Devi Hisgen, hersteldeskundige
Sil Hol, systeemtherapeut
Yvonne de Jong, klinisch psycholoog
Inleiding en wetenschap
Attitude in fasen
Specifieke technieken en aandachtsgebieden
In gesprek / hoe vraag je uit Rollenspellen
Wetenschap
Betrekken naasten = standaard zorg = bewezen effectief
Familie Psycho-educatie is meest consequent effectief > TAU
Cognitief, gedragsmatig, steunend, consultatief > MFT / CBT+
POD Peer-supported open dialogue
> 100 studies!!
Effect betrekken naasten:
Stimuleren om aan behandeling te houden
50-60% MINDER
Herkennen en signaleren waarschuwingssignalen
Ondersteunen in crisis
Zorgen voor betere uitkomst therapieën
Zorgen voor minder of kortere opnames
Hulpverleners; individuele verantwoordelijke
probleemoplossers
Nodig; prioriteren, naasten gelijkwaardig, systemisch denken, training
Jeugd GGZ
Ouders betrekken = verplicht
12-16 jr zowel kind als ouders
16 jr kind beslist
Gewoon doen wat je anders ook doet
Contact maken; oprecht, aandachtig en transparant
CGT, systeem betrekken, medicatie, afspraken, privacy, etc
Inventariseren belasting systeem, zij zijn er als eerste bij
- met wat extra kennis over psychose - en verandering attitude
-
-> wel normaal blijven doen
Vroeginterventie voorkomt
50% van de psychose!
Vd Gaag ea
Minder; opnames, recidieven, positieve en negatieve symptomen, traumatiserend.
Betere toegang tot en blijven in zorg
Kostenbesparend. Ising ea
Samenwerken tussen teams!
Consult en deelbehandeling
Uit zorgstandaard psychose
Gericht op verminderen lijdensdruk en verbeteren
coping, niet op symptoomernst
-
Middels warme onderzoekende relatie, empathie, acceptatie, aansluiten, samenwerken als
fundament
Ervaringsleren -
Samenwerken aan bereiken doelen -
Modulair middels vaste elementen
Formulieren
-
Holistische theorie, casusconceptualisatie, FABA’s: het verhaal en de doelen van de mens
→ Netwerktheorie; wat zet wat aan ipv stoornis/ domein overstijgend
→ Tijd nodig, wat is er gebeurd
-
Psycho-educatie op maat
-
Cognitief uitdagen (zonder discussie met realiteitszin)
Gedragsexperimenten -
-
Exposure -
Bewerken van negatieve kerncognities
• Normaal doen en normaliseren
40% / 12 per schoolklas regelmatig
• Gewoon vragen stellen en over praten
https://www.youz.nl/problemen/psychose/bijzondere-ervaringen
• Expert en beetje leek
https://mindyoung.nl/bijzondere-ervaringen
• Directief en actief tempo
• Nieuwsgierig blijven, alles kan als het maar niet overspoelt
Dopamine houdt je voor de gek!
Dopamine helpt ons betekenis te geven in nieuwe situaties en stimuleert ons in actie te komen.
Dopamine zorgt ervoor dat:
> Je direct stopt met wat je aan het doen was
> Je richt je ogen en aandacht op de motoragent > Je probeert te ontdekken wat er aan de hand is > Je bereidt je voor op actie. Je gaat bijvoorbeeld over tot vluchten (als je iets gedaan hebt) of je loopt naar de agent (als de politie je beste vriend is).
Als dopamine hoog is, ben je meer gedreven en angstig
Dopamine vertelt je dat er iets mis is tot het tegendeel is bewezen
Dopamine motiveert je ook je diploma te halen
Dopamine kan zomaar aan de slag gaan
>> Dopamine geeft het signaal dat er iets is!! Je wordt ineens gedreven en/of angstig
>> Je stopt direct met wat je aan het doen was
>> Je kijkt om je heen, wat is er dan?
>> Je probeert te ontdekken wat er aan de hand is, maar je ziet niets
>> Je denkt; Ik voel dat er wat is, dus er moet iets zijn
>> Je bereidt je voor op actie, maar je weet niet wat te doen, want je ziet niets
>> De dopamine zet je aan tot betekenis geven, dus je gaat betekenis geven. Deze betekenis verschilt per persoon. Ben jij iemand die denkt dat geesten bestaan? Ben jij iemand die bang is dat er wordt ingebroken? Ben jij iemand die van griezelfilms houdt en deze spanning wel grappig vindt?
Ieder mens heeft een ‘Window of Tolerance’ ofwel een raampje van tolerantie.
Als je in je raampje bent kun je emoties en indrukken verwerken en een plek geven.
Er is dan sprake van een optimaal spanningsniveau.
Mentaliseren
• Meerdere windows van iedere
betrokken • Verwachtingen, rouw
• Generationele overdracht • Persoonlijke omstandigheden
Veerkracht
Dialoog
Het systemisch denken en werken kent 5 pijlers waar we vanuit gaan:
• Context.
Interactie
• Structuur • Veerkracht
Dialoog.
UHR
iemand heeft groot risico of wordt psychotisch
Circa 25% in drie jaar wel psychotisch
Anderen; voorbijgaand of hoge p-factor
Dus; nogal/veel last bijzonder ervaringen/ woorden patiënt
• Leek en deskundig
• We hebben nog geen bewijs kunnen vinden… wat we wel weten en wat weet de naaste: feiten
• Aansluiten op wisselend tempo client
• Nieuwsgierig blijven • Samen nadenken over inhoud en ontwikkeling
• Erkennen worsteling, hoe kunnen naasten helpen?
Bij wie kunnen ze terecht?
- Erkennen, jongeren én naasten!
- Wat is de toestand van de naaste?
- Wat heeft naaste nodig?
Bruce Perry
-
Elke psychose is anders
- Internaliserend of externaliserend?
- Afspraken en crisisnr
- Eerlijk zijn; ernstig / tijdelijke fase / duurt 1-3 jaar / 75% kans terugval, maar ook hoop op herstel!
- Langer betrokken zijn, intensief, verbinding, ruimte om er naast te staan
- Ingang financiën / wonen/ regelmaat
-
Benoemen non-verbale, checken bij naasten
- in verbinding blijven, hoe ver iemand ook in andere wereld kan zitten, weet naaste wat helpt om rust te vinden? Arm/ overnemen/ beschermen
- Normaliseren, er komen hier meer jongeren die….
-
Inzetten eventuele eigen psychose ervaring naasten en markering geschiedenis psychose (medicatie en isoleercel)
-
Inzetten naasten exposure, bijv bus (naasten zijn vaak stabieler dan flexibele schil)
- Niet te snel gaan, markeren psychose (overprikkeling, isolatie) versus puber
-
Zeer nieuwsgierig zijn, niet waarom maar hoe
-
Geen discussie, wederkerig, open en kritisch / modeling naar naasten
-
De ontwikkeling uitpluizen, wat is het patroon?
-
Goede informatiebronnen geven www.gedachtenuitpluizen.nl
www.psychosenet.nl
www.mindyoung.nl
