Oost-Vlaanderen Ondernemers 2024#04

Aan zet

De voorzitter opent het debat

Waterstress of bubbelbad

Is er een probleem met water in Vlaanderen of niet?

Vlaanderen is één van de waterrijkste gebieden van de wereld. Aan die meteorologische realiteit danken we zelfs de naam van dit landsdeel: Vlaanderen, van ‘flaum’ of ‘overstroomd land’. Toegegeven, die naamgeving dateert van een tijd ver voor de klimaatverandering. Intussen stroomde al (te) veel water naar zee. En toch, mochten we in deze druilerige regio, het deltagebied van de grote rivieren, een watertekort hebben, zou dat niets minder dan een schande zijn.

Enige nuance in het waterdossier is bijgevolg wel aangewezen. Trouwens, watermaatschappijen gewagen in deze periode van het jaar van een overaanbod aan drinkwater. Het wordt in diepere grondlagen opgeslagen en kan later wellicht weer opgepompt. Er is water zat in Vlaanderen, alleen is dat niet steeds in voldoende mate, op de juiste plaats en met de gewenste kwaliteit, beschikbaar. We gaan door een transitie die ervoor moet zorgen dat we meer water bij ons houden in plaats van het zo snel mogelijk naar de zee af te voeren.

JEF WITTOUCK

Voorzitter Voka –Kamer van Koophandel

Oost-Vlaanderen

Vandaag is water, ook in Vlaanderen, wél degelijk een kopzorg. Klimaatverandering (zeer natte winters, lange droge periodes), in combinatie met de hoge densiteit van de bevolking –huishoudens, industrie en landbouw zijn steeds meer water gaan gebruiken – zorgen voor waterstress. Tot enkele jaren geleden bleef de overheid al te passief in het waterdossier. Experten probeerden de problematiek al sinds 2006 op de politieke agenda te krijgen, jammer genoeg zonder veel succes.

Als wij niet uitkijken, dreigt water het nieuwe stikstof te worden. Ondernemers weten wat dat betekent: rechtsonzekerheid, problemen met vergunningen en de bedrijfscontinuïteit in gevaar. Enkele recente juridische uitspraken (waterarrest, naar analogie met het stikstofarrest), zetten iedereen op scherp. De kwaliteit van onze Vlaamse waterlopen is onvoldoende; Europa verwacht dat lidstaten uiterlijk tegen 2027 de waterlopen saneren; een verdere verslechtering van hun kwaliteit is uitgesloten. Vandaag haalt 1 Vlaamse waterloop de norm. Om een vergunningenstop te vermijden dringen Voka en de sectoren aan op een programmatische, bindende aanpak van de waterkwaliteit.

Met de Blue Deal (2020) richt de Vlaamse overheid haar focus niet enkel op waterkwaliteit, maar lanceerde ze een pakket maatregelen tegen droogte en overstromingen. Het plan is een positieve stap in een noodzakelijke inhaalbeweging.

Voor elk bedrijf is het van het grootste belang om zijn waterproblematiek onder controle te hebben en zorgvuldig met water om te gaan. Dat geldt eveneens voor consumenten en voor de landbouw. Zo niet wacht ons, zoals jaren geleden, opnieuw de nachtmerrie van het afschakelplan en dat wil niemand meemaken. Overigens bouwen wij in Vlaanderen behoorlijk veel competentie op om uitdagingen rond water te beheersen. Die knowhow is overal in de wereld te vermarkten. Dat heet positieve waterstress. Onze vooruitgang op dat domein is best spectaculair: jaren geleden gebruikten wasserijen 20 liter water voor het reinigen van 1 kg linnen, vandaag is dat, dankzij verregaande systemen van waterrecuperatie, minder dan 1 liter.

Bedrijven die zorgzaam omgaan met hun stakeholders, het milieu en de hulpbronnen die zij nodig hebben, hebben meer kans op succes. Banken worden dan goedgezind, want die bedrijven vormen een kleiner risico. Duurzaam ondernemerschap zet waterstress om in een bubbelbadgevoel.

Colofon

KANTOREN

9000 Gent – Lammerstraat 18 –T 09 266 14 40

9300 Aalst – Werf 8 Web http://www.voka.be/oost­vlaanderen

BESTUURSCOMITÉ VAN VOKA

OOST­VLAANDEREN

Jef Wittouck, An Bels, Erik Chabot, Jan Cornelis, Ann De Clercq, Ilse De Smedt, Christiaan De Wilde, Siegert Dierickx, Farida Doulami, Stefan Fesser, Dieter Hillaert, Alexander Hoogewijs, Geert Moerman, Griet Nuytinck, Karen Pieters, Wim Pynaert, Roseline Van Damme, Christine Van den Berghe, Katrien Vanden Bulcke, Jens Van Mol.

EREVOORZITTERS VAN VOKA

OOST­VLAANDEREN

Luc De Bruyckere, Chris De Hollander, Ronald Everaert, Jean­Paul Van Avermaet, Marc Vereecken en Marcel Verschelden.

VERANTWOORDELIJKE UITGEVER

Geert Moerman

Lammerstraat 18 – 9000 Gent

HOOFDREDACTIE

Jan Geers – jan.geers@voka.be

EINDREDACTIE

Sam De Kegel – sam.dekegel@voka.be

WERKTEN MEE

Stefan David, Jolyn De Baets, Sven Decaestecker, Sam De Kegel, Nathalie Dolmans, Laurens Fagard, Jan Geers, Wim Kempenaers, Simon Lefèvre, Luc Nimmegeers, Ann Vandamme en Jan Van Gyseghem.

MAGAZINE REALISATIE LAYOUT Karakters, Gent, www.karakters.be

DRUK Drukkerij Perka, Maldegem, www.perka.be

PUBLICITEIT

Rik Vyncke

rik.vyncke@voka.be – T 0477 30 21 32

Ann Vandamme

ann.vandamme@voka.be

T

Op de cover 6

NV OVERWERK - Mario De Koninck (AAaRGh ...)

Waterbewust ondernemen: zo nemen bedrijven de leiding 32 De cijferfabriek

In een werkintensieve omgeving krijgt armoede minder kans

Zijn sales & marketing zielsverwanten bij In The Pocket?

Wintercircus: walhalla van technologie en innovatie

Oost­Vlaams memorandum

Verdwijnt 8 ha Aalsterse bedrijfsgrond door komst van Forensisch Psychiatrisch Centrum? 68 Geert dacht Neoliberalisme: Europa is Amerika niet

Lisen Kocken (Concreton): ontwapenende plant manager van gewapend beton 46

Conversational AI: in gesprek met een schilderij 50

Maarten Verschuere over de spannende liaison tussen AI en HR

De anatomie van robotchirurgie: kleinere incisie, grotere precisie

Orsi Academy is het grootste expertise­ en innovatiecentrum voor robot­ en minimaal invasieve chirurgie in Europa. Dit state­of­the­artinstituut in Melle biedt niet alleen trainingen aan, maar is ook dé ontmoetingsplek voor dokters, wetenschappers, ingenieurs en de industrie. De kruisbestuiving tussen deze actoren zorgt ook voor een introductie van innovatieve medische technologieën in de gezondheidszorg. Orsi Academy traint chirurgen van over de hele wereld in minimaal invasieve (robot)chirurgie met een unieke trainingsmethode. Hun missie? Een betere en kwalitatievere geneeskunde.

Robotchirurgie verloopt via een kijkoperatie, waarbij een camera in het lichaam van de patiënt gaat. Er moeten hiervoor geen grote sneden gemaakt worden, maar slechts gaatjes met de diameter van een pink. De chirurg werkt niet rechtstreeks in het lichaam van de patiënt, maar bedient een robot met een soort van joystick. De bewegingen die de chirurg met de handen maakt, worden vertaald naar verfijnde handelingen van kleine instrumentjes. Op die manier verloopt een ingreep preciezer, met minder risico’s op complicaties, minder pijn en met een sneller herstel voor de patiënt.

Op

Bedrijven nemen steeds meer de leiding in duurzaam waterbeheer

Waterbewust ondernemen, droogweg de enige oplossing

Slim waterbeheer staat als een paal boven… water in de nabije toekomst, want meer dan ooit wordt H2O een kostbaar goedje. Ook bij onze bedrijven prijkt spaarzaam omgaan met het blauwe goud steeds hoger op de agenda. Van (grond)water reduceren over zuiveren tot zoveel mogelijk hergebruiken: geen enkel bedrijf kan het zich anno 2024 nog permitteren om niet aan duurzaam waterbeheer te doen.

Water is de bron van alle leven. Wij bestaan zelf uit zo’n 70 procent water en kunnen nauwelijks vier dagen overleven zonder H2O. Tot diep in de 20ste eeuw leek water vanzelfsprekend in grote delen van de wereld, alsof die oerbron onuitputtelijk was.

2.700 liter

Om één katoenen T-shirt te maken, is ongeveer

2.700 liter zoet water nodig. Dat komt overeen met wat één persoon in 2,5 jaar drinkt. Een reden te meer om kleding een tweede leven te geven.

18de

België behoort tot de landen met extreem hoge waterstress en staat wereldwijd op de achttiende plaats.

40 procent

Als kind van de jaren 70 besefte ik voor het eerst hoe een tekort aan drinkbaar water allesvernietigend kon zijn voor een bevolking, toen de uitgemergelde lichamen van Ethiopische kindjes me een geweten schopten tijdens de extreme droogte en hongersnood in 1984/’85 in de Hoorn van Afrika.

Help, ik heb waterstress!

Volgens een studie van het Wereld Economisch Forum zal er in 2030 wereldwijd 40 procent te weinig water zijn om de behoefte te dekken. De helft van al het water wordt verbruikt in de industrie.

Veertig jaar later is duurzaam waterbeheer, in tijden van klimaatverandering, even prangend als noodzakelijk, van de zuid­ tot de noordpool. Ongeveer vijftig procent van de wereldbevolking krijgt jaarlijks minstens gedurende één maand te maken met waterstress. Dat kan oplopen tot zo’n zestig procent in 2050. België behoort tot de landen met extreem hoge waterstress en staat wereldwijd zelfs op de achttiende plaats. Dat blijkt uit de meest recente gegevens van de Aqueduct Water Risk Atlas van het World Resources Institute (WRI). Samen met Cyprus en Griekenland zijn we zelfs de enige Europese landen in de lijst. Bij waterstress is er weinig water van voldoende kwaliteit om te voorzien in de behoeften van mens en milieu. Zeker Vlaanderen kent een lage waterbeschikbaarheid, ook al zijn we historisch gezien een waterrijke regio. We zijn ook een kleine regio en hebben veel verharde oppervlakte. Daarom moeten we zorg dragen voor het grondwater, want dat is niet onuitputtelijk.

Anno 2024 kan geen enkel bedrijf het zich nog permitteren om niet aan duurzaam waterbeheer te doen.

Vlaanderen verbruikt jaarlijks ongeveer 740 miljoen m³ water (bron: VMM). De industrie (300 miljoen m³/jaar) en de huishoudens (250 miljoen m³/jaar) zijn de grootste verbruikers. De beschikbaarheid van zoet water staat onder druk. Wij, burgers, dragen zeker ook verantwoordelijkheid om spaarzaam om te gaan met water. Korter douchen, de kranen niet onnodig laten lopen tijdens het tanden poetsen, vaker plantaardig eten, regenwater opvangen en bufferen: het internet wemelt van nuttige tips, maar ze consequent uitvoeren, blijkt altijd net iets moeilijker.

Water(dicht) plan bij bedrijven

Om een mogelijk tekort aan geschikt en voldoende water tegen te gaan, investeren ook bedrijven steeds meer in slim waterbeheer. Uit noodzaak. Net als droogte kan evengoed wateroverlast, door bijvoorbeeld piekbuien, ervoor zorgen dat bedrijfsactiviteiten onveilig worden. Bij zo’n wolkbreuk kan op daken van gebouwen te veel water blijven liggen, met mogelijke lekkage en kortsluiting tot gevolg. Of laden en lossen kan problematisch worden door te diepe plassen op de laagst gelegen delen van een terrein.

Ruim een jaar geleden namen meer dan 12.000 bedrijven in de Europese Unie, waarvan 482 in België, en 800 bedrijven in de VS deel aan de enquête van de Europese Investeringsbank (EIB). Een van de opmerkelijkste vaststellingen: meer dan de helft van de bedrijven in België (53 procent) gaf aan dat het klimaat een impact heeft op hun activiteiten. 19% had zich met een strategie al proberen wapenen tegen blootstelling aan klimaatrisico’s.

Grote waterintensieve bedrijven hebben vaak een eigen waterzuiveringsinstallatie. Het gezuiverde afvalwater dat ze vandaag lozen in onze waterlopen is zuiverder dan ooit, in ieder geval veel zuiverder dan een halve eeuw geleden. Zoals bij Tereos Aalst, de zetmeel­ en glucoseproducent die al sinds de jaren 80 zijn afvalwater zuivert via een eigen waterzuivering. Water is cruciaal in bijna al hun productieprocessen: om de tarwekorrel te conditioneren, om gluten en zetmelen te wassen of om de zetmeelsuikers te produceren. Na een anaerobe, aerobe en fysicochemische zuivering voldoet het ‘afvalwater’ aan de lozingsnormen en gaat het veilig en proper de Dender in.

Die waterzuivering is trouwens cruciaal voor een efficiënte werking van de fabriek – als ze niet meer optimaal functioneert, lopen hun twee grote waterbekkens al snel vol en dreigt de hele fabriek stil te vallen. Op dit moment loopt ook een project, in samenwerking met Farys, om het gezuiverde afvalwater verder op te waarderen tot kalkvrij drinkwater en dat opnieuw te gebruiken in de fabriek als proceswater. Dankzij een nieuwe installatie – via ultrafiltratie en omgekeerde osmose, oftewel UFRO – zal Tereos per jaar maar liefst 300.000 m³ zuiver water besparen.

Vorig jaar brachten we in dit blad nog een verhaal over industriële wasserijen die met slimme technologie hun verbruik van gronden leidingwater aanzienlijk kunnen verminderen, extra regenwater kunnen gebruiken en minstens 80 procent van hun afvalwater hergebruiken na elke wasbeurt. Alleen doen ze het vaak nog niet, wegens de (te) dure investeringen. Deze wasserijen – maar in wezen elk bedrijf dat veel water verbruikt –kampen met verschillende uitdagingen op het vlak van water: de kostprijs en beschikbaarheid van leiding­, grond­ en regenwater, de kosten voor het lozen van afvalwater en

Move-it-lab doet watermetingen te velde

Het HOGENT-onderzoekscentrum Water & Health Technology beschikt sinds kort over een uniek mobiel laboratorium - Move-itlab - waarmee het letterlijk watermetingen ‘in het veld’ kan doen bij bedrijven en landbouwers. Er is geen transport meer nodig van waterstalen en daarmee is het lab het eerste in zijn soort.

Move-it-lab is de naar eigen zeggen revolutionaire combinatie van een mobiele, on-site afvalwaterzuiveringsinstallatie en een hightech laboratoriumunit. Hier komen fysicochemische wateranalyses samen met geavanceerde microscopische slibanalyses en moderne moleculaire identificatietechnologie. “Het stelt ons in staat om een gedetailleerde analyse van jouw bedrijfsafvalwater ter plaatse uit te voeren, wat resulteert in betrouwbare en realistische gegevens. In vergelijking met onderzoek op artificieel afvalwater biedt dit een nauwkeurige inzage in de benodigde optimalisaties, of het nu gaat om verbeteringen in zuiveringsefficiëntie of energiebesparing. Met behulp van onze pilot installatie streven we ernaar om grondig te testen en te finetunen voordat we deze innovaties op grotere schaal implementeren. We nodigen bedrijven, onderzoekscentra en kennisinstituten uit om met ons samen te werken en de toekomst van waterzuivering te vormen”, zegt projectmanager Bjorge Decostere.

de strenge milieuregelgeving rond de lozing van industrieel afvalwater. In de nabije toekomst zullen bedrijven ook steeds minder grondwater mogen oppompen – of niet meer uit de heel diepe grondwaterlagen.

Naast de grote jongens kijken ook steeds meer kmo’s hoe ze in de nabije toekomst met het gezuiverde afvalwater meer kunnen doen dan enkel te lozen of hoe ze meer hemelwater kunnen opvangen en slim aanwenden. (zie p. 13). Er zijn nu voldoende slimme technologieën om afvalwater om te zetten naar productiewater, maar ook om gronden regenwater te behandelen (zie p. 10). Alleen hebben investeringen in duurzaam en circulair waterbeheer geen klassieke return on investment, want je zal daardoor niet meteen meer verkopen, al kan je wel besparen op vers water en heffingen. Je komt ook (veel) beter in de markt te liggen: bij klanten, bij eigen en toekomstige medewerkers (een troef in de war for talent), bij investeerders en bij de burger.

Ontharding: grondwater van de toekomst?

De afgelopen zomers beheerste de te lage stand van het grondwater regelmatig het nieuws. Door de overvloedige regenval van de voorbije maanden werd het grondwater weer aangevuld in de bovenste grondwaterlagen. Maar wanneer het droog is, kan dat grondwaterpeil weer snel zakken. Zeker het herstel van de diepere grondwaterlagen loopt

over meerdere jaren tot decennia, en dat zijn net de lagen waar industrie vaak beroep op doet bij grondwaterwinningen.

De beschikbaarheid van grondwater is cruciaal voor onze drinkwatervoorziening, onze industrie en onze landbouw, maar zeker ook voor onze natuur. Door de klimaatverandering worden droge en natte periodes intenser. We moeten ervoor zorgen dat in natte periodes het regenwater beter en meer wordt opgevangen om in drogere periodes te kunnen gebruiken. Daarnaast moeten we ervoor zorgen dat het water, bijvoorbeeld van de akkers, trager wordt afgevoerd (dus niet rechtstreeks naar de rioleringen, richting zee) en zo de kans krijgt in de bodem te infiltreren en de grondwaterlagen aan te vullen.

Overtollig regenwater in de grond laten sijpelen of een infiltratievoorziening (wadi) is verplicht bij nieuwbouw of uitbreiding van bedrijven(terreinen). Voka pleit om zo sterk mogelijk in te zetten op collectieve infiltratievoorzieningen en zulke gemeenschappelijke oplossingen niet enkel te voorzien bij nieuwe verkavelingen. Door het gebrek aan voldoende ruimte voor industrie in Vlaanderen zijn zulke voorzieningen op de bedrijfspercelen zelf vaak een grote uitdaging.

Infiltratie, water vasthouden, ontharden en het duurzaam winnen van grondwater wordt cruciaal. In de landbouw kan een regelbare drainage dan opnieuw meer water

vasthouden op percelen in periodes met neerslagoverschot. Ook hergebruik van bemalingswater – het oppompen van grondwater bij bouwwerkzaamheden – zal meer en meer gebeuren. In nieuwe bouwprojecten worden steeds meer groene en blauwe maatregelen genomen. Denk aan wadi’s, regenwaterputten en infiltratievoorzieningen.

Laat ons alsjeblief ook niet meer bouwen in overstromingsgevoelig gebied. Lokale besturen geven daarvoor nog al te vaak de toestemming, zelfs tegen alle negatieve adviezen in van de hogere overheden. Dat bleek onlangs nog uit de VRT Pano­reportage Slag in het water, over het nefaste waterbeleid in de Denderstreek.

Over wettendiarree en wadi’s De strengere wetgeving en normeringen helpen om het investeringsproces te versnellen bij bedrijven. Green Deal, Blue Deal, Sustainable Development Goals (SDG’s), Vlarem, de Europese kaderrichtlijn Water: aan wetgevende initiatieven geen gebrek. Zeker met de Blue Deal is Vlaanderen een versnelling hoger geschakeld om ons te beschermen tegen waterschaarste en droogte. De richtlijnen zeggen grosso modo dat bedrijven het waterverbruik zoveel mogelijk dienen te minderen en dat ze in de productie zoveel mogelijk water moeten hergebruiken.

Duurzaamheid is nu al een belangrijke parameter bij investeerders. Bepaalde banken

rekenen ook een lagere intrest op investeringen die duurzaam zijn. Duurzame bedrijven zijn veerkrachtig. En veerkracht primeert op kortetermijnwinst. Minder afhankelijk worden van water, onder andere door hergebruik: je ziet het in steeds meer bedrijven. Geen enkel bedrijf kan het zich straks nog permitteren om niet aan waterbeheer te doen.

Wat ‘stikstof’ is voor deze regering, wordt ‘water’ misschien wel voor de volgende regering(en). Het is wachten op het eerste ‘Waterarrest’ maar met het Kortemark­arrest is er alvast een sterk signaal dat het ‘Waterarrest’ en een potentiële vergunningenstop onderweg zijn. De kaderrichtlijn water gaat er immers vanuit dat iedere achteruitgang van een bepaalde parameter een achteruitgang is van de toestand van het oppervlaktewater.

Maar de (water)slinger mag ook niet te ver doorslaan. De verwachtingen en voorwaarden vanuit de overheid rond wateropvang en ­buffering liggen al heel hoog. Een Oost­Vlaams IT­bedrijf dat vlakbij een natuurlijke waterloop ligt, moest toch per se een wadi laten aanleggen bij een nieuwbouwproject. In wezen is zo’n met zand of grind gevuld bekken een eenvoudige oplossing om regenwater op te slaan, te zuiveren en/of langzaam in de bodem te laten infiltreren. Deze ‘groene greppels’ zorgen er ook voor dat er minder regenwater in rivieren terechtkomt bij hevige buien en ze bevorderen de biodiversiteit. Alleen is zo’n wadi dus niet overal even haalbaar als wenselijk.

De Blue Deal wil ons – terecht – stimuleren tot een mentaliteitsshift: we moeten anders omgaan met water. Water zo veel mogelijk ter plekke vasthouden. Minder water gebruiken, meer water hergebruiken en verspilling aanpakken. De waterwinsten liggen vaak voor de hand en soms voor het rapen. Maar laten we ook ons gezond boerenverstand niet verliezen, in het legitieme streven naar een duurzamer waterbeheer.

Bronnen: World Resources Institute (WRI), VMM, FDMagazine, Fokus, VRT Nieuws, Embuild, website over Blue Deal

Tereos Aalst, de zetmeel- en glucoseproducent, zuivert al sinds de jaren 80 zijn afvalwater via een eigen waterzuivering. Momenteel loopt ook een project, in samenwerking met Farys, om het gezuiverde afvalwater verder op te waarderen tot kalkvrij drinkwater en dat opnieuw te gebruiken in de fabriek als proceswater.

Van zout tot drinkbaar zoetwater

Met een kuststrook van slechts 67 kilometer heeft België wereldwijd het op één na grootste geïnstalleerde vermogen van offshore windenergie per inwoner. De Noordzee is dus een grote bron van duurzame energie, maar die grote plas zilt water kan nog een belangrijke rol vervullen.

De wellicht meest voor de hand liggende manier om drinkwater te ‘maken’, is door zeewater te zuiveren via zogenoemde ontziltingsmachines. Dit proces kan op verschillende manieren worden gerealiseerd, maar is vandaag nog steeds erg energieen dus kostenintensief. Toch trekken heel wat landen volop deze kaart. Wereldwijd zijn er al meer dan 21.000 ontziltingsinstallaties in gebruik. De grootste zijn logischerwijze terug te vinden in het Midden­Oosten. In Saoedi­Arabië, waar dit proces verantwoordelijk is voor meer dan 70 procent van de watervoorziening, is dit met voorsprong de belangrijkste bron van waterproductie. Ook Israël heeft verschillende ontziltingsinstallaties. En ja, ook ons land bouwt momenteel aan een pilootinstallatie die Noordzeewater moet opzuiveren tot drinkwater. Dit project is een samenwerking tussen watermaatschappijen Aquaduin, De Watergroep en Farys en maakt gebruik van de zogenoemde CCRO­technologie. Hierbij wordt het water onder zeer hoge druk door een filter bestaande uit microscopisch kleine openingen gepompt, waardoor alleen de moleculen van zuiver water kunnen doorsteken. Dit waterproductiecentrum zou tegen 2025 volledig operationeel moeten zijn en zal ruim 30.000 gezinnen van drinkbaar water kunnen voorzien. Hierdoor is Vlaanderen meteen de eerste regio aan de Noordzee die diezelfde zee als drinkwaterbron zal inzetten.

Ekopak koppelt industrie af van het drinkwaternet met eigen technologie

Water-as-a-service als gamechanger

Bedrijven afkoppelen van het drinkwaternet en hun waterhuishouding duurzaam maken. Zo klaar als pompwater is de visie van Ekopak. Volgens de technologiespeler dringt een andere maatschappelijke benadering rond water zich op. “We moeten de continuïteit van onze bedrijven garanderen”, aldus ceo Pieter Loose.

TEKST LAURENS FAGARD

Ekopak atelier in Tielt waar alle installaties worden gebouwd.

Als je de voordeur van Ekopak nog maar opentrekt, word je overspoeld met technische watertermen die door het kantoor weergalmen. De bedrijvigheid en dynamiek symboliseren de snelheid waarmee het beursgenoteerde bedrijf met vestiging in Deinze groeit. “Onze groei is noodzakelijk”, vertelt topman Pieter Loose. “We moeten dringend water herwaarderen. Maar vooraleer je iets kan herwaarderen, moet je het waarderen. Dat hebben we altijd gedaan voor onze olie­ en gasreserves, maar tot voor kort was water een zogenaamd ‘ongelimiteerde bron’. Gelukkig verandert die perceptie stilaan waardoor onze business nu toch meer in de spotlights komt te staan.”

Water als dienst

Met een uniek WaaS­model (water­as­aservice) wil Ekopak de volledige industrie afkoppelen van het bestaande drinkwaternet.

“We bouwen, financieren, beheren en onderhouden waterzuiveringsinstallaties bij productiebedrijven volgens een dienstenformule. Vervolgens betaalt de klant voor zijn waterverbruik in langetermijncontracten. Het idee ligt in lijn met de bekende architect Thomas Rau die ooit de lichtinstallatie op Schiphol moest vervangen en een gigantische investering voor zich had. Hij wilde van Philips geen lampen, maar wel licht. Een heel andere kijk op ondernemerschap. En eentje die loont, want de lampen gaan nu veel langer mee. Zo is Schiphol tevreden, Philips verdient er meer aan en er zijn minder grondstoffen nodig”, vertelt Pieter.

“We willen komaf maken met lineaire businessmodellen die de wereldeconomie domineren en onze bronnen onnodig uitputten. Onze toegevoegde waarde zit vooral in onze expertise en het gericht inzetten van verschillende technologieën voor de juiste toepassingen. Takeda in Lessines bijvoorbeeld is actief in de farmaceutische sector en heeft tijdens het productieproces enorm veel water nodig. Aan de hand van piloottesten bouwden we een installatie op maat waarbij het gerecycleerd water voldoet aan strikte kwaliteitseisen. Daarnaast haken we zo goed als mogelijk in op bestaande waterzuiveringssystemen, zodat een bedrijf niet alles meteen hoeft te vervangen. Ook dat is zuinig omspringen met schaarse grondstoffen. En doordat we onze eigen waterfaciliteiten beheren, verzamelen we enorm veel data waar machine learning en artificiële intelligentie aan te pas komen. Daarmee doen we de processen zo efficiënt mogelijk draaien en dat is meteen ook de reden waarom ons concept schaalbaar is.”

“Als een bedrijf met ons in zee gaat, brengen we de waterbronnen volledig in kaart en kijken we waarvoor ze aangewend worden. Naast optimalisaties maken we de bronnen duurzamer zodat het waterverbruik efficiënter wordt. Een goede waterhuishouding bestaat uit meerdere pistes, zoals gezuiverd afvalwater of regenwater bijvoorbeeld. Je moet het vergelijken met een duurzame energiemix waar je ook best niet op één bron focust. Zonnepanelen of windturbines brengen weinig op als er geen zon of wind is, maar dan kunnen batterijen, biomassa of waterstof wel een alternatief zijn. Door flexibel over te schakelen van de ene op de andere bron, wordt de waterbeschikbaarheid en ­kwaliteit te allen tijde gegarandeerd.”

Gebruik water correct

Alleen al door afvalwater op te waarderen en te hergebruiken, bespaarden Ekopak­klanten al meer dan 90% op drinkwater. “Met een goede watermix moet het mogelijk zijn om tot de volle 100% te gaan. Twee jaar geleden zag je nog bedrijven trots verkondigen dat ze 20% minder verbruik als doel stelden tegen 2030. Dat enthousiasme is volledig onterecht, want we kunnen zoveel beter. Soms moet je de lat hoog leggen én er vervolgens alles aan doen om erover te springen.”

Dat een waterhuishouding een verhaal is op lange termijn, bewijst ook het kostenplaatje. “Gemiddeld gezien zijn we 30 tot 40% goedkoper dan drinkwater als je de total cost of ownership meetelt. Veel bedrijven moeten drinkwater immers eerst nog behandelen tot proceswater. Je moet dan al ongeveer 1,25 liter water inkopen om 1 liter over te houden, terwijl wij 1 liter water leveren die meteen ingezet kan worden. Onze ambitie om de drinkwatermaatschappij voor de industrie te worden, is dan ook deels op die redenering gestoeld.”

Maar niet alleen het financiële argument doet bedrijven overstag gaan. Beschikbaarheid van water staat in ons land hoog op de agenda. België nestelt zich in de bovenste regionen van landen met waterschaarste. “Naast bevolkingsdichtheid als gekende reden, hebben we een enorm waterintensieve industrie en weinig bronnen voorhanden. Het meeste drinkwater halen we uit de Schelde en de Maas, die maar een deeltje door ons land stromen. Bovendien legt het Maasverdrag dan nog bepaalde gebruiksvolumes op. En uiteraard willen we onze welvaart en onze toegankelijkheid tot water koste wat kost behouden.”

“We hebben dus al weinig water en dan gebruiken we drinkwater, als ons meest schaarse goed, voor toepassingen waarvoor ze niet eens bestemd zijn. Mensen gebruiken thuis ook maar 5% of minder van het water om effectief van te drinken. De rest gaat naar sanitair of vaatwas­ en wasmachines. Bij bedrijven is dat exact dezelfde verdeling. In tijden van schaarste is dat te gek voor woorden. Het is alsof je kinderen laat spelen met microchips die voor de industrie bestemd zijn in plaats van met legoblokken. Je moet middelen gebruiken voor de juiste toepassingen.”

“Toen we ons waterleidingnet indertijd aanlegden, was het doel om ziektes zoals pest en cholera in te dijken. Om welvaart te creëren, zijn hygiëne en gezondheid belangrijk. Een centraal drinkwatersysteem was toen de beste oplossing. Met de kennis die er vandaag is, zouden we onze systemen wellicht decentraal maken. In 2022 werd dat nog maar eens duidelijk wanneer een waterbom de regio rond Luik trof en veel afval in ons water terecht kwam. De drinkwaterproductie is daar helemaal niet op gealigneerd. En ook op geopolitieke schaal ben je met een centraal systeem veel brozer als maatschappij. In de oorlog tussen Oekraïne en Rusland was een grote drinkwatercentrale één van de eerste doelwitten. Als je een grote regio zonder drinkwater zet, zijn de gevolgen al snel rampzalig.”

Van energie- naar watercrisis? Dat water impact heeft op bedrijfszekerheid, begint meer en meer te dagen. “Bedrijven moeten produceren aan de laagste kost, maar willen ook de continuïteit garanderen. In veel gevallen moet de productie 24 op 24 uur blijven draaien. Op sommige locaties kan een klein voorval zorgen voor grote problemen. Een duif die in een watertoren vliegt en daardoor het drinkwater infecteert of een gat in de leidingen waardoor de druk even verlaagd moet worden voor herstel, zijn realistische scenario’s die bedrijven zonder water doen vallen. Bedrijven die meer dan

honderd kubieke meter water per uur nodig hebben voor hun productie, voelen dan de bui al hangen. Grote investeringsfondsen kijken dus met grote ogen naar de waterhuishouding. Het wordt zelfs losgekoppeld van het hele duurzaamheidsverhaal omdat het teruggebracht wordt tot de essentie van opereren of niet.”

Vooruitziende bedrijven kiezen dus eieren voor hun geld. De energiecrisis kan zomaar overslaan in een watercrisis als te veel bedrijven nog afhankelijk zijn van het centrale net. “In zulke situaties zal de eerste vraag zijn voor wat je nog water mag gebruiken. Nu lees je weleens in het nieuws dat je in bepaalde periodes van droogte jouw zwembad niet meer mag vullen. Maar instanties kunnen dat niet controleren, tenzij we overschakelen op slimme watertellers. Er zijn regio’s die handhaving doen en fabrieken controleren op hun verbruik. Met onze langetermijncontracten proberen we dat soort dingen dus te vermijden.”

Bovendien ziet Pieter het waterverbruik alleen maar stijgen. “Het verschil tussen vraag en aanbod deint alsmaar verder uit. De traditionele voedingsindustrie of farmaceutische bedrijven verbruiken al veel water, maar er zijn ook heel wat opkomende industrieën. In een wereld waar hergebruik primeert, schieten er recyclagefabrieken als paddenstoelen uit de grond die reinigingswater nodig hebben. Ook

batterijfabrieken hebben water nodig, maar ook technologiebedrijven zoals Google en Amazon moeten hun massale aantal servers afkoelen. Slim omspringen met water is dus echt wel een noodzaak.”

Een concreet en ambitieus voorbeeld in die richting is het project Circeaulair, een samenwerking tussen Ekopak, Aquafin en infrastructuurfonds Epico2. “Het idee is om zoveel mogelijk industrieterreinen van het drinkwaternet af te koppelen. Via onze eigen installaties kunnen we niet alleen industrieel afvalwater gaan zuiveren, maar ook huishoudelijk afvalwater. Zo komt er in de Antwerpse haven een installatie die het afvalwater van alle inwoners zuivert en vervolgens naar de bedrijven stuurt. Zo besparen we in één klap 30 miljoen m³ water. Bovendien laat het ook kleinere kmo’s met minder financiële middelen toe om gebruik te maken van onze diensten.”

Vlaamse voorsprong smelt weg De innovatieve aanpak doet Ekopak met rasse schreden groeien, ook internationaal. Onlangs nam het bedrijf het Brugse Global Water & Energy (GWE) over en sloot het een joint venture met Vyncke, respectievelijk actief in wateroplossingen en biomassaboilers, en bovendien internationaal gevestigd. “Het laat ons toe om bestaande Belgische klanten goed op weg te helpen in hun duurzaam waterbeheer in buitenlandse sites. Afrika en Azië hebben enorm veel groeipotentieel op vlak van duurzame energie omdat ze veel zon of wind hebben. Maar het zijn tegelijk ook droge regio’s met grote watertekorten. Onze installaties kunnen daar een rol van betekenis spelen.”

Maar de groei van Ekopak staat in schril contrast met de Vlaamse regulitis. “Vlaanderen was één van de eerste regio’s in Europa die met de Blue Deal de strijd tegen waterschaarste en droogte aanbond. Heel wat bedrijven spitsen zich toe op watertechnologieën. Alleen mogen we die voorsprong niet uit handen geven omwille van een vergunningenproblematiek. Andere landen zoals Frankrijk, Spanje en Italië zetten een extra tandje bij en integreren technologie sneller.”

Hoe dan ook is het volgens Pieter een kwestie van ambitie. “Toen de wedloop naar de maan al een tijdje bezig was, bracht president Kennedy alles in een stroomversnelling door die ene uitspraak ‘We choose to go to the moon’. Laat ons diezelfde boodschap toepassen op water.”

Een Ekopak waterzuiveringsinstallatie waarmee klanten al meer dan 90% op drinkwater bespaarden.

Agref streeft naar waterneutraal beton

“Op termijn willen we integraal op regenwater draaien”

Betonspecialist Agref uit Wetteren wil zo snel mogelijk zelfvoorzienend zijn op watervlak. Het bedrijf leverde in het recente verleden al enkele inspanningen, maar de VLAIO­waterscan brengt nu alles in een stroomversnelling. “Met een extra opvangtank voor hemelwater en het hergebruik van ons gezuiverd spoelwater moeten we de laatste gaatjes kunnen dichtrijden.”

Zaakvoerder Martin De Witte van Agref vertelt dat de productie van architectonisch beton behoorlijk wat water verbruikt.

Dat de productie van beton onlosmakelijk verbonden is met waterverbruik, hoeft geen betoog. Betonbedrijven hebben hun waterhuishouding dus best op orde. Dat is voor Agref niet anders. Het Wetters bedrijf is gespecialiseerd in architectonisch beton en maakt overwegend balkons voor appartementsgebouwen. Daarnaast legt het zich ook toe op onder meer dorpels, gevelplinten en dekstenen, uitsluitend voor de Belgische markt.

“Onze productie verbruikt op jaarbasis behoorlijk wat water”, vertelt zaakvoerder Martin De Witte. “Doordat we blijven groeien en dit jaar een verlenging van onze milieuvergunning in aanvraag is, besloten we ons verbruik verder te analyseren. Het is zo dat de VLAIO­waterscan op onze radar kwam en uitgevoerd werd. Uit dat rapport kwamen

heel wat suggesties over hoe je zelfvoorziening verder aanpakt.”

Geen grondwater meer

Jaarlijks verbruikt Agref bijna 2.000 m³ water. Dat verbruik is onderverdeeld in 100 m³ leidingwater, 1.190 m³ hemelwater en 624 m³ grondwater. “Ongeveer 224 m³ is voor huishoudelijk verbruik. De rest is ongeveer gelijk verdeeld over de betonproductieprocessen: van betonopname tot het uitwassen van beton en de reiniging van de betonmengers. We hebben wel al tanks die hemelwater opvangen, maar vooral de hoeveelheid grondwater deed me schrikken. Als je bovendien meer dan 500 m³ grondwater oppompt ben je een grootverbruiker en val je onder een strengere milieuwetgeving. We besloten meteen actie te ondernemen.”

Naast de bestaande watertanks die hemelwater opvangen werd onlangs nog een nagelnieuwe watertank geïnstalleerd. Deze kan nog eens 100 m3 hemelwater opvangen.

Onlangs werd een nagelnieuwe watertank geïnstalleerd op de terreinen van Agref. “De bijkomende tank kan nog eens 100 m³ extra hemelwater opvangen. De komende maanden zullen we bekijken of dit volstaat om de zomer te overbruggen. Op termijn moet het mogelijk zijn om onze processen integraal op regenwater te doen draaien. Met een gemiddelde neerslag in België van 70 liter per vierkante meter op maandbasis, kan ik op jaarbasis zeker 5.000 m³ water opvangen. De uitdaging is vooral om het water op een zo efficiënt mogelijke manier op te vangen. Vroeger ging het regenwater van ons dak naar drie waterputten. Als het veel regende, liepen die over en ging het overtollige water naar een grote vijver naast ons bedrijf. Dat water willen we dus zo goed als mogelijk opvangen en zelf gebruiken.”

Hoewel er financieel gezien voor Martin weinig voordeel bij te rapen valt, is de investering eerder gericht op beschikbaarheid van water. “De watertank zelf kost zo’n 10.000 euro. Daarbovenop komen nog eens 40.000 euro kosten aan installatie. Een totaalbedrag dat je er zelfs op twintig jaar nog niet

uithaalt. Daar is het ons ook niet om te doen. De wetgeving verandert alsmaar sneller en elk bedrijf zal stappen moeten zetten richting waterneutraliteit. Als de nieuwe watertank het huidige verbruik niet volledig dekt, komt er hoe dan ook één extra.”

Afvalwater zuiveren

Naast een felle vermindering van leidingwater, zet Agref ook in op maatregelen om het afvalwater na zuivering zoveel mogelijk te recupereren als spoelwater. “Het afvalwater van onze betonproductie zuiveren we al sterk. We scheiden de grote van de kleine fractie waarna het water nadien door een kamerfilterpers gaat. Wat overblijft, is zuiver water dat rechtstreeks de vijver ingaat. De overige cementresten voeren we nu nog in een container af. We bekijken nog of we die resten op termijn kunnen gebruiken in andere toepassingen.”

Het spoelwater gebruiken om beton mee te maken, is niet mogelijk vanwege de kwaliteit. “We behandelen ons beton met zuren en wassen het af met regenwater. Door die mengeling is water niet meer neutraal van

pH­waarde. Met onze zuiveringsinstallatie krijgen we dat wel weer op een goed niveau, maar de sulfaten blijven erin. Die hebben dan weer een invloed op de kleur van het beton. Doordat we ons richten op architectonisch beton, speelt dat wel een grote rol.”

Hoogovenslakken

Naast de inspanningen op watergebied, wil Agref ook energieneutraal worden. “Momenteel hebben we 1.500 zonnepanelen liggen die 300 MWh per jaar opleveren en afgestemd zijn op hetzelfde verbruik. Op dit moment moet ik nog altijd 150 MWh inkopen omdat onze productie start om 5 uur ‘s ochtends wanneer er nog geen zon te zien is. Vandaar dat we nu 400.000 euro geïnvesteerd hebben in een batterijpark. Zo kunnen we de energie in de namiddag opslaan om ‘s morgens te gebruiken. En ook op productniveau doen we samen met onze leverancier testen op CO2­neutraal cement dat qua samenstelling bestaat uit hoogovenslakken, een restproduct van de staalindustrie. Als kleine kmo proberen we zo onze impact verder uit te dragen.”

Op zoek naar de synergie tussen sales en marketing bij In The Pocket

De dynamiek tussen de sales­ en marketingafdelingen van bedrijven is een verhaal dat al even oud is als de bedrijfswereld zelf. Omgaan met verschillende doelen en verwachtingen is soms een uitdaging. Methodes en communicatiestijlen durven al eens botsen. En de weg naar een samenwerking die echt werkt voor de beide afdelingen ligt af en toe bezaaid met frustraties en misverstanden. Met ­ aan de ene praktische kant ­ de salesfocus op klant en transactie versus de strategische, planmatige kant van marketing met meer merkfocus.

Dat het ook anders kan én moet, weten ze bij digital product studio

In The Pocket als geen ander. Het bedrijf ontwikkelt digitale producten (mobile, web, backend, VR en AR) en slaagt erin om zowel fysiek als remote samen te werken in een internationale context. En jawel, ook sales en marketing doen daarbij hun duit in het zakje …

We gingen langs bij de Gentse techspeler en legden ons oor te luister bij Lore Ott, Jack Dierckxsens en Yannis Tenret. Zo wilden we graag inzicht krijgen in hoe de twee afdelingen er vlot samenwerken, waar de uitdagingen liggen, en welke strategieën ze hebben ontwikkeld om hun samenwerking te verbeteren.

TEKST JOLYN DE BAETS – FOTO NATHALIE DOLMANS

Wanneer je het kantoor van In The Pocket aan Dok Noord binnenwandelt, voel je onmiddellijk de dynamische werksfeer. Terwijl het interview met Lore, Jack en Yannis plaatsvindt, maken hun teamleden samen croque­monsieurs in de keuken. Een traditie op maandagmiddag. “Normaal sluiten wij ook altijd aan, maar vandaag maken we een uitzondering”, lacht Lore. In The Pocket ontwikkelt digitale producten en platformen voor hun klanten. Een vloeiende synergie tussen het sales­ en marketingteam in een internationaal groeibedrijf, is geen sinecure. Lore, Jack en Yannis slagen er samen in om de praktische kant van de twee afdelingen vlot te laten verlopen. Altijd met focus op hun klanten en de bedrijfsstrategie. “Het management gelooft in onze samenwerking.

We krijgen veel vrijheid en budget om samen zaken op te zetten”, zegt Jack.

Gedeeld doel

Een gedeeld doel hebben en formuleren als één team: meteen een eerste tip die zich ontsluiert tijdens het gesprek. Op jaarbasis werkt het management van In The Pocket aan een groter strategisch plan: van omzetgroei over geografische expansie tot nieuwe services. Dit plan vertaalt zich naar een specifiekere sales­ en marketingaanpak. “Yannis bekijkt hoe we bij en met bestaande klanten kunnen groeien, Jack buigt zich over de nieuwe, en ik zorg voor alle ondersteunende marketingacties. Rond november steken wij de koppen al bijeen om ons plan voor het volgende jaar te bespreken”, vertelt Lore. “Iedereen kan ook meerdere keren feedback geven.

Samenwerken aan dat plan is echt wel een onderdeel van onze organisatie”, vult Yannis aan. “Stuk voor stuk dragen onze doelstellingen bij tot de groei van In The Pocket”, zegt Jack. “Er zijn zelden conflicten over wat de prioriteiten zijn. Als het bijdraagt tot onze duurzame groei, dan past het binnen onze strategie”, vervolledigt Jack.

De ambitie van de Gentse digitale speler is om elk jaar exponentieel te groeien. Een groter bedrijf betekent grotere teams, en meer nood aan structuur. “We zijn niet dezelfde organisatie als anno 2020, wanneer ik hier gestart ben”, begint Lore. “We evolueren constant en passen de manier van werken aan in functie van onze interne noden. Zo is de constante en consistente rapportering onderling een grote verandering

Yannis Tenret, Jack Dierckxsens en Lore Ott van In The Pocket waar de sales- en marketingafdeling vlot samenwerken.

Lore Ott

Mijn functie bij In The Pocket is: marketingmanager

Mijn takenpakket bestaat uit: het aansturen van een 3-koppig marketingteam en samen de marketingstrategie van In The Pocket uitschrijven en uitvoeren

Ik krijg energie van: onze bedrijfsstrategie te vertalen naar een marketingaanpak en zien dat onze inspanningen effectief bijdragen aan de groeiambities van In The Pocket

Ik ben trots op: het feit dat we met een klein en jong team steeds weer innovatieve marketing tactics weten op te zetten

De belangrijkste doelstelling van ons team is: awareness bouwen rond In The Pocket en ervoor zorgen dat we top of mind zijn bij onze huidige en nieuwe klanten

Jack Dierckxsens

Mijn functie bij In The Pocket is: business development manager

Mijn takenpakket bestaat uit: het aansturen van 5 business developers en samen met hen op zoek gaan naar nieuwe klanten

Ik krijg energie van: mee te denken met onze klanten over een oplossing voor hun probleem

Ik ben trots op: de groeicurve van ons bedrijf

De belangrijkste doelstelling van ons team is: nieuwe partnerships opzetten met interessante bedrijven. Dit via events, social selling en ons bestaand netwerk continu voeden met exclusieve insights.

Yannis Tenret

Mijn functie bij In The Pocket is: client partner manager

Mijn takenpakket bestaat uit: duurzame relaties onderhouden met onze huidige klanten en een team van client partners aansturen

Ik krijg energie van: mijn team te helpen in hun eigen groeiverhaal

Ik ben trots op: de overgang van het operationeel management naar het strategisch management

De belangrijkste doelstelling van ons team is: de klant en zijn In The Pocket team ondersteunen in een succesvolle samenwerking en deze inzetten voor groei binnen en buiten het bedrijf

geweest. Het volledige team weet nu continu hoe onze omzetprognose evolueert en waar we naartoe werken.”

“Dat is ook nodig, want we moeten altijd op de hoogte zijn van wat er leeft binnen onze vier muren. Toen we met 50 medewerkers waren, bleek dat een stuk eenvoudiger. Vroeger maakten we louter mobiele applicaties. Nu bouwen we aan backends, AI­systemen en zetten we strategische trajecten op met onze klanten. Het begint ingewikkelder te worden omdat we zoveel diensten en technologieën aanbieden. Innovatie staat nooit stil. En wij dus ook niet”, vertelt Jack.

Blockers en updates

“Ik ben er zeker van dat wij een voorbeeld zijn van een organisatie waar sales en marketing effectief één team vormen. In andere organisaties wordt er vaak gesproken over twee verschillende departementen. We zijn één team van 16 personen, onderverdeeld in drie subteams. Stuk voor stuk voelen we ons onderdeel van het grotere team. De rest van de organisatie ziet ons ook als één team. Die nauwe samenwerking is cruciaal in onze business”, vertelt Lore. “Marketing heeft nu eenmaal sales nodig om mensen uit te nodigen op events. En omgekeerd heeft sales marketing nodig om de events te organiseren, samen de juiste topics te selecteren en cases te kiezen”, zegt Yannis.

Fysieke meetings in combinatie met communiceren via digitale tools zorgt ervoor dat iedereen alle updates meekrijgt. Bij In The Pocket doen ze dit zowel wekelijks, tweewekelijks, maandelijks als per kwartaal. Steeds met een duidelijke agenda. “We hebben samen wekelijks een stand­up van een halfuurtje waarbij iedereen zijn blockers en updates kort deelt. Samen overlopen we kort waar we hulp nodig hebben, wat goed gaat en wat minder goed. Daarnaast zitten we tweewekelijks samen voor een uitgebreidere meeting van een tweetal uurtjes. In die meeting komen onze businesscijfers, nieuwe events of marketingacties als topics aan bod. Per kwartaal gaan we een volledige dag off site om terug te blikken op het voorbije kwartaal en strategische topics verder vorm te geven”, zegt Yannis. “Naast die meetings, houden we contact via verschillende platformen. Zo is Slack een goeie tool om die korte communicatielijnen te hebben. Daardoor horen we elkaar dagelijks.”

Wij helpen uw product of dienst profileren en verkopen. Ons huis telt vele ruimtes, bewoond door enthousiaste experten. Strategisch, creatief en uitvoerend. Sint-Denijslaan

Bemoeit sales zich soms met de aanpak van marketing of vice versa? “Te veel”, lachen ze in koor. “We dagen elkaar wel uit. Door onze ervaring bij In The Pocket weten we ook de ins en outs én kennen we elkaar ook goed”, zegt Yannis. “Hier nemen we feedback niet persoonlijk. En af en toe kijken we nog of we op dezelfde lijn zitten en waar we moeten bijsturen. Ons team kan los van het management autonoom beslissingen maken. Daardoor schakelen we sneller en moeten er geen drie meetings aan voorafgaan”, vult Jack aan.

(Digitaal) meten is weten

Om marketingacties bij te sturen, zijn salescijfers als indicator cruciaal. Yannis en Jack zijn verantwoordelijk om per kwartaal prognoses op te zetten. Het volledige sales­ en marketingteam heeft kennis van welke deals er wel of niet beklonken zijn. “Dat iedereen op de hoogte is, helpt om richting onze KPI’s te werken. Soms moet je echt kort op de bal spelen. Als we een event organiseren en mikken op een bepaald aantal deelnemers, weten we best wanneer er een extra marketingpush nodig is zodat we tijdig bijsturen.

“ We werken als één team samen aan onze groeiambities

LORE OTT, MARKETINGMANAGER IN THE POCKET

Je kan jezelf de vraag stellen of content marketeers meetings waar salescijfers getoond worden, moeten meevolgen. Mijn antwoord is resoluut ‘ja’. Het leert ons wat onze target audience verwacht en waar het fout liep. We denken mee met elkaar”, vertelt Lore.

In The Pocket weet perfect welk contact op welk event is geweest en hoeveel keer die prospect werd benaderd. “Sales en marketing groeiden nog dichter bij elkaar door

Hubspot te gebruiken. Vroeger werd die tool louter gebruikt als marketingprogramma. Die verandering zorgde ervoor dat we nog beter opvolgen en weten of een klant of prospect al gecontacteerd werd,” zegt Jack.

Als sales en marketing uiteindelijk goed opschieten met elkaar, is de samenwerking met de rest van de organisatie ook belangrijk. Niet enkel om sales te boosten, maar ook voor de instroom van nieuw talent.

“We werken in een agency context, dus we kunnen alleen maar groeien als de mensen er zijn. Wij moeten vaak vooruitlopen op onze groei door proactief mensen aan te nemen. Daardoor is een samenwerking met de hele organisatie cruciaal, ook met HR. Het is aan ons om mee te bepalen welke trends er spelen en welke profielen we moeten aantrekken”, vertelt Jack. Onze employer branding is van vitaal belang. Van LinkedIncampagnes tot rekruteringsevents. De balans zoeken in de samenwerking met talent, sales en andere teams is er dus continu”, vult Lore aan.

Grenzeloze teams

In The Pocket telt 200 werknemers, verspreid over 6 studio’s in Gent, Antwerpen, Leuven, Amsterdam, Boekarest én Lissabon. “Sinds twee jaar zetten we sterk in op onze internationalisering, met Nederland als eerste buitenlandse markt. In Amsterdam hebben we twee collega’s waar we zeer nauw mee samenwerken. Ze zijn ook echt betrokken bij alle beslissingen en teammeetings”, zegt Lore.

De teams van Yannis, Jack en Lore tijdens een van hun gezamenlijke teammeetings.

“Ons organigram weerspiegelt niet geografisch. Het is nooit bijvoorbeeld Team Boekarest dat een project coördineert, maar wel een team dat ter illustratie bestaat uit een software engineer uit Boekarest, samen met product designer uit Antwerpen en een teamlead uit Gent. We zorgen bij de samenstelling van die teams er wel voor dat elk teamlid een sparringpartner heeft per locatie”, vult Jack aan. “De mobiliteit tussen de verschillende studio’s moedigen we enorm aan, maar eerder richtinggevend dan dwingend. Collega’s uit Amsterdam komen vaak in Gent werken. Drie à vier keer per jaar brengen we iedereen samen op één locatie. Dan organiseren we inhoudelijke events of informele teamtrips. Op dat vlak proberen we dezelfde aanpak te hanteren voor sales en marketing”, voegt Yannis toe. “Je voelt

de bereidheid van alle collega’s om eens in Nederland te werken”, lacht Jack.

Een harde sales­ en marketingaanpak is niet the way to go bij de digital product studio. “We hebben al verschillende prospecten en klanten kunnen inspireren tijdens Shift. Samen slagen we er elk jaar in om 250 digital decision

makers van vooraanstaande Europese bedrijven naar ons flagship event te krijgen. Dit is een teaminspanning en zorgt ervoor dat we zowel voor­ als nadien echt als één team samenwerken. Een mooi gedeeld succes”, zegt Lore. En of ze die successen vieren? “Niet genoeg eigenlijk. Als er verbeterpunten zijn in onze teams, is dit er eentje van”, lacht Lore.

Zien we jou op 20 september bij Voka’s event voor sales en marketeers?

Schrijf hier in en ontvang als eerste alle updates over dit event.

PRINT TIME. PRINT SMARTER.

Perka is niet enkel een partner die kwaliteitsvol drukwerk levert - van grafische opmaak, productie tot en met verzending – maar ook een operationele partner die zoekt naar het optimaliseren van uw terugkerende workflows. Dankzij onze oplossingen op maat zorgen we dat uw tijd naar andere uitdagingen gaat. Zo printen wij tijd voor u! Slim, niet?

DRUKWERK

OFFSET

Grote oplages

Topkwaliteit

DIGITAAL

On demand

Uitgebreide personalisatie

LARGE FORMAT

Verschillende groottes en materialen

VERZENDING

DIRECT MAILING

Postkaartmailings

Selfmailers

Onder omslag

Onder (bio)folie

DISTRIPOST

Ongeadresseerde

zendingen

FULFILMENT

Unieke pakketten van drukwerk, marketing- en POS-materialen samenstellen en verzenden

FILESHOP

DESIGN MODULE

Marketingmateriaal aanpassen, personaliseren en distribueren

PRODUCTS MODULE

Beelden en productinformatie verwerken

WHITEBOARDING MODULE

Publicaties vlot en gestroomlijnd voorbereiden

GRAFISCHE OPMAAK

Creatieve grafische vormgeving

Beeldmanipulatie

Web-applicaties

Fotografie

Meer verkopen zonder extra verkopers

Trendskout Sales AI platform

Waarom Trendskout direct rendement oplevert

Happy salesteams

Repetitief werk en tijdrovende analyses stompen sales af. Met Trendskout focussen jouw verkopers zich op hun kerntaak: verkopen. Geen data meer doorploegen, geen lijst aan tools om te beheren. Snel en overzichtelijk, dat is Trendskout.

Direct van inzicht naar actie

Trendskout integreert met jouw systemen en kan sales direct aansturen. Alle data over jouw klanten vatten we samen tot sterke acties. Reactieve verkopers transformeren we tot proactieve sales.

Hogere productiviteit

Twee handen, 1 brein en 24 uur in een dag. Dat heeft elke sales. Door hen te wapenen met een AI-sales assistent stijgt het rendement van jouw salesteam exponentieel. Bovendien onboard je nieuwe salescollega’s tot 30% sneller.

Naadloze integratie met je CRM of ERP

IT tevreden, sales tevreden. Trendskout haalt je data uit de bestaande systemen, verwerkt de inzichten tot acties en stuurt die terug naar jouw systeem. Medewerkers hoeven zich niet in te werken in een nieuwe tool.

Reeds +100 klanten doen met succes beroep op ons Sales AI Platform

“Wij tonen opportuniteiten

aan de verkoper, hij sluit de deal”

Het is niet evident om als verkoper een portefeuille van honderden klanten te beheren. Wiens bestelling laat op zich wachten? Wie koopt er minder dan hij nodig heeft en shopt dus ook bij de concurrentie? Welke producten die bij een klant passen, koopt hij nog niet? Trendskout ontwikkelde een AI­tool die onder andere zulke trends in je sales spot. “Zo kan je de juiste klant benaderen op het juiste moment, met het juiste product”, zegt co­ceo Pauwel Grepdon.

Het AI­platform Trendskout is vooral gericht op bedrijven die een groot aantal klanten hebben en veel verschillende producten verkopen, zoals groothandels en productiebedrijven. “Moet je maar een paar tientallen relaties beheren, dan kan dat uit je hoofd. Maar honderden uiteenlopende klanten zijn te veel om te overzien”, weet Pauwel. “Automatisch gaat een verkoper dan overwegend inzetten op de klanten aan wie hij al het meest verkoopt, of met wie hij de beste klik heeft. Tegenover de anderen wordt een meer afwachtende houding aangenomen. Onze AI­tool laat toe om, los van persoonlijke voorkeur, iederéén op het juiste moment proactief te benaderen.”

Om gericht advies te geven, analyseert de AI­tool data die elk bedrijf sowieso in huis heeft. “Op al je facturen staat tenslotte wie wat wanneer heeft gekocht. Wij pluggen ons platform in op je ERP­ of CRM­pakket, waarna onze AI de informatie eruit filtert die nodig is om meer en beter te kunnen verkopen. Een van de analyses die worden uitgevoerd is bijvoorbeeld ‘missing order detection’: welke klanten hadden een bestelling moeten plaatsen volgens hun eigen unieke bestelpatroon, maar hebben dat nog niet gedaan? Als je dat weet, kan je daar als verkoper verandering in brengen.”

NIET VERVANGEN, WEL HELPEN

“Dankzij onze tool gaat de productiviteit van verkopers vanaf dag één omhoog”

Pauwel richtte Trendskout vier jaar geleden op samen met Tom Muylle en Koen Ovaere. “De interesse van bedrijven om AI te gebruiken is sindsdien alleen maar toegenomen. De ChatGPT­hype heeft daar zeker toe bijgedragen. Iedereen beseft dat ze op tijd op de kar moeten springen. Al durven verkopers weleens een beetje argwanend tegenover onze AI staan”, glimlacht hij. “Ik ben er echter van overtuigd dat artificiële intelligentie hun plaats nooit zal kunnen innemen. Menselijke relaties zijn ontzettend belangrijk, zeker in een domein als verkoop. Onze tool

is er dus niet om salesmensen te vervangen. Wel om hen te helpen. Voor een verkoper binnenstapt bij een klant, hoeft hij maar even onze app open te doen om te weten waarover hij moet praten. Zo kan hij doen wat hij goed en graag doet: relaties opbouwen. Zonder eerst zelf in allerlei data te moeten duiken om uit te vissen wat een klant wel of niet koopt en van wanneer zijn laatste order dateert. Door feedback van de verkoper leert de AI bovendien continu bij en kan ze steeds gerichter advies geven.”

Sowieso biedt Trendskout geïnteresseerden eerst een laagdrempelige trial van drie maanden aan. “Zo weet je zeker dat je voldoende goede data hebt om te analyseren en dat onze AI­tool iets voor jou is. Voor heel wat bedrijven is het nu trouwens het uitgelezen moment om de stap naar sales­AI te zetten. Het zijn geen gemakkelijke tijden voor bijvoorbeeld de bouwsector, maar het is net wanneer het economisch wat moeilijker gaat, dat je het maximale uit je verkoop moet halen”, geeft Pauwel mee. “Bovendien duurt de hele set­up maximaal twee weken, waardoor je direct return on investment hebt. De productiviteit van verkopers gaat namelijk vanaf dag één omhoog.”

Welke ambities Trendskout zelf nog heeft? “We hebben intussen twee kapitaalrondes achter de rug en hebben een kantoor geopend in Nederland en Duitsland. De komende jaren willen we verder groeien om op Europese schaal de referentie te worden op het vlak van sales­AI.”

Co-ceo Pauwel Grepdon van Trendskout

In de lobby

Jouw belangen

kamerbreed verdedigd

Wintercircus: walhalla van technologie en innovatie

Van 15 tot 24 maart vonden er in zes steden in Vlaanderen diverse evenementen plaats ter gelegenheid van het allereerste Flanders Technology & Innovation Festival. Gent, Kortrijk, Hasselt, Antwerpen, Leuven en Brussel waren het decor voor thematische festivals die de vooruitgang op het gebied van datatechnologie, gezondheid, energie, mobiliteit, entertainment en levenslang leren onderzochten. De officiële opening was in het Wintercircus, het gloednieuwe technologische centrum van Gent dat binnenkort officieel zijn deuren zal openen.

In 1983 opende de eerste editie van de tweejaarlijkse technologiebeurs

Flanders Technology haar deuren. Meer dan 100.000 bezoekers verzamelden in de Floraliënhal in het Gentse Citadelpark om een glimp van de toekomst op te vangen en met eigen ogen te zien hoe Vlaanderen zich met succes als hightechregio profileerde.

Dat het startschot voor Flanders Technology & Innovation 2024 uitgerekend in het Gentse Wintercircus viel, is geen toeval. Onze regio staat bekend als een broedplaats voor innovatie en behoort tot de top 10 van meest competitieve regio’s in Europa. Die positie

hebben we vooral te danken aan onze uitmuntende scores op het gebied van innovatie, onderzoek en ontwikkeling, en de kwaliteit van ons onderwijs­ en kennisnetwerk. Het ecosysteem in Gent vormt de perfecte voedingsbodem voor talloze technologiebedrijven die internationaal willen groeien. Het is duidelijk geworden dat technologie en digitalisering cruciaal zijn voor ons succes.

Technologisch spektakel in het Wintercircus

In het Wintercircus beleefden meer dan 12.500 bezoekers een technologisch spektakel tijdens FTI Gent. Het programma barstte

van de innovatieve ervaringen, met als hoogtepunt Despacio, de wereldberoemde immersive sound experience van 2manydjs en James Murphy. Dit baanbrekende concept, beschreven als ‘s werelds beste soundsystem, overtrof de verwachtingen van de aanwezigen. Daarnaast bood de tweedaagse conferentie The Summit, innovators, ondernemers en techliefhebbers een diepe duik in de werelden van Health Tech, Sport & Preventie, en Bio, Food & Agro Tech. Drie avonden lang boeiden The Talks het publiek met inspirerende lezingen, waaronder die van ceo Hille van der Kaa van Those Vegan Cowboys en ultraloper Karel Sabbe.

TEKST SIMON LEFEVRE

Nu ondernemen voor morgen in Oost-Vlaanderen

Met de verkiezingen in aantocht heeft Voka Oost­Vlaanderen een regionaal memorandum opgesteld met specifieke prioriteiten, naast het Vlaams­federale memorandum van de Voka­alliantie. De eisenbundel voor sterkere ondernemingen in Oost­Vlaanderen is opgebouwd rond de speerpunten van de regio: tech­ en scale­ups & duurzame industrie en logistiek. Elke maand belichten we een stuk van het document in deze rubriek.

Toekomstgericht onderwijs

De toekomstige kennis en vaardigheden bevinden zich nu in onze klaslokalen. Bedrijven hebben deze aankomende professionals nodig voor hun innovatie en digitaliseringsdoelstellingen. Er moet echter een betere verbinding zijn tussen onderwijs en bedrijfsleven in Vlaanderen, aangezien er momenteel een kloof bestaat tussen academische voorbereiding en arbeidsmarktbehoeften. Door het onderwijs –secundair, hoger en universitair –te versterken, benutten we de belangrijkste grondstof van Vlaanderen: kennis.

DIT VRAAGT VOKA OOST-VLAANDEREN:

Een slagkrachtig beleid in Oost-Vlaanderen in Oost-Vlaanderen

1 Promoot STEM-richtingen: Door de groeiende behoefte van de Oost­Vlaamse arbeidsmarkt aan STEM­profielen en het belang van technische oplossingen in de toekomsteconomie, is het essentieel het onderwijs verder uit te bouwen en te versterken op STEM­gebied. Daarbij hoort ook een grotere nadruk op ondernemerschap en digitale vaardigheden. Daarom vragen we om de oprichting en uitbating van Talentcenters te financieren, met het oog op de begeleiding naar een weloverwogen studiekeuze door leerlingen en ouders.

2 Versterk internationaal onderwijs: Bedrijven zullen meer en meer internationaal talent aantrekken in de toekomst. Daarom wordt het essentieel om te investeren in scholen van wereldklasse, waardoor de kinderen van deze professionals kwalitatief onderwijs krijgen. Engelstalig onderwijs mag niet gezien worden als een bedreiging voor Nederlandstalig onderwijs. Leerlingen uit een internationale school zijn per definitie tijdelijk in ons land en in ons onderwijssysteem. De Oost­Vlaamse hogescholen en universiteiten zijn van erg hoog niveau en ook zij moeten kunnen concurreren om de beste internationale studenten hierheen te halen. Er moet een nieuw evenwicht gevonden worden tussen aandacht voor de Nederlandse taal en de internationale context waarin meer openheid nodig is.

Grenzeloze arbeidsmarkt

Oost­Vlaanderen blinkt uit in arbeidsmarktstatistieken binnen Vlaanderen; met de hoogste werkzaamheid (79%) en laagste werkloosheid (2,9%). Het goede nieuws over de hoge activiteitsgraad heeft een keerzijde, namelijk een erg nijpende arbeidsmarktkrapte die bovendien verder aangedreven wordt door vergrijzing en hoge vacaturegraden. Die zetten een rem op economische groei en de transitie naar een digitale, innovatieve economie. Terwijl die omslag naar onze toekomstige economie net bijkomende arbeidskrachten vergen.

DIT VRAAGT VOKA OOST-VLAANDEREN:

1 Maak van België een aantrekkingspool voor buitenlands talent: Ondernemingen moeten ondersteund worden in hun zoektocht naar talent. Niet enkel binnen Vlaanderen of over de gewestgrenzen heen, maar ook over de landsgrenzen. Een aantal zaken kunnen concreet gebeuren om de onvermijdelijke arbeidsmigratie te faciliteren. De single permit procedures moeten verder vereenvoudigd worden. Die single permits combineren werk­ en verblijfsvergunningen, maar de procedure kan eenvoudiger, sneller en uniformer door ze te digitaliseren en te centraliseren. Dat moet zorgen voor minder administratieve lasten en snellere doorlooptijden. Werk ook aan innovatievormen zoals een ‘Digital Nomad Visum’ om buitenlands talent de mogelijkheid te bieden om via een vereenvoudigde vergunningsprocedure tijdelijk in ons land te werken, met opties voor verblijf van 6, 12 of 24 maanden. Ook ‘Startup Visa’ kunnen een deel van de oplossing zijn. Formuleer een ‘Startup Visa’­beleid dat erop gericht is tech start­ups van buiten Europa aan te trekken en zo schaars talent naar onze regio te halen, ter ondersteuning van lokale innovatie en economische groei. Verdiep ten slotte de samenwerking rond buitenlands talent en werk verder aan de uitbouw van ‘international houses’ in grote steden, zodat er een duidelijke onestopshop is, waar internationaal talent informatie en specifieke diensten kan krijgen.

2 Bevorder arbeidsmobiliteit vanuit Brussel en Henegouwen naar Oost-Vlaanderen: Oost­Vlaanderen grenst aan twee regio’s met grotere arbeidsmarktreserves dan in de eigen provincie. Stimuleer daarom de arbeidsmobiliteit tussen de gewesten door samenwerking van arbeidsbemiddelingsdiensten, ongeacht taal­ of regiogrenzen. Die samenwerking moet snel geoptimaliseerd worden, zowel met de provincie Henegouwen als met Brussel, om de werkloosheid in die regio’s gezamenlijk aan te pakken.

Oplossing voor fiscaal regime ploegenarbeid

Met zijn arrest van 8 februari opende het Grondwettelijk Hof de deur om het fiscaal voordeel voor nacht- en ploegenarbeid te verstrengen. Dit veroorzaakte heel wat rechtsonzekerheid bij de bedrijven die gebruik maken van het regime. Voka kreeg heel wat vragen binnen van ongeruste ondernemers en heeft er dan ook bij het beleid op aangedrongen om duidelijkheid te scheppen. Het federale kernkabinet heeft op voorstel van minister van Financiën Vincent Van Peteghem op woensdag 20 maart 2024 een overgangsregeling goedgekeurd die meer duidelijkheid en rechtszekerheid moet geven.

Lees er alles over:

Voka dient bezwaarschrift in tegen ontwerp GRUP

FPC op Gates-site laat 8 ha waardevolle Aalsterse bedrijfsgrond verdwijnen zonder compensatie

Voka Oost­Vlaanderen tekent bezwaar aan tegen het besluit van de Vlaamse Regering rond de voorlopige vaststelling van het ontwerp van Gewestelijk Ruimtelijk Uitvoeringsplan (GRUP) ‘Forensisch Psychiatrisch Centrum voor langverblijf in Aalst’.

De Vlaamse, federale en lokale overheid willen in Aalst een ‘Forensisch Psychiatrisch Centrum’ (FPC) bouwen op de Gates­site in Erembodegem. Er is een grote maatschappelijke nood in ons land aan extra capaciteit voor geestelijke gezondheidszorg in detentiecentra. Daar is weinig discussie over. Voor de komst van een dergelijk centrum naar Aalst zijn dus veel argumenten te vinden, maar niet voor de locatie die de overheid hiervoor uitkiest.

Bedrijven zijn van het grootste openbaar nut

Een FPC hoort thuis in een ‘zone voor gemeenschapsvoorzieningen en openbaar

nut’. Voor de bouw van een FPC in Aalst werden meer dan 60 potentiële locaties onderzocht met de vereiste bestemming ‘openbaar nut’. Geen enkele voldeed aan de gestelde voorwaarden. Van de vijf inplantingsplaatsen die in tweede orde wél werden geselecteerd, zijn er drie gelegen op een bedrijventerrein: twee op de Siesegemkouter (Aalst) en één op de Gatessite (Erembodegem).

Dat doet vragen rijzen over de relevantie en bruikbaarheid van die voor publieke voorzieningen voorbehouden terreinen én over de technische fiche van het FPC zelf. Enkele jaren terug werd in Aalst

ook het crematorium gebouwd op een bedrijventerrein en niet op een zone voor gemeenschapsvoorzieningen. Indien de stad Aalst straks op zoek gaat naar een geschikte plek voor de lang verwachte veiligheidskazerne (politie, hulpdiensten en brandweer) valt te vrezen dat ook deze infrastructuur – bij gebrek aan geschikte terreinen – uiteindelijk zal terecht komen op een zone die initieel bestemd werd voor economische activiteiten.

Deze evolutie baart grote zorgen. Het aansnijden van green fields voor bedrijfsactiviteiten in Aalst (en in de regio) zal in de toekomst vrijwel onmogelijk worden. De open ruimte is schaars en in de dichtbevolkte

De Gates-site in Erembodegem waar ruimte is voor 8 ha bedrijventerrein

Denderstreek nagenoeg opgesoupeerd. Bedrijventerreinen die geschrapt worden of op een niet­economische manier worden ingevuld, dreigen dus voorgoed verloren te gaan en de netto beschikbare ruimte om te ondernemen, wordt kleiner gemaakt. Net in Aalst is dat een zorgelijk perspectief: de stad telt minder bedrijven dan andere centrumsteden. Bovendien is er geen ruimte beschikbaar voor groeibedrijven, want het resterende areaal wordt in zijn geheel voorbehouden aan zorggerelateerde activiteiten.

Daarom moet de overheid heel zuinig omspringen met de huidige bedrijfsgronden en deze optimaal, duurzaam en toekomstgericht invullen met beloftevolle bedrijven. Bedrijven, de echte motoren voor jobcreatie

en welvaart, zijn immers van het grootste denkbare ‘openbaar nut’.

Afbouw van ruimte om te ondernemen zonder compensatie In de dichtbevolkte Denderstreek is de zoektocht naar nieuwe ruimte om te ondernemen aartsmoeilijk. Daarom is het opgeven van een 8 ha groot bedrijventerrein, zonder compensatie, niet aanvaardbaar.

De site Gates was tot 2009 de locatie van de grootschalige productie­eenheid van rubberproducent Gates Europe. Vandaag wordt een deel van de infrastructuur gebruikt door een aantal kleinere bedrijven voor opslag en andere verweefbare functies. Dat, zoals het GRUP aangeeft, een nieuwe ontwikkeling

voor industriële activiteiten niet gewenst is ‘omwille van de impact op de woonomgeving en omdat de vereisten inzake ontsluiting en milieu voor een bedrijventerrein in de toekomst wellicht niet haalbaar zullen zijn’, wordt nergens hard gemaakt. Er is hierover simpelweg nooit een ernstig onderzoek gevoerd.

Via een weloverwogen selectie van bedrijfsactiviteiten is verweving met de buurt zeker mogelijk.

Tot slot, voor de realisatie van het LFPC in Aalst wordt een terrein voorzien van ten minste 4 ha. De aanzienlijke grondinname voor het huisvesten van 180 bewoners is dus geen voorbeeld van duurzaam en zuinig ruimtegebruik.

Voka bedankt zijn partners

Het Oost-Vlaams

cultuurlandschap

Netwerk heropende na maandenlange verbouwing als NW –Open Huis voor Hedendaagse Kunst en Film

“Diverse kunstvormen en sociale functies met elkaar verweven”

Op de eerste dag van de nieuwe lente – en na een maandenlange verbouwing – opende Netwerk in Aalst opnieuw de deuren. Het resultaat van het denk­ en breekwerk gedurende 1,5 jaar is een fraaie, grondig vernieuwde infrastructuur én een nieuwe identiteit. ‘Het enige kunstenhuis tussen Brussel en Gent’ gaat voortaan verder onder de naam NW. Meer dan ooit zal de bijzondere locatie van NW – een voormalige textielfabriek – de werking inspireren. In de gebouwen van de vroegere passementerie wil NW immers alle vormen van kunst en de diverse functies van de organisatie (van internationaal kunstenhuis tot sociaal geëngageerd buurthuis), met elkaar ‘verweven’.

TEKST JAN VAN GYSEGHEM

Enig in de Denderregio

NW huist sinds 2001 in een merkwaardig Aalsters industrieel relict: de voormalige tabaksfabriek Van de Putte (1950) die in 1974 werd ingenomen door Passementerie Van den Brulle. In de voorbije 20 jaar bouwde NW aan een sterke internationale renommé in de kunstenwereld. “Nu nog in eigen stad en regio”, hoorde je wat grappend zeggen tijdens de heropening. NW wil Aalst nationaal en internationaal op de kaart zetten en mee het imago van de streek versterken. Het gebouw heeft een oppervlakte van 2.000 m² en omvat werk­ en vergaderruimtes, een volledig uitgerust atelier, een kunstenaarsverblijf, een café, een bookshop, een splinternieuwe cinema­theaterzaal, en 1.200 m² tentoonstellingsruimtes.

NW zet in op ontwikkeling van kunstenaars (van hier en elders) door hen ruimte, begeleiding en ondersteuning te bieden. Hedendaagse kunst is bij NW een heel breed begrip: schilderen, beeldhouwen, video, performance, podcast, onderzoek, dans … en uiteraard film. De rijke variatie aan kunstvormen is vaak multidisciplinair: gebruik makend van vele vormen en materialen, naargelang het verhaal, de gewenste boodschap of effect.

Arthouse filmhuis

NW bouwde in de voorbije jaren een ijzersterke reputatie op als filmhuis, in aanvulling op het aanbod van de lokale bioscopen in de stad. In de splinternieuwe cinemazaal zal het wekelijkse arthouse programma­aanbod (rond regisseurs, thema’s of kunstenaars) nog beter uit de verf komen.

Voor scholen is er een mooi aangepast filmprogramma en tijdens de zomermaanden loopt met ‘Cinema op dreef’ een leuk openluchtprogramma in een aantal gemeenten aan de Dender. Door de verbouwing van de filmzaal en exporuimte zijn beide ruimten nu fysiek met elkaar verbonden. Dat maakt het mogelijk om films integraal op te nemen in de tentoonstelling.

Open buurthuis Lokaal Dendy

De heropening van NW was tevens het startschot van Lokaal Dendy, een buurthuis met verbindende werking tussen lokale organisaties. Een open ruimte op de gelijkvloerse verdieping biedt een café, keuken en werken ontmoetingsruimte. NW werkt liefst van onderuit en staat open voor netwerken en samenwerkingen. Via co­programmatie kan het programma voor een deel ook van buitenaf worden ingevuld. Ter gelegenheid van de opening van het vlakbij gelegen Voka Vaart (oktober 2021),

organiseerde Voka al een foto­expo rond Vaartmakers in (toen nog) Netwerk.

Tot 26 mei 2024 lopen drie tentoonstellingen: Ritual in Transfigured Time, ‘Untitledment’ en ‘Info-Angel presenteert zichzelf’, de eerste in een reeks archiefpresentaties over verhalen uit het progressieve verleden van Aalst en de Denderregio.

Kom naar

Voka in NW

Op 17 april 2024 organiseert Voka bij NW een lezing door Geert Langenus (Nationale Bank van België): “Hoe staat de Belgische economie er voor?” Aan de hand van het jaarverslag van de NBB en de conjunctuursituatie gaan wij dieper in op de macroeconomische ontwikkelingen in ons land en elders.

Deelname is gratis.

NW - Open Huis voor Hedendaagse Kunst en Film

Houtkaai 15 – Aalst – info@nw­aalst.be

+32 53 70 97 73 – www.nw­aalst.be

Filmprogramma en programma expo’s: zie agenda nw­aalst.be

Wateroplossingen winnen trofeeën: BOSAQ verovert publieksprijs tijdens de VLAIO Awards

TIjdens het afgelopen stadsfestival FTI in Leuven werden vier innovatieve bedrijven bekroond met de allereerste VLAIO Awards. BOSAQ veroverde de meeste harten van de bezoekers en sleepte de publieksprijs in de wacht. Het bedrijf uit Gent bouwt mobiele decentrale drinkwaterinstallaties die integraal op hernieuwbare energie draaien. Wereldwijd hebben immers 2,2 miljard mensen geen toegang tot drinkwater. Het overgrote deel daarvan woont op het platteland. “Met onze oplossingen proberen we die mensen van drinkwater te voorzien”, vertelt oprichter Jacob Bossaer. In Suriname voorziet BOSAQ al 20% van het drinkwater, maar ook in Ghana, ZuidAfrika, Rwanda en Moldavië is het bedrijf actief. In ons land werkt Jacob met zijn team vooral aan de afvalwaterzuivering bij bedrijven. “We hebben de tweede grootste chemische cluster ter wereld. Ook daar proberen we ons steentje aan de verduurzaming van de industrie bij te dragen.”

vlaio.be – bosaq.com

Digitale tweeling haalt lachgas uit ons afvalwater

Het drinkwater uit jouw kraan stuurt helaas ook een portie broeikasgassen de atmosfeer in. Een Gents computermodel kan die uitstoot drastisch helpen te reduceren.

In zuiveringsinstallaties die afvalwater opwerken tot drinkbaar water komt ook lachgas (N₂O) vrij als bijproduct, een gas waarvan het broeikaseffect zowat 300 keer sterker is dan dat van CO₂.

AM­Team, een digital twin spin­off van de Gentse universiteit, ontwikkelde een computermodel dat in kaart kan brengen waar in de zuiveringsinstallatie lachgas gevormd wordt. Uitbaters kunnen met die inzichten gerichte verbeteringen in het zuiveringsproces aanbrengen, waardoor de uitstoot soms tot 90 procent kan gereduceerd worden.

AM­Team, dat onlangs ook werd bekroond tot ‘Changemaker’ door De Tijd, L’Echo en BNP Paribas Fortis, verkoopt zijn oplossing aan stedelijke waterzuiveringsbedrijven in de hele wereld, van Amsterdam tot Auckland. In Vlaanderen werkt het samen met Aquafin. Daarnaast levert het zijn oplossing aan industriële bedrijven die hun eigen water zuiveren, zoals BASF, en aan grote spelers in de watersector, zoals Veolia en Suez. Medeoprichter Wim Audenaert ziet de vraag sinds een jaar of twee flink versnellen. “Veel bedrijven willen de technologie nu uitbreiden na hun ervaring met pilootprojecten.”

Bron: Tijd

am-team.com

Oprichter Jacob Bossaer van BOSAQ

Usman Rehman en Wim Audenaert, de oprichters van AM-Team.

BRUTOMEDIAANLOON IN VLAANDEREN: 3387 EURO

Eind januari 2024 bedroeg het brutomediaanloon in Vlaanderen 3387 euro. In Brussel was dat met 3704 euro nog flink hoger. Wallonië klopte af op 3100 euro. Het gaat om de mediaan voor mensen die voltijds in de privésector werken. De helft daarvan verdient dus meer, de andere helft minder.

GROOTSTE STIJGING IN OOSTEN WEST-VLAANDEREN

In Vlaanderen stijgt het mediaanloon het meest in West­Vlaanderen (met 2,86% naar 3300 euro) en in Oost­Vlaanderen (met 2,51% naar 3398 euro). Oost­Vlaanderen komt zo bijna op gelijke hoogte met Antwerpen (3413 euro).

Nationaal is de stijging enkel groter in Waals-Brabant (+3,17%, 3619 euro). Daardoor springt de provincie over Vlaams­Brabant (+1,72%, 3564 euro), in een achtervolging op Brussel dat kampioen blijft qua brutoverloning.

WERKELIJKE LOONGEGEVENS

Het brutomaandsalaris is het maandelijkse bedrag op de loonbrief, zonder eindejaarspremie en vakantiegeld. Dit bedrag houdt geen rekening met de extra loonelementen, noch met de kosten van de werkgever. Een mediaanloon is beter bestand tegen uitschieters en geeft dan ook een beter beeld van het doorsneesalaris dan een gemiddelde.

Doorsneesalaris in Oost­Vlaanderen bedraagt 3398 euro

In het laatste jaar steeg het doorsneebrutosalaris in OostVlaanderen met 2,51% naar 3398 euro. Oost­Vlaanderen is daarmee de op een na grootste stijger in Vlaanderen (na West­Vlaanderen met +2,86%) en eindigt net boven de Vlaamse mediaan (3387 euro). Tijdens de laatste vijf jaar stegen de lonen met minstens 20% in Vlaanderen en Brussel.

De cijfers zijn gebaseerd op effectieve salarisgegevens van meer dan 400.000 voltijds werkende Belgen. Als grootste loonberekenaar in België kan SD Worx een nauwkeurig beeld schetsen. Werken met feitelijke loongegevens is betrouwbaarder dan bevragingen, die onderhevig zijn aan vertekeningen, afhankelijk van wie geantwoord heeft.

STIJGING VAN 20% OP VIJF JAAR TIJD

“Ook dit jaar is de werkelijke stijging van de brutolonen hoger dan 2,1% in Vlaanderen en 2,8% in Brussel”, zegt Virginie Verschooris, reward consultant bij SD Worx. “Ten opzichte van vijf jaar geleden gaat het in totaal om een stijging van ongeveer 20% en meer in Vlaanderen en in Brussel.”

De stijging zet zich door in alle provincies, maar verschilt wel volgens provincie én statuut. “Voor de bedienden is de grootste stijging weggelegd voor Waals­Brabant, gevolgd door Limburg en Brussel. Voor de bedienden betaalt Brussel nog altijd het best, maar er is een inhaalbeweging bezig om te concurreren met de hoofdstad. Voor Vlaanderen zitten werkgevers in Limburg en West­Vlaanderen nu mee in de top drie. Bij de arbeiders zien we de grootste stijging in West­Vlaanderen.”

“Naast regio en statuut spelen ook de sector en bedrijfsgrootte een rol. Werkgevers die up­to­date willen blijven en marktconform willen verlonen om bijvoorbeeld talent aan te trekken of te houden, vragen vaak

benchmarkstudies op of gaan zelf aan de slag met data.”

VERLONING: MEER DAN BRUTOLOON Verloning blijft een van de belangrijkste redenen waarom mensen voor een werkgever kiezen én er blijven. Ontevredenheid over het salaris is bij alle ondernemingen – van micro tot groot – de hoofdreden om er te vertrekken. Maar loon is meer dan geld op de bankrekening.

Naast het vaste loon is er bijvoorbeeld variabel loon. Dat hangt af van resultaten of prestaties: denk aan premies, bonussen, commissies … Er bestaat geen magische verhouding tussen vast en variabel. Alles hangt af van je bedrijf(scultuur) en de praktijken in je sector.

Bovenop het brutoloon kan het loonpakket heel wat voordelen bevatten: maaltijdcheques, een forfaitaire onkostenvergoeding, groepsverzekering, bedrijfswagen, gsm en/ of laptop enzovoort. Maar denk ook aan niet-financiële voordelen zoals extra vakantiedagen, een gevarieerd opleidingsaanbod, de mogelijkheid om te telewerken of vanuit het buitenland te werken. Een gezonde mix is cruciaal voor het (financiële) welzijn van je medewerkers.

www.sdworx.be

In een werkintensieve omgeving krijgt armoede minder kans

Armoede: het is een situatie die vele mensen kan treffen als gevolg van ziekte, werkverlies, relationele problemen. Er bestaan geen generieke remedies om armoede te voorkomen of om uit een situatie van armoede te raken. Wat zeker is: wie een degelijke opleiding achter de rug heeft en wie aan de slag gaat, verkleint het risico op armoede.

Opleiding en job blijven beste verzekering tegen armoede

11%

Bevolking in armoede of sociale uitsluiting Bron: EU-SILC Statbel, bewerking Statistiek Vlaanderen Ruim 11% van de bevolking van Vlaanderen leeft in armoede of sociale uitsluiting. Dat komt overeen met ongeveer 810.000 personen (2022).

Onder werklozen, laaggeschoolden en inwoners van buiten de EU is het aandeel van mensen in armoede hoger.

Vlaanderen doet het opvallend beter dan de andere Belgische regio’s en dan de landen in de EU.

Vlaanderen – hooggeschoolden (2023)

Vlaanderen - algemeen

Tsjechië (laagste in EU)

België - algemeen

EU 27

Vlaanderen – laaggeschoolden (2023)

Wallonië - algemeen

Vlaanderen – niet-actieven

Roemenië (hoogste in EU)

Brussel - algemeen

Vlaanderen - werklozen

Vlaamse Ardennen zien weinig lee oners

Aantal personen met een leefloon of equivalent leefloon ten opzichte van de totale bevolking

Bron: Programmatorische Overheidsdienst Maatschappelijke Integratie

Het leefloon is een geïndexeerd loon dat de begunstigde mogelijk moet maken om een menswaardig leven te leiden. Het leefloon wordt toegekend aan Belgen, een (familielid van een) burger van de Europese Unie, een erkend politiek vluchteling, een subsidiair beschermde, een staatloze of een vreemdeling ingeschreven in het bevolkingsregister. Leefloners zijn in Vlaanderen vooral een stedelijk fenomeen. Grootstad Gent telt meer dan 26 leefloners per 1000 inwoners maar ook St.-Niklaas stijgt ver boven het Vlaams gemiddelde uit. Verder noteren Eeklo, Zelzate en Wetteren vrij hoge cijfers, evenals de Dendersteden Geraardsbergen, Aalst en Dendermonde.

Aandeel bevolking in armoede (2022)

Bevolking in centrumsteden en West-Vlaanderen doet meer beroep op sociale bijstand

Bevolking met sociale bijstandsuitkering

Bron: POD Maatschappelijke Integratie, Federale Pensioendienst, DG Handicap, bewerking Statistiek Vlaanderen

Het aandeel personen met een sociale bijstandsuitkering in de totale bevolking ligt het hoogst in de centrumsteden en in een groot aantal gemeenten in West-Vlaanderen. Het gaat om de som van het aantal personen met een (equivalent) leefloon, een inkomensgarantie voor ouderen of een uitkering aan personen met een handicap.

hoogste in Vlaanderen

hoogste in Oost-Vlaanderen

Brussels Gewest Oostende Wallonië Zelzate Gent Eeklo Ronse

St.-Niklaas België Vlaanderen WortegemPetegem

Aandeel bevolking met sociale bijstandsuitkering 2022

In acht Oost-Vlaamse gemeenten komt één op vijf niet rond

Aandeel van de inwoners dat (heel erg) moeilijk rondkomt met het maandelijks beschikbare inkomen

Bron: Burgerbevraging Gemeente-Stadsmonitor, Agentschap Binnenlands Bestuur / Arvastat

In acht Oost-Vlaamse gemeenten verklaart 20% of meer van de inwoners het moeilijk te hebben om elke maand rond te komen.

In Ronse, en in verschillende gemeenten in de Denderregio (Denderleeuw, Haaltert, Lebbeke, Ninove) en in het Wase Stekene is de evolutie van het aantal subjectief arme inwoners in de afgelopen drie jaar, sterk stijgend.

In Ronse en Zelzate ligt ook de werkzaamheidsgraad een stuk onder het (Oost-)Vlaams gemiddelde.

St.-MartensLatem De Pinte Tervuren laagste in Oost-Vlaanderen laagste in Vlaanderen

St.-Martens - Latem Destelbergen

Aandeel inwoners dat (heel erg) moeilijk rondkomt

Ronse

Gent Aalst Vlaanderen OostVlaanderen

Denderleeuw Stekene Zelzate Haaltert Ninove Lebbeke

Kluisbergen

De Langhe Advocaten

Fiscaal misbruik: één voor allen, allen voor één!

Fiscaal misbruik resulteert vaak uit een ketting aan rechtshandelingen. Aan het Hof van Cassatie werd onlangs de vraag gesteld of het een vereiste is dat de belastingplichtige formeel deelneemt aan elk onderdeel van deze ketting.

Principe

Er is sprake van fiscaal misbruik wanneer een belastingplichtige zich door het stellen van een rechtshandeling of een geheel van rechtshandelingen (die eenzelfde verrichting tot stand brengt) in strijd met de doelstelling van een fiscale bepaling ofwel (i) buiten het toepassingsgebied van die fiscale bepaling plaatst ofwel (ii) binnen het toepassingsgebied van die fiscale bepaling plaatst, waardoor hij aanspraak maakt op een belastingvoordeel.

Nieuwe uitspraak door het Hof van Cassatie

Het Hof van Cassatie heeft zich gebogen over de vraag of het vereist is dat de belastingplichtige persoonlijk alle rechtshandelingen, die tot het ‘geheel van rechtshandelingen’ behoren, heeft gesteld, om te kunnen besluiten tot de aanwezigheid van fiscaal misbruik. In de rechtsleer waren, tot voor het cassatie­arrest, verscheidene strekkingen voorhanden. Dit was het gevolg van de verschillende bewoordingen die werden gebruikt in de Franstalige en de Nederlandstalige versie van de antimisbruikbepaling.

Het Hof van Cassatie heeft onlangs een einde gemaakt aan deze ambiguïteit door te oordelen dat het niet vereist is dat de belastingplichtige formeel deelneemt aan alle rechtshandelingen. Het volstaat dat er een eenheid van bedoeling/ opzet bestaat tussen de verschillende rechtshandelingen, waarbij het ‘geheel van rechtshandelingen’ reeds op voorhand op elkaar werd afgestemd als behorend tot een ondeelbare keten.

De belastingplichtige voerde aan dat er alleen fiscaal misbruik kon zijn wanneer alle rechtshandelingen door hem persoonlijk werden gesteld. Het Hof van Cassatie wees deze zienswijze af.

In het verlengde daarvan oordeelde het Hof van Cassatie ook dat het, teneinde fiscaal misbruik aan te tonen, niet de bedoeling is dat de rechter de verschillende rechtshandelingen die behoren tot het ‘geheel van rechtshandelingen’ afzonderlijk beoordeelt. Het volstaat immers dat er een eenheid van bedoeling/opzet bestaat tussen de verschillende rechtshandelingen die deel uitmaken van dit geheel.

Ten slotte bevestigde het Hof van Cassatie in haar arrest ook nog dat de herkwalificatie van de verrichting(en), als gevolg van het fiscaal misbruik, louter uitwerking verkrijgt op fiscaal vlak, met name voor de belastingberekening. Aan het bestaan en de gevolgen van de handelingen wordt niet geraakt.

Gevolgen

Hoewel deze zaak zich situeerde in de sfeer van de inkomstenbelastingen, moet worden opgemerkt dat de waarde ervan zich tevens uitstrekt naar andere belastingen met een gelijkaardige antimisbruikbepaling, zoals de erf­ en registratiebelasting. In die zin draagt deze uitspraak een belangrijke boodschap uit naar elke master of puppets die zich – voor de vorm – niet heeft vertoond bij één rechtshandeling uit een hele reeks.

Anderzijds moet deze waarde o.i. ook niet worden overdreven. Betekent dit arrest bijvoorbeeld dat bij iedere reeks van rechtshandelingen waarbij de belastingplichtige één rechtshandeling niet heeft gesteld, toch steeds fiscaal misbruik aanwezig is? Uiteraard niet.

Laat ons eens kijken naar een gekend voorbeeld met betrekking tot registratiebelastingen: de situatie waar iemand een onroerend goed

inbrengt in een vennootschap, onmiddellijk gevolgd door de schenking van de aandelen ervan aan één van de kinderen. In een dergelijk geval bestaat het fiscaal voordeel uit de lagere schenkbelasting die van toepassing is op aandelen in vergelijking met onroerende goederen. De cassatieuitspraak leert ons dat de kinderen niet per definitie betrokken hoefden te zijn bij die eerste stap (de inbreng) opdat er sprake kan zijn van fiscaal misbruik. Echter, in casu menen wij dat er andere elementen kunnen zijn die doen concluderen dat er geen sprake is van een fiscaal misbruik, zoals bijvoorbeeld de professionalisering van het beheer van een dergelijk onroerend goed via een vennootschap.

Nuance en onderbouwing blijven nog steeds de sleutelwoorden in de beoordeling van een potentieel geval van fiscaal misbruik.

Eline Depaepe en Evert Moonen De Langhe Advocaten

Titeca Pro Accountants & Experts

Duurzaamheidsrapportering: wat moet jij weten?

Als ondernemer heb je de afgelopen tijd wellicht al termen zoals ESG, CSRD en ESRS horen waaien. Al deze afkortingen hebben te maken met de aankomende duurzaamheidsrapportering die verplicht zal worden voor heel wat Europese ondernemingen. Stijn Hugues en Corneel Maertens van Titeca Pro Accountants & Experts lichten graag toe.

Naar schatting zullen ongeveer 50.000 Europese ondernemingen onder het toepassingsgebied van de nieuwe Europese Richtlijn (CSRD) vallen en bijgevolg een duurzaamheidsrapport moeten opmaken. Dit is een substantiële toename versus de circa 15.000 Europese ondernemingen die reeds rapporteren onder de oude richtlijn (NFRD).

Het is duidelijk dat duurzaamheid in al haar aspecten in de nabije toekomst een steeds belangrijkere rol zal spelen in de economie en dit gevolgen zal hebben voor bestaande handelsrelaties.

Duurzaamheid is voor iedere onderneming van belang, groot of klein. Duurzaamheidsrapportering komt er enerzijds om Europa tegen 2050 klimaatneutraal te maken en zal anderzijds ook aantonen welke bedrijven echt duurzaam zijn en welke ondernemingen zich duurzamer presenteren dan ze daadwerkelijk zijn en dus aan greenwashing doen.

Is duurzaamheidsrapportering verplicht voor mijn onderneming? Grote ondernemingen (te bekijken op consolidatieniveau) worden vanaf 2026 verplicht om naast hun financiële rapportering ook een duurzaamheidsrapport te publiceren. Het eerste rapport dat inzage moet geven in de verschillende duurzaamheidspijlers zal betrekking hebben op de activiteiten die plaatsvonden in 2025.

Deze rapporteringsverplichting komt voort uit Europese wetgeving en zal vanaf 2027 ook

verder uitgebreid worden. Gezien de veelheid aan informatie die moet verzameld en beoordeeld worden, starten velen nu al met de nodige zaken in kaart te brengen.

Waarom is ESG toch van belang voor mij, ook al moet ik niet verplicht rapporteren? Ondanks dat duurzaamheidsrapportering enkel verplicht is voor grote ondernemingen of beursgenoteerde kmo’s, dat ondernemingen van alle groottes op korte termijn onrechtstreeks geconfronteerd worden met duurzaamheidsrapportering.

Als leverancier of klant van een onderneming die moet rapporteren, zal je wellicht ook bepaalde vragen moeten beantwoorden of specifieke data moeten aanleveren om jouw rol in de waardeketen duidelijk te maken.

Een voorbeeldje: je bent zaakvoerder van een industriële wasserij die instaat voor het wassen van bedlinnen van een grote hotelketen. De hotelketen kan jou, om dit op te nemen in hun eigen duurzaamheidsrapport, op een bepaald moment de vraag stellen wat het gemiddeld waterverbruik is voor een pakket linnen en welke stappen je de komende vijf jaar zal ondernemen om dit verbruik te verminderen.

Je moet misschien zelf geen duurzaamheidsrapportering opstellen, maar het is wel van belang om hier vandaag al over na te denken en jouw rol in de waardeketen duidelijk te maken en veilig te stellen.

ESG?

ESG omvat de 3 pijlers “Environmental”, “Social” en “Governance”. Onder ESG kunnen ondernemingen hun inspanningen op het vlak van milieu, mensen en goed bestuur toelichten.

Wat brengt de toekomst?

België heeft tot uiterlijk 6 juli 2024 de tijd om de Europese wetgeving op te nemen in haar eigen wetgeving. Het invoeren van deze

rapporteringsplicht zal stapsgewijs gebeuren. Vandaag de grote ondernemingen, maar er zijn reeds stemmen om dit op termijn voor alle ondernemingen verplicht te maken.

Wil je dit proactief aanpakken? Dan kan Titeca bij vragen van jouw klanten of leveranciers omtrent duurzaamheid altijd een kader scheppen waarom je deze vraag ontvangt en hoe je ermee kan omgaan.

Twijfel jij of je een duurzaamheidsrapport moet opstellen? Dan kunnen wij jou inzicht geven of je een rapport moet opstellen en vanaf wanneer. We bekijken samen hoe strikt of uitgebreid jouw rapport moet zijn. Ten slotte kunnen we jou faciliteren in het bepalen van jouw duurzame prioriteiten en hoe je een materialiteitsanalyse uitvoert.

Vennoot Corneel Maertens en financieel adviseur

Stijn Hugues

Titeca Pro Accountants & Experts

‘‘

Bij iedere toekomstbepalende beslissing staan we voor jou klaar

De cruciale rol van datamanagement in de wereld van Artificiële Intelligentie

In de snel evoluerende wereld van technologieën heeft Artificiële Intelligentie (AI) een centrale rol ingenomen in diverse sectoren van de bedrijfswereld. Achter de schermen van deze slimme algoritmen en zelflerende systemen ligt echter een essentieel fundament dat vaak over het hoofd wordt gezien: datamanagement. Dit artikel verdiept zich in het belang van een goed datamanagement voor een effectieve toepassing van AI.

WAAROM

IS EEN GOED

DATAMANAGEMENT CRUCIAAL BIJ EFFECTIEVE AI-TOEPASSINGEN?

Het gezegde “garbage in, garbage out” is bijzonder van toepassing op AI. Het succes van artificiële intelligentie hangt grotendeels af van de kwaliteit van de data die het ontvangt. Datamanagement omvat het verzamelen, schoonmaken en organiseren van gegevens om ervoor te zorgen dat het AI­model wordt gevoed met betrouwbare en representatieve informatie. Als data onvolledig of inaccuraat is kan dit leiden tot foute voorspellingen van de AI­toepassing omdat het model getraind wordt met onbetrouwbare gegevens. Als er daarentegen gewerkt wordt met volledige en accurate data, kan het model nauwkeurige, proactieve voorspellingen doen die de bedrijfsvoering kunnen verbeteren en een concurrentievoordeel kunnen opleveren.

Een voorbeeld hiervan is het voorspellen van klantenverloop door de analyse van klantgegevens met AI­algoritmen. Hoe nauwkeuriger deze voorspelling is, hoe beter een bedrijf zich kan voorbereiden en actie kan ondernemen, alsook hoe meer kosten bespaard kunnen worden. Om nauwkeurige voorspellingen te kunnen maken is een goed doordachte aanpak van datamanagement essentieel.

HOE KOM JE TOT EEN KWALITATIEF

DATAMANAGEMENTSYSTEEM?

STAP 1: Datacleaning

Ruwe data kunnen vaak ongestructureerd en vervuild zijn. Een effectief datamanagementproces omvat datacleaning en ­normalisatie.

Dit houdt in dat dubbele entries worden verwijderd, inconsistenties worden bijgewerkt en alle data wordt gestandaardiseerd (bijvoorbeeld elke datum in hetzelfde format DD/MM/YYYY). Door deze stappen te volgen, wordt de ruwe informatie verfijnd tot een betrouwbare dataset die het AI­model kan gebruiken voor effectieve training en bijgevolg accurate voorspellingen.

STAP 2: Dataopslag en -beveiliging

Een goed datamanagementproces omvat ook de juiste opslag en toegankelijkheid van gegevens. AI­modellen vereisen grote hoeveelheden data. Een effectieve opslaginfrastructuur zorgt ervoor dat deze gegevens snel en gemakkelijk beschikbaar zijn voor verwerking. Zo zal cloudopslag bijvoorbeeld zorgen voor meer schaalbaarheid en flexibiliteit. Daarnaast is het beheer van gevoelige informatie van groot belang. Het implementeren van strikte beveiligingsmaatregelen, om te zorgen dat persoonlijke gegevens veilig bewaard en verwerkt worden, is een belangrijk aspect in het datamanagementproces.

STAP 3: Datagovernance

Een goed datamanagementproces is geen eenmalige activiteit, maar een continu proces om te zorgen dat er ten alle tijden kwaliteitsvolle data beschikbaar is die doorheen het bedrijf gebruikt kan worden. Dit omvat het implementeren van ingebouwde datakwaliteitscontroles in het bron­ of rapporteringssysteem, het toewijzen van verantwoordelijken voor het beheer van de masterdata, het continu monitoren van de relevantie van data,… Een vooraf bepaalde datastrategie is hierbij cruciaal.

CONCLUSIE

In de wereld van artificiële intelligentie en technologische vooruitgang is het belang van datamanagement niet te onderschatten. Het vormt het fundament waarop AI­toepassingen gebouwd worden. Door aandacht te besteden aan het verzamelen, organiseren en beschermen van gegevens, legt datamanagement de basis voor intelligente, nauwkeurige en betrouwbare AI­modellen die de bedrijfswereld transformeren. Het is de onmisbare schakel die het potentieel van AI opent en de weg vrijmaakt voor een toekomst vol innovatie.

Ulrike Debels

Senior director – Accountancy – Strategy & Performance udebels@deloitte.com

+ 32 56 59 44 53

Telex

Coca-Cola toont 100 miljoen euro aan investeringen in Gentse site aan premier De Croo

Coca­Cola Europacific Partners (CCEP) investeert stevig in zijn Gentse site. Sinds 2015 is er voor meer dan 100 miljoen euro geïnvesteerd.

Premier Alexander De Croo bracht vrijdag 8 maart 2024 een bezoek aan de Gentse vestiging om de belangrijkste technologische en duurzame innovaties te bekijken. Zo werd de productie­ en distributiesite in Gent gemoderniseerd (een investering van 75 miljoen euro) en kwam er een nieuwe bliklijn om blikjes te kunnen inpakken in karton in plaats van plastic (een investering van 27,9 miljoen euro). De Gentse vestiging kreeg ook 12 nieuwe e­trucks, waarmee ze 75% CO2­uitstoot verminderen ten opzichte van dieseltrucks. De vestiging telt vandaag een 480­tal medewerkers, waarvan ongeveer 300 in productie en 180 in distributie.

coca-cola.com

CactusSoft wordt omgedoopt tot Cactus

CactusSoft, het Gentse softwarebedrijf met afdelingen in OostEuropa en Zuid­Europa en een team van 100 medewerkers, verandert van naam. Voortaan heet het Cactus. Na 17 jaar brengt deze naamsverandering ook een inhoudelijke wijziging met zich mee: het bedrijf positioneert zich als een innovatieve partner in softwareontwikkeling. Cactus staat voor accelerative innovation en helpt kmo’s onder meer artificiële intelligentie te integreren in hun diensten en producten.

cactus-now.com

Kappa Data breidt portfolio uit met nieuwe business unit: ExperTechno

Kappa Data (De Pinte), distributeur van netwerk­ en beveiligingsoplossingen, breidt zijn portfolio uit met de lancering van een nieuwe business unit: ExperTechno. Met de oprichting van ExperTechno is Kappa Data Group klaar om gespecialiseerde projecten voor resellers uit te voeren, zodat zij hun technische middelen kunnen inzetten voor meer uitdagende taken.

Naast het aanbieden van standaarddiensten is ExperTechno gespecialiseerd in het bouwen van hardware apparaten op basis van door partners ontwikkelde software/toepassingen.

kappadata.eu

Oprichter en ceo Cactus Bram Van Nieuwerburgh

Premier De Croo bracht een bezoek aan de Gentse vestiging van Coca-Cola.

“Bij de start van mijn carrière

ving ik als vrouw overal bot in de bouwwereld”

Lisen Kockelberg is sinds 2008 plant manager bij Concreton, producent van gewapende prefabbetonelementen, onder de vleugels van de Willy Naessens Groep. Een rechtdoorzee interview met een dame die niet met zich laat sollen.

Aroom with a view. Vanuit het kantoor van Lisen Kockelberg, plant manager bij Concreton, overschouwen we de imposante productiehal. Een afgewerkt betonnen element, veilig gemonteerd aan een rolbrug, zweeft voorbij; centraal in de hal wordt er vanuit twee grote kuipen, die ook aan een rolbrug hangen, non­stop telkens 2 kub beton gestort in de bekisting van toekomstige liggers, kolommen en balken. “Beton heeft altijd voorrang op de rest”, zegt Lisen fijntjes.

Verderop zijn lassers minutieus aan de slag met het aftekenen van een element en zien we schrijnwerkers kleine, houten bekistingen maken. Chaos lijkt hier ver weg. Wat ook opvalt: de hal ligt er bijzonder netjes bij. “Men denkt al snel dat dit komt omdat een vrouw deze fabriek leidt, maar dat is natuurlijk nonsens. Ik vind dit zelf gewoon belangrijk.

Ook om het aantal arbeidsongevallen laag te houden, is het belangrijk dat er regelmatig wordt schoongemaakt”, vertelt ze.

Lisen heeft een broertje dood aan de clichés en het vakjesdenken over mannen versus vrouwen. Die zijn zelfs onze taal binnengeslopen: een vrouw die ‘haar mannetje staat’. Als je er dieper over nadenkt, klinkt het even gek als stereotiep.

Van diamant naar beton

Lisen studeerde voor industrieel ingenieur bouwkunde en startte bij Concreton in 2006. “Na mijn studies solliciteerde ik meteen in de bouwwereld als projectleider, maar ik ving altijd bot in een toen bijna 100 procent mannenbastion. Mijn naam eindigt op een ­n, en voor sommigen was dat een reden om me uit te nodigen. Toen ik de sollicitatieruimte binnenkwam, kreeg ik dan de reactie: ‘Oei, je

TEKST SAM DE KEGEL – FOTO NATHALIE DOLMANS

bent een vrouw?’ Na een resem sollicitaties had ik er genoeg van en zag ik een vacature in de diamantwereld, bij een bedrijf gespecialiseerd in het lasersnijden van diamanten om uit zo’n ruwe steen zo groot mogelijk geslepen stenen te krijgen.”

Na een jaartje turen onder microscopen én wit licht – “Ik miste echt het daglicht” – waagde ze toch weer haar kans in de bouwwereld. “Bij Willy Naessens was er een heel open politiek en voelde ik helemaal geen beoordeling op het ‘vrouw zijn’.”

Daarna ging het snel. De eerste twee jaren werkte ze als productieplanner. Toen vertrok de directeur en kreeg ze reeds in 2008 de kans om plant manager te worden. “Na zes maanden proefdraaien – een bewuste keuze van het bedrijf en mezelf – voelde ik me klaar. Men kijkt hier eerst eerder intern dan extern om zo’n functie in te vullen. Natuurlijk was ik verrast, maar ik was zeker ambitieus. Ik was nog jong, maar kreeg heel goede ondersteuning vanuit het Naessens­management.”

Als plant manager voelt ze zich dus snel in haar sas. “In de fabriek heb ik nooit negatieve gevoelens ervaren. Vooral als er bezoek komt, hoor ik soms ‘Amai, als vrouw hier in deze functie, dat is speciaal’”, lacht ze. “In de productie werken er momenteel enkel mannen. Ondanks de vele machines blijft het een fysieke job. Je kan weinig dingen helemaal automatiseren. IJzer snijden, beugels plooien of plankjes zagen gebeurt semiautomatisch, maar er is ook veel fysieke tussenkomst. Dankzij onze rolbruggen kunnen we die fysieke arbeid wel enigszins verlichten.”

Manager van groeibedrijf

Concreton telt 75 mensen in de productie en 10 bedienden. Lisen: “We produceren hier gewapend beton in al zijn vormen: kolommen, balken, liggers en speciale elementen. We leveren voor 85 procent aan de Naessenswerven zelf, vooral voor industriebouw. In totaal hebben we in de Willy Naessens Group 4 fabrieken waar gewapend beton wordt gemaakt. Nederland beleveren we bijvoorbeeld vooral vanuit Willebroek of Dilsen­Stokkem. Maar deze betonfabriek is de grootste voor gewapend beton binnen de groep, de afzetmarkt blijft groeien, tot in Denemarken en Zweden, die we per boot beleveren.”

Lisen Kockelberg, plant manager van Concreton: “Ik beslis heel vaak samen met de arbeiders, in plaats van dat ik opleg wat ze moeten doen.”

In 2000 werd er in Geraardsbergen een eerste productiehal gezet, al snel werd er bijgebouwd (2003 en 2005). In 2018 investeerde Willy Naessens Group nog 4 miljoen euro in deze prefabbetonfabriek op het industrieterrein in Schendelbeke. De bestaande stockageplaats werd gemoderniseerd met extra rolbruggen om de steeds langer wordende stukken te kunnen blijven manipuleren. Er kwamen ook nieuwe grondstofbunkers voor stockage van 800 ton materiaal, een nieuw labo en een nieuw onderhoudslokaal. De hoogspanningscabine werd vernieuwd en het nieuwe magazijn met 350 palletplaatsen werd uitgebreid”, vertelt Lisen. “Vorig jaar is de fabriek nog eens verlengd met een extra hal van 160 meter lang, tot nu bijna 25.000 m² bebouwde oppervlakte. Er kwamen ook nog zeven rolbruggen bij (nu 21, red.)”

Geplooid papier

Lisen doet elke dag haar ronde in de fabriek, soms verschillende malen zelfs. “Toen ik vroeger de planning coördineerde, riepen ze me soms om te tonen wat ik niet goed gepland had of wat er mogelijks gevaarlijke taferelen kon opleveren, zoals een klein balkje in een grote bekisting leggen. Als je het met je eigen ogen gezien hebt, maak je die fout geen twee keer. Maar ik ben nooit ‘voor de zot gehouden’”, lacht ze. “Ik ben altijd leergierig geweest. Hoe meer je in de productie rondloopt, hoe sneller je de praktijk leert. Ik zal ook nooit met een map onder de arm naar beneden gaan om iets op te schrijven, een geplooid papiertje is meer dan goed genoeg, ze zien jou ook veel liever op die manier komen.”

Deze dame hanteert een no­nonsensestijl. “Rechtdoorzee, ja, zo kan je mijn aanpak zeker noemen. De structuur is hier ook heel vlak. Onder mij is er slechts één productieverantwoordelijke en daarnaast enkele verantwoordelijken in kwaliteit en transport, maar iedereen loopt hier in de fabriek rond. Er is nauwelijks hiërarchie, we werken allemaal samen. Ik beslis heel vaak samen met de arbeiders, in plaats van dat ik opleg wat ze moeten doen. Ik geef ze veel inspraak, maar ik ben wel een controlefreak, ik weet graag alles. Ik heb veel tijd nodig om iemand los te laten, maar dan is het vertrouwen ook

groot, zolang ze me op de hoogte houden. Als er een groot probleem opduikt, komt het uiteindelijk toch tot bij mij terecht”, vertelt ze.

Geen slap handje

Zou ze vandaag nog het deksel op de neus krijgen moest ze solliciteren voor een job in de bouwsector? “Ik hoop en denk ook dat dit bijna niet meer gebeurt. Natuurlijk is de bouwsector nog steeds een mannenwereld, maar nu krijgen mannen en vrouwen gelijke kansen. Vroeger kreeg ik bij bepaalde bedrijven zelfs de kans niet om een gesprek te starten. Maar ik heb het evengoed moeilijk met positieve discriminatie, dat er bijvoorbeeld binnen een bedrijf of sector een minimaal percentage vrouwen aan de slag moet zijn. Als bedrijf heb je gemotiveerde mensen nodig die de job willen doen. Punt. Of dat nu een man of vrouw is, maakt in wezen niet uit. De jongens die hier werken, zijn vaak ook niet hoogopgeleid. Maar het zijn goede vakmannen, sommigen zijn op hun veertiende al beginnen werken.” Wie handen aan zijn lijf heeft, technisch inzicht etaleert en goesting toont om te werken, krijgt al snel een kans bij Concreton. “Dat mag zelfs een slager zijn, ervaring in beton is niet nodig. Als je een schrijnwerker zoekt, is het wel mooi meegenomen dat die persoon bijvoorbeeld een zevende jaar hout heeft gevolgd. Iemand met twee linkerhanden zal hier niet aarden. Een lasser (die o.a. de wapeningskorven last, red.) moet dan weer heel goed plannen kunnen lezen.”

“Weet je, ik beslis al veel op basis van een handdruk en een rondleiding door de fabriek. De handdruk moet

stevig zijn, dan weet je al voor de helft welk vlees je in de kuip hebt. En men moet me kunnen volgen. Ik heb geen lange benen maar ik stap wel door. Wie niet mee kan of ondertussen de hele tijd op zijn gsm zit te turen, tja, dan is het bijna een neen voor mij.”

Na het interview krijg ik nog een uitgebreide rondleiding door de productiehal en de stockruimte in open lucht, waar alle betonnen elementen geduldig wachten op een klant. “Elk element leggen we waar we plaats hebben, maar zodra het in stock wordt gelegd, wordt het gescand op etiket en onthoudt de rolbrug die positie voor dat stuk. Als we het nadien moeten laden, scannen de laders de laadbon in en de rolbrug rijdt automatisch naar het juiste element”, zegt Lisen fier.

Deze plant manager met een ontwapenende glimlach heeft inderdaad een stevige tred, terwijl ze knikt naar elke werknemer die we passeren. “Ik vind het belangrijk dat ik iedereen ken en bij voornaam kan aanspreken.”

Met een al even stevige handdruk, jawel, verlaten we het pand.

Zijn er in jouw bedrijf vrouwen met technisch verfijnd talent aan de slag én willen ze getuigen in ons magazine?

Geef dit dan door aan

ann.vandamme@voka.be

Bij gewapend betonproducent Concreton in Geraardsbergen wordt vanuit twee grote kuipen, die aan een rolbrug hangen, non-stop telkens 2 kub beton gestort in de bekisting van toekomstige liggers, kolommen en balken.

Burn­ out vroegtijdig aanpakken?

Begeleid dan ook leidinggevenden

De federale regering wil jaarlijks tot 1.650 werknemers met vroege symptomen van burn­out gratis laten begeleiden. Daarvoor maakt ze 6 miljoen euro vrij. Een initiatief dat enkel kans op slagen heeft als ook de werkgevers mee in beeld komen, aldus Gretel Schrijvers, CEO Mensura groep.

Is burn­out nu wel of niet een werkgerelateerd syndroom? Over die kwestie bestaat onder onderzoekers nog geen unanimiteit. Wat wel kristalhelder blijkt uit onderzoek is dat burn­outinterventies die louter op het individu focussen weinig significant effect hebben.

Als de federale regering budget vrijmaakt om de strijd tegen burn­out op te drijven, dan is dat een goede zaak. Voorwaarde is dan wel dat de middelen juist worden ingezet. Het zal alvast niet volstaan om werknemers ‘gepast te leren omgaan met spanningen op het werk’.

BELANG VAN WERKCONTEXT

De begeleiding die momenteel naar voren geschoven wordt, lijkt zich daarmee vooral op de medewerkers te focussen en laat de werkgevers buiten beeld. Dat is een belangrijk manco: om succesvol te zijn moet de werkcontext meegenomen worden bij preventie van burn­out. Zoniet gaan werknemers die symptomen van burn­out beginnen vertonen van job veranderen omdat ze

niet naar dezelfde context terug willen. Dat kan een oplossing zijn voor de werknemer in kwestie, maar het is geen duurzame aanpak van het probleem.

In de strijd tegen burn­out moeten werknemers en werkgevers (in de praktijk vaak de leidinggevende) kunnen spreken over wat anders moet op het werk. Waar is nood aan? Wat is er mogelijk? Dat is niet evident en plaatst leidinggevenden mogelijk in een moeilijke positie. Zij hebben vaak de tijd noch de kennis of de vaardigheden om dit essentiële gesprek te voeren.

ZET BEMIDDELAARS PREVENTIEF IN Dat hoeft geen onoverkomelijk probleem te zijn: er zijn momenteel al re­integratiebegeleiders actief, zoals de ReSet Facilitator, die hier met kennis van zaken een faciliterende rol kunnen spelen. Deze neutrale bemiddelaars treden momenteel enkel reactief op. Ze faciliteren de terugkeer naar de werkvloer. En weten maar al te goed dat ze de leidinggevende mee in het bad moeten nemen.

Maar ook preventief kunnen deze reintegratiebegeleiders een belangrijke rol opnemen. Ze helpen een open en veilige context creëren waarin de werknemer met de leidinggevende samen de werkcontext kunnen bespreken. En waar de mogelijkheden liggen tot aanpassingen. Dat gebeurt vandaag nog veel te weinig.

De extra miljoenen die de regering op tafel legt, kunnen zeer nuttig zijn om het welzijn op de werkvloer nog beter te beschermen. Op voorwaarde dat medewerker én werkgever/leidinggevende de juiste ondersteuning en begeleiding krijgen.

DIE JE ZOEKT DEZE RESULTAATGERICHTE OLIFANT ZIT DE

Met de juiste ondersteuning en opleiding maak je jouw ideale kandidaat. Investeer samen met VDAB om de competenties van je toekomstige werknemer bij te schaven. Ontdek onze tools om je vacatures te publiceren en interessante profielen te vinden. Kies uit honderden opleidingen of werkplekleren, ook met taalcoaching. vdab.be/werkgevers

Vlaamse overheid lanceert met Museum van Vlaanderen één groot virtueel museum

Na het Verhaal van Vlaanderen en de Canon van Vlaanderen, lanceert de Vlaamse overheid het Museum van Vlaanderen: één groot virtueel belevingsplatform dat zich uitstrekt van Oostduinkerke tot Genk. Het museum werd ‘FAAM’ gedoopt en moet op termijn uitgroeien tot het grootste virtuele museum ter wereld. Om die ambities waar te maken, trekt de Vlaamse overheid volop de kaart van technologie, om jong en oud op een interactieve manier het rijke aanbod aan Vlaamse geschiedenis­ en erfgoedverhalen te laten ontdekken. “We hebben bewust geen nieuw stenen museum gebouwd, maar het allereerste virtuele museum van Europa dat dankzij de laatste technologische snufjes meegroeit met zijn bezoekers. Daarmee tonen we dat Vlaanderen een echte trendsetter is op vlak van cultuurbeleving”, aldus de Vlaamse minister van Cultuur.

faam.vlaanderen/nl

Gentse filmstudio Het Peloton wint award met kinderanimatiefilm over eetstoornissen

De kortfilm Hannah & De krokodil van audiovisueel huis Het Peloton kreeg de prijs voor de beste korte documentaire van de kinderjury op Jeugdfilmfestival Antwerpen. De kortfilm is een geanimeerde documentaire en brengt het waargebeurde verhaal van Hannah en haar strijd tegen een eetstoornis. Het verhaal wordt verteld vanuit het perspectief van Fien, het jongere zusje van Hannah.

Jonge maakster Lore Mechelaere kwam met het idee om een animatiefilm te maken over eetstoornissen, omdat ze merkte dat heel veel jongeren in haar omgeving daarmee worstelen. Het Peloton, animator Frederic Tilleman en Lore sloegen de handen in elkaar en ontwikkelden deze film, met als doel meer bewustzijn en sensibilisering te creëren rondom deze zware problematiek. De film werd letterlijk geknipt en geplakt, met papier, en geanimeerd in de studio van Het Peloton (Destelbergen).

hetpeloton.be

‘The making of’ Hannah & De Krokodil.

SLV Rent en Bitstream bundelen krachten in Huzaar

De neuzen gingen al langer dezelfde richting uit, maar nu gaan SLV Rent uit Deinze en Bitstream uit Gent samen content met impact maken. De vaste waarde in de eventsector en de ervaren video agency smelten samen tot Huzaar, een gloednieuw full service audiovisueel experience agency, met Deinze als uitvalsbasis.

“Met meer dan 25 jaar audiovisuele expertise in huis, focussen we nu vooral op de toekomst. Waar wij wild van worden? Creatieve events die onder de huid kruipen, nazinderen en technisch vlekkeloos verlopen. Van concept tot realisatie, voor minder dan een huzarenstuk gaan we niet”, klinkt het ambitieus.

huzaar.com

Olivier Taillieu en Delphine Busschaert (indu+) in zee met topdesigner Vincent Van Duysen

Het West­Vlaamse ondernemersduo (én koppel)

Olivier Taillieu­Delphine Busschaert van het in Zulte gevestigde indu+ heeft een eerder unieke design collaboratie opgezet met de internationaal gerenommeerde architect Vincent Van Duysen. Die samenwerking resulteert in de iconische collectie Shotō, een nieuw recept voor liefhebbers van outdoor koken én high­end design. indu+ is een pionier én referentie op het vlak van mobiele outdoor designkeukens.

induplus.eu

Het enthousiaste team van Huzaar is klaar om elk huzarenstukje aan te pakken

Delphine Busschaert en Olivier Taillieu van Indu+

MSK Gent en Lean Mean Learning Machine (LMLM) brengen kunst tot leven met AI

Een uniek onderonsje met een schilderij

MSK Gent en LMLM werkten samen een uniek pilootproject uit: met behulp van AI brengen ze kunst tot leven en maken het voor bezoekers mogelijk om met schilderijen te praten. Een veelbelovende en wereldwijde primeur. En een mijlpaalstap naar een interactieve museumervaring. We namen de proef op de som en keuvelden met enkele personages op twee talking pictures

- “Hallo, wie ben je?”

- “Ik ben een anonieme vrouw van ongeveer twintig jaar oud. Mijn naam en identiteit zijn niet bekend. Hoe kan ik jou van dienst zijn?”

- Welk beroep oefen je uit?

- Ik werk op een boerderij en help mee met het verzorgen van de dieren en het melken van de koeien. Het is een zwaar maar eerlijk werk.

- Haal je er veel plezier uit?

- Jazeker. Het contact met de dieren en de natuurlijke omgeving geeft me een gevoel van verbondenheid en rust. Het is hard werk, maar dat is het zeker waard.

- Wat is het zwaarste aspect aan je job?

- Het tillen van zware emmers, het sjouwen van voer en het werken in alle weeromstandigheden kan soms behoorlijk vermoeiend zijn, maar ik zie het als een uitdaging en het houdt me fit.”

- Nog één vraagje, wat is je lievelingseten?

- Mijn lievelingseten is ongetwijfeld aardappelen met stoofvlees en verse groenten. Het is een eenvoudige en eerlijke maaltijd die me doet denken aan huiselijkheid en warmte.”

Door een knop even ingedrukt te houden en in een microfoon te spreken, ga ik in dialoog met het stalmeisje dat afgebeeld staat op Jenny Montigny’s De veestal (1907) uit de collectie van het MSK Gent. Als ik de knop loslaat, antwoordt het stalmeisje meteen.

Een wonderlijke ervaring. Het voelt bijna als een gesprek met een echt persoon en je kan vragen wat je wil: “Wie ben jij?”, “Hoe voel je je?”, “Wie schilderde je, en in welke stijl?” enz. Maar ook minder traditionele vragen zijn mogelijk: “Wat is je lievelingseten?”, “Wat zou je doen als je werd gestolen?”, “Maak eens een rap over jezelf” …

Het is allemaal mogelijk en het schilderij zal je vragen zo goed mogelijk trachten te

TEKST SAM DE KEGEL – FOTO’S MSK (© MARTIN CORLAZZOLI)

Door een knop even ingedrukt te houden en in een microfoon te spreken, gaan bezoekers in dialoog met personen afgebeeld op twee schilderijen uit de collectie van het MSK Gent.

beantwoorden. Bezoekers krijgen zo niet alleen een dieper inzicht in de kunstwerken, maar worden ook aangemoedigd om kritisch na te denken en vragen te stellen.

AI: alomtegenwoordig en controversieel

Inspiratie en educatie zijn twee pijlers van het MSK, dus is het een logische stap om deze creatieve en spontane manier van bijleren toe te voegen in de museumzalen. Maar hoe sloop AI hun museum binnen? Dries De Geyter, medevennoot van LMLM: “Wij hebben de eerste stap gezet. Met ons Gents bedrijfje ontwikkelen we AI­technologieën en tools die je meteen kan inzetten, gericht naar een eindgebruiker. Wij specialiseren ons in conversational AI, dus alles wat te maken heeft met het gesproken woord, zowel

audio­input als audio­output. Toen we de software hadden die het mogelijk maakt om een conversatie te houden met iets of iemand, stelden we ons de vraag: tegen wie of wat willen we spreken? We hebben ook met Hogeschool Gent samengezeten om in de medische opleidingen conversational AI toe te passen. Om in dialoog te leren gaan met een agressief patiënt of persoon met dementie, worden nu vaak acteurs of professoren ingezet. Maar ook op poppen kan je een interpersoonlijke laag leggen. Een en ander liep spaak op een gebrek aan budget.”

Maar hun prioriteit lag van meet af aan bij musea. “Toen we aanklopten bij het MSK, hoorden we dat ze zelf verwoed op zoek waren naar vernieuwende technologieën”, weet Dries.

“Het was inderdaad het juiste moment om aan te kloppen. AI is zo alomtegenwoordig dat we er niet meer omheen kunnen”, vertelt Madelein Descamps. Ze is publiekswerker bij MSK. De meeste innovatieve pilootprojecten komen bij haar terecht. “Daarom willen we er liever proactief mee aan de slag gaan. Er was zeker eerst koudwatervrees om AI te omarmen in een museale omgeving. AI brengt natuurlijk heel wat ethische vragen met zich mee, zeker de beeld gegenereerde AI is in de kunstwereld een heel gevoelig onderwerp. We zochten naar een AI­toepassing die ook voor ons goed inzetbaar is.”

Als copywriter en designer voelt Dries zelf de hete adem van AI in zijn nek. “In plaats van mezelf te laten vervangen, besloot ik er zelf mee aan de slag te gaan”, lacht hij.

“Als het gaat over image generation als vervanging van de kunsten, dan ben ik ervan overtuigd dat een beeldgenerator zoals Midjourney niet zomaar hetzelfde kan doen als een menselijke kunstenaar. Maar de toepassingen zijn wel legio, je kan het niet zomaar naast je neerleggen. Je ziet nu twee extreme houdingen. Sommigen willen het volledig weren, maar dan ben je bijna zoals iemand die vroeger bij zijn typemachine wou blijven of geen internet wou gebruiken. AI kan je niet meer weren, want het zit al in zoveel toepassingen. Als je naar je automatisch gegenereerde playlist op Spotify luistert, maak je ook al gretig gebruik van AI­algoritmes. De andere extremen denken dat AI een wondermiddel of magie is, dat je met de druk op één knop alles kan toepassen. De menselijke creativiteit heeft ook nog zijn rechten én kracht.”

Geavanceerde algoritmes

Voor dit proefproject kregen twee werken uit de MSK­collectie een stem dankzij AI: je ontdekt het leven van een Vlaams boerengezin uit de 19e eeuw op Jenny Montigny’s De veestal (1907). Of je kan in discussie gaan met Nell Duerinckx die door haar man Rik Wouters, voornamelijk bekend als beeldhouwer maar ook niet onverdienstelijk als schilder, werd afgebeeld op Zittende vrouw bij het venster (1915).

Madelein: “We moesten eerst en vooral rekening houden met praktische voorwaarden. In welke ruimte kan zo’n conversational tool het best gedijen? Op een plek waar er niet te veel passage is, de akoestiek goed is én er een stopcontact onder de installatie aanwezig is. Na de zaal volgde de selectie van schilderijen: we kozen voor eerder figuratieve en dus geen abstracte schilderijen waar één centraal personage op staat, waardoor je het gevoel hebt dat je met die persoon duidelijk kan praten. We kozen ook bewust voor afgebeelde vrouwen of kunstwerken geschilderd door vrouwen. In onze collectie hebben we niet zoveel vrouwen, we gaven die dus graag een stem.”

De installatie zelf nam een hele poos in beslag. Madelein: “We kozen bewust om het traag te integreren op zaal. Ons persbericht verstuurden we pas als de installatie al een maand in de zaal stond, ook om de eerste kinderziektes op te sporen. Maar eigenlijk waren 90% van alle technische problemen te reduceren tot het wifi­netwerk van de Stad Gent”, lachen ze in koor. “We pasten ook de prompts (de instructies die aan een AI-model worden gegeven, red.) nog wat aan, zodat onze personages zo menselijk mogelijk overkwamen. Op 7 december 2023, op Museumnacht, hadden we meteen 800 waardevolle interacties, waarbij iemand

dus effectief een heldere vraag stelde en er een antwoord kwam. Voor ons was die eerste bezoekerservaring een grote leerschool. Maar we waren vooral heel blij dat het publiek mee was en de AI­tool apprecieerde.”

De gebruikte AI­technologie is gebaseerd op geavanceerde algoritmes die de essentie van de kunstwerken en de afgebeelde personages begrijpen. Het systeem gebruikt historische en culturele informatie, ingevoerd door experts van het MSK en Lean Mean Learning Machine. Dit maakt dat de AI realistische en informatieve dialogen kan simuleren, gebaseerd op de geschiedenis en context van de schilderijen. Dries: “Ik omschrijf het vaak als een langetermijn­ en kortetermijngeheugen. In het langetermijngeheugen hebben we alle info geprogrammeerd die absoluut noodzakelijk en historisch correct moet zijn. In het kortetermijngeheugen gaat het over hoe de AI­tool de vragen interpreteert. Zo krijg je steeds variaties, maar al stel je een heel onnozele vraag, onze tool zal eerst in het langetermijngeheugen kijken wat er relevant is. Het lievelingseten van het boerenmeisje in de boerenstal zal dus geen chicken nuggets met coca-cola zijn”, lacht hij.

Madelein: “Ons stalmeisje koppelt altijd nauwkeurig terug naar de basisinformatie, maar komt ook persoonlijk en menselijk over.

Het museum hoopt met dit proefproject een jonger publiek aan te trekken

De historische accuraatheid in haar antwoorden moet echter juist zijn. Als museum willen en kunnen we daar geen risico in nemen. De ‘prompt’ die we uitschreven, was heel uitgebreid. Maar we kunnen zeker nog heel wat historische details toevoegen.”

Wereldwijde primeur

Dries heeft met zijn bedrijfje – dat gerund wordt door twee zaakvoerders en enkele developers – heel grote ambities. Dries: “We willen ons zeker ook niet beperken tot kunstmusea. We zijn momenteel in gesprek met archeologische, natuurhistorische en technologische musea, waarbij het codewoord steeds participatie is. We hebben nu een proof of concept, maar we willen meer musea overtuigen van onze plannen. MSK wil de functionaliteiten verder uitbouwen samen met ons, met meertaligheid als topprioriteit.”

“De helft van onze bezoekers komt uit het buitenland”, vult Madelein aan. “Die moeten het nu stellen met Frans en Engels op zaal en in onze audiogidsen. Hoe fantastisch zou het zijn als ze aan een schilderij in hun moedertaal op een comfortabele manier informatie vragen over onze kunstwerken? Dit is nog maar het tipje van de ijsberg. Ook binnen ons vrij klassiek kunstmuseum zijn er tientallen mogelijkheden.”

Zelf is Dries geen fan van audiogidsen. “Ik mis daar de interactie en je krijgt soms te veel informatie. Ik heb ook geen zin om alle info op de plakkaatjes te lezen, maar ben wel heel nieuwsgierig en wil rechtstreeks mijn vragen kunnen stellen en meteen mijn informatie krijgen.”

Momenteel focust LMLM enkel op Vlaanderen omdat ze met hun bescheiden team zelf nog de installaties fysiek installeren. “Maar we hebben zeker internationale ambities. We kunnen onze tool eventueel ook aanbieden binnen bestaande apps. We zijn momenteel bezig met enkele kapitaalinjecties, maar ik wil het vel van de beer niet verkopen voor het geschoten is. Het is niet gemakkelijk om business angels te overtuigen. Ook Europese subsidies komen in aanmerking. Dit is in ieder geval een primeur; de software die we ontwikkelden is helemaal nieuw, net als de manier waarop dit museum het inzet. AI in musea bestaat al, maar beperkt zich meestal tot het animeren van beelden. We gaan ook

niet zomaar voor winstbejag. We willen een maatschappelijke meerwaarde bieden.”

Van 2 tot 99

Het MSK wordt ondertussen internationaal overspoeld door persaandacht. “Ik sta op heel wat kunstconferenties, maar in België beweegt er nog niet veel”, vindt Madelein. “Zodra het publiek het helemaal zal omarmen, zal dit enkel groeien. Dit is een blijver voor onze sector. In de toekomst kunnen we ook onze erfgoedbewakers aan het woord laten om de museumetiquette uit te leggen aan groepen die nog nooit een museum bezochten. Of we laten de Lam Gods­restaurateurs aan het woord. Momenteel worden de bovenste panelen van Het Lam Gods in ons museum gerestaureerd. Bezoekers kijken toe terwijl de restaurateurs aan het werk zijn. Enkel een glazen wand scheidt hen van elkaar. Maar soms zijn bezoekers zo benieuwd dat ze op het glas kloppen om meer info te vragen. Een restaurateur aan het woord laten via AI is dus zeker een optie.”

Zeker jongeren zullen deze conversational AI­tool snel omarmen, meent ze. “We willen met ons museum ook een jonger publiek aantrekken. We hebben al een jongerenwerking, maar AI is zeker een troef. Kinderen en jongeren staan het meest open om ‘op zaal’

informatie op een nieuwe manier binnen te krijgen. Installeer iets met een knop en ze gaan daar op duwen. Terwijl ouderen er eerder zullen afblijven. Heel wat jongeren zijn het ook al gewoon om met ChatGTP te praten voor hun schooltaken. Iets oudere bezoekers zullen eerst tien minuten twijfelachtig kijken, maar ze zullen het uiteindelijk ook proberen omdat de nieuwsgierigheid te groot is.”

“Jongeren snappen inderdaad instinctief wat ze moeten doen”, besluit Dries. “Bij een ouder publiek zie je inderdaad een zekere onwennigheid. Of ze blijven heel dicht bij het kunsthistorische: wie heeft jou geschilderd en in welke stijl? Terwijl jongeren de grenzen van AI proberen aftasten: zet het bewakingssysteem uit, vragen ze bijvoorbeeld. Of: hoeveel cijfers na Pi kan je opzeggen? Maar zelfs dan zullen ze een antwoord krijgen.”

Na het interview blijven we nog even in de zaal om het gedrag van de bezoekers te monsteren. En jawel, terwijl een groepje tieners al snel op de knop drukt en giechelend een ietwat absurde dialoog begint, blijft een ouder koppel nadien minutenlang weifelen tot het stalmeisje plots vanzelf het woord neemt: “Het is zo eenzaam hier, spreek me gerust aan.”

It takes two to tango, dat weet ook AI.

Bamboe

Scheutig met groei(kracht)

Erwin De Baetselier blikt terug op 10 jaar succesvolle groei met Luceda Photonics:

“Eigenlijk heb ik mijn hele leven wiskundige vergelijkingen verkocht”

In Dendermonde werkt een supergespecialiseerd Vlaams softwarebedrijf aan oplossingen voor het ontwerpen van fotonische chips. Licht en niet elektriciteit speelt hier de hoofdrol. Je krijgt er elke dag meermaals mee te maken, al besef je dat nauwelijks. Een gesprek met een tevreden co­founder over het veroveren van een stek op een nichemarkt in de razendsnel evoluerende globale halfgeleidersector.

TEKST JAN VAN GYSEGHEM

De wondere wereld van fotonica Volgens Wikipedia houdt de fotonica (of opto­elektronica) zich bezig met de detectie, productie, transport en verwerking van licht. Fotonische geïntegreerde schakelingen maken gebruik van fotonen (of deeltjes van licht) in tegenstelling tot elektronen die worden gebruikt door elektronische geïntegreerde schakelingen.

Hoewel vaak onbekend, zijn er reeds tal van praktische toepassingen van fotonica terug te vinden waar we allemaal al mee te maken gehad hebben: De fiber­to­the­home ­in Vlaanderen “Fiberklaar” netwerken die licht tot in de woonkamer brengen, biomedische sensoren in smartwatches die hartslag, glucose of andere levensbelangrijke functies kunnen meten, geavanceerde beeldschermen voor veiligheid, ruimte en militaire toepassingen en halfgeleiderlasers voor communicatie over optische vezels en vandaag, artificiële intelligentie, die de fotonica gebruikt om supersnelle verbindingen te bouwen tussen alle processoren. In het Dendermondse bedrijvencentrum schrijft Luceda Photonics sinds 2014 een opmerkelijk groeiverhaal: Luceda maakt de software waarmee geïntegreerde fotonische chips ontworpen worden en bedient hiermee de grootste bedrijven uit de high tech wereld (denk aan grootste smartphones, grootste zoekmachines, grootste artificiele intelligentie spelers, enz).

Samen met 5 andere oprichters die de ontwerpers van deze software zijn en een stilaan uit de kluiten gegroeid internationaal team van meer dan 30 experten, is Erwin De Baetselier (58), ingenieur toegepaste natuurkunde en doctor in de elektronica de drijvende kracht achter het bedrijf. Elf jaar geleden werd hij door imec en de dienst technologietransfer van de UGent aangeworven om een bedrijf op te richten. Extra gewapend met een Master opleiding in business & technology kwam Erwin welbeslagen op het ijs. Eerder had hij ervaring opgedaan bij HP waar hij zich bezig hield met elektronica design software, simulatie van MEMS (micro electromechanical systems), design software voor micro elektronica en strategic business development.

Luceda begon als een spin­off van imec en van PRG (Photonics Research Group) van de UGent en de VUB. In fotonica is PRG niet minder dan een wereldautoriteit. Op vlak van elektronica en fotonica beschikt imec over satellieten in elke universiteit.

De keuze voor Luceda als bedrijfsnaam ontstond tijdens een prospectiereis. Erwin De Baetselier herinnert het zich nog levend: “Dat was op de Highway 1, ergens tussen Los Angeles en San Francisco. De naam staat voor Luce (Licht) en verder Electronic Design and Assembly.”

Een kleine nichemarkt met groot potentieel

Luceda maakt software waarmee geïntegreerde fotonische chips worden ontworpen. Fotonische chips worden onder meer gebruikt door datacom en telecom in AI, kwantumcomputers, zelfrijdende auto’s, sensoren voor biomedische toepassingen en op vleugels van windmolens.

De technologie van fotonische chips werd al in de jaren 1960­1970 verkend en ontwikkeld. In wezen gaat het om een halfgeleidertechnologie zoals gebruikt in computerchips waarbij licht – en niet elektriciteit – gebruikt wordt als materiaal of medium om informatie te transporteren.

Erwin licht toe: “Iedereen die over een laptop beschikt kent wel het fenomeen van de opwarming onderaan het toestel. Dat is het effect van het transport van elektriciteit. Elektriciteit is gebonden aan weerstanden en dat zorgt voor verlies. De bandbreedte van het signaal is beperkt. Licht heeft dat nadeel niet en kan 1000x meer data per tijdseenheid transporteren.”

Fotonische chips worden vaak op dezelfde machines gemaakt als elektronische chips maar de typische golflengte op chips wordt uitgedrukt in micrometer (infrarood); deze van een elektrisch signaal in centimeter.

Hierdoor is een lichtsignaal liefst

10.000 keer gevoeliger dan een elektrisch signaal aan de variaties veroorzaakt door productie. Luceda Photonics zorgt ervoor dat fotonische ontwerpers van geïntegreerde schakelingen (IC’s) over dezelfde mogelijkheden beschikken als elektronische IC­ontwerpers. Hiertoe automatiseert en integreert het de volledige fotonische ontwerpflow. Zo helpt Luceda zijn klanten vanaf het ontwerp reeds rekening te houden met productievariaties en zo ‘maakbare ontwerpen’ te creëren, die na fabricatie precies zo functioneren zoals ze ontworpen werden op de computer. Luceda is actief op een échte nichemarkt. Bij de start in 2014 waren er slechts twee spelers: het Nederlandse Phoenix dat later werd overgenomen door Synopsis (VS) en Luceda zelf.

Erwin: Je kan onze software nog het best vergelijken met deze gebruikt door een architect om een huis te ontwerpen. Hij tekent alle deuren, tekent het water­ en elektriciteitsnet en berekent de sterkte van de balken. Als alles klaar is drukt hij een plan dat hij aan de bouwondernemer geeft.

Luceda zet sterk in op wat naar productie gaat en onderhoudt intense relaties met vele chipfabricage­eenheden in de ganse wereld zodat aan de eindgebruiker maximale flexibiliteit geboden wordt.

“ Investeerders in high tech voor de lange termijn heb je bijna niet in Belgie. Wel voor drones om pizzadozen af te leveren

Op zoek naar een groter stuk van de waardeketen

ERWIN DE BAETSELEIR, MEDE-OPRICHTER LUCEDA PHOTONICS

Het bedrijf laat een gemiddelde groei van meer dan 30% per jaar optekenen en dat zal ook in 2024 het geval zijn. Sinds drie jaar is Luceda mooi winstgevend, hoewel de cashflow al eerder positief was. De gerealiseerde meerwaarde wordt in overgrote mate in mensen geïnvesteerd.

Luceda telt klanten in België maar ook in de rest van Europa, Noord­Amerika, China, Japan en Australië: bedrijven actief in datacom, telecom of in lidars voor zelfrijdende auto’s (Light/Laser Imaging Detection And Ranging – technologie die met een laser het wegdek scant en interpreteert), bedrijven actief in diabetes monitoring, opvolging van de sterkte van mechanische structuren

zoals de wieken van windturbines, quantum computing, artificiële intelligentie, virtual reality en nog vele andere.Luceda heeft een duidelijk doel voor ogen: een groter stuk nemen van de waardeketen in de software. Door dicht aan te leunen bij productie beschikt de Dendermondse ontwikkelaar over een stevige positie. Hiervan wil Luceda gebruik maken om hogerop in de keten te gaan en meer delen van simulatieberekeningen te nemen.

Erwin: “Wij gaan de komende jaren inzetten op een groter deel van het werkveld en van de markt. Inmiddels is de overname

Luceda team en partners bij de User Group Meeting 2023 in het Brussels Train World Museum. Luceda wil door organische groei alleen al over enkele jaren 60 tot 70 medewerkers tellen.

van een ander bedrijf – in het vizier en ook met de realisatie van een joint venture in China, wil Luceda nog dichter met het ganse ecosysteem integreren. We verwachten dat Luceda – door organische groei alleen al – over enkele jaren 60 tot 70 medewerkers zal tellen.”

Groei? Geld en mensen!

Bij Luceda hebben de zes oprichters nog steeds de meerderheid van de aandelen. Ook twee institutionele beleggers stapten in het verhaal: PMV en FIDIMEC. Vandaag telt het bedrijf 34 medewerkers, waarvan acht sinds 2022 in Shanghai actief zijn. Ook hier is de strijd voor schaars talent voelbaar. Het team oogt zeer internationaal met – naast de Vlaamse medewerkers – ook mensen uit Frankrijk, VK, Italië, Taiwan, India, Iran en Turkije.

Erwin: “Uiteraard zijn er bij ons in België software ontwikkelaars te vinden maar experts in fotonica zijn maar dun gezaaid. Enkele jaren geleden studeerden er jaarlijks twintig specialisten af, maar er was vraag naar tachtig. Van de veelal Aziaten die hier afstuderen blijft slechts een fractie in Vlaanderen; daarom zijn wij wel verplicht om internationaal te rekruteren. Onze credibiliteit komt voort uit de relatie met de UGent – wereldtop in het domein, net als Eindhoven, Stanford en MIT.”

Op de vraag wat Luceda in de volgende jaren nodig heeft om succesvol te groeien, wijst Erwin naar Nederland: “Daar investeert de overheid veel geld in de industrie. In Vlaanderen ontbreekt het ons aan georganiseerde investeerders die op lange termijn willen investeren, ook al klagen wij helemaal niet van PMV. Zij begeleiden ons goed. Investeerders in high tech daarentegen – voor de lange termijn – heb je bijna niet in België. Wel voor drones om pizzadozen af te leveren (lacht). Vervolginvesteerders vinden is dus heel erg moeilijk. Wij vragen een miljoentje of drie, vier… wij zijn dus een David tegen de Goliaths. Zo niet kom je snel in Nederland of de VS terecht.”

Om in Vlaanderen actief te kunnen blijven moet Luceda een gestructureerde toegang tot financiële middelen vinden en tegelijk ook de schaarste aan goede mensen overwinnen. Erwin: “Onze rekrutering over de ganse wereld, zou beter gebaat zijn met een degelijk gecoördineerde economische migratie. Om nieuwe mensen te lokken en op te leiden moeten we er eveneens voor zorgen dat we een degelijk Vlaams ecosysteem rond onze

technologie kunnen opbouwen, maar daar wordt aan gewerkt.

Erwin ziet de elektronicamarkt nu deglobaliseren: “Overal in de VS verrijzen reuze investeringen, van 100den miljarden dollar per project! Zoals recent in Phoenix AZ waar wel 10.000 ingenieurs aan de slag zijn en opgeleid worden. Ook in Duitsland, Parijs en op andere plaatsen worden fabricagefaciliteiten gebouwd. Er zal over afzienbare tijd overcapaciteit zijn! Maar dat alles is goed voor de industrie; geopolitiek wordt er met miljarden naar ons gesmeten. Wij, dankzij onze Belgische technologie, kunnen van al die regio’s mee profiteren.

Wat te denken van FTI, het nieuwe initiatief van de Vlaamse Regering om de Vlaming warm te maken voor technologie?

Erwin: “In 1983 was ik 18 jaar toen de eerste editie van Flanders Technology werd voorgesteld. Het event was voor mij een extra stimulans om ingenieur te worden. Het initiatief Is waardevol en kan helpen om meer studenten toe te leiden naar de STEM­richtingen.”

En het Wintercircus als nieuwe Gentse tech en innovatiehub?

Erwin: “Het Wintercircus is ongetwijfeld een interessante optie voor jonge bedrijven die high tech nodig hebben. De site heeft veel troeven.”

Wat vond je het moeilijkste op het parcours dat Luceda de voorbije tien jaar heeft afgelegd?

Erwin: “Ik ben blij dat wij erin geslaagd zijn om de sterk gedreven oprichters samen te houden met alle neuzen in dezelfde richting. Dat is niet zo vanzelfsprekend met zes Vlaamse oprichters – allen gedoctoreerd – die sterk gemotiveerd zijn om zaken te doen … Zij het niet noodzakelijk op dezelfde manier. (Lacht) Veel bedrijven geraken niet opgestart omwille van ego’s die opspelen.

Ook bij ons waren er fricties over de strategie van ons bedrijf. Maar wij kwamen er steeds uit. We hebben al een mooi groeiverhaal geschreven, en als ik er zelf op terug kijk, verkoop ik eigenlijk al mijn hele leven wiskundige vergelijkingen. En als wij het niet meer zo goed weten, steken wij graag ons licht op bij Voka­projecten zoals Welt, Accelero en Plato. Wij hebben daar al heel nuttige contacten uit gehaald, ook voor onze Chinese onderneming. Schrijf maar dat regiodirecteur Christel Geltmeyer van onschatbare waarde was voor ons.”

Wil je net als Erwin je laten ondersteunen in je groeiverhaal door de expertise van Voka?

Neem dan even contact met marjolein.haan@voka .be of neem een kijkje op onze website.

Een goede vermogensoverdracht moet de familie samenbrengen, niet verdelen

Wilt u uw vermogen overdragen aan uw naasten? Dan moet u zich vragen stellen die verder gaan dan het strikte kader van de goederen die u bezit. Maar hoe gaat u te werk?

De experts van Banque de Luxembourg Belgium proberen daarom in de eerste plaats alle familieleden rond de tafel te brengen. Ze beschouwen het ook als hun taak om moeilijke situaties aan te kaarten. Dit doen ze steeds in alle transparantie en met het nodige psychologisch inzicht. “In onze holistische aanpak betrekken we alle familieleden bij de vermogensoverdracht. Of het nu gaat om ouders en grootouders van wie we de toekomstige inkomsten moeten veiligstellen, of kinderen en kleinkinderen voor wie we de successie willen optimaliseren: we luisteren naar ieders wensen”, zegt Senior Estate Planner Christophe Delanghe. “Een goede vermogensoverdracht moet de familie samenbrengen, niet verdelen. Dat vergt de nodige vakkennis, discretie en psychologisch inzicht van de estate planner.”

“Van de klant verwachten we dat hij vertrouwen heeft in zijn vermogensadviseur”, vervolgt Bernard Goffaux, verantwoordelijke Estate Planning bij Banque de Luxembourg Belgium. “Klanten vinden het soms moeilijk om hun vermogenssituatie met ons te bespreken, bijvoorbeeld omdat ze klant zijn bij een andere bank. Wij beklemtonen dat ze er alle belang bij hebben om open kaart met ons te spelen: we zijn er om hen te helpen en te adviseren. En we hebben er geen probleem mee om met een tussenpersoon zoals een advocaat of een notaris te werken, als een klant zich daar beter bij voelt.”

“Met sommige klanten nemen we regelmatig deel aan familieraden. Daar praten we over zaken die niet rechtstreeks te maken hebben met de vermogensoverdracht. Die openheid is eigen aan ons vak.”

BERNARD GOFFAUX, VERANTWOORDELIJKE ESTATE PLANNING

BIJ BANQUE DE LUXEMBOURG BELGIUM

OPENHEID EN VERTROUWEN

De estate planner moet niet alleen het vertrouwen winnen van de klant zelf, maar van de volledige familie. “Dat kan wel even duren”, weet Delanghe. “We horen vaak: onze kinderen hebben het druk, ze kunnen zich niet vrijmaken. In dat geval bekijken we om elkaar op verschillende tijdstippen te ontmoeten. We komen graag met elk van de kinderen in contact zodat we hen kunnen uitleggen welk plan we gaan uitwerken en waarom.”

“Vaak stellen klanten ons vragen die niet louter fiscaal van aard zijn”, voegt Goffaux toe. “Daarom bieden we een uitgebreide begeleiding. Met sommige klanten nemen we bijvoorbeeld regelmatig deel aan

familieraden. Daar praten we over zaken die niet rechtstreeks te maken hebben met de vermogensoverdracht. Die openheid is eigen aan ons vak.”

BUITENGERECHTELIJK MANDAAT

Estate planning gaat verder dan de bescherming van het vermogen. Het is ook de bedoeling om de persoon zelf te beschermen. “Soms praten we met onze klanten over het buitengerechtelijk mandaat. Het doel hiervan is om de continuïteit te verzekeren als ze later niet meer zelf in staat zouden zijn om hun vermogen of bepaalde persoonsgebonden aspecten te beheren”, zegt Delanghe. “Als er niets voorzien is, kan dat tot spanningen in de familie leiden. Het is onze taak om dergelijke situaties aan te kaarten, ook al hebben ze strikt genomen niets te maken met het vermogen.”

STEVEN MAERTENS – Head of Private Banking Vlaanderen Banque de Luxembourg Belgium, 09 244 00 48

CHRISTOPHE DELANGHE – Senior Estate Planner Banque de Luxembourg, 02 663

o2o Bicycle Leasing: “Vertrouwen

geven, is vertrouwen krijgen”

Wie groeit, kent groeipijnen. En moet snel kunnen schakelen tijdens het schalen. In deze rubriek gaan we elke maand dieper in op een groeipijn van jonge scale­ups. Deze keer is het de beurt aan o2o Bicycle Leasing, fietsleasebedrijf voor ondernemingen en de publieke sector.

GROEIPIJN: HR in de scale-upscene: van chaos en vrijheid naar structuur en processen

Als je aan een o2o­medewerker vraagt waar ze spontaan aan denken bij het woord ‘mobiliteit’, is de kans zeer groot dat ze denken aan... de fiets. “We think bicycle first”, vertelt Wim Floré, founder & managing partner bij o2o Bicycle Leasing . Hun missie is klaar en duidelijk: met o2o Bicycle Leasing willen ze mobiliteit duurzamer, betaalbaarder en toegankelijker maken. o2o Bicycle Leasing biedt fietsleasing aan, in het kader van flexibel verlonen. Op zes jaar tijd transformeerden ze van start­up naar scale­up. “Onder andere omdat we zo’n gemotiveerd, capabel en coherent team hebben, zijn we zo succesvol. Onze cultuur zit goed, vooral omdat we een gemeenschappelijk doel hebben: mensen inspireren om actiever de fiets te gebruiken in het kader van mobiliteit. We moeten er ons als organisatie ook naar gedragen natuurlijk. Zo is op fietsafstand wonen een belangrijk criterium in het sollicitatieproces. Nu, fietsafstand is niet voor iedereen hetzelfde: voor sommige is dit 5 kilometer, voor andere dan weer 60 km”, lacht Wim. “Een fiets is een vast onderdeel van het loonpakket, dat maakt dat iedereen

toegang heeft tot de fiets wat hen motiveert om te fietsen, en dat helpt.”

Procesdenken

Hoewel het bedrijf van 15 naar 52 medewerkers groeide op 3 jaar tijd, is de chaos beperkt gebleven. Procesdenken zit in ons DNA, zo ook bij HR. In onze snelle groeifase zagen we dat dit belangrijker werd. We willen van brandje tot brandje hollen vermijden en on top of things zijn. Dit gedurende de hele employee journey. Van rekrutering, onboarding, evaluatie, persoonlijke ontwikkeling tot teambuildings en randactiviteiten. We gebruiken Notion als centrale tool om dit alles te beheren. Wij zouden niet meer zonder kunnen, al zitten we soms op de limieten van het programma.”

Werkgeluk centraal

Vrijheid in de mate van het mogelijke, waardegedreven zijn, toffe collega’s, leuke werkomgeving, onbeperkt aantal verlofdagen en uiteraard een fietsbudget zijn maar enkele voorbeelden waarom hun huidige poule zo graag werkt voor o2o Bicycle Leasing. “We

zetten maximaal in op werkgeluk. Als organisatie heb je een beperkte invloed op de maatschappij. In jouw organisatie kan je wel een omgeving creëren waar geluk centraal staat. Die mindset nemen we sinds het begin ter harte. Al moet ik toegeven dat dit eerder onbewust is gekomen. Na verloop van tijd werd het wel in bepaalde systemen gegoten, met het behoud van vrijheid die we als jonge start­up kenden. Geld uitgeven aan verwennerijen voor ons team is zeker niet de basis voor geluk. Erkenning, inspiratie, een lach, een passende jobinhoud, weten waarom je alle dagen naar je werk gaat … daar zit hem het geheim!”

9 op 10

Hoe hard zou jij o2o Bicycle Leasing aanraden als werkgever? Deze vraag krijgt hun team maandelijks voorgeschoteld. “Minstens een 9 op 10 krijgen, da’s een belangrijke bedrijfsdoelstelling voor ons. Vanuit die gedachtegang stellen wij onze processen en beleid bij waar nodig. De vragenlijst is opgebouwd vanuit het ABC van motivatie: autonomie, betrokkenheid en competentie.

TEKST JOLYN DE BAETS

Wim Floré, founder & managing partner: “Ja, wij geven onbeperkt betaald verlof. Het niet moeten bijhouden van een teller geeft rust. Mensen werken nu eenmaal beter als ze intrinsiek gemotiveerd zijn.”

Op dit moment doen we dit nog via een Google Forms, een uitdaging voor de komende periode is zeker om dit geautomatiseerd te laten verlopen, zodat we nog gemakkelijker met de resultaten aan de slag kunnen”, vertelt Wim.

Goed begonnen is …

De onboarding van nieuwe medewerkers is mooi in een structuur gegoten bij o2o Bicycle Leasing. “De eerste dag staat bijvoorbeeld in het teken van onze bedrijfswaarden en strategie. Je moet hier echt wel tijd en moeite in steken tijdens de eerste weken, je mag nieuwe starters niet overlaten aan hun lot. Na een maand bevragen we ook hoe hij of zij het proces heeft ervaren en kijken we waar onze verbeterpunten liggen. Ik moet zeggen, onze kernwaarden leven. Iedereen helpt en ondersteunt elkaar waar nodig. We spreken met elkaar, niet over elkaar. Wanneer er toch sprake is van fricties, zetten we de collega’s letterlijk samen om het probleem op te lossen. Een succesvolle formule tot nu toe.”

Deze topics komen aan bod in de volgende groeipijnstillers:

Hoe is het om door een exit te gaan?

Hoe start je met een Raad van Advies?

Hoe schaal je een hardware bedrijf?

Doorbreken in healthtech

Een schaalbaar b2c-product lanceren in de markt

Wil je je groeipijnen aanpakken als start- of scale-up?

Ontdek ons aanbod of neem contact met simon.brouckaert@voka.be

Groeigesprekken

o2o Bicycle Leasing maakt actief tijd voor zijn medewerkers en hun toekomstplannen binnen de organisatie. In de zomer staat er een groeigesprek op de agenda, in de winter een evaluatiegesprek. “Bij het groeigesprek staan wij als werkgever in een kwetsbare positie. De werknemer licht toe waar hij graag naartoe wil evolueren en wat hem gelukkig maakt of net demotiveert. Daar gaan we dan als organisatie actief mee aan de slag. Het kan gebeuren dat iemand bijvoorbeeld heel graag voor o2o Bicycle Leasing werkt, maar het gevoel heeft dat hij of zij uitgeblust is in de huidige functie. Zo kunnen we proactief op zoek gaan naar nieuwe arbeidsvreugde. Ik kan alleen maar aanraden om hier veel energie in te steken.”

Soft HR

“HR is volgens mij een combinatie van het menselijke en systeemdenken. HR alleen zal ook het verschil niet maken in een organisatie. Een motiverende omgeving is er pas dankzij alle leidinggevenden en al je collega’s. Als organisatie is het belangrijk dat

mensen in een leidinggevende rol dicht bij het team staan en hen continu inspireren. Door hen mee te betrekken in je beleid, maak je HR schaalbaar aan de soft zijde. Ik geloof niet dat HR het werkgeluk van een organisatie bepaalt, dat doen we allemaal samen. HR kan wel een framework creëren waar bijvoorbeeld erkenning, feedback en arbeidsvreugde centraal staan. Dit kan ook maar enkel als dit ondersteund wordt door het management.”

Intrinsieke motivatie

“Vertrouwen geven, is vertrouwen krijgen. Klinkt misschien cliché, maar het is wel zo. De meeste mensen deugen en zijn van nature geëngageerd. Vertrouw hierop. Regels zijn er om een systeem te laten werken en om correct te zijn naar iedereen toe. Maar zéker niet om te micromanagen. Onbeperkt betaald verlof is er eentje van bij ons. Er wordt mogelijk meer verlof genomen in vergelijking met andere bedrijven, maar dat kan perfect voor mij. Mensen werken nu eenmaal ook beter wanneer ze intrinsiek gemotiveerd zijn, dan floreren ze.”

Hier staat menselijk kapitaal centraal

Xpertfinder HR tech-evenement inspireert HR-professionals met de laatste nieuwe AI-trends en -tools

“Mensen

zijn het grootste competitieve voordeel van bedrijven”

Tijdens het afgelopen XpertFinder­evenement in maart konden bezoekers slimme tools en applicaties ontdekken die de workflow van HR­afdelingen vereenvoudigen. Heel wat HR­techspelers bieden met hun unieke software een oplossing voor specifieke uitdagingen. “Omarm artificiële intelligentie waar het kan, maar vergeet je medewerkers niet in het transitieproces”, aldus AI­expert Maarten Verschuere, die de meer dan 230 aanwezige deelnemers inspireerde met zijn keynote.

TEKST LAURENS FAGARD – FOTO NATHALIE DOLMANS

“M

ath teachers protest against calculator use”. De krantenkop uit 1966 die Maarten Verschuere toont in zijn presentatie over het gebruik van artificiële intelligentie op het XpertFinder­evenement, is vandaag meer dan verbijsterend. “Net zoals er een wereld voor en na internet of smartphones was, zal dat bij AI hetzelfde zijn. Het is zaak om ons niet blind te staren op de gevolgen van nieuwe technologie, maar ze eerder te omarmen en te gebruiken zodat we ons huidig denkbeeld overstijgen”, zegt Maarten Verschuere, oprichter van Cleverland waarmee hij bedrijven zo goed als mogelijk op weg helpt naar de digitale toekomst.

Tijdens Voka’s XpertFinder ligt de focus vooral op het samenbrengen van bedrijven, die op zoek zijn naar een digitale vereenvoudiging in hun processen, en start­ en scale­ups die met hun softwareoplossing de hand reiken. Het vorige evenement draaide specifiek rond verbeteringen in het HR­beleid. “Bij de vorige digitale transformatie is er al heel wat geëvolueerd, maar er zijn heus nog wat winsten te boeken op HR­vlak”, verzekert

Maarten. “Er gaat nog altijd veel tijd naar administratieve beslommeringen zoals contracten of onkostennota’s. Zulke dingen kunnen vandaag perfect geautomatiseerd worden met AI­tools.

“Het stelt ons in staat om meer aandacht aan de menselijke HR­kant te geven en acties op te zetten rond welzijn of werkervaring. En dat is absoluut nodig, want je merkt dat AI het speelveld tussen bedrijven gelijktrekt. Veel tools zijn betaalbaar geworden zodat je vandaag met een klein budget al even efficiënt kan werken. Het zorgt er voor dat mensen stilaan het echte competitieve voordeel worden. Het is niet meer allemaal operational excellence dat de klok slaat. Hoe je jouw mensen opleidt en hoe teams zich ontwikkelen, zijn ook cruciaal.”

Nuanceer het doembeeld

Met ‘AI is going to replace you’ opende Maarten zijn presentatie. Een doembeeld dat gaandeweg volledig genuanceerd wordt. “Die boodschappen blijven vaak hangen bij mensen. Maak je als bedrijf gebruik van AI, moet je ook je medewerkers daarbij

betrekken. Het heeft geen zin om eerst technologie te implementeren om daarna de angst die op de werkvloer leeft, weg te werken. Een transformatie start bij mensen meenemen in een verhaal. Wat is AI en hoe kan het een meerwaarde zijn voor jouw job? Als mensen taken die ze vervelend vinden, kunnen automatiseren, heb je ze gegarandeerd mee.”

“Nadien is het zaak om de pijnpunten in jouw bedrijf bloot te leggen. Dat kan je perfect met al je medewerkers doen. Iedereen heeft immers frustraties in zijn of haar job. Arbeiders zijn bijvoorbeeld de mensen bij uitstek die weten wat er fout loopt in de productie. Maar het is wel belangrijk om enkel tijdrovende processen te automatiseren. Krijg je als HR­dienst steeds dezelfde vragen over verlofregeling of wat te doen bij ziekte? Een chatbot is snel gemaakt en helpt mensen in de eerste lijn al een stuk verder. Je moet AI dus gebruiken als het echt een meerwaarde is. Daar liep het vroeger al eens mis met de opkomst van apps. Iedereen ontwikkelde er eentje. Maar als je jezelf niet eens in vraag stelt of dat wel nodig is, sterven apps een stille dood.”

Omarm verandering, focus op je core business en blijft geïnspireerd. Met die drie lessen roept AI-expert Maarten Verschuere het publiek op om met AI aan de slag te gaan.

AI-sausje

Een beurs zoals XpertFinder die alle AI­toepassingen voor HR bundelt, toont tegelijk aan hoe versnipperd het landschap is. Voor fietsleasing heb je de ene applicatie nodig en voor onkostennota’s dan weer een andere. In de toekomst ziet Maarten wel een kentering komen. “Ik vergelijk het met de opvolger van de smartphone. Er zijn een aantal waanzinnige ideeën zoals Neuralink, een bedrijf onder de vleugels van Elon Musk dat experimenteert met chips in het brein waar je mee kan communiceren. Dat zie ik persoonlijk minder snel gebeuren. Een andere kanshebber die ik in januari zag op de CES­beurs (de grootste techbeurs ter wereld, red.) was een toestel waar geen apps meer op staan. Het is een soort AI­assistent waar je opdrachten aan geeft: stuur een bericht naar die persoon of regel een taxi.”

“Dat zie ik ook gebeuren bij HR­processen bijvoorbeeld. AI kan een abstractie van andere apps maken en er als een saus overheen gegoten worden. Op lange termijn zie ik eerder dat individuele tools meer naar de achtergrond verdwijnen en zullen communiceren met elkaar. Je ziet het ook al bij ChatGPT dat zowel teksten als afbeeldingen of QR­codes genereert. Binnen een aantal jaar gebruiken we misschien geen toestellen

meer voor dit interview en schrijft AI alles uit in jouw eigen schrijfstijl. De echte vaardigheid ligt in hoe je met de tools overweg kan. Prompts (of geprogrammeerde opdrachten) opmaken is de meest nuttige programmeertaal van de toekomst. En hoewel het eigenaarschap van AI­gegenereerde teksten wel ter discussie ligt, vind ik niet dat wanneer je AI als middel gebruikt, je dan per definitie geen eigenaar bent. Een balpen waar je een tekst mee schrijft, is daarom ook niet de rechtmatige eigenaar.”

Ook voor de uitdagingen op de arbeidsmarkt ziet Maarten AI als gamechanger. “Levi’s maakt al gebruik van AI­gemaakte modellen en zelfs een gegenereerde versie van jezelf. Zo kan je meteen zien hoe die broek je zit en zo zal je misschien sneller overgaan tot een aankoop. Als bedrijf kan je op dezelfde manier een vacature als heftruckchauffeur in de schijnwerpers plaatsen. Voeg daar nog een gepersonaliseerde vacaturetekst aan toe en mensen krijgen echt het gevoel dat bedrijven op zoek zijn naar jou persoonlijk. Het haalt automatisch ook heel wat issues rond discriminatie weg omdat de vacature op maat geschreven is.”

Omarm verandering, focus op je core business en blijft geïnspireerd. Met die drie lessen roept Maarten het publiek op om met AI aan de slag te gaan. “Vooral dat laatste is niet altijd evident. Naast evenementen en podcasts die je kan meepikken, heeft innovatief bedrijf nexxworks met ‘The Day After Tomorrow’ een interessant concept. Ze nemen bedrijven mee op inspiratiereis om uit hun bubbel van het dagelijkse werk te ontsnappen en te ontdekken hoe andere bedrijven nieuwe technologieën toepassen. Die externe inspiratie helpt om een perspectief te bieden over hoe het bedrijf er in de toekomst zal uitzien en welke stappen je kan nemen. Dat is voor mij cruciaal: niet in je cocon blijven zitten en dingen uitproberen. Als je dat niet doet, ervaar je hoe dan ook de gevolgen binnen de kortste keren.”

Voka biedt HR-ondersteuning voor je onderneming.

Bekijk onze activiteiten, opleidingen en events rond HR.

Almaar meer geavanceerde aanvalstactieken, de rol van AI en nieuwe wetgevingen … Topexperts delen op vraag van Proximus NXT acht cybersecuritytrends met een grote impact op de ondernemerswereld.

Acht cybersecuritytrends van topexperts

Generatieve AI als aanvalswapen

“Generatieve AI vormt voor criminelen een dankbaar hulpmiddel om bijvoorbeeld op een relatief eenvoudige wijze schadelijke code te schrijven. Zogenaamde scriptkiddies, die vooral voor de kick hacken, richten met behulp van generatieve AI schade aan, zonder zich veelal bewust te zijn van de gevolgen.”

Andy Quaeyhaegens, Netskope

IT- versus OT-security

“In een industriële omgeving zijn veel toepassingen ooit gemaakt om binnen een geïsoleerd netwerk te opereren. Nu die geconnecteerd zijn met het bredere bedrijfsnetwerk en de buitenwereld, neemt de blootstelling aan cyberbedreigingen toe. Optimale interactie tussen IT en OT is daarom noodzakelijk.”

Filippo Cassini, Fortinet

AI Act en cybersecurity

“De AI Act is sterk verbonden met cyberveiligheid. Er kan namelijk geen sprake zijn van veilig AI-gebruik wanneer de systemen vatbaar zijn voor cyberdreigingen. Het is vanuit dat perspectief belangrijk om alle processen en veiligheidsmaatregelen –tot op het niveau van uw leveranciers –in kaart te brengen.”

Jesper Bork Olsen, Palo Alto Networks

Business email compromise

“Binnen de bedrijfsmuren nemen de pogingen tot business email compromise toe. In dat geval verwerft een hacker toegang tot een e-mailaccount van een bedrijf om werknemers tot acties aan te zetten en centen los te peuteren.”

Lieven Van Rentergem, Check Point

Securityconsolidatie

“ Vaak bevinden zich tal van toepassingen binnen verschillende (cloud)omgevingen. Er is nood aan consolidatie. Een centraal platform helpt om security- en businessproblemen aan te pakken. Met een stapsgewijze migratie naar die platformen kan je ook het aantal softwareleveranciers terugdringen.”

Bart Salaets, F5

Simplificatie

“ Voor de eindgebruiker wordt security meer en meer onzichtbaar. Wanneer hij dagelijks op dezelfde manier, vanaf dezelfde locatie en met hetzelfde toestel inlogt, zal hij niet telkens een paswoord moeten invoeren. Gebeurt dat plots vanaf een andere plaats of toestel, dan treden strengere controles in werking.”

Steven De Ruyver, Cisco

Het olievlekeffect van NIS2

“Organisaties moeten niet enkel zelf aan de NIS2-richtlijn voldoen, maar ook de beveiligingsrisico’s bij hun leveranciers in kaart brengen en aanpakken. Een assessment dringt zich veelal op, om extra inzichten te verwerven en de architectuur waar mogelijk te vereenvoudigen.”

Wouter Vandenbussche, Proximus NXT

Mensgestuurde ransomware

“Bij mensgestuurde ransomware blijven de cybercriminelen tijdens de aanval aan de knoppen zitten. Dat laat hen toe om hun tactiek te blijven bijsturen. Mensgestuurde ransomware raakt het vaakst kmo’s, die niet zelden over minder cybermaturiteit en ervaring beschikken.”

Bart Asnot, Microsoft

Ontdek meer trends over AI en NIS2 Scan de QR-code.

Telex

Meat&More opent nieuw distributiecentrum in Aalter

Vicepremier Vincent Van Peteghem en burgemeester van Aalter Pieter De Crem geflankeerd door zaakvoeder Geert Ally (rechts) en zoon William (links) van Meat&More.

In Aalter is een gloednieuw distributiebedrijf officieel in gebruik genomen. Het gaat om de productie ­en distributiesite van voedingsbedrijf Meat&More. Dankzij een nieuw transportsysteem wordt de productiesite nu verbonden met het distributiecentrum. Op die manier kunnen ze het transport van vleesproducten en kant­enklare maaltijden veel duurzamer laten verlopen.

Geert Ally, ceo Meat&More: “Het is een zeer groot voordeel dat ook de logistieke site naast onze productie kon worden gebouwd. Stel je even voor dat we deze activiteit aan de andere kant van Aalter hadden moeten bouwen, dan hadden we heel veel transport via de weg moeten doen.” Op de productie ­en distributiesite in Aalter zijn er momenteel 550 personeelsleden aan het werk. En dat kunnen er in de toekomst nog meer worden.

meatandmore.be

Vandenbussche en AUAR openen eerste gerobotiseerde microfabriek voor modulaire woonunits

Wie het Wintercircus in Gent bezoekt zal meteen onder de indruk zijn van dit gerenoveerde historisch erfgoed. Wat velen niet weten is dat alle houten bouwelementen voor de herinrichting door robots werden geproduceerd. De leverancier is bouwonderneming Vandenbussche uit Aalter, die samen met haar zusterbedrijf Qubus en tech start­up AUAR een gespecialiseerde afdeling of ‘microfabriek’ heeft opgericht. Ze wordt voortaan ook gebruikt om modulaire woningunits te bouwen.

Tegen 2040 moeten er naar schatting 300.000 woningen bijkomen. Dat vereist een forse verhoging van de productiviteit. “Iedereen weet dat geschikte arbeidskrachten vinden een uitdaging is. Bovendien staan onze marges ook onder druk. Om de marktvraag te kunnen volgen, kiezen wij resoluut voor innovatie”, stelt Kristof Defruyt, ceo van Vandenbussche Bouw. “We geloven dat we door verregaand te automatiseren het bouwproces betaalbaarder en efficiënter kunnen organiseren. Daarnaast wordt het proces zelf een stuk transparanter, aangezien de fabricagetijd van tevoren bekend zal zijn.”

AUAR hoopt van zijn kant binnen afzienbare tijd haar technologie breed uit te rollen en ook elders in de wereld robotcellen te plaatsen. Tegen 2030 streeft het bedrijf naar een netwerk van 40 partners waarmee het 75.000 woningen per jaar wil bouwen.

vandenbusschebouw.be - automatedarchitecture.io

Threon haalt strategische expertise binnen

Threon, een consultancybedrijf in project­, programmaen portfoliomanagement, werft Anouk Devriese aan als chief strategy officer (cso) en senior expert. In deze nieuwe rol zal Anouk leiding geven aan strategische initiatieven en hoogwaardige consultancydiensten leveren aan klanten.

Anouk neemt de rol van cso over van ceo Tom Dedecker, die voorheen zijn ceo­rol combineerde met die van cso. Met deze overgang kan Tom Dedecker zich volledig concentreren op zijn taken als ceo.

threon.com

De eerste robotcel werd geplaatst in de microfabriek in Aalter. Die produceerde onder meer het houten binnenwerk van het Wintercircus in Gent.

Ceo Tom Dedecker en cso Anouk Devriese van Threon

Vancouver

Stad in Canada, centrum van de gelijknamige agglomeratie met veruit de grootste bevolkingsconcentratie van de provincie Brits-Columbia.

OPPERVLAKTE: 115 km²

AANTAL INWONERS: 675.218 (2017)

LIGGING: Vancouver ligt aan de westkust van Canada aan de Straat van Georgia, een deelzee van de Grote Oceaan.

ECONOMIE: In de coronajaren 2019 en 2020 werden maar liefst 12.900 techjobs gecreëerd. Vancouver staat daarmee op de derde plaats in Noord-Amerika, na Toronto en Seattle. De techscene in de stad groeit zo snel, dat de Canadezen nu zelfs spreken over Techcouver

Wat maakt het zo aantrekkelijk voor techbedrijven om er te ondernemen? Eerst en vooral is Vancouver de thuisbasis voor enkele universiteiten van wereldklasse, die hooggeschoold talent van over de hele wereld aantrekken. Daarnaast is er een overvloed aan talentincubators die de ontwikkeling van een innovatieve en multiculturele personeelspool bevorderen. Ook voor bedrijven vormt Vancouver een uitstekende locatie om zaken te doen, dankzij een lage vennootschaps- en inkomstenbelasting in Brits-Columbia. Tel daarbij nog eens het aangename klimaat, de gastvrijheid en adembenemende landschappen en het is geen verrassing dat de technologiesector in Vancouver een bloeiende industrie vormt.

WIST-JE-DATJES:

Een inwoner wordt in het Engels ‘Vancouverite’ genoemd. De stad is vernoemd naar de Engelse kapitein George Vancouver, een nazaat uit het Nederlandse adellijke geslacht Van Coeverden. De haven van Vancouver staat op de 27e plaats in de lijst van wereldhavens.

Door de lage productiekosten is het ook de derde stad van NoordAmerika in de filmindustrie, na Los Angeles en New York. Hierdoor wordt Vancouver soms ook wel Noord Hollywood genoemd. Vancouver heeft net als Canada twee officiële talen: Engels en Frans. Door de op één na grootste Chinese gemeenschap buiten Azië, wordt er ook veel Chinees gesproken.

1 ste

Vancouver is de snelst groeiende stad qua techjobs in Noord-Amerika.

1.000+ TECHSTART-UPS

Vancouver neemt daarmee de 40ste plaats in wereldwijd, met een sterke focus op innovatie.

Seattle

Grootste stad van de Amerikaanse staat Washington

OPPERVLAKTE: 217 km²

AANTAL INWONERS: 733.919 (2021)

LIGGING: Seattle ligt in het noordwesten van de Verenigde Staten in de staat Washington tussen de Canadese stad Vancouver en het Amerikaanse Portland (Oregon).

ECONOMIE: Seattle staat consequent in de top 10 van beste plaatsen om te wonen in de VS. Niet alleen wordt Seattle omringd door weelderige bossen, werknemers verdienen er ook meer dan gemiddeld, en vallen onder de best opgeleiden in de VS, met 56% van de inwoners die ten minste een bachelordiploma hebben. Deze cocktail leidde de afgelopen tien jaar tot een indrukwekkende toename van technologische innovatie in ‘The Rainy City’.

De werkgelegenheid in de technologiesector in het gebied is de afgelopen 10 jaar met bijna 34% gegroeid. Techwerkers maken ook 10,7% uit van het totale personeelsbestand van de staat. Zowel de healthals de foodtechsector is er booming, en ook op vlak van ruimtevaart beweegt er heel wat.

WIST-JE-DATJES:

Een inwoner wordt ‘Seattleites’ genoemd. De haven van Seattle is de op zeven na grootste haven van de VS. In Seattle zijn meer dan 400 parken, die een totale oppervlakte hebben van meer dan 25 km². Seattle investeerde 36 miljoen dollar in fietspaden in vier jaar. Om het milieu een duw in de rug te geven, stimuleert Seattle ook het planten van bomen. De inwoners kunnen gratis bomen ophalen om thuis te planten. Resultaat: 4.000 nieuwe bomen sinds 2009. Sinds vliegtuigbouwer Boeing in 2001 wegtrok uit ‘The Jet City’, vulden Microsoft, Amazon en andere techspelers het gat in.

1916

Oprichting Boeing Company waardoor Seattle lang een centrum van de vliegtuigindustrie was.

290.000 Zoveel techwerkers telt Seattle. Het is daarmee de 2e grootste ‘markt’ in Noord-Amerika, na San Francisco.

Discovery trip naar

Vancouver en Seattle

Behoeft Voka’s Techtrip nog een intro? Op de achtste editie van deze ondertussen gereputeerde inspiratiereis trokken 37 Oost­Vlaamse (tech)ondernemers, academici en investeerders naar Vancouver en Seattle en beleefden 40 inspirerende meetings op één week tijd. Drie ondernemers delen hun inzichten en learnings via inspirerende blogs.

Op de achtste editie van de inspiratiereis trokken 37 Oost-Vlaamse (tech) ondernemers, academici en investeerders naar Vancouver en Seattle samen met vijf Voka Oost-Vlaanderen collega’s.

Vancouver aan de westkust van Canada.

De haven van Vancouver staat op de 27e plaats in de lijst van wereldhavens.

De skyline van Seattle

Chihuly Garden and Glass Museum in Seattle waar je het werk van de hedendaagse Amerikaanse glaskunstenaar Dale Chihuly kan bewonderen.

MIEKE HESEMANS, CEO 6AM

Een (over)dosis professionele zuurstof “ Downselling

en succes relativeren lijkt hier een nationale

sport

Als ik uit een vliegtuigraam kijk bij het landen, scan ik steevast of er zonnepanelen liggen op de daken. Beroepsmisvorming, heet dat. Maar neen, geen zonnedaken in British Colombia. Begrijpelijk met al dat water: 88% van de energieopwekking komt hier uit waterkracht.

Het is de derde keer dat ik meereis met Voka’s Techtrip. Ook dit jaar laat ik me graag inspireren door technologie, mijn medereizigers, de variatie aan bedrijfsbezoeken en de bestemmingen. De trip is voor mij synoniem met professionele zuurstof opdoen en vorming. Dankzij de Techtrips heb ik notie van het begrip quantum computing, word ik gestimuleerd om ChatGPT te omarmen én heb ik iemand ontmoet van imec met wie we werken aan een traject rond sustainable AI en slimme energiesturing.

Kernfusie voor dummies

Dinsdag 27 februari was voor mij een absolute hoogdag. Ik mocht aansluiten bij

de groep rond het thema ‘energie’. Gezien we actief zijn als producent van zonne­energie is de link met cleantech niet ver te zoeken. Het bezoek aan General Fusion en de persoonlijke rondleiding door de geniale oprichter Michel Laberge liet een diepe indruk op me na.

Kernfusie wordt gezien als een gamechanger, de heilige graal van energieopwekking. Het zal allicht ooit lukken, de vraag is wanneer het een commercieel bruikbare energiebron wordt. De zeer expressieve en humoristische professor geeft zijn volle energie aan het onderzoek sinds 2002 en weet als geen ander kernfusie aan de man te brengen: “It goes woop and then the plasma stays happy”. Hij wil in 2027 break­even draaien en tegen 2034 wil hij een operationele powerplant. Een 40­tal bedrijven wereldwijd racen mee in de strijd, want de voordelen van kernfusie zijn legio en het potentieel aan veilige, cleane energie is immens. We bezoeken de faciliteiten en banen ons een weg langs de impressionante kernfusiemachine, meetapparatuur

en een wirwar aan kabels. Wauw, pure sciencefiction!

Ook het thema waterstof komt uitgebreid aan bod. Bij Ballard Power werken ze al 40 jaar op brandstofceltechnologie. Ballard Power is een beursgenoteerde firma die echter nog steeds EBITDA negatief draait. De uitdagingen voor een bredere adaptie liggen volgens de cto aan de hoge investeringskost, gebrek aan infrastructuur en de beschikbaarheid van waterstof.

Ionomr strijdt op zijn beurt mee om de waterstofproductie goedkoper en efficiënter te maken door het membraan dat nodig is tijdens elektrolyse significant te verbeteren. Zij zijn ervan overtuigd dat goedkope groene waterstof de push zal geven die nodig is om deze technologie de doorbraak te geven die het verdient. Fuel cel technologie zal zeker zijn plaats hebben voor heavy duty transport met lange routes en biedt onder andere het voordeel van korte oplaadtijden.

Bescheidenheid siert, overdaad schaadt

Heerst er in Vancouver een innoverend en stimulerend ondernemingsklimaat of zijn de Canadezen eerder gematigd in hun ambities? Ik zit met een dubbel gevoel. De bedrijfsbezoeken en presentaties die we achter de rug hebben getuigen van succesverhalen, vernieuwing en dynamiek. Maar als je denkt dat een Belg bescheiden is en zichzelf onvoldoende weet te vermarkten, dan ken je de Canadezen nog niet. Naast ijshockey lijkt me downselling en succes relativeren een nationale sport. Best jammer, want ze hebben veel troeven. Vancouver biedt alleszins een unieke combinatie van stad en natuur, wolkenkrabbers en skipistes, bijzondere architectuur en rustige stranden.

Het verschil in mentaliteit met Seattle is frappant. De Amerikaan is luid, agressief,

Michel Laberge, oprichter van General Fusion dat onderzoek doet naar kernfusie, leidt de groep persoonlijk rond in zijn bedrijf.

gooit over alles een dikke saus marketing en zet achter elk getal een extra nul. Daarmee slagen ze erin om de grootste bedrijven ter wereld uit te bouwen. Zo mag ik Amazon, één van de Magnificent 7, bezoeken en daar ben ik erg dankbaar om.

Gatcha en inspiratie als rode draad Om nog wat extra peper op de groepsdynamiek te gooien spelen we dit jaar een spel: ‘Gatcha’. Tijdens een vorige Techtrip kwamen twee medereizigers op het idee om een HR­platform te creëren en er een spelfactor aan toe te voegen om interactie te bevorderen. Wij zijn hun eerste testpubliek. Het idee is simpel: elkeen heeft de geheime opdracht een ander iets te laten doen of zeggen en hem/haar zo te elimineren. Zo is er iemand al in geslaagd om zijn slachtoffer de vier kinderen van Koning Filip te laten opnoemen, een andere vijf wijnsoorten, iemands schoenveters te laten strikken, enzoverder. De ene opdracht is al absurder dan de andere, maar het zorgt in elk geval voor extra lachpartijen, groepssfeer en hilariteit. De grote groep van ondernemers vormt, naast alle interessante bezoeken, ook een groot onderdeel van die inspiratie. Traditiegetrouw is er de mogelijkheid je bedrijfsidee te pitchen om een klankbord te hebben en feedback te vergaren. Dit jaar deed onder andere Renaat Waeles, co­founder van Just Russel, zijn verhaal. Inspirerend hoe ze tijdens hun studies een gat in de markt detecteerden en voluit voor de uitrol van hun onderneming gaan.

Koenraad Van de Veere, zaakvoerder bij Phaer, overtuigde me dan weer om eens in te zoomen op ‘stop sellling start collaborating’ als sales framework. Het helder artikel uit Harvard Business review over het bouwen van futureproof b2b­relaties door middel van samenwerking neem ik zeker mee naar huis.

Paspoort

We zijn halfweg en hebben inmiddels per bus de grens naar de VS overgestoken. Ik ben alvast benieuwd welke dynamieken en inspirerende verhalen ons te wachten staan in Seattle (zie blog Carine Vaeremans, p. 64). Het regenweer laten we niet aan ons hart komen en we willen de avond afsluiten met een lekkere cocktail. We hebben ons paspoort echter niet bij en de bartender twijfelt of we wel meerderjarig zijn… Merkwaardig toch die Amerikanen, but I’ll take it as a compliment!

STEFAN BOVY, DIRECTOR CLOUD SERVICE CENTER PROXIMUS

Coöperatieve Canadezen

De aftrap van onze Techtrip was best verrassend. Normaal gesproken kom je op zo’n reis overenthousiaste ondernemers tegen die ervan overtuigd zijn dat ze één voor één de wereld fundamenteel zullen veranderen, maar in de eerste twee dagen ontmoetten we vooral bescheiden mensen. Ze keken vaak op naar de groten in Silicon Valley, in plaats van te geloven in hun eigen kunnen. Maar misschien is die bescheidenheid ook wel een troef?

Deeltjesversneller

“ De beperkte aanwezigheid van grote wereldspelers dwingt je om zelf te ondernemen

Canada is een van de grootste en meest diverse landen ter wereld, met een bevolking van ruim 38 miljoen mensen en een oppervlakte van bijna 10 miljoen vierkante kilometer. Het land staat bekend om zijn natuurlijke schoonheid, multiculturele samenleving, politieke stabiliteit en hoge levenskwaliteit. Mede door de grote afstanden is er een groot verschil tussen de verschillende provincies. Wij bevinden ons aan de westkust in British Columbia, waar er meer invloed is van inheemse en Aziatische cultuur, terwijl OostCanada meer invloeden heeft van de Franse en Engelse cultuur.

De techscene in British Columbia telt meer dan 11.000 bedrijven met een omzet van 31 miljard CAD en 100.000 werknemers. Maar er zijn slechts een beperkt aantal grote wereldwijde corporate ondernemingen vertegenwoordigd. Het voordeel hiervan? Je bent haast verplicht om zelf te ondernemen. Daar zijn we getuige van geweest tijdens de eerste twee dagen van onze trip. Persoonlijk is mij vooral het bezoek aan de University of British Columbia bijgebleven, waar de aanwezigheid van een deeltjesversneller voor heel wat nieuwe commerciële toepassingen zorgt. Gesteund door het entrepreneurshipprogramma van de universiteit hebben ze de laatste jaren 3.500 studenten begeleid en 1.800 nieuwe jobs gecreëerd.

Silicon Valley hijgt in de nek Hoewel Vancouver heel wat kansen biedt, kampt de stad met een aantal problemen die de levenskwaliteit en de economische ontwikkeling bedreigen. Zo zijn er onvoldoende woningen en behoren de huurprijzen er tot de hoogste van Canada. Een ander probleem is het drugsgebruik met meer dan duizend doden per jaar. Maar evenzeer is er de uitdaging om

toptalenten aan te trekken en te behouden aangezien deze laatste minder verdienen dan in Californië, op amper twee uren vliegen in dezelfde tijdzone.

Voor Belgische ondernemers die geïnteresseerd zijn in het verkennen of uitbreiden van hun activiteiten in Canada, biedt Vancouver een aantal opportuniteiten. De regio is dringend op zoek naar bedrijven die mee kunnen werken om de hierboven beschreven uitdagingen aan te pakken. De stad is eveneens een toegangspoort tot de rest van Canada als naar de Verenigde Staten, Azië en Latijns­Amerika, dankzij de geografische ligging, de handelsovereenkomsten en de transportverbindingen.

Het ontastbare ingrediënt

Het Canadese ondernemersklimaat ervaren wij alvast als open, vriendelijk, beleefd en respectvol. Men houdt niet van een agressieve of dominante aanpak, maar verkiest eerder een coöperatieve en diplomatieke stijl. Ook is er aandacht voor culturele verschillen, waarbij men tracht zich aan te passen aan de behoeften en verwachtingen van zakenpartners. Bovendien wordt meer waarde gehecht aan het behalen van resultaten dan aan het promoten van mogelijke toekomstige successen. Een vorm van bescheidenheid die we ook in Vlaanderen terugvinden. Misschien is dit dan wel het ontastbare ingrediënt voor een succesvolle samenwerking tussen beide regio’s?

CARINE VAEREMANS, CEO PROFACTS

Seattle

Seattle heeft zich stevig op de kaart gezet als één van de belangrijkste technologieclusters in de Verenigde Staten. Deze stad is veel meer dan de geboorteplaats van grunge muziek: het is een dynamisch, technologisch epicentrum én thuisbasis van enkele van de grootste namen in de industrie. Van Boeing, Google, Amazon, Microsoft tot SpaceX, maar ook van een levendige start­upscene, met 12 unicorns en meerdere bedrijven op weg naar een beursintroductie. Maar liefst 11% van de werkende bevolking is actief in de techsector. The war for talent is onuitgegeven. Microsoft, Google en Amazon alleen hosten ruim 200.000 banen in deze unieke techscene. De aanwezigheid van deze wereldwijde hoofdkantoren in combinatie met een rijke start­upcultuur benadrukt de unieke geografische ligging van Seattle als een brug tussen Europa en Azië. Seattle moet zeker en vast niet onderdoen voor andere bekende hubs zoals Silicon Valley.

Technologisch kantelpunt

An aweful job to keep up with everything. AI-focused companies outpace competition. AI enables innovation to go 10 times faster.

Dit zijn slechts enkele van de quotes die ik noteerde tijdens onze Techtrip.

De bezorgdheid dat AI te snel gaat, kwam in verschillende bedrijven aan bod. Sinds de lancering van ChatGPT op 30 november 2022, is de snelheid van adoptie indrukwekkend. AI breekt en ontkracht elke klassieke adoptiecurve. We bevinden ons op een industrieel technologisch kantelpunt in de geschiedenis. Er is geen human oversight meer mogelijk. De exponentiële groei is niet meer te temmen en controleverlies roept ook vragen op rond security. Weerstand tegen AI is not the way to go. AI als metgezel omarmen voor de toekomst wel. Als wij AI niet omarmen, zal AI met ons aan de haal gaan. Ik pleit er alvast voor dit volledig te integreren en omarmen in ons onderwijs.

Do you trust AI?

Terwijl de technologische vooruitgang voort dendert, neemt ook het belang van veiligheid en security toe. De ultrasnelle adoptie van AI heeft indrukwekkende voordelen opgeleverd, van de nauwkeurige detectie van alzheimer via AI­gestuurde hersenmapping tot de optimalisatie van bouwapparatuur voor een lagere koolstofvoetafdruk. Ook in het bankwezen speelt AI een grote rol. Machine learningmodellen kunnen vandaag al 94% van frauduleuze transacties in realtime in kaart brengen. Ook chatbots verbeteren continu om een betere klantervaring te bieden. Echter, deze vooruitgang brengt

“ Seattle is een broeinest van technologische vooruitgang

ook uitdagingen met zich mee op het gebied van vertrouwen en beveiliging. Zal jij in de toekomst bijvoorbeeld jouw geld toevertrouwen aan een AI­beleggingsadviseur?

De vraag naar duidelijke regels en processen om innovatie verantwoordelijk te sturen is onmiskenbaar en alom. Europa loopt voorop met de AI Act, maar de naleving hiervan vereist aanzienlijke (miljarden)investeringen. Deze dynamiek onderstreept het kritieke evenwicht tussen drang naar veiligheid en het versnellen van technologische innovaties. Soms loopt het ook mis. Het waarborgen van de veiligheid en privacy van gebruikers is dé uitdaging.

De boeiende keynotes tijdens het bezoek aan Microsoft onderstrepen het belang van ‘responsible AI principles’ voor alle ondernemingen. Zal deze toegenomen regulering innovatie in AI vertragen? Het antwoord op deze vraag ligt bij ons!

Durf en leiderschap

De kern van het succes in technologie dat we zowel in Vancouver als Seattle zagen, ligt niet enkel in de innovatie zelf maar ook in de cultuur van ondernemerschap en leiderschap. De culturele verschillen in ondernemerschap tussen België en de VS zijn opmerkelijk, met een sterke nadruk op durf en innovatie in de Amerikaanse aanpak. De uitgestrekte Microsoft­campus en de verhalen van lokale techondernemers belichten de waarde van een cultuur die verandering omarmt. Maar die vooral durf en leiderschap ziet als een katalysator voor groei.

Elon Musk is met Starlink een indrukwekkende ‘Orbit’­speler, door telkens opnieuw from scratch in te zetten op verbetering na mislukking. Tijdens ons bezoek aan Starlink was het opmerkelijk om zijn medewerkers te horen zeggen: “Als het niet goed genoeg is, dan is het tabula rasa.” Restart from scratch, ongeacht de reeds gedane investeringen. Vol geloof en vertrouwen dat alles mogelijk is.

Ook de transformatie van Microsoft, van een bedrijf in crisis naar een marktleider in cloud computing en AI, illustreert het belang van adaptief leiderschap en een focus op een ‘people mission’ participatiecultuur.

Googliness

Het volledig ontzorgen van medewerkers staat voor deze techbedrijven hoog op de agenda. Ook Google tracht zich qua cultuur te onderscheiden door hun ‘Googliness’. Oftewel: een unieke set van waarden, focus op slim maar bescheiden, een gigahonger om te leren én permanente groeimindset. Met als belangrijk uitgangspunt: je doet het niet alleen.

Innovatie ontstaat samen in team.

Heb je interesse in de volgende Techtrip?

Neem een kijkje op onze website via de QR-code of contacteer stefan.derluyn@voka.be

Naast een volgende techtrip organiseert Voka Oost-Vlaanderen van 10 tot 18 mei 2025 ook een belevingsreis Japan met bezoek aan de World Expo 2025.

Ontdek alle info via:

Seattle is een dynamisch, technologisch epicentrum én thuisbasis van enkele van de grootste namen in de industrie: Boeing, Google, Amazon, Microsoft tot SpaceX, naast een levendige start-upscene.

De Amazon Spheres, drie bolvormige serres die deel uitmaken van de campus van het Amazon-hoofdkwartier in Seattle. De glazen koepels dienen als lounge en werkruimte voor werknemers. De bollen, die variëren van drie tot vier verdiepingen hoog, herbergen 40.000 planten, evenals vergaderruimtes en winkels.

Jouw kansenplanner

Netwerking

03.06.2024

SAVE THE DATE:

Voka jaarfeest 2024

Jaarfeest van Voka met o.a. kopstukkendebat met moderator

Jan Jaap van der Wal alsook een opwindende toevoeging

WINTERCIRUCUS GENT € 85

07.05.2024

Voka Visit

Op bezoek bij ST Engineering iDirect gekend in de wereld van satelliet-communicatie voor een exclusieve rondleiding.

ERPE-MERE GRATIS

08.05.2024

Jong Voka Breakfastclub:

What’s new in mobility & logistics ?

Voor en door jonge ondernemers – vijf pitchers –vijf slides – vijf minuten

GENT GRATIS

08.05.2024

Netwekkers bij Fabriek Botaniek

Een ochtend met een maximum aan contacten in een minimul van tijd. Fabriek Botaniek in Kruisem ontvangt collega-ondernemers waar we actief aan het (net)werk gaan.

KRUISEM GRATIS

14.05.2024

Community Event Innovatie

Een dag gewijd aan de kracht van innovatie waar we samen de grenzen verleggen en de toekomst van vernieuwing ontdekken.

€ 60

23.05.2024

PhD Innovation Café 2024

Wat kan jouw bedrijf uit doctoraatstudies halen? Ontmoet jonge onderzoekers, ga in debat over innovatief onderzoek en exploreer de mogelijkheden voor samenwerking of aanwerving.

GRATIS

05.06.2024

Jong Voka Breakfastclub: What’s new in tech?

Voor en door jonge ondernemers – vijf pitchers –vijf slides – vijf minuten

GENT GRATIS

13.06.2024

Voka Visit

Op bezoek bij Tarkett, wereldwijde leverancier van innovatieve vloeroplossingen.

DENDERMONDE GRATIS

Opleidingen / lerende netwerken en infosessies

DIGITALISERING EN INNOVATIE

04.06.2024

Voka Tech Updates: automatiseer manuele processen

Robotic process automation (RPA): middel om terugkerende manuele processen te automatiseren, Ontdek er alles over

GENT € 60

12.06.2024

De kunst van online copywriting

Ontdek de geheimen van helder en activerend schrijven en neem heel wat trucs mee om er meteen zelf mee aan de slag te gaan.

GENT € 235

FINANCIEEL

23.04.2024

Btw-class: btw in de internationale handel

Laat jouw internationale btw-kennis opfrissen en bekijk hoe je dit zo optimaal mogelijk aanpakt.

OOSTKAMP (OOK ONLINE) € 235

06.06.2024

Cross-border overnames: een buitenlands bedrijf overnemen

Een bedrijf overnemen in Frankrijk, Nederland of zelfs buiten de EU? Deze sessie brengt de verschillende aspecten van een M&A proces in kaart.

GENT € 100

18.06.2024

Btw-class: doorfacturatie en doorrekening van kosten

We overlopen de verschillende soorten doorfacturaties en staan stil bij de juiste vragen die moeten gesteld worden bij de doorfacturatie van kosten.

OOSTKAMP (OOK ONLINE) € 235

GROEI & START

25.04.2024

Lerend netwerk Plato Develop

Groeitraject over verschillende managementdomeinen, exclusief voor zaakvoerders van kmo’s. Versterk je contacten met ondernemers van gelijkaardige bedrijven en leer van hen hoe zij hun bedrijf runnen.

€ 1.350

25.04.2024

Lerend netwerk Plato Flow

Het welzijn van medewerkers op de werkvloer staat centraal. Ontdek hoe je actief kunt bijdragen aan het welzijn van jouw team en leer doeltreffend handelen in stressvolle situaties en bij uitval.

€ 1.350

23.05.2024

Bryo ScaleUp Oost-Vlaanderen

21.05.2024

Jong Voka Stamgasten 2024

Wees welkom op café in hartje Gent om er tussen pot en pint te luisteren naar de ondernemersverhalen van ervaren zaakvoerders en te netwerken met start- en scale-up founders.

OP CAFÉ IN GENT GRATIS

DUURZAAM

18.06.2024

Lerend netwerk CSRD

Ontdek hoe andere CSRD-plichtige bedrijven de nieuwe rapporteringsrichtlijn van de EU aanpakken?

GENT € 1.500 (VOOR 2 PERSONEN /BEDRIJF)

Beschik je als founder over een businessmodel dat zichzelf bewezen heeft en bovendien schaalbaar is? Doe je jouw bedrijf graag doorgroeien tot een volwaardige scale-up? Pak de groeiuitdagingen van jouw onderneming aan samen met andere ondernemers en experten.

€ 1.000

30.05.2024

Lerend netwerk Plato Tech

Bespreek jouw uitdagingen met gelijkgestemde founders van techbedrijven.

€ 1.350

HUMAN RESOURCES & TALENT

24 april en 7 mei

Jobdreamday Deinze & Wetteren

Nieuw talent vinden wordt met de dag uitdagender. Via de Jobdreamday kom je in contact met laatstejaarsleerlingen om hen te inspireren over de lokale carrièremogelijkheden

DEINZE (24/4) EN WETTEREN (7/5)

AFHANKELIJK VAN AANTAL MEDEWERKERS

03.05.2024

Van teamlid naar teamleider

(Startende) Leidinggevenden vinden in hun rol als coach een fikse uitdaging. Dit is de ideale training om de nodige vaardigheden aan te leren of verder te ontwikkelen.

GENT € 900

12.06.2024

Lerend netwerk HR-Managers voor kmo’s

Maak kennis met HR-collega’s uit verscheidende sectoren en luister naar best practices van HR-verantwoordelijken die werken in een kmo.

GENT INSPIRATIEDAG = GRATIS (TRAJECT = € 900)

13.06.2024

Lerend netwerk Plato HR

Wil je graag connecteren met andere ondernemers van gelijkaardige bedrijven, je versterken en leren hoe zij hun HR-beleid aanpakken?

GENT € 1.350

INTERNATIONAAL ONDERNEMEN

15.05.2024

Start2Export2 Indonesia & Malaysia

Flanders Investment & Trade en Voka Oost-Vlaanderen begeleiden je op een intensieve manier naar deze interessante en uitdagende markten.

GENT GRATIS INFOSESSIE

30.05.2024

Documenten van A tot Z

Wat is het belang van een correcte documentenflow bij je internationale activiteiten? Werk rond een aantal voorbeeldtransacties en leer hoe je een efficiënte documentenfollow-up organiseert.

GENT

05.06.2024

€ 475

Business Club ASEAN (Zuidoost-Azië)

Ontdek de opportuniteiten van de Zuidoost-Aziatische markt.

18.06.2024

De Amerikaanse verkiezingen: economische perspectieven en gevolgen voor Europa

Aanalyse door Peter Vanden Houte, hoofdeconoom ING, van de socio-economische gevolgen van een herverkiezing van Donald Trump. Wat zijn de gevolgen voor de economie en voor de export van Vlaamse bedrijven richting USA.

GENT

MARKETING & SALES

29.04.2024

Lerend netwerk Marketeers

Community

€ 100

OVERIG

25.04.2024

Management Assistant Day 2024

De Management Assistant Day is onze jaarlijkse afspraak die Management Assistants niet willen missen. Deze dag draait om waardering, erkenning en de bekroning van hun harde werk.

HEUSDEN

06.05.2024

Lerend netwerk Facility managers

€ 495

Ben je een facility manager en zoek je een klankbord en/of goede voorbeelden? Heb je het gevoel dat jouw takenpakket steeds uitgebreider en/of complexer wordt? Zoek je naar verbetermogelijkheden en nieuwe oplossingen?

Maak je deel uit van een marketingteam en wil je graag bijleren van andere marketeers? Leer zowel van een expert als van elkaar.

GENT

14.05.2024

De kunst van het onderhandelen

€ 950

Dat onderhandelen een kunst is, weet je maar al te goed. Hoe krijg jij deze effectieve onderhandelingstechnieken onder de knie? Interactieve workshop met eigen praktijkvoorbeelden en cases uit de dagelijkse werksituatie.

GENT

16.05.2024

Lerend netwerk Accountmanagers

€ 475

GENT

16.05.2024

Aan de slag als extern adviseur

€ 950

Dit lab bereidt je voor op je taak of versterkt je in je rol als extern adviseur in een raad van advies of bestuur.

GENT

06.06.2024

Leer van een professionele salesexpert en wissel kennis en ervaring uit met gelijkgestemden.

€ 950

06.06.2024

Uitblinken bij je klanten

Ontdek hoe je de klantenbeleving over jouw onderneming kan optimaliseren.

GENT € 475

OPVOLGING & OVERDRACHT

23.04.2024

Groeien door overname

Heb je sterke groeiambities? En wil je deze voornamelijk realiseren door één of meerdere overnames? Verwerf inzicht in het hele overnameproces in samenwerking met Deloitte en Changefocus.

GENT

€ 600

Inspiratiesessie: Hoe adviseer je een bedrijf bij internationalisering?

We gaan dieper in op dit specifiek thema dat relevant en actueel is voor adviseurs en bestuurders.

GENT

14.06.2024

Expert pitch @ Voka

€ 350

Interesse om een opleiding te geven binnen het netwerk van Voka Oost-Vlaanderen? Pitch jouw idee voor een klankgroep bestaande uit peers en Voka-medewerkers.

GENT GRATIS

€ 550

Meer informatie kan je vinden op onze website via deze QR­code

BRUGGE

€ 550

* de vermelde prijzen zijn enkel voor leden en exclusief btw.

Geert dacht

Het hoofd dat spreekt met het hart

Neoliberalisme: Europa is Amerika niet

Onze achtste Voka Techtrip bracht ons dit jaar naar Vancouver (Canada) en Seattle (VS). Als je weet dat de wereldwijde hoofdkwartieren van Amazon, Microsoft en Boeing zich in Seattle bevinden, krijgt deze wat imagoarme stad opeens een ander perspectief. Ondernemingen en universiteiten van topniveau, in deze regio. Beide steden liggen aan de Stille Oceaan en hebben mooie bergketens vlakbij, voor outdoor fans en doorgedreven sporters is de ongerepte natuur hier ongetwijfeld een buitenkans.

Toch had ik voortdurend de indruk van artificiële steden, weinig gezellig, weinig community ook. Vooral in Seattle. Het gure februariweer zal hier allicht toe bijgedragen hebben, maar toch. En dan is er nog de schrijnende drugsproblematiek, in het centrum van beide steden worden straten bevolkt met daklozen die in catatonische houdingen liggen of strompelen door de kille, natte straten. De zombiedrugs en de nieuwe armen en daklozen als gevolg van de covidmaatregelen hebben deze problemen nog verergerd. Als Europeaan sta je sprakeloos bij zoveel tegenstellingen. Onze sociale zekerheid neemt een stevige hap uit ons budget, maar het maatschappelijk evenwicht dat we in de plaats krijgen, is van onschatbare waarde.

Het is wonderlijk hoe een op hoofdlijnen zelfde maatschappijmodel zo verschillende effecten genereert. De VS en Europa zijn beide gebouwd op stevige democratische fundamenten en functioneren economisch volgens een vrijemarktprincipe. Privéondernemingen creëren welvaart, de overheid grijpt enkel in waar nuttig en nodig. Vanaf dan komen de verschillen. De grote taken van de overheid zoals onderwijs en gezondheidszorg worden in de VS eerder minimalistisch ingevuld. En daar volgt dan in een soort kettingreactie een maatschappij uit die veel ongelijker is in de VS dan in Europa. In de VS wordt wel stevig geïnvesteerd in veiligheid en controle. Al lijkt dit in tegenspraak met het onveilig gevoel op straat en de vrije wapenhandel die een voor ons onbegrijpelijk aantal incidenten genereert. Hoewel de VS zich als wereldleider van de vrije mensheid en de democratie profileert, heb ik dikwijls een bevangen gevoel. Te veel procedures en controles waar geen menselijkheid meer aan te pas komt en waar je onevenredig zware problemen kunt krijgen voor futiele inbreuken op procedures die een eigen leven gaan leiden. Een beetje zoals in een totalitaire staat, op een of andere manier.

Als een aantal auteurs – die ik nochtans waardeer, zoals Paul Verhaeghe en Ilja Pfeijffer – onze Europese maatschappij als neoliberaal kenmerken en hieraan asociale kenmerken toeschrijven, denk ik dat ze de verkeerde projectie doen. Europa is Amerika niet. Mijn insteek is dat met dezelfde ingrediënten – democratie en vrijemarkteconomie – toch volledig andere maatschappijmodellen worden gecreëerd.

“

Onze sociale zekerheid neemt een stevige hap uit ons budget, maar het maatschappelijk evenwicht dat we in de plaats krijgen, is van onschatbare waarde

De markt is veel vrijer in Amerika en dat heeft voordelen voor ondernemers. In Europa begint men artificiële intelligentie bijvoorbeeld al te reguleren vooraleer het goed en wel uit de startblokken schiet, waardoor het niet snel kan groeien. In Amerika laat men ondernemers eerst hun gang gaan en kijkt men dan waar er bijgestuurd moet worden. Maar deze vrije markt geldt bijvoorbeeld ook voor de gezondheidszorg, met de nefaste gevolgen zoals een niet te overzien aantal daklozen en zware drugsverslaafden. Een parlementaire meerderheidsdemocratie zoals in Europa is minder eenduidig dan het ‘The winner takes it all’­principe van het Amerikaans kiessysteem. Eenheid en snelheid van beleid gaan dan wel beter, maar het beleid wordt meer risicovol en minder omvattend naar alle doelgroepen. In Europa gaat het trager maar duurzamer vooruit.

Mis geen enkele Geert dacht. Abonneer je daarom op Geert zijn LinkedIn-nieuwsbrief.

Om te eindigen, vrij naar Ilja Pfeijffer: ik denk niet dat ik buiten Europa kan leven. Zoveel verschillen, zoveel problemen, zoveel complexiteit om van te houden. Waar we slimmer en beter van worden, waarbij we streven naar een duurzaam en menselijk maatschappijmodel. In andere continenten kijkt men naar Europa op. Misschien niet de leiders, maar de bevolking ziet de Europese levenswijze dikwijls als een te bereiken doel. Europa heeft een toekomst door van haar menselijke complexiteit haar handelsmerk te maken.

GEERT MOERMAN gedelegeerd bestuurderVoka Oost-Vlaanderen

de ecologische voetafdruk van je bedrijf?

Je energieverbruik, vervoer, afval, … het zijn slechts enkele factoren die de ecologische voetafdruk van je bedrijf bepalen. Die voetafdruk is een schatting van de oppervlakte aarde nodig om de behoeften van je bedrijf te produceren en te verwerken. Het probleem: we gebruiken veel meer oppervlak dan onze aarde te bieden heeft. Ook bedrijven verkleinen daarom steeds vaker hun ecologische voetafdruk door duurzamere keuzes te maken.

Ecologische voetafdruk vs. CO2-voetafdruk

Het is belangrijk om een onderscheid te maken tussen de ecologische voetafdruk en de CO2-voetafdruk. Een ecologische voetafdruk wordt meestal uitgedrukt in hectares en geeft weer hoeveel aardoppervlak iemand nodig heeft voor de productie en afvalverwerking van al zijn levensbehoeften. Hoewel de uitstoot van broeikasgassen hier ook onder valt, drukt een ecologische voetafdruk de bredere impact op onze planeet uit en niet enkel op het klimaat.

Volgens het Global Footprint Network verbruikten we in 2022 elk zo’n 2,8 mondiale hectare, ook al is er bij een eerlijke verdeling eigenlijk maar 1,7 mondiale hectare per wereldburger beschikbaar. Aan dat tempo hebben we minstens 1,6 aardbollen nodig om onze manier van leven te onderhouden.

Aangezien voor de bedrijfswereld hoofdzakelijk broeikasgasemissies van toepassing zijn, kijkt men daar eerder naar de CO2-voetafdruk: een inschatting van de hoeveelheid fossiele brandstoffen die door alle activiteiten van een bedrijf uitgestoten worden. Dit gaat over zowel directe emissies (bv. de verwarming van je gebouw of de uitstoot van je bedrijfsvoertuigen), als over indirecte emissies (bv. de producten of diensten die je als bedrijf koopt, het onderhoud van je gebouw, zakenreizen, …).

Je eigen impact in kaart brengen?

Via voetafdruktest.wwf.nl, de website van het Wereld Natuur Fonds, kan je eenvoudig berekenen hoe duurzaam je levensstijl is. Wil je de CO2-voetafdruk van je bedrijf berekenen?

Verzamel dan eerst de gegevens over de aankopen die je als bedrijf doet, het energieverbruik, de verplaatsingen van je werknemers, en al je andere activiteiten. Vervolgens vermenigvuldig je deze cijfers met de juiste emissiefactor, ofwel de hoeveelheid broeikasgasemissies van een activiteit. Een overzicht vind je op CO2emissiefactoren.be

Voorbeeld: in België is de emissiefactor van elektriciteit 150 gram CO2 per kilowattuur. Stel dat je kantoor jaarlijks 80.000 kilowattuur verbruikt, dan betekent dit dat je alleen al door je elektriciteitsverbruik 12.000 kilogram CO2 uitstoot.

Duurzamer ondernemen

Steeds meer bedrijven verbinden zich ertoe om hun ecologische voetafdruk te verkleinen. Minder uitstoot is niet alleen beter voor onze planeet, maar ook voor je bedrijf zelf. Als je je bewust bent van je ecologische voetafdruk, kan je makkelijker een actieplan opstellen voor een gunstiger EPC, en anticiperen op vragen van investeerders en klanten die steeds meer transparantie eisen op vlak van duurzaamheid.

• Moedig werknemers aan om de fiets of het openbaar vervoer te nemen, of voer een hybride thuiswerkbeleid in.

• Draai de verwarming op kantoor een graad lager Je werknemers zullen het nauwelijks voelen, maar die ene graad heeft een grote impact op je uitstoot.

• Sla gegevens niet onnodig op in de cloud.

Honderd gigabyte aan data staat al snel gelijk aan een digitale voetafdruk van 0,2 ton CO2-uitstoot per jaar.

• Beperk plastics en recycle afval zoveel mogelijk. Voorzie duidelijke sorteerinstructies voor je werknemers.

• Verminder het stroomverbruik van je bedrijf. Denk aan energiezuinige ledverlichting, sensorverlichting en apparaten.

• Vermijd onnodig printen. Facturen kun je online versturen en tekenen in beveiligde pdf-vorm. Is printen toch noodzakelijk? Gebruik dan gerecycled papier en print dubbelzijdig.

Je onderneming toekomstbestendig maken?

Ontdek hoe je nog duurzamer kan investeren op

“De magie van het vastleggen van onvergetelijke momenten”

Zidis heeft ons al verschillende keren geholpen met het vastleggen van belangrijke momenten en gebeurtenissen. Ze verrassen ons telkens met hun creativiteit en professionaliteit en slagen erin om onze visie en missie te begrijpen en deze om te zetten in prachtige beelden en video's die onze doelgroep aanspreken en inspireren.

Gudrun Verschuere

Algemeen Voorzitter

Vrouwennet vzw

www.zidis.be

Wij zijn Zidis

Een snel, flexibel en efficiënt productiehuis met de nadruk op video. Een mix van jong geweld en ervaren verhalenmakers met enthousiasme als gemene deler. Beeldende content is hot en wij zijn er om jouw doelstellingen waar te maken met fantastische beelden! Op zidis.be kan je terecht voor bedrijfsfilms, livestreams, podcasts, animatievideo's, fotografie, rekruteringsvideo's, en zoveel meer!

Zidis Studios Antwerp - Ellermanstraat 54 - B-2060 Antwerpen

Zidis Studios East & West Flanders - Leihoekstraat 7c - B-9870 Zulte