialiseerd is in psychische klachten rondom de zwangerschap. Zij heeft me uitgelegd dat ik waarschijnlijk een prenatale depressie heb gehad en hoe trauma werkt. Het was voor het eerst dat ik antwoorden kreeg op mijn vragen. Zij heeft er echt in moeten prenten: dit is je overkomen, hier kon je niets aan doen. Daarna kwam ik terecht bij een psycholoog. Na vijf maanden ging het nog altijd slecht met mij. Ik legde mezelf heel veel druk op om beter worden, omdat ik nog meer dan voorheen weer zwanger wilde worden, maar niet in deze toestand. Ik heb de psycholoog zo vaak een bericht gestuurd dat ik niet wist hoe ik verder moest. Pas toen ik mocht starten met antidepressiva kwam de omslag. We legden een picknickkleedje neer op het strand, ik ging zitten en het was goed. Een half jaar na de abortus had ik eindelijk rust in mijn lijf.”

Prenatale depressies zijn minder bekend dan post partum depressies (na de bevalling). Je kunt je in de eerste drie maanden van je zwangerschap emotioneel, moe en onzeker voelen. Deze klachten gaan vaak weer over. Bij een prenatale depressie zijn de klachten heviger en houden ze niet op na de eerste paar maanden. Herken je misschien bij jezelf een prenatale depressie? Neem dan contact met je huisarts of verloskundige op.

MIJN ZWANGERSCHAP

“Op zich voelde ik me goed tijdens de zwangerschap, maar de stress om de oorlog heeft een hoop geluk overschaduwd.”

MIJN BEVALLING

“Het was een geweldige bevalling en ik vond het fantastisch dat ik zo mijn herinneringen aan de bevallingen in Moskou heb kunnen veranderen.”

DE EERSTE TIJD MET MIJN BABY

“We zijn allemaal heel gelukkig met de aanwinst in ons gezin. Het is een droom van een baby en ze doet het heel goed.”

‘De oorlog in mijn thuisland overschaduwde het geluk van mijn zwangerschap’

Zwanger zijn als er in je thuisland oorlog uitbreekt, terwijl daar familie en vrienden nog wonen, hoe is dat? De Oekraïense Anastasia Khudaverdyan (34) weet er alles van. Eind juni beviel ze van dochtertje Viola Alexandra, terwijl in Oekraïne de oorlog met Rusland aan de gang was.

WAT VOORAFGING

“Mijn man en ik wonen nu vijf jaar in Nederland, samen met onze twee kinderen, een jongen van 8 en een meisje van 6. Voordat we hierheen kwamen woonden we in Moskou, daar zijn onze twee oudsten geboren. We wilden altijd al drie kinderen, maar onze situatie was nooit stabiel en we verhuisden veel. Duitsland, Luxemburg, Rusland, Oekraïne: we hebben overal gewoond. Toen we hierheen verhuisden wilden we iets permanents. We kochten dit huis en vonden allebei een goede baan, ik werk als douanier en mijn man als softwareontwikkelaar. En toen wilden we het gaan proberen. Dat ging heel makkelijk, want binnen drie maanden was ik zwanger. Een andere reden om hier zwanger te willen zijn: ik hoorde van iedereen zulke goede verhalen over de gezondheidszorg en bevallen, dat wilde ik ook meemaken. En ik kan je vertellen: de verschillen tussen bevallen in Rusland en in Nederland zijn héél groot.”

MIJN ZWANGERSCHAP

“Tijdens de zwangerschap heb ik me op zich heel goed gevoeld. Ik heb een chronisch hoge bloeddruk, dus werd vanaf het begin af aan goed in de gaten gehouden door het ziekenhuis en ik moest daar bevallen. Ik heb goede medicijnen gekregen tegen de hoge bloeddruk, iets wat in Rusland niet gebeurt.

De stress rondom de oorlog maakte het lastig om echt te genieten. Je wil je natuurlijk focussen op de zwangerschap, bezig zijn met babyspullen kopen, een kamer inrichten, een naam bedenken ... Maar in tijden van oorlog ben je daar nauwelijks mee bezig. Mijn familie woont nog in Oekraïne en mijn broer vecht aan het front om zijn land te beschermen. Het is heel verdrietig, we communiceren met elkaar via Facebook Messenger, ik check dat de hele dag om te horen of iedereen nog leeft. Het voelt surreëel. Dus ja, dit heeft het geluk van de fijne zwangerschap wel overschaduwt.”

DE VERSCHILLEN

“Het verschil tussen de gezondheidszorg in Moskou en in Nederland zijn als dag en nacht. Daar moet iedere vrouw voor controle telkens naar het ziekenhuis; gynaecologen zijn daar verantwoordelijk voor de controle van zwangerschappen en bevallingen. Bovendien zijn er héél veel check-ups, waarbij tijdens de zwangerschap zo’n negen keer bloed wordt geprikt en de urine iedere controle wordt gecheckt. Dat lijkt goed; maar ze weten nog steeds niet wat ze moeten doen qua preventieve medicatie en kennen de standaarden die over de rest van de wereld voor high risk pregnancies gelden niet. Het loopt daar heel erg achter. Zes en acht jaar

ik iedere

geleden ben ik bevallen in een gewoon ziekenhuis in Moskou, dus het kan inmiddels anders zijn, maar toentertijd gold dat je als vrouw de bevalling alleen doet. Mijn man is dus niet bij de geboorte van zijn eerste twee kinderen geweest, ondanks dat we goed verzekerd waren. Er zijn wel mogelijkheden dat je partner erbij is; in privéklinieken of als je veel geld betaald in een gewoon ziekenhuis, maar dat is geen populaire optie. Dat heb ik altijd als heel verdrietig ervaren: iedere vrouw verdient support en helemaal tijdens de bevalling. Daar ligt je uren alleen in een kamer, ongeloofl ijk. Als je de hoeveelheid controles in Oekraïne en Rusland vergelijkt met hier, dan is het hier natuurlijk heel weinig. Zwangere vluchtelingen hier die begrijpen dat niet en denken dat ze niet serieus genomen worden. Zowel tijdens mijn zwangerschap als nu heb ik mij ingezet om informatie te kunnen geven aan vluchtelingen uit mijn thuisland, zodat ze zich hier veilig kunnen voelen, óók als ze zwanger zijn.”

HOE HET BEGON

“Met 38 weken moest ik voor controle naar het ziekenhuis en toen bleek er eiwit in mijn urine te zi en, dus werd ik voorbereid op het inleiden van de bevalling. Hier geldt dat als de baby volgroeid is en er iets mis lijkt, ze meteen gaan inleiden. Dat gebeurt in Rusland niet. Ik vertrouw de artsen hier voor honderd procent, dus ik vond dat prima. Na de controle kon ik direct blijven; de bevalling zou beginnen. Om 3 uur ’s middags werd ik ingeleid en de baby is geboren om 11 uur ’s avonds. Wat mij betre perfect: niet te kort en niet te lang. En het allerfijnste? Ik kon het helemaal doen zoals ik wilde. Ik had mijn man en een doula bij me. Mijn man had natuurlijk nog nooit een bevalling meegemaakt en ik was bang dat het vrij he ig voor hem zou zijn, dus de doula was er voor mijn mentale support. Ik had rustgevende muziek aangezet, er stonden elektrische kaarsjes aan,

ik kon lekker heen en weer lopen en dansen dankzij een draadloze CTG. Het was echt een droombevalling ten opzichte van Moskou.”

DE WEEËN

“Het ging allemaal supergoed en ik lachte en danste door het begin heen, maar daarna werd het heel he ig. Mijn weeën begonnen door stimulatie en dat ging heel langzaam. Zo langzaam, dat de ontsluiting niet voldoende op gang kwam en ik oxytocine kreeg. Daardoor kreeg ik ontze end veel pijn en was het lachen en dansen snel verleden tijd. Maar dit was pas de laatste twee uur. Ik heb toen gevraagd om pijnstilling, maar zodra ze er klaar voor waren om het te geven, zat ik al op tien centimeter ontsluiting.”

MIJN GROTE STEUN

“De enige reden dat ik het volgehouden heb, is de steun van mijn man en de doula. Zij hebben gezegd hoe ik moest ademen, wat ik moest doen – ze hebben me er echt doorheen gesleept. Zo zie je maar hoe belangrijk die support is. Je voelt je heel powerfull als het dan lukt.”

HET EERSTE MOMENT MET Z’N DRIEËN

“Dat we voor het eerst met z’n drieën waren, was echt één van de allermooiste momenten uit ons leven. Ook dat is zó’n groot verschil met Rusland.

In Nederland geven ze de baby meteen aan mama; niet eerst geen wassen, controleren, checken. Als het huilt, gaat het naar mama. Ze gunnen je hier het gouden uur, in Moskou niet. Daar wordt de baby na de geboorte direct meegenomen en kan het gerust twee uur duren voor dat ze terug zijn – in die tijd heb je geen idee hoe het met je pasgeboren kind gaat. Hoe het hier gaat is hoe het hoort te zijn: de baby bij jou, je partner erbij. Ik gun dit iedere vrouw in Rusland en Oekraïne, dat zou zo mooi zijn.”

‘Hoe het hier gaat is hoe het hoort te zijn, dat gun

vr w in Rusland en Oekraïne’

NU 15% KORTING

Alles komt weer thuis met GOEDGEMERKT

Merk de spullen van je kind met de naamlabels van Goedgemerkt en voorkom je dat ze kwijt of verwisseld raken. Kies uit de leukste kleuren en designs! Je ontvangt 15% korting op het complete assortiment met code: GG-UIT0422 (geldig t/m 31-03-2023). goedgemerkt.nl

KADO TIP

O’BABY INVULBOEK ONS EERSTE JAAR MET JOU

Ontdek het nieuwste invuldagboek van Pauline Oud over jouw baby’s eerste levensjaar waarin niet alleen de ouders, maar ook iedereen om je heen kan vertellen over de dagen samen met jouw kind. imagebooks.nl

DÉ IDEALE MOMBAG!

Wallabag is dé ideale tas voor elke gelegenheid, ruim genoeg voor al jouw en je kleintje(s) spullen. Elke Wallabag is in vele kleuren en sto en te bestellen! NIEUW in de collectie: bijpassende pouches & straps! Shop nu jouw favoriete mombag met 10% korting met de code: WALLABAGXWIJ (geldig t/m 31-03-2023) wallabag.nl

10% KORTING

TIP

ZO SPECIAAL

Een piekfijn cadeautje voor onder de kerstboom. De gravure en geboortesteen maken van deze elegante ketting een heel persoonlijk sieraad voor mama. kayasieraden.nl

ZOOOO ZACHT

Deze lieve Bon Ton Toys nijntje heeft niet alleen een prachtige grijze kleur, ze is ook nog eens het zachtst van allemaal! Het perfecte cadeautje voor zelfs de allerkleinsten. prenatal.nl

Playgro sensory Llama explore

and play gift pack

Deze Llama Sensorische geschenkset biedt eindeloze mogelijkheden om te spelen en te ontdekken. Dit pakket bevat een pluchen Lama knu el, een kinderstoelspeeltje, 6 gekleurde ringen met verschillende bijtprofielen en 9 stapelbekers. Verkrijgbaar bij Prénatal

BIJZONDER aandenken

Leg jouw zwangerschapsbuik voor altijd vast in een uniek en persoonlijk 3D beeldje. Een aandenken voor altijd aan deze bijzondere periode. Ook leuk als babyshowercadeau! Kom gezellig bij ons langs in omgeving Rotterdam en ontvang met code #SCAN2022WIJ een gratis digitale scan kado (geldig t/m 31-03-2023). printjewonder.nl

Sweet Petit ROK maat 56 t/m 116, vanaf € 15,99

Sweet Petit SHIRT maat 74 t/m 116, vanaf € 15,99

MODE

NATURAL LOOK

De knusse winterperiode komt eraan. Combineer verschillende natuurlijke materialen en fijne breisels voor een natural look voor je kleine. Met de nieuwste Sweet Petit collectie ben je klaar voor het nieuwe seizoen.

Sweet Petit BREI JURK maat 56 t/m 116, vanaf € 23,99

Sweet Petit LEGGING RIB maat 56 t/m 116, vanaf € 12,99

Sweet Petit TRUI 56 t/m 116, vanaf € 22,99

Sweet Petit BROEK 56 t/m 116, vanaf € 17,99

Sweet Petit RIB SHIRT maat 56 t/m 116, vanaf € 12,99

Sweet Petit GILET maat 62/68 t/m 110/116, vanaf € 16,99

Sweet Petit BROEK maat 56 t/m 116, vanaf € 17,99

Sweet Petit BREI PAK MOUWLOOS

maat 56 t/m 86, vanaf € 22,99

Sweet Petit SWEATER maat 56 t/m 116, vanaf € 17,99

Sweet Petit VEST BREI maat 56 t/m 116, vanaf € 22,99

Sweet Petit SWEATER maat 56 t/m 116, vanaf € 17,99

Sweet Petit BROEK maat 56 t/m 116, vanaf € 19,99

Kijk voor meer kleding op prenatal.nl/ sweetpetit

Sweet Petit SHIRT RIB maat 56 t/m 116, vanaf € 13,99

Sweet Petit LEGGING maat 56 t/m 116, vanaf € 10,99

Drukwerk

Advertenties

Broccoli

Het Grote Wachten is aangebroken. Ik ben bijna 39 weken zwanger en in principe kan ‘het’ nu ieder moment gebeuren. Waarschijnlijk blijft dochter nummer twee nog minstens twee weken zitten – deed haar zus ook –maar misschien ook niet. Wat als ze vandaag of morgen al komt?

Als zzp’er heb ik geen officieel zwangerschapsverlof. Ik moet zelf bepalen hoelang ik doorwerk en wanneer ik weer begin. Ik heb recht op een ZEZuitkering voor zwangere zelfstandigen, maar dat is minimumloon en daar kan ik de helft van onze huur niet eens van betalen. Echt vrij nemen vind ik daarom lastig. En omdat ik vanuit huis – desnoods liggend op bed – of een koffietentje kan werken, is doorwerken ook zo zwaar niet. Ik vind mijn werk leuk en ik schrijf liever een stuk dan dat ik thuis zit te duimendraaien in afwachting van de baby. Toch helpen al die klussen niet mee om in de babybubbel te komen. Ik ben meer bezig met naderende deadlines dan met de uitgerekende datum.

Ons huis is ondertussen wel helemaal klaar voor de baby. Het bed staat op klossen, de co-sleeper en de box zitten in elkaar en alle babykleertjes zijn gewassen. Een babykamer hebben we helaas niet, maar dat is van latere zorg. Het komende half jaar kan ze prima bij ons op de kamer slapen. We hebben alle noodzakelijke voorbereidingen getroffen, tot het aanvragen van parkeerkorting voor de kraamverzorgende aan toe.

Er is alleen één ding dat echt nog moet gebeuren. Klein detail. We hebben nog geen naam. Bij Lola waren we er vrij snel uit, maar nu blijven we maar twijfelen. Geen van de favorieten op onze shortlist springt er echt uit. De ene voelt te truttig, de andere te kort, de derde is te populair, de vierde alleen leuk als ze kind is, de vijfde lijkt te veel op Lola ... Misschien moeten we maar gaan voor de door Lola aangedragen suggestie voor de naam van haar zusje: ‘Broccoli’. Is er in ieder geval eentje waarop geen van onze vijf bezwaren van toepassing is.

• ISSN: 2589-0964

• Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Druk- en zetfouten voorbehouden.

Cadeaupakket WIJ

WIJ verschijnt 4x per jaar via controlled circulation aan zwangere vrouwen en moeders met een kind tot één jaar. Als je je hebt aangemeld voor de blije doos ontvang je tijdens je zwangerschap en totdat je kind één jaar oud is 4x per jaar het magazine WIJ. Heb je vragen? Stuur dan een e-mail naar consumentenservice@wij.nl. Wijzigingen in je woon- of gezinssituatie kun je in je profiel op wij.nl doorgeven.

Redactie

WIJ Special Media bv Postbus 2584 1620 EN Hoorn

Graag ontvangen wij reacties op redactionele artikelen: redactie@wij.nl.

Het magazine WIJ is een uitgave van WIJ Special Media bv. Wij leggen persoonsgegevens vast voor de toezending van het magazine WIJ.

Je kunt je uitschrijven voor toezending van het magazine door dit aan te geven in je profiel op WIJ.nl. Zie verder ook het privacystatement op WIJ.nl.

Hoofdredactie Mariska van der Kogel Art direction & vormgeving Gabriëlle de Vries Directeur/uitgever Marcel Bakker

Aan dit nummer werkten mee Hanke Arkenbout | Femke Beemer Jannelies Blommaert | Karin Broeren Irene van Engen | Ester Gebuis Denise Hilhorst | Franke van Hoeven Anouk De Kleermaecker | Marlies Koers Selien Koster | Marja van de Nes Wilma Scholte | Roxanne Vis

Senefelder Misset Doetinchem B.V.

Laura Beemsterboer en Nouchka Jonker contact@wij.nl

OP DE COVER Sophie Fotografie Anouk De Kleermaeker

MIJN BEVALLING Oekraïense Anastasia

Begeleiding na een miskraam

VERWACHTINGEN MANAGEN DRAAGMOEDER SHARON ‘ b y ndewens derslo ertinmijnbuik’

Roxanne Vis is journalist en eindredacteur. Ze heeft samen met haar vriend Arne een dochter, Lola (2), en is nu zwanger van een tweede meisje.

LITTLE GOOSE COLLECTIE

verkrijgbaar bij