4. Invulling van de rollen

In de visie van Vormingplus Gent-Eeklo zijn de drie rollen onlosmakelijk verbonden met elkaar. Om te kunnen werken aan een solidaire, inclusieve, democratische en duurzame samenleving moeten: Individuen, groepen en gemeenschappen de nodige vaardigheden hebben om maatschappelijke spelregels in vraag te stellen (kritische rol). Individuen, groepen en gemeenschappen elkaar ontmoeten en met elkaar in dialoog treden om de gezamenlijke spelregels te kunnen bepalen (verbindende rol). Waar nodig experimenten opgezet worden om het status quo te doorbreken en te oefenen met nieuwe maatschappelijke spelregels (laboratoriumrol).

4 .1 . De kritische rol

Vormingplus Gent-Eeklo versterkt individuen, groepen en gemeenschappen om kritisch te reflecteren over maatschappelijke vraagstukken, over de waarden, normen en opvattingen die eraan ten grondslag liggen, en om erover met elkaar in dialoog te treden.

Elke praktijk zal dit op een andere manier doen, of andere aspecten ervan uitlichten. Zo zullen deelnemers na een bepaalde lezing meer begrip hebben over de wetenschappelijke achtergrond van een vraagstuk. Een andere praktijk zal hen misschien meer inzicht geven over hoe anderen dat vraagstuk ervaren. Een derde praktijk zal de creativiteit aanwakkeren om tot oplossingen te komen of vaardigheden aanleren om de stroom aan online informatie kritisch te verwerken.

Samen zorgen de praktijken voor burgers en groepen die beter kunnen omgaan met de vraagstukken waar onze maatschappij voor staat. De inspanningen om een breed en divers publiek te bereiken (transversaal doel, zie doelenkader p.37) dragen ertoe bij dat iedereen kan deelnemen aan de dialoog over deze vraagstukken en kan ‘deelhebben’ aan de oplossingen. Zoals we aangaven in de visie op de maatschappelijke bewegingsfunctie, gebeurt dit voor Vormingplus Gent-Eeklo op een pluralistische manier. We leggen het fundament voor een kritische houding, door te werken aan meer kennis en competenties om maatschappelijke vraagstukken aan te pakken. Wat precies de antwoorden en eventuele nieuwe spelregels zijn, kunnen deelnemers daarna uitmaken voor zichzelf en met elkaar.

4 .2 . De verbindende rol

Echte, duurzame oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken zijn gedeelde oplossingen waarin ook de belangen van kansengroepen een plaats krijgen. Bovendien zijn burgers pas bereid om mee te werken aan oplossingen als ze zich ook betrokken voelen bij een bepaald probleem of bij de samenleving in het algemeen. De kritische rol kan daarom niet op een duurzame wijze ingevuld worden zonder de verbindende rol.

Alle praktijken van Vormingplus Gent-Eeklo dragen ertoe bij dat mensen zich meer betrokken voelen bij de maatschappij en zoveel mogelijk deelnemen en deelhebben aan de samenleving. Voor de relaties tussen mensen spelen we vooral een rol bij de bridging: we maken mensen nieuwsgierig naar elkaar en zetten in op ontmoeting en constructieve dialoog. De verbindende rol van Vormingplus Gent-Eeklo ligt dus voor een groot deel in verbinding realiseren tussen individuen, groepen, gemeenschappen en de maatschappij.

Binnen onze praktijken zorgen we voor een veilige omgeving die bonding mogelijk maakt. Individuen krijgen de kans om elkaar te leren kennen en we zetten in op methodieken en werkvormen die wederzijds respect en dialoog stimuleren. In strategieën 2 en 3 krijgen deelnemers de kans om samen in co-creatie iets te realiseren: dat geeft energie en maakt oplossingen mogelijk.

4 .3 . De laboratoriumrol

Vormingplus Gent-Eeklo moedigt mensen aan om ‘deel te hebben’ aan de oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken, door zelf actief mee te werken aan nieuwe praktijken en spelregels. Net als voor de kritische rol, vraagt de laboratoriumrol bepaalde vaardigheden en kennis, die Vormingplus Gent-Eeklo via al haar praktijken aanscherpt: je moet de bestaande spelregels kunnen analyseren, met anderen in dialoog treden over nieuwe oplossingen, methodieken aangereikt krijgen om met de spelregels te experimenteren. In strategie 1 komen heel wat van deze vaardigheden aan bod in verschillende praktijken.

In strategie 2 is de zoektocht naar nieuwe spelregels voor complexe vraagstukken, vaak met een lokale invulling, de kern van de participatieve trajecten. Deelnemers verbeelden zich nieuwe oplossingen, testen ze uit, verbeteren ze, geven ze een duurzame plek in de lokale gemeenschap. We zullen bijzondere aandacht besteden aan de borging van de trajecten. Hoe kan een gemeenschap de ‘winst’ uit een traject vasthouden? Wie zorgt voor continuïteit? De lokale experimenten kunnen bovendien een inspiratie zijn voor de bredere samenleving.

Ook in strategie 3 wakkeren we de creativiteit van vrijwilligers aan om zelf activiteiten uit te werken en oplossingen te bedenken voor bepaalde noden en problemen. Een deel programmatie uit handen geven is op zich al een laboratoriumexperiment van co-creatie en participatief werken voor een organisatie als Vormingplus GentEeklo.