Slot Algemene doelstelling Je kunt de modules bij de reeks Kinderen van de Migratie afronden met de vraag: welke lessen kunnen we trekken? Met die vraag sta je stil bij de rol van geschiedenisonderwijs in onze samenleving. Kunnen we lessen trekken uit het verleden? Vooraf Deze syntheseopdracht zien we als het slot van de lessenreeks. Duur 20 minuten
In de laatste aflevering vraagt de vertelstem van Kinderen van de Migratie: 'Welke lessen zijn er te trekken uit het grote migratie-experiment?' (zie collectie module 5 fragment 6). Sta even stil bij die vraag voor je het vervolg laat zien. Bespreek met de leerlingen of dit al dan niet een relevante vraag is in het geschiedenisonderwijs. Kunnen we lessen trekken uit het verleden? Vaak hoor je als antwoord dat geschiedenisonderwijs net dient om lessen te trekken uit het verleden, om te leren uit gemaakte fouten. Geschiedenis als leermeesteres. In haar boek Geschiedenis is een werkwoord verwoordt Violet Soen hoe diep die gedachte verworteld is in de westerse geschiedschrijving en samenleving. Maar die gedachte gaat onder andere voorbij aan de complexiteit van het verleden. Geschiedenis dient niet om morele oordelen te vellen over wie de 'goeden' waren en wie de 'slechten'. 3 Violet Soen beschrijft verder hoe geschiedenis een nieuwe rol kan opnemen in de samenleving. Ze verwijst naar de Amerikaanse historicus David Lowenthal, die opriep om het verleden bewust anders te laten zijn en het voortaan als een antropoloog te bestuderen. 'Het verleden mag geen aangenaam, gekend en geborgen huis worden, integendeel: het is de voorgoed verloren wereld die zich daarbuiten bevindt. Door die antropologische houding tegenover het verleden wordt duidelijk dat het verleden geen eenduidig leerboek is, maar een soort inventaris van mogelijke alternatieven. Die houding reikt denksporen aan om daarmee aan de slag te gaan. Door het verleden kunnen huidige vooronderstellingen en premissen worden geëxpliciteerd en indien nodig ook kritisch worden geëvalueerd' (Soen, 2016, p. 314-315). Wat betekent dat concreet voor dit onderwerp? Toon het vervolg van het fragment. De verschillende experts lichten toe wat voor hen de belangrijkste conclusie is uit de studie van de Belgische naoorlogse migratiegeschiedenis (zie collectie module 5 fragment 6).
3 Voor een uitgebreide toelichting zie Soen, V. (2016). Geschiedenis is een werkwoord. Een inleiding tot historisch onderzoek. Leuven: Universitaire Pers Leuven.
Didactisch dossier: kinderen van de migratie
33
