WIJ 1 2023

LOUISA IS ZWANGER MET LEUKEMIE

3x vroeg bevallen

ACTRICE MARIJTJE RUTGERS

‘Laat je niet verrassen door zwangerschapsdiscriminatie’

SAMENGESTELD GEZIN

1 + 1 = VEEL!

Wist je dat jouw liefdevolle aandacht direct effect heeft op het brein van je kind?

Als ouder wil je het beste voor je kind. Als je veel stress hebt, kan dat een negatieve invloed hebben op de ontwikkeling van het brein van je kind. In de video ‘de breinbijsluiter’ zie je hoe je jezelf en je kind(eren) kunt helpen aan een veerkrachtig en gezond brein.’

Ga naar www.breinbijsluiter.nl

BEKIJK HIER DE VIDEO

Spijkerbroeken voor baby’s, wie hee dat bedacht?!

Denise

Het is nu 11.45 uur, mag ik al aan de alcohol?

Ik kreeg de dag voordat mijn bevalling werd ingeleid uiensoep en bruine bonen.

Dat hebben ze geweten ... Elisjawa

Vrouwen zijn tegenwoordig te weinig moeder en te veel vrouw

lucie

Een tuigje?

Ja, liever een kind aan de leiband dan onder de wielen van een auto

Agnes

Ik zou liever nog een keer mijn bevalling overdoen dan mijn zwangerschap

Kelly

IN DIT NUMMER

5 Pasgeboren

Soms hilarisch, vaak ontroerend en vooral herkenbaar. De reacties van fans op facebook.com/wij en instragram.com/wij.insta over hun (aanstaande) moederschap.

Jouw kind een speen?

Een

Eveline

Aan alle moeders, of jullie nu wel of geen borstvoeding geven: jullie zijn allemaal bikkels

Amber

NEGEER NÓÓIT JE MOEDERGEVOEL, DAT KLOPT ALTIJD!

Ooit op een geboortekaartje: Simon Theodoor Anton Nico. Die baby hee e Stan en vader had het even gespeld voor de drukker

Simone

6 Zwanger! Influencer Leonie over #projectbaby

9 Actrice en docent Marijtje Rutgers over zwangerschapsdiscriminatie

12 Mode: zwangerschap

14 Onder ons: Anouk over de scheuren in haar relatie met Pelle

16 De effecten van mobieltjes op ouderschap

19 Spoton

21 Samengesteld gezin: 1 + 1 = veel!

26 Column verloskundige Marlies

28 Mode: newborn

30 Hoe het moederschap je verandert

32 Merlin, Bibi en Rosa bevielen te vroeg

36 Drie generaties: oud Olympisch kampioen Ada Kok

41 Dilemma: hoe wordt hij een betrokken vader?

42 Mijn verhaal: Louisa is zwanger met leukemie

44 Mijn bevalling: Willemijn over de geboorte van Mia

48 Mode: boys & girls

50 Column Roxanne

Jannie

dame wilde ongegeneerd haar vingers in de mond van mijn baby stoppen!

Maaike

Over die donkere w ken mag praat w den. Ook a r die w ken s ijnt de zon

Laat je het WIJ weten? Is jouw baby geboren? Laat het ons binnen 6 weken na de geboorte weten op wij.nl/gratismutsje. Je krijgt dan totdat je kind één jaar is het magazine WIJ thuis gestuurd én een gratis mutsje van simply colors met de naam van je kind. Doen!

Avelyn de Vries 16-01-2023

Joshua van Apeldoorn 23-01-2023

Olivia Sophie Timmers 06-12-2022

Jari Schregardus 21-02-2023

Lexi Roor 08-02-2023

Samuel Kant 17-01-2023

Mees Jan van den Elzen 06-02-2023

Joshua Maxwell 18-12-2022

Jordy & Melvin 09-01-2023

Leonie ter Veld (32), eigenaar van het platform Gewoon wat een studentje ’s avonds eet, en haar partner Jan Schulte (36) verwachten in mei eindelijk hun eerste baby. Eindelijk, want #projectbaby, zoals ze dit zelf noemden op social media, had nogal wat voeten in de aarde. “We hadden nooit gedacht dat wij, zondagskinderen die we zijn, in een fertiliteitstraject terecht zouden komen.”

“In 2019 besloten we voor een baby te gaan. Al snel kwamen we erachter dat mijn menstruatie onregelmatig was. Door de Nuvaring heb ik daar nooit iets van gemerkt. Ik ging naar de huisarts en acht maanden later hoorden we dat ik PCOS heb. Ik zou wel zwanger kunnen worden, maar niet zonder een beetje hulp. In de week van de uitslag, moest Jan voor de zekerheid zijn zaad laten testen. Een week later hoorden we dat er geen zaadcellen in zijn sperma zitten. Dat was bizar; ik ging naar de huisarts om iets uit te laten sluiten, toen bleek ik PCOS te hebben, hij ging naar de dokter om iets uit te laten sluiten, toen bleek hij geen zaadcellen te hebben. Na verder onderzoek kwam eruit dat Jan geen zaadleiders heeft. Ergens is het gek dat je 34 bent als je daarachter komt, maar het is ook niet dat je met vrienden bespreekt hoeveel sperma eruit komt.”

2-0 achter

“Daarmee stonden we 2-0 achter. Maar dat betekende wél dat we in een fertiliteitstraject kwamen met veel mogelijkheden. Een paar maanden later werd Jan geopereerd en werd er tóch bruikbaar zaad gevonden. Dat werd ingevroren en daarmee was zijn traject afgerond en begon het mijne. Omdat ik door de PCOS maandelijks te veel eicellen aanmaak, moest ik hormonen spuiten voor een succesvolle eicelpunctie. Tijdens die punctie werden er gelukkig veel geschikte eitjes uitgehaald. Die zijn samen met het zaad vermengd en daar zijn acht embryo’s uitgekomen – zo bijzonder dat dit kan. De kans dat een terugplaatsing blijft zitten is maar één op vijf, dus toen we in juni 2021 onze eerste terugplaatsing hadden, waren we niet verbaasd dat-ie niet bleef zitten.

Als geluk bij een ongeluk kochten we toen ons huis – een ware bouwval – en besloten we om project baby op een lager pitje te zetten. In augustus 2022 was de

tweede terugplaatsing en daar ben ik nu zwanger van. 1 op de 6 mensen krijgt hiermee te maken, dus moet er meer over gesproken worden. Daarom heb ik mijn grote online bereik gebruikt om alles rondom ons traject te delen. Er is een ding dat we niet hebben gedeeld: de tweede terugplaatsing. Het moment dat we iedereen ermee konden verrassen, was zó bijzonder.”

Bloedverlies tijdens zwangerschap

“Die terugplaatsing hadden we op een zondag, tien dagen later mochten we een zwangerschapstest doen. Maar donderdag werd ik al ongesteld - precies volgens mijn cyclus. Helaas, niet gelukt, dachten we. Toch deed ik voor de zekerheid een test op de dag dat het mocht. Positief! We belden met het ziekenhuis en zij snapten het ook niet. Ik moest zaterdag nog eens testen en jawel: positief. Maandags gingen we op vakantie en het ziekenhuis adviseerde om dagelijks te testen. Ik verloor nog steeds bloed; tijdens die drie weken vakantie, droeg ik iedere dag menstruatieondergoed. Na de vakantie hadden we een echo: alles was goed. Blijkbaar hebben sommige vrouwen dit gewoon tijdens de zwangerschap.”

Hels eerste trimester

“Inmiddels zit ik ruim in mijn derde trimester en gaat het goed. Mijn tweede trimester was ook een feestje, maar het eerste vond ik vreselijk. Ik zat op een donkere wolk, terwijl ik normaal heel positief ben. Ik hou heel erg van lekker eten en wijntjes en vond het moeilijk dat sommige dingen even niet konden. Bovendien was ik misselijk, niet heel erg, maar niks smaakte me. Ik dacht toen wel: als dit hele zwangerschap zo is, dan vind ik dat zwanger zijn niet leuk. Maar gelukkig voel ik me sinds week 18 weer m’n vrolijke, positieve zelf.”

‘Ik heb PCOS, hij geen zaadcellen. Dankzij een fertiliteitstraject ben ik nu tóch zwanger’

Laat je niet verrassen door zwangerschapsdiscriminatie

Zwangerschapsdiscriminatie komt nog altijd schrikbarend veel voor. Slechts een fractie komt voor de rechter, maar jaarlijks heeft bijna de helft van alle zwangere vrouwen hiermee te maken. Vrouwen zoals actrice en docent Marijtje Rutgers, moeder van dochters Totte (4) en Lotti (2 maanden).

Zij besloot niet meer te zwijgen en haar recht te halen.

‘Mijn dochters zijn mijn motivatie.’

Zwangerschapsdiscriminatie is met Artikel 1 van de Wet Gelijke Behandeling allang verboden. Maar daarmee is het niet weg. Sterker nog, het probleem is behoorlijk hardnekkig. Het tre jaarlijks 43% van alle zwangere vrouwen en daar zit al jaren geen procentpunt verbetering in. Eén van de redenen is dat de doelgroep steeds weer verandert. Maak je je als benadeelde jonge moeder een tijdje boos, na het laatste kind zijn er andere zaken die dringen om voorrang. En je buurvrouw die inmiddels hetzelfde meemaakt, is opnieuw compleet verrast. Huh, waarom wordt mijn contract niet verlengd? Dat mag toch helemaal niet? We leven toch in een modern land vol werkende vrouwen? Ja, duh, je bent zwanger!

Jij doet (even) niet meer mee!

Zwangerschapsdiscriminatie is bovendien zo hardnekkig, omdat maar liefst tweederde van alle gevallen niet als zodanig wordt herkend. En gebeurt dat wel dan is het vaak lastig te bewijzen. Actrice en docent Marijtje Rutgers herkende de discriminatie wel, maar ook zij erkent dat het krijgen van je recht veel moed

vergt. Als zzp’er ervaart zij sinds haar eerste zwangerschap de ene na de andere tegenslag. Marijtje: “Dat gaat van afwijzingen voor rollen, want het uiterlijk van een zwangere vrouw past niet in het script, tot het verlengen van mijn functie als gastdocent bij een onderwijsinstelling.” Terwijl ze de lessen ‘ondernemen is een KUNST’ zelf ontwikkelde. “Natuurlijk ben ik door castings gewend aan afwijzingen. Dat is onderdeel van mijn werk dus daar kan ik prima mee dealen. Maar de subtiele en soms keiharde verwijzingen naar mijn zwangerschap of het feit dat ik borstvoeding geef en dat ‘t ‘lastig’ is, maken het persoonlijk en dat voelt onrechtvaardig. Alsof ze zeggen: jij doet even niet meer mee! En je mag pas weer wel meedoen als alles weer ‘normaal’ is.”

Blind voor de schending van rechten

Dat het probleem niet alleen zzp’ers treft maar ook vrouwen in loondienst of met een tijdelijk contract is meermalen onderzocht door het College van de Rechten van de Mens. Het gaat bijvoorbeeld om afwijzingen bij sollicitaties, niet verlengen of aanpassen van contracten en het mislopen van promotie. Uit dit vierjaarlijkse onderzoek komt nog een derde reden naar voren waarom dit euvel maar blijft bestaan: vrouwen zijn te emphatisch, oftewel te aardig. Precies dat wat ons goede moeders maakt, snappen wat de ander nodig heeft, maakt ons blind voor de schending van onze rechten als werknemer of zzp’er. Met name bij discriminatie na terugkeer van verlof blijken veel moeders alle begrip te hebben voor de deuk in hun carrière. Hoewel ze eigenlijk woedend zouden moeten zijn om deze zogenaamde mom-penalty, staan velen begripvol toe te kijken hoe extra uren, interessante klussen en promoties aan hen voorbijgaan.

Wel je recht halen

Marijtje vertelt hoe pijnlijk discriminatie in de praktijk is. De onderwijsinstelling waar ze sinds 2019 als zzp’er werkte, ontving natuurlijk een geboortekaartje van haar tweede. Wat volgde was doodse stilte. Geen reactie, geen felicitatie. Niets. Tot ze zelf per mail om een reactie vroeg en vernam dat ze vanwege de continuïteit geen gebruik meer wensten te maken van haar diensten. Ze nam direct contact op en vroeg om uitleg.

Na een vaag excuus van haar contactpersoon heeft ze haar verhaal bij het College van Bestuur van de betreffende onderwijsinstelling onder de aandacht gebracht. Marijtje: “Ik sluit niet uit verdere juridische stappen te ondernemen.

Natuurlijk heb ik daar eigenlijk helemaal geen zin in. Ik wil gewoon genieten van mijn dochtertje en jonge gezin. Maar het voelt alsof ik geen keuze heb. Financieel heeft deze onverwachte afwijzing behoorlijke impact en ik wil mijn recht halen en duidelijk maken: zo gaan we niet met elkaar om. Ik voel heel erg dat er juist ruimte zou moeten zijn voor vrouwen die een nieuw leven op de wereld zetten. Dat we gezien mogen worden en dat onze zwangerschap en verlof er mogen zijn. In plaats van dat het je moeilijk wordt gemaakt.’

Geen ruimte voor moederschap Marijtje raakt een snaar. Zwangerschapsdiscriminatie gaat niet alleen over verloren inkomsten en gefnuikte carrières. Het gaat ook over de waardering voor én de ervaring van het moederschap. Marijtje: “Ik zie bij mezelf en bij veel andere vrouwen hoeveel stress de combinatie van werk en zorg met zich meebrengt. Terwijl het dus juist zou moeten gaan om onze gezondheid en die van de toekomstige generatie, lopen we op onze tenen door de constante druk van ons werk waar geen ruimte lijkt te zijn voor moederschap. Als actrice moet ik het vooral hebben van de periode tot mijn veertigste. Van alle rollen internationaal gaat slechts 30% naar vrouwen en daarvan is 70% jonger dan 40 jaar. Dat is op zich al een bizar feit, maar het geeft extra stress nu blijkt dat ik ook als zwangere en zogende vrouw letterlijk uit beeld moet verdwijnen.” Waarom moet een zwangere altijd een functie hebben in een serie of film? De rechercheur, arts of vrachtwagenchauffeur kan toch OOK gewoon zwanger zijn, vraagt Marijtje zich terecht af. Kinderen krijgen is tenslotte de basis van leven en zwangere werknemers onderdeel van de moderne tijd.

Hoe nu verder?

Hoe krijgen we een trendbreuk in de aantallen ongelijke behandeling?

Hoe krijgen we meer vrouwen zover dat ze vanaf hun roze wolk alsnog haren op hun tanden creëren en hun werkgevers of opdrachtgevers net als Marijtje langs de lat van een rechtvaardige behandeling leggen?

Zaadjes planten

De vraag dringt zich op of we niet veel bozer zouden moeten zijn. Bijvoorbeeld over het feit dat er nauwelijks verbetering zit in de manier waarop werkend Nederland met zwangerschappen omgaat, terwijl de zwangerschap an sich werkgevers en opdrachtgevers niets kost. Want dat je vrouwen, bij wet, niet

‘Precies dat wat ons goede moeders maakt, maakt ons blind voor de schending van onze rechten’

mag benadelen vanwege een zwangerschap weten werkgevers heus wel. En daarnaast over het feit dat het nog steeds een mannenwereld is waarin zij de spelregels bepalen en vrouwen slechts een bijrol spelen.

Marijtje: “Ik heb echt wel het idee dat er dingen veranderen. In mijn branche zie je gelukkig steeds meer vrouwen op voormalig ‘mannenposities’, bijvoorbeeld als regisseur of producent. Dat biedt hoop voor de toekomst. In die zin weet ik niet of boosheid gaat helpen. Bovendien zie ik mezelf niet als een verontwaardigde activiste. Ik ben meer van de open communicatie om op die manier zaadjes te planten. Toen ik onlangs een rol niet kreeg vanwege het feit dat ik borstvoeding geef en dat ‘lastig’ is, heb ik de vrouwelijke contactpersoon gebeld en gezegd: ‘Is dit echt wat we willen?’ Zwangere en zogende vrouwen horen toch gedragen te worden? Mijn activisme uit zich in het blijven benoemen. Ik zal niet zwijgen.”

Boos!

Marijtje komt uiteindelijk toch nog terug op het woord boos. “Misschien is het zo. Misschien moeten we wel bozer worden. Maar mogen wij vrouwen wel boos worden? Wij worden toch geacht lief te zijn en voor iedereen te zorgen? Als ik denk aan mijn dochters, word ik wel boos van de gedachte dat als er niets verandert zij hier later nog steeds mee te maken zullen krijgen. Dat is misschien wel de belangrijkste reden waarom ik mogelijk juridische stappen zal ondernemen tegen mijn voormalig opdrachtgever. Dit gaat ook over mijn meiden en hoe ik hen als moeder voorga. Als ik nu mijn mond houd, welk voorbeeld geef ik dan? Mijn dochters zijn in die zin absoluut mijn motivatie.”

Hoe voorkom je zwangerschapsdiscriminatie?

• Ken je rechten (kijk bijvoorbeeld op rijksoverheid.nl).

• Zwijg als er bijvoorbeeld tijdens een sollicitatie rechtstreeks naar gevraagd wordt, of lieg (in dit geval mag dat juridisch).

• Vraag schriftelijke bewijzen van positieve functioneringsgesprekken voor je weet maar nooit (al bij een vermoeden van zwangerschapsdiscriminatie draait de bewijslast om en moet je werkgever aantonen dat hij niet gediscrimineerd heeft).

• Zet zwaarder geschut in en neem functioneringsgesprekken (stiekem) op.

• Neem iemand mee naar een functioneringsgesprek als je aanvoelt dat het mis gaat.

• Meld zwangerschapsdiscriminatie. Bijvoorbeeld bij het College van de Rechten van de Mens. Ook als je twijfelt.

‘Zwangere en zogende vrouwen horen toch gedragen te worden?’

Met de nieuwste positiemode van Prénatal ben je klaar voor het nieuwe seizoen. De verschillende prints zijn mooi te combineren met de rood/roze en bruine tinten, waardoor je een opvallende look creëert. Stel zelf een combinatie samen en maak jouw eigen nieuwe outfit.

KLEUR RIJK

Op

Anouk (28) en Pelle (31) hebben altijd al regelmatig woorden gehad tijdens hun relatie, maar sinds de geboorte van hun zoontje Pim (1,5) lijken de ruzies regelmatiger en heftiger te worden. Ze worden minder snel uitgesproken en de scheuren in hun relatie lijken steeds moeilijker te lijmen.

Anouk: “Ik denk dat we onze eerste echte ruzie al na een paar weken hadden. Volgens mij ging het over het feit dat hij nooit eens op tijd kon komen. De ruzie ontaardde al snel in geschreeuw. Maar zo snel als de ruzie opvlamde, zo snel maakten we het ook weer goed. De ruzies zijn altijd een terugkerend element in onze relatie geweest. Op de meest onhandige momenten en om de raarste dingen kan Pelle geïrriteerd of boos raken. Dat heeft voor veel verpeste avonden gezorgd. Tijdens een etentje, op een feestje of op een lekkere luie zondag thuis. Het is iets waar ik heel verdrietig van kan worden, maar waar ik ook mee heb leren leven. Bovendien vonden we elkaar altijd wel weer. Maar sinds de geboorte van onze zoon Pim lijkt dat steeds moeilijker te gaan.

Toen ik tweeënhalf jaar geleden zwanger raakte na slechts een paar maanden proberen, waren we uitzinnig van geluk. Ik ging - in tegenstelling tot wat je vaak hoort - erg goed op de zwangerschapshormonen. Ik was een blije, stralende zwangere en vond het heerlijk om in mijn zwangerschapsbubbel te kruipen. Ik las alles wat los en vast zat over de zwangerschap en het ouderschap. En ik was druk met het inrichten van de babykamer en alle andere voorbereidingen. Onze relatie ging fantastisch. Pelle genoot ook overduidelijk van mijn groeiende buik en het aanstaande vaderschap. Hij vond het leuk om een soort gezamenlijk doel te hebben. We hadden veel lol in die tijd en lachten veel met elkaar. Het vertrouwen in onze relatie en het aanstaande ouderschap groeide.

Wij gingen dit varkentje wel even wassen samen. Ook de bevalling in het ziekenhuis liep gesmeerd. Pelle ondersteunde mij heel goed en was er echt voor mij. Hij pufte mee, vroeg regelmatig of ik iets nodig had en vertelde me dat ik het fantastisch deed. Na een goede bevalling waren we dolgelukkig toen Pim in onze armen lag.

Eenmaal thuis zweefden we de eerste dagen op een roze wolk. We waren zo verliefd op ons jongetje! Helaas sliep ik alleen weinig door alle indrukken, emoties, pijntjes en onzekerheden. De eerste dagen hield ik het vol op adrenaline, maar na een aantal dagen kwamen de kraamtranen en die leken maar niet te stoppen. Met de borstvoeding ging het niet goed. Pim kwam niet genoeg aan. Er ging blijkbaar iets mis met aanleggen, want ik produceerde genoeg en de gekolfde melk uit een flesje ging er ook prima in. We gingen daarom over op plan B: kolven. Maar doordat je dan én bezig bent met kolven én een flesje moet geven, waren we beiden ’s nachts en overdag druk in de weer en liep het slaaptekort alleen maar op. Ik trok die hele achtbaan niet meer en wilde daarom stoppen met de borstvoeding, zodat ik meer rust kreeg. Ik wist echter dat Pelle het belangrijk vond dat zijn kind borstvoeding kreeg. Daarom vond ik het heel moeilijk om dit tegen ‘m te zeggen. Ik wist zelf dat dit uiteindelijk het beste voor iedereen zou zijn, maar ja, of hij dat ook zo zou zien?

Onzeker en enigszins op mijn hoede voor zijn reactie vertelde ik ‘m dat ik wilde stoppen met de borstvoeding. Hij reageerde

het moment dat jullie samen een kind krijgen, schuif je ineens een hokje op. Van een leuk stel worden jullie een gezin. Wat betekent dat voor jullie relatie? Een lezeres vertelt.

‘De kraamtranen leken maar niet te stoppen’

niet begripvol. Hij zei vrij weinig, maar de teleurstelling droop van z’n gezicht. Geen ‘ik begrijp het, je moet er niet aan onderdoor gaan’ of ‘je hebt je best gedaan’. Door zijn reactie - en natuurlijk door de enorme vermoeidheid en de hormonen die door mijn lichaam gierden - werd ik volledig uit het veld geslagen. Ik voelde me een faalmoeder. Ik had er op dat moment geen woorden aan vuil gemaakt, want ik had de kracht niet voor een ruzie. Maar het feit dat hij er niet voor mij was terwijl ik zo diep zat, en duidelijk liet merken dat hij mij niet steunde in deze beslissing, was iets wat bij mij een grote scheur in de relatie bracht. We hebben er in de maanden die volgden nog vaak ruzie over gehad. Ik voel nog steeds woede en verdriet als ik eraan terugdenk; ik voelde me zó eenzaam op dat moment.

In de weken erna leken we steeds verder uit elkaar te drijven met Pim die veel huilde, de korte nachten en amper tijd voor elkaar. Pelle was bovendien na twee weken weer aan het werk. Hij maakte lange dagen en ik zat de hele dag thuis met Pim. Ik was iedere dag doodop omdat we hadden afgesproken dat ik de nachten zou doen. We kregen steeds vaker ruzie. Over het feit dat ik met mijn negatieve gedrag de kraamtijd had ‘verpest’. Over wie er meer deed in huis. Over dat hij zich niet goed kon inleven in mij en geen idee had hoe kwetsbaar ik was in mijn kraamperiode. Over hoe zwaar het wel of niet is om fulltime thuis te zijn met een baby. Maar ook over opvoedzaken. Hij is heel beschermend over Pim en vindt vaak dat ik te laks ben met bepaalde zaken

als voeding, schermtijd en je kind vrij laten. Ik denk alleen maar: relax, het hoeft niet perfect.

Op een gegeven moment had hij blijkbaar zoveel teleurstelling of woede in zich, dat hij een keer ’s nachts woedend tegen me stond te schreeuwen terwijl ik Pim in mijn armen had die aan het huilen was. Ik vroeg of hij me ergens mee kon helpen en blijkbaar triggerde dat iets bij hem. Hij schreeuwde dat ik een luie moeder was en weet ik wat allemaal wat nog meer. Dat moment vergeet ik nooit meer. Totaal machteloos voelde ik me. Het liefst was ik samen met Pim ’s nachts het huis uit gerend en naar mijn ouders gegaan. Maar ik wil niet dat mijn ouders zich zorgen maken om mij en om hun kleinkind, dus die hebben geen idee wat er allemaal speelt. Pelle heeft hier de volgende ochtend uitgebreid zijn excuses voor aangeboden. Maar het feit dat hij zó woedend was en zich zo liet gaan waar Pim bij was, vond ik bizar. Ik merkte dat er weer een stukje vertrouwen geschaad was.

Ik weet niet hoe lang ik het nog volhoud met Pelle. De ruzies zijn te veel en te heftig geworden en dat is voor niemand goed. Het lijkt alsof het steeds lastiger wordt om een team te vormen en we steeds verder uit elkaar groeien. Vaak heb ik niet eens meer zin om ruzies uit te praten. Tegelijkertijd wil ik niet zomaar opgeven en merk ik ook dat de moeilijkste fase voorbij is. De rust komt beetje bij beetje weer terug nu Pim wat ouder is. Maar misschien is er al te veel gebeurd …”

‘Hij stond woedend tegen me te schreeuwen’

MAMA, BEN JE DAAR NOG?’

Zaten vaders vroeger verscholen achter de krant en moeders verdiept in de Libelle of de Opzij, tegenwoordig zitten steeds meer ouders vastgelijmd aan hun scherm. Hoe begrijpelijk die online momentjes voor jezelf ook zijn, welke impact heeft het eigenlijk op kinderen?

WIJ onderzoekt de effecten van mobieltjes op ouderschap

Wie buiten een beetje om zich heen kijkt, ziet het fenomeen overal. Ouders in de speeltuin of wandelend achter de kinderwagen loerend op dat magische scherm dat onze wereld met één druk op de knop groter maakt. Een wereld die, eerlijk is eerlijk, gevoelsmatig best wat kleiner wordt na de komst van een baby. Maar weten we wel voldoende wat het effect van al die sneak peeks is op onze kinderen?

Meer bereikbaar, minder alert

Ook al zijn onderzoeken naar de impact van het gebruik van mobieltjes door ouders op kinderen relatief schaars, ze wijzen wel allemaal in dezelfde richting: social media, werkmail en een snelle online boodschap trekken met gemak de aandacht weg bij de baby. Dit zogenaamde phubbing - een combinatie tussen phone en snubbing, oftewel afpoeieren - heeft bovendien een negatief effect op de interactie tussen ouders en kinderen. Het blijkt dat door het gebruik van mobiele telefoons de zogenaamde ‘responsiviteit’ van ouders duidelijk vermindert. Dat kan zijn: snel reageren op een signaal dat je kind je nodig heeft, je kind troosten als hij overstuur is, beschikbaar zijn voor interactie zoals een lach en je kind begeleiden in acties die de ontwikkeling stimuleren. Mmm, dat zijn best belangrijke ouderschapstaken. Kortom: maken onze geliefde mobieltjes ouders voor de buitenwereld juist beter bereikbaar, de alertheid richting kinderen wordt een stuk minder.

Even op een andere planeet

Yara, moeder van Mick (9 maanden) en freelance filmmaker, is niet blij met deze boodschap, maar herkent het wel. Yara: “Telefoons zijn gewoon een soort drugs. Soms vraagt Mick duidelijk om aandacht en ik merk dat ik van heel ver moet komen. Alsof ik even op een andere planeet zat. Op dat soort momenten schrik ik eerst omdat ik bang ben dat er iets naars is gebeurd. Daarna voel ik me vooral schuldig en krijgt ‘ie mijn volle aandacht.”

Linda, moeder van Olivia (2) en jeugdwerker bij MEE, herkent dat schuldgevoel ook. “Soms pak ik op mijn dag thuis even een momentje voor mezelf. Dan scroll ik wat door social media en voordat ik het weet, zijn er 10-15 minuten voorbij.

Op zich is even je zinnen verzetten prima, maar in de meeste gevallen check ik dan ook nog even snel mijn werkmail. (lachend) En als ik daar eenmaal aan begin ...”

Marloes, moeder van Alyssa (5) en werkzaam als vrijwilliger, is in die zin wat

strenger in de leer. Marloes: “Als ik met mijn dochter ben, zit ik eigenlijk nauwelijks op mijn telefoon en dat is een heel bewuste keuze. Wat helpt is dat ik sowieso niet heel verslaafd ben aan mijn mobiel. Als ik ‘m vergeet, boeit dat me totaal niet. Maar ik vind ook echt: je kind verdient jouw onverdeelde aandacht. De tijd gaat al snel genoeg.”

Alleen fysieke aanwezigheid is niet genoeg

Uit onderzoek blijkt ook: je aandacht evenwichtig verdelen tussen je mobiel en je kind is echt onmogelijk. En ouders weten dat uit ervaring maar al te goed. Kan je best de was opvouwen en tegelijk verliefde blikken uitwisselen met je kind, als je scrollt door werkmail of je insta-feed lijkt je brein volledig overgenomen. Een bekend onderzoek onder opvoedkundigen - het zogenaamde ‘still face experiment’ - is recent herhaald met gebruik van de mobiele telefoon. Er werd gekeken naar de reacties van heel jonge kinderen bij moeders die een tijdje onbewogen en met een uitdrukkingsloos gezicht bij hun kind zitten. Al snel begint het kind aandacht te vragen door drukker te bewegen, vervolgens geluiden te produceren en uiteindelijk hard te huilen. Hetzelfde gebeurde tijdens het herhaalde experiment bij kinderen van wie de moeder een tijdje op haar mobiele telefoon zat. Conclusie: alleen je fysieke aanwezigheid is niet genoeg om je kind een gevoel van vertrouwen en veiligheid te geven.

Altijd bereikbaar moeten zijn

Linda heeft door haar werk veel pedagogische kennis en weet precies wat je als ouder wel of niet moet doen. Toch herkent ze de beschreven reactie

van haar eigen dochter. “Als ik te lang op mijn mobiel zit, komt mijn dochter naar me toe en gaat ze op het scherm rammen. Oh ja, wegleggen dat ding, denk ik dan. Op zo’n moment lijkt het best grappig, maar eigenlijk is het erg dat zij zo jong al doorheeft dat ik er dan niet meer helemaal bij ben.” Ook Yara geeft aan dat het verslavende karakter van social media en de druk om altijd bereikbaar te zijn het extra lastig maakt om die mobiel te negeren. “Als moeder kies ik er echt niet voor om me te laten afleiden. Maar ik gebruik dat ding al jaren intensief, ook voor mijn werk. Het is best lastig om die gewoonte af te leren.” Marloes vindt dat werkende ouders simpelweg wat strenger voor zichzelf moeten zijn. “Mijn tip is: denk aan de toekomst en aan hoe jouw kind je zal zien. Zelf herinner ik me mijn vader vooral als die man die altijd achter zijn computer zat. Dat is echt niet wat ik zelf wil en dat maakt ook dat ik me er zo bewust van ben. Het is belangrijk voor je kind dat je de eerste jaren onverdeelde aandacht hebt en een band kunt opbouwen. Die mail aan je baas kan ook nog wel als je kind slaapt.”

Een baby is soms best saai

Naast het verslavende karakter is er nog een reden waarom we onze mobiel steeds weer oppakken: verveling. Een pijnlijke constatering maar wel eentje die veel ouders herkennen. Het is simpelweg niet altijd even vervullend of spannend om voor een baby te zorgen. Yara: “Als ik heel eerlijk ben, vind ik de dagen met Mick soms best saai. Bijvoorbeeld als hij lekker zelf aan het spelen is en ik voel dat hij die ruimte ook nodig heeft. Ik merk dat ik als opvulling steeds vaker taarten ga bakken, want ja wat moet je anders? (lachend)

Maar meestal zijn die ook zo klaar. Dan bedenk ik dat ik een fotoalbum zou kunnen maken. Helaas is er altijd dat stemmetje in mijn achterhoofd dat zegt: het moet wel nuttig zijn wat je met je tijd doet.” Linda geeft zichzelf meer ruimte in mobiel gebruik, ook als ze met haar dochter is. “Het hoort bij deze tijd, dus accepteer dat gewoon. Het is toch ook fijn dat je als volwassene met alleen een kind om je heen af en toe kan intunen in de buitenwereld. Ik zie dat echt als een voordeel voor ouders van nu. Het voorkomt eenzaamheid.”

De eerste duizend dagen

Misschien wel de belangrijkste reden om toch te proberen je schermtijd te verminderen, is de positieve impact van interactie met je kind op zijn

ontwikkeling. De eerste duizend dagen (inclusief zwangerschap) zijn belangrijk voor de hechting maar ook voor de ontwikkeling van het brein. In die periode eindeloos praten, boekjes lezen, liedjes zingen, in verbinding zijn, is super vormend en pakt later positief uit voor je kind. Natuurlijk moet je dat ‘eindeloos’ niet te letterlijk nemen, ook jezelf een beetje leren vermaken is een belangrijke vaardigheid voor kinderen. En ouders moeten ook werken, dat spreekt voor zich. Toch kan de positieve invloed van samen dingen doen nauwelijks worden overschat.

Lief zijn voor jezelf

Marloes is het daar helemaal mee eens. “Je kunt die band maar één keer opbouwen. Net als ik gaan veel ouders scheiden. Nog een reden om zeker in het begin zo veel mogelijk tijd aan je kind te geven. Voor je kind is dat van levensbelang en voor jou is het maar tijdelijk, dus grijp die kans.” Yara denkt ook aan de toekomst bij het verminderen van haar verslavingsgevoeligheid. “Kinderen kijken naar wat je doet en niet zozeer naar wat je zegt. Dus het goede voorbeeld geven is belangrijk voor Micks schermgebruik later. Mijn vriend doet het wat dat betreft beter dan ik. Hij negeert zijn telefoon en pakt ‘m pas als Mick naar bed is. Online tijd leren bundelen is voor mij absoluut een topprioriteit.”

Linda geeft nog wel een relativerende winstwaarschuwing. “Natuurlijk speel je een belangrijke rol in de ontwikkeling van je kind. Maar je moet ook lief zijn voor jezelf. Anders kan de teleurstelling alleen maar heel groot worden als ook jouw kind niet perfect blijkt te zijn. En als dat betekent dat je af en toe even ontspant met je mobiel, overleeft je kind dat echt wel.”

‘Alleen je fysieke aanwezigheid is niet genoeg om je kind een gevoel van veiligheid te geven’

Ontdekken maar!

Hoe langer je kijkt naar de lenteboom, hoe meer je ziet! Ontdek je de lezende muis? Een echte sfeermaker op de kinderkamer, zo’n behangcirkel. hartendief.com in verschillende maten

vanaf € 59,95

De Birth Bear heeft precies de lengte en het gewicht van je baby bij de geboorte. Naam en geboortedatum worden in het atelier in Bilthoven op een poot geborduurd in een gekozen kleur. Je beer wordt compleet met geboortecertificaat en strik naar keuze thuisbezorgd. birthbear.com

€ 134,95

SPOT ON

Voor álle gezinnen

Babyboek ‘Welkom klein wonder’ is geschreven voor LHBTIQ+ gezinnen

én voor ouders die hun kind genderneutraal willen opvoeden. Of je kind er nu dankzij een donor, draagmoeder, pleegzorg of adoptie is gekomen, of het een jongen, meisje of nonbinair is, de teksten passen bij jullie. pinkparentshop.nl

vanaf 30 april

verkrijgbaar € 27,95

MAATWERK

Kiekjes printen

Met de Canon SELPHY CP1500 print je je foto’s rechtstreeks vanaf je telefoon op fotopapier. In de bijbehorende app kies je voor mat of glanzend en kun je eventueel filters of frames toevoegen. Leuk om de foto’s vervolgens in een plak- of invulboek van Studio Ins & Outs te plakken! studioinsenouts.nl € 149,95

De babybel met zacht tinkelend geluid, dat je baby in je buik al leert herkennen, is er ook aan een armband!

Na de geboorte kan het geluid je baby troosten. proudmama.nl € 14,95

1 + 1 = VEEL! 1 + 1 = VEEL!

Hij heeft al kinderen, jij ook, en samen krijgen jullie nog een baby. Een samengesteld gezin is een uitdaging, en het gaat helaas lang niet altijd goed. Maar met voorzichtigheid, goede communicatie en veel liefde kom je een heel eind, zo weten Nicole en Veerle.

Als je een relatie aangaat met iemand die kinderen meeneemt uit een vorige relatie, dan heb je een samengesteld gezin. Een half miljoen kinderen leeft in een samengesteld gezin. Volgens het Nederlands Jeugdinstituut duurt het doorgaans twee jaar voordat zo’n gezin een zekere stabiliteit heeft gevonden. Dat lukt lang niet altijd; twee van de drie samengestelde gezinnen gaan binnen vijf jaar uit elkaar. De slagingskans hangt vooral af van hoe ver weg de ex woont en of er goede afspraken zijn gemaakt over zorgtaken en financiën, blijkt uit onderzoek van de vereniging Familie- en erfrechtadvocaten en Scheidingsmediators. Ook goede communicatie met een ex (op afstand), of juist met de nieuwe partner, is van belang.

’WE GAAN NIET ANDERS MET ELKAARS KINDEREN OM’

Nicole (31) is moeder van Milan (7) en Justin (6) en Anouk (†). Haar partner Wilco (31) heeft een zoon, Levi (7). Samen kregen zij dochter Demi (8 maanden).

“Wilco leerde ik kennen op een feest, niet lang nadat mijn ex-partner en ik uit elkaar waren. Zijn relatie was toen ook pas net voorbij. Voor ons allebei kwam een nieuwe liefde sneller dan de bedoeling was, maar we konden het niet tegenhouden. We hebben het wel bewust heel rustig aan gedaan en de kinderen er niet meteen bij betrokken.”

‘We deden alsof we vrienden waren’

“Mijn kinderen staan bij mij op de eerste plaats, zeker na het verlies van hun zusje, die is overleden toen ze 9,5 week oud was. Ik wilde ze niet in contact brengen met een nieuw persoon, die misschien ook weer weg zou gaan. Daarom wilde ik eerst heel zeker zijn van Wilco. Toen onze kinderen met onze ex-partners op zomervakantie waren, hadden wij de tijd om elkaar echt goed te leren kennen.

1 + 1 = VEEL! 1 + 1 = VEEL!

Hoe verliefd we ook waren, ik zag Wilco alleen als de jongens er alle drie niet waren. Pas aan het einde van dat jaar hebben we met de kinderen erbij in een zwembad afgesproken. We deden alsof we vrienden waren die elkaar daar toevallig tegenkwamen. Het ging heel erg vanzelf. Die jongens hadden er gewoon een vriendje bij, want ze hebben ongeveer dezelfde leeftijden. Het klikte echt heel goed.

Daarna zijn we nog een paar keer dagjes weggeweest met de kinderen erbij. We hebben ook een weekend met z’n allen bij Wilco geslapen. We hebben de jongens in die tijd nooit verteld dat we een relatie hadden. Het idee dat wij samen waren leek voor hen heel vanzelfsprekend te zijn. Wilco was al heel vaak bij ons, maar toen we wilden gaan samenwonen, heb ik aan de jongens gevraagd of ze Wilco lief vonden en of ze het leuk zouden vinden als hij bij ons zou komen wonen. Gelukkig was dat zo.”

‘Ik had mijn kinderwens losgelaten’

“Het samenwonen vond ik in het begin wel eens lastig. Wilco was niet gewend aan veel drukte en zijn huis was net een museum; er werd nauwelijks geleefd. Zijn zoon was om het weekend bij hem, terwijl mijn kinderen de hele week hier zijn. Ik probeerde het overdag zo netjes mogelijk te houden, maar dat was bijna niet te doen. Soms is dat nog wel een puntje van irritatie. Wilco had geen kinderwens meer en ik had daarom mijn eigen kinderwens losgelaten. Totdat ik ineens zwanger bleek, ondanks mijn spiraaltje. Ik was wel even goed in paniek toen ik erachter kwam. Voor hetzelfde geld zou hij bij me weggaan en ik wilde het echt niet weg laten halen, omdat ik al een kind kwijt was geraakt. Maar hij was heel positief. Nu Demi er is, is zij echt Wilco’s kleine prinses. Mijn jongens trekken veel naar haar toe, de zoon van Wilco heeft wat meer afstand. Hij ziet haar ook minder vaak natuurlijk. In het begin van de zwangerschap zei hij wel eens: ‘Het wordt niet mijn zusje’. Het moet ook gek voor hem zijn geweest. Hoe leg je aan een kind uit dat de baby wel van papa is, maar niet van mama?”

‘Ik houd van duidelijkheid en regels’

“Wilco is heel los en makkelijk, maar ik houd van duidelijkheid en regels. Als ze een grote mond hebben of tegen me schreeuwen, dan zeg ik daar iets van. Wilco laat het sneller gaan, omdat hij de lieve vrede wil bewaren. Hij heeft er geen moeite mee als ik zijn zoon corrigeer. Die wordt dan boos, of hij gaat huilen. Maar ik merk dat hij baat heeft bij die grenzen. Milan roept nog wel eens ‘Je bent mijn vader niet’ als Wilco boos op hem is. Dat vind ik lastig, want dan sta ik voor mijn gevoel tussen beide in. Vaak kijk ik Wilco dan even ‘weg’ en los ik het met Milan op.

We gaan niet anders met elkaars kinderen om, maar we kunnen wel meer hebben van ons eigen kind. Als het me even te veel wordt, laat ik Levi aan Wilco over. Af en toe stuur ik ze er samen op uit, zodat Levi ook de aandacht van zijn vader krijgt die hij verdient. Want Wilco is nu ook veel bezig met Demi in de weekenden.

Als samengesteld gezin is het een grote uitdaging om allemaal bij elkaar te zijn. Vorig jaar hebben we Sinterklaas niet met z’n allen kunnen vieren, maar met kerst waren we er wel allemaal. Die momenten koester ik dan extra, want zoiets is als samengesteld gezin allesbehalve vanzelfsprekend.”

‘Hoe leg je aan een kind uit dat de baby wel van papa is, maar niet van mama?’

‘WE LIETEN DE KINDEREN VRIJ IN HOE ZE MET ELKAAR OMGINGEN’

Veerle (30) is moeder van Dani (9) en Dex (7), haar partner Stefan (40) is vader van Nina (6) en Mick (5). Samen kregen ze Bodi (4 maanden).

“Na mijn scheiding begin 2019 wilde ik alleen blijven, ik wilde nooit meer samenwonen. Ik had nogal een heftige relatie achter de rug. Toch miste ik na een tijdje iemand. Op een datingapp leerde ik Stefan kennen. We wilden geen relatie, zeiden we, alleen gezelligheid. Maar na een dag wisten we al dat het meer ging worden dan dat. Sindsdien is het dik aan tussen ons. We hadden allebei al twee kinderen, dus ik wist: het leven gaat heel druk worden. We woonden ook nog eens bijna een uur rijden van elkaar vandaan.”

‘We vonden altijd wel een manier’

1 + 1 = VEEL! 1 + 1 = VEEL!

“Na een week heb ik zijn kinderen al even kort ontmoet. Hij stelde mij aan hen voor als een vriendin. De week erna hebben we een speeldate gepland in een ballenbak. Dat ging heel goed. Verder hebben we de kinderen er zo veel mogelijk buiten gehouden. Toch zagen we elkaar wel vier of vijf keer in de week! Als ik had gewerkt tot tien uur ’s avonds, reed ik nog naar hem toe, ook al moest ik de volgende ochtend dan weer om zes uur weg. We vonden altijd wel een manier. Dat hebben we anderhalf jaar volgehouden. Daarna hebben we steeds meer samen gedaan met de kinderen. We organiseerden speeldates, waarbij we niets forceerden, maar hen vrij lieten in hoe ze met elkaar omgingen. Daarin namen ze allemaal een andere weg. De één was heel makkelijk en vond het alleen maar gezellig, de ander nam wat meer afstand.

‘De keuze werd voor ons gemaakt’

“Ik had mijn twijfels over de toekomst, omdat ik de enige was die zou kunnen verhuizen. In het scheidingsconvenant van Stefan staat namelijk dat hij niet verder dan 30 kilometer van zijn ex mocht gaan wonen. Stefan wilde heel graag samenwonen, ik was er nog niet aan toe. De keuze werd voor ons gemaakt omdat ik – door de pil heen –zwanger raakte. In het begin dacht ik nog dat we apart konden blijven wonen, maar met een baby is dat niet te doen.

Uiteindelijk ben ik toch bij hem ingetrokken. Mijn ex en ik hadden co-ouderschap, maar die vond het prima dat ik wegging. Dex gaat nu om het weekend naar hem toe, Dani woont op het moment niet thuis vanwege ontwikkelingsproblemen. Ik heb daarom mijn huurhuis aangehouden, omdat Dani daar in de buurt woont en op school zit. De kinderen van Stefan zijn elke donderdag en vrijdag bij ons, en om het weekend. Het voordeel is: we hebben niet continu alle kinderen, dus ook nog tijd voor elkaar.”

‘De regels op elkaar afgestemd’

“De verschillende regels voor de kinderen vond ik het meest lastig toen we eenmaal samenwoonden. Ik wilde bijvoorbeeld dat we bij het avondeten bleven zi en tot iedereen klaar was, bij Stefan mocht je van tafel als je klaar was. Dat was verwarrend voor de kinderen, die wisten niet waar ze aan toe waren. Stefan en ik hebben daarom de regels op elkaar afgestemd. Tussen de kinderen onderling klikt het goed. Dex had in het begin wel weerstand tegen het idee dat Nina en Mick zijn zusje en broertje zouden zijn. Ik heb hem verteld dat hij dat ook niet zo hoe te voelen. Hij speelde wel leuk met ze, maar hij moest heel erg aan de situatie wennen. Ik heb zelf ook een band op moeten bouwen met de Nina en Mick, en Stefan met Dani en Dex.

Alle kinderen zijn dol op de baby. Als ze weer bij ons komen, vliegen ze meteen op hem af en knuff elen ze hem helemaal plat. Ik had verwacht dat ze jaloers zouden zijn dat Bodi altijd bij ons is, maar dat is gelukkig niet zo. Uiteindelijk, met heel veel plannen, schema’s, vind ik ons samengestelde gezin nog rustiger dan een gezin met twee kinderen. Maar zonder planbord kun je het schudden.”

HOE MAAK JE EEN SUCCES VAN

JE SAMENGESTELDE GEZIN?

• Geef jezelf en je kinderen de tijd om te wennen aan de situatie en houd rekening met ieders behoefte en gevoelens.

• Houd goed in de gaten hoe de kinderen zich voelen.

• Wees je ervan bewust dat kinderen zich bedreigd kunnen voelen door de komst van een nieuwe partner.

• Bespreek alle veranderingen met elkaar. De samenstelling van het gezin is veranderd en dat is van invloed op de dynamiek. Het jongste kind is misschien ineens niet meer de jongste of er moet een kamer gedeeld worden met een stiefbroertje of -zusje.

• Laat iedereen meebouwen aan het nieuwe gezin door erover te praten en na te denken over praktische zaken, zoals de kamerindeling, gezamenlijke uitjes en helpen in huis.

• Maak duidelijk dat er regels zijn die voor iedereen gelden, ongeacht de leeftijd.

Lees meer op wij.nl/samengesteldgezin

‘Zonder planbord kun je het schudden’

Verloskundige Marlies Koers (30) werkt met vier collega’s in haar eigen middelgrote stadspraktijk in Deventer. Zij woont samen met haar vriend. Marlies schreef twee boeken met eerlijke, ontwapende en inspirerende verhalen: Dagboek van een verloskundige en Sorry dat ik je wakker bel.

WEL OF NIET SCREENEN

Tijdens je zwangerschap kun je laten onderzoeken of er aanwijzingen zijn dat je ongeboren baby een chromosoomafwijking hee . Door een bloedtest te doen, wordt in het lab bekeken of er een aanwijzing is op down- edwards- of patausyndroom. Bijzonder toch dat er in het bloed van de moeder al na een paar weken DNA van de baby circuleert en dat dit onderzocht kan worden! Deze betrouwbare test heet de Niet Invasieve Prenatale Test, de NIPT, en is zonder risico’s voor jou of de baby. Ongeveer 50% van alle zwangeren in Nederland neemt deel aan de NIPT.

WIST JE AL dat er vanaf 1 april van alles verandert rond de NIPT? Voorheen was het zo dat je als zwangere alleen mee kon doen als je toestemming gee dat je meedoet aan wetenschappelijk onderzoek naar de test én je betaalde € 175. Voor de nieuwe NIPT hoe dat straks niet meer. De bloedtest wordt gratis voor alle zwangeren en je kan meedoen aan de NIPT vanaf 10 weken zwangerschap (dat was 11 weken).

OP MIJN SPREEKUUR heb ik regelmatig gesprekken met ouders over dit onderwerp. Hoeveel willen zij weten over hun kind voordat het wordt geboren? Er zijn verschillende redenen om de test wel, of juist niet te doen. Voor sommige ouders is het belangrijk om al tijdens de zwangerschap de testuitslag te kennen omdat zij al weten dat ze de zwangerschap zullen beëindigen, terwijl andere stellen het testen niet nodig vinden. Heel vaak geven ouders aan dat het een moeilijke keuze is: wel of niet screenen.

Voor meer informatie over NIPT

WE PRATEN OVER GEVOELENS en bespreken dat het heel normaal is als je hier anders over denkt dan je partner of familie en vrienden. Samen wegen we alles af. Je kan voor moeilijke keuzes komen te staan als de testuitslag aangee dat jullie kind misschien een aandoening hee . Welk gevoel kan die uitslag jou geven? En meestal is er vervolgonderzoek nodig om het zeker te weten of je kind down-,edwards-, of patau hee , wil je dat dan ook? Wist je dat er een kleine kans op een miskraam is bij dat vervolgonderzoek? Hoe kijk je aan tegen een leven met een kind met een aandoening? Zou je je zwangerschap a reken als je kind een van de drie syndromen hee ?

VERGEET NIET dat jíj bepaalt of je de screening wilt laten uitvoeren. En heb je behoe e aan ondersteuning bij je keuze? Dan kun je altijd terecht bij je verloskundige, gynaecoloog of huisarts.

UITGELICHT

DÉ IDEALE MOMBAG!

Wallabag is dé ideale tas voor elke gelegenheid, ruim genoeg voor al jouw en je kleintjes spullen. Elke Wallabag is in vele kleuren en sto en te bestellen! NIEUW in de collectie: bijpassende pouches & straps! Shop nu jouw favoriete mombag met 10% korting met de code: WALLABAGXWIJ (geldig t/m 31-07-2023) wallabag.nl

10% KORTING

ZACHTE VRIENDJES

De superzachte Terry nijntjes van Bon Ton Toys zijn nu verkrijgbaar in mooie pastelkleuren! Een prachtig (kraam)cadeau en een ideale accessoire om de kinderkamer een vrolijke lentetint te geven. dewinkelvannijntje.nl

Hygiënisch & DUURZAAM

Wasbare luiers of wegwerpluiers, met de DiaperChamp MAXI luieremmer in huis heb je een reukloze en hygiënische luieropslag. ECO bags van gerecycled plastic passen er ook in. Duurzaam dus DiaperChamp. diaperchamp.nl

BIJZONDER aandenken

Leg jouw zwangerschapsbuik voor altijd vast in een uniek en persoonlijk 3D beeldje. Een aandenken voor altijd aan deze bijzondere periode. Ook leuk als babyshowercadeau! Kom gezellig bij ons langs in omgeving Rotterdam en ontvang met code #SCAN2023WIJ een gratis digitale scan kado (geldig t/m 31-07-2023). printjewonder.nl

Speciaal voor prematuur en pasgeboren baby’s tot twee maanden heeft Difrax een Newborn fopspeen ontwikkeld. Het vlindervormig schildje is extra klein van formaat en past perfect bij het kleine gezichtje van je baby. Het neusje blijft door de iconische vorm mooi vrij zodat je kleine goed kan blijven ademen.

De Difrax fopspenen zijn beschikbaar in trendy kleuren en groeien mee met de leeftijd van je kind: van Newborn tot 20+ maanden, in Natural en Dental. Ontwikkeld met logopedisten en tandartsen.

Vanaf € 5,29. Kijk voor het complete assortiment op difrax.com.

size, € 6,99 Prénatal RIB SHIRT maat 44-62 € 9,99 Prénatal BROEK maat 44-62 € 9,99

Prénatal SHIRT WAFEL maat 44-62 € 9,99

Prénatal BROEK maat 44-62 € 9,99

Prénatal SOKKEN 1 size € 5,99

€ 7,99

Deze newborn collectie van Prénatal bestaat onder meer uit bloesem en schildpadprintjes. Voor meisjes zit er een schattig ruffeltje in de mouwtjes die gecombineerd kan worden met het vrolijke bloesem broekje. De groentinten en ribstyles uit deze collectie kunnen ook als unisex gedragen worden.

Nieuw!

FRISSE KLEUREN

ALS MOEDER VERANDER JE EN DAT IS VOLKOMEN NORMAAL

Een lijf dat is veranderd, een geheugen als een zeef en tranen die op de gekste momenten komen opzetten.

Sinds je moeder bent, ontdek je kanten van jezelf waarvan je het bestaan niet eens wist. Je kunt zelfs het gevoel hebben dat jezelf verliest en dat je je nieuwe ik weer moet leren kennen.

Journalist Femke Beemer

kan erover meepraten en gaat op onderzoek uit.

Eindelijk! Na keihard werken tijdens de bevalling is je kind er. En je leven is voorgoed veranderd. Ik had van tevoren nooit kunnen bedenken dat douchen en jezelf opmaken ineens als een prestatie zou voelen als je alleen bent met die kleine. Nee, ik zou dit leven met een newborn wel even rocken en mijn leven op dezelfde voet voortzetten als negen maanden daarvoor. Maar dan in gezelschap van een klein minimensje.

Zullen we ruilen?

Het moederschap zit vol verrassingen. En ondanks dat ik mij tot in de details had ingelezen en had voorbereid door verschillende cursussen te volgen, kwam ik mezelf na de bevalling keihard tegen. Vanuit het kraambed zag ik mijn man na twee dagen zijn gewone leven weer oppakken. Ik kon de jaloezie niet onder drukken toen hij op de fiets stapte om de geboortekaartjes in de buurt te bezorgen. Ik had maar wat graag met hem willen ruilen. Zelfs als dat betekende dat ik door de stromende regen met wind tegen moest fietsen. Ik gaf mijn hormonen de schuld van deze gemoedstoestand. Maar toen ik na enkele weken mijn normale kleren nog niet fijn vond zitten en ook niet meer bij mezelf vond passen, mijn steile haren waren veranderd in een kroezig kapsel met babyharen die niet te temmen waren en zelfs mijn voeten een schoenmaat groter waren geworden door de zwangerschap, begon ik me zorgen te maken. Ook op mentaal vlak ontstond er de nodige opschudding. Mijn werk vond ik helemaal niet meer leuk en zelfs innige vriendschappen bekoelden. Ik vroeg mezelf af: word ik nog ooit de oude?

Aardverschuiving

Vier jaar later en twee kids verder moet ik zeggen dat ik voor mijn gevoel nooit meer de oude ben geworden. Wat gebeurt er toch met je als je moeder wordt? “Moeder worden is een ingrijpende gebeurtenis waardoor je – of je nu wilt of niet –verandert. Dat is heel gewoon”, zegt Madelon Lutgert-Plante, auteur van het boek Moedergodin. “Moeder worden is een natuurlijk proces. Ons lichaam gaat als vanzelf hormonen en extra bloed aanmaken. De hersenstructuur verandert waardoor we meer gefocust zijn, meer naar binnen keren en onze intuïtie wordt scherper. Daarom gaan we ook zo goed ruiken. En het is aardverschuivend, omdat het een beweging in gang zet. Eerst draaide alles om jou en nu krijg je de verantwoordelijkheid over nog iemand. Als je moeder wordt, ga je een veranderproces in. Dit proces noem je matrescentie en het is vergelijkbaar met de veranderingen die we doormaken in de pubertijd en overgang. Sommige vrouwen voelen zich meer verbonden met zichzelf en bij hen voelt het veranderproces natuurlijk. Bij andere vrouwen voelt het alsof ze delen van zichzelf aan het verliezen zijn en er oud zeer naar boven komt. Ook dat is normaal.”

Een totaal ander persoon

Anne, moeder van een zoon van 1,5, herkent het. “Eigenlijk voel ik me sinds ik moeder ben een totaal ander mens. Een andere versie van mezelf en misschien voel ik me nu zelfs pas de échte, volgroeide versie van mezelf. Ik ben zelfverzekerder geworden, durf mijn eigen weg te varen, ben besluitvaardiger en minder genegen met alles en iedereen rekening te houden. Ik heb me een groot deel van mijn leven kwetsbaar, afwijkend en minderwaardig gevoeld. Het klinkt misschien

gek, maar het moederschap voelt bijna als mijn eerste, echte onmiskenbare ‘prestatie’. Ik heb een kerngezonde zoon ter wereld gebracht, met mijn eigen lichaam, varend op mijn eigen intuïtie en ik ben er ook nog eens sterker uitgekomen. Ik dacht van te voren wel dat het moederschap me zou passen en in mijn kracht zou zetten, maar ik wist niet dat het ook mijn persoonlijke ontwikkeling zo’n enorme boost zou geven. Wat er ook gebeurt, ik kan daar de rest van mijn leven kracht uit halen.”

Madelon vult aan: “Door de jaren heen bouwen we allemaal lagen om onszelf heen. Om ons (onbewust) te beschermen of om ervoor te zorgen dat we erbij horen. Door het slaaptekort, het gevoel continu aan te staan en het immense verantwoordelijkheidsgevoel dat het krijgen van een kind met zich meebrengt, kan het dat die laagjes conflicteren met de persoon die je in ware bent. Daarnaast ga je terugdenken aan je eigen kindertijd en opvoeding. Je gaat vraagtekens stellen bij de opvattingen die je had. Het veranderproces dat je als moeder doormaakt, zorgt ervoor dat je jezelf ontdoet van alle lagen die niet meer bij je horen. Je wordt dus niet iemand anders, maar weer jezelf.”

Als de kinderen maar genieten

Marlon, moeder van een zoon van 2,5 en een dochter van bijna 1: “Ik had van tevoren nooit gedacht dat het moederschap zoveel met mij zou doen. Je hoort de verhalen van andere moeders wel, maar ik begrijp ze pas echt nu ik het zelf meemaak. Niet alleen als persoon ben ik veranderd, maar ook mijn leven is veranderd. Vroeg naar bed in de weekenden (want ook weer vroeg op) en dat heerlijk vinden, weinig spontane uitstapjes meer, lunchen bij kindvriendelijke restaurantjes en de uitstapjes naar de kinderboerderij of de ballenbak zijn voortaan één van de favorieten. Veel staat nu in het teken van de kinderen. Dat is helemaal niet erg, want het geeft een verrijking aan mijn leven en ik kom op plekken waar ik voorheen nooit kwam. Alle clichés zijn 100 procent waar. Als de kinderen genieten, geniet ik ook!”

Moet kunnen

Ik vergeet ook nooit meer die keer dat ik op mijn werk een vergadering onderbrak om het heuglijke nieuws te delen dat mijn peuter na vijf dagen eindelijk had gepoept. Iedereen met kinderen weet hoe vervelend het is als je kind niet kan poepen. De medemoeders deelden dan ook mijn vreugde en echt gekke blikken kreeg ik gelukkig niet. Had je mij vroeger verteld dat het doodnormaal wordt om over het plas- en poepgedrag van je kind te praten dan had ik je voor gek verklaard. Stiekem kan ik dan ook wel hard om mezelf lachen. Om hoe ik nu schijt heb aan wat anderen denken, hoe ik meer mijn eigen leven leid en op durf te komen voor mijn kinderen én mezelf. Hoe ik voor mijn gevoel mijn eigen stem weer aan het terugvinden ben. Nee, ik ben absoluut niet meer dezelfde persoon als voordat ik moeder werd. Soms kan ik met weemoed aan mijn oude ik terugdenken. Hoe ik ieder weekend genoot van uiteten, shoppen, borrelen en de spontaniteit van het leven. Ooit, als de tropenjaren voorbij zijn en de energie weer terug is, sta ik weer tot drie uur ’s nachts te dansen op de bar. Tot die tijd moet ik het doen met dansen op de nieuwste K3 hits. En heel eerlijk: ook daar geniet ik met volle teugen van.

‘JE WORDT DUS NIET IEMAND ANDERS , MAAR WEER JEZELF ’

Merlin, Rosa en Bibi bevielen alle drie van een premature baby. Voor hen geen roze wolk, maar zorgen, stress, spanning en onzekerheid.

TE VROEG BEVALLEN

WIJ steunt Strong Babies

Wist je dat er elke dag twee baby’s in Nederland overlijden omdat ze te vroeg ter wereld zijn gekomen? Maar ook als je baby het wél redt - en na zo’n angstige, moeizame start het ziekenhuis mag verlaten - is een gezonde toekomst niet vanzelfsprekend. Strong Babies zet zich in om dit te veranderen, door wetenschappelijk onderzoek te financieren en voorlichting te geven. Bovendien financieren ze buidelstoelen om Kangoeroezorg voor de allerkleinsten te ondersteunen. Zo maken we ons samen sterk voor een wereld waarin alle baby’s zo krachtig mogelijk beginnen aan het leven. Help jij mee? strongbabies.nl

Door zwangerschapsvergiftiging beviel Merlin (33) van Sep na 33+4 weken.

“Mijn zwangerschap verliep eigenlijk voorspoedig en zorgeloos. Tot rond 29 weken bleek dat ik een licht verhoogde bloeddruk had. De verloskundige vertrouwde het niet helemaal en stuurde mij door naar het ziekenhuis. Daar bleek bovendien dat Sep niet goed genoeg groeide. Daar had ik veel verdriet van; het voelde alsof ik had gefaald: hoe had ik niet gemerkt dat mijn kind niet genoeg voedingsstoffen binnen kreeg? Uiteindelijk steeg mijn bloeddruk tot 200/115 en had ik eiwi en in mijn urine. Met 31 weken werd ik opgenomen in het ziekenhuis. Diagnose: zwangerschapsvergi iging.

Zelf realiseerde ik me toen nog niet hoe ernstig de situatie was en hoe ziek ik was. Ik werd steeds zwakker. Daarom besloot de gynaecoloog met 33 weken de bevalling in te leiden. Er werd een ballonnetje ingebracht om de weeën op gang te brengen. Drie-en-een-half uur later werd Sep geboren. Hij was zo klein en fragiel: 36 cm en 1970 gram.

Van de bevalling en de dagen erna kan ik me niet veel meer herinneren, ik was te versu door alle medicatie. Eigenlijk deed Sep het vanaf het allereerste moment best goed. Al was hij niet altijd stabiel en stopte hij soms met ademen. Dat kwam door de verborgen reflux. De eerste keer dat ik hem in de couveuse zag liggen, aan al die draadjes en infusen, schrok ik. Ik was zo bang om hem kwijt te raken. De weken erna waren ontze end spannend.

Zelf heb ik nog anderhalve week in het ziekenhuis gelegen. Dan mocht ik twee keer per dag een uur met hem buidelen. Sep achterlaten, na mijn ontslag, vond ik enorm he ig. Ik voelde me schuldig tegenover hem. Iedere dag opnieuw, als ik thuiskwam in een leeg en stil huis, het onbeslapen wiegje in zijn kamer. Wat Sep moest meemaken, vond ik vreselijk. De prikjes, de infusen, het ongemak. Als ik daaraan terugdenk, word ik weer emotioneel.

De weken erna reed ik iedere ochtend en avond naar het ziekenhuis om hem twee uurtjes te zien. Hem telkens achterlaten, deed me zoveel verdriet. Sep was ontze end kwetsbaar; er hoefde maar iets te gebeuren en de ontslagdatum werd weer verschoven. Ik werd gek van onzekerheid. Gelukkig mocht hij na 4,5 week met ons mee naar huis. Wat waren we blij en opgelucht! Maar ik vond het ook onwijs spannend. De eerste nacht heb ik honderden keren gecheckt of hij wel ademde.

Sep is nu drie jaar oud en een heerlijk actieve peuter. We zijn zo blij dat hij geen complicaties hee overgehouden aan zijn vroeggeboorte. EMDR-therapie hee me geholpen deze gebeurtenis te verwerken. Toch kamp ik nog steeds met schuldgevoelens. Het voelt alsof mijn lichaam hee gefaald, de vroeggeboorte mij aan te rekenen valt. Ook al weet ik dat ik er niets aan kon doen. Ik moet het leren accepteren, maar dat hee tijd nodig. Soms ben ik iets te toegeefl ijk naar Sep. Alsof ik iets goed te maken heb met hem. Alsof ik net iets meer dan bij zijn broertje moet laten zien dat ik van hem houd. Misschien gaat dat gevoel wel nooit meer weg.”

‘Het schuldgevoel overheerste na zijn geboorte’

Bibi (27) kreeg een spoedkeizersnede en beviel van Maud na een zwangerschap van 34+5 weken.

“Dit was mijn vijfde zwangerschap en ons tweede kind. Onze eerste dochter is geboren op 29 december 2019 met 42 weken. Noor is dezelfde dag onverwachts overleden. In de hoop mijn baarmoeder te kunnen behouden, heb ik nog zes weken in het ziekenhuis gelegen. Zwanger worden werd de eerste twee jaar afgeraden. De verrassing was dan ook groot dat ik vier maanden later in verwachting bleek te zijn. De zwangerschap verliep lichamelijk bijzonder goed. Toen ik 34 weken zwanger was, bleek mijn hartslag aan de hoge kant. Die week moest ik elke dag terugkomen voor een hartslagmeting. Uiteindelijk vertrouwde de gynaecoloog het toch niet en werd ik aan de ECG gelegd in het ziekenhuis. Niet alleen mijn hartslag was verhoogd, die van Maud ook. Omdat de gynaecoloog geen enkel risico wilde nemen, lag ik een half uur later op de OK voor een spoedkeizersnede. Voor een premature baby was Maud best groot: 47 cm en 2655 gram. Op wat opstartprobleempjes na – ze had moeite met zelfstandig ademen en drinken – deed Maud het eigenlijk best goed. De eerste paar dagen lag ze aan de hartbewaking. Haar daar achterlaten vond ik verschrikkelijk. Iedere ochtend en elke middag reden we naar het ziekenhuis zodat ik haar kon voeden. Gelukkig hing er boven haar bedje een camera zodat wij vanuit huis naar haar konden kijken. Af en toe was dat pi ig. Dan zag ik haar hard huilen en dan wil je niets liever dan haar troosten. Gelukkig mocht Maud snel van de hartbewaking af en had ze alleen nog een sonde.

Twee weken na haar geboorte mocht Maud naar huis. Nu is ze een vrolijke meid van twee jaar. Het gaat goed met haar, maar dat zij een premature baby is, merken we wel. Ze hee erg vaak longontsteking en hee zelfs een aantal keer aan het zuurstof gelegen. Door de spoedkeizersnede hee ze geen longrijpingsmedicatie gehad, waardoor haar longen nu wat zwakker zijn. Als ik terugkijk op die periode realiseer ik me wat een doorze er Maud was en nog steeds is. Wij zijn ontze end trots op haar!”

Rosa (36) is moeder van twee premature kinderen. Mick is geboren na een zwangerschap van 31+5 weken en dochter Bobbie met 35 weken.

“Er waren geen voortekenen dat ik te vroeg zou gaan bevallen van Mick. Ik voelde me goed en er waren geen complicaties. In shock was ik toen de weeën spontaan op gang kwamen, de ontsluiting (te) snel vorderde en ik halsoverkop werd opgenomen in het ziekenhuis. Ik kreeg longrijpingsprikken en weeënremmers. Maar er viel weinig meer te remmen. Binnen zes uur werd Mick geboren. Slechts 1630 gram. Zo klein, maar zo sterk.

Het is niet te omschrijven wat een vroeggeboorte met je doet.

Ik wilde 24/7 bij hem zijn, maar moest hem twee dagen na de bevalling achterlaten in het ziekenhuis. Ik was wanhopig: ik moest voor hem zorgen, niet iemand anders. Zorgen en stress overheersten. Helemaal toen we hoorden dat door zuurstofgebrek Mick een hersenbeschadiging zou hebben. Uiteindelijk kreeg hij de diagnose celebrale parese (CP), een houding- en bewegingsstoornis, veroorzaakt door beschadiging in de hersenen.

Met hulp van EMDR, healing en coaching heb ik de premature geboorte van Mick kunnen omarmen. De gynaecoloog hee naderhand nog onderzoeken gedaan naar een mogelijke oorzaak van de vroeggeboorte. Daar kwam niets uit. Vol goede moed, werd ik drieënhalf jaar later zwanger van onze dochter Bobbie. Ik slikte preventief progesterontable en om een verkorte baarmoedermond tegen te gaan en iedere twee weken had ik een check bij de medisch verloskundige / gynaecoloog.

Toen ik 31,5 week zwanger was, voelde ik Bobbie minder bewegen en had ik veel harde buiken. Ik kreeg volledige rust voorgeschreven om de kans te vergroten deze zwangerschap te voldragen. Bobbie bleef nog even zi en, maar kwam na 35 weken zwangerschap ter wereld. De start van Bobbie was zo anders dan die van Mick. Ze was zwaarder, krachtiger, mocht bij me liggen, dronk meteen een flesje, hoefde niet aan de monitor, lag niet in de couveuse. Een week na haar geboorte was ze al thuis. Net als bij Mick hadden we bij haar ook zorgen. Bobbie had een klein hoofd met een afwijkende vorm. Hersenscans en dagen vol onzekerheid volgden. Gelukkig bleek alles goed. Bobbie is nu acht maanden en groeit als kool. Ook met Mick, inmiddels 4 jaar, gaat het hartstikke goed. Man, wat ben ik dankbaar voor deze twee!”

‘Een vroeggeboorte doet heel

veel met je’

‘Haar telkens achterlaten in het ziekenhuis was vreselijk’

TEKST: WEIJA STEFFENS. FOTO’S: PRIVÉ EN ISTOCK.

testament

we zelf online geregeld. Ideaal!’

Eén ding weet je zeker. De komst van je baby zorgt voor een nieuwe fase. Ondertussen realiseer je je ook: je weet nooit wat het leven brengt. Juist daarom is het goed om de regie te houden en jouw wensen vast te leggen in een testament.

TESTAMENT

OUDERLIJK GEZAG

ERKENNEN

SAMENLEVINGS CONTRACT

VOOGDIJ

Dionne Pekel (33) en Rick Hollenberg (36) zijn trotse ouders van Tim (2). “Toen we gingen samenwonen en later een huis kochten hadden we een samenlevingscontract. Maar als je een kind verwacht, zijn er toch weer andere zaken die je wilt regelen. Zoals gezag en erkenning. Toen we hierin doken, leek een geregistreerd partnerschap een goede én goedkope manier om op bepaalde vlakken dingen vast te leggen. Maar toen Tim was geboren, stelden we onszelf de vraag: ‘Wat als er iets met ons gebeurt?’ Zo’n vraag stel je liever uit, bovendien dachten we dat een testament opstellen ingewikkeld en duur zou zijn en dat je een paar keer naar de notaris zou moeten. Via mijn werk als redacteur bij WIJ ontdekte ik NuNotariaat en daar bleek dat je het heel eenvoudig online zelf kunt regelen. Dat scheelt tijd én geld. Van achter onze laptop werden Rick en ik in een aantal stappen begeleid naar een testament voor ons allebei. Hierin hebben we laten opnemen dat mijn broer bewindvoerder wordt tot

DAAROM NUNOTARIAAT

WIJ heeft gekozen voor een samenwerking met NuNotariaat, omdat je hier op een eenvoudige en betaalbare manier de toekomst van jou, je partner en je (toekomstige) kind(eren) waarborgt. Je regelt je testament online in drie eenvoudige stappen. Je hoeft maar één keer naar de notaris, dat scheelt tijd én geld. Je kiest zelf één van de vijftig aangesloten notarissen, dus er is er altijd één in jouw regio.

onze zoon 21 jaar is. Ook is hij voogd voor Tim en eventueel toekomstige kinderen. Mijn broer vond het een hele eer dat we hem vroegen, hoewel niemand hoopt dat het ooit nodig is. Het zijn natuurlijk geen alledaagse onderwerpen, je doet het niet ‘even tussendoor’. Het bracht Rick en mij wel goede gesprekken. Dankzij de heldere uitleg van NuNotariaat kregen we de juiste informatie en konden we belangrijke keuzes maken zoals bewind en voogdij. Ook kwamen we erachter dat je met een testament veel er elasting kunt besparen. Dat is natuurlijk mooi meegenomen. Het was heel pre ig dat we onze gegevens en ideeën tussentijds online konden opslaan, zodat we alles even konden laten bezinken. Via een toegestuurde link in de mail pakten we de testamenten dan later weer op. Zo makkelijk was het. Binnenkort gaan we nog even langs de notaris voor het ze en van onze handtekeningen. Meer niet. Dan is alles echt goed geregeld en dat gee een fijn gevoel.”

> 2 testamenten voor gehuwden of geregistreerd partners met kinderen: € 499

> Samenlevingscontract met testamenten: € 429

> 1 testament met kinderen: € 299

‘Ons

hebben

'Onli ze re n s lt tijd én ld'

EX-TOPZWEMSTER ADA KOK

‘Ik ben in alles bloedfanatiek, altijd al geweest’

Ze zwom op de Spelen, werd Olympisch kampioen vlinderslag en was tot drie keer toe Sportvrouw van het Jaar. Hoe kijkt topzwemster Ada Kok (75) terug op haar carrière? En hoe heeft het de opvoeding van haar dochter Charissa (39) beïnvloed? “Mam leerde ons: als je iets wil, dan moet je ervoor gaan.”

Ada Kok (75) zwom vanaf haar vijftiende en werd Nederlands en Olympisch kampioen. Bij de Spelen in Tokio (1964) won ze twee zilveren medailles, bij de Spelen in Mexico City (1968)

goud (200 m vrije vlinderslag). Ze was drie keer Sportvrouw van het Jaar. Ada is getrouwd en kreeg twee dochters, Roxanne (38) en Charissa (39). Charissa kreeg samen met haar partner Remco twee dochters: Lori (1,5) en Lynn (5 maanden).

Net als haar zus ging ze zwemmen, en net als haar zus eindigde ze op de Spelen. Ada en haar drie jaar oudere zus Gretta hadden overduidelijk talent. Of ze dat van hun ouders hadden meegekregen, het zwemmen? Ada: “Totaal niet! Nee, Gretta won als eerste prijs met een schoolzwemwedstrijd een jaarabonnement van een zwemclub. Ze durfde daar niet alleen naartoe en vroeg of ik meeging. Gretta bleek enorm veel talent te hebben en zo rolde zij in het wedstrijdzwemmen. En door haar ben ik er ook mee begonnen. Gretta werd opgenomen in de Olympische ploeg van 1960 en kwam thuis met haar Olympische outfit. Dat vond ik zo mooi: die koffer en schoenen, een paradepak, een blazer met Nederland erop. Toen zei ik: ‘Dit wil ik ook!’ Zo is het gekomen, ik werd ook lid van de zwemvereniging. Het ging bij ons allebei heel hard met onze zwemcarrières: op mijn vijftiende won ik al mijn eerste Europese titel.”

Discipline

De ouders van Ada bleken de zwemwereld net zo leuk te vinden als hun dochters. Ada: “Dat we het samen deden, mijn zus en ik, was voor mijn ouders heel erg leuk. Naar de Olympische Spelen van Tokio, allebei lid van de Olympische zwemploeg. Ja, fantastisch was dat! Mijn ouders rolden er, net als wij, langzaam in. Van lokale wedstrijden naar provinciale wedstrijden naar landelijke kampioenschappen. Ze leerden andere ouders kenden, dat vonden ze geweldig. Het was wel hard trainen hoor, elke keer weer tot het gaatje, tot je echt niet meer kon. Die discipline om door te gaan, die legde ik mezelf op. Mijn ouders hebben ons nooit gedwongen. Veel van die discipline heb ik in mijn latere leven meegenomen: wat ik wil, dat moet en zal. Ik was een beetje een doordrammer. Dat ben ik nog steeds, als ik iets graag wil, berg je dan maar. Dan zal ik er alles aan doen om het voor elkaar te krijgen.”

Bloedfanatiek

Dochter Charissa herkent dat wel in haar moeder, die discipline. Volgens haar is Ada altijd een doorzetter geweest. Chrissa: “Mam is op alle vlakken bloedfanatiek. Altijd geweest ook. Ze zei altijd: ‘Wat ik in mijn kop heb, heb ik niet in mijn kont.’ Ik heb haar natuurlijk als moeder meegemaakt en niet als topsporter. Maar in het dagelijks leven, en met betrekking tot onze opvoeding, was ze ook zo. Bijvoorbeeld met de studie, daar steunde ze mij enorm in. Van haar leerde ik: als je iets wil, moet je ervoor gaan en er moeite voor doen. Dingen komen niet vanzelf aanwaaien. Ik heb mijn hbo-diploma gehaald, maar wel in stappen. Daar heeft mam me altijd in gesteund. Ik kan me nog wel herinneren dat ze me hielp met mijn Engelse scriptie over drugs policy in Nederland. Dat ze zei: ‘Nou kom op, ik help je even.’ Dan zaten we tot midden in de nacht die scriptie af te maken. Dat soort dingen, dat deed ze voor ons en daarvan leerde ik om door te zetten en mijn best te doen.”

Zwemles

Ada piekte vroeg: na haar eerste Europse titel op haar 15e zwem ze op haar 17e op de Spelen. De tijd na haar sportcarrière, vanaf haar 22e beschrijft ze niet als een zwart gat, maar wel als een periode waarin ze weer moest herontdekken wat ze wilde doen met de rest van haar leven. Tot dan toe was ze elke dag bezig geweest met zwemmen, maar dat hoefde niet meer. Gelukkig kwam ze al snel twee jongens tegen die in Zuid-Afrika een prachtig huis met een zwembad hadden. Zij zochten iemand die het zwembad, dat naast het huis lag, kon exploiteren. Ada: “Ik ben gediplomeerd zwemonderwijzer en coach en dacht: dit lijkt me wel wat. Zo ben ik naar Zuid-Afrika vertrokken om daar een zweminstituut op te zetten met die jongens. Schoolzwemmen kenden ze nog niet in Zuid-Afrika. We hebben verschillende soorten zwemles opgezet.”

Karma

Ada bleef er een aantal jaar, totdat ze er genoeg van had. Daarna kwam ze, ook weer viavia, in de

sportmarketing terecht. Ada: “Ik had dit soort karma mijn hele leven al: dat ik op het juiste moment de juiste mensen tegenkom. In een hotelbar, tijdens de wereldkampioenschappen in Belgrado waarvoor ik uitgenodigd was, leerde ik een leuk stel kennen. Via hen ben ik de sportmarketing ingerold. Toen heette het nog public relations, overigens.”

Op haar 28e leerde Ada haar man kennen, kreeg twee dochters en is altijd blijven werken in de sportmarketing. Ze werkte overal en nergens, was regelmatig op reis. Dan was haar man thuis om voor de kinderen te zorgen. Ook de zus van haar man hielp met de opvoeding van de kinderen. Ada: “Zo fijn. Mijn schoonzus was fantastisch.”

Ambitieus gezin

Charissa groeide op met een moeder die topatlete was en daarna een ambitieuze carrière opzette. Dat het gezin waarin ze opgroeide daarmee anders was dan andere gezinnen, had ze als kind niet in de gaten. Charissa: “Ik heb het niet als anders ervaren, ik wist natuurlijk ook niet beter. Na school gingen we gewoon naar mijn tante toe, soms logeerden mijn zus Roxanne en ik daar. We waren ook vaak thuis met pap. Dat waren we van jongs af aan gewend. Mijn moeder was regelmatig op reis, maar als ze er was, wat het altijd feest: gezellig, warm en knus. Dan deden we leuke dingen, gingen we naar dierentuinen en pretparken. It takes a village to raise a child, weet ik nu ik zelf ook kinderen heb. Een kind opvoeden in je eentje is ontzettend moeilijk. Dan is het heel fijn als je mensen om je heen hebt waarop je kunt terugvallen. Mijn moeder had enorm veel steun aan haar schoonzus, ik heb geluk met de opa’s en oma’s en mijn zus. Ze kunnen allemaal helpen of even oppassen, bijvoorbeeld.”

Recreatief

Charissa’s moeder had talent voor zwemmen, maar zelf heeft ze nooit een zwemcarrière overwogen.

Charissa: “Nee, echt helemaal niet! Ook al zit het duidelijk in onze genen, we hebben de bouw van mijn moeder. We konden, in verhouding tot andere kinderen, ook heel goed zwemmen. Maar daar hebben we allebei niets mee gedaan. Mijn vader

‘Als je iets wil, moet je ervoor gaan en er moeite voor doen’

was ook sportief – op zijn niveau dan, hè? Hij deed aan wielrennen en was lid van de wielrenclub. Gingen we in het weekend lekker fi etsen met z’n allen. Hij werkte in de bouw, dat was fysiek zwaar werk. Fietsen vond hij leuk, maar na het werk sporten deed-ie niet. Mijn zus en ik hebben op atletiek gezeten toen we jonger waren en ik heb aan handbal gedaan. Nu hebben we samen een eigen paard. Niet voor de topsport, maar gewoon recreatief. Ik heb het al druk genoeg met mijn werk en twee kleine kinderen.”

Sportieve toekomst

En die twee kleine kinderen, krijgen die al een beetje sportiviteit mee? Charissa: “Nee, ze zijn nog net te jong om te sporten. Lori is nu 1,5 jaar oud. Wel hee ze met de kinderen van de opvang een soort gymles gedaan, kon ze lekker rennen. Ik begin nu te merken dat ze de lee ijd krijgt dat ze wil klimmen en klauteren. Dat wordt dus ople en, haha! Toevallig zei ik onlangs tegen Remco, mijn partner, dat het misschien wel leuk was om binnenkort naar zo’n indoor speeltuin te gaan waar ze lekker haar ding kan doen. Daarnaast proberen we gezond te eten. Dat hebben we altijd al gedaan, dat zit er gewoon in. Natuurlijk heb je de pizzadagen, de frietdagen. Maar wij hebben altijd gewoon lekker gezond gekookt en gegeten. Mijn mam serveerde vroeger meestal de Hollandse kost: stamppo en, aardappeltjes met een stukje vlees en groenten. Sinds ik het huis uit ben, ben ik wat meer van de rijst en pasta. Al maak ik sinds de kinderen weer stamppo en. Gezond, en makkelijk om in te vriezen.”

Feestoma

Ada kan terugkijken op een glansrijke carrière. Maar zo’n drukke bij, zo’n ambitieuze moeder, hoe vindt die het om oma te zijn? Ada: “Het is anders dan moeder zijn. Ik geniet hier meer van. Omdat ik er veel meer tijd voor heb, voor zingen, voor boekjes, lekker dansen. Dat heb ik met mijn eigen kinderen niet gedaan. Als mijn kleindochter naar me toe komt, ‘Nonna’, dan smelt ik. Het is zo anders om grootmoeder dan moeder te zijn. Voor je eigen kinderen ben je verantwoordelijk. Met je kleinkinderen kun je een feestje bouwen. Ze worden heerlijk geëntertaind als ze hier zijn. Het is zo gezellig, ik vind het geweldig!”

BEWEGEN MET NIJNTJE

Nijntje wil de verbinding leggen tussen generaties en bewegen. Daarom in elke WIJ een interview met een bekende sporter en haar/zijn vader of moeder. Of zoals deze keer: een bekende oma met haar dochter. Wist je dat nijntje in samenwerking met KNGU een nijntje beweegdiploma heeft? Dit speciaal ontwikkelde beweegprogramma voor kinderen van 2 t/m 6 jaar leert peuters en kleuters spelenderwijs de basisvormen van bewegen. Als beloning krijgen ze het nijntje beweegdiploma waarop staat wat ze hebben geleerd. dutchgymnastics.nl/beweegdiploma

©Mercisbv

‘Met k inkinderen kun je een feestje bouwen’

IK VOED ZE ALLEEN OP

Bij dit soort verhalen ben ik zo happy dat ik mijn kinderen alleen opvoed. Inmiddels heeft de rechter bepaalt wanneer hij de vader uit mag hangen en het gekke is: alles wat hij voorheen niet kon of wilde, kan hij nu wél. En ik heb heerlijk veel extra tijd om op kindvrije dagen dingen te doen die ik leuk vind.

Josan

PAPA WIE?!

Scheidingspapieren in orde maken, tekenen, hem het huis uit zetten en zorgen dat jullie om de week, de hele week jullie kind hebben. Nee, natuurlijk niet. Een kind moet je opvoeden en grootbrengen. Als jouw man zijn verantwoordelijkheid niet neemt, laat het hem dan uitzoeken. Ik zou niets meer aan hem vragen. Laat hem lekker vijf dagen gaan werken, naar de sportschool gaan of met zijn vrienden hangen. We zullen dan later wel zien wat jullie kind later tegen hem zegt: ‘Papa wie?!’

Anne

ZONDER BEMOEIENIS

Ga lekker een weekendje weg.

Zonder man en kind. Laat ze maar even aanklooien, dan komt het vast goed. Hopelijk ziet hij in hoe pittig het is om het gevoel te hebben er alleen voor te staan. Maar ook dat het lonend en fijn is om voor je kind te zorgen.

Renske

Anoniem

“Mijn man vindt het vader-zijn niet leuk. Hij voelt zich in zijn vrijheid beperkt, terwijl hij wél zijn sportuurtjes pakt en zijn vrienden ziet. Zijn belofte om een dag minder te gaan werken, schuift hij voor zich uit. Hij vindt dat onze dochter (6 maanden) nu vooral mij nodig heeft en dat hij ‘later’ meer zijn rol zal pakken. Ik vind het onvolwassen en egoïstisch gedrag. Wat kan ik doen om hem er meer bij te betrekken?”

Wat vinden jullie?

GROTE BABY VAN 28

Zo ken ik er nog één. Hij heeft meer aandacht voor zijn motor dan voor zijn kind. Een uurtje tijd vrij maken voor hem lukt niet, want er moet ook nog gesport worden en hij moet naar zijn vrienden kunnen. Een kind is te veel verantwoordelijkheid. En dat kan deze grote baby van 28 niet handelen.

Wendy

GEEF JIJ HEM DE RUIMTE?

Ga eerst bij jezelf na of je hem wel de ruimte biedt. Mag hij bijvoorbeeld kiezen wat de baby draagt, ook als jij het niet mooi vindt? Bepaalt hij zelf wat hij met jullie dochter doet of geef je hem een programma mee? Als bovenstaande niet speelt, vraag jezelf dan af of je het een probleem vindt dat je nu veel zelf doet? Veel mannen vinden de babyfase niet per se leuk, maar het komt later vaak helemaal goed. En praat vooral met elkaar.

Carola

MEE DEALEN

Tja, dat mannen de babyfase niet persé aantrekkelijk vinden, betekent natuurlijk niet dat ze zich dan aan de zorg kunnen onttrekken.

Ellen

HOE WORDT HIJ EEN BETROKKEN VADER?

HIJ HEEFT EEN PUNT

Je kunt iemand niet dwingen. Ik denk zelfs dat hij een punt heeft. Best veel mannen vinden de babyfase ingewikkeld of gewoon niet zo leuk. Die van mij ook niet. Maar dat kwam uiteindelijk helemaal goed! Ik vind persoonlijk dat dit gevoel best erkend mag worden. En als het een eerste kind is, ja, een man moet net zo goed wennen aan het vader zijn en zijn rol vinden.

Irene

LEG HET HEM UIT

Praten, praten en praten. Leg hem uit wat het met je doet als hij er wel is en zijn rol zou pakken. Dit werkt positief. Je kwetsbaarheid laten zien, maakt je niet zwak, maar juist sterker.

Lieke

TOCH OOK EEN BAND OPBOUWEN

Net als hij heb jij ook je tijd nodig. Geef dit aan. Het is belachelijk dat de vrouw altijd de moederrol op zich neemt – lees haar privéleven en hobby’s opgeeft – en vaders niet. Leg hem uit hoe jij je voelt en anders moet hij het maar voelen. Dan staat er geen warm eten klaar en wordt het huis niet opgeruimd. Laat vooral niet over je heen lopen. Daarbij, hij wil toch ook een band opbouwen met zijn kind?

Linnie

VIS.

LOUISA IS ZWANGER MET LEUKEMIE

‘Deze baby heeft mijn leven gered’

Toen ze 12 weken zwanger was van haar tweede kind, kreeg Louisa (32) te horen dat ze chronische leukemie heeft. Directe behandeling was noodzakelijk, maar het effect daarvan op de ongeboren baby is onzeker. “Ik ben er pas gerust op als ik hem gezond in mijn armen heb.”

“Na onze oudste zoon, die inmiddels 9 jaar is, wilden we graag nog een kind. We hebben er bewust een tijdje mee gewacht. Hij was via ivf gekomen en hij heeft een verstandelijke beperking; het duurde even voor we klaar waren voor een tweede. Ook deze keer bood ivf gelukkig weer uitkomst: gelijk bij de eerste terugplaatsing was het raak. Ontzettend blij waren we. Het was weer gelukt!”

Behoorlijk moe

“De zwangerschap begon voorspoedig. Ja, ik was behoorlijk moe, maar dat is bijna iedereen in het eerste trimester. Ik had niet het kleinste vermoeden van wat me te wachten stond. Een simpel bloedonderzoek zette alles op z’n kop. Een uur nadat ik net als iedere zwangere bloed had laten prikken – routine –belde mijn verloskundige. ‘Je bloedwaardes zijn niet goed’, zei ze. Ik moest vrijwel direct naar het ziekenhuis. Ik had nog geen idee wat er precies aan de hand was, tot ik zag op welke poli ik moest zijn. Oncologie … Fuck, dit ga je niet menen, dacht ik. Eenmaal daar kreeg ik te horen dat de waarde van mijn witte bloedcellen veel te hoog was. Die moet tussen de 4 en 10 zijn, maar was bij mij 130. Dat bleek te duiden op leukemie, oftewel bloedkanker.”

Ik of de baby?

“Zat ik daar, in blijde verwachting en in mijn eentje. Mijn wereld stortte even in. Bij het woordje kanker denk je gelijk aan het ergste. Het eerste wat ik vroeg was

dan ook: ga ik eraan dood? Het antwoord liet geen ruimte voor twijfel: als we het nu niet direct gaan behandelen, kun je eraan doodgaan ja.

De behandeling kan gevolgen hebben voor de zwangerschap en de baby. Omdat de combinatie zwangerschap en leukemie zo zeldzaam is, is er weinig over bekend. Of ik het kind niet liever wilde laten weghalen, werd me gevraagd. Maar dat was voor mij geen optie. Alleen als mijn leven echt in gevaar zou komen, zou ik dat overwegen. Dat heb ik altijd tegen de artsen gezegd: als ik moet kiezen tussen mijn leven of dat van mijn ongeboren kind, dan kies ik voor mezelf. Ik heb nog een zoon hè.”

Injecties spuiten

“Ik ben die dag gelijk in het ziekenhuis gebleven voor onderzoeken. De volgende dag kreeg ik een beenmergpunctie; vreselijk pijnlijk. Aan de hand daarvan werd duidelijk aan welke vorm ik precies lijd. Dat blijkt chronische myeloïde leukemie te zijn, kortweg CML. Daarbij komen er te veel en te snel witte bloedcellen vanuit het beenmerg in het bloed terecht. We zijn direct gestart met de behandeling. Het begon met immuuntherapie, via injecties die ik bij mezelf moest inspuiten. Gelukkig had ik daar de nodige ervaring mee vanwege de ivf. We begonnen met een lage dosis en ik moest iedere week bloed prikken om te zien of het effect had. Maar helaas: ondanks de injecties bleef het aantal witte bloedcellen in mijn lichaam maar stijgen en stijgen.

De dosis moest daarom steeds weer opgehoogd worden. Ook toen ik op de maximale dosis zat, steeg het aantal witte bloedcellen vrolijk door. Ik werd doorgestuurd naar het Erasmus Ziekenhuis, waar ze hierin gespecialiseerd zijn. Daar besloot mijn behandelend arts de leukemie te gaan bestrijden met eiwitremmers. Na twee weken moest ik opnieuw bloed laten prikken. Ineens bleek de waarde bijna voor de helft gedaald!”

Afkickverschijnselen

“Die eiwitremmers moet ik de rest van mijn leven blijven slikken. Wat het effect ervan is op de baby, een jongetje weten we nu, is niet bekend. Hij kan bijvoorbeeld afkickverschijnselen krijgen, of aangeboren afwijkingen of een groeiachterstand. Maar als ik de remmers niet slik ga ik dood, dus ik heb geen keuze. Tijdens mijn zwangerschap krijg ik nu heel veel extra controles bij de gynaecoloog. Elke twee, drie weken moet ik langskomen en dan word ik echt uitgebreid onderzocht. Vooral de 20-wekenecho vond ik heel spannend. Ik ben inmiddels 22 weken zwanger en tot nu toe lijkt goddank alles goed. Onze jongen groeit goed en is volgens de echo’s zelfs twee weken groter dan gemiddeld bij deze termijn. Hopelijk blijft dat zo.

De diagnose kwam aan als een mokerslag en die dreunt nog altijd na. Ik werk in de thuiszorg en werken ging even niet meer; ik ben gelijk de ziektewet in gegaan. Mijn baas was gelukkig heel begripvol. Ik doe alles rustig aan, want ik heb zo al stress genoeg. Mijn bloeddruk stijgt enorm als ik erg actief ben; in het ziekenhuis was de bovendruk al bijna 160. Daarbij heb ik bloedarmoede, waardoor ik erg moe ben. Even de trap oplopen om een wasje te doen en ik ben gelijk compleet kapot. Ik moet dan ook veel uit handen geven, iets wat ik heel moeilijk vind.”

Vertrouwen in een goede afloop

“Mijn vriend – verloofde moet ik eigenlijk zeggen, in augustus gaan we trouwen –is een grote steun voor me. We zijn veertien jaar samen en hebben al het nodige meegemaakt; samen kunnen we alles aan. Het moeilijkste was dat we onze zoon moesten vertellen dat ik ziek ben. Omdat hij een verstandelijke beperking heeft, is hij iets jonger van geest. Het woord kanker hebben we vermeden, we hebben gezegd dat het een bloedziekte is. Na verloop van tijd ontdekte hij toch dat het om kanker ging en toen werd hij heel bang. Op school doken zijn rapportcijfers omlaag van de spanning en stress. Maar hij heeft nu vertrouwen in een goede afloop, omdat het ziekenhuis me de goede pillen heeft gegeven.

Zelf ben ik ook wat meer gerustgesteld. In het begin heb ik nachtenlang wakker gelegen, bang dat ik dood zou gaan. Continu maakte ik me zorgen over of ik het volgende jaar wel zou halen en of de baby het wel zou overleven. Inmiddels is die grootste doodsangst wat meer naar de achtergrond geraakt, het lukt me gelukkig ook nog om te genieten van deze zwangerschap. Als ik de baby voel bewegen, ga ik ervoor liggen om het heel bewust mee te maken. Dat zijn de fijnste momenten. Als ik hem voel, weet ik: je leeft nog, het is goed. Maar eerlijk is eerlijk: verder geeft dit alles heel veel stress. Dat zal pas verdwijnen als ik hem gezond in mijn armen heb.”

Angsten en gevoelens uiten

“Ik moet in het ziekenhuis bevallen. Waarschijnlijk wordt de bevalling eerder ingeleid of wordt het een keizersnede, zodat ik op de juiste plek ben als er acuut moet worden ingegrepen. Ik zie wel op tegen de bevalling. Ik praat er veel over met mijn vriend, mijn moeder en mijn zus. Tot vervelens toe denk ik, maar ik vind het belangrijk om mijn angsten en gevoelens te uiten. Als ik ze opkrop heb ik er nog meer last van.

Het is natuurlijk vreselijk om zo’n diagnose te krijgen tijdens je zwangerschap, maar aan de andere kant: als ik niet zwanger was geweest, was het misschien pas jaren later ontdekt. Nu is het chronisch en kan ik het met pillen onder controle houden. Als er geen gekke dingen gebeuren en ik geen zware infecties oploop, kan ik er gewoon oud mee worden. Als het later was ontdekt, was het misschien al wel acute leukemie geweest. Dan mag je gelijk aan de chemotherapie en moet je een beenmergtransplantatie ondergaan. Dus op een bepaalde manier heeft de baby mijn leven gered. Zo voel ik het. Ik noem hem dan ook een wonderbaby.”

‘Als ik de remmers niet slik ga ik dood, dus ik heb geen keuze’

MIJN ZWANGERSCHAP

“Het waren geen heftige dingen, maar ik heb wel veel klachten gehad. Vooral dat alles rustiger aan moest, vond ik heel lastig.”

MIJN BEVALLING

“Dat bevalplan kon regelrecht de prullenbak in en de bevalling was heftig, vooral lang!”

DE EERSTE TIJD MET ONZE BABY

“De eerste week zaten we op een roze wolk, daarna bleek de borstvoeding niet zo goed te gaan. Dat was even zoeken, maar ook daarin geldt: uiteindelijk kwam het helemaal goed.”

Als Willemijn Wesselink (30) een ding geleerd heeft van haar bevalling, is het wel loslaten. Samen met haar partner Melita Kasanrokijat (38) zette ze een heel bevalplan op papier, maar op het moment suprême bleek daar niets van terecht te komen. “Het is totaal anders gegaan dan ik had bedacht, maar dat was achteraf echt oké. Onze prachtige dochter Mia is sinds september bij ons en dat maakt alles goed.”

WAT VOORAFGING

“Melita en ik zijn ruim zes jaar samen. Vanaf het begin af aan was het duidelijk dat we ooit gezinsuitbreiding wilden, maar ik vond mezelf nog te jong. Toen we elkaar leerden kennen was ik 24, zij was 32. In die jaren konden we wel nadenken over wie de baby zou dragen. We waren er snel over uit dat ik dat zou zijn – voor haar hoefde dat niet zo en het is voor mij altijd een droom geweest. We hebben het er vaak over gehad, maar voor mij voelde het nog niet als hét moment. Tot Melita op een gegeven moment dacht: het is nu of nooit. We hadden al een donor; een goede vriend van ons.

We hebben goede afspraken met hem gemaakt, zo is er bijvoorbeeld een donorcontract. Hierin staat dat de donor afstand doet van het kind, hij een eigen gezin heeft, wij een eigen gezin zijn en we dus ook geen aanspraak op elkaar kunnen maken. Daarnaast zal de donor altijd een rol spelen in het leven van Mia. Hij is een belangrijke vriend van ons en staat ook open voor eventuele vragen vanuit Mia’s kant als zij ouder is. Verder hebben we ervoor gekozen dat Melita haar kind adopteert. Dat klinkt heel gek, je eigen kind moeten adopteren, maar daarmee heeft zij alle rechten als moeder zijnde en wordt zij ook in het buitenland erkend als moeder. Mia heeft ook de achternaam van Melita gekregen, dat vonden we mooi.”

MIJN ZWANGERSCHAP

“Ik was héél snel zwanger. Toen we besloten om ervoor te gaan, wilden we ook niet langer wachten. De dag na onze beslissing ovuleerde ik, dus deden we ons eerste poging. Die mislukte, maar bij de tweede keer was het al raak. Uiteraard waren we dolgelukkig toen we een positieve test in handen hadden, maar het was ook best even schakelen. We hadden pas net bedacht dat we ervoor wilden gaan en stiekem toch een beetje tijd ingecalculeerd om aan het idee te wennen. Op zich heb ik een prima zwangerschap gehad, maar ik had best wat klachten. Ik had veel last van m’n rug en bekken, waardoor ik al snel niet goed meer kon lopen. Dit beperkte me ook in mijn werk en met 28 weken moest ik mijn werk echt afbouwen, omdat ik het lichamelijk niet meer aan kon. Behoorlijk frustrerend. Bovendien ben ik tot week 13 enorm misselijk geweest. Niet alleen ’s ochtends, maar echt de hele dag. De zwangerschap was dus niet ontzettend heftig, maar ik vond het heel moeilijk dat alles een tandje minder moest. Normaal gesproken ben ik juist van het doorgaan en sporten en dingen ondernemen, dat kon nu niet.”

HOE HET BEGON

“Mia is geboren met 39 weken en zes dagen. De bevalling begon een nacht eerder, toen heb

‘Niets ging als gepland, maar alles is zoals het moet zijn’

ik de hele nacht weeën gehad. Maar in de ochtend was alles weg. Melita bleef thuis van haar werk en de hele dag dachten we: het zal zo wel verder gaan. Om vijf uur ’s middags gebeurde dat dan eindelijk. De weeën duurden weer de hele nacht én de hele daaropvolgende dag. In totaal heb ik dus drie dagen weeën gehad. Ik had een bevallingsplan gemaakt, een hypnotbirthing cursus gedaan en ontze end veel gelezen, maar er is allemaal niets van terecht gekomen. Mijn droom was om thuis te bevallen, met zo min mogelijk mensen, rustgevende muziek, geen pijnstilling en gedempt licht. Maar toen ik twee dagen bezig was, had ik pas een centimeter ontsluiting. Ik werd medisch en er stond een heel team om me heen. Uiteindelijk heb ik ook een ruggenprik gehad, terwijl ik dat van tevoren écht niet wilde, maar ik redde het niet meer. Mijn lichaam was op.”

DE WEEËN

“Dat mijn lichaam op was, was niet gek. Want naast de weeën die in totaal drie dagen duurden, weten we nu dat ik ook al een week met voorweeën rondliep. We dachten dat ik een blaasontsteking had, maar dat was toch al het startsein van de bevalling. Die week had ik dus niet goed geslapen, die twee nachten daarvoor met de he ige weeën niet en die dag zelf niet. Ik had bijna niet gegeten en moest heel veel overgeven. Ik was echt uitgeput, die ruggenprik was heel erg nodig.”

MIJN GROTE STEUN

“Uiteraard was Melita bij de bevalling, samen met mijn moeder. Dat wilde ik graag en dat bleek ook heel fijn, ze konden elkaar een beetje afwisselen, ook omdat het zo lang duurde. Ongepland maar toch fijn: er was ook een doula van het AMC bij.

Zij begon daar net en deed een kennismakingsronde. Ze kwam bij ons kijken en hee er uiteindelijk de hele bevalling bij gestaan. Met z’n drieën probeerden ze mijn lichaam tot rust te krijgen; door de adrenaline was ik helemaal aan het shaken en trillen. Zij hebben alles gedaan om mij te laten ontspannen. Voor de ruggenprik aaide Melita mijn rug en ze e ze wat druk op mijn voeten en armen om de rugweeën te verlichten en ik kon in haar handen knijpen.”

DE EERSTE KENNISMAKING

“Het moment dat ik Mia zag was overweldigend. Als je de foto’s van mij ziet, heb je ook geen idee dat ik drie dagen niet geslapen heb en er helemaal af lig. Ik was zo intens blij toen ze voor het eerst bij mij lag. En ook om Melita voor het eerst met haar te zien, dat was zo bijzonder. Mia hee anderhalf uur in Melita’s ogen zi en staren, terwijl ze net geboren was. Ik had verwacht dat ze heel snel in slaap zou vallen, maar ze waren echt in een soort trance met z’n tweeën. Heel speciaal om te zien.”

HET EERSTE MOMENT MET Z’N DRIEËN

“Dat eerste moment als gezin is het mooiste dat ik ooit heb meegemaakt. Ik wist niet wat me overkwam. Uiteindelijk is ons meisje op vrijdagavond geboren. We moesten een nachtje blijven en zaterdagochtend mochten we naar huis. Ook in het ziekenhuis blijven was iets wat ik in eerste instantie niet wilde, maar wat op het moment zelf juist heel fijn bleek. Gek genoeg was het allemaal, de hele bevalling, precies zoals het moest zijn – ondanks dat ik het anders voor ogen had. En dat heb ik dan ook geleerd: je mag echt loslaten en vertrouwen op anderen. We zijn zo bij met onze kleine Mia.”

Meer bevallingsverhalen? Kijk op wij.nl/blogs/bevallen

‘Dat klinkt el k, je eigen kind moeten adopteren, maar daarmee heeft zij alle rechten als moeder zijnde’

Welke familiefiets past het beste bij mij?

Kun je niet wachten om straks lekker met je kleine te gaan fietsen?! Een stevige fiets is dan wel een vereiste. Maar welke fiets kies je? Batavus helpt je op weg.

Vanaf wanneer mag mijn kind mee op de fiets?

Wanneer je kind zelfstandig rechtop kan zi en, is hij klaar om mee te gaan op de fi ets. Meestal is dit rond 9 maanden. De allerkleinsten gaan in het voorzitje. Voorstoeltjes kunnen een gewicht dragen tot 15 kilo. Daarna is het tijd om naar een achterzitje te gaan. Met de bakfi ets kan je kleine al vanaf 3 maanden met je mee in de babystoel of Maxi-Cosi.

TIP

Zorg voor een helm

Nog niet verplicht in Nederland, maar steeds meer ouders kiezen ervoor om hun kinderen op de fiets een helm te laten dragen. Mocht het tot een val komen, dan is het hoofdje goed beschermd. Zelfs voor de allerkleinsten is er al een helm beschikbaar.

E-bike of geen e-bike?

Wat kenmerkt een familiefiets?

• Een familiefiets in speciaal ontworpen om kinderen en extra bagage op te vervoeren.

• Extra ruimte tussen stuur en zadel.

• Tweepootstandaard en stuurslot.

• Mogelijkheid voor het makkelijk monteren van een kinderzitje voor en kinderzitje achter.

Zoek je een fi ets voor korte ritjes naar bijvoorbeeld de opvang en voor een kleine boodschap? Dan kom je uit op een stadsfi ets, maar wel met een ijzersterk frame om meer gewicht aan te kunnen tijdens je rit. Wil je graag langere afstanden afleggen, veel bagage meenemen en zoek je een vervanging voor een tweede auto? Dan is een elektrische (bak)fi ets de keuze voor jou.

de familiefietsen van Batavus

Prénatal BLOUSE vanaf € 14,99, maat 56 t/m 116.

MODE

Prénatal T-SHIRT vanaf € 10,99, maat 56 t/m 116.

Prénatal SHORT € 13,99, maat 74 t/m 116.

Prénatal T-SHIRT € 12,99, maat 56 t/m 68.

Prénatal BROEK vanaf € 12,99, maat 56 t/m 116.

Prénatal T-SHIRT vanaf € 10,99, maat 56 t/m 116.

Prénatal SHORT vanaf € 15,99, maat 56 t/m 116.

Prénatal JUMPSUIT

€ 22,99, maat 74 t/m 116.

Prénatal BLOUSE vanaf

€ 16,99, maat 56 t/m 116.

Prénatal SHORT vanaf

€ 15,99, maat 56 t/m 116.

DARE TO BE

Prints met een twist, vernieuwende kleurcombinaties en verfijnde basics: je vindt het allemaal in de nieuwe Kids Gallery collectie. Mix & match je eigen style! Exclusief verkrijgbaar bij Prénatal in maat 56 t/m 116.

Roxanne Vis is journalist en eindredacteur. Ze heeft samen met haar vriend Arne een dochter, Lola (2), en is net bevallen van een tweede meisje.

Zo kan het ook

Ze is er! Sophie. Toch maar voor de volstrekt onoriginele maar wel mooi klassieke naam gegaan. En het verschil met mijn eerste bevalling had niet groter kunnen zijn. Als de geboorte van Lola een bloederige scène uit een slechte horrorfilm was, was de geboorte van Sophie er eentje uit een cliché-romkom. Alles ging volgens het boekje. Precies 41 weken zwanger was ik. Ik stond op het punt Lola op te halen van de opvang, toen ik ineens nattigheid voelde – van het letterlijke soort. Een dag eerder was me bij een controle te kennen gegeven dat ik direct plat moest gaan liggen als mijn vliezen zouden breken, omdat het hoofdje van de baby nog niet was ingedaald. Het gevaar bestond dat anders de navelstreng of een ledemaat langs het hoofdje naar buiten zou glippen, met alle gevolgen van dien.

Was dit echt vruchtwater wat ik voelde? Zeker wist ik het niet, maar naar de opvang lopen leek me geen goed idee. Ik belde mijn vriend, die zich direct met een noodvaart naar Utrecht haastte. Ik griste snel wat spullen bij elkaar, schuifelde op m’n billen van de trap af en ging op het vloerkleed in de woonkamer op mijn vriend liggen wachten. Tot mijn eigen verbazing was ik er vrij ontspannen onder. In tegenstelling tot m’n wederhelft, die een half uur later met vlekken in zijn nek en paniek in zijn ogen in de deuropening verscheen.

Ik waggelde naar de achterover geklapte passagiersstoel en we zetten koers richting het ziekenhuis. Eenmaal daar bleek dat de bevalling inderdaad was begonnen. Ik had inmiddels ook weeën, die sterker en sterker werden. Toen me werd gevraagd of ik pijnstilling wenste en ik net een terrorwee probeerde weg te puffen, wist ik niet hoe snel ik ja moest zeggen. Op dat moment bleek ik al 5 centimeter ontsluiting te hebben; een ruggenprik werd me afgeraden. Remifentanil (een soort morfine) kon nog wel. Maar na de pakweg 20 minuten die het kostte om het pompje aan te sluiten – waar blééf dat stomme spul? – wilde de verloskundige toch nog even voelen hoe ver ik was. Bleek ik in de tussentijd al bijna naar volledige ontsluiting te zijn gegaan! Dan maar geen pijnstilling. Ik kreeg zowaar persweeën – die had ik bij mijn eerste bevalling nooit gehad – en het gíng gewoon. Bijna als vanzelf. En ineens werd ze op mijn borst gelegd, het kleine glibberige wezentje dat al die maanden in mijn buik had gewoond. Ik voelde me alsof ik wel degelijk drugs toegediend had gekregen, in pilvorm. Wat was ze mooi! Wat was het een wonder allemaal. Zo kon het dus ook! Die mythische roze wolk, waarvan ik het bestaan eerder in twijfel trok, blijkt wel degelijk te bestaan. Misschien, héél misschien, wil ik dit wel nog een keer meemaken.

COLOFON

Hoofdredactie Mariska van der Kogel

Art direction & vormgeving Gabriëlle de Vries

Directeur/uitgever Marcel Bakker

Aan dit nummer werkten mee

Femke Beemer | Jannelies Blommaert

Karin Broeren | Irene van Engen

Denise Hilhorst | Franke van Hoeven

Anouk De Kleermaecker | Marlies Koers

Selien Koster | Marja van de Nes

Weija Steffens | Renate Tromp

Roxanne Vis

Drukwerk

Senefelder Misset Doetinchem B.V.

Advertenties

Laura Beemsterboer en Nouchka Jonker contact@wij.nl

• ISSN: 2589-0964

• Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Druk- en zetfouten voorbehouden.

Cadeaupakket WIJ

WIJ verschijnt 4x per jaar via controlled circulation aan zwangere vrouwen en moeders met een kind tot één jaar. Als je je hebt aangemeld voor de blije doos ontvang je tijdens je zwangerschap en totdat je kind één jaar oud is 4x per jaar het magazine WIJ. Heb je vragen? Stuur dan een e-mail naar consumentenservice@wij.nl. Veranderingen in je woon- of gezinssituatie kun je wijzigen op Mijn.WIJ.nl.

Redactie

WIJ Special Media bv Postbus 2584 1620 EN Hoorn Graag ontvangen wij reacties op redactionele artikelen: redactie@wij.nl.

Het magazine WIJ is een uitgave van WIJ Special Media bv. Persoonsgegevens worden vastgelegd voor de toezending van het magazine WIJ. Je kunt je gegevens beheren op Mijn.WIJ.nl. Zie verder het privacystatement op WIJ.nl.

ACTRICE

SAMENGESTELD GEZIN 1 + 1 = VEEL!

Op de cover Marijtje Rutgers met Lotti Fotografie

Anouk De Kleermaeker

Wat wordt het geboortekaartje van jouw baby?

Bestel een gratis proefdruk met de code WIJPROEF

Een goed advies van de Gezondheidsraad en een goed gevoel voor jou!

Een zwangerschap vraagt het nodige van je lichaam. Een gezond leef- en eetpatroon is de basis maar tijdens de zwangerschap kun je wel wat extra vitamines gebruiken.

De Gezondheidsraad adviseert niet voor niets aan zwangere vrouwen om elke dag 400 mcg extra foliumuur (4 weken voor tot 10 weken na conceptie) en 10 mcg extra vitamine D te nemen.

Daarnaast is het advies om één keer per week (vette) vis te eten. Vind je dit lastig dan kan een aanvulling op de voeding raadzaam zijn.

Met Davitamon kies je al sinds 1929 voor een betrouwbaar voedingssupplement van de hoogste kwaliteit. Op basis van wetenschappelijke inzichten.