LESMAP
De gedachtentemmer
Auteur: Els Van Esbroeck
INTRO
Soms zijn we bang voor iets, gewoon omdat de gedachte eraan al een onoverwinnelijk monster is geworden in ons hoofd. Maar hoe kun je die gedachten temmen?
Door op je hoofd te gaan staan zodat ze uit je oren vallen?
Door zo snel rond te draaien dat ze de weg kwijtraken?
Auteur Adam Ciccio heeft een praktijk voor poliklinische geestelijke gezondheidszorg voor kleuters en volwassenen in Marblehead, Massachusetts. In de reeks Mijn kop is top neemt hij dagelijkse obstakels en de mentale gezondheid van kleuters onder de loep. Aan de hand van een herkenbaar verhaal en bruikbare tips, die de auteur meegeeft vanuit zijn eigen ervaringen, krijgen kleuters en volwassenen meer inzicht in wat er omgaat in jonge hoofden.
Een belangrijk verhaal over angst en manieren om daarmee om te gaan, voor piekeraars vanaf vijf jaar.
ONTWIKKELINGSDOELEN
OD NED 1.5 De kleuters kunnen een beluisterd verhaal, bestemd voor hun leeftijdsgroep, begrijpen.
OD NED 2.7 De kleuters kunnen in een gesprek met een eenvoudige maar relevante vraag of met commentaar reageren.
De kleuters kunnen een mondelinge, voor hen bestemde boodschap, ondersteund door beeld en/of geluid, begrijpen.
© 2022 Clavis Uitgeverij, Hasselt-Alkmaar-New York, De gedachtentemmer, tekst: Adam Ciccio, illustraties: Katrijn Jacobs
OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN 1
Overzicht lesmap
KRINGACTIVITEIT LEES- EN INLEEFMOMENT
Samen met de kleuters bouw je het verhaal opnieuw op aan de hand van de prenten. Stel zo veel mogelijk open vragen en ga samen op zoek naar de antwoorden. Dat helpt de kleuters om hun woordenschat op een spontane manier verder op te bouwen.
ACTIVITEIT 1a
PIEKERVANGER MAKEN
Iedereen heeft weleens piekergedachten. Net zoals dromenvangers je helpen om mooi te dromen, kunnen piekervangers je helpen om piekergedachten te ‘vangen’. Knutsel je mee?
ACTIVITEIT 1b HELPENDE GEDACHTEN
Wat zijn jouw trucjes om piekergedachten te verjagen? Met welke goede gedachten raak je verlost van het gepieker? En hoe zien die goede gedachten eruit?
p. 4
p. 7
p. 9
p. 11
ACTIVITEIT 2 KRACHTSTEEN
Kleuters hebben vaak een steen in hun broekzak. Stenen hebben een enorme aantrekkingskracht op kleuters. Als ze er ergens een zien liggen, moeten ze die wel oprapen. Samen maak je krachtstenen of goedegedachtestenen. Daarmee laat je de goede gedachten groter worden dan de piekergedachten, zodat ze de piekergedachten kunnen verslaan.
ACTIVITEIT 3 DOOLHOF
p. 13
Soms verdwaal ik in mijn piekerbos. Er zijn zo veel piekergedachten die allemaal op elkaar lijken, maar toch zien ze er altijd net iets anders uit. Het is een doolhof in mijn hoofd. Hoe kom ik daar ooit nog uit? Zoek de weg in het doolhof. Welke weg neem je? De weg naar de piekergedachten of de weg naar de goede gedachten?
p. 21
ACTIVITEIT 4
GELOOF NIET ALLES WAT JE DENKT!
KLEUTERAMBASSADEURS
De kleuters leren dat ze niet alles moeten geloven wat ze denken. Ze kunnen proberen om de piekergedachten niet de bovenhand te laten nemen. Vereeuwig de slogan ‘Mijn kop is top’ op een creatieve manier. De kleuters worden ambassadeurs voor positieve gedachten en groeien uit tot gedachtentemmers van piekergedachten.
OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN 3
Lees- en inleefmoment
Doel: Samen met de kleuters bouw je het verhaal opnieuw op aan de hand van de prenten. Stel zo veel mogelijk open vragen en ga samen op zoek naar de antwoorden. Dat helpt de kleuters om hun woordenschat op een spontane manier verder op te bouwen.
OD NED 1.5 De kleuters kunnen een beluisterd verhaal, bestemd voor hun leeftijdsgroep, begrijpen.
OD NED 1.2 De kleuters kunnen voor hen bestemde vragen in concrete situaties begrijpen.
OD NED 2.6 De kleuters kunnen antwoorden op gerichte vragen in verband met betekenis, inhoud, bedoeling, mening in concrete situaties.
BENODIGDHEDEN
- boek: De gedachtentemmer
VOOR HET LEZEN
Bekijk de cover van het boek aandachtig met de kleuters.
Wat een gekke letters. Herkent iemand een letter?
Verklank de letters en laat de kleuters de woorden vormen. Help hen door de klanken traag achter elkaar te zeggen. Als ze niet op het woord komen, doe je dat steeds sneller tot ze het woord kunnen samenkleven. Lees samen de titel.
De volgende vragen kunnen als leidraad dienen om een gesprek aan te knopen.
- Wat zie je?
- Waar zou het boek over gaan?
- Hoe kijkt de jongen?
- Hoe zou hij zich voelen?
- Wat denk je dat er door zijn hoofd gaat?
- Weet je wat een gedachte is?
Hoe zou jij die gekke mannetjes noemen?
- Wat doet de hele grote man?
Ik zie een vogel achter een steen. Het lijkt of die verstopt zit.
- Denk je dat de vogel zich verstopt heeft? Waarom denk je dat?
- Hoe zou die zich voelen?
-
-
KRINGACTIVITEIT
4 OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN
TIJDENS HET LEZEN
Lees het boek een eerste keer.
PAGINA 1-2
- Wat zie je?
- Wat doet de jongen? Kijk eens naar zijn handen.
- Hoe denk je dat hij zich voelt? Waarom denk je dat?
- Wat doet het monster? Zie je zijn mond?
- Het lijkt alsof hij het hoofd van de jongen in zijn mond neemt.
- Weet jij wat (pieker)gedachten zijn?
- Waar zitten gedachten? Weet je dat?
PAGINA 3-4
- Waar is de jongen nu?
- Wat zou hij bedoelen met ‘een piekerbos’? Denk jij dat dat echt bestaat?
- Hoe zou dat er dan uitzien?
- Hoe voelt de jongen zich? Waarom denk je dat?
- Weet jij wat een doolhof is? Ben je al eens in een doolhof geweest?
- Vind je de monsters leuk? Vind je ze grappig? Vind je ze griezelig?
PAGINA 5-6
- Ik zie twee monsters. Zie jij ze ook?
- De ene is een goede gedachte. Welke van de twee, volgens jou? Waarom denk je dat?
- Hoe voelt de jongen zich? Waarom denk je dat?
- Heb jij vaak goede gedachten? Vertel eens.
PAGINA 7-8
- De jongen is aan het piekeren. Hoe zie je dat?
- Zijn het goede piekergedachten? Welke wel? Welke niet? Waarom denk je dat?
- De jongen weet dat piekeren niet goed is. Hij wil het piekeren laten stoppen, maar hij weet niet hoe. Heb jij een idee?
- Hoe kun je je piekergedachten laten stoppen? Hoe doe jij dat?
- Pieker jij weleens?
PAGINA 9-10 -
Wat probeert de jongen? (Hij doet zijn ogen dicht, wiebelt met zijn neus, gaat ondersteboven hangen op zijn bed.)
- Lukt het, volgens jou? Waarom denk je dat?
- Zou het zo eenvoudig zijn om van je piekergedachten af te raken? Hoe doe jij dat?
PAGINA 11-12
- Waar zit de jongen? Wat heeft hij gedaan? (Hij heeft zich verstopt.)
- Werkt het?
Wat doen de piekergedachten?
- Wat hebben ze vast?
- Hoe komt dat? Waarom zouden ze een zaklamp nodig hebben?
- Naar wie zijn ze op zoek?
- Helpt het als je je verstopt? Zouden de piekergedachten de jongen vinden?
PAGINA 13-14
- Is het gelukt? Zijn de piekergedachten weg?
- Hebben ze de jongen teruggevonden?
- Waren het dan goede oplossingen?
- Hij denkt na hoe hij de piekermonsters kan verslaan. Heb jij een plan? Vertel.
-
OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN 5
PAGINA 15-16
- Hoe maakt de jongen de piekermonsters kleiner?
- Het goedegedachtemonster is nu groter.
- Hoe denk je dat de jongen zich voelt? Waarom denk je dat? Hoe zie je dat?
- Is het piekermonster daar blij mee? Hoe zie je dat?
PAGINA 17-18
- Wat zie je?
- Aan wie geeft de jongen een hand?
- Is dat een piekergedachte of een goede gedachte? Waarom denk je dat?
- Hoe voelt de jongen zich? Waarom denk je dat?
- Wat heeft hij op zijn hoofd? En op zijn rug?
- De jongen is nu een superheld. Hoe zou hij zich voelen?
- Heeft hij nog last van piekergedachten?
- Wat was zijn truc?
PAGINA 19-20
- Af en toe zijn er nog piekermonsters. Zie jij ze? Waar? - Hoeveel piekermonsters zijn er? Kun je ze tellen?
- Hoeveel goedegedachtemonsters zijn er? Kun je ze tellen?
- Waar zijn er het meest / het minst van?
- Welke gedachten zouden het sterkst zijn?
PAGINA 21-22
- Wat doet de jongen nu?
Hoe voelt hij zich?
- Wie zie je?
- Hij vindt het een stuk minder akelig om piekergedachten te hebben. Wat was zijn truc ook alweer?
PAGINA 23-24 -
Hoe voelt de jongen zich? Hoe zie je dat?
- Wat wil hij ons leren?
- Op het spandoek staat: Geloof niet alles wat je denkt. Wat bedoelt hij daarmee?
- Waar staat de jongen op? - Wat doet de goede gedachte?
- Is de piekergedachte nu nog sterk? Hoe ziet hij eruit?
NA HET LEZEN
Nadat je het boek gelezen hebt, kun je een gesprek aanknopen over piekeren, piekergedachten, andere gedachten … Vraag hoe de kleuters daarmee omgaan.
Het boek blijft in de boekenhoek/kring beschikbaar voor de kleuters. Ze kunnen het doornemen wanneer ze willen.
Zet het boek zo aantrekkelijk mogelijk in je kring. Geef het een prominente plek zodat de kleuters er snel naar kunnen grijpen.
-
OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN 6
ACTIVITEIT 1a
Piekervanger maken
Doel: Iedereen heeft weleens piekergedachten. Net zoals dromenvangers je helpen om mooi te dromen, kunnen piekervangers je helpen om piekergedachten te ‘vangen’. Knutsel je mee?
OD NED 4.2 De kleuters kunnen met hulp van volwassenen, eigen boodschappen door middel van symbolen vastleggen en kenbaar maken.
OD WO 3.1 De kleuters kunnen bij zichzelf onderkennen wanneer zij bang, blij, boos of verdrietig zijn en kunnen dit op een eenvoudige wijze uitdrukken.
OD WO 3.3 De kleuters tonen in concrete situaties voldoende zelfvertrouwen in eigen mogelijkheden.
BENODIGDHEDEN
- effen kartonnen borden
- perforator - schaar - gekleurd koord of touw
- (strijk)parels
- (optioneel) plakband
- (optioneel) stopnaalden
WERKWIJZE
STAP 1: Zoek tijdens een (klas)gesprek uit hoe de kleuters piekergedachten ervaren in hun jonge leven. Wanneer hebben ze er last van? Piekeren ze weleens?
Vaak hebben kleuters ’s avonds, bij het afsluiten van de dag, last van piekergedachten. Als ze in bed liggen en terugblikken op de dag, steken piekergedachten soms de kop op.
Als de kleuters een piekervanger aan hun bed hangen, kan die helpen om op zoek te gaan naar positieve gedachten die de piekergedachten wegduwen. Als leerkracht kun je de kleuters ondersteunen in dat belangrijke proces. Gebruik de volgende richtvragen:
- Weet jij wat (pieker)gedachten zijn?
- Waar zitten gedachten? Weet je dat?
- Pieker jij weleens?
- Weet je hoe andere kinderen zich voelen? Waarom denk je dat?
- Heb jij vaak goede gedachten? Vertel eens.
- Welke gedachten zijn goed? Welke niet?
- Hoe kun je je piekergedachten laten stoppen? Hoe doe jij dat?
- Zou het eenvoudig zijn om van je piekergedachten af te raken? Hoe doe jij dat?
Voor sommige kleuters zal dat gemakkelijker zijn dan voor andere. Niet alle kleuters hebben last van piekergedachten. Als het voor een kleuter niet aan de orde is, ga je er niet op in.
7 OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN
STAP 2: - Voorzie per kleuter een kartonnen bord. Snij of knip de binnenkant van het bord uit, zodat je een kartonnen ring hebt. Kies zelf hoe je dat doet: ofwel doe je het zelf, ofwel laat je de kleuters prikken.
- Maak met de perforator gaten in de rand van het kartonnen bord. Ook dat kunnen de kleuters zelf doen. Voorzie gaten op verschillende plaatsen. Bekijk het bord als een klok: prik een gat op 12 uur, 1 uur, 2 uur, 3 uur
- Voorzie per kleuter een stuk touw en een stopnaald waarmee ze door de gaten kunnen ‘naaien’. Of verstevig het uiteinde van het touw met plakband, zodat ze het door de gaten kunnen rijgen.
- Knoop het touw aan één kant aan het bord of kleef het vast met plakband.
- Laat de kleuters het touw weven van de ene kant van het bord naar de andere kant. Tussendoor kunnen ze een parel aan het touw rijgen.
- Als ze klaar zijn met weven, maak je het touw vast met een knoop of met plakband.
- Perforeer onderaan het bord (tussen 8 en 4 uur) een aantal gaten.
- Maak een touw vast in elk gat.
Als iedereen klaar is met de piekervanger, ga je verder met de goedegedachtemonsters. Die maak je in ACTIVITEIT 1b: Helpende gedachten
OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN 8
ACTIVITEIT 1b
Helpende gedachten
Doel: Wat zijn jouw trucjes om piekergedachten te verjagen? Met welke goede gedachten raak je verlost van het gepieker? En hoe zouden die goede gedachten eruitzien?
OD MUVO 6.2 De kleuters kunnen ervan genieten bezig te zijn met de dingen die hen omringen om hun expressiemogelijkheden te ontdekken.
OD MUVO 6.3 De kleuters kunnen vertrouwen op hun expressiemogelijkheden en durven hun eigen expressiestijl tonen.
OD MUVO 6.5 De kleuters kunnen genieten van de fantasie, de originaliteit, de creativiteit en de zelfexpressie in ‘kunstwerken’.
OD NED 2.12 De kleuters zijn bereid om eigen gevoelens en verlangens op een persoonlijke manier uit te drukken.
BENODIGDHEDEN
- papier - touw - perforator
- (optioneel) wol om pompons te maken
- (optioneel) veren
Deze activiteit volgt op ACTIVITEIT 1a: Piekervanger maken
WERKWIJZE
STAP 1: Bespreek met de kleuters hoe goede gedachten eruit kunnen zien. Voer dat gesprek in een kleine groep voor je aan de monstertekeningen begint.
Doorblader het boek en bespreek met de kleuters de verschillende monsters die afgebeeld staan:
- Welk monster vind je lief?
- Voor welk monster zou je bang zijn?
- Als jij een helpend monster zou tekenen, hoe zou dat er dan uitzien?
- Welke kleuren zou je gebruiken?
- Hoe zou het monster je kunnen helpen?
Zou het monster boos kijken? Of lief? Waarom?
- Zou je een grappig monster tekenen, zodat je ook een beetje moet lachen?
Of zou je net een heel lief en zacht monster tekenen?
- Vertel. Hoe zou het eruitzien?
-
-
9 OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN
STAP 2: Geef de kleuters papier en laat hen goedegedachtemonsters tekenen. Laat de kleuters de monsters uitknippen en hang ze onder aan de piekervanger.
TIP: - Misschien lukt het de kleuters niet om klein te tekenen. Verklein de tekeningen dan op het kopieerapparaat en verknip die kopie.
- De kleuters kunnen hun piekervanger ook versieren met veren of pompons. Pompons maken ze eenvoudig zelf met een vork of door de wol op een karton te rollen. Op internet vind je tips over hoe dat moet.
- Perforeer het bord op 12 uur en maak een lus om de piekervanger op te hangen.
STAP 3: Bekijk en bespreek de verschillende piekervangers met de kleuters. Zo voelen de kleuters zich niet alleen met hun piekergedachten en maak je de piekergedachten bespreekbaar.
- Wat helpt voor iemand anders?
- Misschien kun jij dat ook proberen?
- Hoe gaan andere kinderen om met piekergedachten?
Geef de piekervangers een plek in de klas. Zo krijgen de kleuters ook de kans om met elkaar over hun piekervanger te praten. Sommige kleuters houden er niet van om in groep te praten, maar doen dat liever onderling.
TIP: - Je kunt de piekervangers ook maken met natuurlijk materiaal. Buig een flexibele tak om tot een ronde vorm en maak die vast met natuurlijk touw (raffia). De kleuters weven dan met raffia, katoenkoord
- Ook een oude metalen kapstok kan de basis van een piekervanger worden. Buig die om tot een cirkel. Het kapstokhaakje wordt de bovenkant. Laat de kleuters door de kapstok weven en die versieren.
Door de verschillende materialen krijgt elke piekervanger een eigen uitstraling of ‘sfeer’.
OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN 10
ACTIVITEIT 2
Krachtsteen
Doel: Kleuters hebben vaak een steen in hun broekzak. Stenen hebben een enorme aantrekkingskracht op kleuters. Als ze er ergens een zien liggen, moeten ze die wel oprapen. Samen maak je krachtstenen of goedegedachtestenen. Daarmee laat je de goede gedachten groter worden dan de piekergedachten, zodat ze de piekergedachten kunnen verslaan.
OD WO 3.1 De kleuters kunnen bij zichzelf onderkennen wanneer zij bang, blij, boos of verdrietig zijn en kunnen dit op een eenvoudige wijze uitdrukken.
OD WO 3.2 De kleuters kunnen in een eenvoudige taal een recent gebeurde situatie waarbij zij betrokken waren in dialoog met een volwassene, beschrijven en vertellen hoe zij zich daarbij voelden.
OD NED 2.12 De kleuters zijn bereid om eigen gevoelens en verlangens op een persoonlijke manier uit te drukken.
OD NED 2.6 De kleuters kunnen antwoorden op gerichte vragen in verband met betekenis, inhoud, bedoeling, mening in concrete situaties.
OD NED 2.7 De kleuters kunnen in een gesprek met een eenvoudige maar relevante vraag of met commentaar reageren.
OD NED 2.3 De kleuters kunnen spreken over gevoelens als blijheid, angst, verdriet, verwondering.
BENODIGDHEDEN
- stenen (zelf verzameld of uit de doe-het-zelfzaak)
- (POSCA-)verfstiften
- vernislijm op waterbasis (Creall)
- schorten
- (optioneel) veren
WERKWIJZE
STAP 1: Laat de foto zien en bespreek in groep. Zag je al eens steenmannetjes? Steenmannetjes zijn een aantal op elkaar gestapelde stenen. Je ziet ze vaak in bergachtige gebieden. Vroeger moesten ze wandelaars de weg wijzen als er geen duidelijk pad was. Nu komen ze ook voor op andere toeristische plaatsen. De steenmannetjes hebben een mooie boodschap: Wees niet bang, de stenen zullen je altijd de weg wijzen.
In het prentenboek staan een aantal stenen. Zag jij alle stenen die in het boek afgebeeld zijn? Wat maakt die zo speciaal? De stenen hebben ogen en kijken naar wat er gebeurt.
We maken een krachtsteen. Die helpt om de goede gedachten groter te maken, zodat ze de piekergedachten kunnen verslaan.
11 OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN
STAP 2: De kleuters kiezen de steen die hen het meest aanspreekt. Ze gaan aan de slag en versieren de steen met (POSCA-)verfstiften. Geef de stenen een laagje vernis als ze klaar zijn. Dat kunnen de kleuters zelf doen met vernis op waterbasis, bijvoorbeeld van Creall.
TIP: De kleuren van een krachtsteen hebben binnen het sjamanisme elk hun eigen betekenis. Beslis zelf of je daar dieper op ingaat:
rood: vertrouwen
geel: liefde
blauw: intuïtie
groen: wilskracht
roze: creativiteit
wit: magnetisme
paars: helen en dankbaarheid
oranje: gevoel van verwantschap met alle levende dingen
grijs: vriendschap en kennis
bruin: verbondenheid met de aarde en zelfbeschikking
zwart: harmonie en luisteren
kristalhelder: helderheid en focus
STAP 3: Maak een tentoonstelling met de stenen. Laat de kleuters hun stenen tonen aan elkaar. Laat ze over hun steen vertellen.
- Waar ga je hem bewaren?
- Wat is zijn bijzondere kracht? Waaraan kun je dat zien?
Maak steenmannetjes met de stenen.
TIP: Voorzie in de bouwhoek stenen waarmee de kleuters kunnen experimenteren: steenmannetjes maken, bouwwerken versieren …
OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN 12
ACTIVITEIT 3 Doolhof
Doel: Soms verdwaal ik in mijn piekerbos. Er zijn zo veel piekergedachten die allemaal op elkaar lijken, maar toch zien ze er altijd net iets anders uit. Het is een doolhof in mijn hoofd. Hoe kom ik daar ooit nog uit? Zoek de weg in het doolhof. Welke weg neem je? De weg naar de piekergedachten of de weg naar de helpende gedachten?
OD WIS 3.3 De kleuters kunnen in een concrete situatie oplossingen vinden voor een ruimtelijk probleem.
BENODIGDHEDEN
- werkkaart 1
- werkkaart 2
- lange en korte stukken touw, wol of lint
WERKWIJZE
STAP 1: 3D
Start deze activiteit in een grote ruimte.
TIP: Je kunt deze activiteit in de kring in de klas organiseren. Als je daar niet voldoende ruimte hebt, kun je ook naar de turnzaal gaan.
Leg twee touwen op de grond, kriskras over elkaar.
Leg aan het einde van het eerste touw de afbeelding van het piekermonster (grote afbeelding van werkaart 1).
Leg aan het einde van het andere touw de afbeelding van het goedegedachtemonster (grote afbeelding van werkaart 1).
De kleuters mogen over de touwen stappen.
- Welk touw loopt naar het piekermonster?
- Welk touw loopt naar het goedegedachtemonster?
Verander de touwen van plaats. De kleuters volgen het touw nu met hun vinger.
- Welk touw loopt naar het piekermonster?
- Welk touw loopt naar het goedegedachtemonster?
Verander de touwen van plaats. De kleuters volgen het touw nu met hun ogen.
- Welk touw loopt naar het piekermonster?
- Welk touw loopt naar het goedegedachtemonster?
13 OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN
Leg er nu een derde en vierde touw bij met aan de uiteinden daarvan een tweede piekermonster en een tweede goedegedachtemonster (grote afbeeldingen van werkkaart 1).
➜ De kleuters mogen allebei de wegen volgen. Zo komen ze erachter welke route naar de piekergedachten leidt en welke naar de goede gedachten. Ze mogen dus experimenteren.
Herhaal de bovenstaande stappen, maar nu beslissen de kleuters op voorhand welke weg ze zullen nemen.
- Welke weg neem je? De weg naar de piekergedachten of de weg naar de goede gedachten?
- Welke weg kies je dan?
De kleuters moeten bewust nadenken en goed uitzoeken hoe ze tot de juiste gedachte komen.
Ze kiezen zelf op welke manier ze dat uitzoeken: Stappen ze over het touw? Volgen ze het met hun vinger? Volgen ze het met hun ogen?
STAP 2: 2D
Ga in kleine groep aan tafel zitten en herhaal het spel van stap 1. Gebruik nu kortere touwen en de kleine afbeeldingen van werkkaart 1 Laat de kleuters het touw volgen met hun vinger. Herhaal dat verschillende keren.
STAP 3: 1D
Toon werkkaart 2.
Laat de kleuters vertellen wat ze zien en vraag hen hoe ze te werk zullen gaan. Volgen ze met hun vinger? Kijken ze met hun ogen?
➜ Tijdens de verschillende stappen leren de kleuters een goede oplossingsstrategie. Die kunnen ze later ook in andere omstandigheden toepassen.
TIP: Maak een parcours met de BEEBOT. Daarvoor kun je de afbeeldingen van de piekermonsters en de goedegedachtemonsters van werkkaart 1 gebruiken. De goedegedachtemonsters kunnen bijvoorbeeld zoeken naar een weg die niet langs de piekermonsters gaat.
OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN 14
WERKKAART 1 OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN 15
OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN 16
OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN 17
OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN 18
OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN 19
WERKKAART 2 1 2 3 4 OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN 20
ACTIVITEIT 4
Geloof niet alles wat je denkt!
Kleuterambassadeurs
Doel: De kleuters leren dat ze niet alles moeten geloven wat ze denken. Ze kunnen proberen om de piekergedachten niet de bovenhand te laten nemen. Vereeuwig de slogan ‘Mijn kop is top’ op een creatieve manier. De kleuters worden ambassadeurs voor positieve gedachten en groeien uit tot gedachtentemmers van piekergedachten.
OD NED 5.2 De kleuters beseffen dat boodschappen visueel kunnen worden bewaard en daardoor opnieuw kunnen worden opgeroepen.
OD NED 5.3 De kleuters beseffen dat mensen door middel van het schrift boodschappen kunnen vastleggen.
OD NED 5.4 De kleuters beseffen dat bepaalde symbolen (pictogrammen, lettertekens ...) dienen om boodschappen over te dragen.
OD NED 1.6 De kleuters kunnen de bereidheid vertonen om naar elkaar te luisteren en om zich in te leven in een boodschap.
BENODIGDHEDEN
- werkkaart 3
- waterverf
- potten voor water
- fijne penselen
WERKWIJZE
Print werkkaart 3 voor elke kleuter. Doe dat op stevig papier, dat geeft het beste resultaat.
STAP 1: Bekijk samen met de kleuters de afbeelding op werkkaart 3 Richtvragen kunnen zijn:
- Herkennen jullie letters?
- Wat zou er staan?
Verklank elke letter en ‘kleef’ de letters weer aan elkaar door de klanken snel achter elkaar uit te spreken.
- Wie hoort de zin?
- Wat bedoelen ze met: Geloof niet alles wat je denkt?
- Hoe kun je ervoor zorgen dat het piekermonster verslagen wordt?
Leg uit dat de boodschap van de gedachtentemmer heel belangrijk is. Niet alleen voor kleuters maar ook voor mama’s en papa’s, oma’s en opa’s, zussen en broers … Eigenlijk voor iedereen.
21 OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN
STAP 2: Om te zorgen dat iedereen die belangrijke boodschap leert kennen, schakel je de kleuters in als ambassadeurs: zij mogen de boodschap verspreiden. Dat doe je door hen de boodschap mee naar huis te laten nemen.
- Laat de kleuters werkkaart 3 schilderen met waterverf.
- Lamineer de schilderijen eventueel, zodat de kleuters ze thuis kunnen ophangen.
Variatie
BENODIGDHEDEN
- werkkaart 4
- werkkaart 5
- lijm
- schaar
WERKWIJZE
- Kleuters die interesse hebben in letters, gaan aan de slag met een schaar en lijm. Ze knippen en kleven de woorden in de juiste volgorde. Daarvoor gebruik je werkkaart 4 en werkkaart 5
- Je kunt de kleuters ook laten werken met letterstempels. Ze stempelen de juiste letters en woorden in de vlag van werkkaart 4
TIP: Je kunt ook één woord laten stempelen in plaats van alle woorden. Pas de invulling van de activiteit aan het niveau van de kleuters aan.
OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN 22
WERKKAART 3 OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN 23
WERKKAART 4 OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN 24
WERKKAART 5 OUDSTE KLEUTERS THEMAPAKKET 2023-2024 © UITGEVERIJ VAN IN 25